Özet: Bu araştırma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölü- münde, 2009–2010 güz döneminde öğrenim gören sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri kulla- nılmıştır. Araştırma ile sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile cinsiyet, yaş ve sınıf seviyesi arasında bir ilişki olup olmadığı analiz edilmiştir. Verilerin analizin- de frekans, yüzde ve ki-kare kullanılmıştır. Araştırma bulguları sosyal bilgiler öğretmen adaylarının büyük bir çoğunluğunun (%76) özümseme (%38) ve ayrıştırma (%38) öğ- renme stillerine sahip olduğunu; öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin yaş ve sınıf değişkenine göre farklılaşırken cinsiyete göre belirgin bir farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Anahtar kelimeler: sosyal bilgiler öğretmen adayları, öğrenme stilleri, Kolb Öğren- me Stilleri Envanteri The Learning Styles of Prospective Social Studies Teachers’ and the Relationship between Demographic Characteristics Abstract: This research was conducted to find out learning styles of prospective social studies teachers at the Department of Primary Education in Faculty of Education in Ondokuz Mayıs University in 2009–2010 academic year. In order to collect data “Personal Information Form” and “Kolb’s Learning Styles Inventory” were used. The research focused on whether any difference exists between learning styles of prospective social studies teacher, and their genders, ages and year in college. Frequency tables, percentiles, and chi-square analysis were employed for the data analysis. The results showed that the majority of prospective social studies teachers (% 76) preferred assimilating (% 38) and converging (% 38) learning styles. The results also demonstrated that significant difference exists among prospective teachers learning styles according to their age and year in college; however no difference exists depends on prospective teachers genders. Keywords: prospective social studies teachers, learning style, Kolb’s Learning Styles Inventory. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri ve Bazı Demografik Değişkenlerle İlişkisi *) Yrd. Doç. Dr., Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı (e-posta: [email protected]) **) Yrd. Doç. Dr., Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı (e-posta: [email protected]) Nevin ÖZDEMİR (*) Alper KESTEN (**) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012 16 (1): 361-377
17
Embed
Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri ve Bazı … · 2015-02-13 · Öğrenme stili kavramı, Kolb’un geliştirdiği “Deneyimsel Öğrenme Kuramı- Expe-riential
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Özet: Bu araştırma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölü-münde, 2009–2010 güz döneminde öğrenim gören sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri kulla-nılmıştır. Araştırma ile sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile cinsiyet, yaş ve sınıf seviyesi arasında bir ilişki olup olmadığı analiz edilmiştir. Verilerin analizin-de frekans, yüzde ve ki-kare kullanılmıştır. Araştırma bulguları sosyal bilgiler öğretmen adaylarının büyük bir çoğunluğunun (%76) özümseme (%38) ve ayrıştırma (%38) öğ-renme stillerine sahip olduğunu; öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin yaş ve sınıf değişkenine göre farklılaşırken cinsiyete göre belirgin bir farklılık göstermediğini ortaya koymuştur.
Anahtar kelimeler: sosyal bilgiler öğretmen adayları, öğrenme stilleri, Kolb Öğren-me Stilleri Envanteri
The Learning Styles of Prospective Social Studies Teachers’ and the Relationship between Demographic Characteristics
Abstract: This research was conducted to find out learning styles of prospective social studies teachers at the Department of Primary Education in Faculty of Education in Ondokuz Mayıs University in 2009–2010 academic year. In order to collect data “Personal Information Form” and “Kolb’s Learning Styles Inventory” were used. The research focused on whether any difference exists between learning styles of prospective social studies teacher, and their genders, ages and year in college. Frequency tables, percentiles, and chi-square analysis were employed for the data analysis. The results showed that the majority of prospective social studies teachers (% 76) preferred assimilating (% 38) and converging (% 38) learning styles. The results also demonstrated that significant difference exists among prospective teachers learning styles according to their age and year in college; however no difference exists depends on prospective teachers genders.
tikleri öğretme-öğrenme yaklaşımları ve her bir öğrencinin belirli bir türdeki öğretimuygulamasınatepkisisahipolduğubireyselözellikleregörefarklılaşmaktadır(KuzgunveDeryakulu,2006).Eğitimcileruzunyıllardanberiheröğrencininfarklıbiçimlerdeöğren-diğinetanıklıketmektedirler.Çeşitlikişiselözellikleriifadeedenbireyselfarklılıklareği-timöğretimortamlarındadikkatealınmasıgerekenunsurlardır.Bireylerinöğrenmesinietkileyenbubireyselfarklılıklarzekâ,yetenektürü,öğrenmestili,öğrenmestratejileri,önbilgidüzeyi,kişilikyapısı,ilgileri,güdülenmetürvedüzeyi,cinsiyet,yaşvb.özelliklerolaraksıralanmaktadır(Boydak,2007).
