Snel terug naar school is veel beter Een integrale aanpak van ziekteverzuim bij schoolgaande jeugd
Snel terug naar school is veel beter
Een integrale aanpak van ziekteverzuim bij schoolgaande
jeugd
20 april 2013
Marie-José TheunissenJeugdarts KNMG/ Arts M&G
Tom HendriksKinderarts
Annemiek BrugmanJeugdarts KNMG/ Arts M&G
Jeugdgezondheidszorg
Het voorkómen en zo vroeg mogelijk signaleren van problemen op lichamelijk, psychisch, cognitief en/ of sociaal gebied
Verankerd in WPG (2009) Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg(2013) Gemeentelijke Contracttaken
Landelijke handreiking
http://ajn.artsennet.nl/Artikel/Handreiking-aanpak-schoolziekteverzuim.htm
Krachtenbundeling School, Leerplicht en JGZ
Gericht op PO-VO en MBO
Jeugdarts medisch adviseur ziekteverzuim
Casus Priscilla
Casus Priscilla
• Groep 1: buikpijn, huisarts: gb• Groep 6: darmklachten, huisarts -> ZH: scan gb
behandeling obstipatie • Groep 7: veel verzuim, altijd buikpijn
extreem op M gericht• Groep 8: school gesprek met M en DOBA
leerplicht ingeschakeld
Casus Priscilla
• Klas 1: bij stress buikpijn, geen/weinig verzuim• Klas 3: veel verzuim; darmklachten, hoofdpijn
• Zorgteam: verzuim blijft -> leerplicht• Verwijzing huisarts• Overleg met school en zorgteam• Opnieuw verwijzing huisarts -> eerstelijns psycholoog
Casus Priscilla
• Klas 4: veel verzuim• Zorgteam-> gesprek Priscilla, M, school, GGD en SMW• Afspraak: SMW, overleg GGD en huisarts
• Telefonisch overleg GGD-huisarts!
• School 23: veel verzuimvrijstelling leerplicht -> werken
Casus Priscilla
• Wat hadden we anders kunnen doen?• Op welk moment hadden we de huisarts er actief bij
moeten betrekken?• Wil je als huisarts van iedere verzuimmelding op de
hoogte zijn?
Doel ziekteverzuimbegeleiding
Ziekenhuisopname
• Voorspeller voortijdig school verlaten• Alleen bij VWO leerlingen• >9 dagen of > 3 keer
ZVB-werkwijze GGD BZO 1. School bekijkt verzuimregistratie
Welke leerlingen komen in aanmerking:-langdurig ziekteverzuim: > 2 weken aaneengesloten- frequent ziekteverzuim: 3 x ziek binnen 4-6 weken- bijzonder ziekteverzuim: vaste dagen, hetzelfde vak- zorgelijk ziekteverzuim: voldoet niet aan criteria maar er zijn wel zorgen
2. Mentor/ teamleider bespreekt zorgen met ouder(s) en informeert hen dat de leerling bij JGZ gemeld wordt
ZVB-werkwijze GGD BZO
3. School meldt leerling bij de JGZ:via digitaal aanmeldformulier
- aan: [email protected] inclusief digitale print verzuimregistratie- afschrift aanmelding aan Leerplicht
4. De JGZ nodigt binnen 14 dagen leerling en ouder(s) uit voor gesprek bij de GGD/ op school
ZVB-Leerlingvragenlijst
ZVB-werkwijze GGD BZO
5. De JGZ rapporteert middels een terugkoppelformulier aan school. Ouders en leerling tekenen dit voor gezien.School rapporteert evt. bij Leerplicht
6. De leerling wordt optioneel besproken in het ZAT
7. School volgt het ziekteverzuim van de leerling: als het niet vermindert neemt school contact op met JGZ
Casus Anna 12 jaar
Vorig jaar met M, zus (17) en broertje (6)naar Nederland gekomen.
