Sivas Il Merkezinde Psodokolinesteraz Aktivitesi Ve Genetik Varyantlarinin Taranmasi Screening for Serum Cholinesterase Activity and Its Genetic Variants in Sivas Turkey

8/3/2019 Sivas Il Merkezinde Psodokolinesteraz Aktivitesi Ve Genetik Varyantlarinin Taranmasi Screening for Serum Cholinest

1/55

T.C.CUMIIURiYETUNMRSiTESiTIP FAKiiLTESiBiYOKiM Y A ANABiLiM DALI

sivAS iLMERKEZiNDEPS(}DOKO LiNESTERAZ AKTtviTESi ve GENETiK

t ) o o 6 1 -

DANISMAN OGRETiM t lYEsi .noc, DR. ABMET AKERSivAS-l995


2/55

Bu tez Cumhuriyet Universitesi Senatosunun 05.01.1984 tanh ve84/1 No'lu karanyla kabul edilen tez yuma yonergesine gore haznianm~tlr.


3/55

TIP FAKiJLTEsi DEKANLIGINA

Isbu cahsma jurim iz tarafindan B iYOK iM Y A anabilim dalmda TIPTAUZMANLIKTEZ1 o la ra k k ab ul edilmistir.

BA$KAN" .DYE

Yukandaki imzalann am ge ee n ogret im u ye le rin e a it o ld ug un u o na yla nrn .

. .. . . 1 . . .. .11995

Prof. D r. T . U NSA LD IDEKAN


4/55

e sirg em e ye n an a b ilim dah basakannm z saym hocam Prof. D r. A tilla A TA LA Y'a, tezhocam Do~. D r. Ahmet AKER' e ve aynca D o~. D r. O ge


5/55

i(:iNDEKiLER1 . GiRiS ve A MAC 12 . GENEL B iLG iLER 3

2 . 1 . Kolinesterazlar 32 . 2 . Saghkh Bi rey le rdek i e h E Aktivitesi 92 . 3 . S ii ks ame tonyum ve S ii ks ame tonyum Duyarhhgi 112 . 4 . P lazma Ko li ne s te ra z Va ryan tl an 1 22 . 5 . Geno tip le rin Oz ellik le ri v e Ge ne tik Va ry an tla nn 2 1

Fenotiplendirilmesi2 . 6 . Nad ir G en le rin E tn ik D ag ih rm 2 4

3. YONTEMveGERECLER 2 6

4.5.6.7.8. EK 45


6/55

T ablo I.Tablo n.TabloID.TabloN.Tablo V .

T ablo V I.

Tablo vn.TabloTablo

TabloTablo

Sekill.Sekil2.Sekil3.Sekil4.Sekil S.

TABLOLARDiziNiKoli ne s te ra z T ip le riSe rum Kolinesterazmda ~ Aktiviteye Y 01 Acan Nede nle rS erum Ko lin es te razmda Y iik se k Aktiv ite ye Y 01 A~an Nedenl erinsan P lazma Ko li ne s te ra z Va ryan tl anStandart Fenotiplendirm e Testle riyle Y apilan Y anhs Plazm aGeno tip le nd irme ye Omekle rIngiliz Toplumunda ChE Varyantlanntn Dagihnu,S iik sameto nyuma Duya rh hg i v e B iy ok imyas al Oz ellik le riD e~ik Toplumlarda E, a Geninin Go re ce li S ik hk la n

SEKiLLER DiziNiAse ti lko li n b romii ri in Ko li ne s te ra z il e H id ro li ziAse t il -f3-me t il ko lin ve Benzo ilko linP ro s tigmin ve Di is oprop il fl urofos fa tm A~tk Fo rmi il le riAs e ti lko li n v e S ii ks ame tonyumS iik si ni lko li nin ChE i le H idrol iz i

Sayfa46720

20

21245

122

Sayfa488111 1


7/55

GiRiS ve AMAf;Serum kolinesteraz aktivitesinin tayini biyokimyada bir 90k alanda yararh

olmakla birlikte (1-4), gunumuzde bu enzim aktivitesinin tayininin temel amaci,anestezide yaygm olarak kullanilan ve kisa etkili bir kas gevseticisi olansiiksametonyuma (suksinildikolin, skolin) bagh uzamis apne periyodu riski tasiyanbireylerin belirlenmesidir (5-9).

Serum kolinesteraz aktivitesi; uremi, sok, anemi , tuberkuloz, kanser,

nomu

malnuolan i

tiir haatipikbireylerde 3-4 saate ulasabilen apne periyodlan gelisir (10-14). Bu durum, hastayiriske sokar ve ozel aletlerle mudahaleyi gerektirir (15). Boyle kisilerin oncedentesbit edilerek, siiksametonyum uygulanmamasi 90k onemlidir. Aynca, diger ailebireylerinin de taranarak, duyarh kisilerin saptanmasi gerekmektedir. Gunumuzdegelismis toplumlarda, enzim:in atipik sekillerini tasiyan kisilere verilen ozel kartlarla,anestezistler bu duruma karst uyanlmaktadrr (16). Bu amaela, Ingiltere veDanimarka'da kolinesteraz hizmet burolan kurulmustur (17).

Yapngumz literatiir taramasmda, iilkemizde kolinesteraz varyantlan ile ilgiliolarak 1967'de yaptlan bir 9altma dismda bir arasnrmaya rastlanmamisnr (18). Bu


8/55

2

yahmadaki amacumz, Turk toplumunda psodokolinesteraz varyantlannm goriilu~stkhgt ile ilgili bilgilere bir katla saglamaknr, Aynca, tesbit edilen hassas kisilerinve hekimlerin bu konuda uyanlmasi, dolayisiyla da i ns an sag Itg tnm korunmasi bird ig er ama cnmzdrr.


9/55

3

2. GENEL BiLGiLER

2 . 1 . l ( o l U m e s t e r a z l a r

Kolinesterazlar, kolin esterlerini hidroliz ederek, kolin ve ilgiliorganik asitlerin olusmasma neden olan enzimlerdir. Insanda iki farkhkolinesteraz enzimi tammlanrmstir. Bunlardan ilki, biiyiik fizyolojik oneminedeniyle onceleri gercek kolinesteraz olarak adlandmlan Kolinesteraz Iveya(AChmaddgeyi~lAseti.

Diger kolinesteraz, kolinesteraz II veya acylcholine acylhydrolase(E. C.J. 1. 1. 8), (ChE)'dlr. Sikhkla serum veya plazma kolinesteraz,psodokolinesteraz veya benzoil kolinesteraz olarak da adlandmhr.Karaciger, pankreas, kalp, beynin beyaz cevheri ve plazmada bulunmasmakarsm, kesin biyolojik rolu henuz bilinmemektedir (10,19-23). Klinikacidan serumdaki diizeyinin saptanmasi yararh olan enzim budur.

Her iki kolinesterazm katalize ettigi reaksiyon tipi asagrdagosterilmistir (20) (Sekil 1).


10/55

4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .H3C CH3 :0\ + / : I I . . .N-CH2CH2 -0 : - C - C H 3: + :H-O-HI Br- ... -.. .

kolinesteraz

Asetilkolin bromiir

H3C CH3\.tN-CH2CH2-O-HI Br-CH3

: 0:: I I :+ : CH3-C-O-: + "if. .1 0 . . .

Kolin bromiir Asetat iyonu Hidrojen iyonu

LokoJ1zasyonu Sitozol Doku mikrozomlanPlazma Sinirvekas

Eritrosit

Heterojenite B ir~ k e ste ra zlar B ir tek enzimB i rcok i zo e nzim Tek birvaryant bildirilmis,

Dogal Substratlar y~ al esterleri Aseti1kolinAroma t i k esterler

Test Substratlan Ase tiltiokolin Ase til tioko linB iitiriltioko lin M e tako linBenzoilkolin (aseti l -~-metilkolin)SUksinilkolin


11/55

5

2 .1 .1 . B iyosen tezPsodokolinesteraz karacigerde ve sadece fonksiyonel karaciger

hucreleri tarafindan sentezlenen, tetramerik bir sialoglikoproteindir(19,20,22,24). Her biri birer aktif katalitik bolgeye sahip dort benzer altbirimden olusmustur. Alt birimler non-kovalan, hidrofobik ve disulfitbaglanyla bir arada tutulmaktadir (22). 574 aminoasit ten olusan altbirimin sentezini 3. kromozomdaki ChE-l lokusu kontrol etmektedir(25,26). Tetramerin molekul agirhgr 342.000 Dalton'dur. Elektroforetikolaral

serunAnca

fonksiyon indeksi olarak kullamhrlar. Bununla birlikte,psodokolinestrazm karaciger sentez kapasitesi hakkmda bilgiverebilmesi icin, kisinin bazal degerinin onceden biliniyor olmasigerekmektedir (22,28). Dolayrsiyla da bu amacla kullamlmasi pek ragbetgormemistir. Hipoalbuminemi ile artmis ChE aktivitesinin biraradabulundugu tek istisnai durum, nefrotik sendromdur (28).

