Top Banner

of 20

Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

Apr 04, 2018

Download

Documents

Lehkhabukhawvel
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    1/20

    VOL.1 NO.17 29 FEBRUARY 2012WED

    modellalrotluangi

    10std _ Tahan [A]Pu Hunliana & Pi Thangnguri

    photothangkhuma [kyaw moe]Kalay University

    SkyNt DTH / ()

    3 v - 92000d^-|6v - 125000d^- | 1 ESpf - 175000d^-

    BI-WEEKLY JOURNAL

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    2/20

    2 |TAHANTIMES

    KNU/KNLA: NLD LEH MI DANG ZAWNGZAWNGTE

    NEN KAN THAWK ANGNLD party hruaituDaw Aung San

    Suu Kyi-i chu KNU/KNLA peace councilchairman GeneralSaw Htay Maung-a'nFebruary 10 khana rawn kawm. Akawmtute zingahhian Brigadier Dr.Timothy, Dr. KabawHtoo, Colonel Tiger,Colonel Saw MaungMaung te an tel a,an vaiin 14 an ni.

    Darkar khat chhung an inkawm a, an inkawm zawh hian Daw AungSan Suu Kyi-i leh General Saw Htay Maung-a te chuan media-ho zawhna

    chhangin thu chhuah an siam. General Saw Htay Maung-a chuan, "Vawiin

    hian Daw Aung San Suu Kyi-i kan rawn kawm a. Kan kawm chakna hi a rei

    tawh reng reng a. Kan zavai atana lo kal kan ni. Kan rawn kawm thei hi kan

    lawm hle a. Kan rawn kal hma kha chuan tlemin kan hlau ve deuh. Tunah

    chuan thil a kal el vek ta e. Sawrkar pawh a inhawng hle a. NLD leh kan za-

    vai mai hian kan ram hmasawnna turin kan thawkho ang. Tunah chuan ka lo

    upa ve tawh. Kawl mi, Karen mi tih ang chia kal lovin Tai-yin-ta zawng zawng

    kan thawkho tur a ni. A remchan chuan Daw Aung San Suu Kyi-i sawm

    pawh kan tum. Kan hnam kum thar lawm hunah Tai-yin-ta dang hruaitute leh

    Daw Aung San Suu Kyi-te sawm kan tum. Media lam pawh kan sawm ang,"

    tiin a sawi.

    Daw Aung San Suu Kyi-i chuan, "Vawi khat kan inkawmna mah ni se

    kan innel hlawm hle a. Chhungkua ang kan ni. Hei hi kan ram kal dan tur

    pawh a ni. Pyidaungsu rilru [Nationalism] tih chu ang khata kal hi a ni a. Kanthlir dan pawh a thuhmun hle. Thlir dan thuhmun kan neih hi kan ram tan a

    pawimawh. Min sawm a, kal ngei pawh ka tum. He tiang hian kan kalho zel

    ang chu," tiin a sawi.n[Weekly Eleven]

    domesticnews

    KAWNG THAr DUAN NAN THIr HNU cHHUI

    Kan taksa-ah pem hliam a lo awmin kan taksa resistance a that chuana vung a, hnai a la a, a dam ve leh mai a. A khir lai i khawha i khei thi

    leh kher erawh chuan a vung tha leh ang a, hnai a la tha leh ngei ang.Ram leh ram te, ramchhunga group khat leh group dang te, hnam

    khat leh hnam khat te, kohhran leh kohhran te, leh chhungkua-ah pawhpakhat leh pakhat inkarah inkhakna, intihthiam lohna a thleng o a. Engintihthiam lohna emaw, buaina emaw pawh thleng mah se, eng tik hun-ah emaw chuan kian hun, ven hun a lo thleng ve leh mai thin.

    Eng level-ah pawh a tam zawk chuan hetia harsatna an tawhte anpaltlang hnuah an han leh hawi a, an thil tawn takah khan tunge thiamlo, eng vanga kha thil kha thleng nge, eng nge uh lo tiin an thlirlet nawnleh a. Thil kal tawh atanga insiam tha-in hma lam pan dan tur kawng tharan duang thin a.

    Hmathlir leh kal dan tur el tha tak nei tur chuan tun hun hman mek-ah hian kan el that a pawimawh a. Tun kan hun hman meka el, thaleh nghet taka ding tur chuan thil kal tawhte el leh dik taka kan leh thlirthiam a pawimawh tak zet. Thil kal tawh thup leh zep nei hauh lova rilruthianghlim taka kan thlir let thiam a tul hle a ni. Buaina, harsatna kantawnah khan thil thlen dan dik tak zawn chhuah a tul a, dik taka pholana ngai.

    Amaherawh chu thil awm dan dik chhui chhuah a, hmalam pan dantura kawng tha zawn nan kan hmang thiam thung tur a ni.

    Pan khir tawh khawh that leh a, hriau-a khei thi leh vek a, tihmual-pho leh a tinatu zawn chhuaha phuba lak nan hman kan tum chuan thiltha a ni hauh lovang.

    Chuvangin mimalah, chungkua-ah, khawtlangah, hnam thilah, ram-pum huap thilah, eng level-ah pawh nise kan thil tawn, thil kal tawh kanchhuia kan pholan hian mi tihnat, tihmualpho leh phuba lakna tur lam nilovin chung kan buaina zawng zawnga harsatna lo thlentu ber chu engnge ni tih hriata, tun hnu-a indan nan, inven nan leh a lo thlen tawh lohnana hmalak dan tur thar chher chhuah nan, inremna tha tak tundin lehnan kan hmang tur a ni.n

    TUNA By-ELEcTIoN-AH HIAN ASEAN rAM ATANGALo KAL TUr EN THLI-THLAITUTE DUHSAK

    AN NI ANG PrESIDENT-IN A TI

    "Tun April ni 1-a lo awm tur By-Elec-tion-ah hian en thli-thlai duhte zingah

    ASEAN leh ASEAN General Secretaryoce-a mite duhsak an ni ang," tiin Presi-dent U Thein Sein chuan a sawi a.

    Myanmar-a rawn zin ASEAN Gen-

    eral Secretary Dr. Surin Pitsuwan nenan inkawm tuma a sawi a ni. April-a By-election lo awm turah hian ASEAN lehASEAN General Secretary oce-a miterawn thlingthla tura phalna pek kan tum a, kan ngaihtuah ve viau a nia,President U Thein Sein-a sawi a ni. Hei bakah, By-Election lo awm tur chulang tlang (transparency) tak ni turin leh International levela pawmawm takni turin kan bei nasa ang, tiin U Thein Sein hian ASEAN General Secretarynena an inbiak tumah a sawi tel bawk. Tin hnathar chi hrang hrang a awmtheihna tura ruahmanna leh a taka thawh nghal tur hna tam tak siam an tumthu pawh U Thein Sein hian darkar chanve lai an inkawmna-ah hian a sawichhuak bawk.

    Kan tihtum hmasa-ah hna thar siam a tel a. Kawlram mite mahni ramchhungah hna an neih ngeina turin kan bei dawn a ni. Delta area vela buhthar hnem turin kan beih uluk a tul a, Kawlram buh zem ber heng lai hmunhi a la hnuual a, kan dawm kan a tul tak zet a ni. Ram tana buh khamkhawp

    thar chhuah mai bakah ram dang pawh thawn thei tura beih kan tum a ni,President U Thein Sein chuan a ti bawk. Hna thar siam chungchangah DaweiTuipui kam Project chungchang te, Special Economic Zone siam tur thu tepawh an sawi tlang.ASEAN General Secretary Dr. Surin Pitsuwan kaihhruaipalaite hi Myan-mar-ah ni 4 an cham a, an cham chhung hian Myanmarthuneitute nen an inhmu khawm a, sawihona tha tak tak an nei bawk. Kum2014-ah Myanmar chu ASEAN Chairman a nih dawn avangin tih tur hma-chhawp tam tak, inbuatsaih tur a nei ang a, chung zawng zawngah chuanASEAN General Secretary Oce-a thuneitute chuan Myanmar chu tanpui

    nasat an intiam thu hi Bi-Weekly Eleven 2012 February 24-ah tarlan a ni.n

    A THEIH cHUAN SAWrKAr HNATHAWK HLAWH HIA TLEM BErAH NUAI KHAT TAL A NI ANG

    Ram sawrkar-in a tlin chuan sawrkar hnathawkhlawh hi a tlem berah nuai khat tal pek a that thuPyithu Hluttaw Speaker Thura U Shwe Mann-anPyidaungsu Hluttaw hruaitu hnenah lehkhain a hri-attir. Heti ang hi a nih chuan tax hrang hrang anpek hnu pawhin sing 8/9 vel chu thawktuten an neithei dawn a ni. Heti anga hlawh tipung tur hian ramtana tul em em lo project hrang hrang chu tihtawpa tul bawk ang.n[Modern]

    KUMINAH rAMDANGA NATUrAL GASTHAWNcHHUAH ZAT PUNG NASA

    Myanmar-in ram danga a thawnchhuah zinga No.1 export, Natu-ral Gas atanga sum lut chu kuminFiscal year a tawp nana ni 50 lek aduh tawh lai pawh hian a pung thurthur a ni, tiin Ministry o Trade and

    Commerce thuneitute hnen atanginhriat a ni.

    Myanmar-in ram dangah Natu-ral Gas a thawn chhuah man hi2009-2010 Budget huam chhungah pawh USD billion 2.926 a hmu a, kuminbudget huam chhungah kum 2011 April 1 atanga 2012 February ni 10 inkarhian USD billion 2.95 dawn dawn a tling a, hmuh tam ber kum record a tlingta a ni. Kum 2010-2011 chhung khan Natural Gas ram danga a hralhna manUSD billion 2.52 chauh a tlin avangin kuminah hian Budget huam chhunghun a la awm chung hian USD mtd 400 chuang-in a khum tawh hrim hr im ani. Kumin Budget a la zawh hma ni 50 lai a la duh chung hian Natural Gasram danga kan hralh man hian record a siam ta der mai. Kum 2099-2010kha a san ber kum a lo ni ngai tawh a. Mahse kha mi tum pawh kha tunah akhum a, nikum ai pawhin USD mtd 400-in a khum der tawh. Tun February ni10 thleng khan USD billion 2.95 lai a lut tawh a billion 3 dawn lai kan ti maiang chu. tiin Trade and Commerce-a thuneitu pakhat chuan a sawi a.

    Myanmar export no.1, Natural Gas-ah sum a lut tha hle na a, export no.2Jade (lung hring) atanga sum lut erawh a tlahniam. A chhan ber chu China

    sawrkarin Jade (lung hring)-ah tax tam tak a tuk vang a ni.n[7 Day News]

    29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    3/20

    TAHANTIMES |3

    cHIN NATIoNAL DAy VAWI (64)-NA:KALAy ToWNSHIP cHIN LITErATUrE

    AND cULTUrE coMMITTEEHUAIHAWT-IN HMANG

    Chin National Day vawi 64-na inkhawm chu 2012 Februaryni 20 zing dar 8:00 khan Shin Hong hall-ah hman a ni a. Heihi Kalay Township Chin Literature and Culture Committee-ina huaihawt a ni. Chin Literature and Culture Committee hiFalam, Hakha, Mizo (Lusei), Teddim Literature and Culture

    Committee hrang hrangte insuihkhawm a ni.Kalay Council o Churches General Secretary U Lan

    Sun Thuan-a'n tawngtaiin hun hlanna a hmang a. Kalay Uni-versity Philosophy Department Head U Kam Za Manga'nChairman thuchah a sawi.Hemi hnu hian Sagaing RegionChin Aairs Minister hnen atanga chibaibukna lehkha chuKalay CLCC secretary Pu Khaw Tin Thang-a'n a chhiar a.

    Hemi zawh hian Organizing Committee Secretary PuVung Lian Pau chuan lawm thu sawi pahin 'Chin NationalDay' lo pian chhuah dan te a sawi nghal a.

    "Chin Hills-ah, British-ho kut hnuaia lalten khawtlang anawp dan mipuiten an duh tawk loh em avangin kum 1948February ni 20 ni-ah Falam khawpuiah hnam hrang hranghruaitute leh mipui 5000 vel pungkhawm chuan lungrualtaka an rem tihtlan avangin 1948 September ni 22 atanginLal rorelna chu tihtawp a ni ta a ni. Tichuan democracy sys-

    tem-a inawp a lo ni chho ve ta a, chuvangin Chin AairsCouncil chuan 1950 October ni 9-ah (February ni 20) ni chu'Chin National Day' atan a nemnghet ta a ni."

    "Chin National Day buatsaih hi party politics thil a nilova, national thil liau liau a nih avangin hetianga buatsaihtheih a ni leh ta hi a lawmawm hle a ni," tiin.

    Organizing Committee Secretary Pu Vung Lian Pau-a'nlawmthu a sawi zawh hian Kalay Christian Councils Assis-tant Secretary Rev. Lal Piang Thang lawmthu sawina tawng-tai hun a hmang a, National Day inkhawm chu zing dar9:15-ah tihtawp a ni.n

    LocALnews

    KALAyMyo BIAL AD 2000 HNU LAM LIrNGHING rEcorDLallawmsanga (Civil Engineer)

    Kalaymyo bial hi lirnghing awm lohna, hmun him emaw kan lo ti thin a, kan ram seismicmi thiamte Myanmar Earthquake Committee-in 2005-ah lirnghing bial map a han chhuahmeuh chuan kan chenna hi mkhur ngai ber, hlauhawm ber (destructive zone)-ah a lo awm

    reng mai. AD 2000 hnu lama Kalaymyo vela lirnghing te han tarlang ta ila.Dt Cntr (Kl tn thin) Richtr Scl12.5.2006(23:52:54) Kalay bul hnai 5.413.3.2010 South East mel 45 hlaah 5.424.11.2010 Kalay Township chhung 4.64.2.2011(8:25 p.m) India-Myanmar Border 6

    Kalaymyo-ah hian scale ruk-a na pawhin a la nghin loh avangin kan ngaih a tha viaumai thei. 2011 March thlaa Tali leh Tachileik lirnghing kha kum 50 chhungah a vawi khatnaatan scale sarih-in a nghing a. Building tam tak leh mihring nunna tam tak a liam phah a ni.

