November 2013 Jaargang 5 nr. 10 Officiële mededelingen van verenigingen uit Bakkeveen en omstreken. Een flinke storm trok maandag 28 oktober rond de middag over Friesland en Bakkeveen. Er zijn veel individuele bomen gesneuveld, met name op plaatsen waar bossen zijn uitgedund. Ook elders in Bakkeveen hebben bomen de storm niet doorstaan. Vaak grote takken uit de bomen geknapt, maar soms ook met stam en al omgewaaid, zoals hier naast Blauhus 16. Deze boom lijkt zo weer rechtgezet te kunnen worden.(foto Martijn vd Vaart)
Dorpsblad de Slûswachter van Bakkeveen, uitgave november 2013
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
November 2013
Jaargang 5 nr. 10
Officiële mededelingen van verenigingen
uit Bakkeveen en omstreken.
Een flinke storm trok maandag 28 oktober rond de middag over Friesland en Bakkeveen. Er zijn
veel individuele bomen gesneuveld, met name op plaatsen waar bossen zijn uitgedund. Ook elders
in Bakkeveen hebben bomen de storm niet doorstaan. Vaak grote takken uit de bomen geknapt,
maar soms ook met stam en al omgewaaid, zoals hier naast Blauhus 16. Deze boom lijkt zo weer
rechtgezet te kunnen worden.(foto Martijn vd Vaart)
2
3
De Slûswachter
Het is herfst. Bakkeveen heeft een zware herfststorm getrotseerd (maandag 28 oktober). Wel veel
schade aan de nog niet kale bomen. Zaterdag 2 november was het geluid van kettingzagen rondom te
horen en waren mensen druk om een houtvoorraad aan te leggen voor de donkere dagen …
Sinds meer dan 10 jaar is RV De Dúnruters weer in de Slûswachter aanwezig met een verslag over haar
activiteiten ! Welkom ! Helaas is er deze maand wegens planningsfout geen interview in het kader van
“Bij ons in het dorp …”.
Omdat er wat minder kopij was, is er ruimte voor kattenkwaad. Het gaat hier om een jeugdbelevenissen
van Appie Postma. Als scholier in de 30’er jaren van de vorige eeuw beschrijft hij hoe met de eenvoudige
middelen van destijds veel plezier beleefd kon worden. En spannend ook ……
JanvD
Activiteiten agenda Bakkeveen Datum Activiteit Meer info: zie pagina
Kunststroming “De Stijl” is onlosmakelijk aan Drachten verbonden.
Als je door de Torenstraat rijdt kan je de rood, geel en blauwe huizen niet missen.
Maar ook als je de geschiedenis van Drachten in duikt, kom je bijvoorbeeld in aanraking met de
gebroeders Rinzema: hardwerkende schoenmakers die hun vrije tijd besteedden aan hun liefde voor de kunst in
het algemeen en “De Stijl” in het bijzonder.
Hoe leuk vinden kinderen het om met zo’n onderwerp aan de slag te gaan? Bij de eerste de beste Mondriaan
roept het gemiddelde kind meestal: “Dat kan ik ook!”. Maar waarom werkte Mondriaan zo?
Waarom maakte meneer Rietveld die wereldberoemde stoel zoals hij hem maakte?
Deze vragen en meer waren het startpunt van 8 leerlingen uit groep 3 t/m 8 die het onderwerp “De Stijl” hadden
gekozen voor de creatieve keuzemiddagen.
We hadden erg boeiende en mooie weken op de donderdagmiddagen op school.
Maar een knallende afsluiting konden we natuurlijk nergens zo goed houden als in Museum Drachten. Dat
museum ademt de sfeer van “De Stijl”. Er is genoeg te zien en te beleven. En vooral ook te doen.
En dat hebben we gedaan op donderdagmiddag 17 oktober.
Om 1 uur werden we warm ontvangen door Wendy en Bobby. Wendy had een workshop met de
kinderen voorbereid en Bobby is maquette bouwer van beroep. Hij begon met laten zien wat een
maquette bouwer doet. Hij had veel eigen werk mee om de kinderen te tonen.
Daarna was het de beurt aan Wendy om samen met de kinderen een ‘maquette’ (bouwplaat) van het Rietveld-
Schröder huis (Utrecht) te maken.
Ook kwam de vader van Gabiër nog even om de hoek kijken. Natuurlijk was er ook de ruimte om het museum te
bekijken. En er was lekkers. Heel veel lekkers.
Die middag hebben acht kinderen besloten dat ze elke dag wel in een museum willen zijn.
Het is er leuk. Het is er spannend. Het is er gezellig. En er is veel lekkers…
En zo werden de middagen rond “De Stijl” in stijl afgesloten.
Met dank aan de inspirerende en enthousiaste medewerkers van Museum Drachten.
“Er is meer tussen lezen en schrijven en dat maakt ons bijzonder!”
