Top Banner
2021 Uhlelo Lonyaka Lokufundisa ISIZULU SOQOBO HL Senior Phase OS1001377
92

SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

May 13, 2023

Download

Documents

Khang Minh
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

2021Uhlelo Lonyaka Lokufundisa

ISIZULU SOQOBO HL Senior Phase

OS1001377

Page 2: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

ii

It is illegal to photocopy any pages from this book without the written permission of the copyright holder

Shuter & Shooter Publishers (Pty) LtdShuters House, 110 CB Downes Road, Pietermaritzburg 3201, South Africa

PO Box 61, Mkondeni 3212, South Africa

Copyright © Shuter & Shooter Publishers (Pty) Ltd 2021

OS1001377 (TM2001470)

All rights reserved.No part of this publication may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without prior written permission from the publisher. Any person who commits any unauthorized act

in relation to this publication may be liable to criminal prosecution and civil claims for damages.

Page 3: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

iiiISETHULO

ISETHULO

Inkampani yakwa-Shuter and Shooter izibophezele ekufezeni izidingo

zezemfundo ezihambisana nezinguquko zaseNingizimu Afrika.

• Sithuthukisa siphinde sishicilele izincwadi zokufunda• Sihlinzeka ngemisebenzi eyengeziwe ophikweni lwezemfundo• Amakhasimende ethu siwathathela phezulu, siwahlinzeke ngalokho okuyizidingo

ngesikhathi esifaneleyo.

Thina Shuter and Shooter siziqhayisa ngokuba yinkampani yaseNingizimu Afrika, ubunikazi obuphelele bomuntu oNsundu futhi inkampani esezingeni loku-1 le-BBBEE. Siyakunxenxa, sekela abashicileli baseNingizimu Afrika njengo Shuter and Shooter.

Page 4: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

iv ISETHULO

Imikhiqizo yethu imi kanje:• Izincwadi Zabafundi

• Izincwadi Zabothisha

• Izincwadi Zokusebenzela

• Imibhalo Yobuciko

• Izincwadi zokufunda ezihlelwe ngamazinga okufunda

• Izinhlelo zemisindo yokufunda

• Imikhiqizo yakwa-TVET

• Izichazamazwi

• Ama-atlasi

• Amashadi

• Amathoyizi okufunda namaphazili

• Izincwadi eziyizinkomba (Reference)

• Ama-E-Books

• Izinsizakufunda zedijithali.

Siziqhayisa futhi ngokuba abaqeqeshi abagunyaziwe, abarejistiwe kwa-ETDP SETA no SACE.

Page 5: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

vISETHULO

Kungani kubalulekile ukukhetha izincwadi zethu?• Izincwadi zethu zilandela uhlelo luka-CAPS ngokugcwele

• Zinemisetshenzana eminingi

• Zinezibonelo ezifanelekile.

• Ulimi lubhalwe ngokwezinga lomfundi

• Senze kwaba lula ukwenza uhlelo lwesifundo (Lesson plan)

• Incwajana yokuhlela nokulandelela (Planning and tracking) iyalekelela ukwenza ukufundisa kube lula.

Inzuzo ekusebenziseni izincwadi zethu• Imiphumela yabafundi iyathuthuka

• Ukuhlola inqubekela phambili kuba lula

• Yehlisa umthwalo wokugcwaliswa kwemininingwane

• Isikhathi sokuhlela nokuzilungiselela siyabambeka

• Uthola ukulandela u-CAPS ngqo, bese nokufundisa kube lula

• Izincwadi zethu eziningi ziyatholakala nangohlelo lwama-E Books.

Page 6: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

vi OkUqUkETHwE

OKUQUKETHWE

IBANGA 7 ............................................................................................1

ITHEMU YOKU-1 ................................................................................................................. 2

ITHEMU YESI-2 ................................................................................................................... 8

ITHEMU YESI-3 ..................................................................................................................13

ITHEMU YESI-4 ..................................................................................................................19

IBANGA 8 ..........................................................................................23

ITHEMU YOKU-1 ............................................................................................................... 24

ITHEMU YESI-2 ..................................................................................................................31

ITHEMU YESI-3 ................................................................................................................. 36

ITHEMU YESI-4 .................................................................................................................44

IBANGA 9 ..........................................................................................48

ITHEMU YOKU-1 ............................................................................................................... 49

ITHEMU YESI-2 ................................................................................................................. 57

ITHEMU YESI-3 ................................................................................................................. 65

ITHEMU YESI-4 ................................................................................................................. 73

Ukufingqwa Kokuhlola Okuhlelekile .............................................78

Page 7: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

Ibanga 7

7ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA

1IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA

Page 8: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

2 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

1-2

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a U

kula

lela

in

daba

em

fisha

ne•

Ukub

ona

umqo

ndo

osem

qoka

nos

ekel

ayo

enda

beni

em

fisha

ne.

• Uk

utha

tha

aman

othi

.•

Ukw

abel

ana

ngem

ibon

o ng

ezin

to e

zakw

ehle

la

uvez

e uk

uzw

isisa

um

qond

o.

Uku

phin

da u

xoxe

inda

ba.

• Ph

inda

uxo

xe

ngez

igam

eko

ngok

ulan

dela

na k

waz

o.•

Ukub

alul

a ab

alin

gisw

a ng

endl

ela

eyiy

o.•

Ukus

ho u

mud

wa

wes

ikha

thi.

Imib

halo

yob

ucik

o: Iz

inda

ba

ezim

fisha

ne•

Izim

paw

u ez

isem

qoka

ze

mib

halo

yob

ucik

o nj

engo

mlin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

isakh

iwo,

udw

eshu

, ind

aba

ngam

afup

hi, i

sizin

da,

umla

ndi,

indi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, hlu

kani

sa,

hlol

a.

Uku

fund

a is

ifund

o so

kuqo

ndis

isa

nam

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

nang

okuh

ambi

sa a

meh

lo.

• Uk

ufun

da n

goku

julil

e.•

Umfa

neki

som

qond

o.•

Ukuc

aban

gela

inca

zelo

ne

siphe

tho.

• Iq

iniso

nom

bono

.•

Ukuc

haza

am

agam

a.

Uku

bhal

a is

igab

a es

iland

isay

o•

Isiga

ba se

zimiso

zol

imi:

• Um

ongo

wom

usho

w

esig

aba.

• Um

qond

o os

emqo

ka

nose

kela

yo.

• Uk

useb

enzis

a Iz

ihla

ngan

iso

ukux

hum

anisa

.•

Ukuc

haza

izid

ingo

zo

mbh

alo

njen

goku

xoxa

in

daba

.•

Ukus

eben

zisa

amag

ama

nesit

ayel

a ng

okuf

anel

e.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la.

• uk

ubha

la k

okuq

ala.

• uk

ubuy

ekez

a.•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a.•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:am

abizo

ajw

ayel

ekile

, am

abizo

qho.

Ezin

geni

lem

isho

:im

isho

elul

a, iz

itatim

ende

, in

kath

i yam

anje

elu

la, i

nkat

hi

edlu

le e

lula

.

Isip

elin

gi n

ezim

paw

u zo

kulo

ba:

ungq

i, uk

hefa

ne, i

khol

oni,

isem

ikho

loni

, oso

nhla

mvu

kazi

nam

agam

a an

gasib

o os

onhl

amvu

kazi.

1-20

1-10

Page 9: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

3IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Iso

nto

3-4

Uku

lale

la u

phin

de u

xoxe

ng

enko

ndlo

.•

Ukw

abel

ana

ngem

ibon

o ng

ezin

to e

zakw

ehle

la

uvez

e uk

uzw

isisa

um

qond

o.•

Ukup

hend

ula

imib

uzo.

• Uk

ucha

zela

um

ngan

e uk

uthi

uyi

than

dela

ni

inko

ndlo

.

Imib

halo

yob

ucik

o:

izin

kond

lo•

Inqu

bo y

okuf

unda

.•

Ukuf

unda

ngo

kuzim

ela.

• Am

asu

okul

ungi

sele

la

ukuf

unda

:Uk

ubon

a izi

mpa

wu

zom

bhal

o nj

enge

zihlo

ko n

emid

web

o.•

Ubun

kond

lo.

• In

gaph

akat

hi le

nkon

dlo,

izi

mpa

wu

zenk

ulum

o,

imvu

mel

wan

o ne

sigqi

.•

Inga

phan

dle

lenk

ondl

o,

olay

ini,

izita

nza,

isita

yela

/in

dlel

a ok

ubha

lwe

ngay

o.•

ulim

i lok

ufen

gqa.

• um

uzw

a, in

diki

mba

no

mya

lezo

.

Um

bhal

o w

okuz

iqam

bela

: In

kond

lo y

akhe

Isita

nza

sezi

mis

o zo

limi:

• Uk

wak

heka

kw

esita

nza.

• Uk

useb

enzis

a izi

hlan

gani

so

ukux

hum

anisa

.•

Ukus

eben

zisa

izinh

lobo

nhlo

bo z

emish

o,

ubud

e, n

okw

akhe

ka.

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama

nezif

enqo

.U

kubh

ala

inko

ndlo

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

kok

uqal

a•

ukub

uyek

eza

• uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

• uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa

nokw

ethu

la.

Ezin

geni

lam

agam

a:

amab

izong

xube

,ise

nzo,

izab

izwan

a so

qobo

, isa

bizw

ana

sobu

mni

ni.

Inca

zelo

mag

ama:

uv

umel

wan

o, im

ifake

la, i

zisho

, iza

ga, i

fana

msin

do,

isifa

niso

, izin

gath

ekiso

.

Izim

paw

u zo

kulo

ba: u

ngqi

, uk

hefa

ne.

Isip

elin

gi:

Ukus

eben

zisa

isich

azam

azw

i, am

aphe

thin

i esip

elin

gi,

imith

etho

yes

ipel

ingi

.

22-3

812

-21

Page 10: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

4 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

5-6

Ingx

oxo

ngom

dlal

o w

okul

ingi

sa:

• Uk

uba

ingx

enye

yen

gxox

o en

gahl

elek

ile n

gezih

loko

ez

ilula

.•

Ukus

eben

zisa

irejis

ta

efan

ele.

• Uk

ugci

na in

gxox

o.•

Ukub

ona

umqo

ndo

osem

qoka

nos

ekel

ayo

enda

beni

em

fisha

ne.

• Uk

utha

tha

aman

othi

. Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Imib

halo

yob

ucik

o um

dlal

o (u

mdl

alo

onku

ndla

nye)

• Iz

impa

wu

ezise

mqo

ka

zem

ibha

lo:

njen

gom

lingi

swa,

izi

nhlo

bo z

abal

ingi

swa,

isa

khiw

o, u

dwes

hu, i

ndab

a ng

amaf

uphi

, isiz

inda

, um

land

i, in

diki

mba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

ola)

Ubu

nkon

dlo:

• In

gaph

akat

hi le

nkon

dlo,

izi

mpa

wu

zenk

ulum

o,

uvum

elw

ano

nesig

qi.

• In

gaph

andl

e le

nkon

dlo,

ol

ayin

i, izi

tanz

a, is

itaye

la/

indl

ela

okub

halw

e ng

ayo.

• Um

uzw

a, in

diki

mba

no

mya

lezo

.

Uku

bhal

a in

gxox

o ep

haka

thi k

wab

abili

, uk

ulin

gisa

um

dlal

o•

Izid

ingo

zes

akhi

wo,

isi

taye

la, i

phuz

u.•

Izith

amel

i ezih

losiw

e,

inhl

oso

engq

ikith

i.•

Ukuk

heth

a am

azw

i.•

Ukuf

anel

eka

koku

thize

ok

ushi

woy

o.•

Ukuv

eza

okus

hoyo

ng

okuk

hulu

leka

.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

kok

uqal

a•

ukub

uyek

eza

• uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

• uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa

nokw

ethu

la.

Ezin

geni

lam

agam

a:

Amab

izo a

jway

elek

ile,

omab

izoqo

qa, i

zabi

zwan

a,

izenz

o, o

ngum

nini

.

Ezin

geni

lem

isho

: im

isho

elul

a, iz

itatim

ende

, ink

athi

ya

man

je e

lula

, ink

athi

edl

ule

elul

a in

hlok

o, is

ivum

elw

ano

senh

loko

.

40-4

923

-33

Page 11: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

5IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Iso

nto

7-8

Uku

lale

la in

daba

em

fush

ane/

inga

nekw

ane

Uku

lale

la n

goku

qond

isis

a•

Ukub

ona

umqo

ndo

osem

qoka

nos

ekel

ayo

noku

that

ha a

man

othi

.•

Ukw

abel

ana

ngem

ibon

o ng

ezin

to e

zakw

ehle

la

uvez

e uk

uzw

isisa

um

qond

o.•

Ukuk

hom

ba a

maq

hing

a ok

unxe

nxa

noku

khoh

lisa

laph

o ku

fane

le.

• Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Uku

xoxa

inda

ba/

inga

nekw

ane

abeb

eyen

za

emse

benz

ini o

dlul

e•

Ukuk

hiph

a ab

alin

gisw

a.•

Ukux

oxa

ngen

diki

mba

.•

Ukux

oxa

ngom

bono

.

Imib

halo

yob

ucik

o:

izin

daba

ezi

mfu

shan

e/

izin

gane

kwan

e•

Izim

paw

u ez

isem

qoka

ze

mib

halo

: nj

engo

mlin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

isakh

iwo

• ud

wes

hu,

• in

daba

nga

maf

uphi

, isi

zinda

, um

land

i, in

diki

mba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)Em

umva

kok

ufun

da

(phe

ndul

a im

ibuz

o,

qhat

hani

sa, u

kuph

ikis

ana,

hl

ola)

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e uf

unde

ngo

kuqo

ndis

isa

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

nang

okuh

ambi

sa a

meh

lo.

• Uk

ufun

da n

goku

julil

e.•

Ukuc

aban

gela

oku

chaz

wa

amag

ama

anga

jway

elek

ile

ngok

useb

enzis

a in

dlel

a yo

kuhl

asel

a am

agam

a.

Uku

bhal

a uk

ubuk

eza/

incw

adi/

iday

ari

• Iz

idin

go z

esak

hiw

o,

isita

yela

.•

Izith

amel

i ezih

losiw

e,

inhl

oso

neng

qiki

thi.

• Uk

uxhu

man

a kw

ezig

aba.

• Uk

ukhe

tha

amag

ama.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

kok

uqal

a•

ukub

uyek

eza

• uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

• uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa

nokw

ethu

la

Uku

bhal

a uk

ubuk

eza/

incw

adi/

iday

ari

ulan

dela

inqu

bo y

okub

hala

Ezin

geni

lam

agam

a: u

buny

eno

buni

ngi,

izich

asiso

, izi

khul

iso.

Ezin

geni

lem

isho

: ink

athi

ya

man

jeel

ula,

inka

thi e

dlul

e el

ula.

Inca

zelo

mag

ama:

om

abizw

afan

e, iz

isho.

61-7

935

-46

Page 12: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

6 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

9-10

Uku

lale

la is

ifund

o so

kuqo

ndis

isa

• Ch

aza

inqu

bo y

okul

alel

a.•

Ukut

hath

a am

anot

hi.

• Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Ingx

oxo

yam

aqem

bu•

Baxo

xa n

gom

qond

o os

enda

beni

em

fisha

ne.

• Uk

utha

tha

isinq

umo

ngem

ibon

o ba

bhek

ise

embh

alw

eni u

kwes

eka

leso

sinq

umo.

• Xh

uman

isa in

diki

mba

ne

zinto

eza

kweh

lela

.

Imib

halo

yob

ucik

o: Iz

inda

ba

ezim

fisha

ne•

Izim

paw

u ez

isem

qoka

ze

mib

halo

: nj

engo

mlin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

isakh

iwo,

udw

eshu

, ind

aba

ngam

afup

hi, i

sizin

da,

umla

ndi,

indi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

ola.

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

eziq

avile

ze

nkon

dlo.

• In

gaph

akat

hi le

nkon

dlo,

izi

mpa

wu

zenk

ulum

o,

imilo

loze

lo n

esig

qi.

• In

gaph

andl

e le

nkon

dlo,

ol

ayin

i, izi

tanz

a, is

itaye

la/

indl

ela

okub

halw

e ng

ayo

• ul

imi l

okuf

engq

a•

umuz

wa

• In

diki

mba

nom

yale

zo.

Bhal

a in

daba

ela

ndis

ayo/

ejeq

ezay

o•

Umon

go w

omus

ho

wes

igab

a.•

Umqo

ndo

osem

qoka

no

seke

layo

.•

Ukuh

lele

ka n

gend

lela

kw

ezig

aba.

• Isi

hlan

gani

so

ukux

hum

anisa

.•

Ukus

eben

zisa

izinh

lobo

nhlo

bo z

emish

o,

ubud

e, n

okw

akhe

ka.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

kok

uqal

a•

ukub

uyek

eza

• uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

• uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa

nokw

ethu

la.

Yeth

ula

i-ese

yi e

zohl

olw

a

Ezin

geni

lam

agam

a: is

iqal

o,

isijo

bele

lo, i

siqu,

Izen

zo.

Ezin

geni

lem

isho

: um

shw

ana

oyin

hlok

o, u

msh

wan

a on

ciki

le.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nesi

pelin

gi: U

kuse

benz

isa

isich

azam

azw

i, am

aphe

thin

i es

ipel

ingi

, im

ithet

ho

yesip

elin

gi, u

kulu

ngisa

am

aphu

tha.

Inca

zelo

mag

ama:

om

qond

ofan

a, a

mag

ama

aphi

kisa

nayo

.

81-9

749

-59

Page 13: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

7IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1U

kufu

nda/

ukub

ukel

a uk

uze

ufun

de n

goku

qond

isis

a (a

mas

u)•

ukuf

unda

ngo

kush

esha

• uk

uham

bisa

am

ehlo

• uk

ufun

da

ngok

uqap

hilis

isa.

• Iq

iniso

nom

bono

• Uk

ucab

ange

la o

kuch

azw

a am

agam

a an

gajw

ayel

ekile

ng

okus

eben

zisa

indl

ela

yoku

hlas

ela

amag

ama.

Page 14: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

8 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

1-2

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a. U

kula

lela

is

ifund

o so

kuqo

ndis

isa

• Ch

aza

inqu

bo y

okul

alel

a.•

Ukut

hath

a am

anot

hi.

Ukup

hend

ula

imib

uzo.

NO

MA

Uku

xoxa

inda

ba•

Izin

hlob

o za

balin

gisw

a.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a.•

Ukus

eben

zisa

izith

o zo

mzim

ba.

• H

umus

ha u

muz

wa,

ip

him

bo, u

moy

a,

ukul

ande

lana

kwez

igam

eko

ukup

hend

uka

kom

bhin

qo

nesip

heth

o.

Inqu

bo y

okul

alel

a:N

gaph

ambi

kok

ulal

ela:

Nge

nisa

isifu

ndo

soku

lale

la

kuba

fund

i.

Nge

sikh

athi

sok

ulal

ela

– Uk

ubuz

a im

ibuz

o,

ukuk

hum

bula

aba

kwaz

iyo,

uk

ufan

isa, u

kuth

atha

am

anot

hi k

anye

no

kuku

hum

usha

.

Uku

fund

a/U

kubu

kela

is

ifund

o so

kuqo

ndis

isa:

Um

bhal

o w

obuc

iko

njen

geno

veli

(30-

40

amak

hasi

)U

mdl

alo

onku

ndla

nye

kuye

ko

nkun

dlam

bili

(1

0-20

am

akha

si)

• Iz

impa

wu

ezise

mqo

ka

zem

ibha

lo:

njen

gom

lingi

swa,

izi

nhlo

bo.

• za

balin

gisw

a, is

akhi

wo,

ud

wes

hu, i

ndab

a ng

amaf

uphi

, isiz

inda

, um

land

i, in

diki

mba

.

NO

MA

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e uf

unde

ngo

kuqo

ndis

isa

(use

benz

isa

imib

halo

no

ma

izith

ombe

nj

enga

mak

hath

uni)

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha.

• Uk

ufun

da n

goku

ham

bisa

am

ehlo

.•

Ukuf

unda

ngo

kuju

lile.

• Iq

iniso

nom

bono

.•

Ukuc

aban

gela

oku

chaz

wa

amag

ama

anga

jway

elek

ile

ngok

useb

enzis

a in

dlel

a yo

kuhl

asel

a am

agam

a.•

Ulim

i olu

chuk

uluz

a im

izwa.

Uku

bhal

a i-e

seyi

ela

ndis

ayo

(4-6

izig

aba/

150

-200

am

agam

a)

Isig

aba

sezi

mis

o zo

limi:

• Um

ongo

wom

usho

w

esig

aba.

• Um

qond

o os

emqo

ka

nose

kela

yo.

• Uk

uhle

leka

nge

ndle

la

kwez

igab

a.•

Isihl

anga

niso

uk

uxhu

man

isa.

• Uk

useb

enzis

a izi

nhlo

bonh

lobo

zem

isho,

ub

ude,

nok

wak

heka

.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Ezin

geni

lam

agam

a:

amab

izo a

mba

xa, i

silan

diso

ka

nye

nom

enziw

a, iz

enzo

, izi

chas

iso, i

ziqha

than

iso,

izikh

uliso

.

Ezin

geni

lem

isho

: um

shw

ana

oyin

hlok

o, u

msh

wan

a on

ciki

leim

isho

elul

a, iz

itatim

ende

,in

kath

i yam

anje

el

ula,

inka

thi e

dlul

e el

ula.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana,

omqo

ndop

hika

, um

qond

o os

obal

a, iz

ifenq

o, u

limi

oluc

huku

luza

imizw

a.

Izim

paw

u zo

kulo

ba: u

ngqi

, uk

hefa

na, i

khom

a, u

mba

bazi,

um

buzi.

kugq

uqgu

zelw

a uk

uset

shen

zisw

a kw

esisi

chaz

amaz

wi.

103-

117

71-7

9

Page 15: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

9IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Em

va k

okul

alel

a Uk

ulan

dela

ol

waz

ini l

wab

afun

di

loku

lale

la.

Abaf

undi

bab

uza

imib

uzo;

ba

khul

uma

ngal

okho

ok

wet

hulw

e en

dabe

ni

yisik

hulu

mi.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

ola.

Page 16: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

10 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

3-4

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a:U

kula

lela

isifu

ndo

soku

qond

isis

a –

Sebe

nzis

a um

bhal

o ob

ukw

ayo

onje

nge

Phos

ta/

Isik

hang

iso

/ iz

inda

ba z

ikam

abon

akud

e.

Inqu

bo y

okul

alel

a:N

gaph

ambi

kok

ulal

ela:

N

geni

sa is

ifund

o so

kula

lela

ku

bafu

ndi.

Nge

sikh

athi

sok

ulal

ela

– Uk

ubuz

a im

ibuz

o,

ukuk

hum

bula

aba

kwaz

iyo,

uk

ufan

isa, u

kuth

atha

am

anot

hi k

anye

no

kuku

hum

usha

.

Emva

kok

ulal

ela

Ukul

ande

la

olw

azin

i lw

abaf

undi

lo

kula

lela

.Ab

afun

di b

abuz

a im

ibuz

o;

bakh

ulum

a ng

alok

ho

okw

ethu

lwe

enda

beni

yi

sikhu

lum

i.Ba

fingq

a in

daba

kan

ye

noku

nike

za im

ibon

o ya

bo

ngal

okho

obe

kwet

hulw

a.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e uf

unde

ngo

kuqo

ndis

isa:

Sebe

nzis

a U

mbh

alo

obha

liwe

kany

e/no

ma

Um

bhal

o ob

ukw

ayo

njen

ge

Sikh

angi

so•

Ukuf

unda

ngo

kush

esha

.•

Ukuh

ambi

sa a

meh

lo.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• Uk

ucab

ange

la

(aba

lingi

swa,

isizi

nda,

um

yale

zo)

• Uk

ucab

ange

la o

kuch

azw

a am

agam

a an

gajw

ayel

ekile

ng

okus

eben

zisa

indl

ela

yoku

hlas

ela

amag

ama.

• Ul

imi o

lukh

ohlis

ayo.

• Ul

imi o

luhl

elek

ile/

olun

gahl

elek

ile.

Nom

a Im

ibha

lo y

obuc

iko

njen

gam

anov

eli

• Iz

impa

wu

ezise

mqo

ka

zem

ibha

lo:

njen

gom

lingi

swa,

izi

nhlo

bo z

abal

ingi

swa,

isa

khiw

o, u

dwes

hu, i

ndab

a ng

amaf

uphi

, isiz

inda

, um

land

i, in

diki

mba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

ola)

Uku

bhal

a um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo:

Isik

hang

iso/

ipho

sta

(Khe

tha

okuk

odw

a)•

Oku

ding

ekay

o kw

isakh

iwo.