Serum kolinesteraz aktivitelerini etkileyen nedenler Tablo II veIII'de gosterilmektedir (28).


12/55

6

Tablo II. Serum Kolinesterazmda Dfi~fikAktiviteye Yol AcanNedenler.Tip NedenKalrtsal eksiklilder N adir kolinesteraz varyant1anFizyolojik varyanslar H am ile ligin 3. trimestm

Yenidogan ve slit cocukluguKazandml~ hastabklar Karaciger hastahklan (akut h ep atit v e k ara cig er me ta sta zla n)

M iyokard irifarktiisli Kollajen hastahklan (progressif muskuler distrofi, konjenitalmiyo ton i, de rmatomiyozi t) H iperpreks i T iibe rkilloz Akut enfeksiyonlar K ars ino malar

Iatro

Ekotiyopat iodiir Propanidid N eostigmin K lorprom azin kl6riir Pankuro nyum O rganik fosfo rlu insekti sidl e r Y amklar Siklofosfam id E ks trak orp oral s i rk i i lasyon Romatizmal ~ Tifus Tetanus K washiorkor Epilepsi


13/55

7

Tablo III. Serum Kolinesterazmda Yiiksek Aktiviteye Yol AeanNedenler.

Tip NedenKahtsal E le ktro fo re tik varyan tla r C s+

N ie tlich veya cynth iana varyannKazandm~ Obesite

H iperlipe mi Nodiile r guatr PsOryazis . E sans iy e l b ip e rta ns iy on T iro to ksiko z Nefroz As tnn A nksiye te Alkolizm

karsr

enzimlerin bu substrata ~l olan ilgileri farkhdrr ve yiiksek substrat derisimleriAchE' 1 inhibe ederken, ehE't inhibe etmemektedir. Serum kolinesterazieritrositteki enzimin aksine, propionil ve butirilkolini ve bunlann tiokolinanaIoglanm hidrolize etmektedir. Vine, serum kolinesterazi benzoilkolini hidrolizeederken, asetil-f3-metil-kolini veya ~l gelen thio analogunu hidrolize etmez.Eritrosit enz imi ise asetil-Bsnetil-kolini hidrolize ederken, benzoilkolini hidrolizeetmez. Serum kolinesterazi, enzim aktivitesinin olyiimUnde substrat olarakkullamlabilen non-kolin esterleri de hidrolize eder (19,20).


14/55

8

Asetil-p -metilkolin Benzoilkolin

Sekil2. Asetil-Bsmetilkolin ve benzoilkolin.

Her iki enzim, prostigmin ve fizostigmin alkaloidleri taraf indan inhibe edil ir.Bu alkaloidlerin her ikisi de yapilannda kolinde de oldugu gibi kuatemer nitrojenicerirler (Sekil 3) ve tipik kompetatif ChE inhibitorleridir. Enzim yuzeyindeki

grubu

Her iki enzim morfin, fenotiazinler, pirofosfat, safra tuzlan, sitrat, flow veboratlar gibi baska bilesikler taraf indan da inhibe edilir i(20).

? H 3O-O-CH/ J r 3~f O-C-CHI 3CH3Prostigmin Diisopropilflurofosfat

Sekil 3. Prostigmin ve Diisopropilflurofosfatm aerk formulleri .


15/55

9

2.1.3. Fizyolojik RoliiSerum kolinesterazmm kesin fizyolojik rolii heniiz aeiklanmarms olmakla

birlikte (8,19,22,29), yavas sinir iletiminde, lipid metabolizmasmda, hidrolizeedilebilir kolinerjik ajanlann kontroliinde ve pIazmadaki serbest kolin derisimininotoregiilasyonunda rol oynachg. ileri siiriilmektedir. Bunlann her biri deneyselolarak desteklenmekle birlikte, yeteri kadar doyurucu bulunmamisnr (19,30).

2.1.4. Van Omiir

injeksiyan o ,

zii1mesinin, aktivite kaybma yol ~ baa ~alar tarafindan gOsteri1mir (31).Ancak, diger baa arasannolar tarafindan aksi i fade edilmektedir (19). Kan bankalanndakikanlar ChE aktivitelerinin %40 'un korurlar . Rekonstite p 1 a z m a I a r i~ de bu oran ~dir(19). Serum veya plasma, aktivite kaybma t J 8 r a m a d a n +4C'de bir ~ hafta (28)s a k l a n a b i lm e s in e 1aqm, bu s i i r e D i n bir haftayt ~ Onerilmektedir (30).

2.2. S albk h B ireylerd eki ChE Aktiv itesiNormal sagJddt yetiskinlerde, y~ ve cinsiyetin enzim aktivitesine etkileriyle

ilgili ye~kili bilgiler mev~ttur. Arastmcilann bir mIDI y~ ve cinsiyetin herhangi


16/55

10

bir etkisini gozl eyemezken, d ig e rle ri pozi tif ya da negatif bir etk i gozlemislerdir (32).Lepage ve B rock'a gore viicut aguu~ boy, cinsiye t ve genetik polim orfizmyetiskindeki enzim aktivitesine etk i eden bashca etmenlerdir (2 5,2 6 ). Y a., ve c in s iy e tebaglanan fa.rkhhklar kadm lardaki hormonal durum ile i lski l idi r , Seksiie1 olgunluk enzimak tivi te s inde kadtn la rda e rkek le re gore anlamh bir ~ neden olmaktadir, MenapozlabirIikte kadmlardaki enzim aktivite si de ~ goste rerek, erkekteki diizeyineulasmaktadir. Koli ne s te ra z d ii zey indek i bu a r n s m n ed en i h ep atik s en te zi azaltan sexbormonlarmm anl]masJ olab il ir . E rkek te enzim aktivitesini belirleyen a na f ak to rle r,

olurla

genetidurunkullan

baslol

Sut cocuklugu ve cocukluk donem inde Chf aktivitesinde ilgincdegisiklikle r olm a.ktadtr. D ogum da C hfi aktivitesi, e riskinle re gore % 50 dahad~. 3-5 y~ civannda aktivitede ortaya eikan arns 5. yastan sonra dusm eyebaslar ve bu ~ pube rtede yetiskin de ge rin e ulasan a de k su re r (1 9).

Gebelikte Chf seviye leri 1 0. haftadan itibaren dusm eye baslar. N orm aleriskin dege rinin % 24 'u kadar olan bu ~ post-partum devrede de bir sure clahade vam e de r (28)

' ir,(C ~OO~~1 lJ lWIDlO~~ON~


17/55

11

2.3. S iik sam eton yum v e S iik sam eton yum Duya rWI !JSiiksametonyum, 1951' de Thesleft tarafindan kIinik kullaruma sokulan, kisa

etki siireli ve depolarizan tipte bir kas gevseticisidir (14,33). Yapisi birnorotransmitter olan asetilkoline benzer (20) (Sekil-l).

CHr-CO~Hz-CHz-N" (CH3hAsetilkolin

kolayL ..._(9,14,20,22). Intravenoz olarak, 20-100 mg'hk olagan dozunun enjeksiyonundansonra olusan apne, ilacm ChE tarafindan hizh hidrolizi nedeniyle ya1mzca 3-4dakika siirmektedir (10). Plazmadaki hidroliz 2 asamada olmaktadrr (Sekil 5). iIa~

once siiksinilmonokoline ve bunu takiben de 6-7 kez daha yaV3bir Inzla suksinikasit ve koline don~iir (34,35).

ehESuksinilkolin +H20~ Suksinilmonokolin +Kolin~

Siiksinik asit +Kolin

Sekil 5. Siiksinilkolinin ChE ile hidrolizi.


