Top Banner
STATISTIKA Discrete Probability Distributions
61

ST04 Discrete Probability Distributions

Jul 16, 2016

Download

Documents

arsitektur90

statistika
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ST04 Discrete Probability Distributions

STATISTIKA

Discrete Probability Distributions

Page 2: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 2

Discrete Probability Distributions

• Distribusi Hipergeometrik

• Bernoulli Processes

– Distribusi Binomial

– Distribusi Geometrik

– Distribusi Binomial Negatif

• Poisson Processes

– Distribusi Poisson

– Distribusi Exponensial

– Distribusi Gamma

• Distribusi Multinomial

Page 3: ST04 Discrete Probability Distributions

DISCRETE PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Hypergeometric Distributions

Page 4: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 4

Hypergeometric Distributions

• Situasi

– Mengambil sampel (random) berukuran n tanpa pengembalian dari suatu populasi berukuran N

– Elemen-elemen di dalam populasi tersebut terbagi kedalam dua kelompok, masing-masing berukuran k dan (N – k)

• Contoh

– Suatu populasi berupa

• hari hujan dan hari tak hujan

• stasiun dengan data baik dan stasiun dengan data jelek

• sukses dan gagal

Page 5: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 5

Hypergeometric Distributions

• Persamaan/rumus

– Jumlah cara/hasil dari memilih n elemen dari N obyek

adalah kombinasi

!!

!

nnN

N

n

N

!!

!

!!

!

xnxnkN

kN

xxk

k

xN

kN

x

k

– Jumlah cara/hasil dari memilih/memperoleh x sukses dan

(n – k) gagal dari suatu populasi yang terdiri dari k sukses

dan (N – k) gagal adalah

Page 6: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 6

Hypergeometric Distributions

– Jadi probability mendapatkan X = x sukses dalam sampel

berukuran n yang diambil dari suatu populasi berukuran N

yang memiliki k elemen sukses adalah

n

N

xn

kN

x

kknNxfX ,,;

– Distribusi kumulatif dari probability mendapatkan x sukses

atau kurang adalah

x

i

Xn

N

in

kN

i

kknNxF

0

,,;

Page 7: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 7

Hypergeometric Distributions

– Nilai rata-rata (mean) suatu distribusi hipergeometrik

adalah

N

knXE

– Variance

1Var

2

NN

nNkNknX

– Catatan

NnNknxkx ;;;

Page 8: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 8

Hypergeometric Distributions

Contoh hypergeometric distribution

Page 9: ST04 Discrete Probability Distributions

DISCRETE PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Bernoulli Processes:

Distribusi Binomial

Page 10: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 10

Contoh Ilustrasi (1)

• Investigasi thd suatu populasi

– karakteristik populasi → variabel

– nilai variabel

• nilai ujian: 0 s.d. 100

• status perkawinan: tidak kawin, kawin, cerai, duda/janda

• usia: 0 s.d. ...

• cuaca: cerah, berawan, hujan

Page 11: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 11

Contoh Ilustrasi (2)

• Contoh lain

– Jawaban pertanyaan:

• ya / tidak

• benar / salah

• menang / kalah

• lulus / tak-lulus

• sukses / gagal

SUKSES

vs

GAGAL

Page 12: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 12

Distribusi Binomial

• Jika

– variabel hanya memiliki 2 kemungkinan hasil

– probabilitas (peluang) kedua hasil tersebut tidak

berubah (tetap) apapun hasil experimen sebelumnya

Distribusi Binomial

• Probabilitas hasil suatu distribusi binomial

– prob(sukses) = p

– prob(gagal) = q = 1 – p

Page 13: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 13

Distribusi Binomial atau Bukan?

Event Binomial ?

