Standardet Kombëtare të Kontabilitetit të Përmirësuara SKK ...kkk.gov.al/foto/uploads/File/SKK udhezimet/09. SKK 9.pdf · intelektuale, personelin dhe aktivet materiale afatgjata

Standardet Kombëtare të Kontabilitetit të Përmirësuara

SKK 9 KOMBINIMET E BIZNESEVE DHE KONSOLIDIMI BAZA E KONKLUZIONEVE

HYRJE

BK1 SKK 9, që u publikua në vitin 2006 para se të bëhej prezantimi i SNRF për NVM-të nga Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit, bazohej fillimisht në

SNRF 3. SNRF për NVM-të u publikuan në vitin 2009. Ato përfaqësojnë një formë të thjeshtuar të SNRF-ve të përshtatshme për njësitë ekonomike pa përgjegjësi

publike.

BK2 Në 24 nëntor 2012, Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit (‗KKK‘) mori vendimin për të rishikuar SKK-të ekzistuese me qëllimin për t‘i përshtatur kërkesat e kontabilitetit

me SNRF për NVM-të. Ky vendim u mor me qëllim që kërkesat e kontabilitetit të detyrueshme për njësitë ekonomike shqiptare, të cilave nuk u kërkohet të zbatojnë

SNRF-të në përgatitjen e pasqyrave financiare, sipas ligjit 9228, datë 29 prill 2004 ―Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare‖, të ndryshuar, të ishin në përputhje me

kriteret ndërkombëtare.

BK3 KKK-ja shqyrtoi mundësinë për zëvendësimin e SKK-ve ekzistuese me SNRF për NVM-të, por vendosi të mos e bëjë një gjë të tillë duke qenë se SNRF për NVM-të

nuk janë plotësisht në përputhje me direktivat e BE-së për Legjislacionin e Shoqërive. KKK-ja do ta rishqyrtojë këtë alternativë pasi Direktiva e BE-së e përditësuar dhe

SNRF për NVM-të të përditësuara të jenë publikuar.

BK4 Ndryshimet e bëra në versionin e rishikuar të SKK 9 janë të pjesshme krahasuar me Seksionin 9 dhe 19 të SNRF për NVM-të. KKK-ja e ka shfytëzuar rishikimin e SKK

9 për ta plotësuar këtë standard me një seksion që përmban Udhëzuesin për Zbatimin e tij, ku përfshihen shembuj të zbatimit të standardit në dobi të hartuesve të

pasqyrave financiare.

OBJEKTIVI DHE BAZAT E PERGATITJES (Paragrafët 1-3)

BK5 Paragrafi 2 i SKK 9 në versionin origjinal është ndryshuar për t‘iu referuar Seksionit 9 dhe 19 të SNRF për NVM-të. Tabela korresponduese midis SKK-ve dhe SNRF-ve

është ndryshuar për të përfshirë krahasimin me SNRF për NVM-të.

FUSHA E ZBATIMIT (Paragrafët 4-5)

BK6 Paragrafi 4 i SKK 9 në versionin origjinal është ndryshuar për t‘iu përshtatur formulimit të paragrafit 1 të Seksionit 9 dhe 19 të SNRF për NVM-të, pasi ky seksion

përcakton më qartë kombinimin e biznesit, hapat që ndiqen dhe pasojat që vijnë prej tij. Si rrjedhim, për këtë arsye në Standardin e përmirësuar janë hequr edhe

paragrafët 46 deri 54 të versionit origjinal.

BK7 Paragrafi 5 i SKK 9 në versionin origjinal është ndryshuar për të reflektuar kufizimet në zbatimin e Seksionit 9 dhe 19 të SNRF për NVM-të dhënë në paragrafin 2 të

këtij të fundit. Në versionin origjinal përmendej fakti se ky standard do të zbatohej fillimisht dhe kryesisht, për blerjen e shoqërive të kontrolluara dhe pjesëmarrjeve,

ndërkohë që Seksioni 19 i përjashton nga fusha e zbatimit (a) kombinimet e njësive ekonomike apo bizneseve nën kontroll të përbashkët, (b) formimin e një sipërmarrje

të përbashkët, dhe (c) blerjen e një grupi aktivesh të cilat nuk përbëjnë një biznes. KKK-ja ka vendosur që të ndryshojë SKK 9 në perputhje me Seksionin 9 dhe 19 të

SNRF për NVM-të. Megjithatë, përjashtimi nga fusha e zbatimit të SKK 9 të kombinimeve të njësive ekonomike apo bizneseve nën kontroll të përbashkët, nuk i pengon

njësitë ekonomike që ta zbatojnë SKK 9 edhe në situata të tilla. Mospërfshirja e tyre në fushën e zbatimit do të thotë që njësitë ekonomike nuk janë të detyruara ta

zbatojnë SKK 9, por që drejtuesit e njësive ekonomike duhet të gjykojne dhe të vendosin për të zbatuar ose jo kërkesat e SKK 9 edhe në raste të tilla.

PËRKUFIZIME (Paragrafët 6-8 )

BK8 Seksioni 19 nuk përmban përkufizime. KKK-ja është i bindur se struktura dhe formulimi i SKK 9 përsa i përket përkufizimeve të dhëna në të, e bën Standardin më të

kuptueshëm për hartuesit e pasqyrave financiare, dhe për këtë arsye ka vendosur të mbajë përkufizimet e versionit origjinal të Standardit (paragrafi 6), me disa

ndryshime të cilat konsistojnë në (i) heqjen e përkufizimit të kombinimit të biznesit, pasi ai jepet në mënyrë shumë më të qartë dhe të plotë në paragrafët e shtuar 7 dhe 8

të Standardit të përmirësuar, (ii) shtimin e përkufizimit të emrit të mirë si një aspekt i rëndësishëm i kësaj SKK-je, (iii) heqjen e përkufizimeve të ‗vlerës së drejtë‘,

‗vlerës kontabël të mëparshme‘ dhe ‗biznesit‘, të cilat ose shtjellohen në standard ose jepen në standarde të tjera, dhe (iv) shtimi tek përkufizimi i ―kontrollit‖.

BK9 Paragrafët 7, 8 dhe 9 të versionit origjinal të cilat trajtojnë aspekte të ‗kontrollit‘ dhe ‗influencës së ndjeshme‘ janë hequr dhe janë zëvendësuar me përkufizime të

kombinimit të bizneseve. Paragrafët e rinj kanë numrat 7 dhe 8.

KONTABILITETI I KOMBINIMEVE TË BIZNESEVE (Paragrafët 9-32)

BK10 Paragrafët 10 deri 44 në versionin origjinal janë pjesërisht fshirë dhe pjesërisht riformuluar në përputhje me SNRF për NVM seksioni 19. Paragrafët 9 deri 32 japin në

mënyrë më të thjeshtuar politikat kontabël të kombinimit të bizneseve duke paraqitur hapat e metodës së blerjes dhe të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me matjen dhe

rregullimet e mëpasshme të kostos së kombinimit të bizneseve. Paragrafët 30 deri 32 në versionin e përmirësuar trajtojnë kontabilizimin e emrit të mirë që lind në një

kombinim biznesi. Ndryshimi kryesor që sjellin paragrafët e rinj 30 deri 32 është amortizimi i emrit të mirë që krijohet në një kombinim biznesi (në dallim nga

zhvlerësimi i tij sipas trajtimit të mëparshëm), ose në rast se jeta e emrit të mirë është ë papërcaktuar ai amortizohet për 10 vjet.

BK11 Në Standardin e përmirësuar janë shtuar dy paragrafë të rinj (paragrafët 17 dhe 18) të cilat japin detaje të nevojshme në lidhje me identifikimin e blerësit në një

kombimin biznesi. KKK-ja ka vendosur që t‘i përfshijë këta paragrafë në Standardin e përmirësuar në përputhje me Seksionin 19.

BK12 Paragrafi 35 në versionin origjinal është ndryshuar për të hequr referencën në analizën e çmimit në një kombinim biznesi. Ky ndryshim pason heqjen e paragrafëve 32

dhe 33 në versionin origjinal.

BK13 Paragrafi 38 në versionin origjinal është hequr për të shmangur përsëritjen me paragrafët 31 dhe 32, dhe është zëvendësuar me një paragraf të ri (paragrafi 23) i cili

përcakton më qartë opsionin sipas të cilit nëse trajtimi kontabël fillestar për një kombinim biznesi është i paplotë deri në fund të periudhës raportuese në të cilën ndodh

kombinimi, blerësi do të njohë në pasqyrat e tij financiare shuma të përkohshme për zërat për të cilat kontabiliteti është i paplotë. Brenda dymbëdhjetë muaj pas datës së

blerjes, blerësi në mënyrë retrospektive duhet të përshtasë shumat e përkohshme të njohura për aktivet dhe detyrimet në datën e blerjes.

Rregullimet në koston e një kombinimi biznesi të kushtëzuara nga ngjarjet e ardhshme (Paragrafët 21–23)

BK14 Paragrafi 29 në versionin origjinal është ndryshuar dhe zëvendësuar me paragrafin e ri 27, në të cilin është përdorur i njëjti formulim si dhe paragrafi korrespondues i

Seksionit 19. Po në këtë seksion është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 28) në të cilin përcaktohet se nëqoftëse rregullimi nuk njihet në datën e blerjes, por më pas bëhet

i mundshëm dhe mund të matet në mënyrë të besueshme, shuma shtesë do të trajtohet si një rregullim në koston e kombinimit.

KONSOLIDIMI (Paragrafët 33-58)

BK15 Në SKK 9 futet një seksion i ri ―Konsolidimi‖ i cili përmban disa prej paragrafëve të SKK 14, (versioni origjinal paragrafët 14.10, 14.7, 14.9, 14.23, 14.26, 14.27) dhe

paragrafë të rinj të formuluar sipas SNRF për NVM, seksioni 9 i tij. Në versionin e përmirësuar zëvendësohet termi ―pasqyra individuale‖ me termin ―pasqyra të

veçanta‖.

Njësitë ekonomike me qëllim të veçantë (Paragrafi 44)

BK16 Në paragrafin 44 të versionit të përmirësuar trajtohen për herë të parë njësitë ekonomike me qëllim të veçantë. Standardi i përmirësuar trajton në mënyrë më të plotë

aspekte të konsolidimit të njësive me qëllim të veçantë.

Pasqyrat financiare të veçanta (Paragrafët 54 – 56)

BK17 Standardi i përmirësuar jep opsionin, por jo detyrimisht i zbatueshëm, e përgatitjes së pasqyrave financiare individuale për shoqëritë mëma dhe njësitë e kontrolluara.

Nëse shoqëria mëmë ose njësia e kontrolluar vendos të përgatisë pasqyra financiare individuale, atëherë modeli i njohjes do të jetë me kosto minus zhvlerësim. Standardi

i përmiresuar përcakton kriteret të cilat, nëse plotësohen, e lejojnë njësinë ekonomike të mos përgatisë pasqyra financiare të konsoliduara.

Pasqyrat fianciare të kombinuara (Paragrafët 57-58)

BK18 Paragrafët 57 dhe 58 në standardin e përmirësuar shtohen të rinj sipas SNRF për NVM. Standardi i përmirësuar jep rregullat e përgatitjes së pasqyrave financiare të

kombinuara, të cilat nuk trajtoheshin në Standardin në versionin origjinal por nuk kërkon përgatitjen e detyruar të këtyre pasqyrave.

SHËNIMET SHPJEGUESE (Paragrafët 59–63)

BK19 Paragrafi 55 në versionin origjinal (paragrafi i ri 59) është ndryshuar për të reflektuar heqjen nga fusha e zbatimit të SKK 9 bashkimet mes shoqërisë së kontrolluar dhe

asaj mëmë, si dhe bashkimet e njësive nën të njëjtit kontroll.

DATA E HYRJES NË ZBATIM (Paragrafi 64)

BK20 Sipas paragrafit 64, versioni i përmirësuar, kërkon që SKK 9 të zbatohet në mënyrë retrospektive. Në përputhje me SKK 1 Kuadri i Përgjithshëm për Përgatitjen e

Pasqyrave Financiare, ndryshimi në politikat kontabël zbatohet në mënyrë retrospektive, që në fillim të periudhës më të hershme të paraqitur, përveç rasteve kur:

(a) ndryshimi në politikën kontabël ka rezultuar nga një SKK i ri dhe për kalimin në metodën e re aplikime të ndryshme janë përshkruar në këtë SKK; ose

(b) efekti i ndryshimit në politikat kontabël në periudhat e mëparshme nuk mund të përcaktohet në mënyrë të besueshme.

UDHËZUES PËR ZBATIMIN E SKK 9

Shembuj ilustrues për paragrafët 4 deri 8

Shembulli 1

Njësia ekonomike A është një shoqëri e Teknologjisë së Informacionit (IT) që zhvillon software kontabiliteti dhe ia shet ato drejtëpërdrejt klientëve. Ajo ka pronësinë

intelektuale, personelin dhe aktivet materiale afatgjata të cilat janë të nevojshme për të zhvilluar dhe për të shitur software. Njësia ekonomike A ka nënshkruar shumë

kontrata për liçensimin e softwareve, si dhe disa porosi për blerje nga klientët.

