TARIM VE ORMAN AKANLIĞI - dsymb.org.tr¼retim.pdf · Mevzuat Sperma, Ovum ve Embriyo Üretim Merkezlerinin Kurulu ve Çalıma Esasları Hakkında Yönetmelik (24 Aralık 2011 Tarih,

HAYVANCILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Islah ve Geliştirme Daire Başkanlığı

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI

ÜREME ÜRÜNLERİ (SPERMA, OVUM,

EMBRİYO) İTHALATI VE ÜRETİM

MERKEZLERİ İLE İLGİLİ

UYGULAMALAR

Mevzuat

Sperma, Ovum ve Embriyo Üretim Merkezlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik (24 Aralık 2011 Tarih, 28152 Sayı)

Suni Tohumlama, Tabii Tohumlama ve Embriyo Transferi Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik

(8 Aralık 2011 Tarih, 28136 Sayı)

Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliği 2018/5)

Amacı :

Sperma, ovum ve embriyo üretimi yapmak üzere kişi ve kuruluşlar tarafından kurulacak olan üretim merkezlerinin; Kuruluş ve çalışma izinleri ile denetimleri, Söz konusu ürünlerin üretilmesi, saklanması, dağıtılması, Üretim amaçlı damızlık hayvanların ithalatı, Üretim merkezlerinde bulunan veya kabul edilecek damızlıkların taşımaları gereken sağlık ve diğer

özellikleri (verim yönünden) ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

• Sperma, ovum ve embriyo üretimi yapmak üzere kişi ve kuruluşlar tarafından kurulacak olan üretim merkezlerinin;

Kuruluş ve çalışma izinleri ile denetimleri,

Söz konusu ürünlerin üretilmesi, saklanması, dağıtılması,

Üretim amaçlı damızlık hayvanların ithalatı,

Üretim merkezlerinde bulunan veya kabul edilecek damızlıkların taşımaları gereken sağlık ve diğer özellikleri (verim yönünden) ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

İzinler:

SpeSperma, Ovum ve Embriyo Üretim Merkezleri

a) Kuruluş İzni

b) Çalışma İzni

c) Üretim İzni alması zorunludur.

rma, Ovum ve Embriyo Üretim Merkezleri

a) Kuruluş İzni

b) Çalışma İzni

c) Üretim İzni alması zorunludur.

Kuruluş İzni: Dilekçe,

Beyanname (Her hayvan türü ve ürün için ayrı verilir.),

Vaziyet planı içeren mimari proje,

Detaylı ve teknik kurallara göre hazırlanmış proje,

Kuruluş izni iki yıl geçerlidir.

Çalışma İzni:

Dilekçe, Kamu, kurum ve kuruluşları dışındaki üretim merkezlerinde sorumlu yöneticisinin meslek

odasına kayıtlı olduğuna dair belge sureti, noter onaylı iş sözleşmesi, Kamu kurum ve kuruluşlarında müdür, fakültelerde dekan tarafından verilen görev onay

belgesi, Sağlık ve teknik personel sayısı ve belgeleri, Faaliyet alanını gösteren Ticaret Sicil Gazetesi, Sağlık ve teknik personele ait zoonoz hastalıklar (Brucella, Tüberküloz) yönünden ari

olduklarına dair sağlık muayene raporları, Sperma ve embriyo (invivo-invitro) üretiminde kullanılacak olan alet ve ekipmanların

olduğuna dair belge, Oluşturulan komisyon inceleme yapar ve rapor düzenler, Üretim merkezinin bulunduğu adres için merkez kodu ve çalışma izni verilir.

Üretim İzni:

Dilekçe, Damızlık belgesi, pasaport, fenotip uygunluk raporu, Sperma değerlendirme raporu, Talimatta geçen hastalıklar yönünden damızlıkların ari olduklarını gösteren ve belirlenen sürelerde

yapılmış test raporları, Spermalar için payet örneği (üretim tarihi, barkot, ırkı, adı ve kulak numarası), Ovum ve embriyolar için payet örneği (kısaltma ve kod), DNA profiline ait belge, Çalışma izin belgesi fotokopisi, Şartları uygun bulunan her bir damızlık için ayrı üretim izni verilir. Üretimde kullanılacak donör ve erkek damızlıkların verim ve sağlık özellikleri , ürünlerin işlenmesi,

dondurulması ve muhafazası, üretim merkezine alınacak damızlıklarda aranılacak şartlar talimatla belirlenir. Dilekçe,

