Sirkadiyen Ritim Bozuklukları Sirkadiyen Ritim Bozuklukları : : Tanımı, Tipleri, Klinik özellikleri ve Tedavis Tanımı, Tipleri, Klinik özellikleri ve Tedavis i i Prof. Dr. Hakan Kaynak Prof. Dr. Hakan Kaynak 08 Mart 2013 – Cuma 08 Mart 2013 – Cuma TUTD HEKİM KURSU TUTD HEKİM KURSU 16:30 – 17:15 16:30 – 17:15
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
• Vücut ısısı ve melatonin düzeyi ölçümleriVücut ısısı ve melatonin düzeyi ölçümleri• Ölçümleri zorÖlçümleri zor• Vücut ısısı hareket, yeme-içme ve uyku ile Vücut ısısı hareket, yeme-içme ve uyku ile
• ICSD-2 de 6 ayrı bozzukluk.ICSD-2 de 6 ayrı bozzukluk.
• Sirkadiyen sistemin bozukluğuna Sirkadiyen sistemin bozukluğuna veya dış etkenlerle veya dış etkenlerle uyumsuzluğuna bağlıuyumsuzluğuna bağlı– Tekrarlayan veya sürekliTekrarlayan veya sürekli– Uyku bozukluğu şikayetiUyku bozukluğu şikayeti
İş veya sosyal hayatla uyumsuzlukİş veya sosyal hayatla uyumsuzluk
• Uyku saatleri sosyal uyumlu saatlerden 3-6 saat daha Uyku saatleri sosyal uyumlu saatlerden 3-6 saat daha geçgeç– 2:00 den önce uyuyamama 10:00 dan önce uyanamama2:00 den önce uyuyamama 10:00 dan önce uyanamama
• Sabah saatlerinde uykulu, akşam saatlerinde ise Sabah saatlerinde uykulu, akşam saatlerinde ise enerjikenerjik
• Uyku başlangıcında problem, Uyku başlangıcında problem, – ancak uyku başladıktan sonra normal ancak uyku başladıktan sonra normal
• En sık rastlanan sirkadiyen ritim bozukluğuEn sık rastlanan sirkadiyen ritim bozukluğu– Prevalans % 0.17Prevalans % 0.17– Prevalans ergenlik döneminde >%15Prevalans ergenlik döneminde >%15– Genellikle ailede başka bireylerde de var.Genellikle ailede başka bireylerde de var.
Gecikmiş Uyku FazıGecikmiş Uyku Fazı
Gecikmiş Uyku FazıGecikmiş Uyku Fazı
• Hastalar sosyal uyumsuzluk Hastalar sosyal uyumsuzluk olmadığında, genellikle olmadığında, genellikle şikayetçi değiller.şikayetçi değiller.
• Tedavi :Tedavi :– Sabah ışık tedavisi MSabah ışık tedavisi M– MelatoninMelatonin
Gecikmiş Uyku FazıGecikmiş Uyku Fazı
• Parlak ışık tedavisi sabah Parlak ışık tedavisi sabah saatlerinde 1-2 saat saatlerinde 1-2 saat süreylesüreyle
• Sonuçları 1-2 hafta içinde Sonuçları 1-2 hafta içinde görülür.görülür.
• Komplians sınırlı.Komplians sınırlı.
Gecikmiş Uyku FazıGecikmiş Uyku Fazı
• Melatonin Melatonin
– Salgılanımı başlamadan 5-Salgılanımı başlamadan 5-7 saat önce7 saat önce
– Uzun süre etkili olmayabilirUzun süre etkili olmayabilir
– Tedavi kesildikten sonra Tedavi kesildikten sonra eski saatlere geri dönüşeski saatlere geri dönüş..
Gecikmiş Uyku FazıGecikmiş Uyku Fazı
• Erken uyku ve uyanma saatleriErken uyku ve uyanma saatleri– Uyku başlangıcı 6:00-9:00 uyanma 2:00-5:00 arasındaUyku başlangıcı 6:00-9:00 uyanma 2:00-5:00 arasında
• Sabah erken uyanma, uykuyu sürdürememe veya Sabah erken uyanma, uykuyu sürdürememe veya gündüz uykululuk şikayetleri ile başvururlar.gündüz uykululuk şikayetleri ile başvururlar.
Erken Uyku FazıErken Uyku Fazı
• İleri yaşlarda daha sıkİleri yaşlarda daha sık
• Genç yaşlarda nadir Genç yaşlarda nadir
• Prevalans orta yaşlılarda Prevalans orta yaşlılarda yaklaşık %1%yaklaşık %1%
• Genetik özellikler varGenetik özellikler var
Erken Uyku FazıErken Uyku Fazı
• Tedavi: Tedavi:
• Akşam saatlerinde Akşam saatlerinde ışık tedavisiışık tedavisi– 19:00 - 21:00 19:00 - 21:00
•Düzenli yatma ve kalkma saatleriDüzenli yatma ve kalkma saatleri
• Işık tedavisiIşık tedavisi
•MelatoninMelatonin
– Görme engeli olanlarda:Görme engeli olanlarda:•Düzenli yatma ve kalkma saatleriDüzenli yatma ve kalkma saatleri
•Melatonin, yatma saatinden 1 Melatonin, yatma saatinden 1 saat öncesaat önce
Bağımsız Uyku FazıBağımsız Uyku Fazı
• Belirli bir ritim yokBelirli bir ritim yok• Toplam uyku süresi normalToplam uyku süresi normal• Uyku epizodları 24 saate Uyku epizodları 24 saate
rastgele dağılmışrastgele dağılmış• Genellikle 3 saatlik uyku Genellikle 3 saatlik uyku
epizodlarıepizodları• Nadir görülürNadir görülür
– Genellikle primerGenellikle primer– Zaman belirleyicilerin Zaman belirleyicilerin
yokluğundayokluğunda– Sıklıkla demans, çocuğun Sıklıkla demans, çocuğun
gelişim bozuklukları ve kafa gelişim bozuklukları ve kafa travması sonrasındatravması sonrasında
Düzensiz Uyku FazıDüzensiz Uyku Fazı
Düzensiz Uyku FazıDüzensiz Uyku Fazı
Tedavi :Tedavi :Zaman belirleyicilerin Zaman belirleyicilerin güçlendirilmesigüçlendirilmesi
– Belirli zamanlarda Belirli zamanlarda sosyal ve fizik sosyal ve fizik aktiviteleraktiviteler
– Işık tedavisiIşık tedavisi– Hipnotikler zaman Hipnotikler zaman
zaman faydalı olabilir.zaman faydalı olabilir.
Düzensiz Uyku FazıDüzensiz Uyku Fazı
““Jet Lag”Jet Lag”
• 2-3 saatlik zaman dilimi 2-3 saatlik zaman dilimi değişiklikleri sonrasında ortaya değişiklikleri sonrasında ortaya çıkan uyku bozuklukları.çıkan uyku bozuklukları.