Të menduarit jashtë sektorit të kujdesit shëndetësor ... · A movement for change ëëë.integratedcarefoundation.org @IFICinfo Të menduarit jashtë sektorit të kujdesit shëndetësor:
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
A movement for changeëëë.integratedcarefoundation.org @IFICinfo
A movement for change Courtesy of Prof. Richard Antonelli, Boston Children’s Hospital, Harvard Medical School
A movement for change
www.childrenshospital.org/care-
coordination-curriculum/care-mapping
Harta e kujdesit e Gabe
A movement for change
Dizajnimi i kujdesit më të mirë për
Malcolm dhe Barbara
Frontier Economics (2012) Enablers and barriers to integrated care and implications for Monitor
A movement for change
Familje tipike
Zac, 8• Sindromi i Deficitit të
Vëmendjes dhe
Hiperaktivitetit
• Probleme në shkollë
• Probleme në gjetjen e
shokëve
• Nuk ka vizita të
rregullta tek Mjeku i
Përgjithshëm (MP)Dorothy, 65• Pension minimal
• Diabet Mellitus i
llojit II
• Hipertension
• Zëvëndësim i ijës
• Sëmundjet Kronike
Obstruktive të
Mushkërive
Sandra, 46• Punë jo të rregullt
• Probleme të shëndetit
mendor, vetë lëndime
• Duhanpirëse
• Diabet Mellitus i llojit II
Stella, 10• Nuk shkon në
vizita të rregullta
tek MP
• E shëndetshme?
Courtesy of Dr Dan Eëald, North Coast PHN, NSë, Australia
A movement for change
Dhe pastaj jam unë dhe JU
A movement for change
Problemi
A movement for change
Problemet kryesore të sistemeve të
fragmentuara
• mungesa e pronësisë nga vargu i ofruesve të kujdesit shëndetësor për përkrahjen e nevojave
“holistike” për kujdes, e shtyrë nga puna individuale dhe sistemet e veçanta profesionale dhe
organizative për qeverisje dhe llogaridhënie;
• mungesa e përfshirjes së pacientit/kujdestarit në përkrahjen e tyre që të bëjnë zgjedhje efikase në
lidhje me opsionet e tyre të kujdesit dhe trajtimit apo për t’iu mundësuar atyre që të jetojnë më mirë me
kushtet e tyre nëpërmjet vetëkujdesit të përkrahur dhe strategjive fuqizuese;
• komunikimi i dobët ndërmjet profesionistëve dhe ofruesve, i përkeqësuar edhe nga pamundësia për
shkëmbimin dhe transferimin e të dhënave, puna individuale dhe sjelljet kulturore;
• kujdesi dhe trajtimi nga ofrues të ndryshëm të kujdesit për vetëm një pjesë të nevojave, në vend
se të konsiderohet personi si tërësi dhe të menaxhohen të gjitha nevojat;
• dyfishimi i njëkohshëm rezultues i kujdesit (p.sh. testet e përsëritura apo përsëritja e historisë
mjekësore të një personi) dhe mangësitë në kujdes (p.sh. pasi që humben terminet apo nuk aplikohen
informacionet dhe përcjellja);
• përvojë e dobët dhe jo mundësuese për përdoruesit e shërbimeve pasi që është e vështirë të
gjenden informacionet, paraqiten këshilla dhe pikëpamje të ndryshme, krijohet konfuzion në hapat e
ardhshëm të rrjedhës së sëmundjes;
• aftësi të reduktuara për personat që të jetojnë dhe menaxhojnë nevojat e tyre në mënyrë efikase;
dhe në fund
• rezultate të dobëta të sistemit në aspektin e pamundësisë së parandalimit të hospitalizimit të
panevojshëm apo kujdesi afatgjatë në shtëpi
Goodwin N, Alonso A (2014) Understanding integrated care: the role of information and communication technology
in Muller S, Meyer I, Kubitschke L (Eds) Beyond Silos: The way and how of eCare, IGI Global
A movement for change
Pikëpamjet e personave më të moshuar dhe
kujdestarëve
