Top Banner
SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI Dr. İnci GÜLMEZ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları, Kayseri
125

SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Jan 13, 2016

Download

Documents

gittel

SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI. Dr. İnci GÜLMEZ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları, Kayseri. Sunuş Planı. Solunum sisteminin acil semptomları Acil solunum sistemi hastalıkları / solunum sistemi hastalıklarının atakları Olgu sunuları (interaktif). Öğrenim Hedefi. - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Dr. İnci GÜLMEZ

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları, Kayseri

Page 2: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

                                                                                                                                                                

Page 3: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 4: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Sunuş Planı

• Solunum sisteminin acil semptomları

• Acil solunum sistemi hastalıkları / solunum sistemi hastalıklarının atakları

• Olgu sunuları (interaktif)

Page 5: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Öğrenim Hedefi

• Acil solunum semptomlarını tanımlamak

• Semptomlara uygun müdahalede bulunmak

• Acil solunum sistemi hastalıklarında yaklaşım

• Kronik hastalıkların akut ataklarında yaklaşım

Page 6: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sisteminin acil sorunlarıDispne

• Kişinin solunum yaptığının farkında olmasıdır

• İleri durumda hava açlığı, göğüste sıkışıklık hissi ve yardımcı solunum kaslarının devreye girmesi söz konusu

• Acil servise en sık başvuru nedenlerinden biri ( tüm başvuruların %10’ u)

Page 7: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sisteminin acil sorunlarıDispne

• Kesin mekanizması bilinmemekte

• Solunum merkezleri:• Santral merkez: Medulla oblongata

• Periferik kemoreseptörler:Karotid ve aortik body

• Mekano reseptörler:Diyafram ve iskelet kasları

• Nefes darlığının hissedilmesi bu dengelerin bozulması sonucu bir yada daha fazla mekanizmanın oluşması ile ortaya çıkmaktadır

Page 8: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sisteminin acil sorunlarıDispne

• Solunum işinde artma söz konusu:• Akciğer direncinde artış: Hava yolu direnci

• Compliansta azalma: Restriktif

• Solunum tetiklenmesinde artış: Hipoksemi, asidoz

• Solunum tetiklenmesinde azalma: SSS olayları

Page 9: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı tanı

Organ-sistem Hayatı tehdit eden (Hemen Müdahele)

Acilde tanı konup tedavi edilmeli

Acilde tedavi gerekmeyen

Solunum sistemi Hava yolu obstrüksiyonu

Spontan pntrx Plevral effüzyon

Pulmoner emboli Astma atağı

KOAH atağı

neoplazm

Nonkardiaködem Dekomp. Korpul

Pnomoni

Anafilaksi Aspirasyon KOAH

Pnomoni(ağır)

Page 10: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı Tanı

Kardiak Hayatı tehdit Acilde tedavi Acilde tedavi gerekmeyen

Akut akciğer ödemi

Perikardit KKY

MI Kapak hastalıkları

Kardiak tamponad

KMP

Page 11: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum eforunda artış ile birlikte

Organ-sistem Hayatı tehdit Acilde tedavi Acilde tedavi gerekmeyen

Batın Organ rüptürlerine sekonder hipotansiyonla birlikte

Gebelik

İnflamatuar yada infektif proçese sekonder(A.Pankr v.s)

Asit

Obezite

Page 12: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Organ-sistem Hayatı tehtid Acilde tedavi Acil dışında tedavi

Psikojenik

Hiper vent. Send.

Somatizasyon

Panik atak

Metabolik/endo Toksik madde Renal yetm Ateş

Diabetik ketoas Elektrolit imbo.

Metabolik asido

Troid hast

Page 13: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

İnfeksiyon Epiglottitis Pnomoni(ağır) Pnomoni

Kosta kırığı

Travmatik Tansiyon pntrx.

Kardiak tamp.

Flail chest

Basit pntrx.

Diyafram rüpt

Kosta kırığı

Hematolojik CO zehirlenmes Anemi

Page 14: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum eforunda azalma nedeniyle dispne

Organ-sistem Hayatı tehdit Acilde tedavi Acill dışında tedavi

Nöromuskuler sistem hastalıkları

CVH

İntrakranial nedenler

Organofosfat zehirlenmesi

MS

Gullien Barre

ALS

Polimiyozitis

Porfiria

Page 15: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Hastaya yaklaşım

• Neden ne olursa olsun dispne yakınması olan tüm hastalar tedavi odasına alınmalı

• Pulse oksimetri

• Kardiak monitör takılmalı

• Oda havasında SaO2 %92 ve daha düşük

• Nazal kanül yada maske ile O2 verilmeli

• Hasta stabilize edilmeye çalışılmalı

Page 16: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sisteminin acil sorunlarıDispne tanısal yaklaşım

• Subjektif bir semptom

• Akut bir olay mı?

