STRATEJİK STRATEJİK YÖNETİMDE DIŞ YÖNETİMDE DIŞ ÇEVRE ANALİZİ ÇEVRE ANALİZİ RAQİF QASIMOV RAQİF QASIMOV
Jan 13, 2016
STRATEJİK STRATEJİK YÖNETİMDE DIŞ YÖNETİMDE DIŞ ÇEVRE ANALİZİÇEVRE ANALİZİ
RAQİF QASIMOVRAQİF QASIMOV
DIŞ ÇEVRE ANALİZİ
TÜM İŞLETMLER VARLIĞINI SÜRDÜREBİLMEK İÇİN DEĞİŞEN ÇEVRE KOŞULLARINA UYUM SAĞLAMAK ZORUNDADIRLAR.
ÇEVRENİN TANIMLANMASIÇEVRENİN TANIMLANMASI
GENEL ANLAMDA ÇEVRE: GENEL ANLAMDA ÇEVRE: İŞLETME İLE İLGİLİ HER ŞEYİ İŞLETME İLE İLGİLİ HER ŞEYİ
KAPSAR. KAPSAR.
DIŞ ÇEVRE İSE İŞLETMENİN DIŞ ÇEVRE İSE İŞLETMENİN DIŞINDA KALAN, FAKAT DIŞINDA KALAN, FAKAT
KENDİSİYLE DOĞRUDAN VEYA KENDİSİYLE DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK İLGİLİ DOLAYLI OLARAK İLGİLİ
FAKTÖRLERİ İFADE EDER. FAKTÖRLERİ İFADE EDER.
İŞLETME ……… DIŞ ÇEVREYE UYUM
REAKTİF / UYUMCUL YAKLAŞIM
PROAKTİF / DÜZENLEYİCİ YAKLAŞIM
GERÇEK DIŞ ÇEVRE
ALGILANAN DIŞ ÇEVRE
İŞLETME; İÇ VE DIŞ ÇEVRESİ
PLANLAMA ÖRGÜTLEME
YÜRÜTMEKONTROL
MÜŞTERİLER
MADDİ VARLIKLAR
MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR
YETENEKLER
RAKİPLERT
ED
AR
İKÇ
İLER
İKAME ÜRÜNLER
OLASI RAKİPLER
STRATEJİK YÖNETİMPO
LİTİ
K
YASALEKONOMİK
DEMO
GRAFİK
TEKNOLOJİK ULUSLARARASI
SO
SY
O K
ÜLT
ÜR
EL
İşletme ve iç çevresi
İş / yakın çevreGenel /
uzak çevre
Genel/Uzak Çevre Analizi
GENEL/UZAK ÇEVRE FAKTÖRLERİ İŞLETMEYLE DOĞRUDAN İLİŞKİ İÇİNDE BULUNMAMALARINA RAĞMEN İŞLETMENİN FAALİYETLERİNİ VE GELECEĞİNİ ETKİLERLER. BU GRUPTA YER ALAN FAKTÖRLER AŞAĞIDAKİLERDİR:
POLİTİK ÇEVREYASAL ÇEVREEKONOMİK ÇEVRESOSYOKÜLTÜREL ÇEVREDEMOGRAFİK ÇEVRETEKNOLOJİK ÇEVREULUSLAR ARASI ÇEVRE
POLİTİK ÇEVRE
“ İŞLETMENİN FAALİYETTE BULUNDUĞU ÜLKEDE, MERKEZİ VE YEREL RESMİ MAKAMLARIN VE BUNLARIN BAĞLI KURULUŞLARININ SİYASİ OTORİTESİNİ SAĞLADIĞI VE KULLANDIĞI ORTAM”
REJİMLER
İKTİDAR-MUHALEFET İLİŞKİLERİ
GÜÇ DENGELERİ
POLİTİK İSTİKRAR
POLİTİK SAYGINLIK
İŞ HAYATINA MÜDAHALE
ÖZELLİŞTİRME EĞİLİMLERİ …. vb.
YASAL ÇEVRE
“POLİTİK ÇEVRE UNSURLARININ SOMUT KURALLAR HALİNE DÖNÜŞMÜŞ ŞEKLİ”KAMU HUKUKU
CEZA HUKUKUİDARE HUKUK VB.
ÖZEL HUKUKMEDENİ HUKUKTİCARET HUKUKUBORÇLAR HUKUKU VB.
EKONOMİK ÇEVREMAL ve HİZMETLERİN sınırlı kaynaklarla üretildiği, tüketildiği kaynakların, mal ve hizmetlerin ve gelirin bölüşüldüğü ortam.Ekonomik çevre unsurları:
Ekonomik konjoktör devreleriKriz dönemiCanlanma dönemiRefah dönemiGerileme dönemi
Para ve maliyet politikalarıEnflasyonMilli gelirÜretim faktör maliyetleriDış ödemeler bilançosu
SOSYOKÜLTÜREL ÇEVRE
İnsanların değer yargılarını,
Tutum ve davranışlarını,
Kültürel alışkanlıklarını,
Yaşam biçimlerini oluşturan ve etkileyen unsurların bulunduğu çevre.
TEKNOLOJİK ÇEVRE
Yeni ürünler
Süreçler
Yeni yaşam biçimleri..
