Spierwerking niet in samenwerking met het skelet Spierwerking als reactie op prikkels
Wat is een beweging?
Beweging = reactie van spieren op een prikkel.
Effectoren = spieren die reageren op een prikkel door samentrekking (contractie).
Bewegingsfuncties:• Spierwerking in samenwerking met het skelet
skeletspieren;• Spierwerking NIET in samenwerking met het skelet
haarspiertje, hartspier, sluitspieren …Sluitspieren
Kringspiertjes in de slagaders
Peristaltiek
Hartspier
Haarspiertje
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Beweging
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
• Enkele voorbeelden:- haarspiertjes in de huid;- hartspier;- darmspieren;- verwijden en vernauwen van bloedvaten;- sluitspieren in doorgangen.
Eigenschappen:• spieren zijn niet verbonden met het skelet;• spieren werken niet samen met het skelet.
Sluitspieren
Kringspiertjes in de slagaders
Peristaltiek
Hartspier
Haarspiertje
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Beweging
Haarspiertje in de huid
Haarspiertje: spiertje zorgt ervoor dat het haartje rechtop kan staan (kippenvel).
Huid (schematisch)
Sluitspieren
Kringspiertjes in de slagaders
Peristaltiek
Hartspier
Haarspiertje
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Beweging
Kloppen van de hartspier
Hartspier: ritmisch samentrekken zorgt voor een constante bloedstroming in het lichaam.
Hart (uitwendig) Overlangse doorsnede hart
Kunstmatige pacemaker = toestelletje dat ervoor zorgt dat de hartspier weer ritmisch samentrekt.
Sluitspieren
Kringspiertjes in de slagaders
Peristaltiek
Hartspier
Haarspiertje
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Beweging
Peristaltiek
Peristaltiek: afwisselend samentrekken van de kringspieren en lengtespieren in de darmwand waardoor de voedselbrok zich verplaatst.
• Enkele voorbeelden:- Darmen spijsverteringsstelsel;- Zaadleiders en eileiders.
Peristaltiek (schematisch)
Sluitspieren
Kringspiertjes in de slagaders
Peristaltiek
Hartspier
Haarspiertje
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Beweging
Verwijden en vernauwen bloedvaten
Kringspiertjes in de slagadertjes: slagadertjes in de huid kunnen hierdoor verwijden of vernauwen.
Uitgezette slagadertjes
Vernauwde slagadertjes
Sluitspieren
Kringspiertjes in de slagaders
Peristaltiek
Hartspier
Haarspiertje
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Beweging
Tijdelijk afsluiten van doorgangen
Sluitspieren: kringspieren die tijdelijk een doorgang kunnen afsluiten.
• Enkele voorbeelden:- overgang slokdarm naar maag;- Overgang maag naar twaalfvingerige darm;- Afvoerbuis van galblaas en alvleesklier in de
twaalfvingerige darm;- Uitgang endeldarm → sluitspier: anus;- Overgang urineblaas naar urinebuis.
Sluitspieren
Kringspiertjes in de slagaders
Peristaltiek
Hartspier
Haarspiertje
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Beweging
Skeletspieren arm
• Skeletspieren werken in paren: als de ene spier samentrekt, ontspant de andere (= antagonisten) beenderen bewegen ten opzichte van elkaar in gewrichten.
• Bv. biceps en triceps
Triceps
Biceps
Ellebooggewricht
Peristaltiek in de slokdarm
• Peristaltiek: knijpende voortbeweging als gevolg van de gecoördineerde werking van lengte- en kringspieren.
• Waar? Urineleider, darmen spijsverteringsstelsel.
Kunstmatige pacemaker: apparaat zorgt voor een normale samentrekking van de hartspier.
Bedoeld voor mensen met een trage en onregelmatige hartslag.
Röntgenfoto met ingeplande pacemakerRöntgenfoto met ingeplande pacemaker
Lengtedoorsnede hart
Rechterboezem
Linkerboezem
Rechterkamer
Linkerkamer
Sinusknoop
Boezemkamerknoop
• Sinusknoop of pacemaker: geeft signaal voor de samentrekking van de boezems.
• Atrioventriculaire knoop (boezemkamerknoop): ontvangt signaal van sinusknoop waardoor kamers samentrekken.
Tijdelijke afsluitingen doorgangen spijsverteringstelsel
• Tijdelijke afsluiting doorgangen: sluitspieren = kringspieren die doorgang tijdelijk afsluit.
• Vernauwing doorgang: kringspieren die bloedtoevoer tijdelijk regelen.
Maagmond
Maagportier
Anus
Afvoerbuis alvleesklier en galblaas