T±n Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Proje Yürütücüsü Özen MERKEN, Zir. Yük. Müh. Yardımcı Araştırmacılar Prof.

T.C

GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

BİTKİ BESLEME VE TOPRAK YÖNETİMİ

ARAŞTIRMA GRUBU

2017 YILI

PROJE ÖZETLERİ

Projeler Oturum programına göre sıralanmıştır.

DEVAM EDEN PROJE (GELİŞME RAPORU)

AFA ADI : Sürdürülebilir Toprak ve Su Yönetimi

PROGRAM ADI : Bitki Besleme

Proje No: TAGEM/TSKAD/15/A13/P04/05

Proje Başlığı

Vejetatif ve Generatif Dönemlerde Yapraktan N, S ve Zn

Uygulamalarının Ekmeklik Buğday’ın Verim, Mineral Element ve

Kalite Parametreleri Üzerine Etkisinin Araştırılması.

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Adana

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve

Çukurova Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Dr. Hatun BARUT

Yardımcı Araştırmacılar Z.Y.M. Ali Alparslan EZİCİ, Dr. Yaşar KARADUMAN, Z. M.

Arzu AKIN, Safiye AŞIKLI, Prof. Dr. Selim EKER

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/10/2014 - 31/10/2017

Projenin Toplam

Bütçesi:

73.000,00 TL (2014-2015: 30.000 TL; 2015-2016: 40.000 TL;

2016-2017:3000TL)

PROJE ÖZETİ: Projenin amacı; tarla koşullarında, vejetatif ve generatif dönemlerde, yapraktan N, S ve Zn

uygulamalarının ekmeklik buğday’ın verim, fiziksel özellikler, teknolojik kalite, hamur reolojik özellikleri

ve tanenin mikro element konsantrasyonları üzerine etkilerini araştırmaktır.

Bu amaçla yürütülen çalışmanın ikinci yılında, denemeler, Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma

Enstitüsü arazilerinde, 2015-2016 yılı buğday ekim sezonunda, planlandığı şekilde yürütülmüştür. Proje

faaliyetleri birbirini tamamlayıcı nitelikte iki farklı iş paketinden oluşmaktadır.

Birinci iş paketinde; Yapraktan N, Zn ve S uygulama konuları;

% 0 üre, Zn, S (kontrol); % 0.5’lik üre; % 1’lik üre; % 0.5 ZnSO4; % 0.5’lik üre + % 0.5 ZnSO4; % 1’lik

üre + % 0.5 ZnSO4; % 0.5’lik K2SO4 ve % 1’lik K2SO4 solüsyon uygulamaları şeklinde yapılmıştır. Azot

kaynağı olarak Üre, Zn kaynağı olarak ZnSO4.7H2O, kükürt kaynağı olarak ise K2SO4 gübreleri

kullanılmıştır.

İkinci iş paketinde ise; Yapraktan N ve S uygulama konuları;

% 0 N+S (kontrol); % 0.5’lik Üre + % 0.5’lik K2SO4; % 0.5’lik Üre + % 1’lik K2SO4; % 1’lik Üre + %

0.5’lik K2SO4; % 1’lik Üre + % 1’lik K2SO4 uygulamaları şeklinde yapılmıştır. Azot kaynağı olarak Üre,

kükürt kaynağı olarak ise K2SO4 gübreleri kullanılmıştır.

İncelenen Özellikler;

Fiziksel Analizler: tane verimi (kg/da),1000 tane ağırlığı (gr), hektolitre ağırlığı (kg),

Renk (L Kırma, b Kırma, a Kırma), Sertlik- Kırma (%), 2.8+2.5mm Elek (%),

Tane Analizleri: tane N konsantrasyonu (%), tane S konsantrasyonu (%),tane N:S oranı

Mikro element Analizi: tane Zn konsantrasyonu (ppm), tane Fe konsantrasyonu (ppm)

Teknolojik Analizler: tane protein konsantrasyonu (%),Yaş Gluten (%),Kuru Gluten (%),

SDS SED Kırma (ml), Zeleny Sedimantasyon (%), STK-Su (%), STK- Laktik Asit (%),

STK- NaCO3 (%)

Hamur reolojik analizleri; Glutopik analizler: PMT (s), BM (BE), BEM (BE), PM (BE)

Farinograf Analizler: Su Abs. (%), Gelişme Süresi (dk), Stabilite (dk),

Yumuşama Derecesi (BU)

Projenin ikinci sonuçlarına göre, yürütülen her iki iş paketinde de uygulamaların; buğday tanesinin

fiziksel özelliklerini değiştirmediği belirlenmiştir. Uygulamaların buğdayın teknolojik özellikleri ve

hamur reolojik özelliklerini iyileştirici etki yaptığı ve dolayısıyla buğdayın ekmeklik kalitesi üzerinde

olumlu etki yaptığı belirlenmiştir. Projenin iki yıllık tarla denemeleri planlandığı şekilde tamamlanmıştır.

Her iki yılda da uygulamaların etkisi benzerlik göstermiştir. Seneye sonuç raporu sunulacaktır.


AFA ADI :Sürdürülebilir toprak ve Su Yönetimi


Proje No TAGEM/TSKAD/15/A13/P04/06

Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Ege Bölgesi Bağcılığında Verim ve Kalitenin

Geliştirilmesine Yönelik Fizyolojik Çalışmalar

Alt Proje: Sultani Çekirdeksiz Üzüm Çeşidinde Farklı Dozlarda Çinko

(Zn) Uygulamalarının Verim ve Kaliteye Etkisi

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve

Bitki Besleme Bölümü

Proje Yürütücüsü Özen MERKEN, Zir. Yük. Müh.

Yardımcı

Araştırmacılar

Prof. Dr. Mehmet AYDIN, Dr. Fadime ATEŞ, Zir. Yük. Müh. Fulya

KUŞTUTAN, Zir. Yük. Müh. M. Sacit İNAN, Zir. Yük. Müh. Akay

ÜNAL.

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2015 – 01/01/2018 (36 ay)

Projenin Toplam Bütçesi 2015: 14.300 TL. 2016: 16.000 TL. 2017: 18.700 TL.

Proje Özeti: Projede belirtildiği şekilde kontrol da dahil, çinkonun 5 toprak ve 2 seviye de yaprak

uygulamaları olmak üzere tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre 4 tekerrürlü ve her

tekerrürde 6 asma olacak şekilde yapılmıştır.

2016 yılı gübreleme öncesi toprak örnekleri alınarak belirtilen analizleri yapılmıştır. Topraktan

çinko’lu gübreler bağların uyanmasından yaklaşık bir ay önce verilmiştir.

Çinko’lu gübrelerin yapraktan birincisi çiçeklenmeden iki hafta önce, ikinci uygulaması

çiçeklenmeden bir hafta sonra, üçüncü uygulama ise ikincisinden iki hafta sonra olmak üzere

yapılmıştır.

Yaprak örnekleri ben düşme döneminde alınarak gerekli analizleri yapılmıştır.

Hasat döneminde alınan yaş üzüm meyve örneklerinde besin madde analizleri yapılmıştır.

Verim (kg/omca), salkım sayısı (adet/omca), salkım ağırlığı (g), tane ağırlığı (g), S.Ç.K.M. (%)

(Suda Çözünebilir Kuru Madde), asit miktarı (g/l), salkım eni-boyu (cm), tane eni-boyu (mm)

değerleri belirlenmiştir.




Proje No: TAGEM-BB-060201J01

Proje Başlığı

Harran Ovası Koşullarında Nar (Punica granatum L.) Yetiştirilen Alanlara

Uygulanan Farklı Gübre Kaynaklarının Verim ve Toprağın Bazı Özellikleri

Üzerine Etkileri.

Projeyi Yürüten

Kuruluş

GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Şanlıurfa

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Proje Yürütücüsü Abdullah ŞAKAK

Yardımcı

Araştırmacılar

İsmail M.TURANOĞLU- -A.Suat NACAR- Müslüm COŞKUN –Murat

TARİNİ-Mahmut GAYBERİ- Ayşin BİLGİLİ- Dr. Sadık YETİM

- Doç. Dr. A. Kadir SÜRÜCÜ-Doç. Dr. Ali İKİNCİ

Başlama- Bitiş

Tarihleri

2009 – 2016

Proje Bütçesi: 2012-/2013-/2014-/2015/2016: 2737 TL.

Proje Özeti: Bu çalışmanın amacı Organik nar yetiştiriciliğinde kullanılması gerekli olan optimum organik

ve yeşil gübre miktarlarının saptanarak daha doğru bir yetiştiriciliğin yapılmasına katkı sağlamaktır. Organik

ve yeşil gübrelemenin mineral gübreleme ile karşılaştırılarak, Organik gübre ve yeşil gübrenin toprağa

kazandırdığı azot miktarına ve toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkisinin araştırılarak

sürdürülebilir toprak verimliliğinin devamına katkıda bulunacaktır.

2016 yılında kullanılan organik gübresinin azot analizi yapılarak organik gübreleme yapılmış, kimyasal

ve yeşil gübreler uygulanmıştır. Nisan ayında bitkilerin fazla dallarlı seyreltilerek haziran ayında üst

gübrelemesi yapılmıştır. Bitkilere mart ve nisan ayında iki kez bordo bulamacı uygulaması, mayıs ve haziran

ayında ise harnup güvesi için üç kez ilaçlama yapılmıştır. Yaz sürecinde normal sulamaları yapılıp 14 Ekim

2016 tarihinde meyveler hasat edilip veriler kayıt edilmiştir. Bu yıl çalışmanın beşinci yılı olup; Azotlu gübre ve kompost ve yeşil gübre (Fiğ) uygulamasının bitki verimi üzerine

etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,01). Organik amenajman yöntemlerinden olan kompost ve yeşil

gübre uygulaması toprakların organik madde içeriklerini artırmış ve bu da toprakların DTPA ile ekstrakte edilebilir

Zn içerikleri ve toplam azot içeriklerini önemli derecede artırmıştır. Artan bu yarayışlı Zn miktarı ve toplam azot

miktarı ise bitki verimlerini önemli derecede artırmıştır.

Azot Denemesi Organik Gübre Denemesi Yeşil Gübre Denemesi

1. Uygulama = 0 g N/ağaç 1. Uygulama = 0 g/ağaç 1. Uygulama = 0

2. Uygulama = 150 g N/ağaç 2. Uygulama = 15.000 g/ağaç 2. Uygulama = Fiğ

3. Uygulama = 300 g N/ağaç 3. Uygulama = 30.000 g/ağaç 3. Uygulama = Fiğ + 75 g N/ağaç



Organik gübre parsellere uygulanan Kompost materyalinde yapılan

analiz sonucunda; Azot oranı % 2 olarak bulunmuştur

6. Uygulama = Fiğ + 300 g N/ağaç




Proje No: TAGEM tarafından doldurulacaktır.

Proje Başlığı

Alt Proje: İstanbul Kekiği (Origanum vulgare Subsp. Hirtum)’nde

azot, fosfor ve potasyumlu gübrelemenin verim ve bazı kalite

parametreleri üzerine etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, YALOVA

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme

Bölümü

Proje Yürütücüsü Mustafa BIYIKLI

Yardımcı Araştırmacılar A. Bircan TINMAZ, Dr. DOĞAN ARSLAN, Barış ALBAYRAK,

Dr. Zekiye Göksel, Prof. Dr. A. Vahap KATKAT

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2015 -- 31/12/2017

Projenin Toplam

Bütçesi:

2015: 30 000 TL 2016: 30 000 TL 2017: 30 000 TL

Toplam: 90 000 TL

Proje Özeti Bu çalışmada Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü kampüsünde

Origanum vulgare Subsp. Hirtum (istabul kekiği)’ne ait çeşit adayı 2 kemotip klonları (timol ve

karvakrol) ele alınacak ve bu çeşit adaylarının verim ve bazı kalite parametreleri üzerine azot ile

birlikte fosfor ve potasyumlu gübre uygulamaların etkisi incelenmektedir. Proje 2 iş paketini

kapsamaktadır; birinci iş paketinde timol kemotipli kekiklere 0, 4, 8, 12, 16 kg N da-1 ve 0, 3, 6, 9

kg P2O5 da-1 dozlarında uygulanan gübrelemenin verim ve kalite bazı parametrelerine olan etkileri

belirlenecektir (doktora tezi). İkinci iş paketinde ise karvakrol kemotipli kekiklere 0, 3, 6, 9, 12 kg

N da-1 ve 0, 6, 12, 18, 24 kg K da-1 dozlarında uygulanan gübrelemenin verim ve kalite bazı

parametrelerine olan etkileri belirlenecektir. Çalışmadan elde edilecek veriler ile azot, fosfor ve

potasyumlu gübrelemenin kekik üretiminde verim ve kalite parametrelerine olan etkileri ile

üreticilere tavsiye edilebilecek optimum besin elementi miktarlarının belirlenmesi

hedeflenmektedir.

2016 yılı içerisinde azot-fosfor denemesinin ikinci verim yılı ve azot-potasyum denemesinin ise

birinci verim yılı bakım işleri ve hasatları yapılmıştır. Toprak ve bitki analizleri devam etmektedir.


AFA ADI: Sürdürülebilir Toprak ve Su Yönetimi

PROGRAM ADI: Bitki Besleme


Proje Başlığı Demir ve Çinko Uygulamalarının Yerfıstığının Verim Ve Kalite

Özellikleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Çiğdem BOYDAK Ziraat Yüksek Mühendisi Yardımcı Araştırmacılar Ziraat Yük. Müh. Rasim ARSLAN

Ziraat Yük. Müh. Orhan KARA Ziraat Yük. Müh. Alper BAYDAR Dr. Abdullah ÇİL Zir.Yük. Müh. Ayşe Nuran ÇİL Dr. Hatun BARUT

Dr. Murat Reis AKKAYA

Ziraat Müh. Vakas ŞAHİN Doç. Dr. Seyyid IRMAK (Danışman)

Başlama- Bitiş Tarihleri 2015-2017

Projenin Toplam Bütçesi 38 000 TL

Proje Özeti

Yerfıstığı iklim ve toprak yönünden oldukça seçicidir. Türkiye’de Akdeniz ikliminin etkisinde

kalan bölgelerde hafif bünyeli tarım topraklarında sulanarak yetiştirilmektedir. Yerfıstığı drenajı ve

havalanması iyi, tınlı kum veya kumlu tın bünyede organik maddesi orta düzeyde, kireççe zengin, pH’sı

6.0-6.4 arasında olan topraklarda çok iyi yetişmektedir. Topraklarımızın ekserisi kireçli ve asitlik

değerleri düşüktür(pH değeri yüksektir). Bunun sonucunda bitkiler için en önemli mikro besin

maddeleri (bitki beslenmesinde gerekli ancak çok az miktarlarda alınırlar) olan demir, mangan, bakır

ve çinko (Fe, Mn, Cu ve Zn) gibi ağır metaller oksit ve hidroksit formlarına dönüşerek çözünürlükleri

azalmaktadır.

Toprağa artan miktarlarda uygulanan Zn, bitkilerde Fe alımını ve artan miktarlarda uygulanan

Fe’de, Zn alımını olumsuz yönde etkilemektedir. Fe ve Zn bitki kökünde iç yöreye aynı aktif taşıyıcılar

tarafından taşınmaları nedeniyle Fe ve Zn karşılıklı olarak birbirlerini engellemektedir.

Bu çalışma Çukurova yöresinde ana ürün koşullarında NC-7 yer fıstığı çeşidinde farklı dozlarda

demir ve çinko uygulamalarının yer fıstığının verim ve bazı tarımsal özelliklerine olan etkisini

belirlemek amacıyla 2015 Nisan ayında başlamış olup bu yıl ikinci yılıdır. Deneme iki faktörlü

faktöriyel deneme desenine göre 5 m x 2,80 m parsel büyüklüğünde, 4 sıralı ve 3 tekerrürlü olmak üzere

2 farklı lokasyon da yürütülmüştür. Topraktan ve yapraktan uygulamalar için ayrı denemeler

kurulmuştur. Sıra arası 70cm, sıra üzeri 15cm olacak şekilde ekimiş ve ekim öncesi topraktan demir ve

çinko uygulamaları, yapılmıştır. Yapraktan ise çiçeklenme öncesi 2 kez ve çiçeklenme sonrası 1 kez

olmak üzere toplam 3 uygulama yapılmıştır. Çalışmada toprak ve bitkiye ait parametre değerleri

belirlenmiş ve bu değerler varyans analizi ile çoklu karşılaştırma testine tabi tutulmuştur. Elde edilen

parametre değerlerinin analizleri yapılarak değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Çinko, Demir, Yerfıstığı, Çukurova, Verim




Proje No: TAGEM/TSK/12/A13/P4/7

Proje Başlığı

Afyonkarahisar / Sultandağı Yöresinde Farklı Seviyelerde Uygulanan

Kalsiyum ve Potasyum Uygulamalarının Kirazın Verim ve Meyve

Kalitesine Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enst. Müd.

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-

Proje Yürütücüsü Özgür ATEŞ, (Volkan ALVEROĞLU)

Yardımcı Araştırmacılar Gülser YALÇIN, Fatih KIZILARSLAN, Kadriye TAŞPINAR,

Özgür ATEŞ, Prof.Dr. Ece TURHAN

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2012-31.12.2016

Projenin Toplam

Bütçesi:

2012: 13520 TL, 2013: 3520 TL, 2014: 3700 TL, 2015: 3700TL,

=TOPLAM 24.440,00 TL

Proje Özeti

Bu proje, Afyonkarahisar ili Sultandağı yöresinde farklı seviyelerde uygulanan kalsiyum ve

potasyumun kiraz ağaçlarının verim ve meyve kalitesine etkilerini belirlemek için yürütülmektedir.

Kalsiyum ve potasyum uygulamaları, tesadüf blokları deneme desenine göre dört (4) farklı konuda

uygulanmaktadır. Kalsiyum uygulamasının çiçeklenmeden önce dallara, çiçeklenmeden sonra da 3

kez birer hafta ara ile ağaç başına % 0,5-1-1,5 olacak şekilde kalsiyum nitrat olarak uygulandı.

Potasyum uygulamalarının 500-1000-1500 g/ağaç olacak şekilde potasyum sülfat kullanılarak

yapılmıştır.

Dönem Bulguları 2016 ;

Proje kapsamında uygulamalar yapılmış olup analizler yapılmıştır. Analizler sonucunda

kalsiyum nitrat ve potasyum sülfat uygulamalarının kiraz verimine istatistiki olarak etkili olmadığı

saptanmıştır. Kalsiyum nitrat uygulamalarının meyve Ca miktarı ve meyve sertliğine Potasyum

sülfat uygulamalarının meyve K kapsamına etkili olduğu saptanmıştır.

Dönem Bulguları Proje Sonucu;

Projenin son yılı olması nedeniyle toplu sonuç hazırlanmıştır. Proje sonucunda kalsiyum

nitrat ve potasyum sülfat uygulamalarının kiraz verimi üzerine etkili olmadığı, meyve setliğinde %

1 CaNO3 uygulamasının, meyve potasyum içeriği üzerine 1 kg/ağaç K2SO4 uygulamasının etkili

olduğu saptanmıştır.

YENİ TEKLİF PROJE

AFA ADI: Sürdürülebilir Toprak ve Su Yönetimi PROGRAM ADI: Bitki Besleme

Proje No:

Proje Başlığı Kronolojik Tescil Sıralı Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Azot Kullanım

Etkinliklerinin Karşılaştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Dr. Haydar POLAT

Yardımcı Araştırmacılar Bayram ÖZDEMİR, Murat PEKER, Selami YAZAR


Projenin yıllara Göre

Bütçesi

2018: 38000 TL 2019: 29000 TL 2020: 8000 TL Toplam: 75000TL

Proje Özeti: Bitkisel üretimde gübre, her zaman olduğu gibi günümüzde de en önemli tarımsal girdilerden

biri olma özelliğini hala korumaktadır. Bununla birlikte bitkisel üretimde verim ve kalite artışı sağlamak

ve toprak verimliliğini optimum düzeyde sürdürmek amacıyla kimyasal gübrelerden halen etkin

yararlanılabildiği söylenemez. Özellikle dünyada ve ülkemizde en çok kullanılan azotlu gübreler;

yıkanma, denitrifikasyon, buharlaşma, yüzey akışı gibi nedenlerle azotun topraktan uzaklaşması sonucu

kullanım etkinliği en düşük gübrelerdir.

Gübre kullanım etkinliği, tane ürünü ve biyokütle oluşturmak üzere bitkinin besin maddesi alım ve

kullanım kapasitesi olarak tanımlanmaktadır. Toprakta noksan olan besin elementlerini takviye için

uygulanan gübrelerden bitkilerin yeterince yararlanabilmesi ve kimyevi gübre kullanım etkinliği; toprak

faktörü, bitki faktörü, bitki besleme yönetim stratejisi, agronomik faktörler ve iklimsel faktörler olmak

üzere çok sayıda faktöre bağlıdır. Bu faktörlerin hepsi etkili olmakla birlikte, bitki faktörünün önemi daha

da öne çıkmaktadır. Nitekim bitki çeşidi ve hatta aynı çeşidin farklı genotipleri arasında dahi besin

maddesi alım ve kullanım etkinliklerinin değiştiği bilinmektedir. Aynı zamanda çeşitli çalışmalarda yeni

geliştirilen tahıl genotiplerinin eski genotiplere göre daha yüksek ürün verdikleri ortaya konulmuş olup,

bu sebeple yeni geliştirilmiş bitki varyetelerinin eskilere göre doğal olarak besin elementlerini alım ve

kullanım etkinlikleri bakımından da daha başarılı olduğu düşünülmektedir.

Bu çalışma ile tescil edilmiş eski ve yeni çeşitler kullanılarak ekmeklik buğday çeşitlerinin, kronolojik

tescil tarihine göre, azot kullanım etkinliklerinin karşılaştırmalı olarak belirlenmesi hedeflenmiştir.

Araştırma Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Haymana Araştırma ve Uygulama

Çiftliğinde yürütülecektir. Deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde üç

tekerrürlü olarak kurulacak olup, ana parsellerde gübre dozları, alt parsellerde çeşitler yer alacaktır.

Araştırmada 10 adet ekmeklik buğday çeşidi (Sivas-111/33, Köse-220/39, Sürak-1593/51, Yayla-305,

Bezostaya-1, Gerek-79, Gün-91, Tosunbey, Kenanbey, Şanlı) kullanılacak ve 4 farklı (D0: 0 kg/da, D1:

4 kg/da, D2: 8 kg/da, D3: 12 kg/da,) azot düzeyi uygulanacaktır. Besin maddesi etkinliğinin araştırıldığı

çalışmalarda besin maddesinin tek düzeyi kullanılmakta olup, amaç optimum gelişmeyi sağlayan besin

maddesi düzeyinde farklı genotiplerin gösterecekleri tepkiyi belirlemektir. Ancak eski çeşitlerin daha az,

yeni çeşitlerin daha fazla azot ihtiyaçları olabileceği göz önüne alınarak denemede 4 ve 12 kg/da N dozuna

da yer verilmiştir. Azot uygulaması dışında diğer tüm uygulamalar ekmeklik buğday yetiştiriciliğine

uygun olarak gerçekleştirilecektir. Azot uygulamaları için belirlenen dozların yarısı ekimle birlikte, yarısı

ilkbaharda verilecektir. Belirli dönemlerde alınacak bitki numunelerinde yapılacak analizlerle bitki azot

içeriği izlenecek, bitki gelişimi ve verim ile ilgili ölçümlerin yanı sıra çeşitlerin azot kullanım etkinliği

hesaplanacaktır. Araştırmada elde edilen sonuçlar ilgili paydaşlar ile paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Gübre, azot, azot kullanım etkinliği, ekmeklik buğday

https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjLjuKgseHPAhWD8RQKHaXvA8YQFggdMAA&url=http%3A%2F%2Farastirma.tarim.gov.tr%2Ftarlabitkileri&usg=AFQjCNEBJWNEUIm0YteYwDW3gn-17CUy0g&bvm=bv.135974163,d.bGs

https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjLjuKgseHPAhWD8RQKHaXvA8YQFggdMAA&url=http%3A%2F%2Farastirma.tarim.gov.tr%2Ftarlabitkileri&usg=AFQjCNEBJWNEUIm0YteYwDW3gn-17CUy0g&bvm=bv.135974163,d.bGs

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No:

Proje Başlığı Fotosentetik Üretimin En Yüksek Olduğu Dönemde

Yapraktan Çok Sık Beslemeyle Soya ve Buğdayda Verim

ve Biyofortifikasyonun Artırılabilme Olanaklarının

Araştırılması ve Bu Amaçlara Uygun Gübre Çözeltilerinin

Geliştirilmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Uğur Sevilmiş Zir. Yük. Müh.

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Hatun Barut, Dr. Ali Bolat, Dr. Şadiye Yaktubay, Zir.

Yük. Müh. Sait Aykanat, Zir. Müh. Hatice Yücel,

Zir. Yük. Müh. Ertan Yazgan


Projenin Toplam Bütçesi: 82.000

Proje Özeti: Bitkiler kökten uygulanan besin elementlerini terleyerek topraktan çekmektedir.

Fakat bu besinler birçok biyozarı geçerek kökten yapraklara ulaştığından, gün içinde ivmeli

artan fotosentezle uyumlu şekilde gereken hızda alınıp ihtiyaç noktalarına taşınamamakta

ayrıca alınan besinler bu geçişler sırasında kofullarda ve diğer organellerde birikmekte ve

yeterli dokusal konsantrasyonlara ulaşamamaktadır. Bitkilerin kökeni sucul olduğundan

yapraktan uygulanan besin elementlerini çok hızlıca dolaşıma alabilecek metabolik ve dokusal

altyapıya sahiptirler. Yapraklar yoluyla sık besleme sayesinde doğrudan dokulardaki

çözeltilerin besin konsantrasyonu fotosentezin en yüksek olduğu dönemde artırılabilir. Bu

sayede mineral besinlerin organellerde birikmesinden ziyade sistemde serbest dolaşan besin

elementi miktarı artırılabilir. Ayrıca daneye asimilat sevki sırasında floemde dolaşan besin

element miktarının artırılması daneye mineral ve proteinlerin depolanmasını artırabilir.Bu

amaçla buğday ve soya bitkisinde, gebeleşme-çiçeklenme döneminde başlayacak şekilde,

yapraktan 3-4 gün arayla 12 kez ardışık besleme yapılacaktır. İlk yıl tek başına yapraktan

uygulanacak besin elementleri, N, P, K, Mg, Ca, S, Fe, Zn, Mn, B, Mo ve Cu'dur. Uygulamalar

iki farklı dozda yapılacaktır. Çalışma iki lokasyonda (Adana-Doğankent ve Adana-Hacıali)

tarla denemesi şeklinde yürütülecektir. Dinamik proje tekniği uygulanacak ve ilk yıl elde

edilecek sonuçlar incelenerek en yüksek verim artışı üreten 6 uygulama kimyasalı seçilecek

ve ikinci yıl ikili kombinasyonla (15 kombinasyon) test edilecektir. Üçüncü yıl ise çoklu

kombinasyonlar üretilecek ve yüksek uygulama sıklığına en uygun gübre çözeltisi elde

edilmeye çalışılacaktır. Amaç buğday ve soya türlerinde yapraktan çok sık besleme için

kullanılabilecek ideal besin çözeltisini tespit etmektir. Ayrıca biyofortifikasyon üretebilmek

de diğer önemli hedeftir. Projenin son yılında ortaya çıkacak çözelti ile yapılacak tarla

uygulamaların ekonomik analizi yapılacaktır. Olumlu sonuçlar özellikle center-pivot sulama

ve pülverizatör sistemlerine uygundur. Projeyle sonuçta verim ve biyofortifikasyon

sağlayacak bir gübreleme sistemi ve bu sistemin elemanı olarak gübre çözeltileri geliştirmek

amaçlanmaktadır.

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No:

Proje Başlığı

Farklı Azot Seviyelerinin Antepfıstığı Üretiminde Verim ve Bazı Kalite

Parametrelerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Antepfistiği Araştirma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş Cumhuriyet Üniversitesi


Proje Yürütücüsü Tuğba ŞİMŞEK

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Nevzat ASLAN, Nilgün KALKANCI, H.İ.Cem BİLİM, Dr. Kamil

SARPKAYA, Mehmet UZUN, Burcu KARUSERCİ, Serkan

KÖSETÜRKMEN, Yard. Doç. Dr. Ahmet DEMİRBAŞ, Doç Dr. İzzet

ACAR.

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2018/31.12.2024

Projenin Toplam Bütçesi: 140.000

Proje Özeti

Dünya topraklarının büyük bölümünde azot noksanlığı görülmektedir. Özellikle organik madde miktarı

çok düşük olan ülkemiz toprakları da azot bakımından oldukça fakirdir. Bu nedenle tarımsal üretimde

azotlu gübrelemeye sürekli olarak ihtiyaç duyulmaktadır. Antepfıstığı besleme programı içerisinde azot,

oldukça önemli bir besin elementi durumunda olmasına rağmen, farklı azot seviyelerinin bitki üzerinde

etkilerine bakılmamıştır ve bu yönde eksiklikler bulunmaktadır.

Ülkemiz dünya antepfıstığı üretiminde ABD ve İran’dan sonra üçüncü sırada yer almaktadır. ABD ve

İran’da yetiştirilen antepfıstığı ile ülkemizde yetiştirilen antepfıstığı çeşitleri farklıdır. Ayrıca ülkemizde

antepfıstığı yetişriciliğinin %95’inden fazlası kuru şartlarda yapılmaktadır. Kuru şartlarda antepfıstığı

yetişriciliğinde ve ülkemiz şartlarında yaygın olarak yetiştirilen antepfıstığı çeşidinin ihtiyacınının

belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada; antepfıstığı bitkisinin sulu ve kuru şartlarda, farklı seviyelerde

uygulanan azotun bitkinin verimine ve bazı kalite parametrelerine olan etkilerinin belirlenmesi

amaçlanmaktadır. Ayrıca, antepfıstığı bitkisi için optimum azot seviyesinde belirlenecektir.

Araştırma, verim çağındaki 25-30 yaşında uzun çeşiti antepfıstığı bahçesinde, kuru ve sulu koşullarda

yapılacaktır. Denemede 2 yıl her iki koşulda yetişen bahçelerden ön verim alınacak daha sonar 4 yıl

uygulamalar yapılacaktır. Araştırma eş blok deneme desenine (tesadüf bloklarının değiştirilmiş şekli) göre

3 tekerrürlü ve her bir tekerrür 5 ağaçtan oluşacak şekilde kurulacaktır. Sulu ve kuru koşullarda deneme

ikişer bahçede yürütülecektir. Her bir uygulama konusu için kontrol olarak eş bloklarda birer parsel

oluşturulacaktır. Bahçede temel gübreleme yapılacaktır. Kuru koşullarda; metoda uygun N’un 5 farklı

dozu uygulanacaktır. Azotlu gübre uygulaması hariç diğer gübre uygulamaları Ocak ayı sonunda

antepfıstığına tek seferde, azot ise ikiye bölünerek kuru koşullarda Şubat ve Nisan ayında verilecektir. sulu

koşullarda ise, Sulama damla sulama sistemiyle yapılacaktır.Azot ,fosfor ve potasyum Nisan, Mayıs ve

Haziran,temmuz, eylül ayları aylarında olmak üzere farklı dönemde dozlara uygun olarak uygulanacaktır.

Azot uygulamalarının ağaçların vegetatif gelişimine etkilerini belirlemek üzere, ağaçlarda yıllık sürgün

gelişimi, oluşan karagöz (meyve gözü) sayısı, dökülen karagöz sayısı, yapraktaki klorofil indeksi ve

yaprak döküm tarihleri belirlenecektir. Ayrıca 1 yıllık dallarda karbonhidrat analizi yapılarak, azotlu

gübrelemenin periyodisitede etkili olan karbonhidrat birikimine etkileri belirlenecektir. Meyvede ise

verimin yanı sıra çıtlama oranı, iç meyve randımanı, 100 meyve ağırlığı ve yeşil içlilik gibi kalite

parametreleri incelenecektir. Araştırma sonunda elde edilen veriler, hedeflenen amaç ve yaklaşımlara

uygunluğu ve projenin başarısı için istatistiksel olarak değerlendirilip yorumlanacaktır. Elde edilen

sonuçlara varyans analizi uygulanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Antepfıstığı, Azot. Gelişme, Gübre, Kalite, Verim,

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No

Proje Başlığı Limon Yaprak ve Meyvelerindeki Bitki Besin Maddelerinin

Dönemsel Değişimleri Bölgesel Araştırma Projesi

Projeyi Yürüten

Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Ayhan AYDIN

Yardımcı

Araştırmacılar

Dr. Güçer KAFA

Rasim ARSLAN

Başlama-Bitiş Tarihleri 01.01.2018 - 30.04.2021

Projenin Toplam

Bütçesi 77400 TL

Proje Özeti:

Kaliteli ve bol ürün elde etmenin önemli faktörlerinden birisi yeterli seviyede bitki besin

elementinin doğru zamanda temin edilmesini sağlayan gübreleme programlarıdır. Gübreleme

programlarının oluşturulmasında bitki besin elementlerinin alınma zamanları ve miktarları

büyük öneme sahiptir. Yaprak analizleri bitkilerin besin elementi durumlarını belirlemek için

yaygın olarak kullanılmaktadır. Son zamanlarda meyve analizleri ile bitki kalitesini etkileyen

bitki besin elementi kritik düzeyleri hakkında bilgi vermesi, fizyolojik bozuklukların ve bitki

besin elementi eksikliklerinin önlenmesi nedeniyle önem kazanmaya başlamıştır.

Projede 15-20 yaşlarındaki Kütdiken limonlarından üretim sezonu boyunca alınacak yaprak

ve meyve örneklerinde makro ve mikro element miktarları belirlenerek bitki besin elementi

alım etkinliğini artıracak gübreleme programına veri sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Bitki besin elementi, Kütdiken limonu, yaprak ve meyve analizi,

dönemsel değişim.





Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Biyolojik Gübrelerin Geliştirilmesi

Alt Proje: Kombine Biyogübre ve Kimyasal Gübre Uygulamalarının

Gemlik Zeytin Çeşidinin Gelişimi, Verim ve Toprak Özellikleri Üzerine

Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş -

Proje Yürütücüsü Dr. Hatice Sevim TURAN

Yardımcı Araştırmacılar

Doç. Dr. Hüsnü KAYIKÇIOĞLU

Dr. Tülin PEKCAN

Zir. Yük. Müh. Erol AYDOĞDU, Dr. Aişe DELİBORAN

Dr. Nurhan VAROL, Dr. Didar SEVİM,

Gıda Yük. Müh. Ferişte ÖZTÜRK GÜNGÖR

Zir. Yük. Müh. Mehmet HAKAN, Zir. Müh. İdris ÇILGIN

Prof. Dr. Nur OKUR (Proje Danışmanı)

Başlama - Bitiş Tarihleri 01/01/2015 - 31/12/2019

Projenin Toplam Bütçesi 2017: 40 000 TL 2018: 15 000 TL 2019: 5 000 TL TOPLAM: 60 000 TL

Proje Özeti

Gelişme Raporunun ait olduğu döneme ilişkin gerçekleştirilen proje faaliyetleri şu şekilde

sıralanabilir:

1. 2016 yılında, ön verim değerleri belirlenmiş olan denemede kullanılacak ağaçlar seçilerek etiketlerle

işaretlenmiştir.

2. Bu ağaçlara projede belirtildiği şekilde kontrol dahil toplam 8 adet uygulama konusunu içeren biyogübre

ve kimyasal gübre uygulamaları denemeye alınan ağaçların taç izdüşümü baz alınarak belirtilen tarihlerde

uygulanmıştır.

3. Yapılan uygulamaların bitki-toprak ekosistemi çerçevesinde etkinliğini ortaya koyabilmek amacıyla zeytin

ağaçlarında yaprak ve toprak örneklemesi Kasım ayı başında yapılmıştır.

4. Zeytin ağaçlarından alınan yaprak örneklerinin ve deneme alanı toprak örneklerinin fiziksel ve kimyasal

analizleri Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Bitki Besleme ve Toprak-Su Kaynakları Bölümü

Laboratuvarlarında, toprak örneklerinin mikrobiyolojik analizleri ise Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Toprak Mikrobiyolojisi ve Biyokimyası Laboratuvarında yapılmaktadır.

5. Ağaçların hasadı halen devam etmekte olup 2016 yılına ait verimleri ve kg’daki meyve adedi

belirlenecektir. Ayrıca hasadı yapılan deneme ağaçlarından alınan meyve örneklerinde % yağ tayini

Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Gıda Teknolojileri Bölümü Laboratuvarlarında yapılacaktır.

6. Farklı biyogübre ve kimyasal gübre ile bunların karışımlarından oluşan uygulamaların, analizi

gerçekleştirilen tüm bağımlı değişkenlerin üzerine etkilerini ortaya koyabilmek amacıyla varyans analizi

(ANOVA) yapılacaktır. Deneme alanından 2016 yılı içerisinde ve 3 tekerrürlü olarak alınan yaprak ve toprak

örneklerinin analiz sonuçlarının istatistiki analizi, JMP Versiyon: 11 (SAS Institute Inc.) programında

tesadüf blokları deneme desenine göre yapılacaktır. Varyans analizi sonucunda uygulamalar arasında fark

bulunan değerlerin karşılaştırılması ise Student-t çoklu karşılaştırma testiyle aynı program kullanılarak

yapılacaktır.





Proje Başlığı


Alt Proje: Ankara Yöresinden Azot Fikse Eden Bakteri Türlerinin

İzolasyonu, Azot Fiksasyon Kapasitelerinin Belirlenmesi ve

Moleküler Karakterizasyonu

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü

Proje Yürütücüsü Dilek KAYA ÖZDOĞAN

Yardımcı Araştırmacılar Aynur DİLSİZ, Yrd. Doç. Dr. Nefise AKÇELİK


Projenin Toplam

Bütçesi:

68.000

Proje Özeti: Toprağın doğal yapısında bulunan faydalı mikroorganizmalar toprağın

sürdürülebilirliği ve verimliliği açısından önemlidir. Bu mikroorganizmaların tarıma mikrobiyal

gübre olarak kazandırılması için saf kültür olarak elde edilmelerine ihtiyaç vardır. bu nedenle

topraklarımızda doğal olarak bulunan azot fikse eden bakteri türlerinin izole edilerek mikrobiyal

gübre üretimine materyal oluşturması bu çalışmanın temel amacını teşkil etmektedir.

Çalışmanın ilk yılı olan 2015’te, proje için gerekli alet, ekipman ve malzemeler temin edilmiş olup

bakteri izolasyonu için Kazan, Kızılcahamam ve Ayaş ilçelerinden toprak numuneleri alınmıştır.

Toprakların kimyasal analizleri yapılmış; toplam bakteri ve azot fikse eden bakterilerin sayımı ve

izolasyon için gerekli işlemler tamamlanmıştır.

2016 yılında; Beypazarı, Gölbaşı, Haymana, Bala ve Çubuk ilçelerinden toprak örnekleri alınmış

ve toprakların kimyasal analizleri yapılmıştır. Alınan toprak örneklerinde toplam bakteri ve azot

fikse eden bakteri sayımları yapılmış olup 2015 yılında ve 2016 yılında elde edilen izolatların

morfolojik tanıları yapılmış ve kısmi karakterizasyon için biyokimyasal testleri yapılmıştır. Yeni

izolatlar için çalışmalar devam etmektedir.





Proje Başlığı


Alt Proje: Mikoriza Aşılaması ve Fosfor Uygulamalarının Aspir’in

Verim Unsurları, Fosfor Alımı ve Karbon Tutulumu Üzerine

Etkilerinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Suay BAYRAMİN

Yardımcı Araştırmacılar Songül Dalcı

Oğuz Başkan

Aynur Dilsiz

Mustafa Usul

Yasemin İleri


Projenin Toplam

Bütçesi:

70.000TL

Proje Özeti: Mikoriza aşılaması ve fosfor uygulamalarının aspir verimine, bitkinin fosfor alımına,

mikorizanın karbon tutulumuna ve agregatlaşmaya etkisinin belirlenmesi amaçlanan çalışmada;

denemenin ekimi 02.04.2016 tarihinde Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma

Enstitüsü’nün Sarayköy Araştırma ve Uygulama İstasyonu’nda yapılmıştır. Deneme tesadüf

bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş ve

materyal olarak Remzibey-05 aspir çeşidi kullanılmıştır. Ana parsellere toprak fumigasyonu

(fumige toprak, fumige olmayan toprak), alt parsellere fosforlu gübre dozları (P0, P1, P2, P3) ve en

alt parsellere de mikoriza uygulamaları (mikorizalı, mikorizasız) yerleştirilmiştir.

2016 yılı ekimlerinde, parsellerde yeknesak ve yeterli bitki çıkışı sağlanamamıştır. Bu durum

uygulamaların tekerrürleri arasında verim ve verim komponentleri bakımından sağlıklı olmayan

verilerin elde edilmesine neden olmuştur. Parsellerde yeknesak ve yeterli bitki olmayışı mikoriza

uygulamasının bitki ve toprak ile doğru bir şekilde ilişkilendirilmesini de engellemiştir. Bu yıl

gerçekleştirilen denemeden sağlıklı veriler alınamamıştır.




Proje No: TAGEM/TSKAD/15/A13/P03/03-02

Proje Başlığı


Alt Proje: Kaya fosfat ve Triple süper fosfat gübresi ile beraber

uygulanan fosfor çözen bakterilerin toprağın inorganik fosfor

fraksiyonları ve buğday bitkisinin verimi üzerine etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz tarımsal Araştırma enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Betül BAYRAKLI

Yardımcı Araştırmacılar Emel KESİM, Aylin ERKOÇAK, Prof. Dr. Rıdvan KIZILKAYA


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015: 45.000 TL 2016: 20.000 TL 2017: 15.000

Toplam: 80.000TL

Proje Özeti (200 kelimeyi geçmeyecek şekilde)

2016 yılında fosfor çözme özelliğine sahip micrococcus letus AR-72 suşu ile tekrar bir inkübasyon

denemesi daha kurulmuştur. Ayrıca inkübasyon denemesi kurulan Bacillus megaterium var.

phosphaticum ve yerli fosfor çözen bakteriler olan Bacillus megateriun K01 suşu ve micrococcus

letus AR-72 suşu ile sera denemesi kurulmuştur. İnkübasyon denemesi tamamlanmış olup sera

denemesinde kullanın buğday bitkisinin hasadı tamamlanmış ve analizleri devam etmektedir.

Bu yıl micrococcus letus AR-72 suşu ile kurulan inkübasyon denemesinde bu suş toprakların

biyolojik özelliklerini artırmış, toprakların pH değerinde düşme sağlamış ve yarayışlı P miktarını

artırmıştır. Kaya fosfat uygulana topraklarda micrococcus letus AR-72 suşu toprakların yarayışlı-P

içeriğinde kontrole göre % 6,34’luk, TSP uygulanan topraklarda ise %8,64’luk artış sağlamıştır.




Proje No: TAGEM/ TSKAD / AR-GE /12/A13/PO4/1

Proje Başlığı


Alt Proje: Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma

Enstitüsü Rhizobium Koleksiyonunun Geliştirilmesi ve Yeni

İzolasyonlarla Zenginleştirilerek Gen Bankası Oluşturulması


(TGSKMAE)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Nesime CEBEL

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Esin ERAYDIN ERDOĞAN, İlhan GÜNGÖR, M. Reşat SOBA


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015 yılı 20 000 TL (iki tane buzdolabı), 2017 yılı 260 000 TL

(liyofilizasyon cihazı) Toplam:280 000 TL


Günümüzde toprak verimliliğini artıran ve bitki gelişimine katkıda bulunduğu belirtilen ancak

etkinlikleri ülke koşullarında belirlenmeyen çok çeşitli mikrobiyal kültürler ve aşılama materyalleri

piyasada yer almaktadır. Bu nedenle ülkemiz şartlarına uygun, yerel ve denenmiş ürünlerin tercih

edilmesiyle ülkemizin doğal mikrobiyal kaynaklarını korumak ve devamını sağlamak amacıyla

baklagillere ait etkili yerel izolatların seçilmesi ve TGSKMAE koleksiyonunda yer alan Rhizobium

bakterilerinin etkinliğinin kontrol edilmesi, etkinliğini kaybetmiş olanların koleksiyondan

çıkarılması ve yeni seçilecek suşlarla yenilenmesi ve gen bankası oluşturmak amacı ile bu çalışma

yürütülmektedir.

Baklagil ekili alanlardan sağlıklı görünümlü bitkilerin köklerinden çiçeklenme zamanı, iri ve pembe

renkli nodülleri olan bitki kökleri toplanmaktadır. Laboratuvarda izolatlar elde edilmekte ve bu

izolatlar serada nodül oluşturma ve azot bağlama yönünden değerlendirilmek üzere ilgili baklagil

bitkisine aşılanarak denenmektedir. Ankara ili Haymana, Çubuk, Polatlı ve Ayaş ilçelerinden,

Çankırı ili Merkez ve Yapraklı ilçelerinden, Konya ili Beyşehir ilçesinden, fiğ , yonca, nohut ve

mercimek köklerinden alınan nodüllerden izolasyon çalışmaları tamamlanmıştır. İzolatlarla sera

denemeleri devam etmektedir. Nohut ile 2, yonca ile 1 ve fiğ ile 1 deneme yürütülmüştür.

DEVAM EDEN PROJE ( GELİŞME RAPORU )



Proje No:

Proje Başlığı


Alt Proje: Biyolojik Gübre Olarak Kullanılabilecek

Nitelikte Bitki Büyümesini Teşvik Eden Bakterilerin

Organik Buğday Yetiştiriciliğine Potansiyel Yararları

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri

Bölümü

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma

Bölümü

Proje Yürütücüsü -Erdal DAŞCI


-Dr. Talip TUNÇ

-Dr. Ümran KÜÇÜKÖZDEMİR

-Prof. Dr. Ramazan ÇAKMAKCI

-Prof. Dr. Recep KOTAN

Başlama-Bitiş Tarihleri 2014-2017

Projenin Toplam Bütçesi 2014: 41.000TL 2015:13.000 TL 2016: 13.000 TL 2017 –

Toplam: 67.000TL

Proje Özeti: Bu çalışmada; üç farklı bakteri (1-Paenibacillus polymyxa RCK-540, 2-

Bacillus megaterium RCK-844+Bacillus subtilis RCK-561; 3- Paenibacillus polymyxa

RCK-540+Bacillus pumilus RCK-781) ve bir organik gübre uygulamasının organik buğdayın

verim ve kalitesine etkileri belirlenecektir.

Bakteri uygulaması iki farklı yöntemle yapılmıştır: birinci yöntemde buğday

tohumları 108 CFU/ml konsantrasyonda bakteri süspansiyonu içine daldırılarak, ikinci

yöntemde ise buğdaylar ekildikten sonra 108 CFU/ml konsantrasyondaki bakteri

süspansiyonundan 2 l/da dozda sulama suyu ile birlikte verilmiştir.

Buğday ekimi 16 Eylül 2015 tarihinde yapılmıştır. Parsellerinin tamamına eşit

miktarda (250 kg/da) organik çiftlik gübresi başlangıç gübresi olarak verilmiştir.

İlk sulama 17 Eylül 2015, ikinci sulama 02 Haziran 2016, üçüncü sulama 28 Haziran

2016 tarihinde yapılmıştır. İlk sulamada 52 mm, ikinci sulamada 100 mm, üçüncü sulamada

88 mm sulama suyu verilmiştir.

08 ağustos 2016 tarihinde hasat yapılmış ve planlanan ölçüm ve tartımlar yapılmıştır.

Tarla filiz çıkışı, başaklanma ve olgunlaşma süresi, başak sayısı, bitki boyu, tane verimi,

1000 tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı değerleri elde edilmiştir.

En yüksek verim 464 kg/da ile Bacillus megaterium RCK-844 + Bacillus substilis

RCK-561 bakterilerinin kullanıldığı konudan elde edilmiştir. Varyans analizi yapılmış ve

ortalamalar karşılaştırılmıştır. Buğday tane verimi üzerine bakteri uygulama yöntemlerinin

etkisi önemsiz, uygulamalarının etkisi önemli bulunmuştur (p<0,01).

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No

Proje Başlığı Ülkesel Proje: Biyolojik Gübrelerin Geliştirilmesi

Alt Proje: Fosfat Çözücü Bakterilerin Tespiti ve Veri Tabanının

Oluşturulması: Ankara İli Ayaş Örneği


Projeyi Desteklen Kurum TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Esin ERAYDIN ERDOĞAN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Zeynep DEMİR

Dr. Tülay TUNÇAY

Gamze DEPEL

İlhan GÜNGÖR, Murat PEKER

Prof Dr. Fikrettin ŞAHİN

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2018 - 31.12.2022


Bütçesi

2018: 544.748,00 TL 2019: 69.299,00 TL 2020: 57.834,00TL

2021: 39.900,00 TL 2022: 56.240,00 TL Toplam: 768.021,00 TL

Proje Özeti: Yoğun tarım uygulamaları, aşırı gübre kullanımını zorunlu kılmaktadır. Yüksek verim

için fazla girdi kullanan tarım sistemleri çevresel problemlere ve doğal kaynakların tükenmesine yol

açmaktadır. Yüksek verim artışı sağlamak adına yoğun kimyasal gübre ve pestisitlerin kullanımı hem

maliyeti arttırmakta, hem de yanlış ve aşırı kullanımdan doğan toprakların kirlenmesine,

verimliliklerini yitirmelerine ve sürdürülebilir kullanımlarını engelleyerek bozunumlar meydana

getirmektedir. Patojenik olmayan toprak kökenli mikroorganizmalar bitki gelişimini teşvik ederken

hastalıkları baskılamakta önemli rol oynarlar. Bu mikroorganizmaların tarıma mikrobiyal gübre

olarak kazandırılması için saf kültür olarak elde edilmeleri topraklarımızın sürdürülebilirliği

açısından önem arz etmektedir.

Topraklarımızda doğal olarak bulunan Fosfat Çözücü Rizosfer Bakterileri izole edildikten sonra

mikrobiyal gübre üretimi amaçlanan bu çalışmanın; ilk yılında Ankara ili Ayaş ilçesinden toprak

örnekleri alınacak tüm örnekleme noktalarından kesin koordinatlar toplanacaktır. Kaydedilen

koordinatlar ARCGIS (10.3.1) programı yardımıyla harita üzerine işlenecektir. Alınan bu topraklarda

izolasyonlar gerçekleştirilecek, alınan toprak örneklerinin bazı fiziksel, kimyasal ve biyolojik

özellikleri belirlenecektir. İkinci yılda elde edilen izolatların karakterizasyonları yapılarak, fosfat

çözme ve etkinlikleri belirlenecektir. Projenin üçüncü yılında ise izolatlarının moleküler yöntemler

kullanılarak tür/cins düzeyinde moleküler tanımlamaları yapılacaktır. 4. yılında bu izolatlar ile sera

denemesi, 5. yılında sera denemesinde en iyi sonuç aldığımız izolatlar ile tarla denemesi kurulacaktır.

Bu denemelerin sonunda biyolojik gübre üretiminde kullanılmak üzere enstitümüz mikroorganizma

kolleksiyonuna bazı tarımsal bitkilerde kullanabileceğimiz yeni bakteri türleri eklemek

hedeflenmektedir. Proje sonunda elde edilecek mikrobiyal gübre ile tarım ürünlerinde verim

arttırılarak ülke ekonomisine katma değer sağlanacaktır. Elde edilen veriler ile mikrobiyal gen

kaynaklarımızın varlığı hakkında veri tabanının oluşturulmasında ülkemizdeki mikrobiyoloji

çalışmalarına temel olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Fosfat Çözücü Rizosfer Bakterileri, PGPR, mikrobiyal gübre, coğrafi bilgi

sistemleri

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No:

Proje Başlığı Ülkesel Proje: Biyolojik Gübrelerin Geliştirilmesi

Alt Proje: Ege Bölgesi Rhizobium Bakteri Suşlarının

Toplanması, Değerlendirilmesi ve Seleksiyonu

Projeyi Yürüten Kuruluş Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü

Menemen/İZMİR

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Vural KARAGÜL

Yardımcı Araştırmacılar Nuri CANDAN, Ali ETÜRK, Huriye BAYRAM, Kürşat

ÜNER


Projenin Toplam

Bütçesi:

116.350 TL

Proje Özeti: Bu proje ile bölgede önemli bir paya sahip baklagil bitkilerinde bakteri aşılama ile

üretimi artırmak ve azotlu gübre kullanım oranını azaltarak tarımda sürdürülebilirliğe katkı

sağlamak amaçlanmaktadır. Proje bu bölgede yetiştirilen baklagil bitkileri ile simbiyotik ilişki

göstererek en etkin azot fiksasyonu yapan bakteri suşlarını tespit etmek için bakteri suşlarının

toplanması, izolasyonu ve seçimi amacıyla yürütülecektir. Azot fiksasyonunu etkileyen etmenlerin başında yerel bakteri suşları ile rekabet gelmektedir.

Doğada etkin olmayan yerel suşlar daha baskındır ve azot fiksasyonunu olumsuz etkilemektedir.

Rhizobium bakterileri hangi bölgede kullanılacak ise o bölgeden izole edilmelidir. Araştırma

kapsamında Ege Bölgesini temsil edecek şekilde farklı ekolojik bölgelerdeki baklagil

bitkilerinden nodüller toplanarak Rhizobium spp. suşları izole edilecektir. Bölgeden izole edilen

Rhizobium suşlarının sera ve tarla koşullarında etkinlik ve verimlilikleri araştırılacaktır.

Biyolojik azot fiksasyonu öncelikle ortamda etkin Rhizobium suşlarının varlığına bağlıdır.

Rhizobium suşlarının varlığı ve etkinliği çevresel ve iklim faktörlerinin bakteriler için optimum

olmasına bağlıdır. Biyolojik azot fiksasyonunu artırmak için yetiştirilecek baklagil bitkisine özgü

Rhizobium bakteri suşu ortama ilave edilmelidir. Bu projenin ana hedefi baklagil tohum

aşılamasında kullanılacak en etkin ve verimli Rhizobium bakteri suşlarının belirlenmesi ve

üretilmesidir. Biyolojik azot fiksasyonunu artırarak azotlu gübre kullanımından tasarruf sağlamak

ve tarımda sürdürülebilirliğe katkı sağlamak hedeflenmektedir.

Dünyada gelecekte ülkelerin sahip olacağı en önemli zenginlik toprak ve su kaynakları olacaktır.

Bitki besin maddelerinden azotun yeterli ve dengeli kullanımı her iki doğal kaynağında

korunmasında son derece önemlidir. Özellikle toprak kalitesini ve sağlığını korumak için bitki

besin maddelerinin doğal yollarla karşılanması gerekmektedir. En düşük maliyetle sürdürülebilir

ve kaliteli baklagil üretimi projenin ana hedefidir.



PROGRAM ADI : Toprak Sağlığı ve Arazi Bilgi Sistemleri

Proje No:

Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Organik Artık ve Atık Yönetimi

Alt Proje: Orta Anadolu Bölgesinde Hayvansal Gübrelerin (Tavuk,

Sığır, Koyun) Potansiyeli, Besin maddesi İçerikleri ile Mineralizasyon

Durumlarının Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Hesna ÖZCAN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Derya Sürek, Dr. Mehmet Keçeci, Tuba Beşen, Gamze Depel,

Murat Peker, Çağla Ateş, Emre Karmaz, Dr. Havva S. Şendemirci,

Prof. Dr. Sadık Usta


Projenin Toplam

Bütçesi:

70 000 TL

Proje Özeti

Bu çalışma ile Ankara, Bolu, Tokat, Amasya, Konya, Çankırı, Çorum ve Samsun illerinde

hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı yerlerin belirlenerek, bölgesel olarak envanterlerinin

çıkartılması, bölgesel olarak belirlenen işletmelerden alınacak olan ham ve fermente olmuş

hayvansal gübrelerinin kimyasal özellikleri ve farklı tekstüre sahip topraklarda mineralize olma

durumlarına buna bağlı olarak oluşabilecek nitrat kirliliğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Proje, ön etüt çalışması, inkübasyon denemesi ve tarla denemesi olmak üzere üç aşamada

oluşmaktadır. Materyal olarak büyükbaş hayvan gübresi, kanatlı gübresi ve küçükbaş hayvan

gübresi kullanılmaktadır.

Bu amaçla ön etüt çalışması içerisinde proje çalışma alanındaki illerde; Ankara (Kanatlı işletmesi

(K)-4, Büyükbaş hayvan işletmesi (BB)-7, Küçükbaş hayvan işletmesi (KB)-5), Bolu (K-15, BB-2,

KB-1), Tokat (BB-5, KB-2), Amasya (K-1, BB-2, KB-1), Konya (K-11, BB-11, KB-8), Çankırı (K-

2, BB-3, KB-1), Çorum (K-5, BB-3, KB-1) ve Samsun (K-2, BB-7, KB-1) olmak üzere toplam 105

işletmeden, işletmede bulunma durumuna göre fermente olmuş ve ham gübre numunelerinden

örnekler alınmış, laboratuvarda analizleri tamamlanmıştır.

Yine proje kapsamında çalışma illerindeki işletmelerde; işletmenin nüfus ve iş gücü durumunu,

arazi varlığını, hayvan varlığını, bina varlığını ve işletme ile ilgili bilgileri içeren anketler yapılmış

ve sonuçları değerlendirilmiştir.

Tarla denemesi, Ankara bölgesinde hafif (SCL), orta (CL) ve ağır bünyeli(C) toprakta tesadüf

blokları deneme deseninde, 3 tekerrürlü olarak, sulu ve kuru koşullarda, 3 farklı hayvansal gübre

(büyükbaş, küçükbaş, kanatlı) kullanılarak, buğday bitkisi (Tosunbey) ile kurulmuştur. Deneme

başlangıcında toprak örnekleri alınmış, analizler tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Mineralizasyon, bitki besin elementleri, hayvansal gübreler (tavuk, sığır,

koyun)





Proje Başlığı


Alt Proje: Buğday-Haşhaş Ekim Nöbetinde Bitki Saplarının Toprağa

Karıştırılmasının Verim ve Bazı Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş TGSKMAEM

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Fahri KAYAALP

Yardımcı Araştırmacılar Mahmut Reşat SOBA

Uğur BAY

Derya SÜREK

Hesna ÖZCAN

Özgür SUNA


Projenin Toplam

Bütçesi:

70000

Proje Özeti

Buğday ve haşhaş hasadı sonrası tarlada kalan sapların değişik oranlarda saman makinesi ile

parçalanarak ekimle birlikte toprağa karıştırılması sonrası toprağın bazı fiziksel ve kimyasal

özelliklerine (organik madde miktarı, strüktürü, su tutma kapasitesi agregat indeksi, toprak

sıkışıklığı ) olan etkisi araştırılacaktır.

Hasat sonrası ihtiyaç fazlası buğday ve herhangi bir şekilde kullanılmayan haşhaş saplarının imhası

için yakma gibi yanlış tarımsal uygulamaya konu olan bitki artıklarının değerlendirilerek toprağın

korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanmaktadır.

Deneme buğday haşhaş ekim nöbetinde sulu koşullarda latin karesi deneme desenine göre haşhaş

saplarının tamamı ve buğday saplarının %0, %25, %50, %75 ve %100 oranında olmak üzere

parçalanarak 5 tekerrürlü 5 yıl süre ile çakılı olarak Burdur ilinde üretici arazisinde yürütülecektir.

Projenin birinci yılında buğday sapları belirlenen oranda toprağa karıştırıldıktan sonra haşhaş

yetiştirilmiş, haşhaş hasadı sonrasında saplar parçalanarak toprağa karıştırılmıştır. Projenin ikinci

yılında (2016-2017) buğday ekimleri yapılmıştır.





Proje Başlığı


Alt Proje: Çeltik Kavuzlu Tavuk Gübresinin Kompostlanması ve

Tarımda Kullanılma Olanaklarının Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitü

Müdürlüğü-ANKARA

Projeyi Destekleyen Kurum TAGEM

Proje Yürütücüsü Gamze DEPEL ( Ziraat Yük. Müh.)

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Haydar POLAT

Prof. Dr. Gökhan ÇAYCI

Dr. Zeynep DEMİR

Celal KOCA,İlhan GÜNGÖR

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2014 – 31.12.2018

Projenin Toplam Bütçesi: 138.300 TL

Proje Özeti

Ülkemizde çok miktarlarda açığa çıkan ve büyük çoğunluğu yeterince değerlendirilemeyip bir çevre

problemi haline gelen, üreticilerin yakarak bertaraf etmeyi düşündükleri, altık olarak çeltik

kavuzunun kullanıldığı, etçil tavuk gübrelerinin bir sorun olmaktan çıkarılarak, önemli bir değer

olarak tarımsal üretimde değerlendirilmesi amacıyla bu çalışma planlanmıştır.

Bu çalışma ile; 2014 deneme yılında C/N oranı 20, 30 ve 40 olacak şekilde üç farklı karışım (tavuk

gübresi + çeltik kavuzu karışımı) ve bir adet çiftçi uygulaması kullanılarak en uygun kompost

karışımı (C/N oranı) elde edilmesi için inkübasyona alınmıştır. İdeal Kompost karışımının C/N

oranının 20-25 civarında olması gerektiği belirlenmiştir. İnkübasyona 180 gün devam edilmesine

rağmen 90. günden sonra önemli değişikliklerin olmadığı görülmüş ve kontrollü şartlarda bu

uygulamalar için inkübasyon süresinin daha kısa (90 gün civarında) tutulabileceği tespit edilmiştir.

2015 yılında, Sera denemesi için C/N oranı 20-25 olacak şekilde ideal kompost karışımı ve çiftçi

kompost materyali kullanılarak yeterli düzeyde iki farklı kompost üretilmiştir. Kontrol, optimum

gübre (NPK gübre), çiftçi uygulamasından elde edilen kompost ve ideal karışımdan elde edilen

komposttan oluşan 4 gübre uygulaması, 5 gübre dozu ve 4 tekerrür olmak üzere, Agrea patates çeşidi

kullanılarak tesadüf parselleri deneme desenine göre Bolu’dan getirilen toprakla sera denemesi

kurulmuştur. Denemede patates bitkisinin yaklaşık 1,5 ay gelişimi izlenmiş ve hasat edilmiştir.

Patates dikiminden sonra tohumundan kaynaklı bir hastalıktan dolayı beklenen verim sonuçları elde

edilemediğinden, sera çalışmasının verim ve analiz sonuçları değerlendirilememiştir.

2016 deneme yılı tarla denemesi için C/N oranı 20-25 olacak şekilde ideal kompost karışımı ve çiftçi

kompost materyali kullanılarak yeterli düzeyde iki farklı kompost üretilmiştir. Kontrol, optimum

gübre (NPK gübre), çiftçi uygulamasından elde edilen kompost ve ideal karışımdan elde edilen

komposttan oluşan 13’er konulu uygulaması ve 3 tekerrür olmak üzere 78 parselden oluşan, Agrea

patates çeşidi kullanılarak tesadüf parselleri deneme desenine göre Bolu Merkez Köprücüler

Köyünde tarla denemesi kurulmuştur. Denemede patates bitkisinin yaklaşık 3,5 ay gelişimi izlenmiş

ve hasat edilmiştir. Gerekli analizler devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Organik artık, tavuk gübresi, çeltik kavuzu, kompost


AFA ADI : Bitki Besleme ve Toprak


Proje No: TAGEM/TSKAD/14/A13/P04/05 Proje Başlığı Ülkesel Proje: Organik Artık ve Atık Yönetimi

Alt Proje: Cibre ve Pirinanın Kalecik Karası ile Narince Üzüm

Çeşitlerinde Toprak Özellikleri, Verim, Gelişme, Kalite Üzerine Etkileri Projeyi Yürüten Kuruluş Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Bekir AÇIKBAŞ

Yardımcı Araştırmacılar Ahmet Semih YAŞASIN

Serkan CANDAR

Dr. Mehmet GÜLCÜ

Tezcan ALÇO

Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ


Projenin Toplam Bütçesi 99.500 TL

Proje Özeti

Bu çalışmada, Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü arazisinde yer alan Kober 5 BB

Amerikan asma anacı üzerine aşılı Kalecik Karası ve Narince üzüm çeşitleri kullanılmıştır.

Amaçlarımız doğrultusunda, üç farklı dozda cibre uygulaması, üç farklı dozda zeytin pirinası

uygulaması, hiç gübre uygulanmayan ve standart gübrelemenin uygulandığı kontrol uygulamaları

olmak üzere 8 uygulama vardır.

2016 yılında asmada fenolojik gözlemler yapılmıştır. Standart gübreleme ilgili uygulamada

gerçekleştirilmiştir. Bitki gelişim düzeyleri tespit edilmiş, verim ve kaliteye yönelik analizler

gerçekleştirilmiş, toprak ve yaprak örnekleri alınarak analizleri yapılmıştır. Söz konusu verilere ait

istatistiki analizler yapılmıştır. 2015 yılına ait verilerin istatistiki analizleri tekrarlanmıştır. Pirina

materyaline ait fenolik madde, tanen ve yağ-gres analizleri gerçekleştirilmiştir.




Proje No TAGEM/TSKAD/14/A13/ P04/03

Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Organik Artık ve Atık Yönetimi Alt

Proje: Hayvansal Sıvı Gübrenin Pamuk (Gossypium Hirsutum

L.) Tarımında Kullanım Olanaklarının Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Nazilli/AYDIN

Pojeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü M. Niyazi KIVILCIM



Projenin Toplam Bütçesi

Proje Özeti: Proje Hayvansal Sıvı Gübrenin Pamuk Tarımında Kullanım Olanaklarının

Araştırılması amacıyla yürütülmüştür. Materyal olarak GSN 12 pamuk çeşidi ile kimyasal azotlu

ve hayvansal sıvı gübre kullanılmıştır.

Deneme Konuları

Konu Uygulanan Gübre Uygulama Zamanı ve Doz

Ekim Öncesi(Kg/da) İlk Sulama Öncesi(Kg/da)

A 0 0 0

B KAG* 8 8

C HSG** 16 0

D HSG 0 16

E HSG 8 8

F KAG+HSG 8 (KAG) 8 (HSG)

G HSG+KAG 8 (HSG) 8 (KAG)

KAG*:Kimyasal azotlu gübre HSG**:Hayvansal sıvı gübre

Deneme tesadüf parselleri deneme deseninde 4 tekerrürlü; parsel alanı ekimde 67,2m²; hasatta

33,6m²’ alınmıştır. Ekim 13.05.2016, gübre uygulamaları ekim öncesi 12.05.2016, ilk sulama

öncesi 15.07.2016 tarihlerinde yapılmıştır. Ekimde 2,5 Kg/da delinte pamuk tohumu

kullanılmıştır. Denemede 2 kez el çapası, 1 kez seyreltme, erken fide döneminde 1 kez pamuk

yaprak biti, tütün tripsi; koza olgunlaşma döneminde 1 kez de kırmızı örümcek ve yeşil kurda

karşı ilaçlama, 4 kez sulama yapılmıştır. Pamuklar 27.10.2016 ve 29.11.2016 tarihlerinde 2 kez

hasat edilmiş, hasat sonrası bitki boyu, odun dalı ve meyve dalı sayısı, kütlü pamuk verimi,

çırçır randımanı ve lif verimleri ve lif kalite özellikleri saptanmıştır. Yaprak ve hasat dönemi

toprak analizleri henüz tamamlanmamıştır. Denemeden alınan veriler MSTATC istatistik

programında analiz edilmektedir





Proje Başlığı


Alt Proje: Biochar uygulamasının ekim nöbeti sistemindeki bitkilerin

verimine ve toprağın bazı fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerine

etkisinin belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Yürütücüsü Murat BİROL

Yardımcı Araştırmacılar Prof. Dr. Hikmet GÜNAL (Danışman)


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015: 30.000 TL 2016: 10.000 TL 2017: 10.000TL 2018:10.000TL

Toplam:60.000TL

Proje Özeti Bu projede Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Bafra deneme istasyonunda yürütülmektedir.

Amaç; biochar uygulamasının Samsun Bafra yöresi ekolojik koşullarında, münavebe sisteminde yer

alan buğday (Canik 2003)-kırmızı lahana (Cabellero F1)- kırmızı biber (Yalova 28) verimlerini ve

toprağın bazı fiziksel kimyasal ve biyolojik özelliklerinin etkisini belirlemektir. Bu araştırmada

çeltik kavuzu ve tavuk dışkısının 400 oC’de piroliz işlemine tabi tutulması ile biochar (biyokömür)

elde edilmiştir. Elde edilen bu biochar, 1,2,3,4,5 ton/da dozları ile toprağa uygulanmıştır. Araştırma,

tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak iki ayrı deneme şeklinde yürütülmektedir.

Denemenin ikinci yılıdır. Bu döneme denk gelen bitki kırmızı biberdir.

Bu dönem kırmızı lahana bitkisinin meyve özellikleri belirlenmiş hasat sonrası alınan toprak

örneklerinde verimlilik ile ilişkili bazı kimyasal özellikler incelenmiştir. Lahana hasadı sonrası

biber bitkisi mayıs aynın ikinci yarısında dikilmiştir. Lahana da en yüksek verim 6092 kg/da olarak

tespit edilmiştir. Kırmızı lahana hasat sonrası alınan toprak özellikleri incelendiğinde azot fosfor ve

potasyum içeriğinde uygulamalardan etkilenmiştir. Biber bitkisinde ise en yüksek verim 4883 kg/da

olarak tespit edilmiştir.

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No:

Proje Başlığı Farklı Ekim Sıklığındaki Bazı Yeşil Gübreleme

Bitkilerinin Bakteri Aşılaması İle Organik Tarımda

Kullanılmasının Renkli Pamuğun Verim ve Kalitesi

Üzerine Etkilerinin Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş GAPTAEM


Proje Yürütücüsü Müslüm COŞKUN - Zir. Yük. Müh.

Yardımcı Araştırmacılar Yrd. Doç. Dr. A. Gülşah BENGİSU (Danışman)


Projenin Toplam Bütçesi: 415000 TL

Proje Özeti: Günümüzde, Dünya genelinde stratejik organik ürünlerimizin başında gelen organik

pamuğa talep her geçen gün artmaktadır. Bu talebe karşılık organik pamuk çalışmalarıyla, üreticinin

istediği, pratikte kullanılabilen düşük maliyetli ve sürdürülebilir biyolojik gübrelerin geliştirilmesi

beklentisi mevcuttur. Bitkisel gelişim performansını en yüksek düzeye çıkarabilmek amacıyla;

rizosferdeki farklı mikroorganizmaların aracılığıyla biyolojik gübre eldesi umutvar görünmektedir.

Son yıllarda bitkisel gelişmeyi teşvik edici ve artırıcı Azotobacter, Bacillus, Rhizobium,

Staphylococcus, Enterobacter, Klebsiella ve Azospirillum Pseudomonas gibi bakterilerle ilgili yapılan

çalışmalarda olumlu sonuç alınmıştır. Bitkisel gelişime katkı sunan rizobakteriler, değişik türdeki bir

çok bitkiye olumlu katkı mekanizmalarından dolayı; biyolojik gübre amaçlı olarakta

kullanılabilmektedir. Son dönemlerde organik bitkisel üretim sisteminde, biyolojik gübreler, oldukça

ihtiyaç duyulan bir girdi özelliğindedir. Her biri farklı ekolojik koşulllara uyum sağlayabilmiş mikro

organizma türlerinin, etkin oldukları, bitki türlerinin belirlenmesi; acilen organik bitki besleme talebi

olan bölgesel ve ülkesel organik tarım sektörü için önem arz etmektedir. Bu nedenle de GAP

Bölgesinin en önemli stratejik ürünlerinden olan organik pamuğun ihtiyaç duyduğu ve en kolay

ulaşılabilecek ve uygulanabilecek olan yeşil gübreleme bitkilerinden adi fiğ, yem bezelyesi ve

mercimeğin mevcut yarayışlılıklarını daha fazla artıracak olan çalışmalara ihtiyaç vardır.

Birim alanda değişken Mercimek, Yembezelyesi ve Adi Fiğ yeşil gübre bitki sayısındaki etkileşim ve

değişim, biyolojik azot fikseri özellikleriyle teşvik edecek olan rizobakteriler uygulamalanyla; GAP

Bölgesindeki yüksek sıcaklığında, rizobakterilerinin söz konusu yeşil gübreleme bitkilerindeki

çimlenme kök, yeşil aksam verimi, topraktaki azot ve mikrobiyolojik aktivite oranlarındaki

farklılıkların incelenmesinin yanısıra; renkli organik pamuğun verim ve kalitesine olan etkileri de

incelenecektir, Devamlı pamuk ekilen tarımsal alanlardaki çok az miktarda uygulama alışkanlığı olan

yeşil gübreleme ara bitkilerinin rizobakteriler aracılığıyla artırılmış olumlu yanları ile hem

sürdürülebilir çevreci biyo girdilerin yayılımı sağlanacak hemde maliyetin düşürülmesine katkı

sunabilecektir. Bu anlamda Ülkemiz için ekonomik katma değeri yüksek stratejik ürünlerinden organik

renkli pamuk üretiminde, yeşil gübreleme bitkilerinde beklenen azot artırıcı özellikleri ucuz,

sürdürülebilir ve aktive edici özelliklerinin kullanılması büyük önem taşımaktadır. GAP Bölgesindeki

üreticilerce bilinen ve geleneksel olarak kullanılacak olan adi fiğ , yem bezelyesi ve

mercimek bitkilerine, bakteri aşılaması uygulamasıyla; yeşil gübreleme bitkilerinin; bitki beslemeyi

kolaylaştırıcı, sürdürülebilir ve ucuz girdi gibi beklentilerle ulusal ekonomiye katkıda

bulunulabilecektir.

Anahtar Kelimeler : Organik Renkli Pamuk, Yeşil Gübreleme , Bitki Sıklığı, Bakteri Aşılama Bakteri





Proje Başlığı

Gemlik Zeytin Çeşidinde Fertigasyon Programlarının Hazırlanması, Sofralık-

Zeytin ve Zeytinyağı Bazı Kalite Parametrelerine Olan Etkisinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş Toros Tarım San. ve Tic. A. Ş.

Proje Yürütücüsü Dr. Tülin PEKCAN


Dr. Hatice Sevim TURAN

Zir. Yük. Müh. Erol AYDOĞDU

Doç. Dr. Yasemin Senem KUKUL KURTTAŞ

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kamil MERİÇ

Dr. Aişe DELİBORAN

Zir. Yük. Müh. Hanife Sevgi TELLİ KARAMAN

Zir. Yük. Müh. Şenay YAMAN

Gıda Yük. Müh. Erkan SUSAMCI

Gıda Yük. Müh. Şahnur IRMAK

Zir. Yük. Müh. Mehmet HAKAN

Zir. Müh. İdris ÇILGIN

Prof. Dr. Habil ÇOLAKOĞLU (Proje Danışmanı)


Projenin Toplam Bütçesi 2017: 50 000 TL 2018: 30 000 TL 2019: 10 000 TL TOPLAM: 90 000 TL

Proje Özeti

2016 yılında, proje için gereken damla sulama ile gübreleme sistemi (fertigasyon sistemi), başlangıçta

planlandığı üzere, Balıkesir ili Gömeç ilçesindeki çiftçi bahçesine kurulmuş ve 25 Temmuz 2016 tarihinde

tamamlanmıştır. Verilecek sulama suyu miktarını belirlemek amacıyla kullanılacak toprak nem sensörleri 0-

90 cm toprak derinliği içinde 3 farklı derinliğe 28 Temmuz 2016 tarihinde yerleştirilmiştir. 29 Temmuz, 5

Ağustos ve 8 Ağustos 2016 tarihlerinde yapılan sulamalarda bahçeye su sağlayan kuyudaki suyun, sulamanın

başlamasından 40 dakika sonra tükendiği ve kuyudan yüksek miktarda kum geldiği için disk filtrenin tıkandığı

görülmüştür. Proje deneme alanında su yetersizliği yanında karşılaşılan ikinci önemli sorun da damla sulama

sistemi lateral borularının ağaçkakanlar tarafından delinmesidir. 25 Ağustos 2016 tarihinde en az 15 farklı

noktada lateral borularda delikler görülmüştür. Arazide karşılaşılan su yetersizliği ve ağaçkakan sorunu

denemenin yürütülmesini olanaksız kıldığı için projenin Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü deneme

arazisine taşınmasına karar verilmiştir. Eylül ayında Gömeç’e kurulan tüm sistemler Bornova’ya taşınmış ve

kurulmuştur.

Zeytin bitkisinde görülen periyodisite nedeniyle 2014-2015 üretim yılında ağaçlarda görülen fazla

verim, 2015-2016 üretim yılında ise birçok ağaçta ürünün olmaması ve ayrıca zeytin sineği zararı nedeni ile

var olan meyvelerinde dökülmesi sonucunda deneme parselindeki ağaçlarda homojen miktarlarda ürün elde

edilememiştir.




Proje No:

Proje Başlığı

Ankara Koşullarında Fertigasyon Yöntemi ile Silajlık Mısırda

Azot Etkinliğinin Araştırılması




Proje Yürütücüsü Dr.Zeynep DEMİR

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Mehmet KEÇECİ

Dr. Hesna ÖZCAN

Prof. Dr. Süleyman TABAN


Projenin Toplam Bütçesi: 60 000 TL.

(2015, I.Yıl: 50 000 TL; 2016, II. Yıl: 10 000 TL)

Proje Özeti:

Ankara şartlarında, fertigasyon yöntemiyle silajlık mısır için optimum azotlu gübre dozu

belirlenerek, bitki verimi ve kalite üzerine olan etkilerinin belirlenmesi bu projenin amacını

oluşturmaktadır. Denemenin II.yılı, Ankara Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma

Enstitüsü Sarayköy Araştırma ve Uygulama İstasyonunda tesadüf blokları deneme desenine göre

üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede ön bitki olarak TARM-92 arpa çeşidi kullanılmıştır.

Arpanın temmuz başında hasatı sonrası, silajlık mısır için tohum yatağı hazırlanmıştır. Denemede

ikinci ürün olarak FAO 600 grubunda yer alan TİVAK BC 678 silajlık mısır çeşidi kullanılmıştır.

Silajlık mısır ekimi 4 sıralı pnömatik mibzer ile yapılmıştır. Tohum çıkış sonrası her sıraya tek

lateral gelecek şekilde damla sulama sistemi döşenmiştir. Denemede, beş farklı azotlu gübre dozu

(0 - 7,5 – 15 - 22,5 - 30 kg/da) parsellere fertigasyon yöntemiyle uygulanmıştır. Mısır tohumları 7

m uzunluğunda ve 3 m enindeki parsellere 70 cm sıra aralığı ve 18 cm sıra üzerinde 5 sıra olarak

ekilmiştir. Uygulanan sulama suyu miktarının belirlenmesinde A sınıfı buharlaşma kabından

ölçülen 7 günlük buharlaşma değerleri kullanılmıştır. Silajlık mısır hasatı bitkilerin süt olum-hamur

olum devresi arasında yapılmıştır. Silajlık mısırın tarımsal ve morfolojik özelliklerini belirlemek

üzere tepe ve koçan püskülü çıkarma zamanı, silaj verimi( kg/da), kuru madde verimi (kg/da), kuru

madde oranı (%), bitki boyu (cm), sap kalınlığı (cm), koçan oranı (%), sap oranı (%), yaprak oranı

(%), koçan çapı (cm), koçan boyu (cm), koçan sayısı (adet), ilk koçan yüksekliği (cm), bin dane ağırlığı

(gr) belirlenmiştir. Projede belirtilen diğer analizlerin yapımına devam edilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Silajlık Mısır, Fertigasyon, Gübreleme, Azot




Proje No

Proje Başlığı

Harran Ovası Koşullarında Azotlu Gübrenin Fertigasyon Yöntemi

ile Uygulanmasının Pamuk Verim ve Kalitesi Üzerine Etkilerinin

Saptanması

Projeyi Yürüten

Kuruluş

GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Yürütücüsü Nesibe Devrim ALMACA

Yardımcı

Araştırmacılar

Abdullah Suat NACAR

Cemil YETKİN

Doç. Dr. Veli UYGUR

Başlama- Bitiş

Tarihleri

01.01.2016 – 01.01.2018

Projenin Toplam

Bütçesi

56.057,00

Proje Özeti: Azotlu gübreler tarımsal üretimin temel girdilerinden olup toprağa

uygulandıktan sonra hızlı bir şekilde farklı transformayonlara uğrayıp topraktan

uzaklaşabilmektedir. Toprağa bir ya da iki seferde uygulanan azotlu gübrelerin bitki

tarafından kullanımı bitki gelişim hızı ile doğru orantılı olmadığından topraktan yıkanarak

kaybolmaktadır. Damla sulama sistemlerinin bulunduğu tarlalarda azotlu gübrenin sulama

suyu ile bölünerek uygulanması ile bitkilerin azotlu gübre kullanım etkinliğini artırmak ve

kullanılan azotlu gübre miktarını azaltmak mümkündür. Bu çalışma ile damla sulama

sistemi ile azotlu gübrenin bölünerek uygulanması sonucunda pamuk bitkisinin azotlu gübre

kullanım miktarı ve etkinliği ile verim unsurları incelencektir.

Deneme parselleri 33.6 m2 olacak şekilde dizayn edilmiş, sıra arası 70 cm, sıra üzeri

15 cm olacak şekilde pamuk ekimi yapıldıktan sonra tesadüf blokları deneme desenine göre

5 doz ve 3 tekerrürden oluşturulmuştur. Azotlu gübre dozları 4 farklı azot dozundan (0-6-12-

18-24 kg/da) oluşarak azotlu gübrenin bir kısmı 18-46 gübresi şeklinde ekimle tabana

verilirken arta kalan kısmı fertigasyonla bölünerek verilecektir. Fertigasyon sıklığı Çetin ve

ark (2013) önerdiği üzere 10 günde bir olacak şekilde ayarlanıp üstte verilecek (ekim sonrası)

azotlu gübre bitki gelişimi durumu göz önünde bulundurularak ekimden sonraki 45. ve 110.

günler arasında verilmiştir.

Azotlu gübre uygulanan bitkilerden yaprak örnekleri alınarak bitkilerin makro ve

mikro besin maddelerinden yaralanma duruma incelenirken, bitki verimi, gelişme durumu

gözlemlenmiştir.

Çalışma sonunda doz miktarına göre Harran Ovası koşullarında pamuk bitkisinin

fertigasyon ile kullanılacak Ekonomik Optimum Azot Dozu (EOAD) miktarı belirlenerek

fertigasyon işlemi ile azotlu gübreden tasarruf derecesi, bitkilerin azotlu gübre kullanım

etkinliği ve uygulamanın pamuk verim ve kalitesi üzerine etkileri belirlenmiş olacaktır.





Proje Başlığı Topraksız Ortamda (Aerofonik ortamda) Antepfıstığı Fidanlarının

Mineral Besin İhtiyacının Belirlemesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş

Proje Yürütücüsü Dr. Nevzat ASLAN

Yardımcı Araştırmacılar Nilgün KALKANCI, Kamil SARPKAYA, Ajlan YILMAZ, Tuğba

ŞİMŞEK.


Projenin yıllara Göre Bütçesi 2013: 28 000 TL 2014: 8 000 TL 2015: 10 000 TL 2016: 12.495

Proje Özeti: Ülkemizde aşılı antepfıstığı fidanı üretimi, üreticilerin talebini karşılayamamaktadır. Besin

elementi dengesi dikkate alınmadan hazırlanan tüp karışımları; bazen besinler arası teşvik edici, bazen de

engelleyici etki ortaya çıkarmaktadır. Antepfıstığı fidan yetiştiriciliği için kullanılan Siirt ve Buttum

anaçların dengeli mineral besin elementi ihtiyacı tam olarak bilinmemektedir. Antepfıstığı anaçlarının

mineral besin ihtiyacının belirlenmesi amaçlanan çalışmada kullanılacak ortamda besin elementi

olabilecek kalıntı ve besin elementi tutulması olmamalıdır. Bu nedenle projede topraksız ortam (aerofonik

sistem) kullanılmıştır.

Denemede kontrol olarak tüm besin elementlerini bulunduran Hoagland solüsyonu

kullanılmaktadır. Bitki beslemesinde önemli görülen 12 besin elementlerinin (N, P, K, Ca, Mg, S, B, Fe,

Zn, Mn, Cu, Mo) 4 dozu, üç tekerrürlü ve her tekerrürde 10 fidan olacak şekilde tesadüf parselleri deneme

desenine göre her yıl 4 elementin dozları çalışılması planlanmış ve 2014 yılında azot, fosfor, potasyum ve

magnezyum konuları çalışılmıştır.

Kalsiyum, Bor, Demir ve Çinko konularının 2016 yılında çalışılması planlanmış ilaveten bakır

konusu da çalışılmıştır. Proje teklifinde yer alan ve çalışılacak kükürt, molibden ve mangan kalmıştır.



PROGRAM ADI: Toprak Sağlığı ve Arazi Bilgi Sistemleri


Proje Başlığı

Tokat-Kazova’da Farklı Ekim Nöbeti Sistemlerinde, Sürdürülebilir

ve Geleneksel Toprak Yönetimi Uygulamalarının Verim ve Bazı

Toprak Özelliklerine Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü - Tokat

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Ömer Faruk NOYAN– Zir.Y.Müh.

Yardımcı Araştırmacılar Sezai GÖKALP - Zir.Yük.Müh.

Atila ALTINTAŞ – Zir. Y. Müh.

Oğuzhan AYDIN – Zir. Y. Müh.

Doç. Dr. İrfan OĞUZ - Zir. Y. Müh.


Projenin Toplam Bütçesi: 132 000 TL

Proje Özeti

Proje, uzun yılları kapsayan izleme teknikleri ile yöre topraklarının kalite özelliklerinin değişim

seyrinin farklı toprak yönetimlerinde takip edilmesi, uzun yıllar içerisinde farklı toprak yönetimi

sistemlerinin verim üzerine olan etkisinin saptanması, farklı toprak yönetim sistemlerinin ekonomik

analizinin yapılarak karşılaştırılması amacıyla yürütülmektedir.

Araştırma, Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazisinde, iki farklı

münavebe sisteminde iki ayrı deneme olarak Bölünmüş Parseller Deneme Deseninde, 3 tekerrürlü

ve çakılı olarak yürütülmektedir.

Baklagilli (buğday–kurufasulye–şekerpancarı) ve baklagilsiz (buğday–patates–şekerpancarı) ekim

nöbeti olarak 2 farklı şekilde yürütülmekte olan projenin ana konularını; (A0) Azaltılmış toprak

işleme ve (A1) Geleneksel toprak işleme oluşturmaktır. Alt konular (b0) Kontrol (optimum NP),

(b1) Çiftlik gübresi + optimum NP ve (b2) Yeşil gübre + optimum NP şeklindedir.

2016 yılında baklagilli ekim nöbeti denemesine kurufasulye, baklagilsiz ekim nöbeti uygulanan

denemeye de patates ekim-dikimi yapılmıştır. Dikim öncesi ve hasat sonrası toprak örnekleri

alınmış ve analizler tamamlanmıştır.

Yapılan varyans analizlerinde baklagilli ve baklagilsiz her iki denemede de ana konular ve alt

konular arasındaki ilişki istatistiki anlamda önemli bulunmamıştır.

Kuru fasulye ve patates hasadı sonrası alınan verimler incelendiğinde; en yüksek patates verimi

3124 kg/da ile a1b1 konusunda, en yüksek kuru fasulye verimi 74 kg/da ile yine a1b1 konusundan

elde edilmiştir. Her iki toprak işlemi sisteminde de hem patates hem de kuru fasulyede b1 konu

ortalamalarının en yüksek verim sağladığı görülmektedir.

Ana konuları oluşturan toprak işleme konuları arasındaki fark istatistiki olarak önemli

bulunmamıştır.




Proje No:

Proje Başlığı

Toprakların Karbon Tutulumu ve Sürdürülebilirliği Üzerine Toprak

İşleme Tekniklerinin Etkileri


Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Derya SÜREK

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Hesna ÖZCAN

Yakup KÖŞGER

Tuba YETER

Prof. Dr. Ayten KARACA

Doç. Dr. Ufuk TÜRKER

Ali KOÇ

Ertuğrul KILINÇ


Projenin Toplam

Bütçesi:

43.000.-TL

Proje Özeti: Toprakların verimliliğinin arttırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla

Orta Anadolu koşullarında uygulanan Nadas-Buğday ve Baklagil-Buğday ekim nöbetlerinde

koruyucu toprak işleme (azaltılmış ve sıfır toprak işleme) tekniklerinin geleneksel toprak işleme

tekniği ile karşılaştırılarak bölgede uygulanabilirliğinin araştırıldığı çalışmamızın 5. yılı 2015-2016

sezonuna Nadas - Buğday ve Baklagil - Buğday ekim nöbetlerinin buğday ve kışlık mercimek

parsellerinin ekimi ile başlanmıştır.

2016 yılı ilkbaharında Nadas–Buğday ekim nöbetinin geleneksel nadas ve azaltılmış nadas

parsellerinin sürümleri (anız bozma) yapılmış, anıza doğrudan ekim parsellerine ise total herbisit

uygulanmıştır. İzleyen zamanlarda geleneksel ve azaltılmış uygulama parselleri otlanmaya bağlı

olarak kazayağı+tırmık takımı ile sürülmüştür.

Çalışmanın 5. yılında da yine farklı toprak işleme tekniklerinin toprakların karbon tutulumu üzerine

etkisinin belirlenmesi için önceki yılda olduğu gibi 2016 baharında 0-7,5 ve 7,5-15 cm

derinliklerden toprak örnekleri alınmış olup toplam azot, toplam karbon, mikrobiyal biyokütle

karbonu vs. gibi parametrelerin analizleri devam etmektedir.

Buğday ve mercimek parselleri agronomik parametreler alınarak hasat edilmiş ve sonuçlar

değerlendirilmiştir. Yine aynı şekilde farklı toprak işleme tekniklerinin sonraki buğdaya bıraktıkları

nem miktarının belirlenmesi için ekim öncesi toprak nem değerleri alınarak değerlendirilmiştir.

2016-2017 (6.yıl) sezonu için buğday ve kışlık mercimek ekimleri yapılmıştır.





Proje Başlığı Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi

ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri

Tabanının Oluşturulması ve Haritalanması

Alt proje: Antalya ve Muğla İlleri Tarım Topraklarının Bitki Besin

Maddesi ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının

Belirlenmesi, Veri Tabanının Oluşturulması ve Haritalanması

Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü-ANTALYA


Proje Yürütücüsü Elif Işıl DEMİRTAŞ

Yardımcı Araştırmacılar Nuri ARI, Dr.Cevdet F. ÖZKAN, Dr. Filiz Öktüren ASRİ,

Dr.Dilek GÜVEN, Ömer ÖZBEK, Haci TEK, Prof.Dr.İbrahim

YOKAŞ, Hakan YILDIZ


Projenin Toplam Bütçesi 2017: 90.000 TL 2018: 30.000 TL 2019: 20.000TL

Proje Özeti: Toprak oluşumu için 100 ila 400 yıl geçmesi gerekirken, bu toprağın işlenebilir, verimli

bir yapıya kavuşması için en az 3 bin ile 12 bin yıl geçmesi gerekmektedir. Tarım alanlarımızın

verimliliklerinin sürdürülebilmesi için, öncelikle bu alanların özelliklerinin en iyi şekilde

tanımlanması, gerekmektedir. Oysaki şimdiye kadar ülkemiz toprak kaynak envanterinin

güncellenmesi ve ulusal veri tabanının oluşturulması yapılamamıştır. Bu proje ile Türkiye tarım

topraklarının yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde verimlilik durumlarını ve potansiyel toksik element

içeriklerini belirlemek, toprakların temel parametrik özelliklerine ait dağılım haritalarını hazırlamak

ve güncellenebilir-sorgulanabilir nitelikte ulusal toprak veri tabanına altlık oluşturmak amaçlanmıştır.

Bu kapsamda; Türkiye ölçeğinde tarım topraklarını temsil etmek üzere 2.5 km x 2.5 km grid sistemine

göre 44104 adet toprak örneği alınacaktır. Bu araştırmada çalışmanın Akdeniz Bölgesi alanı içinde

kalan Antalya ilinden 664 adet, Muğla ilinden 350 adet toprak örneği alınarak bu örneklerde;

verimlilik parametrelerinin(bünye, suyla doygunluk, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç,

organik madde, yarayışlı fosfor, ekstrakte edilebilir K, Ca, Mg, Na ve B, bitkiye yarayışlı Fe, Cu, Zn

ve Mn ve potansiyel toksik element içeriklerinin (Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Pb ve Co) belirlenmesi

planlanmıştır.

Proje çalışmalarına 2016 Mayıs ayında 182 toprak örneği alınarak, Antalya ilinde başlanmıştır.

Alınan örneklerin 129 tanesinde tüm analizler tamamlanmış, diğerlerinin analizleri devam etmektedir.

2017 yılında ise Antalya ve Muğla illerinden toprak örneklerinin alınarak analizlerinin yapılmasına

devam edilecektir.

Anahtar Kelimeler: Toprak verimliliği, besin elementleri, potansiyel toksik elementler, veritabanı,

toprak haritaları





Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve

Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri


Alt proje: İstanbul İli Tarım Topraklarının Veri Tabanının

Hazırlanması ve Bazı Toprak Özelliklerinin Yersel Değişiminin

Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü / KIRKLARELİ

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki

Besleme Bölümü

Proje Yürütücüsü Emel KAYALI – Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Yrd. Doç. Dr. Orhan YÜKSEL


Projenin Toplam

Bütçesi: 2016: 47.000 TL 2017: 35.000 TL Toplam: 82.000 TL

Proje Özeti

İstanbul ili jeopolitik önemi ve sanayileşmenin yanı sıra özellikle Silivri ve Çatalca

ilçelerinde tarımsal üretimin yoğun olarak gerçekleştirildiği, yağışların yeterli olması sayesinde

ayçiçeği ve buğday tarımının susuz koşullarda münavebe şeklinde sürdürüldüğü, gelenekselleşmiş

bir üretim sistemine sahiptir.

Uzun yıllar süresince aynı tarımsal üretim şeklinin uygulandığı bu tarım alanları topraklarının

sürdürülebilir tarım açısından bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir.

Toprak özellikleri, sistematik şekilde belirlenen noktalarından alınan toprak örneklerinin analizi ile

belirlenmektedir. Bu çalışmada öncelikle Türkiye toprak veri tabanı projesi esas olmak üzere

İstanbul ili tarım alanlarından 2.5 km x 2.5 km grid sistemine göre toprak örneklemesi yapılacaktır.

Daha sonra Silivri-Çatalca ilçeleri tarım alanlarından belirlenecek olan yaklaşık 1500 ha’lık bir

alanda bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi, sürdürülebilir toprak verimliliği

açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Toprak örnekleri, 250 m × 250 m boyutundaki

gridlerin kesim noktalarından alınacaktır. Toprak özelliklerinin alansal dağılımlarının belirlenmesi

için uygun jeoistatistiksel model belirlenecektir.

Yukarıda belirtilen kapsamlar doğrultusunda projeye ait toprak örneklerinin toplanmasına

2016 yılı itibari ile başlanmıştır. Toplam 144 adet toprak örneği alınmış olup analizler

yapılmaktadır. 2017 yılında arazi ve laboratuvar çalışmalarına devam edilecektir.




Proje No:

Proje Başlığı




Alt proje: Bartın ve Zonguldak İlleri Tarım Topraklarının Bitki Besin

Maddesi ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi,

Veri Tabanının Oluşturulması ve Haritalanması

Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz tarımsal Araştırma enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Betül BAYRAKLI

Yardımcı Araştırmacılar Murat BİROL, Serkan İÇ, Emel KESİM, Elif ÖZTÜRK, Aylin

ERKOÇAK, Yusuf KOÇ, Mehmet AYDOĞAN

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.03.2016- 31.12.2017

Projenin Toplam

Bütçesi:

2016: 61.000,00TL 2017: 13.000,00 TL Toplam: 74.000,00TL


Karadeniz Bölgesi için çalışma alanımızı oluşturan olan Bartın ilinden 103 adet ve Zonguldak

ilinden 150 adet toprak örneği alınmış ve bu örneklerde; bünye, suyla doygunluk, toprak reaksiyonu,

elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde analizleri tamamlanmıştır. Diğer analizler devam

etmektedir.

Bartın İli’nde analizi tamamlanan 103 adet toprak örneğinde saturasyon % 55-119 arasında ve

toprakların % 29,13’ü orta-ağır bünyeli % 62!si ağır bünyelidir; bu topraklarının %40,78’i nötr,

%s37,86’ sı orta alkali sınıfında olup %79,61’i tuzsuz, % 20,39’u çok hafif tuzludur, %48,54’ü

kireçsiz, % 10,68’i az kireçli, % 19,42’si orta kireçli sınıfındadır ve organik madde içeriği

yönünden % 21,36’sı orta, % 71,85’i zengin sınıfına girmektedir. Bartın ili topraklarının alındığı

arazilerin eğim durumlarına baktığımızda % 12,62’si düz ve düze yakın, % 32,04’ü hafif eğimli,

%30,10’u orta eğimli, ve %20,40’ı dik eğimlidir ve %17,48’i taşsız, % 58,25’i az taşlı ve 24,27’si

çok taşlı olarak belirlenmiştir.

Zonguldak İli’nde analizi tamamlanan 150 adet toprak örneğinde saturasyon % 55-108 arasındadır

ve % 56,67’si orta –ağır bünyeli ve %26’sı ağır bünyeli gruptadır. Bu toprakların %40,67’si nötr,

% 46’sı orta alkali olup %67,33’ü tuzsuz, % 32,67’si çok hafif tuzlu ve % 37,33’ü kireçsiz, %

10,67’si az kireçli, %10’u orta kireçli, % 22’si kireçli, % 16,67’si çok kireçlidir, toplarlar organik

madde bakımından % 30’u orta, % 62’si zengin sınıfına girmektedir. Toprak örneklemelerinin

yapıldığı arazilerin % 26’ı düz ve düze yakın, %42’si hafif eğimli ve %23,33’ü orta eğimli ve

taşlılık durumları %71,67’si çok az taşlı ve % 22’si çok taşlı olarak belirlenmiştir.




