Sri Gur Partap Suraj Granth - Damdami GUR PAR… · Sri Gur Partap Suraj Granth ikRq: BweI sMqoK isMG jI ‘kiv cUVwmiN’ By Bhai Santokh Singh ‘Kavi Churamani’ sRI gurU goibMd
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
¡siqgur pRswid ]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ
rwis dsvIx Raas 10
Sri Gur Partap Suraj Granth
ikRq:
BweI sMqoK isMG jI ‘kiv cUVwmiN’ By
Bhai Santokh Singh ‘Kavi Churamani’
sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gujrI jI dy
300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
Dedicated to 300th Martyrdom Anniversary of Guru Gobind Singh ji’s
pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw (aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)
sMKyp ilûk kI-stRok sUcI
qqkrw rwis dsvIx rwis dsvIx
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
3
do Sbd iksy vI kOm dy ieiqhws dy mUl sRoq Aus kOm vwsqy iezk aijhw
srmwieaw huMdy hn, ijs AuØzqy Auh kOm ãÞr kr skdI hY[ ieh kOmI srmwieaw hI Aus dy pYrokwrW leI pRyrnw dw sRoq bNdw hY[ iszK ieiqhws nwl sMbMDq aijhy sRoq swfy pws Bwvyx igNqI ivzc bhuq iZawdw qW nhIx pr ijqny ku vI AuplbD hn, AunHW L ßnImq smJ ky ijzQy AunHW dw aiDaYn ZrUrI hY, AuQy AunHW dI sMBwl vI awvzSk hY[
ienHW ivzcox iezk sRoq ‘kiv cUVwmiN’ BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq ‘sRI gur pRqwp sUrj’ gRMQwvlI hY[ ‘sRI gur pRqwp sUrj’ gRMQwvlI iszK ieiqhws dw iezk vfmuzlw sRoq hoN dy nwl nwl BweI sMqoK isMG jI L siqgurU jI vlox bÞSI adBuq ivzdvqw dw ÞZwnw vI hY[ awkwr aqy guNwqmk idRStI qox ieh sRoq ieqnw vzfw hY ik iszK ãlsãy aqy ieiqhws dy KojI iesdy aiDaYn qox ibnW awpNI ivzdvqw aDUrI mMndy hn[ iszK jgq ivzc iesdI hrmnipawrw aqy pRmwiNkqw dw aMdwZw ies gzl qox lwieaw jw skdw hY ik iZawdwqr ieiqhwsk aqy hor pRiszD gur-asQwnW qy roZwnw ies gRMQwvlI dI kQw dI prMprw qurI aw rhI hY[ iksy vI ieiqhwsk rcnw L Bwvyx mukMml qW nhIx ikhw jw skdw pr jo SrDw, isdk aqy iszKI nwl pRym BweI swihb jI dI rcnw L pVHn AuprMq pRwpq huMdw hY, Auh szcmuzc byimswl hY[
sUcnw qknwlojI dy nvInqm aqy qyZ qrwr swDnW duawrw iszK ieiqhws dI mUl swmgRI L dunIaW dy hr kony ivzc vsy gurU nwnk nwm lyvw guriszKW qzk phuMcwAuN dI syvw inBwAuNw, dws dw AudyS hY[ siqgurU jI dI ikRpw sdkw sRI gurU gRMQ swihb ivzc drj gurbwNI, vwrW/kibzq BweI gurdws jI dw iezk SkqISwlI src tUl AuplbD krwAuNw; BweI kwhn isMG ‘nwBw’ jI dI mhwn rcnw ‘gur Sbd rqwnwkr mhwnkoS’, inrmlw sMpRdwie dy ivdvwn mhWpurKW duawrw iqawr kIqw sMpRdweI arQW vwlw gurbwNI dw tIkw ijhVw iszK jgq ivzc ‘PrIdkot vwlw tIkw’ krky pRiszD hY (ikAuxik ies dy tIkwkwrW L Aus smyx PrIdkot irawsq dy mhwrwjw dI srpRsqI hwisl sI), BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq ‘sRI gur pRqwp sUrj’ gRMQwvlI ivzcox sRI ‘nwnk pRkwS’ ifijtl rUp ivzc AuplbD krvwAuN dI syvw krvw ky ies AudyS L hwisl krn vwsqy iezk pVwa mukMml ho czukw hY[ aweI. tI. dy mwiDam rwhI iszK ieiqhws aqy gurmiq drSn dw aiDaYn aqy Koj krn vwly ivdvwnW leI sRI gurpRqwp sUrj gRMQ dIaW 12 rwsW, 6 ruqW aqy 2 aYn ifijtl rUp ivzc AuplbD krvwAuN dI syvw sMpUrn ho cuzkI hY[ siqgurU jI ny hI mhwn bKiSS krky ieh syvw ies kIt pwsox leI hY[
sRI gurpRqwp sUrj gRMQ dw swrw mUl pwT pwTkW dI suivDw leI pMkqI-Cyd aqy pd-Cyd ivDI anuswr idzqw igaw hY[ keI ku szjNW dI vIcwr sI ik sRI gurpRqwp sUrj ivzcox kuzJ byloVy aqy mnmzq vwly aMS kzF ky iesdI soD kr idzqI jwvy pr dws ny awpNI quzC mzq anuswr gRMQ dI mOilkqw brkrwr rzKN
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
4
leI aYsw krnw munwisb nhIx smiJaw[ vYsy vI sRI nwnk pRkwS aqy sRI gur pRqwp sUrj gRMQwvlI ivzc pMQ rqn fw. BweI vIr isMG jI vlox QW QW idzqIaW itzpNIaW pwTkW L gurmiq qox dUr nhIx jwN idMdIaW[ ies leI BweI vIr isMG jI vlox idzqy pRXwX, itzpNIaW, hvwly aqy Puztnot nwl nwl dy ky mUl pwT nwl koeI CyV CwV nhIx kIqI geI[ BweI swihb vlox bNwieaw qqkrw Ausy qrHW rzK ky, iksy vI aMsU qzk iszDI phuMc leI awswn ilûk dy idzqy gey hn[
nwl hI Koj kwrj leI s. hrbMs isMG jI aYm.ey. (jMmU) duawrw ricq sRI gur pRqwp sUrj gRMQ dI ‘sMbMD sUck anukRmiNkw’ (nwvW aqy QwvW dw koS) vI idzqw jw irhw hY[ ies vwsqy dws vlox ijzQy s. hrbMs isMG jI dw DMnvwd hY, AuØzQy fw. gurcrn isMG jI (aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg, pMjwbI XUnIvristI pitawlw) dw vI dws irNI hY ijnHW dy sihXog nwl ieh sMBv ho sikaw hY[ fw. gurcrn isMG jI dw dws ies krky vI ikRqzg hY AunHW ny dws L ‘srkwrI kwilj krmsr’ ivzc awpNw Swigrd hoN dy nwqy ‘eISr mweIkRo mIfIaw’ L Koj kwrj leI vzD qox vzD shwiek bNwAuN leI smyx smyx bhuq hI kImqI suJwa idzqy hn[ nwl hI dws fw. kulbIr isMG jI ‘iQMd’ (sYn mtyE, kYlyPornIaw) dw DMnvwd kIqy ibnW vI nhIx rih skdw, ijnHW ny jdox vI ZrUrq peI, awpNy fwktrI ikzqy dy ruJyivaW dy bwvjUd awpNw BrpUr qknIkI sihXog idzqw[
mMiZl hwlW dUr hY[ ajy qvwrIK gurU Kwlsw pwTkW qzk awAuNw hY[ iPr BweI nûd lwl rcnwvlI, jnm swKI BweI bwly vwlI, mihmw pRkwS, dovyx guriblws (pw: 6 aqy pw: 10), gurU kIaW swKIaW, igawn rqnwvlI, iszK rihqnwmy, gurbwNI dy pRiszD tIky aqy iszK ieiqhws dI hor mUl swmgRI… kwrj ieqnw vzfw hY, ijhVw siqgurU jI dI bÞSIS aqy swD sMgq dI awsIs nwl hI nypry cVH skdw hY[
sMpUrn sRI gurpRqwp sUrj gRMQwvlI ieMtrnYØzt AuØzpr AuplbD krwAuN dI ieh syvw dws vlox sMq ikSn isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI Xwd ivzc sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq hY[ siqgurU jI bÞiSS krn, kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI dI ieh mhwn rcnw jo ik hwlW qzk isrP kuJ ivdvwnW, lweIbRyrIaW aqy gurduawiraW qzk hI sIimq hY, huN kMipAUtr aqy ieMtrnYt dy mwiDam rwhIx dunIaW dI hr nuÜkr ivzc vsdy gurU nwnk nwm lyvw gurisKW dy Gr Gr qzk phuMc sky aqy ‘hAu mUrK’ iesy qrHW ‘kwry’ lÜigaw rhy:
pUrI SY L fr Gwty dw, fr nhIx azDI qweIx[ rzbw! ipawr myry dI mMiZl, pUrI kdy nw hovy[
dws blijMdr isMG
gurduawrw krmsr, rwVw swihb[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
5
Gir Gir aMdir Drmswl swihby kmwl gurU goibMd isMG jI dy ainûn ‘ipawry’ BweI dieaw isMG
jI qox clI aw rhI jgq pRiszD sMpRdwie, ijhVI hoqI mrdwn vwlI sMpRdwie krky vI pRiszD hY, dy mhWpurK sMq eISr isMG jI aqy sMq ikSn isMG jI mhwrwj dIaW SKSIaqW iksy jwNkwrI dIaW muQwj nhIx[ ies sMpRdwie dy mOjUdw muKI, nwm bwNI dy rsIey, sMq bwbw qyjw isMG jI dI awigaw anuswr bwbw blijMdr isMG jI ny ijs FMg nwl guriszKI dw pRcwr krn vwsqy bIVw cuzikaw hY, Auh awpNy awp dy ivzc iezk imswl hY[ iszDIaW Dwrnw duawrw gurbwNI dy kIrqn aqy viKawn duawrw bwbw blijMdr isMG jI ny nw kyvl sMq eISr isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI rvwieq L brkrwr rziKaw hY, blik AunHW ny kMipAUtr aqy ieMtrnYØzt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy gurmiq nwl sMbMDq swmzgrI L Gr Gr phuMcw ky ‘Gir Gir aMdir Drmswl’ BweI gurdws jI dy ies vcn L iezk invykly qrIky duawrw sãl krn dI iezk hor nvIx rIiq clweI hY[
dws dw ipCly keI swlW qox gwhy bgwhy jdox ikqy vI AunHW nwl myl huMdw irhw hY, dws AunHW L awpNy iesy kwrj ivzc ruziJaw dyKdw irhw hY[ sB qox pihlW mhwn koS L ieMtrnYØzt qy ilaw ky, iPr ‘eISr mweIkro mIfIaw’ gurbwNI aqy BweI gurdws jI dI rcnw dw src tUl iqawr kr ky ijzQy awp ny huN qzk ies Kyqr ivzc vzfI sãlqw hwisl kIqI hY, AuØzQy ‘kiv cUVwmiN’ BweI sMqoK isMG jI dI mhwn rcnw ‘sRI gurpRqwp sUrj gRMQ’ ieMtrnYØzt qy ilaw ky ies Kyqr ivzc iezk hor mwarkw mwiraw hY[
sMn 2004 eI. iszK ieiqhws nwl sMbMDq SqwbdI smwrohW dw swl irhw hY[ ies swl dOrwn iszK jgq ny gurU aMgd dyv jI dw 500 swlw pRkwS purb, sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dw 400 swlw smwroh aqy sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dw 300 swlw idhwVw mnwieaw hY[ bwbw blijMdr isMG jI ny sRI gurU gRMQ swihb jI dw sMpRdweI ‘PrIdkot vwlw’ tIkw gurU aMgd dyv jI dy 500 swlw pRkwS purb L, ‘eISr mweIkRo mIfIaw’ sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dy 400 swlw purb L aqy ‘sRI gur pRqwp sUrj gRMQ’ sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dy 300 swlw idhwVy L smripq krky ijzQy gurU swihbwn dy AupkwrW aqy kurbwnIaW pRqI awpNI SrDw aqy ikRqzgqw pRgt kIqI hY, AuQy nwl hI kMipAUtr aqy ieMtrnYØzt nwl jwNkwrI rzKN vwly ‘gurmuK hMsW’ vwsqy awp ny gurU swihbwn dI bwNI aqy Aupmw dw ‘mwn srovr’ AunHW dy iblkul nyVy kr idzqw hY[ Xwd rhy ik BweI kwnH isMG nwBw jI dI mhwn rcnw ‘mhwnkoS’ awp pihlW hI ieMtrnYØzt qy AuplbD krvw ky Kwlsy dI isrjnw dy 300 swlw purb L smripq kr cuzky hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
6
bwbw blijMdr isMG jI dI ies GwlNw Aupr isrP rwVw swihb sMpRdwie hI nhIx, blik smuzcw sMq smwj mwN kr skdw hY[ gurmiq dw pRMprwgq qrIky duawrw pRcwr krnw, aMimRq CkwAuNw, lûgr clwAuNy, smwj aqy mwnvqw dI syvw krnw awidk syvwvW qW pihlW hI sMq smwj dy ihzsy aw cuzkIaW hn, bwbw blijMdr isMG jI ny awDuink FMg duawrw kMipAUtr aqy ieMtrnYt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy gurmiq dw pRcwr krn dI syvw awrMB krky ‘gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj’ dw nW hor AuØzcw kr idzqw hY[ nwl hI bwbw blijMdr isMG jI ny sMq smwj, iszK ivdvwnW aqy hor iszK sMsQwvW L ies gzl dw aihsws vI krvwieaw hY ik azj dy kMipAUtr Xug ivzc gurmiq dy pRcwr aqy Koj kwrj vwsqy jykr ienHW swDnW dI vrqox nw kIqI geI qW gurU swihbwn dy sMdyS L Gr Gr phuMcwAuN dw sMklp pUrw nhIx ho skygw[
dws L aws hY ik gurmiq nwl sMbMDq mUl swmgRI kMipAUtr aqy ieMtrnYØzt rwhIx Gr Gr phuMcwAuN dy ies SuB mnorQ ivzc bwbw blijMdr isMG jI L pUrn kwmXwbI pRwpq hovygI[ aÞIr ivzc dws awpNy vlox aqy ‘gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj’ vlox bwbw blijMdr isMG jI dy ies purSwrQ dI BrpUr SwlwGw krdw hoieaw AunHW L huN qzk pRwpq kIqI sãlqw leI vDweI idMdw hY aqy AunHW dy bwkI rihMdy mhwn kwrj dI sMpUrnqw vwsqy siqgurU jI dy crnW ivzc ardws krdw hY[ 21 jnvrI 2005 sMq hrI isMG rMDwvw rMDwvw jnrl skzqr, gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
7
sMdyS bwbw blijMdr isMG jI sMq smwj nwl sMbMiDq pRcwr dI supRiszD sMsQw
sMq eISr isMG jI qy sMq ikSn isMG jI rwVw swihb vzlox vroswie sQwn dy pRmuzK pRiqinD hn[ cyqMn qy sUJvwn hoN dy nwqy Auh iszKI dw pRcwr pRMpk qy awDuink ivigawnk sUJ dw sumyl krky krn dy cwhvwn hn[ ijzQy Auh hoqI mrdwn vwlI sMpRdwie nwl sMbMiDq sMq eISr isMG jI dy iszDIaW DwrnW duawrw gurbwNI kIrqn qy viKawn dI pRMprw L agWh qor rhy hn, AuØzQy AunHW L ivdySW dy rtn qox ieh vI anuBv ho igaw hY ik smuzcy qOr qy, ivSyS krky ivdySW ivzc vsdI ajokI pIVHI L Drm, aqy ies rwhIx jIvn dIaW AuØzcIaW suzcIaW kImqW vzl awkrSq krn dy pRmuzK swDn ieMtrnYØzt aqy kMipAUtr hI hn[ azj dy ies pIVHI dy ivdvwn qy Kojkwr vI gurmiq aiDaYn leI nvInqm sUcnW qy pRswr dy swDnW dIaW shUlqW dI Gwt L bVy qIbr rUp ivzc anuBv krky, ies qox dUr huMdy jw rhy hn[ Auh pIVHI ijs ny awpNI swrI isziKaw hI ies mwiDam rwhIx leI hY, AuhnW L ieh Gwt hor vI iSzdq nwl mihsUs huMdI hY[
bwbw blijMdr isMG jI akwl purK dI apwr bÞiSS dy pwqr hn ijs sdky AunHW L siqgurU jI ny ieh syvw bÞSI hY[ keI swlW qox ijzQy Auh gurmiq dy pRoK qy apRoK soimaW L pRogRwmf rUp ivc sI.fI. aqy vYØzbsweIt qy ilaw rhy hn, AuØzQy nwl hI Auh ies L inÜq hor suDwrn qy vDyry aiDaYn-shwiek bnwAuN ivzc ruzJy hoey hn[ ivakqI rUp ivzc ibnW iksy sMsQwgq shwieqw dy Auh aYØznw kMm kr cuzky hn ik sMq smwj, vzK-vzK fyry qy vzfIaW sMsQwvW AunHW dy ies kwrj aqy lgn Aupr mwN kr skdIaW hn[ ‘eISr mweIkro mIfIaw’ dy nvInqm sMskrn ivzc AunHW ny sRI gurU gRMQ swihb jI, BweI gurdws jI dIaW vwrW qy svYXy; sRI gurU gRMQ swihb jI dw PrIdkot vwlw tIkw (4 ijldW); s. mnmohn isMG ricq pMjwbI aMgryjI stIk (8 ijldW); pRo. swihb isMG jI ricq ‘gurU gRMQ swihb drpn’ (10 ijldW); BweI kwnH isMG jI dw ‘mhwn koS’ qy pMjwbI XUnIvristI, pitawlw duawrw pRkwSq myrw ‘sRI gurU gRMQ swihb koS’ (2 ijldW) L BweI sMqoK isMG jI dy ‘sRI gurpRqwp sUrj gRMQ’ (14 ijldW) smyq Br idzqw igaw hY aqy ienHW swiraW L awps ivzc sMbMiDq kr idzqw igaw hY[ ieh sRI gurU gRMQ swihb ivzc awey iksy vI Sbd aqy quk dI Bwl leI src ieMjn qW hY hI pr jy Auprokq iksy vI tIky ivzcox quk-ivSyS dy arQ vyKNy hoN, aijhI suivDw vI ies ivzc AuplbD hY[ iksy ivSyS Sbd dy arQW L loV anuswr mhwn koS aQvw ‘sRI gurU gRMQ koS’ ivzcox vI vyiKaw jw skdw hY[ SbdW dI FUMf sImq rUp ivzc sRI gurU gRMQ swihb dy iksy vI XogdwnI aQvw rwg ivzcox vI kIqI jw skdI hY[ ieh swrI Bwl iksy Sbd dy vzK-vzK joVW vwly SbdW dI iekzTI vI ho skdI hY[ swrIaW qukW L
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
8
aglIaW-ipClIaW qukW smyq vzKry vI kziFaw jw skdw hY[ ies qrHW dI Koj aqy swPtvyar dI isrjnw vfyrIaW ivzidak aqy Dwrimk sMsQwvW leI anusrn krnXog hY[
