Живојин Станојчић - Љубомир Поповић ГРАМА СРПСКОГ ЈЕЗИКА ЗА ГИМНАЗИЈЕ И СРЕДЊЕ ШКОЛЕ о ЗАВОД ЗА УЏБЕНИКЕ 1
-
1
. .
( ) , , , , , , ,
.
650-135/89 15. 1989. .
978-86-17-15123-0
- - ( ) , ( ) , , , /, , , ()
5
7 8 8 9 13 25 25 25 27 35 36 40 40 41 48 67 67 72 72 74 75 75 77 91 97 104 106 106
110 129 130 131 132 133 134 3
() () () () - () - , - () ()
135 135 136 140 145 147 161 163 166 167 177 183 184 187 187 197 201 204 204 228 257 270 283 301 307 339 343 345 352 355 364 376 381 385 385 385 397 400 401 409
4
- ,
- , , , . , , . , . , , , . , . . . , - . , - (. 5 9 - 8 4 ) , (. 8 5 - 1 5 1 ) , (. 1 5 2 - 2 6 9 ) , (. 2 7 0 - 3 4 8 ) (. 3 8 8 - 6 2 7 ) . , , , , - (. 3 4 9 - 3 8 7 ) . , - (. 1 - 5 8 ) . , - , , , X X ( ) . , - , . , XX , , . , , , - , , , , , . 5
, XI, , , ( ) , . , ( . , ), , (. 118). ( ) , , . , ( . , , , . .) - , . . (. 1 - 5 8 ) , . . , , - , . - , , .
6
1. , , . ( ) , . , - , - . , ( ) . , ( , , , ), , . 2. ( ) , . . , . , , , . , , , . 3 . , ( . - , ) . , (, , ) , , ( . ^ - ) , ( . - ) . , ( . - ) , . . . 4. ( ) (), . , (), . , , , () . , , , , , . , , . : , , 7
: ; , : ( ), , , , : , .
5 . , , ( ), , , . , . , - , , - , , , (. . 5 2 ) , , , , ( . , , , .). , - , , ( ), (. ) . , , , , () , , ( - ) () .
6. , - (. . 8 - 1 0 , 1 1 - 1 6 ) . , , , . , , , , (, ), ( ) ( . - 8, . 1 1% 8-(, . 1 8-, . - ) .1 1
, , , : , () : , . () () XIX ".
8
, , , - .
. , , , , . , , X I V , , ( ), . ( ) ( ) , , , " (), . " ( >, , , ) , , (1) : , : , (3) : , . , (2)
7. , - .
, , ,
- , , , , , - .
8. , , , . : - - - - - , . , ( , ) , , , . , . . " ( ^ ) , (1) , (2) ( ) - (3) ,
().
9
9. - . , , } , - , . . . - (>), : , ( : , ). : , , , , : , , , ( . : , , , ). : , ( . : , ). : ( : ), : ( . ). , , : ( = ; = ) . ( . , , ). , I , , + : ( : ). , ().2
1 0 . - , - . , , , . , , . , , , . . - , : , , (. , - : , , ). , (, ). " (>) , : , , : , , ; , , , , ; , , . - ( ). -: , ( , ). I . ()
1 1 . - , , , ( 2
.
10
, , - ) . . . - : (, ; , ; , ; , ) (, ), , . - (, ) , -/- (, ). , , , ; , ( , , , ); - : , , , . (, , ). - - 6 : , ( , ). 12. , . , , , . , , . ()- , , - ( ), .
() 1 3 . ( ) - , , . , - ( ).
14. - ( - ) , , ( ) . . - : , , , , , : , , , (, ). , , , , , ( , , , ). , . : ; . . .
11
15.
()
( ) -
. ( ) , , - . , , ( ) . ( ) , - . . - , , , , []
, : , . - (, : , : , ), , ; , : ( ). ) , , . , ( , .
, - - : : ,
, .
