Top Banner
SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Prof.Dr.Sevgi BARTU SARYAL AÜTF Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
81

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Jan 23, 2016

Download

Documents

gypsy

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Prof.Dr.Sevgi BARTU SARYAL AÜTF Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. AÜTF GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ LABORATUVARI. SPİROMETRİ EGZERSİZ TESTLERİ DİFFÜZYON KAPASİTESİ PLETİSMOGRAFİ KAS GÜCÜ SOLUNUM KONTROLU - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Prof.Dr.Sevgi BARTU SARYALAÜTF Göğüs Hastalıkları Anabilim

Dalı

Page 2: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

AÜTF GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALISOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ LABORATUVARI

SPİROMETRİEGZERSİZ TESTLERİ DİFFÜZYON KAPASİTESİPLETİSMOGRAFİKAS GÜCÜSOLUNUM KONTROLUARTER KAN GAZLARIPULMONER HEMODİNAMİ

Page 3: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİPLAN

SFT endikasyonlarıSFT laboratuvarı ve spirometrelerSık uygulanan SFT yöntemleri ve

parametrelerin tanımıSolunum fonksiyon testlerinin olgular

eşliğinde yorumlanması

Page 4: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

TANIa)Semptom (dispne, öksürük, balgam, göğüs ağrısı),

bulgu (solunum seslerinde azalma, hava hapsi, uzamış ekspirasyon, siyanoz, göğüs deformitesi, raller) ve laboratuvar sonuçlarının (hipoksemi, hiperkapni, polisitemi, radyoloji) değerlendirilmesi

b) Hastalığın akciğer fonksiyonları üzerine etkisinin araştırılması

c) Akciğer hastalığı gelişme olasılığı olan bireylerin taranması (sigara içenler, mesleki ekspozisyon)

d) Preoperatif riskin saptanmasıe) Prognozun belirlenmesif) Zorlayıcı egzersiz programlarından önce genel sağlık

durumunun belirlenmesi

ATS Statement 1995SFT ENDİKASYONLARI

Page 5: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

MONİTORİZASYONa) Tedavi yaklaşımlarının belirlenmesi Bronkodilatör tedavi, steroid tedavisi, konjestif kalp

yetmezliği tedavisi)b) Hastalığın gidişinin belirlenmesi Pulmoner hastalıklar (Obstrüktif havayolları

hastalığı, interstisyel akciğer hastalıkları, kardiak hastalıklar, konjestif kalp yetmezliği, nöromüsküler hastalıklar)

c) Mesleki ekspozisyonun monitorizasyonud) Pulmoner toksisitesi olan ilaçların yan etkilerinin

takibi

SFT ENDİKASYONLARI

Page 6: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

İŞ GÖREMEZLİK DERECESİNİN SAPTANMASI

a) Rehabilitasyon amacıyla hasta değerlendirilmesib) Sigortalama yönünden risklerin belirlenmesic) Tazminat için değerlendirme

TOPLUM SAĞLIĞIa) Epidemiyolojik çalışmalar: b) Farklı çevrelerde yaşayan toplumların sağlık

durumlarının karşılaştırılmasıc) Mesleki veya çevresel etkenlerle ortaya çıkan

sübjektif yakınmaların değerlendirilmesi

REFERANS DENKLEMLERİNİN OLUŞTURULMASI

SFT ENDİKASYONLARI

Page 7: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SFT LABORATUVARI EKİPMANI (ATS)MEDİKAL DİREKTÖR Pulmoner fizyoloji deneyimi, SFT ekipmanı hakkında geniş bilgi, test sonuçlarını yorumlama deneyimi.

TEKNİK DİREKTÖRYüksek okul (biyoloji, matematik). 3-4 yıl SFT lab. deneyimi (test uygulaması ve sorun giderme), en az 2 yıl süpervizörlük

SFT TEKNİSYENLERİ En az lise, tercihen yüksek okul (biyoloji, matematik) Spirometre için en az 6 ay, DLCO ve egzersiz için 1 yıl, sorun giderme için 1-2 yıl deneyim.