18/55

12

Hastalann ldi~iikbir kism mda ise ilacm yikm n ye te ri kadar hizh olm az vebu has ta la r uzamis bir apne periyoduna girerle r. B u hastalar ilacm diger yollardane lim inasyonu sag Ianmcaya de le , mekan ik ventilasyona ge rek si nim duyar la r (20). Butar olgulann cogunda bu durum enzim in genetik varyantlanna bagh olmakIabirlikte , karaciger ye tm ezligi, organik fosfor intoksikasyonu, anti-C hE ilae lar(neostigmin, takrin, he xaflure nyum , p ro pan idid), e ko tiyo pat gibi kolin este raziyikan i laelar ya da ostrojen gibi enzim ak ti vi te s in i aza lt an patolojik nedenlere de

belirle

bagIt (

E , " : U s ua l ( no rmal) g en .

Elf: Florur r ez is tan gen.El s : Sessiz gen.

\\\Bunlarla olusan 10 genotip sessiz alleI (Eli heterozigot form daoldugunda farkedilmedigi iein 7 fenotipin olusmasmi saglar: U, UA, A, UF, F,AF ve S (32).


19/55

13

Aynca, ikinci bir E2 lokusunda bulunan bir yift otozomal allel ise,elektroforetik olarak tesbit edilebilen diger bir kolinesteraz varyantmm(C5 +) olusumunu belirlemektedir (37,38). C5 + fenotipi C5- fenotipine gorenormalden %30 daha fazla bir enzimatik aktiviteye sahiptir (38).

2.4.1. Atipik Varyant1957' de Kalow ve arkadaslan, suksinilkoline anormal cevap veren saghkh

kisilerin plazmalanrun, anormal bir enzim veya genelde adlandmldigi gibi ifadeedileccnedenlbenzoitest Stmevcusubstratun hidrolize etme kapasitesi azdir ve sOksinilkolini ise hie hidrolize etmez.Kalow ve Genest, normal ile atipik varyantlann birbirinden ayrrdedilmesinde birlokal anestezik olan dibukainin kullamlabilecegini gostermislerdir ve dibukaintaraf indan benzoilkolinin hidrolizinin inhibisyon yiizdesi, "Dibukain Saytsi" (DS)olarak adlandmlmisnr. Dibukain normal enzimde benzoilkolinin hidrolizini %70veya daha fazla inhibe ederken, atipik ennmi %30 ya da daha az oranda inhibeeder. Dolayisiyla, normal kolinesteraza sahip plazmanm dibukain sayrsr 70 ya dadaha Ustii iken, atipik varyanta sahip plazmanm dibukain sayISl 30 ya da 30'unalndir. Kalow ve Staron dibukain testi ile kisileri 3 gruba aymmslardir : Dibukain


20/55

14

say is r 70 ve 70'in i ism olanlar, dibukain saytS140 ile 70 arasmda olanlar ve dibukainsayisi 30 ve 30'un altmda olanlar.

Dibukain saytsi 70 ve 70'in ustu olan kisiler EI~lu genotipine sahiptirler veplazmalannda yalmzca normal enzim bulunur. Dibukain say is r 30 ve altmda olanlarEla genin homozigotudurlar ve plazmalarmda yalmzca atipik enzim vardir,Dibukain saytsi 40-70 arasmda olanlarda normal enzim geni (EIU) ile atipik enzimgeni (Eli allelik olarak bulunur ve plazmalarmda bu 2 enzimin kansmu mevcuttur

aenotmn bireylerdeki ortalama enzim aktivitelerinin %75' inesahipti

Beyaz trkda EI~laheterozigot1uk oram 1:25'dir. EtElahomozigotluk oraniise 1:2500 olarak buhmmustur. Atipik genin Afrika zencilerinde ve uzak dogudanadir o ld ugu gos te rilm is tir (3 6 ).

2.4.2. Flom RezistanvaryantHar r i s ve Whittaker, trpki dibukain gibi sodyum floriirOn de normal-

anormal enzimlerin aynmmda kullamlabilecegini bulmuslardir. Standart testkosullannda, psodokolinesterazm benzoilkolini hidrolizinde sodyum florurtarafindan olusturulan inhibisyon yii.zdesi "Flomr Saytsi" (FS), olarak


21/55

15

adlandmlrmsnr. Florur rezistan varyann, tipki atipik varyant gibi sodyum florur ileolan inhibisyona artmis bir direnc gosterirken, atipik varyantln tersine, dibukain ileolan inhibisyona ~1 gosterdigi direnc cok daha azdir, Florur rezistan varyantnormal enzim kadar olmasa da, siiksinilkolini bir miktar hidrolize etme becerisinesahiptir.

Florur rezistan varyantln olusumuna yol acan E/ geni, normal (E,j veatipik genlerle (E,") alIeller olusturabilir (36). Florur rezistan varyant son derecenadir olmasma karsm, Hindistan'daki Punjabi toplumunda yuksek bulunmustur(36,38

mutaslZOeD2

Varyeolan dibukain ve florure ~1 olan afiniteleri azalnnsnr. Bu durum ise genetikvaryantlann belirlenmelerinde cok yararh olan karakteristik dibukain veya florurrezistanst ile ilgili ozelliklerin olusumuna yol aear (20).

2 .4 .3 . S e ss iz VaryantSiiksametonyuma son derece duyarh ve plazmalarmda hiy ehE aktivitesi

bulunmayan saghkh kisilerin bulunmasi, yeni bir genin (E,s) varhgmi ortayakoymustur, Bu gen, kolin-ester bagim hidrolize edebilecek fonksiyonel bir enzimuretemez (36). Immundifhzyon ve immfulelektroforez yontemleri ile yapilan


22/55

16

cahsm alarda bu kisile rde norm al C hE prote inine cok be nze r bir prote in ure tildigi,dolayisiyla prote inin yoklugundan ziyade , inaktif bir prote in ure tim inin soz konusu .o ldugu gos te r ilmis ti r,

ElS g en i n ormal, atip ik v e flo ru r re zis tan g en le rle ale lle r o lu stu rab ilir. E lsErsh omo zig otla rd a y ap ilan c ah smalard a E , S g en in in u re ttig i s es siz v ar ya ntla rm . b ir de nfazla tip te o la bile ce gi v e h omo zig otla rm . b ir k ismmda n ormalin c ok azi b ile o lsa , b irmiktar enzim akti vi te s i bul unab il ec egi go st er ilm is tir ( 28 ,36 ).

Plazm alannda, degim i se ntez ya da stabilite ne deniyle daha az m olekiilsayism a sahip olm alarm a karsm , norm al bir katalitik aktiviteye sahip 3 farkh C hEvary an tt d ah a tammlanrmsnr, D r. W erne r K alow ' a ithafen K varyantl ismi verilenilk varyan tln C hE aktivite sin de % 3 3'liik bir azalm a vardir. J varyantlnda %66 'hkve H varyantmda ise % 90 'hk bir azalm a m evcuttur. D aha o nceki genle rle alle lle ro lusturan ge nle rin de ne tim in de o lusm us bulun an v aryan tlardtr. B u varyan tlar baziaile le rde atipik gen arasnnlmasi yapihrken, dibukain ve R02-0683 (di-m ethylcarbam ate of [2-hydroxy-5-phe nylbe nzyl] trim etil am onyum brom ud) ile

n orma l in hib is yon d eg erle ri g os te rmeye n b ir ey le rin s ap ta nma si ile fa rk ed ilm is le rd ir.


23/55

17

R02-0683 normal varyanti % 100 inhibe ederken, atipik varyann %0 civanndainhibe etmesi nedeniyle, dibukaine gore daha selektif bir inhibitordur, Bu neden1ebazi anonnal genotiplerin belirlenmesinde daha saghkh sonuelar veren birinhibitordur.

J, K ve H varyantlan normal inhibisyon ozelliklerini gosterirler, Normalvaryanttan inhibisyon testleri ile aynmlan ancak, atipik varyant ile birliktebulunduklan zaman olabilmektedir (36,39).

varyar

Newfoundland'da, yalruzca bir ailede, sUksinilkolini hidrolize etme yetenegiazalmis, ancak dibukain sayisi yiiksek bir varyant bulunmus ve ailenin yerlesim

yerine ithafen bu isimle amlmisur. Bu varyantIn uretiminden sorumlu gen digergen1erle alleller yapabilir (36).

2.4.4.3. Yiiksek aktivite varyantlan

SUksinilkoline belirgin direnc gosteren ve ChE aktivitesi nonnalin 3-4 kanolan bir ChE varyantl daha tammlanmisnr, Bu varyantIn dibukain sayisr ve florid


24/55

18

sayisi normaldir. Aneak enzmnn fizikokimyasal ozellikleri normal enzirndenfarkhdir. ~ aktivitenin enzirn molekiillerindeki artisa bagh oldugu ve enzirninspesifik aktivitesinin normalden farkh o lmadi gi a nl as ilm is nr . Cynthiana'daki birailede b ulu ndu gund an E . Cynthiana ad! ile amhr. Delbruek ve Henkel'in ik i Almanailede bulduklan yiiksek aktiviteli varyantm da Cynthiana varyanti ile ay m o ld ug usarulmaktadrr (36,40).