siqgurU jI bwbw blijMdr isMG jI qy hor bÞiSSW krn, AunHW L ies syvw leI hor AuqSwh bÞSN qW jo Auh gurmiq dy sunyhy dy pRswr ivc juty rihN[ swfI siqgurU jI dy drbwr ivzc ieh hI ardws hY[
pitawlw fw. gurcrn isMG 28 jnvrI, 2005 pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw (aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
3. ieSÃ gurU-SRI gurU nwnk dyv jI dw-mMgl[ 4. ieSÃ gurU-SRI gurU aMgd dyv jI dw-mMgl[ 5. ieSÃ gurU-SRI gurU amrdws jI dw-mMgl[ 6. ieSÃ gurU-SRI gurU rwmdws jI dw-mMgl[
7. ieSÃ gurU-SRI gurU arjn dyv jI dw-mMgl[ 8. ieSÃ gurU-SRI gurU hir goibMd jI dw-mMgl[ 9. ieSÃ gurU-SRI gurU hir rwie jI dw-mMgl[ 10. ieSÃ gurU-SRI gurU hir ikRSn jI-mMgl[ 11. ieSÃ gurU-SRI gurU qyg bhwdr jI-mMgl[ 12. ieSÃ gurU-SRI gurU goibMd isGM jI-mMgl[
dI bolI] 11 11. [jzsy dI mOq[ gOry L 101 sRwp[ kIrqpur puzjy] 12 12. [SRI gur inÜq ibvhwr] 13 13. [gurU jI dw fyrw qurkW dy Gyry ivc] 14 14. [gOry dw qurkW nwl XuzD] 15 15. [gOry dy sRwp bKSy]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
12
16 16. [krqwr pur invws[ idj puzqR moieaw] 17 17. [bRwhmN dw puzqR ijvwieaw] 18 18. [Skr gMg lÜgN dI kQw] 19 19. [rwmrwie bwbq DIrml dw gurU jI L kihNw] 20 20. [gur jI dw AuØzqr[ vwps kIrqpuir awAuNw] 21 21. [gurbwNI mihmW[ iszKI jhwZ Puitaw dw vwk] 22 22. [pOrwNk pRsMg-DuMD qy AuqMk irKI] 23 23. [DuMDU nwl jMg dI iqawrI] 24 24. [DuMDU bzD kQw] 25 25. [gwlv dy Cy sO GoVw pRwpq krn dI kQw] 26 26. [gwlv dI Bytw[ rwjw jjwqI] 27 27. [SRI hirrwie bYkuMT gmn] 28 28. [SRI rwmrwie jI dI eIrKw] 29 29. [SRI rwmrwie jI dI eIrKw] 30 30. [rwmrwie jI dI dÍYS] 31 31. [SRI rwmrwie jI dI dÍYS] 32 32. [SRI rwmrwie jI dI dÍYSqw] 33 33. [siqgurU jI L lYN jY isMG dw dUq igaw] 34 34. [SRI gurU hirikRSn jI pws rwjw jY isMG dw
prDwn puzjw] 35 35. [prDwn gurU jI pws] 36 36. [SRI gurU hirikRSn jI dw idzlI L jwNw] 37 37. [sMgqW dy myly] 38 38. [JIvr qox gIqw dy arQ] 39 39. [idzlI puzjy] 40 40. [idzlI ivKy invws] 41 41. [gurU jI dI mihmW suNky rwmrwie dI eIrKw[
sRwp] 42 42. [rwmrwie bwbq BivzKÎq vwk] 43 43. [sihZwdw Bytw lY ky awieaw] 44 44. [jY isMG dI ptrwNI pRIKÎw] 45 45. [jY isMG gurU jI L lYN awXw] 46 46. [ptrwNI pCwNI]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
13
47 47. [rwjw iszK hoieaw] 48 48. [SRI gurU jI dy SrIr L Kycl[ Sihrox bwhr fyrw] 49 49. [srIr L Kycl] 50 50. [sIqlw inklI] 51 51. [sMgqW L AupdyS] 52 52. [sMgq L AupdyS] 53 53. [szcKMf pXwn] 54 54. [srIr dw sskwr] 55 55. [sMgiq ivzc ivcwr] 56 56. [msMdW dw Zor[ gurU dI Bwl]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
14
rwiS dsvIx czlI @ siqgur pRswid ]
SRI vwihgurU jI kI Pqy ]
aQ dsim rwiS kQnû ] arQ: huN dsvIx rws dw kQn krdy hW[
SoBw ibjlI vq pRkwSdI hY[ vINW dMf ijs dy hzQ ivzc hY (qy) iqnw lokW ivc jo (vINw vjwAuN ivc) sujwn jwNI jWdI hY, sBnW dy mn L BwAuxdI hY (ieh) sudr mhWrwNI[
smUh guNW dI KwN qy ‘swry ibGnW dI nwS krqw’ (ijs dI kIrqI) gwvIx jWdI hY, lwl rMg dy ijs dy hzQ hn qy cwl ijs dI ndI (vq gMBIr) hY[ (jo) mhW anûd dy Dwrn vwlI hY qy jgq ivKy bwNI sÍrUp mMnI geI hY, kvI sMqoK isMG jI (kihMdy hn ik mYx rwq idny aYsI pRkwS srUpw L bMdnw krdw hW[
Bwv: bwNI dw mMgl krdy hn, AusL vÎkqIvwn kQn krdy hoey SuB miq dI dwqI, pRkwS srUpw, duqI ijs dI AuØzjl hY dMdW smwn qy ibjlI smwn, Xw dMd ijs dy AuØzjl hn, dzsdy hn[ dMdW dw ieSwrw swihqÎ ivzc dUSn BUSn dI CWn vzl hY[ ‘vINw hzQ ivc’ qox murwd sMgIq ividaW dI dwqI hoN qox hY[ swry swihqÎ qy rwg awid koml guNW vwlI hoN krky sB L BwAuxdI dzisaw hY[ swry swihqÎ, kwvÎ, iczqRkwrI, iSlp awid guNW dI aiDSTwqw hY qy klwm kOslIaW dy ivGnW L hrn vwlI hY[ silqw vrgI cwl hY qy hzQ lwl hn[ ndI srsÍqI dy nwm qox hI Swrdw dw nwm srsÍqI ipaw sI[ iPr ies ivc ieh ktwKÎ hY ik suMdr rcI hoeI bwNI bNq qy AucwrN ndI dI cwl vq gMBIr hoieaw krdI hY[ hzQ lwl kihN vyly kvI jI dy nYNW azgy jl ivc kml idzs rhy hn qy ieQy SlyK arQ ivc kih rhy hn ik ‘hy srsÍqI qyrw pwNI lwl rMg dw hY[’ gMgw dw icztw, jmnw dw kwlw, surzsÍqI dw lwl rMg mMinaw hY[ iPr SlyK ivc ieh bI hY:- ‘arN brN pwNI’ = hzQ ivc azKrW dI arNI hY, arNI Auh lkVI hY jo Xog agnI pRjÍlq kIqI jWdI hY,
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
16
srsÍqI dy swihqÎk Xzg dw swrw hom azKrW nwl hI huMdw hY[ iPr swihqÎ pVHky suawd awAuxdw hYx ies krky mod dy Dwrn vwlI khI hY[
3. ieSÃ gurU-SRI gurU nwnk dyv jI dw-mMgl[ dohrw: suMdr kIriq cMidRkw, chuMidiS qnÎo ibqwn[ SRI nwnk jg gurU ko, nmo joir jug pwn ]3] ibqwn = cMdoaw[ cMidRkw = cMd dI cwnNI[ pwn = hzQ[ arQ: SRI (gurU) nwnk dyv jgq gurU jI dI kIrqI (cMdRmW dI) cwnNI (vWùU
AuØzjl) hY (ies cWdnI dw mwno) cMdoaw (swry jgq qy) cwrox pwsy qN irhw hY (aYsy gurU jI L) dovy hzQ joVky myrI nmskwr hYx[
4. ieSÃ gurU-SRI gurU aMgd dyv jI dw-mMgl[ ajr jrin, DIrj Drin, Drin minûd iblûd[ SRI aMgd pd pdm ko, bMdn ibGn inkMd ]4 ]
Drin minûd = DrqI vq[ pd pdm = crn kvl[ inkMd = kztN vwly[ arQ: SRI (gurU) aMgd dyv jI (jo) ajr (vsqU) dy jrn vwly qy DrqI vq
12. ieSÃ gurU-SRI gurU goibMd isGM jI-mMgl[ qurk qyj qm qom ko, hrqw Bwnu minûd[ SRI guru goivÀd isMG jI, krqw dws nirMd ]12]
qom = bhuq, aiDk, gwVHw, BwrI sMs: soœm = smUh[ arQ: SRI gurU goivMd isMG jI (jo awpNy) dwsW L rwjy bNw dyN vwly (hn qy
jo) qurkW dy qyj rUpI gwVHy aMDyry L sUrj vq (hoky) nwS krn hwr hn (AunHW dy crnW AuØzypr myrI nmskwr hY)[
[ibnqI] kibzq: sBY gun AUr, BrpUr BXo aOgunin,
kwm kRoD kUr hU kI ibzDRqw Prd kI[ hoXo min cUr cUr, rhI miq JUir JUir dyiK rhÎo dUr dUr, dwrU n drd kI[ imly guru pUrn sÀqoK isMG qUrn, so liK duK BUr, giq eyklI nrd kI[ nwm ry Srn sUr, pwvn piqq rUr rwiK hYx ZrUr lwj awpny ibrd kI ]13]
arQW leI dyKo sRI gurU nwnk pRkwS AuqrÄwrD aDÎwX 57 aMk 112[ ieh CMd AuQy BI awieaw hY qy arQ AuØzQy idzqy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
19
13. smsq gur mMgl[ dohrw: brnOx dsmI rws ko, siB siqgurU mnwie[ ibGn ibnwSin ko krihÀ, hovihÀ sdw shwie ]14] mnwie = siqkwr krky[ pUjk[ arQ: swry siqgurW L pUjky (huN mYx gur pRqwp sUrj gRMQ dI) dsmI rwis
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
25
ieh swcI kihÀ igrw qumhuÀ qy’ ]15] suin gur boly sihj suBwie[ ‘nr Qory iCq bhu rih jwie[ pRwnI ibnsnhwr sdweI[ aivnI rhY siQr ieis BweI ]16] ijq idiS aiDk Drw iqn dIin[ bDih ibRMd mwnv ko cIn[’ iem dy sRwp su br iqn rwhk[ ngr bswvin ko icq cwhk ]17] fyry ko mukwm kir rhy[ iek duie idn bIqy jib lhy[ byldwr bulvwie mjUr[ iPir kY aivlokÎo Ql rUr1 ]18] BweI ibRD, BgqU qy awid[ jy gur drSn qy aihlwd[ ibRMd pRSwid mDur anvwXo[ SRI nwnk ko pUrb DÎwXo ]19] srb gurin ky ismry nwmw[ kir ardws rIiq aiBrwmw[ siqgur sihq sIs ko nÎwie[ siBihin mYx pRswid brqwie ]20] byldwr2 ko awiesu deI[ ‘krhu kot chuÀidiS idF meI[’ suin guru hukm su ksI AuBwrI3[ Knin hyqu aivnI mihÀ mwrI ]21] hwlÎo qib pgIaw igr prI[ siB lokin mn sMsw krI[ SRI arjn siB Aur kI jwnI[ muskwviq boly gun KwnI ]22]
1suMdr[ 2khI (rzKN) vwlw[ 3khI AuTweI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
26
‘cFI kmwn ju ciF ieq awvY1[ so Auqrwih apin Gr jwvY[ jMg jIqby ko ieh Qwn[ mrihÀ qurk huie byeImwn ]23] gur Gr kI abcl hY nIv[ jwie n kbhUM, rhY sdIv[’ iem kir siB ko BRmu inrvwrw[ lgy mjUr krin gn kwrw ]24] purI kot ric imRqkw sMg[ chuÀidiS mYx Bw ruicr AuqMg[ bhur hukm Gr icinby kirE[ suMdr nwm gurU qib DirE ]25] ‘SRI krqwr purw siB bIc[ ibdq hoie kihÀ Auc ru nIc[’ SRI arjn pun lok bulwey[ mwn dwn dy Gny bswey ]26] prÎo bZwr sGn aru suMdr[ bnin lgy puin puir mihÀ mMidr[ DnI rMk Dn ky anuswrw[ alp ibswl rcYx Gr bwrw ]27] bnk lgy ibvhwr krin ko[ lyiq lwB huie gurU Srn ko[ ies pRkwr puir gurU bswXo[ bwk AucwrÎo ibdq idKwXo ]28] br aru sRwp rwhkin joie[ khy jQw dyKy idRg soie[ angn sYn irpuin kI aweI[ ipiK kir qRws BXo smudweI ]29] chuÀidiS Gyrw qurkin kirE[ bIc jwmnI sMGr pirE[ SRI hirgoibMd blI bhwdur[
1kmwn cVHw ky jo ies purI qy cVHky awvygw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
27
dyKy SzqRü awie By hwdr ]30] dwrun jMg mcÎo iek swr[ clY qyß qomr qrvwr[ qib siqgur jI cFy qurMg[ Bir kir Kpry ibRMd inKMg ]31] alp cmUM hI hoqI swQ[ hny qurk idKrwey hwQ[ sMGr mihÀ joDw aru Gorw[ mir kir kot BXo chUM Erw ]32] clÎo n jwie iksU idiS mWhI[ eyiqk imRqk Bey ies jwhI1[ puir ko qwqI vwAu n lwgI[ bcI cmUM kuC, rN qij BwgI ]33] cFI awie Auqrwie su gXo[ SRI gur bwk spUrn BXo[ SRI arjn ko sunhuÀ pRsMg[ inj ihq ijm Gr kry AuqMg ]34] lgy bswvin puir krqwrM[ apin bws ihq suQl inhwrM[ ‘rchu sdn ko’ awiesu dIin[ qurq msMdin AuØzdm kIin ]35] kwrIgr bulwie lgvwey[ ‘dIrG rchu’ gurU Purmwey[ Gr ikRq2 aru msMd imil kY sib[ hwQ joir kir arZ krI qib ]36] ‘hy pRBu! dÍwby dyS mJwr[ dIrG mot n pRwpiq dwr3[ ibnw dwr qy sdn drwZ4[
dohrw: ijq ikq nr Kojin lgy, ijiqk dwr bf cwih[ krI iblokin gRwm bhu, kqhUM pRwpiq nWih ]1]
cOpeI: SRI arjn ky inkit msMd[ krI arZ ‘nihÀ dwr iblûd[ dUr ik inkit gRwm smudwie[ kry iblokin ijq ikq QWie ]2] huie pRwpiq, dy drb mMgwvYx[ jQw hukm Gr qQw bnwvYx[ awgY ijm rwvr kI mrZI[ so hm krÎo chYx siqgur jI!’ ]3] jbih msMdin eyv AucwrI[ iek isK bYTÎo sBw mJwrI[ hwQ joir iqn arZ bKwnI[ ‘eyk isMspw1 KrI mhwnI ]4] ijs ky sm nihÀ dUr ik nyry[ pIn2 bfI aru dIh3 Gnyry[ ibn siqgur so hwQ n awvY[ ko nihÀ iqh dl qorin pwvY ]5] ko iek SkiqvMiq iqs mWhI[ bsiq ibqÎo icrkwlih qWhI[ bIs bIs koisk ky gRwmU[ mwnihÀ jwie kriq pRNwmU ]6] gn vsquin ko arpn krYx[ aink kwmnw Aur mYx DrYx[ ijq ikq ky nr sIs JukwvYx[ nihÀ iqRskwr krYx, frpwvYx’ ]7] suin kir siqgur bwk bKwnyx[
1twhlI[ 2motI[ 3lûmI (a) BwrI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
30
‘gmnY iszK ko iqq hI Qwny[ Cydn krY isMspw jwie[ ijs qy Gr kwrj suDrwie’ ]8] suniq iprwNy kIin pXwnw[ jhW Kro qru pIn mhwnw[ kr kuTwr KwqI ly swQ[ gXo qhW ismriq gur nwQ ]9] jwie isMspw hyrin krI[ KrI1 dwr ijs kI idF KrI2[ KwqI nwm ‘sDwrN’ khYx[ qn mn kir gur ko isK ahY ]10] iqs ny kIin iblokn swro[ -iek qO QMB bnih SuB Bwro[ ijs qy suMdr mMidr bny[ shY Bwr idF lKIXiq Gny ]11] icrMkwl kI lkrI pwkI[ apr n pRwpiq smsr XW kI[ aOr kwT Gr mihÀ ijq hoie[ kwSt kWfin ko lig joie3- ]12] inkit hoie ly hwQ kuTwrw4[ Cydin hyqu s Ej pRhwrw[ lwgÎo jbih isMspw mWih[ Cydin kIin kuCk hI qWih ]13] inksÎo Sbd ibRzC qy qbY[ ‘sunhu iprwNy! mm giq sbY[ icrMkwl ko ies mihÀ bwsw[ qU phuÀcÎo aib kris ibnwsw ]14] gur aru guru ky iszK anûqw[
1KrI, suhNI, inÜgr[ 2KVoqI[ 3Gr (Auswrn) ivzc jo hor kMm peygw Aus pr twhNW dw jo kwT hY so lÜg jweygw[ 4kuhwVw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
31
iqn pr myro bs n clûqw[ mYx siqgur ko kuC n ibgwrÎo[ kÎox myro cihÀ bws ibdwrÎo ]15] pUjw aiDk jgq mihÀ myrI[ arpihÀ lok akor GnyrI[ hit rhIaih, nihÀ ibRzC ibdwrhu[ gur awgy mm arZ guZwrhu ]16] Srn pry kI rzCw kIjih[ apno jwin rwiK kir lIjih[ iem kih sgrI ibRQw sunwvhu[ ijm gur hukm hoie suin awvhu’ ]17] suin iqKwN pIrwNW doie[ Aur ibsmwey acrj hoie[ khYx prspr ‘nWihn awCy[ ies qru sdw bws ko bWCy ]18] bhur dIn huie boliq ibnqI[ nihÀ hMkwr awid kI ignqI[ iek bwrI gur inkit sunwie[ bhur ibdwrihÀgy qru awie’ ]19] iem kih gmny puir kI Er[ SRI arjn bYTy ijs TOr[ hwQ joir kir arZ guZwrI[ ‘sunhu pRBU! su mhIruh BwrI1 ]20] inksI, Cydin lgy, avwj[ -kÎox myro qum kriq kukwj[ mnqw myrI gRwm krMqy[ BWiq BWiq kI Byt cVHqy ]21] qru ibnsy qy ibnsih swrI2[ koie n jwn skih nr nwrI[ ieh mm ibRQw sunwvhu jwie[
1Auh ibzRC BwrI hY[ 2Bwv swrI mMnqw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
32
pun kIjih ijm gur PurmwieÀ-’ ]22] SRI arjn suin kY iqs kwl[ imRdul irdw su ikRpwlU ibswl[ khÎo ‘clYx hm iqs ky qIr[ srb pRkwr dyihÀ kir DIr’ ]23] iem kih Kwsy pr ciF cly[ ipKin ibRzC ko Cydin Bly[ syvk ibRMd sMg qib gey[ qru mihÀ Sbd ibsm Aur Bey ]24] sny sny cil phuMcy nyry[ iQr jib hoie srb hI hyry[ BeI avwZ nûimR kir nmo[ ibnqI krin lgÎo qih smo ]25] ‘pRBu jI! siB ky ho suKdwqw[ mm sQwn ikm kir ho Gwqw[ gur Gr ky nihÀ kwj ibgwrÎo[ ko myro aprwD ibcwrÎo? ]26] inkit dUr ky gRwm Gnyry[ nûmRI hoiq agwrI myry[ ibnW isMspw siB hit jY hYx[ nhIx Aupwien ko pun dY hYx’ ]27] suin siqgur qib DIrj dIno[ ‘qru dIrG qy dyS ibhIno[ kwSt rhy Koj nihÀ pwXo[ cwhiq hYx hm sdn bnwXo ]28] durlB dwr hyqu Gr jwnw1[ apr nhIx ies qrU smwnw[ qv mnqw ko nhIx ibgwrihÀ[ jhW QMB dy sdn AuswrihÀ ]29] iqh TW hovih pUjw qyrI[ aib qy BI bn jwih GnyrI[
1Gr leI durlB lkVI dyKI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
33
pRQmy qo khu mwnY joie[ pwCy hmro drSn hoie* ]30] krhu suKyn bws ko qhW[ hoih anyk mMnqw mhW[ nihÀ kIjih icq mYx duicqweI1[ pUrb qy aib bnih svweI’ ]31] iem suin kY siqgur qy soie[ irdY anûd iblûdY hoie[ krI bMdnw qUSin hoXo[ apno ihq Cydn mihÀ joXo ]32] SRI muK qo PurmwXo Pyr[ ‘sunhu iqRKwN sDwrN hyir! ijqo sQMB rwiKbo krno[ kir imnqI ko Bly suDrno ]33] siB ibiD kir ko ieh TW qÎwr[ hOrw hoie jweygy Bwr[ bhur skt pr Dir kY lÎwvhu[ ibRKB ibRMd iqh sg lgwvhu’ ]34] kih siqgur puir ky hwt awey[ syvk sujsu kriq smudwey[ Dir kuTwr pun Cydiq Kwqw2[ bl qy krÎo mUl qy Gwqw3 ]35] bhu nr lig kir dIE igrwie[ kdn iskMD kry4 smudwie[ imn kir ijqo cihX prmwn5[ iqqo rwiK kir pIn mhwn ]36]