• In

hlos

o, iq

embu

elih

losiw

e ne

ngqi

kith

i.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a no

kwak

hiw

a kw

emish

o.•

Izin

to e

zibon

akal

ayo

njen

ge-h

lobo

lwef

onti

nosa

yizi,

izih

loko

, izi

mpa

wu,

um

bala

)•

Ulim

i olu

khoh

lisay

o/ol

unxe

nxay

o.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Ezin

geni

lam

agam

a:

amab

izo q

ho, u

bulil

i, ub

unin

gi, u

buny

e, is

icha

siso:

so

kukh

omba

, esiy

amile

.

Ezin

geni

lem

isho

:in

kulu

mo

eqon

dile

neng

aqon

dile

, im

isho

elul

a ne

ngxu

be.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana,

om

qond

ophi

ka, u

mqo

ndo

osob

ala,

nen

caze

lo

enga

qond

iwe.

Isip

elin

gi n

ezim

paw

u zo

kulo

ba: i

khol

oni,

isem

i kh

olon

i.

kugq

uqgu

zelw

a uk

uset

shen

zisw

a kw

esisi

chaz

amaz

wi.

128-

147

88-9

5

Page 17: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

11IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

5-6

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a.

Inku

lum

o eh

leliw

e/en

gahl

eliw

e ng

okun

ika

imiy

alel

o no

ma

ukul

ande

la

inqu

bo•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a•

Ukse

tshe

nzisw

a kw

ephi

mbo

nes

ivin

ini.

• Uk

useb

enzis

a izi

nkom

ba

uma

wet

hula

inku

lum

o.•

Ukus

eben

zisa

ngen

dlel

a izi

tho

zom

zimba

.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e uf

unde

ngo

kuqo

ndis

isa:

U

kufu

nda

umbh

alo

oyal

elay

o nj

enge

nk

omba

ndle

la /

imiy

alel

o,

njl.

• uk

ufun

da n

goku

shes

ha•

ukuh

ambi

sa a

meh

lo•

ukuf

unda

ng

okuq

apha

lisisa

• uk

ucab

ange

la

(aba

lingi

swa,

isizi

nda,

um

yale

zo)

Land

ela

inqu

bo y

okuf

unda

Um

bhal

o om

fisha

ne

odlu

lisa

umya

lezo

: Um

bhal

o ok

hom

bisa

imiy

alel

o yo

kuse

benz

isa

ithul

uzi

nom

a i-

Inst

rum

enti

ethi

ze, u

kuph

eka

ukud

la,

ukul

ungi

sa a

map

huth

a at

hize

njll

.•

Oku

ding

ekay

o kw

isakh

iwo,

isita

yela

.•

Izet

ham

eli e

zihlo

siwe,

in

hlos

o ne

ngqi

kith

i.•

Ukux

hum

ana

kwez

igab

a.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a no

kwak

hiw

a kw

emish

o.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Ezin

geni

lam

agam

a:O

ndaw

eni –

bes

ikha

thi,

bend

awo

Nem

inya

kazo

, isi

chas

iso: s

enan

i.

Ezin

geni

lem

isho

: Ink

ulum

o ng

qo n

empa

mbo

si yo

kwen

ziwa.

Inca

zelo

yam

agam

a: iz

isho

neza

ga.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

ikho

nco,

isim

elin

obum

ba.

kugq

uqgu

zelw

a uk

uset

shen

zisw

a kw

esisi

chaz

amaz

wi.

135-

149

93-1

01

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2

Page 18: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

12 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

7-8

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a:U

phen

yo•

Abaf

undi

ban

ikez

wa

isim

o es

ithile

oku

ngab

a yi

ngoz

i no

ma

inki

nga,

oku

mel

e ng

amun

ye a

phen

dule

ng

okul

ingi

sa in

dim

a et

hize

.•

Leso

sim

o um

fund

i an

gang

azilo

long

ela

sona

uku

silin

gisa

nom

a um

fund

i ang

acha

zelw

a ng

endi

ma

okum

ele

ayili

ngise

.•

Ukus

eben

zisa

ulim

i ol

ufan

ele

noku

qaph

ela

izim

iso z

olim

i.•

kum

ele

kuca

ce u

kuqo

nda

izeth

amel

i nen

hlos

o yo

mdl

alo.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e uf

unde

ngo

kuqo

ndis

isa

Uku

fund

a um

bhal

o w

obuc

iko:

nje

ngom

dlal

o/in

ovel

i•

Izim

paw

u ez

isem

qoka

ze

mib

halo

: nj

engo

mlin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

isakh

iwo,

udw

eshu

, ind

aba

ngam

afup

hi, i

sizin

da,

umla

ndi,

indi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

ola.

Uku

bhal

a uk

ubuk

ezw

a ko

mdl

alo

(Isig

aba

sezi

mis

o zo

limi:

• kh

ombi

sa im

pend

ulo

kaye

dwan

a em

sebe

nzin

i w

omdl

alo.

• H

laziy

a um

dlal

o ow

ethu

liwe.

• ku

ngab

a ne

zimpe

ndul

o ez

ehlu

kene

ek

ubuy

ekez

eni

okw

ehlu

kene

kum

dlal

o ow

odw

a.•

Nik

eza

amap

huzu

af

anel

e,nj

enge

gam

a lo

mdi

diye

li/ lo

mbh

ali/

leci

ko, i

sihlo

ko so

mdl

alo,

nj

ll.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Ezin

geni

lam

agam

a: Iz

enzo

Ezin

geni

lem

isho

: im

pam

bosi,

yok

wen

ziwa,

in

kath

i yam

anje

eqh

ubek

ayo,

in

kulu

mo-

ngqo

nen

kulu

mo-

mbi

ko.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana,

om

qond

ophi

ka, u

mqo

ndo

osob

ala,

izife

ngqo

.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

ikho

loni

, oso

kuca

phun

a,

umbu

zi, u

khef

ane,

ung

qiku

gquq

guze

lwa

ukus

etsh

enzis

wa

kwes

isich

azam

azw

i.

165-

185

106-

115

Page 19: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

13IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Iso

nto

1-2

Uku

lale

la is

ifund

o so

kuqo

ndis

isa

ngen

dlel

a yo

kugc

wal

isa

ifom

u/

iphe

pha

elin

amah

lelo

em

ibuz

o•

ukuz

ilolo

ngel

a in

qubo

yo

kula

lela

• uk

utha

tha

aman

othi

• uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Izin

hlob

o ez

ihlu

kene

zo

kuxh

uman

a ng

okuk

hulu

ma

ngok

uset

shen

zisw

a kw

ephe

pha

elin

amah

lelo

em

ibuz

o no

ma

ifom

uIn

gxox

o ye

sigu

ngu,

yo

mkh

andl

u•

Ukuk

heth

a isi

hlok

o.•

Ukw

abel

ana

ngem

ibon

o.•

Ukun

ikez

ana

amat

huba

ul

alel

isisis

e.•

Ukug

cwal

isa iz

ikha

la.

• Am

azw

i oku

khul

unye

lwa

phez

u kw

awo.

Uku

fund

a um

bhal

o ng

okub

alul

eka

kwep

heph

a el

inam

ahle

lo e

mib

uzo

noku

thi l

igcw

alis

wa

kanj

ani

• Ul

waz

i olu

ding

ekay

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Isigi

nesh

a.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e uf

unde

ngo

kuqo

ndis

isa

• uk

ufun

da n

goku

shes

ha•

ukuf

unda

ngo

kuha

mbi

sa

ameh

lo•

ukufi

ngqa

• um

fane

kiso

mqo

ndo

• uk

ucab

ange

la o

kuch

azw

a am

agam

a.

Imib

halo

edl

ulis

a um

yale

lo

njen

goku

gcw

alis

a ip

heph

a el

inam

ahle

lo e

mib

uzo,

no

ma

amaf

omu:

• Uk

ulan

dela

imiy

alel

o.•

Ukun

ikez

a ul

waz

i ol

ufan

ele

ngok

ushe

shay

o.•

Ukus

eben

zisa

ulim

i ol

ufan

ele.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Ezin

geni

lam

agam

a:Am

abizo

ajw

ayel

ekile

, aq

oqay

o, is

andi

so se

simo

nesik

hath

i, Iz

icha

siso.

Ezin

geni

lem

isho

: im

ishw

ana

yebi

zo,

ibizo

imish

wan

a; iz

igej

ana

zam

agam

a es

icha

zayo

ne

sikha

nyisa

yo, i

mish

o ng

xube

nem

agat

shag

atsh

a.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana,

om

qond

ophi

ka,

omph

imbo

hluk

a.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

umbu

zi; o

sonh

lam

vuka

zi;

ikho

nco,

njll

. Izifi

nyez

o –

ama-

akhr

onim

i.

193-

211

125-

136

Page 20: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

14 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 3-

4A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma

Uku

lale

la u

mdl

alo

• Ye

nza

uhla

lwem

ibuz

o.•

qap

hela

izim

iso z

olim

i.•

Sebe

nzisa

ulim

i olu

fane

le.

• Th

atha

am

anot

hi.

• N

ikez

a um

biko

ng

okut

holil

e.

Inqu

bo y

okul

alel

a:N

gaph

ambi

kok

ulal

ela:

N

geni

sa is

ifund

o so

kula

lela

ku

bafu

ndi.

Nge

sikh

athi

sok

ulal

ela

– Uk

ubuz

a im

ibuz

o,

ukuk

hum

bula

aba

kwaz

iyo,

uk

ufan

isa, u

kuth

atha

am

anot

hi k

anye

no

kuku

hum

usha

.

Emva

kok

ulal

ela

ukul

ande

la

olw

azin

i lw

abaf

undi

lo

kula

lela

.•

Abaf

undi

bab

uza

imib

uzo;

ba

khul

uma

ngal

okho

ok

wet

hulw

e en

dabe

ni

yisik

hulu

mi.

• Ba

fingq

a in

daba

kan

ye

noku

nike

za im

ibon

o ya

bo

ngal

okho

obe

kwet

hulw

a.•

Bafik

a ku

siphe

tho.

Imib

halo

yob

ucik

o nj

engo

mdl

alo

wab

antu

ab

asha

/um

dlal

o w

omsa

kazo

• Iz

impa

wu

ezise

mqo

ka

zem

ibha

lo:

njen

gom

lingi

swa,

izi

nhlo

bo z

abal

ingi

swa,

isa

khiw

o, u

dwes

hu, i

ndab

a ng

amaf

uphi

, isiz

inda

, um

land

i, in

diki

mba

.

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

eziq

avile

ze

nkon

dlo.

• In

gaph

akat

hi le

nkon

dlo,

izi

mpa

wu

zenk

ulum

o,

uvum

elw

ano

nesig

qi.

• In

gaph

andl

e le

nkon

dlo,

im

igqa

, izit

anza

, isit

ayel

a/in

dlel

a ok

ubha

lwe

ngay

o•

izife

nqo

• um

uzw

a•

indi

kim

ba n

omya

lezo

.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

olisi

sa.

Imib

halo

em

ide

isib

. in

kulu

mo

mpe

ndul

wan

o/i-

inth

avyu

ebh

aliw

e•

Oku

ding

ekay

o kw

isakh

iwo,

isita

yela

.•

Izet

hem

eli e

zihlo

siwe

inhl

oso

neng

qiki

thi.

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi

oluf

anel

e.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Ezin

geni

lam

agam

a:

amab

izoqh

o, u

buny

e no

buni

ngi,

isich

asiso

: es

iqha

than

isayo

, izik

hulis

o.

Ezin

geni

lem

isho

: em

agat

shag

atsh

a,

enem

ishw

ana

enci

kile

; in

kulu

mo-

ngqo

nen

kulu

mo-

mbi

ko.

Inca

zelo

yam

agam

a: U

msu

ka

wam

agam

a.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

ikho

loni

, aba

caph

uni,

ukhe

fane

, ung

qi,

isim

elin

obum

ba, u

mbu

zi.

187-

200

135-

142

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 21: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

15IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Iso

nto

5-6

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a. iz

inhl

obo

ezih

luke

ne z

okux

hum

ana

ngok

ukhu

lum

a•

Indl

ela

elun

gile

yok

uvul

a/isi

ngen

iso uk

uset

shen

zisw

a kw

ezw

i isiv

inin

i nep

him

bo.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezith

o zo

mzim

ba n

gend

lela

ef

anel

e.•

Isiph

etho

esil

ungi

le.

Uku

lale

la is

ifund

o so

kuqo

ndis

isa

umbh

alo

obha

liwe/

ukw

ethu

lwa

kwez

inda

ba

zika

mab

onak

ude)

• Uk

ucha

za in

qubo

yo

kula

lela

.•

Ukut

hath

a am

anot

hi.

• Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Inqu

bo y

okul

alel

a:N

gaph

ambi

kok

ulal

ela:

N

geni

sa is

ifund

o so

kula

lela

ku

bafu

ndi.

Nge

sikh

athi

sok

ulal

ela

– Uk

ubuz

a im

ibuz

o,

ukuk

hum

bula

aba

kwaz

iyo,

uk

ufan

isa, u

kuth

atha

am

anot

hi k

anye

no

kuku

hum

usha

.

Uku

fund

a um

bhal

o ng

endl

ela

yoku

bhal

a is

azis

o/i-a

jend

a na

mam

inith

i•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i•

Isakh

iwo.

• In

qubo

yom

hlan

gano

/uk

uqhu

tshw

a ko

mhl

anga

no.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

olisi

sa.

ukuf

unda

/uku

buke

la u

kuze

uq

ondi

sise

oku

bhal

iwe/

imib

halo

ebo

nway

o/am

agra

fu•

Ukuf

unda

ngo

kush

esha

uk

ha p

hezu

lu a

map

huzu

ab

alul

ekile

.•

Ukuh

ambi

sa a

meh

lo

phez

ulu

ukut

hola

am

aphu

zu e

seke

layo

• uk

ucab

ange

la•

ukuc

aban

gela

oku

chaz

wa

amag

ama

anga

jway

elek

ile

nem

ifane

kiso

• um

qond

o os

emqo

ka

now

esek

elay

o•

umbo

no w

akho

.

Imib

halo

em

ide

edlu

lisa

umya

lezo

isib

. isa

ziso

/i-

ajen

da n

amam

inith

i•

khom

ba iz

etha

mel

i ez

ihlo

siwe

nenh

loso

yo

kubh

ala;

• th

atha

isin

qum

o ng

esita

yela

, inh

loso

• ne

sakh

iwo

som

bhal

o;•

ukuk

heth

wa

kwam

agam

a ne

zakh

iwo

zolim

i.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Ezin

geni

lam

agam

a:isa

bizw

ana:

soqo

bo,

soku

khom

ba, s

obum

nini

.

Ezin

geni

lem

isho

:in

kath

i yam

anje

elu

la, i

nkat

hi

edlu

le e

lula

, ink

ulum

ongq

one

nkul

umo-

mbi

ko,

impa

mbo

si yo

kwen

ziwa.

Inca

zelo

yam

agam

a:Iz

andi

so z

ezen

zoIz

impa

wu

zoku

loba

:isi

mel

i nob

umba

, os

onhl

amvu

kazi,

ukh

efan

e,

ngqi

; ikh

olon

i.

227-

246

146-

155

Page 22: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

16 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Emva

kok

ulal

ela

ukul

ande

la

olw

azin

i lw

abaf

undi

lo

kula

lela

.•

Abaf

undi

bab

uza

imib

uzo;

ba

khul

uma

ngal

okho

ok

wet

hulw

e en

dabe

ni

yisik

hulu

mi.

• Ba

fingq

a in

daba

kan

ye

noku

nike

za im

ibon

o ya

bo

ngal

okho

obe

kwet

hulw

a

Ukufi

ka k

usip

heth

o.

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 23: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

17IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

7-8

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a.

Uku

lale

la n

okux

oxa

ngez

inda

ba z

aman

je

ezis

emap

heph

anda

-ben

i na

kum

aphe

pha-

bhuk

u/im

agaz

ini

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi

oluk

hohl

isayo

/olu

chuk

uluz

a im

izwa/

olu

nxen

xayo

.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

inko

mba

.•

Ukuq

aphe

la iz

imiso

zol

imi.

• Uk

useb

enzis

a izi

tho

zom

zimba

nge

ndle

la.

• Isi

ngen

iso e

siheh

a uk

unak

a ne

siphe

tho

esiq

inile

.•

Inhl

oso,

iqem

bu e

lihlo

siwe

neng

qiki

thi.

Uku

fund

a ku

zwak

ale

isiq

esha

na s

ephe

phan

daba

ok

ulun

gise

lelw

e/

okun

galu

ngis

elel

we

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezw

i, isi

vini

ni n

ephi

mbo

.•

Ukuq

aphe

la iz

impa

wu

zoku

loba

uku

ze k

uzw

akal

e ka

hle.

• Uk

useb

enzis

a ng

endl

ela

izith

o zo

mzim

ba.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e ut

hole

ulw

azi (

sebe

nzis

a um

bhal

o nj

enge

ath

ikhi

li ye

phep

hand

aba/

i-ath

ikhi

li ye

mag

azin

i/iz

inku

lum

o ez

ibha

liwe)

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

am

aphu

zu

abal

ulek

ile.

• Uk

uham

bisa

am

ehlo

ph

ezul

u uk

utho

la

amap

huzu

ese

kela

yo.

• Uk

ucab

ange

la•

amap

huzu

nem

ibon

o.•

Umbo

no w

ombh

ali.

• Uk

ucab

ange

la o

kuch

azw

a am

agam

a an

gajw

ayel

ekile

ne

mifa

neki

so.

• Ul

imi o

luhl

elek

ile/

olun

gahl

elek

ile.

• In

caze

lo e

qond

ile/

egud

layo

.•

Izife

ngqo

.U

kubh

ala

isiv

ivin

yo

sesi

fund

o so

kuqo

ndis

isa

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

, hl

olisi

sa.

Imib

halo

edl

ulis

a um

yale

zo

emid

e/ e

mifi

shan

e:

I-at

hikh

ili y

ephe

phan

daba

• O

kudi

ngek

ayo

kwisa

khiw

o, is

itaye

la.

• Iz

ethe

mel

i ezih

losiw

e in

hlos

o ne

ngqi

kith

i.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a ne

zakh

iwo

• zo

limi.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

Ezin

geni

lam

agam

a:Am

abizo

ezin

to

ezin

gabo

naka

li, iz

abizw

ana

izich

asiso

: iziq

hath

aniso

, izi

khul

iso.

Ezin

geni

lem

isho

:uk

uhle

la n

goku

land

elan

isa,

ukuh

lela

ngo

kuba

lule

ka;

inca

zelo

yes

igab

a, u

limi

olun

xenx

ayo

nolu

chuk

uluz

a im

izwa,

uku

chem

a no

kucw

asa,

inko

lelo

ze, i

zimo

zenk

ulum

o.

Oku

chaz

wa

amag

ama:

om

qond

ofan

a,

omqo

ndop

hika

, um

qond

o os

obal

a, iz

ifeng

qo.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

abac

aphu

ni, u

mba

bazi,

uk

hefa

ne, u

ngqi

, uno

buza

, nj

ll.

216-

228

154-

161

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 24: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

18 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 9-

10A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma.

Uku

lale

la

isifu

ndo

soku

qond

isis

a es

isek

elw

e ek

unik

ezen

i iz

inko

mba

• uk

uzilo

long

ela

inqu

bo

yoku

lale

la•

ukut

hath

a am

anot

hi•

ukub

hala

izim

pend

ulo.

Izin

hlob

o ez

ahlu

kene

zo

kuxh

uman

a ng

okuk

hulu

ma

isib

. uku

nika

iz

inko

mba

ndle

la/i

miy

alel

o•

ukus

eben

zisa

ulim

i ol

ufan

ele

• im

isho

emifi

shan

e es

eben

zayo

• im

inin

ingw

ane.

Imib

halo

yob

ucik

o nj

enge

nove

li ye

ntsh

a/iz

inda

ba e

zim

fisha

ne/

umdl

alo/

umdl

alo

wom

saka

zo•

Izim

paw

u ez

isem

qoka

ze

mib

halo

: nj

engo

mlin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

isakh

iwo,

udw

eshu

, ind

aba

ngam

afup

hi, i

sizin

da,

umla

ndi,

indi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Emum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, uku

phik

isana

,•

hlol

a.

Uku

bhal

a in

daba

el

andi

sayo

/ech

asis

ayo

• O

kudi

ngek

ayo

kwisa

khiw

o, is

itaye

la.

• Iz

ethe

mel

i ezih

losiw

e in

hlos

o ne

ngqi

kith

i.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a ne

zakh

iwo

• zo

limi.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• uk

uhle

la•

ukub

hala

uhl

aka

koku

qala

• uk

ubuy

ekez

a•

ukul

ungi

sa a

map

huth

a•

ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

um

bhal

o.

Bhal

a i-e

seyi

ela

ndis

ayo/

echa

sisa

yo

Ezin

geni

lam

agam

a:

amab

izoiza

bizw

ana

– zo

qobo

, es

inci

kile

, ize

nzo,

izic

hasis

o,

iziqh

atha

niso

; izik

hulis

o.

Ezin

geni

lem

isho

: um

shw

ana

oyin

hlok

o, u

msh

wan

a on

ciki

le. U

kuhl

olisi

sa is

igab

a,

imish

o el

ula,

izita

timen

de,

inka

thi e

dlul

e el

ula,

inka

thi

yam

anje

elu

la.

Oku

chaz

wa

amag

ama:

om

qond

ofan

a,

omqo

ndop

hika

, um

qond

o os

obal

a, iz

ifeng

qo.

Izim

paw

u zo

kulo

ba: u

ngqi

; uk

hefa

ne; i

khol

oni,

isem

i- kh

olon

i.

229-

247

163-

174

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 25: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

19IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

1-2

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a In

kulu

mo

enga

lung

isel

we

Ukw

ethu

la

isik

hulu

mi,

amaz

wi

okub

onga

/uku

xoxa

inda

ba•

Ukuk

heth

a isi

hlok

o es

ifane

le.

• Uk

uhle

la im

inin

ingw

ane

evum

elan

ayo.

• Uk

ubon

a ul

waz

imag

ama

neza

khiw

o zo

limi.

• Isi

qalo

kan

ye n

esip

heth

o es

ifane

le.

• Iz

impa

wu

kany

e ne

zimiso

(is

u ne

ndle

la

yoku

khul

uma

pham

bi

kwab

antu

, isa

khiw

o)

Uku

fund

a ka

khul

u•

Sebe

nzisa

isim

o se

phim

bo, i

zwi,

isivi

nini

.•

Ukuq

ikel

ela

izim

paw

u zo

kulo

ba n

goku

fane

leyo

.•

Ukus

eben

zisa

izing

xeny

e ez

ithile

zom

zimba

.

Imib

halo

yob

ucik

o:

imib

halo

efu

ndw

ayo

enje

nge:

inov

eli y

ents

ha/

izin

daba

ezi

mfis

hane

/im

idla

lo•

Izim

paw

u ez

isem

qoka

ze

mib

halo

: nj

engo

mlin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

isakh

iwo,

udw

eshi

ndab

a ng

amaf

uphi

, isi

zinda

,um

land

i, in

diki

mba

.

Uku

fund

a uk

uze

ufun

de

ngok

uqon

disi

sa (u

sebe

nzis

a im

ibha

lo e

bona

kala

yo

kany

e ne

bhal

iwe)

• uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukuz

e ut

hole

am

aphu

zu

abal

ulek

ile.

• uk

uham

bisa

am

ehlo

ut

hole

imin

inin

gwan

e es

ekel

ayo.

• Uk

uqag

ela.

• Uk

ucab

ange

la o

kuch

azw

a am

agam

a an

gajw

ayel

ekile

ne

mifa

neki

so.

• Im

ibon

o eb

alul

ekile

ne

yese

kayo

.•

Iqin

iso n

emib

ono.

• Uk

ucab

ange

la n

esip

heth

o•

Umbo

no w

akho

.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(Yet

hula

um

bhal

o)•

Nge

sikha

thi s

okuf

unda

(Iz

impa

wu

zom

bhal

o)•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

• im

ibuz

o, q

hath

anisa

, hl

ukan

isa, h

lola

)

Imib

halo

edl

ulis

a um

uyal

ezo

omud

e/om

fisha

ne is

ib: u

kuni

ka

inko

mba

• O

kudi

ngek

ayo

esak

hiw

eni,

isita

yela

nom

bono

.•

Izet

ham

eli e

zihlo

siwe,

in

hlos

o, o

kuqu

keth

we.

• Uk

ukhe

tha

amag

ama

neza

khiw

o zo

limi k

olim

i.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

uhle

la•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

kany

e no

kwet

hula

.

