Top Banner
ŚRODKI TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO
55

ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Mar 01, 2019

Download

Documents

hangoc
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

ŚRODKI TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO

Page 2: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA POJAZDU SAMOCHODOWEGO

Charakterystyka techniczna pojazdu samochodowego to zbiór informacji umożliwiających porównanie technicznych właściwości danego samochodu z właściwościami innych samochodów

POJAZD SAMOCHODOWY – pojazd wyposażony w silnik którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h.

Page 3: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Długość pojazdu a – odległość między skrajnymi (przednim i tylnym) punktami pojazdu mierzona równolegle do jego osi podłużnej

Szerokość pojazdu b – odległość między skrajnymi punktami poprzecznego obrysu pojazdu mierzona równolegle do płaszczyzny jezdni.

Wysokość pojazdu h – odległość między płaszczyzną jezdni i równoległą do niej płaszczyzną przechodzącą przez najwyżej położony punkt pojazdu nieobciążonego.

Rozstaw osi l – odległość między środkami kół poszczególnych osi, mierzona przy symetrycznym ustawieniu kół względem podłużnej osi pojazdu.

Rozstaw kół s – odległość między punktami styku z powierzchnią jezdni środków bieżników kół tej samej osi (dla kół pojedynczych).

Prześwit w granicach rozstawu osi c – odległość od powierzchni jezdni najniżej położonego punktu znajdującego się między osiami pojazdu maksymalnie obciążonego, poza obrysem kół.

Prześwit poprzeczny p – odległość od powierzchni jezdni najniżej położonego punktu znajdującego się między kołami jednej osi pojazdu maksymalnie obciążonego.

Page 4: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Kąt natarcia – kąt między płaszczyzną styczną do kół przednich i do obrysu przedniej dolnej części pojazdu maksymalnie obciążonego.

Kąt zejścia – kąt między płaszczyzną jezdni a płaszczyzną styczną do kół tylnych i do obrysu tylnej dolnej części pojazdu maksymalnie obciążonego, bez uwzględnienia części odchylanych, nie umocowanych trwale do pojazdu.

Masa własna pojazdu – masa kompletnego pojazdu, łącznie z masą paliwa, olejów, smarów i innych cieczy w ilości nominalnej oraz masą normalnego wyposażenia, bez masy obsługi i ładunków.

Maksymalna masa całkowita pojazdu – masa ustalona przez producenta dla określonych warunków pracy.

Dopuszczalna masa całkowita pojazdu – masa pojazdu ustalona przez władze administracyjne dopuszczające go do ruchu.

Ładowność – różnica między maksymalną masą całkowitą a masą własną pojazdu.

Ładowność dopuszczalna – różnica między dopuszczalną masą całkowitą a masą własną pojazdu.

Obciążenie osi – część masy całkowitej pojazdu przypadająca na oś, ustalona przez wytwórcę pojazdu dla określonych warunków pracy.

Page 5: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

OGÓLNY UKŁAD KONSTRUKCYJNY POJAZDU SAMOCHODOWEGO

Pomimo znacznej różnorodności konstrukcji w podwoziu samochodu można wyróżnić: silnik z osprzętem układ napędowy układ nośny i jezdny mechanizmy prowadzenia

Silnik to maszyna zmieniająca energię dostarczoną w dowolnej postaci na energię mechaniczną

Układ napędowy to zbiór mechanizmów służących do przeniesienia energii mechanicznej z silnika na koła pojazdu w sposób kontrolowany przez kierowcę i zapewniający optymalne wykorzystanie tej energii.

Page 6: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

W skład układu napędowego wchodzą następujące mechanizmy:

Sprzęgło - służące do łączenia i rozłączania wału korbowego silnika z pozostałymi mechanizmami napędowymi samochodu.