Aktivitetet e njësisë ekonomike A përbëjnë një biznes. Aktivet (përfshirë pronësinë intelektuale dhe aktivet materiale afatgjata) si dhe aktivitetet (proceset e

menaxhimit të programimit kompjuterik për zhvillimin e softwareve të kontabilitetit që i shiten klientëve) menaxhohen nga njësia ekonomike A si biznes. Biznesi ka

padyshim inpute (për shembull, pronësia intelektuale, personeli dhe aktivet materiale afagjata) dhe procese (proceset e menaxhimit të programimit kompjuterik për

zhvillimin e softwareve të kontabilitetit), nga të cilat rrjedhin outpute (software kontabiliteti).

Shembulli 2

Njësia ekonomike A ka tre aktivitete – një minierë bakri sipërfaqësore, një fabrikë çeliku (impiant për prodhimin e çelikut) dhe një pikë shitjeje me pakicë për naftë. Çdo

aktivitet funksionon duke përdorur aktive afatgjata materiale të veçanta, kanë kontrata të veçanta me palët e treta, me drejtimin e njësisë ekonomike, me punonjësit, kanë

sistemet e tyre të teknologjisë së informacionit dhe departamentet e tyre të shitjeve. Gjithsesi, të gjitha shitjet realizohen nën një emër marke të përbashkët.

Secili prej tre aktiviteteve, që së bashku përbëjnë njësinë ekonomike A, përbën një biznes i veçantë. Çdo aktivitet ka inpute të veçanta (ndërtesa dhe pajisje,

drejtimin, punonjësit dhe sistemet e teknologjisë së informacionit), procese (proceset e menaxhimit strategjik, proceset operacionale dhe proceset e menaxhimit të

burimeve) dhe outpute (mineral bakri, çelik dhe naftë). Fakti që shitjet kryhen nën një emër marke të përbashkët është i parëndësishëm për përcaktimin nëse çdo aktivitet

është apo jo një biznes.

Shembulli 3

Njësia ekonomike A së fundmi ka ndërprerë prodhimin e kamerave. Ajo ka nxjerrë jashtë përdorimit pajisjet e prodhimit dhe ka ndërprerë marrëdhëniet e punës me të

gjithë punonjësit. Aktivi i vetëm i mbetur është një fabrikë e zbrazët (dhe toka mbi të cilën është ndërtuar fabrika). Njësia ekonomike A nuk synon ta rifillojë procesin e

prodhimit dhe po kërkon një blerës për ndërtesën e fabrikës.

As njësia ekonomike A dhe as ndërtesa e saj nuk përbëjnë një biznes. Nuk ka asnjë grup të integruar aktivitetesh apo procesesh që mund të kryhen në ndërtesë për të

krijuar outpute. Rrjedhimisht, ndërtesa më vete nuk mund të drejtohet dhe menaxhohet si një biznes nga një pjesëmarrës në treg (blerësi i ardhshëm).

Shembulli 4

Njësia ekonomike A bleu një stacion benzine nga njësia ekonomike B, që ishte mbyllur 18 muaj përpara datës së blerjes. Njësia ekonomike A nuk i bleu të drejtat për

emrin tregtar të njësisë ekonomike B. Njësia ekonomike A nuk bleu as proceset për ta vënë në përdorim stacionin dhe as nuk i rekrutoi punonjësit e njësisë ekonomike B

(d.m.th. ajo bleu vetëm aktivin afatgjatë material).

Është ky një kombinim biznesi?

Ky transaksion nuk është një kombinim biznesi. Njësia ekonomike A thjesht bleu një grup aktivesh pa proceset shoqëruese. Me fjalë të tjera, në mungesë të proceseve

dhe outputeve, inputet në vetvete nuk përbëjnë një biznes. Rrjedhimisht, njësia ekonomike A e njeh blerjen e aktiveve të stacionit të benzinës në përputhje me SKK 5

dhe jo me SKK 9.

Shembulli 5

Njësia ekonomike A dhe njësia ekonomike B bleu secila 50 përqind të aksioneve të zakonshme të njësisë ekonomike C, që i jep atyre të drejta votuese në mbledhjen e

përgjithshme të aksionerëve. Njësia ekonomike C prodhon enë plastike që përdoren kryesisht për të mbajtur vajra ushqimorë, të cilat ajo ia shet të palëve të treta. Kushtet

e marrëveshjes kontraktuale mes njësisë ekonomike A dhe B përcaktojnë se vendimet strategjike të njësisë ekonomike C kërkojnë miratimin si nga njësia ekonomike A

ashtu edhe nga njësia ekonomike B.

Është ky një kombinim biznesi?

Ky transaksion nuk është një kombinim biznesi. Përkundrazi, ai përfaqëson krijimin e një sipërmarrjeje të përbashkët ku njësia ekonomike A dhe B kanë rënë dakord,

sipas kontratës, që të ndajnë kontrollin e njësisë ekonomike C (d.m.th. si rezultat i këtij transaksioni njësia ekonomike C është një njësi ekonomike e kontrolluar

bashkërisht). Rrjedhimisht, njësia ekonomike A dhe B e njohin investimin e tyre në njësinë ekonomike C në përputhje me SKK 14 dhe jo me SKK 9.

Shembulli 6

Më 15 janar 2011, shoqëria A nënshkroi një marrëveshje për blerjen e 100 përqind të aksioneve të shoqërisë B me para në dorë. Marrëveshja e blerjes përcakton se data e

blerjes është 1 prill 2011. Por, shoqëria A mundet që, me efekt nga data 15 janar 2011, t‘i heqë nga puna drejtorët e shoqerise B dhe të emërojë drejtorë të zgjedhur prej

saj. Më 1 mars 2011, shoqëria A i hoqi nga puna të gjithë drejtorët ekzistues të shoqërise B dhe emëroi drejtorët e zgjedhur prej saj.

Cila është data e blerjes së shoqërisë B nga shoqëria A?

Më 1 prill 2011 pronësia e të gjithë aksioneve të shoqërisë B i transferohet shoqërisë A dhe shuma paguhet me para në dorë. Në mungesë të evidencës për të kundërtën,

data e blerjes është 15 janar 2011, datë në të cilën shoqeria A mori fuqinë për të drejtuar politikat financiare dhe operacionale të njësisë ekonomike B përmes

mundësisë së saj për të hequr dhe për të emëruar të gjithë anëtarët e bordit drejtues të shoqërisë B.

Shembulli 7

Më 1 janar 2011 shoqëria A dhe shoqëria B filluan negociatat për blerjen e 100 përqind të aksioneve me të drejtë vote të shoqërisë B nga shoqëria A. Më 1 prill 2011 u

nënshkrua marrëveshja përfundimtare dhe shoqëria A mori kontrollin e shoqërisë B. Marrëveshja përcakton se blerja hyn në fuqi nga data 1 janar 2011 dhe se shoqëria A

ka të drejtë mbi të gjitha fitimet e realizuara nga shoqëria B pas kësaj date. Çmimi i blerjes u transferua më 1 prill 2011 dhe ai u bazua në aktivet neto të shoqërise B më

1 janar 2011.


Pavarësisht se çmimi bazohet në aktivet neto më 1 janar 2011 dhe se ish-pronarët e shoqërisë B nuk kanë të drejtë mbi dividendët pas kësaj date, në mungesë të

evidencës për të kundërtën, data e blerjes është 1 prill 2011 - data në të cilën shoqëria A mori kontrollin mbi shoqërinë B.

Shembulli 8

Në janar 2011, shoqëria A bleu shumicën e interesave të kapitalit me të drejtë vote të shoqërisë B, por pa të drejtë ushtrimi kontrolli mbi shoqërinë B, për shkak të të

drejtave kontraktuale që zotërohen nga investitorët e tjerë në shoqërinë B (për shembull, të drejtat e vetos, të drejtat e anëtarësisë së bordit ose të drejta të tjera themelore

të pjesëmarrjes) për një periudhë të caktuar kohe. Të gjitha kufizimet në të drejta përfundojnë më 1 korrik 2011.


Në mungesë të evidencës për të kundërtën, më 1 korrik 2011, kur kufizimet në të drejta përfundojnë, shoqëria A do të marrë kontrollin e shoqërisë B përmes të drejtës së

saj për të patur shumicën e të drejtave votuese në shoqërinë B. Pra data e blerjes është 1 korrik 2011.

Shembulli 9

Shoqëria A jep një shumë prej 375,000 Euro në këmbim të marrjes së të gjitha interesave të kapitalit të shoqërisë B, një shoqëri që zotëron një biznes për dhënien me

qira të makinave.

Është ky transaksion një kombinim biznesi?

Ky transaksion është një kombinim biznesi që realizohet përmes transferimit të parave tek zotëruesit e mëparshëm të aksioneve të shoqërisë B.

Shembulli 10

Shoqëria A emeton vetë 10,000 aksione të reja në këmbim të marrjes së 80 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B, një shoqëri që zotëron një biznes ndërtimi.

Para këtij transaksioni, shoqëria A kishte 100,000 aksione të emetuara.

Është ky transaksion një kombinim biznesi?

Ky transaksion është një kombinim biznesi që realizohet me transferimin e instrumentave të kapitalit të vetë shoqërisë A (d.m.th. aksione) tek zotëruesit e mëparshëm

të 80 përqind të aksioneve të shoqërisë B.

Shembulli 11

Shoqëria A blen 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B, një shoqëri që zotëron një biznes për shitjen me pakicë të veshjeve, në këmbim të:

a. Një shume prej 10,000 Euro;

b. Një ndërtesë zyre;

c. 10 përqind e intrumentave të kapitalit të shoqërisë A; dhe

d. 1,000 aksione në shoqërinë C.

Ky transaksion është një kombinim biznesi që realizohet përmes transferimit të aktiveve të ndryshme në këmbim të 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë

B.


Shembulli 12

Shoqëria A bleu biznesin e taksive të një konkurrenti (shoqërisë B) për 420,000 lekë, që u paguan me para në dorë në datën e blerjes. Kombinimi i biznesit u realizua

përmes transferimit të aktiveve, detyrimeve dhe aktiviteteve të biznesit të taksive tek shoqëria A. Aktivet, detyrimet dhe detyrimet e kushtëzuara të biznesit të blerë në

datën e blerjes janë: Vlera kontabël Vlera e drejtë

në pasqyrat financiare

të shoqërisë B

lekë lekë

Taksi 150,000 200,000

Liçensat e taksive 50,000 150,000

Marka (emri i regjistruar tregtar) - 60,000

Detyrimi i mundshëm për një çështje gjyqësore - (10,000)

__________________________________________

Totali 200,000 400,000

Shoqëria A (blerësi) e kontabilizon kombinimin e biznesit duke u bazuar në koston e kombinimit të biznesit prej 420,000 lekë, dhe duke njohur aktivet e identifikueshme

të blera (taksi, liçensat e taksive dhe marka) si dhe detyrimet dhe detyrimet e kushtëzuara (detyrimi i kushtëzuar për çështjen gjyqësore, d.m.th. një detyrim i mundshëm

për të cilin mund të përcaktohet një vlerë e drejtë), me vlerat e tyre të drejta në datën e blerjes duke bërë regjistrimet e mëposhtme:

lekë lekë

D Aktive afatgjata materiale—taksi 200,000

D Aktive afatgjata jomateriale —liçensat e taksive 150,000

D Aktive afatgjata jomateriale —marka 60,000

D Aktive afatgjata jomateriale —emri i mirë (a)

20,000

K Detyrim i mundshëm—çështja gjyqësore 10,000

K Para 420,000

(a)

Llogaritjet: 430,000 lekë vlerat e drejta të aktiveve dhe detyrimeve të identifikueshme minus 420,000 lekë çmimi i blerjes.

Para blerjes, pasqyra e pozicionit financiar të shoqërisë A ishte si më poshtë:

Shoqeria A

Vlera kontabël

Aktive afatgjata

Aktive afatgjata materiale —taksi 350,000

Aktive afatgjata jomateriale— liçensat e taksive 100,000

450,000

Aktive afatshkurtra

Para 600,000

600,000

Totali i aktiveve 1,050,000

Kapitali

Kapitali themeltar 50,000

Rezerva 1,000,000

Kapitali total 1,050,000

Për këtë arsye, menjëherë pas blerjes, pasqyra e pozicionit financiare të shoqërisë A eshte si më poshtë:

Shoqëria A

Para Efekti i Pas

Blerjes blerjes blerjes

lekë lekë lekë

Aktive afatgjata

Aktive afatgjata materiale—taksi 350,000 200,000 550,000

Aktive afatgjata jomateriale—emri i mirë - 20,000 20,000

Aktive afatgjata jomateriale—liçensat e taksive 100,000 150,000 250,000

Aktive afatgjata jomateriale—marka - 60,000 60,000

_____________________________________________

450,000 430,000 880,000

Aktive afatshkurtra

Para 600,000 (420,000) 180,000

600,000 (420,000) 180,000

Detyrime afatshkurtra

Detyrime —çështja gjyqësore - (10,000) (10,000)

- (10,000) (10,000)__

Totali i aktiveve neto 1,050,000 - 1,050,000

Kapitali

Kapitali themeltar 5,000 - 50,000

Rezerva 1,000,000 - 1,000,000_

Kapitali total 1,050,000 1,050,000

Shembulli 13

Shoqëria A bleu të gjitha interesat e kapitalit të shoqërisë B më 1 janar 2011. Në datën e blerjes, shoqëria B kishte në pronësi ndërtesën e administratës të njohur në

pasqyrën e pozicionit financiar me vlerë kontabël prej 200,000,000 lekë. Jeta e dobishme e mbetur e ndërtesës nga data e blerjes është vlerësuar 20 vjet dhe amortizohet

mbi bazë lineare (vlera e mbetur është vlerësuar zero). Vlera e drejtë e ndërtesës në datën e blerjes ishte 300,000,000 lekë. Shpenzimet e amortizimit pas datës së blerjes

në pasqyrën e konsoliduar të të ardhurave të grupit në lidhje me aktivet e amortizueshme të shoqërisë së blerë duhet të bazohen në vlerat e drejta të këtyre aktiveve në

datën e blerjes, d.m.th. koston e tyre për grupin. Rrjedhimisht, pasqyra e konsoliduar e të ardhurave e shoqërisë A për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011 njeh një

amortizim prej 15,000,000 lekë (300,000,000 lekë shuma e amortizueshme (vlera e drejtë në datën e blerjes) ÷ 20 vjet).