SÜPERVİZÖRYüksek okul (biyoloji, matematik), 2-3 yıllık lab. deneyimi

Page 8: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

1846: Hutchinson sulu spirometreyi

tanımlamış, 2000 kişide VC ölçmüştür. 1933: Hermannsen MVV’yi tanımlamış, normal

predikt değerleri 1948’de belirlenmiştir. 1947: Tiffeneau ve Pinelli zorlu ekspiratuar vital

kapasite manevrasını geliştirmiştir. 1955: Leuallen ve Fowler FEF25-75’i tanımlamıştır.

1979: ATS ilk SFT standardizasyonunu yayınlamıştır.

SPİROMETRİNİN TARİHÇESİ

Page 9: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

VOLÜM SPİROMETRELERİÇan Kimograf

HASTA

Sulu sistem SULU SPİROMETRE

KURU PİSTONLU SPİROMETRE

KÖRÜKLÜ SPİROMETRE

Page 10: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

BASINÇ-DİFERANSİYEL PNÖMOTAKOGRAFI

AKIM = BASINÇ REZİSTANS

AKIM SPİROMETRELERİ

TERMİSTOR

VORTEKS

TÜRBİN

Page 11: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

KALİBRASYON

Volüm spirometreleri 3lt’lik kalibrasyon şırıngaları ile her gün kalibre edilmelidir.

Kabul edilebilir sınır ± %3 olmalıdır.

Akım spirometreleri menüdeki kalibrasyon seçeneği ile kalibre edilir.

% Hata = Beklenen volüm – Ölçülen volüm x 100 Beklenen volüm

Page 12: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

TESTE HAZIRLIK Yaş, boy ve ağırlık kaydedilmeli Test öncesi:24 saat sigara içilmemeli, 4 saat

süreyle alkol alınmamalı, 30 dak.önce ağır egzersiz yapmamalı, dar giysi giymemeli, 2 saat önce ağır yemek yememeli, 4 saat önce kısa etkili bronkodilatör almamalı

Test sırasında: 5-10 dak. dinlendirilmeli, testler anlatılmalı, zorlu ekspirasyon manevraları sırasında oturtulmalı

Karşılaştırma amacıyla aynı cihaz kullanılmalı Oda ısısı ve basınç kaydedilerek BTPS düzeltmesi

yapılmalı Testlerin sırası: Dinamik çalışma, statik AC

volümleri, gaz transferi, bronkodilatör çalışması.

Page 13: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

KONTRENDİKASYONLAR:• Myokard infarktüsü sonrasındaki bir ayda

test yapılmamalıdır.

Herhangi bir nedenle göğüs veya karın ağrısı olanlarda, ağızlık ile artan oral veya yüze ait ağrısı olanlarda, stres inkontinensi olanlarda, demans veya konfüzyonda testler başarılı yapılamaz.

Page 14: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SPİROMETRİBir bireyin inhale ya da ekshale ettiği hava

volümünün zamanın bir fonksiyonu olarak değerlendirildiği fizyolojik bir testtir.

(ATS /ERS standardizasyon raporu 2005)Spirometrik testlerde ölçülen primer sinyal

volüm (hacim) veya akım olabilir.VOLÜM: Bir hava boşluğundaki hava

hacmi. KAPASİTE: İki veya daha fazla volüm.

Page 15: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Solunum fonksiyon testlerinin ilk basamağıdır Ventilatuar kapasitenin değerlendirilmesinde

kullanılır Ventilatuar kapasitede bozulmanın en önemli

sebebi havayolları obstrüksiyonudur. Zorlu inspirasyon ve ekspirasyon sırasında

değerlendirilir

DİNAMİK SPİROMETRİ

Ölçülen volüm zaman ile ilişkilendirilir VOLÜM-ZAMAN AKIM -VOLÜM

Page 16: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

ZORLU VİTAL KAPASİTE MANEVRASI

ZORLU VİTAL KAPASİTE (FVC): Derin inspirasyon-dan sonra zorlu, hızlı ve derin ekspirasyonla atılan maksimum hava volümüdür. Normal: FVC = VC Havayolları obstrüksiyonu: FVC < VCFVC’de azalma amfizemde parenkimal doku kaybı; kronik bronşit, astım, bronşektazi ve kistik fibroziste mukus tıkaçları ve bronş konstriksiyonuna bağlıdır.

