Strategy for Q uality 18 for Quality Vol.24 No.221 May-June 2017 “นักรบหุ่นยนต์ Gundam” สร้างความนิยมอย่างสูงสุดทั่วทั้ง ประเทศญี่ปุ ่น เมื่อได้เริ่มออกอากาศครั้งแรกในปี 1979 ถึงแม้ใน ปัจจุบันนี้ผ่านมา 35 ปี ตลาดก็ยังคงขยายตัวอย่างต่อเนื่อง และมี ผลกระทบต่อทั้งรัฐบาล การเมือง และแผนพิเศษต่าง ๆ Gundam ไม่ เพียงแต่เป็นสินค้าเฉพาะตัวหุ่นยนต์ แต่ยังมีภาพยนตร์การ์ตูน แม้แต่ สินค้าเกี่ยวเนื่องต่าง ๆ เช่น รถยนต์ หรือแม้แต่อาหาร ก็ได้รับความนิยม อย่างสูงเช่นกัน ท�าให้รายได้จากสิทธิบัตรเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น ในอดีต Content ที่แข็งแกร่งสุด ๆ นี้ จึงมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจญี่ปุ่น ตอนที่ 1 และคนญี่ปุ ่นสูงเกินกว่าจินตนาการ จากนั้น Business Model หรือ เนื้อหาของสิ่งประดิษฐ์จึงเป็นนัยยะส�าคัญต่อการฟื้นฟูญี่ปุ่น Gundam ฟูมฟักเสริมสร้างเศรษฐกิจญี่ปุ่น (บทพิสูจน์) ในปี 2020 Gundam “จะยืนอยู ่บนพื้นโลกอย่างยิ่งใหญ่” อย่าง แท้จริง โครงการที่น่าแปลกนี้ได้รับการผลักดันในรัฐบาลอาเบะ นั่นคือ “แผนเขตพิเศษ Gundam” เป็นการจัดสร้างสถานที่ที่ให้โรบอทเดิน ด้วยสองขาได้อย่างเสรี โดยไม่มีข้อจ�ากัดทางกฎหมาย ณ ที่นั้นจะ ผศ.รังสรรค์ เลิศในสัตย์ คณะบริหารธุรกิจ สถาบันเทคโนโลยีไทย-ญี่ปุ่น [email protected] Gundam กับ แผนฟื้นฟูญี่ปุ่น Business Strategy Case from Japan: จากการผลิต (Monodzukuri) การไคเซ็น จนถึงการบริหารธุรกิจ
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Strategyfor Quality
18for Quality Vol.24 No.221
May-June 2017
“นกรบหนยนต Gundam” สรางความนยมอยางสงสดทวทง
ประเทศญปน เมอไดเรมออกอากาศครงแรกในป 1979 ถงแมใน
ปจจบนนผานมา 35 ป ตลาดกยงคงขยายตวอยางตอเนอง และม
ผลกระทบตอทงรฐบาล การเมอง และแผนพเศษตาง ๆ Gundam ไม
เพยงแตเปนสนคาเฉพาะตวหนยนต แตยงมภาพยนตรการตน แมแต
สนคาเกยวเนองตาง ๆ เชน รถยนต หรอแมแตอาหาร กไดรบความนยม
อยางสงเชนกน ท�าใหรายไดจากสทธบตรเพมขนอยางตอเนอง ดงนน
ในอดต Content ทแขงแกรงสด ๆ น จงมผลกระทบตอเศรษฐกจญปน
ตอนท 1
และคนญปนสงเกนกวาจนตนาการ จากนน Business Model หรอ
เนอหาของสงประดษฐจงเปนนยยะส�าคญตอการฟนฟญปน