(True / False)

Why ?

hujan

tak-hujan

F prob kejadian

berubah

jenis kelamin

warga desa

F prob kejadian

berubah

jenis kelamin

bayi yang baru

lahir

T prob tetap

Page 14: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 14

Distribusi Binomial

• Ilustrasi

– Peluang sukses (S) dalam suatu experimen adalah p → prob(S) = p

– Peluang gagal (G) adalah q = 1 – p → prob(G) = q

– 1x experimen:

• peluang sukses p

• peluang gagal q

– 2x experimen:

• peluang sukses kmd sukses (S,S): pp

• peluang sukses kmd gagal (S,G): pq

• peluang gagal kmd sukses (G,S): qp

• peluang gagal kmd gagal (G,G): qq

Page 15: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 15

Sukses-Gagal dalam 2x Experimen

jumlah

kesuksesan

cara

sukses

jumlah cara

suksesprobabilitas

2 SS 1 pp 1 p2q0

1SG atau

GS2 pq + qp 2 p1q1

0 GG 1 qq 1 p0q2

Page 16: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 16

Sukses-Gagal dalam 3x Experimen

jumlah

sukses

cara

sukses

jumlah cara

suksesprobabilitas

3 SSS 1 1 ppp 1 p3q0

2SSG, SGS,

GSS3 3 ppq 3 p2q1

1SGG,

GSG, GGS3 3 pqq 3 p1q2

0 GGG 1 1 qqq 1 p0q3

Page 17: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 17

Sukses-Gagal dalam 3x atau 5x Experimen

– 3x experimen:

• peluang sukses pada experimen ke-3: qqp

• peluang sukses di salah satu experimen: pqq + qpq + qqp

– 5x experimen:

• peluang sukses 2x: ppqqq + pqpqq + ... + qqqpp

3232 102

5qpqp

Page 18: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 18

Banjir

• Peluang debit melampaui 100 m3/s dalam satu tahun adalah p p = probability of exceedence (success)

• Maka peluang

– debit terlampaui di tahun ke-3, namun tidak terjadi di tahun ke-2 dan ke-1 adalah qqp

– debit terlampaui satu kali pada salah satu tahun dalam periode 3 tahun adalah pqq + qpq + qqp = 3pq2

– debit terlampaui 2 kali dalam 5 tahun adalah ppqqq + pqpqq + … + qqqpp = 10p2q3

Page 19: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 19

Distribusi Binomial (1)

• Jika

– peluang sukses p dan peluang gagal q = 1 – p

– probabilitas sukses p tidak berubah apapun hasil experimen yang

lain

• Maka

– peluang mendapatkan x kali sukses dalam n kali experimen adalah

nxppx

npnxf

xnx

X ,...,2,1,01,;

koefisien binomial

Page 20: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 20

Distribusi Binomial (2)

• Distribusi binomial kumulatif

qpn

pqcs

nxppi

npnxF

x

i

iniX ,...,2,1,01,;

0

• Nilai rata-rata dan varian

• Skewness coefficient

qpnX

pnXE

Var

p = q simetris

q > p negative skew

q < p positive skew

Page 21: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 21

Distribusi Binomial (3)

• Contoh #1

– Setiap tahun dalam 5 tahun dilakukan pemilihan acak untuk menetapkan alokasi dana kepada 1 dari 4 kegiatan (A,B,C,D).

– Setiap kali dilakukan pemilihan, masing-masing kegiatan memiliki peluang yang sama untuk terpilih (mendapatkan dana).

– Berapa persen peluang kegiatan A mendapatkan dana 3x?

– Berapa persen peluang kegiatan A mendapatkan dana 5x, 4x, 3x, 2x, 1x, 0x?

Page 22: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 22

Distribusi Binomial (4)

• Setiap kali pemilihan

– prob(As) = probabilitas kegiatan A terpilih

prob(As) = ¼ = 0.25 = p

– prob(Ag) = probabilitas kegiatan A tak terpilih

prob(Ag) = 1 – p = 0.75 = q

• Dalam 5 kali pemilihan

– peluang terpilih (sukses) 3 kali adalah

088.075.025.03

525.0,5;3,; 23

XX fpnxf

Page 23: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 23

Distribusi Binomial (5)

• Dalam 5 kali pemilihan (n = 5)

jumlah sukses jumlah kejadian peluang terjadi

0 1 0.237

1 5 0.396

2 10 0.264

3 10 0.088

4 5 0.015

5 1 0.001

∑ = 1.000

koefisien

binomial

Page 24: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 24

Distribusi Binomial (6)

• Contoh #2

– Diketahui probabilitas (risiko) muka air banjir dalam suatu tahun melebihi elevasi h m adalah 0.05. Apabila m.a. banjir melebihi h m, maka wilayah A akan tergenang.