Proje No: TAGEM/TSKAD/16/A-13/P-03/01

Proje Başlığı

Jeotermal Kaynakların Olduğu Bağ Alanlarında Bor Toksisitesi ve

Toksisiteyi Azaltmaya Yönelik Yonca (Medicago Sativa L.)

Uygulamalarının Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Manisa

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

Proje Lideri Fulya KUŞTUTAN

Proje Yürütücüleri Zir. Yük. Müh. Özen MERKEN

Dr. Fadime ATEŞ

Dr. Nurdan GÜNGÖR SAVAŞ

Prof. Dr. Ömer TERZİOĞLU


Projenin Toplam

Bütçesi:

1.Yıl: 14.500 TL 2.Yıl:16.700 TL 3.Yıl:18.900 TL

Toplam:50.100 TL

Proje Özeti Bu proje, Manisa ilinde jeotermal kaynakların yoğun olarak bulunduğu Alaşehir ilçesindeki bor

toksisite sorunu tespit edilen üretici arazisinde yer alan Sultani Çekirdeksiz üzüm çeşidine ait verim

çağındaki (10 yaşındaki asmalardan) sulanabilen ve yüksek telli terbiye sistemine sahip üzüm

bağında yürütülmektedir. Projede, kontrol dahil olmak üzere 5 farklı uygulama, Tesadüf Blokları

Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü ve her tekerrür’ünde 9 omca olacak şekilde planlanmış olup,

2016-2019 yılları arasında söz konusu edilen uygulamalar yapılarak gerekli veriler alınmaya devam

edilecektir. 2016 yılı itibarıyla deneme bağından; çiçeklenme ve ben düşme dönemlerinde (0-30)

cm ve (30-60) cm derinliklerden toprak ile yaprak örnekleri alınarak laboratuvarımız tarafından

analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Azomethin-H yöntemi ile belirlenen bor

analizlerinde toksik etki yapabilecek değerler elde edilmiştir. Bor analizi yanında topraklarda temel

verimlilik (pH, Kireç, Organik Madde, Tuz, Bünye) ve besin element analiz değerlerine ait veriler

(N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn, Cu) de elde edilmiştir. Yapmış olduğumuz çalışmanın ilk yıl sonucuna

göre Nimet yonca çeşidinin Diana yonca çeşidine nazaran hem toprağın hem de asmanın bor

toksisitesini giderici fonksiyonu itibarıyla daha etkili olduğu, aynı zamanda çeşitlerin 20 cm ve 40

cm olarak yapılan ekimlerindeki 20 cm’ lik aralığın iki çeşitte de bor elementini düşürmesi açısından

daha etkili sonuçlar verdiği saptanmıştır.





Proje Başlığı

Türkiye’de azotlu gübre tüketiminin akarsu havzaları bazında

belirlenmesi ve haritalanması, II. Gübre tüketiminin potansiyel risk

yaratabileceği bir havzada tarımsal ArcSWAT Modeli ile tarımsal

kaynaklı nitrat kirliliği modellenmesi


Proje Yürütücüsü Dr. Tülay TUNÇAY

Yardımcı Araştırmacılar Doç.Dr. Oğuz BAŞKAN

Oğuz DEMİRKIRAN

Dr. Suat AKGÜL

Dr. Hesna ÖZCAN

Dr. Mehmet KEÇECİ

Nuray ÇİNKAYA,Yakup KÖŞKER


Projenin Bütçesi: 95000 TL


Tarımsal üretimde sürdürülebilirlik, toprak ve su kaynaklarının optimum kullanımına olduğu kadar

söz konusu kaynakların kirletilmemesine de bağlıdır. Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği sağlıklı

gıda zincirinin ve gıda güvenliğinin önemli bir üretim halkasını oluşturmaktadır. Doğal kaynakların

kirlenmesine neden olan kirliliğin kaynağının belirlenebilmesi bu kaynakların mevcut

potansiyellerinin ortaya konmasına bağlıdır. Ülkemizde nitrat direktifi çerçevesinde yüzey ve

yeraltı tarımsal kaynaklı kirliliğe karşı korunması amacıyla Bakanlığımızca çeşitli çalışmalar

yürütülmektedir. Alınan nokta veriler yardımıyla azotlu gübre tüketiminde potansiyel risk ihtiva

edebileceği düşünülen ve tarımsal faaliyetleri yoğun olarak yapıldığı Ankara İli Beypazarı ilçesi ve

çevre arazilerini içine alan yaklaşık 409000,0 ha’lık alan çalışma alanı olarak belirlenmiştir.

Bu kapsamda, proje alanı Ankara (Sakarya Havzası) İli Beypazarı ilçesi ve çevre arazilerini içine

alan yaklaşık 409000,0 ha’lık alan çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Belirlenen alanın havza

sınırları çizilmiştir. Çalışma alanı için arazi kullanım durumları CORINE 2006 verisinden temin

edilmiştir. Toprak ve su örnekleme noktaları 2015 yılında seçilmiştir. 2016 yılı içerisinde seçilen

toprak örnekleme noktalarından toprak örnekleme çalışması tamamlanmıştır. Toprak örneklerinden

Arcswat modelinin ihtiyaç duyduğu fiziksel ve kimyasal analizler tamamlanmıştır. Arazi

çalışmaları sırasında toplanması gereken parametreler ( arazi kullanımı, etkili kök derinliği, ıslak

hacim ağırlığı, toprak nemi, amonyum ve nitrat analizleri) tamamlanmıştır.

Proje kapsamında Bakanlığımızın Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak çalışan

Tarımsal Çevre ve Doğal Kaynakları Koruma Başkanlığından nitrat direktifi çalışmalarından elde

etmiş oldukları su analiz sonuçları projeye dahil edilmiştir. Ayrıca çalışma alanına ait sayısal

yükseklik modeli (10 m) ile modelin hidrolojik kalibrasyonunda kullanılacak olan meteorolojik

veriler (aylık maksimum sıcaklık, aylık minimum sıcaklık, aylık ortalama nisbi nem, aylık ortalama

rüzgar hızı, aylık ortalama sıcaklık, aylık toplam yağış, günlük maksimum ve minimum sıcaklık,

günlük ortalama nem, günlük ortalama rüzgar hızı vs. ) Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji

Genel Müdürlüğü’nden temin edilmiştir.

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No

Proje Başlığı Hiperakümülatör Bitkilerin Kadmiyum Kirliliği Olan Toprakları

Temizleme Potansiyelinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. İlknur YURDAKUL Yardımcı Araştırmacılar Dr. Sevinç USLU KIRAN, Dr. Aysel M. AĞAR, Çağla ATEŞ, Merve Aysel

ALTUNDAĞ, Uğur BAY


Projenin Bütçesi 38 938,04 TL

Proje Özeti

İnsan faaliyetleri dolaylı veya doğrudan çevre üzerine etki etmektedir. Bu etkiler son dönemlerde

insan ve insan dışındaki canlıların da yaşam alanı olan çevreyi direkt veya dolaylı olarak tehdit etmeye

başlamıştır. Çevreyi oluşturan toprak, su ve havada bu kirlenmeler söz konusu olmaktadır.

Kirleticileri tamponlayarak etkilerini baskılayan ve uzun süre içerisinde barındıran toprak, karmaşık

temizleme/iyileştirme yöntemlerini gerektirmektedir. Toprak ve suyu ağır metallerden temizlemek

amacıyla çok farklı yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemlerin en büyük dezavantajları; pahalı

olmaları, taşımayı veya ilave materyalleri içerisine katmayı gerektirmelerinden dolayı doğanın

dengesinin bozulmasına neden olmalarıdır. Son dönemlerde doğa dostu ve çevreye uyumlu

iyileştirme yöntemleri arasında, ağır metalleri bünyesinde depolama özelliği gösteren bitkilerle

toprağı iyileştirme yöntemleri yer almaya başlamıştır. Bu yöntemlerde kirliliğin olduğu alanlarda

bitki yetiştirmek suretiyle topraktan ağır metallerin uzaklaştırılması hedeflenmektedir. Bu hedefle

sera da kireçli ve asidik özelliklerde iki toprakta, tesadüf parselleri deneme deseninde, 3 tekrarlı, beş

farklı dozda (0, 15, 30, 45 ve 60 mg Cd kg-1) kadmiyum (Cd), kadmiyum sülfat (3CdSO4.8H2O)

uygulamaları ile Cd seven bazı bitkiler yetiştirilecektir. Sera koşullarında kadmiyum sömürmesini

en fazla gerçekleştiren bitki belirlenecektir. Sera çalışması sonunda Cd sömürüsünü gerçekleştirme

konusunda en iyi performansı gösteren bitki Cd kirliliğinin olduğu uygun bir alanda yetiştirilerek,

topraktaki Cd miktarının azaltılması belirlenecektir. Böylece sera ve tarla koşullarında bitkisel

iyileştirme teknolojilerinden fitoektraksiyon (bitkisel ekstraksiyon) kullanılarak çeşitli faktörlerden

etkilenerek ağır metallerle kirlenmiş alanların, tarıma kazandırılmasına olanak sağlanmış olacaktır.

Çalışmada hiperakümülatör bitkilerin farklı seviyelerdeki Cd‟yi topraktan sömürebileceği miktarın

tayin edilmesi, Cd hiperakümülatörü olarak etkisinin belirlenmesi, hangi kirlilik seviyesinde başarılı

olunacağı, bitkide ağır metal birikiminin hangi (kök, gövde) organlarında ve ne seviyede olduğunun

ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Sera koşullarında kireçli ve asidik özelliklerdeki toprakların kolza

ile ağır metal iyileştirmesine etkisi, ağır metal kirliliğinin doğaya dost bir yöntemle iyileştirilmesine

örnek oluşturulması ve tarla koşullarında kolza bitkisine Cd ile kirletilmiş topraktan Cd‟nin

sömürtülmesi ve toprağın temizlenmesi projenin amaçlarıdır. Çalışma neticesinde toprak

verimliliğinin ve kalitesinin artışına katkılar sağlanacak, bitkilerin kirliliği iyileştirici etkilerinin

ortaya konulması neticesinde farklı değerlendirme olasılıkları gündeme gelecek ve tarım

alanlarındaki kirletici ve iyileştirici etmenlere dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler: Bitkisel iyileştirme, ağır metal, kadmiyum, kolza (Brassica napus L), sera.

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No:

Proje Başlığı Arıtma çamuru ile tarımsal atıklardan elde edilen kompostun toprak

kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi-Doktora tezi

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Konya Selçuk Üniversitesi

Konya Büyükşehir Belediyesi KOSKİ Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Osman MÜCEVHER

Yardımcı Araştırmacılar 1- Prof. Dr. Şükrü DURSUN-Selçuk Üni. Müh. Fak. Çevre Müh. Bl. 2- Dr. Serdar KOYUNCU- Konya Büyükşehir Bel. KOSKİ Gen. Md.



Bütçesi

2018: 99000 TL 2019: 63000 TL

Toplam 162000 TL

Proje Özeti:

Son yüzyılda en büyük arazi tahribatlarından birisi de toprakların erozyona olan duyarlılığının

artmasıdır. Uygun olmayan üretim teknikleri sonucunda toprak kalitesi bozulmakta, toprak organik

maddesi azalmakta ve toprak strüktür stabilitesi azalmaktadır. Sonuçta toprak içerisinde su, hava ve

bitki besin maddesi hareketi engellenmekte ve bitki gelişimi zarar görmektedir (Golchin ve ark.,

1995). Tarımsal ekosistemlerde toprak organik maddesi azalmasının başlıca nedeni karbon

oksidasyonu sonucunda karbondioksitin atmosfere salınmasıdır. Topraktan kaybolan karbonun tekrar

yerine konulamadığı takdirde erozyon daha da artmaktadır (Grant, 1997). Organik madde ilavesi ile

topraklardaki iyi bir agregatlaşma, toprak özelliklerini iyileştirerek verimin artmasına yardımcı

olduğu gibi toprağın su ve rüzgar erozyonuna karşı direncinin artmasını da sağlamaktadır. Bu çalışma

ile, Konya Kapalı Havzasında (KKH) sürdürülebilir arazi yönetimi (SAY) planlamasında evsel

nitelikte stabilize olmuş arıtma çamurlarının (biyokatıların), arazi iyileştirilmesinde kompostlaştırma

teknikleriyle kullanılabilirliğinin ortaya konulması ve geri kazanımı amaçlanmıştır. Ayrıca havzada

yoğun tarımın yapıldığı arazilerde genellikle tarımsal atıklardan mısır, ayçiçeği ve bazı dönemlerde

hububat atıklarının hasat sonrası anızlarının yakıldığı bilinmektedir. Bu tarımsal atıkların organik

karbon miktarının toprağa geri kazandırılması gerekmektedir. Bu proje ile, rüzgar erozyonuna

uğramış sorunlu, organik maddece yoksun, marjinal yarı kurak alanlarda, biyokatıların tarımsal

atıklar ile birlikte kompostlaştırılmasıyla topraklarda karbon ve azot mineralizasyonunun sağlanması,

organik madde muhtevasının artırılması, agregat stabilitesinin artırılması ve nihayetinde erozyonun

azaltılması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kompost, arıtma çamuru, tarımsal atık, toprak kalitesi, erozyon, agregat,

organik madde, biyokatı.

YENİ TEKLİF PROJE

AFA ADI: Gıda ve Yem

PROGRAM ADI: Gıda ve Yem Güvenilirliği

Proje No:

Proje Başlığı Diyarbakır İli Karayolu Kenarındaki Tarım Arazilerinin Toprak Kirliliği

ve Bazı Bitkilerde Ağır metal kirliliğinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Diyarbakır

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Ahmet EFE Yardımcı Araştırmacılar Belgizar ÇAM, Mehmet DÜZGÜN, Ramazan SELÇUK, Ceyda

KIZGIN ÖZCENGİZ,Ferhat OĞURLU, Cemal HANAZAY



Bütçesi

2018: 20000 TL 2019: 10000 TL Toplam: 30000 TL

Proje Özeti:Ağır metaller ile kontamine olmuş topraklarda yapılan bitkisel üretimler gıda zincirine

dahil olmakta, tüm canlı sistemlerini etkilediği gibi insan sağlığını da olumsuz olarak etkilemektedir.

Bu ağır metaller, bitki dokularında birikerek gıda zinciri içerisinde hayvan yemi ve gıdalara

geçmektedir. “Diyarbakır İli Karayolları Kenarındaki Tarım Arazilerinin Toprak Kirliliği ve Bazı

Bitkilerde Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi’’ adlı proje kapsamında, artan trafik yoğunluğu ve

buna bağlı olarak motorlu taşıtların egzozlarından çıkan ağır metallerin Diyarbakır-Elazığ,

Diyarbakır-Şanlıurfa, Diyarbakır-Bitlis ve Diyarbakır-Mardin karayollarında yol kenarındaki 3 farklı

noktadaki tarım topraklarında ve o topraklarda yoğun olarak yetiştiriciliği yapılan buğday ve

mercimekte ağır metal birikimi araştırılacaktır. Tarım arazilerden toprak örnekleri ( 0-15 cm )

derinliğinden alınacak ve alınacak toprak örnekleri yola dik bir şekilde 0-5, 5-15, 15-30, 30-60 ve 60-

90 m aralıklarla beş farklı noktadan 3 tekrarlamalı olarak alınacaktır. Bu uygulama her bir tarla bitkisi

için yapılacaktır. Çalışmada aynı zamanda toprak örneklerinin alındığı yerlerden bitki örnekleri

(buğday ve mercimek) de alınacaktır. Toprak örneklerinde, ekstrakte edilebilir mikro elementler (Fe,

Cu, Zn, Mn), ekstrakte edilebilir ağır metaller (Ni, Cd, Cr ve Co), toplam ağır metaller (Cu, Zn, Ni,

Cd, Cr, Pb, Co), toprak reaksiyonu, total tuz, kireç, organik madde, alınabilir fosfor analizleri ile bitki

örneklerinde; bitkinin gövde ve tane kısımlarında toplam ağır metal (Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Pb, Co) ve

fosfor analizleri yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Ağır metal, Toprak, Buğday, Mercimek





Proje Başlığı




Alt proje: Yozgat ve Sivas İlleri Tarım Topraklarının Bitki Besin

Maddesi ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi,

Veri Tabanının Oluşturulması ve Haritalanması

Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitü Müdürlüğü

TOKAT

Projeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Erhan ÖZER

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Nurhan MUTLU, Dr. Selma ÖZTEKİN,

Dr. Esma SÖYLEMEZ YEŞİLÇİMEN,

Murat BAL, Burhan AKKURT


Projenin Toplam

Bütçesi:

2017:100.000 TL 2018:200.000 TL 2019:180.000 TL

Toplam:480.000 TL

Proje Özeti

Bu projenin amacı, Türkiye tarım topraklarının yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde verimlilik

durumlarını ve potansiyel toksik element içeriklerini belirlemek, toprakların temel parametrik

özelliklerine ait dağılım haritalarını hazırlamak ve güncellenebilir-sorgulanabilir nitelikte ulusal

toprak veri tabanına altlık oluşturmaktır.

Topraklarının verimlilik durumu, makro ve mikro bitki besin elementleri ile potansiyel toksik

element kapsamlarını içeren ulusal toprak veri tabanı, CBS destekli ülkesel 1/100000 ölçekli toprak

özellikleri dağılım haritaları ve toprak özelliklerinin zamansal değişimlerini izlemek ve yeni

noktasal verilerin sisteme dahil edilmesine olanak sağlayan yazılım programlarının elde edilmesi bu

projenin en önemli çıktıları olacaktır.

Proje başlangıcı 2017 yılı olmasına rağmen, alınan ATK kararı doğrultusunda 2016 yılında

çalışmalara başlanılmıştır. Tarım alanlarını temsil edebilecek şekilde 2.5 x 2.5 km aralıklarla

oluşturulan grid noktalarına göre 0-20 cm toprak derinliğinden numuneler toplanmıştır. Yozgat ili

genelinde 1128 noktadan koordinatlı, fotoğraflı ve genel arazi bilgileri ile birlikte toprak örnekleri

alınmış, elenmiş ve 2 kg ve 0,5 kg’lık ambalajlara konulup numaralandırılarak analize hazır hale

getirilmiştir. Sivas ilinde ise 1940 adet numune bulunmakta olup, numune almaya 2017 yılında

başlanılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sivas, Yozgat, Toprak verimliliği, potansiyel toksik element, veritabanı


AFA ADI :Sürdürülebilir Toprak ve Su Yönetimi



Proje Başlığı




Alt proje: Yalova, Bursa, Sakarya ve Kocaeli İlleri Tarım

Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve Potansiyel Toksik Element

Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri Tabanının Oluşturulması ve

Haritalanması


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Özlem Bengü DAŞ KILIÇ

Yardımcı Araştırmacılar Mustafa BIYIKLI, Dr. Barış ALBAYRAK, Dr. Erdinç Uysal,

Gülşah ÜĞLÜ, Yalçın KAYA, Serkan GERAY

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2017 -- 31/12/2019

Projenin Toplam

Bütçesi:

2017: 50 000 TL 2018: 150 000 TL 2019: 40 000

Toplam: 240 000 TL

Proje Özeti

Ülkesel ölçekte toprak kaynaklarının etkin kullanım ve korunmasının sağlanması, ancak doğal

kaynak envanteri ve potansiyelinin belirlenmesi ve zamansal değişiminin izlenmesi ile mümkün

olabilir. Türkiye toprak kaynak envanterinin güncel olmaması ve ulusal veri tabanının bulunmaması

önemli bir eksikliktir.





Bu kapsamda; Türkiye ölçeğinde tarım topraklarını temsil etmek üzere 2.5 km x 2.5 km grid

sistemine göre 44104 adet toprak örneği alınacak olup Marmara Bölgesi için çalışma alanımızı

oluşturacak olan Yalova ilinden 42 adet, Bursa ilinden 760 adet, Sakarya ilinden 398 adet ve Kocaeli

ilinden 275 adet toprak örneği alınacak ve bu örneklerde; verimlilik parametreleri (bünye, suyla

doygunluk, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, yarayışlı fosfor, toplam

N, ekstrakte edilebilir K, Ca, Mg, Na ve B, bitkiye yarayışlı Fe, Cu, Zn ve Mn ve potansiyel toksik

element içerikleri (Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Pb ve Co) belirlenecektir.

Yalova, Bursa, Sakarya ve Kocaeli topraklarının verimlilik durumu, makro ve mikro bitki besin

elementleri ile potansiyel toksik element kapsamlarını içeren ulusal toprak veri tabanı, CBS destekli

ülkesel 1/100000 ölçekli toprak özellikleri dağılım haritaları ve toprak özelliklerinin zamansal

değişimlerini izlemek ve yeni noktasal verilerin sisteme dahil edilmesine olanak sağlayan yazılım

programlarının elde edilmesi bu projenin en önemli çıktıları olacaktır.





Proje Başlığı

ANA PROJE: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi



ALT PROJE: Balıkesir ve Çanakkale İlleri Tarım Topraklarının

Bitki Besin Maddesi ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının


Projeyi Yürüten

Kuruluş

Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Özen MERKEN, Zir. Yük. Müh.

Yardımcı

Araştırmacılar

Turcan TEKER, Oğuzhan SOLTEKİN, Dr. Fadime ATEŞ, Fulya

KUŞTUTAN, M. Sacit İNAN, Dr. Selçuk KARABAT, Dr. Ali

GÜLER, Metin KESGİN, Esra ALBAZ, Akay ÜNAL

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2017 – 31/12/2019 (36 ay)

Projenin Toplam

Bütçesi: 2017: 100.000 TL. 2018: 150.000 TL. 2019: 50.000 TL.

Proje Özeti

Bu çalışma ile Türkiye tarım topraklarının yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde verimlilik



toprak veri tabanına altlık oluşturmak amaçlanmıştır.

Türkiye ölçeğinde tarım topraklarını temsil etmek üzere 2.5 km x 2.5 km grid sistemine göre

çalışma alanımızı oluşturacak olan Balıkesir ilinden 818 adet ve Çanakkale ilinden 583 adet

toprak örneği alınacaktır.

Alınan bu örneklerde; verimlilik parametreleri (bünye, suyla doygunluk, toprak reaksiyonu,

elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, yarayışlı fosfor, toplam N, ekstrakte edilebilir K, Ca,

Mg, Na ve B, bitkiye yarayışlı Fe, Cu, Zn ve Mn ekstrakte edilebilir ağır metal Ni, Cd, Cr, Pb,

Co ve potansiyel toksik element içerikleri (Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Pb ve Co) belirlenecektir.

Balıkesir ve Çanakkale topraklarının verimlilik durumu, makro ve mikro bitki besin elementleri

ile potansiyel toksik element kapsamlarını içeren ulusal toprak veri tabanı, CBS destekli ülkesel

1/100.000 ölçekli toprak özellikleri dağılım haritaları ve toprak özelliklerinin zamansal

değişimlerini izlemek ve yeni noktasal verilerin sisteme dahil edilmesine olanak sağlayan

yazılım programlarının elde edilmesi bu projenin en önemli çıktıları olacaktır.

2016 yılında Çanakkale ilinden toplam 179 toprak örneği alınmıştır.





Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin



Alt proje: Afyonkarahisar, Denizli ve Uşak İlleri Tarım



Haritalanması

Projeyi Yürüten Kuruluş MAREM


Proje Yürütücüsü Mesut ALTINDAL

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Kadir UÇGUN, Murat CANSU, Bilal YALÇIN, Halit

YILDIZ

Başlama - Bitiş Tarihleri 2016-2018


(TL)

2016: 300.000 TL. 2017: 150.000 TL 2018: 100.000 TL.

Toplam: 550.000 TL.

Proje özeti:

Ülkesel ölçekte toprak kaynaklarının etkin kullanım ve korunmasının sağlanması, ancak doğal

kaynak envanteri ve potansiyelinin belirlenmesi ve zamansal değişiminin izlenmesi ile mümkün

olabilir. Türkiye toprak kaynak envanterinin güncel olmaması ve ulusal veri tabanının

bulunmaması önemli bir eksikliktir.




toprak veri tabanına altlık oluşturmaktır. Bu kapsamda; Türkiye ölçeğinde tarım topraklarını

temsil etmek üzere 2.5 km x 2.5 km grid sistemine göre 44104 adet toprak örneği alınacak olup

Ege Bölgesi için çalışma alanımızı oluşturacak olan Afyonkarahisar ilinden 996 adet, Denizli

ilinden 675 adet ve Uşak ilinden 386 adet toprak örneği alınacak ve bu örneklerde; verimlilik

parametreleri (bünye, suyla doygunluk, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç, organik

madde, yarayışlı fosfor, toplam N, ekstrakte edilebilir K, Ca, Mg, Na ve B, bitkiye yarayışlı Fe,

Cu, Zn ve Mn ve potansiyel toksik element içerikleri (Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Pb ve Co)

belirlenecektir. Afyonkarahisar, Denizli ve Uşak topraklarının verimlilik durumu, makro ve mikro

bitki besin elementleri ile potansiyel toksik element kapsamlarını içeren ulusal toprak veri tabanı,

CBS destekli ülkesel 1/100000 ölçekli toprak özellikleri dağılım haritaları ve toprak özelliklerinin

zamansal değişimlerini izlemek ve yeni noktasal verilerin sisteme dahil edilmesine olanak

sağlayan yazılım programlarının elde edilmesi bu projenin en önemli çıktıları olacaktır.




Proje No TAGEM/TSKAD/13/A13/P07/01-01

Proje Başlığı




Alt proje: İzmir, Manisa ve Aydın İlleri Tarım Topraklarının Bitki

Besin Maddesi ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının



Menemen/ İzmir

Projeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Nejat ÖZDEN

Yardımcı Araştırmacılar İdris USLU, Süleyman ŞEN, Ömer SÖKMEN,

Nuri CANDAN, Sinan ARAS, Faruk METİNOĞLU,

Nalan RAHMANOĞLU, Oğuz Fehmi ŞEN,

Yrd. Doç. Dr. Selçuk GÖÇMEZ

Başlama - Bitiş Tarihleri 2013 – 2016

Projenin Toplam Bütçesi 136500 TL

Proje Özeti: Ülkesel ölçekte toprak kaynaklarının etkin kullanım ve korunmasının sağlanması,

ancak doğal kaynak envanteri ve potansiyelinin belirlenmesi ve zamansal değişiminin izlenmesi ile

mümkün olabilir. Türkiye toprak kaynak envanterinin güncel olmaması ve ulusal veri tabanının

bulunmaması önemli bir eksikliktir. Bu projenin amacı, Türkiye tarım topraklarının yerel, bölgesel

ve ulusal düzeyde verimlilik durumlarını ve ekstrakte edilebilir elementler ile toplam ağır madde

içeriklerini belirlemek, toprakların temel parametrik özelliklerine ait dağılım haritalarını hazırlamak

ve güncellenebilir-sorgulanabilir nitelikte ulusal toprak veri tabanına altlık oluşturmaktır. Bu

kapsamda; Türkiye`nin endüstriyel ve tarımsal anlamda en önemli üretim bölgelerinden olan İzmir-

Manisa-Aydın illeri tarım topraklarını temsil etmek üzere 2.5 km x 2.5 km grid sistemine göre

belirlenen 2001 noktadan 0-30 cm derinlikten alınacak toprak örneğinde; verimlilik parametreleri

(bünye, suyla doygunluk, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde), ekstrakte

edilebilir elementler (P, K, Ca, Mg, Na, B, Fe, Cu, Zn, Mn, Ni, Cd, Cr, Co) ile toplam ağır madde

kapsamları (Cu, Cd, Cr, Pb, Co, Ca, Fe, K, Mg, Mn, Na, Ni, Zn) içerikleri belirlenecektir. Bu analiz

sonuçlarını içeren ulusal toprak veri tabanı, CBS destekli oluşturulan ülkesel 1/100000 ölçekli

toprak özellikleri dağılım haritaları ve toprak özelliklerinin zamansal değişimlerini izlemek ve yeni

noktasal verilerin sisteme dahil edilmesine olanak sağlayan yazılım programlarının elde edilmesi

bu projenin en önemli çıktıları olacaktır.

Bu bağlamda yürütülen projede; İzmir İli’nde 502, Manisa İli’nde 565 ve Aydın İli’nde ise 348 adet

olmak üzere toplam 1415 noktadan toprak örneklemesi yapılmıştır. Örnekleme yapılan noktalardan

1165 adedinin analizleri tamamlanmıştır. Toplamda 194 nokta tarım dışı olduğu için iptal edilmiştir.

Kalan 392 noktada ise örnek alma işlemi devam etmektedir.




Proje No: TAGEM/TSAD/13/A13/PO7/01-02

Proje Başlığı




Alt proje: Ankara, Kırıkkale, Kırşehir, Kastamonu, Karabük, Düzce,

Çankırı ve Bolu İlleri Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve




Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Mehmet KEÇECİ

Yardımcı Araştırmacılar Gamze DEPEL, Vecihe İNCİRKUŞ, İlhan GÜNGÖR, Aydın ŞEN,

Ceren GÖRGİŞEN, Mahmut Reşat SOBA, Uğur BAY, Çağla ATEŞ,

Celal KOCA


Projenin Toplam

Bütçesi:

230. 000 TL

Proje Özeti:

Tarım yapılan toprakların tamamını tanımlayacak şekilde; toprakların bitki besin maddesi ve

verimlilik durumu ile potansiyel toksik element kapsamlarının belirlenmesi, belirlenen bu toprak

özellikleri Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları

oluşturulması ve haritalanması amacıyla bu araştırma planlanmıştır. Buna göre araştırma alanı

Ankara, Kırıkkale, Kırşehir, Kastamonu, Karabük, Düzce, Çankırı ve Bolu illerini kapsamaktadır.

Yukarıda araştırma alanı olarak belirtilen illerde planlanan toprak örnekleme çalışmaları

tamamlanmıştır. Bu kapsamda toprak örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinden yine projede

verimlilik ve potansiyel toksik element analizleri laboratuarlarımızda yapılmaya başlanmıştır.

Alınan toprak örneklerinin verimlilik analizleri yarısından fazlası potansiyel toksik element

analizlerinin de yaklaşık yarısının analizleri tamamlanmış bunların değerlendirme çalışmaları

yapılmaktadır. Diğer örneklerin analizleri devam etmektedir. Toprak çalışmaları bittikten sonra

Toprak analiz sonuçları, belli kriterlere göre sınıflandırılarak, besin maddelerinin eksiklik, yeterlilik

veya fazlalık, potansiyel toksik elementlerin ise toksiklik seviyeleri belirlenecektir. Toprak

parametrelerinin sınıflandırılmasından sonra Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kapsamında veri tabanı

oluşturulacak ve toprak dağılım haritaları üretilecektir.

Anahtar Kelimeler: Toprak kirliliği, toprak, bitki besin maddesi, potansiyel toksik elementler





Proje Başlığı




Alt proje: Eskişehir, Kütahya ve Bilecik İlleri Tarım Topraklarının



Projeyi Yürüten Kuruluş Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-

Proje Yürütücüsü Kadriye TAŞPINAR

Yardımcı Araştırmacılar Gülser YALÇIN, Özgür ATEŞ, Fatih KIZILASLAN, Melis Özge

PINAR, Mahmut BAYRAM, Ramazan YAVUZ

Başlama- Bitiş Tarihleri 2013 - 2016

Projenin Toplam

Bütçesi:

2013: 137 439,95 TL 2014: 89 735 TL 2015: - 2016: -

Entegre alt proje bütçesi: 227 174,95 TL

Proje Özeti :

Eskişehir, Kütahya ve Bilecik İlleri tarım yapılan toprakların tamamını tanımlayacak şekilde;

toprakların bitki besin maddesi ve verimlilik durumu ile potansiyel toksik element kapsamlarının

belirlenmesi, belirlenen bu toprak özellikleri Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kapsamında

değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları oluşturulması ve haritalanması amacıyla bu araştırma

planlanmıştır.

2016 yılı itibariyle Kütahya tarım alanlarından 308 adet noktanın örneklemesi yapılarak 231 adet

toprak örneği 2.5 km x 2.5 km grid sistemine göre, 0-20 cm derinlikten yer koordinatları ölçülerek

alınmıştır. Bu toprakların bor ve toplam element analizleri hariç diğer analizleri yapılmıştır.

Eskişehir ve Bilecik illerine ait toprak örneklerinde verimlilik (bünye, suyla doygunluk, toprak

reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, alınabilir fosfor), makro ve mikro besin

elementleri (ekstrakte edilebilir K, Ca, Mg, Na, B, Fe, Cu, Zn, Mn, Ni, Cd, Cr, Co) ve potansiyel

toksik element (Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Pb, Co, Ca, Mg, Mn, Fe, K, Na, P) analizleri tamamlanmıştır.

Ancak Kütahya iline ait toprakların bor ve toksik element analizleri cihaz arızası ve eleman

yetersizliği nedeniyle devam etmektedir.

Toprak analizleri tamamlandıktan sonra belli kriterlere göre sınıflandırılarak, besin maddelerinin

eksiklik, yeterlilik veya fazlalık, potansiyel toksik elementlerin ise toksiklik seviyeleri

belirlenecektir.




Proje No: TAGEM-BB-0833-1

Proje Başlığı

Kireçtaşı ve Marn Ana Materyaller Üzerinde Oluşan Topraklarda

Humik Asit ve Gübre Uygulamalarının Bitki Besin Maddelerinin

Formları ve Toprak Verimliliği Üzerine Etkisi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Mehmet KEÇECİ

Yardımcı Araştırmacılar Gamze DEPEL,

Nuray CİNKAYA,

Prof. Dr. Sadık USTA,

Doç Dr. Veli UYGUR,

Onur AKÇA


Projenin Toplam

Bütçesi:

230 000 TL

Proje Özeti: Farklı ana materyaller üzerinde oluşan toprakların, fiziksel ve kimyasal özelliklerini

belirlenmesinin yanında, bu topraklar üzerinde yetişen bitkilerin besin element içerikleri ile toprak

verimliliği arasındaki ilişkileri belirlemek üzere, proje kapsamında Şanlıurfa Ceylanpınar Tarım

işletmesi ve Konya Altınova Tarım İşletmelerinden alınan örneklerde. Başlangıç olarak Bünye, pH,

Ec, Kireç, Aktif Kireç, Organik Madde, Yarayışlı Fosfor, Yarayışlı Potasyum analizleri yapılmış.

Bütün bu çalışmaların sonunda topraklarda Kireç, organik madde ve Seskioksit giderme işlemleri

yapıldı. Gerekli doyurma işlemleri de yapılarak lamellere ince bir şekilde sürülerek kil tipi

okumalarına hazır hale getirildi. Kil tipi belirleme çalışmaları için beş arı okuma olacak şekilde

çalışılmıştır. Ayrıca topraklarda fosfor, Potasyum, amonyum, Bor, Zn, Mn, ve Cu elementleri için

adsorbsiyon ve desorbsiyon çalışmalrı yapılmış değerlendirme çalışmaları yapılmıştı fakat Bakır

çinko ve mangan elementlerinde adsorbsiyon ve deorbsiyon çalışmaları tekrar edildi ve kinetik

çalışmaları tamamlandı.

Anahtar Kelimeler: fosfor, potasyum, humik asit, , adsorbsiyon, desorbsiyon.





Proje Başlığı

Humik Asit ile Azaltılmış Fosforlu Gübrelemenin Ekmeklik Buğdayın

Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş TGSKMAEM

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü MAHMUT REŞAT SOBA

Yardımcı Araştırmacılar UĞUR BAY

FAHRİ KAYAALP

YASEMİN İLERİ

MEHMET KEÇECİ

MUSTAFA USUL


Projenin Toplam

Bütçesi:

17000

Proje Özeti:

Birim alandan daha fazla verim alabilmek adına yüksek oranda kimyasal gübrenin kullanılması ile

topraklarımız bir yandan çoraklaşırken, diğer yandan yüksek gübre girdisiyle ülke ekonomisi zarar

görmektedir. Topraklarımızın organik madde içeriklerinin düşük olduğu dikkate alındığında en

etkili çözüm yolunun yapılacak uygulamalarla toprakların organik madde miktarının arttırılması

gelmektedir. Bu kapsamda yürüteceğimiz projemizde humik asitler ile bir yandan toprakların

verimlilik potansiyelleri arttırılmaya çalışılırken, diğer yandan da uygulanacak fosforlu gübrelerin

etkinliğinin arttırılması amaçlanmaktadır.

Proje ile artan miktarlarda hümik+fulvik asit uygulamasıyla toprakta fikse olmuş veya çözünürlüğü

düşük fosforlu bileşiklerin bünyesinde bulunan fosforun elverişliliğini artırıp bitkinin

faydalanmasının sağlanıp sağlanamayacağı, eğer sağlanırsa bunun oranının ne kadar olabileceği

ortaya konmuş olacaktır.

Farklı humik asit (K-Humat) dozlarının (H0: Kontrol, H1: 500 g da-1, H2: 1000 g da-1, H3: 1500 g da-

1 ve H4: 2000 g da-1) optimum ve farklı oranda fosforlu gübre dozları (P0:0 kg da-1, P1:3 kg da-1 P2:6

kg da-1 P3:9 kg da-1 ve P4:12 kg da-1) ile birlikte denendiği proje Ankara Toprak Gübre ve Su

Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü, Sarayköy Araştırma ve Uygulama İstasyonunda kuru

koşullarda tesadüf bloklarında 5x5 faktöriyel deneme deseninde 3 yıl süreyle yürütülecek olup proje

birinci yılı tamamlanmış ikinci yıl ekimleri yapılmıştır.




Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04

Proje Başlığı


Alt Proje: Humik Asit ve Bitki Gelişimini Teşvik Edici Bakteri

Uygulamalarının Meralarda Verim ve Bazı Mera Özellikleri

Üzerine Etkileri

Projenin İngilizce Başlığı The Effects of Incentive Bacteria Applications for Humic Acid and

Plant Growth on the Yield of Grasslands and Some Grassland

Properties.


Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

-

Proje Yürütücüsü Meryem BAYRAKTUTAN-Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Tamer Coşkun, Süreyya Emre DUMLU, Dr.Alper POLAT, Prof. Dr.

Recep KOTAN, Prof. Dr. Ramazan ÇAKMAKÇI,

Prof. Dr. Binali ÇOMAKLI, Doç. Dr. Mahmut DAŞÇI


Projenin Toplam

Bütçesi:

2017 yılı-36.450TL, 2018 yılı-26.100TL, 2019 yılı-21300

= Toplam 83.850 TL

Proje Özeti : Bu proje ile kaba yem kaynağı olarak bilinen meralarda verim ve kalitenin artırılması

amaçlanmaktadır. Çalışmada, bakteri formülasyonları ve hümik asit uygulamaları ile mera

bitkilerinin gelişme ve veriminin teşvik edilmesi, kimyasal gübre gereksiniminin azaltılması ülke

için kabul edilebilir sürdürülebilir üretim, otlama kapasitesi ve kalite düzeyinin sağlanması projenin

odak noktasıdır.

Çalışma alanı mera olup, Erzurum ili Aziziye ilçesine bağlı Ağveren köyünün batısında

bulunmaktadır. Projenin bu yıl ilk yılı olup deneme yeri ile ilgili ön verim çalışmaları yapılmıştır.

Meranın botanik kompozisyonu, merada kuru ot verimi, toprağı kaplama oranı, kalite derecesi,

durum ve sağlık sınıfı, otlatma kapasitesi gibi özellikler belirlenmiştir. Ayrıca deneme alanının

topraklarının fiziksel, kimyasal analizleri yapılmıştır. Parsellere 50x50 cm kuadrat (50x50cm)

atılarak alınan bitki örneklerinde ADF, NDF, N ve ham protein analizleri yapılmıştır. Deneme

alanının parsellerinde ön verim değerleri alınmış, bu değerler ile varyans analizi ve ortalamalar

arasinda karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu değerler bir sonraki yılın verimlerinin kovaryans analizi

ile değerlendirilmesinde kullanılacaktır.

Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak toplam 54 parselde 3

tekerrürlü olarak yürütülecektir. Dört bakteri formülasyonu - ( F1, F2, F3, F4 ), bir optimum mineral

gübre uygulaması- K1, ve bir kontrol uygulaması - K2 , üç farklı humik asit H0 (hümik asit

uygulaması yok 0 lt/da), humik asit H1 (5 lt/da), humik asit H2 (10 lt/da) dozları ile kombine edilmek

suretiyle parsellere tesadüfî olarak dağıtılacaktır. Böylece deneme konuları F1H0, F1H1, F1H2,

F2H0, F2H1, F2H2, F3H0, F3H1, F3H2, F4H0, F4H1, F4H2, K1H0, K1H1, K1H2, K2H0, K2H1

ve K2H2 uygulamalarından oluşacaktır. Deneme de uygulamalara 2017 Nisan ayında başlanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Humik asit, bakteri formülasyonu, gübreleme, mera, verim, kalite.




Proje No

Proje Başlığı Leonardit ve Şilempe Kaynaklı Organik Materyallerin Fidan

Gelişimi Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş MAREM


Proje Yürütücüsü Mesut ALTINDAL

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Kadir UÇGUN,

Murat CANSU,

Alamettin BAYAV

Başlama - Bitiş Tarihleri 2015-2017


(TL)

1. Yıl 2. Yıl

25.000 15.000 10.000

Proje Özeti:

Yeterli miktarda fulvik asit, hümik asit ve humin içeren topraklarda yetiştirilen bitkiler strese daha

az maruz kalmakta, daha sağlıklı olmakta ve daha yüksek verim elde edilmektedir. Aynı zamanda

hasat edilen meyvelerin beslenme kalitesi daha yüksek olmaktadır Hümik asitlerin birçok

yollardan bitki gelişimi üzerine direk pozitif etkileri vardır. Hümik asitlerin kullanımı ile bitkilerin

hem üst aksamı hem de kök aksamının gelişmesi teşvik edilir fakat bu etki köklerde daha

belirgindir. Fidan gelişim döneminde köklerin yeni oluşması nedeniyle hümik asit kullanımı daha

da önemli olmaktadır. Toprağın organik madde kapsamının arttırılmasında hümik asit kullanımı

hem kolay hem etkili bir yoldur. Fakat piyasada içeriğinde humik asit olduğu beyan edilen ve

değişik fiyatlarda satılan çok sayıda organik toprak düzenleyici bulunmaktadır.

Bu çalışma ile elma ve armut fidanlarında leonardit ve şilempe kaynaklı organik toprak

düzenleyicilerin fidan gelişimi üzerine etkileri belirlenecektir. Projede 2 adet leonardit kaynaklı

sıvı, 2 adet leonardit kaynaklı katı ve 2 adet şilempe kaynaklı sıvı organik toprak düzenleyici 3

farklı dozda 3 tekerürlü olarak uygulanmaktadır. Uygulamalar erken ilkbaharda topraktan

yapılarak, bitki analizleri ve morfolojik ölçümler ile ürünler etkinlik ve ekonomiklik yönünden

karşılaştırılacaktır.





Proje Başlığı

Bazı Organik Materyallerin Humik ve Fulvik Asit İçeriklerinin

Spektroskopik Olarak Tanımlanması ve Uygun Analiz Yöntemlerinin

Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Vecihe İNCİRKUŞ

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Mehmet KEÇECİ

Dilek KAYA ÖZDOĞAN

Nevzat DEREKÖY

Prof. Dr. Sonay SÖZÜDOĞRU OK

Prof. Dr. Metin TURAN

Yrd. Doç Dr. Emir Hüseyin ŞİMŞEK


Projenin Toplam

Bütçesi:

70.000

Proje Özeti: Günümüzde humik ve fulvik asit içeren toprak düzenleyicilerinin üretimi ve kullanımı

hızla artmaktadır. Çeşitli ülkelerdeki üreticiler humik ve fulvik asit içeren ürünlerin tarımda

kullanımını artırmak için büyük çaba göstermektedirler. Dünyada bu tür organik düzenleyicilerin

ticareti-ithalat ve ihracatı büyük bir pazar oluşturmaktadır. Bu ürünlerin ticareti sırasında ortaya

çıkan en büyük sorunlardan birisi humik ve fulvik asit içeriklerinin belirlenmesi ve

standardizasyonudur. Humik asit tayininde Türk Standartları Enstitüsü (TSE) yöntemi standart

olarak kullanılmaktadır. Bu yöntem organik materyalde karbon oksidasyonuna dayanan bir

yöntemdir. Buna karşılık dünyada humik madde endüstrisi, humik asit içeriğini ve ham humatları

belirlemede öncelikli olarak kolorimetrik ve California Dept. of Food & Agric (CDFA) metotlarını

tercih etmektedir.

Bu çalışmada; birinci süreç miktar ve tanılama, ikinci süreçte ise ekstraksiyon ve analiz olarak

sürdürülecektir. İki ayrı süreç için standardizasyon oluşturulmasında titrimetrik yöntemlere en

uygun, hata payı düşük tanılaması olan ve kısa sürede sonuç veren spektroskopik yöntemlerin

kullanımının araştırılması amaçlanmıştır.

Bütün materyaller temin edilerek çalışmalara devam edildi. Humik ve fulvik asitler elde edilerek

karakterizasyon çalışmalarına başlandı elementel analizleri tamamlandı. Örnekler kimyasal analize

hazır hale geldi.

Anahtar Kelimeler: Humik asit, fulvik asit, analiz yöntemi, karakterizasyon

YENİ TEKLİF PROJE


PROGRAM ADI: Toprak Sağlığı (Kalitesi) ve Arazi Bilgi Sistemleri

Proje No:

Proje Başlığı Ticari Humik Asit Ve Leonarditin Spektroskopik, Termik ve Metal

Bağlanma Özelliklerinin Araştırılması Humik ve Fulvik Asidin

Modellenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Ahsen ERTEM

Yardımcı Araştırmacılar Emre KARMAZ, Kadri AVAĞ, Murat PEKER



Bütçesi

2018: 105.320.TL 2019: 5.070 2020:0 TL

Toplam:110.390TL

Proje Özeti: Türkiye’de yılda yaklaşık 2 milyon ton seviyelerindeki bitki besin maddesi (ilaç toprak

düzenleyici v.b) kullanılmaktadır. Bu toplamda hümik asitin payı gün geçtikçe artmaktadır. Hümik

asitlerin toprakta iyi bir pH tamponlayıcı olma, su tutma, iz elementlerle kompleks oluşturarak

bitkiye aktarma v.b birçok faydası vardır. Tüm hümik asitler aynı genel fonksiyonlara sahip olsa da

farklı coğrafya ve iklim tiplerinde elde edilen hümik asitler hatta aynı kaynaktan farklı zaman

dilimlerinde elde edilen hümik asitler arasında önemli yapısal farklılıklar bulunabilmektedir. Bu

araştırma ile Türkiye’ de kullanılan bazı ticari hümik asit ve leonarditlerin yapısı elementel analiz,

spektroskopik yöntemler FT-IR, (Fourıer Transform Infra Red), ICP-OES (İndüktif Eşleşmiş

Plazma), 13C-NMR (Nükleer manyetik rezonans), termik yöntemler TG-DTG-DTA analizleri ile

incelenecektir. Ayrıca molekül yapıları Schrödinger denkleminin farklı yöntemleriyle çözülerek üç

boyutlu yapısı ve diğer özellikleri bilgisayar modellemesi ile simüle edilecektir. Araştırmadan elde

edilecek sonuçlar Türkiye hümik asit kaynaklarının sınıflandırılmasına katkı sağlayacak ve hümik

asitlerin bitki ve toprak özellikleri göz önünde bulundurularak seçilmesine yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Hümik asit, Fulvik asit, Termik analiz , Moleküler modelleme



PROGRAM ADI: Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği

Proje No TAGEM/İSKAD/13/A13/P07/01-07

Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin



Alt proje: Adana, Mersin ve Hatay İlleri Tarım Topraklarının

Bitki Besin Maddesi ve Potansiyel Toksik Element


Haritalanması


Projeyi Destekleyen

Kurum TAGEM

Proje Yürütücüsü Günsu ALTINDİŞLİ ATAĞ Zir. Yük. Müh.


Dr. Yusuf TÜLÜN

Kadir KUŞVURAN

Dr. Yeşim BOZKURT ÇOLAK

Havva AKÇA, Rasim ASLAN

Mehmet YILDIZ,Gülşen DURAKTEKİN



Proje Özeti Adana, Mersin ve Hatay İlleri Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve

Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri Tabanının Oluşturulması ve

Haritalanması amacıyla Adana, Mersin ve Hatay İlleri tarım topraklarında yürütülmektedir.

Türkiye ölçeğinde tarım topraklarını temsil etmek üzere 2.5 km x 2.5 km grid

sistemine göre Akdeniz Bölgesi için çalışma alanımızı oluşturacak olan Adana ilinden 905

adet, Mersin ilinden 593 adet ve Hatay ilinden 425 adet toprak örneği alınması planlanmıştır.

Alınan toprak örneklerinde; verimlilik parametreleri Toprak bünyesi, suyla doygunluk (%),

toprak reaksiyonu (pH), elektriksel iletkenlik (EC) (dS/m), kireç (CaC03) (%), organik

madde (%), alınabilir fosfor (kg P2O5/da), potasyum, kalsiyum, magnezyum, sodyum

(mg/kg), bor (mg/kg ekstrakte edilebilir elementler ve ağır metal analizleri (mg/kg) (Fe, Cu,

Zn, Mn, Ni, Cd, Cr,, Pb, Co) ile total elementler ve ağır metal analizleri (mg/kg) (Cd, Cr,

Pb, Co, Cu, Ni, Zn) yapılmaktadır.

Adana, Mersin ve Hatay topraklarının verimlilik durumu, makro ve mikro bitki besin

elementleri ile potansiyel toksik element kapsamlarını içeren ulusal toprak veri tabanı, CBS

destekli ülkesel 1/100 000 ölçekli toprak özellikleri dağılım haritaları ve toprak özelliklerinin

zamansal değişimlerini izlemek ve yeni noktasal verilerin sisteme dahil edilmesine olanak

sağlayan yazılım programlarının elde edilmesi bu projenin en önemli çıktıları olacaktır.

Çalışmada günümüze kadar toplam 1796 toprak örneğine ulaşılmış olup, labaratuvar

analizleri halen devam etmektedir.




Proje No:

Proje Başlığı




Alt proje: Gaziantep, Osmaniye ve Kilis İlleri Tarım Topraklarının



Projeyi Yürüten Kuruluş Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Gaziantep Üniversitesi- Biyoloji Bölümü

Proje Yürütücüsü Nilgün KALKANCI

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Nevzat ASLAN,

Tuğba ŞİMŞEK,

Ertuğrul İLİKÇİOĞLU,

Serkan KÖSETÜRKMEN,

Yrd. Doç. Dr. Erdihan TUNÇ

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2013/31.12.2016

Projenin Toplam Bütçesi: 2015: 90.700,00 TL 2016 :33.500,00 TL

Proje Özeti:

Bu çalışma, Gaziantep, Osmaniye ve Kilis illeri tarım topraklarını temsil etmek üzere 915 noktada

alınan toprakların bitki besin maddesi ve potansiyel toksik element kapsamlarının belirlenmesi amacıyla

yapılan ülkesel bir projedir.

Arazi öncesi çalışmada; 2.5x2.5 km grid sisteminde belirlenen koordinatlarda 1/100000 ölçekli

arazi paftaları işaretlenmiş, Coğrafi Bilgi Sistemleri kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri

tabanı oluşturulması ve haritalanması kapsamında 0-20 cm derinlikten toprak örneği alınmıştır.

Örnekleme noktalarından dört farklı yönde fotoğraf çekilerek, arazi bilgi formları doldurulup

bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Alınan 915 adet toprak örneklerinin; verimlilik (bünye, suyla

doygunluk, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, yarayışlı fosfor,yarayışlı

potasyum ve bor ) analizleri yapılmıştır. Ayrıca ekstrakte edilebilir (sodyum, kalsiyum, magnezyum),

mikro element olarak (demir, bakır, çinko, mangan) ağır metal olarak olarak (nikel, kadmiyum, krom,

kurşun, kobalt) analizleri ve potansiyel toksik ağır metal analizleri olarak da (nikel, kadmiyum, krom,

kurşun, kobalt,) kurumumuz laboratuvarında yapılmaktadır.

Proje sonucunda; Gaziantep, Osmaniye ve Kilis illeri tarım topraklarının bitki besin maddesi ve

potansiyel toksik element içerikleri belirlenerek, veri tabanı oluşturulup, haritalama işlemi

yapılacaktır.




Proje No TAGEM/TSKAD/13/A/A13/P07/01-09

Proje Başlığı Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve

Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri Tabanının

Oluşturulması ve Haritalanması

Alt proje: Tokat, Amasya ve Çorum İlleri Tarım Topraklarının Bitki

Besin Maddesi ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının


Projenin İngilizce

Başlığı

Determination of Plant Nutrition Status and Potential Toxic Element

Contents of Tokat, Amasya and Çorum Provinces Soils, Preparation of

Soil Data Base and Soil Maps

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitü Müdürlüğü

TOKAT

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Nurhan MUTLU

Yardımcı

Araştırmacılar

Dr. Selma ÖZTEKİN, Dr. Duran Kılıç, Yalçın KAYA, Hüseyin TOPAL,

Bülent BAŞARAN, Erhan ÖZER, Esma SÖYLEMEZ YEŞİLÇİMEN,

Prof. Dr. Hikmet GÜNAL, Alper MUTLU


Projenin Toplam Bütçesi 2013:334.050; 2014:12.250 Toplam: 346.300 TL

Proje Özeti: Bu çalışma, Tokat, Amasya, Çorum illeri tarım topraklarında bölgesel düzeyde

verimlilik, bitki besin elementi içerikleri ve potansiyel toksik element kapsamlarının belirlenmesi,

belirlenen verilerin coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak toprakların temel parametrik özelliklerine ait

dağılım haritalarının hazırlanması ve güncellenebilir-sorgulanabilir nitelikte ulusal toprak veri tabanı

oluşturulması amacıyla yürütülmüştür. Tarım alanlarını temsil edebilecek şekilde 2.5 x 2.5 km

aralıklarla oluşturulan grid noktalarına göre 0-20 cm toprak derinliğinden Tokat’tan 578, Amasya’dan

359 ve Çorum’dan 795, toplam 1732 adet toprak örneği alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde, bünye,

pH, EC, kireç, organik madde, alınabilir fosfor, ekstrakte edilebilir potasyum, kalsiyum, magnezyum,

sodyum, bor, demir, bakır, çinko, mangan, nikel, kadmiyum, krom, kurşun, kobalt; toplam bakır, çinko,

nikel, kadmiyum, krom, kurşun ve kobalt analizleri yapılmıştır. Toprak analiz sonuçları ulusal ve

uluslararası kriterlere göre değerlendirilerek, belirlenen fiziksel ve kimyasal özellikler yönünden

toprak dağılım haritaları üretilecektir.

Araştırma sonuçlarına göre; Tokat, Amasya, Çorum illeri genelinde toprakların bünyesi kumlu tın, killi

tın ve siltli kil, kil sınıfına girerken, pH orta alkali ve nötr sınıfında, tuz içeriği ise tuzsuz ve çok hafif

tuzlu, kireç içerikleri farklı sınıflarda olan bölge topraklarının organik maddesi orta seviyede yer

almaktadır. Ekstrakte edilebilir elementlerden fosfor çok yetersiz, yetersiz sınıfında, potasyum ve

kalsiyum içeriği çok yüksek iken, magnezyum içeriği orta seviyededir. Bölge toprakları farklı demir

ve çinko içeriklerine sahipken, bakır içerikleri çok düşük, mangan içerikleri ise çok yüksektir.

Anahtar Kelimeler: Tokat, Amasya, Çorum, Toprak verimliliği, potansiyel toksik element, veritabanı





Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi



Alt proje: Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman İlleri Tarım



Haritalanması

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü (DAGTEM)/ KAHRAMANMARAŞ

Pojeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Cafer Hakan YILMAZ


Halil AYTOP, Hatice Mehtap ERAYMAN, Zekeriya

KANTARCI, Arş. Gör. Ömer Faruk DEMİR, Prof. Dr. Hüseyin

DİKİCİ, Dr. Hakan YILDIZ

Başlama - Bitiş Tarihleri 01.01.2014 – 31.12.2016


Proje Özeti:

Bu çalışma, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman İlleri tarım topraklarının tamamını temsil

etmek üzere 1816 noktadan alınacak toprakların bitki besin maddesi ve potansiyel toksik

element kapsamlarının belirlenerek veri tabanı oluşturulması ve haritalanması amacıyla yapılan

ülkesel alt projedir.

Bu proje kapsamında şimdiye kadar, 2.5x2.5 km grid sisteminde belirlenen

koordinatlardan ve 0-20 cm derinlikten Kahramanmaraş’tan 688 adet, Malatya’dan da 673 adet

olmak üzere toplam 1361 adet toprak örneği alınmıştır. Böylelikle Kahramanmaraş ve Malatya

İlleri tarım topraklarının örneklemesi bitmiştir. Örnekleme noktalarından alınan her toprak için

arazi bilgi formları doldurulup bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Malatya’dan alınan 673 adet

toprak örneğinden 189 adetinin, Kahramanmaraş’tan alınan 688 adet toprak örneğinden ise 133

adetinin verimlilik, alınabilir element, ağır metal ve toplam element analizleri tamamlanmıştır.

Yani yapılması gerekli tüm analizler yapılmıştır. Yine Kahramanmaraş topraklarının 234

adetinin verimlilik, makro ve mikro element analizleri de bitmek üzeredir.

Adıyaman İli tarım toprakları için de arazi çıkışlarına ve alınan toprak örneklerinin

analizlerinin yapılmasına devam edilecektir.




Proje No TAGEM/TSKAD/13/A/A13/P07/01-06

Proje Başlığı Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve


Oluşturulması ve Haritalanması

Alt proje: Trakya Yöresi Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve



Projeyi Yürüten

Kuruluş

Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma İstasyonu

Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ

Yardımcı Araştırmacılar İlker KURŞUN,

Emel KAYALI,

Dr. Erdem BAHAR

Tuğçe Ayşe KARDEŞ.


Proje Bütçesi 2013: 117 000 TL 2014: 57 500 Toplam:174 000

Proje Özeti:

Bu çalışma, Trakya’da tarım yapılan toprakların büyük bir kısmını Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne

illerinin tarım arazilerini (İstanbul ve Gelibolu Yarımadası hariç) tanımlayacak şekilde; toprakların

bitki besin maddesi ve verimlilik durumu ile potansiyel toksik element kapsamlarının belirlenmesi,

belirlenen bu toprak özellikleri Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kapsamında değerlendirilerek güncel

toprak veri tabanları oluşturulması ve haritalanması amacıyla planlanmıştır.

Alınan toprak örneklerinde; temel verimlilik parametreleri (bünye, suyla doygunluk, toprak

reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, yarayışlı fosfor), makro ve mikro besin

elementleri (ekstrakte edilebilir K, Ca, Mg, Na, B, Fe, Cu, Zn, Mn) ve potansiyel toksik element içerikleri

(Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Pb ve Co) belirlenmiştir.

Ana proje kapsamında belirlenmiş koordinatlardan toprak örneklemesi 2013 yılı mart ayında

başlamış olup 2016 yıl sonu itibari ile Edirne’den 735, Kırklareli’den 490 ve Tekirdağ’dan 725 adet

olmak üzere toplam 1950 adet örnek alınmıştır. Alınan örneklerde, yukarıda belirtilen analizler

tamamlanmıştır.

Toprak analiz sonuçları, belli kriterlere göre sınıflandırılarak, besin maddelerinin eksiklik, yeterlilik

veya fazlalık, potansiyel toksik elementlerin ise toksiklik seviyeleri belirlenecektir. Toprak

parametrelerinin sınıflandırılmasından sonra Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kapsamında veri tabanı

oluşturulacak ve toprak dağılım haritaları üretilecektir.

Anahtar Kelimeler : Toprak kirliliği, toprak, bitki besin maddesi, potansiyel toksik elementler, CBS, Trakya Yöresi





Proje Başlığı




Alt proje: Erzurum, Bayburt ve Erzincan İlleri Tarım Topraklarının



Projenin İngilizce Başlığı Determination of Plant Nutrient and Potential Toxic Element Scope in

the Province of Erzurum, Erzincan and Bayburt's Agricultural Soils,

Creating Database and Mapping.


Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

-

Proje Yürütücüsü Meryem BAYRAKTUTAN - Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Murat ŞİMŞEK - Ziraat Yüksek Mühendisi

Dr. Alper POLAT - Ziraat Yüksek Mühendisi

Sümeyra KIR - Kimyager


Projenin Toplam

Bütçesi:

Toplam 705.745,20 TL

Proje Özeti : Bu projenin amacı, Türkiye tarım topraklarının yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde verimlilik




Bunu yapabilmek içinde küçük alanlardan başlayarak ülke geneline giderek öncelikle

enstitümüz çalışma alanına Erzurum, Erzincan ve Bayburt illeri tarım yapılan toprakların tamamını

tanımlayacak şekilde; toprakların bitki besin maddesi ve verimlilik durumu ile potansiyel toksik

element kapsamlarının belirlenmesi ve belirlenen bu toprak özelliklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri

(CBS) kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları oluşturulması ve haritalanması

amacıyla bu araştırma planlanmıştır.

2014 yılında örneklemeler tamamlanmış olup; GPS’ lere noktalar kaydedildikten sonra tarım

alanlarından 2.5 km x 2.5 km grid sistemine göre 0-20 cm derinlikten toprak örneklemesi

yapılmıştır. Örnekleme noktalarına gidilerek nokta kaydedilmiş, dört yönde fotoğrafları çekilmiş,

veriler GPS’ lerden bilgisayar ortamına aktarılarak veri tabanı ve haritalar için dosyalanmıştır.

Erzurum ilinden 759, Bayburt ilinden 195 ve Erzincan ilinden 372 adet olmak üzere toplam

1326 adet alınmış olup, alınan örneklerin tamamında temel verimlilik analizleri ( bünye, suyla

doygunluk, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, yarayışlı fosfor,

yarayışlı potasyum), toplam element analizleri ( tCd, tCo, tCr, tCu, tNi, tPb, tZn ) ve eksrakte

edilebilir (eCa, eMg, eNa, eCd, eCo, eCr, eCu,eFe, eMn, eNi, eZn ) element analizleri tamamlanmış,

bor analizi ise devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler : Veri tabanı, CBS, verimlilik, ağır metal, toprak haritaları.

DEVAM EDEN PROJELER (GELİŞME RAPORU)

AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI : Toprak Ve Arazi Bilgi Sistemleri


Proje Başlığı

Ülkesel proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi Ve


Oluşturulması Ve Haritalanması

Alt Proje :Konya, Karaman, Isparta, Burdur, Niğde, Aksaray İlleri Tarım



Haritalanması

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Toprak Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-

Proje Yürütücüsü Dr. Fevzi AKBAŞ

Yardımcı

Araştırmacılar

Necati ŞİMŞEKLİ, Kemal DUYAN, Feti KİRTİŞ, Osman MÜCEVHER,

Ahmet Haşim KESKİN, Salih BİTGİ, Ali İhsan YILDIRIM, Serap

ULUTAŞ, Öztekin URLA

Başlama- Bitiş

Tarihleri

01.01.2013 -31.12.2016

Projenin Toplam

Bütçesi:

192.700,00 TL

Proje Özeti: Konya, Karaman, Isparta, Burdur, Niğde, Aksaray İlleri tarım topraklarının tamamını

tanımlayacak şekilde; toprakların bitki besin maddesi ve verimlilik durumu ile potansiyel toksik

element kapsamlarının belirlenmesi, belirlenen bu toprak özellikleri Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)

kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları oluşturulması ve haritalanması amacıyla

bu araştırma planlanmıştır.

Proje kapsamında Konya, Karaman, Isparta, Burdur, Niğde, Aksaray tarım alanlarından

2,5x2,5 km grid sistemine göre 0-20 cm derinlikten 5334 toprak örneğinin alınması planlanmıştır.

2014-Eylül tarihinde başlayan toprak örnekleme çalışmaların 2016 yılı itibariyle bitirilmiştir.

Toplam 5334 toprak örnekleme noktasının 256 adedi iptal adilmiş olup, 5078 toprak örneği

alınmıştır.

Alınan toprak örneklerinde verimlilik analizlerinin (bünye, suyla doygunluk, toprak

reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç ve organik madde) önemli bir kısmının analizi

tamamlanmıştır. Alınabilir fosfor, ekstrakte edilebilir K, Ca, Mg, Na, B, Fe Cu Zn Mn Ni, Cd, Cr,

Co, ve toplam Cu, Zn, Ni, Cd, Cr, Co analizlerine önümüzdeki dönemde başlanacaktır.



PROGRAM ADI : Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği


Proje Başlığı




Alt proje: Diyarbakır, Batman ve Şırnak İlleri Tarım Topraklarının



Projeyi Yürüten Kuruluş GAP UTAEM / DİYARBAKIR

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Uğur BİLGE

Yardımcı Araştırmacılar Kudret BERAKATOĞLU,

Betül KOLAY,

Özlem AVŞAR,

Ahmet EFE,

Mehmet DÜZGÜN,

Ferhat OĞURLU

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2015 -31/12/ 2017

Projenin Toplam

Bütçesi:

2015 80.000 TL 2016 20.000 TL 2017 20.000

Toplam:120.000TL

Proje Özeti:

Bu çalışmada Diyarbakır, Batman ve Şırnak İlleri tarım topraklarının tamamını temsil etmek üzere

1466 noktadan alınacak toprakların bitki besin maddesi ve verimlilik durumu ile potansiyel toksik

element kapsamlarının belirlenmesi, belirlenen bu toprak özelliklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri

kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları oluşturulması ve haritalanması amacıyla

yapılan ülkesel alt projedir.

Bu proje kapsamında şimdiye kadar, 2.5x2.5 km grid sisteminde belirlenen

koordinatlardan ve 0-20 cm derinlikten Diyarbakır, Batman ve Şırnak İllerinden toplam 1466 nokta

belirlenerek veri tabanına yüklenmiştir. 2015-2016 yılları içerisinde Diyarbakır İli ’nden 108 toprak

örneği alınmış olup, verimlilik, alınabilir element, ağır metal ve toplam element analizleri

yapılmıştır. 2016 yılında Bölgedeki güvenlik olayları nedeniyle toprak örneği alınamamıştır.

Örnekleme noktalarından alınan her toprak için arazi bilgi formları doldurulup bilgisayar ortamına

aktarılmıştır.

2017 yılı içerisinde Diyarbakır, Batman ve Şırnak İlleri tarım topraklarının

örneklemelerinin bitirilmesi için de arazi çıkışlarına devam edilecektir.

SONUÇLANAN PROJE (SONUÇ RAPORU)



Proje No TAGEM/TSKAD/13/A/A13/P04/2

Proje Başlığı Kuru Koşullarda Ayçiçeğinin Azotlu Gübreleme Önerilerinde İndeks

Olarak Kullanılabilecek Parametrelerin ve Azotun Su Kullanma

Randımanı Üzerine Etkisinin Araştırılması

Projenin İngilizce Başlığı Determination of the Effect of Nitrogen and Parameters Used as Index

in Nitrogen Fertilization Proposals of Sunflower in Dry Conditions on

Water Use Efficiency

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma İstasyonu

Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ

Yardımcı Araştırmacılar Tuğçe Ayşe KARDEŞ


Proje Bütçesi 110 000TL

Proje Özeti: Bu araştırmada, ayçiçeği bitkisinin azotlu gübreleme önerilerinde indeks olarak

kullanılabilecek; topraktaki amonyum ve nitrat azotu, organik madde, saturasyon, gibi parametreler

kullanılarak, kuru koşullarda yetiştirilen ayçiçeği bitkisinden optimum verim alınabilmesi için,

uygulanması gereken azot miktarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bunun yanı sıra, uygulanan

azotun, kuru koşullarda ayçiçeği bitkisinin su kullanma randımanına üzerine etkisi de belirlenmiştir.

Bu amaçla, 2013, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında, Trakya Yöresinde 26 adet tarla denemesi

yürütülmüştür. Latin Karesi deneme deseninde yürütülen denemelerde; 0, 3, 6, 9 ve 12 kg/da (N) azotlu

gübre seviyeleri uygulanmıştır.

Araştırma sonuçlarına göre, topraktaki amonyum+nitrat azotu miktarı, nitrat azotu miktarı ve organik

madde miktarı ile her bir deneme de maksimum ürün elde etmek için verilmesi gereken azot miktarı

arasında önemli korelasyon katsayıları elde edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, topraktaki 0-30 cm ve

0-60 cm derinliklerde bulunan Amonyum+Nitrat azotu miktarlarına göre, kalibrasyon hesaplamaları

yapılarak, ayçiçeği ekimi öncesi bu azot formları belirlenerek Trakya'da kuru koşullarda ayçiçeğine

verilmesi gereken azotlu gübre miktarı hesaplanabilmektedir.

Azotlu gübrelemede, azot miktarı arttıkça; ayçiçeği bitkisinin yağ oranının azaldığı, bitki toplam azot

içeriğinin arttığı, su kullanma randımanının ise verime paralel olarak 3 ve 6 kg/da N seviyelerinde arttığı

9 kg/da N’den sonra ise azaldığı belirlenmiştir.




Proje No: TAGEM/TSK-11/A13/P04/01

Proje Başlığı

Eskişehir Sulu Koşullarında Buğday-Şekerpancarı Münavebesinde

Fiğin (ara bitki) Yeşil Gübre Olarak Kullanımı ve Azaltılmış Azot

Dozları Uygulamasının Şekerpancarı Verimine ve Bazı Toprak

Özelliklerine Etkileri

Projenin İngilizce Başlığı


Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

-

Proje Yürütücüsü Gülser YALÇIN

Yardımcı Araştırmacılar Kadriye TAŞPINAR, Ramazan YAVUZ, Serdar TOPRAK, Özgür

ATEŞ, Volkan ALVEROĞLU, Halil POLAT


Projenin Toplam

Bütçesi:

2011- 13500 TL, 2012 – 6000, 2013 – 6000, 2014 - 2015-

= Toplam 25500 TL

Proje Özeti :

Bu araştırma 2011 – 2015 yılları arasında buğday-şekerpancarı münavebesinde meydana

gelen 8 aylık boş süreyi değerlendirerek araya bir baklagil yem bitkisi ekilerek toprağa karıştırılmış,

toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkisi incelenmiştir. Aynı zaman da yeşil gübreleme ile

münavebe bitkisi şekerpancarının ekiminde kullanılan kimyasal gübre tüketimine etkisini

belirlemek üzere yapılmıştır. Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Topraksu yerleşkesinde

tesadüf blokları deneme deseninde 6 konulu ve 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Buğday

hasadından sonra Macar fiği ekilmiş ve 1/3 çiçeklenme tamamlandığında biçilerek toprağa

karıştırılarak çürümeye bırakılmıştır. Şekerpancarı ekimleri konular: Buğday + Şekerpancarı (-F /

20 kg/da N), Buğday + fiğ + şekerpancarı (0 kg –N /da), Buğday + fiğ + şekerpancarı (5 kg/da N),

Buğday + fiğ + şekerpancarı (10 kg/da N), Buğday + fiğ + şekerpancarı (15 kg /da N), Buğday +

fiğ + şekerpancarı (20 kg /da N) göre yapılmıştır.

Yeşil gübrelemenin toprağın fiziksel özelliklerine olan etkisi incelendiğinde; yeşil

gübreleme toprağın fiziksel analizlerinden hidrolik iletkenlik analizini artırmada etkili olduğu

görülmüştür. Buğday – Şekerpancarı münavebesine araya yeşil gübre olarak fiğ alınması

şekerpancarı tarımında kullanılan azotu düşürerek kimyasal kullanımını bir miktar azaltmaktadır.

Üç yıllık ortalama verimler üzerinden yapılan değerlendirmede her üç yılda da 13,84 kg azotlu

gübre ile 8234,42 kg şekerpancarı verimi optimum şekerpancarı verimi belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler : Münavebe, yeşil gübre, şekerpancarı, azot




Proje No

Proje Başlığı


Alt Proje: Turunçgil Fidan Yetiştirciliğinde Anabaena Sp. GO1’

in Biyogübre Olarak Kullanım Olanaklarının Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü


Proje Lideri Kerem YÜKSEL

Proje Yürütücüleri

Mehmet ÖZDEMİR

Bora AĞSARAN

Dr. Işılay YILDIRIM

Doç. Dr. Gülten ÖKMEN


Projenin Toplam Bütçesi 15000TL

Proje Özeti

Dünya nüfusundaki hızlı artış beraberinde gıda maddelerine olan talebi de artırmıştır. Bu nedenle birim

alandan daha fazla verim alabilmek amacıyla tarımda gübre kullanımı önemli bir hale gelmiştir. Günümüzde

en fazla kullanılan gübre çeşidi kimyasal gübrelerdir. Fakat kimyasal gübrelerin yanlış kullanımı sonucu tarım

arazilerinde tuzluluk artmış, organik madde miktarı azalmış ve mikroorganizmalardan oluşan bir ekosistem

olan toprağın yapısı bozulmuştur. Bu nedenle son yıllarda, “iyi ve sürdürülebilir tarım uygulamaları” gibi bazı

yeni yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Verimliliğin artırılması ve sürdürülebilirliği, toprakların fiziksel ve kimyasal

yapısının iyileştirilmesi, insan sağlığının korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi için organik gübrelerin

kullanımı önem kazanmıştır. Organik gübreler içerisinde son zamanlarda üzerinde yoğun araştırmalar yapılan

biyogübreler oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Biyogübreler ayrıca, organik ve mineral gübrelerin bitki

tarafından daha etkin bir şekilde alınmasını sağlayarak verimi artırmaktadır. Biyogübreler içerisinde tek hücreli

siyanobakterileri içeren süspansiyonlar önemli bir yer tutmaktadır.

Bu projenin amacı, farklı biyogübrelerin turunçgil fidan yetiştiriciliğinde kullanım olanaklarının

araştırılmasıdır. Projede, materyal olarak Yerli Turunç anacı (BATEM 360) ve çeşit olarak ise ‘BATEM Fatihi’

(BATEM 97) portakal çeşidi kullanılmıştır. Farklı biyogübre uygulamaları için fidanlara, uygun besi

ortamlarında kültüre alınan Anabaena sp. GO1 ve kimyasal gübrelerden belirlenen dozlarda ve 3 dönemde

verilmiştir. Kontrol grubuna hiçbir gübre uygulanmamıştır. Daha sonra çöğürlerin şaşırtılmasından önce

başlamak üzere deneme sonuna kadar bitkilerde çeşitli ölçümler (kök uzunluğu, kuru ve yaş ağırlığı, gövde

çapı, bitki boyu vb. ) yapılmıştır. Ayrıca denemenin başlangıcı ve sonunda yetiştirme ortamı ve yaprak

analizleri yapılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre planlanmış ve sonuçlar varyans analizine

göre değerlendirilmiştir.

Çalışmada, biyogübre uygulamaları sonucunda biyogübre uygulamalarının çöğürün kök boğazı çapına,

aşılama zamanı çöğürün gelişimi üzerine ve aşılı fidanın gelişimi üzerine kontrolden yüksek değerlere sahip

olduğu saptanmıştır. Aşılama öncesi çöğürün kök ve gövde gelişimi üzerine yaptığımız çalışmada, biyogübre

uygulamalarının kontrole yakın değerler gösterdiği saptanmıştır. Çalışmamızda, uygulama sonunda yaprak

mineral analizleri yapılmış ve biyogübre uygulamalarının azot, fosfor ve potasyum gibi mineral oranlarını

artırdığı ve kontrolden yüksek değerlere sahip olduğu bulunmuştur. Uygulama sonunda yaprak mineral

analizleri yapılmış ve 1,5 gram biyogübre uygulamasında fosfor oranı kontrolden yüksek bulunurken 3 gram

biyogübre uygulamasında da demir oranı kontrolden yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak, biyogübre

uygulamalarında kullanılan Anabaena sp. GO1 kültürünün pek çok uygulamada turunçgil fidanı üzerinde

kontroldan iyi sonuçlar verdiği saptanmıştır. Bundan sonraki çalışmalarda, daha farklı konsantrasyonlarda

biyogübre uygulamalarının denenmesine ve farklı bitkilerin verimi üzerine çalışmaların yoğunlaşılmasına

gerek duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Biyogübre, Anabaena sp. , Turunçgil fidanı.




Proje No:

Proje Başlığı

Harran Ovası Koşullarında Mikoriza (Glomus mossea) ve Farklı

Fosfor Dozlarının Biber Bitkisinin Gelişimine Ve Verimine Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Şanlıurfa

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Çukurova Üniversitesi Ziraat

Fakültesi

Proje Yürütücüsü Nesibe Devrim ALMACA

Yardımcı Araştırmacılar Abdullah Suat NACAR

Yonca ŞATIR

Murat ŞİMŞEK

Sibel SOYLEMEZ

Doç. Dr. Ahmet ALMACA

Prof. Dr. İbrahim ORTAŞ

Dr. Ayşe Gülgün ÖKTEM


Projenin Toplam Bütçesi: 6900 TL.

Proje Özeti

Harran Ovası koşullarında Koruklu Talat Demirören Araştırma istasyonunda 2013-2016 yılları

arasında yapılmıştır. Mikoriza (G.mossea) aşılaması ve fosfor uygulamasının biber bitkisinin

gelişimi, beslenmesi ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür.

Araştırmada G. mossea mikoriza uygulanmıştır. Araştırmada inan-3363 biber çeşidi kullanılmıştır

Denemede her parsele eşit 21 kg N/da olacak şekilde % 21’lik Amonyum sülfat kullanılmıştır.

Fosfor kaynağı olarak % 42-44’lük Triple süper fosfat gübresinden yararlanılmıştır. Deneme deseni

tesadüf bloklarında faktöryel deneme desenine göre 3 tekkerürlü olacak şekilde kurulmuştur. Altı

farklı fosfor dozu, tek mikoriza türü kullanılmıştır. Mikoriza Uygulamaları F: Fide döneminde

mikoriza uygulaması FT: Fide ve fidenin tarlaya aktarılması aşamasında mikoriza uygulaması ve

K: Mikoriza uygulaması yapılmayan (kontrol) konularından oluşurken, Fosfor uygulamaları 0, 2,5,

5, 10, 15, 20 kg P2O5 /da olacak şekilde gerçekleşmiştir.

Üç yıllık verim değerleri ile yapılan toplu analiz sonucunda mikoriza uygulanmadan yalnızca

fosforlu gübre uygulanması durumunda, biber verimi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacı ile.

yapılan regresyon analizinde, denemede sadece farklı fosforlu gübre dozları uygulanarak en yüksek

verim almak için ekonomik olarak 10,1 kg/da. fosforlu gübre yeterli olabileceği sonucuna

varılmıştır.

Fide döneminde ve fidenin tarlaya dikimi sırasında uygulanabilecek ekonomik fosforlu gübre

miktarı ile sadece fide döneminde mikoriza uygulaması durumunda fosforlu gübre miktarı 7,1 kg/da

verilmesi ekonomik analize göre yeterli olacağı tesbit edilmiştir. Bu sebeple iş yükü göz önünde

bulundurularak sadece Fide döneminde mikoriza uygulaması ve 7,1 kg/da fosfor dozu Harran Ovası

koşulları için önerilebilir.

Anahtar kelimeler: Harran Ovası, Mikoriza (G.mossea), Fosfor, Biber




Proje No:

Proje Başlığı


Alt Proje: Doku-Organ Kültürü Kullanılarak İn Vitro Şartlarda

Arbusküler Mikorizalardan Monokültür Üretimi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Aynur DİLSİZ

Yardımcı Araştırmacılar Songül DALCI.

Dilek KAYA

Prof.Dr. Khalid Mahmood Khawar BHATTI


Projenin Toplam

Bütçesi:

60.700

Proje Özeti: Ülkemiz topraklarında doğal olarak bulunan faydalı mikoriza mantarlarının saf kültür

olarak elde edilmesi ve biyolojik gübre olarak üretilmesi amacı ile in vitro şartlarda mikoriza

sporlarından monokültür yapılması bu projenin amacını oluşturmaktadır. Projede amaçlanan

çalışmalara başlanmış; B planı uygulanarak steril koşullar sağlanarak yonca (Medicago sativa )

bitkisi konukçu olarak kullanılmıştır.

2014 yılında aksaklık nedeniyle projenin bir yıl uzatılması kararı alınmıştır.

2015 yılı içerisinde yeni bir laboratuvar kurulması çalışmaları devam etmiş ve uygun laboratuvar

koşulları ancak kasım ayında oluşturulmuştur.

2016 Projenin devamında yapılması gereken toprakların sera denemesi sonrasında köklerden

mikoriza spor izolasyonu, dezenfeksiyonu sonrasında doku kültüründe elde edilen saçak köklere

sporların aşılanması yapılmış. Doku kültürü ortamı olarak MS besi ortamına NAA ve IBA

hormonları eklenerek kök gelişimi teşvik edilmiştir. Topraktan izole elde edilen stok sporlar bu

kökler üzerine alınarak mikoriza spor çoğaltılması işlemine geçilmiştir. Mikoriza sporlarının saf

olarak çoğaltılmasında kullanılmak üzere yonca (Medicago sativa ) tohumları bitki büyütme

odasında çimlendirildikten sonra yeterli kök oluşmaya başladığında bu kökler yeni petrilere

aktarılmış ve topraktan izole edilmiş olan stoktaki sporlar ile MS’li ortama aktarılmıştır. Topraklarla

serada mikorizal enfeksiyon potansiyelinin tespiti için saksılarda deneme kurulmuştur.




Proje No: TAGEM-BB-100205J01

Proje Başlığı Şanlıurfa Koşullarında Yetiştirilen Zeytinde (Olea europaea L.) Çinko ve Bor

Uygulamalarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri

Projenin İngilizce

Başlığı

Effects of Zink and Boron Applications on Yield and Quality on Olive (Olea

europaea L.) in Grown Şanlıurfa Conditions.

Yürütücü Kuruluş GAP Toprak-Su Kaynakları ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Yürütücüsü Sibel SÖYLEMEZ

Yardımcı

Araştırmacılar

N.Devrim ALMACA

Dr. Hatice KARA

Dr. A.Gülgün ÖKTEM

Dr. Ebru SAKAR

Prof. Dr. Bekir Erol AK

Proje Başlama- Bitiş

Tarihleri

2011-2015

Proje Bütçesi 2011- 7 800 TL, 2012- 7 800 TL, 2013- 7 800 TL, 2014- 7 800, 2015- 7 800

Proje Özeti: Zeytin ağaçları diğer meyve türlerine oranla olumsuz koşullara daha dayanıklı olmakla beraber

verim ve kalite düşmesi gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. En çok karşılaşılan sorunlar, noksanlıklar ve besin

element dengesizlikleri olup, fazlalıklara oldukça az rastlanmaktadır. Besin maddesi noksanlıklarının

başlangıcında normal ve sıhhatli gibi görünen ağaçlarda, ileri noksanlık durumlarında yaprak, çiçek, sürgün,

gövde ve meyvelerde bariz olumsuzluklar ortaya çıkar. Ülkemiz zeytinliklerinde taban gübrelemesi hariç

topraktan gübreleme yapılmamakta ya da az miktarda yapılmaktadır. Bu yüzden yapraktan yapılacak olan

gübreleme önem arz etmektedir. Tüm bu olumsuzlukları ortadan kaldırabilmek amacıyla sonbaharda yaprak

ve gerekli toprak analizleri yapılarak, zeytin ağacının element noksanlıkları saptanmalıdır. Denemede,

Gemlik zeytin çeşidinden oluşan kapama bir zeytin bahçesi kullanılmıştır. Bu amaçla yapılması uygun

görülen proje kapsamında denemenin ilk 2 yılında ön verim sonuçları alınmıştır. Daha sonraki yıllarda ön

verim değerlerine göre seçilen ağaçlarda uygulamalara başlanmıştır. Uygulamalara 4 yıl süresince devam

edilmiştir. Çalışma süresince bahçede fenolojik gözlem takibi ile beraber her bir ağaca ve yıllara ait ortalama

verim değerleri alınmış, meyve örneklerinde bazı pomolojik ve kimyasal analizler gerçekleştirilmiştir. Bu

proje ile yapraktan farklı dozlarda çinko ve bor uygulaması yapılarak, noksanlık sınırında bulunan çinko ve

borun bitkinin ihtiyacı olan düzeye ulaşmasıyla uygulamanın zeytinin verim ve kalitesi üzerine etkileri

gözlemlenmeye çalışılmıştır. Zeytin yaprağı tüylü, yaprağını çevreden koruyan ve yüzeyini kaplayan kalın

ve kompleks fizikokimyasal yapıda bir kütin tabakasına sahip, yaprak yüzey alanı dar ve yaprak et kalınlığı

fazla olan bir yaprak özelliğine sahiptir. Bu sebeplerin yanı sıra, bölge ekolojisinin çok güneşli ve sıcak

olması, stomaların sıcaklık stresi faktörüyle daha da derine gömülmüş ve kapanarak küçülmüş olması gibi

sebeplerinde etkisiyle zeytinde yaprak gübrelemesinden etkin bir sonuç alınamadığı gözlemlenmiştir.

Burada çinko ve bor gibi hareketliliği oldukça ağır mikro elementlerle çalışıyor olmanın etkisinin de ayrı bir

rol oynamış olabileceği düşünülmektedir. Tüm bu belirtilen sonuçlar ışığında, araştırma süresince gemlik

zeytin çeşidi üzerinde yapraktan uygulanan çinko ve bor gübrelemesinin verim ve kalite kriterleri üzerinde

her ne kadar artış sağlasa da yapılan analizlerle istatistiksel anlamda bu değişimin önemli olmadığı tespit

edilmiştir.

Anahtar kelimeler: Şanlıurfa, zeytin, bor, çinko





Proje Başlığı:

Sera Koşullarında Bazaltik Tüf ve Çiftlik Gübresi

Uygulamasının Toprak Solarizasyonuna Etkilerinin

Araştırılması ve Toprak Sıcaklığının Matematiksel

Modellenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş: Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi

Destekleyen Kuruluş: Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü: Dr. Yusuf TÜLÜN

Yardımcı

Araştırıcılar:

Günsu ALTINDİŞLİ ATAĞ

Prof. Dr. Alhan SARIYEV

Prof. Dr. İbrahim Halil ELEKCİOĞLU

Prof. Dr. Mustafa GÖK

Yrd. Doç. Dr. Kemal DOĞAN

Ar. Gör. Hesna PAMİRALAN

Havva AKÇA

Başlama-Bitiş Tarihleri: 2012-2015

Projenin Toplam

Bütçesi:

32,000 TL

Proje özeti:

Araştırma 2011-2015 yıllarında Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Tarsus

Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Lokasyonunda yer alan 6x20x2,5 m boyutlarında 3 adet

çelik konstrüksiyonlu plastik örtülü serada yürütülmüştür. Araştırmanın esas konusu

toprakta etkili solarizasyon konularının araştırılması ve ısısal iletkenlik-toprak su içeriği

ilişkisini ortaya koyan yaklaşım geliştirmek ve toprakta sıcaklık dağılımının matematiksel

modellenmesini oluşturmaktadır. Toprakta ısının iletimi ve depolanmasında ve solarizasyon

etkinliğinde termal özelliklerin belirlenmesi önemlidir. Bu araştırmada seralarda toprak

yüzeyine, Bazaltik Tüf (BT), Yanmamış büyük baş hayvan gübresi (ÇG), ÇG+BT, Normal

solarizasyon (NS) ve K uygulamasının solarizasyondaki etkinliği irdelenmiştir. Solarizasyon

1 ay süre ile yaz mevsiminde yaklaşık 2m×2m boyutlarındaki parsellerde saydam polietilen

örtü kullanılarak uygulanmıştır. Toprak su içeriği değişimi TDR aleti ile izlenmiştir. Toprak

sıcaklıkları sürekli olarak 30 dakika aralıklarla 5, 20 ve 30 cm toprak derinliklerinde

ölçülmüştür. Termal difüzivite (D), ısı denkleminden çözülerek türetilmiş olan sıcaklık-

genlik denkleminde toprak sıcaklıkları kullanılarak hesaplanmıştır. Her 3 yılda da en yüksek

toprak sıcaklığı 5 cm derinlikte ÇG ve BT+ÇG uygulanan parsellerde elde edilmiştir. Toprak

sıcaklığının modellenmesi kapsamında ise çalışılan tüm derinliklerde ölçülen ve modelden

elde edilen sıcaklıkların birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür.





Proje Başlığı Fertigasyon Yöntemiyle Farklı Miktarlarda Azotlu Gübre Uygulamalarının

Patates Yumru Verimi ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerine Etkilerinin

Belirlenmesi

Projenin İngilizce Başlığı Effect of Water Application With Fertigation Method, Different Dose of

Nitrogen Fertilizer on Some Yield Parameters of Corn (Solanum tuberosum)

Projeyi Yürüten Kuruluş Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Konya Şeker Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

Proje Yürütücüsü Dr. Yusuf IŞIK

Yardımcı Araştırmacılar Naci DEMİRCİ

Nihal GÖKSU


Projenin Toplam Bütçesi 2013: 36 100 TL, 2014:19 100 TL, 2015:19 100 TL Toplam:74.300 TL

Proje Özeti

Bu çalışma; damla sulama ile yetiştirilen patateste, Orta Anadolu koşullarında ‘Fertigasyon Yöntemiyle’

farklı miktarlarda azotlu gübre ve farklı seviyelerde su uygulamalarının verim üzerine etkilerini belirlemek

amacıyla yürütülmüştür.

Tesadüf blokları deneme desenine göre, açık kaptan buharlaşmanın 1.00 ve 1.25 katı olmak üzere iki

farklı sulama suyu seviyesinde 0.00 mg L-1, 10,0 mg L-1, 20,0 mg L-1, 30,0 mg L-1 , 40,0 mg L-1, ve 50,0 mg

L-1 olmak üzere altı ayrı azot dozu uygulanmıştır. Açık kaptan buharlaşmanın 6 günlük farkları esas alınarak

su ve gübre uygulaması yapılmış, azot kaynağı olarak da Amonyum Nitrat(%33) gübresi kullanılmıştır.

Projenin üç yılı ortalama sonuçlarına göre;

Açık kaptan buharlaşmanın 1.00 sulama suyu seviyesinde; 0.00 mg L-1, 10,0 mg L-1, 20,0 mg L-1, 30,0

mg L-1 , 40,0 mg L-1 ve 50,0 mg L-1 azot uygulamalarında parsellerden sırasıyla 2 104 kg/da, 2 849 kg/da,

3 186 kg/da, 3 493 kg/da, 3 604 kg/da, 3 495 kg/da,

Açık kaptan buharlaşmanın 1.25 sulama suyu seviyesinde; 0.00 mg L-1, 10,0 mg L-1, 20,0 mg L-1, 30,0

mg L-1, 40,0 mg L- ve 50,0 mg L-1 azot uygulamalarında parsellerden sırasıyla 2 179 kg/da, 3 028 kg/da, 3 531

kg/da, 3 902 kg/da, 4 164 kg/da, 4 044 kg/da,

kök verimi elde edilmiştir.

Gübreleme döneminde üç yılın ortalaması olarak açık kaptan buharlaşma 494 mm olup, üç deneme

yılının ortalaması olarak, sulama döneminde toplam 681 mm buharlaşma olmuştur.

Sulama suyunun azot yoğunluğu ile verim arasında belirlenen ilişkilere göre, açık kaptan buharlaşmanın

1,00 katı sulama suyu uygulanması durumunda, sulama suyunun azot yoğunluğu 40 mg/l seviyesinde, açık

kaptan buharlaşmanın 1,25 katı sulama suyu uygulanması durumunda ise sulama suyu azot yoğunluğu 43 mg/l

seviyesinde en yüksek şeker pancarı kök verimine ulaşılmıştır.

Yapılan hesaplamalar sonucunda, açık kaptan buharlaşmanın 1,00 katı sulama suyu uygulanması

durumunda, sulama suyunun ekonomik optimum azot yoğunluğu 38 mg/l seviyesini geçmemelidir. Uygulanan

sulama suyunun açık kaptan buharlaşmanın 1,25 katı olması durumunda ise ekonomik olarak uygulanabilecek

en yüksek azot miktarı, 41 mg/l olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Fertigasyon, patates, su kullanım seviyesi, azotlu mineral gübreleme





Proje Başlığı Fertigasyon Yöntemiyle Farklı Miktarlarda Azotlu Gübre

Uygulamalarının Şeker Pancarı Kök Verimi ve Bazı Kalite Özellikleri

Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projenin İngilizce

Başlığı

Effect of Water Application With Fertigation Method, Different Dose of

Nitrogen Fertilizer on Some Yield Parameters of Corn (Beta vulgaris L.)

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

Konya Şeker Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

Proje Yürütücüsü Naci DEMİRCİ

Yardımcı

Araştırmacılar

Dr. Yusuf IŞIK


Projenin Toplam Bütçesi 2013: 36 100 TL, 2014:19 100 TL, 2015:19 100 TL Toplam:74.300 TL

Proje Özeti

Bu çalışma; damla sulama ile yetiştirilen şeker pancarında, Orta Anadolu koşullarında

‘Fertigasyon Yöntemiyle’ farklı miktarlarda azotlu gübre ve farklı seviyelerde su uygulamalarının

verim üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.

Tesadüf blokları deneme desenine göre, açık kaptan buharlaşmanın 1.00 ve 1.25 katı olmak

üzere iki farklı sulama suyu seviyesinde 0.00 mg L-1, 8,0 mg L-1, 16,0 mg L-1, 24,0 mg L-1 ve 32,0

mg L-1 olmak üzere beş ayrı azot dozu uygulanmıştır. Açık kaptan buharlaşmanın 6 günlük farkları

esas alınarak su ve gübre uygulaması yapılmış, azot kaynağı olarak da Amonyum Nitrat(%33) gübresi

kullanılmıştır.

Projenin üç yılı ortalama sonuçlarına göre;

Açık kaptan buharlaşmanın 1.00 sulama suyu seviyesinde; 0.00 mg L-1, 8,0 mg L-1, 16,0 mg

L-1, 24,0 mg L-1 ve 32,0 mg L-1 azot uygulamalarında parsellerden sırasıyla 5 342 kg/da, 7

911 kg/da, 9 849 kg/da, 10 798 kg/da, 10 956 kg/da,

Açık kaptan buharlaşmanın 1.25 sulama suyu seviyesinde; 0.00 mg L-1, 8,0 mg L-1, 16,0 mg

L-1, 24,0 mg L-1 ve 32,0 mg L-1 azot uygulamalarında parsellerden sırasıyla 5 711 kg/da, 8 745 kg/da,

10 236 kg/da, 11 212 kg/da, 11 143 kg/da,

kök verimi elde edilmiştir.

Gübreleme döneminde üç yılın ortalaması olarak açık kaptan buharlaşma 694 mm olup, üç

deneme yılının ortalaması olarak, sulama döneminde toplam 753 mm buharlaşma olmuştur.

Yapılan hesaplamalar sonucunda, açık kaptan buharlaşmanın 1,00 katı sulama suyu

uygulanması durumunda, sulama suyunun ekonomik optimum azot yoğunluğu 28,9 mg/l seviyesini

geçmemelidir. Uygulanan sulama suyunun açık kaptan buharlaşmanın 1,25 katı olması durumunda ise

ekonomik olarak uygulanabilecek en yüksek azot miktarı, 26,4 mg/l olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Fertigasyon, şeker pancarı, su kullanım seviyesi, azotlu mineral gübreleme





Proje Başlığı

Fertigasyon Yöntemiyle Uygulanacak Azot ve Fosforun, Salçalık

Biberin Verimi ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkisinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Nuri CANDAN


Kürşat ÜNER,

Mehmet GÜNDÜZ,

Vural KARAGÜL,

Neslihan UZUN,

Oğuz Fehmi ŞEN,

Prof. Dr. Dursun EŞİYOK


Projenin Toplam Bütçesi: 2013:44.850 2014:16.680 2015:17.560 Toplam:79.090

Proje Özeti Biber yetiştiriciliği; nüfusun artması, gıda ihtiyacı ve salça sanayinin gelişmesi ile artmıştır.

Yüksek verim ve kaliteli ürün için ıslah çalışmalarının yanında biberin gübrelenmesi, iklimsel

zorunluluklar ve yapılan desteklemeler basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaşması ile fertigasyon

öne çıkmıştır.

Fertigasyonla istenilen zaman ve konsantrasyonda uygulanma, gübrelerin üniform olarak

dağıtılması, yüzey akışı ve yıkanma yolu ile gübre kayıpların en aza indirilmesi, çevre kirliliğinin

engellenmesi ve ayrıca gübreleme maliyetinin azalması sağlanabilir.

Araştırmada Yalova Yağlık 28 biber çeşidi kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme

desenine uygun olarak 4 tekerrürlü kuruldu.

Parsel büyüklüğü; Dikimde :3.20mx7.00m=22.40 m2

Hasatta :1.60mx5.60m=8.96 m2

Konular;Azot Denemesinde: Fosfor Denemesinde:

N0=0 kg/N/da (0 ppm), P0=0 kg/P2O5/da (0 ppm),




N4=36 kg/N/da (80 ppm) olarak, P4=20 kg/P2O5/da (44 ppm) olarak uygulanmıştır.

Sulamalar haftada iki kez 3-4 gün aralıklarında; gübreleme ise 4 günlük sulama

uygulamalarında yapıldı. Gübre olarak %33’lük Amonyum Nitrat ve %85’lik Fosforik Asit

kullanıldı. Azot denemesinde 15 kg/P2O5/da olarak Fosforik Asit, fosfor denemesinde 22 kg/N/da

olarak Amonyum Nitrat(%33) eşit miktarda verildi. Fosfor denemesinde 20 cm’ye kadar 10 cm

aralıklarla her konu için fosforun topraktaki hareketi takip edildi. Verim ve bazı kalite öğelerinin

her yıl varyans analizleri, toplu değerlendirmede ise regresyon analizi yapılarak sonuca gidilecektir.