    Mi a huhova chenna school, biak in, boarder, damdawi in te lirnghing dawt thei tura m-khur taka sak a ngai a. A bik takin R.C building zawng zawngah mkhur a ngai zual. Techni-cal dik lo leh mahni duh dana in kan sa ta mai pawh hi a el chiah lo. Kalaymyo Municipal-inin chhawng 2 bak sak a phal lo pawh hi a awm ve reng a ni, mipui kan him theih nan a nisi a. Scale sarih-ah R.C building chhawng hnih pawh sak dan leh thir hman dan a dik lohchuan a him chuang lo a ni.

    Mipui pawhin kan chenna in, kan ate tlanlenna hmunte hi a him tawk em tihte ngaih-tuah a hun tawh hle. Thleng lo hram se kan tih hi a thlen palh chuan kan nunna leh kan

    economics pawhin a tawrh phah viau dawn si a.n

    29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    KHAMPAT AH TLANGMITE TAN PArTy PAKHAT DINTlangmite hian hmasawn a, thanlen tumin kawng chi hrang hrang dapin tan kan lo la tawhthin a. Chin Hills, Teddim bialah Sumdawng Company-a inzawm khawmin an lo ding tawha. Chutiang bawk chuan Churachandpur, Manipur lamah pawh din a ni tawh. Chu maibakah Khampatah pawh Cooperative dawr, khawtlang dawrpui, mipui t lan tham Pu Thang-hleia hovin an din a. Amaherawhchu a hun-laia mite an akawm rual rualin tunah chuan azuih ral ta ti ila, sawichhiaah erawh inpuh lo ila.

    Khampat Block (2)-ah 1982 Jan 1 khan thian zaho insuihkhawmin party an din lehta a, an hming atan zam zel tur kan ni e tiin Zamzo an phuah a. He pawl hi an memberthenkhatte chuan an bansan a, mahse beidawng mai lovin mi 8 te chuan lungrual takin anpawl chu an chhawm nung zel a. Harsatna karah rinawm taka an hnathawh rah chhuah chumi tam zawkte'n kan hriata hmasawnna pakhat tal kan lo neih phah takin tiin ka pho langve duh a ni e.Bl n tn dn: Thawhlawmin cheng an thawh a, Ks.10,000 an tlin thei a. Chu an sumchuan buh sababi (pawisa inpuka buha inrulh) an la a, a pungin an puk tir.Hm n swn dn: In pali an lei a, in hawh man thla khatah Ks.20,000 an la thin a, tunahchuan in hmun panga an lei tawh bawk. Di huan zau tawk an lei a, di manah Ks. 13,400 anla thin a, Zawngtah man Ks.125,000 an la thin bawk. Buh hum tang 100 a insem an nei a,tang 40 a insem chang an nei bawk.Mmbr dmlo knn: Member zingah damlo an awm chuan Ks.50,000-in an tanpui a.Tin, damlo chu chenga chhanchhuah theih an nih phawt chuan in enkawlna nei lo a nihchuan an tumsak vek ang tia minute-ah dah a ni. Tin, tunah hian a member zinga pakhatvanduai thlak takin a boral a, hriatrengna belpui an siam sak a, a lungphunna senso zawngzawng an tum sak vek dawn a ni.Khwtln tn n hnthwh: Engine oil barrel 4 KTP an pe. Sound Box pahnih chhuan-awm tham tak an pe tawh bawk.Hmlkn tr: Pathianin rem a tiha rokhawlhnate a awm loh chuan damlo thisen petu tancerticate mawi tak siamsak an tum bakah Oxygen bur lei an tum bawk.Tlnkwmn: He Zamzo party hian hlawhtlinna rah tha a chhuah tih an hmuhin KhampatBlock 2-ah pawl hnih a ding thar leh ta.

    Chiang zawka hre duh tan Zamzo party Khampat 2-ah zawh theih a ni a, tihsual palha awm a nih pawhin ngaihdam ka dil nghal e.Rev. C.VanlalremaHmuntha n

    GSM PHoNE ToWEr BUN ZELGSM phone manna in sang chuTahan atanga ni chhuahna lamKawlkulh khua atanga Tuivarkhua luh tan tirh, kawng thlanglamah bun a ni ta! He Tower hi ni-kum November 25, 2011 khan t10 bialin oundation laih tan a nia, zawh el a ni ta. Tower hnuai-a khawl in tur erawh hi chu duh-thusamin zawh el a la ni rih lo naa, hman theih mai tura duan a nitawh bawk. Kalaymyo bialah hianheti ang Tower, t 130 zela sanghi hmun 4 (Tuivar, Taungphila, Te-lephone Oce, Myo Tha)-ah buntum a ni a, Tower pakhat atanghian GSM phone 300 hu zet hman theih a ni ang. Kalaymyobial mai bakah Khampat leh Tamu khuaah pawh hian Tow-er pakhat ve ve bun tum a ni bawk. Tunlai hian Taungphila

    khuaah a pahnihna tur Tower bun mek a ni a. Tower bunahnathawktute hi Tuivar khua Mizote an ni a, Tower lama thu-neituten an ak thu leh GSM phone lei duh tan Tuivar khawlal hnenah chah lawk (booking) theih a nih thu dawn a ni.n

    B. LALTHANGLIANA TAHAN-AHMizote chanchin kum 30 dawn lai meuh lo chhuitu PuB.Lalthangliana hi kum 1945 June 16 khan Mizoram khawbungaha piang a, kum 1975 khan Mandalay University-ah M.A (History)chu Distinction-in a zo va, Thesis chu "History o Mizo in Burma"a ni. Kum 1986 khan Mizoram Hrangbana College leh PachhungaCollege-ah an sawm angin lecturer hna a thawk a. Lehkhabu 40dawn a buatsaih tawh a ni. Mizo Historian tih ila, tu'n kan thik arinawm loh. Kum 26 tal tawp Mizoramah a awm hnuin Feb 7, 2012khan Tahan-ah a rawn zin a, tun hma zawnga a chettlatna leh thu

    leh hla lama sulsutu anih angin lawmtu leh chibaitu an thahnemhle a ni. Kum 26 chhunga Tahan leh a chhehvel changkan chaki-za a hmuhin ropui a ti em em a. Thawkkhat lai chanchinbu chhuaha nasat zia leh tun dunhmuna hma a sawn chakzia a hmuhinlawmawm a ti a. Thu leh hla lama inpuihtawn a pawimawhzia lehhmalak dan tur kawngte a bawh zui nghal bawk.

    Tahan Times oce a rawn tlawh tumin International level chanchinbu leh Internetdawrte a hmuhin a hnarkaitu Pu Ni-a hnenah lawm thu a sawi a, nakin lawkah chuan Zohnahthlak unau ten Mizo tawng hi an uar sauh sauh a rin thu leh thawhhona tha zawk a nihtheih mai a rin thu kan palai hnenah a sawi a ni.n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    4/20

    4 |TAHANTIMES internAtionALnewsSAWrKAr TAN THLAPHANAWM KHAWPIN rUSSIA rAMAH

    THALAI, MAHNI INTIHLUM AN PUNGKumin February thlatir lam khan ram puma thalaite rilru lamzir mi, doctor thiam rualin thuchhuah an siam a. 'Russia ramahthalai naupang te te mahni intihlum an tam ta lutuk hi sawrkaria ngaihven vat a, a thawina an zawn vat a tul tawh," tiin hengdoctor rualte hian swarkar an ngen a ni. Kum 15 atanga 19 inkarRussia thalaite intihlum zat hi khawvel puma chawhrual zat aiina let thumin a tam tawh tih an sawi a. Russia thalai nuai khatah

    mi 20 zel intihlum ang an ni a, kum khatah thalai 4000 chuang an intihlum thin a ni. PresidentAdviser Kiki Lizi chuan, "hetianga thalai intihlum titlem tur hian nitin zirna school lamah zir-laite moral up-na tura inuih leh rilru puthmang dik an put theihna tura inkaihhruai leh zirtir apawimawh a, kohhran lam pawhin thalaite rilru hahna, an ril ru rimtawngna te hriatthiampuiatanpui dan ngaihtuah a tul a ni," ti te-in a sawi a.Heng thil thlenga a chhan dang pakhat chuinternet hi a ni ve a. Internet-ah mahni intihlum duh tan kawng hrang hrang kawhhmuhnaan tarlang thinte hi a tha lo hle a. "Heng hi a khawlo zawnga thalaite uihtu a ni," tiin a sawichhunzawm bawk.n [Messenger]

    29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    IrAN HMEIcHHE TAM TAKIN NINJA NIHTUMIN AN ZIr

    Ninja-ho hian MartialArts an thiam hle tih hiringhlel an awm meuhawm lo ve. Tun thlenghian Ninja-ho hi an lalar a, ngaihsan pawhan hlawh viau. Febru-

    ary thla tir lama thu lo richhuak pakhatah Iranram hmeichhe 3,500-te chuan Ninja nih tumin training an neitluk tluk mai. Iran ramah hian hmeichhia hi an zalen lo emem a, heti anga Ninja nih tum hmeichhe tam tak an awm hithil mak danglam tak chu a ni ve reng reng. Iran ramah hianNinja zirna hmun 'Ninjutsu' training center chu kum 1989khan din a lo ni tawh.n [AP]

    HoNDUrUS rAM LUNG IN PAKHATA KANG, MI 358 THI

    February 24 zan khan Hondurus rama lung in pakhatahkang mei a chhuak a, mi tang 358 an thi tih lung in ocer-ten an puang. Kang mei chhuahna lung inah hian mi tangan tam hle a, kang mei hi zana chhuak a nih bawk avanginthi hi an tam hle a ni. Kum 100 chhunga kang mei avangalung in tang an thih tam ber tum a ni nghe nghe. Kang meia chhuah hlim hian tang zinga mi 135 chu kawngkhar leh

    inbualna lamah an tlan a. Mahse, kawngkhar hi a inkalh tlatavangin mi 107 chu an kang hlum a, 28 chu an chhuak thei.He lung inah hian mi tang 851 an awm a, tanpui dilin an aunasa hle. Red Cross leh kangthelh motor chu lo thleng vebawk mah se, lung in hi pan nghal mai an phtal loh avangindarkar chanve chu an nghak leh te te a. Lung in securityduty-te chuan tangho-in buaina an siam emaw an ti a, silaitean han kap vel a, he tih chhung hian kang mei hi a zualta zel a ni. Kang hlumte hi tute nge an nih tih pawh hriatloh khawpin an lo kang na a. Kang mei chhuah chhan hi anchhui mek.n [Reuters]

    KUM MAKTADUAI 50 ATANGAMAKTADUAI 200 AH EUroPE LEH

    ASIA KHAWMUALPUI cHU KHAW-MUALPUI PAKHATAH A cHANG THEIKum maktaduai 50 atanga maktaduai 200 loawm tur chhung khian North America khaw-mualpui, South America khawmualpui, Eu-rope leh Asia khawmualpui north pole lamatanga inzawmin khawmualpui pakhatah achang thei tiin Yale University-a scientist-techuan an sawi.

    South leh North America hi zawi zawiinan inzawm ang a, Carribean tuinriat chua bo daih ang. A hnu-ah South leh North

    America khawmualpui chu an inzawm angaAmesia khawmualpui a rawn pian chhuah anring.

    Science Journal lar tak 'Nature' an tih-ahmi thiamte thil chhut chhuah an ziak a. Leichhunga lungpui hi a insawn kual reng a, lira nghin o bawk avangin khawvel pianhmang(shape) a danglam chho zel a ni. Zir chiannabeitu pawla an hotu chuan lei chhunga lung-puite hi an insawn hret hret a, kut tin rawnthang ang deuh hi a ni a ti.n [Dailymail]

    rAM 10 PALTLANG DANUBE LUIKUM 25 cHHUNGA VAWI KHATNA

    TUI A KHALHe lui hi Europe khawmualpuia khual zinmiten an zawh tam ber a ni, lui tui a khalnasat avangin Europe ramte chuan he luihmanga khual zinna chu an titawp rih. Kum25 chhunga a vawi khatna a ni bawk. Feb-ruary 10 khan Hungary ram chuan he luihmanga khual zin chu a khap a. Austria,Croatia, Serbia, Bulgaria ramte pawhin ankhap zui ve. He lui dung hi mel 1780-a seia ni a. Bungraw thawn, energy siam chhuah-na atana an hman ber a ni a. He luia sa-

    ngha pawh hi an man nasa hle. Lui tui hi60% atanga 70% thlengin a khal a ni. Eu-rope ramte-ah khaw vawt hi a nasa chho hlemai a, tun thla chawhnu lam thleng a awhang. Ram 23-ah a vawh lutuk avanga warn-ing inpek hial a ngai. Ukraine ramah chuankhaw vawt avangin mi 100 chuang an thi a,mi 3000 chuang chu damdawi inah an luh-pui. Romania ramah chuan motor kawngchu an hawng leh tawh a, rel kawng leh tuikawng chu an la khar rih. An khawpuiahchuan -24C thleng khawpin a vawt.n

    TITANIc LAWNG-A AN THIL cHHArTE LILAM DAWN1912-a Tuinriata pil Titanic lawngpui atanga an chhar thil chi hrang hrang 5500 chuang chuAmerica ram New York-ah an lilam dawn.

    Chung thil-ah chuan diamond thi te, sana te, compass te, Titanic lawng chhe them te lehkutkawih thil mawi tam tak a tel a. Kum 2007-a an lilam tum khatnaah khan USD mtd 189 anhmu a. Tun tuma lilam hi New York-ah kumin April ni 11-ah buatsaih tur a ni. Titanic lawngpuihi 1912-a pil ta kha a ni a, 1985 kum khan Canada ram Newoundland bul tuipui hnuaiah

    mel 400 vela thukah Robert Bilitz teamten an zu hmu chhuak a ni.n [Daily Mail]

    Beauty Salon

    /Hhht

    // / /

    /

    r*Fvmaqmif bGJYrdwfuyf qHxHk; tvSjyKjyifay;jcif;rsm;udkaps;EIef;csKdompGm aqmif&Gufay;ygonf/

    BleSSiNg Bauty Saon (PCM, Vna)

    CHAWNGTHANMAWII

    LO LEI NGEI ANG CHE

    Zoate khawvel timawtu nulanungchang tha leh mawi, zei bawk

    si, Kristiannaa inhmang tak maiZoaten kan ngaihsan em em

    hruaitu ropui Mosian a thlen phakve dawn loh avanga mittui tlachunga a thlir bawnghnute leh

    khuaizu luanna ram chawia sakKanan khua nula

    Chwnthnmwii (Chwni)2009 kuma Icon nihna dawng a,

    a lawmman kohhrana hlantua hunlaia Kawl ram Zoate

    chanchinbu zawng zawng luahkhattu kha a zai CD a lei theihdawn ta e. Lo lei la i thuthmun

    atang khan han inawihtir ang che.I ning lo vanga, i inchhir bawk

    lo vang.