Damızlık belgesi, pasaport, fenotip uygunluk raporu, Sperma değerlendirme raporu,

Talimatta geçen hastalıklar yönünden damızlıkların ari olduklarını gösteren ve belirlenen sürelerde yapılmış test raporları,

Spermalar için payet örneği (üretim tarihi, barkot, ırkı, adı ve kulak numarası),

Ovum ve embriyolar için payet örneği (kısaltma ve kod),

DNA profiline ait belge,

Çalışma izin belgesi fotokopisi,

Şartları uygun bulunan her bir damızlık için ayrı üretim izni verilir.

Üretimde kullanılacak donör ve erkek damızlıkların verim ve sağlık özellikleri , ürünlerin işlenmesi, dondurulması ve muhafazası, üretim merkezine alınacak damızlıklarda aranılacak şartlar talimatla belirlenir.

Üretim Merkezinin Çalışması İle İlgili Hususlar:

Üretim merkezlerinde bulunan hayvanlara Bakanlıkça belirlenen aşılar yapılır.

Üretim merkezleri ve damızlık sahipleri embriyoların üretiminde kullanacakları donörlerin her biri için üretim izni almak zorundadır. Üretim merkezlerine getirilen damızlıklar karantina bölmesinde en az yirmi sekiz gün süre ile tutulur. Bu sürede Bakanlıkça ön görülen sağlık testleri yaptırılır.

Embriyo üretiminde kullanılacak dişi ve erkeklerin aynı ırktan olması zorunludur. Farklı ırklar kullanılarak üretilecek embriyolar için, üretim amacı ve miktarı belirtilerek Bakanlıktan izin alınır.

Üretim merkezlerinde bulunan hayvanlara Bakanlıkça belirlenen aşılar yapılır.

Üretim Merkezinin Çalışması İle İlgili Hususlar:

Üretim merkezleri faaliyet alanına giren üretim, sağlık ve diğer hususlarla ilgili kayıt ve arşiv sistemi bulundurmalıdır. Sperma üretimi için tutulacak kayıtlarda asgari olarak; Damızlıkların ırkı, Kulak numarası, adı, Spermanın üretim tarihi Mililitre cinsinden ejekülat miktarı, Sperma sulandırıcısının adı veya bileşimi Katılan antibiyotikler Motilitesi, yoğunluğu Sulandırma miktarı Dondurma sonrası çözüm motilitesi Üretilen payet/doz/porsiyon miktarı yer almalıdır.

Üretim Merkezinin Çalışması İle İlgili Hususlar:

Ovum ve embriyo üretimi için tutulacak kayıtlarda asgari olarak;

Donörün ırkı,

Donörün adı, kulak numarası,

Donörün doğum tarihi,

Embriyo üretim tarihi,

Ayrıntılı süperovulasyon programı veya üretim şekli,

Embriyonun kalite ve gelişim safhası ile kullanılan sperma bilgileri yer almalıdır.

Üretim Merkezinin Denetimi İle İlgili Hususlar:

Üretim merkezleri sayfa numaraları verilmiş ve il müdürlüğünce onaylanmış denetim defteri bulundurur, sorumlu yönetici tarafından muhafaza edilir.

İl müdürlüğü il sınırları içerisinde bulunan üretim merkezlerinin faaliyetlerini kontrol etmek üzere sorumlu sağlık veya teknik personel görevlendirir. Görevlendirilen personelin yönetmelikte belirtilen konularla ilgili olarak Bakanlığa bağlı üretim merkezlerinin birinde eğitilmesi sağlanır.

Üretim merkezleri, görevli personel tarafından en az altı ayda bir yerinde denetlenir. Denetimlerde tespit edilen hususlar denetim defterine kaydedilir. Tespit edilen eksikliklerin otuz gün içinde giderilmesi için sözlü ve yazılı tebligat yapılır.

Üretim merkezi tebligat tarihinden sonraki süre içerisinde eksikliklerini gidererek almış olduğu tedbirleri bir rapor halinde il müdürlüğüne bildirir.