• Daha önce nefes darlığı öyküsü var mı?

Page 17: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Tanısal yaklaşım( Hastanın stabilizasyonu sağlandı/ kritik tanı dışlandı ise)

• Hikaye: Daha önce öykü var– Dispnenin süresi:Kronik/ progressif dispneli hastada

akut atak; Kardiak, KOAH,Mitral Stenoz– Tekrarlayan ataklar:Astma,allerjen inh,psikojenik

Daha önce öykü yokPulmoner emboli, Sp.pntrx, pnomoni

Dispne ile birlikte ağrı;PTE, MI

Ağrı hareket yada solunumla artıyorsa: kas- iskelet orijinli, plörezi, sp.pntrx

Page 18: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Tanısal yaklaşım(Hastanın stabilizasyonu sağlandı/ kritik tanı dışlandı ise)

Ortopne ile birlikte dispne– KKY, KOAH, Noromusküler hast

Karın şişkinliği - ortopne ile birlikte dispne– Asit, obezite, gebelik, diyafragma elevasyonu

(ventilasyonun yatarken daha az efektif olması)

Travma öyküsü ile birlikte dispne– Kosta kırığı, flail chest, hemotoraks, pntrx

kardiak tamponat

Page 19: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Fizik muayeneMuayene Fizik bulgular İhtimaller

Vital Bulgular Takipne

Hipopne

Taşikardi,takipne

Hipotansiyon

Ateş

Pnomoni,pntr,PTE

İntrakranial nedenler,ilaç/

toksin alınımı

PTE,travmatik nedenler

Tansiyon pntrx

Pnomoni, PTE

Page 20: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Fizik muayeneMuayene Fizik bulgular İhtimal

Genel Görünüm Kaşeksi, kilo kaybı

Obezite

Gebelik

Fıçı göğüs

Havayı koklar gibi(Sniffing poz.)

Elleri ile dayanarak nefes alma

Malignite,edinsel immun yetmezlik, mikobakteriyel enfeksiyonlar

Hipoventilasyon, sleep apne,PTE

PTE

KOAH

Epiglottitis

KOAH, Astma

Page 21: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Muayene Fizik bulgular İhtimal

Deri/ tırnak Sigara lekesi

Çomak parmak

Solukluk

Kas kaybı

Ekimoz

Sub kutan amfizem

Deri dök., rash

KOAH,malignit, infeksiyon

Kr. Hipoksi (IPF), intrakardiak şant,pulmoner-vasküler anomaliler

Anemi

Nöromuskuler hast

Göğüs duvarında ise:kosta kırığı, pntrx

Diffüz:trombositopenkr. Str.kull.,antikuag. kull

Kosta kırığı,pntrx,trakeobronşial zed.

Allj.reaksiyon,infeksiyon

Page 22: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunun sıkıntısı varmı? pulse oksimetriSS>24 veya<8, yardımcı sol.kaslarını hayır O2 desteğiKullanıyor mu?, şuur değişikliği var mı? Hikaye,FM

Evet

Pulse oksimetri ve destek oksijenDamar yolu aç,kardiyak monitörizasyon

Solunum yapabiliyor mu?hayır ventilasyon desteği ET entübasyon, MV

Evet

Hikaye, FM, Akciğer grafisi

Raller, Akc.gr. Wheezing, astma öyküsü KOAH öyküsü Göğüs ağrısı + (interstisyel Patern)

Akciğer ödemi Astma atak KOAHatak PTE,Anjina

Pnomoni,plörezi,pntr

Page 23: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Hemoptizi

• Masif hemoptizi ( 24 saatte 200-600ml)

• Hava yollarında tıkanma söz konusu olabileceğinden acil müdahale

Page 24: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Masif Hemoptizi

• Kanama diyatezi, • Behçette görülen pulmoner arter

anevrizmaları, • Bronşektazi, • Fungus topu, • Akciğer kanserleri,

Page 25: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Masif Hemoptizi

• Ağır pnomoniler , • Tüberküloz (Rasmussen anevrizmaları)• Vaskülitler, • Alveolar hemoraji, • Arteriyo-venöz malformasyonlar • Travma yönünden değerlendirilmeli

Page 26: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Hemoptizi

• Mutlak yatak istirahatı• O2 saturasyonunu % 95'in üzerinde tutacak

şekilde oksijen verilmelidir. • Damar yolu açık tutulmalı,• Hipotansif olgularda IV kristalloid verilmelidir. • Kan grubu ve kan temini sağlanmalı; Hb 10gr/dl

altında kan replasmanı • Kuagulopatili hastalara taze donmus plazma

verilmelidir.

