Taiwan1...Profielschets en standpunt 2 Religie: Mix van boeddhisten en taoïsten 93%, christen 4,5%, overige 2,5% Economie: Taiwan beschikt over een dynamische vrije markteconomie.

Profielschets en standpunt

1

Taiwan

Algemene informatie Taiwan ligt voor de kust van China (zie kaart). In 1895 verloor China het eiland aan Japan na een militaire nederlaag. Na de Tweede Wereldoorlog werd Taiwan aan China teruggegeven. Tijdens de burgeroorlog die na de Tweede Wereldoorlog op het Chinese vasteland ontstond tussen de nationalistische regering en de communisten onder leiding van Mao Zedong, moest de nationalistische regering in 1949 gedwongen vluchten naar Taiwan. Mao won de burgeroorlog en veranderde China in de (communistische) Volksrepubliek China. Tegelijkertijd vluchtten er 2 miljoen Chinezen met de nationalistische regering mee naar Taiwan. Zij namen de grondwet van China uit 1947 aan als uitgangspunt en riepen de Republiek China uit. De regering op Taiwan bleef zichzelf zien als de rechtvaardige en enige vertegenwoordiging van China. China zag (en ziet) Taiwan daarentegen als een afvallige provincie. Taiwan wordt door weinig landen erkend, omdat China zegt dat landen geen diplomatieke relaties kunnen onderhouden met China én Taiwan, maar slechts met één van hen. Ook Nederland erkent Taiwan niet. Van alle 193 landen die lid zijn van de Verenigde Naties, erkennen slechts 19 landen plus Vaticaanstad Taiwan als soevereine staat. Om deze reden is Taiwan ook geen lid van de ASEAN. Veel landen onderhouden wel onofficiële relaties met Taiwan. De Verenigde Staten is de voornaamste bondgenoot van Taiwan. In 1979 nam de VS de zogenoemde Taiwan Relations Act aan, die de VS in staat stelde wapens aan Taiwan te leveren en militaire trainingen te verzorgen. China ziet de rol van de VS als zeer ontwrichtend en een gevaar voor de stabiliteit in de regio. Nadat president Obama in januari 2010 aankondigde voor $ 6,4 miljard aan militair wapentuig aan Taiwan te verkopen, dreigde China dan ook met economische sancties tegen beide landen. In 2000 vond in Taiwan de eerste geweldloze machtsoverdracht plaats van de Nationalistische Partij naar de Democratische Progressieve Partij. Onder die regering verbeterde de relatie met China enorm en sloten de landen veel handelsverdragen. In 2016 kwam de Democratisch Progressieve Partij weer aan de macht. De DPP heeft de ambitie om handel te drijven met de VS en Japan en te streven naar erkenning van de soevereiniteit en diplomatieke onafhankelijkheid voor Taiwan. Dit zet de betrekkingen tussen China en Taiwan zwaar onder druk. In economisch opzicht floreert Taiwan en behoort het tot de economische tijgers van Oost-Azië.

Basisgegevens Oppervlakte: 35.980 km² (iets kleiner dan Nederland) Aantal inwoners: 23.508.428 (juli 2017) Staatsvorm: Meerpartijendemocratie/semi-presidentieel systeem Staatshoofd: President Tsai Ing-wen

Profielschets en standpunt

2

Religie: Mix van boeddhisten en taoïsten 93%, christen 4,5%, overige 2,5% Economie: Taiwan beschikt over een dynamische vrije markteconomie. De export, bestaande uit met name machines, elektronica en

petrochemie, is de belangrijkste stimulans voor economische groei. Door deze afhankelijkheid is Taiwan wel gevoelig voor schommelingen in de wereldeconomie. Tijdens de economische crisis in 2008 kromp de Taiwanese economie bijvoorbeeld met 5 procent. Een grote uitdaging voor Taiwan is zijn diplomatieke isolement. Doordat China vast houdt aan het principe dat landen geen diplomatieke banden kunnen hebben met China én Taiwan, erkennen veel landen Taiwan niet. Vanwege zijn diplomatieke status heeft Taiwan ook weinig kunnen profiteren van de recente toename van vrijhandelsakkoorden in de regio. Afgezien van de Economic Coorperation Framework Agreement met China (2010) en het vrijhandelsakkoord met Nieuw-Zeeland (juli 2013), is Taiwan uitgesloten van economische integratie in de regio. Taiwan hoopt desalniettemin dat het akkoord met China een voorbode is voor akkoorden met andere belangrijke handelspartners, zoals Singapore en India. Daarnaast kent Taiwan één van de laagste geboortecijfers ter wereld (net boven de 1) en als gevolg hiervan een sterk vergrijzende bevolking (13,7% ouder dan 65 in 2017). In de toekomst kan dit leiden tot arbeidstekorten, een afnemende binnenlandse vraag en lagere belastingopbrengsten. Taiwan heeft een groot handelsoverschot, met name met China. Ook heeft het land grote buitenlandse reserves (6e ter wereld). Daarnaast importeert Taiwan veel uit China en investeert het veel in China. De economische banden tussen China en Taiwan zijn dus sterk, maar maken Taiwan ook afhankelijk van China, terwijl de politieke problemen nog altijd onopgelost zijn.