Page 17: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

FEV1/FVC: Genç erişkinde % 75’in üzerindedir, yaşla azalır. Obstrüktif ve restriktif patolojilerin ayırımında kullanılır.Havayolları obstrüksiyonu < % 70. Hafif-orta dereceli obstrüksiyonun değerlendirilmesinde yararlıdır. Restriktif patolojilerde oran korunur.

FEV1: Zorlu ekspirasyonun 1. saniyesinde atılan volümNormalde volümlerin % 80’i ilk saniyede atılır. Büyük havayollarını yansıtır. Havayolları obstrüksiyo-nunda belirgin azalır.Kooperasyon ve efora bağımlıdır.Değişkenliği 60-270 ml (ort.183 ml) dir.

Page 18: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Maksimal Ekspirasyon Ortası Akım Hızı (MMFR, FEF25-75%): Zorlu ekspirasyon sırasında volümlerin % 25-75’inin atıldığı perioddaki ortalama akım hızıdır.Orta ve küçük havayollarından gelen akımı yansıtır.Obstrüktif hastalıkların erken döneminde azalır.FVC ölçümünün doğruluğu ve efora bağımlıdır.

Page 19: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

REVERSİBİLİTE TESTİ

Üç kabul edilebilir FEV1, FVC, PEF ölçülmelidir

Spacer ile 30 sn aralıklarla toplam 400g( 4x100 g) salbutamol veya 160 g (4 x 40 g) ipratropium bromür verilmelidir.

Kısa etkili beta 2 agonist için 10-15 dakika sonra , antikolinerjik için 30 dakika sonra üç kabul edilebilir test uygulanmalıdır.

> %12 ve 200ml Pozitif yanıt

Page 20: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

AKIM-VOLÜM EĞRİSİTepe Akım Hızı (PEFR): •Derin inspirasyondan sonra zorlu ekspirasyon sırasında elde edilen maksimal akım hızıdır.•Sağlıklı kişide santral havayollarının çapı ve ekspiratuar kasların gücünü yansıtır.

Vmax%v, MEF%v , FEF%v: TLC düzeyin-den zorlu ekspirasyon yapılırken belirli volümlerde elde edilen akım hızlarıdır.

Page 21: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

ZORLU EKSPİRASYON

Küçük havayolları obstrüksiyonunda eğri kürvilineerdir. FEF50, FEF75 FEF25-75 ile orantılı olarak azalır.Büyük havayolları obstrüksiyonunda ekspiratuar, inspiratuar veya her iki bölümde azalma olur.

Büyük havayollarında akım efora bağımlıdır.

FVC’nin % 75’inden sonrası ise efordan bağımsızdır. Akım akciğerlerin elastik recoili ve küçük havayollarının direncine bağlıdır.Bu segmentte akım volümle doğru orantılı olarak azalır, eğri lineerdir.

Page 22: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

ZORLU İNSPİRATUAR VİTAL KAPASİTE (FIVC): Derin ekspirasyondan sonra zorlu inspirasyonla alınan maksimum hava volümü.FIV1: Zorlu inspirasyonda 1.sn’de alınan hava volümüPIF: Zorlu inspirasyonda elde edilen maksimal akım.FIF50: % 50 volüm inhale edildiğinde gözlenen maksimum inspiratuar akım

ZORLU İNSPİRASYON

Page 23: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

MAKSİMUM İSTEMLİ VENTİLASYON (MVV)

Amplitüdü ve frekansı yüksek solunumla bir dakikada atılan volüm (Sürekli , düzenli ve ritmik efor, en az 12 sn)

Solunum kasları, akciğer-toraks sisteminin kompliansı, solunum kontrolu, havayolu ve doku rezistansından etkilenir.