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    5/20

    TAHANTIMES |5internAtionALnews29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    Syria ram chhung buaina hi a la reh mai theilo. Homs khuaa buaina chhuakah naupangchhanhim a harsa hle an ti. Doctor-hovin nau-pangho nunna hi chhanhim an tum thin a,sawrkar-in laipuia a kah deuh reng avanginchhanhim an harsa hle. Naupang pakhat chua taksa vei lamah na takin a hliam a. Doc-tor chuan chu naupang chu kawkin "He nau-pang hian damdawi ina enkawl a mamawh,

    mahse engmah kan tihsak thei si lo," a ti. A

    SyrIA PrESIDENT ASSADBANG TUrIN UN-IN NGEN

    February ni 16 khan UNO General Assem-bly chuan Syria President Assad inhnukdawkturin a ngen a. Ram 193 thu khawm General

    Assembly chuan vote tam zawk hmu-in hethutlukna hi a siam a ni.

    UN-a America palai Susan E.Rice chuan,"Khawvel mipuite hi Syria mipuite lamah kantang a ni, tih vaiwin hian kan lantir a ni," a ti.

    He UN thutlukna-ah hian, 'Syria ramchuan thla 11 chhung meuh mipuite a nekchep a, a suasam a, hei hi a rang thei angbera titawp turin' tih an tarlang a. UN GeneralSecretary chuan Syria-ah UN Special Palaitirh ni vat se, a ti bawk a ni. Syria khawpuiawp bettu sipaite chu insuan chhuak vat turina ngen bawk. UN chuan, Syria hian humanright hi a bawhchhe nasa a ni a ti bawk a,Syria-ah hian sawrkarin a beihna lamah mipui5400 chuang an thi tawh a ni.n

    SyrIA rAM BorUAKA BUAI TUAL TUAL

    Syria ram chhim lam Daraa khawpui leh ramlaili velah buaina a hluar telh telh a. Thi leh

    hliam an tam telh telh vangin Syria raltlanhochu thenawm ram Jordan-ah an tlan lut nasaa ni. Jordan rama damdawi lam hnathawktennikuma President Assad-a laka lungawi lohvanga buaina an chhuah tamna Daraa khua-a mi tur damdawi an thawn mek laiin Assadsawrkar chuan mipui sosang chu laipuiina kap dur dur ni awm a ni. A hmutute sawidanin 17 February 2012 ni-ah ringawt pawhcivil 26 an thi niin an sawi a. Homs khua lehDaraa khua-ah inkah leh tharum thawhna tea thleng thar zel a, chu chuan inhliam avangaJordan ram lama tlanchhia a tipung nasa a ni.

    UNO tarlan dan chuan nikumah ringawtpawh Syria ramah buaina avangin mi 5400an thi a ni.n

    SYRIA RAM HOMS KHUAAHBUAINA ZUAL ZEL

    NASA ZAWKA IrAN rAM cHU HrEK TUrINISrAEL DEPUTy PrIME MINISTEr-IN NGEN

    Iran ram hian nuclear ralthuamneih ngei tumin a bei nasa a. US,Israel leh ram hrang hrang hruai-tuten dan tumin an bei ve bawk.Israel hian Iran hi do mai a duhtawh. US indo thlawhna phurlawngpui pahnih pawh tirh chhuaha ni. He tih lai hian UNO Secre-tary General Ban Ki Moon-a lehIsrael Deputy Prime Minister Sil-van Shalom-a te chu an inkawma. He an inkawmnaah hian BanKi Moon-a hnenah he thu hi a sawi a ni. Anni pahnih hianSyria ram buaina leh Iran ram nena an buaina thu pawh ansawi. Iran hian an nuclear siam mek hi an tawpsan tur a ni.An tawpsan loh chuan buaina nasa zawk a chhuah tur thuSilvan Shalom-a hian Ban Ki Moon-a a hrilh. Khawvel ramhrangin hrang nasa zawka Iran hi a hrek a tul a ti bawk.India leh Georgia ram hruaitute pawhin Israel Ambassadorbeih a nih thu-ah mak an tih thu an sawi chhuak.n [CNN]

    GrEEK rAMIN 'INrEN' DAN THAr A ZAM MIPUI LUNGAWI LoGreek ram chuan a leiba chinel nan EU leh IMF (International Monetary Fund) hnen atangintangka Euro billion 130 puk a mamawh tlat a. Heng EU leh IMF-te hian a ram chhungah 'In-ren' dan thar zama hma a lak loh chuan sum an puk duh tlat si lo. Chuvangin Greece sawrkarchuan 'inren' dan thar chu a pharh ta a ni. He danah hian, hlawh hniam berte hlawh 22% cut-sak te, pension hlawh, thla khata Euro 1300(USD 1700) aia tamte reng reng 12% tihhniamsak te a tel a.

    He dan hi duhtu 199, hnialtu 74-in an nemnghet ta kha a ni a. Mipui tam takin an duh lohle a, kawng an zawh mup mup a. February ni 19 Pathian nite khan Greece-ah mipui sangtam takin kawng an zawh a. Parliament building te pawh lung te-in an vawm a. Petrol bombsiamchawp hmang te pawhin an vawm a ni. Security Police lam lahin mittui tlakna bomb anhmang a, mipui hnawh darh an tumna lamah tam takin hliam an tawrh phah ta a ni.

    "Mipuite hian kan dinhmun dik hi kan hriatchiana kan pawm thiam a pawimawh a. Kan rameconomic tundin leh nan bulthut tha a mamawh a, he kan dan hian min pui dawn a. Chu chumipuite'n dawh thei taka kan tawrh rih a ngai," tiin Greek Prime Minister Lucus Papadem's

    chuan mipuite a uih a."Heti anga a sosang zawnga thil tih hi democracy kalphung a ni lo, kanen liam mai mai dawn lo," a tizui bawk. He dan an hman dawn chuan hna 15000 chu tihbo angai ang. Hlawh hniam ber hlawh zat tur chu 20%-a tihhniam leh tur a ni dawn. Tunah hian ahniam ber Euro 751 a ni a, 600-ah tlak thlaktir a ngai dawn a ni.n

    hnu darkar rei lo te-ah chu naupang (Kum 2mi) chu a thi ta bawk.

    He naupang pa pawh hi silai mu perin auh a, a lu, khup vei lamah hliam a tuar vebawk. A apa ruang chu pawmin, "Ka apa,tuin nge khawih na che," tiin mittui tla teuh

    chungin a tlan lawp lawp a. Phuah chawp takaan siam temporary damdawi in pawn lamaha awm reng. He mite apa chunga thil thlenghi eptu lam chuan TV Camera-in an lo la a.Sawrkar sipaite chuan eptu lam hi lai puiin ankap hmiah hmiah mai. Red Cross Committeechuan darkar hnih chhung inkah hai a rawta, he mi chhung hian tanpui ngaite tanpui a,damlote enkawl an duh. Mahse Syria sawrkarlam chuan ram chhungah ei tur leh damdwaia tlem tia sawi chu dawt mai a ni tia puanginRed Cross luhtir hi an phal lo. UN lam chuanSyria President Bashar al-Assad paih thlaktuma mipui chetnaah mi 5000 chuang anthi tawh niin an ngai. Eptu lam chuan Homskhuaa buaina chhuaka thite nen chu mi 7000

    chuang thi tawhah an inngai thung.n [CNN]

    'NUcLEAr' cHUNGcHANG SAWIHoTUrA IrAN THU THAWN AMErIcAN-IN

    NGAIHTUAH MEK

    American sawrkar chuan, 'Iran-in a nuclear project chung-chang sawio tura khawvel sawrkar liante hnena sawmnaa thawn chungchang (16.2.2012)-ah mkhur taka chhana tum thu, leh Iran leh khaw thlang ramte inkara boruaktang tak hi ram palaite hmanga chingel turin hun enge-maw chen a duh ang a' a ti nawn leh a. White House thu-puangtu-in a sawi a ni.

    Tun February ni 19 (19.2.2012)-a chanchinbu mitenena an inkawmna-ah Iran Foreign Minister Ali Akbar

    Salehi chuan, "Nuclear chungchang ram lian paruk-tenena inbiakhona hi Turkey ram Istanbul-ah neih a ni ang,"tiin a sawi chhuak a. Programme chipchiar erawh chu asawi lang lo.

    Irn & Nclr rlthmIran hi khawthlang ramten economic lamah nasa taka

    an hrek thungrulh nan an ram siam nuclear uel tlawnngei mai Nuclear thukpuiah an thun (an tuah) ve ngat a,khawlpui an tinung ta a ni. President Mahmoud Ahmadine-jad-a'n 20%-a tihthianghlim tawh uranium tlawn, Nuclearthukpui-a a thun lai hi TV-ah an tichhuak nghe nghe a.

    Uranium hi nuclear ralthuama hman tur a nih chuan100-a 90, (90%) a thianghlim hlang a tul a, tunah hian Iranhian 100-a 20-in an tiai thei tawh a ni.

    Iran nuclear actory pakhatah chuan centriuge khawl

    (thil tui-a a nawi thlit mna khawl) 6000 an hmang a, mahsetun hnai mai khan khawl 3000 an bun belh leh a, 9000 atling ta a, an hmalakna a chak hle a ni.

    Hetih lai vek hian Iran Inteligent ocer pakhat sawidanin Iran computers 16,000 vel chu 'Stuxnet' an tih virus-in a bei mek a ni awm a. Stuxnet virus hi chak tak a ni a,Iran nuclear hmunpui lam leh industry lama hman com-puter-te hi kum 2010 atang tawh khan an bitum a ni awme. Heng virus hian nuclear uel siam nana tangkai em emcentriugar khawl te chu a bei a, khawl tlem azawng chuan khawih pawi a ni. Amaherawhchu Iran scientist-ten ansiam tha leh thuai thei a ni awm e.n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    6/20

    6 |TAHANTIMES worLdcrime 29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17KUM 9 MI HMEIcHHE NAUPANG KHAWNGAIH THLAK TAK cHUFeb 21, 2012-ah khan Kum 9 mi hmeichhe naupang pakhat chu

    Chocolate a ei avang-in hrem a ni a. An hrem dan chu tlan luihtir

    a ni. A tlan zo chu a thi. Heti anga hremtute hi a nuhrawn leh

    a pite an ni a, Alabama, USA chuan heng mi pahnihte hi tual

    thatah a puh mek. He naupang te hi Savannah Hardin-i a ni a,

    in pakhat chu darkar thum chhung tlana hel kual tura nawr luih

    a ni. Hun tiam chhung a tlan zawh hian hospital-ah hruai a ni a,

    hospital-ah a thi ta a ni. A thih chhan doctor-ten an sawi danin

    a taksaa tui a awm loh (dehydrated) vang a ni nghe nghe. Henaupang nuhrawn hi Jessica Hardin-i a ni a, kal chhet chhet rual

    apa pawh a nei niin an hria.

    Naupangi pa hi tuipui rala hna thawk a ni a, hospita-ah a

    anu a lut tih a hriat veleh a haw nghal a, a anu a thi tih an

    sawi hma lawkin a thleng. Savannah-i pi hi Joyce Hardin Garrard-i (kum 46) a ni a, Etowah

    County Sheri Todd Entrekin chuan a tunu thih thu-ah amah hi hremna petu berah a ngai.

    Medical lam endiktute chuan he thil hi tual thahna dik tak a nihzia an puang.n [The Sun]

    MIPAHoVIN HMEIcHHE PANGA KHAWIHKum 13 atanga 15 inkar hmeichhe pali chu zu leh chhang

    (pizzas-Italy chhang) hrai ruiin mi sual pawl khatin Feb 22,

    2012-ah an pawngsual. A pawng sualute hming lem chu

    Ugly One, Master leh Tiger-te an ni. Sawrkar Ukil Rachel

    Smith chuan mipa 11-te (kum 59 mi telin) chuan naupangkum tling lo sex an hmanpui avangin thu buai an hma

    chhawn ngei dawn a ti. Hmeichhe pakhat chuan amah

    sualtute zawng zawng hi a hre vek lo. Police-ho hnenah "A

    taksa chu vuak hrep ang mai a ni, ka dam loh laiin mipa

    pahnih pawhin sex min hmanpui. Tih theih engmah ka nei

    lo. Ka che sawn thei lo a ni ber mai" a ti. A hmun hi Gtr

    Manchester-ah a ni. Mipa-ho zinga pali hi taxi driver an ni a, pahnih hi ast ood-a thawk an

    ni bawk.n [The Sun]

    MEXIco LUNG INAH BUAINAcHHUAK, MI 44 THI

    Feb 19, 2012 Mexico ram lung in pakhatah buaina a chhuaka, mi 44 an thi. Sawrkar lam hotute pawhin ocial-in an puangtawh. He buaina chhuah chhan hi Drugs-a sum dawng pawlpakhat avang a nih an ring. Lalin America ramtea Drugs-asum dawng pawl liante hi an iner nasa thei hle a, buaina achhuah hma lawkah pawh khan drugs hmanga sum dawng-tute zingah buaina a lo chhuak tawh bawk. Chu chu Hondu-ras lung ina thleng a ni a. Drugs-a sum dawng pawl leh pawlan buai vak avangin mi 350 lai an thi a nih kha.