dohrw: bIqy kyiqk dXos qihÀ, itky gurU hirrwie[ inkit inkit ky gRwm jy, iszK bnihÀ smudwie ]1]
cOpeI: rwhk jy mrHwj ky ahYx[ iqn pr ikRpw kriq gur rhY[ nihÀ kOVy iqn awdr krYx[ sBw mWih iqn ko prhrYx1 ]2] 2‘ieh prdySI ikq qy awey[ krihÀ guZr bYTy ies QWey[’ iqn pr hukm kriq sd rhYx[ mn Bwviq muK vwkin khYx ]3] rihÀ mrHwj ky isrkI bws3[ 4inj iCq iCn ikq krihÀ avws[ bsÎo chYx, pr pRwpiq nWhI[ aivin jihÀ apnwie bswhIx6 ]4] siqgur kI syvw mhuÀ lwgy[ ikRpw idRSit qy mn anurwgy[ jihÀ kOrin iek kUp lgwXo[ qihÀ qy siBihin jl ko pwXo ]5] siB mrHwj ky rwhk jyX[ ien kI huqI Bwrjw, syX5[ iqsI kUp qy awniq QwrI[ imil kir gmniq hYx qihÀ swrI ]6] BrihÀ kUp qy Gt lYx awvYx[ Kwn pwn ibvhwr clwvYx[ iqh TW kOry qrun ij nr hYx[
1kzF idMdy hn[ 2kOVy ky kihÀdy hn ik[ 3isrkI vws hoky rihMdy hn mrHwj ky[ 4awpNI Box Kuzs cuzkI hY ikqy (horQy) Gr bNw ky vzisaw cwhuMdy hn pr ijmIx imldI nhIx ijs L awpnw ky vsw lYN[ 5Eh (iesqRIaw) bI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
51
iQrihÀ kUp pr so iem kir hYx ]7] qrnI qy so dwm1 iKcwvYx[ cVHy AUpr jl ko inkswvYx[ krihÀ sprS srIrin aMg[ bhu ibiD ko kihÀ bwk anûg2 ]8] hsihÀ iblws krihÀ mn Bwey[ ibnW lwj qy bwk sunwey[ jl ky hyqu shihÀ siB nwrI[ jy kubwk kihÀ aink pRkwrI ]9] apr Qwn jl pRwpiq nWhI[ ibn jl qy nihÀ jIvn pWhI[ XW qy ibnW kop cil jwieÀ[ idn pRiq aYsy kumiq kmwieÀ ]10]
SRI hirrwie gey qihÀ jbY[ iem pRsMg hoviq Bw qbY[
-nvIx bDU iqn kY iek aweI[ so Gt lY jl hyqu isDweI ]11] kUp sQwn qrun nr Kry[ inq sm hsin bolbo kry[ geI iqRXw gn pwnI Birby[ Gt ko Bry itkwvin kirby ]12] dwm lgI KYxcin qib nwrI[ nr asvwrI BXo ipCwrI[ jQw bYl KYxcin ciF jwie[ iqm arUiF kir azgR clwie ]13] bDU nvIn sMg qib qYsy[ kriq hws ko iqn hI jYsy[ kir sprS qy kRüDiq hÍY kY[ Gt ko Jtk ptkbo kY kY ]14]
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
89
krih ju, sMgI iqs ko hoeI1[’ iem bhu duKd sRwp gn khy+[ jzsy ko ismriq irs lhy ]19] loQ mMgwie dwh kirvwiev[ ipiK gur irs ko siB frpwiev[ eyk insw qib rwKÎo fyrw[ krÎo kUc pun hyir svyrw ]20] gOry inkit geI suD swrI[ ‘qv pr BXo kRoD gur BwrI[ lok pRlok ibKy suK Gny[ dy dy sRwp skl hI hny’ ]21] jy gur BwKy skl sunwey[ jwny gOrswl duKdwey[ irdy qRws Dir bin kir dIn[ syvw krin ibKy icq dIin ]22] -kir gur kwrj Bly irJwAUx[ nWih q apny pRwn gvwAUx[ dwrun sRwp bKiS hYx jw qy[ mn bc krmin syvOx qW qy ]23] 2Purnhwr BIKn duKdwnI[ BeI kRoD qy siqgur bwnI17[ hoih pRsMn n bKSihÀ jwvd[ ins idn syvw lwgOx qwvd- ]24] iem idF mn kO kir kY gOrw[ syvn ihq pRn Dir iqs TOrw[
1Bwv Auh bI SRwpq smJo[ +gOry dw jzsy L mrvw dyNw siqgurW ny psMd nhIx kIqw ikAuxik jzsy dI gl anuicq smJky gOry ny Aus dI jwn leI hY Auh ieqnI sMgIn nhIx ik Aus dI jwn mwrI jWdI[ Xog ieh sI ik gOrw gurU jI pws Skwieq krdw qy gurU jI awp jzsy L dMf dyxdy[ iezQy gOry ny nÎwX awpNy hzQ ivc lIqw hY qy ksUr qox ikqy vDvy dMf dyNy ivc mhW aprwD kIqw hY ies krky cMifaw igaw hY[ 2bVI duKdwqI qy (Purnhwr =) Pl idzqy ibnw nw tlN vwlI bwNI jy kRoD nwl siqgur qox hoeI hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
90
gur sox Prk kos ko rwiK[ cJÎo ipCwrI inj ihq kwiK ]25] kRm kRm kir Gwliq mg fyry[ sYnw gmniq sMg Gnyry[ SRI hirrwie pwlkI mWih[ hoih arUFn suK sox jwihÀ ]26] gn duMdiB bwjq sMg cwly[ aXuD DwrI suBt ibswly[ kqhUM inksih azgR kurMg[ dyKiq qUrn cFihÀ qurMg ]27] bfy byg qy clihÀ Dvwie[ mhW blI hX smqw bwie1[ KMf GIv kir pwln kIny[ cpl clwkI mihÀ icq dIny ]28] imRgin hrwie Dwie kY ghyx[ myck ipRSt2 ijnhuÀ kI ahy[ dIrG iSRMgin qy gih lyiq[ pun dwsin pkrwie su dyiq ]29] ies pRkwr mg kriq iblwsw[ pwliq imRgin, n hoiq ibnwsw[ Bey iekzqR hZwrox jIvM[ bn qy awin3 pwlnw QIvM ]30] jhW isvr ko GwlihÀ jwie[ suin gOrw pICy Tihrwie[ kos Prk qy fyrw krY[ gurU irJwvin iezCw DrY ]31] apnI sYnw rwKih sMg[ bfy suBt bil cpl qurMg[ nihÀ nyry gur ky kib hovY[
1vwXU smwn qyZ GoVy[ 2Bwv hIry hrn[ 3ilaw ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
91
mhW kop apny pr jovY ]32] -duKd BXMkr dIrG sRwp[ krOx pRsMn, bKS hYx awp-[ kos Prk qy sMg isDwrih[ iqm hI apno isvr Auqwrih ]33] awXuD DwrI bIr ibswlw[ rN Twniq irpu qy nihÀ cwlw[ ies ibiD gmniq mg AulÀGwXo[ SRI kIriqpur qib inXrwXo ]34] kos dUr puir qy jihÀ TOrw[ apin sYn juiq AuqrÎo gOrw[ SRI hirrwie pRvySy jwie[ hrKy nr nwrI smudwie ]35] ciF koTin pr PUl bswvYx[ dyiK dyiK siB sIs invwvYx[ Auqsv krÎo anyk pRkwrw[ puir pRivSÎo siqgurU inhwrw ]36] inj mMidr suMdr jihÀ bnÎo[ iczqRiq aMdr qy suK snÎo[ vwhn qÎwig pRvySy jwie[ dIh pRXMk ibCOnw Cwie ]37] dwsin awin fswvin kIin[ SRI hirrwie hyir awsIn[ chuÀidiS mWih PrS jo hovw[ rMg anykin ko suT jovw ]38] ly ly bhu ibiD ky Auphwr[ puir jn phucy awnûd Dwir[ bMdn kir aribMd crn ko[ dyKiq drSn kSt hrin ko ]39] kuSl pRSn siB sox gur krÎo[ ‘ikRpw awp kI’ iqnhu AucrÎo[ ‘ipqw awp ky ngr bswXhu[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
92
nr nwirin awnÀd AupjwXhu ]40] qum BI nihÀn ibswrhu ien ko[ aho awsrw ien puir jn ko[ icrMkwl bwhr BI rhy[ sdw pRqIKiq hm mg lhy ]41] apr nhIx ies puir ko mwilk[ rwKin pwlin qumry qwilk[’ suin kir boly SRI hirrwie[ ‘rhy ipqwmw jI ies QwieÀ ]42] hm BI iqm ieq bws krYxgy[ puir ko Kyd n koie DrYxgy[ bshu inicMq anÀd Aupjwvhu[ gur gur ismrhu ibGn imtwvhu’ ]43] SRI hir ikRSn cMd ko pws[ awnÎo god AuTwey dws[ ipq ky snmuK hÍY kir TwFo[ krI nmo su cwAu icq bwFo ]44] lGu suq ko ipiK gih kir bwhU[ lIey ibTwie aMk ky mwhU[ muK hyriq Pyriq isr hwQ[ jwnihÀ -bnihÀ qKq ko nwQ- ]45] pun AuiT kir qihÀ jliD ibbykw[ mwqw nyqI pg isr tykw[ suq ko ipKiq awiSKw deI[ irdy anûd pRPuziliq BeI ]46] pun siB mihlw drSn kIin[ bMdihÀ pd ird mud mihÀ lIin[ ies ibiD kIriq puir mihÀ jwie[ bsy awin SRI gur hirrwie ]47] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsm rwsy ‘kIrqpur awgmn’ pRsMg
brnnû nwm iekwdSmo aMsU ]11]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
aib siqgur kI kQw sunIjY[ jnm anyk pwp hin dIjY ]31]
ciF kir siB anIk2 ly swQ[ sqzdRv qt phuÀcy gur nwQ[ kyvt ko qqkwl bulwXo[ ibRMd qrI lY kir so awXo ]32] idRF qrnI pr bYTiq Bey[ prly pwr Auqir gur gey[ pun siB sYnw pwir AuqwrI[ kyvt ko bKSÎo Dn BwrI ]33] qihÀ ins bis kY Bor isDwey[ mg mihÀ kir iblws smudwey[ SRI krqwr pury cil gey[ DIrmzl awgU huie ley ]34] gn puir jn bhu lIin akor[ drsihÀ awie gurU kr joir[ kuSl pRSMn kir siB ky swQ[ Bey pRvyS ngr mihÀ nwQ ]35] dl AuqrÎo bwgin kI CwXw[ hyir hyir ijh ijh mn BwXw[ aMqihpuir gur ko qihÀ gXo[ sdn Kws mihÀ Auqriq BXo ]36] sÎMdn fory vwhn qÎwgy[ suK ky sMg bsn Gr lwgy[ DIrmzl bUJI su lrweI[
1qkVw hoky rwj krn lÜgw[ inawie ivzc jo reI nw kry, ienswP qy krVw rhy, doSIaW L dMfn ivzc kmZorI nw Kwvy[ 2sYnw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
118
‘ikm awviq ieh bwd mcweI? ]37] qurkin sox ibroD nihÀ krIaih[ Cym shq Gr smW guZrIaih[’ SRI hirrwie skl smuJweI[ ‘mußlsKW pOqRy irs CweI ]38] bYr ipqwmy ko sMBwrw[ hm sox chÎo krin ko rwrw[ sYnw pRyrI inj smudweI[ siB vhIr hmry pr aweI ]39] suD pweI hm jwiq agwrI1[ bhuq ipqwmy igrw ibcwrI[ jMg krn ko brjy huqy[ hm hit rhy jwin so mqy2 ]40] BgqU suq bf huqo ipCwrI[ iqn qurkin kI cmUM inhwrI[ jib bhIr pr awvn lwgI[ hqy SsqR qib iqh irs jwgI ]41] apny siB bcwie so mwry[ insw prI inj dSw isDwry[ aOck Byr prÎo ies BWiq[ duihidiS hty prI liK rwiq ]42] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘krqwr pur awvn’ pRsMg
brnnû nwm pMc dSmo aMsU ]15]
1azgy jWidaW[ 2Bwv Cyvyx gurW dw hukm[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
iem suin BgqU ko suq Cotw[ pICy bYTÎo gur idRg Etw1 ]35] AuiT qUSin hIx inksÎo bwhr[ prAupkwr hyqu kir ahwr[ jIvN nwm, awie kir fyry[ awsqrn kir iqRNin hCyry ]36] AUpr pOFÎo bdn aCwid[ ikh sox kInis nihÀ sMbwd[ srb SrIr bsqR qy FWip[ cwhis pRwN qÎwigby awp ]37] gur bc qy pRlok anûd[ icq mYx cwhiq BXo iblûd[
1gurU jI dI ingwh dy Auhly[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
130
-ijXin JUT jg mihÀ sc mrnw[ awgy pwCy siB isr prnw ]38] aib iqn lgih skwrQ myro[ ies qy apr Blo nihÀ hyrox-[ iezqÎwidk mn kry ibcwrw[ 1DMn su jIvN sBw mJwrw2 ]39] inj jIvn, jIvn idX dwn3[ gur bc qy pd lhÎo mhwnu[ qqiCn apny pRwn inkwry[ gur puir mihÀ phuÀcÎo ibn bwry ]40] ieq jIvN jib jIvn qÎwgÎo4[ gurU pOr iss qqiCn jwgÎo[ AuTÎo jIv kir5 iFg ipq mwqw[ lok iblokiq hYx iFg bRwqw6 ]41]
dohrw: BXo anûd iblûd hI irdy rhy ibsmwie[ suD aMqr phuÀcI qbY jihÀ SRI gur hirrwie ]42] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘idj suB ijvwvin’ pRsMg
cOpeI: ‘suin qwXw jI! ieh ibprIq[ jÎox mYx krI lKhu SuB rIiq[ idzlI puir mihÀ avrMg1 qIr[ imlin hyqu ikshuÀ n Dir DIr2 ]2] Ttk rhy liK kRÁr bfyrw[ mwnih gur n swD iks byrw3[ aZmq juiq kyqy mirvwey[ ibdiq siBin mihÀ nihÀ gupqwey ]3] alp awrbl iqs idn myrI[ awiesu mwnI gur ipq kyrI[ ibn sMsY qÎwrI kir lIin[ siqgur bc pr inScw kIin ]4] mrin awid ko BX inrvwrw[ hukm mwin mwrg pg fwrw[ phuÀcÎo jwie qurk puir bIc[ jhW sMq dRohI miq nIc ]5] pUrb kInih kpt bfyrw[ CWg4 ijvwvin ko qib pRyrw[ Kwl asiQ mYx sWB su Dry[ kwZI sdn pTin pg kry ]6] BeI Bor hT kIin ibswlw[ -CWg ijvwie dyhu ies kwlw-[ asQI crm nhIx jy rwKOx[ khW ijvwvin pun aiBlwKOx ]7] ibgr su priq* qurk md mzqw[
1aOrMgZyb[ 2iksy ny DIrj nhIx sI Dwiraw aOrMgZyb L jw ky imlN dw (gurU jI vlox)[ 3gurU qy swD L iksy vyly nhIx ieh mMndw[ 4bkrw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
139
siB jwnihÀ durmiq cvgzqw[ bhur Zihr poiSS ko piT kir[ pihr acwnk pRwnin prhir ]8] ies qy awid khW lO khIaih[ sgry jgq ibdiq hI lhIaih[ jÎox jÎox kir hZrq apnwXo[ rs rwKÎo jsu siB pr CwXo ]9] aink BWiq kI kir cqurweI[ krwmwq bhu miq1+ idKrweI[ duSt sBw avrMg kI swrI[ bhu bwrI bhu kIin ibgwrI ]10] inj miq bl kir skl dbwey[ SRI nwnk ko jsu ibdqwey[ qnk bwq pr ipqw irswey[ jy nihÀ kriq sBw ibgrwey2 ]11] kih ByjÎo3 -inj muK n idKwvhu[ chhu rhhu kY khUM isDwvhu-[ Auicq nhIx gurqw ky jwnw[ ibRMd doS ko mo pr Twnw ]12] siqgur mm ipq BRwq quhwro[ aib lO kuC nihÀ prÎo ibgwro[ lGu suq kI cwihiq bifaweI[ arpihÀgy jg kI guiraweI ]13] awp krhu smuJwvin awCy[ hÍY n ibKyrw ien qy awCy[ XW qy jQw jog ikRq bnY[ ijs qy siB jg awCI BnY ]14]
*pw: = ibgr prMiq[ 1bhuqI buzDI nwl[ +pw:-bhusq = sq = sqÎw = SkqI[ bhu = bhuq (e) bhuSRüq = bhuiqaW ny jo suNIaW[ (s) ivspRiq[ iv = 2, spRiq] = 70 = 72[ 2(Auh qnk bwq) jy mYx nw krdw qW sBw ivgwV dyxdI (aOrMgy L)[ 3gurU jI ny mYL kih Gzilaw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
140
hyrhu pUrb bfy hmwry[ SRI gur rwmdws miq Bwry[ lwiek jyTo suq n ibcwrw[ idXo alp ko inj aiDkwrw ]15] awp aCq ikRq qO kir gey[ pICY aiDk AupzdRv Bey[ SRI arjn duStin Gr jwie[ qjÎo srIr Kyd ko pwie ]16] ipRQIey kIny duKd AupwAU[ suK sox bYTin idX n kdwAU[ ibdq jgq mihÀ lKhu khwnI[ so aib rIiq ipqw gur TwnI ]17] kÎw mYx ipRQIey smsr nhIx? hZrq inkit ibdq jihÀ khI[ smrQ hOx siB jqn bnwvin[ krn ibKyrw jÎox mn Bwvin ]18] dwdI nyqI khu ly sMg[ krhu sMbwd Aucwir pRsMg[ -kÎox inj Gr mihÀ chhu ibKyrw[ ijm ipRQIey gur arjn kyrw ]19] gurqw lyn ahY mm dwvw[ alp puzqR ikm chhu bnwvw-[’ iezqÎwidk iliK kir inj pwqI[ pTÎo dUq sulgiq ijs CwqI ]20] so ly DIrmzl iFg awXo[ ‘msqk tykin’ pRQm sunwXo[ ‘qumry pr Dir kir ibsvwsw[ deI pziqRkw ByjÎo pwsw’ ]21] Koil pTI awSY siB jwnw[ ihqU awpno kir bhu mwnw[ DIrmzl dy DIr bfyrI[ rwKÎo inkit dUq iqs byrI ]22]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
141
iek idn mwqw nyqI sMg[ brnin kIno skl pRsMg[ ‘jQw jog jy hoviq bwq[ qO nihÀ hoie skih Auqpwq ]23] ikRzq anuicq bnih duKdweI[ SRI hirrwie dyhu smuJweI[ jySt puzqR Blo aiDkwrI[ mhW sumiq juiq lyhu ibcwrI ]24] ijn kIno avrMg anuswry[ avrin kI kÎw bwq ibcwry[’ iem smuJwie mwq ko Bly[ SRI hirrwie inkit pun cly ]25] huqy iekwkI hyry jwie[ siqgur swdr ley ibTwie[ nyqI jnnI igrw AucwrI[ ‘awp pRbIn skl miq BwrI ]26] bwl awrbl mihÀ inj gun qy[ iley irJwie ipqwmw mn qy[ ijs qy Auicq puzqR siB qÎwgy[ gurqw qumihÀ deI anurwgy ]27] XW qy kihbo bnih n koeI[ jo kuC krhu BlI ibiD soeI[ qumro bfo BRwq BI awXo[ khin hyqu ijs ibiD bin awXo’ ]28] SRI hirrwie suniq pun BwKw[ ‘khhu jQw Aur kI aiBlwKw[ iek jnnI dUsr bf BRwqw[ qumry suin hYx srb ibRqWqw’ ]29] DIrmzl bolÎo iqh smY[ ‘ijm awCI huie so kihÀ qumY[ dIrG idRSit ibcwrin kro[ pUrb ky pRsMg icq Dro ]30]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
142
