Top Banner
STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY
57

STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mar 01, 2019

Download

Documents

trinhxuyen
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

STABILIZATORY

CZYNNE

POSTAWY

Page 2: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy
Page 3: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU

Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy:

- warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kooczyny górnej

- do warstwy głębokiej należą mięśnie kręgosłupa

Page 4: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

MIĘŚNIE GRZBIETU GŁĘBOKIE• W skład tej grupy wchodzą mięśnie położone po

obu stronach kręgosłupa w rynience kolcowo –żebrowej, czyli między wyrostkami kolczystymi kręgów a kątami żeber i stanowią one właściwe mm grzbietu.

• Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej.

• Ze względu na wspólną czynnośd noszą nazwę: mięsieo prostownik grzbietu (musculus erector spinae).

Page 5: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

mięsieo prostownik grzbietu

Page 6: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

schemat mm grzbietu właściwych

3 m. półkolcowy szyi

4 m. półkolcowy głowy

6 m. biodrowo-żebrowy szyi

7 m. półkolcowy klatki piersiowej

9 m. biodrowo-żebrowy klatki

piersiowej

11 m. biodrowo-żebrowy lędźwi

17 m. wielodzielny

24 m. najdłuższy głowy

25 m. najdłuższy szyi

26 m. najdłuższy klatki piersiowej

Page 7: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięśnie długie grzbietu:biodrowo-żebrowy, najdłuższy

i kolcowy.

Mięśnie mają wspólny PP na kości biodrowej, więzadle krzyżowo-kolcowym, w. krzyżowo-biodrowym tylnym, w. nadkolcowym i blaszce powierzchownej powięzi piersiowo-lędźwiowej.

W górnej części okolicy lędźwiowej wspólna masa mięśniowa dzieli się na 3 podłużne pasma:1. boczne – m. biodrowo-żebrowy,2. pośrednie – m. najdłuższy,3. przyśrodkowe – m. kolcowy.

Każde z nich dzieli się na 3 części w zależności od okolicy, w której przebiega.

Page 8: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięśnie długie grzbietuMięsieo i jego części PP PK

m. biodrowo-żebrowy(m. iliocostalis)a) lędźwi,b) klatki piersiowej,c) szyi

wspólna masa mięśniowa, kąty żeber od III do XII

kąty żeber od I do XII, wyrostki poprzeczne kręgów od C4 do C6

m. najdłuższy (m. longissimus)a) klatki piersiowej,b) szyi,c) głowy

wspólna masa mięśniowa, wyrostki poprzeczne kręgów od Th1 do Th12 i od C3 do C7

wyrostki żebrowe i dodatkowe kręgów lędźwiowych, poprzeczne kręgów od Th1 do Th12 i od C2 do C6 , żebra od III do X, wyrostek sutkowaty kości skroniowej

m. kolcowy(m. spinalis)a) klatki piersiowej,b) szyi,c) głowy

wyrostki kolczyste kręgów L1 - L2, Th10 -Th12 , Th1-Th2

i dolnych kręgów szyjnych

wyrostki kolczyste kręgów od Th2 do Th8 i od C2 do C4, guzowatośd potyliczna zewnętrzna

Page 9: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięsieo poprzeczno-kolcowy(m. transversospinalis)

Jest to szereg drobnych mięśni biegnących od wyrostków poprzecznych w górę i do linii środkowej.

Składają się na niego 3 grupy mięśni:1. m. półkolcowy,2. m. wielodzielny,3. mm skręcające

Page 10: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięsieo poprzeczno-kolcowyMięsieo i jego części PP PK

m. półkolcowy(m. semispinalis)a) klatki piersiowej,b) szyi,c) głowy

wyrostki poprzeczne kręgów od Th1 do Th10 i od C4 do C6

wyrostki kolczyste kręgów od Th1 do Th4 i od C2 do C6, łuska kości potylicznej

m. wielodzielny (m. multifidus)

kośd krzyżowa, kośd miedniczna, więzadła krzyżowo-biodrowe tylne i krzyżowo-kolcowe, wyrostki suteczkowate kręgów L, poprzeczne kręgów Th i stawowe kręgów od C5 do C7

wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych, piersiowych i szyjnych

mm skręcające (mm rotatores)a) lędźwi,b) klatki piersiowej,c) szyi

wyrostki poprzeczne kręgów

podstawy wyrostków kolczystych kręgów położonych wyżej

Page 11: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięśnie krótkie grzbietu(międzykręgowe)

Są to drobne mięśnie przyczepiające się do sąsiadujących ze sobą kręgów.