– Apabila setiap kejadian banjir adalah independent(banjir pada suatu tahun tak bergantung pada banjir pada tahun yang lain), maka kejadian banjir tersebut dapat dipandang sebagai proses Bernoulli.

– Berapa risiko (probabilitas) wilayah A tergenang 2 kali dalam periode 20 tahun?

Page 25: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 25

Distribusi Binomial (7)

• Solusi

– Misal: x = jumlah kejadian wilayah A tergenang

n = periode (jumlah tahun) yang ditinjau

p = risiko m.a. banjir melewati h m

(risiko wilayah A tergenang)

– Maka: x = 2; n = 20; p = 0.05

– Jadi:

1887.095.005.02

2005.0,20;2,; 182

XX fpnxf

Page 26: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 26

Distribusi Binomial (8)

• Contoh #3

– Agar 90% yakin bahwa debit banjir rancangan yang

akan dipilih tidak terlampaui selama periode 10

tahun, berapakah kala ulang debit banjir rancangan

tersebut?

• Contoh #4

– Memperhatikan contoh #3, tariklah kesimpulan

mengenai risiko debit banjir kala-ulang T tahun

terlampaui paling sedikit 1 kali dalam periode T

tahun.

Page 27: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 27

Distribusi Binomial (9)

• Solusi

– Misal

• Qd = debit banjir rancangan

• p = probabilitas bahwa debit banjir rancangan terlampaui

• n = 10 tahun

• x = jumlah tahun debit banjir rancangan terlampaui

– Probabilitas debit banjir rancangan tak terlampaui adalah

%90prob dQQ

Page 28: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 28

Distribusi Binomial (10)

0105.0

90.01

11190.0

10

10,10;0

10.0

10

100

p

p

p

pppfX

tahun951 ulang Kala pT

Jadi untuk memperoleh keyakinan 90% bahwa debit banjir

rancangan tak terlampaui dalam 10 tahun, maka diperlukan

debit banjir rancangan kala ulang 95 tahun.

Page 29: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 29

Distribusi Binomial (11)

• Apabila dipilih debit banjir kala ulang 10 tahun

(p = 10%), maka kemungkinan debit ini

dilampaui adalah

651.010.0,10;01prob 10 XfQQ

Page 30: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 30

Distribusi Binomial (12)

• Secara umum dapat ditetapkan bahwa risiko debit banjir

rancangan kala ulang T tahun terlampaui paling sedikit 1x

dalam periode T tahun adalah:

63.011

atau

651.010.0,10;01prob 10

e

fQQ X

• Jadi terdapat 63% kemungkinan bahwa debit kala ulang T

tahun terlampaui paling sedikit 1x dalam periode T tahun.

• Jika umur rancangan bangunan dan kala ulang rancangan

sama, maka sangat besar risiko bahwa debit rancangan

tersebut akan dilampaui dalam periode umur rancangan.

Page 31: ST04 Discrete Probability Distributions

DISCRETE PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Bernoulli Processes:

Distribusi Geometrik

Page 32: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 32

Distribusi Geometrik (1)

• Situasi

– Suatu sequence proses Bernoulli, namun ingin diketahui

probability sukses yang pertama kali terjadi

– Jika pada pengamatan (experimen) ke-x diperoleh sukses

pertama kali, maka haruslah dimiliki (x – 1) kali gagal

sebelumnya dan diikuti oleh sekali pengamatan dengan

hasil sukses

probability p1 qx1

Page 33: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 33

Distribusi Geometrik (2)