SRI gur rwmdws ijm kIin[ Bey AupzdRv pwCy pIn[ lGu suq ko inj Ql bYTwrw[ ipRQIey kIno dÍYS Audwrw ]31] aMq smyx lig iFg qurkyS[ krqo rhÎo pukwr hmyS[ SRI arjn ko kSt Aupwvin[ ins idn kIny jqn bnwvin ]32] lGuqw apnI nWihn cInI[ aiDk SrIky mihÀ miq BInI[ iqs hI Jgry mihÀ mir gXo[ nhIx myl BRwqw sMg ikXo ]33] so ibiD mYx nIky kir jwnI[ sdn awp ky huie iqm TwnI1*[ Auicq puzqR ko qÎwgin krÎo[ hZrq swQ sUq ijn DrÎo ]34] kwrj Gr ky skl suDwry[ kir cqurweI jsu ivsqwry[ sMgq ibRMd awpnI kInI[ ijq ikq qy pUjw bhu lInI ]35] srb BWiq qy Bw smrzQ[ qurkySÍr hY ijs ky hzQ[ jO qum gurqw dyhu n qWhI[ qn ky aq hoie suK nWhI ]36] vDih sprDw2 BRwqin ibKY[ lGu suq bYs alp ko ipKYx[ gurqw ko ibgwr siB dY hY[ bl ko krih awp hI lY hY ]37] kÎox puzqRin mihÀ dÍYS Aupwvhu[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
143
anbn rchu, kSt mihÀ pwvhu[ Gr ibgrih bh prih ibKyrw[ ies mhW khW Blo qum hyrw? ]38] jySt ko jg gurU bnIjY[ lGu iqs ky anuswir krIjY[ siB ibiD pICy iem suK hoie[ pun iks ibiD Auqpwq n koie’ ]39] awSY mwq BRwq kI bwq[ SRI hirrwie sunI siB BWiq[ kihby khu gur hÍY kir qÎwr[ jQw jog SRI pRBU krqwr1* ]40] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsm rwsy ‘DIrmzl kihn’ pRsMg
brnnû nwm AUinibMsqI aMsU ]19]
1Bwv gurU jI[ *pw:-ikRiq kwr = swry kwrjW dy krnhwr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
151
suin bwnI pun siqgur jwgy[ krI SIGRqw ishjw qÎwgy ]8] hirbrwie1 jib inûdRw qÎwgI[ pwtI2 cot gof pr lwgI[
qij pRXMk ko AuTy ikRpwlw[ jwnU lgÎo Auqirby kwlw ]9] pwtI cot su dwsin hyrI[ kr Dir mrdin kIin GnyrI[ pun kr jory pUCin lwgy[ ‘SRI siqgur qum ikm ibiD jwgy? ]10] bcn awp ky Sbd bny hYx[ nr qwrin ihq suKd Bny hYx[ sMkin3 iks kI rwvr DrI? kwj kvn SIGRqw krI? ]11] hrbrwie aib jYsy jwgy[ pwtI cot gof mihÀ lwgy[’
suin kir SRI hirrwie Aucwryx[ ‘sunhu iszK! qum ho mm pÎwry ]12] gur anBY ibc bwnI rUp4[ XW kI mihÀmw aimq anUp[ Bv agnI swgr khu qrnI5[ siqgur iszKin ko suK krnI ]13] pwTk irdY ibkwrin hrnI[ hrnI iqRSnw isMGin brnI6[ brnI gur duK qru ko krnI7[
1Gbrw vwlI kwhlI nwl[ 2(mMjy dI) bwhI dI[ 3BY[ 4gurU dw anuBv bwNI dy rUp ivc hY, Bwv bwNI gurU hY[ 5sMswr jo azg dw smuMdr hY Aus pry (qwrnhwr) byVI hY[ 6hrnI (rUp) iqRSnw L (mwrn leI) SyrnI rUp hY [sMs: vruN = rMg, Zwq, Byd, azKr, guN, js, rUp, sonw, kysr, iczqR awid] 7duK rUp ibRzC L hsqnI vzq gurU jI ny vrNn kIqw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
152
krnI gÎwn agin ko arnI1 ]14] jo isK gurbwnI BY krY[ ibn pRXws Bv swgr qrY[ gurbwnI mihÀmw mhIXwny[ jy imrXwdw hm nihÀ Twny ]15] qO isK BY n krY go koeI[ ibn BY kry SRyX nihÀ hoeI[ gurbwnI ko BY hm Dir kY[ qjÎo pRXMk SIGRqw kirkY ]16] jo* isK hY gur Sbd kmwvY[ Sbd kmwie prm pd pwvY[ Bgiq pRqIiq nhIx ijs qn mYx[ iqh gurbwnI BY nihÀ mn mYx ]17] ibn BY Bgiq n pRwpiq hoie[ Bgiq ibnw n gÎwn aivloie[ gÎwn ibnw mukqI ikm pwie[ mukiq ibnw n anûd smwie ]18] kwrn kwrj iSRMKl eyhI2[ gurbwnI BY qy suK lyhI[ ibn BY Bgiq n jgq qrwvY+[ qIrQ bRq jg jog kmwvY ]19] jo gur Bgiq su isK hY myrw[ gurbwnI BY iqsY Gnyrw[ ijn BY adb n bwnI Dwrw[
iem siqgur dy dy AupdyS[ dwsin kI SRyX chiq ivSys[ iek idn cMcl cFy qurMg[ gey vihir bhu sMgiq sMg ]29] cliq cliq aYsy Ql pwXo[ huqo AuqMg dyiK mn BwXo[ AUco prbq iqs ky qIr[ phuÀcy qihÀ ly sMgiq BIr ]30] Ql arUiF iqs siqgur TWFy[ isK BI Kry pRym ky gwFy[ icrMkwl jib bIqÎo qhW[ sMgq BeI ibsm Aur mhW ]31] Qkiq crn siB ky huie gey[ hwQ joir qib bUJiq Bey[ ‘SRI siqgur jI! aMqrjwmI! syvk SRyX dyiq hO sÍwmI ]32] kOn pRXojn eIhW Kry? nihÀ PulvwrI PUlin iKry[ sYl inkit hYx, sYl n awn2[ ijs ko dyKiq ikRpw inDwn ]33] Kry hoin ko kwrn aOr[ nihÀn iblokiq hm ies TOr[ XW qy siB sMgiq ibsmwie[
1dwsW dy mn (rUpI) ibRzC L (bwNI rUpI cMdn) suKwAuxdw hY) Bwv sugMDiq krdw hY[ 2phwV hI nyVy hY hor (koeI) sYr nhIx hY[ Bwv koeI idl KuS krn vwlw nZwrw swhmNy nhIx[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
155
kih arZI, mrZI ijm pwie’ ]34] suin kir boly SRI hirrwie[ ‘sunhuÀ iszK sMgiq smudwie[ jg qwrn SRI nwnk bwbw[ KMf pKMfin Sor Srwbw ]35] BrÎo jhwj iqnhuÀ jo Bwrw[ prÎo BRmr mihÀ BRmiq Audwrw1[ Gwt phuÀicby mg Cuit gXo2[ KMf KMf huie nÎwro BXo ]36] judy judy sgry huie gey[ pry BÀvr ko avGt ley3[ ko duh pMQ pry bih jwqy4[ ko ko kMTy awin lgwqy ]37] awp awp huie siB ko gey[ iqs ko hm aib dyKiq Bey[’ suin kir bcn BXMkr gur ky[ iszKin ky Aur qib bhu Drky ]38] Bey dIn Binqy pun ibnqI[ ‘SRI gur! BeI siBin ky ignqI[ Byv n pwie skYx kÎw awSY[ smuJwvhu ieh krhu pRkwSY ]39] ijm dwsin qy smuJI jwie[ iqs pRkwr idhu hmhu bqwie[’ ikRpw isMDu suin kY muskwey[ ‘Bo iszKhu! bUJhu ies Bwey ]40] isK syvk aib BUl gey hYx[ bf BulwvnI ibKY pey hYx[ arQ loB ky5 bsI pry hYx[
1bhuqw Brmdw hoieaw (isKW dw) jhwj BMvr ivc pY igaw hY[ 2iknwry qy phuMcN dy rwhox KuMJ igaw hY[ 3GuMmNGyr ivc pY ky aOKw rwh ilaw hY[ 4koeI qW aOKy rwh pY ky ruVH jWdy hn[ 5Dn dy loB dy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
156
pwKMfin kI pUj kry hYx ]41] kwcy pwcy1 gurU khwvYx[ qnk isziD jg mYx idKrwvYx[ kwcI miq ky huieÀ iqn pwCy[ clihÀ kumg nihÀ pRwpiq awCy ]42] siq miq qÎwgihÀ qihÀ* anurwgihÀ2[ kwcy kI sMgiq mihÀ lwgihÀ[ qij kir Bgiq kumwrg cly[ iks pRkwr pRwpiq huie Bly ]43] ijs qy mMqR krihÀ muK jwp[ pun inûdihÀ iqn mUrK awp[ iem jhwj BOrI pr PUtÎo[ judo judo Bw, jibhUM tUtÎo’ ]44] suin gur bwk iszK ibsmwey[ ikiqk kwl Dir mOn ibqwey[ bhur smuiJ kir guru pRqwp[ blI sMgiq Coir sMqwp ]45] ‘SRI pRBu! qum ho bÞSnhwry[ Bvjl qy inj iszKÎ AuDwry[ bf ksUq sMgiq mihÀ BXo[ SRI muK qy ju sunwvin ikXo ]46] inj jhwj kib mylo iehY? judo judo kY ies ibiD rhY? qumro nwm lwj qum hI ko[ krhu ik nihÀ sMgiq ko nIko? ]47] Bgiq KZwny bÞShu sdw[ geI bhoriq ho jd kdw[ srb BWiq smrzQ gusweIx! kwrn krn su aiDk bfweI ]48]
1kzcy ipzly[ *pw:-ivSX[ 2(siq gur jI dI) mq Czf ky iqnHW (kzicaW) dI mq ivzc ipawr krdy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
157
ibnqI suin kY SRI hirrwie[ boly siB ko bwk sunwie[ ‘ikiqk smo pir hY as rOrw[ ibgr jwieÀ siB TOrihÀ TOrw ]49] awid msMd iszKÎ ibrmwieÀ[ drb loB ky bis pr jwieÀ[ sMgiq BUlih ien ko dyiK[ inj inj mihÀ hMkwr ivSyS ]50] qib dsmo mYx DrOx SrIr[ dyß qyß ko DnI ghIr[ duSt pKMfI krOx ibnwS[ sMq mhwqm hoieÀ pRkwS ]51] qib jhwj mYx krOx iekzqR[ pRgt hoiego pMQ pivzqR[ dMf Auicq ko dY hYx dMf[ jwnihÀ siqgur eyk aKMf1 ]52] PUty qUty jo qib hoieÀ[ iqs jhwj pr ciF hYx soie[ Bv swgr qy pwr AuqwrOx[ apnI sMgiq sgl sÀBwrOx ]53] Bgiq iekMgI2 Bjn aDwry[ huie hYx myry dws apwry[ Bir kir pUr krOx siB pwr[ pRgtwvOx as pMQ Audwr’ ]54] suin siqgur ky bwk suhwey[ sMgiq suniq skl hrKwey[ ‘DMn DMn siqgur gunKwnI[ ijm qum jwny DMn is pRwnI ]55] pd aribMd iblûd qumwry[ DrihÀ DÎwn, iqn kSt ibdwry[’
1(Pyr kyvl) iezk siqgurU L aibnwSI jwNngy[ 2iezk (vwihgurU) dy pRym vwlI BgqI[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
158
iem kih krI bMdnw ibRMd[ gur iblûd bil SRI goibMd1 ]56] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘SRI hirrwie iszKn pRiq
bwk’ pRsMg brnnû nwm eyk ibMsqI aMsU ]21]
1gurU bVy blvwn prmySur srUp[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
*AuqMk irSI ny rwjw ibRhdSv L pRyiraw ik ‘DuMDu’ nwmy rwkS L mwry, Auh bwn pRsqI ho cuzkw sI, awpNy puzqR ‘kuvlXwSv’ vzl Gzilaw, ijs ny ‘DuMDu’ rwKS L mwiraw[ ieh kQw kiv jI ny ‘hirvMS’ qox leI jwpdI hY[ 1BgqW dw pRyiraw hoieaw[ 2bwNI ijzq Bwv monI ho igaw[ +pw:-jIB[ 3bhuq swry[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
161
rhÎo ibSnu ko Kojiq soeI[ jihÀ jihÀ sunih jwie Ql soeI[ nihÀ pwXo nihÀ kIin lrweI[ apr dyv kÎw iqh aguvweI ]15] siB Bwjy BY BIq su hÍY kY[ iknhUM juzD n kIin iQrY kY[ mhW grb ko Dir Dir Aur mYx[ jihÀ kihÀ Dwie surin ky Gr mYx ]16] skl idiSin ko jIqin kInis[ ijq gmnY iqq qRwsin BInis1[ ies pRkwr idgibjY su kir kY[ SRmiq hoie supqÎo Dr pir kY ]17] icrMkwl so pOFÎo rhÎo[ supiq prY nihÀ jwgRin lhÎo[ AUpr prI imRzqkw ibRMd[ inpjy qruvru aink iblûd ]18] iek sMmq mihÀ ly iek sÍws[ Aufiq DUl ijs qy chuÀ pws[ gmnih kMkr sihq aMDyrI[ dySin ko aCwid iqs byrI ]19] siB jIvin ko pIVn kirhI[ jbih nwskw sÍws AusirhI[ BUmcwl qib hoie ibswlw[ fgmg foliq mhd krwlw ]20] kyiqk ibRzC AuKir igr prYx[ aiDk pOn jib sÍws inkrY[ srb srIr awCwdn hovw[ lKÎo prY nihÀ jib ko sovw ]21] jhW nwskw ibvr2 mhwnw[ sYl kMdrw kyr smwnw1[
1Bwv lokIx BY BIq huMdy hn[ 2nÜk dIaW glIaW, morIaW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
162
apr srIr ju skl ibswlw[ prÎo pOn qy iskqw2 jwlw ]22] qn ko icMnH n dyiq idKweI[ as imRqkw bhu lIin dbweI[ inksih pOn nwskw jihÀvw[ jwnihÀ lok kMdrw qihÀvw ]23] ies pRkwr so dYq ibswlw[ prÎo aCwdÎo dyih krwlw[ awSRm qhW AuqMk munI ko[ ibSnu Bgiq qp qwpiq nIko ]24] pMcwgn3 ko qpih mhwnw[ ihm irqu jl mih kMT pRmwnw[ Pl PUlin khu krih ahwrw[ ismrih ‘ibSn ibSnu’ iek swrw ]25] hoXo irdw SuzD ijs kyrw[ ies pRkwr qp qpy Gnyrw[ sm dm sih ansUXk4 swco[ jIqy siB ibkwr nihÀ bWco5 ]26] mhW ijiqMdRy DIrjvMqw[ Drm awqmw, byd pTûqw[ minn SIl, buiDvwn mhwnw[ imRdul srl awidk gun nwnw ]27] roik bwXu ko lwie smwDw[ kriq arwDin ibSnu agwDw[ imRdul lwl6 SuB lilq ibswlw[ pwvn prm crn duiq jwlw ]28] jMG jugl iek sm jnu kylw[
1duKdweI[ 2vzfy srIr vwlw[ *pw:-jsu Dwm[ 3kvIaW ny[ 4hor Bwvy rwjy dy srIr ivc[ 5irKI dw nwm hY[ +kiv jI dw awSX ies kQw qox pRmySur dy BgqW L shwieqw dyN dy asUl L pRgt krn qox hY, pr kQw pOrwNk hY, jo gwlbn Aus Zmwny dy hoey swikaW dy aqÎokqI vrNnW ivcox iek hY jdox ik pMjwb qy ihMd dy aslI vsnIkW nwl, ijnHW L Eh rwKS qy dsÎU szidaw krdy sn, awrX kuzl dy hmlwawvrW dy juzD jMg qy Gol hoey[ siqgurW L aYsIaW kQw sunwAuN dI loV kwhL pYNI sI jd ik awp Auh shwiek ho hoky pRqzK Bgq vzClqw vrqky idKw rhy sn[ kQw kiv iliKq smJNI cwhIey[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
1amwnq[ *pw:-so siB eIhW rhYx[ 2nwm rwjw dw[ 3jy ies qrHW (Bwv do sO GoiVaW dy bdly)[ 4iek vrHw[ [sMs: sÀvqsr = swl, vrHw]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
185
eyk bwn sox ijn murCwey[ iem SzRüiq mihÀ ies ko ieiqhwsw[ idvodws as puzqR pRkwSw ]41] liK sMkyq punih muin awvw[ ‘idhu kMnÎW’ inRp swQ alwvw[ dÍY Sq hX iqs iqRXih smyq[ arpy BUpiq ny sc hyqu ]42] muin ky BnÎo ‘qurMg Gr rwKo[ mYx lYhOx jib hÍY aiBlwKo[’ iem kih kMnÎw lY kY sMg[ gwlv gmnÎo qpI AuqMg ]43] gXo ‘AusInr’ BUpiq pws[ kMnÎW kI ibiD kIin pRgws[ inRp ny BnÎo ‘doie Sq hX1 hYx[ iek suq ko Aupwie pun idX hYx’ ]44] pUrb sm sMkyq munI kir[ gmnÎo pun bn ko qp ihq Dir[ gwlv ky gmny, nrnwQ[ imliq BXo iqs kMnÎW swQ ]45] sMmq eyk ibqIqÎo jbY[ Drmwqm suq AupjÎo qbY[ nwm ‘iSvI’ ijs ko jg BXo[ hyqu kpoq2 dyih inj dXo ]46] pun muinbr iqs iFg cil awXo[ inj sMkyq ko bwk alwXo[ suin inRp nY inj Drm ibcwrw[ sihq qurMgm dInis dwrw ]47] iqh iCn ibnqwsuq ko dyKw[ gwlv sox kih bwq aSyKw[ ‘ieh siB Kt sY huqy qurMg[
1do sO GoVw[ 2kbUqr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
186
apr n iCq mihÀ ien sm aMg ]48] siB hX lyhu KSt Sq cwru1[ ieh kMnÎW ly sMg isDwir[ dÍY Sq asu ihq2 gur ko dyhu[ pUr mnorQ inj kir lyhu’ ]49] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsm rwsy ‘kQw sunwvN SRI hirrwie’
pRsMg brnnû nwm pMc ibsqI aMsU ]25]
1Cy sO suhNy GoVy[ 2do sO GoiVaW dy bdly (ieh kMnÎW)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
191
bws krÎo suK Boig aSok ]28] iem gur dCnw gwlv dIin[ gurU Aupwis pRsMn su kIin[ durlB hX jÎox kÎox ly awXo[ apno awp mhd sPlwXo ]29] iem siqgur kI mihmw mhW[ jwnihÀ iszK Byv ijn lhw[ sdw gurin ko krih pRsMn[ krunw pwie khY ‘gur DMn’ ]30] gur sm apr ihqu nihÀ koeI[ kot jnm ky duK hiq joeI[ siq sMqoK awid gun Dir kY[ gur syvih hMkwr invir kY ]31] gur syvY nr qn sPlwvY[ gur syvw pd Auco pwvY[ gurU bfo siB ibzdÎw dwqw[ cwr jugin mihÀ ijn ikn jwqw ]32] siB gur mihÀ jo dy bRhm gÎwqw[ so ibswl jwnhu suKdwqw[ ijn syvw kir gurU irJwvy[ sgry qp jp ky Pl pwey ]33] brK hZwrin sMkt Twnw[ sIq AuSn qp qpin mhwnw[ AUrD bwhU iek pg TWFy[ cMdRwieN1 nK iSK jy bwFy ]34] apr khW lig qp ko ignIaih[ hym dwn mK kirbo2 jnIXih[ Drw dwn qIrQ ko nHYbo[ gj bwjI gn dwn krYbo ]35] gur syvw ky sm kuC nWhI[
1vrq dw nwm[ 2sonw dwn qy Xzg krnw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
192
Kojin krhu skl iCq mWhI[ hMkwrwidk krin ibkwr[ idXo jujwiq sÍrg qy twir ]36] suK nwSk ien gn ko jwnhu[ XW qy BUl n mn mihÀ Twnhu[ krhu Bgiq siqnwm jpIjY[ gur syvw ky qqpr QIjih ]37] pRBu pRsMn huie bnihÀ shwie[ jnm mrn ky kSt imtwieÀ[ iriK AuqMk ko kwj suDwrÎo[ khÎo sunÎo1 bf dYxq sMGwrÎo ]38] siB jg ko suK qib AupjwÎo[ dYq kriq Auqpwq imtwXo[ iezqÎwidk gur Bny pRsMg*[ mihmw hyqu mhW siqsMg ]39] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsm rwsy ‘SRI hirrwie kQw sunwvn’
pRsMg brnnû nwm KStibMsqI aMsU ]26]