Janë të njëjtat probleme për të gjithë– mungesa e një lojtari që do të luante për ju (a lack ofsomebody picking the ball up and running with it for you)… Ekzistojnë të gjitha llojet e gjërave, por si i identifikoni? Mendoj që ekzistojnë shumë supozime që ju e dini për aq sa bëjnë ata për atë e ju jo. (Ken)
Duket që vijnë persona njëri pas tjetrit për të bërë vlerësime për diçka tjetër...Nuk është vetëm një person që vjen dhe vlerëson gjithçka; ishte një rrjedhë e pafund e njerëzve që vinin. (Carole)
Ajo që përfshihej në fletë lëshim nuk shpjegonte asgjë se çka duhet të marrë ajo në shtëpi dhe çfarë ndihme do të mund të kishim nga kujdesi shëndetësor. Ne e sollëm atë në shtëpi dhe po pyesja se si do t’ia dilja mbanë me atë? (Nilesh)
A movement for change
• Në Evropë, kujdestarët familjarë pa pagesë dhe miqtë janë ofruesit më të mëdhenj të përkrahjes shëndetësore dhe sociale
• Pasi që me ndryshimin demografik rritet edhe kërkesa, ‘bilanci i kujdesit’ gjithnjë e më shumë shndërrohet në kujdes informal
• Gratë preken në mënyrë disproporcionale dhe kanë më shumë gjasa të heqin dorë nga puna për t’ukujdesur
• Vlerësimet mbi vlerën ekonomike të kujdesit informalpa pagesë në shtetet anëtare të BE-së varion nga 50 deri në 90 përqind të kostove të përgjithshme të ofrimit afatgjatë “formal” të kujdesit
• Vlera e vlerësuar e kontributit të bërë nga kujdestarët në MB: 140 miliardë € në vit
• Vlera e vlerësuar e kontributit të bërë nga kujdestarët në Irlandë: 5,3 miliardë € në vit (27% buxhetit të Departamentit për Mbrojtje Sociale)
Gjendja e kujdestarëve në Evropë:
Ajo që është personale është politike
Burimi: Eurocarers, Stecy Yghemonos, Alpbach 2016
A movement for change
Realiteti i ambientit të kujdesit
Adapted from Goodëin 2008 and 2014
Kujdesi informal Vetëkujdesi
Sistemi shëndetësor
Kujdesi primar
Mjeku familjar
Infermierja e
komunitetit
Dentisti
Farmacisti
Terapisti
Punonjësi i
shëndetit mendor
Ambulantat (pa
ternime)
Kujdesi paliativ
Kujdesi dytësor
Spitali
Reparti spitalor
Klinika
ambulantore
Kirurgjia ditore
Qendra për
trajtim
Kujdesi
tretësorë
Njësi specialistike
Reparti spitalor
Klinika
ambulantore
Shërbimi i
rehabilitimit
Shërbimi i
kujdesit paliativ
Shërbimi i
kujdesit afatgjatë
Orët me profesionistë / NHS
(Shërbimi Shëndetësor
kombëtar) = 3 në vit
Orët e vetëkujdesit
= 8757 në vit
Nevoja për angazhimin
e personave
Nevoja për fuqizimin e
pacientëve
A movement for change
Kujdesi i integruar është koncept i fokusuar në
nevojat e përdoruesve të shërbimeve
‘Perspektiva e pacientit është në qendër të çdo diskutimi në lidhje me kujdesin e
integruar. Për arritjen e kujdesit të integruar, personat e përfshirë në planifikimin
dhe ofrimin e shërbimeve duhet të ‘vendosin perspektivën e pacientit si parim
organizues i ofrimit të shërbimeve’
(Shaw et al, 2011, after Lloyd and wait, 2005)
A movement for change
Çka është kujdesi i integruar?
A movement for change
GIRFEC: tërësia e qasjes së sistemit për fëmijët, të
shëndetësor mendor dhe shërbimet për abuzim me substanca, shërbimet
laboratorike dhe të ekzaminimit të imazhit, kujdesi mjekësor, shërbimet
rehabilituese, shërbimet spitalore, shërbimet familjare, shërbimet sociale për të
rriturit, shërbimet e veçanta për personat me aftësi të kufizuara dhe shërbimet
fleksibile për më të moshuarit që janë të adaptueshme për nevojat dhe strukturën
e moshës së popullsisë.
Eksote është themeluar në vitin
2010 për ofrimin e kujdesit të
nevojshëm holistik për 133,000
qytetarë të 9 distrikteve rurale,
të largëta dhe me resurse të
dobëta në Finlandën Jugore.