Skrzynka biegów - mechanizm złożony z kilku przekładni o różnych (stałych) przełożeniach lub przekładni bezstopniowej (o ciągłej zmianie przełożenia) umożliwiający zmianę prędkości obrotowej elementów układu napędowego oraz zmianę wartości przenoszonego momentu obrotowego zależnie od prędkości pojazdu i pokonywanych oporów ruchu

Przekładnia główna - dodatkowa przekładnia zwiększająca moment obrotowy przekazywany ze skrzynki biegów do kół. Przeważnie jest to przekładnia zębata zmieniająca kierunek momentu obrotowego przekazywanego na półosie

Mechanizm różnicowy - umożliwiający jazdę z nierówną prędkością obrotową kół napędzanych (lewego i prawego), co jest szczególnie ważne podczas jazdy na zakręcie.

Półosie napędowe - przekazujące moment obrotowy z mechanizmu różnicowego koła.

Page 7: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Mechanizmy napędowe mogą być tak umieszczone że tworzą zwarty zespół napędowy, lub mogą stanowić oddzielone zespoły połączone wałami napędowymi. Koła jezdne do których jest doprowadzany moment obrotowy nazywamy kołami napędzanymi samochodu. Układ nośny i jezdny - wiąże w całość wszystkie zespoły podwozia z nadwoziem umożliwia poruszanie się samochodu po drodze oraz stanowi szkielet przejmujący wszystkie obciążenia występujące podczas ruchu pojazdu. W jego skład wchodzą: rama ( w wielu samochodach jej zadania spełnia samonośne nadwozie ) elementy zawieszenia osie i koła. Rama łączy w konstrukcyjną całość w poszczególne zespoły podwozia samochodu oraz jego nadwozia. Zawieszenie pojazdu stanowi konstrukcję zawierającą elementy sprężyste i tłumiące izolujące masy uresorowane od wstrząsów wywoływanych jazdą po nierównej nawierzchni oraz zapewniające właściwą płynność ruchu pojazdu. Elementy zawieszenia przenoszą na ramę siły działające na koła i osie.

Page 8: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Mechanizmy prowadzenia umożliwiają kierowcy prowadzenie pojazdu po wybranym przez niego torze w wybranym kierunku i z wybraną prędkością. Do mechanizmów prowadzenia należą: Układ kierowniczy umożliwiający zmianę kierunku jazdy przez skręcenie kierowanych kół jezdnych Układ hamulcowy służący do zmniejszania prędkości jazdy lub całkowitego zatrzymania pojazdu w razie gdy kierowca uzna to za celowe Decydujący wpływ na układ konstrukcyjny całego pojazdu ma sposób usytuowania jego silnika oraz ustalenie, które koła samochodu są napędzane. W samochodach osobowych stosuje się trzy zasadnicze rodzaje układu konstrukcyjnego, a mianowicie:

Page 9: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Układ klasyczny - umieszczony z przodu silnik napędza koła tylne.

Page 10: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Zblokowany układ z napędem przednim - umieszczony z przodu silnik napędza koła przednie.

Page 11: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Zblokowany układ z napędem tylnym - umieszczony z tyłu silnik napędza koła tylne.

Page 12: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Napęd na wszystkie osie (4x4) - silnik umieszczony jak w układzie klasycznym.

Page 13: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Układ centralny – napęd kół tylnych, silnik i skrzynia biegów mieści się przed tylną osią w środkowej części nadwozia.

Page 14: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

TEORIA RUCHU POJAZDU

Teoria ruchu samochodu to nauka zajmująca się mechaniką ruchu pojazdu, a więc całokształtem zagadnień związanych z poruszaniem się pojazdu i działającymi nań siłami.

Poznanie zależności określających wpływ różnych czynników na własności ruchowe pojazdu umożliwia właściwą jego konstrukcję i eksploatację. Dotyczy to szczególnie doboru optymalnego dla danego pojazdu silnika i układu napędowego oraz założeń konstrukcyjnych tych układów które w decydujący sposób wpływają na własności ruchowe ( a więc też na bezpieczeństwo ruch) pojazdu tzn. układów hamulcowego i kierowniczego. Oprócz analizy własności ruchowych samochodu teoria ruchu zajmuje się także takimi zagadnieniami jak ekonomiczne własności pojazdów oraz zasady ruchu pojazdów w różnych sytuacjach drogowych.