Ezin

geni

lam

agam

a:

amab

izo a

mag

atsh

agat

sha;

isi

phaw

ulo:

iziq

hath

aniso

, izi

khul

iso, o

ndaw

eni –

ab

alul

a (ig

ama

elilo

dwa)

, ax

ubile

(am

agam

a am

abili

), am

agat

shag

atsh

a (a

mag

ama

anat

hath

u na

ngap

hezu

lu)

Ond

awen

i.

Ezin

geni

lom

usho

: im

isho

elul

a, im

isho

engx

ube,

em

agat

shag

atsh

a, iz

igej

ana

zam

agam

a ez

icha

zayo

ne

zikha

nyisa

yo.

Inca

zelo

mag

ama:

om

abizw

afan

e; m

qond

ofan

a,

umqo

ndo

osob

ala,

indi

kim

ba;

izife

nqo;

izan

diso

.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

ukhe

fana

- ngq

i, os

okuc

aphu

na, u

ngqi

, isim

eli

nobu

mba

.

252-

269

184-

191

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 26: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

20 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 3-

4A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma

Uku

lale

la

ngok

uqon

disi

sa (i

ndab

a eb

haliw

e ka

nye

neze

thul

o ze

-TV)

• Ch

aza

inqu

bo y

okul

alel

a.•

That

ha a

man

othi

.•

Bhal

a izi

mpe

ndul

o.

Izin

dlel

a ez

ihlu

kene

zo

kuxh

uman

a ng

okuk

hulu

ma

Inku

lum

o-m

piki

swan

o/

ingx

oxo

yam

aqem

bu:

Xoxa

ning

okus

eben

zisa

i-em

ail/

amap

host

a/ id

ayar

i/iz

iqes

hana

zok

ukha

ngis

a•

Izim

paw

u ka

nye

nezim

iso.

• Uk

uhle

la, u

kucw

anin

ga,

ukuh

lang

anisa

nge

su

elith

ize k

anye

nok

wet

hula

.•

Fing

qa b

ese

wet

hula

in

kulu

mo

eyet

hulw

e isi

khul

umi.

Uku

fund

a im

ibha

lo e

njen

ge

daya

ri, i-

emai

l, iz

iqes

hana

zo

kukh

angi

sa•

Oku

ding

ekay

o es

akhi

wen

i.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Izet

ham

eli e

zihlo

siwe.

Ubu

nkon

dlo/

inga

nekw

ane

• Iz

impa

wu

eziq

avile

ze

nkon

dlo.

• In

gaph

akat

hi le

nkon

dlo,

izi

ngce

zu z

enku

lum

o/um

fane

kiso

mqo

ndo,

im

vum

elw

ano

siqal

o im

vum

elw

ano

sigci

no.

• In

gaph

andl

e le

nkon

dlo,

im

igqa

, izit

anza

, isit

ayel

a/in

dlel

a ok

ubha

lwe

ngay

o.•

Umqo

ndo

ocas

hile

.•

Umuz

wa

• um

yale

zo n

endi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(Yet

hula

um

bhal

o)•

Nge

sikha

thi s

okuf

unda

(Iz

impa

wu

zom

bhal

o)

Nge

mum

va k

okuf

unda

(p

hend

ula

imib

uzo,

qh

atha

nisa

, hlu

kani

sa,

hlol

a)

Imib

halo

edl

ulis

a um

yale

zo

emid

e/em

ifish

ane

isib

. i-i

mey

ili, a

map

host

a/ok

ubha

lwe

kuda

yari/

iziq

esha

na z

okuk

hang

isa.

am

aday

ari]

• O

kudi

ngek

ayo

esak

hiw

eni,

isita

yela

nom

bono

.•

Izet

ham

eli e

zihlo

siwe,

in

hlos

o, o

kuqu

keth

we.

• Uk

ukhe

tha

amag

ama,

in

caze

lo e

soba

la.

• Uk

wak

heka

kom

usho

, ub

ude

nohl

obo

lom

usho

.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

uhle

la•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

kany

e no

kwet

hula

.

Ezin

geni

lam

agam

a:

isabi

zwan

a –s

okub

uza,

so

kukh

omba

, am

abizo

qoqa

, ize

nzo,

izic

hasis

o:

iziqh

atha

niso

, izik

hulis

o Isi

qalo

, isiq

u; u

msu

ka.

Ezin

geni

lom

usho

:in

kulu

mo-

ngqo

;uk

ubuz

a im

ibuz

o,

isivu

mel

wan

o se

nhlo

ko/s

ikam

enzi;

izi

tatim

ende

ezifi

ngqi

we;

im

ibuz

ombu

mbu

lu.

Inca

zelo

yam

agam

a:

aphi

kisa

nayo

; um

qond

o os

obal

a; iz

ifenq

o; in

diki

mba

.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

abac

aphu

ni; u

mbu

zi,

ukhe

fana

, um

baba

zi,

ubuk

hulu

bam

agam

a.

270-

288

193-

202

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 27: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

21IBANgA 7ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

5-6

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a U

kula

lela

ng

okuq

ondi

sisa

• Ch

aza

inqu

bo y

okul

alel

a.•

That

ha a

man

othi

.•

Phen

dula

imib

uzo.

Inku

lum

o el

ungi

sele

lwe

• Se

benz

isa iz

wi,

isim

o se

phim

bo, i

sivin

ini.

• Uk

useb

enzis

a ul

imi

oluk

hohl

isayo

no

luch

ukul

uza

imizw

a/ol

unxe

nxay

o.•

Ukus

eben

zisa

izink

omba

.•

Ukuq

aphe

la iz

imiso

zol

imi.

• Uk

useb

enzis

a izi

tho

zom

zimba

nge

ndle

la

efan

ele.

• Isi

ngen

iso e

siheh

ayo

nesip

heth

o es

ifane

le.

• In

hlos

o, iq

embu

elih

losiw

e ne

ngqi

kith

i.

Imib

halo

yob

ucik

o:

imib

halo

efun

dway

o en

jeng

e:

inov

eli y

ents

ha, i

zind

aba

ezim

fisha

ne/u

mdl

alo/

inga

nekw

ane

• Iz

impa

wu

eziq

avile

ze

mib

halo

: nj

engo

mlin

gisw

a,

izinh

lobo

.•

zaba

lingi

swa,

isak

hiw

o,

udw

eshu

, ind

aba

ngam

afup

hi, i

sizin

da,

umla

ndi,

indi

kim

ba.

Ubu

nkon

dlo:

izin

kond

lo

ezin

quny

iwe

• Iz

impa

wu

eziq

avile

ze

nkon

dlo.

• In

gaph

akat

hi le

nkon

dlo,

izi

ngce

zu z

enku

lum

o,

umfa

neki

som

qond

o,

isiqa

lo, i

sigqi

.•

inga

phan

dle

lenk

ondl

o im

igqa

, izit

anza

, isit

ayel

a/in

dlel

wa

okub

halw

e ng

ayo.

• O

kuch

azw

a izi

fenq

o.•

Umoy

a w

enko

ndlo

.•

Indi

kim

ba k

anye

no

mya

lezo

.

Uku

hluz

a in

kond

lo:

• im

igqa

, am

agam

a,

isita

nza,

izim

paw

u zo

kulo

ba is

itaye

la

nend

lela

oku

bhal

we

ngay

o.•

Umqo

ndo:

oso

bala

no

cash

ile.

Uku

buye

keza

no

kulu

ngis

elel

a iz

iviv

inyo

Am

a-es

eyi

Izig

aba:

• O

kudi

ngek

ayo

esak

hiw

eni,

isita

yela

, nom

bono

.•

Izith

amel

i ezih

losiw

e no

kuqu

keth

we.

• Uk

ukhe

tha

amag

ama.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

uhle

la.

• Uk

ubha

la iz

inhl

aka

zoku

qala

.•

Ukub

uyek

eza.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa u

kuze

uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a ka

nye

nokw

ethu

la.

Ezin

geni

lam

agam

a:

insiz

a- se

nzo;

izic

hasis

o:

iziqh

atha

niso

; izik

hulis

o.

Ezin

geni

lem

isho

:uk

uche

ma,

inko

lelo

ze,

ukuc

was

a, iz

itatim

ende

ez

ichu

kulu

za im

izwa

nezik

hohl

isayo

; im

ibuz

ombu

mbu

lu.

Inca

zelo

yam

agam

a:

mqo

ndof

ana,

mqo

ndop

hika

, in

diki

mba

.

Izim

paw

u zo

kulo

ba: u

ngqi

, uk

hefa

ne, u

mba

bazi,

um

buzi.

289-

302

204-

211

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 28: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

22 Ibanga 7 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

7-8

Uku

buye

keza

no

kulu

ngis

elel

a iz

iviv

inyo

: U

kukh

ulum

a•

Ingx

oxo

elun

gise

lelw

e/in

kulu

mo

mpi

kisw

ano/

inhl

olok

hono

/ingx

oxo.

• Uk

ufun

da

okul

ungi

sele

lwe.

• Uk

ufun

da

okun

galu

ngise

lelw

e.

Uku

lale

laUk

ulal

ela

ngok

uqon

disis

a.

Uku

buye

keza

no

kulu

ngis

elel

a iz

iviv

inyo

: U

kufu

nda

• Uk

ufun

da

okul

ungi

sele

lwe.

• Uk

ufun

da n

goku

qond

isisa

.•

Ukufi

ngqa

.•

Imib

halo

yob

ucik

o –

Inov

eli/i

ndab

a em

fisha

ne/

izing

anek

wan

e –

Imid

lalo

/isifu

ndo

sefil

imu

–In

kond

lo.

Uku

buye

keza

no

kulu

ngis

elel

a iz

iviv

inyo

:

Uku

bhal

a•

Imib

halo

edl

ulisa

um

yale

zo I-

esey

i.

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

Amab

izoqo

qa; i

zabi

zwan

a;

iziqu

.Ez

inge

ni le

mis

ho:

imish

o el

ula,

eng

xube

ne

mag

atsh

agat

sha;

izi

tatim

ende

; um

enzi,

isen

zo,

inhl

oko

izivu

mel

wan

o ze

zenz

o, u

kubu

za im

ibuz

o,

ukup

hika

; im

isho

edid

ayo.

Inca

zelo

yam

agam

a:

mqo

ndof

ana,

mqo

ndop

hika

, um

qond

o os

obal

a, in

diki

mba

.Iz

impa

wu

zoku

loba

338-

359

225-

237

Page 29: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

Ibanga 8ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA

8

23IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA

Page 30: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

24 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

1-2

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a am

ayel

ana

nom

bhal

o ob

ukw

ayo/

ox

ubile

.

Uku

fund

a ku

zwak

ale

i-ath

ikili

eku

bhr

osha

.•

Hle

la k

ahle

ulw

azi

ngok

ulan

dela

na.

• Th

ola

ulw

azim

agam

a ol

uyilo

kan

ye n

ezim

iso

zolim

i.•

Phen

dula

imib

uzo

esus

elw

e en

dabe

ni.

• Isi

ngen

iso n

esip

heth

o es

ishay

a em

hlol

eni.

Ingx

oxo

yeki

lasi

eho

lwa

uthi

sha

emay

elan

a ne

bhro

sha.

• O

kuse

mbh

alw

eni.

• Isa

khiw

o ne

zimiso

zo

mbh

alo.

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Ul

imi n

esita

yela

.

Uku

fund

a ib

hros

ha.

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o:

Isakh

iwo,

ebh

ekisw

e ku

bo,

ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i, in

hlos

o ya

yo.

(Ibhr

osha

um

bhal

o oq

uket

he

ulw

azi o

ngab

a yi

phep

ha

nom

a ib

hukw

ana

elig

oqw

e ka

hle.

Lib

a um

bhal

o ofi

ngqi

we

owaz

isayo

)

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Nga

pham

bi k

okuf

unda

(U

kung

enisa

um

bhal

o).

• N

gesik

hath

i sok

ufun

da

(Izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mva

kok

ufun

da

(Uku

phen

dula

im

ibuz

o, u

kuqa

than

isa,

ukuh

lolis

isa).

Am

asu

okuf

unda

:•

Ukuf

unda

ukh

a ph

ezul

u,

ukuf

unda

ugi

jimisa

am

ehlo

, uku

thol

a im

ibon

o na

maq

iniso

, uku

thol

a um

qond

o os

emqo

ka

nose

kela

yo, u

kuca

bang

ela

kany

e ne

siphe

tho.

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo

Uku

bhal

wa

/ uk

wak

hiw

a kw

ebhr

osha

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Ulim

i nes

itaye

la.

• Isi

ngen

iso n

esip

heth

o.

Uku

bhal

wa/

ukw

akhi

wa

kweb

hros

ha is

usel

wa

koku

bukw

ayo

Inqu

bo y

okub

hala

• Uk

uhle

la.

• Um

zam

o w

okuq

ala.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

no

kwet

hula

.

Uku

buye

kezw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i ezi

fund

we

emab

ange

ni a

dlul

e

Ezin

geni

lam

agam

a: /

izenz

ukut

hi/ I

zibab

azo.

Ezin

geni

lom

usho

: im

isho

eqon

dile

; ink

athi

yam

anje

; in

kath

i esa

nda

kudl

ula;

izi

chas

iso k

anye

nez

andi

so;

ukuc

hem

a; u

kuth

atha

ng

okw

ahlu

lela

; ink

olel

o en

gagu

quki

.

Inca

zelo

yam

agam

a: iz

aga;

um

ongo

;ok

uqon

de n

gqo;

izin

ciph

iso;

inca

zelo

eqon

dile

.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

ukhe

fana

; ung

qi;

abac

aphu

ni; i

zibab

azi;

ikho

ngco

; njll

.

1-23

1-10

Page 31: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

25IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Iso

nto

3-4

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a: In

gxox

o ye

qem

bu n

goku

bona

kala

yo,

okul

alel

way

o ku

beku

bona

kala

/ no

mbh

alo

oxub

ile•

Ukus

eben

zisa

ulw

azi

oluw

umsu

ka.

• Uk

uqag

ela

inhl

oso

yom

bhal

o.•

Ukub

heka

inca

zelo

.•

Ukuq

onda

um

bhal

o.•

Ukut

hath

a am

anot

hi.

• Uk

uqon

da u

mya

lezo

.

Uku

lale

la n

goku

qond

isis

a (u

msi

ndo

kuph

ela)

• uk

ubha

la im

iqon

do

ebal

ulek

ile n

eyes

ekel

ayo

ngok

wen

za a

man

othi

,•

uhla

, uku

fingq

a, u

kube

ka

ngam

anye

• am

agam

a no

kuph

inda

ph

inda

ush

o.

Ukw

akha

kab

usha

iz

igam

eko:

• uk

uvum

elan

a no

hlan

goth

i ol

uthi

le lw

enku

lum

o/in

caze

lo e

bona

kala

yo.

• uk

ulin

gisa

okw

enza

kele

ez

igam

ekw

eni n

jll.

Uku

fund

a no

kubu

kela

um

bhal

o ob

ukw

ayo

wes

ifund

o so

kuqo

ndis

isa

inda

ba e

mfis

hane

/ i-i

mey

ili•

Ukuf

unda

ukh

a ph

ezul

u,

ukuf

unda

ugi

jimisa

am

ehlo

.•

Ukut

hola

imib

ono

nam

aqin

iso.

• Uk

ucab

ange

la k

anye

ne

siphe

tho.

• Uk

ukhe

thw

a ko

lwaz

i ne

zinca

zelo

.•

Umth

elel

a w

obun

gako

bo

mbh

alo,

izih

loko

no

kuca

shun

iwe.

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ez

ithol

akal

a em

bhal

wen

i: ez

ifana

nab

alin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

uhla

ka, u

dwes

hu,

isend

ulel

o, is

izind

a,

umxo

xi, i

ndik

imba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

Um

bhal

o w

okud

lulis

a um

yale

zo U

kubh

alw

a kw

e im

eyili

;•

Izim

paw

u zo

mbh

alo

nesit

ayel

a.•

Inhl

oso

kany

e ne

bhek

iswe

kubo

.•

Isakh

iwo

som

bhal

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i no

kukh

ethw

a kw

amag

ama.

• Uh

la k

anye

nen

dlel

a et

hile

yo

kubh

ala.

• Ise

thul

o ne

siphe

tho.

Bhal

a i-i

mey

ili is

usel

wa

kum

bhal

o ob

ukw

ayo

• Uk

ubhe

ka in

qubo

yo

kubh

ala.

• Uk

uhle

la/ u

kulu

ngise

lela

uk

ubha

la.

• Uk

wak

ha u

hlak

a Um

zam

o w

okuq

ala.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e.

Ezin

geni

lam

agam

a: iz

andi

so

zese

nzo,

isik

hath

i; ize

nzo,

isi

phaw

ulo:

ukuq

hath

anisa

, izik

hulis

o.

Ezin

geni

lom

usho

: isa

khiw

o so

mus

ho;

isige

jana

sam

agam

a es

icha

zayo

nes

ikha

nyisa

yo;

ukup

hika

; isit

atim

ende

.In

caze

lo y

amag

ama:

om

qond

ofan

a,

omqo

ndop

hika

, oku

qond

e ng

qo, u

kufe

ngqa

.Iz

impa

wu

zoku

loba

: ung

qi,

ukhe

fana

.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

21-4

312

-21

Page 32: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

26 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aU

bunk

ondl

o•

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

zenk

ondl

o.•

Isakh

iwo

sang

apha

kath

i se

nkon

dlo,

izife

nqo/

izith

ombe

mag

ama,

im

vum

elw

ano.

• isi

gqi i

sakh

iwo

sang

apha

ndle

senk

ondl

o,

imig

qa, i

zitan

za, i

ndle

la

okub

halw

e ng

ayo.

• in

caze

lo e

ngaq

ondi

le lo

ko

okus

hiw

oyo.

• um

uzw

a.•

indi

kim

ba n

omya

lezo

.

Page 33: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

27IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Iso

nto

5-6

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a:In

gxox

o eh

olw

a ut

hish

a-

ukun

ika

imib

ono

nem

iqon

do

eyah

luke

ne; u

kukh

etha

im

iqon

do e

fane

leki

le;

ukuh

lele

ka n

okul

ande

lani

sa

imiq

ondo

ese

mqo

ka.

Uku

lale

la n

goku

qond

isis

a•

ukub

hala

imiq

ondo

eb

alul

ekile

ney

esek

elyo

ng

okw

enza

am

anot

hi.

• uk

wab

elan

a ng

emib

ono

nolw

azi.

• uk

ukho

mbi

sa u

kuqo

nda

ulw

azi.

• uk

ubon

a am

asu

okun

xenx

a.•

ukup

hend

ula

imib

uzo

yolim

i olu

khoh

lisay

o.

Um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

ndab

a em

fisha

ne•

Ingx

oxo

may

elan

a ne

zimpa

wu

zom

bhal

o ez

ifana

nab

alin

gisw

a,

izinh

lobo

zab

alin

gisw

a,

uhla

ka, u

dwes

hu,

isend

ulel

o, is

izind

a,

umxo

xi, i

ndik

imba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

Am

asu

okul

ungi

sele

la

ukuf

unda

Uku

xoxa

nge

zim

paw

u zo

mbh

alo

ezijw

ayel

ekile

:•

Yeth

ula

kuba

fund

i.•

Izim

paw

u zo

mbh

alo.

• izi

hlok

o.•

izihl

okw

ana,

izith

ombe

, im

idw

ebo.

• Iz

ingx

enye

zen

cwad

i –

ikha

si le

seth

ulo,

ok

uquk

ethw

e, iz

ahlu

ko,

igilo

sari

inde

ksi,

i-aph

endi

ksi,

njll.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la.

• um

bhal

o).

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o).

• Em

umva

kok

ufun

da

(kup

hend

ulw

a im

ibuz

o,

ukuq

hath

anisa

, uk

uphi

kisa

na, u

kuhl

ola)

Uku

bhal

a i-i

seyi

: ela

nday

o/

ejeq

ezay

o•

Ukuk

heth

a am

agam

a.•

Izw

i lom

untu

kan

ye

nohl

obo.

• In

caze

lo e

caci

le.

• Ip

him

bo.

• Um

qond

o ob

alul

ekile

, no

wes

ekel

ayo.

• Um

bhal

o os

abul

wem

bu

ukuh

lela

um

qond

o ng

endl

ela

elan

dela

nayo

.•

Ukw

ethu

la i-

iseyi

ng

enhl

oso

Yo

kuhl

ola.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a i-i

seyi

ng

okul

ande

la in

qubo

yo

kubh

ala

uma

kubh

alw

a

Uku

fingq

a –

umfu

ndi

ufing

qa in

daba

em

fisha

ne

eyod

wa

kwaz

ifund

ile

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e Ez

inge

ni

lam

agam

a: Iz

andi

so z

esen

zo

neze

ndaw

o.Ez

inge

ni lo

mus

ho:

isivu

mel

wan

o se

nhlo

ko

eyise

nzo;

isak

hiw

o so

mus

ho;

ibin

zana

lam

agam

a ka

nye

nem

ishw

ana

eyin

gxen

ye y

enku

lum

o.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana,

omqo

ndop

hika

, oku

qond

e ng

qo, u

kufe

ngqa

.Iz

impa

wu

zoku

loba

: ung

qi;

ukhe

fana

;um

buzi;

aba

caph

uni;

isiba

bazi.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

25-3

644

-60

Page 34: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

28 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

7-8

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a:

Oku

khul

unyw

ayo:

in

hlol

okho

no/

ukug

cwal

isa

umbi

ko n

goku

buzi

we/

in

gxox

o ye

qem

bu•

Isihl

oko

socw

anin

go.

• Uk

uhle

la iz

into

ng

okul

ande

lana

kwes

ekel

wa

ngez

ibon

elo.

• Uk

ubon

a no

kukh

etha

ul

waz

imag

ama.

• ok

uyilo

, ulim

i kan

ye

nezim

iso z

alo.

• Uk

ulun

gise

lela

iset

hulo

es

inoh

lonz

e ka

nye

nesip

heth

o.

Uku

lale

la n

goku

qond

isis

a•

Ukuq

opha

um

qond

o ob

alul

ekile

.•

now

esek

elay

o ng

okw

akha

am

anot

hi.

• uk

wab

elan

a ng

emib

ono

nolw

azi.

• uk

ukho

mbi

sa u

kuqo

nda

ulw

azi.

• uk

ubon

a am

asu

okun

xenx

a/ul

imi

oluk

hohl

isayo

.•

ukup

hend

ula

imib

uzo.

Uku

fund

a um

biko

w

ocw

anin

go•

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

zom

biko

.•

Ukuh

lele

ka.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a.

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da u

kha

phez

ulu,

uk

ufun

da u

gijim

isa

ameh

lo.

• Uk

utho

la im

ibon

o na

maq

iniso

.•

Ukuc

aban

gela

kan

ye

nesip

heth

o.•

Ukuk

heth

wa

kolw

azi

nezin

caze

lo.

• Um

thel

ela

wob

unga

ko

bom

bhal

o, iz

ihlo

ko

noku

cash

uniw

e.

Kubh

alw

a is

iviv

inyo

so

kuqo

ndis

isa

Um

bhal

o w

okud

lulis

a um

yale

zo is

ib. u

mbi

ko

woc

wan

ingo

• In

hlos

o, iq

embu

el

isoph

iwe

kany

e ne

sakh

iwo.

• Iz

akhi

wo

zezig

aba.

• Iz

ihla

ngan

iso e

zenz

a uk

uxhu

man

a ok

ufan

ele.

• Se

benz

isa

izinh

lobo

nhlo

bo z

emish

o ez

ehlu

kene

, ngo

bude

na

ngez

akhi

wo.

• In

cwad

i ehl

onip

heki

le

nend

lela

eth

ile.

• Yo

kubh

ala.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Bhal

a um

biko

ngo

cwan

ingo

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e

Ezin

geni

lam

agam

a:Iz

inhl

obo

zeze

nzo

nezin

sizas

enzo

. Ez

inge

ni lo

mus

ho:

isita

timen

de; i

sakh

iwo

som

usho

; ukw

ethu

la,in

kath

i ya

man

je k

anye

ned

lule

; uk

uche

ma;

uku

that

ha

ngok

wah

lule

la k

anye

ne

nkol

elo

enga

guqu

ki.

Inca

zelo

yam

agam

a:

amag

ama

amqo

ndof

ana,

am

agam

a am

qond

ophi

ka,

umon

go; i

zinci

phiso

; inc

azel

o es

obal

a.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

37-4

362

-78

Page 35: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

29IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Iso

nto

9-10

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a: U

kula

lela

in

kulu

mo

elun

gise

lelw

e ka

mon

gam

eli/

yelu

ngu

lom

phak

athi

ece

bisa

/ eg

qugq

uzel

a ok

uthi

le•

ukux

oxa

ngez

impa

wu

zenk

ulum

o el

ungi

sele

lwe.