Shpenzimet e amortizimit që njihen në pasqyrën individuale të të ardhurave të shoqërisë B për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011 në lidhje me ndërtesën do të jenë

10,000,000 lekë (200,000,000 lekë shuma e amortizueshme ÷ 20 vjet)

Ndërtesa e administratës Pasqyrat Pasqyrat financiare Diferenca

financiare individuale të shoqërive

të konsoliduara

A B

Lekë Lekë Lekë Lekë

1 janar 2011—vlera kontabël 300,000,000 - 200,000,000 100,000,000

Amortizimi për 2012 (15,000,000) - (10,000,000) (5,000,000)

31 dhjetor 2011—vlera kontabël 285,000,000 - 190,000,000 95,000,000

Shembulli 14

Shoqëria A bleu të gjitha interesat e kapitalit të shoqërisë B më 1 janar 2011. Në datën e blerjes, shoqëria B kishte inventar të njohur në pasqyrën e pozicionit financiar

me kosto prej 50,000 lekë. Vlera e drejtë e inventarit në datën e blerjes ishte 75,000 lekë. Gjatë muajit shkurt 2011, i gjithë inventari iu shit një pale të tretë të pavarur për

80,000 lekë.

Fitimi i përfshirë në pasqyrën e konsoliduar të të ardhurave nga shitja e inventarit të shoqërisë së blerë në datën e blerjes duhet të bazohet në vlerën e drejtë të inventarit

në datën e blerjes, d.m.th. koston e tij për grupin. Rrjedhimisht pasqyra e konsoliduar e të ardhurave te shoqërisë A për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011 njeh një fitim

nga shitja e inventarit prej 5,000 lekë (80,000 lekë të ardhura minus 75,000 lekë kostoja e mallrave të shitura). Fitimi nga shitja e inventarit i njohur në pasqyrën

individuale të të ardhurave të shoqërisë B për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011 është 30,000 lekë (80,000 lekë të ardhura minus 50,000 lekë kostoja e mallrave të

shitura). Me kryerjen e konsolidimit do të bëhet një regjistrim rregullues që e redukton këtë fitim në 5,000 lekë (d.m.th. fitimi real i grupit nga shitja).

Inventari: I konsoliduar

Pasqyrat Pasqyrat financiare Diferenca

financiare individuale të shoqërive

A B

lekë lekë lekë lekë

1 janar 2011—vlera kontabël 75,000 - 50,000 25,000

Shkurt 2011—të ardhura nga shitja (80,000) - (80,000) -___

Fitimi nga shitja (5,000) - (30,000) (25,000)__

Shembuj ilustrues për paragrafët 17 dhe 18

Shembulli 15

Dy njësi ekonomike që më parë ishin të pavarura (shoqëria A dhe B) do të kombinohen. Për të realizuar kombinimin e biznesit, është formuar një njësi ekonomike e re

(shoqëria C). Shoqëria C emeton aksione për zotëruesit e shoqërisë A dhe shoqërisë B në këmbim të të gjitha aksioneve të shoqërisë A dhe shoqërisë B. Shoqëria C

krijohet vetëm për të formalizuar strukturën organizative.

Cila nga shoqëritë është blerësi në këtë kombinim biznesi?

Duke qenë se shoqëria C krijohet vetëm për të formalizuar strukturën organizative të njësive ekonomike që kombinohen dhe e bën një gjë të tillë duke emetuar aksione,

kjo njësi C nuk është blerësi edhe pse ajo është shoqëria mëmë e të dyja njësive të tjera ekonomike. Një nga njësitë ekonomike që ekzistonte përpara kombinimit, ose

shoqëria A ose shoqëria B, duhet të identifikohet si blerësi bazuar mbi të gjitha faktet dhe rrethanat përkatëse (shihni shembullin 24 dhe 25 në vijim).

Shembulli 16

Faktet janë të njëjta si në shembullin 15. Por, në këtë shembull, shoqëria A është në mënyrë të konsiderueshme më e madhe (matur duke iu referuar vlerës së drejtë të

secilës prej njësive ekonomike që kombinohen) sesa shoqëria B dhe ish-aksionerët e shoqërisë A zotërojnë një pjesë më të madhe të shoqërisë C sesa ish-aksionerët e

shoqërisë B. Përveç kësaj, ishte shoqëria A ajo që iu drejtua aksionerëve të shoqërisë B për të iniciuar kombinimin dhe që kreu diligencën e shoqërisë B.


Në mungesë të evidencës për të kundërtën, shoqëria A është blerësi.

Shembulli 17

Faktet janë të njëjta si në shembullin 15. Por, në këtë shembull, edhe pse shoqëria A dhe B janë përafërsisht me të njëjtën madhësi (matur duke iu referuar vlerës së drejtë

të secilës prej njësive ekonomike që kombinohen), ish-aksionerët e shoqërisë B kanë fuqinë për të emëruar shumicën e personelit kryesor të drejtimit të shoqërisë C.


Në mungesë të evidencës për të kundërtën, shoqëria B është blerësi.


Shembulli 18

Më 1 janar 2011, shoqëria A bleu 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 30,000,000 lekë.

Cila është data e shkëmbimit dhe e blerjes?

Data e shkëmbimit është 1 janar 2011, duke qenë se kjo është data kur transaksioni njihet në pasqyrat financiare. Në këtë shembull, data e blerjes është gjithashtu 1

janar 2011 (data kur blerësi merr efektivisht kontrollin e shoqërisë së blerë).

Shembulli 19

Aksionet e shoqërisë B zotërohen nga tre individë, X, Y dhe Z. Më 1 janar 2011 shoqëria A bleu aksionet e shoqërisë B që zotëroheshin nga individi X në këmbim të

shumës prej 10,000,000 lekë. Më 1 mars 2012, shoqëria A fitoi kontrollin e shoqërisë B kur bleu aksionet e shoqërisë B që zotëroheshin nga individi Y në këmbim të një

shume prej 11,200,000 lekë.

Cila është data e shkëmbimit dhe e blerjes?

Datat e shkëmbimit janë 1 janar 2011 dhe 1 mars 2012, duke qenë se këto janë datat kur transaksionet njihen në pasqyrat financiare. Data e blerjes është 1 mars

2012 (duke qenë data kur blerësi merr efektivisht kontrollin e shoqërisë së blerë).

Shembulli 20

Shoqëria A blen 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B, një shoqëri që zotëron një biznes për shitjen me pakicë të veshjeve, në këmbim të:

a. shumës prej 10,000,000 lekë, të paguara në datën e blerjes;

b. një ndërtesë zyre (vlera e drejtë në datën e blerjes e matur duke përdorur çmimin për metër katror për ndërtesën i marrë nga çmimet në transaksione të ngjashme në

treg për ndërtesa të ngjashme në vendodhje të ngjashme = 50,000,000 lekë);

c. dy piktura me vlerë tregu = 1,000,000 lekë secila;

d. 10 përqind e intrumenteve të kapitalit të shoqërisë A (kapitali themeltar i shoqërisë A përbëhet nga 10,000 aksione të zakonshme, të paguara plotësisht, vlera e drejtë e

secilit prej tyre në datën e blerjes ishte 10 lekë, ndersa vlera e drejtë është matur duke përdorur metodën e të ardhurave d.m.th. flukset e skontuara të parasë, duke

përdorur supozimet e tregut);

e. 1,000 aksione të një pale të tretë (shoqëria C). Aksionet e shoqërisë C tregtohen aktivisht në burse (vlera e drejtë në datën e blerjes = 6 lekë për aksion).

Sa është kostoja e kombinimit të këtij biznesi?

Kostoja e kombinimit të biznesit është 78,000,000 lekë, llogaritur:

Niveli i inputit të vlerësimit Lekë

Para të paguara menjëherë 1 10,000,000

Vlera e drejtë e ndërtesës së zyrës 2 50,000,000

Vlera e drejtë e pikturave 1 2,000,000

Instrumentet e kapitalit të shoqërisë A 3 10,000,000

Instrumentet e kapitalit të shoqërisë C 1 6,000,000

Totali 78,000,000

Shembulli 21

Më 1 janar 2011 shoqëria A bleu 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 30,000,000 lekë që duhet të paguheshin dy vjet më

vonë, më 31 dhjetor 2012. Norma rritëse e huamarrjes e shoqërisë A është 5 përqind në vit.


Kostoja e kombinimit të biznesit është 27,211,000 lekë (a)

, që është vlera aktuale e pagesës së shtyrë prej 30,000,000 lekë skontuar me 5 përqind në vit për dy vjet.

(a) 27,211,000 lekë = vlera e ardhshme/ [(1 + norma e skontimit për vit) ^ numri i viteve të skontuara

] = 30,000,000/[(1 + 0.05) 2]

Shembulli 22

Shoqëria A blen 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 30,000,000 lekë. Përveç kësaj shoqëria A ka paguar kostot e

mëposhtme që lidhen drejtëpërdrejt me kombinimin e biznesit:

a. këshillim: 1,250,000 lekë;

b. veprime ligjore: 500,000 lekë;

c. veprime kontabël: 150,000 lekë; dhe

d. vlerësim: 100,000 lekë.


Kostoja e kombinimit të biznesit është 32,000,000 lekë. Ajo përfshin çmimin e blerjes dhe të gjitha kostot që lidhen drejtëpërdrejt me blerjen.

Shembulli 23

Faktet janë të njëjta si në shembullin 22. Por, në këtë shembull, shoqëria A blen 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të emetimit të aksioneve

të veta me vlerë 30,000,000 lekë dhe nuk e paguan shumën prej 30,000 lekë. Përveç kostove që lidhen drejtpërdrejt me kombinimin e biznesit më sipër, shoqeria A pati

kosto shtesë prej 300,000 lekë në lidhje me emetimin e aksioneve.


Kostoja e kombinimit të biznesit është 32,000,000 lekë. Ajo përfshin vlerën e drejtë të aksioneve të emetuara dhe të gjitha kostot e lidhura drejtpërdrejt me blerjen.

Kostot e emetimit të aksioneve njihen në kapital kur të bëhet regjistrimi i aksioneve të emetuara.

Shembulli 24

Më 30 shtator 2005 shoqëria A bleu 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume parash prej 50,000,000 lekë. Vlerësimi i një aktivi

afatgjatë material të shoqërisë B ishte i paplotë në datën që shoqëria A autorizoi për publikim pasqyrat e saj financiare të konsoliduara për vitin e mbyllur më 31 dhjetor

2005. Në pasqyrat financiare të 2005, shoqëria A ka njohur një vlerë të drejtë të përkohshme për aktivin prej 10,000,000 lekë. Në datën e blerjes, aktivi afatgjatë material

kishte një jetë të dobishme të mbetur pesë vjet dhe një vlerë të mbetur zero.

Në datën e blerjes, shoqëria A ka njohur një emër të mirë prej 5,000,000 lekë. Emri i mirë amortizohet mbi një bazë lineare gjatë një periudhe prej dhjetë vjetësh. Gjashtë

muaj pas datës së blerjes, shoqëria A mori një vlerësim të pavarur, që e përcaktonte vlerën e drejtë të aktivit material afatgjatë në datën e blerjes 13,000,000 lekë. Në

pasqyrat financiare për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2006, shoqëria A duhet të rregullojë retrospektivisht informacionin e vitit të mëparshëm. Rregullimet e nevojshme

që duhen bërë janë si më poshtë:

a. Shpenzimet e amortizimit rriten me 150,000 lekë. Ky është amortizimi shtesë për tre muaj duke supozuar një kosto fillestare për grupin prej 13,000,000 lekë (një rritje

në koston e aktivit material afatgjatë prej 3,000,000 lekë).

b. Vlera kontabël e aktiveve afatgjata materiale më 31 dhjetor 2005 është rritur me 2,850,000 lekë. Rregullimi matet si vlera e drejtë e rritur në datën e blerjes prej

3,000,000 lekë minus amortizimin shtesë që do të ishte njohur nëse vlera e drejtë e aktivit në datën e blerjes do të ishte njohur nga ajo datë [3,000,000 ÷ 5 vjet ÷ 12 muaj

x 3 muaj]

c. Vlera kontabël e emrit të mirë është ulur me 2,925,000 lekë. Ky rregullim matet si rregullimi i vlerës së drejtë në datën e blerjes prej 3,000,000 lekë minus rënien në

amortizim prej 75,000 lekë [3,000,000 Lekë ÷ 10 vjet ÷ 12 muaj × 3 muaj për amortizimin në tre muaj].

d. Shpenzimet e amortizimit për emrin e mirë janë ulur me 75,000 lekë.