Należą do nich

mm międzykolcowe

i międzypoprzeczne. mm międzypoprzeczne

Page 12: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięśnie krótkie grzbietu

Mięśnie i ich odcinki PP i PK

mm międzykolcowe(mm interspinales)a) lędźwi,b) klatki piersiowej,c) szyi

łączą wierzchołki wyrostków kolczystychsąsiadujących kręgów

mm międzypoprzeczne(mm intertransversarii)a) lędźwi,b) klatki piersiowej (tylko w dolnej części)c) szyi

łączą wyrostki żebrowe i dodatkowe z suteczkowatymi kręgów lędźwiowych, wyrostki poprzeczne dolnych kręgów piersiowych oraz guzki przednie i tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych

Page 13: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Czynnośd mięśni głębokich grzbietu

• Mięśnie te stanowią zespół prostujący kręgosłup –

przyczyniają się do utrzymywania pionowej postawy

ciała. Działając jednostronnie zginają kręgosłup

w swoją stronę.

• Mięśnie posiadające skośny przebieg włókien

obracają kręgosłup w swoją stronę lub przeciwną

(w zależności od przyczepów):

mm płatowate głowy i szyi obracają głowę

w swoją stronę,

m. poprzeczno-kolcowy obraca klatkę piersiową,

szyję i głowę w stronę przeciwną.

Page 14: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

POWIĄZANIA

OBRĘCZY KOOCZYNY GÓRNEJ

Z KLATKĄ PIERSIOWĄ

I KRĘGOSŁUPEM ODCINKA

PIERSIOWEGO

Page 15: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE

W tej grupie znajdują się mięśnie rozpoczynające się na kręgosłupie:

- mięśnie kolcowo-ramienne (związane z kooczyną górną)

- mięśnie kolcowo-żebrowe (związane z żebrami)

Page 16: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

mm kolcowo - ramienne

W skład tej grupy wchodzą mięśnie:

- m. czworoboczny grzbietu - m. najszerszy grzbietu - m. równoległoboczny - m. dźwigacz łopatki

Z punktu widzenia postępowania korekcyjnego mięśnie te mają duże znaczenie ze względu na ich funkcję stabilizacyjną w stosunku do obręczy kooczyny górnej.

Page 17: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

OBRĘCZ KOOCZYNY GÓRNEJ

• Kooczyna górna jest połączona z kośdcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki.

• W tym połączeniu znajdują się trzy stawy:1. mostkowo – obojczykowy,2. barkowo – obojczykowy,3. ramienny.

• Określeniem klinicznym powyższych stawów jest staw barkowy.

Położenie łopatki w dużej mierze zależy od napięd mięśni ustalających ją, a także od zakresu ruchu w stawie barkowym.

Page 18: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

STAW RAMIENNY

Należy do największych stawów kooczyny górnej. Jest stawem kulistym, wieloosiowym, 30 swobody ruchu.

Stabilizatorami biernymi są w nim m.in.: więzadło kruczo –ramienne i więzadła obrąbkowo – ramienne.

Elementem uzupełniającym, poprawiającym stabilizację stawu jest obrąbek stawowy, który zwiększa głębokośd panewki o ok. 50%.

w. kruczo - barkowe

w. kruczo - ramienne

ww obrąbkowo - ramienne

Page 19: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

MOŻLIWOŚCI RUCHOWE STAWU RAMIENNEGO I ICH ZAKRESY FIZJOLOGICZNE

Zasadnicze ruchy odbywają się wokół osi:

• poprzecznej w płaszczyźnie strzałkowej -zginanie i prostowanie. Cały zakres ruchu wynosi ok. 1150