Eksote ka kontratë për shërbime
me secilin distrikt sipas nevojës
specifike të popullsisë lokale.
http://www.eksote.fi/sites/eng/Sivut/default.aspx
A movement for change
Karelia Jugore, Finlandë: mbështetja e njerëzve që
të mbështesin veten
• Organizimi i integruar në vitin 2010, duke kombinuar kujdesin parësor/dytësor me kujdesin për më të moshuarit/social
• Qëllimi ishte të arrihet qasja e barabartë në një komunë rurale
• Fokusohuni në parandalimin dhe përgjegjësinë e qytetarëve për kujdesin vetanak
• Monitorimi nga distanca dhe trajnimi për shëndetin
• Njësitë mobile të shëndetit – përdorimi i webkamerave, broadband dhe video telefonave
• Gjatë fazës pilotuese ishin 185 pacientë
• Ekipi i kujdesit përbëhej nga një MP, 2 infermierë me orar të plotë, punëtor më orar të pjesshëm për kujdes në shtëpi, inxhinierë të TI-së dhe analizues të të dhënave
• Pacientët u ndjen më pak të izoluar dhe më të sigurt
• U zvogëlua përdorimi i barnave
• Konsultimet nga distanca zvogëluan kostot për 50% në krahasim me kujdesin e zakonshëm
• Zvogëluan nevojën për udhëtime për termine
Trajnerët e shëndetit dhe baza
elektronike e të dhënave mbështesin
planifikimin e kujdesit dhe monitorimin e
statusit shëndetësor
Shihni projektin në:
https://www.youtube.com/watch?v=9VAiEeODspI
A movement for change
Mallu – Klinika mobile shëndetësore
• E krijuar në nëntor të vitit 2011
• Vepron si klinikë mobile e udhëhequr
nga infermierët në fshatrat rurale në
Eksote
• Punon në bashkëpunim me shoqatat
e fshatrave
• Mban të dhëna elektronike për
pacientët
• Përfshinë:
o Konsultimin me infermierë
o Konsulencën shëndetësore
o Kontrollet e rregullta mjekësore
o Trajtimin e plagëve
o Analizën e funksionimit të gjakut
kapilar (p.sh. glukozën)
o Vaksinat dhe barnat
o Kujdesin dentar (që nga viti 2013)
o Fizioterapinë
A movement for change
Eksote: elementet kryesore dhe inovacioni i
vazhdueshëm
• Shoqatat e fshatrave duhet të luajnë një pjesë kryesore për të promovuar shëndetin dhe mirëqenien dhe të parandalojnë problemet sociale dhe mjekësore – p.sh. Ngjarjet tematike për vështirësitë në të dëgjuar dhe me federata të ndryshme të sportit.
• Qendrat konvencionale të kujdesit shëndetësor të ri-caktuara dhe ri-organizuara në qendra të mirëqenies, të cilat përshtaten me nevojat specifike të popullsisë lokale.
• Arsimimi, këshillimi dhe trajnimi, si përballë ashtu edhe nga distanca, janë një tjetër element kryesor i Escote.
• Adresimi i çështjeve të shëndetit mendor janë prioritet në klinikën e shëndetit mendor për të rriturit që është e hapur 24/7. Njësia e veçantë për fëmijët dhe të rinjtë ofron shërbime psiko-sociale gjatë orarit normal të punës.
• Kujdesi urgjent në shtëpi – model i ri i operimit ku kujdesi urgjent në pritje, kujdesi paraspitalor dhe shërbimet e kujdesit në shtëpi ofrohen në shtëpi, sipas nevojës.
• Projekti më i ri: bashkëpunimi me Posti ofron asistencë në shtëpi përderisa dërgojnë postën tuaj. (https://www.posti.com/english/current/2016/20160210_eksote.html)
http://www.eksote.fi/sites/eng/Sivut/default.aspx
A movement for change
Shtëpia e Gjeneratave, Austri
Në vitin 2007, koncepti i Shtëpisë së Gjeneratave është zhvilluar bashkërisht
nga Caritas-i dhe komuna e Schwaz.
Shtëpia është hapur në vitin 2010 dhe janë vendosur banorët dhe shërbimet
e para.