D Aktivi afatgjatë material 3,000,000 lekë

D Emrin e mirë – amortizimi i akumuluar 75,000 lekë

D Fitim / Humbja e mbartur 75,000 lekë

K Emri i mirë 3,000,000 lekë

K Aktivi afatgjatë material – amortizimi i akumuluar 150,000 lekë


Shembulli 25

Më 1 janar 2013 shoqëria A bleu 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 30,000,000 lekë. Shoqëria A ra dakord që do të

paguante një shumë tjetër prej:

a. 7,000,000 lekë nëse mesatarja e ponderuar e ROA do të ishte më e lartë se 14 përqind;

b. 4,000,000 lekë, në qoftë se mesatarja e ponderuar e kthimit mbi aktivet (ROA) i shoqërisë B për tre vitet në vijim do ishte midis 6 dhe 14 përqind;

c. 1,000,000 lekë në qoftë se mesatarja e ponderuar e ROA do të ishte pozitive por më e ulët se 6 përqind; dhe

d. nuk do të paguante asgjë nëse mesatarja e ponderuar e ROA do të ishte negative.

Kjo shumë, nëse plotësohet ndonjë nga kriteret nga (a) në (c), do të paguhet më 1 janar 2017. Pas shqyrtimit të kujdesshëm, duke marrë parasysh, ndër të tjera, buxhetet e

2013, 2014 dhe 2015, shoqëria A vlerësoi se kthimi mbi aktivet do të ishte midis 6 dhe 14 përqind dhe, prandaj, në datën e blerjes, ishte e mundshme që pagesa prej

4,000,000 lekë të bëhej më 1 janar 2017. Shoqëria A e mati vlerën aktuale të shumës së kushtëzuar me 3,291,000 lekë.

A duhet që shoqëria A të bëjë rregullimin e kostos së kombinimit?

Duke qenë se rregullimi i kostos së kombinimit në datën e blerjes ishte i mundshëm dhe mund të matej në mënyrë të besueshme, shoqëria A duhet të njohë një shumë

totale prej 33,291,000 lekë (d.m.th. 30,000,000 lekë pagesa në para dhe 3,291,000 lekë vlera aktuale e shumës së vlerësuar). Duke supozuar se mesatarja e ponderuar

ROA e shoqërisë B për tre vitet pas blerjes ishte 11 përqind, shoqëria A do ta paguante shumën shtesë prej 4,000,000 lekë më 1 janar 2017. Diferenca ndërmjet shumës

nominale të paguar, 4,000,000 lekë, dhe vlerës së saj aktuale, 3,291,000 lekë, (d.m.th. 709,000 lekë) njihet si shpenzim interesi, në fitim/humbje gjatë katër viteve deri

më 31 dhjetor 2016, e ndarë: 164,000 lekë në vitin e parë dhe 173,000 lekë, 182,000 lekë dhe 190,000 lekë respektivisht në vitin e dytë, të tretë dhe të katërt.

Shembulli 26

Shoqëria A pagoi 1,000,000 lekë për të blerë shoqërinë B dhe ra dakord të paguajë një shumë tjetër prej 500,000 lekë katër vjet pas datës së blerjes, nëse do të

përmbushej një objektiv i caktuar fitimi për tre vjet pas datës së blerjes. Kjo shumë nuk do të paguhet nëse objektivat nuk përmbushen. Përmbushja e objektivave u

konsiderua e mundshme (më shumë gjasa) për herë të parë në fund të vitit të dytë pas datës së blerjes.

Në datën e blerjes shoqëria A e ka regjistruar koston e blerjes me 1,000,000 lekë. Në fund të vitit të dytë, shoqëria A e rrit koston e blerjes me vlerën aktuale të 500,000

lekë, d.m.th. shoqëria A e rrit vlerën e emrit të mirë dhe njeh një detyrim për pagesën e shumës së mundshme. Vlera aktuale e 500,000 lekë në datën e blerjes do të ishte

411,000 lekë, duke supozuar një normë skontimi prej 5 përqind. Dy vjet pas datës së blerjes vlera aktuale do të ishte 453,000 lekë. Diferenca midis këtyre të dyjave vjen

si rezultat i interesit dhe përllogaritjeve të skontimit.

Regjistrimet kontabël janë si më poshtë:

D. Emri i mire 453,000 lekë

K. Detyrim ndaj shoqërisë B 453,000 lekë

Nëse shuma e mundshme do të njihej në datën e blerjes, emri i mirë do të ndryshohej me 411,000 lekë dhe 89,000 lekë do të njiheshin si shpenzim interesi gjatë katër

viteve pas blerjes.


Shembulli 27

Shoqëria A bleu shoqërinë B. Shoqëria B ka një marrëveshje pesëvjeçare për të furnizuar me mallra shoqërinë C. Kontrata e furnizimit (e anullueshme ose jo) përmbush

kriteret e njohjes për identifikimin e saj si një aktiv afatgjatë jomaterial. Kontrata njihet veçmas nga emri i mirë, përveç rasteve kur nuk ka histori apo evidencë të

transaksioneve të këmbimit për marrëveshje të ngjashme, dhe vlerësimi i vlerës së drejtë varet nga variabla të pamatshme.

Shembulli 28

Shoqëria A bleu shoqërinë B. Në një padi të ngritur kundër shoqërisë B para blerjes, anëtarët e komunitetit vendor kërkojnë kompensim për dëmet në shëndetin e tyre, si

rezultat i ndotjes së ujërave nëntokësore nga impianti i shoqërisë B. Avokatët kanë vlerësuar se shoqëria B ka vetëm 25 përqind mundësi për të paguar kompensimin.

Rrjedhimisht, shoqëria B nuk ka njohur asnjë provizion në pasqyrën e pozicionit financiar por vetëm ka paraqitur në shënimet shpjeguese një detyrim të kushtëzuar.

Sipas paragrafit 29 të SKK 9, në rastin e detyrimeve të kushtëzuara të konstatuara në një kombinim biznesi, kriteri i vetëm që duhet të përmbushet për njohjen e veçantë

është besueshmëria e matjes. Për këtë arsye, duhet të njihet një provizion për detyrimin e kushtëzuar si rezultat i kombinimit të biznesit, edhe pse nuk është e mundshme

që shoqëria B do të transferojë të mira monetare për një zgjdhje të mundshme në të ardhmen.

Shembulli 29

Më 31 dhjetor 2011, shoqëria A bleu të gjitha aksionet e zakonshme të shoqërisë B që mbartin të drejta votuese në mbledhjen e përgjithshme të aksionerëve. Çmimi për

blerjen e aksioneve të shoqërisë B përfshin 500 aksione në shoqërinë A dhe një shumë parash prej 2,750,000 lekë. Kostot e shoqërisë A për emetimin e aksioneve janë

150,000 lekë dhe për tarifat e këshilluesve ligjorë dhe këshilluesve të tjerë në lidhje me blerjen janë 150,000 lekë. Shoqëria A është blerësi dhe ajo e vlerësoi vlerën e

drejtë të aksioneve të saj në datën e blerjes 6,000 lekë për aksion. Pasqyrat e pozicionit financiar të shoqërisë A dhe B në datën e blerjes dhe vlerat e drejta të aktiveve

dhe detyrimeve të identifikueshme të shoqërisë B janë:

Shoqëria A Shoqëria B_________

Vlera Vlera Vlera

kontabël kontabël e drejtë

lekë lekë lekë

Aktive afatgjata

Ndërtesa dhe aktive të tjera afatgjata

materiale 7,000,000 3,000,000 3,300,000

Aktive afatgjata jomateriale (lista e klientit) - - 400,000

Investimi në shoqërinë B 5,900,000(a)

-

12,900,000 3,000,000

Aktive afatshkurtra

Inventari 700,000 500,000 600,000

Llogari të arkëtueshme 400,000 250,000 250,000

Para 1,500,000 700,000 700,000

2,600,000 1,450,000

Totali i aktiveve 15,500,000 4,450,000

Kapitali dhe detyrimet

Kapitali

Kapitali themeltar 5,000,000 2,000,000

Fitimi i pashpërndarë(b)

10,200,000 2,300,000

Kapitali total 15,200,000 4,300,000

Detyrimet afatshkurtra

Lllogaritë e pagueshme 300,000 150,000 150,000

300,000 150,000

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 15,500,000 4,450,000

(a) Kostoja e blerjes = 3,000,000 lekë [Llogaritjet: 500 aksione × vlera e drejtë për aksion prej 6,000 lekë) + 2,750,000 lekë (para – të paskontuara sepse janë paguar në

datën e blerjes) + 150,000 lekë (shpenzimet e blerjes] (b)

Shoqëria A ka fitime të pashpërndara prej 10,200,000 lekë pas zbritjes së kostove të emetimit të aksioneve prej 150,000 lekë.

Pasqyra e konsoliduar e pozicionit financiar të shoqërisë A më 31 dhjetor 2011 do të llogaritet si më poshtë (në mijë lekë):

(A) (B) (C) (D) (E)

Shoqëria A Shoqëria B Rregullimet e E konsoliduar

Vlera Vlera konsolidimit (B+C+D)

kontabël kontabël


Aktive afatgjata

Emri i mirë - - 800(c)

800

Ndërtesa dhe aktive të tjera afatgjata

materiale 7,000 3,000 300 10,300

Aktive afatgjata jomateriale (lista e klientit) - - 400 400

Investimi në njësinë akonomike B 5,900 - (5,900) -

12,900 3,000 (4,400) 11,500

Aktive afatshkurtra

Inventari 700 500 100 1,300

Llogari të arkëtueshme 400 250 - 650

Para 1,500 700 - 2,200

2,600 1,450 100 4,150

Totali i aktiveve 15,500 4,450 (4,300)___ _ 15,650

Detyrimet dhe kapitali Kapitali

Kapitali themeltar 5,000 2,000 (2,000) 5,000

Rezerva 10,200 2,300 (2,300) 10,200

Kapitali total 15,200 4,300 (4,300) 15,200


Lllogaritë e pagueshme 300 150 _ - 450

300 150 - 450

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 15,500______ 4,450_____ (4,300) 15,650

Konsolidimi përfshin:

1. Bashkimin e pasqyrës së pozicionit financiar të shoqërisë mëmë dhe degës së saj së bashku rrjesht për rrjesht.

2. Eliminimin e vlerës kontabël të investimit të shoqërisë mëmë në degën e saj (sepse grupi nuk mund të ketë një investim në vetvete) dhe të kapitalit para blerjes së

degës (sepse kapitali nuk është fituar nga grupi por është pjesë e asaj që u ble) dhe njohjen e rregullimeve të vlerës së drejtë së bashku me aktivin e emrit të mirë që u

krijua nga blerja e degës. Shihni rregullimet e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2011 të përcaktuara më

siper (ato që janë paraqitur në kolonën D):

Rregullimet e konsolidimit për elemininim e vlerës kontabël të investimit të shoqërisë mëmë në degën e saj dhe të kapitalit në degë në datën e blerjes, si dhe për

rregullimin e vlerës së drejtë dhe emrin e mirë që krijohet nga kombinimi i biznesit.

D Aktiv- emri i mirë 800,000 lekë (c)

D Aktiv – ndërtesat dhe aktive të tjera afatgjata materiale 300,000 lekë

D Aktiv – lista e klientit 400,000 lekë

D Aktiv - inventar 100,000 lekë

D Kapital – kapitali themeltar (shoqëria B) 2,000,000 lekë

D Kapital – rezerva (shoqëria B) 2,300,000 lekë

K Aktiv – Investimi në shoqërine B (shoqëria A) 5,900,000 lekë

(c)

Emri i mirë = 5,900,000 lekë (kostoja e blerjes) – 5,100,000 lekë d)

(vlera e drejtë në datën e blerjes e aktiveve neto të shoqërisë B). (d)

5,100,000 lekë vlera e drejtë në datën e blerjes e aktiveve të shoqerise B = 3,300,000 lekë ndërtesat dhe aktive të tjera afatgjata materiale + 400,000 lekë lista e klientit

+ 600,000 lekë inventari + 250,000 lekë llogari të arkëtueshme + 700,000 lekë para – 150,000 lekë llogari të pagueshme.

Shembull 30

Shoqëria A bleu të gjitha interesat e kapitalit të shoqërisë B më 1 janar 2011. Shoqëria B është një shoqëri prodhuese që e ka selinë në qendër të qytetit dhe impiantin e

prodhimit në një zonë industriale. Para datës së blerjes, shoqëria B kishte vendosur t‘i mbyllte ambientet e zyrave qendrore dhe ta lëvizte personelin dhe funksionin e

zyrës qendrore tek vendi i prodhimit ku ka një hapësirë të tepërt për zyra. Shoqëria B e kishte lajmëruar stafin në lidhje me këto plane, duke përfshirë dhënien e njoftimit

për ata anëtarë të stafit punësimi i të cilëve do të përfundonte kur të kryhej lëvizja, dhe i ishte drejtuar një agjencie për të nxjerrë në shitje ambientet në qendër të qytetit

para ardhjes së shoqërisë A. Kostoja e mbylljes së zyrave të shoqërisë B pritet të jetë 100,000 lekë. Emri i mirë është 1,000,000 lekë nëse këto kosto ristrukturimi nuk do

të pasqyrohen në llogaritje dhe do të ishte 1,100,000 lekë nëse në aktivet neto të identifikueshme të blera përfshihet një provizion për kostot e ristrukturimit.