, , . : ,
. , ( ) : ,, -: ), (). , . - > . - (-) - (-): ( ,
, . 16. , X V X V I ( ) , , . , X I X , . , (. . 2 4 - 2 8 ) , XIX XX . . - - , . : (1) ( ), (2) ( , , ) (3) (). (. . 32), , . 17. , , , , . , . , . 12 ,
18. X I X . - , , , - , (. - - ) . , () . , , , , , - , , . . . , , , , , (. . 2 8 - 3 0 ) . XIX , , , , . XIX .
XIX XIX 19. . . - , , , , - , . , , , , I X , . , , . . , ( ). XII ( ), XVIII , ( 1 6 8 0 - 1749?). , , , . . 13
( X I V ) : >. ; > >, !> . (. , , , 1 8 9 8 , . 133)
20. , , , , . X V , . XVII , , , , 1690. . , . III , , ( ) . , . , , - . , ( 1 7 2 6 - 1 8 0 1 ) , , ( 1 7 2 6 - 1 7 8 5 ) . , . 21. , . , , . , , , , . , 1726. ", . (1733) , " - . X V I I I ,,, . X V I I I . , , , , , . ( 1 7 9 4 ) : > \' >, . >>; , . , . 14
( - ), . 2 2 . ( ) , X V I I I , , . , 1768. (- ), , X V I I I . ( , ) , , , : '1' , 1 , ; , , , , , , , , , : , , , , , , [] ... (. , , , 2004, . 94 ) , , . XVIII XIX , , , . , . , . , - . 23. , - , . . ( 1739 1811) , , , . . , - . 24. ( 1 7 8 7 - 1 8 6 4 ) - - . ( 1818), . , , , , 15
. , 1804. , , , XIX . 1 8 1 3 . , , , , (1780-1844), , . , , ( 1814. , ) , 1 8 1 8 . , , . . 25. . . . , ( 1 7 8 3 - 1 8 3 3 ) , , , , . . ( , , 1794) 1 8 1 8 . , . , , , ( 1 11, 1 7 3 2 - 1 8 0 6 , ) - . . >, >, , >, , , , ( - ), - . , , , 1818. . 2 6 . , , , 1818. ., , , - . , , - . , . , , . 1836. , ( ): , , - ( . , , - ), ( 1839) , ( , , , ): , , , , . 16
27. , , . , , , , . 2 8 . , , (. . 3 7 ) , . . 1850. , . , . , . , , . . , , . , X I X . 29. (1825-1882). - , , , . , , . ( 1 8 4 7 ) , ( 1 8 5 0 ) , ( 1 8 6 3 - 1 8 6 4 ) , ( 1 8 7 4 ) . ( 1 8 8 0 ) . , 1852. (1865-1868). 3 0 . (1847), , . , , . 1847. , II , ( , , , - ) . , , - , . 3 1 . , , , . ( - ) , , , , , () . , , , 17
, , , .
XIX 3 2 . X V . , . , , . : (XV ), (XVI ) (XVII ). , , . (1508-1567), , : 11, 121, 1 ! > ! ? . , 1 , , 1 , ; 1VI 55 0 0 2 1 1!5 , 1 1 . ( )
, XIX , , . 3 3 . X V I I . . ( 1 5 6 3 - 1 6 3 1 ) . , , , , , , - - . : , 1 1 ; 5 801 11 1 ; N6 81 81. 21, ,
I 1 1 81.( 18 )
XIX 34. , - , ( 1 7 0 4 - 1 7 6 0 ) , (1756-1759) . , , (1697. 1698-1749), . 3 5 . XVIII , , , ( 1 6 9 9 - 1 7 7 7 ) , ( ), (1732-1798), , ( 1 7 6 2 ) . 36. , , XVIII X I X , - , , XIX . 37. , XIX - , . - - . 1836. , , , , , . . , ( 1 8 0 9 - 1 8 7 2 ) , , , , , .
XIX X X 3 8 . - ( . 18) - , , . (. . 2 8 ) , X I X , , - () , , (. . 2 4 - 3 0 ) . , , , , 3 9 . , , , , X V - X V I I I . , , .