Gemiddeld inkomen: $ 49.800 (2017) Samenstelling BNP: Landbouw: 1,8%, industrie: 36%, diensten: 62,1% (2017) Militaire uitgaven: 1,8% van het BNP (2017/SIPRI)

Claims Taiwan De claims van Taiwan zijn gelijk aan die van China, en ook gebaseerd op dezelfde principes. Net als bij China zijn de Taiwanese claims niet duidelijk gedefinieerd door middel van coördinaten. Taiwan is met Brunei, China, Maleisië, de Filipijnen en Vietnam verwikkeld in een ruzie over de Spratly-eilanden, en met China en de Filipijnen over het Scarborough-rif, dat China sinds 2012 bezet. China heeft de Paraceleilanden bezet, maar ook Taiwan en Vietnam claimen deze eilanden. Taiwan heeft sinds 1956 controle over Itu Aba Island (behorende tot de Spratly-eilandengroep) dat volgens hen deel is van de stad Kaohsiung. Dit eiland wordt ook geclaimd door China, de Filipijnen en Vietnam. Ita Aba Island is het grootste eiland van de Spratly-eilandengroep en het enige eiland met zoet water.

Standpunt en belangen Taiwan De onderhandelingspositie van Taiwan wordt stevig ondermijnd door het feit dat het land geen internationale status heeft. Daarnaast speelt ook de problematische relatie met China. Hierdoor is het lastig opereren voor Taiwan ten aanzien van de Zuid-Chinese Zee. Taiwan is ook geen lid van de ASEAN, het forum dat de overige kleine kuststaten (wil) gebruiken voor de contacten en onderhandelingen met China. Hoewel de relatie van Taiwan met China op economisch gebied verbeterd is sinds 2008, is deze de laatste jaren weer verslechterd door de ambities van de huidige regering om handel te drijven met de

Profielschets en standpunt

3

VS en Japan en te streven naar de erkenning van Taiwans soevereiniteit. Wat de Zuid-Chinese Zee betreft heeft Taiwan op politiek vlak successen geboekt. Voorbeeld is het akkoord dat Taiwan met Japan sloot in april 2013 over visserij rond de Senkaku-Diaoyu eilanden in de Oost-Chinese Zee. Taiwan mag door dit akkoord in de Exclusieve Economische Zone van Japan vissen. Vanuit Japan wordt dit akkoord vooral gemotiveerd door de angst dat China en Taiwan anders zullen samenspannen tegen Japan. Dit vanwege de historische claims van beide landen op de Senkaku-Diaoyu eilanden in de Oost-Chinese Zeeën en de recent opgelaaide ruzie hierover tussen Japan en China. Taiwan probeert dus onafhankelijk en pragmatisch te werk te gaan. Boven alles streeft Taiwan naar een geweldloze oplossing van de geschillen. Het liefst door middel van samenwerking met aangrenzende landen bij het verkennen en exploiteren van de grondstoffen in de regio. De Zuid-Chinese Zee heeft ook strategische waarde voor Taiwan, omdat een groot deel van de olie-en gastoevoer vanuit de Perzische Golf via de Straat van Malakka door de Zuid-Chinese Zee wordt vervoerd. In 1993 nam de Taiwanese overheid de South China Sea Policy Guidelines aan. Deze bepaalden tot de zomer van 2016 het beleid ten aanzien van de Zuid-Chinese Zee. Na de uitspraak van het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag in 2016 over de aanspraak van China op de Zuid-Chinese Zee heeft Taiwan zijn beleid aangepast naar ‘Four Principles and Five Actions’ (zie document A).

De ‘Four Principles’ zijn: 1. Geschillen in de Zuid-Chinese Zee moeten op een vreedzame wijze worden opgelost daarbij lettend op het internationale recht en zeerecht; 2. Taiwan moet worden opgenomen in multilaterale mechanismen gericht op het oplossen van de onenigheden; 3. De betrokken staten hebben de vrijheid de eigen navigatie en luchtverkeer in de regio te handhaven; 4. Geschillen zullen worden opgelost door een gezamenlijke ontwikkeling en gelijke onderhandelingen. Dit zal vrede en stabiliteit voorbrengen en de

middelen in de regio veiligstellen.

De ‘Five Actions’ zijn: 1. Beschermen van visrechten, daarbij het versterken van de veiligheid van de vissers; 2. Beter multilateraal overleg met de betrokken staten; 3. Wetenschappelijke samenwerking met internationale experts voor, onder andere, geologische en klimaat onderzoeken op Itu Aba; 4. Samenwerkingen met internationale en non-gouvernementele organisaties om van Itu Aba een centrum van humanitaire hulp- en

reddingsoperaties te maken; 5. Versterken van het vermogen om zaken op het gebied van internationaal recht aan te pakken door middel van het inhuren van experts.

Door zijn (benarde) positie is Taiwan maar mondjesmaat in staat om zijn claims op eilanden waar te maken. Daarom moet Taiwan pragmatisch te werk gaan en zo veel mogelijk samenwerking zoeken met andere landen. Daarbij is het duidelijk dat een nauwe samenwerking met de VS het meest voor de hand ligt.

Profielschets en standpunt

4

WAT IS JE OPDRACHT?

Verdiep je in het standpunt van Taiwan;

Maak een creatieve samenvatting van je standpunt op het postervel dat je hebt gekregen waarmee je binnen drie minuten je standpunt aan anderen kunt duidelijk maken;

Maak tenslotte gebruik van de onderstaande kaart om je claim op de zeebodem duidelijk te maken.