Sa duhet të jetë emri i mirë?

Për shkak se shoqëria B ka patur, në datën e blerjes, një detyrim ekzistues për ristrukturimin, shoqëria A, kur përcakton vlerën e drejtë të aktiveve neto të

identifikueshme të blera tek shoqëria B, duhet të përfshijë provizionin për ristrukturimin (një detyrim i njohur). Për këtë arsye, emri i mirë që krijohet nga kombinimi i

biznesit do të jetë 1,100,000 lekë.

Shembulli 31

Shoqëria A bleu të gjitha interesat e kapitalit të shoqërisë B më 1 janar 2011. Si pjesë e planeve të blerjes, shoqëria A vendosi të punësojë konsulentë të jashtëm për të

identifikuar qëllimet dhe strategjitë e ardhshme korporative për strukturën e saj organizative.

Duhet që shoqëria të përfshijë provizion për kostot e konsulentëve?

Në përcaktimin e vlerës së drejtë të aktiveve neto të identifikueshme të blera tek shoqëria B, shoqëria A nuk do të përfshijë asnjë provizion lidhur me këto kosto për

shkak se, në datën e blerjes, shoqëria B nuk ka një detyrim ekzistues për këtë shpenzim. Kostot e konsulentëve nuk janë pjesë e asaj që është blerë; ato janë të shkaktuar

si pasojë e kombinimit të biznesit por nuk përbëjnë pjesë të kombinimit në vetvete.

Shembuj ilustrues për paragrafin 32

Shembulli 32

Shoqëria A bleu të gjitha interesat e kapitalit të shoqërisë B. Në datën e blerjes, shoqëria B ishte paditur nga një palë e tretë. Shoqëria A nuk është në gjendje të masë në

mënyrë besueshme shumën e kërkuar në këtë padi.

Duke qenë se provizioni për detyrimin e kushtëzuar nuk mund të matet në mënyrë të besueshme, në kontabilitet nuk njihet asnjë detyrim për kombinimin e biznesit. Për

këtë arsye, efekti në shumën e njohur si emër i mirë ose në shumën e tejkalimit të kostos së interesit të blerësit në vlerën e drejtë neto të aktiveve të identifikueshme, të

detyrimeve dhe detyrimeve të kushtezuara të shoqërisë së blerë, është se emri i mirë do të jetë më i vogël. Shoqëria A duhet të përfshijë në shënimet shpjeguese faktin se

nuk është marrë parasysh asnjë shumë në lidhje me këtë detyrim të kushtëzuar, duke qenë se një shume e tillë nuk mund të matet në mënyrë të besueshme.

Shembulli 33

Shoqëria A bleu të gjitha interesat e kapitalit të shoqërisë B në maj 2010. Në datën e blerjes, shoqëria B ishte paditur nga një palë e tretë për shkeljen e kontratës. Një

provizion prej 100,000 lekë njihet në datën e blerjes. Më 31 dhjetor 2011 shoqëria A e rivlerëson pretendimin e padisë. Drejtimi tani beson se zgjidhja është e

mundshme. Shuma e nevojshme për të zgjidhur çështjen e padisë është vlerësuar 180,000 lekë.

Në rastin e detyrimeve të kushtëzuara të konstatuara në një kombinim biznesi, kriteri i vetëm që duhet të përmbushet për njohjen e veçantë në një kombinim biznesi

është besueshmëria e matjes. Për këtë arsye, detyrimi i mundshëm njihet me vlerën e drejtë në datën e blerjes prej 100,000 lekë si rezultat i kombinimit të

biznesit, edhe pse me shumë gjasa shoqëria B nuk do t‘i duhej t‘i transferonte përfitimet ekonomike për një zgjidhje të mundshme në të ardhmen.

Më 31 dhjetor 2011 detyrimi duhet të matet në pasqyrat financiare të konsoliduara me 180,000 lekë (duke qenë se kjo është më e lartë se shuma fillestare e njohur në

kohën e kombinimit të biznesit). Rritja e provizionit prej 80,000 lekë ngarkohet në fitimin ose humbjen e periudhës. Në pasqyrat financiare individuale të shoqërisë B

detyrimi njihet për herë të parë më 31 dhjetor 2011 dhe matet me 180,000 lekë.

Shembulli 34

Më 1 janar 2005, shoqëria A bleu 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 30,000,000 lekë. Vlera e drejtë e aktiveve të

identifikueshem të blera të shoqërisë B dhe detyrimeve të konstatuara është si më poshtë (nuk ka detyrime të kushtëzuara):

lekë

Pajisje 20,000,000

Inventar 10,000,000

Llogari të arkëtueshme 7,000 ,000

Patenta 8,000,000

Vlera e drejtë e aktiveve të blera 45,000,000

Minus: Llogaritë e pagueshme në vlerën e drejtë (18,000,000)

Vlera e drejtë e aktiveve të identifikueshme të blera 27,000,000

Shoqëria A duhet të njohë një emër të mirë prej 3,000,000 lekë.

[Llogaritja: 3,000,000 lekë = 30,000,000 lekë (kostoja e kombinimit të biznesit) minus 27,000,000 lekë (aktivet neto të identifikueshme me vlerën e drejtë në datën e

blerjes).

Shembulli 35

Faktet janë të njëjta si në shembullin 34. Por, në këtë rast shoqëria A bleu 80 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 24,000,000

lekë. Shoqëria A duhet të njohë një emër të mirë prej 2,400,000 lekë.

[Llogaritja: 2,400,000 lekë = 24,000,000 lekë (kostoja e kombinimit të biznesit) minus 21,600,000 lekë (interesi i shoqërisë A në aktivet neto me vlerën e drejtë në datën

e blerjes, d.m.th. 80 përqind × 27,000,000 lekë).

Shembulli 36

Më 1 janar 2005, shoqëria A bleu 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 1,500,000 lekë. Në datën e blerjes, pasqyra e

pozicionit financiar të shoqërisë B dhe vlerat e drejta të aktiveve dhe detyrimeve të shoqërisë B jane si më poshtë:

Vlera kontabël Vlera e drejtë

lekë lekë

Aktive afatgjata

Tokë 300,000 500,000

Pajisje, neto 500,000 550,000

800,000 1,050,000

Aktivet afatshkurtra

Inventari 200,000 250,000

Para 100,000 100,000

300,000 350,000

Totali i aktiveve 1,100,000 1,400,000

Detyrimet dhe kapitali

Kapitali

Kapitali themeltar 400,000

Fitimi i pashpërndarë 260,000

Kapitali total 660,000

Detyrime afatgjata

Provizione (afatgjata) 150,000 170,000

150,000 170,000


Llogari të pagueshme 250,000 250,000

Detyrime tatimore afatshkurtra 40,000 40,000

290,000 290,000

\

Totali i detyrimeve 440,000 460,000

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 1,100,000

Shoqëria A duhet të njohë një emër të mirë prej 560,000 lekë.

[Llogaritja: 560,000 lekë= 1,500,000 Lekë (kostoja e kombinimit të biznesit) minus 940,000 lekë (aktive neto të shoqërisë B me vlerën e drejtë në datën e blerjes, d.m.th.

1,400,000 lekë aktive me vlerën e drejtë minus 460,000 lekë detyrime me vlerën e drejtë).

Shembulli 37

Më 1 janar 2005 shoqëria A bleu 100 përqind të interesave të kapitalit të shoqërisë B në këmbim të një shume prej 25,000,000 lekë. Vlera e drejtë e aktive të

identifikueshme të shoqërisë B, e detyrimeve dhe detyrimeve të kushtëzuara u matën si më poshtë:

lekë

Pajisje 20,000,000

Inventar 10,000,000

Llogari të arkëtueshme 7,000,000

Patenta 8,000,000

Vlera e drejtë e aktiveve të blera 45,000,000

Llogaritë e pagueshme në vlerën e drejtë (16,000,000)

Detyrime të mundshme (2,000,000)

Aktive neto të blera me vlerën e drejtë 27,000,000

Llogaritja e "emrit të mirë" krijon një tejkalim prej 2,000,000 lekë. Kjo llogaritet si 27,000,000 lekë aktive neto të identifikueshme me vlerën e drejtë në datën e blerjes

minus 25,000,000 lekë kostoja e kombinimit të biznesit.

Shoqëria A rivlerëson vlerën e drejtë e secilit prej aktiveve të identifikueshme, detyrimeve dhe detyrimeve të kushtëzuara dhe arrin në përfundimin se vlera e drejtë e

pajisjeve është 19,800,000 lekë, dhe jo 20,000,000 lekë. Llogaritja e rishikuar e"emrit të mirë" krijon një tejkalim prej 1.800.000 lekë. Kjo llogaritet si diferenca midis

26,800,000 lekë aktive neto të identifikueshme me vlerën e drejtë në datën e blerjes (e riparë) minus 25,000,000 lekë kostoja e kombinimit të biznesit. Shoqëria A njeh

menjëherë tejkalimin prej 1,800,000 lekë si të ardhur në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve.


Shembulli 37

Njësia ekonomike B ka një degë, njësinë ekonomike C. Shoqëria mëmë përfundimtare e njësisë ekonomike B është njësia ekonomike A. Njësitë ekonomike A, B dhe C

nuk kanë përgjëgjësi publike. Njësitë ekonomike A, B dhe C përgatisin pasqyra financiare me qëllim të përgjithshëm; Njësitë ekonomike B dhe C veprojnë në këtë

mënyrë në përputhje me SKK-të, ndërsa njësia ekonomike A paraqet pasqyra financiare të konsoliduara, në përputhje me Parimet Përgjithësisht të Pranuara të

Kontabilitet në vend (d.m.th. një PPPK e kërkuar ose e lejuar në juridiksionin në të cilin raporton njësia ekonomike).

Si duhet t’i paraqesë njësia ekonomike B pasqyrat e saj financare?

Njësia ekonomike B duhet t‘i paraqesë pasqyrat e konsoliduara financiare në përputhje me SKK-të, sepse njësia ekonomike A (shoqëria mëmë përfundimtare) nuk

përgatit pasqyra të konsoliduara financiare me qëllim të përgjithëm në përputhje me SKK-të.

Shembulli 38

Njësia ekonomike B ka një degë, njësinë ekonomike C. Njësia ekonomike B zotërohet nga njësia ekonomike A. Njësia ekonomike A nuk përgatit pasqyra financiare

sepse në juridiksionin në të cilin është regjistruar dhe vepron nuk kërkohet përgatitja e pasqyrave financiare.


Njësia ekonomike B duhet të paraqesë pasqyra financiare të konsoliduara në përputhje me SKK-të, sepse ajo nuk ka një shoqëri mëmë (shoqëri mëmë përfundimtare) që

përgatit pasqyra financiare të konsoliduara me qëllim të përgjithshëm në përputhje SKK-të.

Shembulli 39

Njësia ekonomike B ka një degë, njësinë ekonomike C. Shoqëria mëmë përfundimtare e njësisë ekonomike B është njësia ekonomike A. Njësitë ekonomike A, B dhe C

nuk kanë përgjegjësi publike. Ato përgatisin pasqyra financiare me qëllim të përgjithshëm në përputhje me SKK-të. Si rrjedhojë, njësia ekonomike A paraqet pasqyra

financiare të konsoliduara.


Njësia ekonomike B nuk duhet të paraqesë pasqyra financiare të konsoliduara, sepse njësia ekonomike A, shoqëria mëmë përfundimtare, paraqet pasqyra financiare të

konsoliduara me qëllim të përgjithshëm në përputhje me SKK-të.

Shembulli 40

Faktet janë të njëjta si në shembullin 39. Por, në këtë shembull, njësia ekonomike A ka përgjegjësi publike dhe për këtë arsye nuk mund t‘i zbatojë SKK-të; në vend të

tyre ajo zbaton SNRF-të e plota. Në përputhje me këtë, njësia ekonomike A përgatit pasqyra financiare të konsoliduara me qëllim të përgjithshëm në përputhje me

SNRF-të e plota.


Njësia ekonomike B nuk duhet të paraqesë pasqyra financiare të konsoliduara, sepse njësia ekonomike A, shoqëria mëmë përfundimtare, paraqet pasqyra financiare të

konsoliduara me qëllim të përgjithshëm në përputhje me SNRF-të e plota.

Shembulli 41

Njësia ekonomike A zotëron të gjitha aksionet e zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike B. Të gjitha aksionet e zakonshme të njësisë ekonomike B mbartin të

drejta të barabarta vote.

Çfarë është njësia ekonomike A?

Njësia ekonomike A ka kontroll mbi më shumë se gjysmën e fuqisë votuese të njësisë ekonomike B dhe, në mungesë të evidencës për të kundërtën, njësia ekonomike A

kontrollon njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike A është shoqëria mëmë e njësisë ekonomike B (degë e saj).

Shembulli 42

Njësia ekonomike A zotëron 60 përqind të aksioneve të zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike B. Të gjitha aksionet e zakonshme të njësisë ekonomike B

mbartin të drejta të barabarta vote.