19
40. , , . ( ) , , . ( ) - , () - , , , , . , , ( ) ., , , , . 4 1 . , XIX X X , , , X X , . , . , , , , , , , , (. . 4 9 - 5 2 ) . 42. , , , , . ( ) , , , - . ( ) . , - , , , , , , , , , . 4 3 . () , - , , , . , , , . . ( ) , . , [] [] [] [] [] [] [] [] [] [] [] [] , [] [] [] [] [] [] [] [] [] [] [] , [] [] [] [] [] [] - [] [] [] [] [] . 4 4 . , , 3. , , , , ,, , . , , , , . 20
4 5 . , , , : -!, - ! . , . 4 6 . ( ) , , ,.., , , , , . , , , . , () , (), , , - , . , . 47.. - , , , ( , , .), - - , ,(.. 5-17), , X I X ( ) , . , , . , , . 48. , - , - , , . , : , - ; , , . 49. .-- . ( ) , . , , . , , , , - , . [] [] [], [ ] , . , , , ,
21
[], , , , , , , . , , , [] [] [] [], ( , ). , , . 5 0 . - , , ( ) . , - ,,, . ). , . . , . , . , . , . , . , . , . . , . 5 1 . , , , - (), () . , , , . . , , . , - , , , , , , . ,
5 2 . () - XIX XX () - , , X X . , X X , ( ) , . - X X - () - , - , , . (. ) , , . , .3
53. ( ) . - () , , . 3
. - . 5 1 , ^ $1$$ ^1, 1 , , 1991, 81. 12, 5 3 , 107.
22
, , , . , ( ) . 54. , , , . , , , (. . 5 6 ) . , - , , - ( ). 5 5 . , , , , , . , , ( . : = "; = I "; . " = -. "). 5 6 . . - , , . , , . : - - ( ), , ( ) ; - ( ) - , , , ; - () - , . ; - - , , , , ; - - , ( ) ; ( ) ( ) , ; () (). 23
57. (). - , . , , , . . ( , , .) . , , . , , , (, , , ), : ( ) ( ) , , . 58. , , ( ), . - ( ) . : . , -, -; - . ( ); : . , . , . ; , , : . ; . , : ( + ) . ( ), , . , ( ) , , , ,,., (. . 5 6 ) . , ( ) , ( . 3 6 0 , 3 7 1 - 3 7 9 ) .
24
- 5 9 . ( - , ) . , . . , , , . ( ) . , , , , . 6 0 . : - , , (), ( ) (); - , , , , , . - ( , , ), ( , , ); - , , . , . 6 1 . , , , . , ( , , , , ) ( , ) . 62. , , , ( ) : , . , - , ( ) . , . ; , . 25
. 1. - ( ): . 2. - : - I - ; II - , I I I - , , I - , - , - , - , - - , - , - , , - , - , - , - , - , - (^ - - - , - . , - ), - , - , - , - (. , , 2 - , - , 1933, . 21) , - , - , - , - , - , - , - . 6 2 6 2 2 2
(. , , 1952, . 3)
. 3. - : I , - , - () , - () , - ; - , - , - (). 6 6
. 4. - : I - , II - , III - , I V - , , , - (, , ). (. , , 1933, . 17, 19)
26
() ( , , ) . , . , , . , (). 6 3 . : (). ( ) , , - ( : , , , , , , .).
64. (, ) , () . - : (), () ().
() 6 5 . : , , , . ( ) , . , . , () , . , , : () , : - ( ) . () , . : ; - , . , , , , , ; - , , ( ) . ; () ( ) , : 27
- , , , , ; - , , , ; - , , , , , , ; () ( ) , : - , , , ; - , , - , - , , . 66. , , , 5 , , , , , , :4
] ' ' ' | '
] . '
( )
4
->
0
- - , ; . (), - , , , , , , .
() 67. ( ) , , . , 4
. : V. 811, , 1, 1995, 51. 167; . , , I, , 1986, . 75.
28
, ( ) . : , ,, , >,, . , , . , , (, ). 6 8 . - - . . , - , , : - () , , ; - , , , , ; - , , : - , , , - , , , . , - . , , - , - . , , , , , , , , , I: , , . , , (, , , . , , / ). . - (). , : (1) , , ($1, , 1); (2) , , (1, *, ); (3) , (---, ---); (4) : , , (,11, (\), , , (, $1, $1), () . , , : (), ( ), , , : , , ; , -, , : , . . 29
() , > > - , , (. 1 ) , . - , , , ( . , , ) . . - , , , , > - . - , , , ( ) , ( ) . , . () - , , , , ( ) . . - , . , ( ) , , () , , , . () . - , , :5
/-
- , ; ; .5
,
. , ., : . , . ( 1., ^, 2, 1995, $. 51.