28
29
Algemene ledenvergadering Er waren 45 leden aanwezig tijdens de ALV op maandagavond 21 oktober jl. Afscheid Durk Kasemier en Wolter Nieuwland Tijdens deze vergadering hebben wij bestuurlijk afscheid genomen van Durk Kasemier en Wolter Nieuwland. Durk heeft vanaf 2008 in het bestuur gezeten en heeft als dank voor zijn inzet een horloge met inscriptie ontvangen. Wolter is al heel lang betrokken bij onze vereniging en is reeds in 2004 tot lid van verdienste benoemd. Het bestuur heeft nu gemeend, ook vanwege zijn inzet namens onze vereniging tijdens de KNVB voetbalkampen en vlooienmarkten in ons dorp, hem te benoemen tot ERELID van vv Bakkeveen. Ook hij heeft een horloge met inscriptie ontvangen. Wolter blijft wel het wedstrijdsecretariaat (senioren) verzorgen. Durk en Wolter, nogmaals hartelijk dank voor jullie inzet. Jeugdcommissie Namens de jeugdcommissie heeft Evert Fokkema de aanwezigen uitleg gegeven betreffende de taakverdeling binnen deze commissie (zie hierboven). De jeugdcommissie bestaat uit Moriah Valk, Erna van der Ham, Harm Boonstra en Evert Fokkema. Toekomst vv Bakkeveen In deze vergadering is de leden gevraagd hoe zij de toekomst van v.v. Bakkeveen zien. Naast de ontwikkeling van het Dûnsân project, wat ook
consequenties voor onze club zal hebben, zien wij ook een daling in het aantal (A-junioren) leden. Om deze daling mogelijk te kunnen inperken bracht het bestuur het idee naar voren om vanaf het volgend seizoen een recreatief seniorenteam op zaterdagmiddag te laten spelen. N.a.v. de reacties van de vergadering zal dit verder onderzocht worden. Najaars-loterij t.b.v. v.v. Bakkeveen Tijdens deze vergadering heeft Marcel Kamping uitleg gegeven inzake de najaars-loterij ten behoeve van onze vereniging. Kosten per lot € 1,-, hoofdprijs € 450,-. Tijdens de Nieuwjaarsborrel in 2014 zal de uitslag van deze loterij bekend gemaakt worden. Werkzaamheden kantine & kleedkamers De kantine zal in de winterstop een opknapbeurt krijgen. Ook zullen enkele (oudere) kleedkamers aangepakt worden. Verkoop oliebollen 2013 Ook dit jaar zullen leden van onze voetbalvereniging weer oliebollen gaan bakken en verkopen. De data en openingstijden van de oliebollenkraam bij de Poiesz supermarkt zijn: zaterdag 28 december van 10.00-17.00 uur, maandag 30 december van 10.00-17.00 uur en dinsdag 31 december van 10.00-13.00 uur. Onze venters zullen op maandag 30 december vanaf 10.00 uur het buitengebied bezoeken om daarna vanaf 17.00 uur de huis-aan-huis verkoop in het dorp te verzorgen.
Geschokt zijn we door het plotselinge overlijden van
Eric van Weert
Eric was fanatiek speler/coach van het Heren-team en
vanaf 2010 voorzitter van onze vereniging.
Wij wensen een ieder die hem lief en dierbaar is, veel
sterkte toe.
Bestuur en leden
Volleybal Vereniging Bakkeveen
Bakkeveen, 12 oktober 2013
47
Na het plotselinge overlijden van Eric is
eind oktober de competitie hervat.
Jeugd A
Er zijn in oktober 2 wedstrijden gespeeld. Tegen
Buitenpost werd met 2-1 gewonnen. Setstanden
22-25, 25-22 en de bijna walk-over 25-15. De
jeugd kwam dus steeds beter in de wedstrijd.
De 2e wedstrijd, tegen DFS-2 uit Bergum werd met
3-0 gewonnen. Hier waren de setstanden: 25-6,
25-15 en 25-21. Gelukkig geen 4e set …. Na 2
wedstrijden stond de jeugd op de 3e plaats; in
oktober gestegen naar de 1e plaats. Turfstekers
Drachten en DFS-1 hijgen de jeugd met 1 punt
minder, krachtig in de nek.
Jeugd B
Het jongste team heeft in oktober 2 wedstrijden
gespeeld. Op donderdag 10 oktober tegen RSO
(Oudega) met 25-22, 25-19 en 25-20 gewonnen.
Redelijk spannend was deze uitwedstrijd in
Bergum. En op 31 oktober thuis in de gymzaal aan
de Mjûmsterwei tegen Buitenpost. Ook hier 3-0
winst. Setstanden: 25-5, 25-19, 25-19. In totaal
13 punten uit 5 wedstrijden en op een 1e plaats.
HVC uit Harkema staat met 1 punt achterstand op
de 2e plaats en JMC Marum staat 3e.
Heren
Het Herenteam heeft na 3 oktober maar 1
wedstrijd hoeven spelen. Donderdagavond 31
oktober in Opende tegen DFS-2 (Bergum).
De heren hadden 3 punten uit 3 wedstrijden en
DFS 1 punt uit 2 wedstrijden. Er moest dus een
goede kans zijn om met 2 punten de wedstrijd te
winnen. De 1e set verliep zeer voorspoedig; het
werd al snel 15-4. Daarna kwam de klad er bij de
heren wat in en eindigde de set met 25-11. In de
2e set stonden de heren steeds op een kleine
achterstand. DFS zat goed in het spel. Toch
konden ze het halverwege de set niet mee
bolwerken en de heren wonnen wederom en wel
met 25-13. De 3e set ging aanvankelijk ook niet al
te best; ook hier keerde halverwege het tij en werd
met 25-12 gewonnen. Een 3-0 overwinning was al
heel lang geleden. Stand: 6e plaats in poule van 10
teams.
Trainingstijden 2013/2014
Dag Tijdstip Groep
Maandag 20:30-22:00 Recreanten
19:30-21:00 Heren (Marum)
Dinsdag 16:30-18:30 mini’s
18:30-19:30 Jeugdteams (2x)
48
Op vrijdagochtend in Bakkeveen
(Dúnhoeke)
49
Rayonvergadering C.P.B. te Ureterp op maandag 14 oktober
De presidente heet de leden van Bakkeveen,
Siegerswoude de Wilp, Wijnjewoude en Ureterp
hartelijk welkom en ook de spreker van deze avond
Fokke Plantinga uit Opende. Ook is er een welkom
voor mevr. Burggraaff die als afgevaardigde van
het hoofdbestuur aanwezig is.
Na gebed, meditatie en notulen van de vorige
rayonvergadering op 18 oktober 2012 te
Wijnjewoude krijgt Fokke Plantinga het woord.
Hij vertelt over zijn werk als Humorist en zijn grote
passie Toneel wat hij al 24 jaar doet. Hij is als
leraar bouwkunde werkzaam op een school en
geeft daar één dag in de week toneellessen aan de
jeugd.
Er zijn in Friesland veel toneelverenigingen, maar
ook komen er meer openluchtspelen en het is fijn
om daar in te spelen. Je hebt fabels, maar je speelt
ook over een bepaald soort lijden van de mens wat
allemaal dan is aangedikt en waar dan om
gelachen wordt.
Na de pauze speelt hij bepaalde typetjes b.v. de
chirurg die door de gangen van het ziekenhuis
loopt in een wapperende grote witte jas, waarna de
jas weer dienst zal doen als slagersjas, want hij is
geleend van zijn zwager. Echt een doordenkertje.