Page 27: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Hemoptizi• Masif hemoptizide, kanayan akciğer tahmin

edilebiliyorsa karsı taraftaki akciğere kanın kaçmasını engellemek amacıyla kanayan akciğer alta gelecek şekilde dekubit pozisyonunda yatırılmalıdır.

• Öksürük baskılanması için kodein veya diğer opioidler kullanılmalı,

• Gerekirse endotrakeal entübasyon geniş çaplı (8.0 mm) uygulanmalıdır.

• Bronşial arter embolizasyonu yada endobronşial müdahale için ilgili bölümlerle görüşülmelidir

Page 28: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Göğüs AğrısıAyırıcı tanı

• Plöretik tipte• Epidemik plöredina (Coxaci virus

enfeksiyonuna bağlı)• Kostokondirit (tietze sendr.) • Pnomoni ve parapnomonik plörezi • PTE • Pnomotoraks, • Malign hastalıkların göğüs duvarı ve plevra

invazyonu

Page 29: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Göğüs AğrısıAyırıcı tanı

• Toraks travmalarına bağlı kosta kırıkları, yumuşak doku zedelenmeleri

• Kollajen doku hastalıkları ve FMF’in plevra tutulumu

• Dressler Sendromu ( Postkardiyak injuri),

Page 30: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Göğüs AğrısıAyırıcı tanı

• Retrosternal ağrısı olan hastalarda • Akut koroner sendrom ve perikardit , • Aort diseksiyonu • Akut trakeit • GÖR• Diyafragma hernisi

Page 31: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Göğüs AğrısıAyırıcı tanı

• Sırta vuran ağrılarda ;• Safra kesesi, • Pankreas hastalıkları, • Akalazya • Ayrıca; Splenik fleksura sendromu,

Panik atak

Page 32: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 33: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Acil solunum sistemi hastalıklarıPTE

Page 34: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Acil solunum sistemi hastalıklarıPTE

• Destek tedavisi

Oksijen

Pulmoner hipertansiyon ted

Hipotansif , şok tablosunda: vazoreaktif ted(dobutamin)

İdrar çıkışı takibi

Page 35: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Acil solunum sistemi hastalıkları PTE

Antikuagulan tedaviEnoksiparin

Tinzaparin

1 mg/kg SC her 12 saatte veya 1.5 mg/kg SC gün

175U/kg/ gün

Klasik heparin

İlk bolus: 80Ü/kg IV daha sonra 18 U/kg/saat IV4- 6. saatte aPTT ölçümü , buna göre heparin dozunu ayarlayın

aPTT düşük ise: infüzyonu %10 artırınaPTT yüksek ise (kontrol değerden >2.5 kat), infüzyonu %10 azaltın

aPTT çok yüksek ise (>100 sn), infüzyonu 1 saat durdurun, devamında %10 azaltın

Page 36: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Acil solunum sistemi hastalıklarıMasif PTE Trombolitik Tedavi

Page 37: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Acil solunum sistemi hastalıklarıMasif PTE

Page 38: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Acil solunum sistemi hastalıklarıMasif PTE

• Vena kava filtresi

• Embolektomi

Page 39: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Yağ Embolisi

• Uzun kemik kırıklarında, protez veya yağ aldırma • Non-trombotik emboli• Dispne , takipne, şuur bulanıklığı, peteşial kanamalar,

koma ve trombositopeni eşlik edebilir• Öykü, FM’ de supraklavikuler peteşiler, konjiktival

kanama, idrarda ve/ veya balgamda yağ globülinlerinin görülmesi tanı koydurucu

• Tedavi: Destek tedavisi ve steroidler?

