Słowniczek polsko–czeski opracowanie: „Czechy. Gospoda pełna humoru” Wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2010 Należy pamiętać, że język czeski nie jest tak podobny do polskiego, jakby się mogło wydawać. Bardzo często podobnie brzmiące słowa w obu językach mają inne znaczenie. Na przykład czeskie počítat znaczy „liczyć”. Oto inne przykłady słów podobnie brzmiących, lecz o różnym znaczeniu: obchod – sklep, sklep – piwnica, pivnice – piwiarnia. Zasady wymowy Akcent w języku czeskim pada zawsze na pierwszą sylabę – půjčovna. Samogłoski: n krótkie – a, e, i, o, u, y – wymawiamy tak samo jak w języku polskim; n długie – á, é, í, ó, ú, ů, ý – wymawiamy dłużej (pít – [piit]); trzeba o tym pamiętać, często od tego, czy samogłoska jest krótka, czy długa, zależy znaczenie słowa, np. pořad – program, pořád – ciągle, cały czas; n ú, ů – wymawia się tak samo. Różnica jest w pisowni: ů występuje najczęściej w środku i na końcu wyrazów; n y, ý – wymawia się tak jak i, í. Uwaga! I nie zmiękcza poprzedzających spółgłosek, jak w języku polskim (poza d, t, n); n ě – zmiękcza poprzedzające je spółgłoski, np. květen [kwieten] – maj. Jeśli ě występuje przed spółgłoską m, czytamy [mnie], np. město [mniesto] – miasto; n ou, au – czyta się nie jak polskie ą, lecz podobnie jak wyraz auto [ałto]. Spółgłoski: n d’, t’, ň – wymawia się miękko, np. ted’ [między: tedź a tedi] – teraz, chut’ [między chuć a chuti]; n h, ch – w języku polskim różnicy w wymowie już się prawie nie spotyka, inaczej jest w czeskim. Samo h wymawiamy dźwięcznie, ch – bezdźwięcznie, bardziej twardo. Jest to trudne, ale warto potrenować, aby uniknąć nieporozumień, np. hladný – głodny, chladný – chłodny; n č, š, ž – wymawia się jak polskie cz, sz, ż; n ř – jest bardziej wibrujące niż polski rz. Brzmi trochę jak rż; n j – na początku wyrazu, kiedy poprzedza spółgłoskę, nie jest wymawiane, np. jsem [sem] – jestem; n dwie takie same spółgłoski położone obok siebie czytamy jak jedną, np. panna [pana] – panna.
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Należy pamiętać, że język czeski nie jest tak podobny do polskiego, jakby się mogło wydawać. Bardzo często podobnie brzmiące słowa w obu językach mają inne znaczenie. Na przykład czeskie počítat znaczy „liczyć”. Oto inne przykłady słów podobnie brzmiących, lecz o różnym znaczeniu: obchod – sklep, sklep – piwnica, pivnice – piwiarnia.
Zasady wymowy
Akcent w języku czeskim pada zawsze na pierwszą sylabę – půjčovna.
Samogłoski:
n krótkie – a, e, i, o, u, y – wymawiamy tak samo jak w języku polskim;n długie – á, é, í, ó, ú, ů, ý – wymawiamy dłużej (pít – [piit]); trzeba o tym pamiętać, często od tego, czy samogłoska jest krótka, czy długa, zależy znaczenie słowa, np. pořad – program, pořád – ciągle, cały czas;n ú, ů – wymawia się tak samo. Różnica jest w pisowni: ů występuje najczęściej w środku i na końcu wyrazów;n y, ý – wymawia się tak jak i, í. Uwaga! I nie zmiękcza poprzedzających spółgłosek, jak w języku polskim (poza d, t, n);n ě – zmiękcza poprzedzające je spółgłoski, np. květen [kwieten] – maj. Jeśli ě występuje przed spółgłoską m, czytamy [mnie], np. město [mniesto] – miasto;n ou, au – czyta się nie jak polskie ą, lecz podobnie jak wyraz auto [ałto].
Spółgłoski:
n d’, t’, ň – wymawia się miękko, np. ted’ [między: tedź a tedi] – teraz, chut’ [między chuć a chuti];n h, ch – w języku polskim różnicy w wymowie już się prawie nie spotyka, inaczej jest w czeskim. Samo h wymawiamy dźwięcznie, ch – bezdźwięcznie, bardziej twardo. Jest to trudne, ale warto potrenować, aby uniknąć nieporozumień, np. hladný – głodny, chladný – chłodny;n č, š, ž – wymawia się jak polskie cz, sz, ż;n ř – jest bardziej wibrujące niż polski rz. Brzmi trochę jak rż;n j – na początku wyrazu, kiedy poprzedza spółgłoskę, nie jest wymawiane, np. jsem [sem] – jestem;n dwie takie same spółgłoski położone obok siebie czytamy jak jedną, np. panna [pana] – panna.