    Lung in lam hotute chuan thisen chhuah puat puatnathlen buaina a chhuak a, darkar rei lo te-ah kan khuahkhirh

    leh thei tawh e an ti. Thi chhungte chu lung in kawta kalin anlungawi lohna an lantir a, an au vak vak. Lung in an vawmbawk. He thil thlenna hi Nuevo Leon State lung inah a ni a,police rual tlan lutin an khuahkhirh ta a ni. He lung in hi mi1500 dahna tur a ni a, mi 3000 lai an tantir niin a bul velamite chuan an sawi.n [Irish Times]

    LESBIAN (TUAI)-Ho THI TUrA NAWrTUMI PATHUM cHU LUNG IN TANTIr

    Britain ram Derbykhuaah mi pathumchuan Lesbian-ho thah a that thulehkhaah ziakin antar ur mai a. Hengmi pathumte hi Derby

    khuaa court pakhatchuan lung in a tantir ta. Heng mite hi Ihjaz Ali, Kabir Ahmedleh an thian pakhat-te an ni. Lesbian-ho nuai buai vek duhinan nei chiang tih court hian a hria. Lehkha hi an tar maibakah a sem pawhin an sem bawk. 2010 July thlaah khanLesbian-ho chungchang sawihona neih a ni a, chutah chuanLesbian-ho that vek tur tih lehkhate an lo sem a ni.

    Ihjaz Ali-a hi kum hnih lung in a tang ang a, KabirAhmed-a leh a thian-te chu thla 15 lung in an tang ang. Turnor Burn (inthlak rawh, chuti lo vek leh inhal rawh) tih leh 'Gay-God Abhors You' (Pathianin a ten che) tih inziak lehkha ansem a ni. 'Dead Derby' tih erawh an lo sem hman lo. Roreltuchuan heng mite hian nunphung pangngaia khawsakhonaan chawk buai a ni a ti.n [Mirror]

    cHINA NAUPANG PAKHAT cHU KAWr HA LoVINVUr KArAH A PA-IN A TLAN LUIHTIr

    New York khawpui a vawh em em laiin naupang pakhat,kum li mi lek chu kawr ha lovin a pa-in vur tla karah a tlanluihtir lai video an lo la hlauh mai a. Inhnialna a chawk

    chhuak nasa hle.Naupang hi a lo hrisela a lo chak theih nan exer ka

    laktir a ni tiin a pa He Liesheng chuan a sawi ve thung.Western ram nu leh pate aiin China nu leh pate an thatzawkzia ziakna bu 'Tiger Mother' a chhuah hnu-ah he-tiang boruak hi a lo thleng ta si a, an inhnial ta chiam maia ni. Video an lakna-ah hian naupang chuan kekawrte aha a, pheikhawk a bun a, tap chung-in a pa lam panin atlan a, a pa chu amah la turin a ngen laite a lang. Nau-pang chu vawi tam tak a tlantir a, leia mu turtein a pa hiana tir a ni. Naupang ngei pawh hi ama remtihnaa tlan a ninghe nghe. Vawt a tih atang chiah hian nuam a ti ta lo a nitiin a pa chuan a sawi. n [Telegraph]

    Hrsna h tu thanhm mamawh a nh chuan rawn pan ma rawh. () ( )

    TZR Bauty Saon T. 09-47073148

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    7/20

    TAHANTIMES |7generALknowledge29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17VAWK TE TErEUH TE cHULIAN PUIAH A THANG LIAN

    Janey Byrne-i chuan vawkte tereuh te hi khawi mai mai(pet) atan a lei a. A zuartu nuchuan a vawk te chu a thangtawh lo vang tiin a hrilh a.Mahse he vawk te hi Rugbyorward player ang maia liana rawn ni ta a, mak deuh mai-

    in a thang chiam mai a, kg108 meuh a rawn tling chho. Janey-i (kum 43) hian a vawkte hi Meeka tiin a hming a phuah nghe nghe. He vawk hi eet5-a seiin eet 2-a sang a ni. A chaw manah thla khatahpound 200 a seng ziah bawk.n [The Sun]

    NEPAL MIPA PAKHAT cHUANKHAWVELA TAWI BEr KA NI TI

    Nepal ram khaw thlang lamakhawsa kum 72 mi chuankhawvela mipa tawi ber a niha inbeisei a, Guinness WorldRecord-a a inziah luh ngeia inring. He pa hi ChandraBahadur Dangi a ni a, 56 cmleka sang a ni. Tuna Guin-

    ness World Record-a mipatawi ber chu Philippines Jun-rey Balawing a ni a, 60 cm-asang a ni. Dangi-a tupa Dolak Dangi-a chuan ka pu hiannakin deuh lawkah Guinness World Record hotute chu kanram khawpui Katmandu-ah hmuin a san zwang a tehtir dawna ti. Email atanga an lehkha thawn chu Guinness World Re-cord lam hian an chhang nghal mai lo.n [Daily Chilli]

    HMEIcHHIAA INNGAI TLAT MIPANAUPANG PAKHAT

    Kum nga mi mipa naupangpakhat chu a nu leh patehnenah a taksa a dik lo tiin ahrilh a, hmeichhe naupangaha inngai tlat mai. He pa hi

    Zach Avery a ni a, a nu chuTheresa (kum 32) a ni. Vunngo leh sam buang tak a neihavangin school a kalnaah apali nei Theresa-i chuan, "Nikhat chu ka bulah a rawn kala...hmeichhe naupang ka ni arawn ti," tiin a sawi. Amahahhian Gender Identity Disorderawmin a thluak chuan hmei-chhia a ni tiin a hriattir a nih an ring. Theresa-i chuan, "A tirahchuan eng vakah kan ngai lo, mahse a lo rei deuh deuh a, aserious tawlh tawlh," a ti bawk. Amah hi NHS child psycho-logist-hoin ngun takin an endik mek. Kum khat chhung chuhmeichhe naupanga inngaiin hlim takin a khawsa tawh.n

    ToILET AWM LoH AVANGIN Mo THAr-INA PASAL IN cHHUAHSAN

    India mi, mo thar Anita Narre-i chuan a pasal-te in a chhuahsan. BBC-in a report daninNarre-i hian a pasal in-a toilet (ek in) a awmloh avanga chhuahsan a ni a, a pasalin a siamhma chu haw a tum lo. A pasal hi Shivram-a ani a, ni tina kut hna thawk thin a ni. Shivram-achuan sum a neih loh avanga toilet hi siam theilo a nih thu a sawi ve thung. Tunah toilet thar

    chu a siam tan ve a. Village council lam pawhinan tanpui. Ni 8 chhung an nu-in a chhuahsanhnu-ah a ko haw leh theih chauh.

    Narre-i thiltih hi huaisen an ti a, a pasalin toilet a siam theihna tura a nawr dan hi an akem avangin NGO pakhatin Narre-i hi US dollar 10,000 lawmmanah an pe. Thianghlim lohnahi India rama harsatna lian ber pawl a ni a, India mipui billion zatve velin an tawrh phah.Interview-naah Anita-i chuan thianghlimna thu-ah hmeichhiaten rights an neihzia uar takina sawi. "Hmeichhe tan pawn lama inthiar hi a mawi lo. Chuvangin in tin hian toilet an nei vektur a ni," tiin BBC a hrilh. An local danah pawh toilet hi neih vek tur tih a ni a, a nei lo chuchawitir theih a ni.n

    NAUPANG KANG ENKAWL DAMNaute pakhat chu na takin a kang a, new sur-gery hmanga enkawl dam leh a ni. A vun tharchu tuiin an phuhtir. He naupang hi kum hnih mia ni a, Zed Merrick a ni a, a awm leh dar chu na

    takin a kang (second degree). Chokaa thingpuino buain a tikang a ni. A nu Nicky Merrick (kum33) chuan a apa hian ser lian mawi lo tak aneih a hlau hle. Mahse doctor-te chuan dam-dawi tui hmangin an phuh ser ser a, tha takin adam leh thei. A kang hmuamhma chu a bo vekthei hial. Ser nei lovin a khawsa thei dawn. Hean enkawl dan thar hi a hlawhtlin em avang-in mi dang enkawl zelna atan pawh an hmangang. A enkawlna hi Wakeeld-a awm Pinderelds Hospital (burn unit)-ah a ni. Darkar hnihchu operation hi kalpui a ni nghe nghe. An enkawl dan hming chu 'ReCell Spray' an vuah.Cambridge-a Medical lam buaipuitute siam chhuah a ni. A kang lai vun chu an la a, vun thaan vuah. Heti ang zaina man hi US dollar 5000 a ni bawk.n [The Sun]

    KHAWVELA MI THAU BEr cHU MI 18-IN ENKAWLEngland rama khawsa, kum 42 mi Keith chu British Health Minis-

    try hnuaia sipai lama thawk damdawi lama mi thiam 18-ten anenkawl rawn mek. Khawvela thau bera an ngaih Keith Martin chua khawsak theih nan mi 18-in an enkawl a nih chu. Tukthuan atanhot dog (8) ei thin he British pa hi pound 812-a rit a ni. Mi 18 zing-ah hian ambulance lam chelhtu, amah enkawltu leh nurse-te antel. Keith-a kal velna atan damdawi in motor tha bik hman thin a nia, motor-ah mi 8-in an hlang thin. London hmarthlang-a khawsa ani a, an in bula damdawi inah a in-check-up deuh reng a ni. Tunaa thau dan zatve thlenga Keith hi tihcher a tul thu doctor-te chuan an sawi. A hma deuh khankhawvela thau ber Manuel Albright chuan a rih lam pound 240-a a tihtlak tak avangin Keith-a hi khawvela thau ber a rawn ni ta a ni. Keith chuan, "Heti anga ka awm hi keima thiam loha ni. Kum 16 ka nihin ka nuin min thihsan a. He mi hnu hian ka duh duhin ka khawsa ta maia. Ka duh zat zat ka ei mai thin," tiin a sawi. Keith'an bialnu neih lohna hi kum 20 a ni tawh.A san lam eet 5 inches 9 a ni a, a kawng len zawng chu eet 6 a nih avangin a hak tur kawrlei tur pawh a hmu zo ngai lo. n [Daily Mail]

    Tahan Theological College chuan Thangtharte mamawh zirna tha Summer Schoola hawng dawn ta. Middle leh High School zirlaite tan ahnuaia tar lan subjectpawimawh tak tak te nitin a zir tir thin dawn a ni.

    Zirtr Sbjct t:

    v Englsih Grammarv English Speakingv Tonic sola leh Sta notation with vocal techniquev Nun dan mawi (Etiquette & Manner)v Basic Computer leh InternetRegistration : 15-16 March 2012Zir hun chhung : 20 March to 30 April, 2012Daily Class hours : 7 : 30 a.m to 11 : 30 a.mComputer Class : 1 : 00 p.m to 4 : 00 p.m

    Zirna pangngai Fee : Zinglam class chauh kal tan mi pakhat K. 8000

    Computer/internet fee : Zinglama zirna pangngaia kalin Computer a zir tel chuan

    computer zir man K. 10000. Computer/Internet chauh

    a zir chuan K. 15000.

    Zir dilna form K. 1,000 in a lak chhuah theih ta. Form thehluh hun hnuhnung ber

    hi 30 April 2012 a ni.

    TTC- zir thih Prorm t:

    Day

    n Master o Divinity ( M.Div.), B.Th, B.A., B.Sc., B.Com zo tawh tann Bachelor o Theology (B.Th), Matric passed, L.Th. zo tawh tann Licentiate in Theology (L.Th), pawl 9 passed tawh tanNIgHT

    n Bachelor o Religious in Education (BRE) B.A., B.Sc.,B.Com zo tawh tann Master o Religious Education (M.R.E), B.R.E zo tawh tan

    Form lak theihna hmun : Tahan Theological College Oce

    Tahan Varpui, Kalaymyo.(8:00 a.m to 4:00 p.m)

    Contact Address : Tel. 073-21446Email: [email protected]

    TTCSummer SChoolPATHIAN THu zIrduHTe TAN

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    8/20

    8 |TAHANTIMES ceLebrity 29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    rIHANNA-I LEH cHrIS BroWN-A TEHLA AVANGIN THAWK DUN LEH DAWN

    Rihanna-i leh a bialpa hluite hi kum thum liam taah khanan inthen a. Chris Brown-an kut a thlak avanga inthen anni nghe nghe. Hei tunah hla thar pakhat avangin an thawkdun leh dawn ta. An hla thar tur hi Birthday hla a ni bawk.

    Umbrella star Rihanna-i hian Album thar Talk That Talk asiam mek a, hla pakhat Birthday Cake tih chu an khungtel dawn a ni. Producer chuan, A at thlak ang reng. Mahsehe Album-a hla pakhat khat hian khawvel a nghawng ngeiang, a ti. Rihanna-i chuan a bialpa nena an inthen thuah,Rilru natna hi a awm reng ngai lo tih in hriat theuh kha,tiin a Twitter-ah a tar lang. Brown-a leh Rihanna-i te chuthian angina an khawsa dun leh tawh.n[Female First]

    X-Factor-a thupuangtu Cher Lloyd-i chuanBritish zai thiam Cheryl Cole-i chu Internet atanga

    a sawiselna avangin ngaihdam a dil leh. CherLloyd-i hian Cherly Cole-i zai vel dan chu a sawisela, mahse he mi chungchangah ngaihdam a dil leh

    nghal. Cheryl Cole-i hi Chelsea deender Cole-anupui hlui a ni a, Cole-an a uire-san o avangin

    an inthen mek. Cher Lloyd-i chuan, "Ka thusawiteavang khan ngaihdam ka dil. Cheryl Cole-i nena

    thawh dun hi nuam ka ti," tiin a sawi.n

    AN INKAWPLAIA A HLIM THUScHErZINGEr-IN

    SAWIUS zai thiam Scherzinger-i leh Formula Onemotor intlansiaka tel thin Hamilton-a te chu

    nikum October thla khan an inkawp thu anpuang a, tunah inkawp leh tawh lo mah se,

    thian anga an inen thu an sawi. Scherzinger-i chuan Hamilton-a nena an inkawp laia ahlim thu hi uar takin a la sawi. Mi thenkhat

    chuan an inkawp leh ngei an ring nghenghe. Hman ni lawk khan Scherzinger-i hian

    concert a buatsaih a, a bialpa hlui hi rawntelin Scherzinger-i bulah a awm tlut a ni.