1kih suNky[ *kiv jI vydWq aqy pOrwNk kQwvW dy bVy gÎwqw hn, Auh gÎwq AunHW dI klm qox Puzt Puztky inkldI hY[ ies dw iek lwhw bI hY ik sMsikRq ivzidaw qox nwvwkP pwTkW L vwkPIaq ho jWdI hY qy ies pRkwr dy pRsMgW dI hwsohINI dSw bI ivcwrSIl purKW L KuzlH jWdI hY ik jd gwlv L gurU ny dzKNw mwP kr idzqI qW Aus L hMkwr dyN dw cVHnw kIh KUbI sI[ iPr sRwp dy BY hyT rwjy dI kMinaW lY ky Aus L iek qox vDIk pqIaW dI iesqRI bnwAuNw qy GoVy lYN dI Kwqr Aus L dr dr rulwAuNw iks qrHW ivhq sI? aMq ies qrHW keIaW dI bn cuzkI iesqRI L gurU dI iesqRI bnw ky irN qox hlky hoNw iks qrHW dI ajIb gurdzCNw hY[ ieh iKawl krnw ik aYsIaW kQw SRI gurU hirrwie jI sMgqW L suNw skdy sn, sUrj L hnyrw mMn lYNy quzl hovygw[ cMgw huMdw ik aYsy pRsMg nw awAuxdy, awAuxdy qW kvÎokqIaW ivzc awAuxdy[ siqgurokqIaW ies pRkwr dy kQnW qox aiq AuØzcIaW hn, ar Auh awdrS SRI gurU gRMQ swihb jI ivc mOjUd hY, ijzQy Dn ipr L iek joq hoNw iliKaw hY[ pSUaW qy fMgrW dI pRwpqI leI SIlvMqI iesqRIaW dy ies qrHW vrqN L ivhq mMn lYNw gurU awSy dy ivruzD hY[ hW iek ieiqhwsk kImq ienHW pRsMgW dI hY ik eyh irvwj Aus smyx dy hn ik jdox awrX kul ivc hor swry ieÞlwk puzqR AuqpqI qox hyTW sn qy ijvyx XUnwnI mYgsQnIZ qy awrweIn ny iliKaw hY ik ihMd ivc ies vyly hwQI lY ky SIl Drm dyNw SIl Drm dw guawcNW nhIx smiJaw jwWdw, iqvyx do sO kwly kMn qy iczty rMg dy GoiVaW bdly SIl dyNw qW hor bI kImqI smiJaw igaw hoAU[ Auxø pwrwSr ny bI ies pRkwr dIaW gzlW kljug leI vrijq ilKIaW hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
197
gwvihÀ Sbd aiDk Duin BrI ]31] isK sMgiq siB phuÀcI pws[ kriq anyk Kry ardws[ SRI gRMQ swihb ky pwT[ hoiq byd Duin ky bhu Twn1 ]32] jihÀ kihÀ siqgur ky gun khYx[ -jgq AuDwrin ky ihq ahY[ inj iezCw qy qn Dir apny[ krihÀ kdwicq drs su supny ]33] klml kStin qy huie mocn[ jy SrDw Dir ipKihÀ iblocn[ iqn kI mihmW brnY kOn[ jwie smwvih awnûd BOn ]34] ijm Gn apno qn ibdqwvY[ jl brswie isXr2 brqwvY[ siB jg pr Aupkwr krMqw[ poKiq hY bhu qpq imMtqw ]35] iqm siqgur jg bÎwkul dyiK[ ibSX qpq qy qpihÀ ivSyK[ pcihÀ pwp mihÀ pun pun lwgy[ prihÀ nrk mihÀ mihd aBwgy ]36] iqn pr dXw krin ky kwrn[ siqgur krihÀ srIrin Dwrin[ lwKhuÀ iszKÎin khu suK dIny[ hlq plq dÍY AUjl kIny ]37] ien ky sm dwqw ikq hyry[ dyvn awidk ibRMd Gnyry[ alp suKin ky hYx siB dwnI[
1ijs TwT nwl vyd DunIaW krdy sn, Aus qrHW gurU gRMQ jI dy sur bMnHky pwT huMdy sn[ (a) jy ies dy arQ lweIey ik nwl vyd pVHdy sn qW......... vyd qdox pMjwb ivc smzgR rUp ivc sn nhIx? huN bI lokW ny mukMml vyd jrmnI qox mMgwey hn, qy pMjwb ivc vyd qy vyd pwTI Aus smyx ikzQy lÜBdy hn? 2TûFk[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
198
duK imzsRq nÜsÍr pihcwnI1 ]38] hrK n Sok n rwg n dÍYSy[ sdw alyp kml jl jYsy[ hMqw, mmqw lyS n mohU[ mwn n, loB n, kwm n kRohU ]39] irdw eyk rs prm punIq[ siq cyqn awnûd su cIq[ drSn durlB lyhu drs kir[ kr jorhu bMdhu pd isr Dir’ ]40] iezqÎwidk Aucriq gur gun ko[ khiq suniq Sbdin kI Duin ko[ SRI siqgur pUrn hirrwie[ iem drSn dy gey smwie ]41] kuS ibsqr2 ibsqwrin kInis[ awsqrn fsvwie su dInis[ iqs pr pOFy shj suBwie[ bdn joiq dUnI idpqwie ]42] Bry anûd iblûd iblocn[ iszK ipKihÀ kir soc ibmocin3[ mihlW siBin krÎo drsMn[ bMdihÀ crn geI bc mMin ]43] suMdr bsqR dyih pr qwnw[ ibRiq sMkoic kIin iek Qwnw[ and awqmw mWih smwey[ ijm jl mihÀ dIjY jl pwey ]44] SRI hirikRSn swQ imil gey[ pUrb ko srIr qij dey[ iqs iCn ‘DMn DMn gur’ hovw[ ‘ilXo lwB drSn ijn jovw’ ]45]
1duzK nwl imly hoey (suK aqy) nwS hoN vwl (suK) (iqnHW dy dwqy dyviqaW L) smJo[ 2(dw) ivCwvNw[ 3iszKW vzl qzk ky (AunHW dIaW) socW dUr kr rhy hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sÍYXw: ‘dyKo khW ieh bwq BeI, pihly muJ ko bhu dy bifaweI[ mwQ pY hwQ DrÎo ihq swQ krÎo smrzQ, lKÎo smudweI[ kIin ikRpw SkqI bf dIin -jQw kih bwk qQw huie jweI-[ awp pRsMn hÍY moih pTÎo ieq sMgiq iszKin sMg rlweI ]9] mYx puir awie kY Swhu ky swQ imlÎo siB rIiq ky kwj svwry[ rwKÎo Blo rs rMg iehW, Dn lIno smUh sdw suK Bwry[ awpno dIh pRqwp idKwie kY iszKI kI rIq mhW ibsqwry[ syvk iszKÎ hZwrox kry gur kIriq ko ibQrwie apwry’ ]10] bihlo kul kO gurdws huqo kr joir kY bwk khÎo smuJweI[ ‘pCuqwviq kÎox qum jySt nûdn! awp gurU ny deI bifaweI[ jg mYx smudwie Bey isK syvk awviq Byt qy qot n kweI[ ies qy bhu kÎw icq mYx aib cwhq mwnYx mnOq ko sIs invweI ]11] jo sgry jg ko aib mwilk nOrMg Swh pRqwip ibswlw[ qW sMg rwvr ko bhu myl sBw mihÀ jwiq, lgY ijs kwlw[ swdr dyiq bfweI bfI inq bUJin bolin hoiq rswlw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
203
SRI hir goivMd kyr minûd ibTwviq AUc jhW nr jwlw ]12] dyiq ajwieb hI PurmwieS jo duS pRwpq hwQ n awvY1[ so arpY qum ko Dir BwAu rho ibc fyry hI awp pTwvY[ kOn krY ignqI Dn kI jib ky puir awie ho roj cFwvY[ awj kmI qum ko kuC nWihn Swhu sdw Aur ko hrKwvY ]13] jy isK sMgiq hYx jg mYx ibdqÎo siB mYx gurqw pd pwey[ hoviq awp hI gwdI deI jib dy SkqI iFg Swhu pTwey[ dyKhu kÎox n ibcwir Bly qum awiesu pwie jbY ieq awey[ kÎw qib Qy aib kYsy Bey, siB rIiq ky dIh smwj bDwey’ ]14] SRI hirrwie ko puzqR ibswl suny bc DIrj ky ju khy[ hoiq pRsMn BXo n qAU murJwie rhÎo icq icMq lhy[ ‘Bo gurdws! Aucwriq jog qQwip suno Aur mor dhy[ awp gurU ipq ny ieq Er pTwvin kIin avzSÎ chy ]15] jy ieq Er n awviq mYx qib Swhu irsY irpu dIh smwnw[ ibRMd anIk pTwviq Pyr
1acrj qy kTnqw nwl pRwpq hoN vwlIaW vsqUaW jo hzQ nhIx awAuxdIaW, quswfI PurmwieS (krn nwl hI) dy dyxdw hY[ (a) jo ajIb hn, kTn pRwpq hn, PurmwXS nwl bI hzQIx nhIx awAuxdIaW, dyxdw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
204
bfo ijh Ej irdy grbwnw[ pIr PkIrin sox ibgrY ieh Twniq dÍYSin bwdI mhwnw[ qRws krY nihÀ qW gih lyiq, bfo pun qwVq jÎox anjwnw1 ]16] jy puir kIriq jwiq cmUM qib kÎw krqy nihÀ hoiq AupweI[ SRI gur ny pRN DwrÎo huqo -su mlyC kY pws n jwihÀ kdweI[ nw drsYx iqs awnn ko apno drsMn nhIx drsweIx-[ bYTin bolin kÎox bin hY jib XOx aiBlwK irdy mYx AuTweI ]17] kos hZwr dÍY AUpr sO pun rwj krY ieh Swh cugzqw[ bweIs lwK cmUM sMg hY blvwn bfo so hMkwr mYx mzqw[ pMc dugUn hZwr2 hYx qop skop cFY kir locn rzqw[ qYsy pcws hZwr jmUry hYx CUty qy ConI mhW Dmkzqw ]18] kON arY ieh sMg lrY siB dyS frY Br dyiq hY hwlw[ BUpiq jy rjpUq huqy kir qRws gey dib, dyiK krwlw[ dohI iPrY ies kI siB dySin, doS iblokiq dyiq inkwlw[ bwd krY hT Dwir bfo gur pIr qy qRwsiq nw iks kwlw ]19] ShwjhW jib Swh huqo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
209
gurqw ibdqih qumry qn ko, awieÀ apwr sdw Auphwr1 ]8] bfo puzqR bYTiq hY gwdI lGu suq rih bf ky anuswir[ iem jwnihÀ AuØzcwvc sgry2, lKihÀ qumihÀ siqgurU Audwr[ rih hYx alp sMgqW jyeI hT kir gmnihÀ iqn ky dÍwr[ kÎw acrj hY jwin dyhu iqn, gur suq hY aru BRwq qumwr ]9] SRI gur rwmdws ky qRY suq gurqw qKq eyk hI lIin[ SRI arjn ky pUjiq pwieÀin arpihÀ Bytin hÍY isK dIn[ ipRQIaw mhWdyv dÍY SyS3 ju ipq ny iqn kI sMgiq kIin*[ so syvk iqn ky huie cwly arpiq vsqU rhiq aDIn ]10] pun siqgur suq SRI guridzqw iqn ky suq Aupjiq By doie[ iek qum ipq aru DIrmzlÎ hY gurqw Auicq bfo suq joie[ lGu kAu sMgiq pUjiq hY4, kuC rih krqwrpury ibc soie5[ icq mihÀ chiq rhÎo gurqw khu ikm pRwpiq Bwgn ibn hoie ]11]
1Bytw[ 2swry AuØzcy nIvyx jwNngy[ 3bwkI[ *msMd ieh gzl TIk nhIx kih rhy jwpdy[ ipRQIey L guZwrw KuzlHw idzqw pr sMgq qW qwrnhwr dy mgr lweI sI[ 4Coty Bwv SRI gurU hirrwie jI L sMgq pUjdI hY[ 5so (DIrmzl) krqwrpur ivc rihÀdw hY kuC (sMgq iqs L pUjdI hY)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
210
iqm qumro iek anuj su jwnhu kyiqk sMgiq rih iqn pws[ ipiK kÎox qphu, BRwq hY rwvir, aru siB mwqw rhiq avws[ so BI sdn awpno jwnhu bnih pTwvin Dn ko rws[ siB ibiD kI suD qum hI lIjih kIjih myl anûd pRkwS’ ]12]
sÍYXw CMd: ‘imlin hmwro hoie n ikm hI, prÎo aMqro2 abih ibswl[ SRI siqgur ipq ny ju khy bc, siB ny suny huqy iqs kwl[ XW qy imlihÀ n sMg moih sox mn ky ijn mihÀ htk acwl3[ iqnhuÀ bqwXo lGu suq pUjin, Bey irdy iqq SrDw nwl4 ]14] pThu msMdin dySin mWhI ijs sMgiq pr jo cil jwie[ qihÀ kI iqh dsqwr bMDwvhu, dyhu drb mn aiDk bDwie[ iszKÎin siB mihÀ rihÀ AupdySiq ieq ko sujsu ibswl sunwie[ bMdubsq kir kY ibiD nIky ly awvihÀgy hmry QwieÀ ]15] SRI hirikRSn smIp n jwvihÀ, -Kwrj iszKI qy- frpwieÀ[
1hMkwrI ny kuC nw mMnI[ (a) kuC mMn leI qy kuC nw mMnI[ 2Prk[ 3aczl htk (Bwv SRI gurU hirrwie jI ny sMgq L myrI qrPox jo htikaw ho so aczl hY) ies leI Auh sMgq myry nwl kdy nhIx iml skdI[ 4iqsI Bwv SRI gurU hirikRSn jI dI SrDw vwly ho gey hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
211
brjn krihÀ jwihÀ siB dySin lGu iblûd ko1 dyx smuJwie[ iqm siB soFI gurU khwvihÀ, nhIx inkit iqn ky BI jwie[ apnI sMgq rhY inrwlI, krihÀ kVwhI BwAu bDwie*’ ]16] iem kih aink msMd pTy hYx mwn dwn dy drb apwr[ isr dsqwr bMDwvin kir kY ilKy hukm nwmy kir Dwir[ ijh ko jihÀ ByjÎo iqh awKX2 ilKÎo ‘hmwro ieh muKqÎwr[ gur mnOq huie so ies dIjih, khY ju mwnhu, hoie AuDwr ]17] rhhu sdw anuswrI ies ky, awvhu drSn ko sMg lyX[ jOn awie Dn arpih ies siB, hm ko phuÀcih go jo dyX[ gur kI KuSI hoih qum AUpr krhu kwmnw pUrihÀ syX[ Sbd pThu aru jnm suDwrhu
1vzfy Coty L[ *ipRQIaw, DIrmzl, rwmrwie awidkW L jo jo lgpg hr gurU jI dy smyx gdI dy KwhSmMd hoey, siqgurW gzdI nhIx idzqI[ Aus dy kwrn keI huMdy sn pr iezk vzfw kwrn sPut ids pYxdw hY ik eyh lok iszKI L awpNy aYSÍrj dw vsIlw smJdy hn; hwlWik gurU nwnk dyv jI qox lY ky swry gzdI nSIn gurU swihb sMgqW L rzb rsqy lwAuNw qy AuDwr krnw awpNw ãrZ smJdy sn, qy nwm nwl jI AuTy szjNW L AuØzcw drjw dyxdy sn[ Eh jgq L mukiq dwn dyNw pRXojn rzKdy sn, qy awp L inawry rzKdy sn[ siqgurU jI mwieaw L syvw pr Krcdy sn qy aMqr awqmy vwihgurU jI nwl juVy hoey vwihgurU jI dy pRym qy inrml BAu ivc vzsdy sy qy guiraweI L ‘gOrI pot’ kihky ies qox frdy sy, kyvl awpNy siqgur dw hukm hoN krky isr qy iZMmyxvwrI cwAuxdy sn[ rwmrwie jI ies L inj aYSÍrj smJ ky jy msMdW L apNw ky vrqn lÜgy hn, Eho AunHW dy duzK dw kwrn biNaw ik msMd lok awpNy awp L guiraweI dw vsIlw smJ ky srkS ho gey qy ieh mMn bYTy ik gurU swfI awsqIn ivc hY, ijs L cwhIey bNw dyeIey[ dyKo iesy aMsU dw aMk 20 qy 21[ 2iqs dw nwm[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
212
nihÀ Brmhu inj Drm ghyX’ ]18] ghy hukmnwvy siB Dwey, jwie sMgiqin mihÀ Dn lIin[ apr gurU ky inûdk bin bin apny pr BrmwieÀ pRbIn[ JUT bolno kpt kmwvin jÎox kÎox drb lyihÀ lb BIn1[ BolI sMgiq kir bis apny aprin iFg phuÀcin nihÀ dIin ]19]
aiDk drb sMgiq qy awvih kuC SRI rwmrwie iFg dyihÀ[ aOr skl apny iFg rwKihÀ Bey DnI iszKÎin Dn lyih[ pwie pdwrQ Bey hMkwrI, bfy aSrDk lKihÀ n kyih[ -gurU bnwvin hmry bs hY ijs ko cwhihÀ iqsihÀ pujyihÀ ]20] sgl sMgqW sMg hmwry, ijs iFg cwhihÀ qihÀ lo jwihÀ[ inj asqIn ihlwvin kir kY2 gurU inkwsihÀ dyihÀ ibTwie[ jo gur rhY aDIn hmwry iqs hI ky pujvwvihÀ pwie[ nWih q apr Qwn ly gmnihÀ, iqh Git kir dyx aOr bDwie- ]21] iezqÎwidk liK mUrK grby inq pRiq clqy Bey kucwl[ pwn bwrnI bwrbDU riq3, lgy pwp mihÀ duSt ibswl[
‘moih nhIx rMck prvwhU[ sMgiq ibRMd dyS mm pwhU ]31] bhur myl hY swQ qumwry[ siB jhwn ko Swhu Audwry[ pThu drb aru vsqU nwnw[ jy bhu drulB jg khu jwnw ]32] awj kmI muJ ko nihÀ koAU[ ijm icq chiq kriq hYx soAU[ AuBY bwq asmMjs2 ahYx[ ijn icqviq icq icMqw dhY ]33] -iek qO mYx gwdI aiDkwrI[ lGu BRwqw ny so sMBwrI[ skl smwj sMg hI lInis[ aZmiq juiq ipq sMgiq dInis ]34] kInis muJ qy aiDk bfweI[ srb msMd lgwieis pweI[ ieh jo krI ajog jdwpI[ ies pr bs n bswie qdwpI ]35] SRI gur awp azCq jo deI[ nihÀ smrQ ko, iqs AulteI[ honhwr so bIq geI hY[ prwlbD SuB qy su leI hY ]36] duiqXy sunhuÀ ju qum iFg awvin[ ies mihÀ doS krihÀ arpwvin[ khy awp ky hm kuC kInw[
1iks leI[ 2kTn, duibDw vwlI, ajog[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
225
aZmq bl qy ijs ibiD cInw ]37] jÎox jÎox Swhu krÎo Purmwvin[ qÎox qÎox aZmq ikX idKrwvin[ pTÎo ipqw ny ies hI kwm[ krOx n kYsy, hY gur nwmu1 ]38] SRI gur ipqw khiq kuC Qorw[ aib ibsiqRiq skl idiS Erw[ ibRMd msMd sMgqW mWhI[ inq kih kih doSin arpwhIx ]39] myl sdoS Aucwir qumwro[ apjsu siB mihÀ bhu ibsqwro[ ieh myry Aur jrI n jweI[ hm qum donhuÀ ko lGuqweI ]40] XW qy aib ilhu irdy ibcwrw[ ijs pRkwr jwnih jg swrw[ pThu dUq ko iqn ky pws[ krhu hkwrin apin avws ]41] mo qy shs gunI aZmq hY[ SRI siqgur gwdI pr iQq hY[ ijm icq chhu qQw binvwvhu[ eyk bwr idzlI mMgvwvhu ]42] pun kihby qy siB hit rhYx[ hm sm awXhu iqs khu lhYx2[ so ip Bnih nihÀ sMgiq mWhU[ muih sm imlih awie qum pwhU ]43] ieh myry Aur krk ibswl[ ins idn pIViq ijm ntswl3[ hwQ awp ky kirbo aYsy[
1(ikAuxik) ies ivc gurU jI dw hI nwm hY, Bwv vifaweI hY[ 2myry quzl (qusW pws) awieaw hoieaw iqs (SRI hirikRSn jI) L bI jwNngy[ 3qIr jW brCy dI nok jo tuzt ky ZÞm ivc rih jwvy[ [sMs: nÞÃ SlÎ]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
226
kiv sMqoK isMG ‘BwKÎo jYsy’ ]44] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘SRI rwmrwie’ pRsMg