Üretim Merkezinin Denetimi İle İlgili Hususlar:

İl müdürlüğü üretim merkezlerini denetleyecek denetim personelinin görevlerini eksiksiz yerine

getirmesinden, yapılan denetim sonucu düzenlenecek raporun ve üretim merkezi ile ilgili

Bakanlıkça istenilen bilgi ve belgelerin zamanında Bakanlığa ulaştırılmasından sorumludur.

Üretim merkezleri ayrıca yılda en az bir defa ve gerekli görüldüğünde her zaman Bakanlıkça

oluşturulacak bir heyet tarafından da yerinde denetlenir.

Üretilecek sperma, ovum ve embriyolar için yapılacak kontrol ve analizler Bakanlıkça yayınlanacak

talimatla belirlenir.

Üretim Merkezlerinin Değişikliği ve Kapanmasına

İlişkin Hususlar Üretim merkezleri, Bakanlığın izni olmadan, merkezlerinin kısmen veya tamamen yenilenmesi, ek ünite

yapılmasına ilişkin herhangi bir değişiklik yapamaz.

Bakanlığın değişikliklere izin vermesi durumunda, yönetmelikte geçen bilgi ve belgeler tekrar

istenebilir.

Verilen çalışma izni, izin verilen kişiler, kuruluşlar, adres ve faaliyet alanı için geçerlidir. Bunlardan

herhangi birinin değişmesi halinde çalışma izni geçerliliğini kaybeder.

Üretim merkezlerinin kapatılması, unvan veya sahip değiştirmesi hallerinde durum en geç bir ay

içerisinde Bakanlığa bildirilir.

Üretim Merkezlerinin Değişikliği ve Kapanmasına

İlişkin Hususlar Değişikliklerle ilgili bilgi ve belgelerle, Bakanlıkça verilmiş olan çalışma izninin aslı

Bakanlığa gönderilir. Bakanlıkça uygun görülmesi halinde yeni çalışma izni düzenlenir.

Üretim merkezlerinin faaliyetlerini durdurmaları veya kapanmaları halinde bu durum il

müdürlükleri vasıtası ile bir ay içinde Bakanlığa bildirilir.

SPERMA ÜRETİM MERKEZLERİ SULTANSUYU TIGEM MALATYA KAMU

LALAHAN TAGEM ANKARA KAMU

MENEMEN DSYMB İZMİR KAMU/DÖL KONTROLU PROJESİ

EGEVET İZMİR ÖZEL

GEN O VET İZMİR ÖZEL

SÜPERGENETİK KONYA ÖZEL

ÜREME ÜRÜNLERİ İTHALATI İLE

İLGİLİ UYGULAMALAR VE İZİNLER

İŞ AKIŞI

Alt yapı uygunluk Belgesi (Bayi/distribütörleri için Uygunluk Belgesini)

İthalat Yeterlilik Belgesi

Kontrol Belgesi

Analiz Sonuçları

Boğaların HAYGEM sayfasında yayınlanması ve TDSYMB gönderilerek e-ıslah veri tabanına kaydedilmesi

ayi/distribütörleri için Uygunluk Belgesi

Alt yapı uygunluk Belgesi (Bayi/distribütörleri için

Uygunluk Belgesini)

Üreme ürünleri ithalatı yapacak gerçek ve tüzel kişilerin alması gereken

Altyapı Uygunluk Belgesi ile,

İthalatçı firmalar ve Üretim merkezleri adına sperma satışlarını yapan

gerçek ve tüzel kişilerin bayi/ distribütörleri için alacakları Uygunluk

Belgesi için bulundukları ilin İl Müdürlüklerine başvuru yaparlar.

İl Müdürlüğünden en az iki veteriner hekimden oluşturulacak bir komisyon ruhsatlı işyeri ve

depoda, depolama ve dağıtım için gerekli altyapı ve yatırımların tamamlanmış olup olmadığını

inceleme tutanağına göre tespit edeceklerdir.

İthal edilecek sperma ve embriyoların muhafaza edileceği depolar asgari teknik ve hijyenik şartlar

dikkate alınarak incelenecek, depoların kriterleri verilen standartlara uygun olup, olmadığı kontrol

edilecek olup uygun bulunması halinde Altyapı uygunluk Belgesi verilecektir.