• strzałkowej w płaszczyźnie czołowej –odwodzenie i przywodzenie. Odwodzenie prosto w bok: ok. 750, skośnie w bok i ku przodowi: ok. 90 – 1000

• podłużnej (oś długa kości, własna) kości ramiennej –obrót na zewnątrz (supinacja): ok. 1100 i obrót do wewnątrz (pronacja): ok. 500

Page 20: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. czworoboczny (m. trapezius)

PP: kresa karkowa górna, guzowatośd potyliczna zewnętrzna, więzadło karkowe i wyrostki kolczyste kręgów od C7 do Th12

PK: koniec barkowy obojczyka, wyrostek barkowy i grzebieo łopatki, przyśrodkowy koniec grzebienia łopatki

Czynnośd: pociąganie barków ku górze i ku tyłowi, prostowanie odcinka szyjnego kręgosłupa, zbliżanie łopatek do kręgosłupa i obracanie ich kątem bocznym ku górze, a dolnym ku bokowi – bierze udział w odwodzeniu kooczyny górnej ponad poziom.

Jako całośd mięsieo ten ustala łopatkę unosząc ją, zbliżając do kręgosłupa i przyciskając do klatki piersiowej.

Page 21: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi)

PP: wyrostki kolczyste kręgów od Th7 do L5, grzebieo krzyżowy pośrodkowy, przyśrodkowa częśd grzebienia biodrowego, żebra od X do XII i kąt dolny łopatki

PK: grzebieo guzka mniejszego kości ramiennej

Czynnośd: obniża podniesione ramię, przywodzi ramię, pociąga ku tyłowi i obraca je do wewnątrz.

Przy ustalonych uniesionych kkgpociąga tułów ku górze, np. podczas podciągania się na linie.

Przy ustalonych i opuszczonych kkgnapinający się mięsieo uciska żebra i staje się mięśniem wydechowym („m. kaszlu”).

Page 22: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. równoległoboczny (m. rhomboideus)

PP: wyrostki kolczyste kręgów od C6 do Th4

PK: brzeg przyśrodkowy łopatki między grzebieniem a kątem dolnym

Czynnośd: pociąga łopatkę ku górze i do linii pośrodkowej tylnej

Page 23: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. dźwigacz łopatki (m. levator scapulae)

PP: guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów od C1 do C4

PK: kąt górny i górna częśd brzegu przyśrodkowego łopatki

Czynnośd: pociąga łopatkę ku górze i do linii pośrodkowej tylnej

Page 24: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Podział mięśni klatki piersiowej

Wyróżnia się trzy grupy mm klatki piersiowej:

• mięśnie powierzchowne,

• mięśnie głębokie,

• przepona

Page 25: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięśnie powierzchowne

Związane są ze szkieletem kooczyny górnej.

Warstwę tę tworzą:

• m. piersiowy większy,

• m. piersiowy mniejszy,

• m. zębaty przedni,

• m. podobojczykowy

Page 26: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. piersiowy większy( m. pectoralis major)

Zbudowany jest z trzech części (aktonów):

obojczykowej, PP: koniec mostkowy obojczyka,mostkowej, PP: mostek i żebra od I do V,brzusznej, PP: pochewka mięśnia prostego brzucha.

Włókna zbiegają się wachlarzowato w kierunku grzebienia guzka większego kości ramiennej, gdzie znajduje się PK.

Ze względu na rozległą linię przyczepu początkowego mięśnia jego części mogą działad antagonistycznie:cz. obojczykowa przywodzi ramię i ustala głowę kości ramiennej w stawie,cz. mostkowa przywodzi ramię, ale jej dolne włókna razem z częścią brzuszną przywodzą ramię i obniżają kośd ramienną.

Przy ustalonej klatce piersiowej cały mięsieo przywodzi ramię i pociąga je w przód.

Jeżeli ustalone jest ramię, np. w zwisie, to wynikiem skurczu mięśnia będzie pociągnięcie klatki piersiowej w górę.

Przy ustalonych ramionach, np. oparcie się o stół w pozycji stojącej, mięsieo może unosid żebra, w związku z tym pełni rolę pomocniczego mięśnia wdechowego .