brnnû nwm eyk iqRMsqI aMsU ]31]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
227
32. [SRI rwmrwie jI dI dÍYSqw] 31<<ipClw aMsU qqkrw rwis 10 aglw aMsU>>33
dohrw: SRI gur jyST puzqR ny, kir mqsr mn mWih[ inj sm kirby anuj khu, khI Swhu ky pwih ]1]
cOpeI: suin nOrMg ny irdy ibcwrw[ -ien mqsr kir bwk Aucwrw[ awrblw hY alp iqnhuÀ kI[ rhin mwq iFg bYs ijnhuÀ kI ]2] ikm awvihÀ hm krihÀ hkwrin[ nihÀ inksÎo Gr qy iks kwrn[ BRwqpny mihÀ aiDk SrIkw[ krih dÍYS, nihÀ cwhih nIkw ]3] ijm hoXhu hY sdn hmwry[ rwj krÎo inj BRwqin mwry[ iqm sgry jg mYx brqwrw[ hoiq SrIky mihÀ duK Bwrw ]4] qYsI rIiq ienhuÀ mihÀ BeI[ mm sm lGu ny gwdI leI[ iqn piT dUq hkwrox jbY[ irs kir sRwp n kuC kihÀ qbY ]5] pRQm hkwry ieh cil awXhu[ aZmq juiq kr ieqih pTwXhu[ jo hm chiq skl kirvwXhu[ srb rIiq nIky piqawXhu ]6] aib jy kir kir Zor hkwrihÀ[ ‘Swhu dÍYS kAu Ttih’ ibcwrihÀ1[ ‘bfo BRwq jy phuÀcÎo pws[ mm aDIn pun rih kÎw aws2’- ]7]
hoiq hkwrin kI jug bwqI[ grbiq kir, kY bl bzKÎwqI3[ so nihÀ awCI ibGn priq hY[ dyiq sRwp kO kRoD kriq hY4 ]12] ibnY bKwin bulwvin krno[ ieh nIko purSoqm brno[ iem krqy siB ibGn ibnwsihÀ[ inqpRiq mMgl mihd pRkwSihÀ ]13] XW qy krhu ibcwrin aYsy[ so awvihÀ aru suK huie jYsy[ kir snmwn hkwrhu qWhU[
1bhuq krwmwqW ivc ieko ijhy hovogy[ 2bhuq vDIk hovygw[ 3szdN dI gzl do qrHW hI ho skdI hY Xw qW hMkwr krky Bwv roab pwky, Xw pRgt bl idKw ky[ 4(ikAuxik dohW qrHW nwl szidaW) kRoD awAuxdw hY, (qy kRoD ivc Eh smrQ hn) sRwp dy dyNgy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
229
drshu prshu bYshu pwhU’ ]14] iqs iCn inRp jY isMG svweI*[ suin ibRqWq siB khÎo buJweI[ ‘ieh ju bwq gur suq ny khI[ so hm ny mn awCI lhI ]15] pUrb BI pRsMg as BieAU[ ien ko bfo Swih iFg aieAU[ jhWgIr piqSwhu ibswlw[ bfo awp ko SuB mg cwlw ]16] iqnhuÀ hkwry ibnY bKwnI[ SRI hirgoivMd sr Dn pwnI1[ imly awin bf rs ko rwKw[ Swhu joir kr2 iqn sox BwKw ]17] -moih nwm kI Pyrhu mwlw[ ijs qy sMkt ktihÀ krwlw-[ khy njUmI ky iem kIin[ durg gÍwilXr piTby kIin ]18] jhW kYdKwnw bhuqyrw[ siB bX kYdI qhW bsyrw[ suniq Swhu kI ibnY pRsIjy[ pRivSy durg jwie jpu kIjy ]19] jy rjpUq kYd mihÀ qhW[
*kiv jI ny jY isMG nwm qW drusq idzqw hY, pr ‘svweI’ ies jY isMG dw iÞqwb nhIx sI[ ieh jY isMG aMbr Sihr (jY pur irawsq) dw rwjw sI[ ieh SwhjhW dw aihlkwr sI, qy ‘imrZw rwjw’ dw iÞqwb rzKdw sI[ aOrMgZyb pws bI ies ny iezZq pweI[ syvw jI pr bwdSwh vlox jw ky ies ny Aus nwl sulh krky kyvl 12 ikly AusL idzqy qy bwdSwh dw kumkI bNw ilaw[ jY isMG ny qdox hI syvw jI dI kumk nwl bIjwpur qy Pqy pweI sI[ ieh ivdvwn, joDw, qy nIqIvyqw sI[ ieh 1723 sMmq dy lgpg hoieaw hY[ SRI gurU hirikRSn jI dy smyx ieho jY isMG sI, qy gurU Gr pr bI ies dI SrDw hY sI[ SRI gurU hirikRSn jI dw pRlok gmn cyq sMmq 1721 ivc hoieaw sI[ jY isMG svweI iesy jY isMG dI vMS ivcox mgrox hoieaw hY[ Aus ny aMbr qox bdlky rwjDwnI jYpur vswky eyQy aWdI sI[ ieh 1755 sMmq ib: dy lgpg gzdI bYiTaw qy 1799 sMmq ib: dy lgpg moieaw[ ieh jÎoqSI bI sI, idzlI dw jMqR mMqr, joiqS ividaw dw itkwNw iesy dw ricaw hoieaw hY[ 1DnuÜK bwN hzQ ivc Dwrn vwly[ 2hzQ joV ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
230
asn bsn siB ko idX qhW[ punih bulwey kir cwlIsw[ kih mucvwey1 skl mhISw2 ]20] siB rjpUqin mYx ibrqWq[ aib lO khYx sunihÀ bzKÎwq[ purSoqm jy hYx jg mWhIx[ ibnY suniq hI bis hÍY jwhIx ]21] iqm SRI siqgur ko ieh bMs[ kÎox n pRsMnih kry pRsMs[ awvihÀgy, nihÀ iblm lgwvih[ kir snmwn ij awp bulwvihÀ’ ]22] iem jY isMG svweI khÎo[ sunÎo Swhu mn nIky lhÎo[ icqviq icq mihÀ -ies ky hwQ[ krihÀ hkwrin ibnqI swQ ]23] jy irs hoie q ies pr hoie[ jy pRsMn, drsihÀ siB koie-[ iem ibcwir kir nOrMg BinXo[ ‘Bo jY isMG svweI! suinXo ]24] awCI bwq khI iem krhu[ qumih bulwvin AuØzdm Drhu[ apno pTIaih nr prDwn[ jo lÎwvY bhu ibnY bKwin ]25] ijs qy irs n krihÀ suin kYsy[ idzlI puir lig awnih jYsy[ krhu pTwvin siB asvwrI[ apr skl ibiD kIjih qÎwrI ]26] aiBlwKiq3 pr huie awrUiF[ bwl bYs ijs awSY gUF[
1Cufvwey[ 2rwjy[ 3mn bWCq (asvwrI) AuØzqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
231
dyhu pTwie Aupwien nwnw[ hmrI idiS ko ilhu prvwnw ]27] sihq pRsMnqw ijm cil awvYx[ iqm krIaih pun drSn pwvYx[ bhu snmwn swQ anvwvAu[ ruicr Aupwien pRQm pTwvAu ]28] inj idiS qy bhu ibnqI ilKIaih[ -awp awie idzlI puir idKIaih[ siB sMgiq ko drSn dY kY[ hmhuÀ mod Aupjwvin kY kY ]29] krhu snwQ dws muih jwnhuÀ-[ iezqÎwidk iliKbo qum Twnhu[’ suniq Swhu qy jY puir rwjw[ khiq BXo ‘mYx kirhOx kwjw ]30] ijiqk syv muJ qy bin jY hY[ iqiqk Blo siqgur kir dY hYx[ iek qO khin awp kO BieAU[ duiqX syv kr drSn lieAU ]31] ikRpw krihÀgy br ko dY hYx[ XW qy hm siB rIiq irJYx hYx[ awieÀ awp ky inkit ZrUr[ sunÎo su, iqn dyKy duK dUr1 ]32] aiDk pRqwp iqnhuÀ ko ahY[ nr smudwie jhW kihÀ khYx[’ iem ibRqWq Bw sBw mJwr[ TihrI TIk hkwrin kwr2 ]33] AuTÎo Swhu aMqh puir gieAU[ apr srb durgihÀ inksieAU[ awp awpny phuÀcy fyry[ ciF ciF isvkw SuBiq bDyry ]34]
1(mYx ieh) suiNaW hY ik AunHW dy drSn nwl duK dUr huMdy hn[ 2szdNy dw kMm[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
232
ko SRI rwmrwie kih nIkw[ ‘krwmwq swihb SuB tIkw[’ ko kih ‘awCo nihÀ ien kInw[ anuj sMg dÍYS ju ric lInw ]35] deI ipqw ny ijs bifaweI[ sOxpÎo siB smwj smudweI[ SRI hirikRSn rUp ijn bwlk[ iqn dUqI1 kInis qqkwlk ]36] Swhu isKwXhu -iehW hkwrhu[ krwmwq siB BWiq inhwrhu-[ aib lO bwilk rUp shweI[ ies ky swQ n cih KuitaweI ]37] deI ipqw ny vsqu sMBwrI[ hrI nhIx ikh qy blDwrI[ SRI hirrwie irdy irs aweI[ -awie n hm ko muK idKlweI- ]38] ies mihÀ doS iqnhuÀ ko khW[ ijn sox dÍYS rciq hY mhW[ triq Swhu ien trin n dInw[ TIk hkwrin ko miq kInw ]39] aZmq mihÀ pUrn jug BweI[ imly prspr jib iek QWeI[ ko jwnih qib kÎw huie jwie[ iks ibiD ko muK bc inkswieÀ ]40] khÎo inPl hovih nihÀ kYsy[ lÜC hqis aiBawsI jYsy2[ Dnu ibzdÎw3 ijn Bly kmweI[ cukih nhIx bwn gn GweI’ ]41]
dohrw: iezqÎwidk sUby khYx, BlI burI ibiD jwin[
1AunHW dI cuglI[ 2(qIr clwAuN dw) aiBawsI ijvyx inSwnw PuMfdw hY[ 3qIr aMdwZI dI ivdÎw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
233
gur suq phuÀcÎo isvr inj, Aur anûd khu Twin ]42] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘SRI rwmrwie’ pRsMg
brnnû nwm duie iqRMsqI aMsU ]32]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
234
33. [siqgurU jI L lYN jY isMG dw dUq igaw] 32<<ipClw aMsU qqkrw rwis 10 aglw aMsU>>34
dohrw: sIK isKweI Swhu ko, mqo TIk Tihrwie[ SRI gur suq phuÀcÎo isvr, bYTÎo ibc smudwie ]1]
cOpeI: bihlo ky gurdws ij awidk[ kihiq BXo siB sox aihlwidk1[ ‘SRI gur nwnk kwj suDwry[ pUrn Bey mnorQ swry ]2] SRI hirikRSn su Swhu hkwry[ inRp jY isMG bIc ko fwry[ aib awvihgo idzlI puir mYx[ suK sox bYs rhY jo Gr mYx ]3] ibGn anyk pwie hOx iehW[ ibgrih Swhu jwie go khW[ Swh bulwey jy cil awXhu[ krÎo nym pRN so ibnswXhu2 ]4] -nihÀ mlyC* ko drSn pwAUx[ apno drSn iqs n idKwAUx-[ krI pRqzgÎw ies ibiD joie[ awvY ieqY ibnis ho soie ]5] sMgiq sgl msMdin3 jwnI[ pYj4 siBin mihÀ bYiT ju TwnI[
1pRsMn ho ky[ 2jo inXm pUrbk pRN kIqw sI Auh tuztygw[ *mlyC pd dy awm arQ mYl dI iezCw vwlw hY, qy ies dw vrqwAu qurk awidkW pr huMdw hY, pr asl ivc ies dy arQ ibdySI dy hn jo ihMd dy ivroDI hoN[ ijs smyx ihMd dy lok szBÎ sn, qy sÍC rihÀdy sn qdox dUsiraW dySW dy ivroDI vwsIaW L, jo ienHW qox Gt szBÎ sn Xw aszBÎ sn, mlyC ikhw krdy sn[
ieQy mlyC qox murwd aOrMgZyb dI hY, jo Drm dw ivroDI dUsry mq dw qy dUsry dyS qox awieaW dI aOlwd sI[ 3swry msMdW qy sMgq ny[ 4pRqzgÎw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
235
-krÎo kUr- jwnihÀgy sBY1[ -ieh kYso gur? BwKihÀ qbY2 ]6] ibgr jwiegI puin guiraweI[ qÎwgihÀ SrDw nr smudweI[ iem ieq ky awvin mihÀ dosU[ iqn bc ko Cuit jwie BrosU ]7] ju kuC iksI ko khY bnweI[ nihÀ mwnihÀ -ieh kUr khweI3-[ jy ies pYj CUtin qy frih[ nhIx awiebo idzlI krih ]8] qO bisbo kIriqpuir apno[ hovih nhIx bIc BI supno[ apr Qwn jYby khu hoie n[ inRp awidk riK sik hY koie n ]9] Skiq n hoih lrin kI jbY[ Coir dyS khu gmnihÀ qbY[ jMgl ko Ql jo jl hIn[ -jwie n skY sYn- iem cIn ]10] qihÀ ko jwie pRvySin kir hY[ kIriqpuir qy bsiq inkir hY4[ aiDk smwj ibrwjih joie[ iqs Ql phuÀic ibnwsI hoie ]11] iek qO frihÀ Swhu qy lok[ imlihÀ n, hoih siBin mYx rok5[ duqIey jMgl dyS mJwr[ nr rihÀ duKI n pRwpiq bwir6 ]12] bsnhwr jy jl nihÀ pwvihÀ[
1swry jwN lYNgy ik ienHW ny JUT ikhw sI[ 2qd awKNgy ik ieh kwhdw gurU hY[ 3(lokIx) mMnNgy nhIx (kihNgy ik) ieh JUT kih rhy hn[ 4vzsN qox inkl jwNgy[ 5sB ivc rukwvt ho jweygI[ 6jl[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
236
kihÀ qy pwn krihÀ jo jwvihÀ[ roZ hZwrhuÀ awvihÀ jYsy1[ jMgl dyS n phuÀcihÀ qYsy ]13] htiq htiq sMgq rih jwie[ kOn kSt Xuiq drSn pwie[ punih moih gurqw ibdqwvY[ isK sMgiq sgry cilawvYx ]14] DnI msMdin ko Dn dY hYx[ isrypwAu bKSIS krY hYx[ bhu snmwnih awvn jwnYx[ iqs qy hit ieq hI ko mwnYx ]15] siB mwnv suK ky bis ahYx[ phuÀcihÀ qhW jhW bhu2 lhYx[ ieh Aupwie aib mYx kir awvw[ siqgur jwnihÀ ikm bin jwvw ]16] muJ mn mYx inScY as pwviq[ SRI hirikRSn nhIx ieq awviq[ nhIx pRzqgÎw khu prhrY[ khÎo bwk ko pwlin krY ]17] dono ibiDin moih gun hoie[ awvih ikDOx n awvih soie[’ iem inj lokin mihÀ kih bwqI[ BrÎo hrK kuC sIql CwqI ]18] honhwr khu jwnih nWhI[ lKih ik -gurqw huie muJ pwhI-[ Kwn pwn kir supqy rwqI[ suK sox ibqI su BeI pRBwqI ]19] AuiT jY isMG svweI rwjw[ khÎo Swhu icqviq so kwjw3[
cOpeI: ibnY s pRym for ky swQ[ bMDmwn hoviq jg nwQ[ aYxcÎo iPriq Bgq ky sMg[ qÎwg n skihÀ sdw iek rMg ]2] ikiqk kwl jg gur rih mOn[ ky sÎox idXo n AuØzqr kOn1[ punih BivzKÎq skl ibcwrI[ huie hY jQw eIS giq BwrI ]3] so ibcwr kir icq mihÀ nIky[ cilbo chÎo su idiS idzlI ky[ iqs idn pun jy muzKÎ msMd[ kry hkwrin sumiq iblûd ]4] siBihin sox SRI muK qy khÎo[ ‘gmin ibRqWq kQM icq lhÎo2[ prN afol hmwro eyhI[ drSn qurk dyihÀ nihÀ lyhI ]5] inRp jY isMG kI pRIiq GnyrI[ ibnqI kIin bKwin bfyrI[ iqs ko BwAu n PyrÎo jwie[ aink Aupwien pRym bFwie ]6] iqs ko dUq n CUCox Pyrih[ Auciq jwie3 idzlI puir hyrihÀ[ kY ishuÀ bnihÀ qhW siB shIaY[ syvk ko su pRym inrbhIaY’ ]7] iem suin kY msMd smudwey[
1iksy L koeI AuØzqr nw idzqw[ 2kYsw icq ivc (qusW) jwiNaW hY[ 3Xog hY ik jw ky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
253
SRI mwqwid Bey hrKwey[ ‘mn bWCiq siBihin ko BieAU[ rhÎo sUq, iesiQrqw lieAU1 ]8] jy nihÀ jwiq Swhu bf bwdI[ ko jwnih kÎw kriq, pRmwdI[ kIrqpuir bisby mihÀ qbY[ sMsY huqo, khiq ibRD sbY ]9] aib rs rhÎo, purI gmnY hYx[ qihÀ BI jY isMG inRp suirJY2 hY[’ iezqÎwidk awps mihÀ kih kih[ icq iQr Bey BlI ibiD lih lih ]10] TihrI TIk gmn kI eyv[ srb srwhihÀ SRI gurdyv[ mslq kriq su idvs ibqwXo[ qÎwrI krin hyqu ihq lwXo ]11] BeI pRBwiq kIin ieSnwnw[ bsqR ibBUKn pihry nwnw[ sBw bYiT bulvwXhu dUq[ boly SRI hirrwie spUq ]12] ‘khÎo pRym inRp ko qYx nwnw[ XW qy gmn krin hm mwnw[ pur mihÀ pRivSy imil hY jbY3[ ibnqI sihq n kuC kih qbY4 ]13] imlihÀ n qurk swQ qihÀ kibhUM[ hm ieh bwq khiq ly aibhUM[ iem pUrb iliK piT prvwnw[’ sumiqvMiq BUpiq prDwnw ]14]
1(bwdSwh nwl) sUq rihaw (qy kIrqpur dw) itkwAu pRwpq rhygw[ 2rwjw bI KuS hovygw[ (a) aYAux bI arQ lgwAuN dw Xqn huMdw hY:-rwjy L gurU jI KuS krngy[ (e) gurU jI L Xw pwqSwh L Eh rwjI krygw (s) (koeI muSkl aw peI qW) rwjw suirJy hY = sulJwvygw[ 3pRvyS kIiqaW jdox (rwjw) imly (swL)......[ 4nW khy (Swh L imln bwbq)[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
254
qib kr jory bwk Aucwrw[ ‘sunhuÀ gurU jI! mhd Audwrw[ inRp kI eyk hkwrin kwr1[ cwhiq qumro krÎo iddwr ]15] pun rwvr ky rih anuswrI[ nihÀ kY ishuÀ hovih qkrwrI2[ ieh qo pRQm mqo iqs kyrw[ mn kir lKhu awpno cyrw ]16] iliK piThox aib khy qumwry[ idRF mq huie hY jQw Aucwry[ SrDwlU BUpiq khu jwnhu[ ihq krqw inq buiD mq3 mwnhu’ ]17] iem siqgur kI mrZI liK kY[ pTÎo ibRqWq skl hI iliK kY[ ‘qumro pRym jwin By qÎwr[ imlhu ienih jib, rhu anuswir ]18] jÎox mn hoie, su muK qy khIaY[ jo muK khihÀ su mn iQr rhIaih[ siB Gt Gt ky jwNn hwry[ hyrihÀ kpt qy sRwp Aucwryx ]19] apno Blo jwnIaih jYsy[ ien ky swQ brqIaih qYsy[ Swhu inkit jy qum pRn Twnw[ lÎwvin SRI gur ko iesQwnw ]20] qoih Bwg qy pUrn BieAU[ ko idn mihÀ phuÀcihÀ sMg lieAU[’ iezqÎwidk iliK ByjÎo inRp pih[ piT kir hrK BXo aiq Aur mihÀ ]21] jib ko pTÎo hkwrin gur ko[
1mYx sB (bwq) kr awieaw hW[ 2Bwv, swrI (sMgq)[ 3(jy khW ik Eh guNW dy smuMdr hn qW ieh) pd (‘guNW dy) smuMdr’ bI Cotw hY (Eh) ies qox bI vzfy guNI hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
275
BRwqw rwmrwie sm qwl1[ so aZmq ky isMDu ibswl2 ]23] liK prMiq3 DIrj sm DrnI[ mhW gMBIr ijnhuÀ kI krnI[ Bor hoiq agvwAU clIey[ swdr dy Auphwrin imlIey ]24] rhhu nûimR bWCiq icq lIjih[ sihq pRym bhu syvw kIjih[’
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
293