Page 15: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

SIŁY DZIAŁAJĄCE NA POJAZD W SPOCZYNKU

Siły działające na pojazd w spoczynku to tzw. obciążenia statyczne, na które składają się siły, których działanie nie zależy od ruchu pojazdu.

Do obciążeń statycznych należą: 1. siła ciężkości G, przyłożona w środku masy samochodu jej kierunek

działania jest zawsze pionowy,

2. reakcje podłoża przechodzą przez punkty styku kół z jezdnią i równoważą siłę ciężkości.

Page 16: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy samochodowe można podzielić na:

1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle)

2. Pojazdy przeznaczone do przewozu ładunków (samochody ciężarowe z uniwersalną skrzynią ładunkową, samochody do przewozów specjalistycznych)

3. Pojazdy specjalnego przeznaczenia – spełniające różne inne funkcje, nie przeznaczone do przewozu ładunków (samochody pożarnicze, karetki pogotowia, śmieciarki)

Page 17: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle)

Transport drogowy osób Wykonywanie przewozów regularnych i przewozów regularnych specjalnych wymaga zezwolenia. Nie wymaga uzyskania zezwolenia tymczasowe wykonywanie przewozów osób w przypadku klęsk żywiołowych lub wystąpienia zakłóceń w przewozach wykonywanych przez podmioty innych gałęzi niż transport drogowy. Wykonywanie przewozów wahadłowych i okazjonalnych w międzynarodowym transporcie drogowym wymaga uzyskania zezwolenia.

Page 18: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Autobusy to pojazdy samochodowe przeznaczone do przewozu więcej niż 9 osób.

Ze względy na rozmiary i obciążenia mechanizmów jezdnych, nośnych i układu napędowego podwozia autobusów są konstrukcyjnie zbliżone do podwozi samochodów ciężarowych.

Wyróżnia się autobusy:

• Miejskie,

• Międzymiastowe,

• Turystyczne

Page 19: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Autobusy miejskie. służące do przewozu- dużej liczby osób na stosunkowo krótkich trasach, muszą mieć szerokie drzwi, możliwie nisko umieszczoną podłogę, szerokie i wygodne przejścia między siedzeniami oraz dużo miejsc stojących. Natomiast liczba miejsc siedzących może być nieduża, a fotele nie muszą być specjalnie komfortowo wykonane.

Ze względu na warunki ruchu miejskiego, w jakich autobusy te mają być użytkowane, muszą one odznaczać się dużą zwrotnością i zdolnością do przyspieszania, natomiast ich prędkość maksymalna nie musi być zbyt duża. Aby spełniać warunki dużej pojemności, z jednoczesnym zachowaniem dobrej zwrotności, niektóre wytwórnie produkują miejskie autobusy członowe lub piętrowe.

Page 20: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Autobusy komunikacji międzymiastowej mają duże bagażniki i jak największą liczbę możliwie wygodnych foteli. Dla lepszego wykorzystania miejsca w niektórych autobusach montuje się nawet rozkładane siedzenia w przejściu między siedzeniami. Miejsc stojących w tych autobusach w ogóle się nie przewiduje. Wyższe wymagania dotyczące komfortu jazdy autobusami przeznaczonymi do komunikacji międzymiastowej są spowodowane znacznie dłuższym przeciętnym czasem jazdy pasażerów. Ze względu na szosowe warunki jazdy autobusy te muszą być szybkie, natomiast ich zwrotność nie jest sprawą pierwszoplanową. Dlatego nawet duże autobusy międzymiastowe wykonuje się jako jednoczłonowe.

Page 21: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Autobusy turystyczne mają bardzo wygodne luksusowe fotele, często z oparciami wyposażonymi w zagłówki i z regulacją kąta pochylenia, oraz oszklone boczne części dachu w celu polepszenia widoczności z wnętrza nadwozia. O ile w autobusach miejskich dopuszcza się ustawianie niektórych foteli tyłem lub bokiem do kierunku jazdy, to w autobusach komunikacji międzymiastowej i turystycznych wszystkie fotele z reguły są ustawione przodem do kierunku jazdy.