Orta-ileri havayolu obstrüksiyonunda, solunum kas disfonksiyonunda azalır. Restriktif hastalıklarda azalır veya normaldir.

Page 24: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

STATİK AKCİĞER VOLÜMLERİ

Akciğerler ve intratorasik havayollarında bulunan hava volümü;

Akciğer parankimi ve çevreleyen organ ve dokular,

Yüzey gerilimi, Solunum kaslarının oluşturduğu güç, Akciğer refleksleri, Havayollarına ait özellikler ;

tarafından belirlenmektedir.

Page 25: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

N2 WASHOUT

He DİLÜSYON

VÜCUT PLETİSMOGRAFI

VOLÜMLERİN ÖLÇÜMÜ

Page 26: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Vital kapasite (VC): Derin bir inspirasyondan sonra derin ekspirasyonla atılan hava volümü, (ml veya lt)

VC

VT

Tidal volüm (VT): Her normal solukla alınan verilen hava volümü

Ekspiratuar Rezerv Volüm (ERV): Normal ekspirasyon-dan sonra derin eks-pirasyonla atılan hava volümü (%25VC)

İnspiratuar Kapasite(IC): Normal ekspirasyondan sonra derin inspirasyonla alınan maksimum volüm (%75 VC)

IRVİnspiratuar Rezerv Volüm (IRV):Normal Normal inspirasyondan sonra inspirasyondan sonra derin inspirasyonla alınan derin inspirasyonla alınan hava volümühava volümü

IC

ERV

Page 27: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

TLC

Total akciğer kapasitesi (TLC): Derin inspirasyonda akciğerlerde bulunan hava volümü (TLC=FRC+IC)

RV

Rezidüel volüm (RV): Derin ekspirasyondan sonra akciğerlerde kalan hava volümü (RV=FRC-ERV)

FRC

Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC): Normal ekspirasyon bitiminde akciğerlerde kalan hava volümü

Page 28: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

CO DİFFÜZYON TESTİ (DLCO)DLCO (ml/mmHg/dk) : CO gazının belirli bir

basınç farkı altında bir ünite zamanda alveolokapiller membrandan geçişini yansıtır.

DLCO/VA (1/ ml/mmHg/dk ): Total diffüzyonun alveoler volüme oranıdır.

TARİHÇE: 1914: Marie Krogh ilk kez akciğerlerden

gazların diffüzyonunu ölçmüştür.1957: Modern anlamda diffüzyon testi (tek

soluk) Ogilvie tarafından geliştirilmiştir.

Page 29: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

EP

İTE

L

EN

DO

TE

L ERİTROSİT

EL

F

P

1/θVc1/Dm

1 = 1 + 1DLCO Dm θVc

GAZ MOLEKÜLER DİFFÜZYON

GAZ FAZI SIVI FAZI

Page 30: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

DLCO BİLEŞENLERİMembran Diffüzyon Kapasitesi (Dm)Ekstrasellüler sıvı tabakaAlveol epiteliBazal membranlarİnterstisyumKapiller endoteli Plasma tabakası

CO alım hızı () ve pulmoner kapiller volüm (Vc) Eritrosit membranından diffüzyonEritrosit içinde diffüzyon ve CO veya O2’in Hb ile

simultane kimyasal reaksiyonuPulmoner kapiller kan volümü

Page 31: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Fick Prensibi: Bir gazın diffüzyonu gazın solübilitesi ve membranın yüzey ölçümü ile doğru, membranın kalınlığı ile ters orantılıdır. Diffüzyon için membranın iki tarafında basınç farkı olmalıdır.