Proje Başlığı

Damla Sulama Sistemi İle Uygulanan Farklı Dozlardaki

Azotun Washington Navel Portakalında Verim Ve Kalite

Özellikleri Üzerine Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş


Proje Yürütücüsü Dr. Dilek GÜVEN


Dr.Cevdet F. ÖZKAN,

Dr.Filiz ÖKTÜREN ASRİ,

Nuri ARI,

Elif Işıl DEMİRTAŞ,

Zeynep Eryılmaz,

Mehmet Ali Çelikyurt

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2012- 31/03/2016


Proje Özeti Bu çalışma, Washington Navel portakalında, yüksek verim ve kalite için, damlama sulama

sistemiyle uygulanması gereken en ekonomik azot dozunun belirlenmesi, Ülkemiz portakal

yetiştiriciliğinde dengesiz azotlu gübrelemeden kaynaklanan verim ve kalite sorunlarının

çözülmesi, portakal yetiştiriciliğinde aşırı azotlu gübre kullanımının engellenerek, çevre ve

insan sağlığına verilebilecek zararların önlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Deneme Antalya

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünde bulunan, turunç anacı üzerine aşılı, 13 yaşındaki

Washington Navel ağaçlarında, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü 5 uygulama

(0, 350, 700, 1050, 1400 g N/ağaç) olacak şekilde planlanmıştır. 2012 yılı Aralık ayında ön

verimler alınmış, 2013 yılı Şubat ayından itibaren ise projede belirlenen çalışma takvimine göre

gübre uygulamaları yapılmış, sonuçlar sunulmuştur. Denemenin ikinci uygulama yılı olan

2014’de projede belirtilen gübre dozları Şubat-Ağustos ayları arasında haftalık olarak damla

sulama sistemi ile uygulanmıştır. 2014 yılı Eylül ayında her parselden alınan yaprak

örneklerinde ise kuru madde de toplam makro ve mikro element analizleri Kacar ve İnal (2008)

tarafından bildirildiği şekilde yapılmıştır. 2014 yılı Aralık ayında meyvelerin hasatları yapılmış

ve ağaç başına düşen verim değerleri ile her uygulamadan alınan meyve örneklerinde, meyve

ağırlığı, meyve uzunluğu, meyve genişliği, indeks, kabuk kalınlığı, dilim sayısı, usare miktarı,

suda çözünür kuru madde miktarı, titre edilebilir asit miktarı ve usare pH’sı değerleri

belirlenmiştir. 2013 ve 2014 yılı verileri değerlendirildiğinde verim değerlerinin regrasyon

analizi yapıldığında sonuç olarak sulama suyu ile azotlu gübre uygulamasında verim açısından

verilmesi gereken optimum dozun 715 g N/ağaç olduğu saptanmıştır.

SONUÇLANAN PROJELER (SONUÇ RAPORU)




Proje Başlığı Ülkesel Proje: Türkiye Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve Potansiyel

Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri Tabanının Oluşturulması ve

Haritalanması

Alt proje: Şanlıurfa ve Mardin İlleri Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri Tabanının Oluşturulması ve Haritalanması

Yürütücü Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - ŞANLIURFA

Proje Yürütücüsü Mehtap SARAÇOĞLU

Yardımcı

Araştırmacılar Nesibe Devrim ALMACA

Hatice KARA

Proje Başlama-

Bitiş Tarihleri

2015-2016

Proje Bütçesi 144.824,45 Proje Özeti: Şanlıurfa, Mardin ve Siirt İlleri tarım yapılan toprakların tamamını tanımlayacak şekilde; toprakların bitki besin maddesi ve

verimlilik durumu ile potansiyel toksik element kapsamlarının belirlenmesi, belirlenen bu toprak özellikleri Coğrafi Bilgi

Sistemleri (CBS) kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları oluşturulması ve haritalanması amacıyla bu araştırma

yapılmıştır. Araştırma alanı Şanlıurfa, Mardin ve Siirt illerini kapsamaktadır. Ancak Mardin ve Siirt İllerinde yaşanan olaylar

neticesinde bu iller iptal olmuştur. Sadece Mardin İli’ nin bir kısmı alınabilmiştir. Şanlıurfa ilinden 1705 toprak örneği ile Mardin

ilinden ise 251 toprak örneği alınmıştır. Örneklemeler 0-20 cm derinlikten ve Türkiye haritası üzerinde oluşturulmuş 2.5 x 2.5

km’lik gridlerden alınmıştır. Şanlıurfa İli’nde verimlilik analizi tamamlanan 1705 adet toprak örneğinde; saturasyon (işba) %

29-110 arasında; kum içeriği % 7.39-70.00 arasında, kil içeriği % 12.00-72.88 arasında, silt içeriği % 8.00-54.00 arasında, toprak

bünyesi kumlu, kumlu tın, siltli kum, killi tın, siltli ve kil bünyeli; pH 5.71-8.20 arasında orta asit, hafif asit, nötr ve orta alkali;

EC 0.11-4.96 dSm-1 arasında tuzsuz, çok hafif tuzlu, hafif tuzlu, orta alkali; CaCO3 % 0,00-79.00 arasında kireçsiz, çok az kireçli,

orta kireçli, kireçli, marn-kireç toprağı; organik madde % 0.16-4.98 arasında çok fakir, fakir, orta, zengin olarak belirlenmiştir.

Mardin İli’nde verimlilik analizi tamamlanan 251 adet toprak örneğinde; saturasyon (işba) % 49-86 arasında; kum içeriği %

10.58-61.68 arasında, kil içeriği % 23.06-77.65 arasında, silt içeriği % 2.56-54.64 arasında, toprak bünyesi kumlu tın, siltli kum,

killi tın ve kil bünyeli; pH 6.42-8.30 arasında hafif asit, nötr ve orta alkali; EC 0.31-2.43 dSm-1 arasında tuzsuz, çok hafif tuzlu,

hafif tuzlu; CaCO3 % 1.50-47.00 arasında kireçsiz, çok az kireçli, orta kireçli, kireçli, marn-kireç toprağı; organik madde % 0.47-

6.90 arasında çok fakir, fakir, orta, zengin çok zengin olarak belirlenmiştir. Şanlıurfa İli ’nde ekstrakte analizi tamamlanan 1705

adet toprak örneğinde; Olsen metoduna göre fosfor içerikleri 1.75-261.22 mg kg-1, potasyum 1.18-3033.00 mg kg-1, kalsiyum

40.93-25280 mg kg-1, magnezyum 67.97-2854.00 mg kg-1, sodyum 5.38-2011.20 mg kg-1, bor 0.00-5.02 mg kg-1, DTPA ile

ekstrakte edilebilir demir 0.09-26.59 mg kg-1, bakır 0.01-7.68 mg kg-1, çinko 0.02-5.25 mg kg-1, mangan 0.08-235.53 mg kg-1,

nikel 0,10-5.70 mg kg-1, kadmiyum 1.91-220.70 ug kg-1, krom 0.01-989.80 ug kg-1, kurşun 0.08-1.57 ug kg-1, kobalt 3.07-

1107.00 ug kg-1 arasında belirlenmiştir. Mardin İli’nde ekstrakte analizi tamamlanan 251 adet toprak örneğinde; Olsen metoduna

göre fosfor içerikleri 0.84-91.53 mg kg-1, potasyum 118.00-2544.00 mg kg-1, kalsiyum 2515-15460 mg kg-1, magnezyum

262.70-2875.20 mg kg-1, sodyum 12.56-1091.00 mg kg-1, bor 0.07-2.93 mg kg-1, demir 1.00-33.51 mg kg-1, bakır 0.26-3.46 mg

kg-1, çinko 0.15-4.31 mg kg-1, mangan 1.21-19.45 mg kg-1, nikel 0.09-2.20 mg kg-1, kadmiyum 8.15-205.58 ug kg-1, krom

1.15-20.90 ug kg-1, kurşun 0.15-1.93 ug kg-1, kobalt 2.37-518.00 ug kg-1 arasında belirlenmiştir. Şanlıurfa İli ’nde toplam

element analizi tamamlanan 1705 adet toprak örneğinde; toplam bakır 1.50-336.63 mg kg-1, kadmiyum 0.17-5.86 mg kg-1, krom

9.27-212.30 mg kg-1, kurşun 1.05-224.60 mg kg-1, kobalt 1.31-97.68 mg kg-1, demir 216-219805 mg kg-1, potasyum 834-

11500 mg kg-1, magnezyum 780-66600 mg kg-1, mangan 41.25-9172.00 mg kg-1, nikel 7.68-826.70 mg kg-1 ve çinko 0.01-

421.60 mg kg-1 arasında belirlenmiştir. Mardin İli ’nde toplam element analizi tamamlanan 251 adet toprak örneğinde; toplam

bakır 6.06-134.40 mg kg-1, kadmiyum 0.44-28.31 mg kg-1, krom 29.15-172.90 mg kg-1, kurşun 17.26-228.40 mg kg-1, kobalt

5.74-30.91 mg kg-1, kalsiyum 3821-194100 mg kg-1, demir 108.90-49180 mg kg-1, mangan 276.10-1439.00 mg kg-1, nikel

30.38-171.90 mg kg-1 ve çinko 3.28-155.00 mg kg-1 arasında belirlenmiştir.

Anahtar kelimeler: Şanlıurfa, Toprak Kirliliği, Ağır Metal





Proje Başlığı İzmir Koşullarında TKİ-Humas ve Azaltılmış Gübre

Seviyelerinin Patatesin Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine

Etkisinin Belirlenmesi


Menemen/İZMİR

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM, Türkiye Kömür İşletmeleri

Proje Yürütücüsü Vural KARAGÜL

Yardımcı Araştırmacılar Bülent GÜRÜN, Kürşat ÜNER, Nuri CANDAN, Oğuz Fehmi

ŞEN, Prof. Dr. Sait GEZGİN, Yrd. Doç. Dr. Nilay ÖZDEMİR,

Dr. Bülent BUDAK


Projenin Toplam

Bütçesi:

86.765 TL

Proje Özeti

Patates tarımında sürdürülebilir verim ve yeterli gübre kullanımının yaygınlaştırılması amacı

ile bu proje yürütülmüştür. Bu amaçla projede humik asidin azaltılmış inorganik gübre(N-K)

seviyelerinde verimlilik ve kalite üzerine olan etkileri incelenmiştir.

Deneme, tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak 2013-2014

yılları arasında İzmir Ili Ödemiş ilçesinde kurulmuştur. Deneme azot ve potasyumlu

gübrelerde iki ayrı deneme şeklinde yürütülmüştür. Patates tarımında önerilen gübre

seviyelerinin %0,%33,%66 ve %100 miktarına denk gelen azot için 0-7-14 ve 21 ve potasyum

için 0-6-12 ve 18 kg/da gübre seviyeleri ile TKİ-Humas 0-5-10-15-20 kg/da seviyelerinde

faktöriyel deneme desenine göre uygulanmıştır. Ayrıca hazırlanan %10’luk TKİ-Humas

çözeltisi ile patates yumruları muamele edilerek dikim gerçekleştirilmiştir. Her iki denemede

diğer gübreler önerilen dozlarda sabit olarak uygulanmıştır.

Denemede çıkış tarihi, bitki boyu, ana dal sayısı, çiçeklenme ve olgunlaşma tarihi gibi

fenolojik gözlemler alınarak değerlendirilmiştir. Patateste ilk çiçeklenme döneminde bitki

yaprak örneklemesi yapılarak alınan örneklerin analizleri gerçekleştirilmiştir. Azotlu gübrenin

artan seviyeleri bitkide azot ve mangan kapsamlarını arttırmıştır. Azotlu gübre ile bitki

potasyum kapsamları arasında negatif korelasyon ortaya çıkmıştır. Potasyum uygulamasının

artan seviyeleri bitkide potasyum, demir, mangan ve çinko kapsamlarını olumlu yönde

etkilemiştir. TKİ-Humasın artan seviyelerin potasyum, mangan ve bakır elementlerinin

bitkiye yarayışlılığını artırdığı ve topraktan alımına olumlu katkı yaptığı gözlemlenmiştir.

Hasat sonrası verim ve yumru özellikleri incelenmiştir. Azot ve potasyum seviyelerinin verim

üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Patates işlemesinde önemli kalite kriterlerinden özgül

ağırlık, kuru madde ve nişasta oranı üzerine azotun seviyelerinin etkisi olumsuz olurken artan

potasyum seviyeleri kaliteyi artırmıştır. TKİ-Humas bazı kalite kriterlerini olumlu yönde

etkilemiştir.




Proje No: TAGEM/TSK-11/A13/P04/02

Proje Başlığı


Alt Proje: Bitki Büyümesini Teşvik Eden Fosfor Çözücü Bakterilerin

Biyogübre Olarak Kullanım Olanaklarının Araştırılması



Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

Proje Yürütücüsü Özgür ATEŞ

Yardımcı Araştırmacılar Prof.Dr. Ramazan ÇAKMAKÇI,

Gülser YALÇIN,

Kadriye TAŞPINAR,

Volkan ALVEROĞLU,

Ramazan YAVUZ,

Serdar TOPRAK,

Abdullah ALTAY


Projenin Toplam

Bütçesi:

2011: 23700 TL 2012: 4500 TL 2013: 6500 TL 2014: 6500 TL

2015: = TOPLAM 41 200 TL

Proje Özeti :

Projenin amacı toprakta bulunan ve bitki tarafından kullanılamayan fosforun bakteriler

yardımıyla bitkilerin kullanabileceği forma dönüştürerek fosforlu gübre kullanımı azaltmaktır. 60

toprak örneğinde fosfor çözebilen bakteri suşları izole edilmiştir. Fosfor çözebilme yeteneği en

yüksek olan 10 suş tespit edilerek saksı denemelerinden seçim yapılmıştır. Saksı denemeleri

sonucunda en etkin olan suslar ile 5 tarla denemesi kurulmuştur. Tarla ve saksı denemeleri Geçit

Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü arazisinde yürütülmüştür.

Dönem Bulguları

Projenin sonuç raporu hazırlanmıştır. Proje sonucunda kontrol konusuna göre tam fosfor

konusu ile 17 ve 19 nolu izolatların yarım doz fosfor ile birlikte uygulandığı konular ön plana çıktığı

saptanmıştır. 17 ve 19 nolu izolatların tek başına uygulamaların etkili olduğu ve biyogübre olarak

kullanılma potansiyellerinin olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler : PGPR, Mısır, Fosfor Çözücü Bakteri




Proje No: TAGEM/TSK-13A13P04

Proje Başlığı

Farklı Miktarlarda Uygulanan Fosforun Aspirde Biyodizel Verim ve

Kalitesine Etkisi


Projeyi Yürüten Kuruluş Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enst.Müd.

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

Selçuk Üniversitesi – Ziraat fakültesi – Tarım Makineleri ve

Mekanizasyon Bölümü

Proje Yürütücüsü Didem ÖZEN

Yardımcı Araştırmacılar Gülser YALÇIN,

Özgür ATEŞ,

Dr.Arzu KÖSE,

Dr.Erdinç SAVAŞLI,

Dr. Oğuz ÖNDER,

Ramis DAYIOĞLU,

Suat ÖZDEMİR

Prof.Dr. Hüseyin ÖĞÜT,

Prof.Dr. Sait GEZGİN

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/ 01/2013- 31 / 12 /2015

Projenin Toplam Bütçesi: 2013: 18.004,45 TL, 2014: 15.354,54 TL, 2015: 15.354,54 TL

=TOPLAM 48.713,35 TL

Proje Özeti Bu çalışma, aspir danesindeki fosfor oranını düşürerek fosfor ayrıştırma ve biyodizel

üretimin maliyetini azaltmayı amaçlamıştır. 2013–2015 yılları arasında yürütülen proje 0, 2, 4, 6,

8, 10 kg/da P2O5 uygulaması ile tesadüf blokları deneme desenine göre Eskişehir Geçit Kuşağı

Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazisinde kurulmuştur. Balcı ve Remzibey çeşitlerini kullanılarak,

sulu ve kuru şartlarda dört tekerrürlü yürütülen projenin yetiştirme periyodunda fosforlu

gübrelemenin biyodizel üretimine etkisi araştırılmış ve sonuçları değerlendirilmiştir.

Artan enerji talebi, enerjide sürdürülebilirliğin sağlanması, enerji güvenliği ve çevrenin

korunması gibi faktörler alternatif enerji arayışını hızlandırmıştır Çevre dostu yakıt olan biyodizelin

üretilebilmesi için yağ içeriği yüksek yağ bitkilerinin yetiştirilmesine ihtiyaç vardır. Bu amaçla her

ülke kendi yerel şartlarına en uygun yağ bitkilerini gıda sektöründe bir açık meydana getirmeden

yetiştirmek zorundadır. Aspir yağının biyodizel olarak değerlendirilmesinde bazı sıkıntılar

bulunmaktadır. Aspir bitkisinin yapısından gelen fosforun biyodizel üretiminde değerlendirilirken

ayrıştırma prosesinde maliyetin yüksek olması bu bitkinin kullanımını sınırlamaktadır.

Aspirde artan düzeyde uygulanan fosfor oranlarının yaprak(%P), dane (%P), bindane (gr)

ağırlıkları ve ham yağ oranlarında herhangi bir etkisinin olmadığını, aspirde biyodizel üretim

maliyetini azaltmak için kuru şartlarda her iki çeşittede 4 kg/da P2O5, sulu şartlarda ise 6 kg/da P2O5

ekonomik optimum olarak belirlenmiştir. Biyodizel üretiminde düşük fosfor uygulama konularında

esterleşme daha yüksek olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Aspir, Fosfor, Biyodizel





Proje Başlığı

Bakırçay Havzası Batı Bölümü Arazilerinin Coğrafi Bilgi Sistemi

Tekniği ile Tarımsal Arazi Kullanım Planlarının Oluşturulması


Agricultural Land Use Planning by GIS Techniques for the West Part

of Bakircay Basin


Menemen/ İzmir

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Proje Yürütücüsü Dr. Nejat ÖZDEN

Yardımcı Araştırmacılar Nalan RAHMANOĞLU, Lütfullah ARUĞASLAN,

Prof. Dr. Yusuf KURUCU, Prof. Dr. Mustafa BOLCA,

Dr. M. Tolga ESETLİLİ, Dr. Fulsen ÖZEN,

Ertuğrul ALTUNEL, Süleyman ÖZEN

Başlama - Bitiş Tarihleri 2011 - 2016


Proje Özeti

Bu projede, Bakırçay Havzası batı bölümü tarım arazilerinde, bir arazi bilgi sisteminin

oluşturulması ve oluşturulan bu sistemin bir tarımsal arazi kullanım planlamasında kullanılması

amaçlanmıştır. Bu amaç içerisinde, ülkemiz tarım politikasında önemli eksikliği duyulan 1/5000

ölçekli ve parsel düzeyinde sayısal özellikli alan bilgileri altlık harita olarak kullanılmıştır ve arazi

kullanım şekillerine ait veriler coğrafi bilgi sistemi kurallarına göre oluşturulan bir veri tabanına

girilmiştir. Ayrıca oluşturulan sayısal altlık harita ile önceden oluşturulmuş toprak haritası

çakıştırılarak araştırma alanının arazi kullanım şekli ve toprak özelliklerinin parsellere birer

öznitelik bilgisi olarak eklenmesi sağlanmıştır. Bölgede öncelikli olarak etüd ve haritalama

çalışması gerçekleştirilmiş, vadi, etek ve tepelik fizyografyada dağılım gösteren topraklar Entisol,

Vertisol, ve Alfisol ordosuna yerleştirilmiştir. Çalışmada, Bakırçay Havzası batı bölümü tarım

arazilerinde tarımsal kullanıma uygunluk sınıfları belirlenerek haritalanmıştır. Bahsedilen sınıflar

için bölgede hali hazırda kullanılan ve kullanılması muhtemel tarımsal alanlar, 11 adedi bahçe

bitkileri ve 13 adedi tarla bitkileri olmak üzere toplam 24 farklı arazi kullanım türü, toprak ve iklim

istekleri bakımından değerlendirilerek tanımlanmıştır. Tarımsal arazi kullanım türleri için 1.00-0.00

arasında hesaplanmış olan haritalama birim endekslerine göre oransal haritalama birim endeksleri

saptanarak birinci-dördüncü sınıf arasında değişen tarımsal kullanma uygunluk sınıfları

belirlenmiştir. Bu bağlamda, tarımsal kullanıma uygunluk sınıflarından araştırma alanındaki

toprakların %16.48’i birinci sınıfa, %29.65’i ikinci sınıfa, %30.85’i üçüncü sınıfa ve %23.02’si ise

dördüncü sınıfa yerleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ürün deseni planlaması, coğrafi bilgi sistemi, , toprak etüd ve haritalama,

Bakırçay Havzası


AFA ADI : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI

PROGRAM ADI : SÜRDÜRÜLEBİLİR TOPRAK VERİMLİLİĞİ

Proje No:

Proje Başlığı Türkiye Topraklarının Bazı Verimlilik Özellikleri ve Organik

Karbon (TOK) İçeriğinin Coğrafi Veritabanının Oluşturulması

Projeyi Yürüten

Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Bülent SÖNMEZ

Yardımcı

Araştırmacılar

Toprak ve Bitki Besleme Bölümü

Tarımsal Sulama Bölümü

CBS ve UA Bilgi Yönetimi Bölümü

Havza ve İklim Değişikliği Bölümü

Tarım Ekonomisi Bölümü


Proje Özeti: Türkiye tarım topraklarının verimlilik durumunu gösteren güncel ulusal coğrafi bir

veri tabanı oluşturulması gerekmektedir. İklim değişimi; karbon çevrimi, azot çevrimi ve

hidrolojik çevrim içindeki her bir bileşeni farklı ölçülerde etkileyen ve bu etkilerin sonucundan da

etkilenen bir dönüşümdür. Toprak ise her çevrimin kapsadığı ortak bir bileşendir. Toprağın

ölçülebilen fiziksel ve kimyasal özelliklerinin coğrafi olarak bilinmesi, gerek tarımsal

uygulamalara, gerek çevre değerlendirmeleri ve kirlilik kontrolü çalışmalarına, gerekse kırsal

kalkınma yönetim planlamalarına önemli bir alt veri sağlar. Türkiye tarım toprakları verimliliğinin

coğrafi dağılımının eksikliği göz önünde bulundurularak, Türkiye üst tarım topraklarının (0–30

cm) bazı toprak özellikleri ve bitki besin elementlerinin coğrafi veri tabanının oluşturulması bu

çalışmada hedeflerden biri olmuştur. Türkiye tarım topraklarının bazı toprak özelikleri (EC, pH,

tekstür, aktif kireç, % saturasyon, KDK, hacim ağırlığı) ve bazı makro ve mikro bitki besin

elementlerinin (tN, aP, aK OM, çözünebilir Ca, Mg, K, Na ve bunların bitkiler tarafından alınabilir

formları ile DTPA ile esktrakte edilen (yarayışlı) Fe, Cu, Zn, Mn ve toprak organik karbonunun

coğrafi veri tabanının oluşturulması ve haritalandırılması çiftçilerimize, arazi kullanım

planlamalarına, toprak temelinde yapılan araştırma çalışmalarında eksik olan önemli bir ön bilgiyi

sağlayabilecektir. Detaylı bölgesel kırsal kalkınma çalışmalarının başlangıç planlama aşamasında

önemli bir altlık olarak kullanılabilecektir. Biyoçeşitlilik araştırmalarında önemli bir alt bilgi

olarak kullanılabilecektir.

Bu çalışma kapsamında daha öncesinden bor projesi kapsamında alınan toprak örneklerinde

analiz çalışmaları tamamlandı. Bunun yanı sıra proje kapsamında kullanılmak üzere Database

surver, Arcgıs Surver, webgıs surver alındı bu surver enstitümüzde kurulumu yapılarak işletilmeye

başlanmıştır. Yine bu çalışmanın neticesinde Türkiye topraklarının başta organik karbon haritası

olmak üzere bir çok harita üretilmiş ve üretilmeye devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Toprak Parametreleri, İklim değişikliği, Organik Karbon,




Proje No: TAGEM/TEKAD/12/AB/PO7/2

Proje Başlığı

Ülkesel Coğrafi Toprak Veri Tabanı Oluşturulmasına Yönelik Ankara Kalecik Örnek Alan Çalışması

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü-Ankara

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-

Proje Yürütücüsü Doç. Dr Oğuz BAŞKAN

Yardımcı Araştırmacılar Mustafa USUL, Hicrettin CEBEL, Mehmet KEÇECİ, Tülay

TUNCAY, Orhan DENGİZ, Fikret SAYGIN


Projenin Toplam

Bütçesi:

78.000 TL

Proje Özeti : Altlık haritalar kullanılarak belirlenmiş farklı fizyografik üniteleri gösteren

noktalardan açılan 56 profilin horizon tanımlaması ve analiz sonuçları bitmiştir. Çalışma alanı

toprakları arazide yapılan morfolojik çalışmaların yanı sıra laboratuvar analiz sonuçları dikkate

alınarak 7. Yaklaşım veya Toprak Taksonomisine (Soil Taxonomy, 1999) göre 3 ordo, 4 alt ordo, 5

büyük grup ve 11 alt grup FAO/ISRIC (2006) istemine göre ise 12 toprak grubu içerisine

yerleştirilmiştir. Toprakların toprak taksonomisine göre sınıflandırılması, toprakların pedogenetik

özellikleri ile üst tanı horizonları (epipedon) ve bunların altında bulunan yüzey altı tanı horizonların

varlığı veya yokluğu ile onların özelliklerine göre yapılmıştır. Toprakların oluşum süreci sonrası

oluşan bazı yüzey üstü ve yüzey altı tanı horizonları saptanmış ve bunlar Entisol, Inceptisol ve

Vertisol ordolarına yerleştirilmiştir. Havzanın büyük bir kısmında (% 64,2 ve yaklaşık 74413,0 ha)

yüzey altı tanı horizonuna sahip olmayan ve genç topraklar olarak nitelendirilen Entisol topraklar

dağılım göstermiştir. Entisol topraklara göre biraz daha olgunlaşma ve pedolojik süreç içerisinde

yer alan ve havzanın % 26,7 lik kısmında yayılım gösteren Inceptisol ordolarına ait topraklar

bulunmaktadır. Ayrıca alanın % 9,0’luk (10519,3 ha) kısmında yayılım gösteren bünyesinde %40’

dan fazla şişebilen killerce zengin Vertisol ordosu da yer almaktadır.

Taslak toprak haritası oluşturulmuş ve araziye çıkılarak sondalar ile oluşturulan taslak

haritanın sınırları kontrol edilmiştir.

BİLGİ AMACIYLA SUNULAN PROJELER

TUBİTAK 3501 PROJESİ

Proje Başlığı Çok Sayıda Bitki Besin Elementinin Aynı Anda ve

Tek Bir Ekstraksiyonla Belirlenmesi Yöntemlerinin

Trakya Yöresinde Buğday Bitkisi ile Test Edilmesi

Proje Lideri Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma

İstasyonu Müdürlüğü

Proje Yürütücüleri Tuğçe Ayşe KARDEŞ,

Dr. Ülviye KANBUROĞLU ÇEBİ

Dr. İrfan ÖZTÜRK



Proje Özeti : Bu çalışmada, ülkemizde ve Trakya yöresinin tarım alanlarının

yaklaşık yarısında ekimi yapılan buğday bitkisinin, rutin toprak analiz yöntemleri ile ve

dünyada en çok kullanılan ve rutin analiz yöntemleri ile iyi derecede korelasyon veren

3 adet çok besinli ekstraksiyon yöntemi ile analizi yapılarak, eksikliği yaygın olarak

görülen ve gübreleme önerilerinde bulunulan fosfor (P), potasyum (K) ve çinko (Zn)

besin elementlerine ilişkin gübreleme denemeleri yapılacaktır.

Bu denemeler, rutin analiz yöntemleri ile belirlenen analiz sonuçlarına göre her

bir besin elementi için Trakya Yöresine dağılmış en az 6 ayrı yerde kurulacak, biri

kontrol, ikincisi toprak analiz sonuçlarına göre uygulama ve üçüncüsü toprak analiz

sonucuna göre yapılan gübrelemenin 2 katı olmak üzere 3 farklı uygulama seviyesinden

oluşacak ve tesadüf blokları deneme düzenine göre 4 tekrarlı olarak yürütülecektir.

Denemelerde üç adet çok besinli ekstraksiyon yöntemi (Mehlich-3, AB-DTPA, AAAc-

EDTA) ile toprak analizlerinin yanısıra, bu üç besin elementinin bitkideki toplam

miktarları ve buğday ürün verimi belirlenecektir. Elde edilen analiz sonuçları

değerlendirilerek, rutin analiz yöntemleri ile çok besinli ekstraksiyon analiz

yöntemlerinden en yüksek korelasyon veren analiz yöntemine ilişkin topraktaki

yeterlilik sınırları ve dönüşüm katsayıları hesaplanacaktır.

Bu kapsamda projede öngörülen her bir besin elementi için iki yılda toplam 12

adet tarla denemesi tamamlanmıştır. Bu deneme yerlerinden alınan toprak örneklerinde

çok besinli ekstraksiyon tekniklerine ait laboratuvar analizleri ve bitki analizleri

bitirilmiş olup, sonuçların istatistik analizleri ve rapor yazım süreci devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler: toprak analizi, Mehlich-3, AB-DTPA, AAAc-EDTA

BOREN DESTEKLİ PROJE

Proje Başlığı

Ülkesel proje: Tarım Bor Araştırma programı

Alt Proje: Ankara ve Eskişehir Bölgesinde Buğdayın Bor

Beslenme Durumunun Belirlenmesi ve Farklı Bor

Uygulamalarının Buğday Verimine Etkisi

Proje Lideri

Dr. Suay BAYRAMİN

Projeyi Yürüten



Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü/ESKİŞEHİR

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01.04.2013-01.04.2016

Projenin Toplam

Bütçesi 189.513,00TL

Proje Özeti

Ülkemizde en fazla üretilen tahıl buğdaydır. Bor, buğday bitkisinin beslenmesinde en önemli

mikro besin elementlerinden biridir. Bu araştırma Ankara ve Eskişehir illerinde buğday

üretim alanlarında bor noksanlığı olan alanların belirlenerek, bu alanlarda yetiştirilen

buğdaya uygulanacak en uygun bor miktarı ve uygulama şeklininin ve verim üzerine

etkilerininin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Ankara ve Eskişehir illerinde buğday ekili

alanlardan koordinatlı noktalardan toplam 340 adet toprak ve 189 adet buğday bayrak yaprak

örneği alınmıştır. Ankara ve Eskişehir illeri toprak ve yaprak örnekleri bor içerikleri

bakımından sınıflandırılmıştır. Eskişehir ilinde 2013-2014 ve 2014-2015 yetiştirme

sezonunda ve Ankara ilinde 2013-2014 ve 2015-2016 yetiştirme sezonunda, her yıl belirlenen

bor noksan alanlarda ikisi kuru, biri sulu koşullarda olmak üzere Bezostaya ekmeklik buğday

çeşidi ile toplam üç tarla denemesi yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklarında faktöriyel

deneme desenine göre 5 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemelerde farklı dozlarda

topraktan ve yapraktan bor uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, lokasyonların

tümünde farklı dozlarda toprak ve yaprak bor uygulamalarının, Bezostaya buğday çeşitinin

tane verimi, hasat indeksi, biyolojik kütle, bin tane ağırlığı, metrekarede tane sayısı,

metrekarede başak sayısı, başaktaki tane sayısı, ve sterilite üzerine etkisi incelenmiştir.

Ayrıca bor noksanlığı belirlenen çiftçi arazisinde yapraktan bor uygulama çalışması

yapılmıştır.


Proje Başlığı Ülkesel proje: Tarım Bor Araştırma programı

Alt Proje: Adana ve Hatay Bölgesinde Pamuğun Bor

Beslenme Durumunun Belirlenmesi

Proje Kodu 2015.30.06.20.002

Proje Lideri Halil AYTOP

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü/KAHRAMANMARAŞ

Proje Yürütücüleri Cafer Hakan YILMAZ (DAGTEM)

Hatice Mehtap ERAYMAN (DAGTEM)

Dursun CEYLAN (DAGTEM-Laborant)

Araş. Gör. Ömer Faruk DEMİR (K.S.Ü. Ziraat Fakültesi)

Prof. Dr. Hüseyin DİKİCİ (K.S.Ü. Ziraat Fakültesi)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN)/ANKARA

Başlama-Bitiş Tarihleri Ağustos 2015 – Aralık 2016

Projenin Toplam Bütçesi 85.639,34 TL

Proje Özeti: Bu proje kapsamında Adana ve Hatay illerinde yapılan saha çalışması ile

arazilerinin bor durumları belirlenmiş ve bu alanlarda yetiştirilen pamuk bitkisinin bitki

beslenme durumları ortaya konulmuştur. Bu amaçla, Adana ilinde pamuk tarımının yoğun

olarak yapıldığı bölgelerdeki değişik lokasyonlardan 100 adet toprak ve bitki örneği

alınmıştır. Bununla birlikte pamuk ekim alanlarının daha fazla olduğu Hatay ilinden pamuk

ekimi yapılan değişik lokasyonlardan 154 adet toprak ve bitki örneği alınarak toplamda 254

adet toprak örneğinde kimyasal ve fiziksel analizler gerçekleştirilmiş, toprak ve bitki

örneklerinde makro ve mikro element konsantrasyonları ölçülmüştür. Ayrıca yaprak ve

topraklarda bor miktarları ile topraktaki ölçülen diğer özellikler arasındaki ilişkiler

korelasyon testi ile belirlenmiştir. Pearson korelasyon katsayılarına göre iki ilde de bor

konsantrasyonları ile toprak ve bitki özellikleri arasında zayıf ve çok zayıf ilişkilerin olduğu

belirlenmiştir.

Çalışma neticesinde Hatay ilinden alınan toprak örneklerinin %90,9’unda, Adana ilinden

alınan toprak örneklerinin %94’ünde bor konsantrasyonlarının yeterli olduğu belirlenmiştir.

Bununla birlikte, bor beslenme durumlarının Hatay ilinden alınan bitki örneklerinin

%66,9’unda yeterli, %32,5’inde fazla, %0,6’sında az ve Adana ilinden alınan bitki

örneklerinin %30’unda yeterli ve %70’inde fazla olduğu belirlenmiştir


Proje Başlığı


Alt Proje: Gaziantep ve Urfa Bölgelerinde Antepfıstığının Bor

Beslenme Durumunun Belirlenmesi

Proje Lideri

Tuğba ŞİMŞEK

Projeyi Yürüten Kuruluş Antepfıstığı Araştırma Enstiştüsü Müdürlüğü GAZİANTEP


(Antepfıstığı araştıma) Nilgün KALKANCI,

(Antepfıstığı araştıma) Nevzat ASLAN,

(İzmir Zeytincilik Araştırma) Dr. Aişe DELİBORAN,

(Gap Tarımsal Araştırma) Yılmaz IŞIK,

(Harran Ziraat Fakültesi) İzzet ACAR,

( Gaziantep Üniversitesi) Erdihan TUNÇ

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN)/ANKARA

Başlama-Bitiş Tarihleri 2014*2016

Projenin Toplam Bütçesi 97,182,10

Proje Özeti Gaziantep ve Şanlıurfa illerimiz Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde antepfıstığı

üretiminde önemli bir yere sahiptir. Bu illerimizdeki farklı toprak özelliklerine sahip

antepfıstığı bahçelerinden toprak ve yaprak örnekleri alınmış, antepfıstığı bahçeleri bor içeriği

açısından incelenmiş, yapılan tarama çalışmasıyla bor noksanlığı olan alanlar tespit edilmiştir.

Bu projede, 300 adet antepfıstığı bahçesinden 300 adet toprak (0-30 cm’lik derinlikten)

ve 300 adet yaprak örneği eş zamanlı olarak alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde bünye, pH,

EC, kireç, organik madde, alınabilir fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, sodyum ile

demir, mangan, çinko, bakır ve bor analizleri yapılmıştır. Alınan yaprak örneklerinde ise

toplam fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, bakır, çinko, mangan ve bor analizleri

yapılmıştır.

Araştırma alanı topraklarının bor içerikleri bakımından dağılımı incelendiğinde

%10’unun çok az, %31’inin az, %58’inin yeterli ve %1’inin ise fazla bor içeriğine sahip olduğu

görülmektedir. Araştırma alanı antepfıstığı yapraklarının bor içerikleri bakımından dağılımı

ise %83’ü çok az, %9’u az, %4’ü yeterli ve %4’ü fazla olarak saptanmıştır. Proje kapsamında

Gaziantep ve Şanlıurfa illerindeki antepfıstığı bahçelerinin başta bor olmak üzere makro ve

mikro besin element içerikleri ile ilgili bir veri tabanı oluşturulmuştur.


Proje Başlığı


Alt Proje: Antalya Bölgesinde Serada Yetiştirilen Domatesin Borla

Beslenme Durumu ve Bor Uygulamalarının Verim ve Bazı Kalite

Özelliklerine Etkisinin Araştırılması

Proje Lideri Nuri ARI

Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Proje Yürütücüleri Dr.Cevdet f.ÖZKAN, E.Işıl DEMİRTAŞ, Dr.Filiz ÖKTÜREN ASRİ,

Dr.Dilek GÜVEN, Prof.Dr. Sahriye SÖNMEZ

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü


Projenin Toplam

Bütçesi:

185.000 TL

Proje Özeti: Bu çalışmada Antalya bölgesi domates seralarının yarayışlı bor düzeylerinin

belirlenmesi, bor uygulamalarının örtüaltı domatesin verim ve kalitesi üzerine etkilerinin

saptanması ve doğru bor uygulama şeklinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Birinci aşamada Antalya ve ilçelerinden belirlenen seralardan 268 toprak ve 264 yaprak

örneği alınarak analizleri yapılmıştır. Sonuçlar sınır değerleri ile kıyaslanmış yeterlilik durumları

belirlenmiştir. Toprak örneklerinin % 12.41 (33 örnek)’nin B içeriği 0.5 mg/kg’dan çok az, %

39.48 (106 örnek) 0.5-0.99 mg/kg arasında az, % 42.48 (114 örnek) 1.0-2.49 mg/kg yeterli ve %

5.63 (15 örnek) 2.5-4.99 fazla sınıfına girmiştir. Yaprak örneklerinin ise %28.03 (74 örnek) 0-30

mg/kg az, % 64.01 (169 örnek) 30-100 mg/kg yeterli ve %7.96 (21 örnek) 100 mg/kg yüksek

sınıfında B içeriğine sahip olduğu belirlenmiştir. İkinci aşamada Bor noksanlığı görülen 5 çiftçinin

serasında denemeler kurulmuştur. Seval F1 domates çeşidinin kullanıldığı, kontrol, topraktan 4

kg/ha, yapraktan 250 mg/L uygulama ve toprak ile beraber yaprak uygulamalarının olduğu 5

tekerürlü çalışmanın birinci yıl verileri alınmıştır. 2.yıl denemeleri Kumluca ( 1 çiftçi), Aksu (1

çiftçi), Serik (2 çiftçi) ve Manavgat (1 çiftçi)’ta kurulmuştur. Toprak ve yaprak uygulamaları

yapılmış verimler alınmaktadır. Gelişmenin ortasında yaprak örnekleri alınmış analizleri

yapılmaktadır. 3.döl meyvelerinden alınan meyve örneklerinde uygulamaların meyve kalitesi

üzerine etkilerini belirlemek amacıyla analizler yapılmaktadır.

OREN DESTEKLİ PROJE

Proje Başlığı


Alt Proje: İzmir, Manisa, Denizli İllerinde Bağların Bor

Beslenme Durumunun Belirlenmesi ve Bor Gübrelemesinin

Bağlarda Verim Üzerine Etkisinin Araştırılması

Proje Lideri

Dr. Nejat ÖZDEN

Projeyi Yürüten

Kuruluş Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi


Nuri CANDAN, Ömer SÖKMEN, Süleyman ŞEN

Vural KARAGÜL, Ali ERTÜRK

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01/01/2016 - 30/06/2016

Projenin Toplam

Bütçesi 213170.32 TL

Proje Özeti

Projede İzmir, Manisa ve Denizli illerinde çekirdeksiz üzüm yetiştiriciliği yapılan bağ

alanlarından toplam 326 adet toprak ve yaprak örneği koordinatlı olarak alınmıştır. Alınan

toprak örneklerinde öncelikli olarak bor analizi yapılmış ve analiz sonuçları

değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeye göre; araştırma alanı bağ alanları topraklarının

bor içerikleri bakımından dağılımı %43.56’sı az, %53.07’si yeterli ve %3.37’si fazla olarak

bulunmuştur. Yaprakların bor içerikleri bakımından dağılımı ise %16.26’sı az, %52.76’sı

yeterli ve %30.98’i fazla olarak saptanmıştır.

Denemeler; İzmir, Menemen (Belen), Manisa, Merkez (Yağcılar) ve Saruhanlı

(Kumkuyucak), Denizli, Buldan (Doğan) ve Çal (Yazır)’da çiftçi arazisinde tesadüf

bloklarında faktöriyel deneme desenine göre 6 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemelerde

topraktan bor uygulamaları, yapraktan, çiçekten önce ve çiçeklenmeden 15 gün sonra bor

uygulamaları yapılmıştır. Projenin yürütüldüğü Manisa, Merkez-Yağcılar ile Denizli, Çal-

Yazır’da kurulan deneme alanları 22-24 Nisan 2015 tarihleri arasında meydana genel

ilkbahar geç donlarından dolayı büyük zarar görmüştür. Bu nedenle, Manisa, Merkez-

Yağcılar ile Denizli, Çal-Yazır’da kurulan denemelerden elde edilen veriler 2015 yılı için

değerlendirmeye alınmamıştır. Diğer yerlerde kurulan denemelerde hasat ağustos ayı

içerisinde gerçekleşmiş ve gerekli değerlendirmeler yapılmıştır.

Denemelerin ikinci yılında toprak örneği alma, topraktan bor uygulamaları, yapraktan,

çiçekten önce ve çiçeklenmeden 15 gün sonra bor uygulamaları yapılmıştır. Projede bitkinin

vejetasyon dönemine bağlı olarak analiz ve gözlemler devam etmektedir.


Proje Başlığı


Alt Proje: İzmir ve Muğla Bölgelerinde Yetiştirilen Zeytin

(Olea europaea L.) Ağaçlarının Bor Beslenme Durumunun ve

Bor Gübrelemesinin Zeytinde Verim ve Bazı Kalite

Parametreleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi

Proje Lideri

Dr. Aişe DELİBORAN

Projeyi Yürüten

Kuruluş Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü


Kerem SAVRAN, Özgür DURSUN, Dr. Tülin PEKCAN, Dr.

Hatice Sevim TURAN, Erol AYDOĞDU, İdris ÇILGIN, Dr.

Handan ATAOL ÖLMEZ, Şule SAVRAN, Ferişte ÖZTÜRK

GÜNGÖR, Ayşen YILDIRIM

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN)

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01/10/2015 - 30/07/2019

Projenin Toplam

Bütçesi 245.771,328 TL

Proje Özeti

Projenin ilk altı aylık döneminde İzmir ve Muğla illerinde zeytin yetiştiriciliği yapılan

alanlardan toplam 254 adet toprak ve yaprak örneği koordinatlı olarak alınmıştır. Toprak

örneklerinde bünye, pH, EC, kireç, organik madde, alınabilir fosfor, potasyum, kalsiyum,

magnezyum, sodyum ile demir, mangan, çinko, bakır ve bor analizleri, yaprak örneklerinde

ise fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, bakır, çinko, mangan ve bor analizleri

yapılarak değerlendirilmiştir.

Araştırma alanı topraklarının bor içerikleri bakımından dağılımı incelendiğinde %13.78’zinin az,

%76.38’zinin yeterli, %9.45’şinin fazla ve %0.39’nun çok fazla seviyede olduğu görülmüştür.

İzmir ili topraklarının bor içerikleri bakımından dağılımı incelendiğinde %27.13’nün az,

%65.89’zunun yeterli, %6.20’sinin fazla ve %0,78’nin çok fazla olduğu belirlenmiştir. Muğla ili

topraklarının bor içerikleri bakımından dağılımı incelendiğinde ise %87.20’sinin yeterli,

%12.80’nin fazla olduğu tespit edilmiştir.

Çıkılan sörveylerde yapılan örnekleme çalışmalarının sonucunda; İzmir ilinde bor içeriği 0.5

ppm’in altında 4 lokasyon, Muğla ilinde ise 0.9 ppm’nin altında 2 lokasyon belirlenmiştir.

Aralık 2016 içerisinde İzmir ilinde Bergama, Dikili, Urla ve Ödemiş lokasyonlarında, Muğla

ilinde ise Seydikemer ve Milas lokasyonunda ön verimler alınarak denemenin kurulacağı

ağaçlar belirlenmiş, yapraktan ilk bor uygulaması (hasat sonrası kış uygulaması) 300 mg B

L-1 olarak yapılmıştır. Şubat 2017 içerisinde topraktan B ve NPK gübre uygulamaları

yapılacaktır.


Proje Başlığı


Alt Proje: Bursa, İzmir ve Manisa Bölgelerinde Yetiştirilen

Sanayi Domatesinin Bor İle Beslenme Durumu ve Farklı Bor

Uygulamalarının Verim ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerine

Etkisi

Proje Lideri

Dr. Erdinç UYSAL

Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü YALOVA


Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi

Müdürlüğü, Menemen/İZMİR

Fidan ve Fide Test Merkezi Müdürlüğü Karacabey/BURSA

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar BOREN (Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü)

Başlama-Bitiş Tarihleri Mayıs 2013 – Mayıs 2016


Proje Özeti Çalışmanın ilk döneminde bölgede yetiştiriciliğin yoğun olduğu alanlarda

örnekleme yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre yapılan değerlendirmeler ve görüşmeler

sonunda uygun olan 6 alanda tarla denemeleri kurulmuştur. İlk yıl sonuçları alındıktan sonra

aynı lokasyonlarda deneme alanlarına yakın alanlarda ikinci yıl tekrar tarla denemeleri

kurulmuştur.

Tüm lokasyonlarda uygulamalar yaprakların bor içeriğini artırmıştır. Deneme sonrası

alınan toprak örneklerinde yapılan bor analizlerinde her iki yıl sonuçlarında da bor

uygulamalarına bağlı olarak toprak bor içeriklerinin arttığı saptanmıştır. İlk yıl uygulamaları

sonucunda bor uygulamalarına bağlı olarak Gönen ve Akhisar’da bulunan lokasyonlarda

verim artışları sağlanmıştır. Gönen’de verim artışı toprak ve yaprak uygulamalarına bağlı

olarak gerçekleşirken, Akhisar’da toprak uygulamalarına bağlı olarak verim artışı ortaya

çıkmıştır. Gönen lokasyonunda topraktan bor uygulanmayan kontrol parsellerinden en düşük

verim değeri alınırken hektara 1, 2,5 ve 5 kg B uygulanan parseller aynı grupta yer almıştır.

Akhisar’da ise kontrol parsellerinde en düşük verim değeri, 2,5 ve 5 kg B uygulanan

parsellerde ise en yüksek verim değerleri elde edilmiştir.

İkinci yıl denemelerinde bor uygulamalarına bağlı olarak verim artışı görülen

lokasyonlar Gönen, İnegöl, Akhisar ve Tire olmuştur. Gönen, Akhisar ve Tire’de topraktan

bor uygulamalarına bağlı olarak verim artışları görülmüş olup; Gönen ve Akhisar

lokasyonlarında 2,5 ve 5 kg B uygulanan parsellerde en yüksek verim değerleri elde edilirken

Tire’de kontrol uygulamasında en düşük verim değeri elde edilmiş diğer uygulamalar aynı

grup içerisinde yer almıştır. İnegöl’de ise toprak ve yaprak uygulamalarına bağlı olarak

interaksiyon oluşmuş, hektara 1 kg B uygulamasının yaprak uygulamalı parsellerinde ve

hektara 2,5 kg B uygulamasının yaprak uygulaması yapılmayan parsellerinden en yüksek

verim değerleri elde edilmiştir.

BİLGİ AMAÇLI DİĞER PROJELER

(AB, İl Özel İdaresi vb.)

Proje Başlığı

DOKAP Bölgesindeki Organik Tarım Havzalarının

Belirlenmesi

Proje Lideri

Dr. Betül BAYRAKLI

Projeyi Yürüten

Kuruluş KARADENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ


Dr. Serkan İÇ, Dr. Kibar AK, Dr. Hüseyin ÖZÇELİK, Dr. Elif

ÖZTÜRK, Mehmet AYDOĞAN, Aylin ERKOÇAK, Emel

KESİM, Prof. Dr. Orhan DENGİZ, Prof. Dr. Kürşat

DEMİRYÜREK

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar

Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı,

TÜSSİDE,Özel Sektör Tarımsal Danışmanlık Firması

Başlama-Bitiş Tarihleri 01.06.2016-01.06.2018

Projenin Toplam Bütçesi 2.300.000,00 TL

Proje Özeti

DOKAP illerindeki tarıma uygun arazilerin toprak ve su kalitelerinin yanında bu

alanlardaki iklim özelliklerinin incelenerek organik tarıma uygun tarım havzalarının ve bu

alanlarda hangi ürünlerin organik üretiminin yapılabileceğinin belirlenmesi, belirlenen

havzalarda organik tarımın başlatılması ve yaygınlaştırılması için öncelikli müdahale

alanlarına yönelik projelendirme çalışmalarının yapılması, stratejik bir yol haritasının ortaya

konulması suretiyle; bölgede katma değeri yüksek organik tarım sektörünün gelişimine katkı

sağlayarak sürdürülebilir kalkınmayı desteklemektir.

Proje sonucunda; bölgenin organik tarım için mevcut durum ve ihtiyaç analiz raporu

hazırlanacaktır. Bölgede organik tarım havzası olarak belirlenmeye uygun alanlardan toprak

numunesi alınan noktaların konumunu gösteren haritalar ve toprak analiz sonuçlarının çıktı

raporları üretilecektir. Seçilecek 2 ürün/ürün grubuna ilişkin kümelenme yol haritası

hazırlanacaktır. Organik tarım konusunda üreticilerin bilgi ve bilinç düzeyini ortaya koyan

eğitim ihtiyaç analizi raporu ve eğitim programı tasarımı yapılacaktır. Organik tarımın

geliştirilmesine yönelik olarak önümüzdeki süreçte atılması gerekli adımların ortaya

konulacağı “DOKAP Bölgesi Organik Tarım Stratejisi ve Eylem Planı’’ hazırlanacaktır.

Organik tarım havzası olabileceği tespit edilen en az bir havza için bir pilot proje dokümanı

hazırlanacaktır.



Proje Başlığı

Karadeniz Bölgesinde Organik Tarım Tekniklerinin Geliştirilmesi

“Organik Çay İşleme Atıklarından Elde Edilen Kompostun Organik

Çay Üretiminde Kullanılması”

Usage of the compost obtained from organic tea processing

waste products in organic tea production. General Directorate

of Vegetative Production,

Proje Lideri

Dr. Betül BAYRAKLI

Projeyi Yürüten

Kuruluş Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü


Yrd. Doç. Dr. Gülen ÖZYAZICI, Aylin ERKOÇAK,

Dr. Elif ÖZTÜRK, S. Pınar ÖZER, Zuhal KALCIOĞLU

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar

Başlama-Bitiş Tarihleri 2012-2015.


Proje Özeti. Projenin amacı, Çay atığının, çay atığından elde edilen mikroorganizmalar ile

kompostlanmasını sağlamak, yerel organik materyallerle ekonomik organik çay yetiştirmek,

bu materyalin çayda kalite parametreleri üzerine etkisini belirlemek ve çay toprakların

kimyasal ve biyolojik özelliklerinde meydana getireceği iyileşmeleri belirleyerek, doğal

dengenin korunmasına katkıda bulunmak. Proje 3 aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk olarak

kompostlama için gerekli mikroorganizmalar elde edilmiş ikinci aşamada elde edilen bu

mikroorganizmalar ile çay atığının kompostlanması sağlanmıştır, üçüncü aşamada ise elde

edilen bu kompost iki farklı çay bahçesine uygulanarak çayın yaş verimine, bazı kalite

paremetrelerine ve toprakların besin içeriği ile bazı biyolojik özelliklerine etkisi

belirlenmiştir.

Hemşin lokasyonunda; deneme konuları yaş çay yaprağı verim değerlerini önemli derecede

etkilemiş, Senoz lokasyonunda ise deneme konuları arasında verim bakımından farklılık

bulunamamıştır. Yaş çay yapraklarının selüloz ve ekstrakt içeriklerine deneme konularının

etkileri her iki lokasyonda da önemli bulunmuştur. Denemelerin yürütüldüğü her iki

lokasyonda deneme konularının toprakların pH içeriklerini artırdığı görülmektedir. Şlam ve

kireç, kayafosfat konusuna göre pH’yı daha fazla artırmıştır.

Bütün bu bilgilerin ışığı altında; çay atığının gerek verim gerekse yaş çay yapraklarının kalite

ve makro element içerikleri dikkate alındığında, çay atığı kompostu + % 10 ve % 20 şeker

sanayi atığı şlam konusunun düşük pH değerine sahip çaylık alanlarda organik ticari

gübrelere alternatif bir gübre olarak organik çay üretiminde kullanılabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Organik çay, çay atığı, kireç, zeolit, şeker sanayi atığı, kaya fosfat

Organic tea, tea waste, lime,zeolitte, sugar industry weste first carbonification sludge, rock

phosphate.


AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI: Çevre Toksikolojisi ile Bitki Koruma Ürünlerinin Çevreye Etkisi

Proje No TAGEM-BS-13/13-06/03-05

Proje Başlığı Topraktaki Hümik Asidin Bazı Herbisitler Üzerindeki

Adsorpsiyon ve Desorpsiyon Etkisi

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü,

Ankara

Projeyi Yürüten

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Celal YILDIRIM

Yardımcı Araştırıcılar Uzm. Aysel TAKKABULAN

Başlama ve Bitiş

tarihleri

01/01/2014-31/12/2016

Projenin Toplam

Bütçesi

2014Yılı:10.000 TL 2015 Yılı:8.000 TL 2016 Yılı:5.000 TL

Proje Özeti

Bu çalışma ile farklı oranlarda hümik asit içeren humuslu ve kumlu alanlardan alınan iki

farklı derinliği temsil eden, farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip toprak örneklerinde;

pendimethalin ve penoxsulam herbisitlerinin adsorpsiyon(yüzeye tutunma) ve desorpsiyon

(yüzeyden geri sökünme) olabilme etkilerinin belirlenmesi hedeflenmiştir.

Çalışmamızda zirai mücadele faaliyetlerinde Türkiye’de yoğun olarak kullanılan

pestisitlerden pendimethalin ve penoxsulam aktif maddeli herbisitlerine toprağın yapısında

doğal olarak bulunan hümik asitin adsorpsiyon etkisi araştırılacaktır.Projede adsorpsiyon ve

desorpsiyon üzerine topraktaki herbisit derişimi,organik madde,hümik asit ve ortam pH’sı

gibi parametrelerin etkilerinin araştırılması ve optimum çalışma koşulları saptanması

planlanmıştır.

Bu amaçla 2016 yılında pendimethalin etkili maddesinin seçilmiş toprak örneklerinde

adsorpsiyon-desorpsiyon çalışmaları yürütülmüştür. Batch denge metodu (OECD

Guidelines, 2000).’na göre yapılan çalışmalarla adsorpsiyon ve desorpsiyon durumu

belirlenmiştir.



PROGRAM ADI: Çevre Toksikolojisi ile Bitki Koruma Ürünlerinin Çevreye Etkisi


Proje Başlığı Tokat İli Örtü Altı Tarım Alanlarında Pestisit

Uygulamalarından Kaynaklı Ağır Metal Konsantrasyonun

Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma

Enstitüsü Müdürlüğü /Tokat


Proje Yürütücüsü Dr. Selma ÖZTEKİN

Yardımcı Araştırmacılar Yalçın KAYA, Dr. Esma SÖYLEMEZ YEŞİLÇİMEN,

Dr. Gülçin ALTINTAŞ, Prof. Dr. Mustafa TÜZEN

Başlama ve Bitiş Tarihleri

Projenin Toplam Bütçesi 2016: 18.700 TL 2017: 9.800 TL

2018: 9.000 TL

Proje Özeti

Günümüzde önemli bir çevre sorunu haline gelen ağır metaller, ekosistemlerin toprak

su hava gibi ortamlarında yaygın olarak birikmeye başlamıştır. Örtü altı yetiştiriciliği açıkta

yapılan yetiştiriciliğe göre daha yoğun bir tarım kolu olup buralarda aşırı ve bilinçsizce

kullanılan ilaçlar önemli derecede kirliliğe sebep olmaktadır. Bununla birlikte toprak

kalitesini de olumsuz etkilemektedirler. Tüm bu sebepler örtü altı tarım alanlarında çalışma

yapma gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu bağlamda projedeki amacımız 2016-2018 yılları

arasında Tokat ili örtü altı tarım alanlarında pestisit uygulamalarından kaynaklı ağır metal

konsantrasyonunu belirlemektir.

Bu kapsamda, Tokat ilinde bulunan 30 adet seradan mart ayı dikim öncesi ve eylül ayı

hasat sonrası 0-20, 20-40 cm derinliklerinden, her sera toprak numunesi için rastgele toprak

örneklemesi yöntemiyle toplam 120 adet toprak numunesinde çalışılmıştır. Toprakların 0.05

mm elekten geçmesinin ardından kral suyu ile yaş yakılarak elde edilen ekstrakta toplam

potansiyel toksik elementler ve DTPA çözeltisiyle ekstrakta alınabilir toksik elementler (Ni,

Cd, Cr, Pb, Cu, Zn), ICP-OES ile belirlenmiştir. Sulama suyu örnekleri, her yıl suyun

kaynağından ve serada kullanılan su örneklerinin ve kullanılan pestisitlerin toksik metal

konsantrasyonu belirlenmiştir. Toprak kalitesini belirlemek için toprak bünyesi, toprak

reaksiyonu (pH), elektriksel iletkenlik (EC) , kireç (CaCO3), organik madde analizleri

yapılmıştır. Elde edilen sonuçları değerlendirmek amacıyla SPSS paket programı

kullanılmıştır. Seralardaki tarımsal uygulamalara ait veriler anket uygulamaları kullanılarak

belirlenmiştir.

TAGEM ARGE PROJESİ

Projenin Adı Toprak Numulerinde Kireç Analizi İçin Geliştirilen

Otomatik Kireç Analizöründe Metot Geliştirme, Validasyon

Çalışmaları ve Yazılım Entegrasyonu

Yürütücü Kuruluş Lita Analitik Cihazlar San ve Tic. Ltd. Şti.

Yürütücüsü Tacettin ÖZTÜRK

Başlama ve Bitiş Tarihleri 2016-2017

Süresi 15 Ay

Proje Özeti: Toprakta kireç (karbonat) konsantrasyonu, özellikle toprak verimliliğinin

belirlenebilmesi ve bitki beslemeiçin temel parametrelerden biridir.Kireç oranı yüksek

topraklarda, demir, çinko gibi mikro besin elementlerinin bitki tarafından alımı güçleşir (A.

Özdemir, S. Kahraman, Toprak Bilgisi ve Bitki Besleme)

Kireç miktarı tayini için; Scheibler kalsimetresi hemen hemen tüm toprak analiz

laboratuvarları tarafından kullanılmaktadır. Scheibler kalsimetresinde, toprak numunesinde

bulunan karbonatların parçalanıp, karbondioksit gazının elde edilmesi için hazneye asit ilave

edilirOluşan karbondioksit gazı, u-tüp şekline sahip, içinde su bulunan düzenekte, su

seviyesinin değişmesine yol açar. Su seviyesinde değişiklik karbondioksit gazının hacmi ve

dolayısıyla topraktaki karbonat miktarı ile orantılıdır(A. Tüzüner, Toprak ve Su Analiz

Laboratuvarları El Kitabı). Herbir toprak numunesinin analizinde; asidin yerleştirilmesi, asit

ve toprak numunesinin karıştırılması, çıkan hacmin oluşturduğu seviye değişikliği kullanıcı

tarafından yapılmalıdır. Tüm bu adımların kullanıcıya bağlılığı; kullanıcı kaynaklı hata

olasılığı ve laboratuvardaki iş yükünü arttırmaktadır. Çıkan karbondioksit gazının hacmi;

laboratuvar koşullarına bağlı olarak değişebilmektedir. Bu yüzden laboratuvar koşulları sabit

tutulmalıdır. Kükürt içeren toprak numunelerinde ise; karbondioksitin yanısıra

hidrojendisülfür gazının çıkışı; hacimsel ölçümde pozitif hataya sebebiyet vermektedir (ISO

10693, 1995). Scheibler kalsimetresi doğru ve güvenilir sonuçlar sağlayabilmektedir ve

uluslarası metotlar tarafından da kabul edilmiştir(ISO 10693, 1995), (ASTM D4373-14,

2014).

Türkiye’de ise, özellikle uygun gübrenin seçilmesi için yapılan analizler arasında kireç

analizi de bulunmaktadır. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı ilgili genelgede

(2013/1) seçilen 7 temel parametreden biri de kireçtir. 2013 yılında, 1.500.000 toprak

numunesi, yaklaşık 300 adet yetkili toprak laboratuvarları tarafından analiz edilmiştir (Tarım

Reformu Genel Müdürlüğü).Son senelerde, kireç analizinin hızlandırılması ve

kolaylaştırılması için basınç sensörlerinin kullanıldığı çalışmaların yapıldığı litaratürde

görülmektedir. Ancak basınç sensörü kullanılan sistemlerde yukarıda belirtilen dezavantajlar

tamamen ortadan kaldırılamamaktadır(Şenlikçi A, Doğu M, Eren E., Çetinkaya E., Karadağ

S., 2015, Soil-Water Journal, Special Issue, 24-28)

Asidi otomatik ekleyen; kimyasal girişimi olmayan NDIR (dağılımlı olmayan kızıötesi

ışıma) dedektör kullanan (Şekil 1)ve otomasyona ve yazılım kontrolüne sahip obir analitik

cihaz, Scheibler kalsimetresinin sahip olduğu tüm dezavantajları ortadan kaldıracaktır.

Anahtar Kelimeler: Otomatik Kireç Analizi, Metot Geliştirme, Validasyon, Yazılım

Modülü Geliştirme, Inorganik Karbon Analizi.

TAGEM ARGE PROJESİ

Projenin Adı Konya Havzasında Kirletilmiş Topraklara Doğal ve Seçilmiş

Mikoriza Aşılaması ile Bitkilerin Ağır Metal Toleransının

Arttırılması (TAGEM-12/AR-GE/31)

Yürütücü Kuruluş Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki

Besleme Bölümü

Yürütücüsü Doç. Dr. Ayşen AKAY

Başlama ve Bitiş Tarihleri 01.04.2013-01.04.2016

Süresi 36

Proje Özeti

Araştırmanın birinci aşamasında kirli alanlardan örneklenecek olan bitki köklerindeki doğal

mikoriza yoğunluğu belirlenerek bunlar bitki köklerinden izole edilecek; ve mısır, soğan,

pırasa konukçu bitkisi köklerinde çimlendirme yöntemiyle çoğaltılacaktır. İkinci aşamada;

ağır metal alımı ve dayanıklılığı en yüksek olduğu belirlenen üç doğal bitki ve mikoriza ile

yüksek oranda inoküle olan ve ağır metale dirençli olduğu çeşitli çalışmalarda bildirilen üçgül

bitkisi (Trifolium pratense) saksı denemelerinde konukçul bitki olarak kullanılacaktır.

Deneme topraklarındaki doğal mikoriza belirlemesinin yanı sıra ayrıca G.Mosseae,

G.intraradices, G.deserticola, G.clarium, G.caledonium, G.etunicatum mikoriza sporları ayrı

ayrı seçilen bitkilere aşılanarak sera koşullarında yetiştirilecektir. Doğal mikoriza sporları ve

saf kültür mikoriza türleri arasında ağır metali alma ve dayanıklılık kapasitesini giderim

yönünden karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılacaktır.

Yapılacak olan çalışmanın son aşamasında arazide doğal bitki köklerinden izole edilen doğal

mikorizanın teşhisi yapılacaktır.Bu çalışmadan alınan sonuçlar; benzer kirliliğe sahip

alanların temizlenmesinde örnek teşkil edecektir.

Benzer şekilde ağır metal kirliliğine maruz kalan ve ülkemizde görülen toprak kirliliğinin

giderilmesi çalışmalarına da öncülük edecektir. Üç aşamalı olarak planlanıp yürütülecek olan

bu çalışma doğal mikorizaların belirleneceği için; toprak kirliliği giderimi konusunda

ülkemizde yürütülecek olan ilk çalışma olma özelliğindedir. Bu çalışma sonunda ağır metal

ile kirli alanlarda yetişen doğal bitki köklerinden izole edilecek olan mikoriza türü; tür

teşhisinin yapılabilmesi için, morfolojik özellikleri belirlenecek ve daha sonra fizyolojik

teşhis yapan bir laboratuara gönderilecektir. Teşhis işlemi yapıldıktan sonrada doğal

mikorizaların çoğaltılması ve ekonomik olarak kullanımı için ikinci bir proje çalışması

yapılacaktır.

Proje; toksik metallerle kirlenmiş toprakların ıslahı (remediasyonu) için yeni bilgiler

üretmesi, ileri teknoloji uygulamalarına açık olması ve Türkiye’de çevre ve ekonomik

anlamda pratiğe aktarılması yönünden de özgün değer taşıyan bir ilk çalışma olacaktır.

TAGEM ARGE PROJESİ

Projenin Adı Aljinat İmmobilize Edilmiş Yerel Fosfor Çözücü Bakteri ve

Mikronize Edilmiş Ham Fosfat Kayasının Tarımda

Kullanılma Olasılıklarının Belirlenmesi

Yürütücü Kuruluş Konbiyo Arge Kmyevi Madde Tarım Hayvancılık ve Enerji

Sanayi Ticaret Ltd. Şti

Yürütücüsü Doç. Dr.Mehmet ÖĞÜT


Süresi 20 Ay

Proje Özeti

Topraklarda bitkiye yarayışlı fosfor miktarları, fosforun alkalin topraklarda kalsiyum ve

magnezyum fosfatlar şeklinde çökelmesi ve kil tipine bağlı olarak kil ve kireç yüzeylerine

adsorbe olması nedeniyle düşüktür. Çökelmeye ve adsorbsiyona neden olan toprak koşulları,

benzer şekilde ilave olarak verilen gübre fosforunun da yarayışlılığını düşürmektedir. Fosfor

çözen mikroorganizmaların tohuma aşılanması neticesinde, inokule edilen

mikroorganizmalar, tohumun çimlenmesi sırasında rizosferi kolonize etmekte ve bitki

köklerine çok yakın mesafedeki bu bölgede zor çözünebilir durumdaki fosforu çözerek,

bitkinin alabileceği yarayışlı fosfor miktarını artırmaktadır. Genelde inokule edilecek fosfor

çözen mikroorganizmanın başarısı büyük ölçüde “yerel” olmasına bağlıdır. Ülkemiz

topraklarında izole edilen ve çok yüksek fosfor çözme kapasitesi olan bakteri suşları

bulunmaktadır. Örneğin, Acinetobacter sp. WR326 olarak tanımlanan suş buğday

rizosferinden izole edilmiştir. Bu mikroorganizmanın –mikrobiyal gübre- olarak

ticarileştirilmesinin önündeki en büyük engel, Bacillus cinsi bazı mikroorganizma türlerinde

olduğu gibi spor oluşturamamasıdır. Dolayısıyla, steril ortam koşullarında olsa bile, bakteri

uzun süreler mikrobiyal gübre içerisinde canlılığını sürdürememektedir. Aljinat mikrobilye

enkapsulasyonu, pek çok kez Gram negatif mikroorganizmaların immobilizasyonu için

başarılı şekilde kullanılmış bir teknolojidir. Ayrıca, gübre fabrikalarında, ham fosfat kayası

toz (0.16-0.50 mm) halinde proses edilmektedir. Öte yandan, parçacık büyüklüğünün mikron

boyutuna küçültülmesinin toprak ve bitki üzerindeki etkileri bilinmemektedir. Parçacık

büyüklüğü küçüldükçe, toprakta süregelen biyolojik ve kimyasal olayların etkileri

artmaktadır. Bu çalışmada, Acinetobacter sp. WR326 suşu aljinat mikrobilyeler içinde,

dondurarak kurutma teknolojisi kullanılarak immobilize edilecektir. Ayrıca, ham fosfat

kayası mikronize edilecektir. Elde edilen aljinat mikrobiyal gübre ve mikronize ham fosfat

kayası buğday, mısır, şeker pancarı ve domates bitkisinde sera koşullarında denenecektir.

Anahtar Kelimeler: Fosfor çözen mikroorganizma; Acinetobacter sp. WR326; Mikrobiyal

gübre; Aljinat mikrobilye; mikronize ham fosfat kayası

TAGEM ARGE PROJESİ

Projenin Adı Topraktaki Ca ve Mg Makro Besin Elementlerinin Tayini

için Otomatik Titrasyon Sistemi Geliştirilmesi

Yürütücü Kuruluş Mir Araştırma ve Geliştirme A.Ş.

Yürütücüsü Dr. Yasemin KAYA


Süresi 24 Ay

Proje Özeti

Bitkilerin genetik özeliklerine göre gelişim gösterebilmesi, uygun çevresel faktörlerin

sağlanması ile mümkündür. Bitkiler ne kadar yüksek verim kapasitesine sahip olursa olsun

besin maddelerince fakir bir ortamda gelişimini sürdüremez ve beklenen verim düzeyinin

altında kalır. Makro (N, P, S, K, Ca, Mg) ve mikro (Fe, Zn, Mn, Cu, B, Mo) bitki besin

elementleri bitkilerin hayati faaliyetleri için mutlaka gerekli olan, havadan ve yetiştirildikleri

ortamdan alınan, yeterince alınamadığı takdirde ürünün miktar ve kalitesini olumsuz yönde

etkileyen elementlerdir. Makro elementlerden Ca ve Mg’un tayini ise gerek dengeli bir

gübreleme tavsiyesi için gerekse toprağın ve ürünün kalite ve verimi açısından son derece

önemlidir.Bu projede, topraktaki Ca ve Mg besin elementlerinin tayininde kullanılması

hedeflenen otomasyonlu titrasyon sistemininin geliştirilecektir. Proje kapsamında son

teknolojiyle geliştirilecek olan bu sistem, halihazırda kulanılmakta olan manuel titrasyon

yönteminin yanı sıra piyasadaki ithal spektroskopik ve aynı amaca yönelik benzer cihazlara

nazaran gerek teknik özellikleri gerekse kullanım alanları ve maliyet açısından üstünlük

sağlayacaktır. Bu kapsamda, projedeki en önemli yenilik noktası bugüne kadar göz ile

yapılan dönüm noktası okumalarının kamera veya sensör sistemleri ile yapılacak olmasıdır.

Sunulan bu projede, öncelikle manuel ve ayrıca spektroskopik yöntemlerin yerini alması

planlanan ucuz, hassas, kullanımı kolay ve taşınabilir kamera ya da lazer optik sensörü, RGB

sensörü gibi detektör sistemleri kullanılarak otomasyonlu bir titrasyon sistemi geliştirilecek

ve renk dönüşümü bu algılayıcı sistemlerin proje kapsamında geliştirilecek olan görüntü

işleme teknikleri ile entegre edilmesi yoluyla otomatik olarak tayin edilecektir. Bu yolla,

yöntem hassasiyetinin arttırlması ve sistemin daha basit hale getirilmesi hedeflenmektedir.

Bir diğer önemli nokta ise titrasyon sırasındaki reaktif ekleme işlemlerinin tamamının

elektronik bir yazılım ile yönlendirilerek otomasyonlu bir sistem ile yapılacak olmasıdır.

Böylece sistemde Ca ve Mg tayininde numune ön hazırlama, titrant ekleme ve renk dönüm

noktalarının bulunması otomatize edilmiş olacaktır.Belli süreçler haricinde insan

faktöründen bağımsız ve otomatik olarak geliştirilecek olan bu cihazda, analiz süresi 24 adet

numunenin (12 Ca ve 12 Ca-Mg) eş zamanlı olarak analiz edilebilmesiyle oldukça kısalacak,

manuel titrasyon sırasında kullanılan kimyasallar çok kanallı pompa ile otomatik olarak

numunelere enjekte edilebilecektir. Renk dönüşümü, görüntü işleme ve sensör teknolojileri

kullanılarak dijitalize görüntüler üzerinden otomatik olarak tayin edilecek ve elde edilen tüm

veriler özel geliştirilecek yazılım programı sayesinde kaydedilebilecektir.

TAGEM ARGE PROJESİ

Projenin Adı Erzurum Çevresindeki Tarımsal ve Doğal Topraklardan

PGPR Olma Potansiyeline Sahip Bakterilerin İzolasyonu,

Moleküler Tanılanması ve Ulusal Kültür Koleksiyonunun

Hazırlanması

Yürütücü Kuruluş Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü

Yürütücüsü Prof. Dr. Medine Güllüce


Süresi 36 Ay

Proje Özeti

Son yıllarda dünya nüfusunda meydana gelen yüksek artış, artan gıda ihtiyaçlarını

karşılamaya yönelik zirai üretimin mevcut halinden çok daha yükseltilmesini amaçlayan

çeşitli uygulamaların ve stratejilerin geliştirilmesine sebep olmuştur. 19. yüzyılın sonu ve 20.

yüzyılın başlarını kapsayan ilk etapta; azot, fosfor ve potasyum içeren çeşitli inorganik

gübreler sentezlenmiş ve bunların kullanılması popülasyondaki artmaya paralel olarak dünya

genelinde yaygınlaşmıştır. Daha sonraları, kısa dönemde geçici çözümler sunan bu

yaklaşımın nihayetinde üretim maliyetlerinin artması ve sentetik kimyasalların çevreye

vermiş olduğu geri dönüşümsüz zararların anlaşılması ile bu olumsuz tablonun ortadan

kaldırılmasını sağlayacak, çevreyle dost, ürün miktarı ve kalitesinde artışa sebep olan

biyolojik gübrelerin kullanılması ön plana çıkmıştır.

Günümüzde biyolojik gübre preparatı geliştirme odaklı araştırmaların en temel unsurlarından

birini rizobakteriler oluşturmaktadır. Bitki büyümesini teşvik eden rizobakteriler (Plant

Growth Promoting Rhizobacteria: PGPR), toprakta doğal olarak var olan, yoğun olarak bitki

kökleri üzerinde veya çevresinde kolonize olan, ve bitkilerin büyümesine veya zararlı

ajanlara karşı korunmasına katkı sağlayan toprak bakterileridir. Yapılan çalışmalar, zirai

bitkilerin erken gelişme safhalarında PGPR türleri ile inokülasyonu sonucunda, bu bitkilerde

kök ve gövde büyümesine bağlı olarak biyokütle artışının meydana geldiğini göstermiştir.

Süs bitkilerinin, ağaçların, sebzelerin ve zirai bitkilerin PGPR türleri ile inokülasyonu bitki

büyümesinde çok yönlü etkilere sebep olmaktadır. Bu etkiler; çiçeklenmenin, tohum

çimlenme oranının, klorofil miktarının, baklagillerde nodül sayısının, bitki sertliğinin, bitki

boyunun, fide ağırlığının, dokulardaki besleyici maddelerin artması ve sağlıklı bitki halinin

sürdürülmesi gibi çeşitli olguları kapsamaktadır. Bu olguların ortaya çıkışı ve PGPR

türlerinin sebep olduğu büyüme, topraktan besin alımı ve ürün verimindeki artışın arka

planında çeşitli mekanizmaların rol oynadığı bilinmektedir. Bu mekanizmalara sahip PGPR

türlerinin bazıları, azot fikse ederek bitkilerin azot ihtiyaçlarını karşılamaya yardım eder.

Yine bazı PGPR türlerinin fosfor, kükürt, demir ve bakır gibi çeşitli besleyici elementlerin

bitkiler tarafından kullanılabilir formlarının topraklarda artmasına (biyofertilizer), bitki

hormonlarının üretilmesine (biyostimulan) ve diğer yararlı mikroorganizmaların kökler

çevresinde kolonizasyonuna, buna karşın zararlı bakteri, fungus ve böcek türlerinin ortamdan

uzaklaştırılmasına (biyoprotektan) sebep olduğu belirlenmiştir.

T.C



İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE TARIMSAL EKOLOJİ

ARAŞTIRMA GRUBU

2017 YILI

PROJE ÖZETLERİ

DEVAM EDEN PROJE ÖZETİ

AFA ADI : A13 - P01

PROGRAM ADI : İklim Değişikliği ve Tarımsal Ekoloji Araştırmaları


Proje Başlığı AquaCrop Modeliyle Ayçiçeği ve Buğday Bitkilerinin İklim

Değişimine Olan Hassasiyetinin Analizi

Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Arş. Ens. Müd.

Projeyi Destekleyen Kuruluş İstanbul Teknik Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Dr. Fatih BAKANOĞULLARI

Yardımcı Araştırmacılar Serhan YEŞİLKÖY, Ulaş AY, Prof. Dr. Levent ŞAYLAN,

Yrd. Doç. Dr. Barış ÇALDAĞ


Proje Bütçesi 2014: 103784TL, 2015: 20000 TL, 2016:11000TL, 2017:

11000TL

Proje Özeti:

Projeye eklenen buğday bitkisi ile Kırklareli ve Edirne ili Orhaniye köyünde bulunan araştırma

biriminde ve merkez araştırma enstitüsü arazisi içerisinde Trakya’da yaygın olarak yetiştirilen buğday

bitkisi ekimi 16.10.2015 ve 20.10.2015 tarihlerinde yapılmıştır.

Projenin hedefleri doğrultusunda Orhaniye/Edirne ve Merkez/Kırklareli birimlerinde

denemeler için gerekli olan tarımsal meteoroloji ölçüm istasyonu sürekli olarak AquaCrop modelinin

iklim dosyasının oluşturulması için gerekli meteoroloji verileri (Hava sıcaklığı ve nemi, rüzgar

şiddeti, global radyasyon) sağlanmaktadır. Her iki parselde 2015-2016 gelişme döneminde yetiştirilen

buğday bitkisi için gerekli tarımsal faaliyetler yapılmış ve yapılan tüm faaliyetler kayıt edilmiştir.

Bitkinin ekiminden hasat döneminde kadar geçen sürede bitki gelişimini belirlemede kullanılacak

bilgiler için gerekli biyokütle örnekleri, yaprak alan indeksi (LAI) ölçümleri, fenolojik gözlemler

kayıt edilmiştir. Araştırmada kullanılacak AquaCrop modeli için gerekli olan veriler elde edilmiş ve

modelin isteği formata dönüştürülmüştür. Buğday bitkisi için 2015-2016 gelişme dönemi

simülasyonu AquaCrop modeli ile Orhaniye/Edirne ve Merkez/Kırklareli lokasyonları için

yapılmıştır. Edirne ve Kırklareli için yapılan AquaCrop simülasyonunda elde edilen verimler sırasıyla

577 kg/da ve 379 kg/da’dır. Gerçek verimler Edirne ve Kırklareli için sırasıyla 478 kg/da ve 444 kg/da

olarak belirlenmiştir.

Kırklareli ve Edirne’de 20.06.2016 ve 21.06.2016 tarihlerinde hasat edilen buğday bitkisinden

sonra her 2 lokasyonda 2017 döneminde ayçiçeği (Tunca çeşidi) bitkisi ekimi yapılacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER (PROJE ÖZETİ)

AFA ADI : A13, P01



Proje Başlığı Trakya Bölgesinde Yetiştirilen Bazı Buğday ve Ayçiçeği

Çeşitlerinin Albedo Değerlerinin İzlenmesi ve Analizi

Projeyi Yürüten

Kuruluş Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Arş. Ens. Müd.

Projeyi Destekleyen

Kuruluş İstanbul Teknik Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Serhan YEŞİLKÖY

Yardımcı

Araştırmacılar

Dr. Fatih BAKANOĞULLARI, Prof. Dr. Levent ŞAYLAN,

Yrd. Doç. Dr. Barış ÇALDAĞ, Arş. Gör. Nilcan AKATAŞ

Başlama-Bitiş

Tarihleri 2014-2018

Proje Bütçesi 2014: 104500TL, 2015: 20000TL, 2016:13500TL, 2017: 13500TL

Proje Özeti:

Projenin hedefleri doğrultusunda 06.04.2016 tarihinde 3 farklı çeşit (Sanay, Tunca,

Poiner) ayçiçeği bitkisi proje alanına ekilmiştir. Meteorolojik değişkenler (albedo, toprak su

içeriği (30-60-90), ,yağış, rüzgar hızı, toprak sıcaklığı (2, 5, 10, 20 cm), hava sıcaklığı ve

nemi, gelen ve giden kısa-uzun dalga boylu radyasyon) , bitkilerin fenolojik kayıtları, yaprak

alan indeksi ölçümleri sürekli olarak takip edilmiş ve ölçülmüştür.

Ayçiçeği bitkisinin farklı çeşitleri için albedo değerleri belirlenmiştir. Belirlenen

gerçek albedo değerleri ile gerçek evapotranspirasyon (ET) değerleri hesaplanmıştır. FAO

Penman-Monteith yaklaşımı ile hesaplanan ET ile toprak-su dengesi yönteminden elde edilen

ET değerleri karşılaştırılmıştır. Toprak-su dengesi yöntemiyle hesaplanan toplam bitki su

tüketimi 341.8 mm, FAO Penman-Monteith ile hesaplanan bitki su tüketimleri Sanay çeşidi

için 524.2 mm, Poiner çeşidi için 526.2 mm ve Tunca çeşidi için 424.4 mm olarak

belirlenmiştir.

25.10.2016 tarihinde 5 farklı çeşit (Gelibolu, Selimiye, Bereket, Pehlivan, Kate1A)

buğday ve 1 çeşit arpa (Bolayır) olmak üzere toplam 6 farklı çeşit proje alanına ekilmiştir.

Meteorolojik, fenolojik, yaprak alan indeksi sürekli olarak takip edilmektedir.


AFA ADI: A-13

PROGRAM ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre


Proje Başlığı:

Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin, CO2 Emisyonu ile

Toprağın Bazı Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik Özellikleri


Projeyi Yürüten Kuruluş: Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi

Müdürlüğü Menemen/ İzmir

Projeyi Destekleyen

Kuruluş: TAGEM

Proje Yürütücüsü: Tuncay TOPDEMİR

Yardımcı Araştırmacılar: İdris USLU

Süleyman ŞEN

Şener ÖZÇELİK

Nalan RAHMANOĞLU

Prof.Dr. Erdem AYKAS

Yrd.Doç.Dr.Selçuk GÖÇMEZ

Başlama- Bitiş Tarihleri: 01/01/2016 - 31/12/2019

Projenin Toplam Bütçesi: 164.000,00 TL

Proje Özeti:

Tüm dünya ülkelerinin en temel sorunlarından bir tanesi olan Küresel Isınmaya karşı CO2

emisyonunu azaltacak tedbirlerin alınması ve bu konuda katkı sağlayacak tüm çalışmalara

hız verilmesi gerekmektedir. Bu çalışma ile Türkiye’nin iklim değişikliğine uyum

kapasitesinin geliştirilmesine ilişkin sonuçlar ortaya çıkacak ve kısa vadede bölgesel, uzun

vadede ülkesel ve global düzeyde tarımdan kaynaklanan sera gazı emisyonlarının

miktarlarının belirlenmesi mümkün olabilecektir.

Bu çalışmada, toprak işleme yöntemlerinin karşılaştırılması ve değişik toprak işleme

yöntemlerinin, toprağın katyon değişim kapasitesi, alınabilir ve toplam element içeriği,

mikrobiyal biyomas-C, CO2 oluşumu, dehidrogenaz, alkalin fosfotaz, üreaz, enzim

aktiviteleri gibi bazı fiziksel, kimyasal, biyolojik ve biyokimyasal özellikleri ile özellikle

CO2 emisyonuna olan etkilerinin belirlenmesi üzerinde çalışılacaktır. Ayrıca farklı toprak

işleme yöntemlerinin, topraktaki organik karbon-mikrobiyal biyomas karbonu içeriğine

etkileri de bazı fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve biyokimyasal analiz yöntemleri

kullanılarak tespit edilecektir.

Deneme, tesadüf bloklarında şeritvari ekim deneme desenine uygun olarak, 4 farklı toprak

işleme sistemi ile 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Parsel genişliği 2,8 m, parsel uzunluğu

40 m olmak üzere her parsel 112 m2 olacak şekilde düzenlenmiştir. Denemenin yapılacağı

parsellerden toprak işleme öncesi, vejetasyon dönemi ve hasat sonrası toprak örnekleri

alınarak, toprak nemi, hacim ağırlık, özgül ağırlık, porozite, tarla kapasitesi ve solma

noktası, penetrasyon direnci, PH, bünye, organik karbon, organik madde, toplam azot ve

karbon azot oranı belirlenmiştir. Elde edilen ölçüm değerleri ışığında farklı toprak işleme

yöntemlerinin, toprak işleme uygulamalarında kullanılan alet ekipmanların seçiminin ve

uygulama tekrar sayısının topraktan CO2 emisyonuna doğrudan etkisi olduğu tespit

edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında toprak neminin ve toprak sıcaklığının CO2

emisyonuna doğrudan etkisi olduğunu söyleyebiliriz.

YENİ TEKLİF PROJELER


PROGRAM ADI: Su Kullanım Etkinliğinin Artırılması

Proje No:

Proje Başlığı Farklı Su Düzeylerinin Buday-Nohut, Buğday-Aspir Münavebelerinde

Topraktan Olan CO2 Salımına Etkisi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. İ. Ahmet AĞAR

Yardımcı Araştırmacılar Rohat Gültekin, Kadri AVAĞ, Dr. Pınar BAHÇECİ ALSAN,Ceren

GÖRGİŞEN, Tuğba YETER



Bütçesi

2018: 44.000.TL 2019,2020,2021: 10.000 TL

Toplam:54.000TL


Günümüzde en önemli çevre sorunlarından birisi küresel ısınma ve iklim değişikliği problemi

olarak değerlendirilmektedir. Genel olarak İklim değişikliği yenilenemeyen doğal kaynakların

yakılması sonucu oluşan sera gazları (CO2, CH4, N2O) emisyonlarının atmosferde birikmesi sonucu

ortaya çıkmaktadır. Tarımsal faaliyetler sonucunda da sera gazları oluştuğu bilinmektedir. Nitekim

dünya genelindeki toplam sera gazları emisyonları içindeki tarımsal kaynaklı emisyonların oranı %20

civarındadır. Bilimsel araştırmaların çoğunda sulamanın ve uygulanan su miktarının CO2 salamında

etkili olduğu gösterilmiştir.

Topraktan karbondioksit salımının tespiti ile ilgili geliştirilen pek çok yöntem mevcuttur. Bu

yöntemlerin en büyük dezavantajı pahalı olmalarıdır.

Bu çalışmada damla sulama koşullarında, ülkemizde yaygın olarak uygulanan buğday-nohut, buğday-

aspir münavebe sisteminde PVC den üretilmiş 2 parçadan oluşan silindirler (chamber) kullanılarak

topraktan oluşacak CO2 salım ölçümleri yapılacaktır. Denemede 4 yıl çakılı olarak buğday ve buğday-

nohut buğday-aspir münavebe sistemleri uygulanacaktır. Bu çalışma sonucunda çeşitli toprak nem

içeriği koşullarında topraktan karbondioksit salımı ölçülecektir. Denemede farklı nem ve farklı bitki

koşullarının karbondioksit salımına etki düzeyleri ölçülecektir. Ayrıca ülkemizde karbondioksit

salımı ile ilgili çalışmalıların az olması göz önüne alındığında karbondioksit ile ilgili araştırmaların

yapılmasına öncülük edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: CO2 salımı, damla sulama, kısıntılı sulama, münavebe


AFA ADI : A 13 - Toprak Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI : P-01 Tarım-İklim Değişikliği Etkileşimi


Proje Başlığı

İklimsel Dalgalanmaların İzmir Kemalpaşa Yöresinde Yetiştirilen

Zeytin Ağaçlarına Etkilerinin Dendroklimatolojik Olarak

Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

İzmir Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü

Ege Üniversitesi / Ziraat Fakültesi

İstanbul Üniversitesi / Orman Fakültesi

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi / Ziraat Fakültesi

Proje Yürütücüsü Merve ETÖZ


Gözen YÜCEERİM, Dr. Gülay YILMAZ, Ömer SÖKMEN, Eser

BORA, Özgür DURSUN, Prof. Dr. Mehmet Ali UL, Prof. Dr. Ünal

AKKEMİK, Prof. Dr. Şerafettin AŞIK, Prof. Dr. Hülya ATIL, Doç.

Dr. Yasemin KAVDIR, Doç. Dr. Recep Çakır, Yrd. Doç. Dr.

Muharrem Yetiş YAVUZ


Projenin Toplam

Bütçesi: 115219 TL

Proje Özeti Bu araştırmada; başta tarım olmak üzere hemen hemen her sektörde olumlu ve olumsuz

etkileri görülen iklim dalgalanmalarının; Ege Bölgesi / İzmir-Kemalpaşa zeytin yetiştirme

alanlarında, zeytin bitkisinin bazı fenolojik ve fizyolojik gelişim parametrelerinde yaratacağı

olumsuzlukların boyutlarının saptanması ve önlenmesi olanakları araştırılmaktadır. Araştırma iki

ayrı kısımda yürütülmektedir. Aynı iklim ve yetişme koşullarına sahip ve belirli bir yaşın üzerindeki

zeytin ağaçları ile yeni dikilmiş aynı çeşit zeytin ağaçlarının, proje süreci boyunca bazı fenolojik ve

fizyolojik gelişim parametreleri gözlemlenmekte ve sonuçlar güncel meteoroloji verileriyle

karşılaştırılmaktadır. İklimsel dalgalanmaların geçmiş yıllardaki etkilerinin incelenmesi için ise

denemenin üçüncü yılında başlamak üzere yaşlı ağaçlardan alınacak ağaç yaş halkası örneklerine,

duraylı izotop oranlarından yararlanılarak bazı dendroklimatolojik analizler uygulanacak, sonuçlar

aynı döneme ait meteorolojik parametreler ile karşılaştırılacaktır. Araştırmanın 01.01.2016 -

31.12.2016 gelişme döneminde, iki ayrı parselde gelişim süreçleri takip edilen zeytin ağaçlarından

bazı fenolojik ve fizyolojik gelişim elemanlarının ölçüm ve gözlemleri sürdürülmüş, bunun yanında

iklim parametreleri anlık olarak kaydedilmiştir. Yetişme döneminin kurak seyrettiği dönemde

yalnızca genç ağaçların bulunduğu parselde sulama uygulaması yapılmış ve her iki parselde de eş

zamanlı toprak nem ölçümleri sürdürülmüştür. Araştırmanın bu döneminde önceki dönemlere

kıyasla kurak geçen yetişme periyodunun ağaçlar üzerinde belirgin etkisi olduğu görülmektedir.


AFA ADI : SÜRDÜRÜLEBİLİR TOPRAK VE SU YÖNETİMİ

PROGRAM ADI : İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE TARIM ETKİLEŞİMİ


Proje Başlığı

Şanlıurfa-Harran Ovası Topraklarının Mevsimsel ve Yıllık

Karbondioksit Çıkışı Miktarlarının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM, Harran Üniversitesi, Ankara Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Elif Didem GÜLLE SAKİN

Yardımcı Araştırmacılar Mehmet Sami NACAR

Akın ÜN

Doç. Dr. Erdal SAKİN,

Ayten NAMLI,

Serhan YEŞİLKÖY,

Prof. Dr. Levent ŞAYLAN

Başlama- Bitiş Tarihleri 01 Ocak 2014 -01 Ocak 2017

Projenin Toplam

Bütçesi:

135.719 TL

Proje Özeti Bu çalışmada kurak ve yarı kurak olan GAP Bölgesi Şanlıurfa-Harran

Ovasında Otomatik toprak CO2 akış ölçüm (soil CO2 flux chamber) cihazıyla 24 ay

boyunca toprak solunumu ve toprak solunumuna etki eden toprak sıcaklığı ve toprak

nemi ölçülerek mevsimsel ve yıllık CO2 çıkışı miktarları belirlenmektedir. Bu amaçla

kullanılacak cihazın kurulumu ve projenin (sonuç raporunun) yazımı ile beraber toplam

proje süresi 36 aydır. Otomatik toprak CO2 akış ölçüm cihazının kurulumu 06.08.2014-

09.08.2014 tarihlerinde Talat Demirören Araştırma istasyonunda gerçekleşmiş olup

çeşitli olumsuzluklar sebebiyle de gerçek ölçümler 01.10.2014 tarihinde başlamıştır

02.03.2016 tarihinde alınan verilerde ciddi faklılıklar görülmüştür. Yapılan incelemeler

sonucu 23.03.2016 tarihinde tutanak düzenlenerek yetkili servise gönderilmiştir daha

sonra yurtdışında incelenen cihazla 11.10.2016 tarihinde ölçümler yeniden başlamış

yapılan ölçümler de sıkıntılar olduğu görülmüştür arızanın giderilmesine çalışılmaktadır.


AFA ADI : TOPRAK SU KAYNAKLARI VE ÇEVRE

PROGRAM ADI : Tarım – İklim Değişikliği Etkileşimi (P01)


Proje Başlığı

Artırılmış CO2 Konsantrasyonları ve Sıcaklık Değerlerinin Kuru

Koşullarda Buğday Bitkisine Olan Etkilerinin Değerlendirilmesi


(TGSKMAE)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Zir. Yük. Müh. Ödül ÖZTÜRK

Yardımcı Araştırmacılar Zir.Yük.Müh. İlknur CEBECİ Zir.Yük.Müh. Kadri AVAĞ Zir.Yük.Müh. Bayram ÖZDEMİR Prof.Dr. Saime ÜNVER İKİNCİKARAKAYA



Proje Özeti

Küresel iklim değişikliğinin ülkemiz için bitkisel üretimin en önemli ürünlerinden olan buğday

bitkisine etkilerinin inceleneceği bu proje, artırılmış sıcaklık değerleri ve CO2 konsantrasyonlarının bitki

büyütme odasında uygulanmasını içermektedir.

Söz konusu projenin başlatılabilmesi için bitki büyütme odasının kurulumu 2014 yılı içerisinde

tamamlanmış olmakla beraber yapılan test çalışmaları sonucu tespit edilen teknik aksaklıklar ve ilgili

firmayla yaşanan sorunlar nedeniyle proje uygulamaya konulamamıştır. Bunun üzerine farklı bir firmadan

destek alınarak yaşanılan sorunlar giderilmiş ve 04.11.2016 da proje bitkisi olan buğdayın ekimi

yapılmıştır. Ekim yapılırken toprak analiz sonuçlarına göre tavsiye edilen dozda DAP gübrelemesi

yapılmıştır. Proje olağan sürecinde devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler: İklim Değişikliği, CO2, Sıcaklık, Buğday


AFA ADI:

PROGRAM ADI:


Proje Başlığı Bazı Stratejik Ürünlerin İklim Değişkenleri ile Hasar Tespitlerinin

İlişkilendirilmesi ve Risk Haritalarının Oluşturulması

Projeyi Yürüten Kuruluş Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Sultan ERGUN KAHYAOĞLU Yardımcı Araştırmacılar Kadir Aytaç ÖZAYDIN

Fatma DEDEOĞLU Bekir ENGÜRÜLÜ Yrd.Doç. Dr. Ramazan AYRANCI

Başlama-Bitiş Tarihleri 01/01/2018 01/01/2021


Bütçesi

2018: 58.000 tl 2019: 38.000 tl 2020: 23.000 tl

Proje Özeti

21.yüzyılda, yaşamımızda karşılaştığımız çevresel, sosyal ve ekonomik tehditlerin en büyüğü, iklim

değişikliği ve onun etkileridir. Bu küresel sorunun boyutlandırılması, çözümlerin geliştirilmesi ve

yöntemlerin anlaşılmasında, havzalarda yerinde gözlem, model çalışmaları ve modellerin

doğrulanması çok büyük önem arz etmektedir.

Bu projede, tarım havzaları içerisinde en fazla yüz ölçüme sahip, Orta Anadolu Tarım Havzası (7

milyon 171 bin 254 ha.)’nda yetiştirilen, stratejik öneme sahip ürünlerden; buğday, arpa, yulaf, elma,

kayısı ve kiraz incelenecektir. Bu havzada, uzun yıllar itibariyle bazı iklim değişkenleri (min.,

maks.ve ort. sıcaklık, yağış, bağıl nem ve rüzgar vb.)’nin, ürünlerin verimlerinin ve TARSİM (Tarim

Sigortaları Havuzu) poliçelerinin birbiriyle olan ilişkileri; zaman serileri içerisinde, istatistiki

metotlarla (Ko-entegrasyon, regresyon vb) incelenecektir. Bununla birlikte, bitkilerin fenolojik

evrelerindeki gelişimlerini etkileyen iklim değişkenleri de sorgulanacaktır. Öte yandan, ekstrem bazı

iklim olayları (ekstrem sıcaklık, don riski, yağış, fırtına, sel ve taşkın)’nın görülme sıklıkları ve

etkileri ile TARSİM poliçeleri de ilişkilendirilecektir. Genellikle, İklim değişkenlerinin sorgulanması

ve haritalarının oluşturulmasında, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) araçları ve enterpolasyon

yöntemleri kullanılmaktadır. Bu araştırmada, meteorolojik istasyonlardan alınan iklim verilerinin

sorgulanması, havzanın her ürün için iklim haritaları ve don risk bölgelerinin çıkartılması ve köy- ilçe

tabanlı TARSİM-verim değerlerinin haritalandırılması konularında; CBS araçları ve çeşitli

enterpolasyon yöntemlerinden faydalanılacaktır. Yapılacak bu çalışma sonucunda, elde edilen çıktılar

gerek çeşitli araştırmacıların gerekse tarımsal ürün politikacılarının üzerinde, iklim değişikliğine

uyum çalışmalarına yönelik önemli katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: ürün, hasar tespiti, iklim değişkenleri, verim, ko-integrasyon, regresyon, CBS

SONUÇLANAN PROJE (SONUÇ RAPORU) AFA ADI :

Proje No TAGEM tarafından doldurulacaktır.

Proje Başlığı

Tarımsal Ürünler İçin İklim, Fenoloji ve

Topoğrafya Veri Tabanlarının Coğrafi Bilgi

Sistemleri Kullanılarak Oluşturulması


(TARM)


Proje Yürütücüsü Kadir Aytaç ÖZAYDIN


Dr. Meral PEŞKİRCİOĞLU, Dr. Hakan

YILDIZ, Vildan Özen KUZ, Fatma

DEDEOĞLU, Osman AYDOĞMUŞ, Dr.

