SYSTEMY TERAPEUTYCZNE technologia postaci leku

7/23/2019 SYSTEMY TERAPEUTYCZNE technologia postaci leku

1/16

SYSTEMY TERAPEUTYCZNE

Systemem terapeutycznym nazywa si urzdzenie lub posta lekudozujc lub uwalniajc substancj lecznicz z zaprogramowanszybkoci przez okrelony czas.

Czas ten w zalenoci od rodzaju systemu wynosi kilka godzin kilkadni a nawet kilka lat. ! okresie tym system terapeutyczny ma zapewni sta"e steniesubstancji leczniczej. Szybko uwalniania substancji leczniczej jest niezalena od jej ilocipozostajcej w systemie a wic zgodna z kinetyk zerowego rzdu #wwikszoci lek$w o przed"uonym dzia"aniu szybko uwalniania malejewraz ze zmniejszeniem si iloci substancji leczniczej w danej postaci%.

&oustny lek o przed"uonym dzia"aniu moe dzia"a czasami r$wnied"ugo jak doustny system terapeutyczny lecz nie zawsze zapewnia sta"estenie substancji leczniczej we krwi. System terapeutyczny nie jest c'arakteryzowany dawk ale ilocisubstancji leczniczej uwalnianej do organizmu w jednostce czasu orazokresem w kt$rym sta"a szybko uwalniania jest utrzymana.

System terapeutyczny sk"ada si zasadniczo z trzec' czci(). *biornika substancji leczniczej+. ,lementu kontrolujcego uwalnianie-. r$d"a energii

Substancja lecznicza w zbiorniku jedno / lub wielokompartmentowymmoe znajdowa si w postaci sta"ej roztworu lub zawiesiny.

,lementem kontrolujcym uwalnianie jest materia" matrycy wybi$rczoprzepuszczalna b"ona lub kapilara. &"ugotrwa"e sta"e uwalnianie zapewnione jest dziki sta"emugradientowi ste0 cinieniu osmotycznemu energii mec'anicznej lubelektrycznej.


2/16

! zalenoci od drogi podania i miejsca wc'"aniania substancjileczniczej systemy terapeutyczne mona podzieli na (1ransdermalne #przezsk$rne%&oustne

&o oczu&omaciczne2mplantacyjne2n3uzyjne

TRANSDERMALNY SYSTEM TERAPEUTYCZNY

System transdermalny / 11S ma posta kilkuwarstwowego plastra o

powierzc'ni oko"o 4 / +5 cm+ zawierajcego jedn lub wicej substancjileczniczyc'. 6est to posta leku przeznaczona do naklejania na niezmienion sk$rw celu podawania substancji leczniczyc' do krenia og$lnego poprzenikniciu bariery sk$rnej. 6edna z warstw systemu #matryca lub membrana% odpowiedzialna jestza kontrol uwalniania. &ziki odpowiednio dobranemu sk"adowi i w"aciwociom 3izycznym

warstwy kontrolujcej uwalnianie oraz odpowiednio duej zawartocisubstancji leczniczej w systemie moliwe jest precyzyjne przezsk$rnedozowanie substancji przez okres nawet 7 dni. Systemy 11S c'arakteryzuj si szybkoci uwalniania zazwyczaj w 8glub mg na +9' oraz wielkoci powierzc'ni. 2lo substancji wc'"anianejprzez sk$rnie w czasie aplikacji danego systemu jest proporcjonalna do

jego powierzc'ni. :;


3/16

;oza moliwoci kontrolowanego uwalniania leku systemyprzezsk$rne daj moliwo podawania lek$w rozk"adanyc' wprzewodzie pokarmowym lub ulegajcym szybkiemu metabolizmowi wwtrobie poniewa substancja lecznicza wc'"ania si przez sk$r

bezporednio do krwioobiegu a aktywno enzym$w w sk$rze jest ma"a. Sk$ra jednak jest barier organizmu i jest bardzo ma"o przepuszczalnadla wikszoci lek$w. ! celu zwikszenia przenikania przez sk$rsubstancji leczniczyc' wprowadza si do systemu substancjepomocnicze tzw. promotory wc'"aniania kt$re w spos$b odwracalnyzmieniaj struktur warstwy rogowej nask$rka #np. etanol%. Systemy 11S powinny by aplikowane na czyst nieuszkodzon sk$rnajczciej w okolicy tu"owia lub w g$rnej czci poladka. ;ozostawione

s na sk$rze w zalenoci od systemu na - / 7 dni po czym odkleja sisystem i nakleja nowy w miejscu ssiadujcym lub oddalonym nigdy wtym samym.


