Sistema Eragileen Oinarriak Informatika Ingeniaritzako Gradua Kudeaketaren eta Informazio Sistemen Informatikan Ingeniaritza Gradua 2. maila 2011-2012 IKASTURTEA
Sistema Eragileen Oinarriak
Informatika Ingeniaritzako GraduaKudeaketaren eta Informazio Sistemen
Informatikan Ingeniaritza Gradua
2. maila2011-2012 IKASTURTEA
Sistema Eragileen Oinarriak 2
Ikasgaiaren helburua
• Konputagailua eta aplikazioen/erabiltzailearen artean interfaze den Sistema Eragilearen funtzionamendua eta baliabideak ezagutzea
• UNIX eredua jarraitzen da– fitxategiak, prozesuak
Sistema Eragileen Oinarriak 3
(Lortuko ditudan…)Gaitasun espezifikoak - I
• Sistema Eragileen helburuak eta eginkizunak azaltzea
• Konputagailuen baliabideak aplikazioek nola erabiltzen dituzten eta Sistema Eragileak nola kudeatzen dituen azaltzea
• Sistema Eragileak eskainitako interfaze desberdinen beharra eta hauen funtzioak azaltzea
• Sistema Eragilean esparru fisiko eta birtualen beharra azaltzea, bai memoriarako bai eta Sarrera/Irteerarako. Esparru hauek lotzen dituzten mekanismoak azaltzea
• Sistema Eragileetan babeserako mekanismoen beharra azaltzea
• Erabiltzaile anitzeko sistemetan, atzipen eskubide espezifikoekin, kudeaketa beharra azaltzea
Sistema Eragileen Oinarriak 4
(Lortuko ditudan…)Gaitasun espezifikoak - II
• Sistema Eragileetan konkurrentziaren beharra azaltzea
• Sistema Eragile multiprogramatuen oinarriak deskribatzea
• Sistema Eragileetan komunikazioa eta sinkronizazioa gauzatzeko mekanismoak deskribatzea
• Sistema Eragileetan programek baliabide konpartituen atzipena kudeatzen duten zerbitzuen funtzionamendua deskribatzea
• Sistema Eragilearen programazio interfazea (sistema-deiak) erabiltzen duten zerbitzu eta aplikazioak garatzea
• Existitzen diren oinarrizko zerbitzuetatik abiatuta, tresna eta zerbitzu berriak garatzea Sistema Eragilearen komando interfazea (shella) erabilita
Sistema Eragileen Oinarriak 5
(Landuko ditudan…)Zeharkako gaitasunak
• Informazioa bilatu. Analisi eta sintesi gaitasuna
• Antolakuntza eta planifikazio gaitasuna
• Problemen ebazpena
• Taldeko lana
• Arrazonamendu kritikoa
• Idatzizko komunikazioa
Sistema Eragileen Oinarriak 6
Gaiak - I
1. Sarrera
2. Sistema-deiak
3. Fitxategi-sistema eta Sarrera/Irteera
4. Erabiltzaileen kudeaketa eta segurtasuna
5. Memoriaren kudeaketa
6. Prozesuen kontrola
7. Prozesuen arteko komunikazioa eta sinkronizazioa
Sistema Eragileen Oinarriak 7
Gaiak - II
1. Sarrera• Sistema Eragileen ikuspuntu funtzionala• Sistema Eragileen betebeharrak• Sistema Eragileen eboluzioa eta sailkapena• Adibideak eta familiak
2. Sistema-deiak• Sistema Eragileen oinarrizko arkitektura• Sarrera/Irteerako errutinen mekanismoa• Errutina egoiliarrak• Sistema Eragilea atzitzeko modua: sistema-deiak
Sistema Eragileen Oinarriak 8
Gaiak - III
3. Fitxategi-sistema eta Sarrera/Irteera• Izen-eremuak, katalogoak• Fitxategi-sistema• Dispositiboarekiko independentzia• Sarrera/Irteerako sistema-deiak
4. Erabiltzaileen kudeaketa eta segurtasuna• Erabiltzaile anitzeko sistemak• Babeserako mekanismoak• Babesa eta segurtasunerako sistema-deiak
Sistema Eragileen Oinarriak 9
Gaiak - IV
5. Memoriaren kudeaketa• Helbideratze fisikoa eta birtuala• Programak memorian kokatzeko moduak• Liburutegiak eta estekatzea• Estekatze dinamikoko liburutegiak• Alegiazko memoriarako euskarria• Programen kargarekin lotutako sistema-deiak
Sistema Eragileen Oinarriak 10
Gaiak - V
6. Prozesuen kontrola• Exekuzio-fluxuak. Exekuzio-testuingurua.
Prozesuak eta hariak• Sistema multiprogramatuak eta multihariak• Egoerak eta trantsizioak• Testuinguru-aldaketa• Prozesuen planifikazioa• Prozesuen kontrolerako sistema-deiak• Sistema Eragile multiprogramatuen lan egiteko
modu orokorra
Sistema Eragileen Oinarriak 11
Gaiak - VI
7. Prozesuen arteko komunikazioa eta sinkronizazioa
• Konkurrentzia eta baliabide konpartituak• Atzipen esklusiboa eta sekzio kritikoak• Komunikazioa eta sinkronizaziorako mekanismoak• Mezu truke bidezko komunikazioa• Prozesuen arteko komunikaziorako sistema-deiak• Baliabideak kudeatzeko eredua: bezero-zerbitzari• Baliabide kudeatzaileen adibideak
Sistema Eragileen Oinarriak 12
Laborategiak
L1: Shella erabiltzaile eta administrazio interfaze gisaL2: Zerbitzuak atzitzeko errutinen espezifikazioa C
programazio-lengoaianL3: Sarrera/Irteeraren eta fitxategien kudeaketa shelletik.