Krause ve arkadaslan GUney Afrika'h bir ailede yiiksek enzirn aktiviteli

norms

digervaryatproteiaktivi1

Farkh varyantlarla ilgili arayislar veya bilinen varyantlarm daha iy itanmabilmesi a rayis la n degi sik inh ib ito rl er in lrullarum.un giindeme getirmistir, Buamaela fire (41), sodyum halidler, formaldehid, tiroksin, n-butanol, NaCI vesaksinildikolin kullamlabilir. Arasnncilar kendi secimlerine gore bu inhibitorlerikullanmislardir. Das ve Liddel substrat olarak butiril tiokolini, inhibitor olarak da n-butanol ve R02-0683'u kul lanmisnr, Dietz ve arkadaslan substrat olarak propioniltiokolini ve inhibitor olarak dibukain ve sodyum floruru kullanmislardir, Me Combsubstrat olarak o-nitrofenil butiran ve inhibitor olarak da suksinil dikolini, Garry isebutiril tiokolini substrat ve sodyum floruru inhibitor olarak tris ve fosfattamponlarda ayn ayn kullanmisdir (19,42). Bununla birlikte, substrat olarak


25/55

19

benzoilkolin ve inhibitor olarak ise dibukain ve sodyum florurun kullamldigr klasiksistem onerilmektedir (19).

2.4.5. Varyantlarm Molekiiler Genetik TeknikIer heBeJirlenmesi

Gecen 30 ytl boyunca plazma Chf varyantIanm belirlemek iein kullarulandibukain, florur, R02-0683 gibi inhibitorler ve plazma e h E duzeyinin degisiksubstratlar kullarularak ol~esi gibi geleneksel testier, varyantIann cogunun

J, K,soylen

taranu

vermu~lytC1S1

varyantIarmm olasi varhklanm diiUnd1irmektedir. Son birkac yilda plazma ehE'!ve geni molekiiler genetik yontemlerie incelenmeye almmis ve degerli bilgiler eldeedilmistir.

Bu cahsmalardan elde edilen verilere gore e h E geni 3. kromozomdabulunmaktadtr ve tek bir kromozomallokusa sahiptir. e h E varyantIarmm t U m u butek genin mutasyonlan ile olusmaktadir,

1991'de La Du ve arkadaslan ehE genindeki DNA yapisal defektlerisonucu olusan 12 varyant bildirmislerdir; atipik varyant, 2 florur rezistans varyant,


26/55

20

6 s essiz vary an t, H vary an tt, J varyann ve K varyann , B u arastm cilar bu alle lle rind okuzunun nuk le otid d eg is ik lik le rin i y aym la rms la rd ir (3 6 ) (T ab lo lV).

Bilinen ismi Fenotipi Aminoasit d~ikligiTablo IV. insan Plazma Kolinesteraz Varyantlan.UsualAtipikSessiz-lSessiz-2Sessiz-3Florid-lFlorid-2KvaryantI .BV8l1Jvary

NormalDibukain rezis tanSe ss iz , a kt iv it e yokSe ss iz , a kt iv it e yokSessiz, akt iv it e yokF lo rn r r ez is ta nFlorur rezistanK polimorfizmi

Yok70 Asp-+Gly117 Gly -+ cerceve kaymasl6 T Ie -+ eerceve kaymasi500 Tyr -+ stop243 Tbr -+ M et39 0 Gly -+ Val539 Ala -+ Thr

nt: ni

mutasm utas, -

Yoknt 209 (GAT -+ GGT)nt 351 (GGT -+ GGAG)nt 16 (ATI' -+ IT)nt 15OO(TAT-+TM)nt 728 (ACG -+ ATG)nt 1169 (GGT -+ GIT)nt 1615 (GCA -+ ACA)

Tablo V. Standart Fenotiplendirme Testleriyle Yapdan Y~Plazma Kolinesteraz Genotiplendirmeye Omekler.Aminoasiderin etkilenmesi

Fenotipi Genotipi Birinci zincirUU KK 539 Ala ~ ThrUU UK NormalUU US NormalUU UF NormalAA AK / AK 70 Asp ~ Gly ve 539 Ala ~ThrAA A / AK 70 Asp ~ GlyAA AK / S 70 Asp ~ Gly ve 539 Ala ~ThrAK AK / K 70 Asp ~ Gly ve 539 Ala ~ ThrAU AK / U 70 Asp ~ Gly ve 539 Ala ~ThrAF AK / F 70 Asp ~ Gly ve 539 Ala ~Thr

Ikinei zincir539 Ala ~Thr539 Ala~Thr117Gly ~ Cerceve kaymasl390Gly~ Val70 Asp ~ Gly ve 539 Ala ~Thr70 Asp ~ Gly ve 539 Ala -e-Thr117Gly ~ Cerceve kaymasl539 Ala~ThrNormal390Gly~ Val

F en otip leme d ib uk iJ in , flo ri1 r v e R 02 saytlanna gOre yapz lml f tz r .


27/55

21

2.5. Genotiplerin Ozellikleri ve Genetik VaryantlarmFenotiplendirilmesi

Bugun: cesitli cahsmalarla saptanan 4 allelik gen (E1u: normal gen, E1a:atipik veya dibukain rezistan gen, E18: sessiz gen ve Et florur rezistan gen),karakteristik ozellikleri Tablo VI'da verilen 10 farkh genotipin olusmasma yolacar (28).

Bir serum veya plazmanm fenotipi belirlenirken, 0 serumun dibukain ve

Tabl(Genoti l Aktivite Duyarhhgt

Ortalamasi Ortalama Ranse Ortalama RanseE1uE1u 100 80 77-83 61 56-56 %% 1:2500. Or t aderecede hassas.EI~ls 50 80 77-83 61 56-68 1:190 1:1000. Ortad er ec ed e h as sa s.

El~/ 86 74 70-83 52 46-54 1:200 1:100. Ortaderecede hassas.EI~la 77 62 48-69 50 44-54 1:25 1:500. Ortaderecede hassas.E1"E/ 59 53 45-59 33 28-39 1:20000 T iim il o rt aderecede hassas.E/E/ 74 67 64-69 36 34-43 1:154000 T iim il o rt aderecede hassas.El~ls 37 67 64-69 36 34-43 1:150000 T iimil o rta

derecede hassas.E1"E tB 43 21 8-28 19 10-28 1:2000 T iim il c ok h as sa s.E1"Els 22 21 8-28 19 10-28 1:29000 T iimil c ok h as sa s.EI"EI" Enzim aktivitesi OlUemeyecek . kadar diiiik ve yah ic yo k. 1:100000 T iim il c ok h as sa s.

floMreferar


28/55

22

S ap tan an fe no tip le rin g en otip ik o larak k esin le stirile bilm e le ri ie in , e nzu naktiv ite sin in s ap ta nma smdan b as ka genis aile cahsm alan yap ilm ah ve se ss iz ge ninbu lunup, bu lunmadigma bakilmahdir,

Tablodaki dege rle r cok kesin sim rlara sahip o lduklarm dan , bu sim flarasokuIamayan degerler icin cahsmanm f ar kh me to dla rl a tekrarlanmasi, daha genisb ir aile c ah smasmm yap ilma si ve y en id en ahnmis kan orneginden anal iz in t ek randiiiinii lmelidir(28). El~ls h omo zig otlarmd a s es siz g en in tanisi, hic/cok az enzimaktivitteshisibilgileaktivitheterosahip o lm alan nm yan md a tum ge no tip le rin ak tiv ite le rin in de c ok g en is bir dag ih marahgm da bulunduklan goste rilm istir (22 ,28 ,44 ). ~ aktivite nedeniyle , se ss izgene sahip olup o lm adigi arastm lan bir kis ide Tablo TIde belirtilen hastahklarmarastmlmasi yap tlm adan bun a karar ve rilm em elidir. T ablo llIde ki ne de nle rleyiikse k aktivite ye sahip o lm asi gere ken bire ylerde d~ aktivite nin bulun masi bizesessiz gen in varhg im di i i ind ii reb il ir .