• Probability distribusi geometrik

• Distribusi geometrik kumulatif

1,2,3,...,; 1 xqppxf xX

,...3,2,1,prob;1

1

xxXqppxFx

i

iX

0; maka 1 jika

1untuk berlaku

pxFx

x

X

Page 34: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 34

Distribusi Geometrik (2)

• Nilai rata-rata

• Varian

p

XE1

2

varp

qX

Page 35: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 35

Distribusi Geometrik (3)

ppp

ppp

p

pxpppx

xqpxXE

x

x

x

x

x

x

x

x

111

11

,...3,2,1,

0

1

1

1

1

1

1

Page 36: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 36

Distribusi Geometrik (4)

• Contoh

– Berapakah probability suatu banjir 10-

tahunan akan terjadi pertama kali dalam 5

tahun pertama setelah proyek selesai?

– Berapakah probability banjir tersebut akan

terjadi pertama kali secepat-cepatnya pada

tahun ke-5 setelah proyek selesai?

Page 37: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 37

Distribusi Geometrik (5)

• Solusi

– Probability banjir terjadi pertama kali pada tahun ke-5

adalah:

0656.0

10.0110.010.0;54

Xf

Page 38: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 38

Distribusi Geometrik (6)

• Solusi

– Probability banjir terjadi pertama kali paling cepat

pada tahun ke-5 (jadi dapat terjadi pada tahun ke-5,

6, 7, 8, 9, atau 10) dapat dicari dengan

memperhatikan bahwa banjir tidak datang selama

periode 4 tahun pertama.

– Dengan demikian probability banjir terjadi pertama

kali paling cepat pada tahun ke-5 adalah:

6561.0

10.0144

q

Page 39: ST04 Discrete Probability Distributions

DISCRETE PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Bernoulli Processes:

Distribusi Binomial Negatif

Page 40: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 40

Distribusi Binomial Negatif (1)

• Situasi

– Ingin diketahui probability diperolehnya sukses ke-k

terjadi pada experimen ke-x (tentu saja x ≥ k).

– Dalam hal ini, pastilah terdapat (k – 1) sukses pada

(x – 1) experimen, yang mendahului sukses ke-k

pada experimen ke-x.

– Probability (k – 1) sukses dalam (x – 1) experimen

adalah:

kxk qpk

x

1

1

1 distribusi binomial

Page 41: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 41

Distribusi Binomial Negatif (2)

– Sedangkan probability sukses pada experimen ke-x

adalah p.

– Jadi probability sukses ke-k pada pengamatan ke-x

adalah:

,...1,,1

1,;

kkxqp

k

xpkxf kxk

X

• Nilai rata-rata dan varian

p

kXE

2var

p

qkX

Page 42: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 42

Distribusi Binomial Negatif (3)

• Contoh

– Berapakah probability bahwa banjir 10-tahunan akan

terjadi keempat kalinya pada tahun ke-40?

• Solusi

0206.0

90.010.03

39

10.0110.014

14010.0,4;40

364

4404

Xf

Page 43: ST04 Discrete Probability Distributions

DISCRETE PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Poisson Processes:

Distribusi Poisson

Page 44: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 44

Distribusi Poisson (1)

• Situasi

– Proses Bernoulli dalam suatu interval waktu p

adalah probability terjadinya suatu event dalam

interval waktu tersebut.

– Jika interval waktu t sangat pendek sedemikian

hingga probability p menjadi kecil dan jumlah

pengamatan (experimen) n bertambah sedemikian

hingga np konstan, maka

• expektasi jumlah kejadian dalam interval waktu total tetap

Page 45: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 45

Distribusi Poisson (2)

• Sifat

– Proses Poisson adalah suatu proses diskrit

pada skala waktu kontinu.

– Oleh karena itu, distribusi probability jumlah

event dalam suatu waktu T adalah sebuah

distribusi diskrit, akan tetapi distribusi

probability waktu antar events serta waktu

sampai ke event ke-n adalah distribusi

kontinu.

