23 kwietnia 2020 r.
Temat lekcji: Czasy saskie.
Na dzisiejszej lekcji dowiemy się dlaczego w I połowie XVIII w.
Rzeczpospolita nadal przeżywała poważny kryzys polityczny.
Były to czasy, kiedy w Polsce rządzili królowie z saskiej
dynastii Wettinów, August II (1697–1733) i August III (1733–1763).
Ich panowanie było przerywane kolejnymi elekcjami i rządami
Stanisława Leszczyńskiego (1704–1709 i 1733–1736).
Czynności ucznia podczas lekcji:
1. Zapisz temat lekcji w zeszycie przedmiotowym.
2. Przypomnij sobie, co oznacza pojęcie unia i z jakimi
państwami Polska dotychczas zawarła unie.
3. Przeczytaj fragment lekcji w podręczniku – podrozdział pt.:
„Unia z Saksonią” (str. 181). Czy wiesz:
· jakim rezultatem zakończyła się elekcja w 1697 r.
Przeczytaj poniżej zamieszczony tekst źródłowy, dzięki któremu
poznasz okoliczności elekcji Augusta II Wettina (zwanego
Sasem):
[…] Przedstawiciele saskiego domu […] trafili na tron polski
wbrew wszelkim oczekiwaniom. Podczas elekcji królewskiej w czerwcu
1697 roku kandydat Austrii, syn zmarłego króla Jakub Sobieski,
został zmuszony do wycofania swej kandydatury z powodu braku
gotówki. Francuz, książę Conti, choć ogłoszony królem przez prymasa
[…], nie był w stanie skorzystać z osiągniętego zwycięstwa. Główną
nagrodę wziął w końcu elektor saski Fryderyk August [August II
Mocny] – kandydat, który wyłonił się w ostatniej chwili. Skutek ten
osiągnięto dzięki przekupstwu, groźbom i zręcznemu wyczuciu chwili.
[…]
[cyt. za: Norman Davis, Boże Igrzysko, Znak, Kraków, 1993, t. I,
s. 645.]
Louis de Silvestre. Portret Augusta II Mocnego, króla Polski z
saskiej dynastii Wettinów (portret z połowy XVIII w.)
· co oznacza pojęcie czasy saskie
· dlaczego August II chciał zdobyć Śląsk.
Za rządów królów z dynastii Wettinów — Augusta II i Augusta III
(1697–1763), piąte pole tarczy herbowej Rzeczypospolitej zajął
dwudzielny herb Wettinów, dziedzicznych elektorów Saksonii.
Pamiętajcie, że pozostałe części stanowi polski orzeł i litewska
Pogoń.
4. Przeczytaj fragment lekcji w podręczniku – podrozdział pt.:
„Trzecia wojna północna” (str. 182 - 183). Przeanalizuj mapę w
podręczniku (str.182). Zapamiętaj:
· jaki wpływ wywarła wojna północna (1700-1721) na
sytuację w Polsce
· że, August II Mocny zawarł sojusz z carem Piotrem I Wielkim
przeciwko Szwecji
· że, Szwedzi pokonali wojska rosyjskie i saskie i wkroczyli do
Polski
· że, na tron Polski wstąpił Stanisław Leszczyński
· że, w 1709 r. Szwedzi ponieśli klęskę pod Połtawą.
Jean Baptiste van Loo, Portret Stanisława Leszczyńskiego z 1728
roku
5. Przeczytaj fragment lekcji w podręczniku – podrozdział pt.:
„Państwo zależne od sąsiadów” (str. 184 - 185). II Pamiętaj,
że:
· August II wrócił na tron polski
· August II dążył do wzmocnienia władzy królewskiej
· niezadowolona szlachta zawiązała konfederację
· spór został zakończony za pośrednictwem Rosji podczas tzw.
sejmu niemego w 1717 r. , który:
a. zapoczątkował ingerencję Rosji w sprawy polskie
b. – osłabił władzę króla
c. – wprowadził stały podatek na wojsko.
· po śmierci Augusta II 1733 r. nastąpiła podwójna elekcja, pod
wpływem Rosji część szlachty wygrała Augusta III Sasa.
Anton Mengs. Portret Augusta III Sasa
(portret z 1745 r.).
Louis de Silvestre. Portret króla Augusta III w stroju orderowym
Orła Białego (portret z epoki).
6. Przeczytaj fragment lekcji w podręczniku – podrozdział pt.:
„Ku przebudzeniu” (str. 185 - 186). Zwróć uwagę na:
· rozwój gospodarki i kultury za panowania Augusta III Sasa
· rozpowszechnianie się idei oświeceniowych:
a. powstanie w Warszawie biblioteki braci Załuskich
Zygmunt Vogel, Widok biblioteki Załuskich, 1801r.
b. założenie przez Stanisława Konarskiego Collegium Nobilium
Collegium Nobilium w 1788 r. na akwareli Zygmunta Vogla
· pojawiły się projekty reform autorstwa:
a. – Stanisława Leszczyńskiego – Głos wolny wolność
ubezpieczający
b. – Stanisława Konarskiego – O skutecznym rad sposobie,
które zakładały:
– ograniczenie lub likwidację liberum veto
– zastąpienie wolnej elekcji dziedzicznością tronu
– poprawę położenia chłopów – np. zamianę pańszczyzny na
czynsz oraz nadanie wolności osobistej
7. Zapisz w zeszycie przedmiotowym poniżej zamieszczoną
notatkę:
1. Wstąpienie na tron Augusta II połączyło Polskę i Saksonię
unią personalną.
2. Polska została wciągnięta w wojnę północną (1700-1721).
3. Sejm niemy w 1717 r. zapoczątkował ingerencję Rosji w
sprawy polskie i osłabił władzę króla.
4. Walka o władzę po śmierci Augusta II Mocnego – 1733 r.,
podwójna elekcja, pod wpływem Rosji część szlachty wygrała Augusta
III Sasa.
5. Za panowania Augusta III Sasa nastąpił rozwój gospodarki i
kultury.
6. Projekty reform politycznych zakładały:
· ograniczenie lub likwidację liberum veto
· zastąpienie wolnej elekcji dziedzicznością tronu
· poprawę położenia chłopów – np. zamianę pańszczyzny na
czynsz oraz nadanie wolności osobistej.
Autorami reform byli:
· Stanisław Leszczyński – Głos wolny wolność
ubezpieczający
· Stanisław Konarski – O skutecznym rad sposobie.
8. Poniżej znajduje się link do prezentacji, która stanowi
podsumowanie dzisiejszej lekcji:
https://prezi.com/gzciogx7very/rzeczpospolita-za-panowania-wettinow/
9. Poniżej znajdziecie link do filmu, obejrzyjcie:
https://www.youtube.com/watch?v=pf-9vpQyxic
10. Poniżej znajduje się link do strony, na których będziecie
mogli sprawdzić wiedzę zdobytą na dzisiejszej lekcji:
https://quizizz.com/admin/quiz/5e6b973c04de7d001bd3dc31/polska-wettinow