İthalatçı firmaların ithalatını yaptığı dondurulmuş üreme ürünlerinin ithalatçı firma adına satışını

yapanlar ile Üretim Merkezlerinin üretim yaptığı dondurulmuş sperma, satış ve pazarlamasını

yapan bayii/distribütörler için yapılan kontrollerde şartları uygun bulunanlara Uygunluk Belgesi

verilecektir.

İthalat Yeterlilik Belgesi

• Kişiler için bağlı oldukları ticaret odası sicil kaydı, Şirketler için Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi sureti

• Firmayı/kişiyi temsile yetkili kişi/kişilerin noter onaylı vekâletnamesi ve imza sirküleri,

• Faaliyetin yürütüleceği İdari bina/depoya ait tapu belgesi veya kira kontratı sureti,

• Altyapı Uygunluk Belgesi,

• İthalatçı, ithalatını yapacağı sperma, ovum ve embriyolara ait ihracatın yapıldığı firmadan söz konusu ürünler için yaptığı distribütörülük anlaşmasının aslı,

• Yönetmelik gereği çalıştırılması zorunlu olan Veteriner Hekime ait onaylı diploma sureti, oda kayıt belgesinin aslı, tam gün çalışmak üzere yapılan sözleşmenin aslı ve SGK primlerinin ödendiğini gösteren belge,

• Ek-1’de belirtilen noter onaylı taahhütname,

• Bakanlık Döner Sermaye ücretinin ödendiğine dair belge,

Kontrol Belgesi • Üreme ürünleri ithalatını(kontrol belgesi) Hayvancılık Genel Müdürlüğünden ithalat yeterlilik belgesi almış

olanlar yapabilir.

• Üreme ürünleri ithalatı için kontrol belgesi alınması zorunludur.

• Kontrol belgesi için istenen belgeler;

Proforma Fatura

Kontrol Belgesi

DNA Profili

Proforma Veteriner Sağlık Sertifikası

Pedigri

Distribütör Antlaşması

Genetik Kusur Taşımadığına dair Belge(Bakanlık tarafından belirlenen)

Bakanlık tarafından belirlenen teknik kriterler

Dekont

Analiz Sonuçları

• Gümrük Giriş Beyannamesi

• Motilite sonuçları (Bakanlık tarafından izin verilen laboratuvarlar)

• VSKN tarafından verilen uyguluk belgesi

• DNA uygunluk yazısı

Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü (Boğa Sperması)

Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü(Aygır Sperması)

Numune Alma Esasları Dondurulmuş Spermadan Numune Alma Esasları Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/63)

• Hayvanların ıslahında kullanılmak üzere ülkemizde üretilen spermanın üretim merkezlerinde veya ithalat sırasında giriş gümrüklerinde kontrol edilebilmeleri amacıyla, uygun bir şekilde numune alınması ve bunların kontrollerini yapan kurumlara uygun koşullarda gönderilmesine ilişkin hükümleri kapsar.

• İthalatçı firmalar fiili ithalat amacı ile gelen ürünlerine ait iş ve işlemler için, veteriner sınır kontrol noktasına veya VSKN olmayan illerde il müdürlüklerine müracaat, dilekçe ve Bakanlıktan alınan kontrol belgesi ile yapılır.

Komisyon kurulması

• İthal Ürünlerde:

• Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüğü olan yerlerde, VSKNM’den bir Veteriner Hekim, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden ve firmanın sorumlu Veteriner Hekimi;

• Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüğü olmayan yerlerde İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğünden iki Veteriner Hekim ile firmanın sorumlu Veteriner Hekiminin yer aldığı komisyon nezaretinde numuneler alınır.

• Yerli Üretimde:

• Özel üretim laboratuarları ile kamu kurum ve kuruluşlarına ait üretim laboratuarlarınca üretilen dondurulmuş spermadan numune alma işlemi en az üç kişilik bir komisyon tarafından yapılır.

• İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden iki veteriner hekim ve firmanın sorumlu Veteriner Hekimin oluşturduğu komisyon numuneleri alır.

Fiili ithalat amacı ile gelen ürünlerde;

Getirilen ürünler gerekli belge, kimlik ve fiziksel kontrolleri görevli veteriner hekimlerce yapıldıktan sonra, ürünün her serisinden/dolum tarihinden alınan numuneler Bakanlıkça belirlenen laboratuvara veya fakültelere gönderilir.