Page 27: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. piersiowy mniejszy(m. pectoralis minor)

Jest położony pod m. piersiowym większym.

PP: zębami na trzonach żeber od III do V.

PK: wyrostek kruczy łopatki.Czynnośd:

przy ustalonej łopatce skurcz mięśnia powoduje unoszenie żeber– jest to pomocniczy mięsieo wdechowy.Przy ustalonych żebrach obniża bark lub ustala jego położenie w stosunku do klatki piersiowej.

Page 28: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. zębaty przedni(m. serratus anterior)

PP: mięsieo przyczepia się dziesięcioma zębami na żebrach od I do IX ( 2 przyczepy znajdują się na żebrze II).

PK: brzeg przyśrodkowy łopatki (od kąta górnego do kąta dolnego).

Czynnośd:częśd górna i środkowa mięśnia pociągają łopatkę ku bokowi, częśd dolna pociąga kąt dolny łopatki ku przodowi i obraca łopatkę kątem bocznym ku górze. W ten sposób mięsieo bierze udział w odwodzeniu kooczyny ponad poziom.Jeśli łopatka jest ustalona działa jako silny mięsieo wdechowy.Cały mięsieo przyciska łopatkę do klatki piersiowej.

Page 29: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. zębaty przedni(preparat)

Page 30: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. podobojczykowy(m. subclavius)

PP: przymostkowy koniec I żebra

PK: powierzchnia dolna kooca barkowego obojczyka

Czynnośd:mięsieo ten ustala obojczyk w stawie mostkowo-obojczykowym.

Page 31: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

OBRĘCZ MIEDNICZNA

JAKO OGNIWO ŁĄCZĄCE

KOOCZYNY DOLNE WOLNE

I ODCINEK LĘDŹWIOWY

KRĘGOSŁUPA

Page 32: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

OBRĘCZ MIEDNICZNA

Kooczyna dolna, podobnie jak górna, zbudowana jest z dwóch części:

• obręczy kooczyny dolnej,• części wolnej kooczyny.

Szkielet obręczy stanowią kości miedniczne będące kościozrostem 3 kości: biodrowej, kulszowej i łonowej.

Kooczyna dolna wolna połączona jest z obręczą za pomocą stawu biodrowego.

Page 33: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

MIEDNICA

• Stanowi pierścieo kostny, zbudowany z 2 kości miednicznych, kości krzyżowej i guzicznej.

• Górną częśd miednicy określa się jako miednicę większą, dolną – jako miednicę mniejszą.

• Właściwą jamę miednicy stanowi miednica mniejsza.

Page 34: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Miednica, stanowiąca sztywną strukturę, bierze udział w łaocuchu kinematycznym kooczyny dolnej dzięki ruchomym elementom. Są to:• staw biodrowy z układem stabilizatorów, zarówno biernych, jak i czynnych oraz • odcinek lędźwiowy kręgosłupa wraz z otaczającą go silną masą mięśniową, która wiąże go z klatką piersiową i miednicą.

Miednica pochylając się w przód i w tył na głowach kości udowych powiększa lub zmniejsza swój fizjologiczny kąt przodopochylenia, co jednocześnie powoduje zmiany wielkości lordozy lędźwiowej.

MIEDNICA c.d.

Page 35: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

POCHYLENIE MIEDNICY

W warunkach prawidłowych wielkośd kąta pochylenia miednicy waha się w zależności od wieku, płci i somatotypu.

Początkowo u dzieci jest on niewielki (miednica ustawiona jest prawie pionowo), natomiast w miarę wytwarzania się krzywizn fizjologicznych powiększa się.

U kobiet jest on większy i wynosi ok. 60 - 650, u mężczyzn ok. 50 - 550.

Odchylenia w granicach 150 zalicza się do fizjologicznych.

Page 36: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

POCHYLENIE MIEDNICY c.d.Zarówno powiększenie, jak i zmniejszenie kąta

przodopochylenia miednicy może stanowid przyczynę

lub następstwo patologicznych zmian kręgosłupa.

Istnieją różne teorie dotyczące stopnia udziału

poszczególnych grup mięśniowych w stabilizacji przednio

– tylnej, więc również przodopochylenia miednicy.