S iiks am eto ny um a d uyarh o ldu gu bilin en kisilerin g en etik o larak yak mlan( ebeveyn le r i, cocuk lan , ikiz es le ri) C hE varyantlan yo nunde n arasn nlm ahdir. B utur yakm larm %1 3 'unnn bu ilaca kaql duyarh o lduklan gosterilmistir,


29/55

23

Biyokimyasal olarak siiksametonyuma duyarh olduklan belirlenmis kisilere veyakmlanna uyanci kartlar hazirlanm asr yasam sal onem tasir. Danimarka veIngiltere'de bu tur problemlere yazUm getiren referans merkezler kurulmustur (28).

Heterozigotlara (El~lj uyan kartlannm verilip, verilmemesi geregitarnsmahdir, Aile taramalan sirasinda bulunan heterozigotlara yalmzca bunlann

ChE aktiviteleri ortalamanm %50 altmda ise kart verilmektedir. Danimarka'dakiKolinesteraz Arasnrma Unitesi'nde is e nadir ChE genlerinden birine sahip tum

verilmy o g u ngecirdkullanbuDolayisiyla premenapozal donemdeki El~la genotipine sahip kadmlara uyankartlan verilmesi yararh olur. Erkek heterozigotlara ChE aktiviteleri d~ veyasUksametonyum duyarhhgina ait bir azgey~ olmadikca uyan kartlanverilmemektedir.

Hamile heterozigotlarda dikkatli olunmayi gerektiren baska bir durum dahaSOzkonusudur. Sezeryan oncesi siiksametonyum verilen bir heterozigot kadmmbebeginin belirgin solunum stkmttsmm bulundugunun farkedilmesi uzerine yapilanarasnrmada, bebegin atipik gen bakimindan homozigot oldugu bulunmustur. Bubulgu, sUksametonyumun plasenta bariyerini geetigini gostermektedir, Normal


30/55

24

kosullarda, sUksametonyumun plasenta bariyerini gectigini gostermektedir, Normalkosullarda, siiksametonyumun yagdaki yoziinurluguniin dusuk olmasr nedeniyle,klinik dozda verildiginde siiksametonyum plasentayi gecemez. Ancak, atipik birhomozigotta normal klinik dozda verilen siiksametonyum cok yavas hidrolizeolacagi icin, goreceli olarak asm doz haline gelir ve plasentayi gecerek,yenidoganda uzamis bir apneye yol acabilir (28).

2.6. Nadir Genlerin Etnik DagllllDl

Vllve

gently

Tablo VII. DeIi$ik TopIumlarda EtaGeninin GOreceli SlkhklanYiiksek frekans Orta frekans Du.iik frekans(0.021-0.034) (0.0081-0.019) (0.0000-0.0053)

C;ekoslavak Beyaz Amerikan Fas YahudisiYahudi Kanadah Japon~~ fu~ F~~Irak Yahudisi Alman Awstralya yerlilerii ran Yahudisi Portekizli Kuzey Amerikan yerlisiYunan Eskimo

BraziIyah Fturi pigmeleriiranh Sea tle zenci 1e riF~ Babinga pigmeleriBulgar Zimbabwe AfricaWanMozambik Afr ikahlan


31/55

25

Tablo vm. Degiik Toplumlarda El Geninin GOreceH SlkhkIan.Yiiksek Orta Dii,iik(0.030-0.129) (0.003-0.016) (0.000-0.003)

Mozambik Afrikaltst Alman Avustralya yerlileriZimbabwe Afrikahsl Japon Awstralya CinlileriMalawi AftikaIISl Kanadah PakistanhZambiya AfrikahSl lngiliz Esk imoPunjabi Yunan Alman (Hessia)Prag (Cekoslavakya) i z I a n d a h GOney Amer ika y e rl il er iGambiah Brazilya yerlileriAB.D. beyazlanPortekizli

Awstralya beyazlanBulgar .HintIi


32/55

26

3. YONTEM ve GEREC;LER

3.1. OrneideriD Topianmalan ve Cahsma i~iD Hasirtaamalarr

Bu cahsmada , yas lan 1 8 ile 5 0 arasm da de gise n, he r iki cinse ait 20 2 (1 02 kadmve 1 00 e rkek) kan omegi kullamldJ.. Kan ornekleri , EylUl, 1 994 -O cak, 1 995 tarihleriarasmda en TIP Faki il te s i SagI tk Hizmet1eri U ygulam a ve Arastmna Hastanesipol ik1inik1er ineveyaMediko-Sosyal poI ikl inigine basvu ran k is il er il e C.O . TIP Fakiiltesiogrencileri ve C.D. pe rson eJi olan ve kan venneye razi sagltklt k is il er de n ahndi ,

kontra

Denekenzi rn

santrifahndi. O lm le rin ~ogu taze se rum larda yapildi. Hemen cahsilamayan serumlarcahsma amna kadar derin dondurucuda -25C ' de saklandi. A tipik e nzim e sahips erumla rd a v ey a ~ ph eJi s erum lard a te stIe r en az ik i ke re y in e le ndi .

3.2.Ge~er1 . T erazi (B osch S-2 00 0, C ahn 23).2 . Balon joje (50 , 1 00 ,250 ,500 , 1 000 m l).3. Pip et (0 .1 , 1 .0 , lO .O ml).4 . S an trifiij (H e ra us M in ifu ge 2 ).


33/55

27

5 . S pe ktro fo to me tre (H itach i 2 20 ).

3.3. KuUandan ~iizeltiler

1.F osfat tam ponu, 1 33 m mol/lt, pH =7 .41 9.1 9 g. N a2H PO .., 2 H20 ve 3.48 g KH;zP04 1 It ~ distile suda

~ozti lerek hazi rlandi .2. Benzo il ko lin k lo ru r QOzel tis i, 200 J .UDo l/ lt.

2.44 m g be nzoilkolin klorur 50 m1 t distile suda Q Ozilldii. C oze lti hers

]

2

3.4. Deney iflemi (9)3.4.1. KuUandan Yontemin ilkesi

Psodokolinesteraz aktivit~ spe ktrofotom etrik olarak K alow ve L indsayyontemi ile saptandi. Bu yontemde , substrat olarak benzoilkolin klerurkullarulmakta ve kaybolan substrat miktan 240 nm' de i zl en ip , da1 c ikadak i hizrum ol/dak olarak saptanm aktadJr. B enzoilkolin 235 nm 'de absorbsiyon pile igostermesine karsm, serum da aym dalga boyunda abso rbs iyon goste rd ig indeninte rf e ransi on lemek i~ino l~ iim1 e r 240 nm ' de yap tlmak tadtr.


34/55

28

Genetik varyantlan saptamak icin normal deney ortaminadibukain hidrokloriir ve sodyum florur ayn ayn eklenerek, % inhibisyondegerleribulunmaktadrr.

3.4.2. Enzim Aktivitesinin Ol~iimii

Serumlar, olimden hemen once 11100 orarunda fosfat tamponu ileseyreltildi. Bu amacla 0.1 ml seruma 9.9. ml fosfat tamponu eklendi. 1 cm'lik isik

ml bedist i leboyurabsorl

Test KorSerum (1/1 00 seyreltilmis)Benzoilkolin klorur (200 runol)Distilesu

2mlImlIml

2ml

2ml

Hesaplama: 4 ml toplam inkiibasyon kans immda 200 runol benzoilkolinklorurun AA degeri 0.33'tiir.


35/55

29

Serum Ko lin es te ra z Ak tiv ite si (kU /L ) = .o.AJdakX 200 X 10000.33 1000 20

= AA/dak.x30.3N orm al de ge rle r: 2 So C'de 0 .6 -1 .4 kU Ilt.

1 U nite e nzim , dakikada 1 um ol be nzo ilko lin i hidro liz e de n e nzim aktivite si

o l arak tammland i.3.4.3. Dibukain ve F10riir SaylSl Tayini

1mId

Ser um (1 / 1 00 s ey re ltilm is ) 2mI 2m lBenzoilkolin klorur (2 00 nmo l) 1mID ibukain / so dyum florur lmI lmID is tile s u lm I

H esabi ise ~ form iille yapildi:Dibukain Floru S (0/) - f1 - L lAIdak: inhibitorhl] 1001 veya orur aytSl ;ro - l::..AIdak iDhibit6rsilz X


36/55

30

3.4.4. istatistiksel Degerlendirme

Son uc la nn d eg erle ad irilm e sin de ; n ormal v e g en etik v arya ntla r icm o rta lamadegerle r ve standart sapm alar hesaplandi. G ene tik: varyantlar toplam icinde %olarak: degerlendirildi. Atipik gen frekansi ko -d om in an t ge ne tik : s iste mle rd ek ullamla n fo rmu l ile h es ap la nd i (4 5).