KALINLIK

P

SOLÜBİLİTE

GAZ DİFFÜZYONU (ml/dk)

YÜZEY ALANI

Page 32: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

DLCO’da ARTMA (ATS/ERS 2006)

Vc artışıPolisitemiSol-sağ intrakardiak şant Alveoler hemoraji (alveolde Hb )Astım (intratorasik basınç )EgzersizGebelikYatar pozisyon

Page 33: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

DLCO’da AZALMAOBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIKLARIAmfizemKistik fibrozis

PARENKİMAL AKCİĞER HASTALIKLARI:İnterstisyel akciğer hastalıkları: fibrojenik

tozlar (asbestozis), biyolojik tozlar ( allerjik alveolit), ilaç reaksiyonları (amiodarone, bleomisin)

İdiopatik akciğer fibrozisiSarkoidozis

Page 34: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

DLCO’da AZALMAKARDİOVASKÜLER HASTALIKLAR Akut myokard infarktüsü Mitral stenoz Primer pulmoner hipertansiyon Pulmoner ödem Akut ve tekrarlayan tromboembolizm Yağ embolisiDİĞER NEDENLER Kronik böbrek yetmezliği Kronik hemodiyaliz Marijuana, kokain kullanımı Akut ve kronik ethanol alımı Bronşiolitis obliterans organize pnömoni (BOOP)

Page 35: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

DLCO’nun SINIFLANDIRILMASI

% predikt NORMAL: 81-140HAFİF AZALMA: 61-80ORTA AZALMA: 41-60İLERİ AZALMA: 40

Page 36: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNİN YORUMLANMASI

Test kalitesinin değerlendirilmesi Normal referans değerlerinin hesaplanması Test sonuçları ile sağlıklı popülasyona ait

referans değerlerinin karşılaştırılması Ventilatuar defektin tipinin belirlenmesi

(obstrüktif, restriktif, mikst)

Page 37: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SPİROMETRİ KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ ATS/ERS Statement 2005

Spirogramda artefakt bulunmamalı: öksürmemeli, ekshalasyonun 1.sn’de glottis kapatılmamalı, test erken bitirilmemeli, efor değişkenlik göstermemeli, ağızlıktan kaçak olmamalı, ağızlık açıklığı kapatılmamalı

Test başlangıcı iyi olmalı: Ekstrapolasyon volümü FVC’nin % 5’i veya 0.15 lt’den az olmalıdır, zirve akıma ulaşma süresi 120 msn’den kısa olmalıdır.

Yeterli ekshalasyon yapılmalı: Ekshalasyon süresi 6 sn olmalı ve/veya volüm-zaman eğrisinde bir plato çizdirilmelidir

VEYA;Ekshalasyonun bitiminde en az 1 sn volümde değişme olmamalı

VEYA;Yaşlı ve obstrüksiyonu olanlarda süre uzatılabilir (15 sn).

Page 38: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Test başlangıcı hızlı olmalıdır

Ekstrapolasyon volümü

Page 39: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

KABUL EDİLEBİLİR SPİROGRAM

VOLÜM-ZAMAN

AKIM-VOLÜM

Page 40: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

İLK SANİYEDE ÖKSÜRME

VOLÜM-ZAMAN

AKIM-VOLÜM

Page 41: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

GLOTTİSİN KAPANMASI

VOLÜM-ZAMAN

AKIM-VOLÜM

Page 42: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

DEĞİŞKEN EFOREKSPİRASYONUN ERKEN SONLANMASI

VOLÜM-ZAMAN

AKIM-VOLÜM

Page 43: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

HAVA KAÇAĞI

VOLÜM-ZAMAN

AKIM-VOLÜM

Page 44: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SPİROMETRİ TEKRARLANABİLİRLİK KRİTERLERİ ATS Statement 1995

Üç kabul edilebilir spirogramda:En yüksek iki FVC arasındaki fark < 0.2 lt

En yüksek iki FEV1< 0.2 lt olmalıTest sonlandırılır

Bu kriterlerin yokluğunda;Yeni spirogramlarda uygunluk saptanana

VEYA; toplam 8 test yapılana VEYA; kişi testleri sürdüremeyinceye kadar

tekrarlanır. En iyi üç test kayda alınır.