Najbardziej rozpowszechnioną i stosowaną

w praktyce gimnastyki korekcyjnej jest przyjęcie dwóch

zespołów mięśni, których długośd, napięcie i siła wpływa

na położenie miednicy i jej stabilizację.

Działanie tych zespołów należy rozpatrywad na tle ich

udziału w łaocuchach statodynamicznych całej postawy

i ogólnego zrównoważenia ciała danego osobnika.

Page 37: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

STAW BIODROWY

• Jest jednym z największych stawów organizmu, należy do stawów kulistych, wieloosiowych, 30 swobody ruchu .

• Główkę stawową tworzy głowa kości udowej (stanowi ona 2/3

kuli).

rąbek panewki

trzon kości biodrowej

więzadło głowy kości udowej

głowa kości udowej

trzon kości udowej

Page 38: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

STAW BIODROWY c.d.

Torebka jest wzmocniona przez silne więzadła hamującenadmierne ruchy kooczyny, pełnią rolę stabilizatorów biernych stawu:

• więzadło łonowo – udowe,• więzadło kulszowo – udowe,• więzadło biodrowo – udowe

w. biodrowo - udowe

w. łonowo - udowe

Page 39: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

STAW BIODROWY c.d.• Więzadło biodrowo – udowe: hamuje nadmierne prostowanie i obrót uda

na zewnątrz, a częśd boczna hamuje nadmierne przywodzenie kooczyny.• Więzadło łonowo – udowe: hamuje nadmierne odwodzenie i obrót uda na

zewnątrz.• Więzadło kulszowo – udowe: hamuje nadmierne prostowanie uda, obrót

do wewnątrz i przywodzenie.

w. krzyżowo - kolcowe

w. krzyżowo - guzowe

w. kulszowo - udowe

krętarz mniejszy

w. biodrowo - udowe

Page 40: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

RODZAJE RUCHÓW W STAWIE BIODROWYM

• Zginanie i prostowanie (wokół osi poprzecznej):- zginanie ok. 800, przy zgiętym kolanie ok. 900,- prostowanie ok. 150

• Odwodzenie i przywodzenie (wokół osi strzałkowej): ok. 400

Znaczne powiększenie zakresu ruchu następuje przy zgiętym udzie.

• Odwracanie i nawracanie (wokół osi długiej kooczyny dolnej):- odwracanie ok. 250,- nawracanie ok. 350. Przy zgięciu i odwiedzeniu uda zakresy ruchów powiększają się do ok. 400 i 600.

Page 41: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

STABILIZATORY CZYNNE MIEDNICY

W związku z tym, że za punkt stały u człowieka w pozycji spionizowanej należy przyjąd kooczyny dolne, w ustalaniu położenia miednicy biorą udział dwa zespoły mięśni:

• zwiększający swoim skurczem przodopochylenie miednicy: m. prosty uda, m. biodrowo – lędźwiowy, m. czworoboczny lędźwi i prostownik grzbietu odcinka L kręgosłupa;

• zmniejszający swoim skurczem przodopochylenie miednicy: m. pośladkowy wielki i zespół kulszowo – goleniowy (m. półścięgnisty, półbłoniasty i głowa długa m. dwugłowego uda) oraz m. przywodziciel wielki, m. pośladkowy średni, a także grupa mm brzucha, szczególnie m. prosty brzucha.

Page 42: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

MM ZWIĘKSZAJĄCE

PRZODOPOCHYLENIE

MIEDNICY

Page 43: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. czworogłowy uda(m. quadriceps femoris)

Jest to bardzo silny mięsieo, którego każda głowa stanowi oddzielnie rozpatrywaną jednostkę morfologiczną. W związku z tym w jego skład wchodzą następujące mięśnie:

• prosty uda (a),• obszerny pośredni (d),• obszerny przyśrodkowy (c),• obszerny boczny (b).

dcb a

c

Page 44: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

PP: kolec biodrowy przedni dolny, brzeg panewki i torebka stawu biodrowego, w dolnej części uda brzusiec przechodzi w silne ścięgno, na które składają się także mięśnie obszerne. Ścięgno łączy się z powierzchnią przednią rzepki, schodząc z jej wierzchołka przechodzi na goleo jako więzadło rzepki.PK: guzowatośd piszczelowa kości piszczelowej.

