Tactus 10 jaar verslaafde bemoeizorg of bemoeiende verslavingszorg? • Geschiedenis en ontstaan van de bemoeizorg • De ontwikkeling van bemoeizorg • De werking in praktijk en omgaan met weerbarstigheden • Wanneer moeten we stoppen met de bemoeizorg
Jan 29, 2016
Tactus 10 jaar verslaafde bemoeizorg of bemoeiende verslavingszorg?
• Geschiedenis en ontstaan van de bemoeizorg• De ontwikkeling van bemoeizorg• De werking in praktijk en omgaan met
weerbarstigheden• Wanneer moeten we stoppen met de
bemoeizorg
Opdracht
Vraag aan uw buurman of buurvrouw naar een zekerheid en stel dat vervolgens op uw manier ter discussie.Gebruik desnoods een diagnose, classificatie of ander waardeoordeel om haar/hem te overtuigen. Zet h’m op!
ONTSTAAN VAN BEMOEIZORG
OVERLAST
ZORG
+
Je moet ze achter de broek (aan) zitten
Maar wie heeft hier de broek eigenlijk aan?
Maatpak
of
Hoedje?
De tragische maar onontkoombare geschiedenis van de broek
Een Visie: over de samen-leving
2009:
* gefragmenteerd zonder
instituties als bindweefsel
* individualisme
* Gebrek aan UBUNTU?
•Roep om zekerheid/houvast: DBC of schijnbare zekerheid?
• Grenzen aan de maakbaarheid?
waarheid
juistheid
echtheid
Waarheidstrechter Kunneman
Evidence based
Communicatie/ betekenis
hulp
relatie
Evidence based Practice based evidence
• Volgens getoetste methode
• goed onderbouwd• helpt organisatie en
werk inzichtelijk te maken
• nadeel: schijnbare controle
• Reageert op toegepaste methode
• kijkt naar praktische evidence in individuele situatie
• stimuleert zelf denken en creativiteit
2-4-6
Er zit een wetmatigheid in deze rij. Jij mag die wetmatigheid aangeven door net zo vaak een rij van drie cijfers te maken en ik zal vertellen of het juist is.
Ikea bankstel kopen: beredeneren en nadenken of meteen kiezen. Wat maakt gelukkig?? (uit Ap Dijksterhuis)
Het slimme onbewuste Ap Dijksterhuis
Contact en intuïtie
De praktijk
• Mensen weer in beeld• Samenwerken: niemand kan het alleen• Methodiek is cliëntgerichter geworden• De zorg mag weer sociaal psychiatrisch• Dwang is toegenomen; ellende zichtbaar
gemaakt? Je laat mensen niet in de steek!• De wijk als werkpraktijk• Hoe is dat gegaan?
De bemoeizorg “werkzame bestanddelen”
• Je laat mensen die problemen hebben niet in de steek . Je moet ze achter de broek aan zitten!• Contact is de belangrijkste drijvende kracht: presentie een essentieel vervoermiddel• het gaat om geluk, welzijn, meedoen en daarnaast ook om behandelen• het verhaal doet er toe; Het narratief• stimuleren van buitenaf: waarde toekennen aan het gehavende; motiveren desnoods met drang en als het moet met dwang
1
2
3
4
1.vakkennis/ vaardigheden
2.Intermediaire vaardigheden: communicatieve/ sociale
3.waarden en normen
4.persoonlijke geaardheid/ zelfconcept
Presentie: Andries heeft het vanmorgen al gezegd
Betekenis narratief
• Betekenisgeving• wederkerigheid relatie
(hangt tegen presentie aan)
• contact moment• erkenning• werkt motiverend
• Identiteits ontwikkeling
• zingeving• vlottrekken eigen
levensontwerp
Positief effect op integratie 1
• Een verhaal kunnen maken van je eigen leven• verbanden kunnen aangeven tussen
verschillende episodes in je leven• actieve identificatie met de in de hulpverlening
gehanteerde normen en waarden• op praktische en narratief niveau activiteiten
ontplooien om toekomstplannen te funderen• streven naar verandering van eigen
leefomstandigheden
Positief effect op integratie 2
• Breuken erkennen en motivatie aan de dag leggen om te veranderen
• gebruik maken van morele hulpbronnen b.v. moederrol
• eigen grenzen aangeven i.p.v. verschuilen achter externe regels of andermans belangen
• kritische houding t.o.v. hulpverlening• actief gebruik maken van rechten
Principes Miller&Rollnick
- nadruk op persoonlijke keuze en verantwoordelijkheid
- weerstand is interpersoonlijke handelingspatroon (reflectie)
-vanuit acceptatie en betrokkenheid komen via onderhandelen tot doelen en veranderingsstrategieën
- hulpverlener verkent en reflecteert de perceptie van cliënt zonder correctie
- hulpverlener belicht mogelijke veranderingsstrategieën
- eigen probleemoplossend vermogen van cliënt belichten
- hulpverlener legt discrepantie tussen doel en doen bij cliënt bloot om motivatie op te wekken
Is er een keerzijde aan bemoeizorg?
• Bemoeizorg als panacee (Mythisch geneesmiddel dat overal werkt)? Overlast in Noorderplantsoen
• Sluit institutionele zorg voldoende aan! • Het gevaar van toeleiden (b.v. Critical time intervention)• Niches zijn nodig om afwijkend gedrag te tolereren• Als uitgangpunt één-dimensionaal blijft, kun je er beter
mee stoppen. Het gaat om wonen, zorg en dagbesteding in onderlinge samenhang
• Zit het voldoende in de wijk of samenleving?• Creativiteit is voor bemoeizorg essentieel als tegenhanger
van institutionalisering. Gevaar van bureaucratie en protocol
Zorgvermijding en zorgverlamming
afstandelijk compassie vereenzelvigen
defaitistisch vasthoudend Drammerig rigide flexibel Toegeeflijk pessimistisch optimistisch Onkritisch onhandig diplomatiek Strategisch Ongeduld geduld Lethargie Egoïsme altruïsme wegcijferen
Zorgvermijding en -verlamming
volgzaam Kritisch t.o.v. mainstream
Opstandig
afzijdig trouw Symbiose
eenzelvigheid betrokkenheid Identificatie
vermoeid stressbestendig Jezelf voorbij lopen
geluk
• Autonomie• nuttige contacten• zinvolle dagbesteding/ werk
De vos en het prinsje
Hoe word ik tam?