4/16


5/16

!arstwa substancji zawierajca substancj lecznicz moe stanowimatryc lub zbiornik ograniczony z jednej strony membran. !zalenoci od elementu kontrolujcego uwalniania mona rozr$ni( Systemy membranowe #zbiornikowe% / jeli jest to membrana

Systemy matrycowe / jeeli jest to matryca stanowica jednoczeniezbiornik leku.

Sta"ymi elementami systemu s( !arstwa zabezpieczajca zewntrzna najczciej o c'arakterzeokluzyjnym kt$r mog stanowi 3olie poliwinylowe polietylenowe lubaluminiowe 3ilmy polimer$w

!arstwa ad'ezyjna pozwalajca przylepi system do sk$ry #stosowanes silikony gumy akrylany% !arstwa zabezpieczajca powierzc'ni przylepn jest to np. papierimpregnowany polimerem pokryty warstw silikonu kt$ry umoliwia"atwe usunicie tej warstwy przed aplikacj systemu na sk$r.


6/16

SYSTEM MEMBRANOWY

*biornik leku umieszczony jest pomidzy nieprzepuszczaln warstwzewntrzn i membranow z polimeru kontrolujcego uwalnianiesubstancji leczniczej. *biornik jest wype"niony roztworem lub zawiesin substancji leczniczej

w rozpuszczalniku ciek"ym #np. w etanolu% lub w polimerze =embrana zapewnia okrelon szybko uwalniania. =embrana jestpowleczona materia"em bioad'ezyjnym umoliwiajcym przylepieniesystemu do sk$ry. Substancje ad'ezyjne w systemie mog pokrywamembran na ca"ej powierzc'ni lub tylko czciowo jak r$wnie mogby naniesione tylko na brzegi zewntrznej warstwy zabezpieczajcej. Szybko uwalniania substancji leczniczej z takiego systemu regulujeprzede wszystkim przepuszczalno membrany a ponadto sk"ad 3azy

rozpraszajcej w zbiorniku.


7/16

SYSTEM MATRYCOWY

! systemie matrycowym brak jest membrany. >ek jest jednolicie rozproszony w sta"ej matrycy w celu zapewnieniamaksymalnej szybkoci dozowania stenie substancji leczniczejzazwyczaj przekracza jej rozpuszczalno w polimerze #uk"ad jestzawiesin%. Szybko uwalniania reguluje lipo3ilno i struktura matrycy. ?ie zawsze konieczne jest nanoszenie na matryc warstwy klejcej

gdy wiele polimer$w ma r$wnie w"aciwoci bioad'ezyjne. ! miar ubywania substancji z obszaru matrycy najbliszego sk$rzeczsteczki dy3undujce z dalszyc' warstw musz pokona d"usz drogco moe spowodowa zwolnienie szybkoci uwalniania dlatego teopracowano systemy wielowarstwowe w kt$ryc' wyd"uajca si drogady3uzji jest rekompensowana zwikszajcym si steniem leku wbardziej oddalonyc' od powierzc'ni sk$ry systemu.