• uk

ubon

a no

kuch

aza

ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

ukub

ona

noku

xoxa

ng

ezim

paw

u ez

isenk

ulum

wen

i.

Inku

lum

o el

ungi

sele

lwe

• uk

ukhe

tha

isihl

oko

esifa

nele

kile

.•

ukuh

lela

ulw

azi

ngok

ulan

dela

na.

• uk

ubon

a ul

waz

imag

ama

okuy

ilo k

anye

.•

neza

khiw

o zo

limi.

• uk

ulun

gise

lela

iset

hulo

es

inoh

lonz

e.•

kany

e ne

siphe

tho.

• uk

uzilu

ngise

lela

uk

wet

hula

.

Uku

fund

a no

kubu

kela

um

bhal

o of

undw

ayo/

ob

ukw

ayo

wes

ifund

o so

kuqo

ndis

isa

Uku

fund

a um

land

o ka

mufi

Uku

fund

a in

kulu

mo

• Uk

uhla

ziya

noku

xoxa

ng

ezim

paw

u ez

ingu

mon

go.

• Uk

uhla

ziya

ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Ukub

ona

noku

xoxa

ng

olim

i olu

chuk

uluz

a im

izwa

nolu

khoh

lisay

o.•

Ukuh

laziy

a ise

thul

o ne

siphe

tho.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

uku

hlol

a)

Um

bhal

o w

okud

lulis

a um

yale

zo. U

kubh

alw

a ko

mla

ndo

kam

ufi•

Ukuc

haza

oku

ding

eka

kuth

olak

ale

embh

alw

eni

wom

land

o ka

mufi

.•

Ukuc

haza

izet

ham

eli

okuq

ondi

swe

kuzo

.•

Ukuq

oka

nend

lela

eth

ile

yoku

bhal

a, in

hlos

o ka

nye

noku

hlel

eka.

• Uk

useb

enzis

a am

agam

a af

anel

e.•

Ukw

endl

alel

a uk

uqhu

beka

, no

vuth

onda

ba.

• Isi

phet

ho.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a um

land

o ka

mufi

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e

Ezin

geni

lam

agam

a:Am

abizo

ngxu

be iz

inga

senz

o,

izenz

o ez

iphu

ndul

ekile

, izi

ncip

hiso

, iza

ndiso

, ize

nzo.

O

ndaw

eni,

isiph

awul

o:

ukuq

hath

anisa

, izik

hulis

o.

Ezin

geni

lom

usho

: ibi

nzan

a le

zenz

o; im

ishw

ana

yeze

nzo;

im

isho

eyizi

hlok

o; ib

inza

na

lam

abizo

; ibi

zo, i

sigej

ana

sam

agam

a es

icha

zayo

ne

sikha

nyisa

yo; i

zihla

ngan

iso;

okuc

huku

luza

imizw

a ka

nye

nolim

i olu

khoh

lisay

o.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana,

omqo

ndop

hika

, oku

qond

e ng

qo, u

kufe

ngqa

.

47-5

879

-96

Page 36: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

30 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Am

asu

okuf

unda

:•

Ukuf

unda

ngo

kudl

ulisa

am

ehlo

ukh

etha

am

aphu

zu a

balu

leki

le.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• In

hlos

o ka

nye

neqe

mbu

el

iqon

dwe

ngqo

.•

Ukun

ikez

a in

caze

lo

ngok

uzic

aban

gela

uk

wak

ha is

iphe

tho.

• Uk

ubon

a ul

imi

oluk

hohl

isayo

.•

Umth

elel

ela

wok

ukhe

tha

kany

e no

kweq

eka

kwen

caze

lo y

ombh

alo.

• Lu

sets

henz

iswe

kanj

ani

ulim

i nez

ithom

be k

anye

ne

sakh

iwo

nam

agug

u.•

Umth

elel

a w

okus

etsh

enzis

wa

kohl

obo.

• ol

uthi

le lo

mbh

alo

kany

e no

bukh

ulu

baw

o,

izihl

okw

ana

kany

e ne

sitho

mbe

es

isenc

azel

wen

i.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

isiba

bazi;

um

buzi;

ukhe

fana

; ung

qiIz

ifiny

ezo

– am

a-ak

hron

imi.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1

Page 37: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

31IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Iso

nto

1-2

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a:•

Ukul

alel

a ng

okuq

ondi

sisa.

• In

qubo

yok

ulal

ela.

• Uk

wen

za o

kulin

dele

kile

um

a ku

bhal

wa.

Inhl

olok

hono

• Uk

ufun

disa

izim

paw

u ne

zimiso

.•

Ukw

enza

uhl

elo

nocw

anin

go.

• Uk

ukhe

tha

uhlo

bo, u

hla

nolw

azim

agam

a.•

Ukun

ikez

elan

a ith

uba.

• Am

asu

okun

xenx

a.

Imib

halo

yob

ucik

o en

jeng

e no

veli

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ez

ithol

akal

a em

bhal

wen

i: ez

ifana

na

balin

gisw

a, u

dwes

hu,

isend

ulel

o, is

izind

a,

inku

lum

ompe

ndul

wan

o,

izehl

akal

o/ iz

igam

eko,

um

land

i, in

diki

mba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

Uku

bhal

a in

daba

/ i-i

seyi

ec

haza

yo e

suse

lwe

kwi

nove

li•

Isakh

iwo

send

aba.

• Uk

wak

ha u

hlak

a.•

Ukuk

heth

a am

agam

a.•

Ukuh

lele

ka k

wez

igab

a.•

Umqo

ndo

obal

ulek

ile,

now

esek

elay

o.•

Umqo

ndo

ngen

dlel

a el

ande

lana

yo.

• Iz

akhi

wo

zolim

i.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

• U

kubh

ala

inda

ba/

i-ise

yi

echa

zayo

esu

selw

e kw

i no

veli

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

izan

diso

zen

daw

o ka

nye

nezo

kuva

mile

.Ez

inge

ni lo

mus

ho: u

hla

oluf

anel

e lw

amag

ama;

izi

ndle

la z

okub

uza;

in

hlon

ipho

; isa

khiw

o se

mish

o;

izind

lela

zese

nzo;

izw

i.

Inca

zelo

yam

agam

a:

inca

zelo

eca

shile

kany

e ne

ncaz

elo

esob

ala;

um

ongo

; ute

ku.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a:izi

finye

zo; i

mib

uzi;

iziba

bazi;

un

gqi;

ukhe

fana

.

67-7

410

1-12

1

Page 38: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

32 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 3-

4A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma:

Inku

lum

o el

ungi

sele

lwe

ngez

inda

ba z

omph

akat

hi•

Ukul

alel

a in

kulu

mo.

• Uk

utha

tha

aman

othi

.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i/ ul

imi.

–Ip

him

bo –

Isim

o –

Ising

eniso

nes

iphe

tho

• Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Uku

xoxa

:•

Ukus

ho o

kuzo

kwen

ziwa

naba

zokw

enza

.•

Izik

hulu

mi z

inik

ana

ithub

a.•

Ukuc

haza

um

bono

w

othi

le n

okufi

ka

ekuv

umel

anen

i.•

Ukus

eben

zisa

ulim

i ol

wam

ukel

ekile

.•

Ukw

ethu

la.

Um

bhal

o w

obuc

iko

oqos

hwe

kum

abon

akud

e/um

saka

zo o

may

elan

a ne

zim

o zo

mph

akat

hi•

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

zom

bhal

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Isakh

iwo.

• Ab

abam

be iq

haza

.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo.

• isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o, iz

ifenq

o/izi

thom

bem

agam

a,

imvu

mel

wan

o, is

igqi

.•

isakh

iwo

sang

apha

ndle

se

nkon

dlo,

imig

qa,

amag

ama,

indi

man

a/ist

anza

.•

indl

ela

okub

halw

e ng

ayo.

• in

caze

lo e

ngaq

ondi

le lo

ko

okus

hiw

oyo.

• izi

ndle

la z

esen

zo.

• in

diki

mba

nom

yale

zo.

Uku

bhal

a in

kulu

mo

elun

gise

lelw

e em

ayel

ana

nezi

ndab

a zo

mph

akat

hi•

Isakh

iwo.

• Uk

wak

hiw

a ko

hlak

a.•

Ising

eniso

.•

Umqo

ndo

obal

ulek

ile,

now

esek

elay

o.•

Ukuh

lele

ka n

okux

hum

ana.

• Uk

ukhe

tha

amag

ama.

• Iz

akhi

wo

nezim

iso z

olim

i.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a in

kulu

mo

elun

gise

lelw

e

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

Izen

zo.

Ezin

geni

lom

usho

: ink

athi

ya

man

je; i

nkat

hi e

sand

a ku

dlul

a; u

limi o

luch

ukul

uza

imizw

a ka

nye

nolu

khoh

lisay

o se

benz

isa;

isakh

iwo

som

usho

; uku

phik

a;

indl

ela

yoku

buza

.

Inca

zelo

yam

agam

a:

okuq

onde

ngq

o;

omqo

ndof

ana;

om

qond

ophi

ka;

omab

izwaf

ane;

op

him

bohl

uka.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a:im

ithet

ho y

opel

omag

ama

kany

e ne

zimiso

.

132-

149

81-9

0

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2

Page 39: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

33IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

5-6

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a:U

kula

lela

ngo

kuqo

ndis

isa

(imbh

alo

yoku

ngam

aqin

iso

isib

. izi

qesh

ana

zeph

epha

ndab

a)•

Ukul

alel

ela

ukuq

ondi

sisa.

• Uk

utha

tha

aman

othi

.•

Ukup

hend

ula

imib

uzo.

Ingx

oxo

yeqe

mbu

:•

Ukuv

eza

iqha

za.

• Iz

ikhu

lum

i zin

ikez

elan

a ith

uba.

• Uk

ucha

za im

ibon

o uk

uze

kufik

we.

• es

ivum

elel

wan

eni.

• Uk

useb

enzis

a ul

imi

oluf

anel

e, in

dlel

a.•

kany

e ne

ndle

la y

okub

iza

amag

ama.

Imib

halo

yok

unga

maq

inis

o nj

enge

siq

esha

na

seph

epha

ndab

a•

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

ezith

olak

ala

embh

alw

eni:

ezifa

na n

abal

ingi

swa,

in

gqik

ithi.

• uh

laka

, udw

eshu

.•

isizin

da, u

mxo

xi,

indi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

Ubu

nkon

dlo

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

zenk

ondl

o•

Isakh

iwo

sang

apha

kath

i se

nkon

dlo,

izife

nqo/

izith

ombe

mag

ama.

• In

caze

lo e

ngaq

ondi

le lo

ko

okus

hiw

oyo.

• Um

oya

wen

kond

lo.

• In

diki

mba

nom

yale

zo.

• Isa

khiw

o sa

ngap

hand

le

senk

ondl

o, im

igqa

, am

agam

a, a

mab

inza

/ ist

anza

, im

vum

elw

ano,

isi

gqi.

• Uk

uxhu

man

a.

Uku

bhal

a ub

uyek

eze

inda

ba

esep

heph

anda

beni

• Isa

khiw

o so

mbh

alo.

• Iz

impa

wu

kany

e ne

zimiso

.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a.•

Indl

ela

yoku

biza

am

agam

a.•

Izet

ham

eli.

• Ip

him

bo.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a is

ibuy

ekez

o se

ndab

a es

ephe

phan

dabe

ni

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

Iziq

alo

nezij

obel

elo.

Ezin

geni

lom

usho

:isa

khiw

oso

mus

ho; i

zinhl

obo

zem

isho;

izi

nkat

hi;

isita

timen

de; u

kuhl

anek

ezel

a;

izaga

.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana,

omqo

ndop

hika

; op

him

bohl

uka.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a: Iz

ifiny

ezo.

150-

171

92-1

03

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2

Page 40: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

34 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 7-

8A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma

Ingx

oxo

yeqe

mbu

: Ing

xoxo

(ih

olw

a ut

hish

a):

Kula

lelw

a/ k

ubuk

elw

a is

ikha

ngis

o be

se k

uxox

wa

ngas

o.•

kula

ndel

wa

lezi

zihlo

kwan

a:.

• Ip

him

bo.

• Isi

vini

ni.

• Ul

imi o

luch

ukul

uza

imizw

a/ o

lukh

ohlis

ayo.

• Ifo

nti.

• Uk

ukho

mbi

sa

ngom

zimba

.

Isifu

ndo

soku

qond

isis

a es

ilale

lway

o: Is

ikha

ngis

o•

Ukuq

opha

imib

ono-

ngqa

ngi k

wen

ziwa

aman

othi

.•

Ukw

abel

ana

ngem

ibon

o ne

sipili

yoni

.•

kuph

indw

e ku

khon

jisw

e uk

uqon

da.

• am

agam

a as

etsh

enzis

way

o.•

Ukut

omul

a ul

imi

olun

xenx

ayo/

ol

uvum

isayo

.•

Ukup

hend

ula

imib

uzo.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ngen

hlos

o yo

kuqo

ndis

isa

(imib

halo

ebu

kway

o ef

ana

nezi

khan

giso

/am

apho

sta/

am

akha

thun

i/im

idw

eshu

am

afilim

u)•

Ukuf

unda

ngo

kush

esha

uk

ha p

hezu

lu.

• Uk

ufun

da n

goku

kha

phez

ulu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi o

luth

ile.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• Uk

uzith

olel

a (a

balin

gisw

a,

isizin

da; u

mla

yezo

).•

Ukuf

una

izinc

azel

o za

mag

ama

ange

jway

elek

ile

kuse

tshe

nzisw

a isu

lo

kuhl

asel

a am

agam

a.•

Ulim

i olu

chuk

uluz

a im

izwa.

• Uk

ukho

mbi

sa

ngom

zimba

.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

impa

wu

zoku

loba

ka

nye

nefo

nti.

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a.•

ngen

kath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o).

• Em

uva

koku

fund

a (k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa, u

kuhl

ola)

.

Imib

halo

edl

ulis

a im

iyal

ezo:

Iz

ikha

ngis

o/am

apho

sta

• Isa

khiw

o so

mbh

alo.

• In

hlos

o yo

mbh

alo.

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Irejis

ta.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

wet

hula

.

Kubh

alw

a is

ikha

ngis

o/ip

host

a

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:Isi

pelin

gi k

anye

nez

inhl

obo

zesip

elin

gi.

Izifi

nyez

o.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:•

Ukw

akhi

wa

kwem

isho.

• Am

abizo

.•

Izab

izwan

a.•

Izic

hasis

o.•

Iziv

umel

wan

o.•

Imish

o eq

ondi

le.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

173-

191

105-

116

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2

Page 41: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

35IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter PublishersIn

qubo

yok

ufun

da:

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (u

kwet

hula

um

bhal

o).

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o).

• Em

umva

kok

ufun

da

(kup

hend

ulw

a im

ibuz

o,

ukuq

hath

anisa

, uk

uphi

kisa

na, u

kuhl

ola)

.

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

.•

Ukuf

unda

ngo

kukh

a ph

ezul

u uq

aphe

la

okut

hile

.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Ukufi

ngqa

.•

Ukuz

akhe

la is

ithom

be

esith

ile u

khom

bisa

ng

omdw

ebo

nang

okun

ye.

• Uk

ucab

ange

la iz

inca

zelo

za

mag

ama.

• an

gejw

ayel

ekile

ng

okus

eben

zisa.

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2

Page 42: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

36 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 1-

2A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma:

Uku

lale

lela

ul

waz

i•

Ukul

alel

a um

bhal

o on

ika

ulw

azi.

• Uk

ulal

ela

iseth

ulo,

Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi,

imvu

mel

wan

o no

kulu

ngisw

a kw

ephi

mbo

.•

Ukul

alel

a uk

hond

olo

lwen

daba

.•

Ukux

oxa

nom

linga

ni.

• Uk

uxox

a in

daba

.•

Ukuk

heth

a in

daba

.•

Ukw

enza

uhl

elo

nocw

anin

go.

• Uk

ukhe

tha

uhlo

bo, u

hla

nolw

azim

agam

a.•

Ukw

ethu

la in

daba

.

Um

bhal

o w

obuc

iko:

Iz

inda

ba e

zim

fush

ane

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ez

ithol

akal

a em

bhal

wen

i: ez

ifana

nab

alin

gisw

a,

umny

akaz

o,

inku

lum

ompe

ndul

-w

ano,

uhl

aka,

udw

eshu

, ise

ndul

elo,

isizi

nda,

um

xoxi

, ind

ikim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

Ubu

nkon

dlo

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o izi

fenq

o/izi

thom

bem

agam

a.•

Inca

zelo

eng

aqon

dile

loko

ok

ushi

woy

o.•

Umoy

a w

enko

ndlo

.•

Indi

kim

ba n

omya

lezo

.•

Isakh

iwo

sang

apha

ndle

se

nkon

dlo,

imig

qa,

amag

ama,

am

abin

za/

istan

za, i

mvu

mel

wan

o,

isigq

i.•

Ukux

hum

ana.

Uku

bhal

a um

bhal

o w

obuc

iko:

inda

ba

emfis

hane

• Uh

laka

olu

shay

a em

hlol

eni.

• In

hlos

o.•

Umqo

ndo

obal

ulek

ile,

now

esek

elay

o.•

Ukul

ande

lana

nge

ndle

la

efan

ele

kwem

isho.

• Uk

useb

enzis

a izi

hlan

gani

so

ukux

hum

anisa

um

usho

ng

endl

ela

efan

ele.

• Uk

useb

enzis

a im

isho

ehlu

kene

, ngo

bude

na

ngok

wak

heka

.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

ziqa

mbe

la in

daba

ng

okul

ande

la in

qubo

ec

hazi

we

Ukub

uyek

ezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zimiso

zol

imi o

kwen

ziwe

nges

onto

ele

dlul

e. U

mse

benz

i os

ezin

geni

lam

agam

a:

Amab

izom

vam

a ka

nye

nam

abizo

qho

onda

wen

i ne

zenz

o.

Ezin

geni

lom

usho

: Izin

kath

i; im

isho;

izaga

kan

ye iz

isho;

isic

hasis

o ka

nye

nond

awen

i.

Inca

zelo

yam

agam

a:

Om

qond

ofan

a;

omqo

ndop

hika

; op

him

bohl

uka;

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a:am

aphe

thin

i ope

lom

agam

a;

izim

paw

u zo

kulo

ba

ezise

benz

a em

agam

eni

ayizi

finye

zo.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

198-

218

131-

142

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 43: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

37IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter PublishersU

kufu

nda

isifu

ndo

soku

qond

isis

a: (u

mbh

alo

otha

thel

we

encw

adin

i ye

mib

halo

eqo

kiw

e)•

Ukuf

unda

ngo

kudl

ulisa

am

ehlo

, uku

fund

a ng

okuq

ikel

ela

amap

huzu

at

hile

, uku

fund

a ng

okw

akha

imifa

neki

so.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• Uk

unik

eza

inca

zelo

ng

okuz

icab

ange

la.

• Uk

unik

eza

inca

zelo

ya

mag

ama.

• Uk

ubon

a ip

huzu

lom

bhal

i.•

Oku

yiqi

niso

no

kung

umbo

no.

• In

caze

lo e

qond

iwe.

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 44: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

38 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

3-4

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a: U

kula

lela

ng

okuq

ondi

sisa

• In

qubo

yok

ulal

ela.

• Uk

ubha

la iz

impe

ndul

o.

Uku

lale

la is

iqes

hana

es

icas

hunw

e em

dlal

wen

i (k

wi d

ram

a)•

Ukuf

undi

sa iz

impa

wu

nezim

iso.

• Uk

wen

za u

hlel

o no

cwan

ingo

.•

Ukuk

heth

a uh

lobo

, uhl

a no

lwaz

imag

ama.

• Uk

unik

ezel

ana

ithub

a.•

Amas

u ok

unxe

nxa.

Ingx

oxo

ehol

wa

uthi

sha:

U

cwan

ingo

lwe

phro

jekt

hi

yobu

ciko

/ im

ibha

lo:

• In

qubo

.•

Inhl

oso.

• In

dlel

a.•

Imiy

alel

o.

Um

bhal

o w

obuc

iko:

U

mdl

alo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ez

ithol

akal

a em

bhal

wen

i: ez

ifana

nab

alin

gisw

a,

udw

eshu

, ise

ndul

elo.

• Isi

zinda

, in

kulu

mom

pend

ulw

ano,

ize

hlak

alo/

izig

amek

o,

umla

ndi,

indi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

• In

gqik

ithi n

omla

yezo

.

Uku

bhal

a in

daba

/ i-i

seyi

ec

haza

yo e

suse

lwe

emdl

alw

eni/

kw

i dra

ma

• Isa

khiw

o se

ndab

a.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ukhe

tha

amag

ama.

• Uk

uhle

leka

kw

ezig

aba.

• Um

qond

o ob

alul

ekile

, no

wes

ekel

ayo.

• Um

qond

o ng

endl

ela

elan

dela

nayo

.•

Izak

hiw

o zo

limi.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a in

daba

/ i-i

seyi

ec

haza

yo e

suse

lwe

emdl

alw

eni/

kw

i dra

ma

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

izan

diso

zen

daw

o ka

nye

nezo

kuva

mile

.

Ezin

geni

lom

usho

: uhl

a ol

ufan

ele

lwam

agam

a;

izind

lela

zok

ubuz

a;

inhl

onip

ho; i

sakh

iwo

sem

isho;

izi

ndle

laze

senz

o; iz

wi.

Inca

zelo

yam

agam

a:

inca

zelo

eca

shile

kan

ye

nenc

azel

o es

obal

a; u

mon

go;

utek

u.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a:izi

finye

zo; i

mib

uzi;

iziba

bazi;

un

gqi;

ukhe

fana

.

137-

147

209-

229

Page 45: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

39IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter PublishersA

mas

u ok

ufun

da•

Ukuf

unda

ngo

kush

esha

uk

ha p

hezu

lu.

• Uk

ufun

da n

goku

kha

phez

ulu

uqap

hela

ok

uthi

le.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• Uk

ufing

qa.

• Uk

uzak

hela

isith

ombe

es

ithile

ukh

ombi

sa

ngom

dweb

o na

ngok

unye

.•

Ukuc

aban

gela

izin

caze

lo

zam

agam

a ang

ejw

ayel

ekile

ng

okus

eben

zisa

amas

u ok

ufun

a izi

ncaz

elo

• za

mag

ama

kany

e ne

siphe

tho

abaf

undi

be

nza

ucw

anin

go k

ules

o sih

loko

aba

sikhe

thile

em

ibha

lwen

i yob

ucik

o.•

kuzo

ba im

ikha

kha

emib

il:.

–Isi

ngen

iso

nezin

yath

elo

zoku

qala

ze

nziw

a ek

lasin

i ab

afun

di b

esizw

a ut

hish

a. –

Ukus

eben

za

ngok

uzim

ela

kom

fund

i ng

ayed

wa

kule

so

sihlo

ko a

sikhe

thile

.

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 46: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

40 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 5-

6U

kula

lela

nok

ukhu

lum

a•

Ukub

hala

/ Uku

xoxa

nge

ipro

jekt

hi e

suse

lwe

emib

halw

eni y

obuc

iko.

Ingx

oxo

ehol

wa

uthi

sha:

U

cwan

ingo

lwe

phro

jekt

hi

yobu

ciko

/ im

ibha

lo:

• In

qubo

• In

hlos

o•

Indl

ela

• Im

iyal

elo

• O

kulin

dele

kile

.

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

fund

a uk

uze

utho

le

ulw

azi.

• Uk

ubuy

ekez

a iza

khiw

o ze

zihlo

ko e

zehl

uken

e ze

ph

roje

kthi

. Uku

sebe

nzisa

im

ibha

lo, u

kubu

ka

izith

ombe

, uku

lale

la

izink

ulum

o, a

mac

ulo,

am

apos

ta u

kuze

uth

ole

ulw

azi n

gesih

loko

, ulw

azi

lwal

okhu

:.•

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

ezith

olak

ala

embh

alw

eni:

ezifa

na

naba

lingi

swa,

udw

eshu

, ise

ndul

elo,

isizi

nda,

in

kulu

mom

pend

ul-w

ano.

• ize

hlak

alo/

izig

amek

o,

umla

ndi,

indi

kim

ba.

• Uk

ubuy

ekaz

a im

ibha

lo

yobu

ciko

(Ink

ondl

o,

inda

ba e

mfis

hane

, um

dlal

o, in

ovel

i kan

ye

neng

anek

wan

e) le

mib

halo

ya

fund

wa

nget

hem

u yo

ku-1

ney

esi-2

.

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Uku

bhal

a ip

hroj

ekth

i ok

usus

elw

e kw

isih

loko

es

ikhe

thiw

e em

ibha

lwen

i yo

buci

ko:

Uku

bhal

wa

kwe

phro

jekt

hi•

Isakh

iwo

send

aba.