Page 22: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy przeznaczone do przewozu ładunków (samochody ciężarowe z uniwersalną skrzynią ładunkową, samochody do przewozów specjalistycznych)

Pojazdy przeznaczone do przewozu ładunków to zazwyczaj ciągniki drogowe: balastowe lub siodłowe.

Ciągniki balastowe służą do ciągnięcia przyczep, natomiast ciągniki siodłowe do ciągnięcia naczep.

Przyczepa to pojazd nie mający własnego źródła napędu, przeznaczony do ciągnięcia przez pojazd samochodowy.

Szczególną odmianę przyczep przeznaczonych do współpracy z ciągnikami siodłowymi stanowią naczepy, to znaczy takie przyczepy, których przednia część spoczywa na ciągniku, obciążając go częścią swojego ciężaru. Ze względu na przeznaczenie rozróżniamy przyczepy: do przewozu ludzi. do przewozu ładunków oraz do zadań specjalnych.

Page 23: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Ładowność przyczep uzależniona jest od liczby osi i kół w przyczepie. Najpowszechniej stosowane rozwiązania konstrukcyjne przyczep to:

Przyczepy jednoosiowe

Przyczepy dwu- i więcej osiowe

Przyczepy niskopokładowe

Przyczepy kłonicowe

Page 24: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

PRZYCZEPY JEDNOOSIOWE

Ładowność przyczep jednoosiowych z reguły nie przekracza 2 ton. Nie dotyczy to naczep jednoosiowych, których część obciążenia jest przenoszona przez siodło na ciągnik. Z tego względu mogą one mieć znacznie większą ładownosć.

Page 25: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

PRZYCZEPY DWU- I WIĘCEJ OSIOWE

Do przewozu cięższych ładunków stosuje się

przyczepy dwuosiowe lub o większej liczbie osi.

Osie przyczep są zbudowane podobnie jak

nienapędzane osie samochodów z tym że belka

osi najczęściej jest wykonywana z rury lub

walcowanego pręta o przekroju kwadratowym.

Koła, takie same jak w samochodzie ciągnącym,

są osadzone na łożyskach piast.

Osie kierowane są wyposażone w zwrotnice - w

przypadku zastosowania układu kierowniczego lub

(rzadziej) są sztywne lecz osadzone na

obrotowych wózkach tzw. obrotnicach.

Page 26: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Do przewozu bardzo ciężkich ładunków, np. maszyn

budowlanych, ciągników gąsienicowych, elementów turbin,

stosuje się przyczepy o specjalaej, konstrukcji, tzw. przyczepy

niskopokładowe.

Przyczepy takie mają masywną nisko zawieszoną ramę i dużą

liczbę

kół. W przyczepach przeznaczonych do przewozu bardzo

ciężkich ładunków stosuje się niekiedy specjalne koła o

ogumieniu masywnym, tzn. nie wypełnionym sprężonym

powietrzem, lecz wykonane z pełnej gumy.

PRZYCZEPY NISKOPOKŁADOWE

Page 27: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

PRZYCZEPY KŁONICOWE

Do przewozu długich przedmiotów — jak pnie drzew, szyny, pręty itp.

stosuje się przyczepy kłonicowe. Przyczepy takie nie mają skrzyni

ładunkowej i składają się z dwóch odrębnych, jednoosiowych wózków

wyposażonych w kłonice.

Przedni wózek — z kołami kierowanymi - jest połączony z ciągnikiem za

pomocą dyszla, a z drugim wózkiem — za pomocą belki o zmiennej

długości, zależnej od długoód przewożonego ładunku

Page 28: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Mechanizmy sprzęgające muszą zapewniać pewne połączenie przyczepy

z ciągnikiem oraz łatwe ich łączenie i rozłączanie. Ponadto muszą one

umożliwiać ruchy względne łączonych części pojazdu ciągnącego i

przyczepy, zapobiegając zarazem uderzeniom i szarpnięciom, oraz

umożliwiać odchylanie się dyszla w płaszczyźnie poziomej i pionowej.