Njësia ekonomike A ka kontroll mbi më shumë se gjysmën e fuqisë votuese të njësisë ekonomike B dhe, në mungesë të evidencës për të kundërtën, njësia ekonomike A

kontrollon njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike A është shoqëria mëmë e njësisë ekonomike B (degë e saj).

Shembulli 43

Njësia ekonomike A zotëron 60 përqind të aksioneve të zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike B zotëron 70 përqind të aksioneve të

zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike C. Të gjitha aksionet e zakonshme në të dyja njësitë ekonomike mbartin të drejta të barabarta vote.


Njësia ekonomike B ka kontroll mbi më shumë se gjysmën e fuqisë votuese të njësisë ekonomike C dhe, në mungesë të evidencës për të kundërtën, njësia ekonomike B

kontrollon njësinë ekonomike C. Njësia ekonomike B është shoqëria mëmë e njësisë ekonomike C (degë e saj). Njësia ekonomike A ka kontroll të drejpërdrejtë mbi më

shumë se gjysmën e fuqisë votuese të njësisë ekonomike B dhe kontroll jo të drejpërdrejtë mbi njësinë ekonomike C nëpërmjet degës së saj, njësisë ekonomike B. Në

mungesë të evidencës për të kundërtën, njësia ekonomike A kontrollon njësitë ekonomike B dhe C. Njësia ekonomike A është shoqëria mëmë e njësisë ekonomike B dhe

shoqëria mëmë përfundimtare e njësisë ekonomike C. Njësitë ekonomike B dhe C janë degë të njësisë ekonomike A.

Shembulli 44

Njësia ekonomike A zotëron 40 përqind të aksioneve të zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike B. Qeveria e vendit në të cilin njësitë ekonomike A dhe B

janë të regjistruara dhe veprojnë i ka dhënë njësisë ekonomike A me ligj të drejtën ekskluzive për të përcaktuar politikat financiare dhe operacionale të njësisë

ekonomike B.


Njësia ekonomike A ka kontroll mbi njësinë ekonomike B sepse ajo ka fuqinë për të drejtuar politikat financiare dhe operacionale të njësisë ekonomike B. Njësia

ekonomike A është shoqëria mëmë e njësisë ekonomike B (degë e saj).

Shembulli 45

Njësia ekonomike A zotëron 65 përqind të aksioneve të zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike B është vënë nën administrim dhe

gjykata ka emëruar një palë të tretë për të drejtuar njësinë ekonomike B.


Pavarësisht faktit që njësia ekonomike A zotëron më shumë se 50 përqind të aksioneve të njësisë ekonomike B, ajo nuk e kontrollon atë për shkak të emërimit të një

administratori nga gjykata për njësinë ekonomike B. Para se të vihej nën administrim, njësia ekonomike B ka qenë e kontrolluar nga njësia ekonomike A (në mungesë të

evidencave për të kundërtën) dhe njësia ekonomike B ka qenë një degë e njësisë ekonomike A deri në atë moment.

Shembulli 46

Njësia ekonomike A zotëron 30 përqind të aksioneve të zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike A zotëron gjithashtu opsione aktualisht

të ushtrueshme për të blerë aksione në njësinë ekonomike B që, nëse ushtrohen, do të rrisin numrin e votave të njësisë ekonomike A në njësinë ekonomike B në 70

përqind.


Njësia ekonomike A ka kompetencën për të kontrolluar më shumë se gjysmën e fuqisë votuese të njësisë ekonomike B (d.m.th. 70 përqind), sepse në çdo moment ajo

mund të zgjedhë të ushtrojë opsionet. Në mungesë të evidencës për të kundërtën, njësia ekonomike A kontrollon njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike A është

shoqëria mëmë e njësisë ekonomike B (degë e saj).

Shembulli 47

Njësia ekonomike A prodhon mjete motorike. Ajo ka dy degë - njëra ofron shërbime për ndërtimin e urave dhe tjetra është një furrë buke.

Cilat njësi ekonomike duhet të konsolidojë njësia ekonomike A?

Njësia ekonomike A duhet të konsolidojë të dyja degët e saj, si atë që merret me ndërtimin urave, ashtu edhe degën e furrës së bukës me aktivitetet e saj të prodhimit të

mjeteve motorike në pasqyrat financiare të konsoliduara.

Shembulli 48

Njësia ekonomike A ushtron aktivitetin e saj në vendin X. Ajo zotëron të gjitha aksionet e zakonshme me të drejtë vote në njësinë ekonomike B dhe e kontrollon këtë

njësi. Njësia ekonomike B ushtron aktivitetin e saj në vendin Z. Vendi Z ka rregulla për kontrollin e këmbimit valutor që kufizojnë riatdhesimin e fitimit për aksionerët e

huaj. Kufizimi limiton transferimin e parave apo aktiveve të tjera jashtë vendit në një maksimum prej 10 përqind të fitimeve të vitit.

Duhet që njësia ekonomike A të konsolidojë njësinë ekonomike B?

Njësia ekonomike A duhet të konsolidojë njësinë ekonomike B. Kufizimi për transferimin e parave nuk e mohon kontrollin e njësisë ekonomike A mbi degën e saj

(njësia B).

Shembuj ilustrues për paragrafi 44

Shembulli 49

Njësia ekonomike A, prodhues farmaceutik, themeloi një qendër kërkimore për sëmundjet virale në një universitet vendor. Njësia ekonomike A përcaktoi se qëllimi i

vetëm dhe i pandryshueshëm i qendrës kërkimore do të ishte kërkimi dhe zbulimi i vaksinave dhe kurave për viruset që shkaktojnë sëmundjet te njerëzit. Qendra

kërkimore zotërohet nga universiteti dhe ka një personel të përbërë nga virologët më të shquar. Të gjitha kostot për themelimin dhe drejtimin e qendrës kërkimore,

përfshirë të gjitha pajisjet, kostot e stafit dhe të materialeve, paguhen me të ardhurat e një granti nga njësia ekonomike A. Buxheti për qendrën kërkimore miratohet nga

njësia ekonomike A një vit më përpara.

Çfarë është qendra kërkimore dhe kush e zotëron atë?

Njësia ekonomike A përfiton nga qendra kërkimore si rezultat i lidhjes së saj me universitetin prestigjioz dhe nëpërmjet të drejtës ekskluzive për të patentuar vaksinat

dhe kurat e zbuluara në qendrën kërkimore. Qendra kërkimore është një 'njësi ekonomike me qëllim të veçantë' e kontrolluar nga njësia ekonomike A. Edhe pse njësia

ekonomike A nuk zotëron asnjë pjesë të kapitalit të qendrës kërkimore, ajo e kontrollon atë duke përcaktuar aktivitetet e qendrës dhe duke miratuar financimin e saj çdo

vit (d.m.th. duke përmbushur kriteret e kontrollit) dhe përfiton përmes së drejtës ekskluzive për patentimin e vaksinave dhe kurave të zbuluara në qendrën kërkimore

(d.m.th. duke përmbushur kriteret e përfitimit).


Shembulli 50

Më 31 dhjetor 2010 njësia ekonomike A bleu të gjitha aksionet e zakonshme të njësisë ekonomike B, të cilat mbartin të drejta votuese në asamblenë e përgjithshme të

aksionerëve, për një shumë prej 6,000 lekë dhe mori kontrollin e njësisë ekonomike B që nga ajo datë. Pasqyrat e pozicionit financiar të njësive ekonomike A dhe B në

datën e blerjes dhe vlerat e drejta të aktiveve dhe detyrimeve të njohura në pasqyrën e pozicionit financiar të njësisë ekonomike B ishin:

Njësia ekonomike A Njësia ekonomike B____

Vlera kontabël Vlera kontabël Vlera e drejtë

lekë lekë lekë

Aktive

Aktive afagjata

Ndërtesa dhe AAM të tjera 7,000 3,000 3,300

Investimi në njësinë ekonomike B 6,000 - -

13,000 3,000

Aktive afatshkurtra

Inventari 700 500 600

Llogari të arkëtueshme 300 250 250

Para 1,500 700 700

2,500 1,450

Totali i aktiveve 15,500 4,450


Kapitali

Kapitali themeltar 5,000 2,000

Fitime të pashpërndara 10,200 2,300

15,200 4,300

Detyrime afatshkrutra

Llogari të pagueshme 300 150 150

300 150

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 15,500 4,450

Pasqyra financiare e konsoliduar e njësisë ekonomike A më 31 dhjetor 2010 do të llogaritet si më poshtë:

Kolona (A) (B) (C) (D) (E)

Njësia Njësia Rregullimet e Konsoliduar

ekonomike A ekonomike B konsolidimit (d.m.th. Kolona B + Kolona C +Kolona D)

Vlera kontabel Vlera kontabel


Aktive

Aktive afatgjata

Emri i mirë 1,300 (a)

1,300

Ndërtesa dhe AAM të tjera 7,000 3,000 300 10,300

Investimi në njësinë ekonomike B 6,000 (6,000)

13,000 3,000 11,600

Aktive afatshkurtra

Inventar 700 500 100 1,300


Para 1,500 700 2,200

2,500 1,450 4,050

Totali i aktiveve 15,500 4,450 15,650


Kapitali

Kapitali themeltar 5,000 2,000 (2000) 5,000

Rezerva 10,200 2,300 (2,300) 10,200

Kapitali total 15,200 4,300 15,200



300 150 450

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 15,500 4,450 15,650


• Vendosjen së bashku të pasqyrës së pozicionit financiar të shoqërisë mëmë dhe degës së saj (kolonat B dhe C).

• Eliminimin e vlerës kontabël të investimit të shoqërisë mëmë në degë (sepse ajo zëvendësohet nga emri i mirë dhe vlera e drejtë e aktiveve, detyrimeve dhe

detyrimeve të kushtëzuara të blera) dhe kapitalin para blerjes të degës së re (sepse ky kapital nuk është fituar apo kontribuar nga grupi, por është pjesë e asaj që është

blerë) dhe njohjen e rregullimeve të vlerës së drejtë së bashku me emrin e mirë të krijuar me blerjen degës. Shihni rregullimet e konsolidimit të nevojshme për

përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2010 të paraqitura më poshtë (ato janë paraqitur në kolonën D më sipër):

Rregullimet e konsolidimit lekë lekë

D Aktiv—emri i mirë 1,300(a)

D Aktiv—ndërtesa dhe AAM të tjera 300

D Aktiv—inventari 100

D Kapitali—kapital themeltar (njësia ekonomike B) 2,000

D Kapitali—rezerva (njësia ekonomike B) 2,300

K Aktiv—investimi ne njësinë ekonomike B (Njësia A) 6,000 (a)

Llogaritjet e emrit të mirë:

6,000 lekë shuma e paguar minus 4,700 lekë (b)

vlera e drejtë në datën e blerjes të aktiveve neto të njësisë ekonomike B = 1,300 lekë emri i mirë. (b)

Llogaritjet e vlerës së drejtë të aktiveve neto të njësisë ekonomike B në datën e blerjes

4, 850 lekë vlera e drejtë e aktiveve të shoqërisë së blerë (njësia ekonomike B) në datën e blerjes (d.m.th. 3, 300 lekë ndërtesat dhe AAM të tjera + 600 lekë inventari +

250 lekë llogari të arkëtueshme + 700 lekë shuma e parave) minus 150 lekë vlera e drejtë e llogarive të pagueshme = 4,700 lekë vlera e drejtë e aktiveve neto të blera.

Shembulli 51

Faktet janë të njëjta me shembullin 50. Më 31 dhjetor 2011, d.m.th. një vit pasi njësia ekonomike A bleu njësinë ekonomike B, pasqyrat individuale të pozicionit

financiar dhe pasqyrat e të ardhurave përmbledhëse të të dy njësive ekonomike A dhe B janë:

Pasqyrat e pozicionit financiar më 31 dhjetor 2011:

Njësia ekonomike A Njësia ekonomike B

Vlera kontabël Vlera kontabël

lekë lekë

Aktive

Aktive afatgjata

Ndërtesa dhe AAM të tjera 6,500 2,750

Investimi në njësinë ekonomike B 6,000

12,500 2,750

Aktive afatshkurtra

Inventari 800 550

Llogari të arkëtueshme 380 300

Para 2,670 1,420

3,850 2,270

Totali aktiveve 16,350 5,020


Kapitali

Kapitali themeltar 5,000 2,000

Rezerva 11,000 2,850

16,000 4,850


Llogari te pagueshme 350 170

350 170

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 16,350 5,020

Pasqyra e të adhurave dhe shpenzimeve për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011:


lekë lekë

Të ardhura 3,000 1,900

Kostoja e shitjeve (1,800) (1,000)

Fitimi bruto 1,200 900

Shpenzime administrative (400) (350)

Fitimi i vitit 800 550

Shënim: Njësia ekonomike A nuk është në gjendje të bëjë një vlerësim të besueshëm të jetës së dobishme të emrit të mirë dhe rrjedhimisht, në përputhje me SKK 9, jeta

e dobishme supozohet të jetë dhjetë vjet. Njësia ekonomike A përdor metodën lineare të amortizimit për emrin e mirë. Rregullimi i vlerës së drejtë të ndërtesave dhe

AAM-ve të tjera është në lidhje me një ndërtese; të gjitha ndërtesat kanë një jetë të dobishme të mbetur të vlerësuar me 20 vjet nga 31 dhjetori 2010 dhe vlerat të mbetura

të vlerësuara zero. Njësia ekonomike A përdor metodën lineare për amortizimin e AAM-ve. I gjithë inventari i mbajtur nga njësia ekonomike B më 31 dhjetor 2010 është

shitur gjatë 2011.