30
()
6 9 . , , - , , . , ( ) : - : , , ( ) , , , , ; - : , , , I, , , , , , , , , , , , ( , ) . , , , . , . : () : &- ,, ;
- , , ( ) , . , 6 " ( ) , ( ); - - - " , - , , - . , ( , ) . () , , , - , . . - - () , , , , , , , . , , : (), () , ; , , . - - , , , , ,
31
, . , - , - . , , . - - , , ( ) . , , : . , . () , , , , , - , ( ) . : () (). - , - , , , . , , , . , , . , - . , , , - , , . - , - ( ) , , . . , . , . ()
- , - (), ( ) , , . , . , . , . () ,, , ( ) . , . - ,- , . , ( ) , , , , . . 32
- - , . , , . 70. , , () : - (, ): 6, , , , I, - / ( , ) ; - (, , ): , , , , - / , ; - (): , , , ,, , , . 7 1 . :
> () - (-) () () ()1/ /
()6/
()
()
/
/
/
/
X
7 2 . , , , . , , . - , , . . 33
, , , (): , , , , ; , - (), , , (): 6, , , , , , , , , , , , , , , , . , , . , , - : , , , , , , , . 7 3 . , , , (. , . , , , ,, , , , , , , , , ), (. , . , , ; , , , , ; , , , , , , , ), (. , . , , ; , , , ,,; , , , , , ); (. , , . , , ; , ; , , , , , ) (, , , , , , , , . ) , .6
74. - , . , (. . 7 8 - 8 3 ) . , , - : : : 6
1
9
3
X
- - , . [] [] [!] [] [] [, . . , - . , , , , , : - ; ( - ; ; ( + ). + -), (. . 8 9 - 9 1 ) .
+ );
(6
, : (- + -), (+ -) .,
.: V. 51, , ^!, 1995, 1. 162; . , . 1 , 2, 1995, 81. 45-48.
34
75. , . , , . , , , , . , , . ( , , .) - , . , , , , . - ( ) ( ; ), , ( . , . ; . , . " ) . (., . , - , ; - .). , , , - .
7 6 . ( ) . , (). , : [ ] , [ ] [ ] . , , , - [ ] [ ] [ ] , [ ] [ ] . ( , ) , - . , , , , . , (. . 6 8 ) , , (. ) , , .: --, -, ---, ----; -, -; --, -, -, -, -; --, --; -, -- . --,
7 7 . , : - , : ---, -, -; ----; -, --
- , , . : --, -; -, -, -.
, , . - , . , : - , -, - - . -, -, - - - , -, -, -, -,
35
- , , , , : - , - - , - , -, -, --. - , , , : -, -, -, -, -, --, --. - , , , : -, -, -, ---, --, -. - , , - : -, -/-, --, - - , - - - , --. - , (< ) , ^' , , , : ---, ----, --, --- ( : *---, *----, *--,*---!)
. () . , , , . , . , , : - : ---, ---, --- - / : ---, ---, ---. -, , . -, () -
, - ( ) , . , , , . ( ) , 1 9 9 3 . ( ) ( ) .