Budörtöğrenmestilininkarakteristiközelliklerişunlardır(KolbveKolb2005a):• Değiştirme öğrenme stiline sahip olan bireyler pek çok farklı açılardan somut
• Özümseme öğrenme stiline sahip olan bireyler çok kapsamlı bilgiyi kavramadavebukapsamlıbilgiyiözümseyerekmantıklıbir şekildeyorumlamada iyidirler.Özümsemestilindeyeralanlar,insanlardandahaçoksoyutkavramlarvefikirlerleilgilenirler.Uygulamalıçalışmalarınyerinemantıksalgeçerliliğiolanbir teoriye
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012 16 (1): 361-377364/Nevin ÖZDEMİR
• Ayrıştırma öğrenme stiline sahip olan bireyler fikirler ve teorilerin uygulamadakullanımlarınıbulmadaeniyidirler.Sorularveyasorunlaraçözümbulmayayara-yanproblemçözmevekararvermeyeteneğinesahiptirler.Ayrıştırmastillibireylersosyalvetoplumsalkonulardandahaçokteknikgörevlerveproblemlerleilgilen-meyitercihederler.Buöğrenmebecerileriuzmanlıkgerektirenveteknolojiyleil-giliişlerdeetkinolmakiçinönemlidir.Örgünöğretimdeayrıştırmaöğrenmestilinesahip olanlar yeni fikirlerle ilgili deney yapmayı, benzetimleri (simülasyonları),laboratuargörevlerinivepratikuygulamalarıtercihederler.
Konuyla ilgili alan yazın incelendiğinde öğrenme stili araştırmalarının başladığı1940’lıyıllardanbuyanaaraştırmacılartarafındanöğrenmestillerinielealanbirçokmo-delgeliştirilmişolduğugörülmektedir.BuöğrenmestilimodelleriarasındaGregorcstilsınıflaması(Açıkgöz,1996),BerniceMcCarthy4MATöğrenmestilimodeli(McCarthy,1997),DunnveDunnöğrenmestilimodeli(DunnveDunn,1986),Myers-BriggsKişilikTiplerimodeli(Myers,1985),Felder-Silvermanöğrenmestilimodeli(FelderveSilver-man,1988),Grasha-Reichmannöğrenmestilimodeli(DiazveRyan,1999)veKolböğ-renmestilimodeli(Kolb,1984)pekçokçalışmadaesasalınanmodellerdir.
KolbÖğrenmeStiliEnvanteri,pekçokfarklıalandaveeğitimseviyesindeöğrencile-rinöğrenmestilleriniölçmekiçinkullanılmıştır(Garvey,Bootman,McGhanveMeredith,1984;BibermanveBuchanan,1986;Trayer,1991;Larsen,1992;Matthews,1991).Öğren-meStilleriileilgiliyerliveyabancıalanyazınincelemesinde,Kolb’ünDeneyimselÖğ-renmeKuramınauygunolarakgeliştirdiğiöğrenmestillerienvanterinin,bualandaetkinbirbiçimdekullanıldığıvekabulgördüğübelirlenmiştir(Köseoğlu,2009;Kural,2009).Aşkındaöğrenme stilleriyle ilgili elektronikortamdayayımlananbilimsel çalışmalarıdeğerlendirdiğidoktoratezinde,araştırmasıiçinseçtiği150çalışmaarasındaençokter-cihedilenöğrenmestilimodelininKolbÖğrenmeStiliModeliolduğunubelirtmektedir(Özlem,2006).BuaraştırmadadasosyalbilgileröğretmenadaylarınınöğrenmestillerinibelirlemekamacıylaKolbÖğrenmeStilleriEnvanteri–3(KÖSE–3)kullanılmıştır.