Ook verkleedt hij zich als vrouw inclusief mooie
jurk, pruik en ketting.
Een avond die goed voor onze lachspieren is!
Tot slot zingen we het Bondslied en gaat de
presidente voor in gebed en wenst ons wel thuis
Onze volgende vergadering
is op 5 november en de spreker deze avond is
dhr. Wijngaarden uit Drachten met het thema
“voettocht naar Rome of Santiago”.
De bijeenkomst wordt gehouden in het lokaal van
de Geref. Kerk de Mande, Tjêrkewâl 20 te
Bakkeveen. Aanvang 19.30 uur en u bent van
harte welkom.
Ook is er nog op dinsdag 26 november een
excursiemiddag naar fietsmuseum de Barrel te
Haulerwijk.
Friese Christelijke
Plattelandsvrouwen Bond
Afdeling Bakkeveen
50
Vlooienmarkten (en) Bakkeveen
Het vlooienmarktseizoen 2013 zit er weer op. De
laatste zaterdag (2 november) was het eigenlijk
wel lekker herfstweer. Je moest daarvoor niet te
vroeg komen: pas na 8 uur was het echt droog. Er
waren voor 6 uur al 15 standhouders. Toen
regende het nog, was het pikkedonker, maar
gelukkig geen wind. Tussen 7 en 8 uur kwamen de
meeste standhouders binnen rijden en daardoor
konden er uiteindelijk nog 63 worden geteld. Dat is
het laagste aantal van de 12 markten van 2013.
10 markten van 2013 waren een groot succes:
misschien wat minder voor de standhouders, maar
wel voor het publiek en organisatie. Er waren
wederom weer meer standhouders en bezoekers
dan in enig voorgaand jaar. De tabel op de
volgende pagina geeft een beknopt overzicht per
markt. Dit overzicht is per jaar (vanaf 2001)
overigens ook op www.bakkeveen.nl/markt te
vinden en wordt na elke markt bijgewerkt. Je ziet
hoe groot de invloed van het weer is ….
Uitkering
De inkomsten zijn de laatste 3 jaar sterk gestegen.
Hierdoor keert de vlooienmarkt sinds vorig jaar niet
alleen meer uit aan de 3 deelnemende
sportverenigingen, maar ook aan andere
organisaties die het welzijn in Bakkeveen
bevorderen. Daarbij wordt voorkeur gegeven aan
initiatieven die investeren in de toekomst en wordt
wat lagere prioriteit gegeven aan het in stand
houden van activiteiten.
Dúnsân
Vorig jaar (2012) is er € 2500,-- uitgekeerd aan
ondersteuning. In 2013 heeft de vlooienmarkt
tijdens het 125 jaar bestaan van Plaatselijk Belang
€ 1250,-- ter ondersteuning van de activiteiten
van Plaatselijk Belang gegeven. De andere
geselecteerde organisaties van 2013 worden
bekend gemaakt op zaterdagavond 9 november
tijdens de Bakkeveenster avond. Het uit te keren
bedrag zal hoger zijn dan in 2012.
Echter een nog substantieel groter bedrag zal in
een fonds worden gestort wat zal dienen om de
Dúnsân plannen te helpen verwezenlijken. Met dit
Dúnsân-fonds hoopt de vlooienmarkt de
ontwikkeling van Bakkeveen maximaal te
ondersteunen.
En nog dit
Volgend jaar wordt na 9 jaar het tarief voor
standhouders verhoogd. Iedereen zal voor
hetzelfde aantal meters € 1,-- meer moeten
51
betalen. Je betaalt dan € 1,-- per meter met een
minimum van € 6,--. Het parkeertarief blijft
ongewijzigd op € 1,--. Misschien dat met deze
verhoging Dúnsân zich nog iets sneller kan
ontwikkelen ….
Het bestuur van Stichting Vlooienmarkt
Bakkeveen bedankt een ieder die het mogelijk
heeft gemaakt dat de vlooienmarkt in 2013 weer
tot een groter succes heeft geleid en daarmee de
ontwikkeling van Bakkeveen verder ondersteund
kan worden.
Datum Aantal weer & publiek
6 april 230 Veel zon, maar koud en redelijk veel wind. Dus niet overal even aangenaam
vertoeven. Nog redelijk veel publiek.
4 mei 568
Veel zon, maar koude wind. Max temp 15 graden. Erg veel publiek op zowel
de officiële parkeerterreinen (parkeerrecord !) als op bijna alle andere plaatsen in het
dorp.
18 mei 88
De weersverwachting was: veel regen. Na 7 uur was het grotendeels droog (af en toe
een paar druppels); het bleef kouder dan 10 graden en geen zon. De weinige
standhouders hebben zeer goed verkocht aan het later op de ochtend nog in groten
getale opgekomen publiek.
1 juni 441
De weersverwachting was ”koud, bewolkt, vrijwel droog en veel wind”. Alles komt uit.
Temperaturen nauwelijks boven de 10 graden in een straffe wind. Velen zijn
verkleumd. Echter: ook nog veel publiek, wat voor velen toch tot goede handel leidde.
22 juni 235
Weersverwachting: droog tot rond de middag; 18 graden en bewolking. De regen
komt tegen 13 uur. In de 2 dagen voor de markt is 50 mm regen gevallen. De eerste
markt van 2013 waar het qua temperatuur lekker weer was !
6 juli 636 De weersverwachting gaf al een week lang aan: zaterdag wordt het mooi weer:
zonnig, ruim 20 graden. Dit gebeurde ook. Topdrukte met standhouders en publiek !
20 juli 499
Weersverwachting: bewolkt, droog, ca 18 graden, weinig wind. Kwam allemaal uit.
Zon kwam rond de middag en toen werd het snel te warm. Dus ideaal marktweer (in
een periode met te warm marktweer en veel zonneschijn). Erg druk met publiek.
3
augustus 394
Na de snikhete vrijdag gelukkig 10 graden koeler, eerst bewolking en meer wind. De
beloofde onweersbuien zijn niet gekomen. Lekker marktweer. Bezoekersrecord, van
vele kanten werd goede handel gemeld.
17
augustus
525
De regen viel in de nacht en bij het ochtendgloren was het zo goed als droog. Niet
meer te warm. Ideaal marktweer. Onverwacht groot aantal standhouders; toch over
algemeen redelijk goede handel.