Page 45: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

TEKRARLANABİLİRLİK

AKIM-VOLÜM

VOLÜM-ZAMAN

OLUMLU

Page 46: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

TEKRARLANABİLİRLİK

OLUMSUZ

VOLÜM-ZAMAN

AKIM-VOLÜM

Page 47: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

FVC MANEVRASI YAPTIR

Kabul edilebilir

Kabul edilebilirmanevra 3

Tekrarlanabilir En iyi test eğrisinden(En yüksek FVC+FEV1)ile diğer parametreleri

belirle

KAYDET VE YORUMLA

En yüksek FVC ve FEV1’i

saptaEVET

EVET

EVET

HAYIR

HAYIR

HAYIR

Page 48: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

PREDİKSİYON NOMOGRAM VE FORMÜLLERİ

Volümler boy ile doğru, yaş ile ters orantılıdır.Kadın ve erkek için ayrı formüller vardır.Etnik farklar vardır.

Page 49: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK

Kr

bronşit

Amfizem Astım Küçük h. y. hast

Yukarı

h.y. hast

FEV1 N FVC N FEV1/FVC N Revers. (-) (-) (-) (-)Volüm N N veya DLCO N N N N

Page 50: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

OBSTRÜKSİYON ŞİDDETİNİN SINIFLANDIRILMASI

FEV% predikt HAFİF > 70 ORTA 60-69ORTA-İLERİ 50-59İLERİ 35-49ÇOK İLERİ < 35

ATS/ERS 2005

Page 51: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

RESTRİKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK

Parenkim Plevra,

Göğüs duvarı

Nöromüsküler

FEV1 FVC FEV1/FVC N veya N veya N veya Revers. (-) (-) (-)

Volüm DLCO N N

Page 52: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

RESTRİKSİYONUN SINIFLANDIRILMASI

VC (%) , TLC (%)NORMAL 81HAFİF RESTRİKSİYON 66-80 ORTA RESTRİKSİYON 51-65 İLERİ RESTRİKSİYON 50

Page 53: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

VOLÜM ZAMAN EĞRİSİ

Page 54: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Eğriler TLC düzeyindesüperpoze

MAKSİMAL EKSPİRATUAR AKIM-VOLÜM EĞRİSİ

Absolü akciğer volümlerine göreeğrilerin durumu

Page 55: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

FEV1/VCLLN

VC LLN

TLC LLN

VC LLN

TLC LLN

DLCO LLN DLCO LLN DLCO LLN

RestriksiyonNormal Obstrüksiyon Mikst

Normal

PulmonerVasküler hast.

Göğüs duvarı,Nöromüsk.hast

İPF

Astım,kr. bronşit

Amfizem

Evet Hayır

Hayır

Hayır

HayırHayırHayır

Hayır

Hayır

Evet

Evet Evet Evet

Evet

Evet

Evet

Page 56: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

OLGU 1. 65y. E. Sigara: 80 pk-yıl (bırakmış).YAKINMA: 15 yıldır progresif efor dispnesi, öksürük, balgam çıkarma.FM: Göğüs ön-arka çap , ekspirium uzun, bilateral ronkusGRAFİ: Diyafragmalar düzensiz (basamak belirtisi), dallanma ve saydamlık artışı

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %

FVC (lt) 3.76 2.70 72FEV1 (lt) 2.94 1.38 47FEV1/FVC (%) 76 51 -FEF25-75(lt/sn) 3.20 0.80 25TLC (lt) 6.50 6.95 107RV (lt) 2.43 4.15 171RV/TLC (%) 39 60 -FRC (lt) 3.47 4.77 137DLCO(ml/dk/mmHg) 25.6 8.0 31DLCO/VA(1/dk/mmHg) 3.94 1.73 44

Page 57: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu spirometri örneğinde hangi patolojiler vardır?

A) Akım hızlarında azalma

B) Pulmoner hiperenflasyon

C) Diffüzyonda azalma

D) Periferik havayolları obstrüksiyonu

E) Hepsi

Page 58: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu spirometri örneğinde hangi patolojiler vardır?

A) Akım hızlarında azalma

B) Pulmoner hiperenflasyon

C) Diffüzyonda azalma

D) Periferik havayolları obstrüksiyonu

E) Hepsi

Page 59: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu hastada tanınız nedir?

