Studiedag Iedereen Veilig Online Wifi: zie kleine blaadjes aan onthaal Twitter: #veiligonline 1
Studiedag Iedereen Veilig Online
Wifi: zie kleine blaadjes aan onthaal
Twitter: #veiligonline
1
Het PWO project Jongeren Online!
1/06/2017 2
ONDERZOEK
&
PRAKTIJK
De vele voordelen van internet voor jongeren
1/06/2017 3
Help! Mijn kind is verslaafd aan zijn smartphone. Wat moet ik doen?
1/06/2017 4
Zijn enkel jongeren verslaafd aan het internet?
1/06/2017 5
Social learning: Copy-cat behavior
1/06/2017 6
Meer blootstelling = meer risico
1/06/2017 7
Meer blootstelling = meer risico
1/06/2017 8
Meer blootstelling = meer risico
1/06/2017 9
DOELSTELLINGEN: project Jongeren Online!
• Welke opvoedingsstrategieën en ouder-kind communicatie strategieën over internetgebruik en online contactrisico’s hanteren ouders?
• Hiaat gezinsbenadering:
verschillen in visie tussen ouders en kinderen nagaan
• Vormingspakketten ondersteunen (namiddag)
1/06/2017 10
Gezinsbenadering = multi-actor perspectief
1/06/2017 11
MOEDER
VADER
KIND
Gezinsbenadering = multi-actor perspectief
1/06/2017 12
MOEDER
VADER
KIND
Gezinsbenadering = multi-actor perspectief
1/06/2017 13
MOEDER
VADER
KIND
Kwantitatieve data (multi- actor data)
• Paper-and-pencil enquête bij 357 twee-ouder gezinnen met een kind tussen 13 en 18 jaar
• Vader, moeder en kind vulden apart een vragenlijst in (n = 1071)
• Recrutering gezinnen m.m.v. studenten Gezinswetenschappen (n= 40, M lftd = 35jr ) tijdens vak “projectwerking”
• Confidentialiteit: gesloten enveloppe
• Toestemmingsformulier
• Goedkeuring ethische commissie
1/06/2017 14
Kwantitatieve data (multi- actor data)
• 357 gezinnen (n = 1071): 161 jongens (45%) - 196 meisjes (55%)
1/06/2017 15
Kwantitatieve data (multi- actor data)
• Visie moeder, vader, kind
• Mutuele beïnvloeding
• Geen één-ouder gezinnen
1/06/2017 16
Kwalitatieve data (focusgroepen)
• 6 focusgroepgesprekken:
• ouders met minstens één kind tussen 13 en 17 jaar
• 3 tot 8 deelnemers per groep (n = 34, 25 moeders, 9 vaders)
• Gerecruteerd m.m.v. Gezinsbond, opvoedingswinkels, werknemers en studenten Odisee
• Confidentialiteit en anonimiteit
• Toestemmingsformulier
• Goedkeuring ethische commissie
1/06/2017 17
Resultaten
1/06/2017 18
Internet = moeilijk medium
• Privatisering en vele toestellen
• Individualisering
• Diverse toepassingen
• ICT-kloof
1/06/2017 19
Ouderlijke autoriteit: domein-specifiek
Persoonlijk
Sociaal-conventioneel
Prudentieel
1/06/2017 20
Internet
x
Resultaten
I. Internetgebruik bij jongeren
II. Kennis bij ouders over online gedrag en ervaringen van de jongere
III. Internet-opvoedingspraktijken
1/06/2017 21
Resultaten
I. Internetgebruik bij jongeren
1/06/2017 22
Beleving bij ouders(focusgroepen en survey)
Rapportering door jongeren(survey)
Beleving van ouders – focusgroepen
Internet = persoonlijke domein van de jongere
Bezorgdheden op verschillende domeinen
• Emotionele druk (24/7)
• Hindert alternatieve bezigheden
• Taalgebruik/communicatiestijl
• Gebrekkig begrip van grenzen privé/publiek
• Contact met onbekenden
• Blootstelling aan ongepaste inhoud
• Sexting en cyberpesten komen spontaan minder snel ter sprake
1/06/2017 23
Beleving van ouders – survey
Ouders vinden het internet een risicovolleomgeving voor jongeren (moeders > vaders)
Ouders staan positief naar het internetgebruik vanhet eigen kind toe (moeders = vaders)
Ouders ervaren internet-opvoedingsstress (moeders >
vaders)
1/06/2017 24
Resultaten
I. Internetgebruik bij jongeren
1/06/2017 25
Beleving bij ouders(focusgroepen en survey)
Rapportering door jongeren(survey)
Rapportering door jongeren
• Tijdbesteding
• Risicogedrag op sociale netwerksites
• “Content risico’s”
• Cyberpesten
• Sexting
1/06/2017 26
0%
10%
20%
30%
40%
50%
ik ga nietonline
minder daneen half uur
een half uurtot een uur
een uur tottwee uur
twee uur totvier uur
meer danvier uur
Online tijdsbesteding tijdens een typische weekdag bij jongens en meisjes