• Uk

wak

ha u

hlak

a.•

Ukuk

heth

a am

agam

a.•

Ukuh

lele

ka k

wez

igab

a.•

Umqo

ndo

obal

ulek

ile,

now

esek

elay

o.•

Umqo

ndo

ngen

dlel

a el

ande

lana

yo.

• Iz

akhi

wo

zolim

i.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a/

ukuh

lela

.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

Am

abizo

mva

ma

kany

e na

mab

izoqh

o on

daw

eni n

ezen

zo.

Ezin

geni

lom

usho

: izin

kath

i; im

isho;

izag

a ka

nye

izish

o;

isich

asiso

kan

ye n

onda

wen

i.In

caze

lo y

amag

ama:

om

qond

ofan

a;

omqo

ndop

hika

; op

him

bohl

uka.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a:am

aphe

thin

i ope

lom

agam

a;

izim

paw

uzo

kulo

ba e

ziseb

enza

em

agam

eni a

yizifi

nyez

o.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

232-

254

155-

168

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 47: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

41IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3In

qubo

yok

ufun

da:

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (u

kwet

hula

um

bhal

o).

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (iz

impa

wu

zom

bhal

o).

• Em

umva

kok

ufun

da

(kup

hend

ulw

a im

ibuz

o),

ukuq

hath

anisa

, uk

uphi

kisa

na, u

kuhl

ola.

• In

gqik

ithi n

omla

yezo

.

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

.•

Ukuf

unda

ngo

kukh

a ph

ezul

u uq

aphe

la

okut

hile

.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Ukufi

ngqa

.•

Ukuz

akhe

la is

ithom

be

esith

ile u

khom

bisa

ng

omdw

ebo

nang

okun

ye.

• Uk

ucab

ange

la iz

inca

zelo

za

mag

ama a

ngej

way

elek

ile

ngok

useb

enzis

a am

asu

okuf

una

izinc

azel

o za

mag

ama

kany

e ne

siphe

tho.

Page 48: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

42 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

7-8

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Ukw

ethu

lwa

kwe

phro

jekt

hi:

Oku

khul

unyw

ayo

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a: U

kula

lele

la

ulw

azi

• Uk

ulal

ela

umbh

alo

we

phro

jekt

hi o

suse

lwe

kum

bhal

o w

obuc

iko.

• Uk

ulal

ela

iseth

ulo,

uk

uset

shen

zisw

a kw

ephi

mbo

, isv

inin

i so

khul

umay

o Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi o

lukh

ohlis

ayo/

ol

unxe

nxay

o.•

Ukus

eben

zisa

izith

o zo

mzim

ba n

goku

yikh

o no

kufa

nele

kile

.•

Ukux

oxa

nom

linga

ni.

• Uk

uxox

a in

daba

.•

Ukuk

heth

a in

daba

.•

Ukw

enza

uhl

elo

nocw

anin

go.

• Uk

ukhe

tha

uhlo

bo, u

hla

nolw

azim

agam

a.•

Ukw

ethu

la in

daba

.•

Inhl

oso

nezit

ham

eli

ezih

losiw

e/ o

kubh

ekisw

e.•

kuzo

.

Uku

fund

a no

kubu

kela

Kufu

ndw

a ub

halo

os

usel

we

kokw

ethu

lwe

koku

khul

unyw

ayo

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a Iin

gqik

ithi n

omla

yezo

).

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

.•

Ukuf

unda

ngo

kukh

a ph

ezul

u uq

aphe

la

okut

hile

.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Ukufi

ngqa

.•

Ukuz

akhe

la is

ithom

be

esith

ile u

khom

bisa

ng

omdw

ebo

nang

okun

ye.

• Uk

ucab

ange

la iz

inca

zelo

za

mag

ama a

ngej

way

elek

ile

ngok

useb

enzis

a am

asu

okuf

una

izinc

azel

o za

mag

ama

kany

e ne

siphe

tho.

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Aba

fund

i bat

hula

lokh

o ok

ubha

liwe

ocw

anin

gwen

i lw

abo

lwe

phro

jekt

hi

okun

guku

bhal

a ko

kuzi

qam

bela

/ ko

kuzi

sung

ulel

a.

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

Am

abizo

mva

ma

kany

e na

mab

izoqh

o on

daw

eni n

ezen

zo.

Ezin

geni

lom

usho

: izin

kath

i; im

isho;

izaga

kan

ye iz

isho;

isic

hasis

o ka

nye

nond

awen

i.

Inca

zelo

yam

agam

: om

qond

ofan

a;

omqo

ndop

hika

; op

him

bohl

uka.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a:

amap

heth

ini o

pelo

mag

ama;

izi

mpa

wu

zoku

loba

ezis

eben

za

emag

amen

i ayi

zifiny

ezo.

Am

agam

a am

asha

eg

qiki

thin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

159-

170

251-

268

Page 49: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

43IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

9-10

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a: U

kula

lela

no

kuxo

xa n

gom

bhal

o ob

onak

alay

o, o

kula

lelw

ayo

kube

kubo

naka

la/

nom

bhal

o ox

ubile

Uku

lale

la n

goku

qond

isis

a (n

jeng

okul

alel

a ic

ulo/

is

iqes

hasn

a so

mcu

lo

esic

ashu

nwe

ekho

nsat

hini

lo

mcu

lo)

• uk

ubon

a im

iqon

do

ebal

ulek

ile n

esek

elay

o.•

ukub

hala

am

anot

hi.

• uk

wab

elan

a ng

emib

ono

nolw

azi.

• uk

ukho

mbi

sa u

kuqo

nda

ulw

azi.

• uk

ubon

a am

asu

okun

xenx

a/am

asu

okup

hoqa

isim

o um

a ku

khon

a.•

ukup

hend

ula

imib

uzo.

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

fund

a um

bhal

o w

ecul

o/

isiq

esha

na e

sica

shun

we

kum

culo

wek

hons

athi

• Uk

uhle

leka

.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Izim

paw

u zo

mbh

alo.

• Iu

kula

ndel

anisa

.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

Uku

bhal

a no

kwet

hula

U

mbh

alo

wok

udlu

lisa

umya

lezo

: Uku

bhal

wa

kwe

culo

/ id

ayar

i•

Isakh

iwo

esifa

nele

ne

nhlo

so U

hlak

a ol

usha

ya

emhl

olen

i.•

Inhl

oso.

• Um

qond

o ob

alul

ekile

, no

wes

ekel

ayo.

• Uk

ulan

dela

na n

gend

lela

ef

anel

e kw

emish

o.•

Ukus

eben

zisa

izihl

anga

niso

uk

uxhu

man

isa u

mus

ho

ngen

dlel

a ef

anel

e.•

Ukus

eben

zisa

imish

o eh

luke

ne, n

gobu

de

nang

okw

akhe

ka.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a•

Ukw

akha

uhl

aka

• Uk

ubuk

eza

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a ic

ulo/

iday

ari

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

Ubun

ye n

obun

ingi

; ubu

lili;

izinc

iphi

so.

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i le

mis

ho: I

nkul

umo

ngqo

ne

nkul

umo

mbi

ko; i

zindl

ela

zoku

buza

; oku

yiqi

niso

no

kung

umbo

no; i

sakh

iwo

som

usho

; im

isho;

oku

yind

ida;

izw

i.

Inca

zelo

yam

agam

a:

omqo

ndof

ana;

om

qond

ophi

ka; i

nhlo

niph

o;op

him

bohl

uka;

inca

zelo

eq

onde

ngq

o ka

nye

nenc

azel

o en

gaqo

ndile

loko

ok

ushi

woy

o.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

nope

lom

agam

a: a

baca

phun

i; am

aphe

thin

i ope

lom

agam

a.

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

275-

302

181-

197

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 50: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

44 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 1-

2A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma:

Uku

lale

la

ngok

uqon

disi

sa:

• Uk

ulal

ela

imiy

alel

o/izi

nkom

ba.

• Uk

utha

tha

aman

othi

.•

Ukup

hend

ula

imib

uzo.

• Iz

inhl

obo

ezeh

luke

ne

zoku

xhum

ana

okuk

hulu

nyw

ayo

isib.

uk

wet

hulw

a kw

ezin

daba

ez

inga

lung

isele

l-we/

inku

lum

o.

Uku

nike

za iz

inko

mba

ndle

la:

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o.•

Ulim

i nez

imiso

.•

Inku

lum

o ng

okun

yaka

zisa

amal

unga

om

zimba

.

Uku

fund

a um

bhal

o w

omya

lelo

one

zith

ombe

, is

ib. a

mab

alaz

we,

izin

to

ezik

hom

bisa

oku

thile

, ka

nye

nezi

kali

• Isa

khiw

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Izim

paw

u.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a.

Uku

fund

a/U

kubu

kela

im

ibha

lo e

bona

kala

yo/

esaz

ithom

be.

Am

asu

okuf

unda

:•

Ukuf

unda

ngo

kudl

ulisa

am

ehlo

.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Ukw

enza

um

qond

o os

obal

a ngo

kuzic

aban

gela

.•

Bhal

a ng

okufi

ngqa

(s

eben

zisa

uhla

ka

oluw

umbh

alo

osal

ulw

embu

).

Um

bhal

o w

okud

lulis

a um

yale

zo is

ib.

Izin

kom

ba/

Imiy

alel

o•

Uhla

ka o

lush

aya

emhl

olen

i.•

Ukuh

lela

oku

quke

thw

e (u

hlak

a ol

uwum

bhal

o.•

osab

ulw

embu

).•

Umqo

ndo

obal

ulek

ile,

now

esek

elay

o.•

Izim

iso z

esig

aba.

• Uk

uqhu

beka

nge

ndle

la

kwez

igab

a uk

uqin

iseki

sa

ukux

hum

ana.

• Iz

ihla

ngan

iso u

kuze

kub

e no

kuxh

uman

a ok

ufan

ele.

• Iz

imiso

zol

imi.

Inqu

bo y

okub

hala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a um

bhal

o w

omya

lelo

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

Isiph

awul

o: u

kuqh

atha

nisa

, izi

khul

iso;

amab

izom

vam

a ka

nye

nam

abizo

qho

; izih

lang

aniso

.Ez

inge

ni lo

mus

ho:

imish

o ey

izihl

oko;

isita

timen

de; i

zinka

thi;

izita

timen

de e

ziwum

ongo

ka

nye

nezis

ekel

ayo;

imish

o el

ula

kany

e ne

mish

o em

baxa

.In

caze

lo y

amag

ama:

am

agam

a am

qond

ofan

a;

amag

ama

amqo

ndop

hika

; um

ongo

.Iz

impa

wu

zoku

loba

no

pelo

mag

ama:

amap

heth

ini o

pelo

mag

ama:

un

gqi,

ukhe

fana

, njll

.

308-

331

208-

221

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 51: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

45IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4Iso

nto

3-4

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a.

Uku

lale

la n

okux

oxa

ngez

inda

ba z

aman

je

ezis

emap

heph

anda

-ben

i na

kum

aphe

pha-

bhuk

u/im

agaz

ini

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezw

i, isi

vini

ni n

ephi

mbo

.•

ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i ol

ukho

hlisa

yo/o

luch

ukul

uza

imizw

a/ o

lunx

enxa

yo.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezin

kom

ba.

• Uk

uqap

hela

izim

iso z

olim

i.•

Ukus

eben

zisa

izith

o zo

mzim

ba n

gend

lela

.•

Ising

eniso

esih

eha

ukun

aka

nesip

heth

o es

iqin

ile.

• In

hlos

o, iq

embu

elih

losiw

e ne

ngqi

kith

i.

Uku

fund

a ku

zwak

ale

isiq

esha

na s

ephe

phan

daba

ok

ulun

gise

lelw

e/

okun

galu

ngis

elel

we

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezw

i, isi

vini

ni n

ephi

mbo

.•

Ukuq

aphe

la iz

impa

wu

zoku

loba

uku

ze k

uzw

akal

e ka

hle.

• Uk

useb

enzis

a ng

endl

ela

izith

o zo

mzim

ba.

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e ut

hole

ulw

azi (

sebe

nzis

a um

bhal

o nj

enge

ath

ikhi

li ye

phep

hand

aba/

i-ath

ikhi

li ye

mag

azin

i/iz

inku

lum

o ez

ibha

liwe)

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

am

aphu

zu

abal

ulek

ile.

• Uk

uham

bisa

am

ehlo

ph

ezul

u uk

utho

la

amap

huzu

ese

kela

yo.

• Uk

ucab

ange

la a

map

huzu

ne

mib

ono

umbo

no

wom

bhal

i.•

Ukuc

aban

gela

oku

chaz

wa

amag

ama

anga

jway

elek

ile

nem

ifane

kiso

.•

Ulim

i olu

hlel

ekile

/ol

unga

hlel

ekile

.•

Inca

zelo

eqo

ndile

/eg

udla

yo.

• Iz

ifeng

qo.

Uku

bhal

a is

iviv

inyo

so

kuqo

ndis

isa

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo

omud

e/ o

mfis

hane

: Is

iqes

hana

sep

heph

anda

ba

(I-at

hiki

li)•

Oku

ding

ekay

o kw

isakh

iwo,

isita

yela

.•

Izet

hem

eli e

zihlo

siwe

inhl

oso

neng

qiki

thi.

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama

neza

khiw

o zo

limi.

• Uk

ubhe

ka in

qubo

yo

kubh

ala.

• Uk

uhle

la.

• Uk

ubha

la u

hlak

a ko

kuqa

la•

ukub

uyek

eza

• uk

ulun

gisa

am

aphu

tha

• uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

bhal

a is

iqes

hana

se

phep

hand

aba

(I-at

hiki

li)

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

eEz

inge

ni la

mag

ama:

am

abizo

ezin

to e

zinga

bona

kali,

am

abizo

qobo

, ond

awen

iizi

chas

iso: i

ziqha

than

iso,

izikh

uliso

.

ezin

geni

lem

isho

:uk

uhle

la n

goku

land

elan

isa,

ukuh

lela

ngok

ubal

ulek

a; in

caze

lo

yesig

aba,

ulim

iol

unxe

nxay

o no

luch

ukul

uza

imizw

a, u

kuch

ema

noku

cwas

a, in

kole

loze

, izim

o ze

nkul

umo.

Oku

chaz

wa

amag

ama:

om

qond

ofan

a,om

qond

ophi

ka, u

mqo

ndo

osob

ala,

izife

nqo.

Izim

paw

u zo

kulo

ba:

abac

aphu

ni,

umba

bazi,

ukh

efan

e, u

ngqi

, un

obuz

a,nj

ll.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

202-

211

309-

330

Page 52: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

46 Ibanga 8 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 5-

6U

kula

lela

nok

ukhu

lum

a.

Am

asu

okul

alel

a no

kukh

ulum

a:

Oku

khul

unyw

ayo:

in

hlol

okho

no/

ukug

cwal

isa

umbi

ko n

goku

buzi

we/

in

gxox

o ye

qem

bu•

Isihl

oko

socw

anin

go.

• Uk

uhle

la iz

into

ng

okul

ande

lana

kwes

ekel

wa

ngez

ibon

elo.

• Uk

ubon

a no

kukh

etha

ul

waz

imag

ama

okuy

ilo,

ulim

i kan

ye n

ezim

iso z

alo.

• Uk

ulun

gise

lela

iset

hulo

es

inoh

lonz

e ka

nye

nesip

heth

o.

Uku

lale

la n

goku

qond

isis

a•

Ukuq

opha

um

qond

o ob

alul

ekile

, now

esek

elay

o ng

okw

akha

am

anot

hi.

• uk

wab

elan

a ng

emib

ono

nolw

azi u

kukh

ombi

sa

ukuq

onda

ulw

azi.

• uk

ubon

a am

asu

okun

xenx

a/ul

imi

oluk

hohl

isayo

• uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Uku

fund

a no

kubu

kela

. U

kufu

nda

umbi

ko

woc

wan

ingo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

zo

mbi

ko.

• Uk

uhle

leka

.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.

Inqu

bo y

okuf

unda

:•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(ukw

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(izim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Emum

va k

okuf

unda

(k

uphe

ndul

wa

imib

uzo,

uk

uqha

than

isa,

ukup

hiki

sana

, uku

hlol

a).

Ubu

nkon

dlo

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o, iz

ifenq

o/izi

thom

bem

agam

a.•

Inca

zelo

eng

aqon

dile

loko

ok

ushi

woy

o.•

Umoy

a w

enko

ndlo

.•

Indi

kim

ba n

omya

lezo

.•

Isakh

iwo

sang

apha

ndle

se

nkon

dlo,

imig

qa,

amag

ama,

am

abin

za/

istan

za.

• im

vum

elw

ano,

isig

qi.

• Uk

uxhu

man

a.

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Um

bhal

o w

okud

lulis

a um

yale

zo: U

kugc

wal

isa

ifom

u lo

mbi

ko w

ocw

anin

go•

Inhl

oso,

iqem

bu

eliso

phiw

e ka

nye

nesa

khiw

o.•

Izak

hiw

o ze

zigab

a.•

Izih

lang

aniso

eze

nza

ukux

hum

ana

okuf

anel

e.•

Sebe

nzisa

izi

nhlo

bonh

lobo

zem

isho

ezeh

luke

ne, n

gobu

de

nang

ezak

hiw

o.•

Incw

adi e

hlon

iphe

kile

ne

ndle

la e

thile

yok

ubha

la.

Uku

bhek

a in

qubo

yo

kubh

ala

• Uk

ulun

gise

lela

uku

bhal

a.•

Ukw

akha

uhl

aka.

• Uk

ubuk

eza.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

ufun

da n

genh

loso

yo

kulu

ngisa

am

aphu

tha

nokw

ethu

la u

mbh

alo.

Uku

gcw

alis

a ifo

mu

lom

biko

ng

ocw

anin

go

Uku

buye

kezw

a/

ukug

cize

lelw

a kw

ezak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i okw

enzi

we

nges

onto

ele

dlul

e

Ezin

geni

lam

agam

a:Iz

inhl

obo

zeze

nzo

nezin

sizas

enzo

.

Ezin

geni

lom

usho

:isi

tatim

ende

; isa

khiw

o so

mus

ho; u

kwet

hula

kany

e pa

st iz

inka

thi;

ukuc

hem

a;

ukut

hath

a ng

okw

ahlu

lela

ka

nye

inko

lelo

eng

aguq

uki.

Inca

zelo

yam

agam

a:

amag

ama

amqo

ndof

ana,

am

agam

a am

qond

ophi

ka,

umon

go; i

zinci

phiso

; inc

azel

o es

obal

a.

Izim

paw

u zo

kulo

ba

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

355-

373

236-

244

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 53: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

47IBANgA 8ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4Iso

nto

7-8

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

lung

isel

ela

ukuh

lola

ko

kuph

ela

kony

aka.

Uku

khul

uma:

• in

kulu

mo

elun

gise

lelw

e/

inku

lum

ompi

kisw

ano/

inhl

olok

hono

/ ing

xoxo

.•

Ukuf

unda

ok

ulun

gise

lelw

e.•

Ukuf

unda

ok

unga

lung

isele

lwe.

Uku

lale

la•

Ukul

alel

a ng

okuq

ondi

sisa.

Uku

fund

a no

ubuk

ela

Uku

lung

isel

ela

ukuh

lola

U

kufu

nda:

• Uk

ufun

da is

ifund

o so

kuqo

ndisi

sa.

• Uk

ufing

qa.

• Im

ibha

lo: y

obuc

iko

–In

ovel

i/izin

daba

ez

imfis

hane

/ izi

ngan

ekw

ane

–Um

dlal

o/isi

fund

o se

filim

u –

Izin

kond

lo.

Uku

bhal

a no

kwet

hula

U

kulu

ngis

elel

a uk

uhlo

la

Uku

bhal

a:•

Ama-

esey

i.•

Imib

halo

em

ide

edlu

lisa

umya

lezo

.•

Imib

halo

em

ifish

ane

edlu

lisa

umya

lezo

.

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zolim

i U

kulu

ngis

ela

ukuh

lola

Um

sebe

nzi o

sezi

ngen

i la

mag

ama:

ukub

ukez

a.U

mse

benz

i ose

zing

eni

lem

isho

: uku

buke

za.

Inca

zelo

yam

agam

a:

ukub

ukez

a. Iz

impa

wu

zoku

loba

nop

elom

agam

a:uk

ubuk

eza.

221-

229

346-

359

Page 54: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA

9

48 IBANgA 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA

Page 55: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

49IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

1-2

Am

asu

okuk

hulu

ma

kany

e no

kula

lela

Ingx

oxo

yeqe

mbu

: Ing

xoxo

(Ih

olw

a ng

uthi

sha)

Ku

lale

lwa/

kubu

kelw

a is

ikha

ngis

o be

se k

uxox

wa

ngas

o ku

land

elw

a le

zi

zihl

okw

ana

• Ip

him

bo.

• Isi

vini

ni.

• Ul

imi o

luch

ukul

uza

imizw

a/ o

lukh

ohlis

ayo.

• Ifo

nti.

• Uk

ukho

mbi

sa

ngom

zimba

.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ngen

hlos

o yo

kuqo

ndis

isa

(imib

halo

ebu

kway

o ef

ana

nezi

khan

giso

/am

apho

sta

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha.

• Uk

ufun

da u

khe

phez

ulu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi o

luth

ile.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• Uk

ukho

mbi

sa

ngom

zimba

.•

Ukuf

una

izinc

azel

o za

mag

ama

anga

jway

elek

ile

kuse

tshe

nzisw

a isu

lo

kuhl

asel

a am

agam

a.•

Ulim

i olu

chuk

uluz

a im

izwa.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezim

paw

u zo

kulo

ba

kany

e ne

font

i.

Inqu

bo y

okuf

unda

• N

gaph

ambi

kok

ufun

da

(ifon

ti ne

zitho

mbe

).•

Nge

sikha

thi s

okuf

unda

(Iz

impa

wu

zom

bhal

o no

limi o

luse

tshe

nzisi

we)

.•

Nge

mva

kok

ufun

da

(phe

ndul

a im

ibuz

o).

Imib

halo

edl

ulis

a im

iyal

ezo:

Iz

ikha

ngis

o/am

apho

sta

• Isa

khiw

o so

mbh

alo.

• In

hlos

o yo

mbh

alo.

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Irejis

ta.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

wet

hula

.

Kubh

alw

a is

ikha

ngis

o/ip

host

a

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

aban

geni

ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:•

Isipe

lingi

kan

ye

nezin

hlob

o ze

sipel

ingi

• Iz

ifiny

ezo.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:•

Ukw

akhi

wa

kwem

isho

• Am

abizo

• Iz

abizw

ana

• Iz

icha

siso.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

1-22

1-9

Page 56: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

50 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u Se

thu

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

3-4

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la U

kula

lela

um

bhal

o of

undw

ayo

• Ak

ukho

njw

e ku

phin

de

kuph

awul

we.

• ng

alok

hu:.

–Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezw

i –

Ukus

etsh

enzis

wa

–kw

ephi

mbo

nes

ivin

ini

–Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezip

hum

uzi

–Uk

uqal

a ka

nye

noku

phet

ha.

• ku

xoxw

a ng

ezim

paw

u ez

ibal

we

ngen

hla.

Uku

fund

a ku

zwak

ale/

uphi

mis

ele

okul

ungi

sele

lwe

• Se

benz

isa a

mak

hono

ok

ukhu

lum

a.•

afan

a ne

phim

bo, u

kweh

la

nokw

enyu

ka k

wez

wi,

isivi

nini

.•

ukuk

hish

wa

kwez

wi,

ukup

him

isa a

mag

ama,

uk

ufun

da k

ugel

eze.

Imib

halo

yob

ucik

o: Iz

inda

ba

ezim

fush

ane/

imid

lalo

/in

gane

kwan

e•

Ingx

oxo

emay

elan

a ne

zimpa

wu

ezise

mqo

ka

zom

bhal

o ez

ifana

na

balin

gisw

a,

ukw

ehlu

kani

swa

kwab

alin

gisw

a, is

akhi

wo,

ud

wes

hu, i

sizin

da, u

mxo

xi;

indi

kim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo/

qage

la

iziga

mek

o) –

Inda

ba n

gam

afup

hi/

isizin

da –

Imib

ono

eyeh

luke

ne

nges

izind

a.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo/

zom

bhal

o).

• N

gem

umva

kok

ufun

da

(aku

phen

dulw

e im

ibuz

o,

kuqh

atha

nisw

e,

kweh

luka

nisw

e,

ukuh

lolis

isa).

Uku

bhal

a i-C

V ne

ncw

adi

eham

bisa

na n

ayo

• Isa

khiw

o es

ifane

le.