7
september 490
Een wat onzekere weersverwachting. Om 6 uur wat regen, daarna droog tot ca 13
uur. In de ochtend ook nog wat zon. Ideaal marktweer met bijna 20 graden. Veel
standhouders en veel publiek.
5 oktober 287
Er wordt vochtig, maar vrijwel droog weer verwacht. Temperaturen vallen met 14
graden wat tegen (17 verwacht). Het blijft droog, maar het gras wordt zeker niet
droog. Het blijft wat nevelig. Veel publiek in relatie tot standhouders.
2
november 63
Nog 3 mm regen in de nacht voorafgaand aan de markt. Verder was het een
onstuimige week. Tijdens de markt bewolkt, geen wind, ca 9 graden. Relatief veel
publiek en erg goede handel.
52
Dikke maten
Hoe kaam it, dat Wiebe en Age sokke dikke maten
wurden wiene? Dat kaam eins fansels, want se
wennen neist elkoar ommers en dan kom je maklik
mei elkoar yn'e kunde.
Se boarten al ris en hellen ek doe al ris in bytsje
kattekwea út. Ja, net sa slim, hear, stikem ris in
koekje snappe, wit jim wol, of by Wiebe syn mem
in suertsje út´e winkel gnobje, ien fan Wiebe syn
katten yn'e sturt knipe, tusken harren hinnen
omreagje, sadat dy alle kanten út fleagen, by Age
ris ta de apels, as mem it net seach, ek wol as dy
apels noch net ryp wiene.
En dan sieten en se ek beide mei pine yn't liif, mar,
ja, dat is dan eigen skuld dikke bult, moat je mar
net yn dy griene dingen om ite.
Wiebe gyng al nei skoalle en siet yn'e twadde
klasse, doe't Age der ek hinne moest. Hy kaam by
juffer Wieringa yn'e klasse. Dy earste dei wie in
feest, foaral de moarns. Ja, want se hiene in
boppemaster en dy koe tsjoene, jong. Watte? Kin
dat net? No, yn Wâldfean wol, ja seker. Master
Aldersma, de boppemaster, koe dat.
As der nije bern op skoalle kamen yn'e earste
klasse, dan moasten se by juffer foar't boerd stean,
op'e rige. Master hie in oanwiisstok yn'e hannen en
de nije bern moasten de eagen stiif ticht knipe. En
dan tsjoende master Aldersma. Hy sloech mei de
stok tsjin'e balke boppe it boerd en dan…. rûgele
dêr koeke ut, op'e flier. No, en neam dat mar ris
gjin tsjoenen.
Dat wie ek bard, doe't Age op skoalle kaam. Fol
grutte ferhalen kaam er thús mei in hompe koeke
en prate fol bewûndering oer master syn kunsten.
Op deze en de volgende 6 bladzijden Friese
tekst. Leuk om te lezen !
Jeugdherinneringen door Appie Postma.
Appie Postma (zoon van fietsmaker Jan en Trientje
Postma) woonde in zijn jeugd aan de Brink in
Bakkeveen. Hij heeft een aantal van zijn
jeugdherinneringen van eind jaren 30 van de
vorige eeuw op schrift gezet.
Bijgaand een waar gebeurd verhaal over
kwattekwaad van 80 jaar geleden in Bakkeveen.
Wat is het verschil met heden ten dage?
De teksten zijn door Siebren Roelsma
geschikt gemaakt voor digitale publicatie.
In het verhaal worden afwijkende namen gebruikt.
Hier de verklaring:
Wâldfean = Bakkeveen
Wiebe = Wibbe vd Ploeg
Age = Appie Postma
juffer Wieringa = Janke Wiering woonde in het
witte huis (brink)
master Aldersma = Alberda
frou Laffra = de vrouw van de sluiswachter Laffra
Oege = Oege Nijboer
Aukje = Aukje v d Meer (hotel)
Sytske = Sytske v d Bos
Tsjibbe = Tsjibbe d Vries ??
53
Dy man koe wat, net te leauwen, sloech samar
koeke úté balke. Dy man wie in wûnderminske, of
net dan?
Heit en mem bearden wakker mei: no, no, koeke
út´e balke, hoe wie't dôchs mooglik, net?
Age koe goed mei komme. En sa rigen de dagen op
skoalle harren aan elkoar …… oant healwei it jier
sawat. Age waard siik, slim siik, die al gau bliken.
Dokter kaam hast alle dagen oer de flier,
ûndersocht him, mar koe eins neat fine. Mar ris dit
drankje besykje, dan mar wer in oar. Mar net ien
holp, Age waard neat better. Dat duorre mar fuort,
wol in moanne as fjouwer. En doe die bliken, dat er
gewrichtsrimmetyk hie. Slim, hiel slim.
Hy soe al hast nei in bernesikehûs, sa slim wie it.
Oant it lêste drankje fan dokter besocht waard. En
hoe koe't sa raar, it holpt Age knapte op. It gyng
langsum, mar dôchs, it waard better. Wol koe er
him hast net ferwege, de gewrichten hiene in bêste
knoei hân.
De winter wie krekt sa'n bytsje oan'e kant en de
sinne hie wer de oermacht. It wie waar om
bûtendoar te gean. Ek foar Age. Mar net om om te
fleanen as in keal, dat it foarjier rûkt, o, nee, dat
koe er him wol úté holle sette, dêr wie er te swak
ta. Hy koe mar amper rinne, sa stiif wie er en sa
swak. Se hiene in moaie grutte stoel fan't Griene
Krús krige en dy kaam efter hûs yn'e sinne te
stean. Dan droech heit him dêr hinne en mocht er
yn'e sinne sitte mei tekkens om him hinne.
Hy moast fersterkjend iten ha. En dat krige'r. Fan
juffer, dy't njonken harren wenne en ek fan'e
slûswachtersfrou oer de brêge. Geregeld kaam frou
Laffra mei in pantsje sop en mei oare lekkere
hapkes foar Age delsetten.