Daleko – daleko [daleko]Doba – den a noc, 24 hodiny [den a noc, dwacet cztirzi hodini]Dobranoc – dobrou noc [dobroł noc]Dobry – dobrý [dobrii]Dom – dům [duum]Droga – cesta [cesta]Drzewo – strom [strom]Duży – velký [welkii]Dworzec autobusowy – autobusové nádraží [ałtobusowee naadrażii]Dworzec kolejowy – nádraží [naadrażii]Dzień – den [den]Dzień dobry – dobrý den [dobrii den]Dziękuje – díky (nieformalnie) [diiki], děkuju, děkuji [diekuju, diekuji]Dzisiaj – dnes, dneska [dnes, dneska]Dżem – džem [dżem]
Informacja – informační kancelář [informacznii kancelaarz]informacja turystyczna – informace pro turisty [informace pro turisti]Iść prosto – jít rovně, přímo [jiit rownie, prziimo]
Jajko – vejce [wejce]Jechać – jet [jet]Jesień – podzim [podzim]Jeść – jíst [jiist]Jezioro – jezero [jezero]Jutro – zítra [ziitra]
zablołdiim sem]Zachód – západ (slonca, jako kierunek) [zaapad]Zadzwonić – zazwonit, zatelefonovat [zazwonit, zatelefonowat]Zajęte – obsazeno! (zajęte!), obsazený stůl – stolik zajety [obsazeno, obsazenii stuul]Zamek – hrad, zámek [hrad, zaamek]Zamknięte – uzavřeno [uzawrzeno]Zatrzymać się – zastavit se [zastawit se]u przyjaciół – zůstat [zuustat], w hotelu – ubytovat se [ubitowat se]Zawrócić – vrátit se, (zawracać – vracet se) [wraatit se, wracet se]Ząb – zub (zęby – zuby) [zub, zubi]Zielony – zelený [zelenii]Ziemniaki – brambory [bramborii]Zima – zima [zima]Zimny – studený [studenii]Złoty – zlatý [zlatii]Zły – špatný [szpatnii]Znaczek – známka [znaamka]Zrobić – vykonat, udělat [wykonat, udielat]Zupa – polévka [poleewka]Zwierzę – zvíře [zwiirze]
Źródło – pramen, zřídlo [pramen, zrziidlo] Żona – manželka, žena [manżelka, żena]Żółty – žlutý [żlutii]
Minirozmówki (zestawienie tematyczne)
Liczebniki
0 nula [nula]
1 jeden [jeden]
2 dva [dwa]
3 tři [trzi]
4 čtyři [cztirzi]
5 pět [piet]
6 šest [szest]
7 sedm [sedm]
8 osm [osm]
9 devět [dewiet]
10 deset [deset]
11 jedenáct [jedenaact]
12 dvanáct [dwanaact]
13 třináct [trzinaact]
14 čtrnáct [cztyrnaact]
15 patnáct [patnaact]
16 šestnáct [szestnaact]
17 sedmnáct [sedmnaact]
18 osmnáct [osmnaact]
19 devatenáct [dewatenaact]
20 dvacet [dwacet]
30 třicet [trzicet]
40 čtyřicet [cztirzicet]
50 padesát [padesaat]
60 šedesát [szedesaat]
70 sedmdesát [sedmdesaat]
80 osmdesát [osmdesaat]
90 devadesát [dewadesaat]
100 sto [sto]
200 dvě stě [dwie stie]
300 tři sta [trzii sta]
500 pět set [piet set]
1000 tisic [tisic]
1 mln jeden milion [jeden milion]
Miesiące roku
styczeń leden [leden]
luty únor [uunor]
marzec březen [brzezen]
kwiecień duben [duben]
maj květen [kwieten]
czerwiec červen [czerwen]
lipiec červenec [czerwenec]
sierpień srpen [syrpen]
wrzesień září [zaarzii]
październik říjen [rziijen]
listopad listopad [listopad]
grudzień prosinec [prosinec]
Dni tygodnia
poniedziałek pondělí [pondielii]
wtorek úterý [uuterii]
środa středa [strzeda]
czwartek čtvrtek [cztwyrtek]
piątek pátek [paatek]
sobota sobota [sobota]
niedziela neděle [nediele]
Pory dnia/czas/pory roku
rano ráno [raano]
dzień den [den]
wieczór večer [weczer]
noc noc [noc]
godzina hodina [hodina]
doba den a noc [den a noc]
tydzień týden [tiiden]
miesiąc měsic [mniesic]
rok rok [rok]
dzisiaj dneska [dneska]
jutro zítra [ziitra]
wczoraj včera [wczera]
wiosna jaro [jaro]
lato léto [leeto]
jesień podzim [podzim]
zima zima [zima]
Która jest godzina? Kolik je hodin? [kolik je hodin]
Jest dziesiąta Je deset hodin [je deset hodin]
druga po południu je dvě hodiny odpoledne[je dwie hodiny odpoledne]
14.00 je čtrnáct hodin [je cztyrnaact hodin]
w pół do drugiej je půl druhé [je puul druhee]
13.30 je třináct hodin a třicet minut [je trzinaact hodin a trzicet minut]
15 po trzeciej je čtvrt na čtyři [je cztwyrt na cztirzii]
15.15 je patnáct hodin a patnáct minut [je patnaact hodin a patnaact minut]
Konwersacja
Dzień dobry Dobrý den (nieoficjalnie ahoj) [dobrii den, ahoj]Dobry wieczór Dobrý večer [dobrii weczer]Do widzenia Na shledanou (nieoficjalnie – na shle, čau)