• In

hlos

o ye

zeth

amel

i ne

ngqi

kith

i.•

Amap

huzu

aw

umon

go

kany

e na

map

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ire

jista

.•

Ukuh

lele

ka k

ahle

kw

emish

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

ihla

ngan

iso

ukuq

inise

kisa

uk

uxhu

man

a ka

hle

kwem

isho.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezin

hlob

o ze

mish

o ez

ehlu

kene

(ubu

de

neza

khiw

o).

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha,

uk

wet

hula

.

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:•

Isipe

lingi

kan

ye

nezin

hlob

o ze

sipel

ingi

• Iz

ifiny

ezo;

am

a-ak

hron

imi

• Iz

iqal

o, iz

iqu,

izijo

bele

lo.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:•

Amab

izo, i

zabi

zwan

a;

izich

asiso

.•

Izim

paw

u zo

kulo

ba.

• Iz

inka

thi z

esen

zo,

inku

lum

ongq

o•

nenk

ulum

o ew

umbi

ko.

• Uk

wak

hiw

a kw

emish

o;

izivu

mel

wan

o.

Uku

hlol

isis

a in

dlel

a ul

imi

olus

etsh

en-z

isw

a ng

ayo:

Iz

isho,

zag

a; in

hlon

ipho

.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

20-4

012

-24

Page 57: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

51IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1A

bafu

ndi b

akhe

tha

umbh

alo

abaz

ozifu

ndel

a w

ona

maq

ede

baw

ethu

le

ekila

sini

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

okub

onak

alay

o/im

bhal

o en

hlob

onhl

obo:

A

mak

hath

uni/

imic

u ya

mah

laya

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

.•

Ukuf

unda

ngo

kukh

a ph

ezul

u uq

aphe

la

okut

hile

.•

Ukuk

hom

bisa

ng

omzim

ba.

• Uk

ucab

ange

la iz

inca

zelo

za

mag

ama a

ngej

way

elek

ile

ngok

useb

enzis

a am

asu

okuf

una

izinc

azel

o za

mag

ama

–uk

ucha

za•

ukuq

agel

a.

Kubh

alw

a i-C

V ne

ncw

adi

eham

bisa

na n

ayo

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

Page 58: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

52 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

5-6

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la U

kula

lela

in

gxox

o oc

ingw

eni/

inku

lum

o-m

pend

ulw

ano

epha

kath

iko

mun

tu o

mel

e in

kam

pani

et

hile

kan

ye n

omth

engi

m

ayel

ana

neng

xaba

no

nges

ivum

elw

ano

esith

ile

esep

huliw

e•

Iphi

mbo

.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Irejis

ta.

• Iz

imiso

.

Uku

fund

a ok

ulun

gise

lelw

e•

Sebe

nzisa

am

akho

no

okuk

hulu

ma

• af

ana

neph

imbo

, ukw

ehla

no

kwen

yuka

kw

ezw

i, isi

vini

ni,

• uk

ukhi

shw

a kw

ezw

i, uk

uphi

misa

am

agam

a,

ukuf

unda

kug

elez

e.

Aba

fund

i baz

ikhe

thel

a am

athe

kisi

aba

zow

afun

da

baw

ethu

le e

kila

sini

Uku

fund

a in

cwad

i ye

sivu

mel

wan

o ph

akat

hi

kom

dayi

si k

anye

nom

then

gi•

Isakh

iwo

senc

wad

i.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Isivu

mel

wan

o uq

obo.

• Uk

ubal

ulek

a ko

kusa

yina

.•

Isixa

zulu

lo u

ma

kuqu

buka

in

gxab

ano.

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo.

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o: iz

ifeng

qo,

imifa

neki

som

qond

o,

imvu

mel

wan

o ne

sigqi

.•

Isakh

iwo

sang

apha

ndle

se

nkon

dlo:

.•

imig

qa, a

mag

ama

nezig

aba/

izita

nza.

• Isi

taye

la so

mbh

ali.

• Uk

ufen

gqa.

• Um

oya

wen

kond

lo.

• In

diki

mba

kan

ye

nom

yale

zo.

Uku

bhal

a im

ibha

lo e

dlul

isa

imiy

alez

o: i-

Aje

nda

kany

e na

mam

inith

i om

hlan

gano

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Iz

wi k

anye

nes

itaye

la.

• Uk

ucha

za k

uzw

akal

e.•

Iphi

mbo

.•

Amap

huzu

aw

umon

go

kany

e na

map

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

ubha

la u

mbh

alo

osab

ulem

bu u

kuze

ku

hlek

e ka

hle

imib

ono/

am

aphu

zu.

• Uk

wet

hula

inda

ba u

kuze

im

akw

e Ut

hish

a.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha,

uk

wet

hula

.

Kubh

alw

a i-A

jend

a na

mam

inith

i om

hlan

gano

ku

land

elw

a in

qubo

yo

kubh

ala

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a: Iz

ihla

ngan

iso.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:Uk

wak

hiw

a kw

emish

o,

izinh

lobo

zem

isho,

inku

lum

ongq

o ka

nye

nenk

ulum

o ew

umbi

ko,

ukub

uza

imib

uzo,

imish

o la

pho

omen

zi be

yizin

hlok

o ze

mish

o ka

nye

nem

isho

laph

o om

enziw

a be

yizin

hlok

o ze

mish

o.Iz

inca

zelo

:Iz

isho

kany

e ne

zaga

. Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Izin

hlob

o ze

sipel

ingi

, izi

finye

zo; a

ma-

akhr

onim

i.

Ulw

azim

agam

a:Ul

imi o

luse

tshe

nzisw

a em

qulw

ini y

omth

etho

ne

ziphe

zelo

.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

52-7

625

-34

Page 59: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

53IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Iso

nto

7-8

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la U

kufu

ndel

a uk

uqon

disi

sa(In

kulu

mom

pend

ul-w

ano)

• Uk

ulal

ela

inku

lum

o-

mpe

ndul

wan

o.•

qap

hela

lokh

u: –

Ulim

i kan

ye n

aman

dla

–Ip

him

bo –

Umoy

a –

Ising

eniso

kan

ye

nesip

heth

o.•

Ukup

hend

ula

imib

uzo.

Oku

khul

unyw

ayo:

Inku

lum

o en

galu

ngis

elw

e•

khet

ha is

ihlo

ko e

sifan

ele.

• H

lela

ulw

azi l

uhle

leke

ka

hle.

• kh

etha

ulw

azim

agam

a ka

nye

nohl

elo.

• lo

limi.

• kh

etha

isin

geni

so e

sihle

ka

nye.

• ne

siphe

tho

(esih

le).

• Um

a ku

nesid

ingo

, se

benz

isa iz

insiz

a ez

ibuk

way

o ka

nye

nale

zo

ezila

lelw

a.•

ziphi

nde

zibuk

we.

Uku

fund

a ng

okuq

ondi

sisa

: U

mbh

alo

wob

ucik

o of

ana

nezi

ngan

ekw

ane/

inov

eli/

umdl

alo

• Iz

impa

wu

ezig

qam

ile

zom

bhal

o w

obuc

iko:

ab

alin

gisw

a, o

kwen

ziwa

ngab

alin

gisw

a,

inku

lum

ompe

ndul

wan

o,

isakh

iwo,

udw

eshu

, ok

wen

zeka

end

aben

i, isi

zinda

, um

land

i kan

ye

nend

ikim

ba In

qubo

yo

kufu

nda.

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo:

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o: iz

ifeng

qo,

imifa

neki

som

qond

o,

imvu

mel

wan

o ne

sigqi

• Isa

khiw

o sa

ngap

hand

le

senk

ondl

o: im

igqa

, am

agam

a ne

zigab

a/izi

tanz

a.

Uku

bhal

a i-e

seyi

: el

andi

sayo

/ ec

haza

yo/

enin

gayo

(eca

bang

isis

ayo)

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Iz

wi k

anye

nes

itaye

la.

• Uk

ucha

za k

uzw

akal

e.•

Iphi

mbo

.•

Amap

huzu

aw

umon

go

kany

e na

map

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

ubha

la u

mbh

alo

osab

ulem

bu u

kuze

ku

hlek

e ka

hle

imib

ono/

am

aphu

zu.

• Uk

wet

hula

i-es

eyi

izohl

olw

a.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha.

• Uk

wet

hula

.

Kubh

alw

a i-e

seyi

ku

land

elw

a in

qubo

yo

kubh

ala

okub

halw

ayo

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:Iz

enzo

.U

mse

benz

i ezi

ngen

i le

mis

ho:

Inku

lum

o-ng

qo k

anye

ne

nkul

umo

ewum

biko

. Iz

inca

zelo

:Iz

isho

kany

e ne

zaga

. Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Izin

hlob

o ze

sipel

ing;

am

a-

akhr

onim

i.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

iU

kubu

yeke

za u

hlel

o lo

limi o

luve

la e

mbh

alw

eni

yaba

fund

i

59-7

734

-47

Page 60: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

54 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

• Isi

taye

la so

mbh

ali.

• Uk

ufen

gqa.

• Um

oya

wen

kond

lo.

• In

diki

mba

kan

ye

nom

yale

zo.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

, uku

fund

a ng

okuk

ha p

hezu

lu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi o

luth

ile.

• Uk

ufun

dela

uku

qond

isisa

.•

Ukuz

ithol

ela

(aba

lingi

swa,

isi

zinda

; um

laye

zo).

• Iz

inca

zelo

zam

agam

a.•

Umbo

no w

ombh

ali.

• Iq

iniso

kan

ye n

ombo

no.

• In

caze

lo e

qond

iwe.

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1

Page 61: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

55IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Iso

nto

9-10

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la K

ulal

elw

a um

biko

wep

heph

anda

ba•

Isakh

iwo.

• Iz

impa

wu.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ip

him

bo.

• Ire

jista

.•

Ising

eniso

kan

ye

nesip

heth

o.

Kuxo

xwa

ngal

okho

ok

utho

lake

le U

kwet

hula

um

biko

(oku

khul

unyw

ayo)

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ire

jista

.•

Iphi

mbo

.•

Ukuk

hom

bisa

ng

omzim

ba.

• Isi

ngen

iso k

anye

ne

siphe

tho.

Uku

fund

a am

aphe

phan

daba

/um

biko

w

ephe

phab

huku

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• izi

mpa

wu

zom

bhal

o, is

ib.

Isakh

iwo,

aba

lingi

swa,

isi

zinda

, kan

ye n

ombo

no

wom

land

i.•

Ukuz

ithol

ela

izinc

azel

o za

mag

ama a

ngej

way

elek

ile

kuse

tshe

nzisw

a am

asu

okuz

ithol

ela

izinc

azel

o za

mag

ama.

• In

caze

lo o

kuyi

yona

kan

ye

neqo

ndiw

e.In

qubo

yok

ufun

da•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(yet

hula

um

bhal

o).

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (p

haw

ula

ngez

impa

wu

zom

bhal

o).

• N

gem

umva

kok

ufun

da

(aku

phen

dulw

e im

ibuz

o,

kuqh

atha

nisw

e,

kweh

luka

nisw

e,

kuhl

aziy

we)

.

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo:

Ibhu

logi

• Iz

idin

go z

ombh

alo

kany

e no

hlob

o lo

mbh

alo.

• Isa

khiw

o, is

itaye

la;

umbo

no w

ombh

ali.

• Ab

afun

di a

baqo

ndiw

e,

inhl

oso

kany

e.•

noku

quke

thw

e.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

inhl

obo

zem

isho

ezeh

luke

ne (u

bude

ne

zakh

iwo)

.•

Imith

etho

yok

ubha

la

iziga

ba.

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:Iz

indl

ela

zese

nzo

- Ind

lela

en

cika

yo (e

ncik

ile) I

ndle

la

epho

qayo

.In

dlel

a ya

man

dla.

Indl

ela

eqon

disa

yo. I

ndle

la y

esim

o.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:Im

isho

eqon

dile

, im

isho

emba

xa;

imish

o em

agat

shag

atsh

a,

izink

athi

nese

nzo;

imish

o la

pho

omen

zi be

yizin

hlok

o ze

mish

o ka

nye

nem

isho

laph

o om

enziw

a be

yizin

hlok

o ze

mish

o.

103-

123

36-4

8

Page 62: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

56 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YOkU-1

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YOKU-1Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aU

bunk

ondl

o•

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

zenk

ondl

o.•

Isakh

iwo

sang

apha

kath

i se

nkon

dlo:

.•

izife

ngqo

, im

ifane

kiso

mqo

ndo,

im

vum

elw

ano

nesig

qi.

• Isa

khiw

o sa

ngap

hand

le

senk

ondl

o: im

igqa

, am

agam

a ne

zigab

a/izi

tanz

a.•

Isita

yela

som

bhal

i.•

Ukuf

engq

a.•

Umoy

a w

enko

ndlo

.•

Indi

kim

ba k

anye

no

mya

lezo

.U

kufu

nda/

ukub

ukel

a uk

uze

uqon

disi

se (s

eben

zisa

) am

aphe

phan

daba

/um

biko

w

ephe

phab

huku

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

.•

Ukuf

unda

ngo

kukh

a ph

ezul

u ng

enhl

oso

yoku

thol

a ul

waz

i olu

thile

.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Ukuz

ithol

ela

(aba

lingi

swa,

isi

zinda

; um

laye

zo).

• Uk

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

zam

agam

a ang

ejw

ayel

ekile

ku

sets

henz

iswa

amas

u ok

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

zam

agam

a.•

Ulim

i olu

chuk

uluz

a im

izwa.

• Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

• In

qubo

yok

ubha

la.

• Uk

uhle

la.

• Uk

ubha

la iz

inhl

aka

zoku

qala

.•

Ukub

uyek

eza.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa u

kuze

uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a,

ukw

ethu

la.

Kubh

alw

a ib

hulo

gi

kula

ndel

wa

inqu

bo

yoku

bhal

a

Izin

caze

lo:

Izish

o ka

nye

neza

ga,

izinc

azel

oez

isoba

la, i

zinca

zelo

ez

igud

lisel

ayo,

ifan

amsin

do;

ukw

enza

sam

untu

. Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Amap

heth

ini e

sipel

ingi

, os

okuc

aphu

na, A

phol

osto

fi.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

Page 63: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

57IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Iso

nto

1-2

Uku

lale

lela

uku

qond

isis

a•

Ukul

alel

a in

daba

.•

Bona

um

qond

o ow

umon

go k

anye

nal

eyo

eyes

ekel

ayo.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ire

jista

.•

Ukub

uza

imib

uzo.

Inku

lum

o el

ungi

sele

lwe

• Ab

afun

di b

enza

uc

wan

ingo

nom

a up

heny

o nj

engo

mse

benz

i w

okuz

ilung

isele

la.

• Iz

imiso

zok

wet

hula

in

kulu

mo.

• Uk

ukho

mbi

sa n

gom

zimba

isi

ngen

iso k

anye

ne

siphe

tho.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

Um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

gane

kwan

e/in

ovel

iA

mas

u ok

ufun

da•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Izim

paw

u ez

igqa

mile

zo

mbh

alo.

• w

obuc

iko:

isak

hiw

o,

abal

ingi

swa,

isizi

nda

kany

e no

mbo

no w

omla

ndi.

• Uk

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

zam

agam

a an

gejw

ayel

ekile

ku

sets

henz

iswa

amas

u ok

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

zam

agam

a.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i ka

nye

nesit

ayel

a.In

qubo

yok

ufun

da•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(yet

hula

um

bhal

o).

• N

gesik

hath

i kuf

undw

a (p

haw

ula

ngez

impa

wu

zom

bhal

o).

• N

gem

umva

kok

ufun

da

(aku

phen

dulw

e im

ibuz

o ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe

kuhl

aziy

we)

.

Imib

halo

em

ide

edlu

lisa

imiy

alez

o:U

mbi

ko•

Izid

ingo

zom

bhal

o ka

nye

nohl

obo

• lo

mbh

alo.

• Isa

khiw

o, is

itaye

la;

umbo

no w

ombh

ali.

• Ab

afun

di a

baqo

ndiw

e,

inhl

oso

kany

e no

kuqu

keth

we.

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezin

hlob

o ze

mish

o ez

ehlu

kene

(ubu

de

neza

khiw

o).

• Im

ithet

ho y

okub

hala

izi

gaba

.G

xila

kul

okhu

oku

land

elay

o:In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha,

uk

wet

hula

.Ku

bhal

wa

umbi

ko

kula

ndel

wa

inqu

bo

yoku

bhal

a

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

ako

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

iok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:Isi

qu, i

ziqal

o, iz

ijobe

lelo

kan

ye

neza

bizw

ana.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:Iz

inhl

obo

zem

isho,

Inku

lum

o-ng

qo, i

nkul

umo

ewum

biko

,izw

i kan

ye n

ezin

kath

i zes

enzo

.Iz

inca

zelo

zam

agam

a:Iz

isho

kany

e ne

zaga

, in

kulu

mo

enen

caze

lo e

qond

ile k

anye

nenk

ulum

oen

enca

zelo

eca

shile

.Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Oso

kuca

phun

a, a

map

heth

ini

esip

elin

gika

nye

nezifi

nyez

o.

106-

127

71-8

3

Page 64: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

58 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo:

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o:•

izife

ngqo

, im

ifane

kiso

mqo

ndo,

im

vum

elw

ano

nesig

qi.

• Isa

khiw

o sa

ngap

hand

le

senk

ondl

o: im

igqa

, am

agam

a ne

zigab

a/izi

tanz

a.•

Isita

yela

som

bhal

i.•

Ukuf

engq

a.•

Umoy

a w

enko

ndlo

.•

Indi

kim

ba k

anye

no

mya

lezo

.

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2

Page 65: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

59IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Iso

nto

3-4

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

laU

kula

lele

la u

kuqo

ndis

isa:

Inku

lum

o eq

oshi

we

• Ch

aza

amas

u en

qubo

yo

kula

lela

.•

Phen

dula

imib

uzo

ngok

uyib

hala

pha

nsi.

Uku

fund

a ok

unga

lung

isel

elw

e•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

wi.

• ip

him

bo.

• ka

nye

nesiv

inin

i.•

Izim

paw

u zo

kulo

ba.

• Uk

ukho

mbi

sa

ngom

zimba

.•

Ukux

hum

ana

neze

tham

eli.

Uku

fund

a um

bhal

o w

obuc

iko,

isib

. Um

dlal

o/iz

inda

ba e

zim

fush

ane/

in

gane

kwan

e•

Izim

paw

u zo

mbh

alo

wob

ucik

o:•

Ukuk

hom

bisa

uku

khul

a kw

esak

hiw

o ka

nye

nodw

eshu

, uku

vezw

a kw

abal

ingi

swa,

ugu

quko

en

dabe

ni, i

sizin

da, i

qhaz

a lo

mla

ndi,

indi

kim

ba k

anye

isi

phet

ho.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe

kuhl

aziy

we)

.

Um

bhal

o om

ude

odlu

lisa

umya

lezo

: Isi

bone

lo:

Isiq

esha

na s

ephe

phan

daba

/se

phep

habh

uku

• Uk

uhle

leka

kom

bhal

o.•

Inhl

oso.

• Um

qond

o os

emqo

ka

nose

kela

yo.

• Uk

uhle

leka

kw

emish

o.•

Sebe

nzisa

izih

lang

aniso

ng

endl

ela.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezin

hlob

o ze

mish

o ez

ehlu

kene

(ubu

de

neza

khiw

o).

• Ye

nza

uhla

ka u

hlel

e ne

mib

ono.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

• In

qubo

yok

ubha

la.

• Uk

uhle

la.

• Uk

ubha

la iz

inhl

aka

zoku

qala

.•

Ukub

uyek

eza.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa u

kuze

uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a,

ukw

ethu

la.

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a: Iz

enzo

, iziq

u,

iziqa

lo k

anye

nej

obel

elo.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

: Im

isho

emag

atsh

agat

sha,

inku

lum

o-ng

qo k

anye

nen

kulu

mo

ewum

biko

.Iz

inca

zelo

zam

agam

a:Iz

isho

neza

ga.

Izim

paw

u zo

kulo

ba k

anye

nesi

pelin

gi: O

soku

caph

una,

izinh

lobo

zesip

elin

gi k

anye

nez

ifiny

ezo.

128-

147

84-9

5

Page 66: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

60 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aU

kufu

nda/

ukub

ukel

a im

ibha

lo is

ib. n

eziq

esha

na

zeph

epha

ndab

a/am

a-at

hikh

ili e

phep

habh

uku

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi

kany

e no

kuqo

ndis

isa

Am

asu

okuf

unde

la

ukuq

ondi

sisa

inda

tsha

na e

cash

unw

e en

cwad

ini

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

, uku

fund

a ng

okuk

ha p

hezu

lu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi o

luth

ile.

• Uk

ufun

dela

uku

qond

isisa

.•

Inhl

oso

kany

e na

bafu

ndi

abaq

ondi

we.

• Uk

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

kany

e ne

siphe

tho.

• Iq

iniso

kan

ye n

ombo

no.

• Uk

unik

eza/

ukuv

ezw

a um

bono

wak

ho.

• Uk

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

zam

agam

a an

gejw

ayel

ekile

.•

Ukuk

hom

ba u

limi

oluc

huku

luza

imizw

a.U

kufin

gqa

umbh

alo

Bhal

a is

iqes

hana

se

phep

hand

aba

/isi

qesh

ana

seph

epha

bhuk

u

Page 67: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

61IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Iso

nto

5-6

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

laU

kula

lela

um

bhal

o of

ana

ne-in

thav

yu/

inku

lum

o/uk

uxox

a in

daba

uku

ze

iqon

disi

swe

• Uk

ubha

la a

man

othi

ng

esik

hath

i.•

ulal

ele.

• Uk

ulal

ela

ngok

uhlo

lisisa

.

Ingx

oxo

yeqe

mbu

/in

gxox

o ye

sigu

ngu

(ihol

we

ngut

hish

a)•

Ukub

amba

ingx

oxo

emay

elan

a no

mbh

alo

olal

eliw

e.•

Ukun

ikez

elan

a am

athu

ba

laph

o ku

khul

unyw

a.•

Abab

ambe

iqha

za.

• Iz

imiso

.

Uku

fund

a um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

nove

li/iz

inda

ba e

zim

fush

ane/

in

gane

kwan

e•

Izim

paw

u zo

mbh

alo

wob

ucik

o.•

Ukuk

hom

bisa

uku

khul

a kw

esak

hiw

o ka

nye

nodw

eshu

, uku

vezw

a kw

abal

ingi

swa,

ugu

quko

en

dabe

ni, o

kuqh

ubek

a en

dabe

ni, i

sizin

da, i

qhaz

a lo

mla

ndi,

indi

kim

ba k

anye

ne

siphe

tho.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo.

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o: iz

ifeng

qo,

imifa

neki

som

qond

o,

imvu

mel

wan

o ne

sigqi

.•

Isakh

iwo

sang

apha

ndle

se

nkon

dlo:

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo:

Kubh

alw

a in

cwad

i ya

kom

khul

u•

Isakh

iwo

senc

wad

i.•

Inhl

oso.

• Am

aphu

zu a

wum

ongo

ka

nye

nam

aphu

zu

asek

elay

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Irejis

ta.

• Uk

uhle

leka

kah

le

kwem

isho.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezih

lang

aniso

uk

uqin

iseki

sa

ukux

hum

ana

kahl

e kw

emish

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

inhl

obo

zem

isho

ezeh

luke

ne (u

bude

ne

zakh

iwo)

.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha,

uk

wet

hula

.

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:izi

hlan

gani

soU

mse

benz

i ezi

ngen

i le

mis

ho: U

kwak

hiw

a kw

emish

o, iz

inhl

obo

zem

isho,

in

kulu

mo-

ngqo

kan

ye

nenk

ulum

o ew

umbi

ko,

ukub

uza

imib

uzo,

imish

o la

pho

omen

zi be

yizin

hlok

o ze

mish

o ka

nye

nem

isho

laph

o om

enziw

a be

yizin

hlok

o ze

mish

oIz

inca

zelo

:Iz

isho

kany

e ne

zaga

Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Izin

hlob

o ze

sipel

ingi

, izi

finye

zo; a

ma-

akhr

onim

i

148-

164

95-1

04

Page 68: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

62 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

a•

imig

qa, a

mag

ama

nezig

aba/

izita

nza.

• Isi

taye

la so

mbh

ali.

• Uk

ufen

gqa.

• Um

oya

wen

kond

lo.

• In

diki

mba

kan

ye

nom

yale

zo.

Uku

fund

a/uk

ubuk

elel

a uk

uqon

disi

sa (S

eben

zisa

ok

ubha

liwe

kany

e no

ma

imib

halo

ebu

kelw

ayo

efan

a na

mak

hath

uni/

izith

ombe

za

mafi

limu)

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

.•

Ukuf

unda

ngo

kukh

a ph

ezul

u ng

enhl

oso

yoku

thol

a ul

waz

i olu

thile

.•

Ukuf

unde

la u

kuqo

ndisi

sa.