jongens meisjes
1/06/2017 27
00,5
11,5
22,5
33,5
44,5
5
13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar
Online tijdsbesteding volgens leeftijd
Jongens Meisjes
1/06/2017 28
0 = ik ga niet online5 = meer dan vier uur
Risicogedrag op sociale netwerksites
1/06/2017 29
1 2 3 4 5
Contactinformatie verstuurd
Mensen toegevoegd
Vriendschapsverzoeken aanvaard
Contacten met onbekenden
Jongens Meisjes
1 = nooit5 = heel vaak
Content risico’s
1/06/2017 30
1 2 3 4 5
Naar filmpjes met gewelddadigeinhoud kijken
Naar filmpjes met pornografischeinhoud kijken
Jongens Meisjes
1 = nooit5 = heel vaak
Cyberpesten
1/06/2017 31
Slachtoffer: 24% meisjes tgo. 8% jongens
Dader: 8% meisjes tgo. 7% jongens
Dader/slachtofferschap sluiten elkaar niet uit
Sterk verband online/offline pesten
1/06/2017 32
Online en offline20,50%
Noch online noch offline
44,60%
Enkel online3,60%
Enkel offline31,30%
Slachtofferschap bij meisjes
Sexting
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Ooit iemand gevraagd omeen foto te versturen
Ooit zelf een fotoverstuurd
Ooit een seksueel getintefoto van iemand anders
verspreid
Jongens Meisjes
1/06/2017 33
Resultaten
I. Internetgebruik bij jongeren
II. Kennis bij ouders over online gedrag en ervaringen van de jongere
III. Internet-opvoedingspraktijken
1/06/2017 34
II. Ouderlijke kennis
• Kijken naar filmpjes met gewelddadige inhoud
• Kijken naar filmpjes met pornografische inhoud
• Toevoegen van onbekenden aan sociale netwerk
• Daderschap van cyberpesten
• Slachtofferschap van cyberpesten
1/06/2017 35
Ouderlijke kennis
0% 10% 20% 30% 40% 50%
Daderschap cyberpesten
Slachtofferschap cyberpesten
Toevoegen van onbekenden
Pornografische filmpjes kijken
Gewelddadige filmpjes kijken
% moeders en vaders dat hierover kennis had
Moeders Vaders
1/06/2017 36
Resultaten
I. Internetgebruik bij jongeren
II. Kennis bij ouders over online gedrag en ervaringen van de jongere
III. Internet-opvoeding
1/06/2017 37
Focusgroepen: rol als ouder
Minimale rol
• Er zijn wanneer nodig
• Niet teveel sturen
• Rol aan de zijlijn
Motivaties
• Recht op privacy; parallel met de offline sociale ruimte
• Kan omgekeerd effect hebben
• Noodzakelijk onderdeel van het leven van het kind
• Geen nood aan
1/06/2017 38
Internet-opvoeding
1/06/2017 39
Internet-mediatiepraktijken
Internet-opvoedingsstijl
Online gedrag
Internet-mediatiepraktijken
1. Interpretatieve mediatie
2. Restrictieve mediatie (toegangsrestricties)
3. Supervisie/co-gebruik
4. Interactierestricties
5. Technische mediatie
6. Monitoring
1/06/2017 40
1/06/2017 41
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder Visie jongere
1. Interpretatieve mediatie volgens leeftijd jongere (0 – 1)
2. Toegangsrestricties volgens leeftijd jongere (0 - 1)
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder Visie jongere
1/06/2017 42
3. Supervisie en co-gebruik volgens leeftijd jongere (1 - 5)
1
2
3
4
5
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder Visie jongere
1/06/2017 43
4. Interactierestricties volgens leeftijd jongere (0 - 1)
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder Visie jongere
1/06/2017 44
5. Technische mediatie
1/06/2017 45
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Software gebruiken om toegangtot het internet te beperken
Software gebruiken om toegangtot bepaalde websites te
blokkeren
Passen ouders volgende praktijken toe... (% ja)
Vader
Moeder
Jongere
6. Monitoring volgens leeftijd jongere (1 - 5)
1
2
3
4
5
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder Visie jongere
1/06/2017 46
Overzicht internet-mediatiepraktijken
Jongeren en ouders zijn het eens over welkepraktijken van toepassing zijn
Verschillen in de mate waarin verschillendepraktijken worden gerapporteerd:
• Moeders > vaders
• Jongeren < moeders
Minder mediatie naarmate jongere ouder wordt
1/06/2017 47
Internet-opvoeding
1/06/2017 48