Mehmet BAŞ, Arda BALKAN, Gökhan

YÜCEL, Halis ERCİYAS, Doç. Dr. Berk

ÜSTÜNDAĞ, Prof. Dr. Zahide KOCABAŞ,

Prof. Dr. Ali KÜDEN, Prof. Dr. Ayzin

KÜDEN, Prof. Dr. Yusuf Ersoy

YILDIRIM, Prof. Dr. Süleyman KODAL,

Prof. Dr. Resul GERÇEKCİOĞLU, Prof.

Dr. Yakup ÖZKAN

Başlama-Bitiş Tarihleri 01 / 01 / 2012 ile 31 / 12 / 2016 arası

Projenin Toplam

Bütçesi

2012: 64.800 2013: 28.500 2014: 25.850

2015: 32.500 2016: 35.800

Toplam: 187.450 TL

Raporun ilgili Olduğu Dönem 1.1.2016 – 31.12.2016

Proje Özeti : Tarımsal faaliyetler çok faktörlü değişkenlere sahiptir. Ürünlerin gelişimini

ve bu gelişimi etkileyen çok sayıda parametreyi modelleme çalışmaları ile incelemek

mümkündür. Tarımsal ürünlere ait altyapı çalışmaları hazırlamak, planlı üretim

faaliyetlerinde bulunmak, verim ve kaliteyi arttırmak gibi çeşitli nedenlerle tarımsal veri

tabanları büyük öneme sahiptirler. Canlı gelişimi - iklim arasındaki ilişkiler modelleme

çalışmaları yapılarak incelenebilir. Tarımsal ürünlerin çeşit bazında tarımsal ürün uygunluk

çalışmaları yapmak için bazı altyapı çalışmalarına ihtiyaç vardır.

Veri tabanında 400 kadar iklim istasyonunun 1970 yılından 2016 yılına kadar günlük olarak

iklim verileri bulunmakta olup ayrıca 10 dakikalık, saatlik iklim verileri de bulunmaktadır.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM.) iklim verilerine ek olarak mevcut olan fenolojik

verileri, TAGEM ve üniversitelerin bazı proje sonuçlarındaki fenolojik ve pomolojik

kayıtları, bazı gönüllü teknik personel çalıştıkları ürüne ait fenolojik gözlemlerin bir kısmı

düzenlenerek veri tabanına aktarılmıştır.

Topoğrafik veri altlıkları olarak Türkiye’nin tamamını da kapsayacak şekilde olan 90 m, 30

m ve 10 metre sayısal yükseklik haritaları postgres veri tabanında bulunmaktadır.

Projede hiçbir yazılım hizmeti alınmadan imkanlarımız dahilinde altyapı oluşturulmaya

çalışılmıştır. Çalışmaların internet ortamı ile yapılabilmesini sağlamak amacı ile

http://ekoloji.tagem.gov.tr adresinde örnek internet sayfaları sunucu servisine kurulmuştur.

Ekolojik model oluşturacak şekilde Postgres veri tabanı ve Postgis kütüphanesi

kullanılmıştır. Tamamı açık kaynak kodlu yazılımlar kullanılarak xampp ve Geo Server

harita servisi üzerinden çalışmaktadır.

SONUÇLANAN PROJELER

AFA ADI : Toprak ve Su Kaynakları

PROGRAM ADI: Tarım-İklim Değişikliği Etkileşimi


Proje Başlığı

Seyhan Havzası Koşullarında İklimsel Değişikliklerin

Domates Bitkisi Üzerindeki Etkilerinin Bitki Büyüme

Modeli İle Belirlenmesi


Determination of Climatic Change Effects on Tomato with

Crop Growth Models Under the Seyhan Basin Conditions

Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Tarsus Toprak

ve Su Kaynakları Koordinatörlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar

ve Sulama Bölümü

Proje Yürütücüsü Zir.Yük.Müh. Alper BAYDAR


Zir.Yük.Müh. Mete ÖZFİDANER

Dr.Yeşim BOZKURT ÇOLAK

Zir.Yük.Müh. Kadir KUŞVURAN

Zir.Yük. Müh. Mehmet YILDIZ

Zir.Yük.Müh. Gülşen DURAKTEKİN

Doç.Dr.S.Metin SEZEN

Zir.Yük.Müh.Atilla ATA

Başlama-Bitiş Tarihleri 01.03.2013 – 15.09.2016

Proje Bütçesi 65.050 TL

Proje Özeti

Araştırma gelecek yıllarda olası iklimsel değişikliklerin domates bitkisi üzerinde ki

etkilerinin 2 farklı bitki büyüme modeli kullanılarak belirlenebilmesi amacıyla 2013-2016

yılları arasında yürütülmüştür.

Gelecekte olası sıcaklık ve yağış değişimlerine, RegCM3 bölgesel model sonuçlarının

gelecek dönem, (2001-2099) ve referans dönem (1961-1990) farklarının alınmasıyla

ulaşılmıştır. Anılan aylık ortalama farkların deneme alanı iklim istasyonu iklim verilerine

eklenmesi ile gelecekteki olası iklim değişikliği koşulları belirlenmiştir.

Domates bitkisinin değişen iklim koşullarına gösterdiği tepkinin kestirimi için,

DSSAT versiyon 4.5 (Decision Support System for Agrotechnology Transfer)’ın bir parçası

olan Cropgro bitki büyüme modeli kullanılmıştır. Ayrıca FAO tarafından geliştirilen

Aquacrop versiyon 4.0 bitki modeli kullanılmıştır. Gelecek yıllara ait iklim verileri ile

IPCC’nin CO2 gazının atmosferdeki birikiminin 2100 yılı itibariyle 700 ppmv değerine

yükseleceği öngörülen A2 senaryo koşulunda her iki model tekrar çalıştırılmıştır

Araştırma sonuçlarına göre DSSAT bitki büyüme modelinin su kısıntısı koşullarında

doğru kestirimler yapamadığı ve bitki genetik katsayılarının modelin araziden alınan veriler

ile doğrulanmasında sorunlar oluşturduğu belirlenmiştir. Gelecek yıllar iklim değerleri

sonuçlarına göre araştırmanın ilk yılında minimum sıcaklık ve maksimum sıcaklıklarda sırası

ile %20 ve %16 artış olacağı yağışlarda ise %20 azalma olacağı belirlenmiştir. Araştırmanın

ikinci yılında bahsi geçen sıcaklık artışı ve yağışlarda azalmalar sırası ile %24 ve %16 artış

ile %25 azalma olacağı belirlenmiştir. Her iki model gelecek yıllarda domates bitkisinin

veriminde azalmalar olacağını kestirmiştir.


AFA ADI : A13 - P01



Proje Başlığı

Palmer Kuraklık Şiddet İndisi Kullanılarak Trakya’da Meteorolojik

ve Tarımsal Kuraklığın Belirlenmesi, İzlenmesi ve Kuraklık

Hassasiyetinin Belirlenmesi


Müdürlüğü - KIRKLARELİ

Projeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Erdem BAHAR

Yardımcı Araştırmacılar Selçuk ÖZER, Emel KAYALI, Prof. Dr. Murat TÜRKEŞ, Doç. Dr.

Hasan TATLI, Prof. Dr. Hasan ÖZCAN


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015:137.000TL 2016: 51.000TL 2017: 30.000TL 2018: 32.000TL

Toplam: 250.000TL

Kuraklığın izlenmesi ve tahmininde, yağış verilerine dayalı yöntemler yaygınlıkla

kullanılmaktadır. Ancak bu veriler, noktasal kaynaklı olmakta ve geniş alanlar için tarımsal

kuraklığın tanımlanmasında zayıf kalmaktadırlar. Tarımsal kuraklığın takibi, bu tip kuraklığın

oluşma nedeni olan toprak nem içeriğinin azalması dikkate alınarak yapıldığında sağlıklı sonuçlar

vermektedir. Palmer Kuraklık Şiddet İndisi (PKŞİ) toprak nem içeriğini ve meteorolojik kuraklık

ya da nemlilik dönemlerinin toprak su bilançosundaki değişimlere göre oluşması ya da etkisini

yitirmesini esas alan bir kuraklık indisidir ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bu araştırma ile Marmara Bölgesi Trakya bölümünde kuraklığın güncel olarak gözlemlenmesi

ve kuraklığın tahmin edilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca araştırma alanındaki tarım arazilerinin

tarımsal kuraklığa karşı dayanımları toprak özellikleri, ürün deseni, su kaynaklarının varlığı gibi

özellikler dikkate alınarak hesaplanacaktır. Bu sayede kurak dönemlerde bitkisel üretimin daha az

zarar göreceği yerler belirlenecektir. Bu proje ile;

- PKŞİ ile bölgesel kuraklık izleme sisteminin oluşturulması,

- Tarımsal kuraklığın alansal dağılımının belirlenmesi,

- Toprak nem içeriklerinin takip edilmesi,

- Kuraklık erken uyarı sisteminin kurulması,

- Araştırma alanının kuraklık hassasiyetinin belirlenmesi

hedeflenmektedir.

Proje kapsamında, toprak örneklemelerine ve laboratuar analizlerine devam edilmektedir.

MGM’den temin edilen meteorolojik veriler ile PKŞİ hesaplamalarına başlanılmıştır. CBS paket

programının alımı ile kuraklık hassasiyeti ve toprak nem içeriği haritaları 2017 yılı içerisinde

hazırlanacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER


Proje Başlığı

Akdeniz Bölgesinde Bütünleşik Kuraklık İndeksi ile

Kuraklık Analizi ve Kurak Olma Olasılıklarının

Belirlenmesi



Proje Yürütücüsü Mete ÖZFİDANER

Yardımcı Araştırmacılar Alper Baydar, Kadir Kuşvuran,Fatih Topaloğlu,Duygu

Şapolyo,Yeşim Bozkurt Çolak,Çiğdem Boydak


Proje Bütçesi 15000 TL

Projenin Özeti

Bu çalışmanın amacı, Bütünleşik kuraklık indeksi yöntemi ile Akdeniz bölgesinde kuraklık durumunu

belirlemektir, Belirlenen kuraklıklarının şiddetlerin ortaya konarak, gerekli önlemlerin alınması,

tarımsal amaçlı kullanılacak olan suyun azalma nedenlerinin bütünleşik kuraklık indeksi ile

etkilerinin belirlenmesi, su kaynaklarının büyük bir kısmının tarımsal sulama amaçlı kullanılmasının

yanında iklim değişikliklerine bağlı kuraklık dikkate alındığında su kaynaklarının önümüzdeki

yıllarda daha etkin kullanılmasının önemini vurgulamak ve kuraklıkların belirlenerek, kuraklığa

hassas bölgelerdeki çiftçiler bilinçlendirmek. Dörtyol’da 12 aylık kaydırma durumunda ise 247 adet kuraklık olayının % 62 si (153adet) normal,

% 31,5 çok ve % 6,5 ise şiddetli kurak olarak bulunmuştur. Silifke istasyonunda, 12 aylık kaydırma

durumunda ise 255 kurak ay belirlenmiş olup % 9 oranında (24 adet) şiddetli kurak, % 17 oranında

(53 adet) çok kurak ay bulunmuştur. Mersin istasyonun da ise 12 aylık kaydırma durumunda ise 272

kurak, 293 ıslak ay belirlenmiş olup % 8 oranında (21 adet) şiddetli kurak, % 15 oranında (43 adet)

çok kurak ay bulunmuştur. Kahramanmaraş istasyonunda 12 aylık BKİ değerlerine bakıldığında

toplam 7 dönem kuraklık meydana gelmiştir. Islak dönemler ise 1971-1975, 1982-1995 ve 1998-2008

yılları arasında belirlenmiştir. Adana istasyonun da 12 aylık kaydırma durumunda 7 dönem boyunca

kuraklık görülmüştür. Bu dönemler içinde 1974-1984 ve 1992-1997 yılları arasında ki kuraklıklar

uzun süreli olmuştur. Antalya istasyonu da 12 aylık kaydırma durumunda 5 dönem boyunca kuraklık

görülmüştür. Bu dönemler içinde 1967-70 yıllarında özellikle 1968 yılında şiddetli kurak geçen

dönemler tespit edilmiştir. Ceyhan istasyonunda 12 aylık kaydırma durumunda 269 adet (% 51)

kurak, 260 (% 49) ıslak ay belirlenmiş olup % 1oranında (4 adet) şiddetli kurak, % 36 oranında (96

adet) çok kurak ay bulunmuştur. Alanya istasyonunda 1989 yılından itibaren 5 yıl süren ıslak dönemi

takiben 1994 yılının başından itibaren 5 yıllık bir kurak dönem ortaya çıkmıştır. Aynı periyot 2002-

2008 yılları arasında ıslak dönem ve 2008-2013 arası kurak dönem olarak devam etmiştir. Markov analiz sonuçları aşağıda verilmiştir.

3 6 12

Kurak Yağışlı Kurak Yağışlı Kurak Yağışlı

17960 (CEYHAN) 0.461 0.539 0.495 0.505 0.509 0.491

17962 (DÖRTYOL) 0.467 0.533 0.520 0.480 0.437 0.563

17300 (ANTALYA) 0.533 0.467 0.501 0.499 0.484 0.516

17330 (SİLİFKE) 0.509 0.491 0.506 0.494 0.451 0.549

17340 (MERSİN) 0.512 0.488 0.494 0.506 0.481 0.519

17351 (ADANA) 0.494 0.506 0.497 0.503 0.480 0.520

17255 (KAHRAMANMARAŞ) 0.454 0.546 0.510 0.490 0.474 0.526

17310 (ALANYA) 0.525 0.475 0.501 0.499 0.486 0.514



PROGRAM ADI : Tarım – İklim Değişikliği Etkileşimi


Proje Başlığı

Kocadere Havzasında Toprak Neminin Havza Ölçeğinde Zamansal

ve Mekânsal Değişiminin VIC-3L Hidrolojik Modeliyle

Belirlenmesi ve Kuraklık Analizi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-TAGEM/ Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Dire Başkanlığı

-Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama

Bölümü

-Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme

Bölümü

Proje Yürütücüsü Gözen YÜCEERİM

Yardımcı Araştırmacılar Merve DEVECİLER

Dr. Gülay YILMAZ

Lütfullah ARUĞASLAN

Nalan RAHMANOĞLU

Prof. Dr. Sezai DELİBACAK

Dr. Ali Rıza ONGUN

Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN



Proje Özeti Toprak nemi, bir yandan yağışı akıma ve yüzey altı depolamaya dönüştürmede önemli bir

rol oynarken, diğer taraftan toprak neminde meydana gelen değişimler bir bölgenin hava ve iklimi

üzerinde de etkili olmaktadır. Ancak bölgesel ölçekte (havza düzeyinde) toprak neminin yerinde

ölçümlerle belirlenmesi zaman alan ve maliyeti olan bir süreçtir. Bu nedenle kuraklığı izleme ve

benzeri uygulamalarda, toprak neminin toprak-yüzey-atmosfer etkileşimlerini bütünsel olarak ele

alan bir modellerle simülasyonu yaygın olarak kullanılmaktadır. Araştırma alanı Balıkesir İli

Bigadiç İlçesinde yer alan Kocadere Havzasıdır. Susurluk Büyük Akarsu Havzası içerisinde yer

alan havzanın alanı 11,366 km2’dir.

Projede,

- Toprak neminin havza düzeyinde mekânsal ve zamansal değişimini inceleyerek nem

dağılım haritalarının oluşturulması,

- Parametrik bir modelin büyük alanlar için toprak nem takibinde kullanılabilirliğinin ortaya

konulması,

- Elde edilecek nem değerlerinin iyi bir kuraklık göstergesi olup olmadığı, havzanın

hidrolojik durumunu karakterize edip etmediği belirlenmeye çalışılarak havzanın kuraklık

analizinin yapılması amaçlanmaktadır.

Bu rapor dönemi içerisinde projenin yürütüldüğü Kocadere Havzasının hidrolojik

değişkenlerinin ölçülmesi amacıyla kurulan meteoroloji ölçüm birimi, limnigraf ve

pülüviyograflardan 2015 ve 2016 su yıllarına ait veriler toplanmıştır. Ayrıca çalışma alanında

belirlenen 35 noktadan toprak nem ölçümleri için 3 derinlikten 3 tekerürlü olarak örneklerin

alınmasına devam edilmiştir. Projede kullanılması düşünülen VIC-3L (Variable Infiltrasyon

Capacity-3 Layer) hidrolojik modelde yaşanılan problemlerden dolayı nem tahmini için parametrik

bir model olan “abcd” modeli belirlenmiş ve 2016 su yılı için ön deneme gerçekleştirilmiştir.



PROGRAM ADI : Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunumu

ve Geliştirilmesi


Proje Başlığı

Model ve Ölçüm Değerleri Analizi ile Toprak Neminin İzlenmesi ve

Haritalanması


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Oğuz Başkan

Yardımcı Araştırmacılar Oğuz Demirkıran,

Hicrettin Cebel,

İlknur Cebeci,

Ödül Öztürk,

Ali Koç,


Projenin Toplam

Bütçesi:

2018: -- TL 2019: -- TL Toplam: 120.000TL


TİGEM Koçaş arazisinde alansal dağılımın daha fazla olduğu 5 toprak serisine horizon

derinlikleri dikkate alınarak temmuz ayı içerisinde yerleştirilmiş olan nem algılayıcıları ile nem ve

elektriksel iletkenlik ölçümleri sürekli alınmaktadır. Nem algılayıcılarının kalibrasyonunu yapmak

ve çalışmalarını kontrol etmek amacıyla araziye mart ayından başlayarak her ay gidilerek yine

horizon derinlikleri dikkate alınarak toprak nem içeriğini belirlemek amacıyla toprak örnekleri

alınmıştır. Alınan toprak örnekleri arazide tartılarak kaydedilmiş ve laboratuvara getirilerek

toprakların nem değerleri belirlenmiştir.


AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI: Tarım – İklim Değişikliği Etkileşimi

Proje No:

Proje Başlığı Toprak Nemi ile Ön Yağış İndisi (API) Arasındaki İlişkinin Toprağın Bazı

Fiziksel Özelliklerinde Araştırılması


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-

Proje Yürütücüsü Oğuz DEMİRKIRAN Yardımcı Araştırmacılar Oğuz BAŞKAN, Hicrettin CEBEL, Yakup KÖŞKER, İlknur CEBECİ,

Kevser KARAGÖZ



Bütçesi

2016: 33 500 TL 2017: 6 500 TL. 2018:6 500 TL 2019: - TL


Proje kapsamında iki adet yağış ölçer alımı için sipariş verilmiştir. Yağış ölçerler toprak bünyesi farklı olan iki

toprak serisi üzerine yerleştirilecektir. Buharlaşma için ihtiyaç duyulan diğer meteorolojik veriler en yakın

istasyondan temin edilecektir. Proje kapsamında ihtiyaç duyulan nem verileri diğer bir proje kapsamında

ölçülmeye devam edilmektedir.



PROGRAM ADI : P- 05 Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının

Korunumu ve Geliştirilmesi


Proje Başlığı

Toprak Nemi ve Toprak Pürüzlülüğünün Konumsal ve Zamansal

Değişiminin Mikrodalga Uydu Görüntüleriyle Belirlenmesi ve

İzlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Sevinç MADENOĞLU

Yardımcı Araştırmacılar Prof. Dr. Günay ERPUL- A.Ü. Ziraat Fak. Toprak Bil. ve Bitki Bes. Böl. Dr. Suat AKGÜL- TGSKMAE Hicrettin CEBEL- TGSKMAE Doç. Dr. Şinasi KAYA - İ.T.Ü. İnş. Fak. Geomatik Müh. Böl. Doç. Dr. Aynur ŞORMAN - Anadolu Ü. İnş. Müh. Böl. Doç. Dr. Füsun BALIK ŞANLI - YTÜ. İnş. Fak. Harita Müh. Böl. Dr. Mustafa Tolga ESETLİLİ - Ege Ü. Ziraat Fak. Toprak Böl. Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN- Bülent Ecevit Ü. Müh. Fak. Geomatik Müh. Böl. Araş. Gör. Mustafa ÜSTÜNER- YTÜ. İnş. Fak. Harita Müh. Böl. Dr. Mehmet KEÇECİ - TGSKMAE Dr. Hesna ÖZCAN – TGSKMAE Dr. Tülay TUNÇAY-TGSKMAE Murat PEKER-TGSKMAE Hilmi SEÇMEN-TGSKMAE Melis Özge PINAR- GKTAE Ali KOÇ - TİGEM


Projenin Toplam

Bütçesi:

2014: 80 000 TL 2015: 65 000 TL 2016: 5 000 TL

Toplam: 150 000 TL

Proje Özeti Bu çalışmada; TİGEM - Gözlü Tarım İşletmesi’nde seçilen ekili ve ekili olmayan alanlarda

mikrodalga uydu görüntüleri ile toprak nemi ve bu parametre ile yakından ilişkili olan, bir çok

hidroloji ve erozyon modelinde de girdi olarak yer alan toprak pürüzlülüğünün belirlenebilirliği

araştırılmaktadır. Bu amaçla uydu görüntülerinin çekim tarihleri ile eş zamanlı olarak arazi

ölçümlerinin yapılması, elde edilen değerler ile uydu görüntülerinin geri saçılım değerleri

istatistiksel olarak karşılaştırılması hedeflenmiştir. Proje kapsamında TİGEM - Gözlü Tarım

İşletmesi’nde seçilen ekili ve ekili olmayan alanlarda Mart - Ekim 2016 tarihleri arasında; Radarsat-

2 uydu görüntüleri çekim tarihleri ile eş zamanlı olarak 8 arazi çalışması ile ( 9 Mart, 24 Nisan, 20

Mayıs, 13 Haziran, 7 Temmuz, 31 Temmuz, 24 Ağustos ve 11 Ekim 2016 tarihlerinde) nem ve

pürüzlülük ölçümleri yapılmıştır. Projede; GIS ile ilgili çalışmalar, uydu görüntü verileri ve yersel

ölçümlerin karşılaştırılması çalışmaları devam etmektedir.

DEVAM EDEN PROJE GELİŞME RAPORU

AFA ADI : A 13

PROGRAM ADI : İklim Değişikliği ve Tarımsal Ekoloji


Proje Başlığı İç Anadolu Bölgesinde Kuraklığa Hassas Olan

Alanların Belirlenmesi ve Haritalarının Oluşturulması



Proje Yürütücüsü Dr. Nihal Ceylan

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Hakan YILDIZ

Dr. Meral PEŞKİRCİOĞLU

Belgin SIRLI

Dr. Ediz ÜNAL



Raporun ilgili Olduğu Dönem 01.01.2016-31.12.2016

Proje Özeti:

Kuraklık, bu doğal afetler arasında, etkilenen insan sayısı düşünüldüğünde birinci sırada yer almaktadır

(Hewitt,1997). Pek çok çiftçi, kuraklık etkilerini azaltmak için farklı ürün seçimi, değişik sulama ve tarım

uygulamalarına yönelmektedirler. Son yıllarda kuraklığın neden olduğu ekonomik kayıplar, toplumların

kuraklığa hassasiyetinin artığına işaret etmektedir. Kuraklık yönetiminde tepkisel yaklaşım yerine, iki

kuraklık dönemi arasında planlama gerektiren ve kriz oluşumundan önce farklı alternatifler geliştirilerek,

krizin zararının azaltılması ya da hafifletilmesi için risk ve kriz yönetimi yaklaşımı önem kazanmaya

başlamaktadır (Wilhite,1992, 2000b). CBS teknolojisi, farklı kaynaklardan gelen çeşitli verilerin

entegrasyonuna ve analizine imkan sağlaması ve çevresel ve tarımsal olaylarda verilerin zamansal özellik

taşıması nedeniyle kuraklığa hassas alanların belirlenmesinde önem taşımaktadır. Bu projede çalışma

alanı olarak seçilen tarım işletmelerine ait olan toprak etüd haritalarından yararlanılarak, toprak serileri

ve seri-derinlik bilgilerinden toprak su tutma kapasitesi, solma noktası, tarla kapasitesi gibi üretilen

verilerle NDVI değerlerinin ilişkilendirilerek toprak serileri ve derinliğinin tarımsal üretim açısından

etkilerinin istatistik analizleri ile olup olmadığı belirlenmeye çalışılacaktır.

Sonuç olarak, tarımsal kuraklığa hassas bölgelerin belirlenmesi hedeflenmektedir. Elde edilecek tarımsal

kuraklık haritası, risk ve afet yönetiminde öncelik verilecek alanların seçilmesi ve önlemler alınması

konusunda yol gösterici olabilecektir.

Anahtar Kelimeler: CBS, kuraklık, hassasiyet, haritalama



PROGRAM ADI : Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunumu ve

Geliştirilmesi


Proje Başlığı

Konya Kapalı Havzasında Sulu Şartlarda Farklı Toprak İşleme ve

Münavebe Sistemlerinin Toprağın Bazı Fiziksel Özellikleri, Erozyon ve

Sediment Taşınımına Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Toprak Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Erdal GÖNÜLAL

Yardımcı

Araştırmacılar

Osman ÇAĞIRGAN, Osman MÜCEVHER, Mustafa BAĞCI, Feti

KİRTİŞ, M.Ali DÜNDAR, Sedat YOKUŞ, D.Ali ÇARKACI,

Doç.Dr.Ufuk KARADAVUT

Başlama- Bitiş

Tarihleri

2015-2020

Projenin Toplam

Bütçesi:

90.000 TL

Proje Özeti İnsanoğlunun artan nüfusa paralel olarak sahip olduğu teknolojiyi de kullanarak toprak

üzerindeki üretim baskısını artırması topraklarımızda başta organik maddenin azalması olmak

üzere toprağın agregat stabilitesinin bozulmasına ve sonuç olarak erozyonun artmasına sebep

olmuştur. İç Anadolu Bölgesi ve özelliklede Konya Havzası’nda sulu tarımın artmasıyla birlikte

toprak daha fazla baskıya maruz kalmakta yapısı bozulmakta, kalitesi her geçen gün azalmakta ve

erozyon riski artmaktadır.

Sulu tarım alanlarında toprak üzerinde artan, toprağın kalitesini bozan ve erozyon riskini

artıran bu duruma karşı farklı münavebe sistemlerinin uygulanması ve farklı toprak işleme

aletlerinin kullanılması toprağın fiziksel özelliklerini geliştirme de, organik maddenin ve buna bağlı

olarak agregat stabilitesinin artırılmasın da önemli etkiye sahiptir. Sonuçta tüm bu iyileştirmeler

toprakların erozyona karşı duyarlılığının azalmasına yardımcı olmaktadır.

Bu çalışma ile polikültür tarımın yapıldığı rüzgar erozyonu tehlikesi olan sulu tarım

alanlarında farklı münavebe sistemleri ve toprak işleme aletlerinin toprağın organik maddesinin ve

agregat stabilitesinin artırılması ile toprağın rüzgar erozyonuna ve sediment taşınımına karşı daha

dayanıklı hale getirilmesinin etkileri araştırılacaktır. Projenin 2.yılı sonuçlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Erozyon,Münavebe,Toprak işleme,Organik madde ,Agregat Stabilitesi,

sediment taşınımı


AFA ADI: A-13 Toprak Su Kaynakları ve Çevre


Proje No:

Proje Başlığı Bazı C3-C4 Bitkilerinin Yarı Kurak Alanlarda Karbon Tutma

Özelliklerinin Belirlenmesi – Konya-Karapinar Örneği

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Dr Kevser KARAGÖZ Yardımcı Araştırmacılar Dr Aynur ÖZBAHÇE, Dr. Suat AKGÜL, Doç. Dr. Oğuz BAŞKAN,

Oğuz DEMİRKIRAN, Hicrettin CEBEL, İlknur CEBECİ, Ödül ÖZTÜRK,Dr. Aysel

AĞAR, Dr Zeynep DEMİR Dr Esin ERAYDIN Erdal GÖNÜLAL, Mehtap ÖZTEKİN

Prof. Dr. Hüseyin DURAL,Prof. Dr. Tuna UYSAL Necati ŞİMŞEKLİ Mustafa BAĞCI



Bütçesi

2018: 54000 TL 2019: 57000 TL 2020: 57000 TL 2021: 57000 TL 2022:

57000 TL

Toplam: 147000(KDV dahil)

İklim değişikliği sadece gelecekte etkileri görülecek bir senaryo değil aynı zamanda bugünkü haliyle

bile dünyanın en önemli sorunu haline gelmiştir. Gelecek yıllarda iklim değişikliğinin önüne

geçebilmek için tedbirleri almak bir zorunluluk olacaktır. Kısmen veya tamamen bozunmuş alanlar

doğaları gereği önemli karbon depolama alanları olarak tanımlanmaktadır. Bu projede deneme alanı

olarak seçilen Karapınar İlçesi ülkemizdeki rüzgâr erozyonuna hassas alanın %22,1’ini teşkil eden

4.000 ha’lık şiddetli rüzgâr erozyona maruz kalmaktadır. Karapınar kırılgan yapısı, düşük bitki örtüsü

ve organik karbon içeriği ile potansiyel karbon depolama alanı özelliğindedir. Kararlı bir tarımsal

üretime uygun olmayan böyle marjinal alanlarda C3-C4 bitkileri ile toprak kalite parametrelerinin

geliştirilmesi, erozyon riskinin kontrol altında tutulması ve özellikle CO2 tutulumuna etkilerinin

belirlenmesi iklim değişikliği senaryoları ve yaptırımları için önemli alternatifler oluşturma

özelliğindedir. Söz konusu bitkilerin biyoyakıt olarak kullanımlarının dışında bu özelliklerinin de

belirlenmesi büyük önem taşımaktadır.

Önerilen proje ile Konya Karapınar’da yayılıcı ve tutucu özelliğe sahip C3 ve C4 fotosentezi yapan çok

yıllık otsu bitkilerde toprak üstü ve kök organlarında biyokütlede ve ayrıca toprakta karbon tutma

oranları ve rüzgâr perdesi oluşturmak suretiyle erozyon önleyici etkisi belirlenecektir. Bu amaçla

seçilecek 2 si endemik 16 adet C3-C4 bitkisinde kök ve toprak üstü organlarından örneklemeler

yapılacaktır. Topraktaki karbon tutulma oranının belirlenmesi için 0-30 cm derinlikten toprak örnekleri

alınacak ve organik karbon miktarları belirlenecektir. Ayrıca belirlenen türlerde anatomik çalışmalar

yapılarak C3 ve C4 bitki türlerinin kesin belirlenmesi yapılacaktır.

Proje sonuçları ile aslında tarımsal üretim için uygun olmayan aynı zamanda kırılgan toprak yapısına

sahip alanların daha etkin kullanılmalarının sağlanması, bu alanlarda toprak kalite parametrelerinin

geliştirilerek toprakların korunmasına yönelik çalışmalara katkı sağlayacaktır. Karbon kotası ve

piyasası gibi uluslararası ölçekteki uygulamalar için böyle alanların etkin karbon depolama özellikleri

belirlenecektir.

Proje sonuçlarının uygulamaya aktarımı aşamasında çalışma sahası içerisinde yer alan Karapınar

Toprak Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma İstasyonu sahasında yarı kurak ve kurak alanlarda

yetişen organik karbon tutan ve erozyonu önleme bakımından öne çıkan bu bitkilerle canlı gen bahçesi

kurulması planlanmaktadır. Böylece bu bitkilerin muhafazası sağlanacak ve gelecekte yapılacak

çalışmalar için de materyal temin edilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler: karbon tutulumu, C3-C4 bitkileri, marjinal alan, toprak koruma, iklim değişikliği,

erozyon


AFA ADI :Toprak Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI :İklim Değişikliği ve Havza Yönetimi


Proje Başlığı Mera Topraklarına Polimer (PVA&PAM) ve Humik Asit

Uygulamalarının Erozyon Üzerine Etkisi


Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Hikmet BİRHAN

Yardımcı Araştırmacılar Prof.Dr.Taşkın ÖZTAŞ, Hülya BAKIR, Tamer COŞKUN

M.Ali BİNGÖL

Başlama – Bitiş Tarihleri 01.05.2015 / 31.12.2017

Projenin Toplam Bütcesi 25000 TL

Proje Özeti : Topraklar sahip oldukları fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri yanında,

arazilerin kabiliyetlerine göre kullanılmaması, meraların aşırı otlatılması ve yanlış sürüm

teknikleri yüzünden gerek bitki örtüsü gerekse yüzey toprağı tahrip edilerek taşınmaya bağlı

olarak farklı erozyona uğrama eğilimleri gösterirler. Ülkemizin mera varlığının %40’ından

fazlasına sahip olan Doğu Anadolu Bölgesinde potansiyel erozyon riski taşıyan mera

alanları, ülkesel altyapı ve diğer üretim alanlarını ciddi manada tehdit eder duruma

gelmektedir.

Bu çalışmada, erozyona uğrama eğiliminde olan mera alanı topraklarına PVA

(Polyvinylalcohol), PAM (polyachriyamide) ve HA (humikacid) uygulamalarının, mera

topraklarının stabilite ölçütleri ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yüzeyakış ve toprak

kayıpları üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Dozlar her üç muamele için

ağırlık esasına göre % 0.05 olarak uygulanmış ve hesaplamalarda yüzey uygulamaları için 5

cm’lik toprak derinliği dikkate alınarak tarla kapasitesine getirilmiştir (Aksakal,2009).

Po: Kontrol, PPVA: Polivinilalkol, PPAM: Poliakrilamid, PHA: Hümikasit

3 Doz x 3 Tekerrür + Kontrol (12 parsel)

Projenin arazide aplikasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Konulu uygulamaya 02.05.2016

tarihinde geçilmiştir. Deneme yerinde yıllık yağış 508,8 mm olarak tespit edilmiştir. Konulu

uygulamaya geçildikten sonraki tarihten itibaren meydana gelen erosiv yağışların toplam

erozyon indeks değeri 33,79 olarak hesaplanmıştır. Parsellere uygulanan polimerlerin

toprağın nem tutma kapasitesini artırdığını, toprak kayıplarını azalttığını, toprağı kaplama

oranını artırdığını, mera sağlık sınıfını nispi olarak iyileştirdiği düşünülmektedir.


AFA ADI : A13- Toprak Su Kaynakları ve Çevre


Geliştirilmesi


Proje Başlığı

Rüzgâr Erozyonu Etkisindeki Manisa Akselendi Ovasında Arazi

Bozulumunun Değişimi, Etkileri ve Çevresel Değerlendirilmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-TAGEM/ Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Dire Başkanlığı

-Orman ve Su İşleri Bk. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel

Müdürlüğü, 4.Bölge Müdürlüğü

-Ege.Ün. Ziraat Fak. Peyzaj Mimarlığı Bölümü

-Ege.Ün. Ziraat Fak. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü

Proje Yürütücüsü Kezban ŞAHİN TAYSUN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Nejat ÖZDEN

Lutfullah ARUĞASLAN

Ömer SÖKMEN

Mehmet İbrahim ÇOLAK

Prof.Dr. Alaettin TAYSUN

Prof.Dr. Engin NURLU

Prof.Dr. Huriye UYSAL


Projenin Toplam

Bütçesi:

55.689 TL

Proje Özeti

Gediz Havzasında yer alan Akselendi Ovası’nda, rüzgâr erozyonu sonucu dünya çapında ilginç bir

örnek oluşturan kumul hareketleri meydana gelmiştir. Rüzgârların aşınım ve birikimi ile ilgili

olguları, ovanın önemli bir kısmında görmek mümkündür. Eskiden geniş sulak alanları barındıran

ovada, çok ağır sulak alan tahribatı yaşanmıştır. Bu arazilerin oluşumunda ova ve civarının karstik

yapıya sahip olması büyük ölçüde etkili olmuştur. Çalışmada kartografik materyaller ve farklı

zamanlara ait uydu görüntüleri yardımıyla, kumul hareketleri ile rüzgâr aşınımı etkisindeki araziler

ile rüzgarla taşınan sedimentlerin birikim alanlarındaki değişiklikler belirlenmeye çalışılmaktadır.

Geçmişe ait ve güncel uydu görüntüleri üzerinde, CORINE’e göre arazi kullanım haritası

oluşturulması hedeflenmiştir. İlk aşamada seçilen yıllara ait uydu görüntülerinde “Görüntü

Oranlama” yöntemi ile arazi kullanım değişim alanı belirlenmesi ve bitki örtüsü indeksi haritası

(NDVI) oluşturulması planlanmıştır. Tüm veriler, değişimin kaynağını belirlemek amacıyla overlay

ve görsel yorumlama tekniğine göre sorgulanacaktır. Tarım alanlarındaki değişimler, mera ve

ormanların durumu, sulak alanların dönüşümü, Kumçay yatağındaki değişimler ve bozulmalar,

kumul alanların oluşumu ve genişlemesi, rüzgarla taşınan sedimentlerle örtülen arazilerin durumu,

kum alımı başta olmak üzere diğer bazı antropojenik etkiler araştırılacaktır. Ayrıca özellikle eğimli

arazilerdeki arazi dönüşümünün su ve rüzgâr erozyonu bakımından da değerlendirilmesi

yapılacaktır. Bu rapor döneminde arazi kullanım değişiklikleri görülen Sarıçalı, Akçeşme,

Hacıbaştanlar, Akselendi, Kulaksızlar, Pınarcık, Deynekler, Rahmiye, Moralılar ve Beyoba’da

durum tespiti, sulak alan artıkları, yapay yüzeyler, kum ocakları, kumluk alan, diğer kullanımlara

dair GPS ile veri toplama ve CBS ortamına aktarılma çalışmaları devam etmiştir. 1985 Landstat-5

TM ve 2015 Landsat-8 uydu görüntüleri kullanılarak görüntü oranlama yöntemi ile arazi değişim

katmanı elde edilmiştir. Alana ait sayısal jeoloji haritası ve tarımsal yapı değerlendirmesi yapılmış

olup 13 yerleşkenin ÇKS verileri 10 yıllık arazi kullanım deseni açısından karşılaştırılmıştır.


AFA ADI: Sürdürülebilir toprak ve Su Yönetimi

PROGRAM ADI: Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunumu ve

Geliştirilmesi

Proje No:

Proje Başlığı Arazi Tahribatı Eğilimlerinin Arazi Kullanım/Arazi Örtüsü Değişimi,

Arazi Üretkenliği, Toprak Erozyonu ve Toprak Biofiziksel

Özelliklerine Bağlı Olarak Mikro Havza Ölçeğinde Dinamik Olarak

Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Yürütücüsü Dr. Serkan İÇ

Yardımcı Araştırmacılar Prof. Dr. Günay ERPUL, Prof. Dr. Orhan DENGİZ, Dr. Sevinç

MADENOĞLU, Dr. İnci DEMİRAĞ TURAN, Ziraat Yük. Müh.

Fikret SAYGIN, Ziraat Yük. Müh. Aylin ERKOÇAK, Reşat

AKGÖZ



Bütçesi

2018 : 47.000,00TL 2019 : 6.000,00 TL 20201: 8.000,00 TL

Toplam: 61.000,00 TL

Proje Özeti Dünya genelinde arazi bozulumunun, toprak üstü ve altı ekosistem hizmetleri üzerine olan çevresel

etkilerinin yanı sıra sosyo-ekonomik açıdan değerlendirildiğinde; artan gübre kullanımları,

biyoçeşitlilik kaybı ve özgün peyzaj kayıpları gibi gizli maliyetleri dikkate alınmaksızın, yıllık

maliyetin 40 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir. Beraberinde ise gıda güvenliğinde

belirsizlik, göç, kısıtlı gelişim gibi insan yaşamını temelden etkileyebilecek sonuçları

doğurabilmektedir. Arazi bozulması kurak bölgelerde pek çok insanı ve büyük alanları etkilemektedir

(Anonim, 2016). Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de araziler sürdürülebilir bir biçimde

yeteneklerine ve doğal yapılarına uygun kullanımlar ile kullanılmadığında ve yönetilmediğinde,

özellikle tarım topraklarında ortaya çıkan tuzlulaşma, alkalileşme, çoraklaşma ve asitleşme

problemleri ile çölleşmeye, erozyona ve degradasyona çok daha duyarlı hale geldiği kaçınılmaz bir

gerçektir. Arazi/toprak degradasyonu (ve restorasyonu), toprak biyoçeşitliliği ve toprak fonksiyonları

arasındaki ilişkilerin bilinmesi, arazi yönetiminin uygulanması, politika planlama ve önceliklendirme

açısından büyük önem taşımaktadır.

Bu çalışma ile; Samsun’un Tekkeköy ilçesinde farklı arazi kullanımlarını içeren (orman, mera ve

tarım alanı) seçilen bölgede havza bazında arazi kullanım şekillerinin zamansal ve mekânsal

değişimlerinin arazi üretkenlik dinamiği üzerinde meydana gelen fiziksel, kimyasal, biyolojik

arazi/toprak degradasyonu etkileri araştırılacaktır. Bu amaçla güncel ve arşiv yüksek çözünürlüklü

uydu görüntülerinden yararlanarak, seçilen bölgede arazi degradasyonunun derecesi ve toprak

ekosistemi ile arasındaki ilişkiler, arazi kullanım değişimleri, NDVI , fiziksel, kimyasal ve biyolojik

toprak analizleri yoluyla değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Arazi degradasyonu, Arazi üretkenlik dinamiği, Arazi kullanımı/arazi örtüsü,

Toprak ekosistem hizmetleri, Uzaktan algılama, NDVI

EK 2




Geliştirilmesi


Proje Başlığı

Erozyona Uğramış Mera Alanlarında Arıtma Çamurlarının Kullanım

Olanaklarının Değerlendirilmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Konya Selçuk Üniversitesi

Konya Büyükşehir Belediyesi KOSKİ Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Osman MÜCEVHER

Yardımcı Araştırmacılar 1- Salih BİTGİ- Konya Toprak Su ve Çöl. İle Müc. Arş. Ens. Md.

2- Serap ULUTAŞ- Konya Toprak Su ve Çöl. İle Müc. Arş. Ens. Md.

3- Doç. Dr. Ramazan ACAR- Selçuk Üni. Zir. Fak. Tarla Bitki. Böl.

4- Prof. Dr. Ayşen AKAY- Selçuk Üni. Zir. Fak. Toprak Böl.

5- Prof. Dr. Şükrü DURSUN- Selçuk Üni. Müh. Fak. Çevre Müh.

Böl.

6- Dr. Serdar KOYUNCU- Konya B.Ş.Bel. KOSKİ Gen. Md.

7- Mehtap ÖZTEKİN- İç Anadolu Orman Araştırma Ens. Md.


Projenin Toplam

Bütçesi:

134.400 TL

Proje Özeti

Konya Kapalı Havzasında işletilmekte olan Konya Atıksu Arıtma Tesisi’nden yaklaşık 150

ton/gün’lük stabilize arıtma çamuru çıkmaktadır. Bu stabilize arıtma çamurları arazide seritilip

bekletilmektedir. Stabilize arıtma çamurunun bertaraf yöntemlerinde kullanımı ve maliyeti

açısından en uygun olanı arazide uygulama yöntemidir. Arıtma çamurları, içerdiği ağır metaller,

toksik organik bileşenler ve tuzluluk gibi parametrelerden ötürü kullanım alanları kısıtlıdır.

Kullanılacak arıtma çamurunun özelliği ülkemizde kullanılan yönetmelik standartlarına uygun,

bilinçli ve kontrollü bir şekilde arazide uygulandığı takdirde faydalı olabilmektedir. Arıtma

çamurları, biyokatı (gübre) olarak kullanıldığında kumlu bölgelerdeki topraklarda su tutma

kapasitesini ve mikroorganizma faaliyetlerini artırması, kireçli alanlarda pH kontrolü, içerdiği bitki

besin elementleri, organik madde muhtevası gibi özelliklerinden dolayı toprak iyileştirmede çok

büyük katkılar oluşturmaktadır. Bu çalışmada, arıtma çamurlarının Karapınar Çölleşme ve Erozyon

Araştırma Merkezi sahası dışındaki bozunmuş mera topraklarında kullanımıyla organik madde

miktarıyla agregat oluşumunun artırılması dolayısıyla arıtma çamurunun erozyon engelleyici ve

toprağı iyileştirme yönünden istifade edilmesi amaçlanmıştır. Arıtma çamurunun ortamda doğal

koşullarda baskın olarak yetişen bitki türlerin gelişim parametrelerine etkisi de araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Erozyon, Arıtma Çamuru (Biyokatı), Agregat, Karapınar, Bozunmuş Mera

Arazileri, Ağır Metal.



PROGRAM ADI : Su Toplama Havzalarında toprak ve Su Kaynaklarının Korunumu ve

Geliştirilmesi


Proje Başlığı

Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Rüzgar Erozyonu Üzerine

Etkilerinin Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü-TOKAT

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Özlem AKAR – Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Hilal BEKTAŞ – Ziraat Yüksek Mühendisi

Ali KOÇ – Ziraat Mühendisi

Doç. Dr. İrfan OĞUZ


Projenin Toplam

Bütçesi:

2016: 58 500 TL 2017: 6 000 TL 2018: 5 500 TL 2019: 5 000 TL

2020: 5 000 TL Toplam: 80 000 TL

Proje Özeti Son yıllarda yaşanan iklim değişiklikleri, uygun olmayan toprak işleme yöntemlerinin kullanılması,

toprakların yapısının bozulması ve toprak koruma önlemlerinin dikkate alınmaması gibi nedenlerden dolayı

rüzgar erozyonu boyutları artmaktadır. Yaşanan rüzgar erozyonu sonucu verimli topraklar kaybolmakta,

toprak nemliliği azalmakta ve dolayısıyla bitkisel üretimde önemli düşüşler görülmektedir.

Bu çalışmada, tarımda sürdürülebilirliği sağlamak için toprak ve su kaynaklarını korumaya yönelik olarak

Sivas-Ulaş’ta rüzgar erozyon sahasında geleneksel, azaltılmış toprak işleme ve doğrudan ekim yöntemleri

kullanılarak tritikale + nadas ekim nöbetinde rüzgarla taşınan sediment miktarı ve zamansal dağılımına

etkileri araştırılacaktır. Uygun toprak işleme yöntemi belirlenirken yöntemlerin toprak kayıpları, toprak

özellikleri ve ürün verimine etkilerinin değerlendirilmesi yanında ekonomikliğinin de karşılaştırılması

yapılacaktır.

Bu amaçla yapılmış olan çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre kurularak 3 konulu ve 3 tekerrürlü

olarak yürütülmektedir. Parsel boyutları 100 m x 150 m olarak ayarlanmıştır. Deneme konuları;

A – Doğrudan Ekim: Direk ekim makinası ile ekim yapılmıştır.

B – Geleneksel Toprak İşleme: Pulluk + Kazayaklı kültüvatör + Ekim makinası

C – Azaltılmış Toprak İşleme: Çizel + Kazayaklı kültüvatör + Ekim makinası kullanılmıştır.

Proje süresi 5 yıl olup 2016 yılı başlangıç yılıdır. 2016 yılında, toprak nem sensörleri araziye

yerleştirilmiş, gerekli toprak örnekleri alınarak analize tabii tutulmuş ve tritikale ekimleri

tamamlanmıştır.



PROGRAM ADI : Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının


Proje No TAGEM-BB 100203C1

Proje Başlığı Eğimli Arazilerde Kapari Bitkisinin Erozyona Etkisi

Projenin İngilizce Başlığı Investigation of Caper (Capparis Spp.) Effects of Sloping Terrain

on Erosion


Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar TAGEM

Proje Yürütücüsü Zir. Yük. Müh. Kadir KUŞVURAN

Yardımcı Araştırmacılar Zir.Yük. Müh. Mete ÖZFİDANER, Prof. Dr. Hüseyin KOÇ



Proje Özeti

Bu araştırma, mersin ilinde kapari bitkisinin erozyona etkisini belirlemek amacıyla 2011-

2015 yılları arasında Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsüne ait Tarsus Toprak ve Su

Kaynakları Lokasyonunda yer alan Topçu işletmesinde yürütülmüştür. Çalışmada farklı sıra üzeri

mesafelerinin toprak ve su kaybı üzerine etkileri araştırılmıştır. İlk iki yıl sadece kapari bitkisi

için yetiştiricilik ve bakım faaliyetleri yapılmış, 2013, 2014 ve 2015 yıllarında ise toprak ve su

kayıpları incelemeye alınmıştır. Araştırma %9 eğimli arazide tesadüf blokları deneme desenine

göre 3 tekerrürlü olarak gerçekleştirilmiştir. Her bir parsel boyutu 4x24=96 m2’dir. Çalışma doğal

yağış koşullarında yapılmıştır.

Çalışmada her üç yılda da bitki sıra arası mesafelerinin toprak ve su kayıpları üzerine olan

etkisi %99 güvenle önemli bulunmuştur. En fazla sediment verimi ve su kaybı bitkisiz konudan

elde edilirken, en az sediment verimi ve su kaybı ise bitki sıra arası mesafesinin 2 m olduğu U1

konusundan elde edilmiştir.



PROGRAM ADI : P-05 Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının


Proje No TAGEM / TSKAD/ 13/ A13/ P05/ 1

Proje Başlığı Haymana-Çatalkaya Havzasında MUSLE ve RUSLE Yöntemi ile Toprak

Kayıplarının Tahmin Edilmesi

Projenin İngilizce

Başlığı

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Suat AKGÜL

Yardımcı

Araştırmacılar

Doç.Dr. Oğuz Başkan

Oğuz Demirkıran

Hicrettin Cebel

Prof.Dr. Günay Erpul




Haymana Çatalkaya Havzası’nın 1994-2010 su yıllarına ait yağış değerleri RUSLE

metodolojisindeki yağış değerlendirme kıstaslarına göre incelenerek yağışların erozyona etkisi

belirlenmeye çalışılmıştır. 17 yıllık yağış diyagramlarından yaklaşık 350 adet

bireysel yağış olayı hesaplanmaya alınmıştır. 30 dk’lık şiddetli yağışlarda R-34 istasyonunun

(1994-2000 yılları arasında), 2000-2010 arasında ise R-35 ve R-36 istasyonlarında meydana gelen

yağışların birim enerjilerinin en fazla görüldüğü istasyonlar olarak kabul edilmiştir.

Havzanın bitki örtülülük oranı Corine Yöntemine göre tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Haymana-Çatalkaya, RUSLE, MUSLE, Erozyon


AFA ADI : Toprak ve Su Kaynakları ve Çevre


Geliştirilmesi

Proje No TAGEM- TSKAD-13-A13-P05-3

Proje Başlığı Asartepe Barajı ve Çanıllı Göleti Havzalarında Sediment Veriminin

Araştırılması

Projenin İngilizce

Başlığı

Investigation Sedimnet Yield in Asartepe Dam and Çanıllı Reservoir

Basins

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

Proje Yürütücüsü Oğuz Demirkıran

Yardımcı

Araştırmacılar

Dr. Suat Akgül

Doç.Dr. Oğuz Başkan

Prof.Dr. Günay Erpul

Yakup Köşker

Serdar Onat



Proje Özeti Asartepe Barajı batimetrik verileri değerlendirildiğinde, toplam 28 yıllık sediment verimi 1148679 m3

tür. Baraj işletmeye açıldıktan sonra ilk 8 yıl havza alanı 235,31 km2 , çanıllı göletinin devreye

girmesiyle havza alanı 119,94 km2 ye düşmüştür. Baraj batimetrik çalışma yapılan 2010 yılına kadar

3,85 m daha sığlaşmıştır. Çanıllı göletinde yapılan ölçümlere göre 23 yılda 213843 m3 sediment

birikimi meydana gelmiştir. Göletin işletmeye açılmasından (1192 yılı), 2015 yılına kadar gölet 6,9 m

daha sığlaşmıştır. Asartepe havzası için Bitki amenajman faktörü (C) CORINE Arazi Örtüsü 2006‘ya

göre hazırlanmıştır. CORINE sınıflarına göre 13 ayrı arazi kullanım tipi belirlenmiştir. USLE

parametrelerinden K değeri için 188 lokasyondan toprak örneği alınarak analizleri yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sediment, Batimetre, USLE, Sediment iletim oranı, Asartepe


AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI: Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunumu ve

Geliştirilmesi

Proje No: TAGEM/TSKD/14/A13/P05/01

Proje Başlığı: Farklı Arazi Kullanım Türlerinde Bitkisel Örtü ve Ürün

Yönetimi Faktörleri ile Yaprak Alan indeksi ve NDVI

Arasındaki İlişkilerin Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş: GKTAEM - Eskişehir

Projeyi Destekleyen Kuruluş: TAGEM

Proje Yürütücüsü: Melis Özge PINAR (Zir. Yük. Müh.)

Yardımcı Araştırmacılar: Danışman: Prof. Dr. Günay ERPUL (Ankara Üni.)

Başlama-Bitiş Tarihleri: 01/07/2015 – 01/06/2017

Projenin Toplam Bütçesi: 2015-2016: 70.000TL 2016-2017: 30.000TL

Proje Özeti:

Bu projede, her bitki gelişim döneminde C-faktörü ile LAI ve NDVI arasındaki ilişkilerin

araştırılması ve bu ilişkilerin uydu görüntüleri ile desteklenerek belirlenmesi

hedeflenmektedir. Arazi çalışmaları 2015 buğday ekim zamanı öncesinde başlamış ve 2016

ayçiçeği hasat döneminde sonlanmıştır. Toplam altı parselde (3buğday+3ayçiçeği) ETKE

metodolojisine göre (Wischmeier ve Smith, 1972) her bitki için toplamda dört dönem yani;

F dönemi (anız bozmadan ekime kadar), SB dönemi (SB: tohum yatağı), 1. Dönem (SB

döneminden %50 kapalılığa kadar) ve 2. Dönem (1. Dönemden %75 kapalılığa kadar) için

toprak örneklemeleri ve yersel ölçümler yapılmış, İTÜ-UHUZAM işbirliği ile de altı adet

(Eylül 2015, Kasım 2015, Nisan 2016, Haziran 2016, Ağustos 2016 ve Eylül 2016) yüksek

çözünürlüklü uydu görüntüleri (Pleiades 1A/1B - Spot 6/7) temin edilmiştir. Parseller

üzerinde sistematik ve rastlantısal olarak LAI ve NDVI ölçümleri yapılmış, PLU (önceki

arazi kullanım) ve SM (toprak nemi) alt faktörleri için toprak örnekleri alınmış ve SR (toprak

pürüzlülüğü), SC (yüzey kapalılığı) ve CC (kanopi kapalılığı) alt-faktörlerinin ölçümleri

gerçekleştirilmiştir. Buğday için toplam 1716 toprak örneği alınmış ve 5148 ölçüm yapılmış;

ayçiçeği için ise 962 toprak örneği alınmış ve 2886 ölçüm gerçekleştirilmiş; yağış verileri

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Alt faktörlere ait parametrelerin

hesaplanması için gerekli laboratuar analizleri ve veri işleme süreci halen devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler: YETKE C-faktörü (Bitkisel örtü ve ürün yönetimi faktörü), yaprak

alan indeksi (LAI), Normalize edilmiş bitki indeksi (NDVI), arazi kullanım, jeoistatistik.

DEVAM EDEN PROJELER

Proje Başlığı

Farklı Kapalılığa Sahip Meşcerelerde Toprak ve Su Kaybının

Belirlenmesi Erdemli Örneği

Proje Lideri Suat ŞAHİN

Projeyi Yürüten Kuruluş Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüleri Ahmet GÜDEN

Dr. Sedat TÜFEKÇİ

Osman POLAT

Muhittin Uğurcan ÖZGÜN

Hacı Mustafa AYDOĞMUŞ

Zir. Yük. Müh. Kadir KUŞVURAN

Prof.Dr. Orhan DOĞAN (Danışman)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Orman Genel Müdürlüğü (OGM), Doğu Akdeniz Ormancılık

Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü,

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM),

Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü


Projenin Toplam

Bütçesi:

73000 TL

Proje Özeti

Orman örtüsünde meydana gelen gelişimin veya değişimin erozyon duyarlılığına ve erozyon

miktarına etkisinin ortaya konulması erozyonla mücadelede önem arz etmektedir. Bu bağlamda

ülkesel, bölgesel ve havza bazında toprak ve su kayıplarını değerlendirmek için kullanılabilen

yaklaşımlardan birisi de yüzey akış parselleridir. Projede yüzey akış parselleri yaklaşımı

kullanılacak olup bitki örtüsünün aynı eğime sahip alanlarda toprak ve su kaybına etkisi projenin

temelini oluşturmaktadır.

Yüzey akış parselleri bugüne kadar tarım alanlarında denenmiş, farklı bitki desenlerindeki

sonuçlar tarım sektörünün yararına sunulmuştur. Ülkemizde ormanlık alanlarda toprak ve su

kayıpları ile ilgili çalışmalar yeterli değildir. Bu çalışma ile bu eksiklik az da olsa giderilmeye

çalışılacaktır.

Çalışmada Bitki Amenajman Faktörünün ibreli ormanlarda kapalılığa göre değişimi ortaya

konulacaktır. İbreli orman alanlarında kapalılığa ait bitki örtüsü değerlerinin test edilmesi

amaçlanmaktadır.

Orman alanlarında 1, 2, 3 kapalı ve çıplak alanlardaki bitki örtüsüne bağlı sediment

miktarında ve toprak kaybındaki değişimler izlenmektedir.

Araştırma konusunu oluşturan Mersin ili Erdemli İlçesinde bulunan Kızılçam meşceresinde toprak

kaybını etkileyen önemli parametrelerden Bitki Amenajman Faktörü ve yüzey akış katsayısı ortaya

konulmaya çalışılacaktır.

2016 su yılında deneme alanına 215.8 mm yağış düşmüştür. 6 farklı tarihte yağışlardan dolayı

meydana gelen toprak ve su kayıpları belirlenmiş ve diğer parametrelerin hesaplanmasına devam

edilmektedir.

DİĞER PROJELER


Proje Başlığı

Farklı Kapalılığa Sahip Sarıçam Meşcerelerinde Toprak ve Su

Kaybının Belirlenmesi, Çamlıdere Örneği

Proje Lideri

Danışman: Prof.Dr. Orhan DOĞAN-

Suat ŞAHİN (Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel

Müdürlüğü)-

Projeyi Yürüten

Kuruluşlar

ÇEM ( Erozyon Kontrolü Daire Başkanlığı)-

TAGEM (Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma

Enstitüsü)

OGM (İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü)



Müdürlüğü- Hicrettin CEBEL-Suat AKGÜL- Ödül ÖZTÜRK-

İlknur CEBECİ-M.Hilmi SEÇMEN-Serdar ONAT

İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-

Dr.Mehmet TOKCAN

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar

TAGEM- (ÇEM) Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel

(OGM) - Orman Genel Müdürlüğü

Başlama-Bitiş

Tarihleri 2013-2018

Projenin Toplam

Bütçesi 56.448 TL

Proje Özeti Bu proje ile Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü ile Tarımsal Araştırmalar ve

Politikalar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü arasında imzalanan AR-GE projelerine ait

alt protokol kapsamında üniform bir sahada farklı kapalılığa sahip Sarıçam ormanlarında, kapalılık

değişiminin toprak ve su kayıpları üzerindeki etkisi yüzey akış parselleri ile araştırılacak ve ülkemiz

koşuları için bu değerler ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu değerlerin ortaya konulması ile

hesaplanacak sonuçlar ülkemizde erozyonla mücadele için yapılması gerekenler açısından yol

gösterici olacaktır. Elde Edilen Bulgular: Yıl içerisinde oluşan (Yağış, sıcaklık, toprak nemi) değerleri aylık günlük ve

dakikalık dağılımları tesiste kurulu otomatik meteoroloji istasyonundan GSM modem aracılığı ile

toplanıp enstitümüzde değerlendirilmiştir. 2016 su yılına ait yağmur erozyon indisi faktörünün (R)

saptanmasında kullanılan 7 adet yağış ve bu yağışlara ilişkin erozyon indeksleri hesaplanmıştır.

Günlük ortalama hava sıcaklıkları ve 6 adet konu parsellerine ait 0-30cm derinlikteki ortalama

günlük toprak nem ( %) değerleri belirlenmiştir.. Konu bazında erozif karakterli yağışlar belirlenip

parsellerden oluşan yüzey akış (Lt) ve toprak kayıpları (kg/da) olarak hesaplanmıştır. C Bitki

Amenajman katsayıları ise: C1 parseli örtülülük( %10-41) için : 0.00047, C2 parseli örtülülük ( %41-

70) için: 0.00062 ve C3 parseli örtülülük (%70-100) için ise 0.00028’dur. Ayrıca CK Parseli hariç

tüm parsellerde bitki vejetasyon etüdleri yapılmıştır. Analiz ve Değerlendirme: Yağış Erozyon İndisi Faktörü ( R )’nün saptanmasında esas olacak toplam

88.20 mm’lik 7 adet yağış kaydedilmiştir. Bu su yılı için ( R ) yıllık erozyon indeksi 14.47 to-/m/ha

olarak belirlenmiştir. Toprak Erodibilite Faktörü ( K ) Toprakların erozyona uğrama duyarlılık ( K ) faktörünün saptanması için denemeye alınan CK (

Toprak işlemeli parsel)’den oluşan yüzey akış ve toprak kayıpları değerlendirilerek 2016 su yılında

deneme alanı toprakların aşınıma duyarlılık faktörü 0.63 olarak bulunmuştur. 2016 Su yılını kapsayan

yıllık sonuç raporu ÇEM’e bağlı Erozyon kontrolü daire başkanlığına sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Erozyon, çamlıdere, , sarıçam, toprak ve yüzey akış kaybı, USLE, yüzey akış

parseli



PROGRAM ADI : İklim Değişikliği ve Tarımsal Ekoloji


Proje Başlığı Standart Süreli Taşkınların Etki Alanlarının CBS Ortamında

Belirlenmesi ve Bazı Toprak Özelliklerine Olan Etkisinin

Saptanması; Terme Çayı Örneği

Projeyi Yürüten Kuruluş Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş 19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi / Toprak Bölümü

Terme Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü /Samsun

Proje Yürütücüsü Fatma DEDEOĞLU

Yardımcı Araştırmacılar Ediz ÜNAL, Dr. Hakan YILDIZ, Vildan Özen KUZ, Sinem

ATAKER, Harun TORUNLAR, Prof. Dr. Orhan DENGİZ,

Fikret SAYGIN, Ali İMAMOĞLU, Sevda YAZICI

Başlama-Bitiş Tarihleri 01/01/2015 - 31/12/2017

Projenin Toplam Bütçesi 2015: 45.00 TL, 2016: 45.00 TL, 2017: 10.000 TL

Proje Özeti : Bu çalışma ile; Samsun ili, Terme ilçesi içerisinden geçen Terme çayı için olası taşkın

alanlarının haritası çıkarılarak, taşkına maruz kalan tarım alanlarının haritaları üretilerek,

detaylı etütlerle tarım toprağının yapısı ve bu alanlarda yetiştirilen ürünlerin çiftçi açısından

kar-zarar durumun ortaya konulması amaçlanmıştır.

Bu proje; Ankara_Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü’nün Coğrafi Bilgi Sistemleri ve

Uzaktan Algılama Bölümü koordinatörlüğünde, 19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi / Toprak

Bölümü ve Terme Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü ile birlikte yürütülmektedir.

Projenin veri kaynakları 1: 25000 ve 1/5000 ölçekli topoğrafik haritalardan üretilmiş sayısal

veriler (yükselti modeli, akarsu ve derelerin çizgi katmanları), uydu görüntüleri ile DSİ’den

temin edilen verilerdir (köprü, bent, menfez verileri ve uzun yıllar maksimum ve minimum debi

değerleri). Ayrıca, Terme çayı ve yakın kollarının taşkın zamanlarında tarım arazileri üzerinde

yapmış oldukları olumsuz etkilerinin belirlenmesi amacıyla, çayın her iki yakasına yaklaşık 500

m mesafede dağılım gösteren farklı özellikteki toprakların sayısal detaylı etüt ve haritalaması

yapılmıştır. DSİ ile yapılan yazışmalarla gerekli veriler temin edilmiştir. Veriler; ArcGIS CBS

yazılımı uzantısı olan HEC-GeoRAS ve HEC-RAS proğramında kullanılacak olan yıllık

maksimum ve minimum taşkın debileri ile 2, 5, 10, 25, 50, 100 ve 500 yıllık tekerrürlü taşkın

debileridir. Arazi çalışması için Lazermetre satın alınmıştır. Ayrıca toprak analizlerinin

yapılmasında gerekli olan kimyasal alımları yapılmıştır. Ayrıca yapılan arazi çalışması ile bu

programda kullanılacak olan Terme çayı üzerinde bulunan köprü ve benzeri yapılara ait olan

verilerde temin edilmiştir. ArcMap ve Hec-GeoRas yardımı ile gerekli veriler üretilmiştir.

Taşkın alanlarının belirlenmesinde kullanılacak olan veriler elde edilerek muhtemel taşkın

alanlarının haritası elde edilmiştir. Bu arada hem bu çalışma için gerekli olan hem de toprak

gruplarının sınıflandırılması için altlık olarak kullanılacak olan arazi kullanım haritası da

üretilmiştir. Toprak çalışmaları kısmında arazi çalışmaları tamamlanmıştır. 19 adet profil

çukuru açılmış, 420 adet yüzey örneklemesi yapılmıştır. Alınan toprak örneklerinin analizleri

tamamlanarak toprak serilerine ait detaylı bir rapor hazırlanmıştır. Proje alanının toprak etüd ve

haritalama çalışması da tamamlanmıştır. Sonuç raporunda detaylı bir şekilde bilgi verilecektir.

Alanın Taşkın Risk Haritaları ve buna bağlı değerlendirmeleri devam etmektedir. Taşkın

Haritaları ile Arazi Kalite Haritalarının birleştirilerek, taşkından etkilenen alanların durumu ve

o alanlardaki ürün çeşiti ile ekonomik kayıp durumlarının değerlendirilmesi yapılmış, detayları

üzerindeki çalışmalar da devam etmektedir.


AFA ADI : Toprak ve Su Kaynakları ve Çevre


Geliştirilmesi

Proje No: TAGEM-BB-090203A1

Proje Başlığı

Karanlıkdere havzasında SRM Modeli Kullanılarak Kar

Erimelerinden Kaynaklanan Akımların Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

----------

Proje Yürütücüsü Oğuz Demirkıran

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Suat AKGÜL

Yakup Köşker

Dr. İnci Tekeli

Hicrettin Cebel

Doç. Dr. Oğuz Başkan

İlknur Cebeci

Mustafa Özkaya (DSİ)


Projenin Toplam

Bütçesi:

115.800 TL


Araştırma toplam alanı 29,22 km2 olan Karasu havzasının alt havzasında yürütülmektedir. Proje

kapsamında, araştırma havzası olarak seçilen Ilgaz-Karasu alt havzasında kar derinliklerinin, kar-

su eşdeğerleri ve dağılımlarının belirlenmesi amacıyla çalışmalar yürütülmüştür. 2015 Su yılı

itibariyle 2 ayrı tarihte farklı lokasyonlarda yukarıda belirtilen ölçümler yapılmıştır. En yüksek kar

derinliği 07.02.2016 tarihinde, 135 mm ile Meteoroloji istasyonunun olduğu lokasyonda

ölçülmüştür. 23.02.2016 tarihinde MÜLGA EİEİ istasyonunda ölçülen kar yoğunluğu % 42 ile elde

edilen en yüksek değer olmuşur. Bu ölçümün kar su eşdeğeri ise 0,40 bulunmuştur. DSİ tarfından

ölçümleri yapılan AGİ verileri analiz edildiğinde havzanın 2016 su verimi 13,11 (x106) m3, Birim

alandan gelen su miktarı ise 14,2 lt/s/km2 dir. En yüksek anlık akım 2,28 m3/s ile 19.02.2016

tarihinde, en düşük anlık akım ise 0,010 m3/s ile 16.12.2015 tarihinde kaydedilmiştir. Yapılan

ölçümler doğrultusunda model çalışmasına devam edilmektedir.

DEVAM EDEN PROJELER

AFA ADI : (A-13) Sürdürülebilir Toprak ve Su Yönetimi

PROGRAM ADI : P.05-Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunumu

ve Geliştirilmesi

Proje No: TAGEM-BB-090203A-4

Proje Başlığı

Kar Erimelerinden Kaynaklanan Süspanse Sediment

Taşınımının Karanlıkdere Althavzası Koşullarında Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü- DSİ Kastamonu Bölge Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Hicrettin CEBEL

Yardımcı Araştırmacılar Doç.Dr. Oğuz BAŞKAN, Oğuz DEMİRKIRAN, Mustafa ÖZKAYA

(DSİ) Yakup KÖŞKER, Dr. Suat AKGÜL, Dr. İnci TEKELİ, İlknur

CEBECİ


Projenin Toplam

Bütçesi:

122.000 TL

Proje Özeti Karanlık dere havzası alanı 29.22km2’ olup çok ciddi erozyon problemi ile karşı karşıyadır. Bu

proje çalışması ile birlikte havzada kar yağışlarının erimesinden sonra ve erosiv yağış sonrası yüzey

toprağından koparılan ve yüzey akışla birlikte süspanse şeklinde sürüklenerek ayrılan toprakların

havza çıkışında belirlenmesiyle, havza alanından gelebilecek sediment miktarı ve cinsi

(Kum,kil,silt) hakkında detaylı bilgilere ulaşılabilecektir.Havza çıkışında 2013-2014-2015 2016

su yılları itibari ile su yüksekliği, akım ve süspanse sediment değerleri alınmıştır. 01.10.2015-

30.09.2016 su yılı süresince havza çıkışında gözlenen, yıllık ortalama akım 0,417m3/sn’dir. Gözlem

süresince anlık en çok akım 19.02.2016 tarihinde 2.280m3/sn ve anlık en az akım ise 16.12.2015

tarihinde 0.010m3/sn olarak ölçülmüştür. Yıllık toplam akım 13.11 milyon m3 ve havza alanı için

14.2 lt/sn/km2 bulunmuştur.

Süspanse sediment değerlendirilmesinde ise ayda bir defa en kesiti 6 eşit parçaya bölünerek farklı

su seviyesi ve debilerde alınan örneklerde yapılan analizler sonucu; 4 yıllık toplam taşınan sediment

miktarı 1.233.62 ton/gün, konsantrasyonu 13.124.05 ppm, kum+silt için toplam 4.3089 gr ve kum

miktarı ise 21.0539 gr olarak bulunmuştur. Örneklemelerde USDH-48 tipi sediment örnek alma

aygıtı ve anlık akımlar için muline kullanılmıştır. (2012-2013)-(2013-2014)-(2014-2015)-(2015-

2016) su yıllarında alınan örneklemeler sonucu elde edilen sediment anahtar eğrisi

çıkarılmıştır.Önümüzdeki yıllarda istasyonumuz için günlük debi değerlerine karşılık gelen günlük

sediment miktarı elde edilip, günlük bazda belirlenen sediment miktarları yardımı ile aylık ve yıllık

toplam sediment miktarının hesaplanmasına devam edilecektir.




Geliştirilmesi

Proje No: TAGEM-TSKAD\95\A13\P05\01

Proje Başlığı Erzurum-Aziziye-Sinirbaşı Deresi Havzasında Yağışların

Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü,

ERZURUM

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü

Proje Yürütücüsü Hülya BAKIR -Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ- Öğretim Üyesi

Tamer COŞKUN-Ziraat Yüksek Mühendisi

Hikmet BİRHAN-Ziraat Yüksek Mühendisi

M.Ali BİNGÖL-Ziraat Yüksek Mühendisi

Ömerül Faruk AYDIN-Ziraat Mühendisi

Erdal DAŞCI- Ziraat Yüksek Mühendisi



Proje Özeti Havza yıllık ortalama yağışı aritmetik metotla 528.5 mm bulunmuştur. Yıllık ortalama

yağışın 78.3 mm’si kar su eşdeğeri, 450.2 mm’si yağmur yağışıdır. Ekim (104 mm), Eylül (91.0

mm), Haziran (83.8 mm), Mayıs (60.7 mm), Nisan (43.0 mm), ayları en çok yağış düşen aylar olup,

yıllık yağışın % 72.37’si bu 5 ayda kaydedilmiştir. En fazla yağış 104.0 mm ile Ekim ve en az yağış

9.2 mm ile Ağustos ayında ölçülmüştür. Yıllık yağışın mevsimlere göre dağılımında ilk sırayı %

39.6 ile sonbahar almıştır. Yağışların % 24.9’u ilkbahar, % 21.7’si yaz ve % 13.8 ’i kış aylarında

düşmüştür. Havzada 2016 su yılında kaydedilen günlük maksimum yağış 25.10.2015 tarihinde 30.5

mm’ lik yağıştır. Bu yağışın istasyonlardaki miktarı R-1’ de 30.0 mm ve R-2’ de 31.0 mm’ dir.

Havzada görülen en şiddetli yağış 5 dakikada 12.0 mm (144 mm/h) olarak 22.09.2016 tarihinde R-

2 istasyonunda ölçülen yağıştır. R-1 istasyonunda 69, R-2 istasyonunda 73 gün yağış

kaydedilmiştir. Havzada kar yağışı 09 Kasım 2015 ile 23 Şubat 2016 tarihleri arasında meydana

gelmiştir. Havzada kar yağışını takiben 15 gün aralıklarla 1820-1950 ve 2039m kotlarında 13

noktada 4 kez kar derinlik ve yoğunluk ölçümleri yapılmıştır. Havzayı temsil edecek 1950 m

kotunda kar pit analizi yapılarak, katman katman kar derinlikleri ve kar yoğunlukları belirlenmiş,

her bir katmanın kar sıcaklığı ölçülmüş, kar kristalleri incelenmiştir.



PROGRAM ADI : Tarım-İklim Değişikliği Etkileşimi

Proje No: TAGEM-TSKAD\13\A13\P05\5

Proje Başlığı Kar örtüsünün toprak nem ve sıcaklık profili ile toprak kayıpları

üzerine etkileri


ERZURUM

Projeyi Destekleyen Kuruluş Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü

Proje Yürütücüsü Hülya BAKIR -Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ- Öğretim Üyesi

Tamer COŞKUN-Ziraat Yüksek Mühendisi

Hikmet BİRHAN-Ziraat Yüksek Mühendisi

M.Ali BİNGÖL-Ziraat Yüksek Mühendisi

Ömerül Faruk AYDIN-Ziraat Mühendisi



Proje Özeti: Bu çalışma; 4 farklı büyük toprak grubuna ait her biri 6 parselden oluşan toplam 24

adet model parsel üzerinde yürütülmektedir. Toprak yüzey karakteristiklerinin (işlenmemiş, eğime

paralel işlenmiş ve toprak yüzeyi %100 malçla kaplı) kar örtüsü etkileşimine bağlı olarak toprakta

depolanan nem miktarı, toprağın donma derinliği, toprak sıcaklığı, permeabilitesi, agregat stabilitesi

ve agregat büyüklük dağılımı, yüzey akış ve toprak kayıpları üzerine etkilerinin incelendiği bu

çalışmada yıllar tekerrür olarak değerlendirilmektedir. Toprak yüzeyindeki kar örtüsünün kış

mevsimi boyunca zamansal değişiminin toprağın donma derinliği, nem içeriği ve toprak sıcaklığı

üzerine etkisi sürekli izlenmektedir.

Toprak nemi mevsimler arası ve aylık dönemlerde, yağış ve sıcaklık değişimleri, kar erimeleri ve

toprak yönetim uygulamalarındaki varyasyona bağlı olarak önemli derecelerde değişkenlik

göstermektedir. Farklı toprak derinliklerinde (5, 25 ve 80 cm) ve profil bazında toprak nemindeki

değişim üzerine 25 cm’de toprak işleme dışında incelenen bütün faktörlerin etkileri p‹0.05’de çok

önemli bulunmuştur.

Toprak sıcaklığının mevsimler arası ve aylık dönemlerde, yağış ve sıcaklık değişimleri, kar

erimeleri ve toprak yönetim uygulamalarındaki varyasyona bağlı olarak önemli derecelerde

değişkenlik göstermesi de beklenen bir durumdur. Farklı toprak derinliklerinde (5, 25 ve 80 cm)

toprak sıcaklığındaki değişim üzerine her üç derinlikte de zaman, toprak tipi ve toprak işlemenin

etkileri p‹0.01’de çok önemli bulunurken, örtü durumunun ve ikili ve üçlü interaksiyonlarının

etkileri genelde önemsiz bulunmuştur.



PROĞRAM ADI : İklim Değişikliği ve Tarımsal Ekoloji

Proje No:

Proje Başlığı Vejetasyon İndisi (NDVI) Kullanılarak Buğday Bitkisinin

Gelişiminin İzlenmesi: Polatlı Tarım İşletmesi Örneği


Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Bölümü


Proje Yürütücüsü Sinem ATAKER BAYRAK

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Murat Güven TUGAÇ, Dr. Ediz ÜNAL, Dr. Nihal

CEYLAN, Fatma DEDEOĞLU, Dr. Erol KARAKURT

Başlama-Bitiş Tarihleri 01/01/2018 31/12/2019


62.000 TL

2018: 41.000 2019: 21.000

Proje Özeti: Bitki gelişiminin zamansal olarak izlenmesi hem bölgesel hem de küresel

anlamda tarım alanlarının sürdürülebilirliği için gereklidir. Uzaktan algılama teknolojisinde

bitki örtüsü için geliştirilen indeksler önemli bir yer tutmakta ve sıkça kullanılmaktadır. Bitki

ile doğal ortam arasındaki ilişkiler, farklı modellemeler ve uydu görüntüleri kullanılarak

irdelenmektedir. Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi (NDVI) verileri bitki

örtüsünün gelişiminin izlenmesinde en çok kullanılan modellerden biridir. Çalışma

kapsamında; 2005 yılından başlayarak günümüze kadar ki süreçte Polatlı Tarım İşletme

Müdürlüğü’ne ait arazilerde bulunan buğday bitkisinin farklı fenolojik dönemlerdeki bitki

gelişim durumları uzaktan algılama yöntemleriyle saptanmaya çalışılacaktır. Bu amaçla

yıllar içindeki Modis uydu görüntüleri kullanılarak; buğdayın gelişimindeki değişim 16

günlük periyotlar halinde izlenecektir. Çalışma alanında buğday bitkisinin fenolojik

gelişimlerine bağlı olarak bitki gelişim indis değerleri belirlenecektir. Uzun yıllar (Zaman

serisi) MODIS NDVI verileri setinden ortalama, minimum ve maksimum NDVI baz

görüntüleri üretilecek ve güncel fenolojik döneme ait NDVI verisi ile karşılaştırma yapılarak

buğdayın gelişme durumunu gösteren grafiksel tablolar ve haritalar üretilecektir. Çalışma

sonucunda NDVI verileri ile yıl içindeki bitki gelişiminin izleneceği ve bu değişimlerin

geçmiş yıllarla arasındaki farkın ortaya konularak fenolojik dönemler içerisinde bitkinin

sağlıklı bir gelişim gösterip göstermediği ortaya konulacaktır. Aynı zamanda uzun yıllar

NDVI veri seti arasındaki vejetasyon indislerinin verim ile olan korelasyonları

belirlenecektir. Bu çalışma uzaktan algılama teknikleri kullanılarak buğday gelişiminin

izlenmesiyle ürüne yönelik verim ve rekolte çalışmaları için temel teşkil edecektir.


AFA ADI: A-13

PROGRAM ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre


Proje Başlığı: Tarla Düzeyinde Toprak Verimlilik Değişkenliğine Göre

Uygulama Zonlarının Belirlenmesi, Menemen Örneği



Projeyi Destekleyen

Kuruluş: TAGEM

Proje Yürütücüsü: İdris USLU

Yardımcı Araştırmacılar: Nuri CANDAN, Dr. Nejat ÖZDEN, Tuncay TOPDEMİR,

Oğuz Fehmi ŞEN, Doç Dr. A. Behiç TEKİN.

Başlama- Bitiş Tarihleri: 01/01/2016-31/12/2016

Projenin Toplam Bütçesi: 127210,86

Proje Özeti:

Toprak verimliliğinin arazi içinde değişimini ve nedenlerini belirlemek ve yıllara

göre izlemek toprakların sürdürülebilir kullanımı için önem arz etmektedir. Bu proje ile

toprak özellikleri ve bitki besin maddelerini incelemek ve verimlilik bölgelerini belirlemek

üzere İzmir Menemen’de bulunan 12,5 ha arazide 3 yıllık bir çalışma yapılacaktır.

Çalışmanın birinci yılında 50x50 m gridler üzerinden alınan toprak numunelerinin analizi

ile verimlilik alt bölgeleri oluşturulacaktır. Toprak özellikleri (bünye, N, P, K, organik

madde, pH, EC, kireç, Na, Zn, Mg) jeo istatistik yöntemlerden semi varyogram ve krigleme

yöntemleriyle incelenecek, bitkiye ait veriler de uydu görüntüleri üzerinde Bulanık Sınıf

Ortalamaları (Fuzzy c-Means) ve NDVI analizleri yapılarak incelenecektir. Oluşturulan alt

bölgeler her yetiştiricilik döneminde, uydu görüntüsü analizleri ve verim haritalarının çok

katmanlı analizleri ile izlenecektir. Proje sonunda, yersel izleme ve uzaktan algılama

araçlarının toprak ve bitki verimliliğinin izlenmesinde ve değişen seviye gübreleme için

kullanılabilirliği incelenmiş olacaktır.

Proje Gelişme Raporu Formu

Proje No TAGEM/TA/11/07/01/001 PROJE BAŞLIĞI Buğdayda Farklı Azot Uygulamalarının Verim

ve Hyperspektral Yansıma Özellikleri Üzerine

Etkilerinin Araştırılması

Projenin İngilizce Başlığı Determination of The Effects of Different

Nitrogen Application Rates on Wheat Yield and

Hyperspectral Reflection Properties


Projeyi Destekleyen Kuruluşlar -

Proje Yürütücüsü Metin AYDOĞDU Yardımcı Araştırıcılar Dr.Hakan YILDIZ,Dr.Ali MERMER,Dr.Ediz ÜNAL,Seda

KÜLEN,Dr.Muzaffer AVCI


Projenin Toplam Bütçesi 47.000 TL.

Proje Özeti:

Bitkilerin güneş ışığını yansıtma oranlarına göre elde edilen çeşitli indeks değerleri sayesinde

bitkilerin sağlık durumlarının ve bitki yoğunluklarının takibi mümkün olmuştur. Bu çalışmanın amacı

bitki gelişimini etkileyen biyofiziksel özellikler (biyokütle, bitki boyu, klorofil miktarı,Yaprak Alan

İndeksi- LAI vb.) ve bitki spektral yansımaları arasındaki ilişkileri araştırmaktır. Ayrıca farklı

dozlarda verilen azotlu gübrenin buğdayın spektral yansıma karakteristiklerine etkisini ortaya

koymaktır

Sonuç Bulguları:

Elde edilen sonuçlara göre; Haymana Deneme alanındaki bütün gelişme dönemleri ve bütün yıllar

(2013-2014-2015) ve bütün elde edilen veriler birlikte değerlendirildiğinde Yaprak azotunun

belirlenmesinde, visible bölge bandlarından R430 ve R680 bandları kullanılarak hesap edilmiş,

Klorofil-Pigment İndekslerinden NPCI (Normalized Pigment Chlorofil Index) en iyi korelasyon

göstermiştir. (R² =0.529, RMSE= 9.341,%RE= 47.21).Klorofil pigment indekslerinden Simple Ratio

Pigment İndeks (SRPI), ikinci en büyük korelasyon göstermiştir. (R² =0.517, RMSE= 9.420,%RE=

47.613).

En yüksek korelasyon değerlerine Geç Dönemde (Feekes 8-10, n= 142) rastlanmış, bu dönemde öne

çıkan strüktürel indeks Modified Simple Ratio İndeks (MSR) (670-800) en yüksek korelasyon

göstermiştir. (R² =0.840, RMSE= 4.829, % RE= 35.979).

Haymanada lokal şartlarda geliştirilen regresyon denklemlerinin bölgesel olarak Altınova-TİGEM

(Çiftçi şartlarında) kullanılabilirliği test (validation) edilmiş sonuçta farklı fenolojik gelişme

dönemleri için yaprak azotunun tahmin edilmesine yönelik olarak öne çıkan spektral indeksler için

tahmin edilen değerle ölçülen gerçek değer arasındaki ilişkiyi ortaya koyan yeni regresyon

denklemleri elde edilmiştir.

Bitki yaprak azotunu tahmin etmede yüksek korelasyon değerlerine erken dönemde (feekes 2-7)

rastlanmıştır.(R²= 0,651). Klorofil Pigment İndekslerden PSRI (500-750 nm.) (Plant Scenescene

Reflectance Index) ön plana çıkmış ve varyasyonun % 65 ‘ini açıklamıştır (R²= 0,651).Bunu sırasıyla

NDI-28 (R²= 0,65),NDI-29 (R²= 0,64),NDI-17 (R²= 0,64) takip etmiştir.

Agronomik özelliklerle spektral vejetasyon indeksler arasındaki farklı fenolojik dönemlere göre

korelasyonlar incelenmiş sonuçta öne çıkan indeksler ve bant aralıkları belirlenmiştir. Haymana

2014-2015 yıllarında yapılan çalışmada;

Farklı fenolojik dönemler gözönüne alındığında en yüksek biyolojik verim değerlerine geç dönemde

(24/10 Haziran 2015 ) 12 kg/da azot dozunda rastlanmıştır.

Özellikle Geç ve tüm gelişme dönemi dikkate alındığında yüksek korelasyon değerlerine visible

(görünür) bölge içerisinde yer alan mavi bant (400-500 nm.) aralığında ve yine görünür bölge

içerisinde yer alan yeşil ve kırmızı bant aralığında (570-680 nm.) rastlanmıştır. Erken dönemde (06

Nisan-12 Mayıs 2015) ise yüksek korelasyon değerlerine yine görünür bölge içerisinde yer alan yeşil

ve kırmızı bant aralığında (570-680 nm.) rastlanmıştır.

Biyomas (kg/da) ile spektral indeksler arasındaki korelasyonların en yüksek olduğu dönem

Kardeşlenme (06 Nisan 2015) ve Sapa Kalkma (12 Mayıs 2015) olarak belirlenmiş, korelasyon

değerleri ilk on indeks için için R²= 0.771-0.735 arasında değişmiştir. Bu dönemde öne çıkan

indeksler sırasiyle, NDI-2,SR-11,SR-17,SR-9,ZTM,SR-1, SR-16,OVI-4,SR-10 ve NDVI-2 şeklinde

sıralanmıştır. Bu indeksler 550-900 nm. bant aralığında, elektromanyetik spektrum üzerinde

yeşil+kırmızı+kırmızı sınır (Red Edge)+Yakın Kızıl Ötesi (NIR) aralıkta yer almıştır.

Dane Verimi ile spektral indeksler arasındaki korelasyonların en yüksek olduğu dönem çiçeklenme

başlangıcı (26 Mayıs 2015) olarak belirlenmiş,bu dönemi sırasiyle süt olum devresi (10 Haziran

2015) ve sapa kalkma dönemi (12 Mayıs 2015) takip etmiştir.Çiçeklenme döneminde korelasyon

değerleri ilk on indes için R²= 0.930-0.889 arasında değişmiştir.Bu dönemde öne çıkan indeksler

sırasiyle NVI,SR-8,SR-11,SR-5,SR-17,OVI,SR-2,SR-1,ZTM,SR-16 şeklinde sıralanmıştır.Bu

indeksler 550-900 nm. bant aralığında, elektromanyetik spektrum üzerinde yeşil+kırmızı+kırmızı

sınır (Red Edge)+Yakın Kızıl Ötesi (NIR) aralıkta yer almıştır.

Kışlık Buğdayın farklı azot uygulamaları altında ve farklı fenolojik büyüme dönemlerinde (ERKEN-

GEÇ-TÜM) spektral yansıma değerleri farklılık göstermiştir. Bu farklılıklar en fazla visible bölgede

(400-650 nm.) ve Yakın kızıl ötesi (NIR) bölgede (670-850 nm.) ortaya çıkmıştır. Çiçeklenmeden

olgunluk dönemine kadar olan dönemde, bitkinin yaşlanması ile birlikte visible bölgedeki yansımada

artış, NIR bölgede azalış görülmüştür. Bitkinin yaprak azotunu belirlemede erken dönem

(Kardeşlenme sonu-sapa kalkma başlangıcı) ve bu dönemde visible bölge bandları

(mavi+yeşil+kırmızı) etkili bulunmuştur. Bitkinin yaprak azotunu belirlemede erken dönem

(Kardeşlenme sonu-sapa kalkma başlangıcı) ve bu dönemde visible bölge bandları

(mavi+yeşil+kırmızı) etkili bulunmuştur.

Bitkinin yaprak azotunu belirlemede erken dönem (Kardeşlenme sonu-sapa kalkma başlangıcı) ve bu

dönemde visible bölge bandları (mavi+yeşil+kırmızı) etkili bulunmuştur. Yakın Kızıl Ötesi bandlar

(Kırmızı bandlar) biyokütle ve Yaprak alanı gibi değişkenlerin tahmin edilmesinde etkili

bulunmuştur. Büyümenin erken aşamalarında (feekes 4-7) toplam azot alımı spektral reflektans

değerleri ile daha yüksek korelasyon vermiştir. Günümüzde bitkinin yaprak ve kanopi seviyesindeki

azot miktarını belirlemek için birçok hyperspectral vejetasyon indeksler geliştirilmiştir. Bununla

beraber bunların birçoğu değerlendirilme aşamasında olup, bitkinin farklı büyüme aşamalarına, yıllara

ve azot uygulama desenine göre farklı lokasyonlarda yeniden test edilmesi gerekmektedir. Gelecekteki

araştırmalar için bitkinin büyüme aşaması önem kazanmıştır. Bitkinin hangi aşamasında en yüksek

verim için hangi azotlu gübre uygulamasının gerekli olduğu amacına yönelik olacaktır.



PROGRAM ADI : Toprak ve Arazi Bilgi Sistemleri


Proje Başlığı

Ekosistem Yaklaşımıyla Kırsal Kalkınma Metodolojisinin

Geliştirilmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak, Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü, Orman ve Su İşleri

Bakanlığı- Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü - 10. Bölge

Müdürlüğü, Sinop Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü,

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü

Proje Yürütücüsü Tuba BEŞEN

Yardımcı Araştırmacılar Armağan KARABULUT, Ayla ALTUN, Ayten NAMLI, Derya

SÜREK, Erol KARAKURT, Fatma KARAHAN, Emire ELMAS,

Merve AYSEL ALTUNDAĞ, Mustafa USUL, Nazan İLGİNOĞLU,

Oğuz BAŞKAN, Uğur BAY, Yasemin DEMİR, Hicrettin CEBEL,

Mehmet KEÇECİ

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/03/2014 – 01/12/2016

Projenin Toplam

Bütçesi:

366,300 TL

Proje Özeti

Ekosistem Yaklaşımıyla Kırsal Kalkınma Modelinin Geliştirilmesi Projesinin ana amacı tarımsal

ekosistem hizmetlerinin sürdürülebilirliği çatısı altında kırsal kalkınma modelinin geliştirilmesidir.

Çalışma sosyo - ekonomi, çayır mera, toprak, su, flora, fauna, CBS başlıkları altında tasarlanmıştır.

2016-2017 döneminde; sosyo - ekonomik yapıya yönelik anket değerlendirmeleri tamamlanmıştır,

hayvansal ve bitkisel üretim değerleri, hayvansal ve bitkisel değişen masraflar ve tarımsal gelir gibi

ekonomik değerlendirmeler ile sosyal yapıyı ortaya koyan değerlendirmeler rapor haline

getirilmiştir. Su kaynaklarında 3 aylık kalite izleme çalışmaları yapılmış, analizler tamamlanmıştır.

Su kalitesi standartları kapsamında değerlendirilmesi yapılmaktadır. Flora çalışması kapsamında

aylık izlemeler yapılmıştır. Farklı vejetasyon birimlerinde yayılış gösteren bitki örnekleri toplanmış

ve herbaryum örneği haline getirilmiştir. Toplanan bitki örneklerinden 60 familyadan 167 genusa

ait 237 bitki türü teşhis edilerek ait oldukları fitocoğrafik bölge ve sahip oldukları Raunkiaer hayat

formları belirlenmiştir. Fauna çalışması kapsamında aylık arazi çalışmaları tamamlanmıştır. Yaban

hayvanlarının yoğun olduğu bölgeler tespit edilerek fotokapan ile izlemeler yapılmıştır. Yaban

hayatı ve tarımsal ekosistem arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik anketler yapılmıştır. Fauna

verileri tür ve populasyon olarak IUCN (Uluslararası Doğayı Koruma Birliği) kriterleri kapsamında

listelenmiştir. Çayır mera çalışması tamamlanmıştır. Havzada bulunan çayır mera alanlarına

yerleştirilen 10 kafes ile çayır mera verimliliği izlenmiş ve değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca

çayır mera alanlarında tür çeşitliliğini tespit etmek amacıyla 3 ayda bir arazi çalışması

gerçekleştirilmiş, sonuçlar rapor haline getirilmiştir. Karbon çalışması kapsamında havzada farklı

bitki örtüsü ve arazi kullanımlarını temsil edecek şekilde, 2 ayrı derinlikten 140 örnek alınmıştır. 4 0C’de muhafaza edilen örneklerden mikrobiyal biyokütle karbonu analizleri yapılmaktadır. Toprak

etüdü arazi çalışması tamamlanmıştır. Toprak fiziksel ve kimyasal özellikleri ile ilgili arazi ve

laboratuvar çalışmaları tamamlanmıştır. Proje kapsamında şu ana kadar elde edilen veriler CBS ile

sayısal ortama aktarılmaktadır.


AFA ADI : A13 Toprak, Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI : P-07 Toprak ve Arazi Bilgi Sistemleri


Proje Başlığı

Ilgaz Dağı Milli Parkı Toprak ve Arazi Parametreleri ile Floranın

İlişkilendirilmesi ve Haritalanması


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Derya SÜREK


Tuba BEŞEN

Dr. Suay BAYRAMİN

Çağla ATEŞ

Dr. Esin ERAYDIN ERDOĞAN

Fikret YILDIRIM

Yrd.Doç.Dr.Kerim GÜNEY

Yrd.Doç.Dr.Miraç AYDIN

İrem SAĞLAM FİDE


Projenin Toplam

Bütçesi:

277.309.-TL

Proje Özeti

Her arazi kullanım biçiminin öncelikli amacı doğal kaynakları (toprak, su ve biyolojik çeşitlilik)

koruyarak ondan sürdürülebilir yararlanmayı sağlamaktır. Bunun için toprağın fiziksel ve kimyasal

özelliklerini belirleyerek, arazi yetenek sınıflarını ortaya koymak gerekir.

Ilgaz Dağı Milli Parkı floristik açıdan hem sahip olduğu tür zenginliği hem de endemizm oranıyla

dikkati çekmektedir. Bu türlerin doğal kaynaklarla olan ilişkilerini ortaya koyarak yerinde

tanıtımına fırsat verecek düzenlemelerin yapılması; toplumda doğa koruma bilincinin artırılmasına

katkı sağlayacaktır. Aynı zamanda endemik ya da endemik olmayan nesli tehdit altındaki bitki

taksonlarının varlıklarının devamını sağlayacak koruma şartları ortaya konmuş olacaktır.

Çalışma alanının milli park sınırları dâhilinde olması sebebiyle projenin ilk yılında, T.C. Orman ve

Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünden çalışma izinleri proje

ortaklık onayı ve proje kapsamında yapılması düşünülen herbaryum (tanıtım birimi) için izin

alınamadığından çalışmaya henüz başlanamamıştır.

DEVAM EDEN PROJELER


PROĞRAM ADI : İklim Değişikliği ve Tarımsal Ekoloji


Proje Başlığı Jeotermal Kaynakların Tarım Arazileri Üzerindeki Çevresel

Etkilerinin Belirlenmesi: Ayaş (Ankara) Örneği


Projeyi Destekleyen Kuruluş Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Harun TORUNLAR

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Murat Güven TUĞAÇ

Dr. Mustafa USUL

Sinan AYDOĞAN

Nevzat DEREKÖY

Dilek KAYA ÖZDOĞAN



Proje Özeti :

2015 ve 2016 yılları kapsamında projenin amaç ve hedeflerine uygun bir şekilde elde

edilen veriler kapsamında çalışmalar devam etmektedir.

Proje alanı içerisinde jeotermal kaynakların etkisinin boyutunu görebilmek amacıyla

alana ait sulanan ve sulanmayan bölgelerin belirlenmesine yönelik altlık veri oluşturulmuş. Bu

veri oluşturulurken uzaktan algılama tekniklerine göre alanın farklı tarihli spot 6 ve landsat 8

uydu görüntüleri kullanılmıştır.

Projeye ait arazi çalışmaları yürütülmüş olup bu kapsamda alanda su, bitki ve toprak

örneklemeleri yapılmıştır.

Sulama sezonu öncesi ve sonrasında olmak üzere 2 dönemde toplam 51 adet su örneği

alınmış bu örneklemeler; jeotermal kaynaklardan, deşarj sularından, dere sularından, yeraltı

suyu ve içme sularından oluşmaktadır.

Bitki örneklemesi buğday, domates, şekerpancarı, havuç ve yoncada yapılmıştır. Bu

bitkilerin gelişim dönemleri gözönüne alınarak yılın farklı tarihlerinde bitkilerin farklı

aksamlarından olmak üzere toplamda 47 noktadan 78 adet bitki örneklemesi yapılmıştır.

Toprak örneklemeleri derinlik esasına göre 3 farklı derinlikten (0-20, 20-50 ve 50-90 cm)

olmak üzere 169 noktadan toplam 475 adet toprak numunesi alınmıştır.

Araziden toplanan su, bitki ve toprak örneklerine ait çeşitli kimyasal analizler yaptırılmış

olup elimize ulaşan laboratuvar sonuçları değerlendirilmiş ve bazı sonuçlara ulaşılmıştır.

Buna göre; proje alanı içerisinde tarımsal sulamada kullanılan jeotermal sular, deşarj

edilen sular ve jeotermal suların derelere karıştığı noktadan itibaren etkilediği dere suları

tarımsal sulama suları esas ve kriterlerine göre eşik değerlerin çok üstünde değerlere sahip olup

kullanılamayacak nitelikte V. Sınıf sulama suyu kalitesinde oldukları tespit edilmiştir.