Buçalışmageleceğinöğretmenlerineöğrenmestilinedayalıöğretiminöneminivur-gulamakvecoğrafyaderslerindeDavidKolb’ünDeneyimselÖğrenmeKuramınauygunörnekdersetkinlikleridüzenleyereköğretmenadaylarınınöğrenmestillerinedayalıöğre-timkonusundadeneyimkazanmalarınısağlamakamacıylagerçekleştirilmiştir.Buamaçdoğrultusunda çalışmanın başında öğretmen adaylarının öğrenme stilleri belirlenmiş,çalışmanındevamındasosyalbilgileröğretmenliğiprogramındayeralancoğrafyaders-lerindeöğrenmestillerinedayalıdersetkinlikleridüzenlenmiş,sonolarakdaöğrenmestillerinedayalıöğretimindersekarşıtutumvebaşarıüzerindekietkisianalizedilmiştir.Bumakaledeçalışmanınilkaşamasıileilgilibulgularayerverilmiştir.Eldekiçalışmanıniçeriğindeşusorularacevaparanmıştır:
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012 16 (1): 361-377366 / Nevin ÖZDEMİR
Alper KESTEN
4. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının baskın öğrenme stilleri ile sınıf değişkeniarasındaanlamlıbirilişkivarmıdır?
I. YöntemAraştırma“ilişkiseltarama”modelinegöredesenlenmiştir.Geneltaramamodelleri,
çoksayıdaelemandanoluşanbirevrende,evrenhakkındagenelbiryargıyavarmakamacıileevrenintümüyadaondanalınacakbirgrup,örnekyadaörneklemüzerindeyapılantaramadüzenlemeleridir. İlişkisel tarama ise ikivedahaçoksayıdadeğişkenarasındabirliktedeğişimvarlığınıve/veyaderecesinibelirlemeyiamaçlayanaraştırmamodelleri-dir.İlişkiselçözümleme,korelasyontürüilişkilerveyakarşılaştırmayoluileeldeedilenilişkilerdir(Karasar,2006).
A- Evren ve ÖrneklemAraştırmanınevreniniOndokuzMayısÜniversitesi İlköğretimBölümüSosyalBil-
gilerÖğretmenliği anabilimdalında2009–2010eğitim-öğretimyılındaöğrenimgörenöğretmenadaylarıoluşturmaktadır.Belirlenenevrendentesadüfîolarakseçilen227erkek(%60)ve153bayan(%40)olmaküzere380öğretmenadayıaraştırmanınörnekleminioluşturmuştur.Örneklemealınanöğretmenadaylarının%25’i(N=92)birincisınıfta,%26’sı (N=99) ikinci sınıfta,%22’si (N=83)üçüncüsınıfta,%28’i (106) isedördüncüsınıftaöğrenimgörmektedirler.Örnekleminyaşgruplarınagöredağılımınabakıldığındaiseöğretmenadaylarının%40,5’i(N=154)17–20yaşgrubunda,%39,5’(N=150)21–22yaşgrubunda,%20’si(N=76)ise23yaşveüstüyaşgrubundayeralmaktadır.
B- Veri Toplama Araçları ve Verilerin ÇözümlenmesiAraştırmayakatılanöğretmenadaylarınındemografik(cinsiyet,yaşvesınıfdüzeyi)
özelliklerininbelirlenmesiiçinkişiselbilgiformu,baskınöğrenmestillerininbelirlenme-siiçiniseDavidKolbtarafındangeliştirilmişolanKolbÖğrenmeStilleriEnvanteri’nin(KÖSE-3)üçüncüsürümükullanılmıştır.Kolbtarafındanilkkez1976yılındaalanya-zınakazandırılanenvanterinilksürümündedokuzadetdizindeyeralandörderkelime,bireylerinöğrenmetercihleriniortayakoyacakbiçimdesıralanmaktadır.