Pasqyra e konsoliduar e të ardhurave përmbledhëse të njësisë ekonomike A për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 20X1 do të llogaritet si më poshtë:

Njësia Njësia Rregullime Të konsoliduara

ekonomike A ekonomike B të konsolidimit


Të ardhura 3,000 1,900 4,900

Kostoja e shitjeve (1,800) (1,000) (100)(a)

(2,900)

Fitimi bruto 1,200 900 2,000

Shpenzime administrative (400) (350) (145)(b)

(895)

Fitimi i vitit 800 550 1,105


• Bashkimin zë për zë të pasqyrës së të ardhurave të shoqërisë mëmë dhe degës së saj.

• Njohjen e rregullimeve të vlerës së drejtë dhe/ose amortizimin së bashku me amortizimin e emrit të mirë të krijuar me blerjen e degës (shihni rregullimet e konsolidimit

të nevojshme për përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2010 të paraqitura më poshtë).

Pasqyra e konsoliduar e pozcionit financiar të njësisë ekonomike A më 31 dhjetor 2011 do të llogaritet si më poshtë:

Njësia Njësia Rregullime të Të konsoliduara

ekonomike A ekonomike B konsolidimit



Aktive

Aktive afatgjata

Emri i mirë 1,170(c)

1,170

Ndërtesa dhe AAM të tjera 6,500 2,750 285(d)

9,535


12,500 2,750 10,705

Aktive afatshkurtra

Inventari 800 550 1,350


Para 2,670 1,420 4,090

3,850 2,270 6,120

Totali i aktiveve 16,350 5,020 16,825


Kapitali

Kapitali themeltar 5,000 2,000 (2,000) 5,000

Rezerva 11,000 2,850 (2,545)(e)

11,305

16,000 4,850 16,305



350 170 520



• Bashkimin zë për zë të pasqyrës së pozicionit financiar të shoqërisë mëmë dhe degës së saj (kolonat B dhe C).

• Eliminimin e vlerës kontabël të investimit të shoqërisë mëmë në degë (sepse ajo zëvendësohet nga emri i mirë dhe vlera e drejtë e aktiveve, detyrimeve dhe detyrimeve

të kushtëzuara të blera) dhe kapitalin para blerjes të degës (sepse ky kapital nuk është fituar apo kontribuar nga grupi, por është pjesë e asaj që është blerë) dhe njohjen

e rregullimeve të vlerës së drejtë së bashku me emrin e mirë të krijuar me blerjen e degës siç është rregulluar për të pasqyruar vitin e parë pas blerjes - shihni

rregullimet e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2010 dhe përdorimet përkatëse të paraqitura më poshtë):

Rregullimet e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2011 janë:

1. Përsëritja e rregullimit të konsolidimit në datën e blerjes për eliminimin e vlerës kontabël të investimit të shoqërisë mëmë në degën e saj me kapitalin në datën e

blerjes dhe për njohjen e rregullimeve në vlerën e drejtë dhe emrin e mirë që krijohet nga kombinimi i biznesit:

lekë lekë

D Aktiv—emri i mirë 1,300

D Aktiv—ndërtesa dhe AAM të tjera 300

D Aktiv—Inventari 100

D Kapitali—kapital themeltar (njësia ekonomike B) 2,000

D Kapitali—rezervat (njësia ekonomike B) 2,300

K Aktiv—Investimi në njësinë ekonomike B (Njësiaekonomike A) 6,000

2. Njohja e amortizimit të emrit të mirë dhe rregullimi i vlerës së drejtë në lidhje me ndërtesën e njësisë ekonomike B:

lekë lekë

D 2011—rezerva (shpenzime administrative) 145

K Aktiv—emri i mirë 130 (c)

K Aktiv—ndërtesa dhe AAM të tjera 15 (d)

3. Eleminimi i rregullimit të vlerës së drejtë të inventarit pas shitjes së të gjithë inventarit gjatë vitit:

lekë lekë

D 2011—rezerva (kostoja e shitjeve) 100

K Aktiv—inventari 100

(a)

Rregullimi i kostos së shitjeve:

100 lekë = rregullimi i vlerës së drejtë në lidhje me inventarin më 31 dhjetor 2010.

(b)

Rregullimi i shpenzimeve administrative:

145 lekë = Amortizimi i emrit të mirë 130 lekë (c)

+ amortizimi shtesë për ndërtesën 15 lekë (d)

Për thjeshtësi supozohet që amortizimi i emrit të mirë dhe amortizimi shtesë i ndërtesave rregullohet kundrejt shpenzimeve administrative.

(c)


Emri i mirë në datën e blerjes, 1,300 lekë, minus amortizimi i akumuluar, që këtë vit është amortizimi për një vit, 130 lekë (d.m.th. 1,300 lekë ÷ 10 vjet) = 1,170 lekë.

(d)

Llogaritjet e rregullimeve të konsolidimit të ndërtesës:

Rregullimi i vlerës së drejtë më 31 dhjetor 2010 në lidhje me ndërtesën e njësisë ekonomike B ishte 300 Lekë, që do të thotë se vlera kontabël në pasqyrat financiare të

njësisë ekonomike B më 31 dhjetor 2010 ishte 300 Lekë më e ulët se ajo e njohur në pasqyrën e konsoliduar të pozicionit financiar të grupit. Ndërtesa është amortizuar

për 20 vjet nga 31 dhjetori 2010. Kështu më 31 dhjetor 2011 rregullimi i nevojshëm në konsolidimin e pasqyrës së pozicionit financiar do të jetë 285 lekë, 300 Lekë ×

19/20 vjet jeta e dobishme e mbetur. Amortizimi shtesë i njohur në pasqyrën e konsoliduar të të ardhurave përmbledhëse është 15 Lekë (300 lekë x 1/20).

(e) Rregullimet e rezervave:

2,300 Lekë rregullimi në datën e blerjes (shihni shembullin 14) plus 130 lekë (c)

amortizimi i emrit të mirë plus 15 lekë(d)

amortizimi shtesë i ndërtesës plus 100 lekë (a)

vlera e drejtë e rregulluar në lidhje me inventarin = 2,545 lekë.

Shembulli 52

Njësia A bleu 90 përqind të kapitalit themeltar të njësisë B më 1 janar 2001 dhe që nga ajo datë e kontrollon njësinë ekonomike B. Supozojmë informacionin e

mëposhtëm në lidhje me njësinë B dhe supozojmë gjithashtu se po përgatiten pasqyrat financiare të grupit për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2004:

Nr Informacioni kontabël lekë

1. Vlera kontabël e aktiveve neto të identifikueshme të njësisë ekonomike B (d.m.th. vlera e drejtë) në pasqyrën e

konsoliduar të pozicionit financiar më 1 janar 2001 (data e blerjes).

1,000

2.

Rritja në vlerën kontabël të aktiveve neto të identifikueshme të njësisë ekonomike B në pasqyrën e konsoliduar të

pozicionit financiar nga 1 janar 2001 në 31 dhjetor 2003. 5,000

3.

Të ardhurat e njësisë ekonomike B të përfshira në pasqyrën e konsoliduar të të ardhurave për vitin e mbyllur më 31

dhjetor 2004 (periudha aktuale). Shënim: nuk ka ndryshime të tjera në vlerën kontabël të aktiveve neto të

identifikueshme të njësisë ekonomike B në pasqyrat e konsoliduara financiare gjatë 2004.

500

Vlera kontabël e aktiveve neto të identifikueshme të njësisë ekonomike në pasqyrën e konsoliduar të pozicionit financiar

më 31 dhjetor 2004. 6,500

Nuk është realizuar asnjë transaksion mes dy njësive ekonomike nga 2001 në 2004.

Interesi jokontrollues (IJK) mund të llogaritet në tre hapa:

Nr Hapat për llogaritjen e Interesit Jokontrollues lekë

1. Pjesa proporcionale e IJK-së në vlerat e drejta në datën e blerjes të aktiveve neto të identifikueshme të njësisë B (10

përqind × 1, 000). 100

2

Pjesa proporcionale e IJK-së në ndryshimin e vlerave kontabël të aktiveve neto (ose kapitalit) të degës (njësia B) në

pasqyrat financiare të konsoliduara nga data e blerjes deri në 31 dhjetor 2003

(10 përqind × 5,000 lekë).

500

3

Pjesa proporcionale e IJK-së në rritjen aktuale në vlerat kontabël të aktiveve neto (ose kapitalit) të degës (njësia B) në

pasqyrat financiare të konsoliduara — në këtë shembull rritja lidhet vetëm me shumën e fitimit te konsoliduar për 2004

lidhur me njësinë B (10 përqind × 500 lekë).

50

Totali 650

Ose: 10 përqind × 6, 500 lekë (vlera kontabël e aktiveve neto të identifikueshme të njësisë B në pasqyrën e konsoliduar të pozicionit financiar më 31 dhjetor 2004) = 650

lekë.

Shembulli 53

Faktet janë të njëjta me shembullin 50. Por, në këtë shembull, njësia ekonomika A blen vetëm 75 përqind të aksioneve të zakonshme me të drejtë vote në njësinë

ekonomike B, por sidoqoftë ajo siguron kontrollin e njësisë ekonomike B. Njësia ekonomike A paguan 4,500 lekë për aksionet.

Si llogaritet interesi jokontrollues?

Në këtë shembull, pasqyra e konsoliduar e pozicionit financiar po përgatitet në datën e blerjes. Për të llogaritur interesin jonkontrollues në datën e blerjes, është e

nevojshme të kryhet vetëm hapi i parë. Për rrjedhojë interesi jonkontrollues është: 25 përqind × vlera e drejtë e aktiveve neto të identifikueshme të njësisë ekonomike B

me vlerën e drejtë prej 4,700 lekë = 1,175 lekë. (Shihni shënimin (b) te Shembulli 14 për llogaritjen aktiveve neto të identifikueshme të njësisë ekonomike B në datën e

blerjes).

Pasqyra financiare e konsoliduar e njësisë ekonomike A më 31 dhjetor 2010 do të llogaritet si më poshtë:

Kolona: A B C D E

Njësia ekonomike A Njësia ekonomike B Rregullime të konsolidimit Të konsoliduara

(d.m.th. Kolona B + Kolona C + Kolona D)



Aktive

Aktive afatgjata

Emri i mirë 975(a)

975

Ndërtesa dhe AAM të tjera 7,000 3,000 300 10,300


11,500 3,000 11,275

Aktive afatshkurtra

Inventari 700 500 100 1,300


Para 3,000 700 3,700

4,000 1,450 5,550

Totali aktiveve 15,500 4,450 16,825


Kapitali që lidhet me zotëruesit e shoqërisë mëmë Kapitali themeltar 5,000 2,000 (2,000) 5,000

Rezerva 10,200 2,300 (2,300) 10,200

15,200 4,300 15,200

Interesi jokontrollues 1,175 1,175

15,200 4,300 16,375



300 150 450


Shënim: në këtë shembull teprica e parave të njësisë ekonomike A (dhe si rrjedhim edhe e grupit) është 1,500 lekë më e lartë se në shembullin 50 sepse, në këtë

shembull, njësia ekonomike A ka paguar 1,500 lekë më pak për të blerë njësinë ekonomike B (d.m.th. 6,000 lekë minus 4,500 lekë).


• Bashkimin zë për zë të pasqyrës së pozicionit financiar të shoqërisë mëmë dhe degës së saj (kolonat B dhe C).

• Eliminimin e vlerës kontabël të investimit të shoqërisë mëmë në degë (sepse ajo zëvendësohet nga emri i mirë dhe vlera e drejtë e aktiveve, detyrimeve dhe

detyrimeve të kushtëzuara të blera) dhe kapitalin para blerjes të degës (sepse ky kapital nuk është fituar apo kontribuar nga grupi, por është pjesë e asaj që është blerë)

dhe njohjen e rregullimeve të vlerës së drejtë së bashku me emrin e mirë të krijuar me blerjen degës - shihni rregullimet e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e

pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2010 të paraqitura më poshtë (ato janë paraqitur në kolonën D më lart):

• Njohjen e interesit jokontrollues në aktivet neto të njësisë ekonomike B në përputhje me SKK 3 - shihni rregullimet e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e

pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2010 të paraqitura më poshtë (ato janë paraqitur në kolonën D më lart).

Rregullimet e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara më 31 dhjetor 2010 janë:

lekë lekë

D Aktive —emri i mirë 975

D Aktive—ndërtesa dhe AAM të tjera 300

D Aktive—inventari 100

D Kapitali —kapitali themeltar (njësia ekonomike B) 2,000

D Kapitali —rezerva (njësia ekonomike B) 2,300

K Aktive—investimi në njësinë ekonomike B 4,500

K Kapitali —interesi jokontrollues 1,175

(a)


Shuma e paguar (4,500 lekë) minus pjesa e blerësit (75 përqind) në vlerën e drejtë në datën e blerjes të aktiveve neto të njësisë ekonomike B (75 përqind e 4,700 lekë) =

975 lekë emri i mirë. (Emri i mirë i njohur në pasqyrën e konsoliduar të pozicionit financiar ka të bëjë vetëm me pjesën që ka blerësi në degë; ajo nuk përfshin pjesën e

interesit jokontrollues. Shihni SKK 9). Për llogaritjet e vlerës së drejtë në datën e blerjes të aktiveve neto të njësisë ekonomike B shihni shënimin e shembullit 50 (b).