    CHER LLOYD-IN CHERYL COLE-I

    NGAIHDAM DIL

    JESSIcA BIEL-I TE INNEI HNAIFilm star lar Jessica Biel-i leh lm star tho Justin Timber-lake-a te chu inneih tumin an inbuatsaih mek. Kum 2007khan an inzui tan a, 2011 khan an inthen lailawk a, tunahinneih an tum tak tak ta. n

    HLAWHTLING CHHO ZEL

    MODEL: KATE UPTONSports Illustrated Swimsuit Issue Magazine cover

    model leh lm star Kate Upton-i hi tunah modelhlawhtling leh lar a rawn ni chho ta. Kum 19 leka la ni a, he American model hian hman ni lawkkhan Burger chhang akna a tihsak nghe nghe.Burger chhang lian pui bulah position hrang

    hrangin thla a la kual vel a ni. US ootballer MarkSanchez-a nen inzui angin thu a thang hle a,

    mahse amah chunbialpa a la neihloh thu a sawithung.n

    ADELE: KA PAcHIL KA cHHAKKHUM DAWNBritish pop star Adele-ichuan a pa a hmuh lehphawt chuan chil chhahkhum a tum thu a sawi.A pa hi Mark Evans a nia, an inensan a ni. Adelechuan, Ka pa nena inbiakleh hi a tak takah chuan kaduh. mahse keima lam atangchuan eng mah hriat a neitawh lo ang, a ti. He mite

    apa hi an inti thiam lo va,Adele-i hian chil chhak khumhial a duh thu a sawi t a ani.

    n

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    9/20

    TAHANTIMES |9entertAinment

    TOP 10 BOXOFFICE

    1 Act of Valor $25M2 Good Deeds $16M3 Journey 2: The Mysterious Island $77M4 Safe House $98M5 The Vow $103M6 Ghost Rider:Spirit of Vengeance $38M7 This Means War $34M8 Wanderlust $7M9 Gone $5M10 The Secret World of Arrietty $18M

    TOP 10 MusIC alBuMs1 21 Adele2 The Greatest Hits Whitney Houston3 Now 41 Various Artists4 19 Adele5 2012 Grammy Nominees Various Artists6 A Different Kind of Truth Van Halen7 Kisses on the Bottom Paul McCartney8 Doo-Wops & Hooligans Bruno Mars9 Own the Night Lady Antebellum10 Barton Hollow The Civil Wars

    Oscar Academy Award vawi 84-na chu sem zawh a ni ta a. A pumpuiah lm dang tluk rual lohvin Hugo lehThe Artist chuan award hui hnem berin award 5 ngawt an hui.

    OSCaRS 2012 WINNeRSBest Motion Picture o the Year The ArtistBest Actor in a Leading Role Jean Dujardin, The ArtistBest Actress in a Leading Role Meryl Streep, The Iron LadyBest Actor in a Supporting Role Christopher Plummer, BeginnersBest Actress in a Supporting Role Octavia Spencer,The HelpBest Achievement in Directing Michel Hazanavicius, The ArtistBest Original Writing Woody Allen, Midnight in ParisBest Adapted Screenplay Alexander Payne, Jim Rash & Nat Faxon, The DescendantsBest Animated Feature Film RangoBest Foreign Language Film o the Year A Separation, IranBest Cinematography Robert Richardson, HugoBest Editing The Girl With the Dragon TattooBest Art Direction HugoBest Costume Design The ArtistBest Makeup The Iron LadyBest Original Score Ludovic Bource, The Artist

    Best Original Song Man Or Muppet rom The Muppets, Bret McKenzieBest Sound Mixing HugoBest Sound Editing HugoBest Visual Eects HugoBest Documentary Feature UndeeatedBest Short Film, Live Action The Shore

    n

    29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    Beauty Salon

    Website: www.tahantimes.comE-mail: [email protected]

    Hhht

    tm;ay;rI (10) BudrfjynfhygursufESmaq;? *sD;cRwf? aygif;wif? acgif;avQmfjcif;rsm; aqmif&Gufay;ygonf/

    (B) T. 073-22008

    osCAr AWArds 2012 seM A NI leH TA

    MIPUI PrESIDENT NIH KA DUH

    a twph zwn Th Rock chn Whit Hos lm pn dwn t m ni?Wrestling lama mi hlawhtling Dwayne Johnson (The Rock) hi lm star

    pawh a ni a, eng tikah emaw chuan politics lam a buaipui leh dawn ni awmtak a ni. Johnson (kum 39) chuan politics boruakin a hip thu Movieone.coma hrilh. Tunah rih chuan entertainment lam ka la buaipui dawn. Eng tikahemaw chuan politics hmangin khawvel hi ka la hruai ang. American dik tak kani a, President ka ni thei a ni, a ti. Rock-a hi Wrestler zinga politics-a kir lehhmasa ber a ni lo. Jesse Ventura (The Body) chu Wrestler niin kum 1999 khanGovernor o Minnesota-ah a lo inhlankai tawh. Johnson-a chuan PresidentObama-in Osama bin Laden thih thu a puan hma daih khan Bin Laden-a thihthu a lo hriat sazia interview-naah hian a sawi bawk. Source (thu lakna) bik kanei. Mi ropui ber ber leh mi hnuai hnung ber berte hi ka thiante an ni, a ti bawk.Osama bin Laden-a thih ni kha kan ramin hnehna a chan ni a ni. Kan ram hi kachhuang tak zet. America hi chhuan tlak a ni hrim hrim a ti bawk. Mipui Presi-dent nih hi ka chak ber zinga mi a ni a ti.n[The Sun]

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    10/20

    10 |TAHANTIMES pp 29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    Beyonc Giselle Knowles hiSeptember ni 4, 1981 khan

    Houston, Texas-ah MathewKnowles, proessional recordmanager leh Tina Knowles,costume designer leh hairstylist, te inkarah a lo piang a.Knowles-i pa hi Arican Ameri-can a ni a. A nu hi Arican,French, Native American lehIrish thlah pawlh a ni. Knowleshian nau pakhat, SolangeKnowles, singer, songwriterleh actress ni bawk a nei.

    1990 chho khan R&B girlgroup Destiny's Child-ah leadsinger rawn niin a rawn lar chho

    a. Destiny's Child an chawlh

    zawk chhungin Knowles hiana debut solo album, Danger-ously in Love chu 2003 khana release a. Single pahnih "Crazy in Love" leh "BabyBoy" te chuan Billboard Hot100-ah number-one nihnaan hauh bakah a album chuchumi kuma album hlawhtlingberte zinga mi niin GrammyAward panga a dawn pui a.2005 kuma Destiny's Child andarh hnuin, Knowles chuan asolo album pahnihna, B'Daychu 2006 khan a release leha. A solo album pathumna IAm... Sasha Fierce chu 2008

    kumah a tichhuak leh bawk.He album hian

    K n o w l e sc h u

    Songs Artist o the 2000s dec-ade atan a lo thlang a, over-all Artist o the Decade atanpalina (leh hemi hun chhung-a Female Artist pakhatna)atan a thlang bawk. The Re-cording Industry Associationo America (RIAA) pawhinKnowles chu Top Certied Art-ist o the 2000s atan a thlang

    bawk. May 2010 thleng khan,Knowles chuan United Stateschhungah chauh album mtd.11.2 chuang a hralh a. Jan-uary 2012 thleng khan, digi-tal single mtd. 30.4 chuang ahralh bawk a ni. Knowles hiankhawvel pumah record mtd.75 a hralh tawh a, chu chuanbest-selling music artists o alltime zinga pakhat a nih tir ve ani. 2010 kum khan, VH1 chuanKnowles hi 100 Greatest Art-ists o All Time list a siam zing-ah a telh ve.

    2002 kum atang khanKnowles leh Jay-Z te chu aninzui tan a, April ni 4, 2008

    khan New York khawpuiah aninkutsuih a. January ni 7, 2012khan Knowles chuan a anu,Blue Ivy Carter chu New Yorkkhawpuia Lenox Hill damdawiinah a nei.

    November 2008 khanForbes magazine chuan, June1, 2007 atanga June 1, 2008inkar, kum khat chhungin mu-sic, tour, lms leh ashion busi-ness atangin Knowles hian$80 mtd. a hailuh thu a tarlanga. Chutiang a nih chuan hemihun chhunga khawvela musi-cian sum hailut hnem ber pa-hnihna a ni tihna a ni.

    Knowles-i music hi a tlang-

    puiin contemporary R&B tihtheih a nih laiin a hlaah te hianpop, unk, hip hop leh soulkalhmang te an tel a. Sap hladeuh ngawr ngawr tichhuakmahse Spanish hla engemawzat a record bawk.

    1990 chho leh 2000 kumchho hma lama DestinysChild lar lai vel atang khan

    Knowles hi hla phuah thiamanga hriat hlawh a ni. 2001kum khan American Societyo Composers, Authors, andPublishers Pop Music Awardshlannaah Pop Songwriter othe Year award a dawng a,Arican-American hmeichhezinga he chawimawina dawnghmasa ber a ni. A hla phuah"Irreplaceable", "Grillz" leh"Check on It" te chuan kumkhat chhungin Billboard Hot100 list-ah number one nih-na an hauh vek a, kum khatchhunga hmeichhe phuah hlapathumin hetianga numberone ni thei hi vang tak an ni.

    (1971 khan Carole King-inhetiang hi a lo tawng tawh a,1991 khan Mariah Carey-in.)

    Knowles-i vocal range himezzo-soprano a ni a, octavethum chuang a zai thei a ni.Destiny's Child zinga center-piece anga sawi a ni o va,Knowles hian zai over mahmah anga sawiselna pawh atawk zing hle bawk.

    Knowles chuan heti hiana sawi a: "Inchei sexy hi kangaina a, hmeichhia ang takinka lang thin," mahse stagechunga a inchei dan hi "stagechung tan tak tak chauh" a nih

    thu a sawi bawk.n

    2010 kumah Grammy paruka dawn tir a, hmeichhe art-ist zinga zan khata GrammyAward dawng hnem ber re-cord a break hial a ni. (Kum-in khan Adele-in Grammyparuk a dawng ve leh bawk.)Knowles chuan a solo albumpalina, 4 chu 2011 kumah arelease leh a.

    Music bakah Knowles hianlemchan lamah pawh a thawh-hlawk hle. 2001 khan a debutlm, musical lm Carmen: AHip Hopera a siam a. Chumihnu chuan Austin Powers inGoldmember (2002), GoldenGlobe nomination pahnih ahmuhna Dreamgirls (2006),Cadillac Records (2008) lehObsessed (2009)-ah te achang leh bawk. Knowles leha nuin an chhungkaw ashionline, House o Deron chu2005 kumah an therh lar tana, brand hrang hrang, L'Oral,Pepsi, Tommy Hilger, Nin-tendo leh Vizio te pawh an en-

    dorse bawk.. June 2010 khanForbes magazine chuan 100Most Powerul and Infuentialmusicians in the world list-a pakhatnaah an dah a, 100Most Powerul and Infuentialcelebrities in the world list-apahnihnaah an dah bawk.

    Knowles hian award tamtak a dawng tawh a. Chungzingah chuan Grammy Award16, MTV Video Music Award11, American Music Award 4,Billboard Millennium Awardpakhat leh Hollywood Walk

    o Fame-a star pakhat tean tel a ni. 2009 kum khan

    Billboard chuan Top Radio

    R&B STAR

    Tahan Times C a r t o o n

    Hming Bonc gisll KnowlsHming dang Sasha FiercePian ni September ni 4, 1981 (kum 30)Origin Houston, Texas, U.S.Hnathawh Singer-songwriter, record producer,

    actress, dancer, choreographer, model,ashion designer

    Website www.beyonceonline.com

    THE RENGS

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    11/20

    TAHANTIMES |11local News29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    February 16, 2012 Ningani khan Mi-zoram lama kan thian, Zo khawvela

    mi lar leh hlawhtling Pu C.Dinthanga(Lelte Weekly Editor), Nl. T. Lalhma-chhuani (Mi Mi-Evangelist) leh Tv.

    Zirduha te chu Myanmar khawpui anrawn thleng a. Anni 3 hi ZEF Missionrawngbawlna zir chiang tur leh thilpawimawh dang ti tura lo kal an ni. PuC. Dinthanga hi Lelte Weekly Editor ani a, kum tin Lelte Awards a hlan thina. Zai ngai-na leh hla phuah thiam ani. Hla 100 chuang a phuah tawh. Tunlaia zai thiam tam tak lo hlawhtling ta-te hi ama back-up-na atanga heti angdinhmuna ding thei hi an ni nghe nghe.Nl. Mi Mi hi Faith Ministry-a directorthawk, Pathian thuchah sawi thiam takleh tihdam rawngbawlna pawh nei thina ni. Zo khawvelah chuan Pathian mihmante zinga nula kan neih chhun a

    tih theih hial awm e. Tv. Zira hi contrac-tor hlawhtling tak niin, Mission lam veiem em, Missionary pawl eng emawzat ama mimala chawm a ni a. Mi re-thei, hmeithai chhawmdawltu leh anintunnunna tura bul tumsak thintu a ni.

    Heng kan khual tha 3-te hianTaunggyi, Inn Lay, Mandalay, MayMyo khuate tlawha thil pawimawh antih zawh hnuah February 24 Zirtawpnikhan Tahan an rawn thleng a. Tahankohhran Tangrual leh Tahan Timeslam chuan an lo thleng a. Nl. Mi Mi hian Tahan Vengpui Methodist biak inah te, Believers Church-ah tePathian thu sawina hun a nei a, hruaitute nen inkawmna hun tha tak pawh an nei thei. Heng kan khual thatehian February 27 khan Tahan an chhuahsan leh ta.n

    KHUAL THA KAN THLENGEDITOR

    CIIM NUAIHIGH CLASS BOARDING SCHOOL

    Seikantha Street, Pinlong (3), KalaymyoOce: 073-22289

    Zir dan, inenkawl dan, inkaihhruai dan sawi sel bo a ni a, zirna building,hmunram leh mutna engkim duhthusama tha a ni. MBBS (15), HBVS (5),Nursing (7), Medicine lam zirna (4), a dang proessional zirna (mahniinchawm theihna) University hrang hrangah zir mi tam tak a hr ing chhuaktawh a ni. School hawn hmain, pawl hrang hrangte tan an zirlai tur zirtiran ni ang.

    Pawl (8,9,10) tan 6.3.2012 atangin thal school hawn tan a ni ang. Kumpuilinglet tan 14.5.2012 atanga zir tan a ni ang. Zir tur zat bithliah a ni. Tlai

    palh a hlauhawm hle a, ngaihven thuai a hun ta.

    Not: Hming in pek a theih tawh a ni.Subject kima distinction hmute hnenah Ks.1000,000/- hlan a ni ang.