Bu nitelikteki sular ile sulanan proje alanı içerisinde yetiştirilen bitkilerin de önemli

ölçüde etkilendikleri tespit edilmiştir. Bitkilerin çeşitli aksamlarından alınan örneklere ait

veriler değerlendirildiği zaman; ağır metal ve iz elementler açısından toksiklik sınırlarının

üstünde değerlere sahip oldukları ve biyokonsantrasyon faktörü indekslerinin yüksek

değerlerde seyrettiği elde edilmiştir.

Toprak örneklerine ait analiz verilerinin değerlendirilme işlemleri devam etmektedir.

Toprakta kirlilik parametreleri olan ağır metal ve iz elementlere ait kirlilik sınıflarının ve

haritalarının oluşturulması için geoistatistiksel model parametrelerinin oluşturulması devam

etmektedir.

Proje Gelişme Raporu Formu

Proje No

Proje Başlığı Mera Varlığının ve Mera Durum Sınıflarının Belirlenmesi

Projesi

Proje Yürütücüsü Kuruluş Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen Kuruluş TAGEM-BÜGEM

Proje Yürütücüsü Metin AYDOĞDU (Koordinatör)

Yardımcı Araştırıcılar Dr. Hakan Yıldız,Kadir Dr. Ediz Ünal,Aytaç

Özaydın,Fatma Dedeoğlu,Sinem Ataker,Vildan Özen

Kuz,Dr.Sabahattin ÜNAL

Başlama-Bitiş Tarihleri 01.01.2014 31.12.2016

Projenin Toplam Bütçesi 300.000 (11 Enstitünün 5 yılda kullanacağı toplam bütçe-

Bütçe BUGEM tarafında Mera fonundan sağlanacaktır )

(Kalan = 2016 Yılı 14000)

Proje Özeti:

1. Başlıca Faaliyetlerin Gerçekleşme Durumu:

Dönem Bulguları: Bu proje ile ülkemiz meralarının vejetasyon envanterlerinin sınıflandırılması

ve haritalanması amaçlanmaktadır. Proje sahasına giren illerdeki mera alanlarının, uydu görüntüleri

üzerinden belirlenerek haritalanmasıyla, mera veri tabanının ülkesel hale getirilmesi sağlanacaktır.

Proje kapsamında 2016 yılı sonu itibariyle enstitülerin görev alanına giren illerin toplam 406

noktanın vejetasyon etüdü tamamlanmıştır. Proje ortağı enstitülerin 2016 yılı sonu itibariyle

gerçekleştirdiği toplam vejetasyon etütleri şu şekildedir:

GAPUTAEM-Diyarbakır enstitüsü; Diyarbakır ilinde 56 durak noktasında, Mardin ilinde 33 durak

Batman 33 adet durak noktasında, BATEM-Antalya enstitüsü; Antalya ilinde 8 durak, Muğlada 24

durak, Geçit Kuşağı TAE-Eskişehir enstitüsü; ise Kütahya ilinde 50 durak ,Bolu ilinde 24 durak,

Düzce ilinde 6, durak, Sakarya ilinde ise 5 durak (Bütün iller tamamlandı) KTAE-Samsun

enstitüsü; Kastamonu 73 Sinop ve Bartında toplamda 73 adet durakta, TTAE-Edirne enstitüsü;

Edirne, Kırklareli, Tekirdağ illerinde toplam 22 adet durakta,noktasında çalışmışlardır.

Proje kapsamında Geçit Kuşağı Araştırma Enstitüsü 2017 içerisinde Isparta ve uşak illerini, Trakya

Tarımsal Araştırma Enstitüsü Çanakkale, İstanbul, Yalova, Kocaeli Karadeniz Tarımsal Araştırma

Enstitüsü Karabük ve Zonguldak illerini, Batı Akdeniz Tarımsal Eğitim Merkezi Denizli ilini Ege

Tarımsal Araştırma Enstitüsü ise İzmir, Manisa, Aydın Balıkesir illerini tamamlayacaklardır.

Ayrıca 2017 yılı mera etüd programına enstitünün talebi doğrultusunda Siirt ili dahil edilmiş, bu

durum resmi yazı ile kendilerine bildirilmiştir.

TARM-CBS bölümü koordinat düzeltmesi, durak verilerinin CBS veri tabanına işlenmesi

işlemlerine devam etmiştir.

Mera Varlığının ve Mera Durum Sınıflarının Belirlenmesi Projesi Çerçevesinde Toprak Gübre ve

Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından yıllar itibariyle proje illerinden gelen toprak

örnek sayıları 2013 yılında 21 adet,2014 yılında 287 adet,2015 yılında 130 adet 2016 yılında 88

adet olmak üzere toplamda bugüne kadar 526 adet olmak üzere gerçekleşmiştir.

Kurumumuzdan ayrılan Koordinatör Dr. Ali MERMER’in yerine Metin AYDOĞDU vekaleten

atanmıştır.

DİĞER PROJELER


Proje Başlığı

Mera Islahında Farklı Formasyon ve Tekniklerin Araştırılması

Projesi

Proje Lideri

Mustafa BAĞCI

Projeyi Yürüten

Kuruluş

TOPRAK SU ve ÇÖLLEŞME ile MÜCADELE ARAŞTIRMA

ENS. MÜDÜRLÜĞÜ


Osman MÜCEVHER

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar KOP BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI

Başlama-Bitiş

Tarihleri 2016-2018

Projenin Toplam

Bütçesi 1.100.000

Proje Özeti Ülkemizin en kurak alanlarınından birini oluşturan KOP bölgesinde mera alanları;

vasfı zayıf (ot yok denecek kadar az), erozyona maruz kalmış ve toprak özelliklerini

kaybetmiş durumdadır. Tohumdan mera ıslahının çok zor olduğu KOP bölgesinde derin kök

yapıları sayesinde kuraklığa toleransı yüksek çalı formlu bitkilerin yem kaynağı olarak mera

alanlarına dikilmesi bir alternatif olarak gözükmektedir.

Orta Anadoluda ve KOP Bölgesinde meraların % 80’den fazlasının ileri derecede

dejenere olduğu yapılan kapsamlı vejetasyon etütleri ile ortaya konulmuştur(Ulusal mera

projesi). Bu ekolojilerde otsu bitkilerle sonuç almak hemen hemen imkansızdır. Bu meralar

için geçerliliği dünyada kanıtlanmış en rasyonel teknik çözüm, çalımsı yem bitkileridir.

Çalımsı yem bitkileri, yıllık yağışı 200 mm nin altında tuzlu çöl ikliminde başarı ile tesis

edilebilmektedir. Bu bitkilerin yem kaliteleri oldukça yüksektir ve koyun ve sığır tarafından

iştahla yenilmektedir. Diğer bir avantajları ise kendilerini yenileme kabiliyetleridir.

Ülkemizde olmasa da Dünyada bu türlerin çoğaltımı tesis teknikleri, ekolojik istekleri ve

yönetimi konusunda sayısız çalışma yapılmış ve yayınlanmıştır.

Mera alanlarımızda bu güne kadar otsu formasyona sahip buğdaygil ve baklagil yem

bitkilerinin tohumdan ekimi yoluna gidilmiş olsa da çok da başarı sağlanamamıştır. Bunun

en önemli sebebi ise mera vasfındaki arazilerimizin erozyona maruz kalmış, toprak derinliği

az, taşlık-kayalık, eğimli ve su problemi olan alanların ayrılmış olmasındadır. Bu özelliklere

sahip arazilerde bir de ülkemizin kurak ve yarı kurak iklim şartlarını göz önüne aldığımızda

yeniden tesis edilen meralarda başarı yakalama ihtimali oldukça düşüktür. Erozyonun yoğun

olduğu ülkemiz meralarında çalı formasyonlu bitkilerin gerek yağışlı bölgelere düşen

yağışların yüzey akışa geçmesini önleyerek toprağa suyun infiltrasyonunu sağlamada,

gerekse kurak alanlarda toz taşınımının önlenmesi ve toprak neminin korunmasında önemli

bir faktör olacağı şüphesizdir. Özellikle rüzgar erozyonunun yoğun olduğu alanlarda hakim

rüzgara dik olarak tesis edilecek çalı formasyona sahip bitkiler ile oluşturulacak rüzgar

perdeleri toprağın erozyondan korunması yanında toprak nemini koruması ve bitkinin

çevresinde oluşturacağı mikroklima ile de otsu formasyona sahip diğer mera bitkilerinin

verim ve kaliteleri üzerine etkisi şüphesiz olumlu olacaktır.

DEVAM EDEN PROJE

AFA ADI :Toprak ve Su Kaynakları

PROGRAM ADI : Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının


Proje No: TSKAD\13\A13\P05\02)

Proje Başlığı Alt Proje: Bazı Su Hasadı Yöntemlerinin Meralarda Nem Muhafazası

ve Vejatasyon Üzerine Etkilerinin Araştırılması


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

Proje Yürütücüsü Tamer COŞKUN Yardımcı Araştırmacılar Hülya BAKIR , M.Ali BİNGÖL, Hikmet BİRHAN, Erdal AKSAKAL,

Okan DEMİR, Prof.Dr. Binali ÇOMAKLI, Doç.Dr.Mahmut DAŞCI

Başlama- Bitiş Tarihleri Ağustos 2013-Ekim 2016


Bütçesi

2013: 105000 TL 2014:16300 TL. 2015-2016: 23200.TL

Proje Özeti: Bu proje ile amaçlanan;-Yöre meralarında bazı nem muhafazası yöntemlerinin

karşılaştırılarak nem korunumu, mera kuru ot verimi ,merakalite derecesi ve vejetasyon üzerine olan

etkilerinin belirlenmesi.- Ele alınan nem muhafazası yöntemlerinin uygulanabilirliğinin belirlenmesi

ve ekonomik açıdan değerlendirilmesi.Proje Konuları : 1) Kar perdeleri 2) Gözlemeler 3) Kontur

karıklar 4) Taş bantlar 5)Kontrol Konuların kar biriktirme potansiyelleri incelendiğinde kar

perdelerinin kış sezonu sonunda mart ayı itibariyle 97 cm derinlik ve 440 mm su eşdeğerine

taşbantların ise 71 cm derinlik ve 312 mm su eşdeğerine ulaştıkları tespit edilmiştir. Kar perdeleri

konusu kar birikimi yapamayan karık, gözleme ve kontrol konularına göre %40-50, taşbant konusu

ise adı geçen konulara göre %25 avantajlı oldukları söylenebilir Nem değişimi konu bazında

incelendiğinde en fazla nem birikiminin mayıs ayı itibariyle kar erimelerinin etkisi ile kar

perdelerinde gerçekleşirken sonraki aylarda denge sağlanmış karık, taş bantlar ve gözlemeler

konularında birbirlerine yakın sonuçlar elde edilmiştir.Kontrol konusu ise sezon boyunca diğer

konulara göre %35 civarında dezavantaj göstermiştir . Ayrıca konuların su yılı boyunca nasıl tepki

verdiğini analiz etmek için yıl sonu ortalamaları incelendiğinde karık konusunun en fazla nem

birikimi yaptığı bunu taş kordon,kar perdeleri, gözlemeler ve kontrol konularının takip ettiği

görülmektedir .Nem birikimi hasat dönemine kadar olan dönemdeki ortalamalar yönüyle

değerlendirildiğinde ise kar perdelerinin en fazla birikimi yaptığı onu karık, taş kordon, gözlemeler

kontrol konularının takip ettiği belirlenmiştir.Konular içinde en fazla kuru ot verimi kar perdeleri

konusundan, daha sonra sırasıyla gözlemeler, taş bant , karık ve kontrol konularından elde

edilmiştir.Konular toprak kaplılık yönüyle değerlendirildiğinde kar perdeleri, karık, taşbant ve

gözleme konularının aynı kategoriye girerken kontrol konusu tek başına ikinci grubu

oluşturmuştur.Ekonomik analizi değerlendirdiğimizde bütün konu uygulamalarında yapılan yatırım

masraflarına rağmen net gelirlerin kontrol konusuna göre dikkate değer bir ölçüde artış elde edildiği

görülmektedir. En ekonomik konunun gözleme konusu olduğu tespit edilmiştir.





Proje No TAGEM/ TSKAD/ 12/ A13/ P02/ 1

Proje Başlığı Kıraç Alanlarda Bitkisel Üretimde Verim Artışı Sağlamak İçin Mikro Su

Hasadı Tekniği Kullanımı

Projenin İngilizce

Başlığı

Projeyi Yürüten

Kuruluş


Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

TAGEM

Proje Yürütücüsü İlknur CEBECİ

Yardımcı

Araştırmacılar

Doç.Dr. Ali ÜNLÜKARA

Prof. Dr. Halit YETİŞİR

M.Hilmi SEÇMEN




Kıraç alanlarda su hasadı tekniği ile çerezlik kabak üretiminde verim artışı sağlamak amacıyla

yürütülen bu çalışmada mikro havza su hasadı tekniği kullanılmıştır. Erciyes Üniversitesi Seyrani

Ziraat Fakültesi Develi kampüs arazisi 1.lokasyon, Çomaklı köyü ise 2.lokasyon deneme yeridir.

Denemede 80 cm, 100 cm ve 120 cm aralıklar ile sırtlar yapılmıştır. Sırtlar siyah plastik malç ile

kapatılmış, bitki yetiştirme alanı karıklar 30 cm alınmıştır. Sıra üzeri bitki ekim aralığı tüm konularda

100 cm’dir. Kontrol konusu işlenmiş düz arazi üzerinde 100 cm sıra arasına ve 100 cm sıra üzerine

ekim yapılarak oluşturulmuştur. Konular üç tekerrürlüdür. Yağışlar deneme boyunca plüviyometre ile

ölçülmüştür. Toprak nemi nötron metre cihazı ile takip edilmiştir.

Çalışmanın son yıl verilerine göre sıra arası 80 cm konusunda bitkiler diğerlerine göre daha sık

ekildiği için en fazla meyve sayısı elde edilmiş ancak toplam meyve verimi, ortalama meyve ağırlığı,

brüt tohum verimi, net tohum verimi ve bin tane ağırlığı açısından en düşük sonuçları vermiştir.

Kabak meyve verimi ve ortalama meyve ağırlığı 100 ve 120 cm su hasadı konularında kontrol

konusundan daha yüksektir. En yüksek net tohum verimi kampüste 100 cm su hasadı konusundan ve

Çomaklı köyünde 120 cm su hasadı konusundan elde edilmiştir. Bu konulardan kontrole göre

Kampüste %29 ve Çomaklı köyünde %71 daha yüksek verim alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Mikro su hasadı, kabak çekirdeği, verim tepki faktörü


AFA ADI : SÜRDÜRÜLEBİLİR TOPRAK VE SU YÖNETİMİ

PROGRAM ADI : SU TOPLAMA HAVZALARINDA TOPRAK VE SU

KAYNAKLARININ KORUNUMU VE GELİŞTİRİLMESİ

Proje No:

Proje Başlığı

Şanlıurfa Yöresi Antepfıstığı Bahçelerinde Farklı Örtü

Malzemelerinin Kullanıldığı Negarim Tipi Mikrohavza Tekniği İle

Su Hasadının İncelenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. ŞANLIURFA

Projeyi Destekleyen

Kuruluşlar

TAGEM

-Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Gaziantep.

-HR Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Ş. Urfa.

Proje Yürütücüsü Abdullah Suat NACAR - Ziraat Y. Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Elif Didem GÜLLE SAKİN - Çevre Y. Mühendisi

Dr. Meral TAŞ- Ziraat Y. Mühendisi

Ö. Faruk ÜNAL - Ziraat Y. Mühendisi

Doç. Dr. İzzet AÇAR - Ziraat Y. Mühendisi – HR Üniversitesi

Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Ş. Urfa.

Başlama- Bitiş Tarihleri 2005 – 2019 (15 yıl)

Projenin Toplam

Bütçesi:

97 957 TL

Proje Özeti

Yağışların az olduğu yörelerde antepfıstığı bahçelerinde su kazanımı ve nem korunumunu

sağlayacak değişik kültürel önlemlerin bilinmesi, bunların karşılaştırılabilmesi çok önemlidir.

Oluşturulan mikro havzada nem rejiminin ve tutulmanın bilinmesi de gereklidir. Arazi sıkıntısı

sürekli artarken, dünyadaki marjinal alanlar tarımda daha fazla kullanılmaktadır. Bu alanların çoğu,

düzensiz yağışların görüldüğü, suların yüzeyakış olarak kaybolduğu kurak ve yarıkurak kuşaklarda

bulunmaktadır. Halen çalışma yapılan kurağa eğimli yarıkurak alanlarda su hasadı; toprak ve su

korunumunun en iyi yolu olarak görülmektedir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en önemli bitkilerinden olan antepfıstığının; yetiştirme

alanlarının önemli iki sorunu, yağış yetersizliği ve periyodisitedir. Bu durum verim düşüklüğüne

neden olmaktadır. Bu nedenle böyle bir projenin uygulanmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Suyılı sonuçları değerlendirildiğinde; uygulanan malç konuları; yağıştan yararlanma ve

toprak nemini muhafaza etme yönünden; projeden beklenen sonuçları vermişlerdir. Projede

uygulanan dört farklı malç örtüsü de; yöre çiftçisinin uyguladığı klasik yöntem, yani kontrol

konusuna göre toprakta daha fazla nem birikimi, bitki gelişimi ve verim yönünden üstünlük

sağlamıştır.



PROGRAM ADI : Su Toplama Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunumu

ve Geliştirilmesi


Proje Başlığı

Zeytin Yetiştiriciliğinde Yarı Dairesel Kaş Tipi Mikrohavza

Su Hasadı Tekniği ile Toprak Su Tutma Kapasitesini

İyileştirici Uygulamalar

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi

Müdürlüğü /Menemen

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

-TAGEM–Toprak ve Su Kaynakları Araştırmaları Dairesi

Başkanlığı

-E.Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Proje Yürütücüsü Süleyman ŞEN

Yardımcı

Araştırmacılar

Dr. Gülay YILMAZ - Tuncay TOPDEMİR - Lütfullah

ARUĞASLAN - Ümit ALKAN- Nalan RAHMANOĞLU –

İlkay EKİNCİ- Doç. Dr. Erhan AKKUZU -

Başlama-Bitiş Tarihleri 2014 – 2018

Projenin Toplam

Bütçesi

Toplam Bütçe:116600.00 TL

2014:8450- 2015:36635- 2016:9500- 2017:10200-

2018:16000

Proje Özeti

Bu çalışma Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi’ne ait Muğla

Köyceğiz’de Deneme Demonstrasyon İstasyonunda yürütülmektedir. Yöre topoğrafyasına

en uygun olan mikrohavza su hasadı yöntemlerinden yarı dairesel (kaş tipi) tekniği ile

birlikte, toprak su tutma kapasitesini iyileştirici bazı uygulamaların zeytin yetiştiriciliğinde

etkisinin belirlenmesi projenin amacını oluşturmaktadır.

Proje tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Proje

konuları 1.konu, kontrol konusu (dar çukura) yöresel dikim. 2. Konu, Taşlardan ayıklanmış

toprağa dikim (1x1x1 m’lik fidan çukuruna), 3. Konu, Taşlardan ayıklanmış ve 50 kg

Organik Materyal (O.G.) eklenmiş toprağa dikim. 4. Konu, 3.konu toprağına 250 gr polimer

(su tutucu) eklenmiş yere dikim. 5. Konu 3. Konu toprağına 500 gr polimer (su tutucu)

eklenmiş toprağa dikim.

Deneme alanına kurulan meteoroloji istasyonu ile yağış, hava sıcaklığı, nispi nem ve

rüzgâr hızı ölçülmektedir. Ayrıca konu toprakların nem içerikleri 25cm ve 75cm derinliğe

yerleştirilen nem sensörleriyle saatlik olarak ölçülmekte ve internet ortamında

izlenmektedir.

Proje 2016 yılında çalışma takvimine uygun olarak yürütülmüş olup, gerekli ölçüm

ve gözlemler zamanında yapılmıştır.



PROGRAM ADI : Tarım-İklim Değişikliği Etkileşimi

Proje No:

Proje Başlığı

Entegre Proje: İklim Değişikliğinin Tarımsal Üretimde Toprak–Su

Kaynaklarına Etkileri

Alt Proje: İncirin Fenolojisi ve Meyve Kalitesi Üzerine İklimsel

Faktörlerin Etkilerinin Araştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş İncir Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü

Proje Yürütücüsü Nilgün TAN

Yardımcı Araştırmacılar Ramazan KONAK, Pınar GÖRÜCÜOĞLU

Alper BAYDAR, Oğuz ALTUNKAYA

Selim ARPACI, İlknur KÖSOĞLU


Projenin Toplam

Bütçesi:

2016:10000 TL 2017:10000 TL Toplam: 72000 TL


Dünya kuru incir yetiştiriciliğinin % 60’ının sağlandığı Büyük ve Küçük Menderes

havzalarında iklim ve toprak şartları incirin yetiştirilmesi kurutulması açısından ideal özelliktedir.

Bölge ikliminde görülen dalgalanmalar yıllara göre farklılık gösterirken, pazarlanabilen ürün

miktarı ve kalitesinde de olumsuz değişikliklere neden olmaktadır. Bu projenin amacı incir

bitkisinin fenolojik davranışları ve ürün kalitesi üzerine iklimsel faktörlerin etkilerinin

belirlenebilmesi adına bilgi ve teknoloji alt yapısının enstitü bünyesinde oluşturularak uzun yıllar

veri setlerinin oluşturulabilmesini sağlamaktır. Bu amaçla Germencik ilçesinde üç farklı rakımda

(Erbeyli 60m, Meşeli 315m, Akmescit 687m) bahçede 2 ağaçta olmak üzere fenolojik gözlemler

incir için ilk kez bu proje ile geliştirilen BBCH ölçeğine göre yapılmıştır. İklim verileri bu rakımlara

yerleştirilen meteoroloji istasyonlarından sağlanmıştır. Taze ve kuru meyvede kalite analizleri için

3 rakımda 5’şer bahçeden temin edilen örneklerde SÇKM, toplam asitlik, meyve kabuğunda ve içte

renk tayini, meyve özgül ağırlığı, meyve kabuk kalınlığı, kuru meyve nemi, su aktivitesi analizleri

yapılmıştır. Taze meyve kabuk kalınlığı (2,48 mm±0,44) ve meyve iç boşluğunun göstergesi olarak

yorumlayabileceğimiz meyve özgül ağırlığının (1,29± 0,28) Akmescit’ten elde edilen meyvelerde

istatistiki olarak farklı olduğu bulunmuştur. Meşeli elde edilen taze (82,37±7,72(mgGA/100gTAincir) ve

kuru meyvelerin (169,75±4,44 mgGA/100gTAincir) toplam fenolik madde içeriğinin daha fazla olduğu

tespit edilmiştir.

DEVAM EDEN PROJE

AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre


Geliştirilmesi

Proje No:

Proje Başlığı

Farklı Su Hasadı Teknikleri ve Örtü Malzemelerinin Ağaçlandırma

Faaliyetlerinde Toprağın Su Muhafazasına Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Konya Büyükşehir Belediyesi

Proje Yürütücüsü Osman ÇAĞIRGAN

Yardımcı Araştırmacılar Osman MÜCEVHER, Mehmet Ali DÜNDAR Kemal DUYAN,

Erdal GÖNÜLAL, Feti KİRTİŞ, Mehmet GÖKSU


Projenin Toplam

Bütçesi:

Toplam Bütçesi 46.000

Proje Özeti: Su bitkisel üretim çeşitliliğini ve verimi sınırlandıran en önemli faktördür. Kurak ve

yarı kurak alanlarda sulama imkânının çok sınırlı olması, maliyetinin yüksek olması ve tuzlanma

gibi sorunlar ağaçlandırma çalışmalarını da sınırlandırmaktadır. İklim değişikliğiyle beraber

yağışların daha da azalma eğiliminde olduğu bu alanlardaki bitki örtüsünden yoksun arazilerde

çölleşme ve erozyon riski giderek artmaktadır. Bu alanlarda sürdürülebilir ve makul ağaçlandırma

büyük ölçüde yağışlara bağlıdır. Fakat yağışlar yüzey akışıyla, toprak yüzeyinden buharlaşmayla

ve geçirimsiz tabakalara sızarak kaybolmaktadır.Yağışlardan istifadeyi artırmak amacıyla

kullanılan su hasadı, yağışların ve akan yüzey sularının toprak profilinde biriktirilmesi ve kurak

dönemde kullanılmasıdır. Suyun toprakta infiltrasyonunu hızlandırmak ve toprak profilinde

muhafazasını artırmak amacıyla kullanılan bir diğer teknik ise örtü malzemesidir. Örtü malzemeleri;

topraktan su kaybının azaltılması, yabancı ot gelişiminin baskılanması, toprak sıcaklığının ve

neminin sabitlenmesi, erozyon ve kaymak tabakasının engellenmesi gibi amaçlarla

kullanılmaktadır. Erozyonu engellemeleri, çölleşmeyi azaltmaları, küresel ısınma ve iklim

değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı tampon vazifesi görmeleri gibi nedenlerle ormanların önemi

daha iyi anlaşılmakta ve buna paralel olarak ağaçlandırma çalışmaları da artmaktadır. Ancak

yağışların azlığı ve yaz kuraklığı ağaçlandırma başarısını sınırlandırmaktadır. 2015-2019 yıllarında

yürütülecek bu çalışmayla Bayraktepe mevkiinde eş yükselti seddeleri ve kaş şekilli seddeler ile

siyah plastik, taş ve dal parçaları toprak profilinde su muhafazası açısından denenecek ve bölgeye

uygun teknikler belirlenecektir. Büyük çoğunluğunun kış aylarında düşen yağışları toprak

profilinde depolamak ve böylece yaz kuraklığını mümkün olduğunca azaltmak hedeflenmektedir.

Bölge için uygun su hasadı tekniği ve örtü malzemelerinin tespiti ve yaygınlaştırılmasıyla çölleşme

ve erozyonla daha etkin bir mücadele mümkün olacaktır.


AFA ADI: Sürdürülebilir toprak ve Su Yönetimi



Proje Başlığı Orta Karadeniz Bölgesi Karpuz ve Kavun Üretiminde Mikro Su Hasadı

Tekniği Kullanımı

Projenin İngilizce

Başlığı

Using Micro Water Harvesting Technique in Watermelon and Melon

Production in The Middle Black Sea Region

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Samsun

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar


Proje Yürütücüsü Demet YILDIRIM

Yardımcı

Araştırmacılar

Aslıhan CANTÜRK, Filiz KARA, Mehmet TAŞAN, Onur

KARAAĞAÇ, Bilal CEMEK, Ali ÜNLÜKARA



ProjeÖzeti (200 kelimeyi geçmeyecek şekilde)

Bitki gelişimini ve verimini artırabilmek için toprakta yeterli miktarda toprak suyu bulunması

gerekmektedir. Kuru tarım alanlarında yağmur suyunun etkin bir şekilde kullanarak bitkinin ihtiyaç

duyduğu su mikro su hasadı teknikleri ile karşılanabilmektedir. Su hasadı, yüzey akışın toplanarak bu

suyun üretken kullanımını sağlamak ve yağmurun düştüğü yerde tutularak toprak profilin de

depolanmasında çeşitli teknikler bulunmaktadır. Bu projede karpuz ve kavun için yüzeyi plastik örtü

kaplı farklı sırt/karık oranına sahip mikro havza su hasadı tekniği kullanarak en uygun sırt karık oranı

yanında bitki sıra arası belirlenmiştir.

Deneme Samsun ilinin Vezirköprü ilçesinde kuru tarım alanlarında 2 yıl yürütülmüş. Tarla içi

mikro hasat tekniği konularını tarlanın tesviye eğrilerine paralel sürümüyle oluşturulmuş. Sırtlar

arasında bitkinin yetiştirilmesi, gübre uygulamasının yapılabilmesi ve sırtlardan gelen yağış sularının

sızabilmesi için 30 cm bitki yetiştirme alanı bırakılmıştır. Karpuz (S1: 120, S2: 170, S3: 220,S4: 270

cm) ve kavun (S1: 120, S2: 150, S3: 200,S4: 220 cm) dört farklı sırt genişliğine (yağmur suyu hasat

alanı) sahip mikro havza su hasadı konularından oluşmaktadır. Malçsız ve sırtsız düz arazi üzerinde

karpuz (sıra aralığı 200 cm sıra üzeri aralığı 150 cm) ve kavun (200 cm-100 cm) için kontrol konusu

(S5) oluşturulmuştur. Tesadüf Blokları Şerit Vari deneme desenine göre her konu 4 tekerrürden

oluşmaktadır. Çalışmada mikro havza su hasadı konularının kontrol konusuna göre daha yüksek toprak

nem içeriğine sahip olduğu ve özellikle kış yağışlarının sırtlar altında depolanması ile toprak su

içeriğinin artığı belirlenmiştir. Bunun sonucunda iki yıl arasında özellikle karpuz için verim

farklılıkları oluşmuştur. 2014 yılında karpuz için 1408.3 – 2760.3 kg da-1, 2015 yılında 607.1 – 4034.7

kg da-1, kavun için 2014 yılında 619.7 – 1172.0 kg da-1, 2015 yılında 422.1 -1148.7 kg da-1verim elde

edilmiştir.

Denemede plastik örtü ile kaplı farklı sırt aralıklarında en uygun sırt/karık genişliği karpuz için

120:30, kavun için 170:30 olarak belirlenmiştir. Bölgede Haziran ve Temmuz ayında düşen yağışlar

bu sistem sayesinde depolanarak Orta Karadeniz bölgesin de kuru tarım alanlarının sulanabilir hale

getirilip verimli karpuz ve kavun yetiştiriciliğinin yapılarak tarımsal üretimde önemli katkı sağlayacağı

ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Mikro havza su hasadı, Yağış, Toprak nem içeriği, Verim, Karpuz,

Kavun, Orta Karadeniz






Proje Başlığı Yarı kurak İklim Koşullarında Mikro Havza Su Hasadı Uygulamalarında

Farklı Sırt Genişliği İle Farklı Kaplama Malzemelerinin Toprak Nemi

Korunmasına Etkilerinin Belirlenmesi

Projenin İngilizce

Başlığı

Determination of the Effects of Soil Moisture Conservation with Different

Ridge Width and Covering Materials in Semi-arid Climate Conditions in

Micro-catcment Water Harvesting Applications

Projeyi Yürüten

Kuruluş


Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

TAGEM

Proje Yürütücüsü İlknur CEBECİ

Yardımcı

Araştırmacılar

Osman MÜCEVHER

Doç.Dr. Oğuz BAŞKAN

Yakup KÖŞKER

Erdal GÖNÜLAL




Bu çalışmayla kurak-yarı kurak alanlarda, bitkisel üretim için toprak nemini koruma

amaçlanmıştır. Araştırma Konya Toprak Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma Enstitüsü’ne bağlı

Karapınar Çölleşme ve Erozyon Araştırma Merkezi’nde 2013-2015 yılları arasında yürütülmüştür.

Çalışmada mikro havza su hasadı yöntemlerinden sırt ve karıklar uygulanmıştır. Tesadüf Bloklarında

Bölünmüş Parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü yürütülen çalışmada farklı malç materyalleri

(plastik, sap-saman ve sıkıştırılmış toprak) için farklı sırt genişlikleri (30,45 ve 60 cm) uygulanmıştır.

Toprak nemi her parselden 0-30, 30-60 ve 60-90 cm derinliklerde nötronmetre ve gravimetrik

yöntemle takip edilmiş, test bitkisi olarak kavun kullanılmıştır. Araştırma süresince en fazla yağış 46,6

mm ile 2015 yılı Haziran ayında olmuş ve 30.06.2015’te yapılan toprak nemi ölçümlerine göre 0-90

cm’de en fazla toprak nemi 294,63 mm ortalama ile plastik malç uygulanan 60 cm sırt genişlikli Pg3

konusunda olmuştur. Bütün çalışma süresi boyunca yapılan ölçümlerde en fazla toprak neminin Pg3

konusunda, en az toprak neminin hiçbir uygulama yapılmayan kontrol konusunda olduğu

gözlemlenmiştir. Çok az miktardaki bir yağışın bile su hasadı uygulamalarında, özellikle plastik malçlı

sırt konularında, toprakta depolandığı izlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Toprak nemi, su hasadı, sırt, karık, malç, kurak-yarı kurak alan, yağış



PROGRAM ADI : P-01 Tarım – İklim Değişikliği Etkileşimi

Proje No:

Proje Başlığı

Nitrozoksit (N2O) Sera Gazı Emisyonlarına Bölünmüş Azotlu Gübre

Uygulamalarının Etkisi


Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Merve AYSEL ALTUNDAĞ

Yardımcı Araştırmacılar Doç.Dr. Oğuz BAŞKAN, Çağla ATEŞ, Aynur DİLSİZ,

Doç.Dr Selim L. SANİN


Projenin Toplam

Bütçesi:

2017: 215.000 TL 2018: 15.000 TL Toplam: 230.000 TL

Proje Özeti

Tarımsal faaliyetler, önemli sera gazlarından biri olan nitrozoksit (N2O) gazının salımının yaklaşık

%75’ini oluşturan önemli bir bileşenidir ve bu gazın emisyonu toprak yapısı, toprağa uygulanan

kimyasal gübre miktarı, toprak nemi, sıcaklık ve diğer toprak parametreleri ile doğrudan ilişkilidir.

N2O gazının iklim değişikliğinde bilinen kritik önemine ve tarımsal kaynaklı yüksek payına rağmen

ülkemizde bu konu ile ilgili çalışmalar yeterli sayıda yer almamaktadır.

Bu çalışmada, tarımsal faaliyetlerde önemli bir girdi olan azotlu gübre geleneksel ve bahar

döneminde verilen üst gübrelemenin ikiye bölünerek toprağa verildiği gübre uygulaması şeklinde

toprağa verilerek, Orta Anadolu koşullarında ülkemizde yaygın yetiştiriciliği olan buğday üretimi

sırasında gerçekleşen N2O emisyon değerleri ölçülecektir. Ölçümler ekimin yapıldığı gün ve ekimi

takip eden ay içerisinde bir gün arayla (iki günde bir), bahar döneminde uygulanacak

gübrelemelerin ise bir gün öncesinde, aynı gün ve gübrelemenin yapıldığı günü takip eden on beş

gün içerisinde her gün belirlenen saat aralığında ve meteorolojik faaliyetlere göre öngörülen (ani ve

yüksek yağışlar) zaman aralıklarında ölçülecektir. Paralelinde ölçülecek toprak nemi, sıcaklık,

nitrat-amonyum azotu ile atmosfere salımı gerçekleşen N2O gazı arasındaki ilişki belirlenecektir.

Böylece, bölünmüş azotlu gübre uygulaması, nem, sıcaklık, verim değerleri ve N2O emisyon

değerleri arasındaki ilişki belirlenecek ve toprak N2O emisyon değerlerinin maksimum olduğu

dönemler tespit edilecektir.

Bu çalışma sonunda elde edilecek veriler, Türkiye‘nin 2011-2023 İklim Değişikliği Eylem

Planı’nda yer alan tarım sektöründen kaynaklanan seragazı emisyonlarının belirlenmesine ve

emisyon azaltma süreçlerini ölçüm verileri kullanarak yapılandırma imkanı sağlayacaktır.

Proje 2017 yılında başlayacak olup gerekli faaliyetler yıl içerisinde gerçekleştirilecektir.


AFA ADI : Sürdürülebilir Toprak ve Su Yönetimi (A 09)

PROGRAM ADI : Tarımda Bilgi ve İletişim Teknolojileri (P 07)


Proje Başlığı Optik Radar Ve Uydu Görüntüleri Kullanılarak Zeytinin Farklı

Fenolojik Dönemlerinde Spektral Özelliklerinin Araştırılması

(Doktora Tezi Projesi)

Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü/YALOVA

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ Ziraat Fakültesi - TEKİRDAĞ

Proje Lideri Mehmet Cengiz ARSLANOĞLU

Proje Yürütücüleri Prof. Dr. Selçuk ALBUT (Danışman)



Bütçesi

2017 : 119.000 TL

2018 : 9.000 TL

TOPLAM: 128.000 TL

Proje Özeti Optik uydu görüntüleri, uzaktan algılama ile üretim alanlarının tespit edilmesinde ve bitki

gelişim dönemlerinin incelenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Kritik fenolojik dönemlerde

bulutluluk, sis, yağış gibi iklimsel olumsuzluklar nedeniyle optik uydulardan görüntü elde

edilememesi, üretim alanı tespitleri ile ürün tanımlama işlemlerini aksatmaktadır. Optik uydu

görüntülerinin temin edilemediği durumlarda radar uydu verilerinin kullanılması alternatif bir

uygulama olarak ortaya çıkmaktadır.

Proje konusu, optik uydu ile radar uydu verileri kullanılarak zeytinin farklı fenolojik

dönemlerindeki spektral özelliklerinin araştırılmasıdır. Araştırmada materyal olarak seçilen zeytin

bahçelerinde farklı fenolojik dönemlerde gözlemler yapılacak, fenolojik dönemlere ait çok zamanlı

optik uydu ve radar uydu görüntülerinden elde edilecek band değerleri ve indisler arasındaki

korelasyonlar belirlenecektir. Elde edilecek bu veriler, yapay sinir ağları gibi yapay zeka

programlarında kullanılarak fenolojik dönemlerin belirlenmesinde kullanılabilecektir.

Araştırma, uzaktan algılama ile üretim tespitlerinde radar verilerinin kullanımına da örnek

olacak, optik uydu görüntüleri ile radar uydu görüntülerinin birlikte kullanılarak farklı meyve ve tarla

ürünlerinin tespitinde kullanılabilecektir.

DİĞER PROJELER

(Tübitak)

Proje Başlığı

Alçak İrtifa İnsansız Hava Aracı ile Üretilen Yüksek Çözünürlüklü

Veriler Kullanılarak Toprak Amenajman Sistemlerinin Geçici

Oyuntu Erozyonu Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Proje Lideri Prof. Dr. Recep GÜNDOĞAN

Projeyi Yürüten Kuruluş Harran Üniversitesi

Proje Yürütücüleri Prof. Dr. Hikmet GÜNAL

Prof. Dr. Abdullah E. AKAY

Doç. Dr. Tuğrul YAKUPOĞLU

Yrd. Doç. Dr. Turgay DİNDAROĞLU

Zir. Yük. Müh. Veysel ALMA

Zir. Yük. Müh. Necmettin KARAKUŞ

Prof. Dr. Ronal BINGNER (Danışman)

Zir. Yük. Müh. Kadir KUŞVURAN (Danışman)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM),

Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü


Projenin Toplam

Bütçesi:

318000 TL

Proje Özeti

2015-2016 yetişme döneminde ekilen buğday parsellerinde hasat tamamlanmış ve verim

değerleri kaydeilmiştir. Ancak korunga parsellerinde bitki gelişmesi yeteli olmadığnadan biçim

yapılmamıştır.

Bu gelişme döneminde öncelikli olarak her iki lokasyonda oluşturulan parsellerin sediment

verimi izlenmiştir. Kahramanmaraş lokasyonunda yıl boyunca düşen yağışlar neticesinde herhangi

bir sediment oluşmamıştır. Buna karşın, Tarsus Topçu deresi havzası lokasyonunda yürütülen

deneme kapsamında tesis edilen parsellerden yüzeysel akışla birlikte sediment taşınımı meydana

gelmiştir, Topçu deresi havzasında kurulan parsellerden ortalama olarak en fazla toprak kaybı

geleneksel işleme yapılan ve bitkisiz bırakılan parsellerden gerçekleşmiştir (16.51 ve 16.52 kg ha-

1). Korunga ekilen ve korumalı toprak işleme uygulaması yapılan parsellerden doğal yağışlar altında

toprak kaybı gerçekleşmemiştir. Sediment üretiminin meydana geldiği parseller içerisinde ise en az

toprak kaybı ortalama 1.20 kg ha-1 ile korumalı toprak işleme yapılıp buğday ekilen parsellerden

gerçekleşmiştir.


Proje Başlığı Mera Varlığının ve Mera Durum Sınıflarının Belirlenmesi

Proje Lideri TAGEM ( Koordinatör) Metin AYDOĞAN


(TAGEM, BÜGEM)

Enstitüler (TGSKMAE,TBMAE,EDAE,ABAAE,BDAE,ABAE

ETTAE,EGKTAE,ADATAE,DGUTAE, İMETAE,SKTAE)


TGSKMAE (Hicrettin CEBEL, Doç.Dr. Oğuz BAŞKAN,

Dr.Mehmet KEÇECİ)


Projenin Toplam Bütçesi 2.500.000 TL

Proje Özeti

Bilindiği gibi Genel Müdürlüğümüz koordinatörlüğünde TÜBİTAK ve TÜGEM destekleri ile

2007-2010 yılları arasında 48 ilde “ Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesi” yürütülmüştür.

Ancak Trakya, Batı Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki meralar

çalışılmadığından (33 İl) bu bölgelerdeki meraların vejetasyon etütlerinin belirlenebilmesi için

BÜGEM’in parasal desteği ve TAGEM koordinatörlüğünde projenin yürütülmesine karar

verilmiştir.

Çizelge:2013-2014-2015-2016 Yılları İçinde Enstitümüze Gelen Toprak Sayısı Enstitü Adı Toprak Örneği Sayısı (Adet)

Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü 42

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Antalya 15

GAP-Uluslar Arası Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Diyarbakır 31

TOPLAM (2016 YILI)

2013 Yılı

2014 Yılı

2015 Yılı

Genel Toplam

88

21

287

130

526

Enstitümüze 2013-2016 yılları içerisinde yukarıda isimleri belirtilen 5 Enstitüden toplam 526

adet toprak gelmiş olup, 2016 yılında gelen toprakların analizleri bitirilmiştir. Bu topraklarda

aşağıdaki analizler yapılmaktadır.1-Suyla Doygunluk, (%) : (Richards,1954),2-Tarla Kapasitesi,

(%): ( Black,1965),3-Solma Noktası, (%): ( Black, 1965),4-Bünye, (%): (Bouyoucos 1951) ,5-

Hidrolik İletkenlik (cmsaat-1): (Klute ve Dirksen 1986 ),6-Hacim Ağırlığı, (gcm-3): (Blake ve

Hartge 1986 ),7-Toprak Reaksiyonu (pH): (U.S.Salinity Lab.Staff 1954 ),8-Organik Madde, (%):

(Jackson 1958 ),9-Fosfor, kg/da ( Olsen ve ark.),10-Potasyum kg/da ( Olsen ve ark.),11-Kireç -

%: (Hızalan ve Ünal,1966),12-Toplam Tuz (%) ( Tüzüner.1990),13-Nem (%) (Tüzüner.1990

TGSKMAE olarak projede belirtilen görev ve sorumluluklar;

-Mera topraklarının erozyona duyarlılıkları ile yağışların erozyon oluşturma güçleri, bitkilerin

toprağı kaplama oranları, ve topoğrafyanın farklı özellikleri (eğim,bakı,yükseklik v.b) arasındaki

ilişkiler tespit edilerek öncelikli ıslah edilecek mera alanları için önerilerde bulunulacaktır.

-Mera topraklarında en çok eksikliği hissedilen bitki besin elementlerinin başında azot (N), fosfor

(P) ve potasyum (K) için bölgesel olarak değerlendirmelerde bulunulacak ve bu alanlarda toprak

organik madde içeriklerinin fazla olmasının yanında iklim özellikleri etkisiyle bitkilerin azot

ihtiyaçlarının olacağı ve özellikle pH ve kireç değerlerinin bitki besin maddelerinin bitkiler

tarafından alınabilirligine etki edebileceği, bunun için mera durum sınıflandırması yapılan

alanlarda toprakların kimyasal özelliklerinin yorumları yapılarak önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Erozyon, toprak aşınabilirliği, bitki besin elementleri,

T.C



TARIMSAL SULAMA VE ARAZİ ISLAHI

ARAŞTIRMA GRUBU

2017 YILI

PROJE ÖZETLERİ


ORTA KARADENİZ GEÇİT KUŞAĞI TARIMSAL

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ

AFA ADI : A 13 Sürdürülebilir Toprak ve Su Yönetimi

PROGRAM ADI : P-02 Su Kullanım Etkinliğinin Artırılması

Proje No:

Proje Başlığı Güdümlü Ülkesel Proje: Türkiye’de Kullanılan Damla Sulama

Sistemlerinin Teknik ve Ekonomik Performanslarının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü-TOKAT

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Oğuzhan AYDIN Yardımcı Araştırmacılar Şule KÜÇÜKCOŞKUN, Hakan SAÇTI, Ali Çağlar ÇELİKCAN,

Prof.Dr. Rıza KANBER, Doç.Dr.Arif ŞAHİN



Bütçesi



Uygulanan sudan bitkinin yararlanma oranının bilinmesi için sulama sistemleri ve yöntemleri

değerlendirilmelidir. Bu amaçla kullanılan ölçütler; suyun nerede ve nasıl kaybolduğunun ortaya

çıkarılmasına hizmet ederler. Böylelikle sulama sisteminde kullanılan sulama suyu kayıplarının

azaltılmasına yönelik alınacak önlemlere ışık tutarlar. Bu noktadan hareketle bu çalışmada;

Türkiye’de devlet tarafından etkin su kullanımını özendirmek için verilen karşılıksız kredi

olanaklarının da desteğiyle artan oranda kullanım alanı bulan damla sulama sistemlerinin performansı

ortaya konulacaktır. Bu amaçla çiftçilerin; devlet desteği yâda kendi olanakları ile kurdukları damla

sulama sistemlerinin mevcut durumları arazide yapılacak ölçme ve gözlemler ile ortaya konulacak ve

performansları değerlendirilecektir. Yapılacak ölçümler ile sistemlerin; türdeşlik (uygulama

eşdağılımı, dağılım türdeşliği, istatistiksel eşdağılımı, yayınım türdeşliği, debi varyasyon katsayısı,

damlatıcı türdeşliği, damlatıcı varyasyon katsayısı, lateral ve yan boruda basınç değişimleri, vd),

sulama randımanları (maksimum uygulama derinliği, uygulama randımanı, süzme randımanı, alt

çeyrek potansiyel ve gerçek uygulama randımanları), sistemin ıslatma deseni, vd gibi performans

ölçümleri ortaya konulacaktır. Ulaşılacak sonuçlarla Türkiye’de kurulu damla sulama sistemlerinin

sudan yararlanma oranı belirlenecek, suyun nerede ve nasıl kaybolduğu ortaya çıkarılacak, kayıpların

azaltılması konusunda alınması gerekli önlemler saptanacaktır. Ayrıca projede kullanılacak anket

formlarıyla da damla sulama sistemlerinin kullanımın sosyo-ekonomik boyutu ortaya konularak bu

uygulamanın etki analizi de ortaya çıkarılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Damla sulama, Sistem performans belirleme, Destekleme politikaları, Etki

analizi


ESKİŞEHİR GEÇİT KUŞAĞI TARIMSAL




Proje No

Proje Başlığı

Güdümlü Ülkesel Proje: Türkiye’de Kullanılan Damla Sulama

Sistemlerinin Teknik ve Ekonomik Performanslarının

Belirlenmesi

Alt Proje : Eskişehir İlinde Mevcut Damla Sulama Sistemlerinin

Performanslarının Belirlenmesi ve Projelendirilmesi

Projeyi Yürüten

Kuruluş Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş -

Proje Yürütücüsü Demet UYGAN (Zir. Yük. Müh.)

Yardımcı

Araştırmacılar

Prof. Dr. İ.Hakkı TÜZEL (Zir. Yük. Müh-EGE Ü.Zir. Fak.

TYS)

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01.01.2017-31.12.2018

Proje Bütçesi

2017: 34700 TL 2018: 29500 TL

Toplam : 64200 TL

Proje Özeti: Eskişehir araştırma bölgesinde özellikle mısır, ayçiçeği, şekerpancarı, sebzelerden başta

domates ve kimi meyve bahçelerinde (kiraz, şeftali) damla sulama sistemleri kullanımı her

yıl artarak devam etmektedir. Damla sulama sistemleri ilk yatırım maliyetleri yüksek ve

kullanımında daha fazla bilgi ve beceri gerektirmektedir. Dolayısıyla, bu sistemleri kullanan

çiftçiler için sistemin istenildiği performansta çalışıp çalışmadığı veya işletme, bakım-

onarımının ve yönetiminin yeterli olup olmadığı konusunda bilgi ve çözüm önerileri

gereklidir. Bu ise kurulu sistemlerin etkin ve verimli kullanılmasına ışık tutacağı gibi yeni

kurulacak sistemlerin planlama ve işletilmesine de katkı sağlayacaktır. Bu araştırma projesi

ile, bölgede kurulu bulunan damla sulama sistemlerinde arazide ölçme-gözlem, tarla testleri

ve anket yapılarak, bu sistemlerin performanslarını, planlama-projeleme ölçütlerinin

doğruluğunu, işletme ve yönetimdeki sorunların tespit edilerek çözüm önerileri geliştirmek

amaçlanmıştır.

Sistem performansını ortaya koymak için, performans ölçütlerinden; Ortalama

uygulama derinliği, Uygulama eşdağılımı (Eu), İstatiksel Eşdağılım, Damlatıcı türdeşliği, Alt

çeyrekte potansiyel uygulama randımanı, Alt çeyrek gerçek uygulama randımanı, Uygulama

randımanı ve Süzme randımanı arazi koşullarında test edilerek, belirlenecektir.


BATI AKDENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:



Alt Proje : Antalya-Korkuteli Bölgesinde Kurulan Damla Sulama

Sistemlerinin Performanslarının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş BATEM

Projeyi Destekleyen Kuruluş TAGEM Proje Yürütücüsü Nazmi DİNÇ Yardımcı Araştırmacılar Dr. Köksal AYDİNŞAKİR

Ömer ÖZBEK Mesut IŞIK Nuri ARI Dr. Filiz ÖKTÜREN ASRİ Mehmet Ali ÇELİKYURT Musa KUZGUN Ayşe Melda KAYA

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2017-31/12/2018

Projenin Yıllara Göre Bütçesi

2017: 163 500 TL 2019:70 000 TL

Toplam:243 500 TL

Proje Özeti

Sulamadan beklenen faydanın sağlanabilmesi için suyun toprağa uygun zamanda ve uygun miktarda

uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile gerçekleşebilir. Sulama

sisteminin doğru projelendirilmesi, uygulanması ve bu sistemin performansının istenen ölçütlerde

olması, doğru sulama yönteminin seçimi kadar önemli bir konudur. Uygulanan sudan bitkinin

yararlanma oranının bilinmesi için sulama sistemleri ve yöntemleri değerlendirilmelidir. Bu amaçla

kullanılan ölçütler; suyun nerede ve nasıl kaybolduğunun ortaya çıkarılmasına hizmet ederler. Damla

sulama sistemleri laboratuvar koşullarında yüksek performans gösterebilen ancak tarla koşullarında

çeşitli değişkenlerin devreye girmesiyle bu performansından kayıp yaşayan sistemlerdir. Bu nedenle

damla sulama sisteminin iyileştirilmesi ve yeni sistemlerin planlanması için en iyi yol var olan

sistemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesidir. Bu araştırma Antalya Korkuteli ilçesindeki armut

bahçelerinde kullanılmakta olan damla sulama sistemlerinin performanslarının belirlenmesi amacıyla

yürütülecektir. Bu amaçla bölgede seçilen damla sulama sistemlerinde sistem performansını

belirlemeye yönelik (damlatıcı su dağılım üniformitesi, debi yeknesaklığı, debi değişimi, basıç

değişimi vb..) ölçümler yapılarak bölgedeki işletmeler sulama mühendisliği açısından

değerlendirilecektir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar çiftçilerimiz ve ilgili kamu kurum ve

kuruluşları ile paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sulama, Sistem, Performans, Korkuteli, Antalya


KARADENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ



Proje No:



Alt Proje : Bafra Ovasında Damla Sulama Sistemlerinin Teknik Ve

Ekonomik Performanslarının Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Filiz KARA

Yardımcı Araştırmacılar Aslıhan CANTÜRK

Demet YILDIRIM

Mehmet TAŞAN

Mehmet AYDOĞAN



Bütçesi

2017: 57000 TL 2018: 29500 TL Toplam: 86500 TL

Proje Özeti Sulamadan beklenen faydanın sağlanabilmesi için suyun toprağa uygun zamanda ve

uygun miktarda uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile gerçekleşebilir.

Doğru sulama yönteminin seçimi kadar önemli bir diğer konu; seçilen sulama yönteminin doğru

projelendirilmesi, doğru uygulanması ve bu yöntemin performansının istenen ölçütlerde olmasıdır.




azaltılmasına yönelik alınacak önlemlere ışık tutarlar.

Bu noktadan hareketle bu çalışmada; Bafra Ovasın’da devlet tarafından etkin su kullanımını

özendirmek için verilen karşılıksız kredi olanaklarının da desteğiyle artan oranda kullanım alanı bulan

damla sulama sistemlerinin performansı ortaya konulacaktır. Bu amaçla çiftçilerin; devlet desteği

yâda kendi olanakları ile kurdukları damla sulama sistemlerinin mevcut durumları arazide yapılacak

ölçme ve gözlemler ile ortaya konulacak ve performansları değerlendirilecektir. Ve aynı sistemler bir

kez de proje ekibi tarafından o arazi ve yetiştirilen ürüne göre projelendirilerek mevcut durumla

karşılaştırması yapılarak çözüm önerileri geliştirilecektir.

Performans ölçütlerinin eldesi için denetim birimine en yakın ve en uzakta olan iki alt birimde

(manifollda) çalışılacaktır. Alt birimlerde (manifoldlarda) ve seçilen lateraller üzerindeki

damlatıcılarda debi ve giriş-çıkış basınçları ölçülecektir. Anılan ölçüm değerleri kullanılarak,

türdeşlik (uygulama eşdağılımı, dağılım türdeşliği, istatistiksel eşdağılımı, yayınım türdeşliği, debi

varyasyon katsayısı, damlatıcı türdeşliği, damlatıcı varyasyon katsayısı, lateral ve yan boruda basınç

değişimleri, vd), sulama randımanları (maksimum uygulama derinliği, uygulama randımanı, süzme

randımanı, alt çeyrek potansiyel ve gerçek uygulama randımanları), sistemin ıslatma deseni, vd gibi

değişkenlerin ölçüm, analiz ve değerlendirmeleri yapılacaktır.

Ulaşılacak sonuçlarla kurulu damla sulama sistemlerinin sudan yararlanma oranı belirlenecek,

suyun nerede ve nasıl kaybolduğu ortaya çıkarılacak, kayıpların azaltılması konusunda alınması

gerekli önlemler saptanacaktır. Projede kullanılacak anket formlarıyla da damla sulama kullanımın

sosyo-ekonomik boyutu ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Damla sulama, Sistem performans belirleme, Bafra Ovası


ALATA BAHÇE KÜLTÜRLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No

Proje Başlığı

Güdümlü Ülkesel Proje: Türkiye’de Kullanılan Damla

Sulama Sistemlerinin Teknik ve Ekonomik

Performanslarının Belirlenmesi

Alt Proje : Tarsus Yöresinde Kurulan Damla Sulama


Belirlenmesi



Proje Yürütücüsü Dr. Yeşim BOZKURT ÇOLAK


Zir. Yük. Müh. Alper BAYDAR

Zir. Yük.Müh. Gülşen DURAKTEKİN

Zir. Yük. Müh. Mete ÖZFİDANER


Zir. Yük. Müh. Günsu ATAĞ

Kimyager Havva AKÇA

Zir. Yük. Müh. Orhan KARA

Zir. Yük. Müh. Yusuf ARAS


Proje Bütçesi 2017:122.500, 2018: 25.500, TOPLAM:148.000

Proje Özeti

Sulamadan beklenen faydanın sağlanabilmesi için suyun toprağa uygun zamanda ve uygun

miktarda uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile

gerçekleşebilir. Sulama sisteminin doğru projelendirilmesi, uygulanması ve bu sistemin

performansının istenen ölçütlerde olması, doğru sulama yönteminin seçimi kadar önemli bir

konudur. Uygulanan sudan bitkinin yararlanma oranının bilinmesi için sulama sistemleri ve

yöntemleri değerlendirilmelidir. Bu amaçla kullanılan ölçütler; suyun nerede ve nasıl

kaybolduğunun ortaya çıkarılmasına hizmet ederler. Damla sulama sistemleri laboratuvar

koşullarında yüksek performans gösterebilen ancak tarla koşullarında çeşitli değişkenlerin

devreye girmesiyle bu performansından kayıp yaşayan sistemlerdir. Bu nedenle damla

sulama sisteminin iyileştirilmesi ve yeni sistemlerin planlanması için en iyi yol var olan

sistemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesidir. Bu araştırma Mersin Tarsus ilçesindeki

nektarin bahçelerinde kullanılmakta olan damla sulama sistemlerinin performanslarının

belirlenmesi amacıyla yürütülecektir. Bu amaçla bölgede seçilen damla sulama sistemlerinde

sistem performansını belirlemeye yönelik (damlatıcı su dağılım üniformitesi, debi

yeknesaklığı, debi değişimi, basıç değişimi vb..) ölçümler yapılarak bölgedeki işletmeler

sulama mühendisliği açısından değerlendirilecektir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar

çiftçilerimiz ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Damla Sulama, Sistem, Performans, Tarsus


ULUSLARARASI TARIMSAL ARAŞTIRMA VE EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:

Proje Başlığı



Alt Proje : Manisa Bölgesinde Kurulan Damla Sulama Sistemlerinin

Teknik ve Ekonomik Performanslarının Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Manisa Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Şener ÖZÇELİK – Ziraat Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Perihan TARI AKAP – Zir.Yük.Müh. Süleyman ŞEN – Zir.Müh. Mehmet GÜNDÜZ – Zir.Yük.Müh. Tolga ALTAY – Zir.Yük.Müh. Ümit ALKAN – Zir.Yük.Müh. Dr.Zerrin ÇELİK – Zir.Yük.Müh. Nalan RAHMANOĞLU – Zir.Yük.Müh. Osman KALPAK – Zir.Yük.Müh.


Projenin Yıllara Göre

Bütçesi:

2017 yılı:59 000 TL , 2018 Yılı: 44 000 TL

Toplam Bütçe: 103 000 TL

Proje Özeti Sulamadan beklenen faydanın sağlanabilmesi için suyun toprağa uygun zamanda ve uygun

miktarda uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile gerçekleşebilir.

Sulama sisteminin doğru projelendirilmesi, uygulanması ve bu sistemin performansının istenen

ölçütlerde olması, doğru sulama yönteminin seçimi kadar önemli bir konudur. Uygulanan sudan

bitkinin yararlanma oranının bilinmesi için sulama sistemleri ve yöntemleri değerlendirilmelidir.

Bu amaçla kullanılan ölçütler; suyun nerede ve nasıl kaybolduğunun ortaya çıkarılmasına hizmet

ederler. Damla sulama sistemleri laboratuvar koşullarında yüksek performans gösterebilen ancak

tarla koşullarında çeşitli değişkenlerin devreye girmesiyle bu performansından kayıp yaşayan

sistemlerdir. Bu nedenle damla sulama sisteminin iyileştirilmesi ve yeni sistemlerin planlanması

için en iyi yol var olan sistemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesidir.

Bu çalışmada Manisa Merkez ve Akhisar ilçelerindeki bağ, zeytin ve meyve bahçeleri ile

domates ve sebze üretim alanlarında kullanılmakta olan damla sulama sistemlerinin

performanslarının belirlenmesi amacıyla yürütülecektir. Bu amaçla bölgede seçilecek alanlarda

anket çalışmaları yapılacak ve anket çalışması yapılan damla sulama sistemlerinde sistem

performansını belirlemeye yönelik (damlatıcı su dağılım üniformitesi, debi yeknesaklığı, debi

değişimi, basıç değişimi vb..) ölçümler gerçekleştirilerek bölgedeki işletmeler sulama mühendisliği

açısından değerlendirilecektir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar çiftçilerimiz ve ilgili kamu kurum

ve kuruluşları ile paylaşılacaktır.


ATATÜRK TOPRAK SU VE TARIMSAL METEOROLOJİ ARAŞTIRMA

ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:

Proje Başlığı



Alt Proje : Trakya Bölgesinde Kullanılan Damla Sulama

Sistemlerinin Teknik Ve Ekonomik Performanslarının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Kırklareli Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma

Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Selçuk ÖZER

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Ulviye KANBUROĞLU ÇEBİ

Ozan ÖZTÜRK

Dr. Başak AYDIN


Projenin Toplam

Bütçesi:

2017:52500 TL 2018: 22500 TL

Toplam:75000 TL

Proje Özeti Sulamadan beklenen faydanın sağlanabilmesi için suyun toprağa uygun zamanda ve

uygun miktarda uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile gerçekleşebilir.

Doğru sulama yönteminin seçimi kadar önemli bir diğer konu; seçilen sulama yönteminin doğru

projelendirilmesi, doğru uygulanması ve bu yöntemin performansının istenen ölçütlerde olmasıdır.




azaltılmasına yönelik alınacak önlemlere ışık tutarlar. Bu noktadan hareketle bu çalışmada;

Türkiye’de devlet tarafından etkin su kullanımını özendirmek için verilen karşılıksız kredi olanaklarının

da desteğiyle artan oranda kullanım alanı bulan damla sulama sistemlerinin performansı ortaya

konulacaktır. Bu amaçla çiftçilerin; devlet desteği yâda kendi olanakları ile kurdukları damla sulama

sistemlerinin mevcut durumları arazide yapılacak ölçme ve gözlemler ile ortaya konulacak ve

performansları değerlendirilecektir. Ayrıca, aynı sistemler bir kez de proje ekibi tarafından o arazi ve

yetiştirilen ürüne göre projelendirilerek mevcut durumla karşılaştırması yapılarak çözüm önerileri

geliştirilecektir. Performans ölçütlerinin eldesi için denetim birimine en yakın ve en uzakta olan

iki alt birimde (manifollda) çalışılacaktır. Alt birimlerde (manifoldlarda) ve seçilen lateraller üzerindeki

damlatıcılarda debi ve giriş-çıkış basınçları ölçülecektir. Anılan ölçüm değerleri kullanılarak, türdeşlik

(uygulama eşdağılımı, dağılım türdeşliği, istatistiksel eşdağılımı, yayınım türdeşliği, debi varyasyon

katsayısı, damlatıcı türdeşliği, damlatıcı varyasyon katsayısı, lateral ve yan boruda basınç değişimleri,

vd), sulama randımanları (maksimum uygulama derinliği, uygulama randımanı, süzme randımanı, alt

çeyrek potansiyel ve gerçek uygulama randımanları), sistemin ıslatma deseni, vd gibi değişkenlerin

ölçüm, analiz ve değerlendirmeleri yapılacaktır.

Ulaşılacak sonuçlarla Kırklareli ve Edirne illerinde kurulu damla sulama sistemlerinin sudan

yararlanma oranı belirlenecek, suyun nerede ve nasıl kaybolduğu ortaya çıkarılacak, kayıpların

azaltılması konusunda alınması gerekli önlemler saptanacaktır. Projede kullanılacak anket çalışmasıyla

da damla sulama kullanımın sosyo-ekonomik boyutu ortaya konulacaktır

.

Anahtar Kelimeler: Damla sulama, Sistem performans belirleme, Trakya Bölgesi


GAP TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:

Proje Başlığı



Türkiye’de Kullanılan Damla Sulama Sistemlerinin Performanslarının

Belirlenmesi

Alt Proje: Şanlıurfa Yöresinde Bulunan Damla Sulama Sistemlerinin

Performansının Değerlendirilmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Dr. Veli DEĞİRMENCİ - Zir.Yük.Müh.


Meral ANLAĞAN TAŞ

Tali MONİS

M.Sami NACAR

Ahmet ÇIKMAN

Akın ÜN

Abdullah ŞAKAK


Projenin Toplam

Bütçesi:

148000

Proje Özeti

Şanlıurfa ilinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının %50 hibe desteği ile damla sulama

alanında artış olmuş, yoğun olarak pamuk, mısır ve sebzelerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Çalışma alanında damla sulamada en önemli sorunlar kurulumu ve işletilmesidir. Sistemin

kurulmasında herhangi bir mühendislik hesaplaması yapılmadan, daha çok sulama bayilerinin

ustaları tarafından yapılmaktadır. Damla sulamasının işletilmesinde ise sulama suyu ve

gübrelemenin zamanı, miktarı gibi etmenler dikkate alınmadan yapılmaktadır. Bu durum bölgede

damla sulamanın uygulama verimliliğini azaltırken, su tasarrufu ve verimde beklenen sonuç

gerçekleşmemekte ve damla sulamanın bölgemizde gelişmesinde olumlu etki sağlamamaktadır. Bu

çalışmayla, bölgede bulunan damla sulama sistemlerini temsil edecek şekilde örnekler belirleyip

kurulu sulama sistemlerinin performans ölçütleri ve işletim koşulları belirlenecektir.

Anahtar Kelimeler : Damla sulama, Sulama Performans, Şanlıurfa


TOPRAK GÜBRE VE SU KAYNAKLARİ MERKEZ

ARAŞTİRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:


Sistemlerinin Teknik ve Ekonomik Performanslarının Belirlenmesi Alt

Proje : Ankara Ayaş İlçesinde Kullanılan Damla Sulama Sistemlerinin

Teknik Ve Ekonomik Performansının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynaklari Merkez Araştirma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Dr. Pınar BAHÇECİ ALSAN Yardımcı Araştırmacılar Ceren GÖRGİŞEN, Tuğba YETER, Gonca KARACA BİLGEN, Rohat

Gültekin, Yasemin Demir, Adil Koçdemir



Bütçesi

2017 18.500.TL 2018: 14.000 TL……

Toplam:32.500TL



uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile gerçekleşebilir. Doğru sulama

yönteminin seçimi kadar önemli bir diğer konu; seçilen sulama yönteminin doğru projelendirilmesi,

doğru uygulanması ve bu yöntemin performansının istenen ölçütlerde olmasıdır. Uygulanan sudan

bitkinin yararlanma oranının bilinmesi için sulama sistemleri ve yöntemleri değerlendirilmelidir. Bu

amaçla kullanılan ölçütler; suyun nerede ve nasıl kaybolduğunun ortaya çıkarılmasına hizmet ederler.

Böylelikle sulama sisteminde kullanılan sulama suyu kayıplarının azaltılmasına yönelik alınacak

önlemlere ışık tutarlar. Damla sulama sistemleri laboratuvar koşullarında yüksek performans

gösterebilen ancak tarla koşullarında çeşitli değişkenlerin devreye girmesiyle bu performansından

kayıp yaşayan sistemlerdir. Bu nedenle damla sulama sisteminin iyileştirilmesi ve yeni sistemlerin

planlanması için en iyi yol var olan sistemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesidir. Bu amaçla seçilen

damla sulama sistemlerinde sistem performansını belirlemeye yönelik (damlatıcı su dağılım

üniformitesi, debi yeknesaklığı, debi değişimi, basınç değişimi vb) ölçümler yapılarak bölgedeki

işletmeler sulama mühendisliği açısından değerlendirilecektir. Bu araştırma Ankara-Ayaş ilçesindeki

domates ve kiraz yetiştiriciliğinde kullanılmakta olan damla sulama sistemlerinin performanslarının

belirlenmesi amacıyla yürütülecektir.

Performans ölçütlerinin elde edilmesi için denetim birimine en yakın ve en uzakta olan iki alt birimde

(manifold da) çalışılacaktır. Alt birimlerde (manifoldlarda) ve seçilen lateraller üzerindeki

damlatıcılarda debi ve giriş-çıkış basınçları ölçülecektir. Anılan ölçüm değerleri kullanılarak,

türdeşlik (uygulama eşdağılımı, dağılım türdeşliği, istatistiksel eşdağılımı, yayınım türdeşliği, debi

varyasyon katsayısı, damlatıcı türdeşliği, damlatıcı varyasyon katsayısı, lateral ve yan boruda basınç

değişimleri), sulama randımanları (maksimum uygulama derinliği, uygulama randımanı, süzme

randımanı, alt çeyrek potansiyel ve gerçek uygulama randımanları), sistemin ıslatma deseni, gibi

değişkenlerin ölçüm, analiz ve değerlendirmeleri yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Damla sulama Sistemi, Performans, Ankara


DOĞU AKDENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:



Belirlenmesi

Alt Proje : Yüreğir Ovası Turunçgil Bahçelerinde Kurulu Olan

Damla Sulama Sistemlerinin Teknik Ve Ekonomik

Performanslarının Değerlendirilmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Adana Gıda,tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü

Adana İli Turunçgil Üreticileri Birliği

Proje Yürütücüleri Nigar ANĞIN

Yardımcı Araştırıcılar Volkan ÇATALKAYA, Burcu KAYA, Dr. Hilal Yılmaz,

Selcan AKKOYUN, Havva AKÇA, Arif KANBER

Başlama Bitiş Tarihleri 2017 - 2018

Projenin yıllara göre

bütçesi

2017: 93.500 TL 2018: 40.000 TL

TOPLAM:133.500 TL

Proje Özeti


miktarda uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile

gerçekleşebilir. Doğru sulama yönteminin seçimi kadar önemli bir diğer konu; seçilen sulama

yönteminin doğru projelendirilmesi, doğru uygulanması ve bu yöntemin performansının

istenen ölçütlerde olmasıdır.

Bu noktadan hareketle bu çalışmada; Yüreğir Ovasındaki turunçgil bahçelerinde devlet

tarafından etkin su kullanımını özendirmek için verilen karşılıksız kredi olanaklarının da

desteğiyle artan oranda kullanım alanı bulan damla sulama sistemlerinin performansı ortaya

konulacaktır. Bu amaçla çiftçilerin; devlet desteği yâda kendi olanakları ile kurdukları damla

sulama sistemlerinin mevcut durumları arazide yapılacak ölçme ve gözlemler ile ortaya

konulacak ve performansları değerlendirilecektir. Ve aynı sistemler bir kez de proje ekibi

tarafından turunçgillere göre projelendirilerek mevcut durumla karşılaştırması yapılarak

çözüm önerileri geliştirilecektir.

Performans ölçütlerinin eldesi için denetim birimine en yakın ve en uzakta olan iki

manifollda çalışılacaktır. Manifoldlarda ve seçilen laterallerdeki damlatıcılarda debi ve giriş-

çıkış basınçları ölçülecektir. Anılan ölçüm değerleri kullanılarak, türdeşlik, sulama

randımanları, sistemin ıslatma deseni gibi değişkenlerin analiz ve değerlendirmeleri

yapılacaktır.

Ulaşılacak sonuçlarla damla sulama sistemlerinde sudan yararlanma oranı belirlenecek, su

kayıpları ortaya çıkarılacak, kayıpların azaltılması konusunda gerekli önlemler saptanacaktır.

Projede kullanılacak anket formlarıyla da damla sulama kullanımın sosyo-ekonomik boyutu

ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler Damla Sulama, Sistem Performans Belirleme, Yüreğir Ovası


GAP ULUSLARARASI TARIMSAL ARAŞTIRMA

VE EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:



Alt Proje : Diyarbakir İlinde Kullanılan Damla Sulama Sistemlerinin

Teknik ve Ekonomik Performanslarının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Gap Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Diyarbakır Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Kudret BEREKATOĞLU Yardımcı Araştırmacılar Uğur BİLGE, Özlem AVŞAR, Betül KOLAY, Ramazan CEYLAN,

Ramazan SELÇUK, Tali MONİS, Murat TÜRKER



Bütçesi

2018: 33000 TL 2019: 25900 TL

Toplam: 68900 TL


uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile gerçekleşebilir. Doğru sulama

yönteminin seçimi kadar önemli bir diğer konu; seçilen sulama yönteminin doğru projelendirilmesi, doğru

uygulanması ve bu yöntemin performansının istenen ölçütlerde olmasıdır. Uygulanan sudan bitkinin

yararlanma oranının bilinmesi için sulama sistemleri ve yöntemleri değerlendirilmelidir. Bu amaçla

kullanılan ölçütler; suyun nerede ve nasıl kaybolduğunun ortaya çıkarılmasına hizmet ederler. Böylelikle

sulama sisteminde kullanılan sulama suyu kayıplarının azaltılmasına yönelik alınacak önlemlere ışık

tutarlar.Bu noktadan hareketle bu çalışmada; Türkiye’de devlet tarafından etkin su kullanımını

özendirmek için verilen karşılıksız kredi olanaklarının da desteğiyle artan oranda kullanım alanı bulan

damla sulama sistemlerinin performansı ortaya konulacaktır. Bu amaçla pamuk ve mısır ekimi yapan

çiftçilerin; devlet desteği yâda kendi olanakları ile kurdukları damla sulama sistemlerinin mevcut

durumları arazide yapılacak ölçme ve gözlemler ile ortaya konulacak ve performansları

değerlendirilecektir. Ve aynı sistemler bir kez de proje ekibi tarafından o arazi ve yetiştirilen ürüne göre

projelendirilerek mevcut durumla karşılaştırması yapılarak çözüm önerileri geliştirilecektir.

Ulaşılacak sonuçlarla Türkiye’de kurulu damla sulama sistemlerinin sudan yararlanma oranı belirlenecek,

suyun nerede ve nasıl kaybolduğu ortaya çıkarılacak, kayıpların azaltılması konusunda alınması gerekli

önlemler saptanacaktır. Projede kullanılacak anket formlarıyla da damla sulama kullanımın sosyo-

ekonomik boyutu ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Damla sulama, Sistem performans belirleme, Diyarbakır





Proje No: -

Proje Başlığı Orta Karadeniz Bölümü Şeftali de En Uygun Sulama Yöntemi ve

Sulama Programının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Samsun

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Demet YILDIRIM

Yardımcı Araştırmacılar Filiz KARA Aslıhan CANTÜRK Mehmet Aydoğan, İdris Macit, Bilal

CEMEK



Bütçesi

2018: 93.500 TL 2019: 16.500 TL 2020: 28.500 TL 2021: 16.500 TL

2022: 16.500 TL

Toplam: 171.500 TL


Ülkemizde son yıllarda basınçlı sulama sistemi kullanımı artmaktadır. Toprak ve su

kaynaklarının korunması, kısıtlı su koşullarında yüksek kalitede verim alınabilmesi için uygun sulama

yöntemlerinin belirlenmesi ve doğru şekilde işletilmesi önemlidir.

Çalışma, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Çarşamba deneme istasyonunda yeni

şeftali bahçesi tesis edilerek 5 yıl yürütülecektir. Yüzey altı ve yüzey üstü damla sulama sistemi

kurularak şeftali sulaması gerçekleştirilecek ve sulama yöntemleri arasındaki farklılıklar

değerlendirilecektir. Seçilen uygun sulama yöntemine göre şeftali sulama suyu gereksinimi

belirlenecek ve sulama programı oluşturulacaktır. Araştırmanın ilk iki yılı yüzey üstü damla sulama

sistemi kullanılacak ve vejetasyon gelişimi takip edilecektir. Vejetasyon gelişimini takip eden 3.

yılında ise yüzey altı ve yüzey üstü damla sulama yöntemlerine göre farklı düzeylerde sulama

uygulamalarına geçilerek, söz konusu uygulamalara 3 yıl boyunca devam edilecektir. İki sulama

yöntemine göre dört farklı sulama düzeyleri (YA1; D1: % 100, YA2; D2: % 70, YA3: D3: % 40, YA4;

D4: sulamasız) uygulanacaktır. Deneme 4 tekerrürlü olarak tesadüf blokları deneme desenine göre

kurulacaktır.

Çalışmada kullanılan yüzey altı ve yüzey üstü damla sulama yöntemleriyle farklı sulama

düzeylerinin verim ve kalite parametreleri üzerine etkisi belirlenecektir. Çalışma sonucunda bu proje

ile hem su tasarrufu sağlamak hem de bölge için önemli bir üretim alanına sahip olan şeftali için

uygun sulama yöntemine göre sulama programı elde edilecektir. Bunun yanında seçilen sulama

yönteminin ekonomik analizi, fizibilite değerlendirmesi yapılacak ve araştırmada elde edilecek

sonuçlar üreticiler, ilgili kamu kurumları ile paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yüzey altı damla sulama sistemi, damla sulama sistemi, bitki su tüketimi, kısıtlı

sulama, Şeftali, Samsun





Proje No:

Proje Başlığı Giresun ve Samsun Koşullarında Sulama Suyu Düzeylerinin Fındık

Üzerindeki Verim ve Kalite Parametreleri Değişimlerinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Filiz KARA

Yardımcı Araştırmacılar Aslıhan CANTÜRK

Mehmet TAŞAN

Ercan ER

Mehmet AYDOĞAN

Özlem BOZTEPE



Bütçesi

2018: 90000 TL 2019: 15500 TL 2020: 48000 TL 2021: 16500

TL 2022: 17500

Toplam: 187500 TL

Proje Özeti

Son yıllarda mevsimsel yağışlarda dalgalanmaların olması ve yaz ayları sıcaklıkların

artmasından dolayı bölge çiftçisi fındık bitkisini kendi imkanları doğrultusunda farklı sulama

yöntemleri ile sulamaya başlamıştır. Bu bağlamda bölge ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan bu

çalışma fındık bitkisinin dünyadaki yerinin korunması, verim ve kalite parametrelerinin düşmemesi

için Samsun ilinde ve Giresun ilinde verime yatmış bahçede damla sulama sistemi kullanılarak

sulaması yapılacaktır. Ağaç gelişimi, verim ve meyve kalitesi üzerine önemli etkileri olan sulama

uygulamalarının bilinçli bir şekilde yapılmasını sağlamak için üreticilere önerilebilecek bir sulama

programının belirlenmesi gereksinimi doğmuştur. Bu çalışmada Samsun koşullarında çakıldak ve

Giresun koşullarında tombul fındık çeşidinde damla sulama yöntemi ile farklı sulama düzeylerinde

ve farklı gün aralıklarında sulamaya başlanarak bitkinin morfolojik, fenolojik, verim ve kalite

parametreleri araştırılacaktır. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde 3

tekrarlı 5 yıllık bir deneme olarak Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünün Gelemen Araştırma

ve Uygulama istasyonu ve Giresun Fındık Araştırma Enstitüsü İstasyonunda iki deneme şeklinde

yürütülecektir. Denemede damla sulama sistemiyle üç farklı gün aralığında dört farklı su düzeyi

uygulanacaktır. Denemede sulama gün aralığı ana parsellerde, sulama düzeyleri ise alt parsellerde yer

alacaktır. Nem takipleri nötron metre ile yapılacaktır. Çalışmanın ilk iki yılı ön verim değerleri

alınacak olup konulu uygulamalara denemenin üçüncü yılında başlanacaktır. Konulu uygulama

süresince meyve kalitesine ait meyve ağırlığı, iç ağırlığı ve randıman belirlenecektir. Ayrıca bitkilerde

yaprak açım zamanı, erkek çiçek açım zamanı, dişi çiçek açım zamanı ve yaprak döküm zamanı gibi

fenolojik gözlemler alınacaktır.

Proje sonrasında bölgeyi temsil edecek; Samsun bölgesi için çakıldak, Giresun bölgesi için

tombul fındık en çok yetiştirilen iki farklı fındık çeşidinde sıra ve ocak dikim olmak üzere iki farklı

dikim çeşidinde fındığın sulama suyu ihtiyacı ve sulama sonucunda bitkide fenolojik, morfolojik,

verim ve kalite parametreleri değişimleri ortaya konulacaktır. Bölge çiftçisi bilinçli sulama yapılması

konusunda bilgilendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Fındık, sulama programı, damla sulama, su kısıtı

YENİ TEKLİF PROJE

ANTEPFISTIĞI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No:

Proje Başlığı Bademde Sulama ve Gübreleme Programlarının Gelişme, Verim

ve Kalite Üzerindeki Etkileri


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Nevzat ASLAN Yardımcı Araştırmacılar Serkan KÖSETÜRKMEN, Ajlan YILMAZ, Nilgün KALKANCI,

Hakan USANMAZ



Bütçesi

2018:10.000TL, 2019:10.000, 2020:10.000, 2021:7.000TL

Proje Özeti

Dünya badem üretimi 1.631.844 ton civarında olup, Türkiye bu üretim içerisinde 46 000 tona

sahiptir. Dünya badem üretiminde ilk sıralarda yer alabilecek uygun ekolojiye sahip olmamıza

karşılık üretim istenen seviyede değildir. Ülkemiz badem üretiminde, ABD, İspanya, İtalya, Fas,

Suriye, Tunus, Pakistan ve Yunanistan’ dan sonra, 9. sırada yer almaktadır (Anonymous, 2004).

Ülkemizde 3.680.000 adeti verim çağında olmak üzere toplam 4.288.000 adet badem ağacı

bulunmaktadır. Mevcut bahçelerde sulama ve gübrelemenin genellikle yapılmaması nedeniyle verim

düşük olmaktadır. GAP Bölgesinde sulamanın yaygınlaşması ile önemli oranda yeni kapama bahçeler

tesis edilmiştir. Sulanan bahçelerdeki verimler kıyaslandığında; kurak koşullarda dekardan 70 kg,

sulu koşullarda ise dekardan 200 kg iç meyve elde edilebilmektedir(Çağlar ve ark. 2004). Bademe

gereksinim duyduğu sulama suyunun büyük bir kısmını, evapotranspirasyonun yüksek olduğu

haziran, temmuz ve ağustos gibi sıcak yaz aylarında uygulamak gereklidir. Bitki tarafından alınan

azotun büyük kısmı meyve oluşumunda kullanılmaktadır. Sulama suyu ile birlikte gübre

uygulamasının yapıldığı fertigasyon tekniği ile gerekli olan gübre miktarlarının saptanması badem

yetiştiriciliği açısından gereklidir. Badem yetiştiriciliğinde sulama ve gübrelemeye ilişkin ülkemizde

yeterli çalışma bulunmadığından, yetiştiriciler açısından böyle bir programa ihtiyaç duyulmaktadır.

Çalışma, Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü arazisinde, GF- 677 anacı üzerine aşılı Ferragnes

badem çeşidiyle 2010 yılında tesis edildi. Tozlayıcı olarak Ferraduel çeşidi kullanıldı. Sulama

programını belirlemek için 3 farklı sulama aralığı (4gün, 8gün ve 12gün) ve 4 farklı nem

seviyesi(%100, %80, %60 ve %40) uygulanacaktır. Üç farklı sulama aralığın da 90 cm toprak

profilindeki eksik nemim tarla kapasitesine tamamlanması şeklinde uygulanacaktır. Toprak nem

içeriği 30' ar cm’lik katmanlarda gravimetrik yöntemle ölçülecektir. Gübreleme programını

belirlemek amacıyla da; azot farklı dozları ile sabit dozda fosfor ve potasyum uygulanacaktır. Su ve

gübre uygulamalarının bademde verim ve kaliteye olan etkileri belirlenecektir.





Proje No:

Proje Başlığı

Farklı Dren-Zarf Kombinasyonlarının Sedimantasyon ve Akış

Performanslarının Laboratuvar Koşullarında Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM, Hidroluis Drenaj Boru Sis. San. ve Tic. Ltd. Şti., Ege

Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Ümit ALKAN – Ziraat Yük. Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Süleyman ŞEN Ziraat Mühendisi Sinan ARAS Ziraat Mühendisi Şuayip YÜZBAŞI Ziraat Yüksek Mühendisi Perihan TARI AKAP Ziraat Yüksek Mühendisi Zübeyde ALBAYRAM DOĞAN Ziraat Yüksek Mühendisi Nalan RAHMANOĞLU Ziraat Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Şerafettin AŞIK Ziraat Yüksek Mühendisi



Bütçesi:

2018l: 14000 2019: 12250

Toplam Bütçe 26.250 TL

Proje Özeti

Toprak altı drenaj tesislerinde uzun yıllardır kullanılan kum-çakıl zarf malzemelerinin hem

maliyet hem de temininin zor olmasından dolayı son dönemde yerini jeotekstil zarf malzemelerine

bırakmıştır. Yeni nesil jeotekstil malzemeler geliştirilse bile temelde yaşanan tıkanma problemleri

devam etmekte ve konu ile ilgili kesimleri yeni çözüm arayışlarına itmektedir.

Bu proje ile tarımsal üretimin yoğun olarak yapıldığı, drenaj ve tuzluluk problemi olan

alanlarda kurulacak drenaj sistemlerinde kullanılacak en uygun ve ekonomik dren-zarf

kombinasyonunun bulunması amaçlanmaktadır.

Çalışma yaygın iki toprak tipi ile toplam 24 tankta, tesadüf parselleri deneme desenine göre

3 tekerrürlü olarak yürütülecektir. Deneme konuları dren borusu etrafına farklı zarf malzemeleri

konularak aşağıdaki gibi 4 farklı kombinasyondan oluşturulacaktır.

D1: Kontrol (Zarfsız), D2: Kum-Çakıl Zarf Malzemesi, D3: Jeotekstil Sargılı Dren Borusu,

D4: Hidroluis Dren-Zarf Kombinasyonu.

Çalışmada belirtilen konular arasındaki farklılıkları belirlemek için, konular eşit koşullar

altında teste tabi tutularak; drenlerden meydana gelen akış süresi ve miktarı ile sediment yükleri

belirlenecek ve bunların istatistiksel analizleri yapılacaktır.

Ayrıca dren-zarf kombinasyonlarının maliyetleri ve sedimente bağlı ömürleri hesaplanarak

maliyet analizleri yapılacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı

Ülkesel Proje : Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu Sağlayan

Sulama Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programlarının

Oluşturulması

Alt Proje :Susam Yetiştiriciliğinde Yüzeyüstü ve Yüzeyaltı

Damla Sulama Yöntemlerinin Karşılaştırılması



Proje Yürütücüsü Ömer ÖZBEK


Nazmi DİNÇ, Dr.Köksal AYDİNŞAKİR

Elif Işıl DEMİRTAŞ, Cevdet Fehmi ÖZKAN

Mehmet KOCATÜRK, Kadriye YÜKSEL


Projenin Toplam Bütçesi: 2016: 45 700 TL, 2017: 12 550 TL, 2018: 3 300 TL

Toplam : 61 550 TL

Proje Özeti Küresel ısınma ve buna bağlı olarak yağış rejimlerindeki düzensizlik, su kaynakları üzerinde

giderek artan rekabet dikkate alındığında, tarım için ayrılan suyun giderek azaltılmak zorunda

olduğu fark edilmektedir. Artan nüfusun gıda taleplerini yeterli derecede karşılanması ise gelecekte

önemi artacak başka bir sorundur. Bu nedenle verimi arttıran ancak uygulanan sulama suyundan

tasarruf sağlayan yöntemlerin uygulanması ve geliştirilmesi çok önemlidir. Bu çalışmada birim

alandan elde edilen verimi artırmak ve kullanılan sulama suyu miktarını azaltmak amacıyla susamda

yüzeyüstü ve yüzeyaltı damla sulama yöntemlerinin verim ve kalite özellikleri üzerine etkisinin

incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırma, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Aksu Yerleşkesi

Uygulama Arazisinde yürütülmüştür. Araştırma, tesadüf blokları bölünmüş parseller deneme

deseninde üç tekrarlı olarak kurulmuştur. Bu amaçla yüzeyüstü ve yüzeyaltı damla sulama

konularında dört farklı (%100, %80, %60 ve %0) su uygulama düzeyi oluşturulmuştur. Tohum

ekimi işlemi 13 Haziran 2016 tarihinde gerçekleştirilmiş, sağlıklı tohum çıkışı sağlamak amacıyla

tüm parseller tarla kapasitesine getirilene kadar sulanmıştır. Araştırmanın ilk yılında bitki boyu

yüzeyüstü ve yüzeyaltı konularında sırasıyla 179.8-202.8 cm ve 179.4-211.7 cm arasında, dal sayısı

3-5 adet cm ve 3-5 adet; ilk kapsül yüksekliği 43.6-58.4 cm ve 46.6-57.0 cm arasında değişmiştir.

Bin dane ağırlığı değerleri yüzeyüstü ve yüzeyaltı konularında 3.953-4.161 g ve 3.999-4.249 g

arasında değişirken verim değerleri 91.8-168.9 kg/da ve 126.1-271.0 kg/da arasında değişmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No

Proje Başlığı



Oluşturulması

Alt Proje : Yüzeyaltı Damla Sulama Yöntemi ile Sulanan

Greyfurtta Kısıntılı Sulama Uygulamalarının Verim ve Kalite

Kriterlerine Etkisinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

ANTALYA


Proje Yürütücüsü Nazmi DİNÇ

Yardımcı Araştırmacılar Mesut IŞIK- Köksal AYDİNŞAKİR- Ömer ÖZBEK- Fırat

ARAS- Süleyman BAYRAM- Prof. Dr. Ruhi BAŞTUĞ


Projenin Toplam Bütçesi: 2016:68200 TL 2017:12500 TL 2018:3300 TL

Toplam:84000 TL

Proje Özeti

Projenin Amaçları

Antalya yöresinde yüzeyaltı damla sulama yöntemi ile sulanan greyfurtun sulama

programını oluşturmak,

Yüzeyaltı damla sulama sisteminin su kullanım etkinliğini belirlemek,

Kısıntılı sulama uygulamaların ağaç gelişimine etkisini belirlemek,

Farklı sulama uygulamalarının verim ve meyve kalite kriterlerine etkisinin belirlemektir.

Denemenin Düzenlenmesi ve Konular

Araştırma, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Merkez Yerleşkesi Uygulama Arazisinde

yürütülmektedir. Araştırma, tesadüf blokları deneme deseninde, üç yinelemeli olarak kurulmuş

olup, sulama konularını da üç farklı (I1=%100, I2=%67 ve I3=%33) su uygulama düzeyi

oluşturmaktadır. Sulama uygulamalarına elverişli nem %50’ye düşünce başlanılmış ve ilk sulamada

tüm konular tarla kapasitesine getirilmiştir. Konulu sulama uygulamalarına ise kontrol konusundaki

(I1=%100) elverişli nemin % 30 tüketildiğinde başlanılmıştır. Araştırmada bitki fizyolojik gelişimi

ile ilgili gövde kesit alanı, ağaç taç hacmi ölçüm ve gözlemleri, verim ve kalite kriterleri ile ilgili;

meyve verimi, meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyu, meyve kabuk kalınlığı, çekirdek sayısı,

meyve suyu randımanı, asit, pH ve suda çözünebilir kuru madde miktarı belirlenecektir. Projede

öngörüldüğü gibi 2016 yılında yüzeyaltı damla sulama sistemi kurularak ön verim değerleri alınmış

ve bazı fiziksel ölçümlerin yapılmıştır. Yüzeyaltı damla sulama sistemi haziran ayında kurulmuş ve

sulamalara başlanılmıştır. Ortalama verimler 2814-3101 kgda-1, ortalama meyve boyları 65.8-68.2

mm, ortalama meyve enleri 76.4-79.1 mm ve ortalama meyve ağırlıkları 268.6-333.6 g arasında

değişmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No

Proje Başlığı



Oluşturulması

Alt Proje Yüzeyüstü ve Yüzeyaltı Damla Sulama Yöntemleri İle

Sulanan Soyanın Sulama Programının Oluşturulması



Proje Yürütücüsü Dr. Köksal AYDİNŞAKİR


Nazmi DİNÇ, Ömer ÖZBEK, Prof. Dr. Dursun BÜYÜKTAŞ

Cevdet Fehmi ÖZKAN, Mehmet KOCATÜRK

Muharrem GÖLÜKÇÜ



Toplam:62000 TL

Proje Özeti Dünyadaki hızlı nüfus artışı, mevcut doğal kaynakların hızla kirlenmesi, küresel ısınma ve iklim

değişikliği su kaynakları üzerindeki baskıyı giderek artırmaktadır. Artan nüfusun gıda güvenliğini

sağlamak amacıyla tarımsal üretimin sürdürülebilir bir şekilde artırılması ve mevcut sınırlı su

kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması gerekmektedir. Bu amaçla, sulamadan beklenen

faydanın sağlanabilmesi için, su ve enerji tasarrufu sağlayan, su kayıplarını minimum düzeye

indiren, çevreyi kirletmeyen, ürün miktarında ve kalitede artış sağlayan basınçlı sulama sistemleri,

özellikle yüzeyaltı ve yüzeyüstü damla sulama sistemlerinin kullanılması ve doğru sulama zamanı

planlanmasıyla suyun en çok kullanıldığı tarımsal sulamada su kaynaklarının etkin kullanımı ve su

tasarrufu sağlanması gerçekleştirilebilir. Bu çalışmada soya bitkisinde birim alandan elde edilen

verimi artırmak ve kullanılan sulama suyu miktarını azaltmak amacıyla yüzeyüstü ve yüzeyaltı

damla sulama yöntemlerinin soyanın verim ve kalite özelliklerine etkisinin incelenmesi

hedeflenmiştir. Bu amaçla yüzeyüstü ve yüzeyaltı damla sulama konularında dört farklı (%100,

%80, %60 ve %0) su uygulama düzeyi oluşturulmuştur. Ekimden sonra tüm parseller tarla

kapasitesine getirilene kadar sulanmıştır. Kontrol konusundaki elverişli nemin % 30 tüketildiğinde

konulu sulamalara başlanmıştır. Araştırmanın ilk yılında bitki boyu yüzeyüstü ve yüzeyaltı

konularında sırasıyla 80,7-106,7 cm ve 93,8-109,3 cm arasında, ilk dal yüksekliği 8,3-4,7 cm ve

6,3-5,7 cm; bitkide bakla sayısı 82,7-219,3 adet ve 110,0-269,0 adet arasında değişmiştir. Bin dane

ağırlığı değerleri yüzeyüstü ve yüzeyaltı konularında 119,4-153,1 g ve 123,6-155,2 arasında

değişirken verim değerleri 198,2-523,7 kg/da ve 228,8-550,6 kg/da arasında değişmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER






Proje Başlığı



Oluşturulması

Alt Proje Su Kısıtı Koşullarında Yüzeyaltı Damla Sulama ile Sulanan

Dane Mısırın Verim ve Su Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi

(DOKTORA PROJESİ)


(TGSKMAE)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Gonca KARACA BİLGEN



Projenin Toplam

Bütçesi:

2016 (1. Yıl) : 28000TL 2017 (2. Yıl) :4500 TL 2018 (3. Yıl):: 500

Toplam: 33000TL

Proje Özeti:

Proje kapsamında kurulacak yüzeyaltı damla sulama (YDS) ile toprak üzerinden olan buharlaşma

ortadan kaldırılıp suyun tamamı bitki ihtiyacı için kullanılacağından su tasarrufu sağlanmış

olunacaktır. Bu çalışmada Ankara koşullarında yüzeyaltı damla sulama sisteminde belirli

seviyelerde su kısıtı oluşturarak dane mısırın verim ve su kullanım etkinliği belirlenecektir.

Bu amaçla kurulacak deneme Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Haymana Araştırma ve

Uygulama Çiftliğinde yürütülecektir. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü

olarak 2 yıl süreyle yürütülecektir. Yüzeyaltı damla sulama konularında 4 farklı (S1:%100, S2:%80,

S3: %60 ve S4%40) su düzeyi uygulanacaktır. Tüm konularda ekimden hasada kadar toprak nemi

sürekli ölçülecek, her katmanda toprak neminin zamana göre değişimi elde edilecektir. S1:%100

konusunda sulamalar toprak nem sensörleri ile izlenerek etkili kök derinliğindeki (90 cm) toprak

katmanında kullanılabilir su tutma kapasitesinin % 30’u tüketildiğinde, mevcut nemi tarla

kapasitesine çıkaracak kadar sulama suyu uygulanacaktır. Diğer konulara S1 konusunun %80, %60

ve %40 oranlarında su verilecektir. Su kullanım etkinliği (WUE) ve sulama suyu kullanım etkinliği

(IWUE) belirlenerek su kısıtı konularının sulama ile ilişkisi araştırılacaktır. Denemenin ilk yılında

sistem kurulmuş ve programa göre sulamalar ve ölçümler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yüzeyaltı Damla Sulama, su kısıtı, su kullanım etkinliği, dane mısır

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu Sağlayan Sulama

Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programlarının Oluşturulması

Alt Proje: Yüzeyaltı Damla Sulama ile Sulanan Yoncanın Su

Tüketimin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Şuayip YÜZBAŞI – Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Sinan ARAS – Ziraat Mühendisi Şener ÖZÇELİK – Ziraat Mühendisi Süleyman ŞEN – Ziraat Mühendisi Mehmet GÜNDÜZ– Ziraat Yüksek Mühendisi

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2016– 31.12.2020

Projenin Toplam

Bütçesi:

2016: 150 000 TL, 2017: 20 000 TL, 2018: 10 000 TL,

2019: 10 000 TL, 2020: 5000 TL

Toplam Bütçe:195 000 TL

Proje Özeti

Bu araştırma ile Menemen ovası koşullarında yetiştirilen yoncanın bitki su tüketimi

belirlenecek, yüzeyaltı damla sulama ile sulanan yonca bitkisinin sulama suyu gereksinimi, su

kullanım etkinliği belirlenecektir. Yonca tarımında sulama programı oluşturularak üreticilerin

kullanımına sunulacaktır. Topraktaki yarayışlı su bütün uygulamalarda 0-60 cm toprak derinliğine

göre kontrol edilerek hesaplanacaktır. Sulama suyu miktarının belirlenmesinde kullanılabilir su

tutma kapasitesi esasına göre 0-60 cm toprak derinliğindeki elverişli nemin %40’ ı tüketildiğinde

konulu sulamalara başlanılacaktır. Yonca etkili kök derinliği 100 cm de ki nem tarla kapasitesine

getirilecektir.

Sulama düzeyleri 0-60 cm toprak derinliğindeki eksik nemin tamamlanma miktarlarına göre

oluşturulacaktır. Bunlar;

S1: 0-60 cm toprak derinliğindeki eksik nemin tarla kapasitesine ulaştıracağı tam sulama

konusu

S2: S1 sulama konusunda uygulanan sulama suyunun 0,85 katı sulama uygulanacak



Deneme alanı için yüzeyaltı damla sulama sistemi kurulmuş olup, yonca tohumu ekimi

gerçekleştirilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER

DOĞU ANADOLU TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ



DEVAM EDEN PROJELER


Proje Başlığı

Ülkesel Proje : Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu

Sağlayan Sulama Yöntemlerine Göre Bitki Sulama

Programlarının Oluşturulması

Alt Proje:“Kısıtlı Su Koşullarında Yüzey Altı Damla

Sulamaya Göre Yonca Bitkisinin Sulama Programının

Oluşturulması”

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Böl.