Gundam ฟมฟกเสรมสรางเศรษฐกจญปน (บทพสจน)
ในป 2020 Gundam “จะยนอยบนพนโลกอยางยงใหญ” อยาง
แทจรง โครงการทนาแปลกนไดรบการผลกดนในรฐบาลอาเบะ นนคอ
“แผนเขตพเศษ Gundam” เปนการจดสรางสถานททใหโรบอทเดน
ดวยสองขาไดอยางเสร โดยไมมขอจ�ากดทางกฎหมาย ณ ทนนจะ
ผศ.รงสรรค เลศในสตย
คณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน
Gundam กบ แผนฟนฟญปน
Business Strategy Case from Japan:
จากการผลต (Monodzukuri) การไคเซน จนถงการบรหารธรกจ
Strategy
Vol.24 N
o.2
21 M
ay-June 2017
19
สามารถขบเคลอน Mobile Suit ขนาดเทาของจรงได จงมการจดตง
คณะกรรมการพจารณาเขตพเศษเพอพสจนทางเทคนคในอนาคต
อนใกลน ภายใตการชน�าของรฐบาล และก�าลงกาวเขาสความเปนจรง
ดวยเปาหมายของการจดสรางเขตพเศษนมอย 2 ประการ ประการแรก
คอ เปนประโยชนทางการทองเทยว
ความนยมของ Gundam ขยายตวไปทวทงโลก โดยเฉพาะใน
เอเชย Gundam Plastic Model (หรอทเรยกทวไปวา Gun-pla) ในป
หนง ๆ วางจ�าหนายท 11 ลานตว ประมาณ 30% สงออกไปตางประเทศ
ยงถาหากวามหนขนาดเทาตวจรงและสามารถเดนไปมาไดดวย กนา
จะเพมนกทองเทยวใหมากขนอยางแนนอน และยงตงเปาหมายไววา
Gundam เทาตวจรง จะท�าหนาทวงคบเพลงงานโตเกยวโอลมปก
ในป 2020 อกดวย
เปาหมายประการท 2 กคอ การน�ามาส นวตกรรมตอ
อตสาหกรรมโรบอทภายในประเทศ ซงในยคปจจบน ในการก�าเนด
นวตกรรมนนจะตองมเปาหมายท Crazy ซงถงแมวาในปจจบน
อตสาหกรรมโรบอทของญปนจะกาวน�าหนาในโลกนกตาม แตในความ
เปนจรงกลบปรากฏวาในการเขาส�ารวจภายในโรงงานไฟฟาปฏกรณ
นวเคลยรทประสบปญหาเมอเกดแผนดนไหวในป 2011 หนยนตทสง
เขาไปส�ารวจภายในนนกลบไมไดเปนหนยนตทผลตในญปน แตเปน
I-Robot ของอเมรกา ทเปนทรจกในนามของ “Lumba” ซงเปนหนยนต
ดดฝนตางหาก
อตสาหกรรมโรบอททใชในอตสาหกรรมทกาวหนาของญปน
เรมถกแทรกแซงจากประเทศทพฒนาใหม (เชน จน) ในขณะทธรกจการ
บรการกยงลาหลงสหรฐหรอยโรป ยทธศาสตรเพอการแกไขปญหา
ดงกลาวจงเปนทมาของเขตพเศษ นอกจากนความจ�าเปนของเขตพเศษ
กยงมาจากปญหาทางดานสงแวดลอม และกฎหมายการจราจรอกดวย
เพราะเสยงดง รวมทงการสนสะเทอนจะเกดขนไดจากการเคลอนไหว
ของหนยนตเทาคนจรง การอนมตใหมเขตพเศษของรฐบาลนเปนครง
แรก ตงแตมการเปดตวหนยนต Atom (Astroboy) ในป 1963 จากนน
ผานมา 50 ป แมจะมการตนโรบอทเกดขนมากมาย ดงนน จงตองมการ