MECHANIZMY SPRZĘGAJĄCE PRZYCZEP

Mechanizm sprzęgający przyczepy ze

sprężyną amortyzującą

1 — zaczep (ucho),

2 — sworzeń zaczepu,

3 — drążek uruchamiający hamulec

najazdowy,

4 — sprężyna,

5 — zapadka do blokowania drążka 3

podczas cofania

Page 29: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

MECHANIZMY SPRZĘGAJĄCE NACZEP

Mechanizm taki składa się z płyty

ślizgowej połączonej z naczepą oraz

siodła umocowanego na ramie

ciągnika. W płycie naczepy jest

umieszczony sworzeń chwytany

szczękami umieszczonymi pod płytą

siodła.

Płyta siodła 1 może się obracać

względem osi poprzecznej i podłużnej,

co umożliwia kątowe ruchy naczepy

względem ciągnika. Szczęki 2 i 3,

chwytające sworzeń naczepy, są

zabezpieczone ryglem 4 przed

otwarciem w czasie jazdy.

Mechanizm sprzęgający naczepę z ciągnikiem siodłowym. musi

spełniać wymagania stawiane mechanizmom sprzęgającym przyczep, a

ponadto przenosić obciążenie spowodowane ciężarem naczepy i

ładunku.

Page 30: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy do przewozów specjalistycznych to samochody, przyczepy lub

naczepy o nadwoziach specjalnie przystosowanych do przewozów

określonego typu ładunków, budowane z reguły na podwoziach

typowych pojazdów z uniwersalnymi nadwoziami. Budowa nadwozia

zależy od rodzaju ładunków, do jakich przeznaczony jest dany pojazd.

POJAZDY DO PRZEWOZÓW SPECJALISTYCZNYCH

Page 31: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

POJAZDY PRZEZNACZONE DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW CIEKŁYCH

Pojazdy takie to najczęściej cysterny, czyli metalowe zbiorniki

osadzone na podwoziach samochodów ciężarowych, przyczep lub

naczep wyposażone w układ dystrybucyjny, umożliwiający napełnianie

zbiornika cieczą i opróżnianie go.

Niezależnie od

przeznaczenia cysterny

powinny mieć małą masę

własną, nisko położony

środek

masy, powinny być szczelne

i odporne na korozję.

Budowa cysterny powinna

umożliwiać okresowe

czyszczenie wnętrza

zbiornika.

Page 32: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

UKŁAD DYSTRYBUCYJNY CYSTERN

Page 33: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

POJAZDY DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW SYPKICH

(cementu, mąki, zboża itd.)

Znajdują powszechne zastosowanie ze względu na istotne korzyści, jakie przynosi taki transport w porównaniu z tradycyjnymi przewozami tych ładunków w workach lub innych opakowaniach. Wadą transportowania materiałów sypkich luzem jest konieczność budowania specjalnych magazynów — silosów, w których materiał jest przechowywany przed transportem i po przetransportowaniu.

Page 34: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy do przewozu ładunków przestrzennych są budowane w różnych odmianach, zależnie od rodzaju ładunków, do jakich są przeznaczone. Ze względu na mały ciężar ładunków przestrzennych w stosunku do ich objętości, są to z reguły pojazdy o dużych przestrzeniach ładunkowych najczęściej budowane jako naczepy.

POJAZDY DO PRZEWOZU ŁADUNKÓW PRZESTRZENNYCH

Page 35: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Są to najczęściej ciągniki siodłowe z naczepami oraz przyczepy

bez nadwozia do przewozu ładunków, lecz wyposażone w

znormalizowane uchwyty służące do mocowania kontenerów.

Kontenery są to wielotonowe pojemniki o znormalizowanych

wymiarach, z zaczepami, za pomocą których mogą być

mocowane do przystosowanych do ich przewozu platform

kolejowych, samochodowych oraz pokładów statków.

POJAZDY PRZEZNACZONE DO PRZEWOZU KONTENERÓW

Page 36: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Do transportu artykułów żywnościowych powszechnie stosuje się

samochody – chłodnie chroniące ładunek przed zepsuciem w czasie

transportu.