    TAHAN INSTITUTE oF THEoLoGy(TIT) cHUAN A VAWI 5-NA ATANGrADUATIoN EXErcISES HMANG

    Tahan, Mission Veng-a awm TIT chuan Feb-ruary 26 khan Centanary Hall-ah Gradua-tion Exercises program an hmang a. Heihi a vawi 5-na a ni nghe nghe. Graduation

    Speaker chu an pricipal Rev. Dr. J. Ngunhleiaa ni. Mipui hlutpuitu pawh thahnem tawk takan awm. Degree late hi B.Th-ah mi 8, L.Th-ah mi 7 leh Preacher Diploma-ah mi 1 anawm.n

    coMMUNITy DEVELoPMENTTrAINING NEI

    February thla chawhnu lam khan DistrictMeeting Room, Upper Myanmar Metho-dist Church, Tahan District-ah CommunityDevelopment Training chu buatsaih a ni a.Kohhran pali atangin mi 25 an kal khawm.MCC lam atangin zirtirtu pathum an rawn kala. Zirtirtuten an subject an hneh bawk a, aziraten hlawk thlak an tih thu Lalchhanhima(Myohla) hnen atangin thu kan dawng.n

    KHAMPAT BUNGZoate rilruah hian Khampat Bung hian thuktakin zung a kai thui hle tih hi hai rual a nilo. Bung humhalh nana hmalate pawh an lua hai hle. Bung tlawhtute pawh an thahnemta tial tial a, a hlutna kan hre zelte pawh a niang e. Bung hi chi hrang hrang a awm niinan sawi a, Khampat Bung aia liante pawhhmun thenkhatah chuan a awm mai thei.

    Mahse, he Bung zung hnih awmna KhampatBung kher kher hi chu Mizo historya bet tlata nih avangin a hlutna a danglam bik em ema. Hmun hla atanga Tahan leh a chheh velrawn tlawh tute hian "Khampat Bung" hmulo va, han liam theih a nih lohzia hahip in ansawi chamchi reng a ni.n

    cHAPcHAr KUT HNAI TA!Tun khaw hnua Mizote kut ropui berlo ni ta, Chapchar kut chu Kawlphaiahhman tum mek a ni a, Kalay phaiahchuan April 4,5,2012 hian Tahan Cen-tenary Hall-ah hman tum a ni. Khawhrang hrang hnam lam leh vehburkhawn hmangin hma an la mek a. Mi-zoram khual lian leh khual zahawmtesawm mek a ni a, chu bakah zaithiamLalrindiki Khiangte (Daduhi) te rawn telve tura beisei a ni. Kabaw phaiah pawh14,15 March 2012 hian Zohmuna hman tum mek a ni a, amaherawh chu remchan zawkna avangin a hunsawn tum a ni bawk. Kabaw phaiah hian Tamu, Haizawl, Zohmun, Kanan, Khampat, Dawlzawng (Gang te)khuate hi Chapchar kut hmang turin hmalak mek a ni. n

    i harsatna kan pu th rn ch

    U HrANG NAWN KAP(uyfoJ) - (/)

    ectrc, Battry, Soar vuah (t) h (a tha ut tm)t an ch kan samsak th rn .

    tvif;opf TV

    T. 22046

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    12/20

    12 |TAHANTIMES HealtH

    THALAI ZIAL NGHEITE AN HrISEL PHAHResearch result pakhatah chuan upat hmaa zial nghei leh daihthalaite chu a ni telin 'awm na' leh thawkna dawt natna vei antlem tial tial a, an hriselna a tha zual sauh nia hriat a ni.

    Research beitute chuan kum 18 leh 24 inkar college zirlai

    327 zial an ngheitir a, an zir chiang a. Heng zirlaite hi kum khatatanga kum nga chhung zial lo zu tawhte an ni a. A zatve chuanghian ni khatah zial 5 atanga zial 10 thleng an lo zu thin a.

    Chawlhkar hnih lek an nghei pawhin zial ngei ve lote iin awm-na leh thawkna dawt natna dang nei an tlem zawk daih ta mai a.

    He zirchianna hi Texas University-a Anderson Cancer Re-search Department huaihawt a ni. Zial zu rei vak loten an ngheivat hian rei tak lo zu thin tawh nghei lehte ai chuan an hriselna atha zawk hrim hrim a ni. Khawvelah zial zuk avanga nunna chanta tam tak an awm a, inenkawl nan sum tam tak an seng mek a ni.n[Messenger]

    NAU PAI LAIA cANcEr DAMDAWI EI:PUM cHHUNGA NAUSEN TAN A PAWI Lo

    Tun February thlaa general medical journal 'The Lancet' chuannau pai laia nu-in cancer damdawi a eiin a nau pai a khawihpawi lo tiin a tarlang a.

    Europe ram puma cancer specialist rualten cancer vei naupai mek hmeichhe 68 te chu an thlingthla a. An nau pai hunchhungin cancer damdawi vawi 236 an pe hlawm a. An nau-pai chawlhkar 18-na atanga pe tan an ni. Dan pangngai takinchawlhkar 36-naah nau an hring hlawm vek a.

    An nau te ho chu pian hlim, thla 18-na, kum 5-na, kum 8-na,kum 9-na, kum 11-na, kum 14-na leh 18-naah te an hrisel danan zir chiang reng a. Chutianga regular-a an chik ve reng takahchuan nu-in cancer damdawi a ei vanga nausenah eng emawtha lo thleng engmah an hmuh loh thu leh nu hrisel tak atangalo piang te ang bawkin an hriselna a tha tawh tih an puang a ni. Nausente hriselna an zirah

    hian an taksa hrisel dan, an record reng a, an hriatna thazam a khawihleh khawih loh chik takin an zir bawk a. Cancer damdawi ei avanganausen chunga thil tha lo thleng engmah an hmuh loh thu hi 'The Lan-cet' chuan a tarlang a ni.n[The Lancet]

    'FLU' (ToH-KUAy), NGAIHTHAH SUHSik leh sa inthlak lai tak hian Toh-kuay kan tih mai 'Flu' hi a leng

    29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    nasa thin a, kan kai a nih pawhin, 'hritlang mai mai' tia ngaihthahpalh a awl a, tih loh hram tur a ni. Kan inngaihsak vat loh chuannatna dangin min tlakbuak thei tlat.

    'Flu' vei vangin khawsik hnar ping, awm na, hnap tui, hrawkna, luak te-in a thawk a, thawkna dawt, pumpui, ril (kaw zut) lamthlengin a nghawng thei a ni. Rangoon-a doctor pakhat chuan,"Tun tuma 'fu' hi infuenza virus chi niin ka ring a. A virus hrik bik

    hming chu sawi a har a. Mahse, kan hriat tur chu 'fu' kan veiakan intihdam vat loh chuan kan vei atanga ni sarih velah 'fu' nitawh lovin a belhchhah 'pneumonia' leh 'thlidawt vung' nate a lokai hman ta thin a ni," a ti. "Mi thenkhat chuan 'hritlang mai mai'tiin inah mahniin damdawi an inchawh a. 'Flu' laka inven nan vitamin C ei a ngai a. A vei mekpawh damdawi dang ruala vitamin C pek hian a ziaawm phah a. Hrawk a nat chuan 'tui sahu' hip te, tui sa in te a tha a, tawng teuh loh pawh a tul," a ti bawk. Heng bakah 'thil mawm'ei tam loh te, vur tui in loh te a tha a. Ei-in lum tui tak tak chauh in a tha. Mahnia damdawikan inchawh a, a ziaawm loh chuan doctor pan vat mai a tha ber ang.n[Modern]

    ZU IN THIN rAWLTHArTE LEH HrISELNAKum 21 hnuai lamin zu a in a nihchuan taksa hriselna atan a pawibik thu mi thiamten an sawi. Middleschool an zir zawh chhoh velah rawl-thar tam tak chu zu hi an in tan a. Heihi thil hlauhawm tak a ni. Rawltharzu ruite hian thil sual an khwaih duhbik a, hmeichhia an pawng sual duhbik bawk. School-ah pawh sual liantak an khawih duh bik.

    Mi tam tak chu an naupan deuhlai atanga zu an in nasat avangin anpuitlin tak tak hmain an taksa a hri-sel lo thuai a. Rawlthar chhoh laia miin zu a in chhan berchu thianten an sawm vang leh upaten zu lei tur an tirh thinvang a ni. Chhungkaw buaina avang te, lehkha thiam theihloh avang te leh thian sual kawm avangin zu hi in tan anni thin. Rawltharin zu a in a, a ruih hle chuan engmah hre

    lovin a let der thin. Eng zat pawh in se an taksa tan a pawiem em. Puitling tan pawh tha lo mah se, rawlthar tan zu inhi a hlauhawm bik lehzual. Zu chuan thluak a khawih a, thilchhinchhiah rei theihna leh thil ngaihtuah theihna a pawthniam thin. Rawltharte thluak hi thang mek a nih avangin zuhi an tan a tha lo bik zual. Enchhinna an neihnaah rannungnaupang tak hi zu an intir thin a, a lo puitlin chuan a thluakina tuarzia an hmu chhuak. An thin tan pawh a tha lo hle. Rawl-thar thau em emte tan a pawi lehzual a, an thinin a tuar ngeingei. Chi thlah kawngah pawh harsatna an nei duh bik.n

    [Good Health]

    KHAWVELA NAUPANG PALI ZELAHPAKHAT cHUAN VITAMIN AN TLAcHHAM

    Hun rei tak chhung vitamin tlak chham avang-in minute khatah naupang panga zel an thi a,kum lo awm tur 15 chhungin khawvela naupangmaktaduai 500 chu vitamin tlak chham avanginan thi dawn tih 'Save the Children' chuan a tarlang. He thu an tar lanna-ah vitamin tlak chham-na hi tihreh theih a nih chuan kum tin naupangmaktaduai hnih nunna chu chhan him theih ani ang an ti bawk. Kum 20 liam ta chhung khankhawvelah tamna hi reh tual tual mah se, kum 2011 chhung khan ramparuk-ah tam hi a thleng nasa zual sauh niin an chhut.

    Heng ram paruk zinga ram panga chu Arica khawmuala awm ani a, ram khat hi North Korea ram a ni. Kuwait, Malaysia leh Mexicoramte hian tam an do hlawhtling ber. Arica khawmuala ramte hian

    tam an do thei lo ber bawk. Arica-a naupang 60 zingah mi panga-apahnih chuan vitamin an tla chham. Chu chuan tuihri, Pneumonia lehnatna hrang hrang a tlak buaktir thin. Britain sawrkarin a chhui daninni kum khan Somalia ramah tam avangin naupang nuai khat vel an thia ni awm e.n[AP]

    KAWNG KHAM MIAH Lo TUrAMUT DAN

    Zing i thawh hlima i kawng a lo kham ngawih ngawih a niha imutna awngphah (chhah) thar a nih bawk si loh chuan i mutdanin a zir loh a ni thei.

    Zangthala kan mut hian kawng leh hnungzang ruh a awmloh dan turin kan awmtir a ni a, kawng tha leh ruh chuktuahleh hriatna thazam te a va khawih ta thin a. Chuvangin zing ithawh apianga i kawng a kham hle thin a nih chuan hetiang

    hian i mu thin dawn nia.1. Sir lam hawi zawngin mu la, chhul chhunga nausen anga

    i mu kawm a nih chuan khup inkarah lukham dam rawh.2. Mu zangthal suh. I mut zangthal hian i kawng leh i zang-

    ruhin rit an phur reng. I mu zangthal dawn a nih pawhini kawng hnuai lama hriatna thazam (sciatic nerve) idelh uh loh nan i kaiza hnuaiah lukham dam rawh. Chubakah i kun lutuk theih loh nan i khabe hnuaiah inhruk-puan chhah deuhin kam ang che.

    3. Engtikah mah bawkkhupin mu suh ang che. Bawkkhupamut khan i hnungzang ruh hnuai lam, a bul lam i tirimdaih ania.n[Good Health]

    em&DESifh rsufrSefqdkif

    1500 (By foca) 2500

    15.3.2012 30.3.2012 50% Dscount

    wufaevif; em&DESifhrsufrSef

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    13/20

    TAHANTIMES |1329 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    T. RuMa

    hmasawnna rahbiarticle

    Hmasawn duh lo kan awm loang a. Mitin hian hmasawn

    kan duhna chhan ber nialang chu hlawhtlin kan duhvang ti ila a sual tam awm love. Chuvangin, hmasawnnarahbi hmasa ber chu hlawh-tlin tumna rilru leh ngaih-tuahna hi a ni a tih theih hialawm e. Hlawhtlin tumna rilruleh ngaihtuahna nei lo chuanhmasawn a tum lo a ni.

    RILRu LaMa HMaSaWNNaMithiamte chuan hlawhtlinnahi kan thil ngaihtuah dan (at-titude) dik leh dik lovah thuk

    takin a innghat a ni tih anhmu chhuak a. Chuvangin,i hlawhchham o chhan hi ithil thlir leh ngaihtuah dan diktawk loh vang a ni thei angem? Mi hlawhtlingte nunaroreltu lian ber chu an chetuh lai bera an ngaihtuahnakha a ni. Hrehawmna te, har-satna te, lungngaihna te antawk ve tho. Mahse, khatihlaia an nun hniam lai hun khaan nuna roreltu a ni ngai lova, an tawng san lai bera andinhmun kha an nuna rorel-tuah an hmang thiam a ni.