ทบทวนการเปดเขตพเศษน
“นกรบหนยนต Gundam” ซงเรมฉายในป 1979 แตไมประสบ
ความส�าเรจในชวงแรก ๆ แตเมอเขาป 1980 เรมฮตขนมาอยางรวดเรว
เนองจากมความแตกตางจากการตนโรบอททผานมา ไมเพยงแตเดก ๆ
เทานน แตยงฮตในหมผใหญอกดวย และยงไดกลายเปนการตนท
เปนตวแทนของญปนไปไดในทสด ในขณะเดยวกน Gun-pla กไดรบ
ความนยมสงเชนกน แมแตในปจจบน Event นทรรศการนกรบหนยนต
Gundam “The Art of Gundam” ในชวงเวลา 2 เดอนทจด มผเขาชม
กวา 1.5 แสนคน
นอกจากนบรษทขนาดใหญกยงน�าเอา “Gundum” มาเปน
เครองมอสงเสรมการขายทเขมแขงอกดวย ในเดอน 9 ป 2015 ท
ผานมา โตโยตาไดมงานประกาศตวรถยนตรนใหม รถรนใหมนเปน
Sport Hatch Back สแดงเพลง รน “Auris” ส�าหรบ Char (Char
Aznable) คอรของพระเอก Amuro Ray รถยนตรนนมการตกแตง
ทงภายในภายนอกตามแนวของการตน รวมทงม Car Navigation ท
รวมค�าพดของ Char ไวดวย ซงตว Car Navigator น สามารถขายได
ถง 900 เครอง ในเวลาเพยง 20 วนเทานน ปกตแลวรถยนตรนนจะม
คนวย 20-30 ป เปนผซอ ประมาณ 20-30% แตเมอเปน Car Option
กลบซอเพมขนถง 80% การใช Gundam เปนการใชยทธศาสตร
ในยคทคนรนใหมไมนยมซอรถยนตใหหนกลบมาสนใจได
การใช Gundam สงเสรมการขายในตลาดทมการอมตวนนได
ขยายตวขนอยางมาก แมแต “Zak Tofu” (เตาห) โดยท�าเปนรปหวของ
ตวหนยนต ท�าใหผทไมสนใจกลบมาสนใจ ในปนนเองสามารถเพมยอด
Strategy
Vol.24 N
o.2
21 M
ay-June 2017
20
อานตอฉบบหนา
ขนไดจาก 1.2 หมนลานเยน เปน 1.7 หมนลาน
เยน ในเวลา 5 ป
ยอดรายได ของ Banda i
Namco Holding ผรบผดชอบการ
จดจ�าหน ายสนค าต าง ๆ ท
เกยวข องกบ Gundam นน
ประกาศวา ในปทผานมาเฉพาะ
Plastic Model หรอตกตา มสงถง
2.29 หมนล านเยน หากรวม
Social Game หรอ Package ภาพยนต
จะเพมขนถง 7.67 หมนลานเยน หาก
รวมสนคาทเกยวเนองอน ๆ แลวกนาจะถง
1 แสนลานเยน
การรกษาความนยมไดโดยไมตองม Model Change
สงประดษฐทเกดขนในยคเดยวกน (ปลายทศวรรษ 1970 ถง
ตนทศวรรษ 1980) มหลายชนดทอย ในความทรงจ�าของพวกเรา
นอกจาก Gundam แลวกม “Walkman” ของโซน หรอเกมตฉบบ
เรมตนทเรยกวา “Space Invader” หรอลกเตาสเหลยมทเรยกวา “Rubic
Cube” รวมทงเกมกดของนนเทนโด “Game & Watch” ทเปนตนต�ารบ
ของเกมกดมอถอ สงประดษฐเหลานลวนแตเปนปรากฏการณทาง
สงคมทโดดเดนกวาได แตเมอเวลาผานไป สงประดษฐทงหลายกหาย