Page 40: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Yağ Embolisi

Page 41: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Acilde müdahele gereken ağır pnomoni

• Solunum sayısı > 30 / dk • Multi-lober, bilateral, veya % 50'den fazla

infiltrasyon • Sistolik kan basıncı < 90 mmHg • Diastolik kan basıncı < 60 mmHg • Vazopressör gereksinimi olan• PaO2 / FiO2 oranı < 250• Idrar çıkışı < 20 mL/saat • Ventilatuar destek

Page 42: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 44: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

CURB-65 SKORUCRB-65 SKORU

• Konfüzyon

• Üre>7mmol

• Solunum sayısı >30/ dk

• KB<90 mmHg

• Yaş > 65

Page 45: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

HASTANEYE YATIŞ KRİTERLERİ

• PSI IV ve V ve/ veya

• CURB-65 >2

Page 46: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Yoğun Bakım Birimine Yatış Kriterleri

• Majör: MV gerektiren solunum yetmezliği yada PaO2/FiO2<200mmHg, Septik şok tablosu

• Minör: PaO2/FiO2<300mmHg, konfüzyon, KB:S<90mm Hg,D:<60mmHg

• SS>30/dk

• İdrar miktarı<20ml/h yada 80ml/4h veya diyaliz gerektiren akut böbrek yetmezliği

• Akciğer grafisinde bilateral veya multilober tutulum,48 h içinde opasitede %50 den fazla artış

Page 47: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

ARDS

• Alveolar epitelyum ve vasküler endotelyumda hasarlanma sonrası artan permeabilite

• Plazma ve inflamatuar hücrelerin interstisyum ve alveolar alana göçü

• Mortalitenin yüksek

Page 48: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

ARDS

Tanı kriterleri • ARDS’ye yol açabilecek bir neden: Sepsis-

SIRS, ağır travma, multipl transfüzyon, boğulayazma, inhalasyon injurisi, aşırı doz narkotik, salisilat, trisiklik antidepresan alımı, akut pankreatit gibi nedenler

• FM’ de raller, volüm yüklenmesine ait bulgular

Page 49: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

ARDS

Tanı kriterleri

• Akciğer grafisinde bilateral diffüz infiltrasyon ( Erken dönemde bazen akciğer grafisi bulguları normal yada çok hafif olabilir)

• AKG’ da hipoksemi, erken dönemde solunumsal alkaloz, geç dönemde gelmişse solunumsal asidoz

• PaO2/FiO2 ‘nin 200’ün altında olması

Page 50: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

ARDS

Page 51: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

ARDSAcil hastaya yaklaşım

• Hemodinamik monitörizasyon• Pulse – oksimetre takibi ve ventilasyon desteği

başlanmalıdır• Barotravma riskini unutmadan oksijenizasyonu

sağlayabilecek PEEP basıncı uygulanmalı• Bir miktar permisif hiperkapniye izin verilmeli, • Gerekirse pH<7.1 olanlarda bikarbonat infüzyonu

yapılmalı• Yoğun bakım ünitelerinde farklı ventilasyon

destekleri de sağlanabilmektedir.• Alta yatan nedenin tedavisi yapılmalıdır

Page 52: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Panyat Kilisesi

Page 53: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sistemi hastalıklarının ataklarıAstım Atağı

• Astımlı hastalarda nefes darlığı, öksürük, hırıltılı/hışıltılı solunum, solunum güçlüğü ya da göğüste tıkanıklık gibi yakınmaların ortaya çıkması

• Bu yakınmaların bir/birkaçının birlikte giderek artması

• Solunum fonksiyonlarında bozulmaların oluşması

Page 54: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sistemi hastalıklarının ataklarıAstım Atağı

• Tetikleyen faktör belirlenmeli

• Halen kullandığı tedavi ve uyumu

• Son 12 ay içinde astım krizi ve hastaneye yatış sıklığı

• Astım krizi nedeniyle entübasyon öyküsü sorgulanmalı

• PEF ölçümü yapalım

Page 55: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sistemi hastalıklarının ataklarıAstım Atağı

• Şuandaki krizin semptom süresi:

- İki günden daha uzun süren semptomlar varsa tedaviye yanıt güçleşecektir!

• Üç saatten daha kısa süre semptomatik olanlarda ise ağır kriz olabilir ama tedaviye daha iyi yanıt verecektir

Page 56: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Solunum sistemi hastalıklarının ataklarıAstım Atağı

• Gerçekten astım mı?