Ölçektenalınanpuanlar, Kolb’ünDeneyimsel ÖğrenmeKuramına göre somut deneyim- SD, yansıtıcı gözlem- YG, soyut kavramsallaştırma- SK ve aktif deneyim- AD öğrenme tercihlerinebağlıolarak;değiştiren(diverger),özümseyen(assimilator),ayrıştıran(converger)veyerleştiren (accommodator)biçimindegruplanmaktaydı(Kolb,1984).Yapılançalışmalarenvanterin bu ilk sürümüyle ilgili güvenirlilik çalışmalarının sürdürülmesi gerektiğiniortayaçıkarmıştır.Envanteryenibirbiçimvepuanlamasistemioluşturularak1985’deyenilenmiştir(KolbveKolb,2005b).Envanterinbuikincisürümü12adettamamlamalıtipmaddedenoluşmaktadır.Maddelerinanlaşılabilirliğiniartırmakiçinilksürümdeyeralan kelimeler yerine cümleler kullanılmış, ifadelerin somutlaştırılmasına çalışılmıştır.Araştırmalar,envanteringüvenirlikkatsayısınınveiçtutarlığınınöncekiversiyonagöreönemliorandayükseldiğinivebireylerinöğrenmestilinibelirlemedekullanılabileceğini
367Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri ve Bazı Demografik Değişkenlerle İlişkisi
KÖSE-3’de12adettamamlamalımaddeyeralmaktadır.Herbirmaddedebulunandörtseçenek1ile4arasındapuanlanmaktadır.Ölçektenalınanendüşükpuan12,enyük-sekpuan48’dir.Bupuanlamadansonrabirleştirilmişpuanlarhesaplanmaktadır.Birleşti-rilmişpuanlarSoyutKavramsallaştırma(SK)-SomutDeneyim(SD)veAktifDeneyim(AD) -YansıtıcıGözlem (YG) şeklinde elde edilmektevebu işlem sonucunda alınanpuanlar–36ile+36arasındadeğişmektedir.SK-SDileeldeedilenpozitifpuanöğren-meninsoyut,negatifpuanisesomutolduğunu;benzerşekilde,AD–YGileeldeedilenpuanlar,öğrenmeninaktifyadayansıtıcıolduğunugöstermektedir.Birleştirilmişpuanlar,öğrenmestillerinibelirlemekamacıylageliştirilmişkoordinatsistemiüzerineyerleştiril-mektedir.AD-YGişlemiyleeldeedilensayıxeksenine,SK–SDişlemiyleeldeedilensayıiseyeksenineyerleştirilmektevebuikisayınınkesiştiğialanbireyinöğrenmestilinigöstermektedir.
III. BulgularA- Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Baskın Öğrenme Stilleri:Araştırmanınbirincialtproblemineaitverilerinanalizisonucundaeldeedilenveriler
tablo1’deverilmiştir.Bu tablo incelendiğinde sosyal bilgiler öğretmen adaylarının%
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012 16 (1): 361-377368 / Nevin ÖZDEMİR
Başkabirİfadeyle17–20yaşgrubundayeralan154öğretmenadayıarasında71ta-nesi(%46)özümsemeöğrenmestilinitercihederken,21–22yaşgrubundaki150öğret-menadayıarasındaise60’ı(%40)ayrıştırmaöğrenmestilini;dahaüstyaşgrubundayeralan76öğretmenadayınınise29’u(%38)ayrıştırmaöğrenmestilinitercihetmektedir.Bununlabirlikte17–20yaşgrubundayerleştirme(N=14,%9)vedeğiştirme(N=14,%9)öğrenmestiliöğretmenadaylarıtarafındandahaaztercihedilirken,21–22yaşgrubundadeğiştirmeöğrenmestiline sahipöğretmenadaylarının sayısının (N=28, %19)birüstyaşgrubunagöreikikatarttığıgörülmektedir.Aynışekilde23veüstüyaşgrubundakiöğretmenadaylarıarasındaiseyerleştirme(N=13,%17)vedeğiştirme(N=10,%13)öğ-renmestilleridiğeryaşgruplarındayeralanöğretmenadaylarınagöredahafazlatercihedilmektedir.