Bankacılık.. İletişim
İş hayatı.. rekabet avantajı
Teknolojik gelişme.. Diğer çevresel unsurlarda değişim …
ULUSLAR ARASI ÇEVRE
Ülke dışındaki fırsat ve tehditleri barındıran politik, yasal, ekonomik ve sektörel olaylar ve oyuncuları kapsar.Savaş olasılıklarıÜlkeler arası birleşme / ayrılmalarSerbest ticaret bölgeleriGümrük birliği antlaşmalarıOrtak Pazar antlaşmalarıGloballeşme eğilimleriAmbargolar ve kotalar
Türk Cumhuriyetlerinin birleşmesi?
Irak İşgali?
KKTC uygulanan ambargolar?
Çin?
Dev firmaların birleşmeleri? Ör.Mercedes-Chrysler
Sınırlar kalkıyor mu? Nasıl etkiler?
SEKTÖR/İŞ ÇEVRESİ ANALİZİ
“İşletmenin girdilerini temin ettiği, üretim faaliyetinde bulunarak ürettiği mal ve hizmetleri müşterilerine sattığı ve benzer mal üreten rakipleri ile mücadele ettiği çevredir”
İş / yakın çevre analizi
1. Ana Pazar İncelemesiPazarın yapısı; firma sayısı,rekabet durumu, pazara giriş zorluk derecesi
Pazarın sınırları; ürün yapısının özelliği, coğrafi konum … misyonda yer alır.
Pazarın gelişme hızı ve Pazar hayat evresi;
2. Rekabet Analizi (5 Güç Faktörü)a. Olası rakiplerin tehdidi
b. İkame ürünlerin tehdidi
c. Tedarikçilerin gücü
d. Müşterilerin gücü
e. Rakipler arası rekabetin şiddeti
a. Olası rakiplerin tehdidi
İş çevresinin çekiciliği:Sektörün yapısı ve büyüklüğüSektörün gelişme hızıHayat evresiKarlılık derecesiRekabet durumuGiriş ve çıkış kolaylığıTalebin dengeli olup olmadığıBelirsizlik ve risk durumu
b. İkame ürünlerin tehdidi
“Başka sektörlerde üretilen, işletmelerin ürünlerinin aynısı veya benzeri olmayan, ancak alternatif olabilecek mallardır.”
c. Tedarikçilerin pazarlık gücü
Tedarikçinin pazarda tek üretici olması
Başka tedarikçilere geçiş maliyeti
Tedarikçinin toplam satışı içinde sektörün oranının düşük olması
d. Müşterinin pazarlık gücü
Müşterilerin alım miktarı
Ürünün standart olması ve alternatifinin olması
Müşterinin sektöre girme olasılığı (geriye doğru entegrasyon)
e. Pazardaki rakipler arası rekabetin şiddeti
Sektörde aynı yetenek ve kapasitedeki işletme sayısı
Pazarın büyüme hızı
Sektörden çıkma engelleri
Standart / farklılaştırılmış ürünler
5 güç faktörüne göre cazip sektör
Sektöre yeni firma girişlerinin zor olduğu
İkame sektörlerin önemli alternatif olmadığı
Tedarikçilerin ve
Müşterilerin pazarlık gücünün düşük olduğu
Rakipler arası rekabetin şiddetli olmadığı
sektörlerdir.
3. Rakip Firma Analizi
Esas rakip (rakipler)..
Coca cola – Pepsi ,Kodak-Fuji ,Nike –Adidas,Ülker– Eti, İçim Süt – Pınar Süt …
Misyonları, amaçları
Vizyonları
Stratejileri
Yetenekleri
Örnek: Freşa’nın Yakın ÇevresiÖrnek: Freşa’nın Yakın Çevresi
Freşa
RakiplerAkminaAnatolia Alıcılar
Bireyler Toptancılar Zincir mağazalar Bayiler
Tedarikçiler Meyve aroması Şişe cam Metal kapak EtiketAmbalaj
Potansiyel Rakipler
SabancıÜlkerCoca ColaPepsiSodacılar
İkame ÜrünlerKolalarAyranSuSodalarMeyve suları
İç ÇevreEndüstri Çevresi
Dış çevre analizinde yararlanılan teknikler
Bilgi toplamakGenel çevre
Sektör Ulusal / Uluslararası yayınlar
Danışmanlık firmaları
Müşteriler
Pazarlama / Satış görevlileri
Fuar ve sergiler
Rakipler
Senaryo Planlaması
Senaryolar: gelecekte çevrenin nasıl olabileceği ve firmanın bu geleceğe nasıl tepki göstereceğine ilişkin hikayelerdir.
Senaryo Örnek Olayı
“Olası bir Kuş Gribi salgının Türkiye ve Antalya’nın turizm endüstrisinin nasıl etkileneceği ve ne gibi önlemler alınabileceği konusunda iki farklı senaryoyu geliştiriniz”
Senaryo 1: Kuş gribi komşumuz Irak ve Suriye’de görüldü. Kuş gribinin insandan insana geçme ihtimali var. Ancak Türk ekonomisi ve turizm endüstrisi üzerinde çok fazla bir hasara yol açacağı tahmin edilmiyor.
Senaryo 2: Kuş Gribi Türkiye’ye girdi ve yayılmaya başladı. İnsanlar huzursuzlar ve kalabalık grupların toplu olarak bir araya gelmesi yasaklandı.