PI=(2x + y)/2NP2=1 - PI

kar sil as nn lma smda "Evren Oram Oneml i l ik Testi" kullamldi (46).


37/55

31

4. BULGULARBu y~ada Sivas i l merkez inde yasayan birey ler arasmdan seeilen, yaslan 1 8-

50 arasm da degisen, 1 02 kadm ve 1 00 erkek toplam 202 denegin sennn kolinestarazaktiviteleri olldii. BiitOn serum1ann chbukain ve flo ru r s aytla n s ap tan ch . Lehman veL id de ll'in T ab lo IX 'd ak i d eg erle ri re fe ran s abnarak genetik varyantlar beIi rl endi ( 10 ).Cahsmarmzdaki denekle rin laboratuar b ulg ulan E k l' d e su nu lm ustu r,

Tabl~(

HOM(

E1 1 l _ E l a 52-69 42-55 58-76E1 1 l _ E / 71-78 50-55 87-95E1ll_EtS n-83 57-68 >95Ela~/ 47-53 31-39 47-61E1"E1S 15-25 20-25


38/55

32

Tablo X. EIuEIU ve E IuEIa Serumlarm Aktivite ve inhibisyon Saydan.EluElu EtuElaOmeksaYUIAktivite (Ortalama + SD), kUlLtDibukain sa)'lSl (Ortalama + SD)Floriir saylSl (Ortalama + SD)

1951.000 0.02782.1 0.264.4 0.3

70.796 0.0764.0 1.6652.91.1

Homozigot El~lu serumlann ortalama aktiviteleri 1.000 0.017 kUIL,dibukain sayilan 82.1 0.2 ve f lo ru r s ay ila n 64.4 0.3 idi. Heterozigot El~tseruml

varyan

ve flor

~d _

Tablo XI. Et uEta Serumlarm ChE Aktivite ve inhibisyon Saydan.Aktivite (kU/L) Dibukain saYUI Fliiriir saYUI0.90900.87870.63630.68100.54540.8787l.0450

67665565656268

53475555525354

Arasnrmanuzda 7 kiside atipik heterozigot (El~lj varyantma rastlandi vebu total denek sayismm % 3.47'sidir. Atipik gen frekansi 0.01Tdir.


39/55

33

Cahsmarmzda saptanan atipik heterozigotluk yuzdesi degisik beyaz irktoplumlan icin bulunan yiizdelerle evren oram onemlilik testine gore karsilastmldi,Aradaki fark istatistiksel olarak anlamh bulunmadi (p >0.05).


40/55

34

5. TARTI~MA ve SONU(;Bu cahsmada, Sivas il merkezinde oturan 202 kisilik bir grup, Chf

polimorfizmi yonunden incelenmistir, Bu amacla bu kisilerin Chf aktiviteleri,dibukain ve tlortir sayilanna bakilarak atipik, florur rezistan ve sessiz genvaryantlan arasnnlmisnr. Boylece bu varyantlann TUrk toplumundaki sIkhW ileilgili bilgilere kiiyUk:de olsa bir katloda bulunmaya yah~.

ve buratipikvaryansayismdahapsodokolinesteraz varyantlan hakkmda daha detayh bilgiler edinmemize yardimciolacaktrr. Aynca, cahsmamizda kullamlan dibukain ve sodyum florur gibiinhibitorlerin yanma baska inhibitorler de ilave edilerek daha kesin sonuelar eldeedilebilir.

incelememiz sirasmda normal inhibisyon degerleri gosteren, ancak e h Eaktiviteleri diiiik olan 6 ~i saptanmrsnr.Dusuk aktivitenin, bu kisilerinhastanemize basvurma nedeni olan primer hastaWdanndan kaynaklandigmidiiOnmekteyiz. Bunlann yakm aile cevrelerinin taranmasi olanagi


41/55

35

bulunmadigmdan, sessiz gen heterozigotlan olup olmadtklanm soyleyebilmemizmumkun o lmam is nr.

Cahsmarmzda daha cok C.D. Hastahanesi ve C:O. Mediko-SosyalMerkezi'ne basvuran kisiler kapsandigi iein Sivas iline ya da Turk toplumunayonelik bir genelleme yaptlamamaktadtr. Bununla birlikte ~~mamtz, Turkiye'deki

psodokolinesteraz varyantlan hakkmda bir ornek olusturmaktadir,Cahsmamizda atipik psodokolinesteraz varyantlan ile ilgili olarak

buldugicm ra%3.77179 PWhitta1494 ABD'li beyaz vatandasi i~ %3.28, Szeinberg ve arkadaslan 4196 Avrupa'hYahudi iein %3.55 ve David N. Propert ve arkadasi 1224 Avustralya'h beyazvatandas icin 0/04.66oranlanm rapor etmislerdir (25).

Tiirkiye'de tSayek, AM.KarahasanogIu ve P.Ozand 1967'de 725 kisilikbir grupta yaptIklan arasnrmada atipik varyant heterozigotluk yuzdesini %5.9olarak bulmuslardirf l S). Bizim ~~mamtzda bulunan oran bu orandan d~olmalda birlikte, aradaki fark istatistiksel olarak anlamh bulunmamisnr (p>O.05).


42/55

36

Psodokolinesteraz polimorfizmi ile ilgili olarak degisik toplumlarda yaptlanc ah smala r ilg in c bir durumu a~ga cikarmisnr. Anonnal varyantlar arasmda en sikolarak atipik varyanta rastlanmakta ve Ela alleli en sik olarak beyaz irktabulunmaktadrr. Atipiklik oram diger biitiin irklarda diiiiktii:r. Aynca, tumpsodokolinesteraz varyantlan zenci irkta cok enderdir (38,47).

Avrupa ve Kuzey Amerika'daki beyaz irk toplumlarmda atipik genheterozigotlugu ortalama %4 olarak bulunmustur. Bu oranm farkh beyaz irktoplunde~(47).dolayr

olmakla birlikte, her ikisinin de cok ender oldugu bilinmektedir. Simpson veHodkgin beyaz irk da ki s es siz gen homozigotlugunu 1 ve 3-8/100.000 oranmdabulmuslardir (38). Lehman ve Liddel florur rezistan homozigotlarm 11300.000

oranmda bulundugunu ve en nadir kolinesteraz .vary an ti o ldu gu tahminindebuhmmuslardir (48).

Simpson ve Kalow 1963'de Ingiltere'de yapnklan genis cahsmalardaesteraz aktivitesinin genetik kontrolden ziyade, cevresel kontrol a ltmda bul undugukamsma varmislardir (17).


43/55

37

P so do ko lin es te ra z v ary an tla nnm sUks am e to ny um duya rh hg i g os te re nle rin ionceden sa ptam ak zo rdu r. A tip ik e nzim bakimmdan homozigot (EtE1) bireylerinsuksametonyuma son de re ce duyarlt o lduklan bilinm ekte dir. B u bire yle rde ki apnepe ryodu 2 -4 saati asmaktadir . El~ls hom ozigotlan da yukse k de re ce de duyarhhkgosterirken, E/E/ varyantlanm n orta de re ce de duyarlt o lduklan saptanm isnr. B ub ire yl erd e ki a pn e p e ry odu 20-60 dakika dolaymda surmektedir (5). EtE/ ve E/E1sh ete ro zig otla rd a d uy arltltk o rta d ere ce de ik en , E11lE_1she te rozigotlannda cok dahafazladtr. E11lE_1u, El~ls , El~/ h e te ro zigotl an n s iik sameto ny um duyarlihgigoster11400-5-10 d

koline01U3ll ap ne nin s ure sinin 1 2 dakikayi ~madtg.. go ste ri lm i sti r (49 ).

Oze tle rsek, ce rrahi operasyon sirasmda siiksametonyum duyarhhginedeniyle uzarm s apne periyotlan gecire n hastalann gene tik psodokolineste razv ary an tla n y on unde n arasnnlmasr ge re km ekte dir. B u isle m yakm aile e evre sine deuygulanm alt ve pozitif sonuca sahip olanlar bir daha siiksam etonyum alm am alanyonunden uyan lma lt dt r.