    Thenkhat chuan ngaih-

    dan thar hi mi ng chung-chuangte chauhin an neitur niah an ngai thin. Hei hingaihdan dik lo tak, mihringmin hnuk hniam thei vektua ni. Tuna i awmna hmunai awmna chhan leh tuna inihna i nih chhan kha i rilruluahtu ngaihtuahnain nang-mah a thunun dan mil tawka nih vang a ni thei ang em?Inngaihtuah chian a tul hle ani. A chhehvela thil chhe lamthlengte hmanga inhualveltir-tu mi khawlh tak chuan akhirh zawnga thil ngaihtuah aching chawk a ni. Chuti angmi hnenah chuan thil thar lehngaihdan thar han hrilh ila."(1) A hlawhtling leh chuanglo vang (2) Chutin tuman anti ngai lo (3) A tel lo pawhinkan ti thei tho (4) Kan nei zolo (5) Kan la inpeih tawk lo (6)Kan mawhphurhna pawh a nibik lo ve," titein mi an chhanglet leh mai thin. Kan tum miahloh tlat chuan kan thleng theingai lo vang. A thim zawngathil ngaihtuah mi i nih chuani hmelma lian ber chu nang-mah i ni a, nangmah lehnangmah i intihhniam tihna

    mai a ni.Mi thenkhat chuan thil antih dik phawt loh chuan ngaih-tuahna dik nei thei lovah aninngai thin. Hei hi ngaihtuah

    dan letling a ni. Thil tidik theiniah inngai hmasa phawtla, thil i tidik thei mai ang.W.W.Ziege-a chuan, "Thilngaihtuah dan dik neitu chua thil tum tuman an hlawh-chhamtir thei lova, ngaihtuahdan dik lo neitu erawh chumi tumahin a thiltum tihlawh-tling turin an pui thei lo," a ti ani. Hetia ka sawi avang hianthil ngaihtuah dan dik kanneih vang ringawt hian kanhlawhtling ngei ngei tihna ani chuang lo; mahse, hei hierawh a chiang thung hle. Ithil ngaihtuah dan a dik loh

    erawh chuan engtikah mah ihlawhtling ngai lo hrim hrimang tih hi a ni.

    NI TIN NuNa HMaSaWNNaHmthlir: Khawvela thilhmuchhuaktu te, politics,economics leh science-a mihlawhtlingte hi hma lam thuitak thlir thiam mi an ni chawk.

    Walt Disney naupangzawng zawngina kan duh-thusam thawnthu, airy talesa taka dinchhuaktu chuan ahmathlir ah tak mai avang-in ngawrh takin a bei a, chuhmun chu Caliornia-ah a din

    ta a ni. Tuna thil thleng mekthunun theihna kan nei lo a nithei e; mahse, kan hmathlirahthung chuan 'thuneitu' kan nithei. I hmathlirah chuan i lalbera tihlawhtling tur pawhinnangmah chauh i pawimawha ni. Thenkhat chuan hma-thlir kan nei a, tihlawhtlingturin chak tawk lovah kaninngai a, kan huphurh chawkthin. Katherine Logan chuan,"Hmathlir hi thenkhat chuanruahsur tur angin an ngai a,party hlimawm taka tel turasawmna card angin ngaihzawk tur a ni," a ti. I hmathlir

    tihhlawhtlin tura thawh chuRuahpui sur tur ang maialungngaihthlak angin nge ingaih a, Party hlimawm takatel tura sawmna duhawm takang zawkin?

    Hnthwh tinmt ni:Hmathlir hian kan chhungrillam chakna min tehchhuah-sak a, kan hman thiam zawhpoh leh kan chhungril lamchakna chu a lang chhuakzual a ni. Hmathlir thiamtechuan uluk takin an thlir a nisatliah lova, an thil thlir milin

    ruahmanna an siam thin. Ahmathlir duhawm tak chuana ruahmanna tihlawhtling tur-in phurna leh chakna a pe a,a ruahman anga a lo thlen

    dik hunah pawh lawm dan turtawk a thiam a, a nunphunga nghet bik a ni. Hmathlirmilin hmachhawp a awm a,hmachhawp chuan hma-hlen turin min uih a, hna kal-hmang reltu lairil chu hmathlirhi a ni.

    HMaTHLIR DIPTuThil kl twh: Mi tam takinthil thleng tawh, duhthusamauh ta lote kan thlir let a, alo thleng tur kan ngaihtuahngam loh phah thin. Hnung-lama thil awmte theihnghilhahma lama thil awmte beisei

    tura Bible-in min uih laiin,hma lama thil thleng tur enhman lo khawpin hnung lamathil thleng tawh kan thlir leta, chu chuan min tichhia.Entir nan: Circus-a entir turdarthlalang bawm chhungakhawi Uihlite.

    Tunhmaa i thlen theihchinah chauh khan i awm tlatchuan khami chin chiah kha ithlen theih chin tur a ni a, tu-man an pui thei lo che. A aiathui leh sang zawka zuang theii ni. I hmabakah chuan rem-channa chu dahin a awm a, tu-man an chhuhsak thei lo che.

    Swisln: Kan hmathlirtibuaitu lian tak chu hei hi ani: Insawiselna neuh neuh,sawtpui tak tak tur ni si lothil kan dawn ote hi. Henghi hriat ve chu a tha. Mahse,hma lama kan ke pen tibuaikhawpa sir lam kan en chuankan kal ngil thei lo vang. Ingaihdan chauh khan kalrawh tihna ni lovin i tanatangkai tur bak chuan i nuntibuai suh se, tihna zawk a ni.

    Hrstn: Harsatna tawk suhtiin tumah kan inuih thei lo,

    'Harsatna hian i hmathlir ti-buai suh se,' kan ti zawk a ni.

    Demosthenes-a, Greekhmanlai khawvela thu sawithiam hmingthang, dangawklutuk kha, thusawi tura adin tirh chuan mipui nuihzaa siam a ni ngawt a. Bei-dawngin a thu leh thlawt ani. Mahse, a hmathlir chuthusawi thiam nih a ni. Achhungril nun chuan a thei a,a pawn lama a dangawknachauh chuan a vision chu ahliah a ni tih a hria. Tuinriatkamah a kal a, dangawk tawh

    nak alaiin, tiau nawi a hmuamsauh sauh a, aw rawl tawpintuinriat hnenah chuan thua han sawi ta a, chuti angarei tak a beih hnuah chuan

    a dangawk a reh a, thusawithiam mai ni lovin, Greekkhawvela thusawi thiam larberte zingah history-in achhinchhiah ta a ni.

    Julius Caesar-a pawhkha phungzawl natna veichungin general ropui a nihhnuah emperor-ah hlankaiina awm a. Napoleon-a chuchhungkaw mawlmang takatanga chhuak ve tho a ni a,emperor a nih loh phah lemlo. Beethoven-a rimawi ropuichu a beng ngawnnain a uphlum zo lo. Charles Dickens-a chu kebai a ni a, rethei

    bakberha piang leh seilian ani. Mahse, thuziak thiam nihchu a hmathlir nghet tlat a ni.Mi hausa leh lehkhathiam-ten a taka an chan ve theihloh, a retheihna tak chu athuziak thawnthu ngulpuiahhmangin Victorian England-athawnthu ziak thiam hming-thang a lo nih phah ta.

    Harsatna tawk lo turin in-buatsaih lo la, i harsatna chui hmathlir tiah lehzualtu anih theihna turin i rilru buat-saih zawk ang che.

    RuaLPaWLNa LaMa HMa-

    SaWNNaI mihrin hmchhwnpin ch khwvl mipwimwh br ninhmchhwn rwh: Kanchenna khawvel nunphung hia vir chak em em a, mi rengreng hi kan inbe liam puatpuata, kan duh lai chauh kaninhrilh a, kan intheihnghilhzui nghal duh khawp mai.Fiamthu thiam pakhat pheichuan kan lei batute chauhkan hre reng thin a tih hia ang duh khawp mai. Mi-dang dah pawimawh thiamhian hlutna dang a nei a: Mi

    i dah pawimawh thiam phawtchuan chumi chuan a dahpawimawh ve nghal ang che.Mi chunga i tihdan ang chiah-in i chungah an ti ve tih danrangkachak chiah kha hetahhian a dik dawn a ni.

    I hmchhwnt ch n thtbrn lih n rwh: Thlakan lak hian dawh uh tumriau kan nei a, dawh uh lohtum riau te, mawia kan inrindana kan han nuiha lo mawita hauh lote a awm. Mi tinhian kan hmel landanah mai

    mai pawh hian thatna lai riaukan nei ang bawkin that loh-na lai riau kan nei vek a ni.

    Chhungkua, thian lehthawhpui duhawm tak tak

    kan neihte hi Pathian minpek an ni. Chutih rual chuan,

    keimahni nunphungin a rawnthlente an ni thei bawk. Anthatna lai bera kan en chuanmi tha tak nihna lai nei vek anni a, chumi lai tak chu phawrh-sak thiam ila, kan bulah anthain an tangkai mai a ni.

    TLaNgKaWMNaHmasawnna rahbi pawimawhtak nei thei tur chuan hlawh-tlin duhna rilru leh ngaihtuah-na dik a pawimawh hmasaber a, ngaihtuahna dik neithei tur chuan Pessimistni lova Optimist kan nih apawimawh bawk. Hmasawn-

    na kawnga min pawt kaltu turhmathlir(vision) el tak kanneih a pawimawh a, hmathlirchhawmnung thei tura rua-hmanna el tak kan mamawhreng bawk a ni. I mi hma-chhawnte ngaipawimawhinan thatna hmuhsak tum zella, mi tha tak an nihzia i hmuchhuak ang a, midang tannun chenakawm tak i neithei ngei ang.

    A tawp ber atan chuantuna i hnathawh (oce, col-lege, etc.) ah khan i tha bera ni tih hi ringngam la, chutiang chuan thawk reng bawkang che. Tuna i hnathawhlaia tha ber i nih ngat chuana aia hna tha leh sang zawkthawk tur pawhin i tling tawktihna a ni a, thawk thei turpawhin inrintawkna a pe angche. Tling lo leh midang phaklo nia i inhriat apiangin (ka u)Vanneihtluanga tawngkampakhat hi lo hre ve reng angche. Pathianin mi dang en-tawnin a siam lo che a, nang-mah chu nangmah ni ngamturin a siam che a, huaisentaka khawvel hmachhawnngam tura amkimin a siam

    che a ni a tih hi hre reng angu.n

    lehkhb rwn:Hlawhtlinna Lamtluang by

    Vanneihtluanga

    Chhungkua,thian leh thawh-

    pui duhawm tak

    tak kan neihte hi

    Pathian min pek

    an ni.

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    14/20

    14 |TAHANTIMES

    KA FATe lo HAW HuN

    essay 29 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    'Democracy kan duh', tiin kum 20chuang kan au kan au tawh na

    a, mipui 100-a 90 chuan democracychu kan hrilhah thiam chuang lomai thei. Tunah chuan kan tawnhriat

    eng eng emaw te thingpui dawrahkan sawi laih laih thin mai a ni a. De-mocracy hi a awmzia kan hriat chianchauhin democracy manhla-na, kanchanvo, kan chanai te kan hria anga, kan ramin a dai chin, kan thlenchin kan hre thei dawn a ni. Kawl-ram mipuite hian democracy systemhe ramah changtlung taka a din kanbeisei tlang theuh. Nitin ei-bar zawn,khawsakah kan harsat emna atangaheng hi duh ta, awt ta kan ni a. Mipuihian 'de' te 'mo' te, 'cracy' te hi engea awmzia hriat kan chak hranpa lo.Hrilhah chiam dawn pawh ni ilamipa 100-a 90 vel chuan an ngai-

    thla tha peih hauh lo vang. Chungai chuan, 'democracy' system-a kankal chuan a chunga kan sawi takkhawsak harsatna zawng zawng khia bo vek tawh ang a, kan awm nuamve deuh tawh ang,' tih hi an ngaih-tuah dan chu a ni mai.

    Ram chhung mipuite khawsak azia-awm hlawm a, retheihnate um-bova a awm a, mi pakhat nitin sumlak luh theih zat te a lo san tawkchuan ram a hausa sawt tihna a nia. Tichuan a ram puma sawi pawhinramin hma a sawn hle tihna a ni. Heihi thil tha tak zawng a ni meuh mai.Mahse, "Heng hi a ni mai democra-

    cy chu," ti ringawt ila a la ni amkimhauh lo vang. Democracy system-ina ken tel rights chi hrang hrang te,democracy kalphung taka hna thawhte a tel ngei ngei a la ngai. Chutiangtur chuan mipui zawng zawng hiandemocracy system awmzia kan hriatchian hle a tul a ni. Democracy taktak, a hlang, discipline nei tak a niha pawimawh.

    Mipui tam tak chuan, politician-ho an inthlang, Hluttaw a lo ding,sawrkar thar a lo piang, tichuan 'de-mocracy' hun chu a lo thleng mai

    Kan khua chu Kawh-hmu [KarenState] a tanga khaw thlang lamahhla tak a la ni. Tuinriat tawpah Nia han tlak dawn meuh chuan kankhaw hlim chu kan khaw khawchhak lamah thlawhlai bial li bialnga daih hian a inpharh duai mai a.

    Nilenga Ni sa-in a em sat lo-te chutlai lamah chuan thli a lo thaw vengveng nen a dai ve sawng sawng lehthin a. Badam (pe) kung an chhekvum hnur hlim lamah chuan ba-dam mal pahin ngaihtuahna dingem ema ka hawi veng veng ni pawha tam tawh mang e.

    AwU ThangHlaing Taya [Yangon] lamah,

    hna zawng turin, tia khua atangakal chhuak ta U Thanga. Marchthla badam seng hunah ni sa valval hnuaiah badam chil pah, thianpah, thiar pahin biahthu kan inhlanve thin a nih kha. Leilet pa mai mahnise ka lo rinchhan ve che asin.

    Kum khat ei mai mai chu kan phangbik dawn em ni? Kan chhut chhinang e aw..

    Fur leileh hunah buh tangsawmli,

    Leileh zawhah bawng chawphurhah sawmhnih,

    Favangah badam sengahsawmthum,

    Kum tluan chuan tang za thelh.A hun lai rate-a chhutin nuai thumnuai li vel. Chutiang chuan kankhawsa ve thei nawk nawk ang chumaw. Tah chuan bawngchaw zaiman cheng zahnih zathum. Kuhvahnah kho khat kawngpui thlengachhawpsak man zahnih. Chutiang a

    kar laka inhlawhna tur chu a la awmbawk.

    Kei pawhin thawh theih ka ngahasin. Chhum zing chiai karah thian-te nen badam ka pawt dawn em niang. Zing karah zanga, buh phunila sangkhat, mi pariat inkawpinbuh phun ila singkhat. Chutiang tete chuan kan intungnung ve theiem ang chu maw tiin U Thanga nenchuan kan tiam tlat e, dun ta a nihkha. Tichuan kawmchhak Pu Mura-a radio-a hla thlan ..i leng dun ang,tih te nena inawiin kan hlim dun vehle thin a nih kha. Mahse khua alo rei, kum tam a inher liam a, kannunte a danglam zo ta.