Lekker, jong, der siet fan alles yn. En dêrtroch
kaam it eins ek mei, dat Wiebe en Age sokke dikke
maten wiene, troch de sykte fan Age. No, nee,
einsnet troch de sykte al kaam Wiebe wol gauris
oer de groppe om te sjen, hoe't Age it makke -nee,
mear troch dy lekkere hapkes. Age koe it net altyd
op, ek wolris net, as Wiebe krekt by him wie om
him selskip te hâlden of mei him te boartsjen of nei
boeken te sjen. En Wiebe hie ek in goeie noas.
Hy rûkte ek tige goed, dat it iten fan
slûswachtersfrou wol yn te nimmen wie. Hy rukte
der net allinne oan, hy krige ek wolris in hap. En
meastal smakke dat nei mear, dat as Age it net
mear oan koe, naam Wiebe it graach fan him oer,
ja, dat soe jim krekt lyk gean, is't net sa?
No kaam Wiebe wier net om dy hapkes, o, nee, hy
kaam om't Age syn freon wie. En dy hapkes koene
je dan sa mei nimme, mar dat wie mar bysaak.
Wiebe hie in bulte foar Age oer, siet oeren by him
efterhûs. En doe't it einlik wer safier wie, dat Age
heale dagen nei skoalle mocht, bleau it tusken dy
beide fansels freonskip, se wiene, wat men wol seit
broek en baitsje, net by elkoar wei te slaan.
Age krige byles fan syn buorfrou juffer, want hy
54
wie fansels in moai stik efter rekke en sa koe er 'by
de oergong lyk as de oare earsteklassers nei de
twadde ta.
Foar en nei skoaltiid wiene se hast altyd by elkoar,
boartsje, fuotbalje, kattekwea úthelje. Age mocht
net oan sport dwaan en perfoarst net fuotbalje, hie
dokter sein. Syn hert soe it ris net ferneare kinne.
Dat wie ien fan'e bykommende dingen fan
gewrichtsrimmetyk. Mar …… it is min te litten, hen?
Foaral as je it dan ek noch wol aardich kinne. Mem
krige wol gauris in smoarge broek thús en it wie
wol raar, mar altyd kaam it troch fallen, troch
stroffeljen, troch útgliden, noait fan fuotbaljen,
want dat mocht er ommers net, mem, hen? Nee,
dat koe net, dat mocht net fan dokter, no, mem?
Snapst wol?
Mar stikem die er it dôchs, hy koe it net litte. Ek
Wiebe wie yn'e fuotbalsport hiel wat mânsk, dat se
sloegen gauris foar master op, elk woe harren
graach yn'e ploech ha letter. Mar dat barde eins
pas, doe't se folle 'âlder wiene.
Sa skeat ek dat jier wer moai op. Der kaam wer in
winter en dêr efteroan wer it foarjier. De tiid fan
aaisykjen. Eigenaardich, mar dat aaisykjen diene
se meastentiids net yn'e greiden, dy´t der genôch
wiene, mar yn'e bosken om Wâldfean hinne.
Aksteraaien, dy fan roeken en dowen, dat wie
meastal it doel. Derfoar moasten je goed klimme
kinne. En dat woe mar omraak. De memmen wiene
der minder oer te sprekken, want al gauris kaamt
der in broek ûnder de griene rommel thús. Dat
waard protteljen, dat kin je begripe. Mar litte diene
se it dêrom noch net, o, nee, sa braaf wiene se
net. Memmen koene sa'n broek dôchs wol gau
efkes útwaskje? No, dêrom, wat woenen je dan ek
noch mear.
Wit jim wat eins it moaiste wie fan dy hiele
aisikerij? In nêst beskermje. No sille jim tinke, wat
in fûgelfreonen. Mar sa wie't net. Se wiene gek op
it nêst fan in ka. En der wie grif ien nest by, dat
net úthelle waard. Dy aaien bleauwen lizzen. Dêr
hiene se in doel mei: de aaien útbriede litte en dan
mei in dei as tsien fjirtjin der in jonge ka úthelje
om him mei nei hûs te nimmen. Dan de fûgel grut
bringe. Dat wie in hiel spul, want dy bisten wolle
net frette, dat moatte se leare. En dat gyng sa: in
stik bôle yn'e mûle, sa'n bytsje kôgje, dat it goe
wiet wie. Dan de ka syn bekje iepenbrekke, in
klútsje bôle der yn en tatriuwe, krekt safier, dat it
dier wol slokke moast. Ja, it wie "hikke of stikke".
As de ka de smaak te pakken hie nei in
deimannich, dan wie it gjin toer mear, dan die hy
de bek al iepen as je der oan kamen. En mak as dy
bisten waarden!
Se rûnen je op't lêst op hakken en teannen
efternei. Se seagen je as harren mem. Se sieten op
55
jins skouder en gyngen oeral mei hinne. En se
koene prate, jong. Se makken sokke nuvere lûden,
krekt as praat se echt. Mar dy lûden learden se fan
harren "mem". Mei it kopke skean, seagen, se je
nei de mûle, hearden de minskestimme en
besochten dy nei ferrin fan tiid nei te dwaan. Op't
lest wie't safier, dat se de hichten en lichten fan'e
minskestim yn harren ferhalen nei diene. En dat
klonk wol sa moai, hen. Se praten tsjin je. It wie
suver in aardichheid om mei dy dierkes om te
gean, it wie in hiel fertier. Se wiene sljocht op alles
dat glom, leppeltsjes, stikjes sjippe, dy't by de
pomp leine foar’t hanwaskjen stikjes glês en… de
sûkerpot. As se yn'e hûs komme koene - dat mocht
fansels net - en se koene de sûkerpot benei
komme, dan stiene se der hast op'e kop yn!
En mar snobje, se houden der mei de snaffel yn
om, man, de kerreltsjes fleagen oer de tafel. En as
se trappearre waarden troch in mem, dan rekken
se der rap it en krige de "baas" op syn brochje, dat
er better om dat aaklike bist tinke moast! O, it wie
sa’n nocht! As de jonges nei skoalle wiene, dan
moest Akke fansels thús bliuwe, dy koe net mei.
Hy waard opsluten yn syn hok. Oege fan'e skilder
hie ek in ka grutbrocht. Dy wie sa mak as in hin.
Oege slute him ek net op as er fuort moast nei
skoalle of sa. De ka siet yn't efterhûs, los, want dêr
koe er neat bedjerre.