8/16

DOUSTNY SYSTEM TERAPETYCZNY@ A @ S / @ral @smotic System

! doustnym systemie terapeutycznym dozowanie leku nastpuje naskutek wytworzenia wysokiego cinienia osmotycznego kt$re powodujewypyc'anie roztworu substancji leczniczej ze zbiornika w kszta"cietabletki powlekanej z otworem w otoczce. 6est to cinienie osmotyczne roztworu substancji leczniczej jeeli jest

ona dobrze rozpuszczalna w wodzie lub te substancji pomocniczejosmotycznie czynnej. ! tym przypadku system ma budowdwukomorow. System jednokomorowy zwany jest elementarn pomp osmotyczn /@A@S. ! tabletce zawarta jest substancja lecznicza rozpuszczalna wwodzie kt$ra otoczona jest b"on przepuszczaln dla wody lecznieprzepuszczaln dla roztworu substancji leczniczej. &op"yw wody do wntrza systemu jest regulowany doborem b"ony o

odpowiednic' w"aciwociac' 3izyko / c'emicznyc' woda rozpuszczasubstancj lecznicz a roztw$r pod wp"ywem powsta"ego cinienia


9/16

osmotycznego zostaje wypc'nity przez otw$r dozujcy do wiat"ao"dka lub jelit. &op$ki w systemie znajduje si jeszcze substancja w postaci sta"ejuwalnianie trwa ze sta" szybkoci.

OROS PUSH-PULL

System @A@S pus' / pull przeznaczony jest dla substancji trudnorozpuszczalnyc' w wodzie. Bk"ad ten ma dwie komory jedn z otworem dozujcym zawierajcsubstancj lecznicz w postaci zawiesiny a drug oddzielon b"onelastyczn wype"nia substancja osmotycznie czynna np. c'lorek sodu.

;owsta"e przy rozpuszczeniu c'lorku sodu cinienie osmotyczneoddzia"uje na elastyczn b"on wypyc'ajc ze sta" szybkocizawiesin substancji leczniczej przez otw$r na zewntrz. Cinienie konieczne do wypc'nicia substancji leczniczej moe byr$wnie wytworzone jeeli w drugiej komorze znajduje si pczniejcy'ydroel.

OCZNY SYSTEM TERAPEUTYCZNY


10/16

@czny system terapeutyczny to insert z kt$rego substancja leczniczauwalnia si ze sta" kontrolowan szybkoci co jest osignite dzikimembranie kontrolujcej uwalnianie.

Bwalnianie substancji leczniczej do p"ynu "zowego zac'odzi zgodnie zkinetyk zerowego rzdu #jest oparty na dy3uzji%. ;rzyk"adem takiego systemu terapeutycznego jest @cusert zawierajcypilokarpin w krku z kwasu alginowego.

DOMACICZNY SYSTEM TERAPEUTYCZNY

System ten ma kszta"t litery 1 rami poziome oraz dwie nylonowe niciu"atwiaj utrzymywanie systemu w macicy. System ten zawieraprogesteron zawieszony w oleju silikonowym z dodatkiem siarczanu baruu"atwiajcego radiolokalizacj systemu. *biornik substancji leczniczejznajduje si w pionowym ramieniu. Bwalnianie substancji leczniczejzac'odzi w skutek dy3uzji przez membran z polimeru tworzc cianzbiornika. ormony o dzia"aniu antykoncepcyjnym mog by te podawane wpostaci systemu dopoc'wowego. System taki ma kszta"t piercienia


11/16

utworzonego z silikonu stanowicego matryc w kt$rej rozproszony jest'ormon.

IMPLANTACYJNY SYSTEM TERAPEUTYCZNY

System ten stosowany jest w postaci kulek kapsu" rurek wytwarzanyc'na bazie silikon$wD przeznaczony jest do umieszczania pod sk$r ponaciciu c'irurgicznym. Silikony pe"ni 3unkcj zbiornika substancji leczniczej i ciankizbiornika. Bwalnianie substancji leczniczej odbywa si na drodze powolnej dy3uzji

substancji z silikonowego materia"u systemu do tkanki. Szybko uwalniania r$wna szybkoci dy3uzji jest zalena od stenia


12/16

substancji w silikonie i od jej rozpuszczalnoci w nim a take odpowierzc'ni i gruboci silikonu tworzcego system. Systemy te s wszczepiane pod sk$r na okres ) roku do 7 lat. 6est tonajd"uej dzia"ajca posta leku.