• Ayırıcı tanı: KOAH alevlenme, KKY, PTE, Üst hava yolu hastalığı, Panik atak ve hiper ventilasyon sendromu, Akut bronşit, Pnomoni

Page 57: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Orta AtakOrta Atak

ASTIM ATAĞINDA BASAMAK TEDAVİSİ

Hafif AtakHafif Atak

Ağır AtakAğır Atak

Wheeze Ekspiryum Ekpiryum İnspiryum

sonunda boyunca Ekspiryum

Nabız <100/dak 100-120/dak >120 dak

PEF >%80 %60-80 <60SaO2 >%95 %95-91 <%91

Kısa Etkili 2-4 puf ilk saat 2-4 puf veya neb Neb ile 20 dk.’da2-Agonist 20 dk.’da bir; ile ilk hafif gibi; 2,5 veya 0,15-0,3

sonra 4-6 st.te sonra 1-4 saatte mg/kg sürekli

Prednisolon 0,5mg/kg/g oral 0,5 mg/kg/gün 1-2 mg/kg/günveya eşdeğeri oral veya i.v. i.v.

Oksijen Erişkin SaO2 Erişkin SaO2 %90 %90, çocuk >%95 çocuk >%95

Page 58: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Astım Atağı Tedavisi

• Salbutamol nebül: 2. 5-5 mg her 20 dak. bir saat süresince,

• Daha sonra 2.5-10 mg her 1-4 saatte • Ağır ataklı hastalarda10-15 mg 70 ml SF

içerisine konularak devamlı nebulizasyon (PEF<200L/dk) yöntemi de denenebilir.

• İpatropium bromid kombine preparatları (2002 NAEPP uzlaşı raporunda ağır ataklarda) uygulanabilir.

Page 59: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Astım Atağı Tedavisi• Teofilin: Yükleme dozu:6 mg/kgIV 20-30 dk

Infüzyon; 0.5-0.7 mg/kg/ saat• Ağır atakta I.V magnezyum sülfat 2g/ 20 dk

infüzyon• İnhale kortikosteroid; 90-120 dk içinde solunum

fonksiyonlarında düzelme Henüz deneysel çalışmalar nonspesifik vazokonstrüksiyon yoluyla olduğu ve bu etkinin antienflamatuar etkiden çok daha erken başladığı düşünülmekte

Page 60: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Astım Atağı Tedavisi• İntravenöz lökotrienler (ör montelukast 7 mg)

yaklaşık 10 dk içinde hızlı bronkodilatasyon (faz III çalışmaları), Oral verilmesinden ise 90 dk. sonra yararlı etkisi başlamakta (akut astımda yeri araştırılıyor)

• Heliox: Helyum-02 (80:20 yada 70:20) ağır ataklarda dramatik yararı olmakta Ancak hala küçük çalışmalar halinde

• Epinefrin:0.01 mL/kg SC; maksimum: 0.3-0.5 mL (0.3-0.5 mg) 1:1000'lik

Page 61: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Astım Atağı Tedavisi

• Entübasyona kadar gidebilecek ağır ataklı hastalarda bu tedavilerin tümü (inhale betamimetik, inhale ipatropium bromid, İV ve inhale kortikosteroid, teofilin ,IV magnezyum sülfat, parenteral terbutalin, heliox, IV veya oral montelukast ) birlikte kullanılabilir.

• Her şeye rağmen %5-10 olgunun yatırılması gerekebilir

Page 62: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Astımda yatış kriterleri

• Üç gün içinde yeniden acil servise başvuru• Tedaviden sonra subjektif düzelmenin

olmaması• PEFR'nin olması gerekenin % 50'sinden düsük• Tedavi sonrasında PEFR'de baslangıç

degerinin %15'inden fazla yükselme olmaması, veya mutlak degerin < 200 L/dk,

Page 63: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Astımda yatış kriterleri

• Tedaviden sonra FEV1'de >500 mL yükselmesinin olmaması veya mutlak degerin < 1.6 L olması

• Bilinç durumunda degisiklik (letarji, ajitasyon, yorgunluk ve konfüzyon)

• Tedaviden sonra hiperkarbinin gerilememesi• Pnömotoraks varlıgı

Page 64: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

KOAH Atak

• Dispne

• Balgam miktarında artış

• Balgam pürülansında artış

• Pulmoner hipertansiyon – kor pulmonale ‘nin dekompanse olması

Page 65: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Alevlenmenin Şiddeti• PEF:100lt/dk altında veya FEV1 1lt’nin altında

ağır (Ağır hastaların yapması mümkün olmayabilir)

• Oda havasında;PaO2<60mmhg ve/veya SaO2<%90 ( hastanın solunum yetmezliğinde olduğu)

• PaO2<50mmHg, PaCO2>70 mmHg ve PH<7.30 ise hasta yoğun bakım koşullarında izlenmeli, yaşamı tehdit edici atak

• P-a grafi: pnomoni,pnomotoraks,PTE vs ayırıcı tanısında

• Balgam gram boyası

Page 66: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

KOAH AtakAcil servis

• Öncelikle yapılması gereken; O2,

• Bronkodilatörler: İpatropium bromid kombine preparatlar,teofilin,pulmoner hipertansiyona yönelik tedavi

• Magnezyum

• Solunum kas yorgunluğu olan hastalarda ventilatör (BİPAP) desteğidir.