Sa ek dy moarn, dat se yn skoalle sa'n spektakel
mei Oege syn ka krigen. Hoe't it kaam, sil wol net
ien witten ha, mar Oege syn mem sil de doar wol
iepen dien ha, omdat se bûten wêze moast en doe
hie Akke syn kâns waarnommen. Hy naaide der út
en gyng foar de doar yn'e flearbeam sitten. Mem
hie wol roppen, dat it bist wer yn'e hûs komme
moast, mar dat seach Akke net sitten, hy wie frij
en dêr soe er gebrûk fan meitsje. Hy fleach fuort
en kaam yn ien fan'e dikke ikelbeammen op't
skoalplein telâne. Dêr siet er in setsje, mar fleach
ek dêr wer wei en kaam sa foar skoalle terjochte
yn'e wâl tusken skoalle en Age syn tin.
It wie moai sinnich waar, dat de bopperamen fan
skoalle stienen iepen; koe der frisse lucht yn
komme. Akke hearde master praten en tochte, dat
dêr wat foar him te belibjen wie. Hy fleach op'e
finsterbank en loerde der yn. Hea….. dêr seach er
de baas sitten en drok begûn Akke tsjin him te
praten en tsjinst rut te tikjen mei syn snaffel.
Fansels fernamen de bern en ek master wat der
geande wie. Der waard neat mear dien, se hiene in
moaie ôflieding mei Akke. Master wie der net bot
oer te sprekken en hy tocht:" Ik lit dat dier der
efkes yn, dan is de oandacht mar efkes by Akke.
Dan bringt Oege de ka nei hûs en dan kinne wy
wer wat dwaan. Oars net sa ferkeard tocht, mar it
pakte hiel oars út as master syn bedoeling wie.
As er alles fan te foaren witten hie, dan hie er him
wol twa keer betocht! Mar hy stapte nei't rut, die
de middelste ûnderruten iepen en Akke stapte
sûnder dach te sizzen oer de finsterbank. In hupke
en dêr siet er by de baas op'e bank. En daliks stuts
er in hiel ferhaal ôf. Miskien hat er Oege wol
56
fertelle wollen, dat er der útnaaid wie. Mar Oege
woe sa raar net, dat dy sette syn pinne op papier
en skreau út en troch ris wat yn syn skrift. Dat fûn
Akke tige nijsgjirrich … hea, wat foar mâle fratsen
helle de baas dêr út? Dat wie moai! En hy gyng der
op kop en earen by stean …. Oege stuts de pinne
yn'e inketpot en skreau wer in eintsje … wer de
pinne ynstipje … wer skriuwe … en sa gyng dat
mar.
Akke wie net in stom bist en al gau hie er de
keunst ôfsjoen …o,moast dat sa? No, dat koe hy ek
wol, dat soe er wol ris efkes sjen litte. En dat sei er
tsjin'e baas. Mar die hearde it net, alteast dy
ferstie it net. Mar Akke tocht, dat er wol begrepen
hie en stuts de snaffel yn'e inketpot. No soe´t
wêze, hy soe ek efkes in eintsje skriuwe. Mar, o,
dat smakke fiis, a, jakkes, dat wie lang gjin sûker.
Oeh, fuort mei dat guod… en Akke slingere mei de
snaffel om dat rare spul kwyt te wurden … allinne,
it wie gjin skriuwen wat er die, o, hearken, nee, hy
makke raar wurk!
De inketspatten fleagen yn´t rûn, Oege siet der
ûnder, syn skrift allyk, spatten op´e bank… mar it
slimste wie, dat der ek spetters op Aukje har moaie
wite jurk telâne kamen. Sy joech in gjalp fan'e
skrik en fage oer de spatten. Dêr waard it net
better fan … de smetten waarden folle grutter,
Oege wreau mei syn hân oer´t gesicht en dat like
doe al sa mâl, hy hie hiele blauwe plakken op'e
wangen. De klasse lake oerdwealsk, want it wie
sa'n komyk gesicht!
Aukje seach ferbjustere nei har moaie wite jûpe,
Oege wist net wat de reden fan al dat laitsjen wie.
De hiele saak wie yn ûnstjoer. Akke skrok fan al
dat kabaal en fleach fan syn plak. Op'e kast bleau
er wer sitten, hy wist net wat er der oan hie.
Master hie't al gau oersjoen en hie spyt as al syn
hier op´e holle, dat er sa stom west hie, om it bist
der yn te litten. Dat hie noait wêze moatten! Gau
der út mei dy ka. En mei de kaartsstok die er in
raam nei Akke op´e kast. Dy hipte gau fansiden en
seach nei master, as tocht er:" Mantsje, wat is hjir
te rêden, wat krije wy no?" Master die noch in
raam en Akke sette ôf. Hy kaam op´e kapstok
telâne, dêr't master syn hoed en jas hong. Sa, dat
wie in moai en feilich plak, tocht Akke. No efkes de
lêste drippen fan dat aaklike spul kwyt sjen te
wurden, want hy hie noch hieltyd dy rare smaak
yn'e mûle. En Akke struts syn snaffel ôf oan master
syn jaskraach! Dat seach master en doe wie de
man breinroer....syn skoandere jas waard
besmotske troch dy healwize ka! Mei in pear grutte
57
stappen wie master by Akke en dy hie dat sa gau
net yn'e gaten, want op'e jas siet san moai
glimmend spjeldsje. Dat wie in moai ding, efkes yn
pikke. Hy hie better it kopke der by hâlde kinnen,
want no master de kâns. Hy grypte Akke yn'e
flerken en hâlde him foar him ut: de dieder wie
arrestearre! Master rûn nei Oege:" Hjir,bring dat
rotbist der ut nei hûs, en slút him op, en goed
graach, sadat er hjir aanst net ver oansetten
komt."