Ürünlere ait analiz sonuçları çıkıncaya kadar dağıtımı, satışı ve kullanımı yapılmayacaktır.

Ürünler gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlara ilgili gümrük müdürlüğünce yediemin tutanağı ile teslim edilecektir.

Ürünlere ait analiz sonucunun uygun olması durumunda yediemin kararı kaldırılarak

ürünlerin fiili ithalatlarına izin verilir.

Ürünlere yapılan analizin uygun olmadığı ve firma tarafından 7 (yedi) gün içinde itiraz

edildiği durumunda, Bakanlıkça referans olan laboratuar veya fakültede analiz tekrarı

yapılır ve çıkan sonuç kesindir.

Analiz sonuçları olumsuz bulunan ürünlerin mahrecine iade veya imha masrafları

ithalatçı firma tarafından karşılanacaktır.

Firmalar muayene işlemlerinin 45 (kırkbeş) gün içinde tamamlayıp Gıda Tarım ve

Hayvancılık Bakanlığına sunmalıdır.

Üretimi yapılan ürünler

Özel veya kamu kurum ve kuruluşlarında sperma, ovum ve embriyo için üretim

izni alınmış hayvanlara ait ürünlerin satıştan önce kalite kontrollerinin yapılabilmesi amacıyla;

Üretim yapan kuruluşlar dilekçe ile müracaatlarını doğrudan bağlı bulundukları İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne yapar,

Üretim izini alınan her hayvana ait, firma tarafından satışı düşünülen her üretim/dolum yapılan serisi için, satıştan önce motilite/kullanılabilirlik kontrolü yapılması gerekmektedir.

Analiz sonucu uygun bulunan üretim/dolum tarihi için satışa esas olmak üzere Bakanlıktan uygunluk yazısı verilir.

Numunenin Alınması • İthal edilecek olan ürünlerin her üretim, dolum tarihi veya operasyon numarasını temsil

edecek şekilde ve Bakanlığın öngördüğü sayıda kontrol ve şahit olmak üzere iki takım numune alınır.

• Üretim merkezlerinde üretimi yapılan spermalara satıştan önce yapılacak numune alma işlemi Bakanlıkça belirlenir.

Analiz Türü Takım Adedi Her Takımda Bulunması Gereken

Payet Miktarı Analiz Merkezleri

Motilite

2

2

Hayvancılık Merkez

Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü, Üniversitelerin

(Ankara, İstanbul,

Konya,Bursa,Samsun,Elazığ)

Veteriner Fakültelerinde

DNA

2

2

Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Lalahan/

Merkez Veteriner

Kontrol ve Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü

Her takımda mevcut olması gerekli olan payet miktarları;

Lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün üretimini yaptığı spermaların kalite yönlü

analizlerinde muayene ve referans laboratuvar Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesidir.

Muayene Türü Analizin Yapıldığı Laboratuvar İtiraz Halinde Referans Laboratuvar

Kalite Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve

Eğitim Merkezi Müdürlüğü,

İstanbul Üniversitesi,

Selçuk Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Ondokuzmayıs Üniversitesi

Fırat Üniversitesi

Ankara Üniversitesi

Kalite Ankara Üniversitesi Lalahan Uluslararası Hayvancılık

Araştırma ve Eğitim Merkezi

Müdürlüğü

DNA Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve

Eğitim Merkezi Müdürlüğü

Etlik Veteriner Kontrol Merkez

Araştırma Enstitüsü

Analiz sonucu şahit numune 2 yıl süre ile saklanması gerekmektedir.

SUNİ TOHUMLAMA FAALİYETLERİ

Suni Tohumlama İzni

Serbest veteriner hekimlere veya ortaklarının tümü veteriner hekim olmak üzere kurulan adi ortaklık ya da şirketlere,

Hayvan hastanelerine; sözleşme yapılan veteriner hekime hastane adına sorumlu olacağı ilçe için,

Birlikler/kooperatiflere; sözleşme yapılan veteriner hekimin birlik ve kooperatif adına sorumlu olacağı ilçe için,

Suni tohumlama yapmak üzere kurulmuş olan şirketlere; sözleşme yapılan veteriner hekime şirket adına sorumlu olacağı ilçe için,

Hayvancılık işletmelerine; sözleşme yapılan veteriner hekime sadece çalışacağı işletme adına izin verilir.