Page 67: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

KOAH AtakAcil servis (Noninvaziv ventilatör)

• Ağır dispne: SS: 25/ dk üzerinde

• Orta-ağır asidoz: PH<7.35

• Orta- ağır hiperkapi: PaCO2 >45 mmHg

Page 68: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

KOAH AtakAcil servis

• Antibiyotiklerin kullanımı hala tartışmalı

• Acil serviste balgam yayması bakma olanağı mevcut ise mutlaka değerlendir,

• Mümkün değilse; Anthonisen kriterleri:Balgam miktarında artış, balgamın renginde değişiklik, nefes darlığı

• Antibiyotik başlanmasında fayda var

Page 69: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

KOAH AtakAcil servis

• Bakteriyel etkenler içerisinde en sık H. influenzae, S. pneumoniae ve M. Catarrhalis

• Ağır KOAH’ lı ( FEV1<%50) , birlikte kardiak hastalık yada bronşektazi gibi yapısal hastalıkların olduğu, son üç ayda antibiyotik/ steroid kullanan olgularda Gram (-) basillerde düşünülmeli

Page 70: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

KOAH AtakYatış kriterleri

• Yürümede güçlük çekme, dispneye bağlı yeme ve uyuma bozukluğu, yardım olmaksızın evde kendine bakamama bulgularının bir / daha fazlası

• Acil servise gelmeden önce önce uzun süreli veya ilerleyen semptomlar

• Bilinç durum değişikliği

• Kötülesen hipoksi, hiperkarbi veya asidoz (pH <7.30)

Page 71: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

KOAH AtakYatış kriterleri

• Yüksek riskli komorbid durumlar veya komplikasyonlar

• Cevapsız, yeni veya kötülesen kor pulmonale

• Pulmoner fonksiyonları kötüleştirebilecek invaziv girişim yapılacak olması

• Solunum kaslarında yorgunluk

Page 72: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 73: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

OLGU SUNULARI

İnci GÜLMEZ

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD, Kayseri

Page 74: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

OLGU-I

• Saat; 18:15

• 54 yaşında kadın hasta

• Nefes darlığı , ağzından kan gelme öyküsü ile acil servise giriş yaptı

SIRASIYLA NE YAPALIM?

Page 75: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

1. Öykü ve fizik muayene

2. Kan grubu

3. Kardiyak monitörizasyon

4. Pulse oksimetri

5. Damar yolunu açalım

6. SaO2 %92’ nin altında ise oksijen desteği

7. Kan basıncı ölçümü

A. (3,7,5,1,2,4,6)

B. (2,6,3,1,7,4,5)

C. (4,6,7,5,3,2,1)

Page 76: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Saat;18:25

• Öyküsünde yaklaşık bir saat önce göğsünde hışırtı olduğu

• Arkasında öksürükle birlikte yaklaşık bir tas dolusu( hastanın tarifinden tasın iki su bardağı kadar aldığı anlaşılıyor) kan geldiği

• 20-25 yıldır nefes darlığı olduğu

• İlk kez balgamında kan geldiği

• Sorgulayınca yeni gelin iken! Verem geçirdiği , üç ay hastanede yattığı öğreniliyor, nefes darlığı bu hastalıktan sonra başlamış

Page 77: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Fizik muayene:

TA:90/60 mmHg N:102/dk ritmik SS:24/dk

Hasta korkulu, ancak şu anda solunum sıkıntısı yok

Her iki hemitoraksta tek tük ronküs, bibaziller raller, sağ üst zonda suflan solunum işitiliyor

S2 sert

Batın obez

Page 78: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

NE YAPALIM?