Nadwozie takiego samochodu to szczelnie zamykany, izolowany cieplnie od

otoczenia furgon, wyposażony w urządzenia chłodzące lub zamrażające,

których zadaniem jest utrzymywanie we wnętrzu stałej, niskiej temperatury.

Furgony takie wyposaża się ponadto w urządzenia wentylacyjne,

wytwarzające we wnętrzu pewne nadciśnienie, co przeciwdziała

ewentualnemu przedostawaniu się pyłu i kurzu przez drobne nieszczelności.

POJAZDY PRZEZNACZONE DO TRANSPORTU ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH

Page 37: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy samowyładowcze (wywrotki) różnią się od zwykłych pojazdów

samochodowych podobnego przeznaczenia tylko zastosowaniem

urządzeń umożliwiających szybkie opróżnianie skrzyń ładunkowych lub

pojemników.

Wykonuje się je najczęściej na bazie zwykłych skrzyniowych

samochodów ciężarowych, a także jako samochody specjalnego

przeznaczenia i przyczepy. Pomimo dodatkowego kosztu

spowodowanego zastosowaniem urządzenia samowyładowczego oraz

nieco wyższych kosztów eksploatacji urządzenia samowyładowczego

zwiększa zużycie paliwa, pojazdy te znajdują szerokie zastosowanie do

przewozu takich ładunków, jak płody rolne, kopaliny, materiały

budowlane (piach, żwir, płynny beton, gruz) itp.

Urządzenie samowyładowcze znacznie upraszcza i przyspiesza

rozładunek pojazdów. a tym samym zwiększa ich wydajność

POJAZDY SAMOWYŁADOWCZE

Page 38: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Hydrauliczne urządzenia przechylające samochodów samowyładowczych: a) z dźwigniami, b) z parą siłowników, c) z siłownikiem skośnym, d) z siłownikiem trójstronnym

Page 39: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

POJAZDY POŻARNICZE, SŁUŻBY ZDROWIA I SŁUŻB TECHNICZNYCH

Samochody pożarnicze to przede wszystkim samochody gaśnicze

(strażackie wozy bojowe) oraz różnego rodzaju samochody specjalne

używane do gaszenia pożarów — autodrabiny, cysterny, samochody do

chemicznego gaszenia pożarów itp.

Samochody gaśnicze są budowane na podwoziach samochodów

ciężarowych, a ich nadwozia stanowią jednocześnie środek transportu

strażaków oraz bazę ich sprzętu, służącego do gaszenia pożarów i

ograniczania ich skutków

Page 40: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

POJAZDY SŁUŻBY ZDROWIA

Pojazdy służby zdrowia to karetki pogotowia ambulatoria objazdowe itp. Są

one najczęściej budowane na podwoziach samochodów osobowych i

autobusów.

Karetki pogotowia służą do szybkiego

przewożenia chorych i rannych. Umożliwiają

nie tylko transport chorego pod opieką

lekarza, ale nawet, jeśli zajdzie Taka

konieczność, wykonywanie pewnych

zabiegów wykraczających poza zakres

pierwszej pomocy.

Objazdowe ambulatoria to ruchome punkty opieki lekarskiej. Są to najczęściej specjalnie przystosowane autobusy, których wnętrze jest podzielone zależnie od potrzeb na kilka pomieszczeń.

Page 41: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy służb technicznych to samochody pogotowia technicznego,

samochody montażowe, żurawie samochodowe i inne. Służą one do

wykonywania różnego rodzaju czynności naprawczych, montażowych lub

transportowych. Pojazdy pogotowia technicznego komunikacji miejskiej

POJAZDY SŁUŻB TECHNICZNYCH

Page 42: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

POJAZDY KOMUNALNE

Pojazdami komunalnymi nazywamy grupę pojazdów o specjalnie

przystosowanych nadwoziach, służących do utrzymywania porządku i

higieny w miastach, osiedlach i na drogach publicznych.

Należą do nich samochody do oczyszczania ulic, wywożenia nieczystości

stałych i ciekłych, odśnieżania itp.