Aanmelding school:•Klaagt vaak over erge buikpijn > 2 jaar•Op school gedragsproblemen, motivatie •Ook in Polen problemen en veel absentie
•Ouders gescheiden
Casus Anna
• Menarche:10 jaar• Irregulaire cyclus (soms na 2 à 3 weken)• Buikpijn tijdens hele menstruatie, verzuimt• Wordt wakker van de pijn• PCM helpt niet
• Mictie: soms na 5 min opnieuw drang• Obstipatie
Casus Anna
• Voldoende drinken, groente en fruit, bewegen• Verwijzing huisarts
Januari 2013• Verzuim 18 dagen in 4 maanden!• Niet naar huisarts gegaan
• Conclusie: onvoldoende inspanning verricht om zelf het verzuim te verminderen -> huisarts + herbeoordeling
Casus Anna
Maart 2013•Geen verzuim meer •Niet bij huisarts geweest•Geen buikpijn meer
•Nieuwe klacht: pijn op de borst•Stress op school•Schoolmaatschappelijk werk
Redenen verzuim
Redenen verzuim
Functionele klachten
Maandelijkse incidentie bij schoolkinderen:
Hoofdpijn 10-25% Buikpijn 30-80% Ernstige Moeheid 10%
Pijnmodel Loeser
BioPsychoSociaalModel
BiologischeFactoren
PsychologischeFactoren
SocialeFactoren
Aanleg Fysiologische/fysieke kwetsbaarheid
CopingStemmingPerfectionismeSensitief
Ziektegeschiede-nis oudersVermijdende coping ouders(Emotionele) KM
DirectUitlokkend
InfectieBlessureOperatieZiekte-episode
StressAngstGepestOvervraging
Acute life stressIsolatieSchoolproblemen
Instandhoudend Ziekte-geschiedenisLeefstijlPijn=fijn ( veranderde pijndrempel )
Vermijdende copingHoge verwachtingen oudersBeloning ouders
Coping oudersBekrachtiging door arts of oudersChronische life stress
Mariannus
Muticulturele Casus
Overeindse dagen
Venetië
2013
Voorgeschiedenis
• Ouders gevlucht uit Afghanistan• 2 kinderen: M. dan 13 jaar oud, broer
16 jaar• Ouders gescheiden, geen contact
meer met moeder• Wonen bij vader, heeft ernstig COPD
Rolstoelgebonden en zuurstof behoeftig
• Veel zorg voor vader door M. en haar broer
Succesvol integreren
• Gezin heeft veel contacten• Met name mantelzorgers die vader
helpen• M. komt in het nieuws omdat ze in de
wijk een dag organiseert voor integratie• Op lagere school gaat het goed• Hoge verwachtingen van vader• Basisschool adviseert Rooi pannen• Broer zet zich veel meer af tegen vader
Buikpijn• Al maanden zeer ernstige buikpijn• Kan daardoor niet meer naar school• Veel verzuim• Zeer moeilijke communicatie met vader• Veel agressie van vader uit naar hulpverleners
• Wat doet u als huisarts?
Buikpijn
• Onderzoek op ziekenhuis: geen afwijkingen te vinden bij uitgebreid onderzoek
• 3 maanden opname bij afvallen buikpijn, ‘obstipatie’ en eet probleem
• Veel agressie van vader uit• Cultuur kloof toch te overbruggen• Geen oorzaak te vinden
Buikpijn
• Langzaam minder door – laxantia– Begeleiding – Weg van huis
• Ontsnappingsroute blijft nodig, dus stoppen laxantia onmogelijk
• Na 3 maanden naar huis en ook weer naar school
Multidisciplinair• In Ziekenhuis
• Kinderarts• Pedagogische zorg• Psycholoog
• Buiten ziekenhuis• Maatschappelijk werk school, mentor• MEE• Leerplicht ambtenaar• Huisarts• Jeugdarts
School
• Conflict omdat M. naar Eckart wil: VWO• school adviseert op Rooi Pannen te blijven
• Eckart wil haar niet aannemen• Weer terugval in verzuim en klachten• Afspraak CJG: centrum jeugd en gezin
– Met alle betrokkenen: jeugdarts, MEE, kinderarts, school, leerplichtambtenaar, psycholoog en centraal figuur van CJG
Oplossing!
• Afspraak dat ze op Rooi Pannen het jaar afmaakt• Dan bij goede resultaten de plicht voor Eckart om haar
aan te nemen
Nu
• Gaat erg goed• Geen klachten meer , maar wel snel
bij kleine tegenvallers weer klachten• Zit op VWO Eckart en is een van de
beste leerlingen• Lang toch 1 x per 3 maanden op poli.
Om vinger aan de pols te houden• Nu geen controles meer
Redenen voor ziekteverzuim
Ontwikkeling ziekteverzuim
Casus Essie
Morbide obees meisje 15,7 jaar, brugklas! Sinds 3 jaar intermitterend schoolverzuim, v.w. ziekte Ouders niet oorspronkelijk nederlands Reintegratieplan in overleg Trauma Revalidatieperiode Thuisonderwijs Overleg behandelaars
Casus Essie
Onvoldoende voortgang Gezamenlijke Zorgmelding BJZ Tegelijkertijd GGZE-eetstoornissenteam Tevens Justitieel Casusoverleg Leerplicht Incidenteel aanwezig op interne rebound school
Welke opties resteren?
Sociale kaart: integratie van zorg?
Welke mogelijkheden tot samenwerking ziet u?
Regionaal lopende initiatieven?
Regionale kansen ( t.a.v. SOLK )?
Conclusies
Ziekteverzuim is vaak een signaal Snel terug naar school is veel beter Integrale ( JA-HA-KA ) aanpak helpt