- 78. - . . 36
, , , : " () /". , , , , . , : - - - - ; - ; - ; - , - . ( ) - , , , . - : : : : , ( ) , . // - //, / - /, /:1 /:/, 1:1 1:1. : - - , // - 1:1 - //, ( . , . , . .) . : // - //, // - //; // -// - - , . : , , - , . , , . , , , . , , , : - , // // // - 16/ // // - // , , 161 ; , , , , , , , , , , ; - , / : / // // - // // // - / / // : , ; : ( + ) , ( - ) , , - , . . // //, // - , , , ( , , ) , // - , ( , , ). 37
- // 1:1 . , - , - : // (), 1:1 (). : - // , : // ( = ) // (= ) , // (= ) // ( = ) . , , : // ( . - . - . . ) // ( = . ) , , , , - // /:1, // 1:1. 7 9 . , , , . , , , . . , , ( , ) . , , , / / , , , , . , - // (), - . - , //. / / , : , , , , , , : , , , , , . , / / , : /, , , , / - (), : , , , . , , - , . , , / / , , , []. , , () - . / , , . , , , . 8 0 . . . . , , . , ( , , . ) . , , . , . : [] - [], [] : [], 38
; [] - [], , [] : [], ; [] - [], , [] : [] ; [] - [], [] : [], . 8 1 . , . , , . , , [] [] [] [], , [= ] , - [= . - . . ]). , [] [] [] [] [] [], [] []. [] [], [] [] . 8 2 . 1818. ( , 1966), , . , , - , ". , , - . 30 , : - : [], [], [], [], [] - : [], [], [], [], [], [ ], [], [] - : [], [], [], [], [], [], [], [], [], [[, [], [], [], [], [], [], []. , , () - : [], [], [], [], [] - [ ] ( [, [, [),
() - : [], [], [], [], [], [], [] - : [6], [], [], [], [], [], [], [], [], [], [], [], [], [[, [], [].
[],
8 3 . , , , , ( ) , (. . 1 3 8 - 1 4 2 ) . 8 4 . , - , , ( ) - (. . 7 6 - 7 7 ) , - (. . 1 5 2 - 1 5 8 ) . , () , (. . 8 5 - 1 5 1 ) . 39
8 5 . ( ) ( ) () . , , , ( ) () . ( ) ( ) , .
8 6 . , , , , () , , , , , , () , (-, -, -), (, ) , , . - - ; - - - ; - ; - ; - - - ; , , - , - (-: -), - . . ( - - - : - - - ), -, - -, - (), - - (). , , , ( : ), - ( ), - ( ). , 1. , , , (-: -). 87. () ( . - ", "). ( " ) . ( ) (), ( ). 40
(. ) (), , , . . , , : (1) - , , , , , , (2) - , (3) - , , . - -, - () - (). , : : - -. , . , : - (. : - : -), - (. : - : -), - - (. : -: -: -) . ( ) , , , , - .
88. ( ) , - , - .
89. , , . , . , . , - / ( . . 7 4 ) , - , - : - : 6, , , , , , , , , , , , , , ,
, , - ( " , ). 41
, , - , , - . - , , , , , , , , , , , , , - ( , . ) , : - ; - - - 6: ; : 6 : ; : : ; : : : - - []) : ; : : ; :
- - ; - ;
- - ; - ; - ; - ;
, , ( ) : , . , : - ; -, - , . ( ) , , - , , : , , , , , , , . , : , , , , , , , , . 90. . , , . , , , . , , , . 91. , . , , : , , , ; , , . , -: .42
, , , : (), , , , . , , : , , - , () . , .
: , : , : , : 92. , , , , , , , - , , : , :: , : - : : : : :
- ;
- - - - -
, - : : ( ) - , " , . : - . 9 3 . , : [] : : [] : , . :
- -
[- + > > ] : [- + > > ] :
, . , ( ) , " , " . 9 4 . , : 43
) , :
, , , , - () , - ; ) 15 (), - ( ) :
( . ), ( . ), ( . ), ( . ), (. ), (. ).95. : , , . , , , : - ;
: :
, () , :
, , , , , .- , , : [ ] , [ ] , [ ] ., . [] []. -
96. , - ( ) . , ( ) - ( , . . 8 9 - 9 5 ) , ( ) - ( ) . , . , (. . 8 9 - 9 3 ) . , ( ) ( ) . , , . 44
9 7 . . - , , , : - : - : ... ... .
-- , -- . , -- --, , , , ( > ), ( > ) , , -- -- ( > ). 98. , . , , - , . , : , , , ..., ( - , - , - , - ). , , : , -, -; ; ; ; ; , : , , , . 9 9 . . - , , , , : - . . : - . .: , ... ... .
, ( ) , -, - -, , .
: ( - ) , ( - ) , ( - ) , ( - ) ( - ) ( - )
, , , - . -- I --, --\ , , , , --\ , - . 45
1 0 0 . ( ) . / . , , , , ( ) , - , . : N. . - . >. - . V. I.