Oege naam Akke oer en gyng nei de doar. Akke
stuts wer in hiel ferhaal ôf. Krekt as skelde´r
master út, sa, ferheftich raasde 'r. Oege sette de
dyk oer nei hûs en brocht Akke wer yn't efterhûs,
Syn mem hearde him kommen en seach efkes
om'e hoeke………. Se gierde it út fan't laitsjen, doe't
se Oege syn blau wite holle seach. O, dat like sa
mâl, it reed ûntbruts der oan, oars wie it suver de
Hollânske flagge: Oege fertelde wat er bard wie en
koe sels it laitsjen ek net litte; "En hy hat master
de kraach fan'e jas smoarch makke. Hy hat syn
snaffel der oan ôffage. Master wie lilk,jong". "Dat
kin ik my foarstelle, hoe koe dat bist ek sa
healwiis". "Hy siet by my op'e bank en doe ynienen
stuts er de snaffel yn'e inktpot. Dat smakke seker
net, want hy begûn as in wyld mei de kop te
slingerjen, de inkt fleach oeral. Ek op Aukje har
wite jurk. En dy fage der fan'e skrik ek noch
trochhinne, doe wiene de flekken noch folle grutter.
En se raasde, jong". Mem lake har bést. Se koe har
de tafrielen goed foarstelle, dat soe der wol omraak
omwei gien wêze.
"Kom gau, dan sil ik dy plakken fan dyn holle feie."
En se hie al in doekje te pakken mei sjippe. Se
moast noch aardich rosse, om it der wer ôf te
krijen, mar it slagge:"No, samar, earst mar wer
hinne. En master kin de jas hjir wol bringe te
skjinmeitsjen, heit hat der wol guod foar yn'e
fervewinkel, moast mar sizze". "Ja, goed". En dêr
sette Oege wer op skoalle ta. Yn'e gong koe er wol
hearre, dat it noch net rêstich wie yn'e klasse. Se
sieten noch drok te praten oer it brike gefal. Master
wie drok oan't himmeljen mei syn jas. It woe der
ek noch wol wer út gelokkich. Mar der siet mear op
as allinne inkt. Der wie ek noch wat, wêr't Akke fan
wist, net sa fris, mar fan benaudens hie er dat
seker ek mar efterlitten. Dat guod fûn master eins
noch slimmer. En mei in fiis gesicht siet er der mei
in fodsje yn om te wriuwen. Sytske seach dat, ek
dat master syn gesicht ferluts.
Se stapte der hinne:" Sil ik dat efkes dwaan,
master, ik bin der net fiis fan, thús krij ik ek wolris
wat fan'e ko op'e klean, it kin my neat skele. Ik sil
it wol efkes skjin meitsje, master". Dat fûn er bêst,
Sytske mocht it opknappe. Aukje wie ek nei hûs
rekke, seker, want Oege seach har net. Skande fan
dy moaie wite jurk. Mar, ja, it wie al bard. It wie in
toer om it spul wer oan't wurk te krijen. Master wie
der ek ôf, syn gedachten wiene noch by Akke en
syn mâle fratsen, De tuskendoar nei de heechste
klassen gyng iepen en master Aldersma kaam yn:
58
"Wat is hjir te dwaan?" Dat frege'r oan Tsjibbe, dy't
yn'e bank tichte by de doar siet. Tsjibbe wie net
sa'n redenaar, mar fertelde sa goed en sa kwea as
dat gyng, wat der foarfallen wie. Hy krige der in
kleur fan: "Ja, master en de ka zou schrijven en
doe stuts er de snaffel yn'e inktpot. "Fan'e
weromstuit begûn er yn't Frysk: "En doe soe
master him fuort jeie en doe gong de ka op'e kast
sitten en dêr jage master him ek wei mei de stok.
En doe kaam de ka op´e kapstok terjochte en hy
gyng op master syn jas sitten.
En, en, en doe fage hy de snaffel ôf oan de kraach
fan master syn jas". Mei skrik fernaam er, dat er
Frysk prate en soe dat gau goed meitsje: "Ja,
meester en de ka heeft ook op meester zijn jas
geschoten". En mei in deaearnstich gesicht stelde
Tsjibbe fêst, dat er it der dan dôchs mar knap
ôfbrocht hie. Mei glinsterjende eachjes seach er
master Aldersma oan. Dy dûkte yn elkoar en
smoarend fan't laitsjen skeat er wer troch de doar
syn eigen klasse yn.
Dêr bleau er stean en buldere, sa'n wille hie er:
op'e jas sketten: Gelokkich wie't frij kertier en gau
fleagen de bern de klasse ut, skeaten yn klompen
en skuon en stoden nei bûten it plein op. Al gau
stiene der ploechjes bern by elkoar en de grutte
ferhalen wiene net fan'e loft.
Oege wie de man fansels, want it wie syn ka, dy't
him dat flikt hie. En hy fertelde grutsk, dat Akke
útnaaid wie, om't syn mem de doar iepen stean
litten hie. Dat wie mar goed, want no hiene se net
tefolle dien en dat fûnen se net slim. Mar in wille
dat se hân hiene, jong. Hiest ris sjen moatten hoe't
de inkt yn'e rûnte fleach en hoe't master mei de
stok yn'e war west hie: Sytske kaam by de pomp
wei mei master syn jas ûnder de earm, skjin.
Se sei:" Ik hie wol sjoen, dat master der net te
goed oer koe, dy man is neat wend, ju, wurdt al
raar fan in fûgelpoepke. Ik sil him syn jas wer
bringe” En Sytske gyng de skoalle yn.
Doe't master tusken de middei nei syn kosthûs rûn
om iten, kaam er Oege syn heit tsjin, dy't foar iten
noch gau efkes in putsje dwaan soe:" Wat ha'k
heard, master, hâlde jo der in tamme ka op nei? Jo
meie wol om'e sûkerpot tinke, want dêr is er gek
op." En hy lake master ta. Dy koe no de grap ek
wol wurdearje, teminsten hy lake. Net fan herten,
mar dôchs, der koe in glimke ôf. Hy rôp de skilder
efternei: " Ja,en hy hat in bêste learmaster oan jo,
want hy kin al knap fervje !"
Appie Postma
Sinds 2006 is Veenstra dealer van de GIANT knikladers. De eerste kniklader
is destijds verkocht aan Bosmanege Bakkeveen. Nu, 7 jaar later, is de 250e
kniklader verkocht en wel aan Mts. Hoekstra-Menken.
59
Storm / harde wind in Bakkeveen Naar aanleiding storm maandag 28 oktober 2013
Wind is niks anders dan een verplaatsing van lucht.