İl Müdürlükleri hayvancılık işletmeleri dışındaki gerçek ve tüzel kişilere illerinde suni

tohumlama hizmetinin gerektiği her yere hizmet götürülmesini sağlamak amacıyla birden

fazla ilçe için de izin verebilir.

Suni tohumlama hizmetlerinin özel sektöre devredilmediği illerde suni tohumlama izni

verilen kişi ve kuruluşlardan Taahhütname alınır.

Embriyo transferi izni 15.10.2011 tarihli ve 28085 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği” nin ilgili hükümleri kapsamında sorumlu veteriner hekim dâhil, her veteriner hekime de ayrı ayrı olmak üzere verilir.

Suni tohumlama ve embriyo transferi uygulama izni verilen uygulayıcılar e-ıslah’ a kaydedilir, izinleri iptal edilenler e-ıslah’ ta “pasif” hale getirilir.

Genel Uygulamalar Kulak numarası olmayan hayvana suni tohumlama ve embriyo transferi yapılmayacaktır.

Suni tohumlama uygulamasında ilk tohumlama yaşı en az 13 aylık (390 gün) olacaktır.

Suni tohumlama uygulamasında Bakanlıkça izin verilmiş sperma kullanılacaktır.

İl müdürlükleri, suni tohumlama hizmeti için izin verdiği kişi ve kuruluşlara önceden gönderilen talimatlarda açıklaması yapılan ve belirtilen suni tohumlama belgesini, embriyo transferi için izin verdiği kişi ve kuruluşlara ise embriyo transferi belgesini vermek, Suni tohumlama mobil kayıt sistemi kullanacak uygulayıcılara kontür tahsisi yapmak, ve belgelerde istenilen tüm hususların tam ve doğru olarak düzenlenmesini sağlamakla yükümlüdür.

Sperma kullanılacaktır

Suni tohumlama ve embriyo transferi izni alan gerçek ve tüzel kişiler her ayın onuna kadar bir önceki aya ait suni tohumlama uygulamalarını ve embriyo transferi uygulamalarını il müdürlüğüne bildirir. İl Müdürlüğü, suni tohumlama ve embriyo transferi uygulamalarını e-ıslah sistemine kaydedilmesini sağlar.

Bu talimatın yayımlandığı tarihten itibaren buzağılamadan sonraki 25 inci günden önce suni tohumlama yapılmayacak ve e-ıslah sistemine tohumlama kaydı girilmeyecektir.

Suni tohumlama ve embriyo transferi bilgileri soy kütüğü ve ön soy kütüğü sistemi veri tabanı olan e-ıslah’a kayıt edilir.

İl müdürlükleri suni tohumlama programlarını her yılın Ocak ayı içerisinde Bakanlığa göndereceklerdir.

Suni Tohumlama Faaliyetlerinin Özel Sektöre Devredilmesi Suni tohumlama faaliyetlerinin özel sektöre devredilebilmesi

Bakanlık izni ile mümkündür.

Bakanlıktan izin alınmadan suni tohumlama faaliyetlerinin özel sektöre devredilmesi işlemi yapılamaz.

Suni tohumlama hizmetlerinin özel sektöre devredildiği illerde suni tohumlama izni için yapılan ve il müdürlüğünce uygun görülen başvurular için başvuru sahipleri ile sözleşme yapılacak ve bu sözleşme suni tohumlama izni için gerekli evraklar ile birlikte muhafaza edilecektir.

İl Müdürlükleri sözleşmeyi izin verilen ilçe/ilçeler için yapılır.

Uygulayıcılar ile yapılacak sözleşmelerde suni tohumlama uygulamasında gebelik başına

tohumlama sayısının iki ve daha altına çekilmesi hedeflenir.

Yapılacak sözleşmelerde suni tohumlama faaliyetlerinin ulaşamadığı yerlere de suni tohumlama hizmetinin götürülmesi sağlanarak, o ildeki mevcut sığır varlığının tamamının tohumlanması esas alınacaktır.

İl müdürlükleri belirlenen ve asgari şartları içeren sözleşme örneği ile taahhütname

örneğine bölgelerinin şartlarına göre ve yürürlükteki mevzuata aykırılık teşkil

etmeyecek şekilde ilave maddeler ekleyebileceklerdir.