Page 43: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Zamiatarki służą do oczyszczania ulic z pyłu, śmieci. Obecnie powszechnie

stosuje się zamiatarki bezpyłowe — wyposażone w szczotki i urządzenia

do zwilżania nawierzchni.

Polewarki służą do usuwania zanieczyszczeń z powierzchni ulic przez ich

zmywanie strumieniem wody. Podstawowym urządzeniem polewarki jest

duży zbiornik wody oraz pompa, tłocząca wodę ze zbiornika do rozpylacza

urządzeń natryskowych. Rozpylacze — umieszczone z przodu, z boków lub

z tyłu samochodu — są sterowane z kabiny kierowcy.

Zmywarki służą do usuwania z jezdni silnie przywartych do niej

zanieczyszczeń. Woda pod wysokim ciśnieniem zmywa większość

zanieczyszczeń, pozostałe są zeskrobywane przez łopatki wirników.

Samochód taki może być wykorzystywany również jako i polewarka.

Page 44: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Śmieciarka to samochód o szczelnie zamkniętym nadwoziu z urządzeniem

do bezpyłowego załadunku śmieci, wyładowywania ich, a także często do ich

ubijania we wnętrzu nadwozia. Spotyka się rozmaite konstrukcje śmieciarek

różniącę się przede wszystkim systemem napełniania zbiornika oraz

wyładunku śmieci. Na rysunku przedstawiono schematycznie kilka

przykładów rozwiązań śmieciarek.

Page 45: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Pojazdy asenizacyjne służą do wywozu nieczystości ciekłych. Są was

wyposażone w zbiornik cysternę — ze szczelnie zamkniętym włazem,

pompę napędzaną silnikiem pojazdu, wytwarzającą podciśnienie i

nadciśnienie w zbiorniku, oraz przewód ssawny z zasuwą, którym

łączy się zbiornik pojazdu ze zbiornikiem, z którego mają być usunięte

nieczystości.

Page 46: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Odśnieżarki lemieszowe to samochody ciężarowe, często z nadwoziami przystosowanymi do pracy latem jako polewarki lub zamiatarki do których w przedniej części mocowany jest pług lemieszowy, a niekiedy pod środkową częścią podwozia lub z tyłu — także szczotka, służąca do zmiatania resztek śniegu z jezdni. Lemiesz jest zamocowany przegubowo i ustawiany w odpowiednim położeniu roboczym za pomocą hydraulicznego siłownika. Można go ustawiać pod różnymi kątami do kierunku ruchu odśnieżarki. Odśnieżarki lemieszowe stosuje się do zgarniania miękkiego, świeżego śniegu.

Odśnieżarki wirnikowe stosuje się do usuwania grubszych warstw zleżałego, ubitego śniegu. Odśnieżarki takie są wyposażone w głowice frezujące, odśrodkowe lub frezująco - odśrodkowe, które podczas ruchu pojazdu wcinają się swymi łopatkami w śnieg, rozkruszają go, po czym odrzucają na znaczną odległość od pojazdu.

Page 47: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

Ładowarki śniegu to pojazdy służące do mechanicznego załadunku

śniegu, zgarniętego przez pługi lemieszowe, na samochody wywożące.

Są to najczęściej samobieżne przenośniki taśmowe lub łańcuchowe,

montowane na podwoziach samochodów ciężarowych

Piaskarki służą do zwalczania gołoledzi na drogach przez

rozsypywanie piasku lub drobnego żwiru, albo soli i innych środków

chemicznych powodujących topnienie śniegu i lodu.

Page 48: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

WALCE

Page 49: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

KOPARKI

Page 50: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

KOPARKO-ŁADOWARKA

Page 51: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

ROZŚCIEŁACZE DO ASFALTU

Page 52: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

RÓWNIARKA SAMOJEZDNA

Page 53: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

WOZIDŁO

Page 54: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

WYBURZARKA

Page 55: ŚRODKI TRANSPORTU - Aktualności WIMwim.utp.edu.pl/dok/Instrukcje-wyklady/W11.pdf · 1. Pojazdy przeznaczone do przewozu osób (samochody osobowe, autobusy, motocykle) 2. Pojazdy

ŁADOWARKI