SÖZCÜKTE ANLAM

SÖZCÜKTE ANLAMSÖZCÜKTE ANLAM

HAZIRLAYAN ONUR BUĞTEKİN 5/A 232

HAZIRLAYAN ONUR BUĞTEKİN 5/A 232

1.Gerçek Anlam1.Gerçek Anlam

Bir kelimenin aklımıza gelen ilk anlamına denir.

Örnek: Gömleğindeki yağ lekesini

güçlükle çıkardı. Taze ekmekler iştah

açıyordu.

Bir kelimenin aklımıza gelen ilk anlamına denir.

Örnek: Gömleğindeki yağ lekesini

güçlükle çıkardı. Taze ekmekler iştah

açıyordu.

2.Mecaz Anlam2.Mecaz Anlam

Bir kelimenin gerçek ve yan anlamlarından farklı anlamda kullanılmasıdır.

Örnek: Bu koşullarda geçmişin

lekelerini nasıl silebilir? (Leke yüz kızartıcı durum

anlamında kullanılmıştır.)

Bir kelimenin gerçek ve yan anlamlarından farklı anlamda kullanılmasıdır.

Örnek: Bu koşullarda geçmişin

lekelerini nasıl silebilir? (Leke yüz kızartıcı durum

anlamında kullanılmıştır.)

3.Yan anlam3.Yan anlam

Bir kelimenin gerçek anlamından uzaklaşmadan başka kelimenin yerine kullanılmasıdır.

Örnek: Dosyayı masanın gözüne

koydu

Bir kelimenin gerçek anlamından uzaklaşmadan başka kelimenin yerine kullanılmasıdır.

Örnek: Dosyayı masanın gözüne

koydu

4.Terim anlam4.Terim anlam Bir sözcüğün bilim sanat yada

meslek dalıyla ilgili kazandığı özel anlamdır.

*Gerçek anlamlı sözcüklerdir.*Anlam değişmesi görülmez. Çeşitli alanlarda seçilmiş

terimler Edebiyat Matematik

MüzikKafiye Karekök PorteRedif Üs NotaCinas Polinom

Klarnet Manzume Fonksiyon

Ritm

Bir sözcüğün bilim sanat yada meslek dalıyla ilgili kazandığı özel anlamdır.

*Gerçek anlamlı sözcüklerdir.*Anlam değişmesi görülmez. Çeşitli alanlarda seçilmiş

terimler Edebiyat Matematik

MüzikKafiye Karekök PorteRedif Üs NotaCinas Polinom

Klarnet Manzume Fonksiyon

Ritm

Somut ve Soyut Anlam

Somut ve Soyut Anlam

Duyu organları ile algılanabilen varlıkları karşılayan sözcüklere somut anlamlı sözcükler denir.

Hava,ışık,yol,esinti… Duyularımızla

algılayamadığımız sadece akılla kavranabilen varlıkları karşılayan sözcüklere soyut anlamlı sözcükler denir.

Sevgi,cesaret,korku,rüya…

Duyu organları ile algılanabilen varlıkları karşılayan sözcüklere somut anlamlı sözcükler denir.

Hava,ışık,yol,esinti… Duyularımızla

algılayamadığımız sadece akılla kavranabilen varlıkları karşılayan sözcüklere soyut anlamlı sözcükler denir.

Sevgi,cesaret,korku,rüya…

Somut anlamlı sözcükler soyut sözcükleri karşılayabilir.Buna soyutlaştırma denir.

Örnek:

Sonunda aşkını bulmuştu delikanlı.

Soyut kavramlar da somut kavramlı sözcükleri karşılar.Buna somutlaştırma denir.

Örnek: Bu kafa değişmedikçe, bir yere

varamayız.

Somut anlamlı sözcükler soyut sözcükleri karşılayabilir.Buna soyutlaştırma denir.

Örnek: Sonunda aşkını bulmuştu

delikanlı.Soyut kavramlar da somut kavramlı

sözcükleri karşılar.Buna somutlaştırma denir.

Örnek: Bu kafa değişmedikçe, bir yere

varamayız.