- . - -, . , . , , -
-
[ - + -, - >]
,
[ - + - - + - >]
[ - + - - + - , -, - >]
, -, -
1 0 1 . ( ), , . , ( ) , - , (. ) , :
[ ] ->
[ -> ] ->
[][]
-> ->
[ ] -> [ ] -> [ -> - > ] ->
[ ] -
:
- , ( - ) :
, , , ;- , :
, , .46
1 0 2 . , - ( ) , , , , , . 100, , , : [] [] [] -> -> -> ,
[ + , , ...] -> , [] ->
1 0 3 . : - : , ); - : - ; ( -
- , - - : , , , , , . 1 0 4 . . , , : , ( "). , , , , . , , , , , , , - [ - + -, -... >] [ - + - - + -... >] [ - - , >] [ - + - - + - , -, - >] - . 1 0 1 . - / , , , ... ...,
105. : , ; -: , , ; -: , , , . 1 0 6 . , -, . : , , -, - [ -, - [ ] + -]
+ -, -
, - : , , . 47
1 0 7 . - - , , , . :
[ < - + -] , -, - [ - + -, ]
[ < - + -]1 0 8 . - , , ( ) , . :
[ < - + -] [ -> -> . , , ( ) , . XIV .
130. , , : - - , , , : 58
. . , . - , , , . , . , , , ( - , . , " ) , . . 0 : : : , , . : - ; : - ; - ; , : - ; - - ; - ; - - ; - ; : ; : -; - . ; .
: [ ] [ ] [ ] : [ ] .,
: [ ]
:
: [ ] [ ]
[ ]
, . , .
; 131. , (. . 6 8 ) . - . () , - . ( ) , , - ( ) , . , , . . (-) , . : -: , -: ,
( - , - )
( -, - )
- - (-, -, -) : - (-, -, -): .: , , . . -, -, -
( - [ - , -, - ] , - [ - , -, -])
( - [ - , -, - ] , - [ - , -, -]) 59
, ( ) . . , , , -, . . (= " ) . - + - , , , . , ( ) - ( ) . , , - . 132. , : (< < ) , : (< < ) , (< < ) . 1 3 3 . , - , . , , - . , ( + + I I ) : -, , , , , , ; -, , , ; -, , , , , , , . 1 3 4 . , , ( " ) : , , , .
1 3 5 . , ( " ) : , , ; , , , , , + : , , , , , , , , , (, , ) , (, ...).
(/// + ) , ( ) , : , , , , , , , , , .
, , , (): + + / /// , , , , ; ; ////+ + , , ; , , ; , , ( - . . ); , , (.-. , . ); , . 60
-, - : , , , , , . , - , : , , , , , , , - . 1 3 6 . , , , , . , . , - , . , . . , ( ) . . , : : . : - , - , - - - (. ), - , . , , , : , , , , , , , ., (., ). 137. , , ( ). , , ( ) . : , , , , , ; , , , ; ; , , , , , , , . . , . , : , , : , , , , , ; 1. . : , , , , ; 3 . . : , , .
( ) 138. , , . , , : , . - 61
, , : , , , , , , . - , ; - , ; - ; - . , , - , . , - , . , - -
139. , ( ). , , : , , , , : , , , , . [" ] ['] [] [']
(), (), () (). , , , , ,
, , , ,
,
: , , , , , , . , : , , , . ,
, ,
: , , , , .
,
1 4 0 . , , , , . ; , , , .
, , , , , : , , . , , : , , . , ( ) : , , , . 62
141. ( ) , . ,
- , , , , , - , , , .
:
:
, , ( . ) [, ,, , ). (, ) , :
,
- : [ ] , [ ] [ ] , [ ] ; - :
, , ;...; .,
- : , , - :
, ...
, , .
,
: ( ) , , ( ) . 142. : )
,
:
[" ] , , , , ; , , , , , , , , , , , , ; [ ] , , , , , , , , , , , , , , , , 6, , , , , , , ;
) , :
-
:
["] , , ; [ ] , , , ;
-
,
: ['] , , ; ['] , , , . 63
:
, , . . . , , . , , .