Internet-mediatiepraktijken
Internet-opvoedingsstijl
Online gedrag
Internet-opvoedingsstijl
1. Verwachtingen omtrent het internetgebruik
2. Straffend optreden
3. Ondersteunend optreden
4. Kwaliteit van de communicatie
1/06/2017 49
1. Verwachtingen van ouders omtrent het internetgebruik van de jongere volgens leeftijd jongere (1 - 6)
1
2
3
4
5
6
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder Visie jongere
1/06/2017 50
2. Straffend optreden volgens leeftijd jongere (1 - 5)
1
2
3
4
5
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder
Visie jongere mbt moeder Visie jongere mbt vader
1/06/2017 51
3. Ondersteunend optreden volgens leeftijd (1 - 5)
1
2
3
4
5
13 14 15 16 17 18
Visie vaderVisie moederVisie jongere mbt moederVisie jongere mbt vader
1/06/2017 52
4. Communicatiekwaliteit volgens leeftijd (1 - 6)
1
2
3
4
5
6
13 14 15 16 17 18
Visie vader Visie moeder
Visie jongere mbt moeder Visie jongere mbt vader
1/06/2017 53
Overzicht opvoedingsstijl
Moeders andere internet-opvoedingsstijl dan vaders
Jongeren andere perceptie dan de ouders, vooral op hetvlak van steun
Naarmate de jongere ouder is:
• meer vrijheid en minder verwachtingen
• minder straf
• minder steun (jongere)
• lagere communicatiekwaliteit (jongere tov vader)
1/06/2017 54
Internet-opvoeding
1/06/2017 55
Internet-mediatiepraktijken
Internet-opvoedingsstijl
Online gedrag
1/06/2017 56
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Interpretatieve mediatie
Toegangsrestricties
Supervisie/co-gebruik
Interactierestricties
Technische mediatie
Monitoring
1/06/2017 57
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Interpretatieve mediatie
Toegangsrestricties
Supervisie/co-gebruik
Interactierestricties
Technische mediatie
Monitoring
1/06/2017 58
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Interpretatieve mediatie
Toegangsrestricties
Supervisie/co-gebruik
Interactierestricties
Technische mediatie
Monitoring
1/06/2017 59
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Interpretatieve mediatie
Toegangsrestricties
Supervisie/co-gebruik
Interactierestricties
Technische mediatie
Monitoring
1/06/2017 60
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Interpretatieve mediatie
Toegangsrestricties
Supervisie/co-gebruik
Interactierestricties
Technische mediatie
Monitoring
1/06/2017 61
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Interpretatieve mediatie
Toegangsrestricties
Supervisie/co-gebruik
Interactierestricties
Technische mediatie
Monitoring
1/06/2017 62
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Vrij laten en verwachtingen
hebben
Straffend optreden
Communicatie-kwaliteit
Ondersteunend optreden
1/06/2017 63
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Vrij laten en verwachtingen
hebben
Straffend optreden
Communicatie-kwaliteit
Ondersteunend optreden
1/06/2017 64
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Vrij laten en verwachtingen
hebben
Straffend optreden
Communicatie-kwaliteit
Ondersteunend optreden
1/06/2017 65
Online tijdsbesteding
Risicogedrag op SN
Pornofilmpjes
Gewelddadige filmpjes
Daderschap CBP
Slachtofferschap CBP
Sexting – foto verstuurd
Sexting – foto verspreid
Vrij laten en verwachtingen
hebben
Straffend optreden
Communicatie-kwaliteit
Ondersteunend optreden
Samenvattend
Ouders hebben de meeste invloed op
• risicogedrag op sociale netwerksites
• de online tijdsbesteding
Ouders kunnen vooral invloed uitoefenen via
• interactierestricties
• een goede communicatie
• de jongere het gevoel geven dat er verwachtingen zijn
1/06/2017 66
CyberpestenEen goede ouder-kind communicatie essentieel, vooral met betrekking tot daderschap
Sexting• Interactierestricties van belang – vooral voor
verspreiden van een foto
• Belangrijk dat de jongere het gevoel heeft dat er verwachtingen zijn
• Vanuit perspectief van de vader is supervisie en goede communicatie belangrijk
1/06/2017 67
Bedankt!
1/06/2017 68