Tabi Tohumlama

• Tabii tohumlama faaliyetlerinde kullanılacak boğa için Bakanlıktan izin alınması gerekir.

• Bakanlıktan izin alınmadan tabii tohumlama faaliyetinde kullanılan/başıboş bırakılarak izinsiz tabii tohumlama gerçekleşmesine neden olan boğa ve danalar enenir. Bunların sahipleri hakkında ise 5996 sayılı Kanunun 36 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi hükmü uygulanır.

İzin alınmış tabii tohumlama boğası ticari amaçla kullanılamaz.

SUNİ TOHUMLAMA VE EMBRİYO

TRANSFERİ KURSU

• Suni tohumlama/embriyo transferi faaliyetleri 28136 sayılı Suni Tohumlama, Tabii Tohumlama, Ovum ve Embriyo Transferi Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ve buna bağlı olarak çıkarılan talimatlar çerçevesinde yürütülmektedir.

• Sığırlarda suni tohumlama faaliyetinde bulunacak veteriner hekimler ve bunların denetiminde hizmet verecek veteriner sağlık teknisyenleri/teknikeri ile embriyo transferi faaliyetinde bulunacak veteriner hekimler Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca düzenlenecek hizmet içi eğitim kapsamında sığırlarda rekto-vaginal yöntemle suni tohumlama/embriyo transferi kursuna katılırlar.

• Kurs sonunda başarılı olanlara Bakanlıkça onaylanmış suni tohumlama/embriyo transferi sertifikası verilir.

Kurs Başvurusu

• Düzenlenecek kurs için Bakanlık il müdürlükleri aracılığı ile Bakanlığa müracaat edilmesi esastır.

• Kursa katılmak isteyenler dilekçesine

1. Onaylı diploma/mezuniyet belgesi fotokobisi

2. Nüfus cüzdanı fotokopisi ile il müdürlüğüne müracaat ederler.

• Embriyo transferi kursuna katılacak veteriner hekimler başvuru dilekçesine suni tohumlama sertifikası fotokopisini de ekleyeceklerdir.

Kurs Düzenleyecek Kurumlar

• Kurs programı,

• Mezbaha izin belgesi (uygulamanın yapılacağı yer için günlük ortalama kesilen hayvan sayıları belirtilecek)

• Eğitimi verecek olan kişiye ait öğrenim belgesi (dölerme ve suni tohumlama /embriyo transferi alanında doktora veya daha üst düzey eğitim belgesi)

• Kursu verecek uzman Üniversite ve Kamu Kurumunda çalışıyor ise çalıştığı kurumdan amirinin imzasıyla kursa görevlendirildiğine dair yazı istenir.

• İl müdürlüğüne müracaat edilir, müracaatlar il müdürlüğü tarafından değerlendirilerek kursiyer sayısı 20 kişiyi geçmeyecek şekilde Bakanlığa ulaştırılır.

• Kurs izni talepleri Bakanlıkça değerlendirilerek izin verilir. • Bakanlıkça kursa katılımları uygun görülenler belirtilen yer ve tarihte düzenlenecek kursa,

iki adet vesikalık fotoğraf (son 6 ay içinde çekilmiş) ve kursu düzenleyen kurum/kuruluş hesabına kurs ücretini yatırdıklarını gösteren belge ile katılırlar.

• Suni tohumlama kursu (20 kişi sayısı ile sınırlıdır) ve embriyo transferi kursu süresi en az beş iş günü (15 kişi sayısı ile sınırlıdır), embriyo üretimi kursu ise en az onbeş iş günü olup (6 kişi sayısı ile sınırlıdır), kursiyerlerin kursa devam etmesi zorunludur. Embriyo üretimi kursunu başarıyla bitirenlere talepleri halinde embriyo transferi sertifikası da verilir.

• İl Müdürlüğünce görevlendirilecek bir veteriner hekimin kurs süresince kursa günlük refakat etmesi, katılımcıların isim ve imzalarının bulunduğu listenin günlük olarak Hayvancılık Genel Müdürlüğüne fakslanması ve e-posta gönderilmesi gerekmektedir.