Page 46: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 46

Distribusi Poisson (3)

• Probability distribusi poisson

• Distribusi geometrik kumulatif

0dan1,2,...,0,!

;

pnxx

exf

x

X

x

i

i

Xi

exF

0!

;

Page 47: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 47

Distribusi Poisson (4)

• Mean dan variance

• Skewness coefficient

XE

21

sc

Xvar

Page 48: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 48

Distribusi Poisson (5)

• Contoh #1

– Probability banjir 20-tahunan (kala ulang 20 tahun)

akan terjadi dalam 10 tahun:

• dengan memakai distribusi binomial

• dengan memakai distribusi poisson

315.095.005.01

1005.0,10;1 9

Xf

303.0!1

5.005.0;1

5.005.010

5.0

ef

np

X

Page 49: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 49

Distribusi Poisson (6)

• Contoh #2

– Probability 5 kejadian banjir 2-tahunan dalam 10

tahun adalah:

• dengan memakai distribusi binomial

• dengan memakai distribusi poisson

246.05.05.05

105.0,10;5 5105

Xf

176.0!5

55;5

55.010

55

ef

np

X

n tidak cukup besar untuk

mendapatkan pendekatan

yang baik dengan distribusi

poisson

Page 50: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 50

Distribusi Poisson (7)

• Contoh #3

– Probability kurang daripada 5 kejadian (max. 4

kejadian) banjir 20-tahunan dalam 100 tahun adalah:

44.0!

55;4

5;44prob5prob

505.0100

poisson distribusi

4

0

5

i

i

X

X

i

eF

FXX

np

n

Page 51: ST04 Discrete Probability Distributions

CONTINUOUS PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Poisson Processes:

Distribusi Exponensial

Page 52: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions52

Distribusi Exponensial (1)

• Distribusi probability waktu (interval) T di antara

kejadian-kejadian suatu event dapat dihitung sbb.

t

X

e

tf

t

;0

waktu dalam event terjadi tidak yprobabilit tTprob

tTprob1tTprob

Page 53: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 53

Distribusi Exponensial (2)

• Distribusi exponensial kumulatif

tT etP 1;tTprob

• pdf

tT

T et

tPtp

d

;d;

• Mean dan variance

1TE 2var T

Page 54: ST04 Discrete Probability Distributions

CONTINUOUS PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Poisson Processes:

Distribusi Gamma

Page 55: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 55

Distribusi Gamma (1)

• Distribusi probability waktu sampai terjadinya

suatu event ke-n kalinya.

• pdf

!1

,;1

n

etntp

tnn

T

• Mean dan variance

n

TE 2

var

n

T

,...2,1

0

0

n

t

Page 56: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 56

Distribusi Gamma (2)

• Contoh

– Berapa risiko terjadi banjir ke-4 kalinya dalam waktu 10

tahun jika risiko banjir per tahun adalah 0.10?

• Solusi

4.010.04,4,10 pnnt

78.0

!14

104.0

!14.0,4;10

104.0344

1

e

n

etp

tnn

T

Page 57: ST04 Discrete Probability Distributions

DISCRETE PROBABILITY DISTRIBUTIONS

Distribusi Multinomial

Page 58: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 58

Distribusi Multinomial (1)

• Distribusi binomial: sukses vs gagal, yes vs no

• Distribusi multinomial

– hasil x1, x2, …, xk

– prob p1, p2, …, pk

k

kkk

xk

xx

kpppxxxXXX ppp

xxx

nf ...

!!...!

!21

212121 2121

,...,,;,...,,,...,,

Page 59: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 59

Distribusi Multinomial (2)

• atau

k

i i

xi

Xx

pnpnxf

i

1!

!,;dalam persamaan tsb

kpxX 1tor adalah vekdan ,,

Syarat nxpk

i

i

k

i

i 11

dan 1

• Mean dan variance

iiiii ppnXpnXE 1var

Page 60: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 60

Distribusi Multinomial (3)

Contoh multinomial distribution

Page 61: ST04 Discrete Probability Distributions

Discrete Probability Distributions 61