Sonsınıfagelmişöğretmenadaylarının ise%43,4’üayrıştırma (N=46),%21,7’sideğiştirme(N=23),%18,9’uözümseme(N=20),%16’sıyerleştirme(N=17)öğrenmestilinesahiptir.Sonsınıftaöğretmenadaylarıarasındaöğrenmestillerinindağılımı,diğersınıflaragöredahadengelidir.Örneklemealınandördüncüsınıftaki106öğretmenada-yıarasındabaskınöğrenmestilidiğersınıflardanfarklıolarakayrıştırmadır.Yinediğersınıflardan farklıolaraköğrenmestilleri arasında ikinci sırayıdeğiştirmeöğrenmesti-lialmaktadır.Dikkatiçekenbaşkabirsonuçdabirincisınıflardaöğretmenadaylarınınyarıdanfazlası(%52)özümsemeöğrenmestilinesahipken,dördüncüsınıftaözümsemeöğrenmestilininoranı(%19)oldukçadüşmüşolduğudur.Yerleştirmeöğrenmestilidörtöğrenmestiliarasındasosyalbilgileröğretmenadaylarıarasındaenazgörülenöğrenmestiliolmaklabirlikte,sonsınıföğretmenadaylarıarasındayerleştirmeöğrenmestiliningörülmesıklığıdiğersınıflaragöreikikatdahafazladır
371Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri ve Bazı Demografik Değişkenlerle İlişkisi
Sonuçlar ve Tartışma Araştırmadaneldeedilensonuçlarşunlardır:• Buçalışmadaörneklemealınansosyalbilgileröğretmenadaylarıarasında,Kolb’un
öğrenmestillerisınıflamasınagöreikiöğrenmestili(özümsemeveayrıştırma)bas-kın durumdadır. Başka bir ifadeyle sosyal bilgiler öğretmen adaylarının%76’sıözümseme(%38,4)veayrıştırma(%37,9)öğrenmestilinesahiptir.Yerleştirme(%10)vedeğiştirme(%13,7)öğrenmestillerisosyalbilgileröğretmenadaylarıarasındadahaaztercihedilenöğrenmestilleriolmaklabirlikteöğretmenadaylarıarasındadörtöğrenmestilidegörülmektedir.
AlanyazınincelendiğindeTürkiye’deKolb’ünenvanterikullanılarak,sadecesosyalbilgileröğretmenadaylarınınöğrenmestillerininaraştırılmasınayönelikbenzerbirçalış-maolmadığıgörülmüştür.BuyüzdenTürkiye’dekisosyalbilgileröğretmenadaylarınınöğrenme stilleriyle ilgili diğer çalışmaları karşılaştırmakmümkün olmamakla birlikteeğitim fakültelerinin ilköğretim ve orta öğretim bölümlerinin farklı anabilim dalların-daöğrenimgörenöğretmenadaylarıylailgilibenzerçalışmalarbulunmaktadır.ÇaycıveÜnal(2007)tarafındanyapılanbirçalışmadasınıföğretmenliğianabilimdalındaöğrenimgörenöğretmenadaylarının%83’ününbaskınöğrenmestilininözümseme(%60)veay-rıştırma(%23)olduğubelirtilmektedir.Hasırcı(2006)tarafındanyapılanbenzerbirça-lışmadadaörneklemealınan202sınıföğretmeniadayının%41’iözümseme,%33’ününiseayrıştırmaöğrenmestilinitercihettiklerisonucunavarılmıştır.Demir(2006)isearaş-tırmasındaGaziÜniversitesiEğitimFakültesiSınıfÖğretmenliğianabilimdalınınbi-rincisınıfındaöğrenimgören301öğretmenadayınaKolbÖğrenmeStiliEnvanteriniuy-gulamıştır.Sonuçtaöğrencilerin%44’ününayrıştırma,%33’ününözümseme,%18’ninyerleştirmeve%5’inindeğiştirmeöğrenmestillerinesahipolduklarıanlaşılmıştır.
özümseme,%31’i ise ayrıştırmaöğrenme stiline;Türkçeöğretmen adaylarının%53’üözümseme,%26’sıayrıştırmaöğrenmestilinesahipikenmatematiköğretmenaday-larınınçoğunluğundarastlananöğrenmestilleriayrıştırma(%35)veözümseme(%33)öğrenmestilleridir(Küçükkaragözveark.,2003).Kolb’ünöğrenmestilienvanterikul-lanılarakTürkçeöğretmeniadaylarıylayapılanbaşkabirçalışmadadaTürkçeöğretmenadaylarının%56’sıayrıştırma,%23’üözümseme,%16’sıdeğiştirmeve%5’iiseyer-leştirmeöğrenmestilinesahipolduğubelirtilmektedir(Demir,2008).
