o Senin o Sabtu 0 Minggu o Selasa 0 Rabu • Kamis 0 Jumat 2 3 17 18 19 4 5 6 7 8 9 ® 11 20 21 22 23 24 25 26 12 13 14 15 16 27 28 29 30 31 OJan .Peb OSep OOkt ONov ODes o Mar OApr OMei OJun OJul 0 Ags SundaAnyar Nguniang Tandang Di Pakalangan Sunda Kiwari Tanghi Na Jati Diri M itos"Pajajaran Anyar" harti- na "Sunda Anyar" nguniang tandang di pakalangan. Sunda kiwari tanghi na jati diri. Kumaha larap jeung prakna? "Nya, urang ayeuna nu kudu harudang tan- dang dina garapan masing-masing jeung dina hanca babarengan," kitu parnanggihna Tjetje Hidayat Padma- dinata, tokoh pulitikus Sunda nu teuneung ludeung nanjeurkeun bebe- neran dina acara sawala budaya nu ternana "Restorasi Meiji, Ngamaju- keun Budaya Sunda". Eta kagiatan dipedar luyu jeung medalna buku 'Lengkah-Lengkah Pulitik Urang Sunda' karya Drs. Kamo Kartadibrata. Nu jadi nara sumberna, Budi Rukhyana, MA, dosen Fakultas Sastra Unpad sarta moderator Karno Kartadibrata. Eta kagiatan diayakeun ku alpukahna Panglawungan Puma- ma Alam gawe bareng jeung Pagu- yuban Pasundan sarta Majalah Mangle, Jumaah 28 Januari 2009 di Bale Pananjung, Paguyuban Pasun- dan jalan Sumatra 41 Bandung. Nu haladir diantarana Ketua Umum Paguyuban Pasundan Prof. Dr. H.M. Didi Turmudzi, M.Si., rengrengan Pangurus Besar Paguyuban Pasun- dan, akademisi, seniman, sastrawan, budayawan katut tamu ondangan sejenna, Nurutkeun Kang 1]etje (lalandihan dalitna), mitos nu kauger di luhur bieu ngandung harti, "uga", nya "urang gawean". Hayu urang gawe babareng- an,sangkancukulbabarengan.Lebah dieu hartina, "Konsep pasif ngeunaan 'uga' kudu dirobah jadi konsep dinamis: moro bal, proaktif ngawu- judkeun uga," kitu Kang 1]etje nitip- keun harepanana ka Sunda Kiwari. Ayeuna urang Sunda geus waktuna nguniang tandang makalangan. Ceuk Kang Tjetje deui, urang Sunda kiwari kudu ngarobah sikep atawa paripolah Mangle No. 2309 nu geus jadi kabiasaan, saperti "mangga ti payun", nya urang robah wae ku "punten abdi ti payun", pon kitu deui tong sok ngawawaas mangsa lawas, tapi kudu ngararancang mang- sa nu bakal datang. Naon pangna kudu geus ngarobah paripolah? lan- taran, nya tadi tea mun hayang nan- jeuma Sunda nguniangjeung tandang sarta tanghi na jati diri, nya kudu nembongkeun sikep teuneung lu- deung, bekelna cageurbageur bener pinter, pageuhan ku papagon. "Hurip Gusti waras abdi, pon kitu deui waras abdi hurip Gusti," saur Kang Tjetje nandeskeun. Keur ngajaga katingtri- man (perdamaian) batin, urang salawasna kudu siap nyanghareupan perang. Mun nilik kana kaayaan masarakat Sunda kiwari, tetela Sunda keur nan- dangan rupa-rupa pasualan, nya diantarana kasakit "poho". Nya poho kana dirina, poho kana temah wadi jeung lingkungan sabudeureunana, balukama nya poho. kana jati dirina, •beh dituna jati kasilih ku junti. Horeng, saur Ketua Umum Paguyu- ban Pasundan Prof. Dr. H.M. Didi Turmudzi, M.Si., urang Sunda teh teu boga kareueus. Ku kituna dipiharep bisa babarengan nembongkeun karya sareng karsa. Diantarana, Sunda bisa ngamimitian nguniang ku cara nu- muwuhmekarkeun karya-karya Ii- nuhung. Carana? Ditingker ku karya- karya sastra linuhung, nu bisa ngahu- dang sumanget nonoman hususna, masarakat Sunda umumna. Saterus- na urang kobet deui elmu-elmuna sarta ngagaweanana sangkan katara ayana jeung karasa mangpaatna. "Tah, ayeuna urang kantun ngaan- teb-keun sistem 'nilai' nu ti jero, pon kitu deui sistem 'nilai' ti luar (global- isasi) ge penting kudu dimekarkeun. Nanging, tangtos, sistem niley nu pa- ling jero di masarakat Sunda kedah namengan (mroteksi) sistim niley ti luar (globalisasi). Nya kari pok-pek jeung prakna. Sim kuring gede harepan, naon hal nu ditataharkeun tur jadi rarancang baris dilakonan, sangkan katara ayana jeung karasa mangpaatna ku balarea," kitu harepan Ketua Umum Paguyuban Pasundan daria naker.*** ••• Sawala budcuja "Restorasi Meiji, Nga:majllkeun Budaya Sunda", nqahudanq sumanqet urang Sunda nguniang tandang di pakalangan 17 KIlpln9 Humas Onpad 2011 1