H astah an ele rin ~ og un da m aliye tin fazlahgi, yer darltg.. veya az sayidakio lg un un b as vu rus u n ed en iyle b u tiir h izm e t1 e r v erilm em e kte dir. Y in e b u n ed en 1e rle


44/55

38

c erra hi is le m le ri s ira smda s uk same to ny um a lac ak tum h as tala nn ta ra nmas i k on us uda tarn sm ahdir. B u tiir p ro ble m le ri o nle ye bilm e k v e s ta nd art m e to do lo ji k ulla naraky~ sonuc veri1 mesini enge lliyebilm ek iein In gilte re 'de D r. W h ittake r, bo lge se lkolinesteraz arasnrma uniteleri kurulmasmi onermistir ( 5,17). Kendisi de D r.V ickers ile birlikte boyle bir unite kurarak, buraya basvuran ve ya bolge deki bir cokhastahaneden siiksam etonyum duyarhbg. nedeniyle apne periyotlan geeirenkisilerden ahmp, gonderilmis serumlarm enzim aktivite tayinlerini vegenotiplendirmelerini yapmislardir. Pozitif sonuclann yakm aile taramalanm dayapmadurumsagIarr

Moge lyiiriitii

Sonue olarak, kendisinde psO dokolineste raz varyan tlarm dan birisininbulundugu saptanan kisinin egi ti lip bi linc lendi ri lmes i ve bu kisilere bu durum lan ilei lg il i o Ia rak b ir kart y a d a b ile zik v eriIm e si c ok o ne m lid ir.

A ras nrman nz da s ap tamis o ld ug umuz g ib i, u lk em iz de d e p so do ko lin es te ra zvaryantJarm dan atipik olam mn ende r oIm am g. goriilm ~. D olayisiyla, yukandaam g ec en U lk ele rd ek in e b en ze r h izm e tIe ri v ere bilm e k icin bir takim duzenlemeleriny ap tlma smm yar ar h o la ca gr k amsmdaytz .


45/55

39

QZET

B u eahsm ada Eylill-1 994 ile O cak-1 995 tarih le ri arasm daki 5 ayhk. sureicinde, C.O. TIP Fak iilte si S aghk Hizmetleri U ygulam a ve A rasnrm a H astanesipo liklinikle rin e ve ya M e diko-So syal p olik lin igin e basvuran kisile r ile C .D . TIPFaki il te s i Og r enc il er i v e C.O. p erso ne li o lan v e kan vermeye razi, sa .ghkh, yas lan 1 8

ile 50 arasmda degisen 1 00 e rkek, 1 02 kadin , toplam 202 denektepsodokolinesteraz varyantlannm stkltgt_ arasnnldi.

denek

toplano larak _ _ ,_ _i ei n b il di ri le n le rd en farkh o lmad ig ; go ri il di i (p > 0.05) .

Arasnrmamizda s ap ta rm s o ld ug umu z g ib i, iilk em iz de d e p so do ko lin es te razvaryantlarm dan atipik olam nm ende r o lm adrg; gO rillm ~. Dolayisiyla, digeriilke le rdekine benze r hizm etle ri ve rebilm ek icin bir tak im diizenlemelerinyapilmasmm yar ar h o la ca gi k amsmdayiz .


46/55

40

KAYNAKLAR1. De La Huerga J., YesinickC., Popper H.: Colorimetricmethod for the determination

of serum cholinesterase.Am Jam Pathol. 22:1126-113.1952.2. Lepage L., Schiele F., Gueguen R, Sieat G.: Total cholinesterase in plasma:

biological variations and reference limits.Oin Chem. 31(4):546-550, 1985.3. Dietz AA, Rubinstein H.M., Lubrano T.:Colorimetric determination of serum

cholinesterase and its genetic variants by the propionylthio-choline-dithiobis(nitrobenzoik acid) procedure. Clin Chem. 19(11): 1309-1313,1973

4. VC(

v e d(1):

6. Oropollo AT.: Abnormal Pseudocholinesterase Levels in a surgical population.Anesthesiology. 48:284-286, 1978.

7. Gar r y P.l: Serum cholinesterase variants: examination of several differentialinhibitors, salts and buffers used to measure enzyme activity. Clin Chem. 17(3):183-191,1971.

8. MilliganK.R, Hayes T.C., Huss B.K.D., Beattie B.: Atypical plasma cholinesterase.Anaesthesia. 41:841-843,1986.

9. Varley H., Gowenlock AH., Bell M.: "Enzymes". Practical ClinicalBiochemistry. WilliamHeinemann Medical Books Ltd, London. Vol 1: 685-770,1980.


47/55

41

10. Lehman H., Liddell J. : Human cholinesterase (pseudocholinesterase): Geneticvariants and their recognition. Dr JAnaesth. 41: 235-244, 1969.

11. Abernethy M.H., George P.M., Herron J.L., Evans R T.: Plasma cholinesterasephenotyping with use of visible-regionspectrophotometry. Clin Chem. 32 (1): 194-197, 1986.

12. George M.D., Joyce S.L., Abernethy M.H.: Screening for plasma cholinesterasedeficiency: An automated succinylcholine based assey. Oin Diochem. 21: 159-162,1988.

13. Cohen J.P., Reynolds RC., Naidl J.: A simple test for abnormal

15. LieM4

J

16. Whittaker M., Vickers M.D.: Initial experiences with the cholinesterase researchunit. Dr JAnaest. 42: 1016-1020, 1970.

17. Hunter AR: "Inherited abnormalities of cholinesterase: A clinical problem". Ellis(Ed). internal Disease and Anasthesia. ElsevierlNorth-Holland Biomedical Press,127-141, 1981.

18. Sayek I.,Karahasanoglu AM., Ozand P.: pseudocholinesterases ill. The presence ofpseudocholinesterase variants in a Turkish population.Turk J Pediatr. 9 (1):8-12,1967.


48/55

42

19. Whittaker M.: Plasmacholinesterase abnormalities: Laboratory investigations. Ellis(Ed). Internal Disease and Anasthesia. Elsevier/ North-Holland Biomedical. Press,104-126,1981.

20. Moss D.W., Henderson AR: Enzymes. Burtis c.A., Ashwood RE. (Ed), TietzTextbook ofOinical Chemistry. W.B. Saunders Company USA, 877-882, 1994.

21. Ryhanes R, Hannmen 0.: A simple method for the measurement of bloodcholinesterase activities under field conditions. Gen Pharmacol. 18 (2): 189-191,1987.

22. Trundle D. Marcial G.: Detection of cholinesterase inhibition. The significance of

23. ~ch r

o r

24. ~ ISan'.25. Brock A, Brock Y.: Factors affecting inter-indiwdual variation in human plasma

cholinesterase activity: Body weight, height, sex, genetic polymorphism and age.Arch Environ Contam Toxicol. 24 (1): 93-99, 1993.

26. Brock A., Brock V.: Plasma cholinesterase activity in a healthy population groupwith no occupational exposure to known cholinesterase inhibitors: Relative influenceof some factors related to normal inter- and intra-individual variations. Scand Jain. Lab Invest. 50 (4): 401-408, 1990.

27. Woolfrey J. : Assessment of four methods for the determination ofpseudocholinesterase activity. Canad JMed Techno). 36: 188, 1974.

28. Whittaker M.: Plasma cholinesterase variants and the anesthetist. Anaesthesia. 35:174-197, 1980.


49/55

43

29. La Motta R v., Woronick C.L.: Molecular heterogeneity of human serumcholinesterase. Clin Chem. 17 (3): 135-144.

30. Balland M., Vincent V.M., Renny 1 .: Effect oflong term storage on human plasmacholinesteraseactivity(letter). Clin Chim Acta. 211 (1-2): 129-131,1992.

31. Turner lM., Hall RA, Whittaker M., Kricka L.S.: Effects of storage and repeatedfreezing and thawing on plasma cholinesterase activity.Ann Clin Biochem. 21 (5):363-365,1984.

32. Propert D.N., Brackenridge C.J.: The relation of sex, age, smoking status, birth rankand parental ages to pseudocholinesterase activity and phenotypes in a sample of

33. e,

34. t s .

35 . Diaz P.M., Garcia L.R.: Evaluation of a rapid method for screening cholinesterasebefore use of succinylcholine.Anesth Analg. 51 (6): 883-887, 1972.

36. Pantuck E.l: Plasma cholinesterase gene and variations. Anesth Analg. 77 (2):380-386,1993.

37. Das P.K., Liddell 1 .: Purification and properties of human serum cholinesterase.Biochem J. 116:875-881,1970.

38. Steegmuller R.: On the geographical distribution of pseudocholinesterase variants.Hum Genet. 26:167-185,1975.

39. Whittaker M., Br.tten J.1., Vyas AB., Hayes T.C.: Family studies of the Elk Elsgenotype for plasmacholinesterase.Hum Hered. 38:228-232,1988.