Güven (2003), fizik eğitimi öğretmen adaylarının öğrenme stillerini araştırdığı ça-lışmasında,Kolb’ün öğrenme stilleri sınıflamasına göre fizik öğretmen adaylarının%43’ününayrıştırma,%34’ününiseyerleştirmeöğrenmestilinitercihettiğinibelirtmiştir.Özümseme(%12)vedeğiştirme(%11)öğrenmestillerinesahipöğretmenadaylarıiseörnekleminsadece%23’ünüoluşturmaktadır(Güven,2003).Köseoğlu(2009)isebi-
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012 16 (1): 361-377372/Nevin ÖZDEMİR
VerilenörneklerdendegörüldüğügibiKolb’ünöğrenmestillerisınıflamasınagöre,farklı anabilim dallarında öğrenim görmelerine rağmen, öğretmen adaylarının baskınöğrenme stilleri arasında özümseme ve ayrıştırma öğrenme stilleri önde gelmektedir.KolbÖğrenmeStiliEnvanterikullanılarakyapılanbazıçalışmalarda,öğrenimgörülenalan(sosyalbilimler,fenbilimlerigibi)vemeslekleregöreöğrenmestillerininfarklılıkgösterdiğibelirtilmektedir (AşkarveAkkoyunlu,1993;Kolb,1985;Portes,AdamsveSandhu,1996).Konuylailgilidiğerbirçalışmadaisepsikoloji,sosyalhizmetler,sanat,edebiyat,tasarım,gazetecilikgibimesleklerdeçalışanlarındahaçokdeğiştiren;biyoloji,matematik,fizik,eğitim,sosyologvehukukile ilgilimesleklerdeçalışanlarınözümse-yen;mühendislik,bilgisayarbilimleri, tıbbi teknoloji,ekonomi,çiftçilikveormancılıkalanındaçalışanlarınayrıştıran;yönetim,kamufinansmanı,pazarlama,insankaynaklarıileilgilimesleklerdeçalışanlarınyerleştirenöğrenmestilinibaskınolaraktercihettiklerisonucunavarılmıştır(Mainemelis,BoyatzisveKolb,2002).
• Sosyalbilgileröğretmenadaylarınınöğrenmestilleriileyaşvesınıfdeğişkeniara-sındaistatistikselolarakanlamlıbirfarklılıkvardır.Çoğunluğubirincisınıftaolan20yaşınaltındakisosyalbilgileröğretmenadaylarınınbüyükbirkısmıyansıtıcıgözlemvesoyutkavramsallaştırmaöğrenmebiçimlerinitercihederken;dahaüstsınıflardaöğrenimgören20yaşınüzerindekiöğretmenadaylarısoyutkavramsal-laştırmaveaktifyaşantıöğrenmebiçimlerinitercihetmektedir.Başkabirifadeileöğretmenadaylarınınbilgiyialgılamavekavramalarındabirdeğişmeolmamasınarağmenbilgiyiişlemevedönüştürmelerindeyansıtıcıgözlemöğrenmebiçimindenaktifyaşantıöğrenmebiçiminedoğrubirdeğişimsözkonusudur.Yanibirincisınıf-takiöğretmenadaylarınınçoğu,bilgiyiişlemevedönüştürmedeizleyerek öğren-meyolunutercihederkendahaüstsınıflaradoğruyaparak öğrenmeyolunutercihetmektedirler. Bu durumun ortaya çıkmasında eğitim fakültelerinin öğretmenlikprogramlarındaüstsınıflaradoğruöğrencileriderslerdeaktifhalegetirenuygula-malıderslerinağırlıktaolmasınınetkisiolabilir.Öğretmenadaylarıteorikderslerdeçoğunlukla izleyenveyadinleyendurumunda ikenuygulamalıderslersayesindederslerdeaktifhalegelmektedir.Dolayısıylabudurumöğrenmestillerinineğitimsüresincegeçirilenyaşantılarladeğişmesineyolaçabilir.
373Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri ve Bazı Demografik Değişkenlerle İlişkisi
BenzerbirsonuçMentkowskiveStrait(1983)tarafındangerçekleştirilenbirçalışma-dadaverilmiştir.Tarihvefelsefebölümlerindeokuyan750üniversiteöğrencisininbiliş-selgelişimdüzeyleriveöğrenmestilleriarasındaki ilişkininaraştırıldığıbuçalışmada,öğrencilerinbilişselgelişimdüzeylerininilkyılvesonyıldaistatistikselolarakanlamlıfarklılık gösterdiği belirlenmiştir.Benzer farklılık öğrenme stillerinde de görülmüştür.Bunagöre,öğrencilerilkyıldahaçoksomutyaşantıöğrenmebiçiminitercihederken,sonyılsoyutkavramsallaştırmaveaktifyaşantıöğrenmebiçimlerinitercihetmişlerdir.Tümöğrencilerin,okulabaşladıklarıilkyıldansonyıladoğru,somutyaşantıveyansıtıcıgöz-lemden(değiştirmeöğrenmestili),soyutkavramsallaştırmaveaktifyaşantıya(ayrıştırmaöğrenmestili)doğrubireğilimgösterdikleribelirlenmiştir.