Page 79: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

1. Hemen nazotrakeal aspirasyon yapalım

2. Oksijen desteğine devam edelim

3. Beta- mimetik yada kombinasyon preparatı ile nebülizatör tedavisi yapalım

Page 80: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

1. Hemen nazotrakeal aspirasyon yapalım

2. Oksijen desteğine devam edelim

3. Beta- mimetik yada kombinasyon preparatı ile nebülizatör tedavisi yapalım

Page 81: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Saat; 19:00

• Hb: 14.2 gr/d BK:9200/mm

• Trb:264000/mm3 BUN:16 mg/dl Kr:0.6mg/dl

• SaO2 : 2L/ dk ‘ dan O2 alırken %94

• P-A akciğer grafisi çekiliyor

• 30 mg kodein verildi

Page 82: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 83: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

AYIRICI TANIDA SIRASIYLA NELER DÜŞÜNELİM?

1. Tüberküloz bronşektazi

2. Kronik bronşit zemininde ASYE

3. Reaktivasyon tüberkülozu

4. PTE

5. Aspergilloma

6. Skar karsinoma

A. (1,4,5,2,3,6)B. (3,5,1,2,6,4)C. (2,4,3,6,1,5)

Page 84: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Saat; 19:30

• Hastanın hemoptizisi yeniden başladı, ancak fazla değil tükrükle karışık

• Hemodinami stabil

• Oksijenizasyon iyi

• Alınan balgam örneği sonucu: hemoptizili balgam, PK(+), hakim mikroorganizma yok

Page 85: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

BT çekelim mi?

1. Evet

2. Hayır

Page 86: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

BT çekelim mi?

1. EVET

2. Hayır

Page 87: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

BT’ yi kontraslı çekelim mi?

1. Evet

2. Hayır

Page 88: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

BT’ yi kontraslı çekelim mi?

1. Evet

2. HAYIR

Page 89: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 90: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı tanıda en muhtemel durum ne olabilir?

1. Tüberküloz bronşektazi

2. Kronik bronşit zemininde ASYE

3. Reaktivasyon tüberkülozu

4. PTE

5. Aspergilloma

6. Skar karsinoma

Page 91: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı tanıda en muhtemel durum ne olabilir?

1. Tüberküloz bronşektazi

2. Kronik bronşit zemininde ASYE

3. Reaktivasyon tüberkülozu

4. PTE

5. Aspergilloma

6. Skar karsinoma

Page 92: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

OLGU-II

• Saat; 17:15

• 50 yaşında erkek hasta

• Ateş, ani başlayan yan ağrısı, çarpıntı, terleme, nefes darlığı şikayeti ile geliyor

Page 93: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Sırasıyla ne yapalım?1. Öykü ve fizik muayene

2. İdrar takibi (saatlik)

3. Kardiyak monitörizasyon

4. Pulse oksimetri

5. Damar yolunu açalım

6. Oksijen desteği ( mümkünse maske ile)

7. Kan basıncı ölçümü

A. (7,5,3,1,4,2,6)

B. (6,5,7,4,3,2,1)

C. (3,1,5,2,6,7,4)

Page 94: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Saat 17:20

• TA:80/60 mm/hg N:140/ dk, ritmik

• A:39.4 C

• Terleme arttı

• Solunum sıkıntısı var

• Hasta şok tablosuna doğru gidiyor

Page 95: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ne yapalım

1. Dobutamin 8mc/kg/ dk infüzyon başlayalım

2. Damar yolu açmıştık, SF ile devam edelim

3. Hastayı hemen sevk edelim

Page 96: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ne yapalım

1. Dobutamin 8mc/kg/ dk infüzyon başlayalım

2. Damar yolu açmıştık, SF ile devam edelim

3. Hastayı hemen sevk edelim

Page 97: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• AKG: PH: 7.47 PaO2:52 mmhg PaCO2:31 mmHg

• Terleme azaldı, hemodinamisi stabilleştirilmeye çalışılıyor

• Öykü: Beş gün önce intrakranial kanama nedeniyle beyin cerrahisinde yatarak tedavi görmüş

• Bir gün önce taburcu olmuş• Taburcu işlemi yapılırken hafif sağ yan ağrısı ve

öksürüğü olmuş• Bir buçuk yıl önce PTE nedeniyle göğüs

hastalıkları kliniğinde yatmış

Page 98: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Coumadinize edilmiş• Tedavisinin üçüncü ayında yan ağrısı ve ateşi

olmuş• Yeniden yatırılmış, kanında iltihap yüksek ve

ciğer zarında su var denmiş• Endol verilmiş, şikayeti geçmiş, coumadine

devam edeceği söylenmiş• Bir ay öncesine kadar coumadini düzenli

kullanmış• Takibini yapan göğüs hastalıkları uzmanı bir hafta

ilacını kesmesini,iğne vereceğini, tetkik yapacaklarını söylemiş

Page 99: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Hasta coumadini içerken kendini iyi hissettiğinden ilacı gün aşırı almaya başlamış