Organi udhëheqës tani përbëhet nga qeveria rajonale e Tirolit, këshilli i
qytetit i Schwaz, Caritas-i dhe fondacioni privat i quajtur “Frieden” (që do të
thotë paqe në gjuhën Gjermane).
“Pika e takimit për të gjithë në Schwaz”
A movement for change
Shërbimet dhe organizimet në terren“Dushi” i mirëqenies
Gjyshet ofrojnë
mbështetje
• Jetesa
• Jetesa e asistuar
• Apartament i përbashkët për personat me aftësi të kufizuara
• Apartamente për familjet e reja
• Jeta
• Shërbime sociale
• Kujdesi i përkohshëm
• Kujdes pas shkollës dhe qendra për kujdes ditor për fëmijët
• Salla e takimeve
• Restaurant
• Dyqani i fshatit
• Mbështetja për familjet
• Përdorimi i kompjuterit
A movement for change
Shtëpia e Gjeneratave rritet: elementet kryesore
dhe faktorët e suksesit
• Vizioni përfshinë ofrimin e jetesës së integruar për të rinjtë dhe të moshuarit, personat me aftësi të kufizuar apo personat e shëndetshëm. Shtëpia ka një politikë të dyerve të hapura dhe është bërë pjesë vitale dhe pikë takimi për qytetin. Ajo përdoret nga klubet lokale, festimet familjare dhe si qendër për aftësim profesional.
• Një faktor kryesor i suksesit është lokacioni i përbashkët i shumë shërbimeve të ndryshme shëndetësore, sociale dhe komunitare nën një kulm dhe bashkëpunimi i ngushtë i të gjithë ofruesve të shërbimeve në komunë.
• Menaxheri i shtëpisë është duke i angazhuar në mënyrë aktive personat dhe duke ftuar ide dhe shërbime të reja për t’i shtuar në frymën e familjes së madhe.
• Menaxhohet në mënyrë të pavarur dhe duhet të jetë financiarisht e qëndrueshme, gjë që ka mundësuar zgjidhje të thjeshta dhe kreative, por gjithashtu mbështet sensin e vetë-mjaftueshmërisë në vend të varësisë.
• Një element kryesor në të gjitha aktivitetet është besimi që çdo person ka aftësi dhe talente të vlefshme, nga të cilat mund të përfitojë komuniteti.
Zyra Rajonale e OBSH për Evropë. Lessons from transforming health services delivery:
Compendium of initiatives in the WHO European Region. OBSH, Kopenhagë 2016
A movement for change
Angazhimi i komuniteteve si partnerë në kujdes në
NHS (shërbimet kombëtare shëndetësore) angleze
Angazhimi i komunitetit, duke përfshirë sektorin
vullnetar, ka dëshmuar të jetë thelbësor në arritjen e
përvojës më të mirë të kujdesit dhe rezultatet me më
pak kosto në të gjitha vendet e rastit.
• Sektori vullnetar ka sjellë ekipin kryesor multi-
disiplinar.
• Koordinatorët vullnetarë diskutojnë rastet dhe
zhvillojnë plane të kujdesit
• Grupet komunitare të angazhuara si partnere në
kujdes dhe ndërmarrin rolin specifik të mbështetjes
• Të gjitha vendet kanë vendosur një prim për
ngritjen e vetëdijesimit të komunitetit dhe besimin e
popullsisë lokale si strategji për të siguruar që
njerëzit e dinë që shërbimet e tyre janë në
dispozicion dhe do të mund t’i rekomandonin dhe
udhëzonin miqtë dhe familjet në programe më
shpesh dhe para se të bin në kriza.