    In pa hi a van thang rei em!A thenin min han zawt phawng

    a, mahse a chhanna ka nei si lo.A te ber pawh kum hnih rual a loni chho. Eitu an pung, hautak aintan. Lo lam lah khua a lo khengnen. Khua a khen loh leh tui lianina chim, hna a thawh hleih theihloh. Chutih karah eng eng projectemaw ni an ti a, thlawhhma ram lehlote a zim tual tual. Tuiin a chim olote lah chu, buh phun nan a hmantlak tawh loh, tiin thil dangah an letzel si. Keini tan ram tuanna a zimtual tual.

    Chutih rual chuan hna nei lo lei-let pa kan pung tial tial. Lo neituteber mai an baihvai a nih chuan keinia inhlawha chawp te tan chuan atihngaihna a awm thlawt lo. Thalaha ba-in kan ei, urah pawh a ba lehbawk. Ba a tam lutuk kumah a nih

    kha U Thanga pawh khawpui a panve tak rawk. A thiante nen HlaingThaya lamah hna zawn tum ve tachuan. Mahse maw.

    E khai Thiani, vanduaina a lakal tluang zel e, a rawn ti.

    Hlaing Thaya-a kangmei chhuak-

    ah khan an hnathawhna pawh akang tel ve. Mahse U Thanga chua lo haw chuang lo. Thiri Mingalarbazaar-ah thlaihnah lam zawrhnadawrah thla khat singhnihin mutiahna a thawk ni awm tak a ni. A tirahchuan tangka tlem azawng a rawnthawn thin ngei e, kan nua za tan.

    Mahse, rei lovah a awmdan adanglam tan. Hnathawh hah nen, inmi lo ni ve bawk si chuan khaptu,hautu awm lohna hmunah chuanrei a dawl ta lo. A chanchin ka hriathnuhnun ber chu, ramri dep khualamah a tap kual vel, tih a ni. Fapathum nen chuan tah-khua hlir a nita mai. A liante pahnih Yangon-a ka

    niten an hruai thlak thu pawh pa-achuan a hre tawp nang le.Ka nu, lo thlaphang reng reng

    suh, kan rawn chawm dawn chealawm,

    A upa zawk chuan min hanhnem ve. Ka thin nat zia kha aw, kamittui a sur zung zung mai. Tunahchuan sikul kai ve zel ni se pawl rukpawl sarih rual a ni tawh ngei ang.A nau zawk pawl li pawl nga chuthleng tawh tur. Mahse, tunah chuansikul an kai reng reng lo. Eng nge kanih tak le? Nupa inthen em ni kannih? Pasalin a sazu mei dawhsanem ni ka nih zawk? Fa pathum neihmeithai-ah chuan min chhuah lul lo

    la aw.. A te ber nen chuan harsa ememin nun kan sual ta a ni.

    A pung tlem tein sum a puktheihRetheihna umbo, an ti em nikha..

    Tangka pukho turin tuin nge kei-ni ang te chu an ho zingah telh veduh ang a....

    A pawi lo. Kan khaw bulah ba-dam kung a awm chhung chuan chawka nghei bik awm lo em mai. Badamno khat malah zahnih, ni khatahbur li bur nga chu ka mal hman awmem mai. Buhzai, pe pawh, lo lamhna thawk rim em em mah ila kahah chuang lo. Pa ber chanchin kangaihtuah erawh chuan ka hah. Yan-

    gon-a ka ate chungchang ka ngaih-tuah phei chuan ka tap lo thei lo.

    A niten an enkawl a ni lawm ni,Kan kawmchhak pa lah chuan

    min zawt leh thin a. Ei tur an pe,awmna tur an pe, silhen pawh anthuam, an chhang leina tur ilo pawhan pe thin an tia lawm le. Thutthlenghun that, dawhkan hun el, dawhkanbal hrukai. Dawr siam an ni tlat a, anni ni mah sela a chhawr ve bawk angchu.

    Thingpui no khat, coee nohnih,

    Thiam leh thiam lovin an inzirchawp a, thleng tihkeh thlauh kehpalh lo turin inzir e a ngai ang chu.Mi an tlem deuh leh Tv te pawh anthlir ve ngei ang le. Vaivut-a tal pawem em thin, a te zawng chuan inamhun a nei ngut ang em le. A u zawk

    DEMoCraCY CHUan

    'KI' A NEI EM?

    dawr chuan hengte hi iduhthusamin kan tihsak thei a che. BasicComputerzirduhtantha

    takin kan zirtir thei. Internetahmantheihreng.

    RisolehXerox

    Riso tha tak hmangin lehkhabukan siam thei. Lehkhabu mawihnaitak siam i duh chuan Riso hmanginkan siam thei reng.

    MIN RAWN PAN VE RAWH LE!

    Tel: 0947072095

    ang tiin an lo beisei ve pawh a nimahna. Inthlan dawna politician-hokhabe hnuaiah an lo phur ve em ema, 'democracy' awmzia hriatah tumvel chu politicianho hna-ah an ngai.

    Kan hmuh chuan a tawk a ni mai anti.

    Mi rethei leh harsa inkar a hlatleh hlat loh te, di in atanga brick build-ing neih thut te hi democracy a la nichuang lo. Mihringte pianvo, chanvo,zalenna te, mihring intluktlanna te ani zawk. Democracy system chun-gchang ziahnaa a lan dan chuan:- Mimal zalenna, mi zalenna khawih

    pawi si lo discipline nei tak zalen-na

    - Zalen taka duh ang ang rin lehbiak theih, ngaihtuahna hmantheih

    - Zalen taka thu sawi, ziah leh tar-

    lan theih- Zalen taka pawl din leh punkhawm

    theih- Zalen taka sakhaw biak theih- Dan kalha inman leh inhren awm

    lova mi tam zawk ngaiha tha berdan hnuaia him leh thlamuangtaka khawsak theih

    - Sum zawnna leh social (mipui thil)reng rengah hleih nei lova zalentaka thawh theih

    - Hnam, sakhua, sex (hmeichhia,mipa) leh harsa retheite inth-leihran awm lova inen

    - Mitinin an theih ang tawk hnathawh theih leh a rah seng theih

    - Ram sawrkar ta leilung, tui lehtlang, leh natural resources te aramchhung mipuiten inang leh in-tluktlang veka a zarzo theih

    - Mi zawng zawng eng hnam pawh,eng sakhua bia pawh politics,economics leh social thil rengrengah venhimna, humhalhna thatawk hnuaia khawsakHengte hi democracy chu a ni

    ber a, heng hi kan hriat chian chauhindemocracy kawng dik leh el chu kanzawh thei dawn a ni.

    Re: Hot News

    >>to Pg-14

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No. 17, Feb 19, 2012

    15/20

    TAHANTIMES |1529 February 2012 Wednesday|Vol.1 No.17

    EFcM-IN GENErALcoNFErENcE VAWI 54-NA

    HMANGEvangelical Free Church o Myan-mar hi Tahan khuaa kohhran hlun lehlian tak a ni a. February 20-26, 2012khan General Conerence vawi 54-

    na chu an biak inah an hmang. HeConerence hi tluang takin an hmangzo ta. Ram dang mi khual pawh annei nghe nghe. He conerence anneih hma hian February 17-19, 2012khan Mission Conerence vawi thum-na chu an kohhran biak inah tho hianan hmang.

    THE TrUTH BIBLIcAL coL-LEGE & SEMINAry cHUANcoMMENcESMENT EXEr-

    cISE BUATSAIHFebruary 26, 2012 Pathianni khanTahan A Group-a awm Salem Baptist

    kohhran biak inah CommencementExercise vawi 13-na chu ropui takinan buatsaih a. Degree la thar chhung-te bakah hlutpuitu an thahnem hle.Degree la tharte hi B.Th-ah mi paruk,M.Min-ah mi pali, G.Th-ah mi pahnihleh B.Min-ah mi pahnih an ni.

    MyANMAr PENTEcoSTALcHUrcH oF GoD cHUAN

    coNVENTIoN HMANGMyanmar Pentecostal Church o

    God (PCG) chuan General Conven-tion vawi 33-na chu an kohhran biakin-ah an hmang. Kohhran member

    bakah chhimtu mi eng emaw zat anawm bawk. He General Covnentionvawi 33-naah hian East Asia MissionSupervisor Mr. Wayne Murllins-a a lokal a, Pathian thuchah a sawi thin.

    PcM-IN GENErAL ASSEM-BLy VAWI 23-NA HMANG

    Presbyterian Church o Myanmarchuan an kohhran inkhawmpui lianber General Assembly vawi 23-nachu Tahan Venglai kohhran-ah anhmang a. February 7 atang khan de-

    partment hrang hrangin rorel an tana, Thalai, Kohhran hmeichhia, As-sembly Board leh Committee hranghrangin thu pawimawh tak tak an rel.February 26, 2012 Pathianni khanGeneral Assambly vawi 23-na chutluang takin an zo el ta.

    TUIVAr KHUA LEH rAHNAL(BAWrHSAIA BE)Tuivar khuaa chengte hian huansiam (thlai chin) hi an uar em em maia. Thlasik leh thal lai velah hi chuanthlai hnah ei tur leh a zawrha zawrhchhuah hial tur an nei ziah thin. Tunlai hian anhling, anthur leh kuang-kuah an thar chho mek a. Heng anthlai tharte hi mahni chhungkawchawhmeh mai bakah bazar lamahhial an zuar chhuak thin.

    March thla chhovah hian Rahnallawh tur a awm tan leh dawn a. Akhaw mite sawi danin Kalay-Kabawphaia khaw hrang hrang zingah Tui-var khua hian Rahnal hi an thar tamber thin. Acre 1 vela zauvah an chinaan hlawhtlin chuan cheng nuai 4/5chu an hai lut mai thin.

    THE 1ST MorEH FrIEND-SHIP BADMINToN ToUr-NAMENT 2012-AH TAHANBADMINToN cLUB cHE THAFebruary 13-17, 2012 khanMoreh Ward No.2-a ABA stadium(Auditorium)-ah a vawi khatna atanMoreh Friendship Badminton tour-nament buatsaih a ni a. He tourna-ment-ah hian Tahan Badminton Club(TBC) atangin mi 7 eh chhuakin in-tihsiaknaah an tel a. An che tha hle.Mens Open Single category-ah F.Lalthanmawia (Tahan BadmintonClub) chuan pakhatna a la a, MensOpen Doubles category-ah Lalzai-thanga & ten (TBC) pahnihna an laa. Certiate leh lawman tha tak takan dawng. He tournament hi Ama-teur Badminton Association buat-saih a ni.

    n

    n

    TuNlAI TAHAN BoruAK TlANGPuIFebruary thla chawhnu lam a lo thleng a, hriat theihin khua a rawn lumtan. Zing lam lovah phei chuan kawrlum hak pawh a tul tawh lo. BibleSchool leh Secular School naupangten exam an chhang tan a, naupanglehkha chhiar ri hriat tur a awm nual.

    Tunlai tak hian Mistiri lamin hna an hmu hle a, chhawr duh tan pawhmistiri zawn hmuh an har hle. Han sawi leh thin ila, Tahan leh a chheh-velah hian bike leh ke thum nei Taxi a tam hle a. Trac rule tha takakalpui a ni bawk si lo. Bike leh ke thum nei Taxi-te an khalh chak thei sia, accident hi a thleng leh zauh thin.

    February 20-26 chhung khan EFCM chuan 54th General Coner-ence chu Tahan-ah an hmang a. Kal pawh an thahnem hle. Kohhranhrang hrang pawhin Naupang Sunday School inkhawmpui leh Thalaiinkhawmpui hmang turin an inbuatsaih chho mek. Bazar-a thlaihnahrate a sang lo va, a hniam viau bawk lo. Maite a tam hle a, tlawm te te-alei tur a awm.

    Kohhran tin Thalai inkhawmah inkhawm an tlem thei hle. Tahan-amipa rawlthar hovin sam an zuah deuh ur a, tleirawl hmeichhia-tenkekawr tluan zuih lam an ha nasa hle bawk.

    Tiau lama thawmhnaw phur thin Haimual Jeep lam pawhin hna anhmu hle a, Tuingo lam kal thin kethum nei Taxi leh passenger phur bikepawhin phurh tur an nei zel. A tul tul phur thin Thawlazi motor pawhinthawh tur a van lo hle.

    Tahan-ah hian puan tahna hmun hi a tam em em a, a tahtuten hnaan neih phah a, thil lawmawm tak a ni. Hand phone nei an pung zel a,

    tlawm tea lei theih hun a rawn inher chhuak dawn.Zawlbuk, tlawmngai pawl lamin concert ropui tak buatsaih an tum

    mek. Chapchar Kut lo awm tur tan hruaitute an inbuatsaih nasa tawhhle.

    Kalay University chuan convocation ropui tak a buatsaih a, majorhrang hrangin a hunbi ruatin degree an hlan a, Tahan atanga degree lathalai tam tak an awm hi kan vannei hle.n

    lah mut a duh roh nen. Hma takah tho ve thei tak ang maw. Ka ngaihtuahlovang ka ti thin na a, ka lo ngaihtuah leh veng veng thin.

    Mahse maw, tunlai chu Kan kawmchhak pa radio-ah enge maw sawiri, inuih ri, eng eng emaw an sawi ri zing riau mai a. Ka rilru-ah hian in-nghahna tur tha tak, rinchhan tlak deuh enge maw beisei tur awm ang hianka hre ta tlat a, chu chu a nia sawi lan ka duh chu ni.

    Chu chu, chu chu, ih.. ka nu,Ka nu, lo kal thuai rawh,Lo kal thuai la e.., Ka ate koh haw ka duh asin n

    Re: Hot News

    KAN rAM LEHKHA ZIAK MITE Lo KALSky Net DTH-MPS, Kalaymyo sponsored-in kan ramalehkha ziak mi, mi lar pali chu Kalaymyo-ah an lo kal a.'Nay Tha' Buddhist biak in kawtah literature chungchangsawihona an nei a. February 18, 19 ni zan khan buat-saih a ni nghe nghe. A buaipuitute chu Nay Tha KyaungTaik-a an hruaitute an ni. Lo kalte zingah Saya Nay Minn

    Nyo, U Phone-a te an tel a. Mipui pawhin an hlut hle. n

    >>Ka fa te lo haw hun

    BrIeF NeWs

  • 7/30/2019 Tahan Times Journal- Vol 1-No.