Alt Proje Yürütücüsü Talip TUNÇ


Salih EVREN

Erdal DAŞCI

Erdal GÜNEY

Prof. Dr. Üstün ŞAHİN

Prof. Dr. Fatih M. KIZILOĞLU

Doç.Dr. Mahmut DAŞÇI


Projenin Bütçesi

2016 (68.000 ); 2017 (17.000 ); 2018 (12.000 );

2019(12.000 ); 2020 (12.000 )

Toplam : 121000

PROJE ÖZETİ:

Bu çalışma kısıtlı su koşullarında yüzey altı damla sulamaya göre yonca bitkisinin

sulama programının oluşturulması amacıyla yürütülecektir. Deneme 3 tekrarlı olarak tesadüf

blokları deneme desenine göre yürütülecektir. Su konuları, eksik nemin tamamı (%100),

%75’i ve %50’si verilerek oluşturulacaktır. Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlar

ekonomik analize tabi tutularak çiftçi koşullarında uygulanabilirliği araştırılacak, sonuçlar

çiftçilerimizle ve ilgili kamu kurumlarıyla paylaşılacaktır.

Deneme alanı sonbaharda derin sürülerek ilkbaharda diskaro ile ikileme yapıldıktan

sonra yüzey altı sulama sisteminin lateral, manifolt ve ana boru hatları toprak altına

yerleştirilmiştir. İlkbaharda ekilmesi düşünülen yoncanın, malzeme temininde meydana

gelen gecikmeden dolayı ekimi yapılamamıştır.



Proje No: TAGEM /TSKAD/16/A13/P02/02

Proje Başlığı



Oluşturulması

Alt Proje Su Kısıtı Koşullarında Yüzeyaltı Damla Sulama ile Sulanan

Yoncanın Verim ve Su Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi ( Doktora

Projesi)


(TGSKMAE)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Tuğba YETER



Projenin Toplam

Bütçesi:

2016: 91500 TL 2017: 7750 TL 2018: 7750 TL 2019: 7750 TL,

2020: 8250 TL,

Toplam: 123000 TL

Proje Özeti

Yıl içerisinde ve yıllar arasında yağışın uygun dağılmayışı ve bunun yanında, nüfus artış hızı ve

büyüme hızına bağlı olarak sektörlerin su ihtiyaçlarının da hızla artması mevcut su kaynaklarının

azalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle hem verimi artıran hem de su tasarrufu sağlayan sulama

yöntemlerinin uygulanması ve geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma ile yoncada birim alandan

elde edilen verimi artırmak ve kullanılan sulama suyu miktarını belirli oranlarda azaltarak yüzeyaltı

damla sulama yönteminin yoncada verim ve su kullanım etkinliğini belirlemek hedeflenmiştir.

Araştırma Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Haymana Araştırma ve Uygulama Çiftliği’nde

yürütülecektir. Deneme, tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak kurulacaktır.

Araştırmada yüzeyaltı damla sulama yöntemi ve dört farklı (S1:%100, S2:%85, S3:%70 S4:%55)

sulama suyu düzeyi uygulanacaktır. Kontrol konusundaki (S1:%100) elverişli nemin %30

tüketildiğinde sulama başlanılacak, diğer konularda ise S1 konusunun %85, %70 ve %55 oranları

dikkate alınarak sulama yapılacaktır. Toprak nem içeriği toprak nem sensörleri ile izlenecektir.

Araştırmada bitki gelişimi ve verim ile ilgili ölçümlerin yanı sıra bitki su tüketimi, su kullanım

etkinliği ve sulama suyu kullanım etkinliği belirlenecektir. Araştırmada elde edilen sonuçlar

çiftçiler ve ilgili kamu kuruluşları ile paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yüzeyaltı damla sulama, Su kısıtı, Su kullanım etkinliği, Yonca

DEVAM EDEN PROJELER






Proje Başlığı



Oluşturulması

Alt Proje Kısıtlı Su Koşullarında Yüzey Altı Damla Sulama Sistemi

ile Sulanan Şekerpancarının Sulama Programının Oluşturulması

Projeyi Yürüten

Kuruluş


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Ceren GÖRGİŞEN

Yardımcı

Araştırmacılar

Pınar BAHÇECİ ALSAN, Tuğba YETER, Kadri AVAĞ, Gonca

KARACA BİLGEN, Ayşegül BOYACIOĞLU


Projenin Toplam

Bütçesi:

2016: 138000 TL 2017: 15000 TL 2018: 1000 TL

Toplam: 154000 TL

Proje Özeti

Toprak nem içeriğine dayanarak yapılan sulama programları her ne kadar güncelliğini koruyorsa

da, karşı karşıya kalınan sorunlar, su kaynaklarının daha ekonomik kullanılması gerektiğini

göstermektedir. Özellikle kullanılabilir su kaynaklarının çok önemli bir kısmının tarımsal üretimde

kullanıldığı günümüzde, daha geniş alanların sulamaya açılabilmesi için tarımsal ürünlerin

yetiştirilmesinde titiz çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu çalışmalardan en önemlilerinden

biri de su-verim ilişkileri konusundaki çalışmalardır. Bu amaçla su kaynaklarının verimli ve

sürdürülebilir bir şekilde kullanılabilmesi için bitkide meydana gelen su stresinin ne kadar verim

düşmesine neden olduğu, optimum verim alınabilmesi için bilinen sulama esaslarının nasıl ve hangi

düzeyde değiştirilmesi gerektiğinin bilinmesi gerekmektedir. Sulama suyundan tasarrufu sağlamak

amacıyla yüzey altı damla sulama sistemleri günümüzde kullanımını yaygınlaştırmaya başlamıştır.

Yüzey altı damla sulama sistemi ile toprak yüzeyi ıslatılmaz ve verilen su kök bölgesi çevresinde

kalır. Böylece birim sudan daha fazla yararlanılmış olur.

Bu proje ile Sulama suyu ihtiyacı oldukça fazla olan şekerpancarında yüzeyaltı damla Sulama

sistemi uygulanarak çeşitli su kısıtı koşullarında şekerpancarının Sulama program oluşturulacaktır.

Çalışmada yüzeyaltı damla Sulama sistemi kullanılacaktır. Lateral derinliği 40 cm olarak

belirlenmiştir. Sulama konuları S1: % 100 (Tam su) konusu, S2 tam su konusunun % 80 nin

uygulanması, S3 tam su konusunun % 60 nın S4 ise tam su konusunun %40 nın uygulandığı

konulardır. Deneme 4 sulama konusu ve 3 tekerrürlü olarak tesadüf blokları deneme planına göre

yürütülecektir.

Anahtar Kelimeler: Yüzey altı damla sulama, Su kısıtı, Su kullanım etkinliği, Şekerpancarı

DEVAM EDEN PROJELER

BAĞCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ




Proje Başlığı

Ülkesel Proje: “Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu Sağlayan


Oluşturulması”

Alt Proje: “Bağcılıkta Yüzey Altı Damla Sulama Sistemleri

Etkinliğinin Araştırılması”

Projeyi Yürüten Kuruluş Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Manisa

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Lideri Dr. Selçuk KARABAT

Proje Yürütücüleri Akay ÜNAL, R. Oğuzhan SOLTEKİN, Turcan TEKER, Adnan

ERDEM, Şuayip YÜZBAŞI, Sinan ARAS, Esra ALBAZ, Yüksel

SAVAŞ


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015: - 2016:115.000 2017: 55.000 2018:28.000 2019: -

TOPLAM : 198.000

Proje Özeti

Günümüzde teknolojinin ilerlemesi ve bilinçli bağcılık yapılan alanların artması ile birlikte yüzey

sulama yöntemleri yerine bağlarda su kullanımını minimize eden basınçlı sulama yöntemleri tercih

edilir hale gelmiştir. Son zamanlarda bağlarda kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşan toprak altı damla

sulama sistemi, ciddi miktarlarda su tasarrufu sağlayan en önemli basınçlı sulama yöntemlerinden

biridir.

Bu çalışma ile yüzey altı damla sulama sisteminde %30, %65 ve %100 olmak üzere üç farklı

uygulama konusu yer alacaktır. Bağ kuraklığa toleransıyla da bilinen 1103 Paulsen asma anacı

üzerine aşılı Sultan 7 üzüm çeşidi ile kurulacaktır. Deneme 3 metre sıra arası ve 2 metre sıra üzeri

mesafede olacak, yüzey altı damla sulama boruları asmalara 50 cm mesafede 40 cm derinlikten

geçecektir Her bir uygulama için çeşide ait verim ve kalite parametrelerini içeren veriler alınacaktır.

Proje çıktıları ile ülkemizde yeni uygulamaya başlanılan yüzey altı damla sulama sistemlerinin

bağcılık alanında pratik veriler elde edilmesine imkan sağlayacaktır.

Proje kapsamında 2015 yılı içerisinde deneme bağı tesis edilmiş, fidanların mevsimlik bakım

işlemleri yapılmıştır. Sonbahar döneminde deneme desenine uygun olacak şekilde yüzey altı

damlama sistemi kurulmuş ve sistemin çalışabilirliğinin gözlemlenmesi amacıyla deneme sulaması

yapılmıştır.

2016 yılı içerisinde bağ tesisine devam edilmiş olup bağdaki eksik fidanlar tamamlanmış, ahşap bağ

direkleri dikilmiş, bağ demirleri ve telleri çekilmiştir. Proje parselinde teklif projede öngörüldüğü

şekilde toprak işleme ve gübreleme faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER

ZEYTİNCİLİK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ




Proje Başlığı

Ülkesel Proje : Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu Sağlayan Sulama


Alt Proje : Kısıntılı Yüzey Altı Damla Sulamanın Zeytinin Verim,

Kalite ve Su Kullanım Etkinliği Üzerine Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş Zeytincilik Araştırma Enstitüsü-Bornova

Projeyi Destekleyen

Kuruluş DPT-TAGEM

Proje Lideri Dr. Handan ATAOL ÖLMEZ


Zir. Yük. Müh. Murat AYATA, Zir. Müh. Naciye ALPER, Zir.

Müh. İştehar ÇİÇEK, Dr. Meltem AYAZ, Zir. Yük. Müh. Firuze

TOPAKLI, Gıda Yük. Müh. Ayşen YILDIRIM, Prof. Dr. Şerafettin

ÂŞIK, Arş. Gör. Tuğba YILDIRIM, Doç. Dr. Zafer CAN

(Danışman)

Başlama- Bitiş Tarihleri 01 Ocak 2016 - 01 Ocak 2020

Projenin Toplam

Bütçesi: Toplam Bütçe 300 000 TL


Bu araştırma, ülkemizde sofralık tüketime yönelik olarak geniş alanlarda yetiştiriciliği

yapılan “Domat” ve “Gemlik” çeşidi zeytinlerde, yüzey altı damla sulama yöntemiyle farklı su kısıtı

düzeylerinde yapılacak sulamaların, verim ve meyvenin sofralık özellikleri üzerine etkilerinin

belirlenmesini amaçlamaktadır. Diğer bir deyişle, sofralık tüketime yönelik zeytin yetiştiriciliğinde

yüzey altı damla sulama yöntemine göre en uygun sulama programının oluşturulması

hedeflenmiştir. Bu amaçla, 40 yaşlı ve tesis edildiğinden bugüne kadar yüzey damla sulama yöntemi

ile sulanan Domat ve Gemlik çeşitlerinin yer aldığı iki ayrı plantasyonda tesadüf blokları deneme

desenine göre 4 konulu ve 3 tekerrürlü olarak deneme kurulmuştur. Konular; tam (%100) ve bu tam

konusuna verilen sulama suyu miktarlarının farklı oranlarının (%75, %50, %25) uygulanması

şeklinde oluşturulmuştur. Sulamalar, tam konusundaki kullanılabilir nem kapasitesinin %40’

tüketildiğinde yapılacaktır. Toprak nemi, her bir konuda 4 farklı derinliğe yerleştirilen sensörler

yardımıyla takip edilecektir. Denemede sulamanın; verim, morfolojik, pomolojik, fizyolojik

ölçümler ve analizler ile meyvenin salamura olarak işlenmesi üzerine etkileri belirlenecektir.

10. Kalkınma Planındaki “Tarımda Su Kullanımının Etkinleştirilmesi Programı” altında

“Kısıtlı su koşullarında su tasarrufu sağlayan sulama yöntemlerine göre bitki sulama programlarının

oluşturulması’’ ülkesel Projesi altında yer almaktadır.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No:

Proje Başlığı

Ülkesel Proje “Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu Sağlayan Sulama

Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programlarının Oluşturulması”

Alt Proje :” Pamuk Yetiştiriciliğinde Yüzeyaltı Damla Sulama

Yönteminde Su Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi”


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Dr. Meral TAŞ


Veli DEĞİRMENCİ


Projenin Toplam

Bütçesi:

2016: 63000 TL 2017:18000 TL 2018:140000 TL

Toplam: 95000 TL

Proje Özeti

Pamuk sulanmasında son yıllarda modern sulama yöntemlerinden olan damla sulama, yöntemi

üreticilerimiz tarafından tercih edilmektedir. Bu sayede bitkinin su gereksinimi en ekonomik ve

etkili şekilde karşılanırken, ideal bir bitki yetiştirme ortamı da sağlanabilmektedir.

Uygulanmasındaki kolaylıklar, kaliteli ve yüksek verim üreticimizin tercihinde etkili olmaktadır.

Pamuk tarımında sulama suyunun daha etkin kullanıldığı basınçlı sulama yöntemlerinden yüzeyaltı

damla sulamanın etkin kullanımına ilişkin alternatif sulama programları ile su-verim fonksiyonuna

ait bilgiler henüz istenilen düzeyde değildir.

Bu çalışmada, yüzeyaltı damla sulama sistemiyle sulanan pamuk bitkisinin sulama programının

oluşturulması, sulama suyu gereksinimi, bitki su tüketimi, su kullanım randımanı, sulamanın

verim ve kalite üzerindeki etkileri belirlenecektir. Deneme konuları toprak nemine göre% 40, %60

, %80, %100 ,lateraller her bitki sırasına bir lateral olacak şekilde ve toprak yüzeyinden 40 cm

derinliğe yerleştirilmiştir. Ayrıca, lateral boruların temizliğini yapabilmek için lateral borular

boşaltım borusuna bağlanarak sistemde kalan suların boşaltımı sağlanmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER






Proje Başlığı


Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programının Oluşturulması

Alt Proje: Yüzeyaltı ve Yüzeyüstü Damla Sulama Yönteminin M9

Klonal Anacı Üzerine Aşılı “Earlyredone” Bodur Elma Çeşidinde

Gelişme, Verim ve Kaliteye Etkisi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Oğuzhan AYDIN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. İ. Kürşat ÖZYURT, Ö.Faruk NOYAN, Atila ALTINTAŞ, Murat

BAL, Fatih SARI


Projenin Toplam

Bütçesi:

2016:4.600 TL 2017:6.100 TL

Toplam:10.700 TL


Mevcut su kaynakları ile daha geniş alanların sulanabilmesinin en önemli koşulu; sulama

teknolojilerinin geliştirilmesi, toprak, bitki, su kaynağı ve ekonomi vb. unsurlar göz önüne alınarak

en uygun sulama yönteminin seçilmesidir. Aynı zamanda suyu en etkin kullanan ve doğru işletilen

bu yöntem seçiminde; ekonomik açıdan iş gücünü azaltıcı olması, yabancı ot kontrolünü sağlaması,

hastalıklarla mücadele etmesi yâda yayılımına neden olmaması gibi yeni bir takım ölçütlere de sahip

olması gerekmektedir.

Meyve ağaçlarının çoğu topraktaki nem eksikliğine duyarlı ve ekonomik değeri yüksek ürün

alınabilen bitkilerdir. Bu bitkiler için, etkili kök derinliğindeki kullanılabilir su tutma kapasitesinin

belli oranları tüketildiğinde sulamaya başlamak ve sık sulama aralığında az miktarda su vermek,

yüksek verim elde edilmesi bakımından en iyi sulama planlama biçimidir. Bu tür uygulamalar ise

ancak basınçlı sulama yöntemleri ile etkin bir şekilde gerçekleştirilebilir.

Yürütülmesine 2016 yılında başlanılan bu çalışma da aynı amaçtan hareketle; yetiştiriciliği hızla

yaygınlaşan M9 anaçları üzerine aşılı “Early Red One” bodur elma çeşidinde damla ve yüzeyaltı

damla sulama yöntemlerinin bazı ağaç ve meyve özellikleri üzerine etkilerinin araştırılması ve

uygun sulama yönteminin belirlenmesi, amaçlanmıştır. Bu amaçtan hareketle yöreye ilk kez girecek

olan yüzeyaltı damla sulama sisteminin çalışma ve uygulama prensipleri de yöre üreticilerine

aktarımı projenin bir diğer amacıdır. Bu amaçla 2016 yılında telli terbiye sistemi altında bahçe tesis

edilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı


Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programının Oluşturulması

Alt Proje : Yüzeyaltı ve Yüzeyüstü Damla Sulama Sistemi Kullanılarak

Farklı Su Kısıtı Koşullarının ve Farklı Azotlu Gübre Dozlarının Silajlık

Mısırın Verim ve Kalitesine Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Erzurum

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Böl.1

-Atatürk Ünv. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Böl.2

Proje Yürütücüsü -Erdal GÜNEY Zir. Yük. Müh.

Yardımcı Araştırmacılar -Dr. Talip TUNÇ Zir. Yük. Müh.

-Dr. Salih EVREN Zir. Yük. Müh.

-Erdal DAŞCI Zir. Yük. Müh.

-Murat ŞİMŞEK Zir. Yük. Müh.

-Prof. Dr. Mustafa TAN 1

-Prof. Dr. Üstün ŞAHİN 2


Projenin Toplam

Bütçesi:

2014: 40200 2015: 8700 2016: 8700

Toplam : 57600


Erzurum koşullarında yüzey altı ve yüzey üstü damla sulama sistemi kullanılarak farklı su

kısıtlarının ve farklı azot dozlarının silajlık mısırın verim ve kalitesine etkisini belirlemek projenin

amacını oluşturmaktadır. Denemede ana konuları; üç sulama düzeyi (S1: topraktaki eksik nem tarla

kapasitesine getirilmesi, S2: S1 konusuna verilen suyun %75’i, S3: S1 konusuna verilen suyun

%50’si verilmesi) ve alt konularını da 3 farklı azot gübreleme dozu (N1: 15 kg/da, N2: 20 kg/da ve

N3: 25 kg/da) oluşturmaktadır.

2015 ve 2016 yıllarında yüzey altı deneme konularından sırasıyla ortalama en yüksek silajlık

verim S1N3 konusunda (11 558 kg/da ve 11 511 kg/da) ve en düşük silajlık verim S3N1 konusundan

(8341kg/da) ve S3N2 konusundan (7241 kg/da) elde edilmiştir. Sulama suyu, 2015 yılında

S1:418,45, S2: 329,48, S3:240,31 mm, 2016 yılında ise S1:322,11, S2: 255,94, S3:189,79 mm

uygulanmıştır.

Yüzey üstü deneme konularından 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla ortalama en yüksek

silajlık verim S1N1 konusunda (12824 kg/da) ve S1N3 konusunda (13251 kg/da) elde edilmiştir. En

düşük silajlık verim ise S3N1 konusundan (9882 kg/da ve 9543 kg/da) elde edilmiştir. Sulama suyu,

2015 yılında S1:518,48, S2: 409,07, S3:299,65 mm, 2016 yılında ise S1:381,28, S2: 310,65,

S3:232,02 mm uygulanmıştır.

İki yılın toplu değerlendirmesi sonucunda, yüzey üstü ve yüzey altı damla sulama sistemlerinde

silajlık verim değerleri dikkate alındığında S1N3 konusu önerilmektedir

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı

Kısıntılı Sulama Koşullarında Yüzey Üstü, Yüzey Altı ve Malç

Uygulamalı Yüzey Üstü Damla Sulama Sistemlerinin Çileğin Su

Tüketimine ve Verimine Etkisinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Erzurum

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

-Atatürk Üniv. Ziraat Fak.Tarımsal Yapılar ve Sulama Böl.1

-Atatürk Üniv. Ziraat Fak.Bahçe Bitkileri Böl. 2

Proje Yürütücüsü -Dr. Talip TUNÇ

Yardımcı Araştırmacılar -Dr. Salih EVREN

-Erdal DAŞCI

-Erdal GÜNEY

-Prof. Dr. Üstün ŞAHİN 1

-Prof. Dr. Rafet ASLANTAŞ 2



Bütçesi

2014: 30200 ; 2015: 3700 ; 2016: 3700

Projenin Toplam Bütçesi 37600


Bu çalışma kısıntılı sulama koşullarında yüzey üstü, yüzey altı ve plastik malç uygulamalı

yüzey üstü damla sulama sistemlerinin çileğin su tüketimine ve verimine etkisinin belirlenmesi

amacıyla yürütülmeye başlanmıştır. Deneme 3 tekrarlı olarak bölünmüş parsellerde tesadüf blokları

deneme desenine göre kurulmuştur. Denemede ana konular sulama yöntemlerinden, alt konular ise

su konularından oluşturulmuştur. Su konuları, eksik nemin %100, %75’i, %50’si ve %25’i verilerek

oluşturulmuştur.

Çalışmanın 1. yılı tesis yılı (2014) olarak alındığı için konulu uygulamalara başlanmamıştır.

2015 yılında en yüksek su tüketimi yüzey üstü damla sulama (ND) yönteminde S1 sulama düzeyinde

529 mm olarak belirlenirken, 2016 yılında yine yüzey üstü damla sulama (ND) yönteminde S1

sulama düzeyinde 532 mm olarak gerçekleşmiştir. En düşük su tüketimi ise 2015 ve 2016 yılları

için malçlı damla sulama (MD) yönteminin S4 konusunda sırasıyla 282 ve 311 mm olarak tespit

edilmiştir. Denemenin her iki yılında da genel olarak sulama yöntemlerinin çileğin kalite

parametreleri üzerin önemli bir etkisi gözlenmezken, sulama düzeyleri dikkate alındığında su

kısıtının bitki kalitesi üzerine olumlu etki ettiği gözlenmiştir. Sonuç olarak sulama yöntemlerinin

ve su düzeylerinin çileğin verimi ve su tüketimleri üzerine etkisi incelendiğinde en uygun sulama

konusunun her iki deneme yılında da MDS1 konusu olduğu gözlenmiştir. Ekonomik analiz

sonuçları incelendiğinde ise yüzey üstü damla sulama (ND) yönteminin S1 ve S2 konuları verim-

kazanç açısında en ekonomik konular olduğu gözlenmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje No:

Proje Başlığı


Sulama Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programının

Oluşturulması

Alt Proje : Su Kısıtı Koşullarında Yüzey Damla ve Toprakaltı

Damla Sulama Sistemlerinde, Fertigasyon Uygulamalarının

Biberin Verim ve Kaliteye Etkilerinin Belirlenmesi




Proje Yürütücüsü Dr. Zeynep DEMİR

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Aynur ÖZBAHÇE

Yasemin DEMİR


Projenin Toplam Bütçesi: (2015, I.Yıl: 50 000 TL; 2016, II. Yıl: 17 000 TL)

Toplam : 67 000 TL

Proje Özeti:

Farklı su kısıtı ve fertigasyon uygulamalarının yüzey damla ve yüzey altı damla sulama sistemi

kullanılarak, bu sulama sistemleri arasındaki farklılıkların ortaya konulması ve Ankara koşullarında

biberin bitki su tüketimi, su kullanım etkinliği, gelişme, verim ve kalite parametreleri üzerine

etkisinin belirlenmesi projenin amacını oluşturmaktadır. Ankara, Toprak Gübre ve Su Kaynakları

Merkez Araştırma Enstitüsü Sarayköy Araştırma ve Uygulama İstasyonunda denemenin II. yılı

tamamlanmıştır. Deneme tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre yüzey damla sulama

ve yüzey altı damla sulama sistemleri iki ayrı deneme şeklinde üç tekerrürlü olarak kurulmuştur.

Denemede ana konular üç sulama düzeyinden (S1: 4 günlük buharlaşma miktarının % 100’ü, S2:

S1 konusuna verilen suyun %75’i, S3: S1 konusuna verilen suyun %50’si) ve alt konular 4 farklı

azot gübre dozlarından (N0: Gübresiz, N1:7 kg N/da, N2:14 kg N/da, N3:21 kg N/da) oluşmuştur.

Uygulanan sulama suyu miktarının belirlenmesinde A sınıfı buharlaşma kabından ölçülen 4 günlük

buharlaşma değerleri kullanılmıştır. Yüzey damla sulama ve yüzey altı damla sulama sisteminde

lateraller her bitki sırasına bir lateral olacak şekilde 70 cm aralıkla toprak yüzeyine ve yüzeyden 35

cm derinliğe yerleştirilmiştir. Denemede biber (Capsicum annuum L.) türüne ait Lodos F1 çeşidi

kullanılmıştır. Yüzey damla ve yüzey altı damla sulama sistemlerinde farklı sulama suyu ve gübre

uygulamalarının denemenin II. yılında biberin bitki su tüketimi, su kullanım etkinliği, gelişme,

verim ve kalite özelliklerine (çiçeklenme tarihi, ilk ve son hasat tarihleri, meyve verimi, bitki boyu,

bitki çapı, meyve çapı, meyve boyu, meyve sayısı, suda çözünebilir toplam kuru madde miktarı,

titre edilebilir asit, L-askorbik asit cinsinden C vitamini miktarı, meyve suyu pH ve EC değeri,

meyve kuru ağırlığı, bitki kuru ağırlığı, stoma iletkenliği, klorofil içeriği, yaprak su potansiyeli)

etkileri açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yüzey altı damla sulama, yüzey damla sulama, kısıtlı sulama, fertigasyon,

biber

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No

Proje Başlığı

Ülkesel Proje : Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu

Sağlayan Sulama Yöntemlerine Göre Bitki Sulama

Programının Oluşturulması

Alt Proje : Tarsus Koşullarında Yüzey ve Yüzeyaltı Damla

Sulama Sistemlerinde Farklı Sulama Stratejilerinin Yalova

İncisi Üzüm Çeşidinin Verim ve Kalitesine Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Tarsus Toprak

ve Su Kaynakları Lokasyonu


Proje Yürütücüsü Yük. Zir. Müh. Gülşen DURAKTEKİN





Zir. Yük. Müh. Günsu ALTINDİŞLİ ATAĞ


Arş. Gör. Eser ÇELİKTORPUZ

Zir. Müh. Osman KAVAK

Zir. Müh. Erdem KİRAZ



Proje Özeti: Çalışmanın temel amacı, Tarsus bölgesinde yoğun olarak yetiştiriciliği yapılan

Yalova incisi üzüm çeşidinde gömülü ve yüzey damla sulama yöntemleri kullanılarak farklı

sulama programlarının verim ve kalite üzerine etkileriyle su kullanım randımanını ve en

uygun sulama programını geliştirmektir. Ana Konular (Sulama yöntemi);YAD:Yüzey altı

YD : Yüzey damla sulama.Alt Konular (sulama düzeyleri TS : 90 cm’lik toprak profilindeki

eksik neminin tarla kapasitesine getirildiği konu; KS75: TS konusuna uygulanacak suyun

%75’inin verildiği konu, KS50: TS konusuna uygulanacak suyun yarısının verildiği konu,

PRD 50: Her bir sulamada TS konusuna verilecek suyun %50’sinin dönüşümlü olarak bir

lateralden uygulandığı konu; Bir sulamada bir lateralden, izleyen sulamada diğer lateralden

su uygulanmıştır, PRD 75: her bir sulamada TS konusuna verilecek suyun %75’inin

dönüşümlü olarak bir lateralden uygulandığı konu; Bir sulamada bir lateralden, izleyen

sulamada diğer lateralden su uygulanmıştır. Ayrıca tanık konusu olarak susuz konuda yer

almıştır. Konulu sulamalara 90 cm toprak derinliğinde bulunan kullanılabilir suyun % 50’si

tüketildiğinde başlanmıştır (Gündüz 2007).Sulama programı 7 gün sulama aralığında 90

cm’de eksik nemin tarla kapasitesine tamamlanması şeklinde olmuştur. Deneme tesadüf

bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç yinelemeli olarak yürütülmüştür.

2015 yılında çalışma takvimindeki işlemler yapılarak projenin arazi çalışması tamamlanmış

olup projeye ilişkin gözlem ve ölçüm işlemleri yapılmıştır. Elde edilen veriler

değerlendirilerek istatiksel analizler yapılmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER

ANTEPFISTIĞI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ




Proje Başlığı


Sulama Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programının Oluşturulması

Alt Proje : Yüzey ve Toprakaltı Damla Sulama Sistemiyle

Uygulanan Farklı Sulama Düzeylerinin Antepfıstığı Verimi, Kalitesi

ve Bitki Su Tüketimine Etkilerinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Çukurova.Üniv. Zir.Fak.Tar. Yap. ve Sul. Böl, Bahçe. Kül. Araş. İst.

Tarsus Toprak Su Lokasyonu, Kahramanmaraş S.İ.Üniv. Biyosistem

Müh. Tar. Yap. ve Sul. Ana Bil. Dalı, Siirt Üniv. Biyosistem Müh. Tar.

Yap. ve Sul. Ana Bil. Dalı

Proje Yürütücüsü Serkan KÖSETÜRKMEN

Yardımcı Araştırmacılar Kürşat ALPASLAN, Hakan USANMAZ, Prof. Dr. Attila YAZAR,

Doç. Dr. S. Metin SEZEN, Yrd. Doç. Dr. Servet TEKİN, Yrd.

Doç. Dr. Yusuf AYDIN


Projenin Toplam

Bütçesi:

2018: 20 000. TL 2019: 10 800 TL……

Toplam:70 000TL

Proje Özeti

Bu proje ile antepfıstığı yetiştiriciliğinde, yüzey ve toprakaltı damla sulama koşullarında su-

verim ilişkilerinin belirlenmesi ve birim sulama suyu ile daha fazla kaliteli ürünü verebilecek

sulama programlarının saptanması amaçlanmıştır.

Proje çalışmaları Müdürlüğümüz Dr. Ahmet Minür BİLGEN işletmesinde, 10x10 m

aralıklarla dikilen Pistacia vera L. anacı üzerine aşılı Uzun çeşidi bahçesinde tesadüf parselleri

deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülecektir. Her tekerrürde 5'er ağaç bulunmaktadır.

Ağaçlar verim çağında olup, sulamalar, her iki sistemde de 14 günlük sulama aralığın da 120 cm

toprak profilindeki eksik nemim tarla kapasitesine tamamlanması şeklinde uygulanmaktadır.

Deneme konuları toprak altı ve toprak üstü damla sulama olacak şekilde tam sulama konusu ile %

75 ve % 50 kısıntılı sulama konularından oluşmaktadır. Aynı zamanda susuz kontrol konusu

bulunmaktadır. Toprak nem içeriği 30' ar cm’lik katmanlarda gravimetrik yöntemle ölçülecektir.

Yüzey ve toprakaltı damla sulama lateralleri verim çağındaki antepfıstığı ağaçlarının her iki

tarafına gelecek şekilde ağaç gövdesinden yüzeysel olarak 200 cm aralıklarla ve 40 cm derinliğe

tesis edilmiştir. 2016 yılında da ön verim değerleri alındığından, her iki sistemde de sulama

periyodunda tam sulama yapılmıştır.

2015 ve 2016 yılında ön verim değerleri alınmış olup, 2017 yılında projeye başlanacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No

Proje Başlığı


Sulama Yöntemlerine Göre Bitki Sulama Programının

Oluşturulması

Alt Proje : Çukurova Koşullarında Yüzeyaltı Damla Sulama

Sistemlerinde Farklı derinlik ve damlatıcı mesafelerin Yonca

Bitkisine (Medicago sativa L.) Etkileri

Projeyi Yürüten

Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Proje Yürütücüsü Zir.Yük.Müh. METE ÖZFİDANER

Yardımcı

Araştırmacılar


Dr. Yeşim Bozkurt ÇOLAK

Zir. Yük. Müh. Eser ÇELİKTOPUZ

Zir. Müh. Mehmet ARICI

Ziraat Yük.Müh. Gülşen DURAKTEKİN


Proje Bütçesi

2017-2018:10750, 2018-2019: 6850, 2019-2020: 6950, 2020-

2021: 8550.

TOPLAM: 33100

Proje Özeti

Kuraklık, dünyanın Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü tarım alanlarında bitki gelişimini

sınırlayan ve bitkisel üretimi azaltan en önemli çevresel faktördür. Küresel ısınmanın en fazla

etkileyeceği alanların başında Akdeniz bölgesi gelmektedir. Yağışların azalacağı ve

sıcaklıkların artacağı göz önünde bulundurulduğunda Akdeniz gibi yarı-kurak bölgelerde su

ve enerji tasarrufu sağlayan, su kayıplarını minimum düzeye indiren, çevreyi kirletmeyen,

ürün miktarında ve kalitede artış sağlayan basınçlı sulama sistemleri, özellikle toprakaltı

sistemlerinin kullanılması kaçınılmaz olacaktır.

Bölgede Yonca yetiştiriciliği, yüksek düzeyde buharlaşmanın olduğu dönemlerde aşırı

su kayıplarına yol açan yağmurlama sulama yöntemleri kullanılarak yapıldığından, yetersiz

yağış miktarı ve bu buharlaşmayı karşılayacak su kaynaklarının yetersizliği yoncada gelişme

döneminde su stresine maruz kalmasına ve dolayısıyla verimin düşmesine neden olmaktadır.

Yüzey altı Damla sulama sistemiyle sulama suyu daha randımanlı ve yüksek üniformite ile

uygulanabilmekte, kullanılacak sulama suyundan da önemli ölçüde tasarruf sağlanmakta ve

su kullanım randımanı da en üst düzeye çıkmaktadır.

Bu çalışmada, Çukurova Bölgesinde özellikle yonca tarımı yapılan ve su kaynağının

kısıtlı olduğu işletmelerde, biçim sayısında artma, optimum su kullanımının belirlenmesi, bu

yolla planlayıcı ve üreticilere karar vermede yardımcı olabilecek verilerin elde edilmesi,

kısıtlı sulama uygulamalarında verim azalmasını en az düzeyde tutabilecek sulama

programının oluşturulmasını sağlamaktır. Bunun yanında, toprakaltı damla sistemi

kullanılarak farklı sulama programlarının bitki su tüketimine, bitki gelişimine, verim etkileri

saptanacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No: TAGEM/TSKAD/

Proje Başlığı

Ülkesel Proje: Kısıtlı Su Koşullarında Su Tasarrufu Sağlayan Sulama


Alt Proje: Menemen Koşullarında Yüzeyaltı Damla Sulama İle

Sulanan Domatesin Sulama Programının Oluşturulması


Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Sinan ARAS– Ziraat Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Şuayip YÜZBAŞI – Ziraat Yüksek Mühendisi Şener ÖZÇELİK – Ziraat Mühendisi Nuri CANDAN– Ziraat Yüksek Mühendisi Ümit ALKAN– Ziraat Yüksek Mühendisi Perihan TARI AKAP– Ziraat Yüksek Mühendisi Mehmet GÜNDÜZ– Ziraat Yüksek Mühendisi

Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2017– 31.12.2019

Projenin Toplam

Bütçesi:

2017: 57.600 TL, 2018: 11.710 TL, 2019: 12.250 TL,

Toplam Bütçe:81.560 TL

Proje Özeti

Bu araştırma ile yüzeyaltı damla sulama ile sulanan domates bitkisinin sulama programı

oluşturularak sulama suyu gereksinimi, su kullanım etkinliği, sulamanın verim ve kalite üzerine

etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma Menemen Uluslararası Tarımsal Araştırma ve

Eğitim Merkezi Müdürlüğü araştırma arazisinde arazisinde yürütülecektir. Deneme tesadüf blokları

deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulacaktır.

Araştırmada yüzeyaltı sulama sistemi ile dört farklı (S1:%100, S2: %75, S3: %50, S4: %25)

sulama suyu düzeyleri uygulanacaktır. Kontrol konusundaki (S1: %100) domatesin etkili kök

derinliği olan 0-90 cm toprak profilindeki elverişli nemin %30’u tüketildiğinde sulamaya

başlanacak, diğer konularda ise S1 konusunun %75, %50 ve %25 oranları dikkate alınarak sulama

yapılacaktır. Toprağın nem içeriği toprak nem sensörleri ile izlenecektir. Araştırmada elde edilen

sonuçlar çiftçiler ve ilgili kamu kuruluşları ile paylaşılacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje No:

Proje Başlığı

Farklı Malç Materyalleri ve Sulama Yöntemlerinin Tuzlu Su

Uygulaması Altında Toprak Tuzluluğu ve Biber Bitkisinin Verimi

Üzerine Etkileri (Doktora Projesi)


(TGSKMAE)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)

Proje Yürütücüsü Kadri AVAĞ

Danışman Prof. Dr. Gökhan ÇAYCI


Proje Bütçesi: 2017: 64.615,69 TL, 2018: 17.250 TL


Proje Özeti

Tarımsal alanlarda yeterli miktar ve kalitede sulama suyunun sağlanabilmesi her geçen gün

zorlaşmaktadır. Kurak yarı kurak iklim şartlarında yeterli ve iyi kalitede sulama suyu bulmak

neredeyse imkansız hale gelmiştir. Tarımda kullanılan düşük kaliteli sulama suları, verimi önemli

oranda düşürdüğü gibi toprağa birçok zararlı etkileri bulunmaktadır. Tuzdan etkilenmiş toprakların

ıslahı son derece zor, zaman alıcı ve masraflıdır. Bu sebeplerle düşük kaliteli suların tarımda

kullanılması zorunlu hale gelmiştir. Tuzlu sulama sularının bitkilere olan zararlı etkilerinin çeşitli

yöntemlerle kontrol altına alınması önem arz etmektedir.

Bu çalışmada; Ankara koşullarında, tuzlu su ile sulanan biber bitkisinin farklı malç materyalleri ve

farklı sulama yöntemleri etkilerinin belirlenmesi amacıyla tarla denemesi yürütülmesi

planlanmaktadır. Malç kullanımı ile toprak nemi muhafaza edilecek olup tuzların evaporasyon ile

toprağın yüzeyine çıkmasının engellendiği bildirilmektedir. Bu sayede verimin arttırılması

amaçlanmaktadır.

Araştırma tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak

kurulacaktır. Ana konular S1: Yüzey altı damla ve S2: Yüzey damla sulama sitemleri konularından

oluşacaktır. Alt deneme konuları ise; M0: Malçsız, M1: Malç Tekstili, M2: Buğday Samanı Malçlı ve

M3: Pomza Malç konularından oluşacaktır. Denemede biber (Capsicum annuum L.) türüne ait

standart kapya biber çeşidi kullanılacaktır.

Denemenin ilk yılı olup ölçümlere 2017 yılında başlanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Toprak Tuzluluğu, Tuzlu Sulama Suyu, Malç, Biber, Verim, Kalite

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No TAGEM/TSKAD/

Proje Başlığı Kısıtlı Su Koşullarında Drenaj Tipi Lizimetrede Fiğ Bitkisinin

Sulama Programının Oluşturulması


Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Erzurum

Projeyi Destekleyen Kuruluşlar Atatürk Ünv. Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ABD 1

- Atatürk Ünv. Ziraat Fakültesi T.Y.S. ABD 2

- Atatürk Ünv. Ziraat Fakültesi Tarla ABD 3

Proje Yürütücüsü - Dr. Salih EVREN Zir. Yük. Müh.

Yardımcı Araştırmacılar - Dr. Talip TUNÇ Zir. Yük. Müh.

- Erdal GÜNEY Zir. Yük. Müh.

- Erdal DAŞCI Zir. Yük. Müh.

- Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ Öğretim Üyesi 1

- Prof. Dr. Üstün ŞAHİN Öğretim Üyesi 2

- Prof. Dr. Fatih M. KIZILOĞLU Öğretim Üyesi 2

- Doç. Dr. Mahmut DAŞCI Öğretim Üyesi 3


Projenin Toplam Bütçesi 2017: 95000 2018:11000 2019:11000 2020:11000

Toplam : 121000

Proje Özeti

Bu çalışma kısıtlı su koşullarında yüzey altı damla sulamaya göre yaygın fiğ (Vicia sativa

L.) bitkisinin sulama programının oluşturulması amacıyla, drenaj tipi lizimetrede 3 tekrarlı olarak

tesadüf parselleri deneme desenine göre yürütülecektir. Su konuları, eksik nemin tamamı (%100),

%75’i ve %50’si verilerek oluşturulacaktır. Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlar ekonomik analize

tabi tutularak çiftçi koşullarında uygulanabilirliği araştırılacak, sonuçlar çiftçilerimizle ve ilgili kamu

kurumlarıyla paylaşılacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER

İNCİR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ




Proje Başlığı

İncir Yetiştiriciliğinde Verim ve Kalitenin Arttırılmasına Yönelik

Çalışmalar

Alt Proje: Farklı Su Düzeylerinin Bazı İncir Çeşitlerinde Verim ve

Kalite Parametreleri Üzerine Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş İncir Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem

Mühendisliği Bölümü

Proje Yürütücüsü Pınar GÖRÜCÜOĞLU

Yardımcı Araştırmacılar Birgül ERTAN, Selim ARPACI, Hilmi KOCATAŞ, Eşref TUTMUŞ,

Dr. Sunay DAĞ, Arzu GÖÇMEZ, Yrd. Doç. Dr. Selin AKÇAY*

*(Adnan Menderes Üni. Ziraat Fak. Biyosistem Müh. Böl.)


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015:40.000 TL 2016:10.000 TL 2017:10.000 TL Toplam:60.000TL

Proje Özeti Kaliteli ve sağlıklı bitki üretimini etkileyen faktörler arasında topraktaki nem düzeyi önemli

bir yer tutmaktadır. Toprakta mevcut nem miktarının saptanması ve buna göre yetiştiricilik

pratiklerinin uygulanması kaliteli incir elde edilmesi açısından gereklidir. İncir yetiştiriciliğinde

sulama zamanına ve miktarına ilişkin ülkemizde yeterli çalışma bulunmadığından, yetiştiriciler

açısından böyle bir programa ihtiyaç duyulmaktadır.

Taze incir meyvesinde fazla nemden dolayı meydana gelen çatlama ve yarılmalar, hasat

sonrası işleme ve depolanma süresini etkilemektedir. Bu çalışma, bitkiye verilecek farklı düzeylerde

su uygulamaları ile uygun sulama suyu miktarını ve zamanını belirlemek, programını oluşturmak,

incir yetiştiriciliğinde verim ve kalite özellikleri üzerine etkisini belirlemek amacı ile planlanmıştır.

Deneme 2015-2017 yılları arasında İncir Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü merkez işletmesi üretim

parsellerinde yürütülmektedir. Çalışmada, "Sarılop" ve "Bursa Siyahı" incir çeşitleri materyal

olarak kullanılmaktadır. Sulama programının oluşturulmasında topraktaki nem azalışı göz önüne

alınmıştır. Sulamalara 120 cm’lik toprak profilindeki yarayışlı suyun %50’si tüketildiğinde

başlanmıştır. Çalışmada oluşturulan toplam 3 sulama konusundan biri susuz konu olup, 120 cm’lik

toprak profilinde yarayışlı suyun tüketilmesine izin verilen kısmının %50’si ve %100’ünün 7 günde

bir tamamlanması şeklinde planlanan 2 uygulama daha oluşturulmuştur.

Bu proje kapsamında 2016 yılında belirtilen incir çeşitlerinin meyvelerinde çatlama

sınıflandırılması yapılarak oranları (%) belirlenmiştir. Meyve kabuk yapısında meydana gelen

çatlamaların hasat sonrası depo ömrüne etkileri incelenerek, kalite ve stres parametreleri

incelenmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER






Proje Başlığı

Su Stresi Koşullarında Malç Uygulamalarının Turşuluk Hıyarın

Verim Unsurları ve Su Kullanımı Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi



Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Gonca KARACA BİLGEN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Aynur ÖZBAHÇE

Tuğba BULUT

Dr. Sevinç USLU KIRAN

Yasemin DEMİR

Ceren GÖRGİŞEN

Kadri AVAĞ

Dr. Pınar BAHÇECİ ALSAN

Ümran ATAY


Projenin Toplam

Bütçesi:

135 000 TL

(2015 yılı: 100000 TL 2016 yılı. 30000 TL 2017 yılı: 5000 TL)

Proje, su stresi koşullarında farklı malç kullanımlarının turşuluk hıyar yetiştiriciliğinde

verim, verim unsurları ve ekonomisi üzerine etkilerinin belirlenmesi amacı ile Sarayköy Araştırma

İstasyonunda yürütülmüştür. Deneme alanı tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme planına

göre üç tekerrürlü olarak toplam 27 parselde çalışılmıştır. Denemenin ana konularını malç (malçsız,

agro tekstil malç materyali, buğday sapı) oluştururken alt konuları ise su konusundan (I1: 3 günlük

yığışımlı buharlaşma miktarının % 100’ü, I2: I1 konusuna verilen suyun %75’i, I3: I1 konusuna

verilen suyun %50’si) oluşmuştur. Uygulanan sulama suyu miktarının belirlenmesinde A sınıfı

buharlaşma kabından ölçülen 3 günlük yığışımlı buharlaşma değerleri kullanılmıştır.

Projenin 2. yıl uygulamalarında turşuluk hıyar bitki su tüketimi, su kullanım etkinliği,

gelişme, verim ve kalite özellikleri (ortalama meyve ağırlığı, toplam meyve sayısı, ortalama meyve

büyüklüğü, meyve kuru ağırlığı, toplam suda çözünebilir kuru madde miktarı, titre edilebilir asit

miktarı, bitki boyu, gövde kalınlığı, bitki yaş ve kuru ağırlığı, yaprak nispi nem içeriği, klorofil

içeriği, stoma iletkenliği, yaprak su potansiyeli, yaprak sıcaklık ölçümleri ve toprak sıcaklık

ölçümü) açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Turşuluk hıyar, su stresi, agro tekstil malç materyali, buğday sapı, verim,

kalite.

DEVAM EDEN PROJELER

EĞİRDİR MEYVECİLİK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ




Proje Başlığı

Ankara Koşullarında M9 Anaçlı Jeromine Elma Çeşidinin Sulama

Programının Belirlenmesi


(TGSKMAE)

İşbirliği Yapılan Kuruluş Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Yürütücüsü Yakup KÖŞKER


Proje Bütçesi: 60.000 TL

Proje Özeti

Elma üretiminin artmakta olduğu Ankara ve çevresinde yeni kurulan bahçelerde büyük oranda damla

sulama sistemi kullanılmaktadır. Ağaç gelişimi, verim ve meyve kalitesi üzerine önemli etkileri olan

sulama uygulamalarının bilinçli bir şekilde yapılmasını sağlamak için üreticilere önerilebilecek bir

sulama programının belirlenmesi gereksinimi doğmuştur. Bu çalışmada Ankara koşullarında M9

anacına aşılı Jeromine çeşidi elma ağaçlarının damla sulama yöntemi ile farklı sulama düzeylerinde

sulamaya başlanarak meyve verimi ve kalitesindeki değişimler araştırılacaktır. Deneme Toprak

Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsünün Sarayköy Araştırma ve Uygulama

İstasyonunda kurulmuştur. Denemede M9 anacına aşılı Jeromine elma çeşidinde damla sulama

sistemiyle iki farklı buharlaşma da dört farklı su düzeyi uygulanacaktır. Deneme tesadüf bloklarında

bölünmüş parseller deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak yürütülecektir. Denemede farklı 2

buharlaşma miktarı ana parsellerde, sulama düzeyleri ise alt parsellerde yer alacaktır.

Denemede ölçümlere 2017 yılında başlanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Elma, M9, Jeromine, Damla Sulama, Sulama Programı, Su Kısıtı

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No: TAGEM/TSKAD/15/A/05/P01/05)

Proje Başlığı Çukurova Koşullarında Kanola (Brassıca Napus L.) Bitkisinde

Farklı Azot ve Sulama Düzeylerinin Verim ve Kalite Üzerine


Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitü Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Zir. Yük. Müh. Mehmet YILDIZ

Yardımcı Araştırmacılar Prof.Dr. Menşure Özgüven, Doç. Dr. S. Metin Sezen

Zir. Yük. Müh. Alper Baydar, Zir. Yük. Müh. Orhan Kara

Doç. Dr. Seral Yücel, Gıda Müh. E.Çağlar Eroğlu

Dr.Sedat Subaşı


Projenin yıllara Göre Bütçesi

Toplam Bütçe

2015 – 27000TL 2016- 11500TL

38.500TL

Proje Özeti

Çukurova Bölgesinde çizgi kaynaklı sulama yöntemiyle farklı azot ve sulama düzeylerinde, en

uygun sulama ve gübreleme miktarının belirlenmesinin amaçlandığı çalışmada 4 farklı azot düzeyi

(N0:0, N1:8, N2:16 ve N3:24 kg/da) ve 5 farklı sulama düzeyi (tam sulama(I1), 3 kısıntılı sulama

düzeyi(I2, I3 ve I4) ve susuz konu(I5)) deneme konularını oluşturmuştur. 2016 yılı arazi sonuçlarına

göre verim bakımından azot x su interaksiyonu istatistiksel anlamda önemli çıkarken, en yüksek verim

N2xI1 (290,13 kg/da) interaksiyonunda elde edilmiş, en en düşük verim N0xI5 (73,10 kg/da) elde

edilmiştir. Deneme konuları bindane ağırlığı bakımından incelendiğinde en yüksek N2xI1 (5,05g), en

düşük N0xI5(3,46g) interaksiyonunda elde edilmiştir. Azot dozu ve sulama düzeyi; kanolada, bitki

boyu, yandal sayısı, kapsül sayısı, kapsül uzunluğu, önemli derecede etkilemiştir. Konulara uygulanan

toplam sulama suyu miktarları 114-156 mm, bitki su tüketimi değerleri ise 335-429 mm arasında

değişmiştir. Su kullanım randımanı (WUE) ve sulama suyu kullanım randımanı (IWUE) değerleri azot

dozu ve sulama düzeyinden etkilenmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No:

Proje Başlığı GAP Bölgesi Harran Ovasında Yüzeyaltı Drenaj Sistemlerinin Tasarım

Ölçütlerinin Geliştirilmesi

Projeyi Yürüten

Kuruluş

GAP Toprak-Su Kaynakları ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Tarım Reformu Şanlıurfa Bölge Müdürlüğü

Harran Ün. Zir. Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Proje Yürütücüsü Abdullah Suat NACAR

Yardımcı

Araştırmacılar

Dr. Veli DEĞİRMENCİ

Prof. Dr. İdris BAHÇECİ

Dr. Meral TAŞ

Abdullah ŞAKAK

Hüseyin GÜNGÖR

Ramazan ERDEM

Başlama- Bitiş

Tarihleri

20014-2019

Projenin Bütçesi: 2016:5000 TL 2017:5000 TL2018:5000 TL

Toplam: 500000 TL

Proje Özeti:

Enstitü sahasında yürütülen deneme 3 farklı bileşenden oluşmaktadır.

D-1- Farklı dren aralıklarının sulama etkinliği, verim ve toprak tuzlanması üzerine etkilerinin

belirlenmesi:

D-2. Sabit su tablası derinliğine göre belirlenen dren aralıkları,

D-3. Zarf malzemesi seçenekleri

2014 yılında TRGM tarafından inşaatı yapılan proje de 2016 yılında da proje gereği

tabansuyu ve tuzluluk gözlemleri alınmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER

TARLA BİTKİLERİ MERKEZ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ



Proje No: TAGEM/TBAD/13/A12/P05/002

Proje Başlığı İç Anadolu Bölgesi koşullarında AquaCrop modeli kullanılarak farklı sulama ve ekim zamanlarında buğdayın verim tahmini



Proje Yürütücüsü Ziraat Yük. Müh. Belgin SIRLI

Yardımcı Araştırmacılar Prof..Dr. Sema KALE, Dr. Hakan YILDIZ, Dr. Nihal CEYLAN,

Metin AYDOĞDU

Başlama-Bitiş Tarihleri Ekim 2014- Ocak 2018


2015: 34000 2016: 19500 2017: 11500 Toplam : 65.000 TL

Proje Özeti : Bu çalışma ile Orta Anadolu şartlarında farklı sulama ve ekim zamanlarına bağlı olarak buğdayın verim tahmininde Aquacrop modelinin kullanılması amaçlanmıştır. Projenin yürütüldüğü deneme alanına ait iklim, toprak, sulama, bitki ve çevre parametrelerine ilişkin girdiler modele girilmiş ve 2015-2016 buğday gelişme dönemi için tahmin yapılmıştır. Deneme konularına göre simülasyonlar yapılmış ve tahmin edilen biokütle, dane verimi ve bitki örtü yüzdesi sonuçları ile deneme alanında ölçülen gerçek değerler karşılaştırılmıştır. 2015-2016 bitki gelişim periyodunda 16 Ekim 2015 tarihinde normal ekim ,9 Kasım 2015 tarihinde ise geç ekim konularına dair ekimler yapılmıştır. Bitki gelişme dönemi içerisinde kaydedilen ekilen tohum miktarı, çiçeklenme, sararma ve olgunlaşma dönemleri gibi bitki fenolojik dönemlerine ait parametreler bitki girdileri olarak kullanılmıştır. Deneme alanına ait toprak özellikleri modelde kullanılmıştır. Sulamalar bitki büyüme dönemlerine göre uygulanmış olup ekim, kardeşlenme, sapa kalkma dönemlerine göre parsellere farklı su uygulamaları yapılmıştır İklim verilerinden günlük maksimum ve minimum hava sıcaklığından Penman-Monteith eşitliğini ile ETo hesaplanmıştır. 50x50 cm çerçeve ile her parselde belirli aralıklarla biyokütle ölçümü yapılmıştır. Bu çerçevelerden çözünürlüğü yüksek bir fotoğraf makinesi ile fotoğraf çekilerek ile bitki örtü yüzdesi hesaplanmıştır. Modelin geçerliliğinin istatistik değerlendirmesi ölçülmüş ve tahmin edilmiş biyokütle ve dane verimi değerlerinin karşılaştırılması ile yapılmıştır. Ölçülmüş ve tahmin edilmiş değerler arasındaki ilişkinin saptanmasında ortalama mutlak sapma (α), standart hata (RMSE) ve model etkinlik katsayısı (E). kullanılarak hesaplanmıştır. 2016 yılında 12 Ekim ve 3 Kasımda yeni ekimler yapılmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER

TARLA BİTKİLERİ MERKEZ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ




Proje Başlığı Toprak Tuzluluğu ve Diğer Bazı Toprak Özelliklerinin

Mekansal Dağılımının Farklı Enterpolasyon Yöntemleri ile

Değerlendirilmesi



Proje Yürütücüsü Şeydagül ÖZDEMİR




Proje Özeti : Tuzluluk, kurak ve yarı kurak iklimin hüküm sürdüğü her ülkede olduğu gibi ülkemizde de tarım arazilerinin sürdürülebilirliği önündeki en önemli tehditlerin başında gelmektedir. Özellikle barajların tamamlanması ile birlikte artan sulamalar sonrasında verimli tarım arazilerinde tuzluluk sorunu ortaya çıkmaya başlamıştır. Uygun olmayan sulama yöntemleri ile gereğinden fazla su kullanımı, toprak yapısı, düşük yağış ve yüksek buharlaşma, kalitesiz su kullanımı gibi konular tarım arazilerindeki tuzluluğun başlıca nedenlerinden sayılabilirler. Projenin temel amaçları; Devlet Su İşlerinin (DSİ) Kırıkkale Gelingüllü, Çerikli Sulaması Planlama, Revize, Arazi Sınıflama ve Planlama çalışmalarını yaptığı sahada yer alan toprakların tuzluluk durumunun mesafeye bağlı dağılımının modellenmesi, uygun modelin belirlenmesi ile 6 farklı enterpolasyon yöntemi içerisinden en uygun tahmin yapan yöntemin seçimi ve nihayetinde arazideki tuzluluğun değişimini gösteren tuzluluk haritalarının hazırlanmasıdır. Proje sahasında tarımsal üretimi tehdit eden en önemli sorun, tuzluluk ve alkaliliktir. Delice çayının geçtiği bölgelerdeki jeolojik materyalin doğasına bağlı olarak tuz konsantrasyonunun yüksek olması, taban arazide düzenli bir drenaj sisteminin bulunmayışı ve tarımsal uygulamaların yanlışlığı arazilerde çoraklaşmaya neden olmaktadır. Bu kapsamda 2005 tarihine DSİ tarafından alınan 110 toprak örneğine ait veriler ile aynı noktalardan 10 yıl sonra alınacak toprak örneklerinin elektriksel iletkenlik ve diğer özelliklerinin mesafeye bağlı dağılımları modellenerek belirlenecek en uygun enterpolasyon yöntemi ile haritalanacaktır. Bu şekilde çalışma alanındaki tuz konsantrasyonunun zamansal değişiminin de izleneceği çalışmada, tuzluluk sorunu olan lokasyonların tespiti ve gerekli tedbirlerin alınması mümkün olacaktır. Çalışma üç iş paketi içerisinde tamamlanacaktır. İlk iş paketinde, 2005 tarihinde ilk örneklemeleri yapılan aynı noktalardan toprak örnekleri alınacak, ikinci iş paketinde bu toprak örneklerinin laboratuarda analizleri yapılacak ve son iş paketinde ise jeoistatistiksel modellemeler yapılarak alansal dağılım haritalarının yapımında kullanılacak en uygun enterpolasyon yöntemi belirlenecektir. Çalışma kapsamında toprakların alansal dağılımlarının test edilmesi için farklı enterpolasyon yöntemleri kullanılacaktır. Ters Mesafe Ağırlığı (Inverse Distance Weighting) olarak bilinen yöntemde 5 farklı üssel parametre değeri kullanılarak (IDW1, IDW2, IDW3, IDW4 ve IDW5) alansal dağılım haritaları oluşturulacak ve oluşturulan haritaların doğrulukları tahminlere ait RMSE ve MAE değeri hesaplanarak karar verilecektir. Tuzluluk dağılımları için kullanılacak diğer bir yöntem ise Spline'dir. Bu yöntemde de 5 farklı alt versiyon bulunmaktadır. Her bir alt versiyon için ayrı haritalama yapılacak

ve doğruluk ölçütleri belirlenecektir.Enterpolasyon yöntemlerinden en fazla kullanılanları Kriging yöntemleridir. Normal Kriging (Ordinary Kriging), Basit Kriging (Simple Kriging method), Universal Kriging ve Cokriging yöntemlerinin her birinde yer alan 11 adet semivariogram için ayrı ayrı hesaplama yapılacak ve haritalar hazırlanacaktır. Çalışma kapsamında her bir toprak katmanındaki tuzluluk değeri ve diğer özellikler için 54 farklı harita hazırlanacak, bunlar içerisinden tuzluluk için en doğru olan seçilecek ve bu haritalar kullanılarak alanda tuzluluk açısından problem olan sahalar belirlenecektir. Bu çalışma sonucu elde belirlenecek enterpolasyon yöntemi benzer ekolojilerde tuzluluk haritalarının hazırlanmasında güvenle kullanılabilecektir. Elde edilen haritalar sorunlu alanların belirlenmesine imkan tanıyacağı gibi, alanda tuzluluğun zamansal değişiminin izlenmesini de mümkün kılacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No

Proje Başlığı

Çukurova Koşullarında Kısmi Kök Kuruluğu(PRD) ile

Geleneksel Kısıntılı Sulama Programlarının Karpuz Verim

ve Kalite Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Tarsus Toprak

ve Su Kaynakları Lokasyonu


Proje Yürütücüsü Yük. Zir. Müh. Gülşen DURAKTEKİN



Zir. Yük. Müh.Veysel ARAS


Zir. Yük. Müh. Günsu ALTINDİŞLİ ATAĞ



Zir. Yük. Müh. Mete ÖZFİDANER

Zir. Yük. Müh. Orhan Kara

Gıda Müh. Çağlar EROĞLU

Zir. Yük. Müh. Osman UYSAL

Zir. Yük. Müh. Bülent ALTAN



Proje Özeti : Çalışmanın temel amacı, Çukurova bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen

karpuzda farklı sulama programlarının verim ve kalite üzerine etkilerini saptamak, verim ve

kalitenin arttırılmasında gerekli en uygun sulama programını geliştirmektir. Araştırmada üç

farklı sulama aralığı (4,8 ve 12 gün) ana konuları; altı farklı sulama düzeyi (Tam sulama-TS,

kısıntılı sılama KS-75, kısıntılı sulama KS-50, PRD-100, PRD-75, PRD-50) ise alt parselleri

oluşturmaktadır. Araştırma tesadüf blokları bölünmüş parseller deneme deseninde üç

yinelemeli olarak yürütülmüştür. Elde edilecek verilerden yararlanılarak maksimum faydayı

sağlayacak sulama programı hazırlanacaktır. Bu proje ile Çukurova bölgesinde tam,

geleneksel ve kısmi kök kuruluğu kısıntılı sulama stratejileri altında karpuz su-verim

ilişkilerinin belirlenmesi, bitkiye dayalı sulama programlarının oluşturulması (yaprak su

potansiyeli), birim sulama suyu ile daha fazla kaliteli ürünü verebilecek sulama

programlarının saptanması amaçlanmıştır.

2016 yılı çalışma takvimine bağlı olarak gerekli arazi hazırlığı yapılmış olup projeye ilişkin

gözlem ve ölçümler alınmıştır. Elde edilen veriler değerlendirilerek istatiksel analizler

yapılmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER

TOPRAK SU VE ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE





Proje Başlığı

Kısıntılı Sulamanın Havucun Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkisi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Mehmet Ali DÜNDAR

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Arzu GÜNDÜZ, Dr. Şerife ÇAY, Mustafa BAĞCI, Erdal

GÖNÜLAL, Prof. Dr. Ramazan TOPAK, Prof. Dr. Önder

TÜRKMEN

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/ 02/ 2015 – 31/ 12/ 2016

Projenin Toplam

Bütçesi:

2015: 27.500 TL 2016: 21.000 TL

Toplam:48.500 TL

Proje Özeti

Havuç, ülkemizin belirli bölgelerinde ve özellikle Konya bölgesinde kayda değer miktarlarda

üretilen ve ihraç edilen önemli bir tarım ürünüdür. Vitamin ve mineral gibi insan sağlığı için faydalı

içeriğe sahip olan havuç, taze olarak tüketilmesinin yanı sıra hazır gıdalarda ve sanayide yoğun

olarak kullanılmaktadır. Konya ve bölgesi gibi kurak ve yarı kurak bölgeler için su kaynakları gün

geçtikçe kritik önem kazanmaktadır. Buna karşın bu bölgelerde verimli ve kaliteli üretimin

yapılabilmesi için de su vazgeçilmez bir faktördür. Ülkemiz havuç üretiminin yaklaşık %59’u

Konya ve yöresinde üretilmektedir. Bu nedenle, bölgemiz çiftçisi için önemli bir gelir kaynağı olan

havucun, su kaynaklarını koruyarak verimli ve kaliteli üretiminin sağlanması, bölge ekonomisi için

hayati öneme sahiptir. Bu çalışmada, farklı su düzeylerinin havuç bitkisinin verimi ve kalitesi

üzerine etkisi araştırılmaktadır. Araştırma 4x4 Latin Karesi deneme desenine göre planlanmış ve

Nantes çeşidi turuncu havuç (Daucus carota L.) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırma; 0-60 cm

toprak derinliğindeki elverişli nemin %50’si tüketildiğinde tarla kapasitesi düzeyine ulaştırılacak

miktarda sulama suyu uygulaması (%100) ile % 80, % 60 ve % 40’ı olmak üzere dört konudan

oluşmuştur. Sulamalar, damla sulama sistemi ile yapılmıştır. Araştırma konularının, havuç

bitkisinde; toplam kök verimi, ortalama kök ağırlığı, kök çapı, kök uzunluğu, bitki boyu, toplam

kuru madde, suda çözünebilir kuru madde, beta karoten, toplam şeker, titrasyon asitliği, pH ve

meyve rengi gibi parametreler üzerine etkisi araştırılmaktadır. Ayrıca; su kullanma etkinliği

(WUE), sulama suyu kullanma etkinliği (IWUE), su tüketimini karşılama yüzdesi (Irc) ve verim

tepki faktörü (ky) gibi sulama ile ilgili konular araştırılmaktadır.

DEVAM EDEN PROJELER

TOPRAK SU VE ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE




Proje No: TAGEM/ TSKAD/15/A13/P02/08

Proje Başlığı

Konya Koşullarında Ayçiçeğinin Su-Verim İlişkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müd.

Proje Yürütücüsü Dr. Arzu GÜNDÜZ

Yardımcı Araştırmacılar Mehmet Ali DÜNDAR, Dr. Oğuz GÜNDÜZ, Dr. Şerife ÇAY,

Mustafa BAĞCI, Zeynep KANAT, Osman ÇAĞIRGAN

Başlama- Bitiş Tarihleri Başlama: 01/01/2015 Bitiş: 31/12/2016

Projenin Toplam

Bütçesi:

2015:50 .000TL 2016:30.000TL

Toplam:80.000TL

Proje Özeti: Ayçiçeği Dünyanın çeşitli bölgelerinde yetiştirilen ve çeşitli şekillerde tüketilen

önemli bir yağ bitkisidir. Ayrıca Türkiye’de de yağ sanayinin en önemli hammaddelerinden birisini

ayçiçeği oluşturmaktadır. Türkiye’de yağlık ayçiçeği ekim alanları günümüzde yıllık 650.000 –

700.000 hektara ulaşmış olup Konya ili ve çevresinde 2008’den beri ayçiçeği ekim alanları % 425

lik artışla 14.000 hektardan 60.000 hektara yükselmiştir(TÜİK 2013).

Son yıllarda, ayçiçeği üretiminin tüketimi karşılamadaki payının gittikçe azaldığı dikkati

çekmektedir. Bu üretim yetersizliğinin en önemli nedenlerinden biri, ayçiçeği üretiminde bir çok

verimlilik sorunlarının çözümlenememiş olmasıdır. Her yıl önemli miktarda yağlı tohum ve ham

yağ ithal edilen ülkemizde ayçiçeği gibi önemli bir yağ bitkisinde hala büyük bir oranda kuru tarım

yapılması en önemli verimlilik sorunu olarak görülmektedir. Zira, ayçiçeğinde, sulama ile %100

oranında ve hatta daha fazla oranda verim artışı sağlamak mümkündür. Bu nedenle, iyi bir üretim

planlaması ile ayçiçeğinin sulu alanlara taşınması önemli miktarda verim artışı sağlayacaktır.

Bu çalışma ile Konya ilinde ayçiçeği bitkisinde damla sulama yöntemiyle farklı gelişme

dönemlerinde yapılan sulamaların verim ve kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Bitkilerin değişik büyüme dönemlerinde su eksikliğine olan tepkisi farklı olmaktadır. Bundan

hareketle suyun en etkin kullanımını sağlayacak sulama programın oluşturulabilmesi için, ayçiçeği

su-verim ilişkilerinin mutlaka bilinmesi gerekmektedir. Bu araştırmadan elde edilecek su üretim

fonksiyonları ile kısıntı programları oluşturulabilecektir. Bu amaçla ayçiçeğinin vejetasyon

boyunca farklı gelişme dönemlerinde (tabla oluşumu, çiçeklenme ve dane oluşumu dönemlerinde)

uygulanan değişik seviyelerdeki (%100, %75, %50, %25 ve şahit) sulama suyu miktarlarına ilişkin

ve mevsimlik su üretim fonksiyonları belirlenmeye çalışılmıştır. 3 tekerrürlü yürütülen denemede

kısıtlarla birlikte 17 sulama konusu ele alınmıştır.

.

DEVAM EDEN PROJELER

ATATÜRK BAHÇE KÜLTÜRLERİ MERKEZ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ




Proje Başlığı

Yalova Ekolojik Şartlarında Patlıcanın (Solanum melongena L.)

Farklı Dönemlerde Uygulanan Sulama Programlarının Vegetatif

Gelişme, Meyve Kalitesi ve Verim Üzerine Etkileri


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi BURSA

Proje Yürütücüsü Gülşah ÜĞLÜ

Yardımcı Araştırıcılar Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ (Danışman),

Dr. İbrahim SÖNMEZ,

Dr. Barış ALBAYRAK,

Dr. Seçil ERDOĞAN


Projenin Toplam

Bütçesi:

2018: 20.000 TL 2019: 20.000 TL

Toplam : 80.000 TL

Proje Özeti: Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne ait arazide dört yıl

süreyle (2015-2018) yürütülen iki aşamalı gerçekleştirilen çalışmada, Yalova koşullarında açık alan

yetiştiriciliğinde damla sulama yöntemi ile sulanan Pala49 patlıcan (Solanum melongena L.)

bitkisinde su-verim ilişkilerini belirlemek amacıyla toprak su içeriğine dayalı tam su, farklı

düzeylerde kısıntılı su ve susuz uygulamalarını kapsamaktadır.

I.aşamada, dört farklı vejetasyon döneminde onaltı farklı konuda (fide, tam çiçeklenme, ilk

meyve görülme ve hasat) uygulanan susuz ve su uygulamalı konuların vejetatif gelişme, meyve

kalitesi ve verim üzerine etkileri belirlenmektedir.

Çalışmanın ikinci yılının sonunda gözlenen parametrelerde (vejetatif gelişme, meyve

kalitesi ve verim) optimum değerleri veren parsel ya da parseller seçilerek çalışmanın II.kısmına

geçilecektir. II.Aşamada, seçilen üstün parsel üzerinde üç farklı kısıtlı sulama konusunun (%25,

%50 ve %75) vejetatif gelişme, meyve kalitesi ve verim üzerine etkilerini belirleyerek, kısıtlı su

koşullarında patlıcanda uygulanacak optimum sulama suyu miktarı ve programı belirlenecektir. Her

iki aşamada da sulamaya topraktaki yarayışlı su %50’ye düştüğünde başlanmaktadır.

Çalışmada infrared termometre başta olmak üzere psikrometre termometre, nötronmetre ve

spektrofotometre cihazlarından yararlanılarak bitkiler, ölçüm ve örnekleme yolu ile izlenmektedir.

Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmaktadır.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı

Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Silajlık Mısırın Verimi ve Su

Kullanımı Etkinliği Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Mesut Cemal ADIGÜZEL–Ziraat Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Zinnur GÖZÜBÜYÜK – Ziraat Yüksek Mühendisi

Erdal DAŞCI– Ziraat Yüksek Mühendisi

Dr. Kevser KARAGÖZ– Ziraat Yüksek Mühendisi

Prof. Dr. Üstün ŞAHİN*–Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Öğretim Üyesi

Doç. Dr. Fatih KIZILOĞLU*–Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Mustafa TAN* Tarla Bitkleri Bölümü Öğretim Üyesi

Yrd. Doç. Okan DEMİR*–Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi

Dr.Ali İbrahim AKIN - TAEK


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015 :30000 TL 2016 :20000 TL) 2017 :14000 TL

Toplam: 64000 TL

Proje Özeti

Bu çalışmada, değişik toprak işleme-ekim yöntemleri kullanılarak yetiştirilen ve farklı düzeyde

sulama suyu uygulanan, silajlık mısırın su verim ilişkileri ile verim-kalite parametrelerindeki değişimin

belirlenmesi amaçlanmıştır. Ilıca deneme istasyonunda üç yıl süreyle yürütülecek olan bu deneme üç

farklı toprak işleme-ekim (T1: Geleneksel toprak işleme, T2: Doğrudan ekim (No-Till) ve T3: Azaltılmış

toprak işleme), dört farklı su uygulama düzeyini (I1: 1,00 (kontrol), I2: 0,75 I3: 0,50 ve I4: 0,25) içeren

konular oluşturulacaktır. Değişik toprak işleme-ekim yöntemleri ile yetiştirilecek olan silajlık mısıra

uygulanan farklı düzeydeki sulama uygulamalarının verim ve kalite parametrelerindeki değişime etkisi

irdelenecektir.

Sulama uygulamaları damla sulama sistemiyle yapılacaktır. Deneme parsellerine uygulanacak su

miktarlarını belirlemek amacıyla, nötron metre ile toprak nemi izlenecek, kontrol parsellerindeki (I1)

yarayışlı nem kapasitesi %50 düzeyine ulaşınca sulamalar yapılacak ve üç farklı düzeyde su kısıtı

uygulanacaktır. Toprak profilindeki mevcut su miktarlarını ölçmek amacıyla, ana konulardaki alt

parsellere birer adet nötron metre tüpü kullanılarak nem takibi yapılacaktır. Elde edilen değerler bitki

su tüketiminin belirlenmesinde kullanılacaktır. Nem takibi toprağın 0-30, 30-60 ve 60-90 cm

derinliklerinde ölçülecek, derine sızma ise 120 cm derinlikten ölçülen değerler ile belirlenecektir.

Deneme sonucunda, sulama suyu, bitki su tüketimi ve verim değerleri birbirleriyle

ilişkilendirilerek su üretim fonksiyonları elde edilecektir. Ayrıca, yöre toprakları için farklı toprak

işleme-ekim konusunda da önerilerde bulunulacaktır. Class A pan buharlaşma kabı ile yapılacak

ölçümlerle ilişkilendirilecek olan mısır bitkisinin su tüketimlerinden hareketle yörede silajlık mısır

bitkisi için sulama programı oluşturulmasına yardımcı olmak amacıyla, yöre için en uygun Kcp (bitki-

pan katsayısı) belirlenecektir.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje No: TAGEM/TSKAD/15/A13/P-O2/11

Proje Başlığı

Çeltik (Oryza sativa L.) Yetiştiriciliğinde Bitki Su Tüketimi

Bileşenleri ile Su-Üretim Fonksiyonlarının Farklı Sulama Yöntemleri

Altında Belirlenmesi



Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Selçuk ÖZER

Yardımcı Araştırmacılar Prof.Dr. Yeşim AHİ


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015:50000 TL 2016:20000 TL 2017: 20000 TL

Toplam: 90000 TL

Proje Özeti

Yürütülen bu çalışmada, insan beslenmesinde ve Trakya tarımında önemli bir yere sahip olan

çeltik bitkisinde farklı sulama yöntem uygulamaları yapılmış ve yapılan uygulamaların sonucunda

su-verim-kalite ilişkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla denemede damla sulama,

yağmurlama sulama ve tava sulama olmak üzere üç farklı sulama yöntemi kullanılmış ve her üç

yöntemde de iki farklı sulama suyu (I1 ve I2) uygulaması yapılmıştır.

Damla sulama yönteminde, I1 sulama konusunda uygulanan sulama suyu 1243 mm, I2

konusunda uygulanan sulama suyu miktarı 868 mm iken elde edilen verimler sırasıyla 6,14 t ha-1 ve

3,66 t ha-1, yağmurlama sulama yönteminde, I1 sulama konusunda uygulanan sulama suyu 1243

mm, I2 konusunda uygulanan sulama suyu miktarı 868 mm iken elde edilen verimler sırasıyla 5,01

t ha-1 ve 3,29 t ha-1, alternatif tava yönteminde, I1 sulama konusunda uygulanan sulama suyu 1299

mm, I2 konusunda uygulanan sulama suyu miktarı 884 mm iken iken elde edilen verimler sırasıyla

7,16 t ha-1 ve 3,79 t ha-1 olarak elde edilmiştir. Çiftçi uygulaması olarak kullanılan devamlı sulama

(tavalarda 5 cm su yüksekliği) konusunda 1939 mm su uygulanmış, buna karşın 7,58 t ha-1 verim

elde edilmiştir.

Deneme sonuçları verim, sulama suyu miktarları, enerji, ilk yatarım masrafları ve tarımsal

girdiler ekonomik açıdan değerlendirildiğinde hektar başına en yüksek net gelirler 6723 TL ha-1

alternatif tava sulama ve 6744 TL ha-1 ile Geleneksel Tava sulama konularından elde edilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER






Proje Başlığı

Tokat Kazova Yöresinde Damla Sulama Sistemlerinin

Performansının Değerlendirilmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Yaş Meyve ve Sebze Üreticileri Birliği

Proje Yürütücüsü Oğuzhan AYDIN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. İ.Kürşat ÖZYURT, Dr. Gülçin ALTINTAŞ, Murat BAL, Burhan

AKKURT


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015:4.600 TL 2016:6.100 TL

Toplam:10.700 TL



miktarda uygulanması esastır. Bu koşul ancak doğru sulama yöntemi seçimi ile gerçekleşebilir.

Sulama sisteminin doğru projelendirilmesi, uygulanması ve bu sistemin performansının istenen

ölçütlerde olması, doğru sulama yönteminin seçimi kadar önemli bir konudur. Uygulanan sudan

bitkinin yararlanma oranının bilinmesi için sulama sistemleri ve yöntemleri değerlendirilmelidir.

Bu amaçla kullanılan ölçütler; suyun nerede ve nasıl kaybolduğunun ortaya çıkarılmasına hizmet

ederler. Böylelikle sulama sisteminde kullanılan sulama suyu kayıplarının azaltılmasına yönelik

alınacak önlemlere ışık tutarlar.

Damla sulama sistemleri laboratuvar koşullarında yüksek performans gösterebilen ancak tarla

koşullarında çeşitli değişkenlerin devreye girmesiyle bu performansından kayıp yaşayan

sistemlerdir. Bu nedenle damla sulama sisteminin iyileştirilmesi ve yeni sistemlerin planlanması

için en iyi yol var olan sistemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesidir.

Projenin ikinci yılı olan 2016 yılında, Tokat Kazova yöresinde meyve üretiminde damla sulama

yöntemi uygulayan 5 adet işletmede, performans ölçütlerinden; Damlatıcı debi değerleri ve

değişimleri, Laterallerdeki basınç değişimleri, Ortalama uygulama derinliği (Daw), Dağılım

türdeşliği (EU),Alt çeyrekte potansiyel uygulama randımanı (PELQ), Alt çeyrekte gerçek uygulama

randımanı (AELQ) hesaplanmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER

EĞİRDİR MEYVECİLİK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ




Proje Başlığı Dönemsel Kısıtlı Sulama Uygulamalarının Kirazda Verim, Kalite ve

Depolama Üzerine Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Proje Yürütücüsü Zir. Yük. Müh. Halit YILDIZ

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Cenk KÜÇÜKYUMUK- Zir. Yük. Müh. İsmail DEMİRTAŞ-

Dr. Hasan Cumhur SARISU- Zir. Yük. Müh. F. Pınar ÖZTÜRK


Projenin Toplam Bütçesi 2015-40.000 TL. 2016-10.000 TL. 2017-10.00TL.

Toplam: 60.000TL.

Proje Özeti

Günümüzde su, yoğun biçimde tarımsal amaçlı kullanılmaktadır. Araştırıcılar, küresel iklim

değişikliğinin su kaynakları ve tarımsal üretim üzerinde olumsuz etkileyeceğini bildirmişlerdir. Bu

nedenle insanlar, su kaynaklarının gelecekte daha kıt ve daha pahalı olacağından birim sulama suyuna

karşılık daha fazla verim almak için daha çok çalışacaklardır. Yani mevcut su kaynaklarının dikkatli,

başka bir deyişle, mevcut suyun daha verimli kullanılması gerekmektedir. Günümüz meyve

yetiştiriciliğinde, su kullanım etkinliğini artırmaya yönelik farklı sulama stratejileri uygulanmaktadır.

Belirli fenolojik dönemlerde yapılan kısıntılı su uygulamaları bunlardan birisidir.

Meyve çapı, kirazın pazarlanmasında öne çıkan önemli faktörlerden biridir. Sulama, tek başına

verim ve meyve kalitesini artıran bir uygulama olmasının yanı sıra diğer tarımsal uygulamaların da

etkinliğini artırır.

Bu projenin amacı, Gisela 6 anacı üzerine aşılı 0900 Ziraat kiraz çeşidinde hasat öncesi ve

sonrası dönemlerde yapılan kısıntılı sulama uygulamalarının vejetatif gelişme, verim, meyve kalitesi

ve depolama üzerine etkilerin belirlenmesidir. 2015-2017 yılları arasında 3 yıl süreyle yürütülecek

olan bu çalışma, 6 farklı sulama konusundan oluşacaktır. Uygulamaların ağaçlarda oluşturacağı

stresin etkilerinin belirlenmesi için yaprak su potansiyeli ve stoma iletkenliği de ölçülecektir. Bunlara

ek olarak, hasat sonrası depolama üzerine etkileri incelenecektir. Proje sonunda tüm uygulamalara ait

üretim maliyetleri de belirlenecektir.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje No:

Proje Başlığı

Şanlıurfa Koşullarında Tartılı Lizimetre İle Çim Bitkisinin Su

Tüketiminin Ölçülmesi ve Tahmin Yöntemleri İle Karşılaştırılması


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Harran Ün. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Çukurova Ün. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

19 Mayıs Ün. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Proje Yürütücüsü Abdullah Suat NACAR

Yardımcı Araştırmacılar Meral Taş, Veli Değirmenci, Mehmet Sami NACAR, Akın ÜN,

Prof. Dr Rıza Kanber, Prof. Dr Mustafa Ünlü, Yrd. Doç. Dr Ali Fuat

Tarı, Doç. Dr. Eyyüp Selim KÖKSAL


Projenin Toplam

Bütçesi:

361.000 TL

Proje Özeti Proje Özeti: Bu çalışma ile bölgede yaygın olarak üretimi yapılan bitkilerin Bitki Su

Tüketimlerinin(evapotranspirasyon), doğrudan ölçülmesini sağlamak, Evapotransirasyonu dolaylı

olarak ölçen veya tahmin eden ampirik yöntemlerle karşılaştırma yapmak ve bölge koşullarına

uygun ampirik yöntemleri belirlemektir.

Lizimetreler, bitki su tüketimine ilişkin bilgilerin toplanmasından başka, meteorolojik

yöntemlerin uygunluğunun kontrolü ve bitki su tüketiminin belirlenmesinde kullanılan ampirik

formüllerin kalibrasyonu için oldukça büyük bir öneme sahiptirler

Çalışmada 2mx2mx2m boyutlarındaki bir tartılı lizimetre yapılarak, sistem yerleştirildikten

ve sıfırlama testleri yapıldıktan sonra lizimetre tankları, Eto (yonca bitkisi kıyas bitki su tüketimi)

değerlerinin ölçülmesi için kullanılacaktır. Bu amaçla lizimetre alanına yonca ekilecek ve referans

bitki su tüketimi hesaplanacaktır. Lizimetrelerde ölçülen yonca bitkisine ilişkin su tüketimi (Eto)

saatlik veya günlük değerleri kullanılarak yöreye en uygun kıyas bitki su tüketimini (yonca) veren

model veya modeller saptanacaktır. Başka bir deyimle modeller kalibre edilecektir. Böylece bölge

iklimine en uygun Et modelinin geliştirilmesine çalışılacaktır. Böylece, hem yonca kıyas su

tüketimini veren ve dünyada yaygın biçimde kullanılan veya üzerinde tartışılan matematiksel

modellerden en uygun olanı veya olanları seçilecektir.

2016 yılı sonunda lizimetrenin inşaatına başlanmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı Damla Sistemlerinde Kullanılan Farklı Filtre Tiplerinin

Değişik Su Kaynakları Koşullarında Performanslarının

Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen Kuruluş Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve

Sulama Bölümü

Proje Yürütücüsü Zir.Yük.Müh. Alper BAYDAR

Yardımcı Araştırmacılar Zir.Yük.Müh. Mete Özfidaner, Zir.Yük.Müh. Orhan Kara

Dr. Yusuf Tülün, Zir.Yük. Müh. Mehmet Yıldız, Dr.Yeşim

Bozkurt Çolak, Zir.Yük.Müh. Çiğdem Boydak, Prof.Dr.

Mustafa Ünlü

Başlama-Bitiş Tarihleri 15.06.2014 – 15.06.2016

Projenin Toplam Bütçesi 2014: 65.750TL, 2015: 6350 TL, 2016: 6450 TL, 2017:

4000 TL,

TOPLAM: 82.550 TL

Proje Özeti

Damlatıcıların tıkanıklığı ve kullanılacak olan filtrelerin türü su kaynağının yapısına

göre değişmektedir. Filtreleme mekanizması iki şekilde tarif edilebilir. Bunlardan birincisi

tutulması gereken materyal çapının filtrenin porlarından geçemeyecek kadar büyük olması,

diğeri ise partiküllerin filtre elementinin porlarından daha küçük olmasıdır. Birinci prensip

disk ve elek filtrelerde ikinci prensip ise kum filtrelerinde günümüzde yoğun olarak

kullanılmaktadır. Projenin amacı; damla sulama sistemlerinde kullanılan farklı filtre

tiplerinin değişik su kaynakları kullanılarak performanslarının araştırılmasıdır.

Araştırmanın ilk yılında yapılan uygulamalar sonucunda en yüksek filtre süzme

randımanı %99.64 ile hidrosiklon+disk filtre ile elde edilmiştir. Daha sonra randımanlar

sırası ile %99.54 sadece kum-çakıl filtre ve %99.45 ile hidrosiklon+kum-Çakıl+disk filtre

kombinasyonunlarından elde edilmiştir. Aynı zamanda filtrelerin yıkama basınçları proje

kapsamında belirlenmiştir. Sonuçlara göre en fazla basınç kayıpları kum çakıl filtrelerin

temizlenmesinde 0.6 bar olarak belirlenmiştir. Diğer tüm kombinasyonlarda 0.2 bar basınç

kaybı yaşanmıştır.

Araştırmanın ikinci yılında arazide montajlar yapılmış ve ölçümler alınmıştır.

Laboratuvar ortamında filtre edilen sedimentlerin hesaplanmasına devam edilmektedir.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı Karık ve Damla Sulama Yöntemlerinde Farklı İşletim

Tekniklerinin Buğdayın Verim ve Su Tasarrufuna Etkisi



Proje Yürütücüsü Dr. Veli DEĞİRMENCİ - Zir.Yük.Müh

Yardımcı Araştırmacılar Abdullah Suat NACAR - Zir.Yük.Müh

Dr. Meral ANLAĞAN TAŞ - Zir.Yük.Müh.

Ali İLKHAN - Zir.Yük. Müh.

Mehmet Sami NACAR



Proje Özeti

Bu çalışmada GAP bölgesinde buğdayda damla ve karık sulama ve yarı ıslatmalı

sulama(YIS) işletim sisteminin verim ve su tasarrufuna etkisi belirlenmiştir. Deneme

konuları; Damla sulamada; D1: Damla sulama yöntemi ile tüm laterallerin sulanması, D2 :

D1 konusuna uygulanacak suyun %50 mevsim boyunca dönüşümlü olarak bir lateralden

verilmesi, Karık sulamada K1 : Karık sulama yöntemi ile sulama tüm karıkların

sulanması, K2: K1 konusuna uygulanacak suyun %50 mevsim boyunca dönüşümlü olarak

bir karıktan verilmesi. dönüşümlü olarak bir karıktan verilmesi. Buğday sulamasında konu

önerilmesi durumunda verim açısından değerlendirildiğinde karık ve damla sulamada her iki

karığın ve laterellerin, sulandığı konu önerilir. Ancak sulama suyu ve su kullanım etkinliği

düşünüldüğünde ise karık ve damla sulamasında yalnızca bir karığın yada laterelin sulandığı

konular önerilir.

DEVAM EDEN PROJELER






Proje Başlığı

Aspirde Tamamlayıcı Sulamanın Etkili Dönemlerinin Belirlenmesi


(TGSKMAE)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Yürütücüsü Kadri AVAĞ

Yardımcı Araştırmacılar Ceren GÖRGİŞEN, Tuğba YETER, Gonca Karaca BİLGEN, M.

Hilmi SEÇMEN, Ödül ÖZTÜRK, Dr. Suay BAYRAMİN


Proje Bütçesi: 2014: 5.000, 2015: 5.000, 2016: 5.500

Toplam: 15.500

Proje Özeti

Kısıntılı sulama programlarının bitkilerin suya daha duyarlı oldukları dönemlerde

uygulanması sulama suyu yönetiminde en doğru yaklaşım olarak ağırlık kazanmaktadır.

Tamamlayıcı Sulama (TS) kavram olarak kuru şartlarda yetiştirilen bitkilerde yağışa destek olarak

az miktarda sulama suyu uygulanarak verimde önemli artışların sağlanmasını ifade etmektedir.

Bu çalışmada; Ankara koşullarında aspir bitkisinde tamamlayıcı sulamanın etkili

dönemlerinin belirlenmesi amacıyla tarla denemesi yürütülmüştür. Kurak bölgelerde bitkilerin

yetişme dönemlerinde doğal yağışların yetersiz olması durumunda sulama yapılması, yeterli

miktarda ve kalitede ürün alınabilmesi için mutlak gereklidir.

Aspir tarımında en kritik dönemler sapa kalkma dönemi ve çiçeklenme ve dane dolum

dönemleri olduğu bildirilmektedir. Bu dönemlerde, eğer havalar çok kurak giderse ve toprakta

bitkiler için nem yetersiz ise, ek sulamalar verimi arttıracaktır. Fenolojik dönemler aynı zamanda

sulama açısından kritik dönemler olup deneme konuları ona göre belirlenmiştir. Araştırma, tesadüf

bloklarında bölünmüş parsellerde, 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Ana konular; sapa kalkma

dönemi(F1), çiçeklenme dönemi(F2) ve dane dolum dönemi(F3) olmak üzere 3 ana konudan

oluşmuştur. Alt deneme konuları ise; etkili kök derinliğinde faydalı suyun tamamı(S1), etkili kök

derinliğinde faydalı suyun %50’si(S0.5) yağışa dayalı su (S0) olmak üzere 3 alt deneme konularından

oluşmuştur. Denemede dinçer aspir çeşidi ekilmiştir. Sulama suyu hesaplanması nötronmetre cihazı

ile yapılmıştır. Denemenin I. ve II. yıllarında aspir bitki su tüketimi, su kullanım etkinliği, verim,

kalite analizleri ve fenolojik gözlemler (Bitki boyu, yan dal sayısı, tabla sayısı, çiçeklenme gün

sayısı, olgunlaşma gün sayısı, bitkide tane verimi, bin dane ağırlığı ve yağ oranı) açısından

değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Aspir, tamamlayıcı sulama, verim

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı

Otomasyon ve Yapay Sinir Ağlarının Sera Domates Sulamasında

Kullanımı

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü

Menemen/ İzmir

Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Tolga ALTAY

Yardımcı

Araştırmacılar

Prof. Dr. İ.Hakkı TÜZEL, Arş. Gör. Ulaş TUNALI, Doç. Dr. Gölgen

B. ÖZTEKİN, Dr. Funda KIDOĞLU, Dr. Nil KORKMAZ,

Mehmet GÜNDÜZ, Oğuz Fehmi ŞEN.

Başlama- Bitiş

Tarihleri 2013 – 2016

Projenin Toplam

Bütçesi:

93.450 TL

(2013 : 54.750 TL., 2014 : 14.750 TL., 2015 : 14.750 TL., 2016 :

9.200 TL.)

Proje Özeti

Araştırma Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezinin (UTAEM) araştırma alanında

bulunan serada, tek ürün yetiştirme tekniği koşullarında yürütülmüştür. Toprakta, domatesin

bitkisel materyal olarak kullanıldığı çalışmada sulama konuları; S1 (Tam sulama konusunda); 0-

30 cm toprak derinliğindeki elverişli nemin %15’i tüketildiğinde sulamalara başlanmış ve 0-60

cm derinlikteki eksik nem tarla kapasitesine tamamlanmıştır. S2, S3 ve S4 konularında; sırasıyla

0-30 cm toprak derinliğindeki elverişli nemin % 30 , % 45 ve % 60’ı tüketildiğinde sulamalara

başlanmış ve 0-60 cm derinlikteki kullanılabilir nem düzeyinin %15’i kadar su uygulanmıştır.

Araştırma tesadüf bloklarında 3 tekerrürlü olarak düzenlenmiştir. Araştırmada damla

sulama yöntemi kullanılarak, sulamaların zamanlamasında bitki kök bölgesine yerleştirilen

toprak nem algılayıcılarından (sensör) yararlanılmıştır.

Araştırmada, sera domates yetiştiriciliğinde verim ve kalite yönünden, otomasyona dayalı

en uygun sulama programının saptanması, farklı sulama programları altında bitki su tüketim

değerlerinin belirlenmesi ve verimlerin karşılaştırılması amacıyla; sensörlerden elde edilen

verilerle bitki su tüketimleri hesaplanmış, yetiştirme sezonunun başından itibaren 15 günde bir

her tekerrürden seçilen örnek bitkilerin yaprak eni-boyu, çapı ve boyları ölçülmüştür. Ayrıca 3.

ve 5. salkımdan alınan meyveler ile kalite analizleri gerçekleştirilmiştir.

Ayrıca, bitki su tüketimini tahmin eden model yapılarının belirlenmesi için yapay sinir

ağları tekniği kullanılarak bitki su tüketimlerinin tahmin edilmesi ve en uygun model yapılarının

saptanması için gerekli çalışmalar yapılmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı Kesme Çiçek Gül Yetiştiriciliğinde Farklı Yetiştirme Ortamı ve

Sulama Suyu Tuzluluk Seviyelerinin Verim ve Kaliteye Etkisi



Proje Yürütücüsü Dr. Köksal AYDİNŞAKİR


Nazmi DİNÇ, Dr. Özgül KARAGÜZEL, Prof. Dr. Dursun

BÜYÜKTAŞ, Deniz BÖCEK,. Bayram KOLAK, Fatih Alpay

VURAN



Toplam: 28000 TL

Proje Özeti

Üç farklı yetiştirme ortamı (kokopeat+perlit: 25:75; torf+perlit: 50:50 ve torf+zeolit: 75:25) ve dört

farklı tuzluluk düzeyinin (kontrol:1.5 dS m-1, kontrol+1.5 dS m-1, kontrol+3.0 dS m-1, kontrol+4.5 dS

m-1) gülde gelişim, verim, kalite ve bitki su tüketimi üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amacıyla

yürütülen projenin 2015 yılı içerisinde aşağıdaki faaliyetler gerçekleştirilmiştir. 3 Kasım 2015-15 Eylül

2016 tarihleri arasında verim değerleri incelendiğinde, kontrol+4.5 dS m-1 (=6.0 dS/m) sulama suyu

tuzluluğu altında torf+perlit (50:50) ortamında yetiştirilen bitkilerden 8.0 adet/bitki; kokopeat+perlit

(25:75) ortamından 7.0 adet/bitki; torf+zeolit (75:25) ortamından 7.9 adet/bitki, kontrol+3.0 dS m-1

(=4.5 dS/m) sulama suyu tuzluluğu altında torf+perlit (50:50) ortamında yetiştirilen bitkilerden 10.5

adet/bitki; kokopeat+perlit (25:75) ortamından 11.2 adet/bitki; torf+zeolit (75:25) ortamından 10.2

adet/bitki, kontrol+1.5 dS m-1 (=3.0 dS/m) sulama suyu tuzluluğu altında torf+perlit (50:50) ortamında

yetiştirilen bitkilerden 13.0 adet/bitki; kokopeat+perlit (25:75) ortamından 12.6 adet/bitki; torf+zeolit

(75:25) ortamından 13.2 adet/bitki, kontrol (=1.5 dS m-1) sulama suyu tuzluluğu altında torf+perlit

(50:50) ortamında yetiştirilen bitkilerden 13.2 adet/bitki; kokopeat+perlit (25:75) ortamından 14.3

adet/bitki; torf+zeolit (75:25) ortamından 14.0 adet/bitki değerleri elde edilmiştir. Tuzluluk seviyeleri

arttıkça verim değerlerinde azalma olduğu görülmektedir. Eylül ayı başında ise 4.5 ve 6.0 dS/m

konularındaki gül fidanları tuzluluğun etkisi ile kuruduğu, 3.0 dS/m konusunda yavaş yavaş tuz

zararının kendisini gösterdiği, 1.5 dS/m konusunda ise herhangi bir zararın olmadığı tespit edilmiştir.

Denemenin ikinci yılında bitki sap uzunluğu değerleri incelendiğinde, 6.0 dS/m sulama suyu tuzluluğu

altında torf+perlit (50:50) ortamında yetiştirilen bitkilerin 60.5 cm; kokopeat+perlit (25:75) ortamından

59.7 cm; torf+zeolit (75:25) ortamından 57.2 cm, 4.5 dS/m sulama suyu tuzluluğu altında torf+perlit

(50:50) ortamında yetiştirilen bitkilerin 69.9 cm; kokopeat+perlit (25:75) ortamından 70.8 cm;

torf+zeolit (75:25) ortamından 67.8 cm, .0 dS/m sulama suyu tuzluluğu altında torf+perlit (50:50)

ortamında yetiştirilen bitkilerin 75.0 cm; kokopeat+perlit (25:75) ortamından 75.8 cm; torf+zeolit

(75:25) ortamından 77.8 cm, 1.5 dS m-1 sulama suyu tuzluluğu altında torf+perlit (50:50) ortamında

yetiştirilen bitkilerin 76.9 cm; kokopeat+perlit (25:75) ortamından 77.8 cm; torf+zeolit (75:25)

ortamından 77.2 cm bitki sap uzunluğu değerleri elde edilmiştir. İkinci yıl çalışmaları kapsamında iki

farklı tarihte (1 Nisan, 1 Eylül) konulardan alınan yaprak örneklerinde analiz yapılmıştır. Yapılan analiz

sonucunda Na ve Cl değerlerinin tuzluluk seviyesi artışına paralel olarak arttığı belirlenmiştir. Ağustos

ayı içerinde konulardaki tuz zararı daha belirgin olmaya başlamış, eylül ayında özellikle 4.5 ve 6.0 dS/m

konularındaki tuz zararı iyice kendisi göstermiştir. Bu gelişmelere dayanarak Eylül ayı sonunda araştırmanın ikinci yılı sonlandırılmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER

ATATÜRK TOPRAK SU VE TARIMSAL METEOROLOJİ




Proje No: TAGEM/TSKAD/15/A13/PO2/12

Proje Başlığı Trakya Bölgesi Su Kaynaklarının Kirlilik Durumu ve Tarımsal Açıdan

Kullanılabilirliliğinin Belirlenmesi



Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Dr. Ülviye ÇEBİ

Yardımcı Araştırmacılar Selçuk ÖZER

Yar.Doç.Dr. Cemile ÖZCAN

Yar.Doç.Dr. Ezgi TOK

Prof. Dr. Bülent ŞENGÖRÜR

Prof.Dr. Yeşim AHİ


Projenin Toplam Bütçesi 600 000,00 TL

Proje Özeti

Tüm Dünya’nın güncel sorunu olan su kirliliği Trakya Bölgesinde de sanayileşme, kentleşme

ve nüfus artışıyla paralel olarak artmış ve hızla artmaya da devam etmektedir. Aynı zamanda yoğun

ve denetimsiz su tüketimi Bölgemizdeki yer altı ve yer üstü su kaynaklarının günden güne

azalmasına neden olmaktadır.