A movement for change
ZINXHIRI i projektit, Wales
Warner M, Gould N. Integrated care networks and quality of life: linking research
and practice. IJIC 2003
A movement for change
Të përbashkëtat dhe mësimet e nxjerra
A movement for change
Tërësia e sistemeve dhe shëndetit në qasjen e të
gjitha politikave për kujdes të integruar
Burimi: Adapted from WHO-HQ Global Strategy on people-centred and integrated health services 2015
SISTEMI
SHËNDET
ËSORUdhëheqja,
financimi dhe
fuqia punëtore
SEKTORË
T TJERËArsimi, sanitaria,
asistenca
sociale, puna,
banimi, mjedisi,
tjera
PERSONI
OFRIMI I SHËRBIMEVE
KONTEKSTIEpidemiologjia, kulturore, socio-demografike dhe
ekonomike
A movement for change
‚Modeli i Ylberit‘:
Intervenimet në të gjitha nivelet
Valentijn P et al (2015) Towards an international taxonomy of integrated primary care: a Delphi consensus approach. BMC Fam Pract, 16(1):64-015-0278-x
A movement for change
Fokusohuni në qasjen holistike ndaj shëndetit dhe
mirëqenies
A movement for change
Kujdesi i integruar NUK nënkupton humbjen e
kujdesit të individualizuar
A movement for change
Kultura e të mësuarit të sistemit të kujdesit
shëndetësor krijon vlera
• Vizioni i përbashkët
• Proceset e punës klinike
• Transparenca në të dhënat
dhe vlerësim
A movement for change
Ndryshimi i kulturave dhe vlerave
‘Një pjesë e madhe për arritjen e kujdesit të integruar dhe përkrahjes varet nga ndryshimi i
suksesshëm i kulturës. Edhe profesionet edhe organizatat kanë gjasa të kenë kultura të veçanta
që iu ndihmojnë në formësimin e identitetit të tyre dhe nxitjen e besnikërisë.’ (Petch 2014)
‘Për nga vetë natyra e saj, puna e përbashkët bashkon profesionistë me filozofi dhe vlera të
ndryshme, si dhe kultura të ndryshme profesioniste. Nuk është e çuditshme që këto dallime
mund të veprojnë si barriera ndaj punës efektive të përbashkët’ (Cameron et al 2012)
‘Realizimi i ndryshimeve të synuara të një piloti të caktuar bazohet në aftësinë e tij për
modifikimin e sistemeve dhe praktikave ekzistuese dhe mundësimin e atyre të rejave. Kjo aftësi
është varur veçanërisht nga kultura organizative…. Pilotët kanë konstatuar zakonisht se
aktivitetet e integrimit janë penguar nga mungesa e transparencës që një pjesë e stafit e kanë
perceptuar si pengesë për diskutimin dhe e cila ishte pjesë e “kulturës më të gjerë të fajësimit’’
(Rand Europe 2012)
A movement for change
Zhvillimi i kompetencave të nevojshme në të gjitha
nivelet
Sistemi
Organizata
Profesionistët
Personat
• Sistemet e arsimit dhe aftësimit
• Organet rregullative
• Menaxhimi
• Lidershipi
• Puna ndër-disiplinore dhe ndër-sektoriale
• Zbatimi i mjeteve të kujdesit të integruar
• Vendimmarrja e ndarë
• Angazhimi i pacientit dhe komunitetit
• Vetë-menaxhimi dhe përkrahja
Stein 2016
A movement for change
Nevojitet ndryshim transformues
Ndryshimi i hapave të menaxhimit Aktivitetet për krijimin e marrëdhënieveK
oh
aZhvillimi i kapaciteteve
bashkëpunuese
Krijimi i një koalicioni udhëzues
Krijimi i përkrahjes për ndryshim
Vlerësimi i nevojave
Krijimi i fitimit të ndërsjellë
Plani strategjik
Analiza e gjendjes
Hartimi i vlerësimit të rastit
Deklarata e vizionit dhe misionit
Komunikimi
Implementimi dhe institucionalizimi
Monitorimi dhe vlerësimi
Burimi: Goodwin N (2015) Managing Change Towards Co-ordinated/Integrated Health Services Delivery
WHO Regional Office for Europe, November 2015
Info
rma
tat kth
ye
se
Cik
li i të
më
su
ari
t
A movement for change
Fondacioni Ndërkombëtar për Kujdes të Integruar (IFIC)
IFIC është rrjet jo fitimprurës i anëtarëve që kalon kufijtë organizativ dhe
profesional që të bashkojë personat për avancimin e shkencës, njohurive dhe
miratimin e politikës dhe praktikës së kujdesit të integruar.
Fondacioni synon të arrijë këtë nëpërmjet zhvillimit dhe shkëmbimit të ideve tek
akademikët, hulumtuesit, menaxherët, klinicistët, politikë-bërësit dhe
përdoruesit dhe kujdestarët e shërbimeve në mbarë botën.
Portofolio e IFIC përfshinë Revistën Ndërkombëtare të Kujdesit të Integruar