50/55

44

40. Delbruck A, Henkel E.: A rare genetically determined variant of pseudocholinesterase in two German families with high plasma enzyme activity. Eur JBiochem. 95:,65-69,1979.

41. Hanel H.K., Mogesen lV.: Urea inhibition of human pseudocholinesterase. Dr JAnaesth. 43:51-53,1971.

42. Garry P.J., Owen G.M., Lubin AH.: Identification of serum cholinesterase fluoridevariants by differential inhibition in tris and phosphate buffers. Clin Chem 18 (2),!972.

43. Dietz AA, Rubinstein H.M., Lubrano T., Hodges La Y.K.: Improved method fortl

a

.664. Re4 5 . ( cies

icialg

46. Sumbuloglu K., Sumbuloglu V.:"Onemlilik test1eri". Biyoistatistik. Ozdemiryaymcthk, Ankara. 48-185, 1993.

47. Garcia L.H., Diaz P.M: Atypical cholinesterase: Frequency in a Puerto Ricanpopulation. Anesthesiology. 36 (1),1972.

48. King L, McQueen M.l, Morgan H.G.: The effect of temperature on fluoride-resistant serum cholinesterase. Dr JAnaesth 43:669-672,1971.

49. Hanel H.K., Mogensen lV., Schaffalitzky de Muckadell O.B.: Serum cholinesterasevariants in the Danish population. Acta Anaesth Scan. 22:505-507,1978.

s o . Giurini lM., Hopkins W.E., Redner T., Santopietro F.: Succinylcholine sensitivityand plasma cholinesterase deficiency. JFoot Surg. 25 (5):382-385,1986.


51/55

45

EKIr-Arasnrma Deneklerinin ChE Aktivitesi, DS ve FS D!ierleri.

No Cinsiyet ChE aktivitesi (kU/L) Dibukain Sa}'lSI FIoriir Sa}'lSI1. Erkek 1.3638 83 692. Erkek 0.8480 82 643. Erkek 1.0605 81 654. Kadm 0.8787 81 695. Erkek 1.0908 83 676. Kadm 0.5450 78 677. Kadm 1.1510 84 748. Kadm 08180 81 639. Kadm 1.1510 83 6010. Erkek 0.4848 81 6211. Kadm 1.2120 83 6512.1 3 .14.15.16.17.18.*19.20.ll.*22.23. 8324. Kadm 1.3020 82 6525. Kadm 0.6360 81 7226. Erkek 0.9999 85 7127. Erkek 1.3333 85 7328. Kadm 0.9090 82 6729. Kadm 1.0900 81 6730. Erkek 1.1500 83 5831. Kadm 0.8787 79 6232. Erkek 1.0302 82 6833. Erkek 1.2420 81 6434. Kadm 0.6363 83 7135. Kadm 0.6969 83 7036. Kadm 0.8484 83 6237. Kadm 0.6666 82 5938. Erkek 1.0705 78 6739. Kadm 0.5757 79 6340. Kadm 0.7878 81 5941. Kadm 1.3090 81 5842. Erkek 0.8484 82 6443. Erkek 0.9090 82 7044.* Kadm 0.6363 55 55


52/55

46

45. Erkek 0.9090 80 6846. Kadm 0.7575 84 6847. Kadm 0.7272 83 7148. Kadm 0.9090 83 6849. Kadm 0.9090 83 7750. Kadm 1.1360 84 6351. Erkek 0.9999 82 7052. Erkek 0.9999 85 7053. Erkek 1.1210 83 7354. Erkek 0.8787 83 7355. Kadm 0.9999 82 6456. Kadm 0.8484 75 6457. Kadm 0.8181 78 6758. Erkek 1.2120 80 7059. Erkek 1.1211 81 7060. Erkek 1.6050 83 5961. Kadm 0.9393 78 6862. 1.060563.64.65.66.67.68.69.70.71.72.73.74. Erkek 1.4544 86 6775. Kadm 1.4847 78 7176. Kadm 0.8484 84 6877. Kadm 1.1514 84 6478. Kadm 0.9090 80 6779. Kadm 0.8181 80 6380. Kadm 0.7575 84 6881. Erkek 1.0605 84 6882.* Erkek 0.6810 65 5683. Kadm 0.8787 84 6684. Erkek 1.0302 83 5985. Kadm 1.1211 84 6986. Kadm 0.8484 82 6187. Erkek 1.1151 83 6188. Erkek 0.9090 83 6289. Erkek 1.0908 81 5890. Kadm 1.0151 82 6191. Erkek 1.3333 82 6192. Kadm 1.1514 82 6093. Kadm 1.3635 82 6394. Erkek 1.4544 83 58


53/55

47

95. Kadm 0.7272 80 6396. Erkek 1.2120 80 5897. Kadm 1.3029 81 6398. Kadm 0.8787 81 6299. Kadm 0.8484 82 61100. Erkek 0.8787 79 59101. Kadm 0.8787 83 62102. Kadm 0.8181 82 61103. Erkek 1.3300 82 59104. Kadm 0.9696 81 64105. Kadm 1.2720 81 60106. Erkek 1.1210 81 65107. Erkek 0.6960 83 61108. Erkek 1.2720 81 67109. Kadm 0.8787 79 64110. Kadm 1.1817 83 62111. Erkek 0.9999 82 67112. Erkek 1.2000 80 67113. Kadm 0.8181 83114.115.116.117.118.119.120.121.122.123.124.125. Kadm 0.9930 82 60126. Erkek 0.4540 81 63127. Kadm 0.7272 79 63128. Kadm 0.8484 82 63129. Erkek 1.3750 80 65130. Kadm 1.2120 81 67131. Kadm 0.9040 82 60132. Kadm 0.7878 81 65133. Erkek 0.6969 83 69134. Erkek 1.1211 84 60135. Erkek 1.2120 80 64136. Erkek 1.0605 83 59137. Erkek 1.3870 83 64138. Erkek 1.0908 84 63139. Kadm 0.7050 82 62140. Kadm 0.8380 84 69141. Erkek 1.4160 82 60142. Erkek 1.0250 82 65143. Kadm 0.8423 84 59144. Kadm 1.2490 86 62


54/55

48

145. Kadm 0.8250 82 60146. Kadm 0.8181 85 65147. Kadm 0.8020 87 64148.* Erkek 0.5454 65 52149. Erkek 1.2720 86 61150. Kadm 1.2120 85 60151.* Kadm 0.8787 62 53152. Erkek 0.6060 80 64153. Erkek 0.5454 83 56154. Erkek 1.3480 82 59155. Erkek 0.9240 82 60156. Kadm 1.0605 83 58157. Kadm 1.3630 82 62158. Erkek 1.0302 82 60159. Kadm 0.6660 82 62160. Erkek 0.9390 81 64161. Kadm 1.0980 86 65162. Erkek 1.0908 82 61163.164.165.166.167.168.169.170.171.172.173.174. Kadm 0.9696 83 64175. Kadm 0.8480 86 68176. Erkek 1.0609 83 64177. Erkek 0.8787 84 62178.* Erkek 1.0450 68 54179. Kadm 1.0750 86 67180. Kadm 1.4240 85 58181. Erkek 1.2726 82 64182. Erkek 1.3029 81 62183. Erkek 1.1817 84 67184. Erkek 1.4847 82 61185. Erkek 1.0605 83 66186. Erkek 1.1817 85 65187. Erkek 1.1817 85 62188. Erkek 0.8181 82 58189. Erkek 1.3635 82 62190. Erkek 0.6660 84 60191. Erkek 0.8787 83 62192. Erkek 0.8181 78 63193. Erkek 1.0302 82 59194. Erkek 1.0302 82 68


55/55

49

195. Kadm 0.9090 80 60196. Kadm 0.7878 83 58197. Erkek 0.9393 78 58198. Kadm 1.0605 82 66199. Kadm 0.8787 79 66200. Kadm 1.6060 83 60201. Erkek 1.1817 85 72202. Kadm 0.9090 78 63* : pozitif olgular

Sivas Il Merkezinde Psodokolinesteraz Aktivitesi Ve Genetik Varyantlarinin Taranmasi Screening for Serum Cholinesterase Activity and Its Genetic Variants in Sivas Turkey

Documents