• Uk

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

(aba

lingi

swa,

isizi

nda

kany

e ne

ndik

imba

).•

Ukuz

ithol

ela

izinc

azel

o za

mag

ama

anga

jway

elek

ila

kuse

tshe

nzisw

a am

akho

no

okuh

laka

za a

mag

ama.

• Uk

ukho

mba

ulim

i ol

uchu

kulu

za im

izwa.

Uku

buke

za is

akhi

wo

soku

fingq

a

Kubh

alw

a in

cwad

i ya

kom

khul

u ku

land

elw

a in

qubo

yok

ubha

la

Ulw

azim

agam

a:Ul

imi o

luse

tshe

nzisw

a em

qulw

ini y

omth

etho

ne

ziphe

zelo

.

Page 69: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

63IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Iso

nto

7-8

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la K

ulal

elw

a um

biko

wep

heph

anda

ba•

Isakh

iwo.

• Iz

impa

wu.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ip

him

bo.

• Ire

jista

.•

Ising

eniso

kan

ye

nesip

heth

o.

Kuxo

xwa

ngal

okho

ok

utho

lake

le U

kwet

hula

um

biko

(oku

khul

unyw

ayo)

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ire

jista

.•

Iphi

mbo

.•

Ukuk

hom

bisa

ng

omzim

ba.

• Isi

ngen

iso k

anye

ne

siphe

tho.

Uku

fund

a am

aphe

phan

daba

/um

biko

w

ephe

phab

huku

Am

asu

okuf

unda

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa

izim

paw

u zo

mbh

alo,

isib

. •

Isakh

iwo,

aba

lingi

swa,

isi

zinda

, kan

ye n

ombo

no

wom

land

i.•

Ukuz

ithol

ela

izinc

azel

o za

mag

ama a

ngej

way

elek

ile

kuse

tshe

nzisw

a am

asu

okuz

ithol

ela

izinc

azel

o za

mag

ama.

• In

caze

lo o

kuyi

yona

kan

ye

neqo

ndiw

e.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Uku

bhal

a i-e

seyi

: el

andi

sayo

/ ec

haza

yo/

enin

gayo

(eca

bang

isis

ayo)

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Iz

wi k

anye

nes

itaye

la.

• Uk

ucha

za k

uzw

akal

e.•

Iphi

mbo

.•

Amap

huzu

aw

umon

go

kany

e na

map

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

ubha

la u

mbh

alo

osab

ulem

bu u

kuze

ku

hlek

e ka

hle

imib

ono/

am

aphu

zu.

• Uk

wet

hula

i-es

eyi

ezoh

lolw

a.G

xila

kul

okhu

oku

land

elay

o:

Inqu

bo y

okub

hala

• Uk

uhle

la.

• Uk

ubha

la iz

inhl

aka

zoku

qala

.•

Ukub

uyek

eza.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa u

kuze

uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a.•

Ukw

ethu

la.

Kubh

alw

a i-e

seyi

ku

land

elw

a in

qubo

yo

kubh

ala

okub

halw

ayo

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a: A

mab

izo

(abo

naka

layo

na

ngab

onak

aliy

o) k

anye

ne

zabi

zwan

a.U

mse

benz

i ezi

ngen

i le

mis

ho: I

zinka

thi z

esen

zo,

iziga

ba, i

zivum

elw

ano,

iza

khiw

o ze

mish

o, im

isho

laph

o om

enzi

beyi

zinhl

oko

zem

isho

kany

e ne

mish

o la

pho

omen

ziwa

beyi

zinhl

oko

zem

isho,

inku

lum

o-ng

qo

kany

e ne

nkul

umo

ewum

biko

.Iz

inca

zelo

zam

agam

a:

Om

abizw

afan

e ka

nye

noph

imbo

hluk

a.Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Izin

hlob

o ze

sipel

ingi

kan

ye

nezifi

nyez

o.

165-

180

105-

114

Page 70: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

64 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-2

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-2Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aU

bunk

ondl

o•

Izim

paw

u ez

ibal

ulek

ile

zenk

ondl

o:•

Isakh

iwo

sang

apha

kath

i se

nkon

dlo:

izife

ngqo

, im

ifane

kiso

mqo

ndo,

im

vum

elw

ano

nesig

qi.

• Isa

khiw

o sa

ngap

hand

le

senk

ondl

o: im

igqa

, am

agam

a ne

zigab

a/izi

tanz

a.•

Isita

yela

som

bhal

i.•

Ukuf

engq

a.•

Umoy

a w

enko

ndlo

.•

Indi

kim

ba k

anye

no

mya

lezo

.

Uku

fund

a/uk

ubuk

ela

ukuz

e uq

ondi

sise

(seb

enzi

sa)

amap

heph

anda

ba/u

mbi

ko

wep

heph

abhu

ku•

Ukuf

unda

ngo

kush

esha

uk

ha p

hezu

lu.

• Uk

ufun

da n

goku

kha

phez

ulu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi o

luth

ile.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa.

• Uk

uzith

olel

a (a

balin

gisw

a,

isizin

da; u

mla

yezo

).•

Ukuz

ithol

ela

izinc

azel

o za

mag

ama a

ngej

way

elek

ile

kuse

tshe

nzisw

a am

asu

okuz

ithol

ela

izinc

azel

o.•

zam

agam

a.•

Ulim

i olu

chuk

uluz

a im

izwa.

• Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Page 71: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

65IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Iso

nto

1-2

Inku

lum

o- m

pend

ulw

ano/

ingx

oxo

yokw

enza

is

ivum

elw

ano

Ukul

alel

a in

gxox

o yo

kwen

za

isivu

mel

wan

o ph

akat

hi

kwab

antu

• ab

abili

(iho

lwa

uthi

sha)

• Isa

khiw

o ka

nye

noku

thut

huki

swa

kwem

iqon

do

(kw

emib

ono)

• Uk

useb

enzis

a am

akho

no

engx

oxo

yokw

enza

isi

vum

elw

ano

ukuz

e ku

finye

lelw

e es

ivum

elw

anen

i.

Uku

fund

a ok

unga

lung

isel

elw

e•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

wi,

iphi

mbo

kan

ye n

esiv

inin

i.•

Izim

paw

u zo

kulo

ba.

• Uk

ukho

mbi

sa

ngom

zimba

.•

Ukux

hum

ana

neze

tham

eli.

Uku

fund

a um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a no

mdl

alo

• Uk

ubhe

ka

ngok

ukhe

thek

ile

izim

paw

u zo

mbh

alo

wob

ucik

o.•

Ukuk

hom

bisa

uku

khul

a kw

esak

hiw

o ka

nye

nodw

eshu

, uku

vezw

a kw

abal

ingi

swa,

ugu

quko

en

dabe

ni, o

kuqh

ubek

a en

dabe

ni, i

sizin

da, i

qhaz

a lo

mla

ndi,

indi

kim

ba k

anye

ne

siphe

tho.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo;

inku

lum

o-m

pend

ulw

ano

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Iz

wi k

anye

nes

itaye

la.

• Uk

ucha

za k

ucac

e.•

Iphi

mbo

.•

Amap

huzu

aw

umon

go

kany

e na

map

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

ubha

la u

mbh

alo

osab

ulem

bu u

kuze

ku

hlek

e ka

hle

imib

ono/

am

aphu

zu.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha,

uk

wet

hula

kub

halw

a in

kulu

mom

pend

ulw

ano

kula

ndel

wa

inqu

bo

yoku

bhal

a.

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a: A

mab

izo

abon

akal

ayo

nang

abon

akal

iyo

kany

e ne

zicha

siso.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

: Ink

ulum

o-ng

qo

nenk

ulum

o ew

umbi

ko,

izink

athi

zes

enzo

, izin

hlob

o ze

mish

o,izi

nhlo

bo z

ezig

aba,

imish

o la

pho

omen

zi be

ba y

izinh

loko

ze

mish

o ka

nye

nem

isho

laph

o om

enziw

a be

ba y

izinh

loko

zem

isho,

am

abin

zana

kan

yene

mish

wan

a.Iz

inca

zelo

zam

agam

a:

Om

abizw

afan

e ka

nye

noph

imbo

hluk

a.Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Izin

hlob

o ze

sipel

ingi

.

197-

234

139-

146

Page 72: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

66 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Am

asu

okuf

unde

la

ukuq

ondi

sisa

kan

ye

nam

asu

okuf

unda

: im

ibha

lo

ebuk

elw

ayo

-am

akha

thun

i (S

eben

zisa

imib

halo

ebh

aliw

e ka

nye

nebu

kelw

ayo)

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

.•

Ukuf

unda

ngo

kukh

a ph

ezul

u ng

enhl

oso

yoku

thol

a ul

waz

i olu

thile

.•

Ukuq

agul

a.•

Ukuz

ithol

ela

izinc

azel

o za

mag

ama a

ngej

way

elek

ile

kany

e ne

mifa

neki

so.

• Um

phum

ela

wok

ukhe

tha

kany

e no

kweq

a en

caze

lwen

i yeg

ama.

• Um

phum

ela

wes

u lo

kuse

benz

isa u

limi

olun

ezin

caze

lo

ezic

ashi

le k

anye

ne

mib

uzom

bum

bulu

.•

Umph

umel

a w

esu

loku

sebe

nzisa

.•

izint

o ez

ibon

akal

ayo.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 73: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

67IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Iso

nto

3-4

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

laLa

lela

ubu

ye u

bam

be iq

haza

en

gxox

wen

i yop

heny

o es

usel

we

emib

halw

eni

eniy

ifund

ayo

(ingx

oxo

ayih

olw

e ng

uthi

sha)

• La

lela

uku

thi l

wen

ziwa

kanj

ani u

phen

yo.

• La

lela

ngo

kuth

ola

ulw

azi

ngom

sebe

nzi w

ophe

nyo.

• In

dlel

a yo

kwen

za /

inqu

bo, I

nhlo

so.

• Im

iyal

elo.

• Iz

igab

a zo

mse

benz

i w

ophe

nyo.

• Im

ibuz

o ne

zimpe

ndul

o.•

Ukw

abel

ana

imiq

ondo

ne

mib

ono.

Uku

fund

a uk

uze

utho

le

ulw

azi

• Iz

indl

ela

zokw

ethu

la

uphe

nyo:

Isib

onel

o,

ipho

sta/

isikh

angi

si.•

I bro

sha/

ukw

ethu

lwa

ngam

apoy

inti/

, icu

lo,

ukub

uyek

eza/

inko

ndlo

/ in

daba

em

fisha

ne/

umdl

alo

njll.

Kubu

yeke

zwa

imib

halo

ef

undw

e ng

ethe

mu

yoku

-1

neye

si-2

Am

asu

okuf

unde

la

ukuq

ondi

sisa

(Seb

enzis

a im

ibha

lo e

bhal

iwe

kany

e ne

buke

lway

o)•

Ukuf

unda

ngo

kush

esha

uk

ha p

hezu

lu.

• Uk

ufun

da n

goku

kha

phez

ulu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi o

luth

ile.

• Uk

uqag

ula.

• Uk

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

zam

agam

a ang

ejw

ayel

ekile

ka

nye

nem

ifane

kiso

.•

Umph

umel

a w

okuk

heth

a ka

nye

nokw

eqa

enca

zelw

eni y

egam

a.•

Umph

umel

a w

esu

loku

sebe

nzisa

ulim

i ol

unez

inca

zelo

ez

icas

hile

kan

ye

nem

ibuz

ombu

mbu

lu.

• Um

phum

ela

wes

u lo

kuse

benz

isa iz

into

ez

ibon

akal

ayo.

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo

okun

gaba

yilo

khu:

inda

ba/

umdl

alo

owuf

undi

le/

ibro

sha.

ibhl

okhi

/i- p

osta

/is

ikha

ngis

i/is

ibuy

ekez

o•

Sebe

nzisa

isak

hiw

o ne

sitay

ela

esifa

nele

.•

Inhl

oso

yeze

tham

eli

neng

qiki

thi.

• kh

etha

am

agam

a af

anel

a,

ulim

i olu

fane

le, i

zimpa

wu,

im

ibal

a nj

ll.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

inhl

obo

zem

isho

ezeh

luke

ne (u

bude

ne

zakh

iwo)

.•

khet

ha u

kwak

heka

ne

mid

web

o ef

anel

e.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:Iz

icha

siso.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

: Ink

ulum

o-ng

qo

nenk

ulum

o ew

umbi

ko,

izink

athi

zes

enzo

, izin

hlob

o ze

mish

o,izi

nhlo

bo z

ezig

aba,

imish

o la

pho

omen

zi be

ba

yizin

hlok

oo z

emish

o ka

nye

nem

isho

laph

o om

enziw

a be

bayi

zinhl

oko

zem

isho,

am

abin

zana

kan

ye

nem

ishw

ana.

Iz

inca

zelo

zam

agam

a:

Om

abizw

afan

e ka

nye

noph

imbo

hluk

a.Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Izin

hlob

o ze

sipel

ingi

.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

214-

234

149-

159

Page 74: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

68 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Uku

fund

a im

ibha

lo•

qap

helis

isa iz

akhi

wo

zem

ibha

lo.

• kh

ombi

sa u

kufu

nda

ngok

uqon

disis

a isa

khiw

o,

udw

eshu

, aba

lingi

swa,

in

gwiji

khw

ebu,

inge

muv

a/um

sebe

nzi w

ombh

ali,

indi

kim

ba, i

siphe

tho.

• no

kuph

ela.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha,

uk

wet

hula

.

Bhal

a um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 75: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

69IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

5-6

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la

Oku

khul

unyw

ayo

Abaf

undi

bal

ungi

sele

la

ukw

ethu

la u

cwan

ingo

. (A

bafu

ndi k

umel

e be

nze

ucw

anin

go n

oma

uphe

nyo

ukul

ungi

sele

la u

kwet

hula

um

bhal

o w

okuz

iqam

bela

oy

i-Pro

jekt

hi)

• kh

ombi

sa n

gom

zimba

.•

khom

bisa

isin

geni

so,

umzim

ba n

esip

heth

o.•

Sebe

nzisa

ulim

i olu

yilo

.

Uku

fund

a um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

nove

li/iz

inda

ba e

zim

fush

ane/

in

gane

kwan

e (in

gane

ko-

zilw

ane,

um

zeke

liso,

in

gane

ko-z

ilwan

e, in

sum

o ka

nye

nens

uman

sum

ane)

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o w

obuc

iko:

isak

hiw

o,

abal

ingi

swa,

isizi

nda,

ud

wes

hu, u

phaw

u,

ukub

alul

eka

kwem

isind

o,

imifa

neki

som

qond

o.In

qubo

yok

ufun

da•

Ukul

ungi

sele

la u

kufu

nda

(yet

hula

uhl

obo

lom

bhal

o/qa

gela

izi

gam

eko)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Uku

bhal

a in

daba

esu

selw

e em

bhal

wen

i ofu

ndiw

e:

elan

disa

yo/

echa

zayo

/en

inga

yo (e

caba

ngis

isay

o)

ukub

halw

a kw

e-Pr

ojek

thi

• Uk

ukhe

thw

a kw

amag

ama.

• Iz

wi k

anye

nes

itaye

la.

• Uk

ucha

za k

uzw

akal

e.•

Iphi

mbo

.•

Amap

huzu

aw

umon

go

kany

e na

map

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

ubha

la u

mbh

alo

osab

ulem

bu u

kuze

ku

hlek

e ka

hle

imib

ono/

am

aphu

zu.

• Uk

wet

hula

inda

ba u

kuze

im

akw

e Ut

hish

a.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze

ucac

ise.

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a: Iz

ihla

ngan

iso

kany

e ne

zenz

o.U

mse

benz

i ezi

ngen

i le

mis

ho: I

nkul

umo-

ngqo

ne

nkul

umo

ewum

biko

,izi

nkat

hi z

esen

zo, i

zinhl

obo

zem

isho,

imish

o la

pho

omen

zi be

ba y

izinh

loko

zem

isho

kany

e ne

mish

o la

pho

omen

ziwa

beba

yizi

nhlo

ko

zem

isho

kany

e ne

zinhl

obo

zezig

aba.

Iz

inca

zelo

zam

agam

a:

Inca

zelo

eso

bala

, inc

azel

o ec

ashi

le, i

fana

msin

do

(ifan

angw

aqa

nefa

nang

waq

a),

inhl

onip

ho, i

fuza

msin

do

kany

e no

teku

.

267-

293

176-

191

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 76: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

70 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aU

kufu

nda/

ukub

ukel

ela

ukuq

ondi

sisa

(Im

ibha

lo

ebha

liwe

kany

e ne

buke

lway

o)A

mas

u•

Ukuf

unda

ngo

kush

esha

uk

ha p

hezu

lu.

• Uk

ufun

da n

goku

kha

phez

ulu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

amap

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

ufun

da

ngok

uqup

helis

isa.

• Uk

uqag

ula.

• Uk

uzith

olel

a izi

ncaz

elo

zam

agam

a

ange

jway

elek

ile k

anye

ne

mifa

neki

som

qond

o.•

Imib

ono

ewum

ongo

ka

nye

neye

seke

layo

.•

Umph

umel

a w

okuk

heth

a ka

nye

nokw

eqa

enca

zelw

eni y

egam

a.•

Umph

umel

a w

okus

eben

zisa

izife

nqo

neza

khiw

o ze

nkul

umo

ecas

hile

.•

Ukuc

aban

gela

um

bhal

i ka

nye

nesip

heth

o.U

kufin

gqa

umbh

alo

• Uk

ulun

gisa

am

aphu

tha,

uk

wet

hula

kub

halw

a in

daba

kul

ande

lwa

inqu

bo•

yoku

bhal

a.

Izim

paw

u zo

kulo

ba k

anye

ne

sipe

lingi

:Iz

inhl

obo

zesip

elin

gi.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

Page 77: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

71IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

© Shuter & Shooter PublishersIso

nto

7-8

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la

Oku

khul

unyw

ayo

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ire

jista

.•

Iphi

mbo

.•

Ukuk

hom

bisa

ng

omzim

ba.

• Isi

ngen

iso k

anye

ne

siphe

tho.

Um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

zind

aba

ezim

fush

ane

kany

e ne

nove

li•

Izim

paw

u zo

mbh

alo

wob

ucik

o: a

balin

gisw

a,

okw

enze

kayo

, ink

ulum

o-m

pend

ulw

ano,

isak

hiw

o,

udw

eshu

, okw

enze

ka

enda

beni

isizi

nda,

um

land

i ka

nye

nend

ikim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo.

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o: iz

ifeng

qo,

imifa

neki

som

qond

o,

imvu

mel

wan

o ne

sigqi

.•

Isakh

iwo

sang

apha

ndle

se

nkon

dlo:

imig

qa,

amag

ama

nezig

aba/

izita

nza.

• Isi

taye

la so

mbh

ali.

• Uk

ufen

gqa.

• Um

oya

wen

kond

lo.

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo:

Isib

uyek

ezo

• Isa

khiw

o so

mbh

alo.

• In

hlos

o yo

mbh

alo.

• Am

aphu

zu a

wum

ongo

ka

nye

nam

aphu

zu

asek

elay

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Irejis

ta.

• Uk

uhle

leka

kah

le

kwem

isho.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezih

lang

aniso

uk

uqin

iseki

sa

ukux

hum

ana

kahl

e kw

emish

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

inhl

obo

zem

isho

ezeh

luke

ne (u

bude

ne

zakh

iwo)

.G

xila

kul

okhu

oku

land

elay

o:

Inqu

bo y

okub

hala

• Uk

uhle

la.

• Uk

ubha

la iz

inhl

aka

zoku

qala

.•

Ukub

uyek

eza.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa u

kuze

uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a.•

Ukw

ethu

la.

Kubh

alw

a Is

ibuy

ekez

o

Aku

qalw

e ng

okug

cize

lelw

a ko

kuse

tshe

nzis

wa

kolim

i ok

ufun

diw

e em

ason

twen

i ad

lule

Ezin

geni

lam

agam

a:izi

chas

iso.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:Isi

gaba

esic

haza

yoIsi

gaba

um

untu

asib

hala

ng

endl

ela

etha

ndw

a ng

uyen

a.Isi

gaba

ese

hluk

anisa

yo.

Izin

caze

lo za

mag

ama:

Igam

a el

ilodw

a el

imel

e am

anin

gi.

Izim

paw

u zo

kulo

ba k

anye

ne

sipe

lingi

:Iz

inhl

obo

zesip

elin

gi.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

294-

317

195-

202

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3

Page 78: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

72 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-3

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-3Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

9-10

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

laU

kuxo

xa in

daba

• q

aphe

la lo

khu:

am

akho

no

okuk

hulu

ma,

iphi

mbo

uk

uphi

misa

kah

le

amag

ama,

isiv

inin

i, in

dlel

a yo

kubi

za a

mag

ama,

uk

ubhe

ka iz

etha

mel

i, in

dlel

a yo

kum

a ka

nye

noku

sebe

nzisa

izith

o zo

mzim

ba.

Uku

fund

a ka

khul

u ku

zwak

ale

• Se

benz

isa a

mak

hono

ok

ukhu

lum

a af

ana

neph

imbo

, ukw

ehla

no

kwen

yuka

kw

ezw

i, isi

vini

ni, u

kukh

ishw

a kw

ezw

i, uk

uphi

misa

am

agam

a, u

kufu

nda

kuge

leze

.

Uku

fund

a um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a no

mdl

alo

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o w

obuc

iko:

• ab

alin

gisw

a, o

kwen

zeka

yo•

inku

lum

o-m

pend

ulw

ano,

isa

khiw

o•

udw

eshu

, okw

enze

ka

enda

beni

• isi

zinda

, um

land

i kan

ye

nend

ikim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo:

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o:•

izife

ngqo

, im

ifane

kiso

mqo

ndo,

• im

vum

elw

ano

nesig

qi.

• Isa

khiw

o sa

ngap

hand

le

senk

ondl

o:•

imig

qa, a

mag

ama

nezig

aba/

izita

nza

• Isi

taye

la so

mbh

ali.

• Uk

ufing

qa.

• Um

oya

wen

kond

lo.

• In

diki

mba

kan

ye

nom

yale

zo.

Um

bhal

o ed

lulis

a um

yale

zo:

i-im

eyili

• Isa

khiw

o so

mbh

alo.

• In

hlos

o yo

mbh

alo.

• Am

aphu

zu a

wum

ongo

ka

nye.

• na

map

huzu

ase

kela

yo.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ire

jista

.•

Ukuh

lele

ka k

ahle

kw

emish

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

ihla

ngan

iso.

• uk

uqin

iseki

sa

ukux

hum

ana

kahl

e.•

kwem

isho.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezin

hlob

o ze

mish

o ez

ehlu

kene

(ubu

de

neza

khiw

o).

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze.

• uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a,

ukw

ethu

la.

Kubh

alw

a i-i

mey

ili

kula

ndel

wa

inqu

bo

yoku

bhal

a

Aku

qalw

e ng

ogci

zele

lwa

koku

sets

henz

isw

a ko

limi

okuf

undi

we

emas

ontw

eni

adlu

leU

mse

benz

i ezi

ngen

i la

mag

ama:

Izen

zo, u

kubu

za im

ibuz

o ka

nye

nesa

bizw

ana

soku

khom

ba.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

:In

qubo

, uku

land

elan

a kw

ezin

tong

okub

alul

eka

kwaz

o ka

nye

nesig

aba

esiso

ngay

o.Iz

inca

zelo

zam

agam

a:Ig

ama

elilo

dwa

elim

ela

aman

ingi

.Iz

impa

wu

zoku

loba

kan

ye

nesi

pelin

gi:

Izin

hlob

o ze

sipel

ingi

.A

mag

ama

amas

ha

engq

ikith

ini

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

278-

298

180-

188

Page 79: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

73IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

© Shuter & Shooter Publishers

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4Iso

nto

1-2

Uku

lale

lela

uku

qond

isis

a•

Phaw

ula

ngok

uhla

ziyisi

sa

imib

halo

ehl

ukah

luke

ne.

• Uk

ulal

ela

ngen

hlos

o yo

kuth

ola/

yok

uzuz

a ul

waz

i olu

thile

.•

Ukul

alel

a ka

nye

noku

thok

ozel

a im

izeke

liso

kany

e ne

zihlo

ko.

• Uk

uphe

ndul

a im

ibuz

o.

Oku

khul

unyw

ayo:

Inku

lum

o en

galu

ngis

elw

e•

khet

ha is

ihlo

ko e

sifan

ele.

• H

lela

ulw

azi l

uhle

leke

ka

hle.

• kh

etha

ulw

azim

agam

a ka

nye

nohl

elo

lolim

i.•

khet

ha is

inge

niso

esih

le

kany

e ne

siphe

tho

(esih

le).