bolÎo avlokiq inRp Er ]15] ‘ipRQI nwQ jI! Swhu sBw kI[ khhu bwrqw sunI qhW kI[ ikm pRsMg hoXhu gur kyrw? jib bYTÎo gur nûd bfyrw ]16] skl puir mihÀ Gr Gr lhÎo[ iknhUM ikm iknhUM ikm khÎo[ jQw jog suin bwk iqhwry[ qib hm inSco ikr Aur Dwryx ]17] sunÎo sBw mihÀ rwvr sBY[ siqgur inkit kho iqm abY[’ suniq rwAu ly dIrG sÍws[ isr Duin kInis bwk pRkwS ]18] ‘khOx khW kuC khI n jwie[ nwhk dÍYS ibSyS Aupwie[ mYx iFg Swhu apr Aumrwv[ kriq srwhin ienhuÀ suBwv ]19] rwmrwie ieqny mihÀ awey[ suniq sujsu gur Aur ibsmwey[ pUrb chiq hInqw krI[ BeI bfweI jwie n jrI ]20] chiq n Swhu ienihÀ bulvwey[ bwr bwr kih qWih anwey[ awviq punihÀ dÍYS ko Twnw[ bYiT sBw mihÀ bwk* bKwnw ]21] -Kwj sIqlw ko iss ahY[ gurqw khW krih, imRq lhY-[ iezqÎwidk bolÎo duK pwie[ ien kI mihmw jrI n jwie’ ]22] SRI hirikRSn aCoB1 bKwnYx[
*pw:-sRwp[ 1SWq, Gbrwht ibnW[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
294
‘jo nihÀ khYx q kuC nihÀ jwnY+[ XW qy hm BI iqs ko khYx[ apin kihin ko ijm Pl lhY ]23] qurkySur sox hm nihÀ imil hYx[ kÎox mqsr jÍwlw so jl hY[ XW qy jib lig jIviq rhY[ qn mn qy jlnox bhu lhY ]24] icq cwhiq sMqiq1 bhu myrI[ pujih2 jgq mihÀ Plih bfyrI[ hwrih krqo bÎwh Aupwie[ qAU puzqR khu ikmhuÀ n pwie ]25] rhY apuzqR ibsUriq jIvih[ suK sMqiq ko kbhuÀ n QIvih[ avgiq imRqu hoie hY aYsy[ ijs qy jwin skih nihÀ kYsy ]26] avrin kI ieh imRqU bqwvY[ inj imRqu ibKY gÎwn ibsrwvY[ qInhuÀ sRwp hmwry shY[ imtih n ikmhuÀ jqn kir rhY ]27] hmry jIvn mrn smwn*[ qn ieh nwSvMq pihcwn[
+asIx kuC nw awKIey qW jwNngy ik kuC nhIx hY, murwd ieh hY ik Eh qy lokIx smJNgy ik aYvyx gurU hirrwie jI iek bzcy L gzdI dy gey hn, ienHW ivc awqm bl gurU swihbW vwlw koeI nhIx hY[ 1aOlwd[ 2pUjnIk hovygI[ *ienHW bcnW qox spzSt ho igaw ik gurU jI ny kRoD viS ho ky sRwp nhIx idqw, sgox iek qrHW nwl agMm vwc ky BivzKÎq dI vwrqw dzsI hY, ies dy bI do kwrn dzsy hn[ iek ieh ik lokIx awKdy ik ieh bzcw hY, awqm bl koeI nhIx rzKdw, ies dw AulHwmw iek qrHW gurU hirrwie jI dI dyN qy jWdw hY[ dUsry sMgqW jy gurU gzdI qy ibTwey gey L SkqIhIn mMn lYN qW AuhnW dI SrDw nwS ho jweygI, Eh kihNgy ik awqm blhIn swfI pRlok dI shwieqw ikvyx krygw? ies qrHW swD sMgq SrDw rihq ho ky nwm bwNI swDn SuB guNW qox rih jw ky pRlok ivgwVygI[ ienHW do kwrnW krky asW awpNw kuCk pRBwv dzisaw hY, awpNI iksy SoBw leI nhIx pr jgq dy Bly qy gur gzdI dI szqÎw dI Kwqr[ kRoD ibRqI qy bdly lYN dI akWKÎw ies dw kwrn nhIx hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
295
jo jnmY so inScY mir hY[ mUrK ijXin aws khu kir hY ]28] hm suin sRwp iCmw khu krqy1[ liK kir iszKÎ n SrDw Drqy[ -ien mihÀ smrQ jy nihÀ aYsy[ Blo krihÀ prlok su kYsy- ]29] iem ibcwir hm apin pRBwv[ kih kir kInis kuCk idKwv[ duh suBwv2 inj BRwqih kyrw[ aru iqs ko Pl idXis bfyrw ]30] apny kwrn hm nihÀ khÎo*[ idXo sRwp ieh dÍY ibiD lhÎo[’ suin kir inRp jY isMG svweI[ ar gurbÞS awid smudweI ]31] krihÀ squiq bhu ‘qum gMBIr[ DIrjvMqin mihÀ pRBu DIr[ liKXiq Zwhr klw qumwrI[ gur nwnk gwdI aiDkwrI ]32] qum SRI gur hirrwie spUq[ jwniq hYx ijn kImiq pUq3[ ko rwvr kI smqw kir hY[ Aufgn sis ikm riv smsr hY’ ]33] iezqÎwidk awdr kir swry[ mihmw BwKiq apr apwry[ lY awgÎw siqgur kI Pyr[ jY isMG AuTÎo su drSn hyir ]34] gXo Swhu kI sBw mJwry[ phuÀcÎo inkit ibnw htkwry4[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
303
-bwl bYs buiD blI mhwny[ ien sox myl krin hT Dir kY[ nihÀ nIkI muJ lgI-ibcirkY1 ]42]
dohrw: pun imilby khu Swih ny, hT kir BwKÎo nWih[ mn mYx as inScY krÎo, krÎo n aprY pwih ]43] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy ‘SRI hirikRSn’ pRsMg brnnû nwm
iqRqwlIsmo aMsU ]43]
1ibcwrky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
inRp ko awvin smY pCwin[ iek Gr pRivSy ikRpw inDwn ]35] srb nrin ko qÎwgÎo sMig[ Bey iekwkI gur iek rMg[ ishjw suMdr aMdr Gr ky[ imRdu fsvwie pOiFbo kir ky ]36] sUKm ibsd bsqR qn lY ky[
SRI siqgur iQrqw inj kY kY[ giq lokn kI kriq ibcwrin[
-ibn suD aMDy pwvihÀ pwr n ]37] ibSY ibhwrin5 Psy ibswlw[ jwie nrk pkry jm jwlw[ aink join jnmin aru mrno[ miq mUrK nihÀ kirby hrno ]38] cwhiq hYx aZmq khu dyKw[ apno lKihÀ n kwj ibSyKw-[ sdn kpwt asMjiq kry6[ aMqr SRI hirikRSn su iQry ]39] lok inkit qy skl htwey[ bYTy dUr jwie smudwey7[
dohrw: jYpuir piq hrKiq su icq, kir iekTo rNvws[ chiq lÎwiebo siqgurU, nûimR hoie kir dws ]41] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘jY isMG’ pRsMg brnnû
nwm coqwlIsmo aMsU ]44]
1kuMfy bMd krky[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
311
45. [jY isMG gurU jI L lYN awXw] 44<<ipClw aMsU qqkrw rwis 10 aglw aMsU>>46
dohrw: idvs dupihro FrÎo jib skl qÎwr kirvwie[ jY isMG iCq piq qij sdn inksÎo vihr su awie ]1]
cOpeI: isMG pOr mihÀ awie iQrÎo hY[ mujro1 nr prDwn krÎo hY[ iqs iqs Ql pr skl htwey[ swdr so kih kih bYTwey ]2] eykwkI awgy cil awXo[ jihÀ siqgur ko isvr krwXo[ awin pRvySÎo pOr mJwry[ siB awgy AuiT Kry inhwry ]3] jYpuir nwQ acwnk awvin[ lok iblokiq By ibsmwvn[ ijs ky swQ n mwnv BIr[ sBw pRvySin ky nihÀ cIr ]4] -kÎox awXox aib- gtI ignûqy[ -ikDOx Swhu ieh pTÎo qurMqy-[ ieq Auq dyKiq idRgin clwie[ iks Ql ipKy n gur suKdwie ]5] iszKÎin swQ nwQ jY puir ky[ bUJin kry Auqwiel kirky[ ‘khW ibrwjy suKd hZUr[ fyry ibKY ik gmny dUr ]6] inj Ql nhIx idRSit muJ awie[ qum nÎwry ikm qy smudwie[’ suin iszKÎin siB khÎo buJweI[ ‘ies Gr aMqr pRivSy jweI ]7] eykwkI huie skl htwey[ kuC siqgur giq lKI n jwey[’ kir inrnY gmnÎo iqs Gr ko[
1nmskwr[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
312
jwiq ibcwriq sMsY Aur ko ]8] -iks kwrn qy iem gur hoey[ muK pRsMn ijn liK siB koey[ mYx aib kir kY srb pRkwr[ krOx KuSI iqn irdY Audwr ]9] mm Gr awie anûdiq rhYx[ qOx kzlÎwn hmwrI ahY-[ inkit kpwtin ky jib gXo[ hwQin swQ hlwviq BXo ]10] isMKl iBrI jwin iQr rhÎo[ hyqu hkwrin ky qib khÎo[ ‘pRBu jI! krhu kpwt htwvin[ dws jwin idhu drSn pwvn’ ]11] duie qRY bwr hkwrin kry[ boly gur n, mOnqw Dry[ AUcI cOQy hWk hkwrI[ ‘gur jI! krhu kpwt AuGwrI ]12] jYpuir piq mYx dws qumwrw[ Srn awp kI mm awDwrw[ mYx alpzgÎ BUl kuC hoeI[ qum srbzgÎ iCmhu aib soeI ]13] awp krhu smuJwvin aYsy[ suq sox khiq ipqw ihq jYsy[ jo hm qy kuC ibgriq kwmI1[ dws jwin kir rokhu, sÍwmI!’ ]14] iezqÎwidk jib BwKI ibnqI[ suin siqgur qij kir siB ignqI[ isMKl Coir kpwt AuGwry[ pun bYTy iqs Ql duiqvwry ]15] jYpuir piq pRvyS qib BXo[ aMqr hoie drs gur lXo[
1kMm[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
313
nIcy kry iblocn bYsy[ AUpr idRSit kIin nihÀ kYsy ]16] inRp bMdn kir iQq Bw pws[ joriq hwQ Bniq ardws[ qry fswvin kuC nihÀ krÎo[ bYin dIn huie bcn AucrÎo ]17] SRI siqgur! ikm icMq mJwry? ko kwrn Bw krhu Aucwry? myro sdn awpno jwnhu[ siB pr muK qy hukm bKwnhu ]18] aMqhpur mYx dwsI gn hYx[ krihÀ srb syvw cihÀ mn hYx1[ sYnw koS dyS smudwie[ skl awp ky lKhuÀ sdwie ]19] siB smwj juiq mYx hOx dws[ chhu, khI jih so mm pws2[ ko kukwj idhu qnk jnwie3[ siB qij iqs ko krOx Aupwie ]20] Swhu sMg rwKÎo rs rMg[ Auq kI icMq n krhu inSMg[ siB ky kwrj awp pujwvhu[ apno nIko kÎox n bnwvhu ]21] hmry mihÀ kÎw Skiq gusweIx! jo rwvr ky hoieÀ shweI[ kyvl dws dyin bifaweI[ SRI muK qy kuC idhu PurmweI ]22] aib imilby khu Swhu n cwhiq[ qumrI mrZI ibKY Aumwhiq[ jy kir muJ qy BXo ibgwry[
1swrIaW mn ivzc cwhuMdIaW hn ik syvw krIey[ 2(jy) vsqU cwhIdI hovy so myry pws kho[ 3ikhVw kMm Kotw hoieaw hY rqw mwqR jNw idE[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
314
iCmhu awp idhu buziD Audwry* ]23] lyin n dyin n drSn qurkw[ pujÎo nym ieh, kIin ju Dur kw[’ iezqÎwidk suin kY inRp bYn[ SRI siqgurU AuTwey nYn ]24] BUpiq idSw dyiK kir khÎo[ ‘gur sMqin ju Cpwvin chÎo[ so jg ky nr cihÀ ibdqwvin[ pr pUMjI khu kir drswvin ]25] ko apno Dn dyih idKweI1[ kir Aupwie siB lyihÀ durweI[ pr Dn ko dyKin ky kwrn[ krihÀ aink ibiD jo Aupcwrin2 ]26] DnI n awCo mwnihÀ qWhI[ anuswrI huie duK iqs nWhI3[’ khÎo gurU ko smuJÎo rwie[ qAU TtI ibiD ko icq cwie ]27] hwQ joir kir arZ guZwrI[ ‘siB aMqihpur jo mm nwrI[ rwvr ky drSn ko bWCih[ suin suin sujsu siBin qy awCih ]28] bhu qÎwrI kir kY rNvws[ mYx ibloik awXo qum pws[ hoih avzgÎw Cmw krIjY[ dws jwin inj ibrd rKIjY ]29] drs dyiKby cwh ibSyKin[ siB hI krihÀ pMQ kAu dyKin[ pUrn purK pRym ky bis ho[
pury’ Xw ‘jY isMG pury’ dy ikqy nyVy qyVy iKawl kIqw hY, prMqU ieh mMdr bMglw swihb qox, ijzQy gurU hirikRSn jI Tihry sn, lgpg azT mIl dI ivzQ qy kuqb dI lwT dy nyVy vwr hY, lohy dI lÜT qox 260 gZW dI krIbn ivzQ hY, ivckwhy sVk bI pYxdI hY[ ieh nW qW kwilkw dw mMidr hY qy nW hI sIqlw dw[ eyQy lokIx sIqlw pUjn bI nhIx jWdy qy nW hI mws Srwb dw Bog lgdw hY[ kwlI bwVI Xw juawlw jI dy durgw mMdr vWùU bkry blI nhIx idzqy jWdy[ ieQy miTaweI qy Puzl awid Bytw huMdy hn[ ipRQvI rwj dy iklHy dy aMdr ieh itkwNw hY[
jwpdw aYAux hY ik ipRQvI rwj dy iklHy dy aMdrly iksy Bwg dw (gwlbn aMqhpur dw) iek itkwNw hY[ iklHy dI kMD dy KMfrwq kuC kuC bwhr idzsdy hn[ jdox ipRQvI rwj ShwbuzdIn nwl lVdw mwiraw igaw hY qW Aus dI piqibRqw-iesqRI sMjogqw ny awpNy awp L jIAuxidaW swV idzqw hY qy Aus dI bytI bylw BuawnI bI nwl hI sVI hY[ gwlbn ieh itkwNw sMjogqw dy sqI hoN dw hY qy pihlW ies dw nwm ‘sMjogqw mwqw’ Xw ‘sMjogqw mweI’ sI, iPr bdldw bdldw ‘jog mwXw’ rih igaw hY[ prMqU ies mMdr dI purwqnqw dzsNy leI mMdr dy syvk awKdy hn ik ieh ‘Xog mwXw’ jsoDW dI bytI, ikRSn dyv jI dI BYN dw itkwNw hY, jo kMs dy mwiraW ibjlI bN geI sI, ijs dy pYr mußl srwie pws FzTy qy DV eyQy aw ifzgw sI, aqy SRI ikRSn jI ny ieMdr pRsq bNn vyly pWfvW L pqw dyky ieh mMdr bNvwieaw sI qy iPr ieh mMdr ipRQvI rwj dy rNvws ivc aw igaw qy Aus ny nvyx isry bNvwieaw[ pr jo mMdr huN KVw idzs irhw hY ieh 1827 eI: ivc biNaw hY[
gurU swihb jI dy AuQy jwN dw koeI inSwn mOjUd nhIx[ iek QVHw hY ijs L ‘acwnczk jI’ dI smwDI dsdy hn pr Auh QVHw hI jwpdw hY[ dzsdy hn ik muslmwn lokIx mMdr dI hzqk kiraw krdy sn, iek pujwrI qMg aw ky sqI hoN lÜgw sI ik iek mhW purK acwnk aw gey qy Aus L KudkSI krnox rok ky pwqSwh qox awgÎw lY idzqI ik ierd igrd dy muslmwn Aus L pUjw ivc
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
337
qMg nw kiraw krn[ ho skdw hY ik iksy duKI pujwrI dI jwcnw krny pr SRI gurU hirikRSn jI ny jY isMG rwjy dI mdd nwl Aus dy Drm ivc dKl dyNox muslmwnW L rukvw idzqw hovy qy Aus vwikaw dI Xwd ieAux rih geI hovy qy kvI jI L rvwieq ivgV ivgV ky aYAux azpVI hovy ijvyx AunHW ny ilKI hY[
Xog mwXw dw arQ hY Xog dI SkqI[ qy ikRSn jI dI BYN dw nwm bI dzsdy hn[ swrI Koj pVqwl qox ieh gzl shI jo jWdI hY ik ieh sIqlw Xw kwlI dw mMdr nhIx, qy iksy siqkwr leI gurU jI dw eyQy jwNw ainsicq hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
suin siqgur ko srb ibRqWq[ rwjy krI ibqwvin rwiq[ BeI pRwiq qy sOc Snwnw[ SRI hirikRSn smIp pXwnw ]21]
ibRMd nrin kI BIr GnyrI[ suBtin pMkiq clih agyrI[ gur ko isvr jbih idRStwXo[
*iezk Cwpy dy nusKy ivc ies qox azgy iek cOpeI vwDU hY, ilKqI nusiKaW ivc nhIx hY; jo ieAux hY:-
qihÀ iks swQ bcn kr DunI[ sUKm sI kCu mYx BI sunI[ lgy ikvwr AuGwry ibksy[ vihr eykly iPrqy inksy[
ies qox Szk pYxdw hY ijvyx ieh cwr qukW awKypk hoeIaW hn, iqvyx jog mwXw dy mMdr jwN vwlIaW swrIaW qukW bI iksy dw hsqwKyp hI nw hoN[ 1(Sihr) aMdr BIV hY[ 2rog[ 3qwp[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
341
vwhn qÎwig crn qy awXo ]22] pRQm Kbr apnI phuÀcweI[ PrSwidk qÎwrI kirvweI[ hwQ jor kir pOr agwrI[ nûimR hoie aiBbMdn DwrI ]23] aMqr qib pRvyS huie gXo[ gur pRXMk pr hyriq BXo[ bsqR aCwdiq qn pr swry[ inRp phuÀcy qy bdn AuGwry ]24] nûimR hoie kir nmo agwrI[ bYTÎo rwv nrin htkwrI[ aOr pOr pr roky rhy[ drSn dyKiq inRp bc khy ]25] ‘SRI siqgur jI kYsy pry? sBw lgwie n bYTin kry[’ iek duie inkit dws jy ahy[ pRBu qUSin qy iqn pun khy1 ]26] ‘pRQm qwp qn mihÀ aiDkweI[ awj sIqlw deI idKweI[ Qorw boliq hYx muK awp[ cFÎo aiDk aib BI qn qwp’ ]27] hwQ bMid mihpwl bKwny[ ‘mhWrwj kYsI ikRq Twny[ drs awp ky nwsihÀ rog[ Bey ngr gn log arog ]28] kÎw lIlw idKrwvin lwgy[ qumry nwm lyiq duK Bwgy[ srb Skiq pUrn smrzQ[ BMjn gVn awp ky hzQ ]29] drSn chYx ibRMd nr nwrI[ hZrq ibnqI kIin agwrI[
1iqnHW dwsW ny kihaw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
342
swvDwn bin bYThu awp[ hrhu Skiq qy qwp sMqwp ]30] SRI nwnk prmySÍr rUp[ ijn ky gun gn aiDk anUp[ iqs gwdI ky mwilk awp[ siB ibiD ky dwqw br sRwp’ ]31]
inRp qy suin SRI siqgur khÎo[ ‘ijs iks jg srIr ko lhÎo[
suK duK sMg sdw hI rhYx[ byd purwn sMq siB khYx ]32] honhwr nihÀ imtih kdweI[ jo siB ky isr bIqiq aweI[ rwmcMdR kInis bnbwsw[ ikRSncMdR ko bMs ibnwSw ]33] cMd klûkiq, swgr Kwrw[ ruzdR1 hlwhl2 ko gl Dwrw[ kOn kOn ignIaih smrzQ[ skl cly BwvI ky hzQ* ]34] ijm prmySur ikRq kO TwnY[ irdy anûd Dwir so mwnY[ ieh sMqin ko mq hY swcw[ SRI nwnk ibc sbd Aubwcw3 ]35] jQw jog eISur siB krqw[ mUF ajwn qrk iqs Drqw[ Bogih bhur gunwhI hoie[