De lucht verplaatst zich dan van een plaats met
hogedruk naar een plaats met lagedruk. Deze
plaatsen ontstaan vaak weer door het verschil in
opwarming van aardoppervlak. Een lagedruk
gebied ontstaat op een plaats waar warme lucht
opstijgt en een hogedruk gebied op een plaats
waar koude lucht van grote hoogte naar beneden
komt. De functie van de wind is om luchtdruk
verschillen in de atmosfeer op te heffen. De
afstand tussen deze gebieden en de luchtdruk
verschillen bepalen voor een deel de snelheid
waarmee de lucht zich verplaatst. Maar hier heb je
nog geen storm mee. Een ander factor die een rol
speelt is de straalstroom.
Een lagedrukgebied ontstaat meestal in de buurt
de straalstroom , welke zich op 10 tot 12 km hoog
in onze atmosfeer zich voordoet. Deze straalstroom
zuigt op 10 tot 12 km de lucht af die uit een
lagedruk komt. Wanneer de straalstoom een hoge
snelheid heeft wordt er meer lucht weggezogen
dan dat er door het lagedrukgebied kan worden
aangevoerd. Hierdoor diept het lagedrukgebied uit
(de lucht druk aan het oppervlak wordt lager).
Wanneer het lagedruk gebied maar ver genoeg
uitdiept, zal er uit eindelijk een storm kunnen
ontstaan.
Wanneer spreken we nu van een storm
Er wordt van een storm gesproken wanneer de
gemiddelde windsnelheid over een periode van 10
minuten boven de 75 km/h komt. Een
zware storm (10 bf) begint bij een
windsnelheid van 90 km/h en zeer zware
storm (11bf) vanaf 100km/h enz.
Op maandag 28-10-2013 werd er in grote
delen van het land een storm waarschuwing
afgegeven. In Bakkeveen (dorp) werd een
hoogste windsnelheid gemeten van 84 km/h
(9bf) in een windstoot. Deze windstoten zijn
dus ook verantwoordelijk voor de schade.
De hoogst gemeten gemiddelde
windsnelheid, over 10 minuten, kwam niet
verder dan 42 km/h (6 bf). Kijken we naar
het weerstation welke bij Jan van Dalen in
het weiland staat (met door bomen op ca
100 m afstand veroorzaakte luwte). Dan
zien we dat de hoogst gemeten gemiddelde
snelheid 63 km/h (7 bf) is. Het zwaartepunt storm
lag tussen 12 en 1 uur. Langs de kust werden
gemiddelde snelheden gemeten van 11 en soms 12
bf.
Hoe kan zo iets?
Wanneer lucht zich over zee verplaatst ondervindt
het maar weinig weerstand van het zeeoppervlak.
Wanneer lucht zich verplaatst over land dan
ondervindt het weerstand van het aardoppervlak.
Wat resulteert in een afname van de windsnelheid
boven land. Kijken we naar het oppervlak van de
aarde, dan zien we dat deze niet overal even glad
is. Zo hebben huizen, flats, bomen, struiken enz,
ook invloed op de windsnelheid. Het weerstation
van Jan van Dalen ligt wat meer op de ruimte en
heeft dus minder last van de wind reductie dan het
weerstation in het dorp, maar een weerstation
dicht bij zee zal dus eerder een hoge snelheid
meten dan wij in Bakkeveen. Voor het weerstation
in het dorp gebruik ik altijd een wind reductie van
40% t.o.v de windsnelheid boven zee.
Rudolphus Wagenaar
60
Kerstwandeling Nog ruim 1½ maand en dan is het weer tijd voor de Kerstwandeling. De start en finish liggen vast: Dúndelle. Het rustpunt onderweg, de “koek en zopie”, is ook bekend. De wandelaars gaan een stukje door het dorp en lopen voor het overgrote deel door de bossen. Maar …. heb je nog een leuk
idee voor een activiteit onderweg of op de start-/finish locatie, neem dan even contact op. Wellicht valt er nog wat te regelen. O ja, er wordt natuurlijk ook gewandeld. Bereid je maar vast voor op 5, 7, 10 of 15 km. 2e kerstdag tussen 10 en 14 uur kun je starten.
Bakkeveen Actief Vanuit Bakkeveen wordt komend voorjaar (2014) weer een activiteitenkrant uitgegeven als aanvulling op www.bakkeveen.nl . Oplage meer dan 25.000 exemplaren en verspreiding in dorpen rond Bakkeveen (incl. Drachten) en bij campings. Afgelopen voorjaar was de eerste maal en had de krant als titel “Bakkeveen Actief”. De reacties waren bijna allemaal positief. Daarom komt er in 2014 een 2e jaargang. Je kunt je nu al voorbereiden om je activiteit of onderneming goed in de krant te krijgen, zodat je veel publiek gaat trekken. Zorg voor een pakkende, enthousiaste tekst en zoek er een leuke foto bij.
Om iets groter draagvlak te creëren zijn we van plan in deze 2e jaargang ook van alle buurdorpen een activiteit op te nemen. Je moet inzenden voor 1 februari. De krant zal rond de paasdagen van 2014 worden verspreid. De plaatsing van de artikelen is doorgaans gratis. Heb je al een artikel klaar of nog vragen? Mail naar [email protected] PS: Tekst voor de kerstkrant (wordt ruim voor de kerstmarkt van 20 december verspreid) kun je ook naar [email protected] sturen. Wacht hier niet te lang mee !
Zwarte Piet Op www.bakkeveen.nl staat elke 1 à 2 weken een poll. De poll gaat nu (eind oktober) over Zwarte Piet. De stelling is “Een zwarte Piet is niet meer
van deze tijd”, met als toelichting “Met Sinterklaas bijna in aantocht steekt de discussie over Zwarte Piets gelaatskleur weer de kop op.
Moet Piet zwart blijven?” Er hebben inmiddels 207 personen een stem uitgebracht. 1 persoon geeft aan geen mening te hebben, 11 personen (5%) zijn het eens met de stelling dat de zwarte gelaatskeur discriminerend is en de resterende 195 stemmers (94%) willen het fenomeen “zwarte Piet” laten voor wat het is.