• Um

a ku

nesid

ingo

, se

benz

isa iz

insiz

a ez

ibuk

way

o ka

nye

nale

zo

ezila

lelw

a zip

hind

e zib

ukw

e.

Um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

zind

aba

ezim

fush

ane

kany

e ne

nove

li•

Izim

paw

u zo

mbh

alo

wob

ucik

o: a

balin

gisw

a,

okw

enze

kayo

, ink

ulum

o-m

pend

ulw

ano,

isak

hiw

o,

udw

eshu

, okw

enze

ka

enda

beni

isizi

nda,

um

land

i ka

nye

nend

ikim

ba.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Ubu

nkon

dlo

• Iz

impa

wu

ezib

alul

ekile

ze

nkon

dlo.

• Isa

khiw

o sa

ngap

haka

thi

senk

ondl

o: iz

ifeng

qo,

imifa

neki

som

qond

o,

imvu

mel

wan

o ne

sigqi

.•

Isakh

iwo

sang

apha

ndle

se

nkon

dlo:

imig

qa,

amag

ama

nezig

aba/

izita

nza.

• Isi

taye

la so

mbh

ali.

• Uk

ufen

gqa.

• Um

oya

wen

kond

lo.

• In

diki

mba

kan

ye

nom

yale

zo.

Imib

halo

edl

ulis

a im

iyal

ezo:

i-C

V ka

nye

nenc

wad

i eh

ambi

sana

nay

o•

Izid

ingo

zes

akhi

wo

kany

e ne

sitay

ela.

• Ab

afun

di a

baqo

ndiw

e,

inhl

oso

kany

e•

noku

quke

thw

e.•

Ukuk

heth

wa

kwam

agam

a,

ukuf

engq

a, u

phaw

u,

umba

la; i

ndaw

o.•

Izak

hiw

o ze

mish

o, u

bude

ne

zinhl

obo.

• Uk

ubuk

eka

kway

o.

Inqu

bo y

okub

hala

• Uk

uhle

la.

• Uk

ubha

la iz

inhl

aka

zoku

qala

.•

Ukub

uyek

eza.

• Uk

ufun

da

ngok

uqap

helis

isa u

kuze

uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a uk

wet

hula

.

Kubh

alw

a i-C

V ka

nye

nenc

wad

i eha

mbi

sana

nay

o

Aku

qalw

e ng

ogci

zele

lwa

koku

sets

henz

isw

a ko

limi

okuf

undi

we

emas

ontw

eni

adlu

le

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a:Iz

enzo

.U

mse

benz

i ezi

ngen

i le

mis

ho: I

nkul

umo-

ngqo

ne

nkul

umo

ewum

biko

,im

isho

laph

o om

enzi

beba

yi

zinhl

oko

zem

isho

kany

e ne

mish

o la

pho

omen

ziwa

beba

yizi

nhlo

ko z

emish

o.

Izin

caze

lo z

amag

ama:

Amag

ama

anga

caci

le,

amag

ama

aset

shen

zisw

a ng

okw

eqile

, uk

uphi

ndap

hind

a, u

limi

oluk

hulu

nyw

a ik

akhu

luka

zi yi

ntsh

a, y

asem

alok

ishin

i ka

nye

nolim

i olu

qond

wa

kuph

ela

yila

boab

alus

eben

zisay

o.

Izim

paw

u zo

kulo

ba k

anye

ne

sipe

lingi

:Iz

inhl

obo

zesip

elin

gi.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

303-

345

195-

207

Page 80: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

74 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4Am

akho

noU

kula

lela

nok

ukhu

lum

aU

kufu

nda

noku

buke

laU

kubh

ala

nokw

ethu

laIz

akhi

wo

nezi

miso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi

Whe

re to

find

it in

Is

iZul

u So

qobo

Incw

adi

Yom

fund

iIn

cwad

i ka

Thish

aIso

nto

3-4

Am

asu

okuk

hulu

ma

noku

lale

la U

kula

lele

la

ukuq

ondi

sisa

(A

kuse

tshe

nzis

we

inku

lum

ompe

ndul

-wan

o eq

oshi

we)

• Uk

ulal

ela

inku

lum

o-m

pend

ulw

ano.

• Uk

ubha

la a

man

othi

. –

Ulim

i kan

ye n

aman

dla

–Ip

him

bo –

Umoy

a –

Ising

eniso

kan

ye

nesip

heth

o.•

Ukup

hend

ula

imib

uzo.

Ingx

oxo

(ingx

oxo

ayih

olw

e ut

hish

a)•

Abab

ambe

iqha

za.

• Iz

imiso

zen

gxox

o.•

Ukun

ikez

ana

amat

huba

ok

ukhu

lum

a.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kolim

i.•

Indl

ela

yoku

phik

isana

en

gxox

wen

i.•

Ising

eniso

kan

ye

nesip

heth

o.•

Iqem

bu li

xoxa

nge

zihlo

ko

ezise

mat

heni

.

Um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

zind

aba

ezim

fush

ane

kany

e no

mdl

alo

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o w

obuc

iko:

aba

lingi

swa,

ok

wen

zeka

yo, i

nkul

umo-

mpe

ndul

wan

o, is

akhi

wo,

ud

wes

hu, o

kwen

zeka

en

dabe

ni is

izind

a, u

mla

ndi

kany

e ne

ndik

imba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe.

• ku

hlaz

iyw

e).

Isifu

ndo

soku

qond

isis

a (u

mbh

alo

ocas

hunw

e em

bhal

wen

i wob

ucik

o of

undw

ayo

njen

gekh

athu

ni,

igra

fu, i

sikh

angi

si)

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

, uku

fund

a ng

okuk

ha p

hezu

lu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

ulw

azi o

luth

ile.

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo:

Isib

onel

o, In

kom

band

lela

/ um

yale

lo•

Indl

ela

yoku

bhal

a ef

anel

e.•

Hle

la n

gend

lela

.•

Umqo

ndo

osob

ala

nose

kela

yo.

• H

lela

izig

aba.

• Am

aphu

zu

maw

alan

dela

ne.

• Se

benz

isa iz

ihla

ngan

iso

ezifa

nele

.•

Ukus

etsh

enziz

wa

kolim

i.

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze.

• uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a,

ukw

ethu

la.

Kubh

alw

a um

bhal

o od

lulis

a um

yale

lo k

ulan

delw

a in

qubo

yok

ubha

la

Aku

qalw

e ng

ogci

zele

lwa

koku

sets

henz

isw

a ko

limi

okuf

undi

we

emas

ontw

eni

adlu

le

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a: A

mab

izoqh

o ka

nye

nam

abizo

ngxu

be.

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lem

isho

: Inq

ubo,

uk

ulan

dela

na k

wez

into

ng

okub

alul

eka

kwaz

o ka

nye

nesig

aba

esiso

ngay

o.Iz

inca

zelo

zam

agam

a:

Izin

kole

lo e

zinga

guqu

ki,

ukub

andl

ulul

a ka

nye

nolim

i ol

uchu

kulu

za im

izwa.

325-

345

208-

218

Page 81: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

75IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

© Shuter & Shooter Publishers•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Ukuc

aban

gela

.•

Izin

caze

lo z

amag

ama.

• Um

bono

wom

bhal

i.•

Iqin

iso k

anye

nom

bono

.•

Inca

zelo

eqo

ndiw

e.

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 82: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

76 Ibanga 9 ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

Amak

hono

Uku

lale

la n

okuk

hulu

ma

Uku

fund

a no

kubu

kela

Uku

bhal

a no

kwet

hula

Izak

hiw

o ne

zim

iso

zoku

sets

henz

iswa

kolim

iW

here

to fi

nd it

in

IsiZ

ulu

Soqo

boIn

cwad

i Yo

mfu

ndi

Incw

adi

kaTh

isha

Isont

o 5-

6A

mas

u ok

ukhu

lum

a no

kula

lela

Uku

fund

a ok

ulun

gise

lelw

e•

Sebe

nzisa

am

akho

no

okuk

hulu

ma

afan

a ne

phim

bo, u

kweh

la

nokw

enyu

ka k

wez

wi,

isivi

nini

, uku

khish

wa

kwez

wi,

ukup

him

isa

amag

ama,

uku

fund

a ku

gele

ze.

Ingx

oxo(

ehol

wa

uthi

sha)

• kh

etha

izim

o ka

nye

nezih

loko

ezif

anel

ekile

.•

Izim

iso z

okuk

hulu

ma.

• Ul

imi k

anye

nam

andl

a.•

Abab

ambe

iqha

za.

Um

bhal

o w

obuc

iko

ofan

a ne

zind

aba

ezim

fush

ane

kany

e no

mdl

alo

• Iz

impa

wu

zom

bhal

o w

obuc

iko:

aba

lingi

swa,

ok

wen

zeka

yo, i

nkul

umo-

mpe

ndul

wan

o, is

akhi

wo,

ud

wes

hu, o

kwen

zeka

en

dabe

ni is

izind

a, u

mla

ndi

kany

e ne

ndik

imba

.

Inqu

bo y

okuf

unda

• Uk

ulun

gise

lela

uku

fund

a (y

ethu

la u

hlob

o lo

mbh

alo)

.•

Nge

sikha

thi k

ufun

dwa

(pha

wul

a ng

ezim

paw

u zo

mbh

alo)

.•

Nge

mum

va k

okuf

unda

(a

kuph

endu

lwe

imib

uzo,

ku

qhat

hani

swe,

kw

ehlu

kani

swe,

ku

hlaz

iyw

e).

Um

bhal

o od

lulis

a um

yale

zo:

umla

ndo

kam

ufi•

Isakh

iwo

som

bhal

o.•

Inhl

oso

yom

bhal

o.•

Amap

huzu

aw

umon

go

kany

e na

map

huzu

as

ekel

ayo.

• Uk

uset

shen

zisw

a ko

limi.

• Ire

jista

.•

Ukuh

lele

ka k

ahle

kw

emish

o.•

Ukus

etsh

enzis

wa

kwez

ihla

ngan

iso

ukuq

inise

kisa

uk

uxhu

man

a ka

hle

kwem

isho.

• Uk

uset

shen

zisw

a kw

ezin

hlob

o ze

mish

o ez

ehlu

kene

(ubu

de

neza

khiw

o).

Gxi

la k

ulok

hu o

kula

ndel

ayo:

In

qubo

yok

ubha

la•

Ukuh

lela

.•

Ukub

hala

izin

hlak

a zo

kuqa

la.

• Uk

ubuy

ekez

a.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

uku

ze.

• uc

acise

.•

Ukul

ungi

sa a

map

huth

a,

ukw

ethu

la.

Aku

qalw

e ng

ogci

zele

lwa

koku

sets

henz

isw

a ko

limi

okuf

undi

we

emas

ontw

eni

adlu

le

Um

sebe

nzi e

zing

eni

lam

agam

a: Iz

enzo

kan

ye

nam

abizo

. U

mse

benz

i ezi

ngen

i le

mis

ho: U

kuch

aza:

im

bang

ela

nom

thel

ela.

Iz

inca

zelo

zam

agam

a:Uk

uguq

uka

enca

zelw

eni,

ukus

eben

zisa

ulim

i nge

zinhl

oso

ezith

ile;

igam

a el

ilodw

a el

imel

e am

anin

gi.

Izim

paw

u zo

kulo

ba k

anye

ne

sipe

lingi

:Am

aphe

thin

i zes

ipel

ingi

.

Am

agam

a am

asha

en

gqik

ithin

i

Uku

buye

keza

uhl

elo

lolim

i olu

vela

em

bhal

wen

i ya

bafu

ndi

402-

420

271-

281

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 83: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

77IBANgA 9ISIZULU ULIMI LwASEkHAYA ITHEMU YESI-4

© Shuter & Shooter PublishersU

kufu

ndel

a uk

uqon

disi

sa

(um

bhal

o oc

ashu

nwe

embh

alw

eni w

obuc

iko

enik

eziw

e) k

unga

ba

iphe

phab

huku

nom

a ip

heph

anda

ba.

• Uk

ufun

da n

goku

shes

ha

ukha

phe

zulu

, uku

fund

a ng

okuk

ha p

hezu

lu

ngen

hlos

o yo

kuth

ola

umfa

neki

som

qond

o.•

Ukuf

unda

ng

okuq

aphe

lisisa

.•

Ukuc

aban

gela

.•

Izin

caze

lo z

amag

ama.

• Um

bono

wom

bhal

i.•

Iqin

iso k

anye

nom

bono

.•

Inca

zelo

eqo

ndiw

e.U

kufin

gqa

umbh

alo

Kubh

alw

a um

land

o ka

mufi

kul

ande

lwa

inqu

bo

yoku

bhal

a

Isont

o 7-

8A

mas

u ok

ulal

ela

noku

khul

uma

Ukub

uyek

eza

Uku

fund

a no

kubu

kela

:

Ukub

uyek

eza:

izim

paw

u ez

isem

qoka

zem

ibha

lo

yobu

ciko

, izim

paw

u ne

zimiso

zo

kuse

tshe

nzisw

a ko

limi.

Uku

bhal

a:

Ukub

uyek

eza:

uku

bhal

wa

kwem

ibha

lo.

Inqu

bo y

okub

hala

imib

halo

.

Umse

benz

i ezin

geni

la

mag

ama:

Ukub

uyek

eza:

Umse

benz

i ezin

geni

lem

isho:

ku

yabu

kezw

aIz

inca

zelo

zam

agam

a:Ig

ama

elilo

dwa

elim

ele

amag

ama

aman

ingi

Izim

paw

u zo

kulo

ba k

anye

ne

sipel

ingi

.

422-

423

283-

288

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA ITHEMU YESI-4

Page 84: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

78 UkUFINgqwA kOkUHLOLA OkUHLELEkILE

UKUFINGQWA KOKUHLOLA OKUHLELEKILE

IBANGA 7

Ithemu Yoku 1

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YOkU-1 OkUkHULUNYwAYOUkufunda kakhulu kuzwakale (Le thaski mayiqalwe ukwenziwa nge themu yoku-1 iqedwe ngethemu yesi-2 bese kurekhodwa amamaki.)

Incwadi Yomfundi ikhasi 99-102Incwadi kaThisha ikhasi 62-70

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-2 UkUBHALAIndaba: Elandisayo / Ejeqezayo (kumele yenziwe ngesikhathi kuqhubeka iThemu)

Incwadi Yomfundi ikhasi 99-102Incwadi kaThisha ikhasi 62-70

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-3 (50 AMAMAkI)UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENI:Isifundo sokuqondisisa Umbhalo obukwayo Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 99-102Incwadi kaThisha ikhasi 62-70

Ithemu Yesi-2

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YOkU-1 OkUkHULUNYwAYO:Ukufunda kakhulu kuzwakale Othisha baqala ukwenzisa le thaski nge themu yoku-1 ukuze bonke abafundi babe sebehloliwe ngokuphela kwe themu yesi-2)

Incwadi Yomfundi ikhasi 164-170Incwadi kaThisha ikhasi 111-122

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-4:Umbhalo odlulisa umyalezo: (mayibe mibili emifishane noma ube munye omude)Ibhalwa ngaphambi kwesivivinyo samaphakathi nonyaka

Incwadi Yomfundi ikhasi 164-170Incwadi kaThisha ikhasi 111-122

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-5: ISIVIVINYO SAMAPHAkATHI NONYAkA UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENI (60 AMAMAkI)Umbuzo 1: Isifundo sokuqondisisa Umbuzo 2: Umbhalo obukwayo Umbuzo 3: Ukufingqa Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 164-170Incwadi kaThisha ikhasi 111-122

Ithemu Yesi-3

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-6: UMBHALO wOkUZIqAMBELA OYI PROJEkTHIUkucwaninga nokubhala I projekthi

Incwadi Yomfundi ikhasi 248-251Incwadi kaThisha ikhasi 174-183

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-7: UMBHALO wOkUZIqAMBELA OYI PROJEkTHIUkwethula ngomlomo iprojekthi Le thaski iqalwa nge themu yesi-3 iqedwe ngethemu yesi-4 bese kurekhodwa amamaki.

Incwadi Yomfundi ikhasi 248-251Incwadi kaThisha ikhasi 174-183

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-8: UkUPHENDULA UMBHALO wOBUCIkOUbunkondloUmdlalo Izindaba ezimfishane

Incwadi Yomfundi ikhasi 248-251Incwadi kaThisha ikhasi 174-183

Ithemu Yesi-4

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-7 OkUkHULUNYwAYO:Ukwethula i projekthi (Othisha baqala ukwenzisa le thaski nge themu yesi-3 ukuze bonkeabafundi babe sebehloliwe ngokuphela kwe themu yesi-4)

Incwadi Yomfundi ikhasi 313-318Incwadi kaThisha ikhasi 222-230

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-9: UkUBHALAUmbhalo odlulisa umyalezo: (mayibe mibili emifishane noma ube munye omude) Ibhalwa ngaphambi kwesivivinyo sokuphela konyaka

Incwadi Yomfundi ikhasi 313-318Incwadi kaThisha ikhasi 222-230

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YE-10 UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENI Umbuzo 1: Isifundo sokuqondisisa Umbuzo 2: Umbhalo obonwayoUmbuzo 3: Ukufingqa Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 313-318Incwadi kaThisha ikhasi 222-230

Page 85: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

79UkUFINgqwA kOkUHLOLA OkUHLELEkILE

IBANGA 8

Ithemu Yoku 1

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YOkU-1 OkUkHULUNYwAYOUkufunda kakhulu kuzwakale

Incwadi Yomfundi ikhasi 110-112Incwadi kaThisha ikhasi 58-68

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-2 UkUBHALA NOkwETHULAInadaba: Elandisayo / Ejeqezayo

Incwadi Yomfundi ikhasi 110-112Incwadi kaThisha ikhasi 58-68

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-3UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENI:Isifundo sokuqondisisaUmbhalo obukwayo Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 110-112Incwadi kaThisha ikhasi 58-68

Ithemu Yesi-2

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YOkU-1 OkUkHULUNYwAYO:Ukufunda kakhulu kuzwakale

Incwadi Yomfundi ikhasi 192-198Incwadi kaThisha ikhasi 118-130

Umbhalo odlulisa umyalezo: (mayibe mibili emifishane noma ube munye omude:)Ibhalwa ngaphambi kwesivivinyo samaphakathi nonyaka

Incwadi Yomfundi ikhasi 192-198Incwadi kaThisha ikhasi 118-130

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-5: ISIVIVINYO SAMAPHAkATHI NONYAkA UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENIUmbuzo 1: Isifundo sokuqondisisaUmbuzo 2: Umbhalo obukwayo Umbuzo 3: UkufingqaUmbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 192-198Incwadi kaThisha ikhasi 118-130

Ithemu Yesi-3

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-6: UMBHALO wOkUZIqAMBELA OYI PROJEkTHIUkucwaninga nokubhala I projekthi

Incwadi Yomfundi ikhasi 304-308Incwadi kaThisha ikhasi 197-207

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-7: UMBHALO wOkUZIqAMBELA OYI PROJEkTHI Incwadi Yomfundi ikhasi 304-308Incwadi kaThisha ikhasi 197-207

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-8: UkUPHENDULA UMBHALO wOBUCIkOUbunkondlo Umdlalo Izindaba ezimfishane

Incwadi Yomfundi ikhasi 304-308Incwadi kaThisha ikhasi 197-207

Ithemu Yesi-4

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-7: OkUkHULUNYwAYOUkwethula i projekthi (Othisha baqala ukwenzisa le thaski nge themu yesi-3 ukuze bonkeabafundi babe sebehloliwe ngokuphela kwe themu yesi-4)

Incwadi Yomfundi ikhasi 382-388Incwadi kaThisha ikhasi 255-265

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-9: UkUBHALAUmbhalo odlulisa umyalezo: (mayibe mibili emifishane noma ube munye omude) Ibhalwa ngaphambi kwesivivinyo sokuphela konyaka

Incwadi Yomfundi ikhasi 382-388Incwadi kaThisha ikhasi 256-265

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YE-10 UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENIUmbuzo 1: Isifundo sokuqondisisaUmbuzo 2: Umbhalo obukwayoUmbuzo 3: Ukufingqa Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 382-388Incwadi kaThisha ikhasi 255-265

UKUFINGQWA KOKUHLOLA OKUHLELEKILE

Page 86: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

80 UkUFINgqwA kOkUHLOLA OkUHLELEkILE

IBANGA 9

Ithemu Yoku 1

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YOkU-1 OkUkHULUNYwAYOUkufunda kakhulu kuzwakale

Incwadi Yomfundi ikhasi 124-127Incwadi kaThisha ikhasi 66-74

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-2 UkUBHALAInadaba

Incwadi Yomfundi ikhasi 124-127Incwadi kaThisha ikhasi 66-74

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-3 UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENI:Isifundo sokuqondisisa Umbhalo obukwayo Ukufingqa Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 124-127Incwadi kaThisha ikhasi 66-74

Ithemu Yesi-2

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YOkU-1 OkUkHULUNYwAYO:Ukufunda kakhulu kuzwakale

Incwadi Yomfundi ikhasi 211-224Incwadi kaThisha ikhasi 134-157

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-4:UkUBHALAUmbhalo odlulisa umyalezo: (mayibe mibili emifishane noma ube munye omude)

Incwadi Yomfundi ikhasi 211-224Incwadi kaThisha ikhasi 134-157

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-5: ISIVIVINYO SAMAPHAkATHI NONYAkA UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENI

Incwadi Yomfundi ikhasi 211-224Incwadi kaThisha ikhasi 134-157

Ithemu Yesi-3

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-6: UMBHALO wOkUZIqAMBELA OYI PROJEkTHI Incwadi Yomfundi ikhasi 342-345Incwadi kaThisha ikhasi 222-232

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-7: UMBHALO wOkUZIqAMBELA OYI PROJEkTHI Incwadi Yomfundi ikhasi 342-345Incwadi kaThisha ikhasi 222-232

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-8: UkUPHENDULA UMBHALO wOBUCIkO Incwadi Yomfundi ikhasi 342-345Incwadi kaThisha ikhasi 222-232

Ithemu Yesi-4

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-7: OkUkHULUNYwAYO Incwadi Yomfundi ikhasi 424-442Incwadi kaThisha ikhasi 287-308

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YESI-9: UkUBHALA NOkwETHULA Incwadi Yomfundi ikhasi 424-442Incwadi kaThisha ikhasi 287-308

UkUHLOLA OkUHLELEkILE ITHASkI YE-10 UkUPHENDULA kUSUSELwA EMBHALwENI (70 AMAMAkI)Umbuzo 1: Isifundo sokuqondisisa Umbuzo 2: Umbhalo obukwayo Umbuzo 3: Ukufingqa Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi engqikithini

Incwadi Yomfundi ikhasi 424-442Incwadi kaThisha ikhasi 287-308

UKUFINGQWA KOKUHLOLA OKUHLELEKILE

Page 87: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers
Page 88: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

82 AMANOTHI wAMI

AMANOTHI WAMI

Page 89: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

83AMANOTHI wAMI

AMANOTHI WAMI

Page 90: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

84 AMANOTHI wAMI

AMANOTHI WAMI

Page 91: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

85AMANOTHI wAMI

Page 92: SP-IsiZulu-Soqobo-HL.pdf - Shuter and Shooter Publishers

SALES CONTACTS

TVET Colleges Vaasna Sing 063 251 8566 [email protected]

Booksellers Vaasna Sing 063 251 8566 [email protected]

Eastern Cape Sydney Nquma 083 253 6761 [email protected]

Free State Dimagatso Makhurane 083 215 6835 [email protected]

gauteng Themba Msimanga 082 445 6435 [email protected]

kwaZulu-Natal khanyo Cele 083 281 0849 [email protected]

Limpopo Dimagatso Makhurane 083 215 6835 [email protected]

Mpumalanga Sharmlla Naik 083 287 6883 [email protected]

Northern Cape Colette van der Merwe 071 851 1814 [email protected]

North west Phemelo Maiphehlo 083 378 8725 [email protected]

western Cape Colette van der Merwe 071 851 1814 [email protected]

Teacher Training Vickesh Thandray 060 545 2264 [email protected]

CUSTOMER SERVICES:Sylvie Doarsamy +27 (0) 33 846 8723 [email protected]

Thandeka Ngcobo +27 (0) 33 846 8724 [email protected]

Zandile Mthethwa +27 (0) 33 846 8721 [email protected]

Mbali kunene +27 (0) 33 846 8722 [email protected]

HEAD OFFICETel: +27 (0) 33 846 8721 / 22 / 23 / 24

Fax: +27 (0) 33 846 8701

Pietermaritzburg · Johannesburg · Cape Town · East London

OS1

0013

77

www.facebook.com/shuterandshooter • www.shuters.co.za

www.facebook.aceitstudyguides • www.aceitstudyguides.co.za