Proje kapsamında Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne İllerinde mevcut yer altı (DSİ ve İl Özel

İdarelerine ait YAS kuyuları) ve yer üstü (baraj, göl, gölet, akarsular) su kaynakları incelemeye

alınarak suların kirlilik durumu ve sulama suyu açısından uygunluğu belirlenmektedir.

Proje 2016 yılında yürürlüğe girmiş olup 2016 yılında Edirne İli ile başlanmıştır.

Projenin ilk yılı olması sebebiyle laboratuvar cihaz bakımları, analizler için gerekli

kimyasalların temini ve analizlerin metotlarının oluşturulması zaman gerektirdiğinden su

örneklemelerine haziran ayı itibariyle başlanmıştır.

Metodoloji gereği yüzey sularının takibi on iki ay olarak planlandığından Edirne İlinin su

örneklemeleri Mayıs 2017 tarihine kadar devam edecektir ve Ocak 2017 tarihi itibariyle Tekirdağ

İli örneklemelerine başlanacaktır.

Edirne İlinde 2016 yılında 6 adet baraj, 9 adet gölet ve 6 adet dere olmak üzere toplamda 28

noktadan örnekleme yapılmıştır. Ayrıca Ergene Nehri boyunca 4 noktadan, Meriç Nehri boyunca

Meriç-Arda, Meriç-Tunca, Meriç-Ergene kesişme noktalarından da örneklemeler yapılmıştır.

Yeraltı örnekleme noktası olarak 9 YAS’dan toplamda 27 adet kuyudan örnekleme yapılmıştır.

Edirne İli yeraltı ve yer üstü su örneklemelerinde, Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliğinde yer

alan, genel kimyasal ve fiziko-kimyasal parametreler, diğer tehlikeli maddeler ve öncelikli

maddelerin analizleri yapılmıştır.

DEVAM EDEN PROJELER

ATATÜRK TOPRAK SU VE TARIMSAL METEOROLOJİ




Proje No TAGEM-TSKAD/14/A13/B02/08

Proje Başlığı Farklı Tuzluluk Düzeyindeki Sulama Sularının Serada Yetiştirilen

Domates ve Brokoli'nin Verim-Kalite Parametreleri ve Toprak Profili

Tuzluluğuna Etkisi

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Kırklareli Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Proje Yürütücüsü Dr. Ülviye KANBUROĞLU ÇEBİ

Yardımcı

Araştırmacılar

Selçuk ÖZER

Ozan ÖZTÜRK

Prof.Dr. Engin YURTSEVEN

Doç. Dr. Süreyya ALTINTAŞ

Başlama-Bitiş Tarihi 2014-2017

Projenin Toplam

Bütçesi

2014: 137150 TL, 2015:27850 TL, 2016:27850 TL, 2017:1500 TL

Toplam : 194.350 TL

Proje Özeti:

Örtü altı yetiştiriciliğinde farklı sulama suyu düzeyleri ve farklı tuz miktarları altında

yetiştirilecek domates ve brokoli bitkisinde verim-kalite özellikleri ile bitki büyüme-gelişme

parametrelerindeki değişimlerin incelenmesinde bitki ve toprak ölçümleri yapılmıştır.

Denemede ilkbahar ve sonbahar yetiştirme sezonlarında dört sulama suyu tuzluluğu (0.38,

1.1, 2.5, 5.0 dS/m) ile üç sulama düzeyi (profildeki mevcut nem düzeyinin tarla kapasitesinin %70,

%100, %130 düzeyinde sulama suyu uygulanacaktır) konuları 3 tekerrürlü olarak ele alınmıştır.

2016 yılında birinci ürün olarak domates, ikinci ürün olarak brokoli bitkisi yetiştirilmiştir.

Domates bitkisinin su tüketimi ve verim değerleri belirlenmiştir. Ayrıca meyve boyu, meyve çapı,

meyve rengi, meyve sertliği gibi fiziksel faktörlerin yanı sıra meyve püresinde suda çözünür kuru

madde, pH, EC ve titre edilebilir asitlik ölçümleri yapılmıştır.

Domates bitkisinin yaprak ve meyve aksamlarında Na, K, Ca, Mg, Cl içerikleri ile toprakta

tuz, toprak nem dağılımı, değişebilir katyonlar, SAR ile Cl değerleri belirlenmiştir. Toprakta

belirlenen bahsi geçen parametreler HYDRUS 1D modeli ile simule edilen değerler ile

karşılaştırılmıştır.

İkinci ürün olarak yetiştirilen brokoli bitkisi vejetatif gelişmesini tamamlamadığından söz

konusu bitkiye ait verilere 2017 yılında toplu sonuç raporunda yer verilecektir.

Domates bitkisinde en yüksek su tüketimi T1S3 (425 mm) konusunda olurken en düşük su

tüketimi T4S1 (220) konusunda olmuştur. T1S3 konusundan 10588 kg/da ile en yüksek verim elde

edilirken en düşük verim 5406 kg/da ile T4S1 konusundan elde edilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje No TAGEM/TSK-1102A13P02E01

Proje Başlığı Damla Sulama Sistemi ile Sulanan Haşhaşın Sulama Programının

Belirlenmesi

Projeyi Yürüten


Projeyi Destekleyen

Kuruluş -


Yardımcı

Araştırmacılar

Abdullah ALTAY (Kimyager)

Ferda ÇELİKOĞLU KOŞAR (Zir. Yük. Müh.)

Dr. Arzu BALCI KÖSE (Zir. Yük. Müh.)

Dr. Hüseyin Camcı (Zir. Yük. Müh.)

Fatih LEBLEBİCİ (Zir. Müh.)

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01.01.2011- 31.12.2014

Proje Bütçesi

2011: 13000 TL 2012: 7000 TL 2013: 7000 TL 2014: 7000

TL

Toplam : 34000 TL

Proje Özeti: Deneme Eskişehir Geçit Kuşağı Araştırma Enstitüsü Topraksu Yerleşkesi

arazisinde yürütülmüştür. Deneme de; Damla sulama sistemiyle sulanan Tınaz Tepe haşhaş

çeşidine kısıntılı sulama uygulanmıştır. Bunun sonucu verim değerlerindeki değişimlerin ve

uygun sulama programının belirlenmesi amaçlanmıştır. Sulamalara etkili kök bölgesinde

elverişli nem düzeyinin %50’ye düştüğünde başlanılmıştır. Sulamalar haftalık “Standart A

Sınıfı buharlaşma Kabı’ndan” ölçülen günlük buharlaşma miktarının, haftalık toplamının

sulama konularına göre oransal (%25, 50, 75, 100 ve Susuz) olarak uygulamalarıyla

oluşturulmuştur. Deneme; Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller deneme desenine göre 2

ana konu, 5 alt konu olmak üzere 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Ana konular:

çiçekleneme dönemine kadar sulama ve olum dönemine kadar sulama olarak belirlenmiştir.

Alt konular ise sulamasız, ölçülen buharlaşma değerlerine göre kısıntısız uygulanan tanık

konu ve tanık konunun %75-50-25’i seviyelerinde su uygulanan kısıntılı sulama konuları

şeklinde düzenlenmiştir. 2016 Yılı deneme sonuçları; konularına göre verilen sulama suyu

miktarları 8,2-216,7 mm, mevsimlik su tüketimleri 306-520 mm ve ortalama verimleri de 56-

202 kg/da olarak elde edilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER





Proje Başlığı

Samsun Koşullarında Mısırın Bitki Su Tüketiminin Landsat 8 Uydu

Görüntülerinden Tahmin Edilmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- SAMSUN

Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Yürütücüsü Mehmet TAŞAN

Yardımcı Araştırmacılar Cengiz ARTIK, Aslıhan ATİŞ, Filiz KARA, Sakine ÇETİN


Projenin Toplam

Bütçesi:

2013:78.000 TL TL 2014: 40.800 TL 2015: 15.700

Toplam: 134.500 TL

Proje Özeti Proje süresince 2014 ve 2015 yıllarında, enstitünün Bafra Deneme İstasyonunda

toplam 20 da alanda mısır yetiştirilmiştir. Bu alanlarının 10 da’ lık bölümlerinde damla sulama

yöntemiyle kontrollü sulama (tam su) uygulanarak sulu koşulda ve diğer 10 da’lık alanda sulama

yapılmadan yağışa dayalı üretim gerçekleştirilmiştir. 08-09 Mayıs 2014 tarihlerinde ekilen mısır

bitkileri, 07 Kasım 2014 tarihlerinde hasat edilmiştir.2015 yılında ise 11-12 Mayıs 2015 tarihlerinde

ekilen mısır bitkileri, 21 Ekim 2015 tarihlerinde hasat edilmiştir. Çalışma süresince deneme

alanında toprak su kapsamı, örtü sıcaklığı, net radyasyon, spektral yansıma oranı, yaprak alan

indeksi, bitki büyüme parametreleri ve verim takip edilmiştir. Ayrıca çalışma bölgesine ait Landsat

8 uydu görüntüleri ve meteorolojik veriler temin edilmiştir. Hasat zamanında; bitki boyu, bitkide

koçan sayısı, koçan boyu, koçan çapı, koçanda sıra sayısı, sırada tane sayısı, verim gibi ölçüm ve

gözlemler alınmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler kullanılarak, toprak su bütçesine göre bitki su

tüketimi (ETc) değerleri hesaplanmış, enerji dengesi ve METRIC modelinden yararlanılarak ETc

tahminleri yapılmıştır. Uydu görüntülerinden ve yer ölçümlerinden yüzey sıcaklığı, spektral

vejetasyon indeksleri, yüzey sıcaklığı ve yaprak alan indeksi tahminleri yapılarak istatistiksel olarak

karşılaştırmalar yapılmıştır.






Proje Başlığı

Menemen Ovasında Farklı Sulama Programlarının II. Ürün Mısır

Bitkisinin Verim ve Bazı Gelişim Parametreleri Üzerine Etkilerinin

İncelenmesi ve Ceres-Maize Bitki Büyüme Modeli ile Test Edilmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Proje Yürütücüsü Şener ÖZÇELİK – Ziraat Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Şuayıp YÜZBAŞI – Zir.Yük.Müh. Sinan ARAS – Zir.Müh. Süleyman ŞEN – Zir.Müh. Perihan TARI – Zir.Yük.Müh. Oğuz Fehmi ŞEN – Zir.Yük.Müh. Prof.Dr. Erhan AKKUZU – Zir.Yük.Müh. Doç.Dr. Gülay PAMUK – Zir.Yük.Müh.



Bütçesi:

Toplam Bütçe: 59 000 TL , 2013 yılı:39 000 TL , 2014 Yılı: 10 000

TL , 2015 yılı: 10 000 TL

Proje Özeti Bu çalışmada, Ege Bölgesi için ikinci ürün mısır bitkisinin, birim sudan yüksek verim

sağlayan sulama stratejilerinin belirlenmesi, iklim değişikliği ve kısıtlı su koşullarında, bitkiye

dayalı bazı stres parametreleri (taç sıcaklığı, klorofil içeriği, yaprak alan indeksi, yaprak su içeriği),

verim ve verim bileşenleri üzerine etkilerinin incelenmesi ve Ceres-Maize bitki büyüme modeli ile

irdelenmesi amaçlanmıştır.

Araştırma, bölünmüş parseller tesadüf blokları deneme desenine göre, ana konu 2 sulama

aralığı (S1: 3 gün, S2: 6 gün), alt konu 5 farklı Class A Pan Kpc bitki pan katsayısı (K1:0 – K2:0,3 –

K3:0,6 – K4:0,9 – K5:1,2) olmak üzere toplam 10 sulama konusunda, 3 tekrarlı olarak yürütülmüştür.

Deneme süresince, konulu sulamalara etkili kök derinliğindeki (0-90 cm) faydalı nemin %50’si

tüketildiğinde başlanmış, sulama suyu miktarları belirlenerek sulamalar damla sulama sistemi ile

yapılmıştır. Denemede, bitki gelişim ve verim parametrelerinin gözlem, ölçüm ve analizleri

yapılmıştır. Deneme konularına ilişkin bitki su tüketimi, su kullanım randımanı ve hasat indeksi

hesaplanmıştır. Deneme konularından elde edilen gözlem ve parametre değerleri ile Ceres-Maize

modeli eş zamanlı çalıştırılmıştır. Modelden elde edilen çıktı verilerinin istatistiksel

değerlendirmesi yapılmıştır.






Proje Başlığı Antalya Koşullarında Damla Sulama Yöntemi İle Sulanan Narın


Projenin İngilizce Başlığı Determination of Irrigation Scheduling of Drip Irrigated

Pomegranate in Antalya Conditions


Projeyi Destekleyen Kuruluş/lar TAGEM

Proje Yürütücüsü Nazmi DİNÇ

Yardımcı Araştırmacılar Mesut IŞIK, Nuri ARI, Muzaffer ALİCAN, Alpaslan ŞAHİN

Prof. Dr. Ruhi BAŞTUĞ



2009:34500 TL 2010:12000 TL 2011:7000 TL 2012:7000 TL

2013:10950 TL 2014:10950 TL 2015:10950 TL 2016:10950 TL

Toplam:104300 TL

Proje Özeti Bu araştırma, damla sulama yöntemi ile sulanan narın sulama programının oluşturulması, sulama suyu

gereksinimi, bitki su tüketimi, su kullanım randımanı, sulamanın verim ve kalite üzerindeki etkilerinin

belirlenmesi amacıyla 2009-2015 yılları arasında Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü Aksu Yerleşkesinde yürütülmüştür.

Çalışma tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde üç tekerrürlü olarak yürütülmüş

olup ana konular sulama gün aralığından, alt konular ise sulama düzeylerinden oluşturulmuştur.

Sulama gün aralıkları 3 ve 6 gün olarak belirlenmiş, sulama düzeyleri ise Class A Pan kabından olan

buharlaşmaların K1:0.50, K2:0.75, K3:1.00 ve K4:1.25 katsayıları ile çarpılmasıyla elde edilmiştir.

Islatılan alan oranı %40 alınarak sulama suyu miktarları buna göre hesaplanmıştır. Damlatıcı debisi

4L/h, damlatıcı aralığı 50 cm olarak belirlenmiş ve her ağaç sırasına iki lateral hattı çekilmiştir.

Deneme konularının ortalama sulama suyu miktarları K4 konusunda 433 mm, K3 konusunda 354

mm, K2 konusunda 276 mm ve K1 konusunda 197 mm, ortalama bitki su tüketimleri ise K4

konusunda 797 mm, K3 konusunda 730 mm, K2 konusunda 658 mm ve K1 konusunda 591 mm olarak

gerçekleşmiştir.

Sulama konularının 3 yıllık ortalama verimleri K4 konusunda 2923 kgda-1, K3 konusunda 2894 kgda-

1, K2 konusunda 2357 kgda-1 ve K1 konusunda 1883 kgda-1 olarak gerçekleşmiştir. İstatistik

analizler sonucunda sulamaların 3 veya 6 günde bir yapılmasının verim üzerinde etkisi olmadığı

belirlenmiştir. Sulama düzeyleri istatistiki olarak 0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur.

Sulama suyu kullanım randımanları K4 konusunda 67.6, K3 konusunda 81.8, K2 konusunda 85.5, K1

konusunda 95.5 ve su kullanım randımanları K4 konusunda 36.7, K3 konusunda 39.7, K2 konusunda

35.9 ve K1 konusunda 31.9 kgdamm-1 olarak belirlenmiştir.

Bu çalışma sonucunda narda ağaç gelişimide dikkate alındığında sulamaların 3 veya 6 günde bir

yapılması ve Class A Pan kabından olan buharlaşmanın tamamının sulama suyu olarak uygulanması

sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Nar, damla sulama, su tüketimi, verim, randıman, kalite


ZEYTİNCİLİK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ



Proje No TAGEM/TSK AD/14/A13/P.02/09

Proje Başlığı Çerçeve Proje: “Milli Zeytin Koleksiyonundaki Bireylerin Abiyotik

Streslere Tolerans Düzeylerinin Belirlenmesi”

Alt Proje: Ülkemizde Yaygın Olarak Yetiştirilen Zeytin Çeşitlerinin

Tuz Stresine Tolerans Düzeylerinin Araştırılması

Projenin İngilizce Başlığı Investigation of Salt Stress Tolerance Level of Widely Grown Olive

Cultivars in Our Country

Projeyi Yürüten Kuruluş Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Bornova/İZMİR

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü

/Genel Biyoloji Ana Bilim Dalı

Proje Yürütücüsü Dr.Meltem AYAZ

Yardımcı Araştırmacılar Dr.Nurhan VAROL, Dr.Ünal KAYA, Zir.Y.Müh.Erol AYDOĞDU,

Prof.Dr.Filiz ÖZDEMİR, Prof.Dr Melike BOR


Projenin Toplam Bütçesi 2015:46500 2016:66500

Toplam: 112,500 TL


Projemizde ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen ve en çok fidan üretilen üç zeytin çeşidinin (Ayvalık,

Gemlik ve Kilis yağlık) farklı konsantrasyonlardaki tuz stresine (100, 200 ve 300 mM NaCl) verdiği

yanıtlar çeşitli fizyolojik ve biyokimyasal parametreler incelenerek araştırılmıştır.

Tuz stresi koşullarında ortaya çıkan reaktif oksijen türlerinin uzaklaştırılmasında tüm zeytin

çeşitlerinin antioksidant enzimleri aktif bir biçimde kullandıkları gözlendi. Kilis yağlık çeşidinin SOD

ve POX enzimlerini; Gemlik çeşidinin CAT ve askorbat-glutatyon döngüsünü; Ayvalık çeşidininse

askorbat-glutatyon döngüsünü daha etkin çalıştırdıkları belirlendi. Bu sonuçlara dayanarak zeytin

çeşitlerinin tuz stresine tolerans derecelerinin belirlenmesinde diğer parametrelerin yanı sıra

antioksidant enzim aktivite değerlerinin iyi birer belirleyici olabileceğini ön görmekteyiz. Bununla

birlikte tüm zeytin çeşitlerinde tuz stresi koşullarında mannitol biyosentezinin de ortak bir savunma

yolu olduğu saptandı. Antioksidan savunma sistemini daha aktif kullanan Gemlik ve Kilis yağlık

çeşitlerinde mannitol düzeylerinin Ayvalık çeşidine göre daha düşük olduğu tespit edildi.

Yaprak-su potansiyelinde genel olarak birbirlerine yakın değerler gözlenmesine rağmen sonuçlar

istatistiksel olarak değerlendirildiğinde sıralama Ayvalık, Gemlik, Kilis şeklindedir. Tuz stresi genel

olarak bitki besin elementlerinin hem kökten alınımı hem de yapraklara iletimini olumsuz etkilemiştir.

Stres koşullarında makro elementlerin (N, P, K, Ca, Na) miktarlarında azalma düzeyleri açısından

çeşitler Ayvalık, Kilis, Gemlik şeklinde sıralanabilir. Mikro elementlerin alınımında ise istatistiksel

olarak önemli bir değişim görülmedi.

Anahtar Kelimeler: Olea europaea, tuz stresi, oksidatif stres, antioksidant enzimler.






Proje Başlığı

Arıtılmış Atık Suların Farklı Sulama Yöntemleriyle Biber Ve

Marulun Sulanmasında Kullanılabilirliğinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Perihan TARI AKAP


Dr. Nil KORKMAZ, Mehmet GÜNDÜZ, Şener ÖZÇELİK,

Süleyman ŞEN, Sinan ARAS, Şuayip YÜZBAŞI, Nalan

RAHMANOĞLU Prof. Dr. Şerafettin AŞIK, Doç. Dr. Fatih ŞEN,

Prof. Dr. Mustafa ATEŞ


Projenin Toplam Bütçesi: 2013:65500 2014:14500 2015:15000 2016: 2500

Toplam: 97000

Proje ÖzetiTarımsal amaçlı kullanıma ayrılan temiz su kaynakları üzerindeki rekabet (içme,

kullanma, sanayi vb.) her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle kullanılmış suların arıtılarak yeniden

kullanılması günümüzün en önemli ve sürekli su kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle

kentsel atık suların çevreye olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla arıtılması için büyük yatırımlar

yapılmakta ve bu suların arıtılması oldukça yüksek maliyetler gerektirmektedir. Ancak belirli

ölçülerde arıtılan ve genellikle tarımsal sulama için uygun nitelikte olan bu sular yeniden kullanıma

yönlendirilmek yerine deniz ve dere yatakları gibi çeşitli alıcı ortamlara verilmektedir. Birçok ülke

(İspanya, İsrail, Tunus, İtalya, ABD vb. gibi) arıtılmış kentsel atık sularını, sulama amacıyla

kullanmaktadır. Ülkemizde de pilot uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Arıtılmış atık suların

tarımda kullanılması konusunda en çok endişe yaratan ve sorun olarak görülen nokta tarımsal

ürünlerde meydana gelebilecek mikrobiyolojik bulaşıklık, dolayısıyla da halk sağlığı üzerinde risk

oluşturmasıdır. Arıtılmış atık suların uygun sulama yöntemleri ve kontrol uygulamaları ile tarımsal

yetiştiricilikte kullanılmasının en büyük çekince olan mikrobiyolojik riskleri azalttığı bilinmektedir.

Ayrıca, alıcı ortam standartlarını sağlayacak düzeyde, büyük maliyetlerle arıtılan bu suların tarıma

yönlendirilmesiyle hem alıcı ortamlarda oluşabilecek çevre sorunları giderilmiş ve/veya azaltılmış

hem tarım için hazır ve sürekli su kaynağı sağlanmış, hem de yeniden üretime katılması nedeniyle

ekonomiye katkı sağlanmış olacaktır. Bu çalışmada, arıtılmış atıksu üç farklı sulama yönteminde

denenmiştir. Sulama yöntemleri, karık sulama, damla sulama ve yüzeyaltı damla sulamadır.

Araştırmada, bitki materyali olarak hem sofralık ve çiğ tüketilebilen hem de gıda sanayinde

işlenerek tüketime sunulan salçalık biber (Capsicumannuum L.) hem de sadece çiğ ve salata olarak

tüketilen, dolayısıyla mikrobiyolojik patojen bulaşma riski daha yüksek olabilecek kassam marulu

(Lactucasativa L. var. Longifolia Lam.) kullanılmıştır. Araştırılan başlıca konular, su kalitesinin ve

sulama yöntemlerinin bitki ve toprağa olan mikrobiyolojik etkileri, verime, kimyasal içeriğe ve

ürünlerin kalite özelliklerine (klorofil, antioksidan, fenolik maddeler, C vitamini, nitrat, nitrit vb.)

olan etkileri ile biber ve marulun bitki su tüketimleridir.

Anahtar Kelimeler: Arıtılmış atıksu, su kalitesi, sulama yöntemleri, salçalık biber, kassam marul






Proje Başlığı

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Gemlik Zeytin (Olea aeoropea)

Çeşidinde Sulamanın Peryodisite ve Yağ Kalitesi Üzerine Etkisi

Projeyi Yürüten

Kuruluş

GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Şanlıurfa

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi

Proje Yürütücüsü Dr. Meral ANLAĞAN TAŞ

Yardımcı

Araştırmacılar

Abdullah Suat NACAR

Dr. Veli DEĞİRMENCİ

Dr. Ebru SAKAR

Dr. Pınar BAHÇECİ


Projenin Toplam

Bütçesi:

49.930 TL

Proje Özeti

Bu araştırma, Şanlıurfa koşullarında yetiştirilen zeytin ağaçlarına farklı gün aralıklarında yapılan

sulama uygulamalarının verim, yağ kalitesi ve peryodisiteye etkisini tespit etmek, araştırma

bölgesinde yetiştirilen zeytin bitkisi için uygun sulama programını belirlemek amacıyla, GAP

Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından 2010-2015 yılları arasında Şanlıurfa Büyükşehir

Belediyesine bağlı Şehit Nusretbey Fidanlığında yürütülmüştür. Deneme Konuları S1-Susuz, S2-

7 gün,S3-14 gün, S4-21gün,S5-28 gün ve S6-35 gün konularından oluşmuştur.

Elde edilen araştırma sonuçları değerlendirildiğinde; ilk iki yıl ön verim olarak alınmış 2012

yılında sulama konularına başlanılmıştır. Yapılan istatistiki analizleri sonucu her dört yılda S4

konusu (21 gün) ilk sırada yer almıştır. S4 konusuna uygulanan sulama suyu 749 mm, bitki su

tüketimi 834 mm, elde edilen verim 1198 kg/da olmuştur. Bu konuda toplam yağ 11.19% dir. Bitki

taç gelişimi, meyve iriliği sulanan konularda yüksek olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Zeytin, Mini Spring, Sulama, Şanlıurfa





Proje No TAGEM/TSK/13/A13/P-02/05

Proje Başlığı Çizgi kaynaklı yağmurlama sulama sistemi ile uygulanan kanal

ve drenaj suyunun quinoa bitkisinin verim, verim bileşenleri ile

su kullanım randımanı üzerine etkileri

Projenin İngilizce Başlığı Effects of fresh and drainage water applied with line source

sprinkler system on quinoa yield, yield components and water use

efficiency

Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Erdemli/MERSİN

Projeyi Destekleyen

Kuruluşlar

TAGEM

Proje Yürütücüsü Doç. Dr. S. Metin SEZEN

Yardımcı Araştırmacılar Prof. Dr. Attila YAZAR; Doç. Dr. Sertaç ÖZER;

Kimyager Havva AKÇA; Zir.Yük.Müh. Mehmet YILDIZ;

Dr. Hale GÜNAÇTI; Dr. Yeşim BOZKURT ÇOLAK;

Zir. Yük. Müh. Orhan MADANOĞLU


Projenin Toplam Bütçesi 2014: 23.500 TL, 2015: 8.500 TL

Proje Özeti

Bu çalışmada Akdeniz iklim koşullarında quinoa bitkisine farklı su kalitesi ve sulama

düzeylerinin verim, verim bileşenleri, su tüketimi, su kullanma randımanı ile bitki kök bölgesindeki

tuz birikimi üzerine etkileri araştırılmıştır. Araştırma Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsüne

ait Tarsus Toprak ve Su Kaynakları Lokasyonunda yer alan Topçu İşletmesinde 2014 ve 2015

yıllarında Q-52 Titicaca quinoa çeşidinde yürütülmüştür. Çalışmada iki adet tek lateral yağmurlama

sulama yöntemi drenaj ve kanal suyu kullanılarak farklı sulama düzeyleri oluşturulmuştur(I1-I5).

Quinoa bitkisinin 4 farklı gelişme döneminde (erken vegetatif, geç vegetatif, çiçeklenme ve dane

dolum) laterale en yakın konularda (DI1 ve KI1) 60 cm toprak profilinde eksik nem 4 kez tek lateral

yağmurlama sulama sistemiyle tarla kapasitesine tamamlanmıştır. Sulama suyu kalitesi ile sulama

düzeyi verim ve diğer verim bileşenlerini istatistiksel anlamda %1 hata seviyesinde etkilemiştir.

Drenaj ve kanal suyunun kullanıldığı durumda en yüksek verimler her iki deneme yılında laterale

en yakın D1 (488-451 kg/da) ve K1 (512-451 kg/da) konularından alınırken, susuz konuda ise her

iki yılda da en düşük verim değerleri alınmıştır (188 ve 143 kg/da). Verim bileşenlerine ilişkin

parametreler incelendiğinde toplam verimde olduğu gibi quinoa bitkisinde hasat indeksi, bindane

ağırlığı, LAI değerleri ve bitki boyu laterale en yakın DI1 ve KI1 konularında istatistiksel olarak

gruplandırıldığında ilk sırada yer almıştır. Sonuçta drenaj suyu kullanarak DI1 ve kanal suyu

kullanarak KI1 konuları Çukurova koşullarında yağmurlama yöntemi ile sulanan quinoa

yetiştiriciliğinde yüksek ve kaliteli verim elde etmek amacıyla önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: Quinoa, tek lateral yağmurlama sulama, su kullanma randımanı, drenaj suyu,

kısıntılı sulama






Proje Başlığı Farklı Su Düzeyleri ile Potasyum Uygulamalarının Nar

Meyvesinde (Punicagranatum L.) Çatlamaya Etkileri


Projeyi Destekleyen Kuruluşlar TAGEM

Proje Yürütücüsü Bülent İŞÇİMEN

Yardımcı Araştırmacılar Mustafa ÜNLÜ, Doç.Dr.S.Metin SEZEN, Nesrin KARATAŞ,

Yrd.Doç.Dr.Cenap YILMAZ, Yrd.Doç.Dr.Hasan PINAR,

Prof.Dr. Berkant ÖDEMİŞ



Toplam : 45.000 TL

Proje Özeti

Bu araştırma, Hicaz narında farklı potasyum ve sulama düzeylerinin verim, verim bileşenleri,

kalite ve su kullanımı üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2012, 2014 ve 2015 yıllarında Alata

Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünde yürütülmüştür. Denemede ana konuları potasyum dozları

(K0: 0 gram/ağaç; K1:300-350-400 gram/ağaç; K2:600-650-700 gram/ağaç), alt konuları ise sulama

düzeyleri (I75:0.75; I100: 1.00; I125:1.25) oluşturmaktadır. Verim ve çatlama oranına ilişkin

parametreler incelendiğinde konular arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar bulunmuş olup;

denemede en düşük verim üç deneme yılında da K0- I75 konusunda elde edilirken, en yüksek verim ise

ilk yılda K2-I125 konusunda, diğer iki yılda ise K1-I125 konusundan alınmıştır. Çatlama oranı, her üç

yılda da en yüksek K0-I75 konusunda, en düşük ise K2-I75 konusunda gerçekleşmiştir. Konulara

uygulanan toplam sulama suyu miktarları yıllara göre 254-416 mm, bitki su tüketimi değerleri ise 325-

693 mm arasında değişmiştir. WUE değeri en düşük 4.76 kg m-3 değeri ile K0- I125 konusunda, en

yüksek ise 10.85 kg m-3 ile K1-I75 konusunda elde edilmiştir. IWUE değerleri ise en düşük 7.09 kg m-

3 ile I125 konusunda, en yüksek ise 13.49 kg m-3 ile I75 konusundan elde edilmiştir. Sonuçta Mersin

ilinde kumlu, kumlu-tınlı toprakları üzerine tesis edilmiş nar bahçelerinde verim, verim bileşenleri,

çatlama oranı gibi parametreler göz önüne alındığında K1-I125 konusu önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: Nar, Çatlama, Potasyum, Sulama programı, Kalite, Su Kullanım Etkinliği






Proje Başlığı Doğu Akdeniz İklim Koşullarında Damla Yöntemiyle Sulanan

Yerfıstığında Optimum Sulama Programının Oluşturulması ve

Kısıntılı Sulama Stratejilerinin Verim ve Kalite Üzerine


Projenin İngilizce Başlığı Determination of optimum irrigation program and effect of deficit

irrigation strategies on yield and quality of groundnut irrigated with

drip system under the Eastern Mediterranean climatic conditions


Projeyi Destekleyen Kuruluşlar TAGEM

Proje Yürütücüsü Doç. Dr. S. Metin SEZEN

Yardımcı Araştırmacılar Prof. Dr. Attila YAZAR; Zir. Yük. Müh. Orhan KARA;

Yrd. Doç. Dr. Servet TEKİN; Zir.Yük.Müh. Mehmet YILDIZ;

Doç. Dr. Seral YÜCEL; Zir. Yük. Müh. Veli ALAÇ;

Dr. Cemal KURT; Dr. Sedat SUBAŞI;

Yrd. Doç. Dr. Dilşat BOZDOĞAN; Dr. Yeşim Bozkurt ÇOLAK


Projenin Toplam Bütçesi 2014: 60.050 TL, 2015: 27.750 TL

Proje Özeti: Bu araştırma, Çukurova koşullarında damla sulama sistemiyle sulanan yerfıstığında NC-

7 çeşidinde farklı sulama programlarının verim, verim bileşenleri, yağ kalitesi ve su kullanımı üzerine etkilerini

belirlemek amacıyla 2014 ve 2015 yıllarında Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsüne ait Tarsus Toprak

ve Su Kaynakları Lokasyonunda yer alan Topçu İşletmesinde yürütülmüştür. Sulama programında 3 farklı

sulama aralığı, yığışımlı buharlaşma değerlerinden (A1: ΣEo = 25 ± 2.5 mm; A2: ΣEo = 50 ± 5 mm; A3: ΣEo

= 75 ± 5 mm olduğunda sulama) oluşurken, 7 farklı sulama düzeyi (I1= 0.50; I2=0.75; I3=1.00; I4=1.25;

I5=PRD-50 konusu I3 konusuna uygulanan suyun %50’si alternatif laterallerden uygulanmıştır. I6=PRD-75

konusu I3 konusuna uygulanan suyun %75’i alternatif laterallerden uygulanmıştır. I7=PRD-100 konusunda ise

I3 konusuna uygulanan suyun %100’ü alternatif laterallerden uygulanmıştır) oluşturulmuştur. Elde edilen

sonuçlara göre; sulama aralığı * sulama düzeyi interaksiyonu toplam yerfıstığı dane verimini istatistiksel olarak

%1 hata seviyesinde önemli ölçüde etkilediği belirlenmiştir. Her iki deneme yılında da en yüksek verim A2-

125, en düşük verim ise A3-50 konusundan alınmıştır. Her bir sulama aralığında azalan sulama düzeyine bağlı

olarak verim de azalmıştır. Ancak, en geniş sulama aralığında (A3) tüm sulama düzeylerinde en düşük verim

değerleri elde edilmiştir. PRD-50, PRD-75 ve PRD-100 konuları I1, I2 ve I3 (%50, %25 kısıntı ve %0 kısıntı)

konuları ile aynı sulama suyu miktarını almasına karşın, her iki deneme yılında da PRD konuları daha yüksek

yerfıstığı verimleri sonuçlanmıştır. Konulara uygulanan toplam sulama suyu miktarları yıllara göre 406-1059

mm, bitki su tüketimi değerleri ise 516-1034 mm arasında değişmiştir. Yerfıstığı bitkisinde toplam verim ile su

tüketimi arasında doğrusal önemli ilişkiler belirlenmiştir. Farklı sulama aralıklarında aynı sulama düzeyleri

benzer su tüketimi ile sonuçlanmıştır. Su kullanım randımanı (WUE) ve sulama suyu kullanım randımanı

(IWUE) değerleri sulama aralığından ve sulama düzeyinden etkilenmiştir. Başlıca yağ asitleri (oleik, palmitik,

linoleik ve stearik) sulama programından önemli derecede etkilenmiştir. Sulama aralığı ve sulama düzeyi;

yerfıstığında meyve sayısı, meyve ağırlığı, hasat indeksini önemli derecede etkilemiştir. Sonuçta; A2I125

sulama programı yörede yüksek kaliteli ürün almak için önerilebilir. Su kısıntısı söz konusu olduğunda

A2PRD100 konusu önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Kısıntılı Sulama, Yerfıstığı, Sulama Programı, Su Kullanım Etkinliği, Kalite,

Kısmi Kök Kuruluğu






Proje Başlığı Erzurum İklim Koşullarında Tartılı Lizimetre ile Yonca

Bitkisinin Su Tüketiminin Ölçülmesi


Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Erzurum

Projeyi Destekleyen Kuruluşlar - Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü 1

Proje Yürütücüsü - Dr. Salih EVREN Zir. Yük. Müh.

Yardımcı Araştırmacılar - Dr. Talip TUNC Zir. Yük. Müh.

- Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ Öğretim Üyesi 1


Projenin Toplam Bütçesi 2013: 25000 2014:15000 2015:15000 2016:-

55000

Proje Özeti

Bu çalışma 2013-2016 yılları arasında Erzurum ilinde yoncanın günlük su tüketiminin tartılı lizimetre

ile ölçülmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma kapsamında toprak ve bitki yüzeylerinden meydana

gelen evaporasyon ve transpirasyonun doğrudan ölçümleri yapılarak, bu işlemler üzerine etkili olan

etmenler incelenmiş ve ampirik modeller yardımıyla referans bitki su tüketimleri hesaplanmıştır.

Ayrıca lizimetre kullanılarak su bütçesi eşitliği ile yonca bitkisi için gerçek su tüketimi hesaplanmıştır.

Günlük değerlerden gidilerek on günlük, aylık ve mevsimlik su tüketimleri bulunmuştur. Sonuç olarak

referans bitki su tüketimleri ve gerçek su tüketimleri karşılaştırılarak bölge için en uygun amprik

model belirlenmeye çalışılmıştır.

Hesaplamalar sonucunda yoncanın ortalama ve maksimum olarak günlük su tüketimi 4,79-9,79

mm, on günlük su tüketimi 48,78-89,40 mm, aylık su tüketimi 146,35-231,42 mm olarak bulunmuştur.

Mevsimlik su tüketimleri ise 2013 yılında 987,51 mm, 2014 yılında 1020,04 mm, 2015 yılında

1062,60 mm, 2016 yılında 1027,58 mm, ve dört yılın ortalaması 1024,43 mm olarak bulunmuştur.

Dört yıllık ortalamalara göre yoncanın aylık su tüketimleri Nisan’da 73,06 mm, Mayıs ’ta 103,23 mm,

Haziran’da 177,59 mm, Temmuz’da 225,92 mm, Ağustos’ta 222,24 mm, Eylül’de 153,62 mm ve

Ekim’de 68,77 mm olmuştur. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde, Erzurum gibi yüksek rakım

koşullarında HARG 85 modeli günlük ortalama ET0 değerlerinin tahmininde en yeterli model olarak

ortaya çıkmıştır.







Proje Başlığı Tarımsal Amaçlı Kullanılan Su Tutucu Polimerlerin Su Kullanım

Etkinliğinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten


Projeyi Destekleyen

Kuruluş -


Yardımcı

Araştırmacılar

Abdullah ALTAY (Kimyager)

Gülser YALÇIN (Zir. Müh.)

Özgür ATEŞ (Biyolog)

Başlama-Bitiş

Tarihleri 2012-2013 (2014)

Proje Bütçesi

2012: 26.310 TL 2013: 4.250 TL

Toplam : 30560 TL

Proje Özeti: Bu projede; piyasada toprak düzenleyici olarak satılan maddenin laboratuar

ortamında fiziksel (LCST, şişme denge değeri) özelliklerinin belirlenmesi ve kurulacak saksı

denemesi ile sulama miktarı veya sayısının belirlenen konulara göre tespiti amaçlanmıştır.

pAM hidrojel kaynağı olarak piyasada su tutucu, denetimli gübre salgılayıcısı ve toprak

düzenleyicisi gibi tarımsal amaçlı olarak satılan sutut, saksı denemesinde yetiştirilecek bitki

olarak biber kullanılmıştır. Laboratuar çalışmalarında; maddenin öncelikle sulama suyu

olarak kullanılan suda 20ºC ile 80ºC arasında şişme ve büzülme davranışları tespit edilmiştir.

Bu sonuçlara dayanılarak maddelerin şişme denge değeri (r) belirlenmiştir. Ayrıca farklı pH

değerleri (6 - 6,5 - 7,0 - 7,5 - 8,0) konsantrasyonlarının yukarıda tespit edilen r (şişme denge

değeri) değerine etkisi tespit edilmiştir. Kurulan saksı denemeleri ile de konular arasındaki

su ve bitki besin elementleri (Toprak ve yaprakta) açısından farklılıklar belirlenmiştir. B

konusunda (Ağır bünyeli toprak) su tasarrufu açısından hidrojel bulunan konularda kontrol

konusuna göre tasarruf sağlanmamıştır. A konusunda (Hafif bünyeli toprak) su tasarrufu

açısından Ad (0,3 g/Kg) konusu ön plana çıkarken diğer hidrojel bulunan konularda kontrol

konusuna göre tasarruf sağlanmıştır.






Proje No TAGEM/BB/100206E2/ TAGEM/TSK-1102A13P02E02

Proje Başlığı Eskişehir Koşullarında Damla Sulama Sistemi ile Sulanan Mısır

Bitkisinin Sulama Programının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten


Projeyi Destekleyen

Kuruluş -


Yardımcı

Araştırmacılar -

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01.01.2010-31.12.2012

Proje Bütçesi

2010: 22610 TL 2011: 11610 TL 2012: 11610 TL

Toplam : 45830 TL

Proje Özeti: Bu çalışma, Eskişehir koşullarında damla sulama sistemi ile sulanan mısırın

sulama programının belirlenmesi amacıyla Enstitü arazisinde yürütülmüştür. Denemede

mısır bitki çeşidi olarak orta erkenci danelik mısır çeşidi olan Sakarya Tarımsal Araştırma

Enstitüsü’nün önerdiği Ada 3.34 çeşidi kullanılmıştır. Deneme konuları: farklı lateral

aralıkları (70 cm 140 cm) ana konuları ve standart A Sınıfı buharlaşma kap katsayıları (% 50,

75, 100 ve 125) alt konuları olacak şekilde, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme

desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemede tüm yıllar dikkate alınarak

birleştirilmiş verim sonuçlarına göre 3 yılın verimlerinin ortalamasında en yüksek verim S4-

L0.70 Kp1.25 ve S8-L1.40Kp1.25 konularından elde edilmiştir. Birleştirilmiş verimlerde yapılan

homojenlik testi sonucuna göre kab katsayılarının ve kab katsayıları- farklı lateral

aralıklarının interaksiyonu % 95 güvenle önemli bulunmuştur. Bu da uygulamadaki

farklılıkların yani farklı lateral aralıkları ve farklı kap katsayılarının dane verimine etkisi

olabileceğini göstermektedir.





Proje Başlığı

Kuraklık ve Tuzluluk Stresine Dayanım Üzerine Farklı Anaç ve

Çeşit Kombinasyonlarından Oluşan Aşılı Fide Kullanımının



(TGSKMAE)

Projeyi Destekleyen Kuruluş Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)

Proje Yürütücüsü Dr. Sevinç KIRAN

Yardımcı Araştırmacılar Çağla Ateş, Prof.Dr.Şebnem Ellialtıoğlu, Yrd.Doç.Dr.Şebnem

Kuşvuran



Proje Özeti:

Bu çalışmada; tuza tolerant anaçlar üzerine aşılı ve aşısız 4 patlıcan genotipinin kuraklık ve tuz

stresi koşullarında performansları fide ve tam bitki dönemi olmak üzere iki aşamada incelenmiştir.

Bitkisel materyal olarak 4 patlıcan kalem genotipi (tuza tolerant: Mardin Kızıltepe, Burdur Merkez;

tuza duyarlı: Artvin Hopa ve Kemer), 2 anaç (Köksal-F1,Vista-306) su kültürü ve saksı

denemelerinde kullanılmıştır. Tüm materyale kuraklık ve tuzluluk uygulamaları ayrı ayrı

yapılmıştır. Su kültüründe yetiştirme ortamına %15 (w/v) PEG-6000 eklenerek kuraklık stresi; 100

mM NaCl ilave edilerek tuz stresi sağlanmıştır. Saksı denemelerinde ise; kuraklık stresi yarayışlı su

seviyesi %50 düzeyinde tutularak, tuz stresi ise 6 dSm-1 tuz seviyesinde sulama suyu uygulanarak

oluşturulmuştur. Stres sonunda su kültüründe aşı kombinasyonları; yeşil aksam yaş ve kuru ağırlığı,

kök yaş ve kuru ağırlığı, nispi nem ve iyon içerikleri, MDA ve antioksidatif enzim aktiviteleri

bakımından incelenmiştir. Saksı denemelerinde ise her iki stres ortamında aşılı ve aşısız tam

bitkilerin bitki gelişimi (yeşil aksam yaş ve kuru ağırlığı, kök yaş ve kuru ağırlığı, yaprak alanı,

gövde boyu, kök boyu, gövde çapı), verim (bitki başına toplam verim, ortalama meyve ağırlığı,

ortalama meyve çapı), meyve kalitesi (meyve kuru ağırlığı, meyve suyu EC ve pH değerleri, toplam

suda çözünebilir madde miktarı, titre edilebilir asitlik ve vitamin C) ve bazı fizyolojik özellikleri

(stoma iletkenliği ve yaprak su potansiyeli) belirlenmiştir. Aşılı bitkiler incelenen pek çok

parametre açısından aşısız bitkilere göre kuraklık ve tuz stresine daha olumlu ve yüksek dayanıklı

bulunmuştur. Anaçlar üzerine aşılama, iyon alımı ve çok daha etkin enzimatik savunma sistemleri

gibi özellikler sayesinde bitki gelişimi bakımından kuraklığın ve tuzluluğun olumsuz etkilerini

hafifletmiştir. Kuraklık ve tuz stresi koşullarında anaç üzerine aşılama; meyvenin toplam suda

çözünebilir kuru madde, titre edilebilir asit, pH, dış kabuk rengi ve tonu gibi meyve kalite

parametreleri bakımından da etkili bulunmuştur. Özellikle Köksal-F1 anacı üzerine aşılamanın

kuraklık ve tuz stresine dayanımı artırdığı, Mardin Kızıltepe ile Burdur Merkez ‘in kurağa ve tuza

dayanımda ticari anaçlarla oluşturulan aşı kombinasyonları ile rekabet edebilmesi bakımından anaç

olarak iyi bir potansiyele sahip olduğu kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Solanum melongena, tuzluluk, kuraklık, aşılama, anaç, genotip


KKTC TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ

Proje No

Proje Başlığı

Güzelyurt Bölgesinde Damla Sulama Yöntemi İle

Sulanan Portakal (Citrus cinensis cv. Valencia Late)’ın


Proje Yürütücüsü Ertan ULUCA

İşbirliği Yapılan Kuruluş

Tarımsal Araştırma Enstitüsü Lefkoşa/KKTC

Proje Danışmanları Nazmi DİNÇ, Dr. Köksal AYDİNŞAKİR

Yardımcı Araştırmacılar Mustafa NURDAL, Nazlı SAYGINER


Projenin Bütçesi 53.000 TL KKTC’ de Güzelyurt ilçesinde yapılan bu çalışmada, amaç, damlama sulama yöntemi ile sulanan ve

denemede materyal olarak kullanılan Valencia portakal çeçidinin sulama programının oluşturulmasının

ortaya çıkarılmasıdır.

Bu amaca yönelik olarak 0.50, 0.75, 1.00 ve 1.25 sulama katsayılarına göre 4 parselden oluşan

deneme düzeni oluşturuldu ve 30 +-5mm buharlaşma miktarı esasına göre sulamalar yapılarak 2

yetiştiricilik sezonunda deneme tamamlanmıştır. Verim, meyve ağırlığı, meyve boyu, meyve eni,

kabuk kalınlığı, dilim sayısı, çekirdek sayısı, meyve suyu randımanı ve suda çözünür kuru madde

miktarlarına bakılıp, istatistik analizleri yapılmıştır.

DÖNEM BULGULAR Birinci yıl (nisan 2014-mart 2015 dönemi) gerçekleşen bitki su tüketimleri,

K1 (1.25) konusunda 1347.8 mm, K2 (1.00) konusunda 1152.6 mm, K3 (0.75) konusunda 975.1 mm

ve K4 (0.50) konusunda 794.9 mm olmuştur. İkinci yıl (nisan 2014-mart 2015 dönemi) gerçekleşen

bitki su tüketimleri, K1 (1.25) konusunda 1299.1 mm, K2 (1.00) konusunda 1117.4 mm, K3 (0.75)

konusunda 936.9 mm ve K4 (0.50) konusunda 779.7 mm olmuştur

Verim: Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda % 1 önemli bulunmuştur.

Meyve ağırlığı: Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda % 1 önemli bulunmuştur.

Meyve boyu:Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda % 1 önemli bulunmuştur.

Meyve eni:Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda % 1 önemli bulunmuştur.

Kabuk Kalınlığı:Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda önemsiz bulunmuştur.

Meyve dilim sayısı:Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda önemsiz bulunmuştur.

Çekirdek sayısı:Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda önemsiz bulunmuştur.

Meyve suyu randımanı:Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda % 1 önemli bulunmuştur.

Suda çözünebilir kuru madde:Sulama düzeyleri arasında istatistiksel anlamda % 1 önemli

bulunmuştur.


KIRKLARELİ ATATÜRK TOPRAK SU VE TARIMSAL METEOROLOJİ


TÜBİTAK 3501

Proje Başlığı Trakya Bölgesinde Ayçiçeği Tarımında Kullanılan İmidazolin

Grubundan Olan İmazamox Herbisit'inin Kalıntı Düzeylerinin

Uygulama Ortamında (toprak, su ve bitki) ve İlgili Gıda

Ürünlerinde (yağ ve bal) İzlenmesi ve Değerlendirilmesi

Proje Lideri Dr. Ülviye KANBUROĞLU ÇEBİ

Projeyi Yürüten

Kuruluş



Proje Yürütücüleri Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ

Selçuk ÖZER

Yar.Doç. Dr. Cemile ÖZCAN

Başlama-Bitiş Tarihi 15/04/2014-15/10/2016

Projenin Toplam

Bütçesi

193 057,00 TL

Proje Özeti:Araştırma Trakya Bölgesi/Kırklareli İlinde yürütülmüştür. Çalışmada, bölgede

ayçiçeği üretiminde en fazla kullanılan herbisit olan imazamox ana maddenin ve türevlerinin

(imazapic, imazapyr, imazethapyr, imazaquin) toprak, bitki, drenaj suyu, ayçiçeği yağı ve

ayçiçeği florası etkisi altında üretilen ballarda kalıntı bırakıp bırakmadığı araştırılmıştır.

Çalışma tarla ve saksı koşullarında olmak üzere iki yönlü yürütülmüş ve materyal olarak tın

ve tınlı kum bünyeye ve 4,77 ile 7,28 pH’ya sahip toprak kullanılmıştır. Saksı denemesi bir

yıl, tarla denemesi iki yıl yürütülmüştür.

Tarla denemesi tesadüf blokları deneme desenine göre dizayn edilerek üç farklı doz

imazamox (0, 5 ve 7,5 g/da) uygulaması dört tekrarlamalı olarak yapılmıştır. Saksı denemesi

iki farklı toprak, üç farklı imazamox dozu ve üç farklı sulama suyu uygulaması olmak üzere

üç tekrarlamalı olarak tesadüf parsellerinde bölünen bölünmüş parseller deneme desenine

göre yürütülmüştür.

Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; toprak ortamında sadece imzamox ana

maddesine, ayçiçeği bitkisinin yaprak aksamında imazamox, imazapic ve çok yağış alan 2014

yılında imazapyr kalıntılarına rastlanmıştır. Bitkinin gövde (sap) ve tabla aksamında

imazamox ve imazapic kalıntıları tespit edilmiştir. Bal örneklerinde kalıntı belirlenemezken,

tarla denemelerinde yetiştirilen ayçiçeği bitkisinden elde edilen yağ örneklerine imazamox

kalıntıları tespit edilmiştir. Yağ örneklerinde tespit edilen kalıntı miktarları MRL (0,05 mg/kg

) değerini aşmamıştır.

Nötr pH (7,28) ve %22,92 kil içeren toprakta belirlenen imazamox kalıntı miktarları

asidik pH (4,95) ve %8,33 kil içeren toprakta belirlenen kalıntı miktarlarından daha fazla

olarak bulunmuştur. Toprağın üst katmanlarında imazamox kalıntıları, alt katlara oranla daha

yüksek olarak belirlenmiştir.

Bitki örneklerinde bulunan kalıntı miktarları (herbisitin uygulama şeklinden kaynaklı)

toprakta belirlenen kalıntı miktarlarından daha yüksek olmuştur.

Bitkinin farklı aksamlarında belirlenen imazamox kalıntı miktarları

tabla>yaprak≥gövde (sap) olarak sıralanmıştır. Bitkilerde belirlenen kalıntı miktarlarında

herbisitin ilk uygulama aşamasından, hasada kadar geçen süreçte önemli miktarda azalma

gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: imazamox, toprak, bitki, su, yağ, kalıntı, GC-MS




YAYIM PROJESİ

Proje Başlığı Plastik Seralarda Yetiştirilen Hıyar ve Kıvırcık Baş Salata

Bitkilerinin Sulama Zamanı ve Miktarının Öneminin Üreticiye

Aktarılması

Proje Lideri Dr. Ülviye KANBUROĞLU ÇEBİ

Projeyi Yürüten

Kuruluş



Proje Yürütücüleri Dr. Erol ÖZKAN

Selçuk ÖZER

Dr. Fatih BAKANOĞULLARI

Projeyi Destekleyen

Kurum

Eğitim, Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı

Başlama-Bitiş Tarihi 01/01/2015-15/10/2017

Projenin Toplam

Bütçesi

12 250,00 TL

Proje Özeti:

Örtü altı yetiştiriciliği birim alandan yüksek verim alınmasını sağlayarak küçük

alanların marjinal şekilde değerlendirilmesine olanak veren, aynı zamanda yıl içerisinde

düzenli bir iş gücü kullanımı sağlaması nedeniyle en önemli tarımsal faaliyetlerden biridir.

Trakya Bölgesinde ekilebilir alanlarda buğday-ayçiçeği münavebesi yaygındır. Ancak

son yıllarda bu ürünlerden dekara elde edilen net gelirlerin oldukça düşük olması nedeniyle,

seracılık bölgede alternatif bir gelir kaynağı olarak görülmeye başlanmıştır.

Bölgede yeni gelişen örtüaltı yetiştiriciliği birçok eksiği de beraberinde getirmektedir.

TAGEM desteği ile 2009-2012 yılları arasında yürütülen proje ile örtü altında

yetiştirilen hıyar ve kıvırcık başsalata bitkileri için sulama gün aralıkları ve sulama düzeyleri

belirlenmiştir.

Eğitim, Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülen, yeniliklerin

üreticiye aktarılması projesi kapsamında, daha önce yürütülen proje ile elde edilen sonuçların

hedef kitleye iletilmesi amacıyla yayım projesi haline getirilmiştir.

Bu kapsamda 2016 yılında Enstitüde, bir adet kadınlara yönelik örtüaltı sebze

yetiştiriciliği kursu kapsamında uygulamalı eğitim çalışması ve bir adet önder çiftçilere

uygulamalı eğitim çalışması yapılmıştır. Üretici bilgilendirme toplantıları 2016 yılında 5

köyde yapılmıştır.

Konu içerikli liflet hazırlanarak toplantılarda katılımcılara dağıtılmıştır.


TOPRAK SU VE ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ

MÜDÜRLÜĞÜ

Proje Başlığı

Konya İlinde Tarımsal Sulamada Etkinliğin Artırılması ve Bitki

Su İhtiyacına Göre Sulamanın Yaygınlaştırılmasına Yönelik

Çiftçi Eğitim ve Yayım Projesi

Proje Lideri

Erdal GÖNÜLAL

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Toprak Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü


Dr.Arzu GÜNDÜZ, M.Ali DÜNDAR

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

Başlama-Bitiş

Tarihleri 2016

Projenin Toplam

Bütçesi 64.850

Proje Özeti

Bu çalışma 2015 Kasım-2016 Kasım tarihleri arasında 1 yıl süreyle Konya Merkez ve Ereğli,

Akşehir, Çumra, Karapınar ve Altınekin İlçelerinde yürütülmüştür. Çalışmada 2015 Kasım-

2016 Mart tarihleri arasında mahallinde üreticilere sulama etkinliğinin artırılması ile ilgili

teorik eğitimler verilmiştir. Toplam 217 üreticiye teorik eğitim verilmiştir. Üretim sezonunda

ise uygulamalı olarak Karapınar ilçesinde biri çiftçi tarlasında diğeri Enstitü alanında olmak

üzere 2 yerde Mısır ve Ayçiçeği ekimleri yapılarak bu alanlarda çiftçilere sulama ile ilgili

uygulamalı eğitimler verilmiştir. Bu kapsamda da farklı günlerde 50 Çiftçiye uygulamalı

eğitimler verilmiştir.

Bu çalışmalara ek olarak biri Enstitü Karapınar sahasında diğeri Konya Merkezde 2 adet

sulama Eğitim parkı kurulmuştur. Bu alanlar proje süresince eğitim amaçlı kullanıldığı gibi

daha da geliştirilerek önümüzdeki yıllarda da hem çiftçi hem de teknik eleman eğitiminde

kullanılacaktır.

Anahtar Kelimeler: KOP, Su Kullanım Etkinliği, A Class PAN Kabı; Eğitim ve yayım




Proje Başlığı

Tarımsal Sulama Politikaları, Sulama Yönetimi ve Sulama

Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Proje Lideri

Prof. Dr. Süleyman KODAL

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Ada Hidroenerji Strateji MühendislikMüşavirlik İnşaat Ticaret

Ltd.Şti


Profç Dr. Y. Ersoy YILDIRIM

Dursun YILDIZ

Ümit BİNGÖL

Seyit AKSU

Gonca KARACA BİLGEN

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar TAGEM

Başlama-Bitiş

Tarihleri Başlama: Kasım 2014 Bitiş: Ağustos 2016

Projenin Toplam

Bütçesi 32.150TL

Proje Özeti

Bu projenin amacı ülkemizde Tarımsal Sulama konusunda daha etkin bir yapının oluşmasına

katkıda bulunmaktır. Çalışmada sulama işletmeciliğinin mevcut durumu, sulama

şebekelerinde suyun nasıl kullanıldığı, su ücretlendirme yaklaşımları, tarımsal sulamada

bugüne kadar uygulanan politikalar, yarattıkları etkiler ve uygulanması gereken politikalar,

havzalar bazında hesaplanacak su tüketimleri ile su-verim-kalite ilişkileri kullanılarak hangi

bitkide suyun nasıl kullanılması gerektiği ve bunun bitki deseni ile optimizasyonu

araştırılacaktır.

Proje ile elde edilmek istenen çıktılar; Tarımsal Sulama Politikalarının ve sulama

yönetiminin havza bazında su yönetimine geçiş döneminde ihtiyaç duyacağı idari, teknik,

ekonomik veriler, tarımsal sulama politikasının analizleri, en verimli işletme, en uygun

ücretlendirme metotlarıdır. Bu çıktıların kullanım alanları ise, Sulama Yönetimi İdari Yapısı,

Su Kullanıcı Örgütleri, Havza Yönetim Heyetleri, Politika Yapıcı ve Kanun koyucular, Sivil

toplum kuruluşları ve Çiftçilerdir.

Proje çalışması proje mobilizasyonu, bilgi toplama, ilgili kurum ve kuruluşlarla görüşme,

danışmanlık hizmet alımı ve değerlendirmesi, yazılım temini, havza bazında hesaplamalar,

değerlendirme, taslak rapor, uzmanlar toplantısı ve proje raporu hazırlığı aşamalarından

oluşmaktadır.

Proje Ağustos 2016 tarihinde tamamlanarak TAGEM’e sunulmuştur. Çalışmada su ile ilgili

kurumlarda geçmiş yıllarda yapılan temel ve uygulamalı araştırma, pratik çalışma ve

kazanılan deneyimlerden elde edilen mevcut bilgiden yararlanılmıştır. Ayrıca, ayrıca daha

önce yapılmayan havza bazında birçok sulama hesaplamaları yapılmıştır..

Anahtar Kelimeler: Sulama politikası, sulama yönetimi, sulama etkinliği, Türkiye, havza,

su tüketimi, su-verim ilişkileri


TOPRAK GÜBRE VE SU KAYNAKLARI MERKEZ


Proje Başlığı

Farklı tuzluluk seviyesindeki sulama sularının farklı ploidi

seviyelerindeki buğday fidelerinde etkileri ve çim bitkilerinde

oluşturabileceği kromozom anormalliklerinin belirlenmesi

Proje Lideri

Yrd. Doç. Dr. Yalçın COŞKUN

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Çanakkale Onsekiz Mart Üniv. Lapseki Meslek Yüksek Okulu

Çanakkale Onsekiz Mart Üniv. Ziraat Fakültesi




Yrd. Doç. Dr. Yalçın COŞKUN

Yrd. Doç. Dr. İsmail TAŞ

Zir. Yük. Müh. Tuğba YETER

Başlama-Bitiş Tarihleri 23.02.2015 / 23.02.2016


14988.17 tl

Proje Özeti Son yıllarda, gerek iklim değişikliğinin olumsuz etkileri nedeniyle gerekse artan taleplerden

kaynaklı olarak su kaynakları büyük baskılara maruz kalmaktadır. Tarımsal üretimin

sürekliliğinin sağlanması için öncelikle mevcut su kaynaklarının kullanımı optimize edilmesi ve

bunun yanında da düşük kalite suların kullanımının sağlanması gereklidir. Bu nedenle düşük

kalite suların tarımsal üretimde kullanılması durumunda bitki ve toprakta meydan getireceği

değişimlerin kontrollü koşullarda test edilmesi gereklidir. Planlanan bu proje ile buğday

bitkisinin farklı ploidi seviyelerine sahip üç türünde (diploid, tetraploid ve hexaploid), sulama

suyu SAR değeri 1’den küçük olacak şekilde farklı tuz konsantrasyonuna sahip sulama suları

(0.5, 2, 4, 8, 12, 16, 20, 30 ve 40 dS/m) petri kaplarına uygulanarak çimlenme aşamasında çim

bitkilerinin kök ucu hücrelerinde bulunan tam metafaz kromozomlar, faz kontrast mikroskopta

ve dijital ortamda incelenerek kromozomlarda meydana gelebilecek muhtemel hasarlar ve

farklılıklar tespit edilecektir. Saksıda yetiştirilecek bitkilerde sapa kalkma başlangıcında fide kök

kuru ağırlığı ve yeşil aksam kuru ağırlığı üzerine sulama suyu tuzluluğunun etkileri

araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Buğday türleri, tuzluluk, kromozom hasarı, fide gelişimi.


TOPRAK GÜBRE VE SU KAYNAKLARI MERKEZ


Proje No: TOVAG 213 O 109 (1001)

Proje Başlığı

Kayısı Bahçelerinde Yabancı Otlara Karşı Herbisitlere Alternatif

Mücadele Yöntemlerinden Alevleme ve Örtücü Bitkilerin

Kullanım Olanaklarının Araştırılması

Projeyi Yürüten

Kuruluş

İnönü Üniversitesi (Malatya)

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TÜBİTAK

Proje Yürütücüsü Prof.Dr.Nihat TURSUN

Yardımcı

Araştırmacılar

Doç.Dr.Selçuk ARSLAN

Prof. Dr.B.Murat ASMA

Dr.Zeynep DEMİR

Başlama- Bitiş

Tarihleri

01.05.2014 - 01.05.2017

Projenin Toplam

Bütçesi:

205 000 TL.

Proje Özeti: Bu araştırmanın genel amacı, bir kültürel ve bir de ısıl yöntemi yabancı ot kontrolü için

kullanmak, bu yöntemlerin yabancı ot kontrolünde etkinliklerini mekanik ve kimyasal

yöntemlerle ayrı ayrı karşılaştırmaktır. Kültürel yöntem olarak örtücü bitki kullanımının diğer

amacı, toprak özelliklerine etkisini belirlemektir. Araştırmanın bu bölümü için tesadüf blokları

deneme deseni (3x8) kullanılmıştır. Kültürel yöntem olarak 5 farklı canlı malç ve örtücü bitki,

kontrol parseli, mekanik yöntem ve ilaçlama olmak üzere 8 yöntem denenmiştir. Isıl yöntemin

amacı ise bir yüzey alevleme makinesi geliştirmek, 5 farklı propan dozunda alevleme uygulaması

yapmak ve yabancı otların doz-tepki ergilerini elde etmektir. Alev uygulamasında örtücü

bitkilerde oluşturulacak olan kontrol parseli, mekanik mücadele ve ilaçlama uygulamaları

kullanılmıştır. Alev uygulamaları yabancı otların 3 farklı büyüme devresinde 3 tekrarlı olacak

şekilde yapılmıştır. Bu yöntemde, bölünmüş parseller deneme deseni kullanılmıştır. Burada ana

parseller yabancı otların gelişme dönemleri alt parseller ise propan uygulamaları olarak

yapılmıştır. Yabancı otların kuru ağırlıklarına göre elde edilen veriler ANOVA testine tabi

tutulacak ve uygulamaların yabancı ot kontrolünde etkinlikleri arasındaki farklılıkları

belirlenmiştir. Örtücü bitki kullanımının toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerine

olan etkisi de istatistiksel testlerle belirlenmiştir. Alevleme de ise dört parametreli log-logistic

model kullanılarak propan dozunun yabancı otlar üzerine etkisinde nn-linear regresyon analizi

kullanılmıştır. Doz-tepki eğrisi bütün istatistiklerden faydalanılarak R programında çizilmiştir.

Ayrıca alevleme tarafından yabancı otların kontrol altına alınma seviyesinin ölçümü yapilarak

ED50 (%50 kontrol), ED80 (%80 kontrol) ve ED90 (%90 kontrol) değerleri de belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kayısı, canlı malç, örtücü bitki, alevleme, yabancı ot kontrolü



Proje Başlığı Farming Tools for external nutrient Inputs and water

Management

(FATIMA) (Tarımda Su Ve Gübre Yönetimi İçin Araçlar)

Proje Lideri Dilek Kahraman (Yerel Yönetici)

(Proje koordinatörleri: Dr. Anna Osann, Dr. Alfonso Calera)

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü

(Universidad De Castila – La Manca, İspanya)

Proje Yürütücüleri Dr. Nejat Özden, İdris Uslu, Mehmet Gündüz, Nuri Candan,

Gözen Yüceerim, Zübeyde Albayram Doğan, Dr. Funda Kıdoğlu,

Tuncay Topdemir, Merve Deveciler, İlkay Ekinci, Mehmet

Yılmaz, Perihan Tarı Akap, Dr. Zerrin Çelik, Şener Özçelik,

Merve Etöz.

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar

AB Komisyonu (Çağrı: H2020-SFS (Sürdürülebilir Gıda

Güvenliği) -2014-2)

Başlama-Bitiş

Tarihleri

Mart 2015- Şubat 2018 (36 ay)

Projenin Toplam

Bütçesi

7 966 695 EUR (UTAEM: 248 375 EUR)

Proje Özeti

FATIMA sürdürülebilir, optimum verim ve kaliteyi elde etmek için tarımsal

kaynakların etkili bir şekilde izleme ve yönetimini kapsamaktadır. Yoğun tarımda su ve

gübre yönetimini optimize eden bir bakış açısı ile yeni araçlar geliştirilmesi amaçlamaktadır.

Proje stratejisi, uydu görüntüsü ve kablosuz sensör verilerini birleştiren bir WebGIS

teknoloji paketi, yer çalışmaları paketi, çoklu paydaş katımı, ekonomi ve politika analizlerini

kapsamaktadır.

Proje 1, 5, 10, 30 m çözünürlüklerdeki uydu görüntüleriyle manuel veya otomatik,

araştırma parselleri, ticari parseller ve bölge ölçeği için hassas tarım uygulamalarının

gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Çiftlik ölçeğinden nehir havzasına kadar kullanıcı

toplulukları hedef kitleyi oluşturmaktadır.

Pilot uygulamalar ile tüm iş paketleri entegre edilmek üzere İspanya, İtalya,

Yunanistan, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Fransa ve Türkiye’de tarla çalışmaları

yapılmaktadır.

Su paylaşımında artan nüfus baskısı, su ve toprak kirliliği, taban suyu seviyesi

değişimi problemlerinin çözümüne katkı sağlamak için küçük parsellerde değişen seviyede

girdi (VRT) uygulamaları gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Yaygın ve yoğun tarım girdileri

kullanılan bitkilerden buğday, mısır ve pamukta çalışmalar yürütülmektedir.

Proje ile hassas tarım uygulamalarını besleyen su ve gübre ihtiyaçlarını gösteren

haritalar sağlanacaktır. Düşük çözünürlüklü VRT yöntemi ile su ve gübreleme küçük

alanlardan geniş alanlara taşınarak sürdürülebilir toprak yönetimi ve bitki yetiştiriciliği

sistemlerinin oluşturulmasına katkıda bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sulu tarım, Gübreleme, Bitkisel üretim sistemleri, Bitki besleme.


ESKİŞEHİR GEÇİT KUŞAĞI TARIMSAL ARAŞTIRMA


YAYIM PROJESİ

Proje No

Proje Başlığı

Eskişehir ve Kütahya Yöresinde Damla Sulama ile Sulanan

Domatesin Sulama Gün Aralıklarının, Lateral Aralıklarının ve

Sulama Düzeylerinin Verime Etkilerinin Çiftçilere Yayımı

Projesi’

Projeyi Yürüten Kuruluş Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş Yeşil Sakarya Yaş Sebze ve Meyve Üreticiler Birliği

Proje Yürütücüsü Demet UYGAN (Zir. Yük. Müh.) Tarımsal Sulama ve Arazi

Islahı Birimi


Dr. Sali FİDAN Tek.Koor.-Bahçe Bitkileri-

Şule SARIÇAM Sebze

Nurten LÖKOĞLU Sebze

Soner YÜKSEL Serin İklim Tahılları Birimi

Ramazan YAVUZ Eğitim ve Yayım Birimi

Oguzhan ULUCAN Üretme İşletme Bölümü

Fatih KIZILASLAN Üretme İşletme Bölümü

Ercan YÜCEL Üretme İşletme Bölümü

Baki DÜZ Üretme İşletme Bölümü

Eskişehir İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü-

Kütahya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü


Proje Bütçesi

Enstitü Bütçesi: 2016: 16000TL 2017: 13500TL 2018:

15500TL

İl Müdürlükleri: 2016: 12100TL 2017: 11700TL 2018:

14300TL

Toplam : 83100 TL Proje Özeti: Projenin amacı; bitkinin gelişme dönemi boyunca gereksinim duyduğu sulama

suyunu uygun zaman ve miktarda uygulamaya yönelik ve en uygun damla sulama projeleme kriterleri

uygulanarak günümüz sulama tekniklerinin kullanıldığı sulama programları önermek ve bu belirlenmiş

olan sulama programlama kriterlerini çiftçilere benimsetmektir. Son yıllarda bir devlet politikası olarak

basınçlı sulama sistemlerinin (özellikle damla sulama sisteminin) yaygınlaşmasına yönelik destek

projeleri yoğun olarak uygulanmasına rağmen; yörede araştırma projesi öncesinde yapılan surveylerde

ve yine Enstitümüzün Tarımsal Sulama ve Arazi Islahı Birimi tarafından sonuçlandırılan "damla

sulama performansı" ile ilgili proje sonuçlarından da; sebze üretiminde damla sulama yöntemi

kullanımının olduğu ancak projelemesinden, kullanımına kadar doğru ve bilinçli olmadığı

belirlenmiştir. Buna göre Enstitümüzde daha önceden bitirilen 2 proje sonuçlarına göre sulama

programı uygulatılmıştır. Eskişehir merkezde Enstitüde, Eskişehir merkez köylerinden Gökdere'de ve

Kütahya Gediz ilçesinde Dörtdeğirmen köyünde 3 adet demostrasyon kurularak, 2 yerde tarla günleri

gerçekleştirilmiştir. Hizmet içi eğitimler, çiftçi gezileri, çiftçi toplantıları gerçekleştirilmiştir. Sonuç

olarak; yörede damla sulama ile sulanan domateste, öncelikle projelendirme kriterlerinin düzeltilmesi,

ve suyun etkin kullanımını sağlayacak sulama programının üreticilere yayılması ve bilinçli sulamaların

yapılmasının sürdürülebilirliğini sağlamak amaçlanmaktadır.

T.C



TARIMSAL MEKANİZASYON VE BİLİŞİM

TEKNOLOJİLERİ

ARAŞTIRMA GRUBU

2017 YILI

PROJE ÖZETLERİ

YENİ TEKLİF PROJE


PROGRAM ADI: Tarım Makinaları ve Teknolojileri

Proje No:

Proje Başlığı Uzun Çeşidi Antepfıstığında Bazı Fiziko-Mekanik Özelliklerin

Belirlenerek Bir Prototip Antepfıstığı Çıtlatma Makinasının

Geliştirilmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü,

Gaziantep Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Proje Yürütücüsü Uzm. Cem BİLİM Yardımcı Araştırmacılar Ajlan YILMAZ, Dr. Kamil SARPKAYA, Ahmet Şahan, Serkan

KÖSETÜRKMEN, Doç. Dr. Ahmet İNCE, Seyfettin Bozbaş



Bütçesi

2018: 94.000 TL 2019: 12.000 TL Toplam: 106.000 TL

Proje Özeti

Antepfıstığının çıtlatılması, yoğun işçilik gerektiren, uzun ve zahmetli bir iş olup geleneksel olarak

elde veya antepfıstığı işletmelerinin kendi imkânlarıyla ürettikleri çıtlatma makinelerinde

yapılmaktadır. Geleneksel çıtlatma yöntem; evlerde sağlıksız koşullarda çekiçlerle veya fıstık

pensleriyle tek tek elde yapılmaktadır. Elle yapılan işlemler, zaman tüketimi ve işçilik masraflarının

yüksek olmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda çıtlatılacak ürünün ortam koşulları, ürünün sürekli

elle ya da başka bir cisimle teması ürün kalitesini ve çevre sağlığını doğrudan etkilemektedir.

Antepfıstığı işleme tesisleri kendi bünyelerinde çıtlatma makineleri imal etmekte ve bu

makinelerde antepfıstığını presleme, çekiçleme gibi farklı yöntemler uygulayarak çıtlatmaktadır. Bu

makinelerde el değmeden çıtlatma işlemi yapılmasına rağmen kontrolsüz baskı ve kuvvet

uygulanmaktadır. Bu durum, meyve kemik kabuğu ve meyve içinin değişik oranlarda zarar görmesine

sebep olmaktadır.

Bu çalışmada; antepfıstığı meyvesinin çıtlatılmasında mevcut sorunlara çözüm getirecek zaman,

maliyet ve hijyen gibi dezavantajları ortadan kaldıracak, ürün kayıplarını azaltacak, ürünün elle temas

etmeden kontrollü ve sağlıklı ortamda çıtlatılmasını sağlayacak, üretim maliyetini düşürecek bir

çıtlatma makinesi geliştirilecektir.

Bu amaç doğrultusunda çalışmada; Uzun çeşidi antepfıstığı (Pistacia vera L.) meyvelerinin 4

farklı nem seviyesinde bazı fiziksel ve mekanik özellikler belirlenmeye çalışılacak, elde edilen

sonuçlar doğrultusunda çıtlatma makinası geliştirilecektir.

Geliştirilen çıtlatma makinasının performansının belirlenebilmesi amacıyla boyut ölçümlerine

göre milimetrik boylar için 4 gruba ayrılacak olan antepfıstığı meyveleri 4 farklı nem düzeyinde ve

çıtlatma diskinin farklı devirlerinde makinada çıtlatma işlemine tabi tutularak makinenin çıtlatma iş

başarısı (%) araştırılacaktır.

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No:

Proje Başlığı Antepfıstığının Kurutulması İçin Güneş Enerjili Bir Kurutucunun

Tasarımı ve Performansının Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Tarım Makinaları Bölümü,

Gaziantep Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu,

Gaziantep Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü,

GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü /Şanlıurfa Proje Yürütücüsü Uzm. Cem BİLİM Yardımcı Araştırmacılar Uz. Kamil SARPKAYA, Uz. Ajlan YILMAZ, Ahmet Şahan, Serkan

KÖSETÜRKMEN, Mehmet Fatih BATMAZ, Ümran ATAY, Doç Dr. Ahmet İNCE, Seyfettin Bozbaş, Yrd. Doç. Dr Banu KOÇ



Bütçesi

2018:133.000 TL 2019: 11.000 TL Toplam: 144.000 TL

Proje Özeti

Tarımsal ürünün çabuk bozulmadan muhafaza edilmesi iç ve dış pazar isteklerini rahatlıkla

karşılayabilmesi için kurutulması gerekir. Ülke ekonomisi açısından büyük öneme sahip olan

antepfıstığı meyvesi geleneksel olarak açık alanda beton zemin üzerine serilerek kurutulmaktadır. Bu

tip açıkta yapılan kurutmada, hijyenik koşulların kontrolü mümkün olmamakta kuruma esnasında

böcekler, kuşlar ve rüzgarın olumsuz etkileri sebebiyle ürün kayıpları ortaya çıkmaktadır. Bununla

birlikte antepfıstığının kurutulmasında elektrik, doğalgaz, kömür LPG gibi karbon emisyonu üreten

yakıtlar ile çalışan, kapalı ortamda kurutma sağlayan kurutucularda kullanılmaktadır. Bu yöntem

kurutma süreleri kısaltmamakla birlikte aynı zamanda yüksek yakıt giderlerine yol açmakta, hem

kuruluş maliyeti hem de işletim sırasında kullanılan enerji kaynakları için ödenen ücretler kurutma

işleminin maliyetini arttırmaktadır.

Bu çalışmada, antepfıstığının kapalı bir ortamda çevresel koşullardan etkilenmeden, daha kaliteli,

sağlıklı ve ekonomik olarak kurutulmasını sağlayan kendi enerjisini kendi üretebilen, ürettiği bu

enerjiyi elektrik motorlarının ve fanların güç ihtiyacında kullanan ve aynı zamanda güneş enerjisini

depolayan bir kurutucu tasarımı yapılarak imal edilmesi amaçlanmıştır.

Bu amaç doğrultusunda; tasarlanarak imal edilecek güneş enerjili kurutucu da, antepfıstığı

meyveleri kurutularak kurutucunun performansı 3 farklı ürün yoğunluğunda, 3 farklı fan hızında test

edilecek ve geleneksel güneşte kurutma yöntemiyle kıyaslanacaktır. Güneşte kurutma yönteminde ise

antepfıstığı meyveleri beton zemin üzerine serilerek kurutulacaktır. Kurutma işlemi, her iki yöntem

de antepfıstığı %7 nem içeriğine ulaşıldığında son bulacaktır. Ürünlerin; nem içeriği, renk değişimi,

küf yükü, aflatoksin miktarı (B1, B2, G1 ve G2 türleri için) duyusal analiz, peroksit değerleri tüm

kurutma yöntemleri için incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Antepfıstığı, ürün işleme, hasat sonrası teknolojileri, bahçe bitkileri

mekanizasyonu




Proje No:

Proje Başlığı Tokat İlinde Tarımsal Mekanizasyon Planlaması ve Destekleme

Politikalarının Geliştirilmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstiüsü-Tokat

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Hakan AFACAN-Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Hilal BEKTAŞ- Ziraat Yüksek Mühendisi



Bütçesi

2018: 52.000 TL 2019: 30.000 TL 2020: 28.000 TL Toplam:

110.000 TL

Proje Özeti

Mekanizasyon tarımda üretimin, iş veriminin ve iş kalitesinin arttırılmasında, işin

kolaylaştırılmasında, maliyetin düşürülmesinde, işlerin modernleştirilmesinde, yeni iş alanlarının

açılmasında, tarım nüfusunun sosyo-ekonomik yönden geliştirilmesinde büyük öneme sahiptir.

Tarımsal işletmelerin kârlı bir üretim yapabilmesi, traktör ve tarım iş makinelerinden oluşan bu

araçların işletme özelliklerine uygunluğuna ve ekonomik kullanımına bağlıdır. Bu nedenle

işletmeler için üretim giderleri içinde büyük paya sahip olan mekanizasyon yatırımlarının doğru

seçimi ve kullanımı önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır (Işık, 1988).

Tarımda üretimin kalitesini ve miktarını artırmak için üretim planlamasının doğru ve etkin

bir şekilde yapılması gerekmektedir. Girdi kullanımının optimizasyonu ve etkin bir planlamayla,

tarımsal üretimin verimliliğinde artışlar sağlanabilmektedir.

Bu çalışmada, Tokat ilinde tarımsal işletmelerin işletme yapılarının ve mevcut

mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesinin yanında, Tokat ilinde bulunan tarım işletmeleri için

karın maksimizasyonunu sağlayacak makine kullanımına ait bir üretim modeli oluşturulacaktır.

Ayrıca, arazi büyüklüğüne bağlı olarak optimum makine kapasiteleri ve bu makinelerin gereksinim

duydukları optimum traktör motor güçleri de belirlenecektir. Farklı makine setleri için işletme arazisi

büyüklüğü değişken olarak alınacak ve karı maksimize eden ürün deseni belirlenecektir. Araştırmada

elde edilen veriler doğrultusunda Tokat ilinde makineleşmede ve üretim desenini belirlemede etkili

olacak destekleme politikaları geliştirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Tokat, tarımsal mekanizasyon, planlama.

YENİ TEKLİF PROJE



Proje No:

Proje Başlığı

Malatya Yöresi Kayısı Yetiştiriciliğinde Farklı Toprak İşleme ve

Malç Uygulamalarının Toprak Fiziksel Özellikleri ile Fidan

Gelişimine Etkisi

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Atatürk Üniversitesi

Proje Lideri Dr. Salih ATAY

Proje Yürütücüleri Prof. Dr. Ahmet ÇELİK, Ahmet ASLAN, Sezai ŞAHİN, Talip

YİĞİT, Sinan ÇOLAK



Bütçesi

2018:127.500 TL 2019: 9.000 TL 2020:10.600 TL

2021:11.250 TL 2022:14.750 TL

Proje Özeti

Türkiye’de 1960’lı yıllardan sonra, tarımsal üretimde yeni çeşitlerin ve yetiştirme

tekniklerinin uygulanması sonucu verimde artışlar olmakla beraber, yanlış uygulamalar

nedeniyle yeraltı sularının kirlenmesi, aşırı kullanım sonucu su kaynaklarında azalma, tuzluluk,

aşırı toprak işleme ile beraber erozyonun artması, çözülmesi gereken önemli problemler olarak

karşımıza çıkmıştır.

Yukarı Fırat Havzasının, en önemli ihraç ürünü olan kayısı üretimi ağırlıklı olarak

Malatya yöresinde gerçekleştirilmektedir. Türkiye kayısı üretiminin %50’den fazlası Malatya

ilinde üretilmekte ve genel olarak kurutmalık olarak değerlendirilmektedir. Bütün işletmelerde

olduğu gibi kayısı işletmelerinde de kar ve sürdürülebilirlik en temel amaçlardan biridir.

Bu çalışmada, kayısı yetiştiriciliğinde uygulanmakta olan geleneksel toprak işleme

sistemine alternatif koruyucu toprak işleme sistemlerinin araştırılması ve bu sistemlere uygun

alet ve makinelerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Yeni tesis edilecek bir bahçede yürütülecek

deneme, bölünmüş parseller deneme desenine göre düzenlenecektir. Denemede, ana parsellerde

dipkazan kullanımı alt parsellerde ise geleneksel toprak işleme, azaltılmış toprak işleme, sıfır

toprak işleme, plastik malçlama ve bitki artıkları ile yapılan malçlamadan oluşan beş farklı

uygulama yer alacaktır.

Çalışmada fidan gelişim parametreleri, artık yönetimi, fenolojik gözlemler, morfolojik

ölçümler, su tüketimi, yabancı ot kontrolü, toprak penetrasyon direnci, toprak fiziksel ve

kimyasal özellikleri, drenaj problemleri, işletme parametreleri; enerji gereksinimleri, yakıt

tüketimleri ve maliyetler yönünden elde edilen veriler geleneksel toprak işleme yöntemi ile

karşılaştırılacak ve değerlendirmeler yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Malatya, malç uygulama yöntemleri, toprak işleme





Entegre Proje Başlığı

Türkiyede Koruyucu Toprak İşleme, Doğrudan Ekim Araştırmaları

ile Tarımsal Mekanizasyon Planlaması ve Destekleme Politikalarının

Geliştirilmesi Projesi

Entegre Alt Başlık Türkiye’de Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim

Araştırmaları, Uygulamaları ve Yaygınlaştırılması

Alt Konu Başlık Iğdır Yöresi Tuzlu–Alkali Tarım Alanlarında Farklı Toprak İşleme–

Ekim Yöntemlerinin Toprak Özellikleri ve Buğday Verimine Etkileri


Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Zinnur GÖZÜBÜYÜK – Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Mesut Cemal ADIGÜZEL–Ziraat Mühendisi

Dr. Kevser KARAGÖZ–Ziraat Mühendisi

Prof. Dr Ahmet ÇELİK*– Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Üstün ŞAHİN*– Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ*–Öğretim Üyesi

Yrd. Doç. Dr. Sefa ALTIKAT**–Öğretim Üyesi

Yrd. Doç. Dr. Okan DEMİR*–Öğretim Üyesi

Fidan GONCA***Ziraat Mühendisi

* Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak.

** Iğdır Üniversitesi, Ziraat Fak.

*** GTHB Iğdır İl Müdürlüğü–Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müd.


Projenin Toplam

Bütçesi: 243 600,00 TL

Proje Özeti Bu projenin amacı; yarı–kurak iklim bölgesinde yer alan toplam kullanılabilir alanların

1/3’lük kısmı tuzlulaşmadan etkilenen ve sadece 24194 hektarlık alanda tarım yapılabilen Iğdır

Ovasın da her geçen gün tarım dışına çıkan tarım topraklarında tuzlulaşmanın etkisini azaltacak

farklı toprak işleme–ekim sistemleri ile üretim yapabilme olanaklarının araştırılması ve geleneksel

toprak işleme sistemleri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Sorunlu tarım topraklarında koruyucu

toprak işleme ve doğrudan ekim üzerine yürütülecek bu çalışma ile (i) bitki gelişim parametreleri;

fenolojik gözlemler, su tüketimi, bitki sıklığı, parsel verimi, yabancı ot kontrolü, (ii) toprak

özelliklerindeki değişim dereceleri; penetrasyon direnci, toprak parçacık boyutu dağılımı, toprak

nem profili, hacim ağırlığı, porozite, taşlılık, eğim, drenaj problemleri, organik madde miktarı ve

besin elementi içeriği, (iii) işletme değerleri; enerji gereksinimleri, yakıt tüketimleri, (iv) maliyetler

ve verim yönünden elde edilen veriler geleneksel toprak işleme yöntemi ile karşılaştırılarak

farklılıkları ortaya konularak değerlendirilecektir.





Entegre Proje Başlığı

Türkiyede Koruyucu Toprak İşleme, Doğrudan Ekim Araştırmaları

ile Tarımsal Mekanizasyon Planlaması ve Destekleme Politikalarının

Geliştirilmesi Projesi

Entegre Alt Başlık Türkiye’de Tarım Havzaları Bazında Tarımsal Mekanizasyon

Planlaması ve Destekleme Politikalarının Geliştirilmesi

Alt Konu Başlık Erzurum İlinde Tarım Havzaları Bazında Mekanizasyon Planlaması

ve Destekleme Politikalarının Geliştirilmesi


Projeyi Destekleyen




Dr. Kevser KARAGÖZ–Ziraat Mühendisi


Yrd. Doç. Dr. Okan DEMİR*–Öğretim Üyesi

* Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak.


Projenin Toplam

Bütçesi: 71 000,00 TL

Proje Özeti Tarımda üretimin kalitesini ve miktarını artırmak için üretim planlamasının doğru ve

etkin bir şekilde yapılması gerekmektedir. Girdi kullanımının optimizasyonu ve etkin bir

planlamayla, tarımsal üretimin verimliliğinde artışlar sağlanabilmektedir. Diğer bir ifadeyle,

üretim faaliyeti sonucunda elde edilen kârın yüksekliği, ancak kaynakların amaca uygun

kullanımıyla gerçekleştirilebilmektedir. Tarımda makineleşme; tarımsal faaliyetlerin

zamanında, kaliteli, kolay ve hızlı bir şekilde yapılmasını sağlamakta ve tarımsal üretimde

verimliliği artırmaktadır. Tarım alanlarında yapılan tarımsal işlemlerin cinsi ve büyüklüğü,

üretimi gerçekleştirecek tarım alet ve makinelerinin seçiminde ve kullanımında önemli bir

faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Üretim faaliyetlerinin zamanında ve kaliteli bir şekilde

yürütülebilmesi için, tarım makinelerinin optimum kapasitede ve etkin bir kullanımla işletilmesi

gerekmektedir (Sağlam, 2003).

Bu çalışmada, Erzurum ilinde tarımsal işletmelerin işletme yapılarının ve mevcut

mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesinin yanında, Erzurum ilinde bulunan tarım işletmeleri

için karın maksimizasyonunu sağlayacak makine kullanımına ait bir üretim modeli oluşturulacaktır.

Ayrıca, arazi büyüklüğüne bağlı olarak optimum makine kapasiteleri ve bu makinelerin gereksinim

duydukları optimum traktör motor güçleri de belirlenecektir. Farklı makine setleri için işletme

arazisi büyüklüğü değişken olarak alınacak ve karı maksimize eden ürün deseni belirlenecektir.

Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda Erzurum ilinde makineleşmede ve üretim desenini

belirlemede etkili olacak destekleme politikaları geliştirilecektir.işleme yöntemi ile karşılaştırılarak

farklılıkları ortaya konularak değerlendirilecektir.





Proje Başlığı

Tokat Yöresi’nde Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekim

Araştırmaları, Uygulamaları ve Yaygınlaştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Orta karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü-TOKAT

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Hilal BEKTAŞ-Ziraat Yüksek Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Özlem AKAR-Ziraat Yüksek Mühendisi

Bülent BAŞARAN-Ziraat Yüksek Mühendisi

Oğuzhan AYDIN-Ziraat Yüksek Mühendisi

Murat BAL-Ziraat Mühendisi

Prof. Dr. Engin ÖZGÖZ-Danışman


Projenin Toplam

Bütçesi:

2017:120.500 TL 2018: 11.500 TL 2019:13.500 TL 2020:15.500 TL

2021: 19.000 TL Toplam: 180.000 TL

Proje Özeti (200 kelimeyi geçmeyecek şekilde) Tokat Yöresi’nde uygulanmakta olan geleneksel tarımsal üretim sistemlerine alternatif

olabilecek sürdürülebilir tarıma uygun koruyucu toprak işleme ve ekim sistemlerinin araştırılması

ve bu sistemlere uygun alet ve makinelerin belirlenmesine ihtiyaç vardır. Bu projede Tokat

Yöresi’nde arpa+fiğ karışımı–2. ürün slajlık mısır, buğday–2. Ürün slajlık mısır yetiştiriciliğinde

koruyucu toprak işleme ve ekim yöntemlerinin neler olacağı ve uygulanabilirliği araştırılacaktır.

Tokat koşullarında koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim üzerine yürütülecek bu çalışma ile (i)

bitki gelişim parametreleri; fenolojik gözlemler, parsel verimi, yabancı ot kontrolü, tarla anız

koşullarının belirlenmesi (ii) toprak özelliklerindeki değişim dereceleri; penetrasyon direnci, toprak

nem profili, hacim ağırlığı, porozite, organik madde miktarı ve besin elementi içeriği, (iii) işletme

değerleri; enerji gereksinimleri, yakıt tüketimleri, (iv) maliyetler ve verim yönünden elde edilen

veriler geleneksel toprak işleme yöntemi ile karşılaştırılarak farklılıkları ortaya konularak

değerlendirilecektir.

Araştırma sonunda toprak işleme masrafları azaltılarak üretim karlı hale getirilirken, diğer

taraftan tarla trafiğinin azaltılmasına, toprak verimliliğinin korunmasına, erozyonun en aza

indirilmesine ve çevrenin korunmasına katkı sağlanacaktır. Çalışma sonuçlarının uygulamaya

aktarılması için öne çıkan koruyucu toprak işleme ve ekim sistemlerinin çiftçi koşullarında tanıtımı

amacıyla demonstrasyonlar düzenlenecektir.

Projenin başlangıç yılı 2017 yılıdır. Bu nedenle henüz proje faaliyetlerine başlanmamıştır.

DEVAM EDEN PROJELER



Proje No TAGEM-

Proje Başlığı Türkiyede Koruyucu Toprak İşleme, Doğrudan Ekim Araştırmaları ile

Tarımsal Mekanizasyon Planlaması ve Destekleme Politikalarının

Geliştirilmesi Projesi(Entegre Proje)

ENTEGRE ALT PROJE(1.İş Paketi)

Farklı Toprak İşlemenin Buğday bitkisinin, Farklı Toprak İşleme ve

Sulama Düzeylerinin II.Ürün Soya Bitkisinin Verim ve Verim Kriterleri

Üzerine Etkisinin Belirlenmesi

ENTEGRE ALT PROJE(2.İş Paketi)

Mersin İlinde Tarım Havzaları Bazında Mekanizasyon Planlaması ve

Destekleme Politikalarının Geliştirilmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyon Müdürlüğü /MERSİN

Projeyi Destek. Kuruluş

Proje Yürütücüsü Zir.Yük.Müh. Orhan KARA

Yardımcı

Araştırmacılar


Zir. Yük. Müh. Çiğdem BOYDAK

Zir. Yük.Müh. Mehmet YILDIZ

Zir. Yük.Müh. Mete ÖZFİDANER

Dr. Osman UYSAL

Dr Osman Sedat SUBAŞI

Başlama-Bitiş Tarihleri 1.İş Paketi: 2017 - 2021 2. İş Paketi: 2017- 2019

Proje Bütçesi 1.İş paketi

2017- 122360 TL, 2018- 13600 TL, 2019- 14960 TL, 2020- 16450 TL,

2021- 18100 TL

2.İş paketi

2017- 28000 TL, 2018- 25000 TL, 2019- 17000 TL

Proje Özeti : Bu çalışmanın 1. iş paketinde buğdayda toprak işleme yöntemleri ve buğday hasadı

sonrası ekilen ikinci ürün soyada farklı toprak işleme yöntemi ile sulama düzeylerinin etkileri

değerlendirlecektir.

Çalışmanın 2. İş paketinde Mersin ilinde tarımsal işletmelerin yapılarının ve mevcut

mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesinin yanında, tarım işletmeleri için karın maksimizasyonunu

sağlayacak makine kullanımına ait bir üretim modeli oluşturulacaktır. Arazi büyüklüğüne bağlı olarak

optimum makine kapasiteleri ve bu makinelerin gereksinim duydukları optimum traktör motor güçleri

de belirlenecektir. Farklı makine setleri için işletme arazisi büyüklüğü değişken olarak alınacak ve karı

maksimize eden ürün deseni belirlenecektir. Çalışmaya 2017 yılı itbariyle başlanılacaktır.





Proje Başlığı

Koruyucu Toprak İşleme Kapsamında Yalova Yöresi Elma

Bahçelerinde Sıra Üzeri Yabancı Ot Mücadele Yöntemlerinin

Karşılaştırılması

Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

YALOVA

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Muammer YALÇIN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Adnan DOĞAN - Yetiştirme Tekniği

Mehmet Cengiz ARSLANOĞLU - Mekanizasyon

Dr. Barış ALBAYRAK - Toprak

Dr. Arzu ŞEN - Hasat Sonrası Fizyolojisi

Gülşah ÜĞLÜ -Sulama

Mükremin TEMEL -Ekonomi

Mehmet ŞİMŞEK -İşletme

Başlama- Bitiş Tarihleri 1.1.2017- 31.12.2021 (5 yıl)

Projenin Toplam

Bütçesi(TL)

2017:58.000 2018: 12.000 2019: 14.500

2020: 17.000 2021: 21.000 Toplam: 122.500

Proje Özeti:

Bağ, bahçe yetiştiriciliğinde, organik tarım felsefesine de uygun, maliyeti azaltan, toprağı ve

çevreyi koruyan, erozyonu önleyen doğru ve ekonomik toprak işleme yöntemleri belirlenecektir.

Bu proje, tarım yapılan alanlarda üretim maliyetini düşüren, enerji ve su kullanım

etkinliğini artıran, toprak verimliliğinin devamını sağlayan yeni üretim sistemlerinin

araştırılmasına yönelik bir çalışmadır.

Araştırma sonunda toprak işleme masrafları azaltılarak üretim kârlı hale getirilirken, diğer

taraftan tarla-bahçe trafiğinin azaltılmasına, toprak verimliliğinin korunmasına, erozyonun en aza

indirilmesine ve çevrenin korunmasına katkı sağlanacaktır.

Projenin yapılacağı parsel (4x1,5 m aralık ve mesafede sık dikilmiş Red Fuji çeşidi elma)

belirlenmiş ve deneme deseni oluşturulmuştur.

(4 konu, Tesadüf blokları, 3 tekerrürlü, her tekerrürde 30 ağaç).

Deneme konuları aşağıdaki gibidir:

I. Sıra üzeri çapalama işlemi uygulaması (Traktörle duyargalı)

II. Sıra üzeri plastik örtü/jüt malzemesi uygulaması (Sabit sergi)

III. Sıra üzeri yabancı ot ilacı uygulaması (Traktör-pülverizatör)

IV. Zeminin tamamı otlu sistem (Traktör-duyargalı çayır biçme)

NOT: Sıra araları tamamen otlu bırakılıp otlar 15-20 cm olunca biçilecek.

Araştırma sonunda toprak işleme masrafları azaltılarak üretim kârlı hale getirilirken, diğer

taraftan tarla-bahçe trafiğinin azaltılmasına, toprak verimliliğinin korunmasına, erozyonun en aza

indirilmesine ve çevrenin korunmasına katkı sağlanacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER



Proje No

Proje Başlığı Geleneksel Toprak İşleme Sistemine Alternatif Olarak Doğrudan

Anıza Ekim Sisteminin Uygulanabilirliğinin Araştırılması

(Şanlıurfa Örneği)

Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Şanlıurfa

Projeyi Destekleyen Kuruluş Harran Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Ahmet ÇIKMAN - Ziraat Y. Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Tali MONİS Ziraat Mühendisi

Abdullah Suat NACAR Ziraat Y. Mühendisi

Ümran ATAY Ziraat Y. Mühendisi

Prof. Dr. Ramazan SAĞLAM Ziraat Y. Mühendisi


Proje Yıllara Göre Bütçesi 2017:65500TL 2018:15500TL 2019:21500TL 2020:21500TL

2021:32000TL

Proje Özeti:

Tarımda bitkisel üretimde tohum yatağı hazırlamak amacıyla toprak işleme

makinelerinin fazla sayıda kullanımı, traktör ve ekipmanın tarladan geçiş sayılarının artması ve

toprağa yaptığı aşırı ufalama nedeniyle toprak olumsuz etkilenmektedir. Bunun sonucunda ise

toprakta sıkışma, erozyon, yapı bozulması ve organik madde kaybı gibi bir çok sorun ortaya

çıkmaktadır. Sürdürülebilir tarımda bu olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması için toprak

işlemenin minimum düzeye kadar azaltılması ya da tamamen kaldırılması mümkündür, bu

yapılan birçok araştırma ile de ortaya konmuştur.