• Doktoruna da ilacı kesmek istemediği için gitmemiş

• Beş gün önce sol kol ve bacakta kuvvet kaybı, konuşma bozukluğu ile acilen beyin cerrahisi kliniğine yatırılmış

• Kanamanın coumadinden olduğunu, bir daha bu ilacı içmemesi gerektiğini söylemişler

Page 100: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı tanıda neler düşünelim?

1. Pnomoni

2. PTE

3. Pnomotoraks

4. Akut perikardit

5. Epidemik plöredina

6. Kollajen doku hast, plevra tutulumu

7. Alveolar hemoraji

8. Akut koroner sendrom

Page 101: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• FM: Hasta ağrı nedeniyle derin soluk alamıyor

• Cilt nemli

• Takipneik

• S2 sert, S3?

• Solunum seslerinde azalma

• Sağ bazalde raller

Page 102: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

• Hb:12.7gr/dl BK:27000/mm3

• Balgam: örnek alınamadı

• BUN:40mg/dl Kr:1.2mg/dl

• EKG: Sinus taşikardisi

• Troponin: negatif

• D-Dimer çalışılmıyor

Page 103: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 104: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı tanıda hangilerini en çok düşünelim?

1. Pnomoni

2. PTE

3. Pnomotoraks

4. Akut perikardit

5. Epidemik plöredina

6. Kollajen doku hast, plevra tutulumu

7. Alveolar hemoraji

8. Akut koroner sendrom

A. (4,6,7)B. (2,5,6)C. (1,8,7)D. (3,5,8)E. (1,2,4)

Page 105: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ne yapalım?

1. Kontraslı BT

2. Kontrassız BT

3. Perfüzyon sintigrafisi

4. Kardiyoloji konsultasyonu

Page 106: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ne yapalım?

1. Kontraslı BT

2. Kontrassız BT

3. Perfüzyon sintigrafisi

4. Kardiyoloji konsultasyonu

Page 107: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 108: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI
Page 109: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı tanıda şimdi hangisini en çok düşünelim?

1. Pnomoni

2. PTE

3. Akut perikardit

Page 110: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Ayırıcı tanıda şimdi hangisini en çok düşünelim?

1. Pnomoni

2. PTE

3. Akut perikardit

Page 111: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Hangi tedavi bu hasta için en uygun olur?

1. T-PA

2. Streptokinaz

3. Düşük molekül ağırlıklı heparin

4. Klasik heparin

Page 112: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Hangi tedavi bu hasta için en uygun olur?

1. T-PA

2. Streptokinaz

3. Düşük molekül ağırlıklı heparin

4. Klasik heparin

Page 113: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

                                                                                                                                                                

Page 114: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurum:

1. Resmi

2. Özel kurum

Page 115: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurum:

1. İl merkezi

2. İlçe

Page 116: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurumun acil ünitesi var mı?

1.Evet

2.Hayır

Page 117: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Acil Ünitesinde pulse oksimetri bakılabiliyormu?

1.Evet

2.Hayır

Page 118: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Acil serviste nebulizatör kullanabiliyormusunuz?

1.Evet

2.Hayır

Page 119: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurumda kan gazı bakabiliyormusunuz?

1.Evet

2.Hayır

Page 120: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurumda balgam gram boyaması bakabiliyormusunuz?

1.Evet

2.Hayır

Page 121: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurumda D-Dimer bakabiliyormusunuz?

1.Evet

2.Hayır

Page 122: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurumda acil koşullarda emboli protokolü ile BT / perfüzyon sintigrafisi bakabiliyormusunuz?

1.Evet

2.Hayır

Page 123: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurumda kardiyoloji uzmanı var mı?

1.Evet

2.Hayır

Page 124: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

Çalıştığınız kurumda istenildiğinde EKO yapılabilmesi mümkün mü?

1.Evet

2.Hayır

Page 125: SOLUNUM SİSTEMİNİN ACİL SORUNLARI

Demografik sorular

• Bu derste aldığınız bilgilerin ne kadarının size faydalı olabileceğini düşünüyorsunuz

1. % 0- 29

2. % 30- 49

3. % 50- 70