ไป อาจจะสญหายไปหรอเปลยนรปทรงใหม ในขณะท Gundam
สามารถคงความฮตอยไดโดยไมไดมการเปลยนแปลง Concept แต
อยางใด
จงมค�าถามวาท�าไม Gundam สามารถรกษาความฮต และ
ความชนชอบอยไดนานขนาดน กลาวกนวา Content ทแขงแกรงสด ๆ
น ทผานมามผลกระทบอยางมากตอเศรษฐกจญปน และคนญปน
นนเอง
ญปนมเทคโนโลยทเปนทภมใจในโลก
เ ท ค น ค ท เ ป น ท ภ ม ใ น ใ น โ ล ก ท
Gundam สรางขนมา กคอ สงทเรยกวา
Snap Fit ซงกคอ เทคนคในการ
เชอมตอชนสวนพลาสตกโดยไม
ตองใชกาวเชอมตดเลย เพยงแต
เอาชนสวนแตละชนมาประกอบ
เขาดวยกนกสามารถประกอบเปน
ผลตภณฑไดอยางมประสทธภาพ
นกเทคนคของโซนเองยงยอมรบวา
การคนพบ Snap Fit ไดเรวในชวงตน
ศตวรรษ 1980 ท�าใหอตสาหกรรมการผลตของ
ญปนมความสามารถทางการแขงขนดานตนทนไดอยาง
มาก (แมแต Walkman ของโซนเอง กเคยใช Snap Fit ในการประกอบ
เชนกน) เมอการประกอบชนสวนไมตองใชกาวกท�าใหตนทนลดลง
ไมตองใชเวลารอใหกาวแหง สามารถลด Lead Time ไดอยางมาก
Snap Fit น พฒนาขนไดอยางมากในหนางานการผลต Gun-pla แลว
ใชเปนวธการผลตหลก หลงจากนนเปนตนมาการใชวธการนท�าให
แมแตเดกกสามารถประกอบไดโดยงาย ยงสรางใหตลาดของ Gun-pla
เตบโตไดอยางรวดเรวและกาวกระโดด
ประเดนส�าคญอกอยางหนง กคอ ในการท�าให ชนสวน
ประกบเขากนไดงาย และเมอเสรจสนแลวสามารถมความแขงแรง
ไดนน ความละเอยดของสวนทประกอบกน คอ หวใจ การปรบ
แมพมพทมหนวย 2/100 มลลเมตรจงตองใชชางผ ช�านาญอยาง
ขาดไมได ซงผรเรมและกลายเปนผน�าทตองลองผดลองถก กคอ Ban-
dai นนเอง หลงจากนน Snap Fit ไดถกขยายผลน�าเอาไปใชใน
อตสาหกรรมอน ๆ มากขน ไมวาจะเปน Tape Recorder กลองถายรป
ทเปนสนคาหลก ๆ ของญป นทขายไปทวโลก ถงแมวาผลตภณฑ
ประเภทเครองใชไฟฟาทเปนระบบดจทลจะใชกนนอยลงกตาม แตกลบ
น�าไปใชในสนคาประจ�าวนอน ๆ เชน ตลบเครองส�าอาง ฝาน�าดมให
สามารถปด/เปดไดงาย
Gun-pla ยงเปนสงน�าไปส เทคโนโลยของญป นทใช กน
หลากหลาย นนกคอ การขนรปใหไดหลายส แตเดมชนสวนเรซนจะ
ขนรปไดเพยงสเดยวแลวคอยมาพนหรอทาสใหมหลายส แตในป 1980
Bandai ไดพฒนาเทคนคการขนรปทสามารถขนรปได 4 สในเวลา
เดยวกน การทสามารถท�าเชนนนได ประโยชนสงสด คอ การลดตนทน
และลด Lead Time นนเอง เพราะแตเดมถาตองท�าชนสวน 4 ส กตอง
ท�าการขนรปถง 4 ครง และเทคนคนน�าไปใชกบอตสาหกรรมอน ๆ เชน
ไฟทายรถยนต หรอแปรงสฟนทมลวดลายหลายส เปนตน
Related Documents