Shembulli 54

Njësia ekonomike A zotëron të gjithë kapitalin themeltar të njësisë ekonomike B dhe e kontrollon atë. Më 30 dhjetor 2011 njësia ekonomike A blen inventar nga njësia

ekonomike B për 1,000 lekë. Kostoja e inventarit për njësinë ekonomike B është 800 lekë. Si rrjedhim, bëhen regjistrimet e mëposhtme në ditar në regjistrat kontabël

individualë të secilës njësi (dhe pranë këtyrë regjistrimeve tregohen regjistrimet që do të ishin bërë në regjistrat kontabël të grupit nëse grupi do mbante një ditar).

Regjistrimet kontabël Regjistrimet kontabël

të njësisë ekonomike individuale të grupit (hipotetike)


Njësia ekonomike B

D Aktive—inventar 800 800

K Aktive—para 800 800

Njihet blerja e inventarit.

D Aktive—para 1,000

K Te ardhura—te ardhura nga shitja e mallrave 1,000

D Shpenzime—kosto e shitjes 800

K Aktiv—inventar 800

Njihet shitja e inventarit.

Njësia ekonomike A

D Aktive—inventar 1,000

K Aktive—para 1,000

Njihet blerja me para e inventarit nga njësia ekonomike B.

Më 31 dhjetor (në fund të periudhës së raportimit vjetor për grupin), asnjë pjesë e inventarit të blerë nga njësia ekonomike B nuk i është shitur palëve jashtë grupit nga

njësia ekonomike A.

Rregullimet e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e pasqyrave të konsoliduara financiare më 31 dhjetor 2011 janë:

lekë lekë

D Të ardhura — të ardhura nga shitja e mallrave 1,000

K Shpenzime — kostoja e shitjeve 800

K Aktive—inventar 200

Eleminohen efektet e transaksionit brenda grupit.

Rregullimi eliminon efektin e shitjes së inventarit brenda grupit. Nga perspektiva e grupit, duke qenë se asnjë palë e jashtme nuk është përfshirë në transaksion, në

pasqyrat financiare të konsoliduara nuk njihet asnjë shitje.

Shembulli 55

Njësia ekonomike A zotëron të gjithë kapitalin themeltar të njësisë ekonomike B dhe e kontrollon atë. Gjatë 2012 (periudha aktuale financiare), njësia ekonomike A i jep

me qira një hapësirë zyrash njësisë ekonomike B në këmbim të së cilës kjo e fundit i paguan 100 lekë njësisë ekonomike A. Regjistrimet në ditar për qiranë të bëra nga

njësia ekonomike A dhe njësia ekonomike B në regjistrat kontabël individualë për 2012 janë:

lekë lekë

Njësia ekonomike A

D Aktive—para 100

K Të ardhura—qira operacionale 100

Njihen të ardhurat nga qiraja të arkëtuara me para në dorë.

lekë lekë

Njësia ekonomike B

D Shpenzime—qira operacionale 100

K Aktive—para 100

Njihet qiraja e paguar me para në dorë.

Këto veprime janë brenda grupit dhe nuk përfshijnë një palë të tretë. Në përputhje me këtë, rregullimet e e konsolidimit të nevojshme për përgatitjen e pasqyrave

financiare të konsoliduara të grupit janë:

lekë lekë

D Të ardhura—qira operacionale 100

K Shpenzime—qira operacionale 100

Eleminohen efektet e transaksionit brenda grupit.

Shembulli 56

Rregullat në fuqi në juridiksionet e veçanta në të cilat njësia ekonomike A dhe njësia ekonomike B kanë selitë e tyre e përcaktojnë fundin e vitit financiar më 31 dhjetor

për njësinë ekonomike A dhe më 31 mars për njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike B është një degë e zotëruar plotësisht nga njësia ekonomike A. Siç kërkohet nga

rregullat në fuqi, njësia ekonomike B përgatit pasqyrat financiare vjetore (d.m.th. pasqyrat financiare me qëllim të përgjithshëm), për vitin e mbyllur më 31 mars. Por,

informacioni financiar i njësisë ekonomike B duhet të konsolidohet me informacionin financiar të njësisë ekonomike A e për të përgatitur pasqyrat financiare të

konsoliduara të grupit. Pasqyrat financiare të konsoliduara janë për vitin e mbyllur më 31 dhjetor sepse njësia ekonomike A është shoqëria mëmë. Si rrjedhim, njësia

ekonomike B duhet të përgatisë (me përjashtim të rasteve nëse kjo është e pamundur) informacionin financiar për vitin deri më 31 dhjetor, përveç pasqyrave financiare

vjetore, dhe kjo mund të jetë thjesht në formën e një pakete raportimi të brendshëm për njësinë ekonomike A.

Shembulli 57

Njësia ekonomike A ka një degë të zotëruar plotësisht, njësinë ekonomike B. Njësia ekonomike A përdor metodën e kapitalit për të njohur investimet e saj në

pjesëmarrje. Njësia ekonomike B përdor modelin e kostos për pjesëmarrjet e saj. Duke supozuar se politika kontabël e grupit për investime të tilla përcakton përdorimin

e metodës së kapitalit, kur përgatiten pasqyrat financiare të konsoliduara të grupit, investimet në pjesëmarrje të njësisë ekonomike B duhet të maten duke përdorur

metodën e kapitalit. Kjo diferencë ndërmjet politikës së njësisë ekonomike B dhe asaj të grupit do të sjellë rregullime që do të bëhen me konsolidimin.

Shembulli 58

Njësia ekonomike A ka disa degë të zotëruara plotësisht përfshirë njësinë ekonomike B. Më 30 mars 2011 njësia ekonomike A ja shet të gjitha aksionet në njësinë

ekonomike B një pale të tretë të pavarur për 1,500 lekë.

Pasqyra e konsoliduar e pozicionit financiar të njësisë ekonomike A dhe vlera kontabël e grupit e aktiveve dhe detyrimeve të njësisë ekonomike B (d.m.th. shuma e

përfshirë në pasqyrën e konsoliduar të pozicionit financiar në lidhje me aktivet dhe detyrimet e njësisë ekonomike B) më 30 mars 2011 janë si më poshtë:

Të konsoliduara Vlera kontabël e grupit

e aktiveve dhe detyrimeve

të njësisë ekonomike B

lekë lekë

Aktive

Aktive afatgjata

Emri i mirë që krijohet nga blerja 90 90

e njësisë ekonomike B

Ndërtesa 1,620 670

1,710

Aktive afatshkurtra

Inventari 70 20

Llogari të arkëtueshme 850 450

Para 1,550 500

2,470

Totali aktiveve 4,180 1,730


Kapitali

Kapitali themeltar 800

Fitime të pashpërndara 2,030

2,830


Detyrime—llogari të pagueshme 1,350 450

1,350

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 4,180 450

Pasqyra e konsoliduar e pozicionit financiar të njësisë ekonomike A më 31 mars 2011 pas shitjes së degës:

Aktive

Aktive afatgjata

Ndërtesa 950

950

Aktive afatshkurtra

Inventari 50

Llogari të arkëtueshme 400

Para 2,550 (a)

3,000

Totali aktiveve 3,950

Detyrimet dhe kapitalit

Kapitali

Kapitali themeltar 800

Fitime të pashpërndara 2,250 (b)

3,050


detyrime—llogari të pagueshme 900

900

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 3,950

Kur shitet, vlera kontabël e të gjitha aktiveve dhe detyrimeve të lidhura me njësinë ekonomike B eleminohet nga pasqyra e konsoliduar e pozicionit financiar.

(a )

Shuma e parave para shitjes së njësisë ekonomike B, 1,550 lekë, minus shuma e parave të njësisë ekonomike B prej 500 lekë, plus të ardhurat prej 1,500 lekë nga

shitja e njësisë ekonomike B = shuma e parave prej 2,550 lekë. (b)

Të ardhurat nga shitja e njësisë ekonomike B, 1,500 lekë, minus aktivet neto të lidhura me njësinë ekonomike B prej 1,280 lekë = fitimi nga shitja e njësisë ekonomike

B prej 220 lekë.

Fitimet e pashpërndara para shitjes së njësisë ekonomike B prej 2,030 lekë + fitimi nga shitja e njësisë ekonomike B prej 220 lekë = fitime të pashpërndara prej 2,250

lekë.

Shembulli 59

Njësia ekonomike A zotëron 80 përqind të kapitalit themeltar të degës (njësia ekonomike B). Interesi jokontrollues prej 20 përqind do të paraqitej në pasqyrën e

konsoliduar të pozicionit financiar të grupit si më poshtë:

Ekstrakt nga pasqyra e e konsoliduar e pozicionit financiar të grupit nga njësia ekonomike A më 31 dhjetor 2012:

2012 2011

Kapitali i lidhur me zotëruesit e shoqërisë mëmë

Kapitali themeltar X X

Fitime të pashpërndara X X

X X

Interesi jokontrollues X X

Kapitali total X X

Shembulli 60

Njësia ekonomike A ka interesa prej 80 përqind në një degë, njësia ekonomike B. Totali i të ardhurave dhe fitimi ose humbja e lidhur me interesin jokontrollues prej 20

përqind mund të paraqitet në pasqyrën e konsoliduar të të ardhurave si më poshtë:

Pasqyra e konsoliduar e të ardhurave përmbledhëse të njësisë ekonomike A për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011:

2011 2010

Lekë Lekë

Të ardhura X X

Kostoja e shitjeve (X) (X)_

Fitimi bruto X X

Kostot e shpërndarjes (X) (X)

Shpenzime administrative (X) (X)

Fitimi para tatimit X X

Tatim fitimi (X) (X)_

Fitimi i vitit X X

Fitimi lidhur me:

Zotëruesit e shoqërisë mëmë X X


X X

Totali i të ardhurave lidhur me:

Zotëruesit e shoqërisë mëmë X X


X X_

Shembuj ilustrues për paragrafët 54 dhe 58

Shembulli 61

Individi X zotëron të gjithë kapitalin themeltar të njësive ekonomike A dhe B, të cilat ndodhen në vendin Y. Legjislacioni i vendit Y kërkon paraqitjen e pasqyrave

financiare të kombinuara. Njësitë ekonomike A dhe B janë themeluar më 31 dhjetor 2010. Në vitin financiar 2011, nuk është kryer asnjë transaksion ndërmjet njësive

ekonomike A dhe B.

Pasqyrat e pozicionit financiar të njësisë ekonomike A dhe njësisë ekonomike B më 31 dhjetor 20X1:


2011 2000 2011 2010


Aktive

Aktive afatgjata materiale - - 500 -

Inventari 350 - 200 -

Llogari të arkëtueshme 280 - - -

Para 400 100 680 300

Totali aktiveve 1,030 100 1,380 300

Detyrime

Llogari të pagueshme 300 - 700 -

Kapitali

Kapitali themeltar 100 100 300 300

Fitime të pashpërndara 630 - 380 -

Totali i detyrimeve dhe kapitalit 1,030 100 1,380 300

Pasqyrat e të ardhurave përmbledhëse dhe fitimeve të pashpërndara të njësisë ekonomike A dhe njësisë ekonomike B për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011 janë:


lekë lekë

Të ardhura 3,990 3,150

Kostoja e shitjeve (2,660) (2,320)

Fitimi bruto 1,330 830

Amortizimi (100)

Shpenzime të tjera (700) (350)


Fitime të pashpërndara të fillim të vitit - -

Fitime të pashpërndara në fund të vit 630 380

Pasqyrat e flukseve të parasë të njësisë ekonomike A dhe njësisë ekonomike B për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011:


lekë lekë

Flukset e parasë nga aktivitetet operacionale


Rregullimi për shpenzimet jomonetare:

Amortizimi i aktiveve afatgjata materiale 100

Ndryshimet në aktivet dhe detyrimet operacionale:

Rritja në llogaritë e arkëtueshme (280)

Rritja në inventar (350)

Rritja në llogaritë e pagueshme 300 100

Vlera e parave neto nga aktivitetet operacionale 300 380

Paraja dhe ekuivalentet e parasë në fillim 100 300

të vitit

Paraja dhe ekuivalentet e parasë në fund 400 680

të vitit

Shënim:

Aktivet afatgjata material në njësinë ekonomike B (600 lekë) janë blerë me kredi afatshkurtër. Kjo shumë ishte e papaguar më 31 dhjetor 2011.

Rritja në llogaritë e pagueshme për njësinë ekonomike B është rritja në llogaritë e pagueshme prej 700 lekë minus rritjen nga aktivet afatgjata materiale prej 600 lekë.


Shembuj ilustrues në lidhje me paraqitjen e kombinimit të bizneseve dhe konsolidimit të pasqyrave financiare si dhe shënimet përkatese shpjeguese jepen në Pasqyrat

Financiare Ilustruese tek SKK 2.

Standardet Kombëtare të Kontabilitetit të Përmirësuara SKK ...kkk.gov.al/foto/uploads/File/SKK udhezimet/09. SKK 9.pdf · intelektuale, personelin dhe aktivet materiale afatgjata

Documents