1iSvjI[ 2Zihr[ *gurU jI prmySur dy ‘hukm’ L sB kuC mMndy hn, BwNy Xw hukm qox Cut iksy BwvI L awp nhIx sn mMndy[ AunHW L AudwhrnW dy ky BwvI dI pRblqw dzsN dI koeI loV nhIx sI[ pRBU qy pRBU dy hukm dy igawqw dy vwk mhwn AuØzcy qy cVHdy rMgW dy huMdy hn[ 34 aMg qox mgrox gurmq isDWq gurU jI dy muKwribMd qox awrMB ho jWdw hY, qW qy iezQy aMk 32, 33, ivc bI BwvI dy arQ vwihgurU jI rZw hI lwAuNy TIk rihNgy[ 3kihaw hY[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
343
BwNy ko n mwin hY joie ]36] XW qy sunhuÀ nrySur! DrIey1[ pRBu BwNy ko qrk n krIey[ eISur kI mrZI mihÀ cwly[ hrK shiq miq sMq ibswly’ ]37]
suin BUpiq gurbwNI swr[ irdY ibcwriq qUSin Dwir[
-khW khin srbzgin sMg[ jo kuC krihÀ su apin AumMg- ]38] bYTÎo rhÎo su kyiqk kwl[ dyiK gurU qn icMq ibswl[ -hZrq myl nhIx bin awvY[ jib lO bYiT n sBw lgwvYx- ]39] krin Aupwie anykY BWiq[ dwsin swQ khI bhu bwq[ aMqr mwqw prdy mWih[ msqk tyik pTÎo nrnwih2 ]40] gur awiesu ly bMdn Twin[ AuTÎo nrySur krin pXwn[ vihr pOr pr bMdn kir kY[ gmnÎo inj vwhn pr cir kY ]41] sdn awpny phuÀcÎo awie[ nwnw rs ky Bojn Kwie[ avrMg inkit jwie siB gweI[ ‘pRQm dyih jÍr3 sox huie aweI ]42] abih sIqlw deI idKweI[ pOiF rhy gur ipKy su jweI[’ suinq Swhu icq mihÀ liK awp[ -ibdqÎo rwmrwie ko sRwp- ]43]
1suNy qy Dwrn kro[ 2rwjy ny[ 3qwp[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
344
jY isMG sMg khÎo iqh smY[ ‘suiD ilhu inq, idhu siB pun hmY[’ bhur apr prsMg clwey[ Swhu sBw siB hI ibsmwey ]44] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘sIqlw inksn’ pRsMg
brnnû nwm nv cqvwirMsqI aMsU ]49]
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
dohrw: iqs idn qy SRI hirikRSn, awiesu kInis dws[ ‘isK sMgiq iFg dUr ky, awie nhIx ko pws ]1]
cOpeI: jo ZrUr hI chIaih awie[ so bUJih punrip pRivSwie1[’ bMdubsq siB hI kir dIin[ inkit nhIx ko phuÀcih cIn ]2] qn pr inksy gn ibsPot2[ sGn aiDk ko dIrG, Cot3[ arun brn sgro huie awXo[ sojw kuCuk dyih idRStwXo ]3] idn pRiq aiDk aiDk hI BXo[ Birbo ibsPotin huie gXo[ jo suiD lYby awie msMd[ kY sMgiq nr ikDOx iblûd ]4] siB ky Þbr vihr hI dyiq[ siqgur pOFy bIc inkyq[ Swhu hmyS pTih Aumrwv[ aru awviq inq jY isMG rwv ]5] siB qy AudwsIn ibRiq kir kY[ pOFy rhYx qUSnI Dir kY[ jwnÎo siBin pRQm ijm BXo[ -rwmrwie jYsy bc ikXo ]6] so aib swc hoie, nihÀ trY[ nWih q ikm siqgur iem prYx[ ijn ky drSn qy imit jwie[ awid sIqlw ruj smudwie ]7] isK awidk puir mihÀ nr Gny[
1Eh puzCky Pyr mMdr awvy[ 2Cwly[ 3(koeI) Cotw[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
346
kir kir drs rog siB hny[ irdy Bwvnw jo dir awey[ siBihin ky ruj gurU gvwey ]8] iqn ky qn ko kÎw duK gRwsy[ ikm qm qom qrin ky pwsy1? -[ imlihÀ gurU ky pOr ij awvihÀ[ ies ibiD awps ibKY sunwvihÀ ]9] ‘bYsy alp gurqw aib pweI[ nihÀ awgY sMqiq AupjweI[ dws nhIx as lwiek koeI[ pun gwdI pr ko gur hoeI? ]40] jySt puzqR n pd ieh pwie[ Kwrj krÎo gurU hirrwie[ BUq bwrqw jwnI prY2[ jy isK sMgq pRjw krY ]11] siB mihÀ3 pr jY hY as rOrw[ -ko aib gurU, bws iks TOrw-? adBuq giq SRI siqgur kyrI[ ko liK skih agMm GnyrI’ ]12] idzlI puir kI sMgiq swrI[ imil awps mihÀ kriq AucwrI[ ‘rwmrwie ibn sMqiq rhY[ ieh gur sRwp swc hI lhYx’ ]13] jwie pOr pr nmox krMqy[ ly ly suiD inj Dwm isDMqy[ cyq mws pwCil pK mWhI[ gey pMcmI ko gur qWhIx ]14] ibdq sIqlw idn KStI ko[
1sUrj dy kol gwVHw hnyrw ikvyx? 2bIq geI gzl jwN pYxdI hY (Bwv kIrqpuir ivc phwVI Auqy jo SRI gurU hirrwie jI ny iszKI rUp jhwZ dw guN jwNw kihaw sI)[ 3jo iszK sMgq pUjw krn vwlI hY (iqnW) swiraW ivc[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
347
Cot bfI ibsPot BrI ko[ idvs qROdsI lO Bir aweI[ syvihÀ dws inkit jy jweI ]15] hoiq acMBy giq ipiK mn kI[ ‘hy gur! khW idSw ikX qn kI[ duK suK siBihin ko qum hwQ[ siB pRkwr smrQ jgnwQ!’ ]16] mwq jwie avlokin krY[ lKih gurU giq icMqw DrY[ iek puzqRw pun bwilk soie[ awgY sMqiq BeI n koie ]17] dyiK dyiK duK pwie ibcwrI[ aiDk ibsUriq sMsY DwrI[ ‘hy suq! kÎox n bnhu aihlwdI[ qum bYTy SRI nwnk gwdI ]18] kÎw ieh dSw arMBin kIin[ siqgur ko Gr and ibhIn[ awp alûb sMgqw kyrI[ chuÀidiS kI cil awie GnyrI ]19] siB ibiD kI jwciq hYx Cym[ dyiq awp ijh SrDw nym1[ inj qn idiS kÎox dyKiq nWhI[ ajhUM bwl awrbl mWhI ]20] pUrb qy bYTiq cil aweI2[ lwiek bny pwie guiraweI3[ as nihÀ krhu, imtih gur gwdI[ soFI siB SrIk so bwdI4 ]21] iqn ko qij qumry Gr aweI[
1(ieh) nym hY (awp dw ik) ijs L SrDw hY awp Aus L dyxdy ho (Cym awid)[ 2pihlox qox (gurU dy bwd gurU dy gzdI) bYTN nwl (gzdI kwiem) turI aweI hY[ 3qusIx (bcpn ivc hI) lwiek ho ky guiraweI pweI hY[ 4Eh JgVwlU hn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
348
krhu jogqw jIvn pweI1[’ dyiK SrIr mwq iem khY[ BeI dIn Aur JUriq ahY ]22]
suin kir SRI hirikRSn ikRpwlw[ dy jnnI ko DIr ibswlw[
‘rcI ibDwqy honI soie[ imtY n kry Aupwie ij koie ]23] jy nihÀ honI, bnih su nWhI[ krih su jqn skl Ql* mWhI2[ swcI SRI nwnk kI gwdI[ sMgiq ibKY sdIv abwdI ]24] abcl nIv ahY gur kyrI[ rhY sdw idF sKd bfyrI[ qUM mm mwq n iem bin awvY[ sm aprin ky moh AupwvYx ]25] pRBu mrZI mihÀ rhu inq rwZI[ jg rcnw jwnhuÀ as pwjI3[ iQr n rhY inq ibnsnhwrI[ ies mihÀ pRIiq sumiq nihÀ DwrI ]26] hir cMdOrI4, ijm Gn CwXw[ supnw, ijm bwZIgr mwXw5[ ienihÀ swc liK kir idRF ghY[ khW su pRwnI inj kr lhY6 ]27] ibnsih ko awgY ko pwCy[ ies mihÀ mUrK iQrqw bWCy[ clÎo jwiq ijm ndI pRvwhU[
BRwq prspr jy bc khY[ ko smrzQ htwvin chY[ SRI nwnk kI joiq apwrw[ ko nihÀ pwie skih iqh pwrw ]38] SRI hir ikRSn mhW smrzQ[ skl bwrqw ijn ky hzQ[ aMgIkwr qAU bc krÎo[ jo BRwqw kir bYr AucrÎo ]39] bhu kwrn iqs mihÀ mn jwny[ -gur SRI qyg bhwdr Twny[ iqn ky suq hÍY pMQ clwvin[ gn qurkin kI jrW nswvin ]40] bwk ipqwmy ipq sPlwvY1[ hm qn qjihÀ skl binawvY*-[ gur srbzgÎ ibswl Audwrw[ iezqÎwidk siB irdY ibcwrw ]41] cwhiq By srIr ko qÎwign[ dy kir drs iszK anurwgin[ kwrn krn awp siB jwnY[ nr ajwn kÎw iqnhuÀ bKwnY ]42] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘SRI gurU hirikRSn’ pRsMg
brnnû nwm pMcwsqI aMsU ]50] 1Bwv bwbw guridzqw jI dy ipqw SRI gurU hir goibMd jI dw vwk sPlw hovy[ *ies qox azgy iezk Cwpy dy nusKy ivc iek cOpeI vwDU hY jo hor iksy ilKqI nusKy ivc nhIx imlI, ijsdw pwT ieh hY:-Xid hm BRwq sRwp inPlwvYx[ inj gur Gr ko adb GtwvYx[ duqI ibRDn imrXwdw twrYx[ Xwqy sRwp su aMgIkwrYx[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
362
bin gur, sMgiq skl smwly*[’ iem sunwie siBihin sox khÎo[ iszKin Aur inScY qib lhÎo ]36] -nhIx nwm lInis iqs byrw-[ qAU lKÎo siB -gurU bfyrw[ ibdqih awp CpÎo nihÀ rhY-[ iem ibcwr kir koie n khY ]37] siB kI iezCw pUrn krI[ gRIv invwie nûmRqw DrI[ nmo krihÀ siB awid msMd[ Dry Sok Aur aiDk anûd ]38] krÎo hukm siqgur iFg dws[ ‘aib sMgiq kI pUrn aws[ kho siBin sox pOr agwrI[ iQrhu krhu siqnwm AucwrI ]39] pTihÀ sunihÀ iek icq gur bwnI[ jwgRin krihÀ hoie svDwnI[ lyhu bulwie rbwbI joie[ krihÀ s pRym kIrqn soie ]40] ibnw Bjn kirbo siqnwm[ nihÀ ko bolih iQrih ju Dwm[ aib hm krihÀ pRlok pXwnw[ bnihÀ iekWkI inj asQwnw’ ]41] suin gur hukm sBw siB joie[
*ieh iKawl krnw ik ‘gurU hirikRSn jI ny jo vwk khy hn Auh ainSicq hn, swP nwm ikAux nw ikhw’ TIk nhIx[ bkwly ivc qdox koeI hor soFI nhIx sn rihÀdy, ar koeI aYsw snbMDI gurU hirikRSn jI dw nhIx sI rihÀdw jo irSqy ivc AunHW dw bwbw aw Fuzky[ ieko SRI gurU qyg bhwdr jI AunHW dy bwby SRI guridzqw jI dy iBrwAu vsdy sn[ swk ivc vzfy qy azgox gurU bNn krky qy Cyvyx gurW dy bKSy hoey gur pd dy mwilk hoN dy vr nwl vry hoey hoN krky AunHW ny adb nwl ‘bwbw bkwly’ ikhw hY[ ieh vwk suNky 22 mMjIaW lwky soFI EQy krqwrpur koTy awid QwvW qox mgrox jw bYTy sn[ ijs vyly awp ny vwk khy sn, Aus vyly AuQy isrP SRI gurU qyg bhwdr jI AunHW qox bwbw kihlwAuN dy aiDkwrI vzsdy sn, hor koeI soFI aYsw nhIx sI vsdw jo AunHW dw bwbw kihlw sky[ so SRI gurU hirikRSn jI dy vwk ainSicq nhIx sn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
363
AuiT AuiT hwQ joir kir doie[ nmo krihÀ drSn ko dyiK[ ijn ky msqk Bwg ivSyKw ]42] apr kwmnw jo jo DrI[ pUrn kIin gurU iqs GrI[ aiDk pRym juiq ibCury gur qy[ Sok ibswl dIn1 bf Aur qy ]43] isK smudwie pOr pr iQrYx[ sziqnwm ko ismrin krYx[ lgy rbwbI ikrqn kirby[ ijh suinby siB klml hirby ]44] ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy dsim rwsy ‘SRI gurU hirikRSn jI
dohrw: sMmq szqRW sY ibqy, pun AUpr iek bIs1[ cyq sudI cOdS huqI, vwr nûd rjnIS2 ]1]
cOpeI: SRI hirikRSn bwl bX Dwry[ bhu kwrn ko irdy ibcwry[ prm Dwm bYkuMT pDwry[ jo siqsMgiq ky bhu pÎwry ]2] qIn idvs pun bIqy jibhUM[ imly msMd awid isK siBhUM[ puSp bIinby kwrn3 gey[ Sokwkul4 gur ismriq Bey ]3] dyiK rhy kuC hwQ n awey[ Bsm skyliq siB ibsmwey[ qrin qnUjw nIr mJwrI5[ skl myl kir bMdn DwrI ]4] siB sMgiq pun mwqw pws[ bYTiq boliq Sok pRkwS[ iek duie bwrI jY puir nwQ[ bYTÎo awie bMid kir hwQ ]5] ikRSn kuier khu bMidn kIin[ kih bhu rIiq DIr Aur dIin[ ‘gur siBihin ky aiqSY pÎwry[ drSn dyiq aink duK twry ]6] puir mihÀ Gr Gr kIriq hoeI[ ihMdU Xmn6 invYx ijn doeI[ mytin sRwp BRwq ko khÎo[
1sM: 1721[ 2buzDvwr[ rjnI+eIS+nûd = rwq dy eISÍr cMdRmw dw puzqR = buD] 3Pl cuNn leI[ 4Sok nwl bycYn[ 5sUrj dI puzqRI (= jmnw) dy jl ivzc[ 6muslmwn[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
379
huqy smrQ1 qAU qn shÎo ]7] imilin Swhu sox BnÎox Gnyry[ rwKI DIr aBIr bfyry[ DMn gurU hirikRSn sujwn[ ajr jrn mihÀ ko n smwn ]8] gur iszKI ihq aZmq kIin2[ apr hyqu kir kÎoxhuÀ n dIin[ bl ieqno ijm chYx su krYx[ qAU n awiesu pRBu prhrYx ]9] iqn ihq khW Sok bin awvY[ suqo Drin qn, awie, su jwvY3[ kwrn kirby ibKY sCMd4[ sdw gÎwn mYx sicdwnûd ]10] hoihÀ pRsMn dyihÀ kzlÎwn[ jnm mrn ky bMDn hwin[ piq suq ky gun ismriq rhIaih[ qn ky aMq imlin ko chIaih ]11] skl sMgqW ahYx qumwrI[ syvw krihÀ anyk pRkwrI[ jihÀ suK dyKhu iqhTW rhIaih[ kuC kwrj huie mo khu khIaih ]12] qumry nûdn ko mYx dws[ iqm apno jwnhu inrjws5[ kr jory syvw mihÀ Kro[ inj liK, awgÎw mo pr kro’ ]13]
ikRSn kuier gur mwqw qbY[ mihpwlk qy suin kir sbY[
kuC DIrj Dir igrw AucwrI[ 1Brw dy khy sRwp dy mytn L awp smrzQ sy pr.........[ 2gur iszKI dy rzKN leI krwmwq kIqI[ 3suBwvk hI srIr Dwrky awAuxdy qy jWdy hn[ 4suqMqR[ 5inrny krky Bwv pzk apNw dws jwNy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
380
‘Aur SrDk gur syvk BwrI ]14] qoih pRym kir ieq gur awey[ puir mihÀ isK sMgiq smudwey[ siBihin BwAu krÎo bhuqyrw[ bfy gurin smsr siB hyrw ]15] aib mm rihin bnih nihÀ eIhW[ kIrqpuir phuÀcin kI pRIhw1[ kyiqk idvs bws ies Qwn[ pun aiBlwKOx krin pXwn’ ]16] suin kir khiq BXo nr rweI[ ‘srb gurin qy ijm cil aweI[ inj gwdI pr pRQm ibTwey[ bhur ibkuMT bsin2 pDrwey ]17] so giq ien qy ikm bin aweI[ iks ko dIin jgiq guiraweI? aib ijs ko dIjih Auphwr3[ srb smwj awid dsqwr’ ]18] iQr gurbKS msMd agwAU[ iqh sox iem bUJÎo jib rwAU[ qib sgro ibrqWq bKwnw[ ‘siB sMgiq iFg ikRpwinDwnw ]19] pOFy cihq pRlok pDwry[ qib iszKin imil bwk Aucwry[ -awp smwvin lgy suCMd[ ko bYTih aib gur msnûd4? ]20] iks awgY hm msqk tykihÀ[ ko AupdySih dws ibbykih[ pUrb rIiq gurin kI joeI[
1iezCw[ 2vzsN leI[ 3Bytw[ 4gur gwdI AuØzqy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
381
ikm kInis? kY imithY soeI? - ]21] iezqÎwidk suin AuiT kir bYTy[ chÀuidiS dyKYx iszK iekYTy[ -gurU igRMQ hY- pRQm bKwnw[ -sziqnwm mihmw mihXwnw- ]22] pYsy pMc nlyr mMgwey[ gih kr Dir kir sIs invwey[ boly siBin sunwie ibswly[ -bwsih bwbw bIc bkwly- ]23] nwm Aucwrin krÎo n iks ko[ suniq rhy dyKiq muK idS ko[ pun pOFy SRI gurU ikRpwlw[ iqRn sm qn qÎwgÎo qqkwlw ]24] gRwm bkwlw inrnY hovw[ ko gur QpÎo, n sMsY Kovw[ nihÀ iks hUM qy jwnÎo gXo[ pun gur bUiJ n AuØzqr lXo ]25] qAU sunhu hy ipRQvI nwQ! bnÎo ju gur huie aZmq swQ[ sUrj sm nihÀ Cpih kdweIx[ isK sMgq ly Koij gusweIx ]26] bhu inkyq hYx qihÀ soFIn[ bwsY siqgur bMs pRbIn*[ gurqw khu kwrj jib prY[ awpw ibdq awp hI krYx ]27] rwmrwie Aur mqsr DwrI[ ieh n rhÎo gurqw aiDkwrI[ siqgur ipq ny kwrj krÎo[
*ieh gzl TIk nhIx DIrml awidk krqwr pur awidk QwvW qox ieh vwk suNky gzdIaW lw ky jw bYTy sn (dyKo aMsU 56 aMk 13 qy 32) qy SRI gurU hirikRSn jI dw bwbw lÜgN vwlw soFI EQy (Aus vyly ik ijs vyly vwk hoieaw hY) koeI nhIx sI, isvw SRI gurU qyg bhwdr jI dy[
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 10)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
382
siB sMgiq mihÀ ibdiq AucrÎo ]28] bYr Bwv ko ieh Pl hovw[ gurqw pd inj Gr qy Kovw[ SRI guridzqy suq hirrwie[ siB suq qij gurqKq ibTwie1 ]29] iqnhUM apny sdn itkweI[ rwmrwie kir bwd gvweI[ soFI aib SrIk gur hoie[ iqs mwnih isK jy siB koie ]30] kÎw aib hwQ awie hY qW ky[ dyiK anuj ko mqsr jW ky[ nihÀ sÎwnin kI hY ieh rIiq[ ijn ijn sunI su BnI anIq ]31] pRQm ipqw ky swQ ibgwrI[ pun suq hiq mwqih duKkwrI[’