INFUZYJNY SYSTEM TERAPEUTYCZNY

2n3uzyjny system terapeutyczny pod wzgldem budowy i miejscastosowania jest bardzo zr$nicowany moe by wprowadzony doorganizmu #wszczepiony pod sk$r% lub umieszczony na zewntrz #naprzedramieniu lub w okolicy klatki piersiowej% s"uy do dozowaniasubstancji leczniczej bezporednio do naczynia krwiononego. Cec' wsp$ln tyc' system$w jest maksymalna miniaturyzacjaD jakoEr$d"o energii wykorzystane jest w nic' zjawisko osmozy energiaelektryczna lub mec'aniczna.

INFUZYJNA POMPA OSMOTYCZNA


13/16

2n3uzyjna pompa osmotyczna s"uy do implantacji pod sk$r. Fciana zbiornika zawierajcego roztw$r substancji leczniczej jestelastyczn b"on nieprzepuszczaln ulega ona odkszta"ceniu podwp"ywem rosncego cinienia osmotycznego substancji umieszczonej w

zbiorniku zewntrznym #np. ?aCl% Cinienie to wytwarza si w wyniku rozpuszczania tej substancji przezwod dy3undujc z tkanki przez zewntrzn p$"przepuszczaln b"onsystemu. ?a skutek wywieranego cinienia roztw$r substancji leczniczej jestwypyc'any na zewntrz przez kapilar dozujc.

INFUZYJNY IMPLANTACYJNY SYSTEM TERAPEUTYCZNY OPARTYNA MECHANICZNYM RDLE ENERGII

6est to krek o rednicy GH cm i wysokoci +9 cm. ! obudowie wykonanej z tytanu znajduje si elastyczny zbiornik zroztworem substancji leczniczej oraz skroplony gaz. ! temperaturze cia"a wytwarza si r$wnowaga midzy ciek"ym gazem i

jego parami. !ytworzone cinienie powoduje odkszta"cenie si cianyzbiornika wewn. i wypyc'anie przez kapilar roztworu substancji

leczniczej za zewn. do y"y. ;odawanie( insuliny 'eparyny mor3iny.


14/16

*biornik o pojemnoci 45 ml uzupe"nia si roztworem substancjileczniczej co )9 dni za pomoc strzykawki przek"uwajc pow"ok sk$rni silikonowy korek zbiornika. System moe pozostawa pod sk$r nawet kilka lat.

ZAWR MAGNETYCZNY W INFUZYJNYM IMPLANTACYJNYM

SYSTEMIE TERAPEUTYCZNYM

2?:B*I6?I 2=;>J?1JCI6?I SIS1,= 1,AJ;,B1IC*?I **J!@A,= =JK?,1IC*?I= &ziki specjalnemu zaworowi c'ory moe pozwoli sobie na regulacj

szybkoci dozowania substancji leczniczej. ;rzy"oenie magnesu do sk$ry w miejscu pod kt$rym znajduje sisystem powoduje otwarcie zaworu w wyniku czego lek kierowany jestdo kr$tszej kapilary i w konsekwencji dozowanie jest szybkie. 1aka zmiana szybkoci dozowania ma znaczenie przy dozowaniuinsuliny przed posi"kiem.


15/16

INFUZOR TYPU STRZYKAWKI

2n3uzor ma posta strzykawki lub s"oiczka w kt$ryc' wntrzu znajdujesi rurka z elastomeru podczas nape"niania in3uzora roztworem lekururka naciga si osigajc posta balonika nape"nionego lekiem.

,lastomer ma zdolno powolnego kurczenia si z szybkociniezmienn w czasie co umoliwia wyt"aczanie roztworu do przewodu"czcego in3uzor z cewnikiem umiejscowionym w yle c'orego. &ozowanie roztworu za pomoc in3uzorka jest niezwykle precyzyjnetego rodzaju systemy maj zastosowanie m.in. do podawania lek$wcytostatycznyc'.


16/16

SYSTEMY TERAPEUTYCZNE technologia postaci leku

Documents