Sarrera/Irteeraren programazioaL4: Atzipen eskubideen kudeaketa shelletik edota programazL5: Oinarrizko shell baten programazioa. Memoriaren
monitorizazioaL6: Prozesuen kudeaketa eta monitorizazioa. Shell
multiprogramatuaL7: Prozesuen arteko komunikazioa pipeak erabiliz.
Zerbitzari baten programazioa
Sistema Eragileen Oinarriak 13
Bibliografia• C. Rodríguez, I. Alegria, J. González, A. Lafuente, E. Lazkano:
Sistema Eragileen deskribapen funtzionala. UPV/EHU, 1996
• A. Tanenbaum: Modern Operating Systems. Prentice-Hall, 2008• W. Stallings. Operating Systems: Internals and Design Principles.
Prentice-Hall, 2005
• M. Rochkind: Advanced UNIX Programming. Addison-Wesley, 2004• F. Márquez: UNIX. Programación Avanzada. Rama, 2004• A. Afzal: Introducción a UNIX. Un enfoque práctico. Prentice-Hall,
1997• B. Kernighan, R. Pike: The Unix Programming Environment.
Prentice-Hall, 1984
• I. Alegria, N. Garay: C programazio-lengoaia. Elhuyar, 1995
Sistema Eragileen Oinarriak 14
Ebaluaketa
• Azterketa finala: %40 teoria-%60 ariketakmain() {
float nota;
maiatzaren_23an_azterketa_egin(¬a);
if (nota >= 5.0)
printf(“Hau ospatu behar dut!\n”);
else
ekainaren_27an_azterketa_egin(¬a);
}
• Alternatiba: Ebaluaketa Jarraia
Sistema Eragileen Oinarriak 15
Ebaluaketa Jarraia
• Hiru ebaluaketa probetan oinarrituta:– Martxoak 1: 1-2 gaiak eta L1-L2 laborategiak
• Teoria %15 eta Praktika %10 � Guztira %25
– Apirilak 4: 3-4-5 gaiak eta L3-L4-L5 laborategiak• Teoria %15 eta Praktika %30 � Guztira %45
– Maiatzak 23: 6-7 gaiak eta L6-L7 laborategiak• Teoria %10 eta Praktika %20 � Guztira %30
• Laborategietan asistentzia derrigorrezkoa da:– Laborategi aurretik ariketa batzuk entregatu behar dira– Laborategi bukaeran entrega berri bat eta kontrola burutu
Sistema Eragileen Oinarriak 16
Gaien banaketa eta pisua notan
• 6 kredituko ikasgaia (4 teoria + 2 praktika)– 1. gaia: 3 teoria, 1 laborategia (%10)– 2. gaia: 3 teoria, 1 laborategia (%15)
• 1. ebaluaketa proba (%25)
– 3. gaia: 5 teoria, 4 laborategia (%25)– 4. gaia: 2 teoria, 2 laborategia (%10)– 5. gaia: 2 teoria, 1 laborategia (%10)
• 2. ebaluaketa proba (%45, %70 metatuta)– 6. gaia: 4 teoria, 3 laborategia (%15)– 7. gaia: 4 teoria, 2 laborategia (%15)
• 3. ebaluaketa proba (%30, %100 metatuta)
• Guztira: 23 teoria, 14 laborategia, 3 ebaluaketa proba
Sistema Eragileen Oinarriak 17
Ordutegia
Sistema Eragileen Oinarriak 18
Gela / Laborategia
Sistema Eragileen Oinarriak 19
Planifikazioa 2011-2012 - I
Sistema Eragileen Oinarriak 20
Planifikazioa 2011-2012 - II
Sistema Eragileen Oinarriak 21
Informazio praktikoak
• Irakasleak: Mikel Larrea, Roberto Olea– Bulegoa (Mikel): 223 (Informatika Fakultatea)– E-posta: [email protected], [email protected]
• Tutoretza ordutegia (Mikel):– Asteartea: 15:00 – 17:00– Asteazkena: 15:00 – 17:00– Osteguna: 15:00 – 17:00
• Ikasgaiaren web orria (Moodle-en ere bai):http://www.sc.ehu.es/acwlaalm/seo.html
Sistema Eragileen Oinarriak 22
Zuen txanda...
• Etxerako lanak:
– Zer da Sistema Eragilea? Zertarako balio du?• Lehen gaiko apunteak irakurri
– Google-en “wikipedia operating system” bilatu eta emandako lehen web orria irakurri:http://en.wikipedia.org/wiki/Operating_system
Sistema Eragileen Oinarriak 23
Printing without Operating System