A) Kronik bronşit

B) Astım

C) Bronşiolit

D) Amfizem

E) Sarkoidoz

Page 60: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu hastada tanınız nedir?

A) Kronik bronşit

B) Astım

C) Bronşiolit

D) Amfizem

E) Sarkoidoz

Page 61: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK

Obstrüktif ventilatuar bozukluk maksimum ekspiratuar hava akımının volüme oranla daha fazla azalmasıdır. FEV1/FVC< %70

Erken evrede spirogramın terminal evresi etkilenir, akım-volüm eğrisinde konkav görünüm olur. FEF25-75 ve FEF75 azalır.

İleri evrede santral havayolları da etkilenir, FEV1 azalır.

Akciğer volümlerinde artma pulmoner hiperenflasyonu gösterir.

Havayolu rezistansı (Raw) maksimal ekspirasyon manevrasını yapamayanlarda kullanılabilir.

Page 62: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

KOAH

NORMAL

ASTIM

Page 63: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

OLGU 2: 53 y, E. Sigara: (+)YAKINMA: 3 yıldır progresif efor dispnesi.FM: Bilateral yaygın kaba, kuru nitelikli rallerGRAFİ: Her iki akciğer alanında yaygın nodüler infiltrasyon

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %

FVC (lt) 3.04 2.74 90

FEV1 (lt) 2.51 2.25 90

FEV1/FVC % 78 82 -

Page 64: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda yaklaşımınız nedir?

A) SFT normaldir. Başka sistemlere ait dispne nedeni ararım

B) Arter kan gazı isterim

C) Akciğer volümleri ve DLCO ölçerim

D) Egzersiz testi yaparım

E) MVV ölçerim

Page 65: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda yaklaşımınız nedir?

A) SFT normaldir. Başka sistemlere ait dispne nedeni ararım

B) Arter kan gazı isterim

C) Akciğer volümleri ve DLCO ölçerim

D) Egzersiz testi yaparım

E) MVV ölçerim

Page 66: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %

DLCO(ml/dk/mmHg) 22.0 7.5 34

DLCO/VA 4.34 2.24 52

TLC (lt) 5.06 3.32 66

RV(lt) 1.93 0.58 30

RV/TLC (%) 35 17 -

FRC (lt) 2.94 2.00 68

Page 67: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda spirometrik tanınız nedir?

A) Normal spirometrik değerler

B) Obstrüktif ventilatuar bozukluk

C) Restriktif ventilatuar bozukluk

D) Mikst tipte ventilatuar bozukluk

E) Ekstratorasik havayolları obstrüksiyonu

Page 68: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda spirometrik tanınız nedir?

A) Normal spirometrik değerler

B) Obstrüktif ventilatuar bozukluk

C) Restriktif ventilatuar bozukluk

D) Mikst tipte ventilatuar bozukluk

E) Ekstratorasik havayolları obstrüksiyonu

Page 69: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

RESTRİKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK

TLC’de azalma ve normal FEV1/VC oranı ile karakterizedir.

Azalmış VC her zaman restriksiyonu göstermez. FEV1/VC normal veya yüksek olmalıdır (FEV1/VC> % 85-90).

Page 70: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

AKCİĞER VOLÜM DEĞİŞMELERİ

FRC

RV

TLC

Normal(genç)

Normal(yaşlı)

AmfizemErken İleri

Fibrozis Sol.kas güçs.

Obez.

150

100

50

0

VO

M (

%)

Page 71: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

OLGU 3. 9 y.E. YAKINMA: Evde çıkan yangın sonrasında başlayan dispne FM: Stridor var. Solunum sistemi bulguları normal

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %

FVC (lt) 2.24 2.36 105FEV1 (lt) 1.88 0.74 39FEV1/FVC (%) 85 31

FEF25-75(lt/sn) 4.28 0.59 14PEF (lt/sn) 4.29 0.78 18FIVC (lt) 2.90 2.01 69FIV1 (lt) 0.45

PIF 0.50

FEF50/FIF50 1.62

Page 72: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda hangi testi istersiniz?