Czynnośd:dzięki przyczepowi początkowemu mięsieo

zgina staw biodrowy.Razem z pozostałymi głowami jest najważniejszym dla stawu kolanowego mięśniem chodu zarówno w terenie płaskim, jak również w czasie podchodzenia pod górę i schodzenia – pełni funkcję antygrawitacyjną i stabilizującą staw kolanowy.

m. prosty uda(m. rectus femoris)

Page 45: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięsieo biodrowo - lędźwiowy

m. lędźwiowy większy(m. psoas major)

PP: trzony kręgów Th 12 i od L1 do L4

oraz wyrostki poprzeczne wszystkich kręgów lędźwiowych (od L1 do L5).Mięsieo biegnie ku dołowi i bokowi, razem z m. biodrowym wychodzi na udo pod więzadłem pachwinowym. Ścięgna obu mięśni łączą się i przebiegają po przedniej ścianie torebki stawowej stawu biodrowego.

PK: krętarz mniejszy kości udowej.

Ze względu na wspólne ścięgno koocowe m. lędźwiowego większego

i m. biodrowego, noszą one nazwę m. biodrowo-lędźwiowego.

Page 46: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. biodrowy(m. iliacus)

PP: powierzchnia całego dołu biodrowego.

Czynnośd m. biodrowo-lędźwiowego:jest to najsilniejszy zginacz stawu biodrowego, obraca również udo na zewnątrz.

Ze względu na przyczepy położone na kręgosłupie, przy działaniu obustronnym zgina odcinek L kręgosłupa (pochylenie tułowia ku przodowi), kurcząc się jednostronnie może zginad kręgosłup ku bokowi.Przy ustalonym przyczepie koocowym, w pozycji leżenie tyłem, unosi tułów do siadu.

Page 47: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. czworoboczny lędźwi(m. quadratus lumborum)

Stanowi tylną ścianę brzucha. Jest to płaski mięsieo, rozpięty między XII żebrem a miednicą, złożony z dwóch warstw, których włókna krzyżują się ze sobą.

Warstwa przednia:PP: wyrostki poprzeczne od L2 do L5

PK: brzeg dolny XII żebraWarstwa tylna:

PP: tylna przyśrodkowa częśd grzebienia biodrowegoPK: wyrostki poprzeczne kręgów od L1 do L4

Czynnośd:• Skurcz obustronny mięśnia ustala odcinek lędźwiowy kręgosłupa.• Skurcz jednostronny obniża XII żebro i zgina kręgosłup w swoją stronę.

Page 48: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

MM ZMNIEJSZAJĄCE

PRZODOPOCHYLENIE

MIEDNICY

Page 49: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. pośladkowy wielki(m. gluteus maximus)

Jest bardzo silnym mięśniem, związanym z pionową postawą ciała. Leży na powierzchni tylnej miednicy i koocu górnym kości udowej.

PP: powięź piersiowo-lędźwiowa, kośd krzyżowa i przylegająca częśd kości biodrowej oraz więzadło krzyżowo-guzowe.PK: głównie guzowatośd pośladkowa kości udowej. Włókna części górnej przechodzą we włókna ścięgniste, które wplatają się w pasmo biodrowo-piszczelowe powięzi szerokiej uda.

Page 50: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

CZYNNOŚD M. POŚLADKOWEGO WIELKIEGO

Jego głównym zadaniem jest prostowanie stawu

biodrowego.

Mięsieo przykrywa od tyłu staw biodrowy

i w związku z tym częśd jego włókien biegnie powyżej osi

strzałkowej stawu, a druga częśd poniżej. Wynikiem takiego

położenia jest działanie mięśnia w płaszczyźnie czołowej :

włókna górne mięśnia odwodzą kooczynę,

a dolne przywodzą.

Dzięki skośnemu kierunkowi włókien, skurcz mięśnia

obraca kooczynę na zewnątrz.