Eşanlamlı sözcüklerEşanlamlı sözcükler

Yazılış ve söylenişleri ayrı olduğu halde,anlamları aynı olan

sözcüklere denir. Yürek – kalp Oy –rey Bencil – egoist Baba –peder Bahtiyar -mesut

Yazılış ve söylenişleri ayrı olduğu halde,anlamları aynı olan

sözcüklere denir. Yürek – kalp Oy –rey Bencil – egoist Baba –peder Bahtiyar -mesut

Yakın Anlamlı SözcüklerYakın Anlamlı Sözcükler

Anlamları birbirine yakın olan sözcüklere denir.

Soğuk – serin Kirli – pis Büyük - kocaman

Anlamları birbirine yakın olan sözcüklere denir.

Soğuk – serin Kirli – pis Büyük - kocaman

Karşıt Anlamlı Sözcükler

Karşıt Anlamlı Sözcükler

Birbirine karşıt kavramları karşılayan kelimelerdir.

Az –çok Sıcak –soğuk Büyük –küçük Üzülmek -sevinmek

Birbirine karşıt kavramları karşılayan kelimelerdir.

Az –çok Sıcak –soğuk Büyük –küçük Üzülmek -sevinmek

Eş sesli(sesteş) sözcükler

Eş sesli(sesteş) sözcükler

Yazılışları ve söylenişleri aynı, anlamları ayrı sözcüklere denir.

Gül,yaz,kır,yol,dal,yüz,sal…

Yazılışları ve söylenişleri aynı, anlamları ayrı sözcüklere denir.

Gül,yaz,kır,yol,dal,yüz,sal…

Genel ve Özel Anlam1.Genel anlam:

Genel ve Özel Anlam1.Genel anlam:

Bazı sözcükler vardır ki, duyulduğunda birden çok varlığı belleğimizde canlandırır. Buna genel anlam denir.

Örnek: Ağaç sözcüğü denildiğinde

meşe,erik,elma ağacı aklımıza gelir.

Bazı sözcükler vardır ki, duyulduğunda birden çok varlığı belleğimizde canlandırır. Buna genel anlam denir.

Örnek: Ağaç sözcüğü denildiğinde

meşe,erik,elma ağacı aklımıza gelir.

2.Özel anlam:2.Özel anlam: Anlam kapsamı dar olan

sözcüklere özel anlam denir. Örnek: Bitki sözcüğü, canlı

sözcüğünün yanında özel anlamlıdır.

Özelden genele:Hamsi – balık

–sudaki hayvan – hayvan – canlı. Genelden özele:Varlık –canlı –

bitki – ağaç – çam.

Anlam kapsamı dar olan sözcüklere özel anlam denir.

Örnek: Bitki sözcüğü, canlı

sözcüğünün yanında özel anlamlıdır.

Özelden genele:Hamsi – balık

–sudaki hayvan – hayvan – canlı. Genelden özele:Varlık –canlı –

bitki – ağaç – çam.

Yansıma SözcüklerYansıma Sözcükler Yansıma doğadaki seslerin

sözcük şeklinde biçimlenişidir. Çat,çıt,tık,fıs,hor… Bunlar

temelde ad olan sözcüklerdir. Örnek: Çıtır çıtır simitler Fısıl fısıl ses Fıkır fıkır çocuk Horul horul uyumak

Yansıma doğadaki seslerin sözcük şeklinde biçimlenişidir.

Çat,çıt,tık,fıs,hor… Bunlar

temelde ad olan sözcüklerdir. Örnek: Çıtır çıtır simitler Fısıl fısıl ses Fıkır fıkır çocuk Horul horul uyumak

Nitel ve Nicel Anlam1.Nitel anlam:

Nitel ve Nicel Anlam1.Nitel anlam:

Ölçülemeyen değeri ifade eden anlama denir.

Örnek: Dün gece hafif bir rahatsızlık

geçirmiş. Bizi geniş odaya aldılar.

Ölçülemeyen değeri ifade eden anlama denir.

Örnek: Dün gece hafif bir rahatsızlık

geçirmiş. Bizi geniş odaya aldılar.

2.Nicel anlam2.Nicel anlam

Ölçülebilen değeri ifade eden anlama denir.

Örnek: Bu çok lezzetli bir yemekti. Hava sıcaklığı artıyor.

Ölçülebilen değeri ifade eden anlama denir.

Örnek: Bu çok lezzetli bir yemekti. Hava sıcaklığı artıyor.