• Aktif Yaşantı:Dahaçokuygulamayadönük,küçükgruptartışmaları,bireyselöğ-renmeetkinlikleriveprojelerikapsayaneğitim-öğretimetkinlikleritercihedilme-lidir.
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012 16 (1): 361-377374/Nevin ÖZDEMİR
Alper KESTEN
Herbiröğrenmeşeklinisimgeleyenöğrenmeyollarıbirbirindenfarklıdır.Bunlarsı-rasıyla, somut yaşantı için “hissederek”, yansıtıcı gözlem için “izleyerek”, soyut kav-ramsallaştırmaiçin“düşünerek”,aktifyaşantıiçin“yaparak”öğrenmedir.Ancak,bireyinöğrenmesitilinibelirleyentekbiröğrenmeşeklibulunmamaktadır.Herbirbireyinöğ-renmesitilibu4temelöğrenmeşeklininbileşenidir.Yaşantısalöğrenmekuramınagöreöğrenmebirdöngüdürvebireyiçinzamanzamanbudörtöğrenmeşeklindenbiriöncelikkazanırvebiröğrenmeyaşantısındabudöngüdensayısızkezgeçilmesikaçınılmazdır.Herbireyin,öğrenmesitilidebudörttemelöğrenmeşeklininbirbileşenidir.Buyüzdeneğitmenleröğretimortamlarınıdüzenlerkenfarklıöğrenmestilinesahipöğrencilerigözönündebulundurmalıveöğretimstrateji,yöntemveteknikleriniçeşitlendirmelidirler.
DeBello,T.C.(1990).ComparasionofElevenMajorLearningStylesModels:Variables,Appropriate Populations,Validity of Instrumentation and the Research behindThem.(http://www.ldrc.ca/projects/atutor/content/7/debello.htmErişimTarihi:26.05.2009
Garvey,M.,Bootman, J.L.,McGhan,W.F.;Meredith,K. (1984).AnAssessment ofLearning Styles Among Pharmacy Students. American Journal of PharmaceuticalEducation,48(2),134-140.
Gürsoy, T. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stillerinin Çeşitli DeğişkenlerAçısındanIncelenmesi.(YayımlanmamışYüksekLisansTezi).Aydın:AdnanMenderesÜniversitesiSosyalBilimlerEnstitüsü.
Güven, G. A. (2003). Fizik Eğitiminde Öğretmen Adaylarının Öğrenme StillerininAraştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara ÜniversitesiSosyalBilimlerEnstitüsü.
Healey, M. & Jenkins, A. (2000). “Kolb’s Experimental Learning Theory and itsApplicationinGeographyinHigherEducation”.JournalofGeography99(5)185-195.
Kolb, D. (1984). Experiential learning: Experience as The Source of Learning andDevelopment.EnglewoodCliffs:PrenticeHall.
Köseoğlu, P. (2009). “BiyolojiÖğretmenAdaylarınınÖğrenme Stillerine İle BiyolojiÖğretimineYönelikTutumlarıArasındakiİlişki”.I.UluslarArasıEğitimAraştırmalarıKongresi.(http://oc.eab.org.tr/egtconf/pdfkitap/pdf/552.pdfErişimTarihi:06.05.2010
Kural,H.(2009). ÖğrencilerinÖğrenmeStillerininFenveTeknolojiDersiAkademikBaşarılarına Ve Sosyo-Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi. (YayınlanmamışYüksekLisansTezi).Aydın:AdnanMenderesÜniversitesi,SosyalBilimlerEnstitüsü.
Kuzgun, Y.; Deryakulu, D. (2004). “Bireysel Farklılıklar ve Eğitime Yansımaları”.Eğitimdebireyselfarklılıklar(Edt.YıldızKuzgunveDenizDeryakulu).1-11,Ankara:NobelYayınDağıtım
Mentkowski,M.;Strait,M.(1983).ALongitudinalStudyofStudentChangeinCognitiveDevelopment andGenericAbilities in anOutcomeCenteredLiberalArtsCurriculum(http://eric.ed.gov/PDFS/ED239562.pdfadresindenErişimTarihi:15.07.2009
More,A. J. (1987). “Native Indian Learning Styles:A Review for Researchers andTeachers”,JournalofAmericanIndianEducation27(1),17–29.