2010-2015 yılları arasında TAGEM’in desteği ile GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü Koruklu Talat Demirören Araştırma İstasyonunda “Geleneksel Toprak İşleme

Sistemine Alternatif Olarak Doğrudan Anıza Ekim Sisteminin Uygulanabilirliğinin

Araştırılması (Şanlıurfa Örneği)” adlı proje yürütülmüştür. Çakılı ve uzun süreli deneme olan

bu çalışmada; koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim çalışmalarının sonuçlarından daha iyi

netice alınabilmesi için, çalışmanın uzun süreli yürütülmesi düşünülmektedir. Bu nedenle;

hedeflenen sonuçlara ulaşabilmek için projenin devamı niteliğinde olacak 5 yıl süreli olan bu

proje hazırlanmıştır.

Koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim çalışmalarının uygulamalarının etkilerini

gözlemleyebilmek için uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Koruyucu toprak işleme

ve doğrudan ekim çalışmalarının toprak özellikleri ve verim üzerine olumlu etkileri uzun

dönemler sonunda ancak kendini gösterebilmektedir.

Projenin amaçları;

--Anıza ekim sisteminin ekonomik olarak uzun yıllar sürdürülebilirliği ile verime olan

etkisinin tespit edilmesi,

--Anıza ekim sisteminin zaman, yakıt ve işgücü tasarrufu açısından diğer yöntemlere

göre avantajlarının teknik ve ekonomik yönden saptanması,

--Ön bitki için hazırlanmış olan sırtların anıza ekimde de kullanılabilirliği,

--Toprağın fiziksel özelliklerinden olan toprak sıkışıklığının ölçülmesi





Proje Adı

Tekirdağ Yöresi Papazkarası Üzüm Çeşidinde Farklı Toprak

İşleme ve Malç Bitki Uygulamalarının Toprak Özellikleri,

Verim ve Kaliteye Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü / TEKİRDAĞ

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Biyosistem Mühendisliği Bölümü / TEKİRDAĞ

Proje Lideri Gürkan Güvenç AVCI B.A.E. /TEKİRDAĞ


Bekir AÇIKBAŞ

Ahmet Semih YAŞASIN

Tezcan ALÇO

Serkan CANDAR

Turgay KIRAN

Yrd. Doç. Dr. M. Recai DURGUT

Lerzan ÖZTÜRK

Proje Başlama

Bitiş Tarihleri 01.01.2017 – 31.12.2021

Proje Toplam Bütçesi 158.000 TL

Geleneksel toprak işleme, azaltılmış toprak işleme ve malç bitki uygulamalarının;

sürdürülebilir toprak verimliliğine etkilerinin incelenmesi bakımından toprak özelliklerine,

bitki besin elementlerinin topraktaki elverişlilik durumuna ve asma tarafından besin elementi

alımına etkileri ile üzüm verim ve kalitesine etkilerinin araştırılması amaçlanmaktadır.

Bağcılıkta azaltılmış toprak işleme ve malç bitki uygulamalarının, geleneksel toprak

işlemeye göre doğal kaynakları tüketmeden, ekosisteme zarar vermeden, çevre kirliliğine yol

açmadan yeterli miktar ve kalitede ürün elde edilebilmesi ile ilgili denemeler yürütülecektir.

Sürdürülebilir tarım sistemlerinin başarısında örtü bitkileri kullanımı da önemli

etkiye sahiptir. Toprak yüzeyini kaplayan bitkilerle toprağa bitki besin elementi ve organik

madde ilavesi, erozyon kontrolü, toprak suyunun korunması, yabancı ot hastalık ve zararlı

kontrolü, toprağın fiziksel kimyasal ve biyolojik özelliklerinin iyileştirilmesi

sağlanabilmektedir.

Bu proje ile bağda azaltılmış toprak işleme ve tek yıllık örtü bitkilerinin, toprak

özellikleri ve bitki beslenme durumları ile Papazkarası üzüm çeşidinde verim ve kalite

kriterlerine etkileri araştırılacaktır.

Projede 22 yaşındaki Kober 5 BB asma anacına aşılı Papazkarası üzüm çeşidinde 5

yıl boyunca, kontrol dahil tek yıllık örtü bitkilerinden oluşan uygulamanın tesadüf blokları

deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmesiyle gerçekleştirilecektir.

Uygulamaların toprak özelliklerine, bitki beslenme durumlarına, toprak ve bitki su içeriğine,

üzüm kalite parametrelerine ve şarap kalitesi üzerine etkileri araştırılacaktır.





Proje Başlığı

Türkiye’de Tarım Havzaları Bazında Tarımsal Mekanizasyon



Müdürlüğü / KIRKLARELİ

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve

Teknolojileri Mühendisliği Bölümü

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve

Teknolojileri Mühendisliği Bölümü

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lapseki Meslek Yüksekokulu

Proje Yürütücüsü Dr. Başak AYDIN

Yardımcı Araştırmacılar Zinnur GÖZÜBÜYÜK, Ahmet ÇIKMAN, Orhan KARA, Dr. Salih

ATAY, Dr. Muammer YALÇIN, Sedat YOKUŞ, Cem BİLİM, Hilal

BEKTAŞ, Yasemin VURARAK, Prof. Dr. Mustafa VATANDAŞ,

Prof. Dr. Ramazan ÖZTÜRK, Prof. Dr. Ahmet ÇELİK,

Doç. Dr. Gıyasettin ÇİÇEK


Projenin Toplam

Bütçesi:

2017: 231 000 TL 2018: 202 500 TL 2019: 147 500 TL

Toplam: 581 000 TL

Proje Özeti

Tarımda üretimin kalitesini ve miktarını artırmak için üretim planlamasının doğru ve








faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Üretim faaliyetlerinin zamanında ve kaliteli bir şekilde

yürütülebilmesi için, tarım makinelerinin optimum kapasitede ve etkin bir kullanımla

işletilmesi gerekmektedir (Sağlam, 2003).

Bu çalışmada, tarımsal işletmelerin işletme yapılarının ve mevcut mekanizasyon

özelliklerinin belirlenmesinin yanında, tarım işletmeleri için karın maksimizasyonunu sağlayacak

makine kullanımına ait bir üretim modeli oluşturulacaktır. Ayrıca, arazi büyüklüğüne bağlı olarak

optimum makine kapasiteleri ve bu makinelerin gereksinim duydukları optimum traktör motor

güçleri de belirlenecektir. Farklı makine setleri için işletme arazisi büyüklüğü değişken olarak

alınacak ve karı maksimize eden ürün deseni belirlenecektir. Araştırmada elde edilen veriler

doğrultusunda makineleşmede ve üretim desenini belirlemede etkili olacak destekleme politikaları

geliştirilecektir.

Projenin ilk yılıdır. Örnekleme çalışmaları devam etmektedir. 2017 yılında anket

çalışmalarına başlanacaktır.

DEVAM EDEN PROJE




Proje Başlığı

Malatya İlinde Tarım Havzaları Bazında Mekanizasyon


Projeyi Yürüten

Kuruluş

Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

İnönü Üniversitesi


Proje Yürütücüleri Doç. Dr. Orhan GÜNDÜZ, Ahmet ASLAN, Sezai ŞAHİN,

Züleyha DURAN



Bütçesi

2018:15.500 TL 2019: 16.500 TL 2020: 9.000 TL


Mekanizasyon, tarımda üretimin, iş veriminin ve iş kalitesinin arttırılmasında, işin

kolaylaştırılmasında, maliyetin düşürülmesinde, işlerin modernleştirilmesinde, yeni iş

alanlarının açılmasında, tarım nüfusunun sosyo-ekonomik yönden geliştirilmesinde büyük

öneme sahiptir. Tarımsal işletmelerin kârlı bir üretim yapabilmesi, traktör ve tarım iş

makinelerinden oluşan bu araçların işletme özelliklerine uygunluğuna ve ekonomik

kullanımına bağlıdır.



planlamayla, tarımsal üretimin verimliliğinde artışlar sağlanabilmektedir. Tarım alanlarında

yapılan tarımsal işlemlerin cinsi ve büyüklüğü, üretimi gerçekleştirecek tarım alet ve

makinelerinin seçiminde ve kullanımında önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Üretim

faaliyetlerinin zamanında ve kaliteli bir şekilde yürütülebilmesi için, tarım makinelerinin

optimum kapasitede ve etkin bir kullanımla işletilmesi gerekmektedir (Sağlam, 2003).

Bu çalışmada, Malatya ilinde tarımsal işletmelerin işletme yapılarının ve mevcut

mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesinin yanında, Malatya ilinde bulunan tarım işletmeleri

için karın maksimizasyonunu sağlayacak makine kullanımına ait bir üretim modeli

oluşturulacaktır. Ayrıca, arazi büyüklüğüne bağlı olarak optimum makine kapasiteleri ve bu

makinelerin gereksinim duydukları optimum traktör motor güçleri de belirlenecektir. Farklı

makine setleri için işletme arazisi büyüklüğü değişken olarak alınacak ve karı maksimize eden

ürün deseni belirlenecektir. Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda Malatya ilinde

makineleşmede ve üretim desenini belirlemede etkili olacak destekleme politikaları

geliştirilecektir.





Proje Başlığı

Yalova İlinde Tarım Havzaları Bazında Mekanizasyon Planlaması ve


Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

YALOVA

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Dr. Muammer YALÇIN

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Filiz PEZİKOĞLU

Mehmet Cengiz ARSLANOĞLU - Mekanizasyon


Projenin Toplam

Bütçesi(TL)

2017:26.000 2018: 24.000 2019: 22.000

Toplam: 72.000

Proje Özeti:

Bu çalışmada, Yalova ilinde tarımsal işletmelerin işletme yapılarının ve mevcut

mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesinin yanında, Yalova ilinde bulunan tarım işletmeleri için

kârın maksimizasyonunu sağlayacak makine kullanımına ait bir üretim modeli oluşturulacaktır.

Ayrıca, arazi büyüklüğüne bağlı olarak optimum makine kapasiteleri ve bu makinelerin

gereksinim duydukları optimum traktör motor güçleri de belirlenecektir. Farklı makine setleri için

işletme arazisi büyüklüğü değişken olarak alınacak ve kârı maksimize eden ürün deseni

belirlenecektir. Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda Yalova ilinde makineleşmede ve

üretim desenini belirlemede etkili olacak destekleme politikaları geliştirilecektir.

Araştırmanın ana materyalini Yalova ilinde üreticilerle yapılacak anket çalışmaları

oluşturacaktır. Bununla birlikte araştırma konusuyla ilgili olarak daha önce yapılmış olan ulusal ve

uluslararası çalışmalar ve istatistiklerden de yararlanılacaktır.

Anket yapılacak tarım işletmesi sayısının belirlenmesinde tabakalı tesadüfi örnekleme

metodu, işletmelerin tabakalara dağıtılmasında Neyman yöntemi kullanılacaktır (Yamane, 1967).





Proje Başlığı

Şanlıurfa İlinde Tarım Havzaları Bazında Mekanizasyon


Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Şanlıurfa

Projeyi Destekleyen Kuruluş Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım makinaları Bölümü,

Proje Yürütücüsü Ahmet ÇIKMAN Ziraat Y. Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Tali MONİS

Abdullah Suat NACAR

Ümran ATAY

Prof.Dr. Ramazan SAĞLAM


Projenin Toplam Bütçesi: 2017: 30000 TL 2018: 27 000 TL 2019: 19 000 TL

Proje Özeti









faktör olarak ortaya çıkmaktadır.

Bu çalışmada, Şanlıurfa ilinde tarımsal işletmelerin işletme yapılarının ve mevcut

mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesinin yanında, tarım işletmeleri için karın

maksimizasyonunu sağlayacak makine kullanımına ait bir üretim modeli oluşturulacaktır. Ayrıca,

arazi büyüklüğüne bağlı olarak optimum makine kapasiteleri ve bu makinelerin gereksinim



Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda Şanlıurfa ilinde makineleşmede ve üretim desenini

belirlemede etkili olacak destekleme politikaları geliştirilecektir.

Araştırma verileri, işletmelerden anketler yolu ile toplanacaktır. Anketler yüzyüze yapılan

görüşmeler yoluyla araştırıcı tarafından uygulanacaktır. Anket; işletmelerin nüfus yapısı, aile ve

yabancı işgücü durumu, arazi varlığı ve tasarruf şekli, alet-makine varlığı ve işletme değerleri,

ürünlere ilişkin tarımsal işlemler, kullanılan traktör ve tarım makinelerinin özellikleri, bitkisel

üretimde değişken masraflar ve ürün bilgileri gibi konuları kapsayacaktır. Modelde öngörülen

bitkilere ilişkin tarımsal işlemler ve bu işlemlerin yapılmasında kullanılan tarım makineleri ve işlem

tarihlerine ilişkin bulgular anket çalışmaları sonunda elde edilecektir. Tarımsal işlemlerin

belirlenmesinde temel olarak toprak işleme, ekim, bakım ve hasat işlemleri esas alınacaktır.

Çiftçilerden alınacak bilgiler ışığında traktör marka ve modelleri esas alınarak makine setleri

oluşturulacaktır. Makine setlerinin oluşturulmasında ilk olarak traktör marka ve tipleri belirlenecek,

daha sonra ise her bir sete ait makineler belirlenecektir. Projenin ilk yılıdır. Örnekleme çalışmaları

tamamlanmış olup, 2017 yılında anket çalışmalarına başlanacaktır.


AFA ADI : A 13 Toprak Su Kaynakları ve Çevre

PROGRAM ADI : P-08 Tarımsal Yatırımlarda Girdi Optimizasyonu ve Kırsal Alanda

Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi


Proje Başlığı

Konya İlinde Tarım Havzaları Bazında Mekanizasyon Planlaması ve



Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü Sedat YOKUŞ

Yardımcı Araştırmacılar Mustafa TUNÇ Osman ÖLMEZ

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2017 31/12/2019

Projenin Toplam

Bütçesi:

84.000 T.L.

Proje Özeti

Mekanizasyon tarımda üretimin, iş veriminin ve iş kalitesinin arttırılmasında, işin

kolaylaştırılmasında, maliyetin düşürülmesinde, işlerin modernleştirilmesinde, yeni iş alanlarının

açılmasında, tarım nüfusunun sosyo-ekonomik yönden geliştirilmesinde büyük öneme sahiptir.

Tarımsal işletmelerin kârlı bir üretim yapabilmesi, traktör ve tarım iş makinelerinden oluşan bu

araçların işletme özelliklerine uygunluğuna ve ekonomik kullanımına bağlıdır. Bu nedenle

işletmeler için üretim giderleri içinde büyük paya sahip olan mekanizasyon yatırımlarının doğru

seçimi ve kullanımı önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır (Işık, 1988).

Tarımda üretimin kalitesini ve miktarını artırmak için üretim planlamasının doğru ve etkin bir

şekilde yapılması gerekmektedir. Girdi kullanımının optimizasyonu ve etkin bir planlamayla,

tarımsal üretimin verimliliğinde artışlar sağlanabilmektedir. Diğer bir ifadeyle, üretim faaliyeti

sonucunda elde edilen kârın yüksekliği, ancak kaynakların amaca uygun kullanımıyla

gerçekleştirilebilmektedir. Tarımda makineleşme; tarımsal faaliyetlerin zamanında, kaliteli, kolay

ve hızlı bir şekilde yapılmasını sağlamakta ve tarımsal üretimde verimliliği artırmaktadır. Tarım

alanlarında yapılan tarımsal işlemlerin cinsi ve büyüklüğü, üretimi gerçekleştirecek tarım alet ve

makinelerinin seçiminde ve kullanımında önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Üretim

faaliyetlerinin zamanında ve kaliteli bir şekilde yürütülebilmesi için, tarım makinelerinin optimum

kapasitede ve etkin bir kullanımla işletilmesi gerekmektedir (Sağlam, 2003).

Bu çalışmada, Konya ilinde tarımsal işletmelerin işletme yapılarının ve mevcut mekanizasyon

özelliklerinin belirlenmesinin yanında, Konya ilinde bulunan tarım işletmeleri için karın

maksimizasyonunu sağlayacak makine kullanımına ait bir üretim modeli oluşturulacaktır. Ayrıca,

arazi büyüklüğüne bağlı olarak optimum makine kapasiteleri ve bu makinelerin gereksinim



Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda Konya ilinde makineleşmede ve üretim desenini

belirlemede etkili olacak destekleme politikaları geliştirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Konya, tarımsal mekanizasyon, planlama, doğrusal programlama





Proje Başlığı Konya İlinde Buğday Üretiminde Hassas Tarım Uygulamaları

Projeyi Yürüten

Kuruluş Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş TAGEM

Proje Yürütücüsü Kazım GÜR

Yardımcı

Araştırmacılar

Rifat Zafer Arısoy, Dr. Mustafa Kan, Dr. Fatih Özdemir, İlker Topal,

Birol Ercan, Dr. Aysun Göçmen Akçacık, Enes Yakışır, Oktay Okur,

Mustafa Tunç, Sedat Yokuş, Kemal Duyan, Naci Demirci, Mustafa

Bağcı, Dr. Fevzi Akbaş, Durmuş Ali Çarkacı, Nurettin Kayahan, Prof.

Dr. Hüseyin Öğüt

Başlama-Bitiş

Tarihleri 2015-2019

Projenin Toplam

Bütçesi

BDUTAE

2016: 180.000 TL, 2017: 100.000 TL, 2018; 50.000 TL,

2019: 50.000 TL, 2020: 50.000 TL, Toplam: 430.000 TL

KTSÇMAE

2016: 100.000 TL, 2017: 100.000 TL, 2018; 50.000 TL,

2019: 50.000 TL, 2020: 50.000 TL, Toplam: 350.000 TL

Proje Özeti

Çiftçiler üretim aşamasında arazilerindeki değişkenliklerin farkındadırlar. Ancak sahip oldukları,

makinalarla söz konusu değişkenlikleri yönetemeyeceklerini bildiklerinden geleneksel üretim

teknikleri ile üretimlerini devam ettirirler. Yani arazilerinin tamamına aynı miktarda tohum,

gübre, tarımsal ilaç ve su uygularlar. Bu durum üretim maliyetlerini arttırdığı gibi çevre için de

olumsuz etkilere neden olur. Ülkemizde tarım yapılan alan, çiftçi sayısı, üretim miktarı ve

kullanılan tarımsal girdi miktarı düşünüldüğünde gereksiz tarımsal girdi kullanımının

engellenmesi önemlidir.

Bu amaçlarla yürütülen projede; BDUTAE’de 2015 yılında buğday ekilmiş yaklaşık 50 da

alanda parsel biçerdöverleri ile hasat yapılmış, gridler düzeyinde verim değerleri tespit edilmiş,

aynı noktalarda kalite analizleri tamamlanmıştır.

Yine gridler bazında toprak örnekleri KTSÇMAE tarafından alınmış, analiz ve değerlendirmeler

devam etmektedir. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı ile yapılan bir protokol

dahilinde projede kullanılmak üzere biçerdöver temin edilmiş ve verim haritalama kiti montaj

çalışmaları devam etmektedir. Önümüzdeki yıl için aynı tarlaya kışlık fiğ ekimi yapılmıştır.





Proje Başlığı Bitkisel Üretimde Hassas Tarım Uygulamalarının Planlanması,

Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması (HAS-TARIM) Ankara

Örneği Alt Projesi.


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

1. Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma


2. Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma


3. TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü

Proje Yürütücüsü Turgay POLAT

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Murat Güven TUĞAÇ, Dr. Hakan YILDIZ, Metin

AYDOĞDU, Selim UYGUN, Mehmet KUTLUCA,

Dr. Mehmet KEÇECİ, Prof. Dr. Ahmet ÇOLAK, Doç.Dr. Ufuk

TÜRKER, Mustafa TEKE

Başlama – Bitiş Tarihleri 01/01/2018 – 31/12/2021


Bütçesi 2018: 150.000 2019: 40.000 2020: 5.000 2021: 5.000

Proje Özeti

Çiftçiler arazilerinin tamamına aynı miktarda tohum, gübre, tarımsal ilaç ve su uygularlar.

Bu durum üretim maliyetlerini arttırdığı gibi çevre için de olumsuz etkilere neden olur. Bu

projenin amaçları; buğday bitkisinde, ülke tarımında esas olan birim alandan mümkün olan

en fazla verimi elde etmek, kaliteyi arttırmak, çevreyi ve ürün maliyetlerini olumsuz

etkilemeyecek, bir girdi olan granül formlu azotlu gübrenin, değişken düzeyli kullanımını

sağlamaktır.

Bu proje ile gereğinden fazla kimyasalların kullanımı ile oluşacak çevre kirliliği, planlı

programlı ve analize dayalı bir girdi kullanımı ile azaltılacaktır. Yüksek maliyetli tarımsal

girdilerin çiftçi üzerinde oluşturduğu ekonomik baskılar analize dayalı girdi kullanımı ile

engellenecektir. Bu çalışma ile; Hassas Tarım verilerinin konuma dayalı olarak zamansal ve

mekânsal olarak elde edilmesi, tarımsal girdilerin aşırı ve etkin olmayan kullanımının

engellenerek üretim maliyetinin ve çevre kirliliğinin azaltılması, ürün veriminin ve

kalitesinin artırılması ile çiftçi gelirinin artırılması, hassas tarımın, çiftçiler tarafından yaygın

olarak kullanılması için yöreye uygun adaptasyon stratejilerinin saptanması, Halen

üniversiteler tarafından geliştirilmiş olan hassas tarımla ilgili teknolojilerin uygulamaya

aktarılması, Nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi, buna bağlı olarak ülkemiz için hassas

tarım üretim çözümlerinin ortaya konulması, geleneksel tarım ve hassas tarım

uygulamalarının ürün bazında karşılaştırılması ve hassas tarımın yaygınlaştırılmasının

sağlanması amaçlanmaktadır.

Sonuç olarak tarımsal üretimde girdi kullanımının; etkin, gerektiği yerde ve gerektiği kadar

kullanımı sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Hassas Tarım, Mekansal Değişkenlik, Değişken Miktarlı Uygulama,

Verim Haritalama.





Proje Başlığı

Bitkisel Üretimde Hassas Tarım Uygulamalarının Planlanması,

Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması–Erzurum Örneği (HAS–TARIM)


Projeyi Destekleyen

Kuruluş




Tamer COŞKUN–Ziraat Yüksek Mühendisi

Dr. Kevser KARAGÖZ–Ziraat Yüksek Mühendisi

Meryem BAYRAKTUTAN–Ziraat Yüksek Mühendisi


Prof. Dr. Ahmet ÇELİK*–Tarım Makinaları Bölümü Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Üstün ŞAHİN*–Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Öğ. Üyesi

Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ*–Toprak Bölümü Öğretim Üyesi

* Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi


Projenin Toplam

Bütçesi:

2018:……….TL 2019:………TL…… Toplam:………TL

Proje Özeti Bu çalışmanın programına uygun olarak, sorunlu olan 75 da alana buğday ekimi yapılmıştır.

8-9 Aralık 2016 tarihinde TAGEM’de yapılan çalışma toplantısında alınan karar gereği; verim

haritalaması yapabilen biçerdöverin, hassas ekim yapabilen ekim makinesinin, hassas uygulama

yapabilen gübre dağıtma ve hassas ilaç atabilen pülverizatörün Enstitü ve TAGEM imkânlarıyla

alınamamış olmasından dolayı, Koordinatörlüğün almış olduğu karar gereği, Enstitümüzün bu

projenin uygulama aşamasından çıkarılmasına karar verilmiştir. İmkânlar oluştuğunda başka bir

Enstitü ile paydaş olabilme ve bu konuda yapılacak eğitim çalışmalarına katılım sağlanması yolu

açık olduğu bildirilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER



Proje No: TAGEM/TSKAD/ 16/A13/P08/14

Proje Başlığı


Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması (HAS-TARIM)- Adana Örneği

Projeyi Yürüten

Kuruluş


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Çukurova Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Dr. Yasemin VURARAK

Yardımcı Araştırmacılar M.Emin BİLGİLİ, Volkan ÇATALKAYA, Dr. Ali BOLAT,

Doç. Dr. Ahmet İNCE, Doç. Dr. Sait M.SAY


Projenin Toplam

Bütçesi:

370 000 TL

Proje Özeti:

Çiftçiler üretim aşamasında arazilerindeki değişkenliklerin farkındadırlar. Ancak sahip

oldukları, makinalarla söz konusu değişkenlikleri yönetemeyeceklerini bildiklerinden geleneksel

üretim teknikleri ile üretimlerini devam ettirirler. Yani arazilerinin tamamına aynı miktarda

tohum, gübre, tarımsal ilaç ve su uygularlar. Bu durum üretim maliyetlerini arttırdığı gibi çevre

için de olumsuz etkilere neden olur. Ülkemizde tarım yapıla alan, çiftçi sayısı, üretim miktarı ve

kullanılan tarımsal girdi miktarı düşünüldüğünde gereksiz tarımsal girdi kullanımının

engellenmesi önemlidir. Bu projenin amacı; Ülke tarımında esas olan birim alandan mümkün olan

en fazla verimi elde ederken çevreyi ve ürün maliyetlerini olumsuz etkilemeyecek bir girdi

kullanımını sağlamaktır. Bu çalışma ile ;

Hassas Tarım verilerinin konuma dayalı olarak zamansal ve mekânsal olarak elde

edilmesi,

Tarımsal girdilerin aşırı ve etkin olmayan kullanımının engellenerek üretim maliyetinin ve

çevre kirliliğinin azaltılması, kısacası sürdürülebilir tarım uygulamalarının

yaygınlaştırılması dolayısıyla üretimde girdi maliyetinin azaltılması, ürün veriminin ve

kalitesinin arttırılması ile çiftçi gelirinin artırılması,

Çiftçi tarafından yaygın olarak kullanılması için yöreye uygun adaptasyon stratejilerinin

saptanması

Elde edilen tüm verilerin tutulduğu, Çiftçilerin kendi arazilerinin durumu web tabanlı

izlediği bir veri tabanı oluşturulması

Çiftçiye İleri teknoloji ürünleri ile ilgili danışmanlık bilgilerinin üretilmesi için kapasite

geliştirilmesi

Geleneksel tarım ve hassas tarım uygulamalarının ürün bazında karşılaştırılması ve hassas

tarımın yaygınlaştırılmasının sağlanması amaçlanmaktadır.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje başlığı:


Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Entegre Projesi (HAS-TARIM)

(Şanlıurfa Örneği Alt Projesi)

Projeyi Yürüten

Kuruluş: GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Şanlıurfa

Projeyi Destekleyen

Kuruluş:


Çukurova üniversitesi Ziraat Fakültesi

Proje Yürütücüsü Ümran ATAY, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Yardımcı

Araştırmacılar

Ahmet ÇIKMAN, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Tali MONİS, Ziraat Mühendisi, GAPTAEM

Hatice KARA, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Memduh Serdar POLAT, Ziraat Yüksek Mühendisi, , GAPTAEM

Mustafa GERGER, Bilgisayar Mühendisi, Harran Ünv. , GAPTAEM

Doç. Dr. Ali Volkan BİLGİLİ, Ziraat Yüksek Mühendisi, Harran Ünv.

Prof. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK, Ziraat Yüksek Mühendisi, Ç. Ü

Prof. Dr. Mehmet Ali ÇULLU, Ziraat Yüksek Mühendisi, Harran Ü.

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01.01.2016-31.12.2020

Projenin Toplam

Bütçesi (TL)

Toplam

609.000,00 2016

472.750,00 2017

51.750,00 2018

41.750,00 2019

42.750,00

Proje Özeti:

Ülke tarımında esas olan birim alandan mümkün olan en fazla verimi elde ederken

çevreyi ve ürün maliyetlerini olumsuz etkilemeyecek bir girdi kullanımını amaçlanmaktadır.

Yüksek maliyetli tarımsal girdilerin çiftçi üzerinde oluşturduğu ekonomik baskılar analize dayalı

girdi kullanımı ile engellenecektir. Bu çalışmada; Ürünün verim dağılımı, nemi, protein v.b.

özellikleri, toprakların fiziksel ve kimyasal vb özellikleri hakkında zamansal ve mekânsal olarak

yıllara göre veriler elde edilecektir. Böylece daha önce ulaşamadıkları gerçek zamanlı haritaların

elde edilerek işletmecilik yönünden değişken düzeyli girdi uygulamalarına yönelmelerini

sağlayacaktır. Sonuç olarak tarımsal üretimde girdi kullanımının etkin ve gerektiği yerde

gerektiği kadar kullanımı sağlanacaktır.

Projemiz 2015 yılı sonunda buğday ekimi ile başlamıştır. Deneme alanı olarak

GAPTAEM’in Koruklu Araştırma İstasyonunda 50 da brüt araziye buğday ekilmiştir (Gündaş

çeşidi). Ekili buğdayın hasadı parsel biçerdöveri ile 25m x 25m parseller şeklinde yapılmış ve

verimler kayıt altına alınmıştır. Her parsel ayrı ayrı tartılmıştır. Kenar tesirleri çıkarıldığında en

yüksek verim (740 kğ) ile en düşük verimli (499 kğ) parseller arasında fark en fazla 1 da yaklaşık

240 kğ buğday görülmektedir.

İlgili koordinatörlük Başkanlığında tüm alt proje sahibi Enstitüler ve danışman

hocalar ile 8.12.2016 tarihinde yapılan toplantı sonucuna göre

• Sadece Konya, Ankara’da projenin devamına ve biçerdöver alınır ise Şanlıurfa’da da

projeye devamına ve diğer tüm enstitülerde alt projelerin kaldırılmasına,

• İlerde hassas tarım ile ilgili düzenlenecek eğitimlere ise herkesin katılmasına karar

verilmiştir.





Proje Başlığı

Kayısı Hasadında Farklı Dozlarda Etafon Uygulamasının Mekanik

Hasat Yöntemlerinin Performans Değerlerine Etkisinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi


Proje Yürütücüleri Doç. Dr. Ali AYBEK, Sezai ŞAHİN, Kadir ÖZTÜRK, Nihat

ÖZKAN,


Projenin Toplam

Bütçesi:

2017: 156.000 TL, 2018: 10.000 TL, 2019:10.000 TL


Malatya'da 8 milyon civarında kayısı ağacı var olup, bu ürünün hasadında önemli problemler

yaşanmaktadır. Bu problemlerin başında; hasat zamanında yaşanan işçi sıkıntısı, hasadın uzun

sürmesi ve kayısıların eş zamanlı olgunlaşmaması gelmektedir. Bu proje kapsamında, bahsedilen

olumsuzlukların giderilmesi için çalışmalar yürütülecektir.

Çalışmada, gövde ve dal sarsıcılar için optimum çalışma koşullarının belirlenmesinin

yanısıra hasat süresi, hasat edilen ve edilemeyen meyve miktarı, hasar gören meyve miktarı ve

maliyet gibi kriterlerde, geleneksel yöntemle (ayakla vurma ve sırıkla çarpma) mekanik hasat

yöntemleri arasındaki farkların ortaya konması hedeflenmektedir. Gövde sarsıcı 18, 24, 30 Hz

frekans ve 8, 10, 12 mm genlik, dal sarsıcı ise 10, 15, 20 Hz frekans ve 40, 45, 50 mm genlikte

denenerek kayısı hasadı için en uygun çalışma parametreleri belirlenecektir. Bunun yanısıra

mekanik hasatta önemli bir eşik olan eş zamanlı olgunlaşma için iki farklı zamanda (hasattan 7 gün

ve 14 gün önce) 0, 200, 400, 600 ppm dozlarında etafon denemeleri gerçekleştirilecektir.

Proje 2018 yılında başlayacak olup, sonunda mekanik hasat parametreleri, eş zamanlı

olgunlaşma durumu, meyve kalite değerleri ve maliyet değerleri ortaya konacaktır. Elde edilen

veriler SPSS istatistik programı kullanılarak değerlendirilecektir. Proje süresince planlanan çeşitli

yaygınlaştırma faaliyetleri ile projede elde edilen önemli bulguların paydaşlar ile paylaşılması da

hedeflenmektedir.




Proje No: TAGEM-TSKAD-15-A13-P08-05

Proje Başlığı

Çukurova Koşullarında Buğday-Soya-Mısır Münavebesinde

Sürekli Sırta Ekim Tekniğinde Farklı Anız Yoğunlukları ve Çizi

Açıcı Ayakların Teknik ve Ekonomik Yönden Karşılaştırılması

(Doktora)

Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen Kuruluş Çukurova Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Sait AYKANAT

Yardımcı Araştırmacılar Hasan Ali KARAAĞAÇ, Reşit GÜLTEKİN, Dr. Hatun

BARUT M.Emin BİLGİLİ, Dr. Hilal YILMAZ, Prof. Dr.

Zeliha BEREKET BARUT



Proje Özeti: Bu çalışmalar buğday-soya ve buğday-silajlık mısır münavebelerinde çakılı bir

deneme üzerinde daimi sırtlarda gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar da ön bitki olan buğday

ekimleri ise aşağıdaki üç farklı şekilde yapılmıştır.

B1: Buğdayın düze ekimi,

B2: Buğdayın sırta ekimi (70 cm)-3 sıra ve

B3: Buğdayın geniş sırta ekimi (140 cm)-8 sıra

Buğdayın düz ekiminden 690 kg/da, geniş sırta (140 cm-8 sıra) ekiminden 521,6 kg/da ve

normal sırta (70 cm-3 sıra) ekiminden ise 431,1 kg/da dane verimleri elde edilmiştir. Buğday

hasadından sonra tarlada kalan anız miktarları (kg/da) ile kaplama oranlarını (%) incelediğimizde

ise en yüksek değerler buğdayda geleneksel ekim yöntemi olan düze ekim konusunda 906,66

kg/da ve % 82,16 olarak bulunmuştur. Gerekli anız yönetimleri (15 ve 25 cm biçim yüksekliğinde-

dik anız) sağlandıktan sonra aynı gün ikinci ürün ekimleri gerçekleştirilmiştir. II. ürün olarak

ekilen soya ve silajlık mısırda ise aşağıdaki aralıklarda verim sonuçları elde edilmiştir.

SOYA (kg/da) SİLAJLIK MISIR (kg/da)

En Düşük 182,78 3758,33

En Yüksek 328,10 5565,35

Her iki üründe de agronomik özellikler bakımından en iyi sonuçlar çizel tipi (dar uçlu

kültüvatör) çizi açıcı ayakta ve 15 cm anız yüksekliğinden elde edilirken, en düşük verimler ise

tek diskli çizi açıcı ayaktan elde edilmiştir. Hem soyada hem de silajlık mısırda en iyi KBAO

(Kabul Edilebilir Bitki Aralığı Oranı) % 80-90 arasında çıktığı için yeterli seviyede bulunmuştur.

Alternatif maliyet unsurları yöntemine göre yapılan ekonomik analizde ise en yüksek net kar

A1:15 cm anız yüksekliğinde ve T3: Çizel tipi çizi açıcı ayakla düze ekilen soya ve silajlık mısır

parsellerinden elde edilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER

(GELİŞME RAPORU- TOPLU SONUÇ)




Proje Başlığı

Minimum Toprak İşleme Yöntemlerinin Mera Toprağının

Yapısı Nem Depolanması ve Verime Olan Etkisinin

Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş TAGEM Atatürk Toprak-Su Kaynakları ve Tarımsal

Meteoroloji Araştırma İstasyonu Müdürlüğü-

KIRKLARELİ


Proje Yürütücüsü İ. Engin KAYHAN

Yardımcı Araştırmacılar Cengiz KURT (TTAE)

Doç. Dr. Canan ŞEN (NKÜ-ZİR. FAK.)

Başlama- Bitiş Tarihleri 2012 - 2016 (5 Yıl)

Projenin Toplam Bütçesi: 2013: 10 200 TL

2014: 6 000 TL

2015: 6 000 TL

2016: 7 500 TL

Proje Özeti :

Bu çalışma ile iki farklı minimum toprak işleme yönteminin mera toprağının yapısına olan etkisi

ortaya konacaktır. %0-25 arasında belirlenen %0-15 ve %16-25 arasında değişen iki farklı eğime

sahip merada, toprağın geniş aralıklarla yırtılmasını sağlayacak iki yöntem denenmiştir. Çalışma 5

yıl süreyle yürütülmüş, her yıl gelişmeler ölçülerek ve gözlenerek kayıt altına alınmıştır.

Elde edilen bulgulara göre

Uygulamaların toprakta sıkışma veya gevşetme etkisi olmamıştır.

Nem depolama ve nem kullanımında çizel ile yapılan uygulama istatiksel olarak P<0.01

bulunmuştur. Gerek çizel, gerekse disk uygulamasının otlanma tercihi olmayan diğer

türlerin popülasyonunda azalma sağladığı gözlenmiştir.

Bitkilerin toprak kaplama düzeyinde olumlu değişimler gözlenmiştir. Özellikle disk

uygulaması buğdaygillerin toprak kaplama yüzeyinin artmasında çizel uygulamasına göre

daha başarılı olmuştur.

Yağış rejiminin iyi olduğu yıllarda özellikle çizel uygulamasında otlanabilir toplam yaş ot

ağırlığının 1000 kg/da’ın üzerine çıktığı gözlenmiştir.

Araştırma Şerit Parseller Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür.

Araştırılarak elde edilen tüm sonuçlar ve öneriler Bakanlığımıza rapor halinde sunulacaktır

DEVAM EDEN PROJE (GELİŞİME RAPORU)

(2016)




Proje Başlığı

Tarımsal Sulama Amaçlı RES ve Güneş Pili Destekli Elektrik Enerjisi

Üretimi ve Kullanım Olanaklarının Araştırılması (Eskişehir Örneği)”

Projeyi Yürüten

Kuruluş Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü- ESKİŞEHİR

Proje Yürütücüsü Dr. Mahmut POLAT [Makine Yüksek Mühendisi] Yardımcı Araştırmacılar

Tolga ARABACI [Elektrik-Elektronik Yüksek Mühendisi] Adnan CENGİZ [Ziraat Mühendisi]


Yıllara Göre Bütçe 2014:110.000 TL, 2015:3.000 TL,2016:3.000 TL.

Proje Özeti:

• Bu projenin başlıca amaçları kısacaca; GES ve RS arasında sistemlerin birbirlerine göre

performans üstünlüklerinin Eskişehir koşulları için tespit edilmesi,

• RES ve GES sistemlerden elde edilen 1 kWh’lik enerjinin elde ediliş maliyetinin

hesaplanması, sistemlerin karşılaştırılması ve buradan uygulamada hangi sistemin

kendisini ne sürede amorti edeceğinin tespit edilmesi,

• Tarımsal İşletmeler için bitki sulama, ürün kurutma, ürün depolama, ısınma, soğutma,

aydınlatma v.b. gibi işlerde kullanılan enerjinin elde edilmesi,

• Enstitünün tarımsal sulamalar için harcadığı elektrik enerjisinin elde edilmesi,

• Elde edilecek olan tüm bu sonuçlar doğrultusunda Bölge şartlarında tarımsal sulama için

en verimli sistemin belirlenerek Çiftçilere önerilmesi, şeklinde özetlenebilir.

Dönemsel Faaliyetler ve Bulgular:

GES Mevcut sistem, (80+80 panel olmak üzere) 2 adet İnverter şeklinde yeniden

düzenlenmiştir.

Data Loging ve on-line sistemi kurulmuş olup sistem şu anda problemsiz çalışmaktadır.

RES Türbin Temmuz 2016 da tekrar revize edilmiştir. Sistem şu anda problemsiz olarak

çalışmaktadır. Yıllık olarak üretim değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir:

Tablo 1. RE ve GE sistemlerinin yıllık enerji üretim değerleri.

SANTRAL

2014 Yılı

[kWh]

2015 Yılı

[kWh]

2016 Yılı

[kWh]

Toplam

RE 29.144 10.864 19.000 59.008

GE 34.490 51.142 33.470 19.102

Toplam 63.634 62.006 52.470 78.110

Genel olarak projenin araştırma ve enerji üretme olmak üzere iki temel amacı vardır. Enerji üretim

değerleri yanında, uygulama ile ilgili önemli sonuçlar elde edilmiştir. Bu sonuçların araştırma

projelerine dönüştürülmesi hususunda çalışmalar planlanmaktadır.





Proje Başlığı

Prototip Anıza Ekim Makinası ve Anız Ezme Aletinin Kullanıldığı

Ekim Sistemi ile Bazı Ekim Sistemlerinin Karşılaştırılması

Projeyi Yürüten

Kuruluş


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Ç Ü Ziraat Fak. Tarım makinaları

Proje Yürütücüsü M. Emin BİLGİLİ

Yardımcı Araştırmacılar Yasemin VURARAK, Dr. Ali BOLAT, Yeşim ŞAHİN,

Prof. Dr. Zeliha BEREKET BARUT, Orhan KARA, Havva AKÇA


Projenin Toplam

Bütçesi:

23.000 TL

Proje Özeti:

Çukurova yöresinde, geleneksel toprak işleme ve ekim yöntemlerinde gereğinden fazla

toprak işleme ve tarla trafiği, toprak sıkışmasına ve dolayısıyla da bitki kök gelişimini

engelleyerek, üründe verim kayıplarına neden olmasının yanı sıra üretim maliyetlerini de

artırmaktadır.

Toprak işlemenin temel amaçlarından biri de bir önceki üründen arta kalan anızı işleyerek

iyi bir tohum yatağı hazırlamaktır. Anıza ekim yapan aletlerin kullanılması ile birlikte aşırı toprak

islemeden kaynaklanan olumsuzluklarda giderilmiş olacaktır.

Araştırma, Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün (DATAEM)

deneme alanında yürütülmektedir.

Araştırmada, Çukurova’da yaygın olarak sürdürülen buğday+II. ürün yetiştiriciliğinin yanı

sıra, ana ürün mısır +buğday+II. ürün + ara dönem sisteminde, anıza ekim+anız ezme-kesme

aletinden oluşan prototip makina seti kullanılarak, anız yakmaya alternatif olabilecek bir yöntem

denenmektedir.

Ayrıca, ekim yöntemlerinin ekonomik bakımından karşılaştırılması yapılacaktır. Proje

sonucunda elde edilecek çıktıların, araştırmacı-yayımcı-çiftçi projesi kapsamında tanıtılması da

planlanmıştır.

Konular

T0: Kontrol sistemi (anız yakma),

T1: Anıza ekim sistemi,

T2: Anız parçalayarak anıza ekim sistemi,

T3: Anızı ezerek anıza ekim sistemi (prototip),

T4: Anızı ezerek anıza ekim sistemi (prototip). (Düze ekim)

Çalışmada, Ana ürün mısır hasadı yapılmış, deneme konularına göre anız yönetimi

uygulanmış daha sonra deneme konularına göre toprak hazırlığı yapılmış, toprak verimlilik

analizi, nem ve penetrasyon ölçülmüştür. Deneme desenine göre Kasım 2016’da buğday ekimi

yapılmış.





Proje Başlığı

Yüreğir Ovasında Tarımsal İşletmeler İçin Fotovoltaik Piller İle Elektrik

Üretiminde En Uygun Eğim Açısının Belirlenmesi ve Modellenmesi

Projeyi Yürüten

Kuruluş


Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Yürütücüsü M. Emin BİLGİLİ



Projenin Toplam

Bütçesi:

88.500 TL

Proje Özeti:

Bu çalışmada, Yüreğir Ovası koşullarında, yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan

Güneş enerjisinin (Fotovoltaik pil -PV-) tarımsal işletmelerde, en uygun eğim açısı ile elektrik

üretimi, bu enerjinin kullanımı ve fizibilitesi irdelenecektir.

Türkiye enerjide dışa bağımlı olup, enerji giderleri bütçede büyük bir paya sahiptir.

Konvansiyonel enerji kaynakları çevre için tehlike oluşturmaktadır. Bu nedenle, yenilenebilir

enerji kaynaklarının (YEK) kullanımı teşvik edilmeli ve desteklenmelidir.

Ancak YEK’in kullanımı yeni sayılabilecek teknolojiler ile mümkün olduğundan,

maliyetli olabilmektedir. İyi bir fizibilite analizi, üreticiyi yüksek maliyetlerden kurtarırken

verimliliği de arttırır, risk taşımadan ve çevreyi kirletmeden kullanılabilir bir enerjidir.

Yüreğir Ovasında, tesis edilerek 5 kW’lık bir PV ünitesi ile karar vericiler için, PV

sistemlerinin fizibilitesini yapmak üzere, öncelikli olarak en uygun eğim açısı hesaplanarak, farklı

güçlerdeki (5-25-50-200 kW) 4 adet PV ile elektrik üretim ünitelerinin bir modelleme analiz

programı (RETscreen-bu yazılım ile beş standart analiz gerçekleştirilebilir; enerji analizi, maliyet,

emisyon, finansal ve hassasiyet/risk analizi) kullanılarak, ekonomik açıdan minimum kaç kW ve

üzeri kapasiteli PV yatırımlarının banka faizi geliri baz alındığında tercih edilebilir olduğu, kâra

geçiş noktası parametreleri saptanacaktır.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje Başlığı

İkinci Ürün Soya Tarımında Farklı Toprak İşleme-Ekim Sistemlerinin

Bitki Gelişimine, Verime ve Maliyete Etkileri

Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

TAGEM

Proje Lideri Mehmet KOCATÜRK

Proje Yürütücüleri Dr. Önder KABAŞ

Dr. Cevdet Fehmi ÖZKAN

Emine GÜMRÜKÇÜ

Doç. Dr. Murat ÇANAKÇI

Doç. Dr. Davut KARAYEL


Projenin Toplam

Bütçesi:

49.000 TL

Proje Özeti:

Korumalı tarım, özellikle verim ve maliyet açısından çiftçilerin ilgisini çekecek ve uygulaması

yaygınlaşacak olan bir tarım tekniğidir ve bu durum birçok bilimsel çalışma ile ispatlanmıştır.

Toprak erozyonunu büyük oranda azaltması ve biyolojik aktiviteyi artırarak doğal yapıyı

koruması bakımından da tüm kamuoyunun gündeminde yerini alması beklenen bir tarımsal

uygulamadır.

Bu çalışma, Antalya’da, ikinci ürün soya tarımında farklı toprak işleme ve ekim yöntemlerinin

verim, verim bileşenleri, toprak yapısına ve makine yönünden olan etkisinin belirlenerek, en

uygun toprak işleme ve yöntemlerinin tespit edilmesi amacıyla, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma

Enstitüsü deneme arazisinde yürütülmüştür.

4 farklı toprak işleme yönteminin (direk ekim, sırta ekim, azaltılmış ve geleneksel toprak işleme)

ve ATAEM-7 soya çeşidinin kullanıldığı bu çalışmada bitkilerde %50 çıkış gün sayısı, %50

çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, bitkide bakla, koçan, kapsül sayısı, ilk bakla, koçan ve kapsül

yüksekliği, m2’de bitki sayısı, 100 tane ağırlığı, verim, dal sayısı vb. özellikleri incelenmiştir.

Toprakta ise hacim ağırlığı, % nem, porozite, penetrasyon direnci, toprak sıcaklığı, organik

madde ve toprakta biyolojik aktivite gözlemleri alınmıştır.

Tarım makinaları ve işletmecilik açısından alan kapasiteleri, yakıt tüketimi, işgücü gereksinimi

ve maliyet belirlenmiştir.

Denemeler, tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür.

DEVAM EDEN PROJELER (ÖZETİ)




Proje Başlığı

Domateste Olgunluk Dönemlerinin ve Depolama Sürelerinin Mekanik

Zedelenme ve Kalite Parametreleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü/

ANTALYA

Projeyi Destekleyen

Kuruluş


Proje Lideri Dr.Aylin KABAŞ

Proje Yürütücüleri Yrd. Doç Dr. Önder KABAŞ, Prof. Dr. Can ERTEKİN

Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/2015 ile 31/12/2017

Projenin Toplam

Bütçesi:

46950 TL

Proje Özeti

Tarımsal ürünler hasat edildikten tüketiciye ulaşana kadar ki zaman içerisinde, mekanik

hasarın oluşumuna neden olan bir seri hasat sonrası işlemlere uğramaktadır. Meyve yüzeyinde

oluşan renk koyulaşması, aşınma, kesilme veya delinme gibi mekanik hasarlar geri dönüşü

mümkün olmayan hasar tipleridir ve hasat sonrası işlemler ile artan bir etkiye sahiptir. Hasat sonrası

çalışmalar için gerekli olan ürünün fiziksel özellikleri ile birlikte biyolojik materyal test düzeneği

yardımı ile kabuk delinme kuvveti, kabuk kopma kuvveti ve yarılma kuvvetleri vb. gibi kalite

parametreleri önemlidir. Bu araştırmada, beef tipindeki domatesin farklı hasat ve depolama

zamanlarında dinamik ve statik sürtünme katsayılarıyla birlikte zedelenme hassasiyetlerinin

belirlenmesi, saptanan zedelenme gerilimine göre farklı paket içi dizilimleri ve kritik paket katman

sayısının saptanması amaçlanmıştır.

2016 yılı çalışmaları: 2016 İlkbahar döneminde 1 adet ticari domates çeşidi ve 2 adet

Batem’de geliştirilen çeşit adayı ile serada tesadüf blokları deneme desenine göre deneme

kurulmuştur. Dört farklı olum zamanında (yeşil, açık pembe, pembe ve kırmızı) toplanan meyveler,

iki farklı noktadan tekstür analizine tabi tutulmuştur. Ayrıca her meyvenin eni, boyu ve minolta

renk ölçer ile renk tayini yapılmıştır. Sera denemesi ve meyvelerde incelenen kriterler bir sonraki

bahar döneminde tekrarlanacaktır.




Proje No: TAGEM /TSKAD/15/A13/P08/03

Proje Başlığı

Fındıkta Makineli Kurutma Sisteminin Uygulanabilirliğinin

Araştırılarak, Kalite ve Raf Ömrü Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Fındık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Tuğba ER

Yardımcı Araştırmacılar Yusuf BİLGEN, Ömür DUYAR, Yrd. Doç.Dr. K.Çağatay SELVİ


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015: 21.000 TL 2016: 21.000 TL

2018: 8.000 TL

Proje Özeti Fındıkta kurutma işlemi çok önemli bir süreç olmasına karşın bu dönemdeki olumsuz iklim

koşulları fındık üreticisini zor durumda bırakmaktadır. Olumsuz hava koşulları nedeniyle

kurutmanın gecikmesi önemli ürün kayıplarına neden olmaktadır.

Proje ile iklimden kaynaklanan olumsuzluklar karşısında geleneksel kurutma yöntemine

alternatif olarak makinalı kurutmanın yapılması ve depolamada kalite kayıplarının olup olmadığı

araştırılmaktır.

Proje kapsamında Tombul ve Çakıldak fındık çeşitlerinin bir bölümü geleneksel yöntem

olan açık sergide ve bir bölümü de makineli kurutucuda iki farklı sıcaklıkta (35℃ ve 40℃)

kurutulmuştur. Açık sergide kurutma işlemi beton zeminde, makinalı kurutma işlemi ise fındık

kurutma makinasında (DBK 1000) gerçekleştirilmiştir. Her iki sistemdeki kurutma işlemine örnek

nemi %6 dolaylarına düştüğünde son verilmiştir. Kurutma başlangıcında ortalama nemi %16,01

olan Tombul fındık güneşte kurutma sisteminde ortalama 32,67 saatte, 35℃’ de makinada 17

saatte ve 40℃’ de makinada 10 saatte kurutulmuştur. Kurutma başlangıcında ortalama nemi

%18,05 olan Çakıldak fındık güneşte kurutma sisteminde ortalama 29 saatte, 35℃’ de makinada

18 saatte ve 40℃’ de makinada ortalama 11 saatte kurutulmuştur.

Kurutma sistemlerinin kalite ve raf ömrü üzerine etkilerini belirlemek için depolanan

materyallerde 2016 yılı için dörder aylık periyotlarda serbest yağ asidi, peroksit sayısı, aflatoksin

tayini, ham yağ oranı, randıman, renk ve tat analizleri yapılmıştır.

Depolama öncesi yapılan analizlerde Tombul fındık için en yüksek randıman değeri % 54,67

ile güneşte kurutulan numunelerinde belirlenirken Çakıldak fındık için en yüksek randıman değeri

% 54,67 ile 40℃’ de makinada kurutulan numunelerinde belirlenmiştir. Çakıldak fındık için en

yüksek yağ miktarı %55,14 ile Çakıldak fındığın güneşte kurutulan numunelerinde % 53,72 ile

en düşük yağ miktarı Çakıldak fındığın 35℃’ de makinada kurutulan numunelerinde saptanmıştır.

Aynı şekilde Tombul fındık çeşidinde de en yüksek yağ oranı %60,41 ile Tombul fındığın güneşte

kurutulan numunelerinde belirlenirken en düşük yağ oranı %59,49 ile Tombul fındığın 35℃’ de

makinada kurutulan numunelerinde belirlenmiştir. Tüm numunelerde depolama başlangıcında ve

depolamanın 4.ayında Aflatoksin (Aflatoksin B1 ve toplam aflatoksin) ve peroksit analizleri de

yapılmış olup hiçbir numunede aflatoksin ve peroksit tespit edilememiştir.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje Başlığı

Antepfıstığı İlaçlamasında Yardımcı Hava Akımlı Bahçe

Pülverizatörlerinde Kullanılan Hidrolik Memelerin İlaç Dağılımı

ve Sürüklenmesi ile Antepfıstığı Psillidi Mücadelesine Etkisi

Projeyi Yürüten Kuruluş Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Böl.

Proje Lideri H. Cem Bilim

Proje Yürütücüleri Ajlan YILMAZ, Dr.Kamil SARPKAYA, Serpil KARADAĞ,

Yasemin Bengü YILMAZ, Prof.Dr.Ramazan SAĞLAM,


Projenin Toplam Bütçesi: 2014: 18 500 TL, 2015: 11 600 TL, 2016: 8 650 TL

Proje Özeti Antepfıstığı bahçelerinde yapılan mücadele uygulamalarında karşılaşılan en önemli sorunlardan

birisi pestisitlerin hedef dışı alanlara sürüklenmesi ve ilaçlama etkinliğinin bu nedenle düşmesidir. Bu

çalışmayla antepfıstığı psilidine karşı yapılan pestisit uygulamalarının etkinliğini arttırmak amacıyla

değişik pülverizasyon parametrelerinin etkilerini ortaya koymak ve yardımcı hava akımlı hidrolik

pülverizatörün en uygun kullanım koşullarını belirlemek amaçlanmıştır.

Projede, 4 farklı uygulama ve 3 farklı çalışma basıncının (4, 8 ve 12 bar) antepfıstığı ağaçları

üzerinde sağlanan iz maddesi kalıntı miktarına, damla sayısı, damla çapı ve yüzey kaplama oranına (YKO)

olan etkileri araştırılmaktadır.

Deneme konuları olarak:

- Yelpaze Hüzmeli Meme (YHM 11003 - YHM 11004)

- Düşük sürüklenme sağlayan meme (Lechler AD 9003 - AD 9004)

- Hava emişli meme (Lechler ID 9003 - ID 9004)

- Konik hüzmeli meme (1.5 mm - 2.0 mm delik çaplı) uygulamaları bulunmaktadır.

İz maddesinin 4 farklı uygulama ve 3 farklı çalışma basıncında uygulanması sonucu hedef bitkinin

farklı örnekleme bölgelerinde toplanan iz maddesi kalıntı miktarı, damla sayısı, damla çapı ve yüzey

kaplama oranına ilişkin sonuçlar aşağıda verilmiştir.

İz maddesi kalıntı miktarının belirlenmesi

Ağaç taç yüksekliği ve taç genişliği boyunca en düşük kalıntı miktarı; merkez-üst bölgesinde 4 bar

basınçta YHM-11004 uygulamasından elde edilirken, en yüksek kalıntı miktarı ise; merkez-alt bölgede 12

bar basınçta AD -9003 uygulamasından elde edilmiştir.

Bitki üzerinde saptanan damla sayıları

Ağaç tacının yatay genişliği ve düşey yüksekliği boyunca en az damla sayısı merkez-üst bölgede, en

fazla damla sayısı ise merkez-alt bölgede saplanmıştır. Uygulamalarda en düşük damla sayısı merkez-üst

bölgede 4 bar çalışma basıncında YHM-11004 uygulamasında, en fazla damla sayısı ağacın merkez-alt

bölgesinde 12 bar çalışma basıncında ID-9003 meme tipi uygulamasında elde edilmiştir.

Bitki üzerinde saptanan damla çapları

Ağaç taç yüksekliği ve taç genişliği boyunca en küçük damla çapı merkez-alt bölgesinde 12 bar

basınçta AD-9004 meme tipi uygulamasında, en büyük damla çapı 4 bar basınçta ile ID-9004 meme tipi

uygulamasında olarak tespit edilmiştir.

Bitki üzerinde saptanan yüzey kaplama oranı değerleri

Denemelerde, ağaç taç yüksekliği boyunca en düşük YKO merkez-üst bölgede, en yüksek YKO ise

merkez-alt bölgede sağlanmıştır. Uygulamalarda en düşük YKO merkez-üst bölgede 4 bar çalışma

basıncında konik hüzmeli meme (1.5mm) tipi uygulamasında, en yüksek YKO ise sol-alt bölgesinde 12

bar çalışma basıncında AD-9003 meme tipi uygulamasında olarak elde edilmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER



Proje No: TAGEM/TSKAD/ 14/A13/P08/06

Proje Başlığı

Çukurova Koşullarında Yem Bitkileri Karışımlarında Farklı Hasat

ve Muhafaza Sistemlerinin Yem Kalitesi Açısından


Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Adana

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Çukurova Üniversitesi, Ömer Halisdemir Üniversitesi,

Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi

Proje Yürütücüsü Dr.Yasemin VURARAK

Yardımcı Araştırmacılar M.Emin BİLGİLİ, Doç. Dr. Ahmet İNCE, Doç. Dr. Mustafa

AVCI Dr. Murat R. AKKAYA, Doç. Dr. Sait M.SAY



Proje Özeti:

Sahip olduğu mevcut hayvan varlığının beslenmesi için her türlü yem bitkilerinin

yetiştirilmesine uygun bir ekolojiye sahip olan Çukurova da kaba yem temini önemli bir sorundur.

İşletmelerde yem giderleri toplam giderlerin yaklaşık %70 ini oluşturmaktadır. Yem bitkileri

tarımında çok sayıda ve farklı amaçlarla karışım yemler ve farklı hasat-muhafaza sistemleri

kullanılmaktadır. Ancak yem bitkisi türü, hasadı ve muhafazası konularının bir bütün olarak ele

alındığı çalışma sayısı oldukça azdır. Bu çalışmada, baklagil ve buğdaygil karışım yem bitkileri

hasat ve muhafazasında kullanılan bazı makinaların işletmecilik değerlerine ve ürün kalitesine

yapmış oldukları etkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Materyal olarak bölgede yaygın olarak

üretimi yapılan fiğ + tritikale ve yeni bir karışım olan italyan çimi + iskenderiye üçgülü

kullanılacaktır. Çalışmada kullanılacak sistemler aşağıdaki gibi planlanmıştır:

Konular Muhafaza

Tamburlu ot biçme+rulo balya Kuru ot

Ezme üniteli diskli çayır biçme+rulo balya Kuru ot

Tamburlu ot biçme+rulo balya+balya kaplama Haylaj

Ezme üniteli diskli çayır biçme+rulo balya + balya kaplama Haylaj

Ot silaj makinası +silaj çukuru (geleneksel) Silaj

Küçük işletmelerde kaba yemlerin işletme inkanları ile hazırlanması ile yem maliyetlerinin

azaltılabileceği düşünülmektedir. Çalışma ile iklimi uygun olan bölgelerde, II. ürün hasadından

sonra ana ürün ekimi için kış döneminde boş olarak bekletilen alanlarda yem bitkilerinin

münavebe sistemine dahil edilmesi de projenin yan çıktılarından biri olarak değerlendirilmektedir.

DEVAM EDEN PROJELER




Proje Başlığı Yer Fıstığında Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Verim İle Verim

Kriterleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitü Müdürlüğü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü

Kadirli Ticaret Borsası Proje Yürütücüsü Ziraat Yüksek Mühendisi Çiğdem BOYDAK Yardımcı Araştırmacılar Ziraat Yük. Müh. Orhan KARA

Ziraat Yük. Müh. Alper BAYDAR Dr. Yusuf TÜLÜN Zir. Yük. Müh. Mete ÖZFİDANER Zir. Müh. Seyfeddin FARUK Prof. Dr. Zeliha BEREKET BARUT



Proje Özeti

Enerji girdi maliyeti bakımından büyük paya sahip toprak işleme konusunda üreticimiz, genel

olarak geleneksel toprak işleme yöntemini değerlendirmektedir. Bu durum, hem enerji girdi maliyetini

artırmakta hem de çok gerekli olmayan makine alımına yöneltmektedir. Bölgede mevcut eksiklere

rağmen her geçen gün önemi biraz daha artan yerfıstığında, verimi artırmaya yönelik, enerji girdisini

azaltacak, bitki için ideal çimlenme ve çıkışı sağlayacak toprak işleme yöntemleri konusunda

çalışmalar yapılması önem kazanmıştır.

Çerezlik üretim amacıyla bölgede yaygın ekimi yapılan NC-7 yer fıstığı çeşidinde verimi

etkileyen toprak işleme yöntemini değerlendirmeyi amaçladığımız proje tesadüf blokları deneme

desenine göre (6 sıralı, sıra arası 70 cm, sıra üzeri 15 cm ) 50 m parsel uzunluğunda 4 tekerrürlü olmak

üzere, ana ürün ve ikinci ürün koşullarında yürütülmüştür.

Çalışmada ana ürün ve ikinci ürün ekiminde 4 farklı toprak işleme yönteminin

toprak(penetrasyon direnci, toprak hacim ağırlığı) ve bitkiye ait parametre değerlerine(yakıt tüketimi,

penetrasyon direnci, verim, hacim ağırlığı vs) etkileri varyans analizine tabi tutularak belirlenmiştir.

Varyans analizlerine göre; önemli bulunan parametreler çoklu karşılaştırma testine tabi tutulmuş öne

çıkan toprak işleme yöntemleri belirlenmiştir.





Proje Başlığı Fotovoltaik Pil Destekli Küçükbaş Mobil Süt Sağım Makinasının

Prototipinin Tasarımı

Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi

Müdürlüğü, DİYARBAKIR


Proje Yürütücüsü Mustafa GEZİCİ

Yardımcı Araştırmacılar Ahmet KARATAŞ, M.Emin VURAL, Şeyhmus ATAKUL, M.Ali

KALENDER

Başlama ve Bitiş Tarihleri 01.01.2016 - 31.12.2017

Projenin Toplam Bütçesi 2016: 35000, 2017: 20000, Toplam: 55000

Proje Özeti

Bu çalışmada Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki konar-göçerlerin 100 küçükbaş

hayvanını günde en çok iki kere, eş zamanlı dört hayvanı sağan kovalı makine ve bu makine için

gerekli enerjiyi sağlayacak deneysel bir ünite tasarlanmıştır. Solar paneller, gerekli kontrol unsurları

ve enerji depolama akülerini içeren bu ünite; yerleşim yerinden kırsala monte edildiği römork ile

götürülecek fotovoltail pil destekli mobil bir süt sağım ünitesi olacaktır. Prototip sağım ünitesi solar

panelleri kullanarak sağım için gerekli enerjiyi akülerde depolayacak, sağım saatlerinde

kullanılacaktır. Projenin başlangıç aşamasında karşımıza çalışma prensibi olarak iki seçenek

çıkmıştır. Bu iki seçenekten ilki değişken devirli olmayan tam yol çalışan uygulama (Tam gaz), ikinci

seçenek ise vakum seviyesi sabit, motor devri değişken olan uygulamadır. Yapılan hesaplamalar

doğrultusunda vakum seviyesi sabit, motor devri değişken uygulama seçilmiştir. Bu uygulamanın

seçilme nedeni vakum seviyesini 40 kPa’da sabit tutup, memeye gelecek vakum nedenli zararı

önlemektir (Mastitis vb.). Vakum seviyesi sabit, motor devri değişken sistem tipi seçildikten sonra,

bu sistemi içeren bileşenler belirlenmiştir. Sistem tipi ve sistem bileşenleri belirlendikten sonra

prototipimiz 3 bölüme ayrılmıştır

1-Sağım Sistemi

a- Vakum Ünitesi

b- Sağım donanımı

2- Güç Kaynağı ve Sürücü Motor Düzeni

3- Taşıyıcı Düzen (Şasi)

Geçtiğimiz süreç içerisinde taşıyıcı düzen (şasi) imalatı yapılmış olup (Taşıyıcı düzen) , 550 Watt

gücünde 24 VDC olan vakum pompası sardırılmıştır (Sürücü motor düzeni). Bu aşamada montaj

işlemleri son aşamaya gelmiş bulunmaktadır Bölgemiz sağım dönemi başlangıcı olan Mart ayı

içerisinde sağım işlemleri gerçekleştirilecektir.




Proje No TAGEM-BB-100210J01

Proje Başlığı Geleneksel Toprak İşleme Sistemine Alternatif Olarak Doğrudan Anıza

Ekim Sisteminin Uygulanabilirliğinin Araştırılması (Şanlıurfa Örneği)

Projenin İngilizce

Başlığı

Research the Aplicability of the Direct Sowing System as an Alternative to the

Conventional Tillage System (Şanlıurfa example)

Projeyi Yürüten

Kuruluş

GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Şanlıurfa

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Şanlıurfa

Proje Yürütücüsü Ahmet ÇIKMAN -

Yardımcı

Araştırmacılar Tali MONİS Ziraat Mühendisi

Abdullah Suat NACAR Ziraat Y. Mühendisi

Ümran ATAY Ziraat Y. Mühendisi

Dr.Yasemin VURARAK Ziraat Y. Mühendisi

Prof. Dr. Ramazan SAĞLAM Ziraat Y. Mühendisi

Başlama- Bitiş Tarihleri 2011–2016


Araştırma Şanlıurfa ili Harran Ovası'nda bulunan GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü Koruklu Talat DEMİRÖREN Araştırma İstasyonu’nda 2011–2016 yılları arasında toplam

beş yıl sürmüştür. Araştırma beş farklı konu, üç tekerrürlü ve çakılı olarak yürütülmüştür. II. ürün mısır

ekiminde geleneksel yöntem konusunda ekim makinası olarak pnömatik, doğrudan ekim konularında

ise anıza ekim makinası kullanılmıştır. Buğday ekiminde, doğrudan ekim konusunda anıza hububat

ekim makinası, geleneksel ekim konusunda ise mekanik tip hububat ekim makinası kullanılmıştır.

Denemeler buğday ve II. ürün mısır münavebe sisteminde kurulmuştur.

Araştırma sonucunda, beş yıllık verilere göre buğday üretiminde verim değerleri konulara göre,

T1 (Ana ürün ve ikinci ürün toprak işlemesiz) konusunda 5 786 kg/ha, T2 (Ana ürün toprak işlemeli

ikinci ürün toprak işlemesiz anıza direkt ekim) konusunda 6 300 kg/ha, T3 (Ana ürün toprak işlemesiz

ikinci ürün toprak işlemeli) konusunda 5 594 kg/ha, T4 (Geleneksel ekim) konusunda 6 156 kg/ha ve

T5 (Sırta doğrudan ekim) konusunda 5 981 kg/ha olarak gerçekleşmiştir. II. ürün mısır üretiminde, ise

bu değerler konulara göre, T1 konusunda 10 804 kg/ha, T2 konusunda 10 235 kg/ha, T3 konusunda

9 302 kg/ha, T4 konusunda 10 093 kg/ha ve T5 konusunda ise 10 108 kg/ha olarak ölçülmüştür.

Çalışmada elde edilen tüm veriler teknik ve ekonomik yönden değerlendirilmiş ve T1 konusu

olan “Ana ürün ve ikinci ürün toprak işlemesiz” konunun ekonomik analiz ve toprağa yapmış olduğu

etkiler bakımından en iyi sonucu verdiği tespit edilmiştir.




Proje No TAGEM-TB-080210K1

Proje Başlığı Erzurum Yöresinde Yağışa Dayalı Tarim Koşullarında Nadası

Kaldırmaya Yönelik Değişik Toprak İşleme–Ekim Yöntemlerinin


Projenin İngilizce

Başlığı

Comparison of Various Soil Tillage-Drilling Methodologies Due to Gıve

up Fallowıng Under Rainfeed Agriculture Systems in Erzurum

Projeyi Yürüten

Kuruluş

Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Projeyi Destekleyen

Kuruluş/lar



Yardımcı

Araştırmacılar

Mesut Cemal ADIGÜZEL – Ziraat Mühendisi

Okan DEMİR -Ziraat Yüksek Mühendisi

Ümran KÜÇÜKÖZDEMİR – Ziraat Yüksek Mühendisi


Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ*–Öğretim Üyesi

* Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi



Proje Özeti

Erzurum kuru tarım koşullarında nadası kaldırmaya yönelik değişik toprak işleme–ekim

yöntemleri karşılaştırılarak, enerji ve işçilik giderleri, toprak ve nem muhafazası, yakıt tüketimleri,

bitki gelişimleri ve ürün verimi açısından yöreye en uygun olan sistemin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Deneme çakılı olarak şansa bağlı tam bloklar (tesadüf blokları) deneme planında bölünmüş

parsellere göre üç tekerrürlü ve buğday–fiğ ve buğday-nadas olarak kurulmuştur. Parsellere 20 kg/da

Doğu-88 buğday çeşidi ve 12 kg/da Macar fiği Popülasyon çeşidi ekilmiştir. Yapılan toplu analizlerde

Penetrasyon direncinde toprak işleme derinliği artıkça direnç değeri düşmektedir. Parçacık dağılımı

analizinde optimum tohum yatağı için önemli olan 1–8 mm büyüklüğündeki parçacık dağılımı, en fazla

S3’de, en düşük parçacık ise geleneksel toprak işleme sisteminden (S1) elde edilmiştir. Tarla filizi, çıkış

derecesi, çimlenme günü ve yakıt tüketimi açısından doğrudan ekim konusu en iyi sonucu vermiştir.

Konuların toprağın nem birikimine etkisi ana konular arasında S4 konusu en yüksek nem birikim

değerini vermiş, bunu sırasıyla S3, S2 ve S1 konuları takip etmiştir. Buğday verim değerlerinde, S4

konusu ilk sırayı almış bunu S3,S1 ve S2 konusu takip etmiştir. Fiğ verim değerlerinde ise, S4 konusu

ilk sırayı almış, bunu az bir farkla S3, S2 ve S1 takip etmiştir. Sistemlerin enerji girdi–çıktı oranları ve

ürünün enerji maliyeti yönünden buğday ve fiğ bitkisinde en yüksek oran S4, en düşük oran ise her iki

bitkide de S1 konusunda gerçekleşmiştir. Sistemler brüt kâr açısından 5 yılın ortalaması incelendiğinde,

buğday–fiğ ve buğday–nadas bitkisinde S4 konusu en karlı sistemi oluşturmuştur.




Proje No TAGEM/TSKAD/13/,A13/P08/5

Proje Adı

Bağcılık Ve Meyvecilikte Hasat ve Budama Amacıyla

Kullanılabilecek Bir Mobil Platformun Tasarımı, İmalatı ve

Performansının Belirlenmesi

Projeyi Yürüten Kuruluş Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü / TEKİRDAĞ

Projeyi Destekleyen

Kuruluş

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Biyosistem Mühendisliği Bölümü / TEKİRDAĞ

Proje Lideri Gürkan Güvenç AVCI B.A.E. /TEKİRDAĞ


Yrd. Doç. Dr. M. Recai DURGUT

Erhan SOLAK

Dr. Ersen OKUR

Turgay KIRAN

Serkan CANDAR

M. Ali KİRACI

Proje Başlama

Bitiş Tarihleri 01.01.2013 – 31.12.2015

Proje Toplam Bütçesi 42.800 TL

Projemizin amacı küçük ve orta ölçekli bağ ve meyve üreticisine de hitap eden,

traktöre kolaylıkla bağlanıp sökülebilen, tandem, alt pozisyonda sofralık ve şıralık üzüm

hasadı ve budamasında kullanılabilecek, ayarlanabilen farklı yüksekliklerdeki

pozisyonlarda, meyvelerin hasadı ve budamasında kullanılabilecek, otomatik götürücülü,

hasat ve budama amaçlı kullanılabilecek bir mobil platformun tasarımı, imalatı ve

performansının elle hasat yöntemiyle karşılaştırılmasıdır.

Proje personeli ile birlikte; kendini emniyetle taşıyan ve traktörle çekilerek

işletilebilen platform üzerine, hasatta çalışacak işçilerin oturacağı koltukları, platformun

düşey hareketlerini sağlayacak hidrolik ünite elemanlarını, konveyörlerin çalıştırılması ve

sinyalizasyon için elektrik komuta düzenlerini, budama makaslarının çalıştırılması için

traktör kuyruk mili kompresörünü, hem platform hem de römorkta uyarı sinyal lambalarını

yaptığımız tasarıma uygun şekilde ilave ve monte ederek, hizmet alımı ile yaptırdığımız

platform, konveyörler ve römorku; “Hasat ve Budama Amaçlı Mobil Platform” haline

getirmek için kurumda atölye faaliyetleri yürütülmüştür.

Mobil Platform ve elle toplama yöntemlerinde performansı belirlemek ve

karşılaştırabilmek için hasat ve budama sırasında gerekli parametreler belirlenmiş ve bu

parametrelerde verilerin alımı gerçekleştirilmiştir.

Denemeler sonunda Mobil Platformun kullanımında elle hasat yöntemine göre birim

zamanda daha fazla meyve hasat edilmiş, ağaçta/omcada kalan meyve oranı daha az olmuş,

hasat sırasında yere daha az meyve düşmüş, daha az hasat kaybı yaşanmış ve daha etkili

budama yapılmıştır.

Buna karşılık Mobil Hasat Platformu kullanımında elle hasat yöntemine göre dar sıra

başı ve sonu mesafelerinden dolayı dönüşlerde oluşan kayıp zaman artmış, zararlanma oranı

%1 daha fazla olmuş ve hasat boyunca sürekli hareket halinde olması sebebiyle yakıt

tüketiminin biraz daha fazla olduğu tespit edilmiştir.

Bu veriler ışığında platformun hem duvar tipi telli terbiye sistemleri üzerine tesis

edilmiş elma armut gibi boylu gövdeye sahip meyve parselleri hem de bağlarda hasat ve

budama da etkili olarak kullanılabileceği ancak prototip olması nedeniyle bazı eksik yanları

tespit edilmiş ve seri üretime geçilmeden önce bu olumsuzlukların giderilmesi için revizyona

ihtiyacı olduğu belirlenmiştir.

DEVAM EDEN PROJELER (BİLGİ-GELİŞME RAPORU)




Proje Başlığı:

Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin, CO2 Emisyonu ile

Toprağın Bazı Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik Özellikleri




Projeyi Destekleyen

Kuruluş: TAGEM

Proje Yürütücüsü: Tuncay TOPDEMİR

Yardımcı Araştırmacılar: İdris USLU

Süleyman ŞEN

Şener ÖZÇELİK

Nalan RAHMANOĞLU

Prof.Dr. Erdem AYKAS

Yrd.Doç.Dr.Selçuk GÖÇMEZ

Başlama- Bitiş Tarihleri: 01/01/2016 - 31/12/2019

Projenin Toplam Bütçesi: 164.000,00 TL

Proje Özeti:

Tüm dünya ülkelerinin en temel sorunlarından bir tanesi olan Küresel Isınmaya

karşı CO2 emisyonunu azaltacak tedbirlerin alınması ve bu konuda katkı sağlayacak tüm

çalışmalara hız verilmesi gerekmektedir. Bu çalışma ile Türkiye’nin iklim değişikliğine

uyum kapasitesinin geliştirilmesine ilişkin sonuçlar ortaya çıkacak ve kısa vadede bölgesel,

uzun vadede ülkesel ve global düzeyde tarımdan kaynaklanan sera gazı emisyonlarının

miktarlarının belirlenmesi mümkün olabilecektir.

Araştırma Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi arazisinde pamuk –

buğday+S.Mısır münavebe sistemine uygun olarak yürütülecektir. Geleneksel toprak

işleme ve ekim, azaltılmış toprak işleme ve ekim ile, toprak işlemesiz ekim uygulamalarını

içerecek ve tesadüf bloklarında şeritvari ekim deneme deseninde, 3 tekerrürlü ve çakılı

olarak 4 yıl yürütülecektir. Araştırmada temel amaç, değişik toprak işleme yöntemlerinin

CO2 emisyonuna, toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik ve biyokimyasal özellikleri üzerine

etkilerini araştırmaktır. Bu amaçla CO2 analizörü ile düzenli aralıklarla CO2 emisyonu

miktarları ölçülecektir. Toprağın katyon değişim kapasitesi, bitki besin maddesi, toprak

organik maddesi, organik C ve azot içeriğindeki değimler gibi kimyasal özelliklerin

yanında mikrobiyal biyomas-C’u, CO2 oluşumu, dehidrogenaz, alkalin fosfotaz, üreaz,

enzim aktiviteleri, N-mineralizasyonu gibi bazı mikrobiyolojik ve biyokimyasal

özelliklerindeki değişimler belirlenecektir.

Toprak, su ve çevre açısından toprak işleme yöntemlerinin karşılaştırılması ve

değişik toprak işleme yöntemlerinin, toprağın bazı fiziksel, kimyasal, biyolojik ve

biyokimyasal özellikleri ile özellikle CO2 emisyonuna olan etkilerinin belirlenmesi bu

çalışmanın amacını oluşturacaktır.




Proje Başlığı

Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Silajlık Mısırın Verimi ve Su

Kullanımı Etkinliği Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi


Projeyi Destekleyen


Proje Yürütücüsü Mesut Cemal ADIGÜZEL–Ziraat Mühendisi

Yardımcı Araştırmacılar Zinnur GÖZÜBÜYÜK – Ziraat Yüksek Mühendisi Erdal DAŞCI– Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Kevser KARAGÖZ– Ziraat Yüksek Mühendisi

Prof. Dr. Üstün ŞAHİN*–Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Öğretim Üyesi

Doç. Dr. Fatih KIZILOĞLU*–Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Mustafa TAN* Tarla Bitkleri Bölümü Öğretim Üyesi


Dr.Ali İbrahim AKIN - TAEK


Projenin Toplam

Bütçesi:

2015 :30000 TL 2016 :20000 TL) 2017 :14000 TL

Toplam: 64000 TL

Proje Özeti Bu çalışmada, değişik toprak işleme-ekim yöntemleri kullanılarak yetiştirilen ve farklı

düzeyde sulama suyu uygulanan, silajlık mısırın su verim ilişkileri ile verim-kalite

parametrelerindeki değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ilıca deneme istasyonunda üç yıl süreyle

yürütülecek olan bu deneme üç farklı toprak işleme-ekim (T1: Geleneksel toprak işleme, T2:

Doğrudan ekim (No-Till) ve T3: Azaltılmış toprak işleme), dört farklı su uygulama düzeyini (I1:

1,00 (kontrol), I2: 0,75 I3: 0,50 ve I4: 0,25) içeren konular oluşturulacaktır. Değişik toprak işleme-

ekim yöntemleri ile yetiştirilecek olan silajlık mısıra uygulanan farklı düzeydeki sulama

uygulamalarının verim ve kalite parametrelerindeki değişime etkisi irdelenecektir.

Sulama uygulamaları damla sulama sistemiyle yapılacaktır. Deneme parsellerine

uygulanacak su miktarlarını belirlemek amacıyla, nötron metre ile toprak nemi izlenecek, kontrol

parsellerindeki (I1) yarayışlı nem kapasitesi %50 düzeyine ulaşınca sulamalar yapılacak ve üç farklı

düzeyde su kısıtı uygulanacaktır. Toprak profilindeki mevcut su miktarlarını ölçmek amacıyla, ana

konulardaki alt parsellere birer adet nötron metre tüpü kullanılarak nem takibi yapılacaktır. Elde

edilen değerler bitki su tüketiminin belirlenmesinde kullanılacaktır. Nem takibi toprağın 0-30, 30-

60 ve 60-90 cm derinliklerinde ölçülecek, derine sızma ise 120 cm derinlikten ölçülen değerler ile

belirlenecektir.

Deneme sonucunda, sulama suyu, bitki su tüketimi ve verim değerleri birbirleriyle

ilişkilendirilerek su üretim fonksiyonları elde edilecektir. Ayrıca, yöre toprakları için farklı toprak

işleme-ekim konusunda da önerilerde bulunulacaktır. Class A pan buharlaşma kabı ile yapılacak

ölçümlerle ilişkilendirilecek olan mısır bitkisinin su tüketimlerinden hareketle yörede silajlık mısır

bitkisi için sulama programı oluşturulmasına yardımcı olmak amacıyla, yöre için en uygun Kcp

(bitki-pan katsayısı) belirlenecektir.

TARIMSAL MEKANİZASYON GRUBU

BİLGİ AMAÇLI PROJELERE PROJE

Zirai Mücadele Makinaları İle İlgili Projeler


Proje Başlığı Buğday Alanlarında Yabancı Ot Mücadelesinde

Sürüklenmeyi Azaltan Memelerin İlaçlama

Karakteristikleri ve Tutunma Etkinliğinin Belirlenmesi

Proje Alt Başlığı -

Projenin İngilizce Başlığı Determination of Spraying Characteristics and Efficiency

of Retention for Drift-Reducing Nozzles on Weed Control

at Wheat Field

Projeyi Yürüten Kuruluş Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü/ANKARA


Proje Yürütücüsü Dr. Yasemin SABAHOĞLU

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Arzu AYDAR

Arzu ELİBÜYÜK



Proje Özeti

Çalışmanın amacı; iki ilaç normunda (200 ve 400 l/ha) bir standart yelpaze hüzmeli ve üç

hava girişli memenin, tarla denemeleri ile sürüklenme potansiyellerini, hedef yüzeydeki

kaplama oranlarını ve buğdayda yabancı ot mücadelesinde etkinliklerini belirlemektir. Proje

2012-2016 yıllarında A.Ü.Z.F. Haymana Araştırma Uygulama Çiftliği’ndeki buğday

tarlasında yürütülmüştür. Denemelerde Lechler tarafından üretilen yelpaze hüzmeli meme

(ST 110-03, ST 110-06) ve kısa hava girişli (IDK 120-03, IDK 120-05),uzun hava girişli (ID

120-02, ID 120-04) ve kısa hava girişli çift hüzmeli (IDKT 120-025, IDKT 120-05) memeler

kullanılmıştır. Tarla sürüklenme ölçümleri; rüzgarlı bir alanda 24 farklı konumda yatay

sürüklenme kollektörleri kullanılarak ISO 22866 standardına göre örnekleme yapılarak

yürütülmüştür. Tüm denemelerden 864 örnekten veri elde edilmiştir. Sürüklenme denemeleri

sonucunda iki ilaç normundaki (200 ve 400 l/ha) dört farklı meme (ST, ID, IDK, IDKT) tipi

için yatayda sürüklenme (0.5-20 m), havaya sürüklenme ve kaplama oranı değerleri

belirlenmiştir.

200 ve 400 l/ha ilaç normlarında en yüksek (%) sürüklenme değeri ST 03 ve ST 06 standart

yelpaze hüzmeli meme tiplerinde sırasıyla % 12,3 ve % 2,27 olarak elde edilmiştir. 200 ve

400 l/ha ilaç normlarında tüm meme tipleri için sürüklenme direklerinde üst ölçüm

noktalarına (1, 2, 3, 4, ve 5 m) doğru havaya sürüklenme iz maddesi miktarında azalma ortaya

çıkmıştır. 400 ve 200 l/ha ilaç normlarında en yüksek kaplama oranları sırasıyla ST 06 (%

68,3) ve ST 03 (% 45,1) meme tiplerinde, en düşük kaplama oranları ise IDKT 05 (% 27) ve

IDK 03 (% 25) meme tiplerinde belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler Sürüklenme, standart yelpaze hüzmeli meme, hava girişli

meme, kaplama oranı, yabancı ot kontrol, buğday


Proje Başlığı Bağlarda Salkım Güvesi [Lobesia botrana (Denis &

Schiffermuller, 1775) Lep.: Tortricidae] Mücadelesinde

Düşük Hacim Uygulama Olanakları Üzerine Araştırma

Proje Alt Başlığı -

Projenin İngilizce Başlığı Investigation on The Possibilities of Low Volume

Application Against European Grapevine Moth (Lobesia

botrana) in Vineyard

Projeyi Yürüten Kuruluş Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü/ANKARA


Proje Yürütücüsü Dr. Arzu AYDAR

Yardımcı Araştırmacılar Dr. Yasemin SABAHOĞLU

Prof. Dr. İbrahim ÇİLİNGİR

Dr. Ayşe ÖZDEM

Dr. Pelin AKSU



Proje Özeti

Ülkemizde özellikle Ege, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgeleri’nde ekonomik olarak önem taşıyan üzüm

yetiştiriciliğinde ana zararlı olan Salkım güvesi (Lobesia botrana) ürünü hem kalite hem de kantite

yönünden etkilemektedir. Mücadelede çiftçilerimiz tarafından yoğun ilaç uygulamalarının yapılması,

ara ürün olan asma yapraklarında ve son ürün olan üzümde kalıntı problemini de ortaya

çıkarabilmektedir. Bağ kanopisi içerisinde hedefe ulaşacak pestisit miktarı pülverizatör tipinden ve

uygulama koşullarından doğrudan etkilenmektedir. Bağ alanlarında yaygın olarak kullanılan yardımcı

hava akımlı bahçe pülverizatörlerine bakıldığında, orta ve yüksek uygulama hacimlerinde ilaç

kayıpları, penetrasyon ve dağılım tekdüzeliğindeki sorunlar göze çarpmaktadır. Düşük hacim

uygulamalarıyla birlikte kaplama tekdüzeliğinin iyileştirilmesi, akma ve sürüklenme kayıplarının

azaltılması ve yardımcı hava akımı etkinliğinin artırılması son yıllarda bağlarda yapılan araştırmaların

temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmada, hidrolik hareketli fanlarla ilacın atomizasyonunu sağlayan

Turbofan başlıklı bir pülverizatörün ülkemizdeki bağların terbiye ve çeşit özelliklerine göre ilk defa

adaptasyonunu ve imalatını gerçekleştirerek yüksek ilaç uygulama etkinliği ve düşük pestisit kalıntısı

elde etmeye yönelik optimal koşulların araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca standart tip bir yardımcı

hava akımlı pülverizatör ile orta ve düşük hacim ilaç uygulama etkinlikleri belirlenerek sonuçlar

karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Asma yaprağı ve üzüm üzerindeki pestisit kalıntısına ilaç

normunun etkisi de araştırılmıştır. Denemeler iz maddesi ve biyolojik etkinlik denemeleri olmak

üzere iki aşamalı yürütülmüştür. 2013 yılında Turbofan pülverizatörün adaptasyonu ve imalatı

tamamlanarak Ankara ili Kalecik ilçesinde Kalecik Karası üzüm çeşidinde (2013) ve Nevşehir ili

Ürgüp ilçesinde parmak üzüm çeşidinde (2014) iz maddesi denemeleri yürütülmüştür. İlaçlama

karakteristikleri ile toprağa ve havaya sürüklenme kayıpları belirlenmiştir. İkinci aşamada Salkım

güvesi mücadelesinde biyolojik etkinlik denemeleri (2014-2015) hem yardımcı hava akımlı hem de

turbofan pülverizatör kullanılarak yürütülmüştür. Düşük ve orta hacimlerde her iki makineye ait

denemelerde Zarar oranı %1’in altında olduğu için, uygulama başarılı olarak kabul edilmiştir. Bu

makinelerin düşük normlarında sağlanan ortalama %96 etki değeri, standart uygulamalara göre %50-

60 azaltılmış normların ve ülkemiz koşullarında ilk kez denemeye alınan Turbofan pülverizatörün

etkinliğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler Bağ, Salkım güvesi, ilaçlama, kontrollü damla uygulamaları

(CDA), biyolojik etkinlik, dağılım düzgünlüğü, penetrasyon,

yüzey kaplama, sürüklenme, pestisit kalıntısı

DİĞER PROJELER

Karacadağ Kalkınma Ajansı (Bilgi Amaçlı)

Proje başlığı: İlk Örnek Güneş Pilli Center Pivot Sulama Sisteminin Kurulumu

Proje Lideri Ümran ATAY, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Projeyi Yürüten


Proje Yürütücüleri:

Sibel AKKUŞ BİNİCİ, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Ahmet ÇIKMAN, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Tali MONİS, Ziraat Mühendisi, GAPTAEM

Gökhan AKKUŞ, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Projeyi destekleyen

kuruluş:

Karacadağ Kalkınma Ajansı,

GAPYENEV

Başlama-Bitiş

Tarihleri: 15.04.2015----

Projenin Toplam

Bütçesi: 534.500,00 TL

PROJE ÖZETİ:

Bu proje ile Güneş Pili Destekli Center Pivot sulama sistemi kullanılması planlanmaktadır.

Gündaş istasyonunda kurulu olan 440 metre uzunluktaki "Center Pivot" Elektrik kesintilerinden

dolayı çalışamamaktadır. Proje kapsamında mevcut olan center pivota güneş pilleri entegre

edilmesi amaçlanmıştır. Burada güneş pilinin varlığı birim alana harcanan enerji maliyetini

azaltacak ve tarımda alternatif enerji kaynaklarının kullanımı konularından güneş pili destekli

sulama konusu islenmiş olacaktır. Sistemin tarlaya kurulmasıyla güneş enerjisinin şebekeden

bağımsız ve akü olmadan kullanımında en büyük örnek tesislerden biri olması beklenmektedir.

Ayrıca güneş pili sisteminin modern sulama sistemlerinden biri olan Center pivot sistemine

adapte edilmesiyle bir ilk gerçekleştirilecektir. Center Pivot sulama sisteminin; hem sulama için

hem de hareket için tüm enerjisi güneş pillerinden sağlanacaktır. Güneş Pili Destekli Center Pivot

sulama sisteminin arazi şartlarında kurulumu gerçekleştikten sonra arazi performansı

ölçülecektir (güneş ışınımı, günlük güneşlenme süresi, tüketilen enerji, pompa debisi vb

parametreler). Ayrıca kurulum bittikten sonra tanıtılması ve yaygınlaşmasını sağlamak için tarla

günleri, mühendis ve çiftçi kursları vb etkinlikler düzenlenerek yörede yaygınlaştırılması

yönünde bilinçli bir kullanıcı zinciri oluşturulmaya çalışılacaktır. Projenin başarı olması ile

Türkiye'nin derin kuyularındaki en büyük sorun olan elektrik kesintileri ve kaçak elektrik

kullanımı sorunun çözülmesi için alternatif olacaktır. Ayrıca yenilenebilir enerji kaynaklarının

Center pivot gibi modern sulama sistemine adapte edilmesi ve hassas yüksek teknolojilerin

kullanılmasıyla toprak ve su kaynakları korunmuş olunacaktır.

2016 Yılında Yapılan Çalışmalar; Teknik şartnameler hazırlanmış, alımlar yapılmış ve

“İlk Örnek Güneş Pilli Center Pivot Sulama Sisteminin Kurulumu” yapılmıştır. En az 500 da alan

sulanmaya başlamıştır. Sistemin tüm enerji ihtiyacı güneş pilinden karşılanmaktadır. Ayrıca tam

otomasyon (takip ve kontrol) sisteminin kurulum süreci devam etmektedir.

DİĞER PROJELER

GAP BKİ Başkanlığı (Kalkınma Bakanlığı)

(Bilgi amaçlı)

Proje başlığı: Güneş Pilli Sulama Kanalı Pilot Projesi

Proje Lideri Ümran ATAY, Ziraat Yüksek Mühendisi, GAPTAEM

Projeyi Yürüten


Proje Yürütücüleri: Prof. Dr. Hasan Hüseyin ÖZTÜRK, Ziraat Yüksek Mühendisi, Ç. Ü

Projeyi destekleyen

kuruluş:

GAP BKİ Başkanlığı,

Harran Üniversitesi GAPYENEV

Başlama-Bitiş

Tarihleri 04.11.2016-04.02.2018

Projenin Toplam

Bütçesi 1.238.550,00 TL

Proje Özeti:

Projedeki en büyük amaç GAPTAEM’e ait Koruklu işletmesinden geçen Harran ana

sulama kanalı üzerine 200 kWp civarında bir güçle güneş pili sisteminin kurulumudur. Kurulacak

olan sistem şebekeye bağlantılı ve bağlantısız olacak şekilde kurulacaktır. Sulama dışındaki

dönemlerde şebekeye elektrik verilebilecek, sulama dönemlerinde ise özellikle gündüz elektrik

kesintisi olduğunda direk şebekeden bağımsız sulama pompasına elektrik verebilecek şekilde

kurulması amaçlanmıştır. Ayrıca kanal üstüne ek bir 10 kWp civarında sistemle diğer enerji

ihtiyaçları gece- gündüz kesintisiz karşılayacak şekilde 20-50 kWh’lik akülü sistem de kurulması

amaçlanmıştır.

Bu projedeki amaçlar şunlardır;

GAPTAEM Koruklu işletmesinin; araştırma ve üretim faaliyetlerinin

sürdürülebilirliğine katkı sağlamak.

İşletmenin tüm elektrik ihtiyacının güneş pili sistemiyle karşılanmasıyla GAP

Bölgesinde uygulamaya dönük ilk solar tarımsal işletmeyi kurmak,

Mardin, Suruç ve diğer ana sulama kanallarına örnek olacak pilot sistemin kurulması,

İşletmenin yanından geçen ana sulama kanalının yaklaşık 3000 m2’sinin güneş pilleri ile

kapatılmasıyla suyun buharlaşmasını önleyerek sadece kurulacak alanda sezonluk yaklaşık 5400

ton suyun buharlaşması engellemek,

Güneş pillerindeki yüksek sıcaklıktan dolayı oluşan performans düşüşünü suyun düşük

sıcaklığı sayesinde engellemek,

Güneş pillerinin 1. Sınıf arazi üzerinde kurulumunu önleyecek alternatif ve vitrin görevi

yapacak örnek sistemin kurulmasını sağlamak,

Sulama kanalların yakınlarında olup da daha yüksek olduğu için sulanamayan arazilerde

bile sulama imkanı oluşturmak ve sulanan alanların arttırılmasına katkı sağlamak için örnek

model oluşturmak,

AC Elektrik enerjisinin bulunmadığı, naklinin maliyetli olduğu yerlerde veya AC şebeke

olduğu halde sulama döneminde sorunlu olduğu alanlarda alternatif bir potansiyel oluşturmaktır

(Örneğin GAPTAEM işletmelerinde 2014 yılı içerisinde sulama döneminde elektrik

kesintilerinden dolayı sulama yapılamadığından 1300 da ekili alanı zarar görmüştür).

Ayrıca kurulum bittikten sonra tanıtılması ve yaygınlaşmasını sağlamak için tarla günleri,

mühendis ve çiftçi kursları vb etkinlikler düzenlenerek yörede yaygınlaştırılması yönünde bilinçli

bir kullanıcı zinciri oluşturulmaya çalışılacaktır.

DİĞER PROJELER


Proje Başlığı

‘Farklı Topografik Pozisyonlarda Yer Alan Bazaltik

Ana Materyalin Jeokimyasal ve Biyolojik Süreçlerin

Etkisi Altında Ayrışma Oranları ve Toprak Oluşumu’

Proje Lideri

Prof. Dr. Orhan DENGİZ

Projeyi Yürüten

Kuruluş Ondokuz Mayıs Universitesi


Yard. Doç. Dr Mustafa SAĞLAM, Dr. Tülay TUNÇAY, Doç.Dr.

Kamil IŞIK

Projeyi Destekleyen

Kurum/lar TUBİTAK (TOVAG 1001)

Başlama-Bitiş

Tarihleri 01.01.2014-01.04.2017

Projenin Toplam

Bütçesi 254.139,00TL

Proje Özeti

Proje kapsamında, çalışma planında öngörülen işlemler gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, 1.

dönemde Engiz Havzası içerisinde yer alan çalışma alanında daha önce planlanan bazalt ana

materyal üzerinde, farklı topografik pozisyonlarda yer alan topraklara yönelik kesitler

oluşturulmuştur. Bu çalışma ile gerek kesit güzergahları, gerekse de açılacak profil yerlerinin

uygun pozisyon belirlemesi yapılmıştır. Bu kapsamda alanı ve çalışmayı, CD ve EF hatlarının

en uygun temsil ettiği belirlenmiştir. Alanda yaklaşık deniz seviyesinden 20-250 m kod arası

ve farklı pozisyonlar içeren iki kesit üzerinde toplam dokuz adet profil çukurları açılmıştır.

Her bir profilin arazide morfolojik tanımlamaları yapılmış ve horizon esasına göre bozulmuş

ve bozulmamış toprak örnekleri alınmıştır. Ayrıca biyolojik çalışmalar amacıyla topraklar

steril ortamda el teması yapılmaksızın kullanılan eldiven ve diğer malzemeler ile yüzey ve

yüzey altı topraklardan alınmıştır. Topraklar laboratuara getirildikten sonra fiziksel,

kimyasal-jeokimyasal, biyolojik, minerolojik analizleri için hazırlanmış ve proje kapsamında

ön görülen analizlerin yapılmalarına başlanılmıştır. İncelenen dokuz profilin dört adeti

güneybatı-kuzeydoğu (C-D hattı) doğrultusunda, beş adeti ise kuzey-güney (E-F hattı)

doğrultusu üzerinde yer almaktadır. Çalışma alanı topraklarının toprak taksonomisine göre

sınıflandırılması, toprakların oluşum süreci sonrası oluşan yüzey üstü ve yüzey altı tanı

horizonlarına göre saptanmış ve bunlar Entisol ve Vertisol ordolarına dahil edilmiştir. Topografik farklılıkları fazla olan lokal alanlarda arazi şekilleri ve farklı topografik

pozisyonlar özellikle toprakların oluşum ve gelişim süreçleri üzerine önemli etki

yapmaktadır. Bu durum özellikle çalışma alanında belirgin olarak kendini göstermiş ve düz

düze yakın alanlarda toprak oluşumu, dik eğimli yamaç arazilerden daha ileri düzeyde olduğu

belirlenmiştir. Topraklara ait morfolojik tanımlamalar, bazı fiziksel, kimyasal ve jeokimyasal

analizler yapılmıştır.

T±n Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Proje Yürütücüsü Özen MERKEN, Zir. Yük. Müh. Yardımcı Araştırmacılar Prof.

Documents