• Kurs ücreti ve sertifika ücreti kursu düzenleyen kurum/kuruluştan öğrenilir. Bakanlık personeli kurs ücreti ödemez. Kurs sonunda başarılı olanlar aşağıda belirtilen hesaba sertifika ücretini yatırır.

Kayıp sertifikalar için dilekçe ekine;

-Kayıp ilanı (Herhangi bir gazetede yayınlanan, belge sahibinin adı ve soyadının tam olarak yazıldığı Belgemi kaybettim hükümsüzdür ilanı),

-İki adet vesikalık fotoğraf (son 6 ay içinde çekilmiş),

-Onaylı diploma/mezuniyet belgesinin fotokopisi,

-Nüfus cüzdanı fotokopisi,

-Sertifika ücretinin yatırıldığına dair dekont eklenerek Bakanlığa gönderilmek üzere ikamet edilen il/ilçe müdürlüğüne müracaat edilir.

MOBİL TOHUMLAMA PROJESİ

Suni tohumlama uygulaması kapsamında, mobil teknoloji altyapısını kullanmak suretiyle, insan eli müdahalesini azaltarak bilgilerin hayvan başında doğru ve güncel olarak toplanmasını ve GSM operatör kanalı ile e-ıslah veri tabanına kayıt edilmesini öngören bir kayıt sistemidir.

Mobil Tohumlama Projesi Amaçları; • Mobil teknoloji imkânını kullanmak suretiyle insan eli müdahalesini azaltmak, • Kayıtlarının hayvan başında ve tohumlama uygulaması esnasında anlık olarak alınmasını sağlamak, • Tohumlayan boğa ve dişi sığır kayıtlarında yaşanan karmaşayı ortadan kaldırmak, • Suni tohumlama kayıtlarındaki suiistimalleri azaltmak (geçmiş tarihli belge düzenleme, masa başında

belge düzenleme vb.) • Teknisyen termosuna boğa tahsis sistemi Uygulayıcıların izinli boğa sperması kullanımında disiplini

sağlamak amaçlanmaktadır.

Mobil Tohumlama Projesinin gerekçeleri

• Irk ıslahının temel aracı suni tohumlama uygulamasıdır. • Suni tohumlama kayıtlarında yaşanan problemler; • Uygulayıcıların termosunda bulanan ve tohumlamada kullandıkları spermaların etkin

şekilde kontrol edilememesi, • 390 günlük yaştan küçük düvelerin erken tohumlanması sonucu yaşanan olumsuzluklar, • Sığırın kendi ırkından farklı bir ırka mensup boğa sperması ile tohumlanması sonucu

ortaya çıkan ırk bozulmaları, • Boğa spermasının yakın akraba dişilerin tohumlamasında kullanımı sonucu akrabalı

yetiştirmeye bağlı olarak yaşanan problemler.

• Tohumlama kayıtlarının toplanmasında zamandan tasarruf sağlanacaktır. • Suni tohumlama yapılacak dişi sığırla ilgili hata ve eksiklikler önlenebilecektir. • Boğa tahsis sistemi sayesinde tohumlamada boğa kayıt hataları ortadan kaldırılacaktır. • Koçan tahsisi ve tahsis edilen koçanların kullanımında etkin bir kontrol sağlanabilecektir. • Erken yaşta tohumlama ve farklı ırktan boğa ile tohumlama işlemleri engellenecektir. • Boğa ile inek arasındaki akrabalık kontrol edilebilecektir. (akrabaların çiftleşmesi

engellenebilecek) • Tohumlama belgesi kesmeme, geçmişe yönelik tohumlama belgesi düzenleme gibi suiistimaller

önlenebilecektir. • İleriki aşamada sperma hareketleri ve sperma kullanımları etkin şekilde kontrol altına

alınabilecektir.

Mobil Tohumlamanın Sağlayacağı Katkılar

Sistemin Faydaları • Kısa Zamanda Belge Düzenlenmesi, • Hayvana ait turkvet ve e-ıslah bilgilerinin kolayca kontrol

edilebilmesi, • İşletme, cinsiyet, doğum ve son tohumlama bilgilerinin

güncel olarak görülmesi, • Hayvan hareketleri kontrol edilerek e-ıslah güncellenmesi.

TEŞEKKÜRLER

VETERİNER HEKİM

EMİNE ÖKSÜZ DURMAZ