A) Ek teste gerek yoktur

B) Reversibilite testi

C) Diffüzyon testi

D) Akciğer volümleri

E) Akım-hacim eğrisi grafiği

Page 73: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda hangi testi istersiniz?

A) Ek teste gerek yoktur

B) Reversibilite testi

C) Diffüzyon testi

D) Akciğer volümleri

E) Akım-hacim eğrisi grafiği

Page 74: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Yorumunuz nedir?

A)Normal grafiB)İntratorasik havayolları obstrüksiyonuC)Restriktif patolojiD)Ekstratorasik variabl obstrüksiyonE)Fiks obstrüksiyon

Page 75: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Yorumunuz nedir?

A)Normal grafiB)İntratorasik havayolları obstrüksiyonuC)Restriktif patolojiD)Ekstratorasik variabl obstrüksiyonE)Fiks obstrüksiyon

Page 76: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SANTRAL ve YUKARI HAVAYOLLARI OBSTRÜKSİYONU

Ekstratorasik ( farinks, larinks, ekstratorasik trakea) ve intratorasik (intratorasik trakea ve ana bronşlar) havayollarında gözlenir.

FEV1 ve/veya VC etkilenmezken, PEF belirgin olarak azalır. FEV1/PEF (ml/lt/dk) oranında artma varsa inspiratuar ve

ekspiratuar akım-volüm eğrisi çizdirilmelidir. FEV1/PEF> 8 yukarı havayolu obstrüksiyonunu düşündürmelidir.

Başlangıç eforunun yetersiz olması da bu oranın artmasına neden olur.

En az 3 akım-volüm eğrisi çizdirilmelidir.

ERS/ATS 2005

YUKARI HAVAYOLLARI OBSTRÜKSİYONU: FEF50/FIF50 > 1, FEV1/FEV0.5 1.5 ERS 2003

Page 77: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Değişken intratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu

Değişken ekstratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu

Fiks yukarı havayolu obstrüksiyonu

EKSTRATORASİK OBSTRÜKSİYON DEĞİŞKEN FİKS

İNTRATORASİK OBSTRÜKSİYON

PEF Azalmış Normal veya azalmış AzalmışFIF50 Normal veya azalmış Azalmış AzalmışFIF50/FEF50 >1 < 1 1

ERS/ATS 2005

Page 78: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

OLGU 4. 45 y E. Sigara (-)YAKINMA: 6 aydır progresif dispne.

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %FVC (lt) 3.82 1.21 32FEV1 (lt) 3.17 1.12 35FEV1/FVC (%) 79 93

PEF (lt(sn) 8.16 3.83 47FEF25-75(lt/sn) 3. 91 1.90 49MVV (lt/dak) 139 33 24VC (lt) 3.97 1.31 33TLC (lt) 5.86 3.52 60FRC (lt) 3.11 2.28 73RV (lt) 1.88 2.21 117RV/TLC(%) 32 63

PImax (cmH2O) 118 30 25

PEmax (cmH2O) 222 31 14

Page 79: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda hangisi olabilir?

A)KOAH

B)Astım

C)Sarkoidoz

D)Ankilozan spondilit

E) Müsküler distrofi

Page 80: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bu olguda hangisi olabilir?

A)KOAH

B)Astım

C)Sarkoidoz

D)Ankilozan spondilit

E) Müsküler distrofi

Page 81: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

NÖROMÜSKÜLER HASTALIKLAR

Solunum kas güçsüzlüğü RESTRİKTİF PATERN

VC . Supin pozisyonda dik pozisyona göre VC > %25 azalma kas güçsüzlüğü

İnspiratuar kas güçsüzlüğü TLC . Ekspiratuar kas güçsüzlüğü ERV , RV Akım volüm eğrisinin inspiratuar kolunda

yassılmaMVV erken, duyarlı göstergeMİP – MEP izlemde kullanılan en önemli

parametreler