Poprzez pasmo biodrowo-piszczelowe mięsieo ustala

staw kolanowy przy wyprostowanym kolanie.

Page 51: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. pośladkowy średni(m. gluteus medius)

Leży na powierzchni bocznej miednicy.PP: powierzchnia pośladkowa talerza kości biodrowej między kresą pośladkową przednią i tylną. Od strony bocznej rozpoczyna się także na powięzi przyczepiającej się do grzebienia biodrowego (jej dalszy ciąg stanowi pasmo biodrowo-piszczelowe).PK: krętarz większy kości udowej.

Czynnośd:przy ustalonej miednicy jest najsilniejszym

odwodzicielem uda. Ze względu na wachlarzowaty przebieg włókien częśd mięśnia położona jest do przodu od osi poprzecznej stawu (częśd przednia) i w związku z tym zgina staw biodrowy oraz obraca udo do wewnątrz. Natomiast częśd tylna (położona do tyłu od osi poprzecznej stawu) odpowiada za prostowanie i obrót uda na zewnątrz.

Częśd tylna jest silniejsza.

Page 52: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

MIĘŚNIE KULSZOWO - GOLENIOWE

PP: guz kulszowy,PK: ścięgno koocowe wchodzi

w skład gęsiej stopki.Czynnośd:

mięsieo prostuje staw biodrowy i zgina kolanowy. Przy zgiętym kolanie obraca goleo do wewnątrz.

mięsieo półścięgnisty (m. semitendinosus)

Page 53: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

mięsieo półbłoniasty (m. semimembranosus)

PP: guz kulszowy,PK: ścięgno koocowe dzieli się na trzy odnogi:

1. brzeg przedni kości piszczelowej,

2. kłykied przyśrodkowy kości piszczelowej,

3. zwija się ku bokowi i biegnie na tylnej powierzchni torebki stawu kolanowego jako więzadło podkolanowe skośne.

Czynnośd:mięsieo działa tak jak

m. półścięgnisty, ale znacznie silniej ze względu na większy przekrój fizjologiczny.

Page 54: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

mięsieo dwugłowy uda (m. biceps femoris)

Głowa długa:PP: guz kulszowy

Głowa krótka:PP: środkowa częśd wargi bocznej kresy chropawej i przegroda międzymięśniowa boczna,PK: głowa strzałki

Silne ścięgno koocowe mięśnia jest dobrze wyczuwalne, a nawet widoczne, przy zgiętym kolanie.Czynnośd:

mięsieo zgina staw kolanowy, a przy zgiętym kolanie obraca goleo na zewnątrz. Dzięki głowie długiej mięsieo prostuje staw biodrowy.

Page 55: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

m. przywodziciel wielki( m. adductor magnus)

PP: gałęzie dolne kości łonowej i kulszowej oraz częściowo guz kulszowy,PK: cała długośd wargi przyśrodkowej kresy chropawej. Włókna rozpoczynające się na guzie kulszowym tworzą częśd kooczącą się silnym ścięgnem na guzku przywodzicieli kłykcia przyśrodkowego kości udowej.

Czynnośd:Mięsieo ten jest najsilniejszym przywodzicielem uda, ponadto prostuje udo i obraca je do wewnątrz.

guzek przywodzicieli

Page 56: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

ZAKRES RUCHU WYPROSTU W STAWIE BIODROWYM

W warunkach prawidłowych zakres ten wynosi około 150.

Wznos nóg powyżej tej granicy odbywa się kosztem pogłębienia lordozy odcinka lędźwiowego kręgosłupa!

Page 57: STABILIZATORY CZYNNE POSTAWY - Michał Ficoń · •Grupa ta rozciąga się od kości potylicznej do kości krzyżowej. ... żebra od X do XII i kąt dolny ... pochylenia miednicy

Mięśnie posturalne1

2

3

4

5

Jest to grupa mięśni odpowiedzialna za utrzymywanie pionowej postawy ciała.

Należą do niej:1. m. prostownik grzbietu,2. m. prosty brzucha,3. m. pośladkowy wielki,4. m. czworogłowy uda,5. m. trójgłowy łydki