Top Banner
PHÂN DẠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP TIẾN HÓA (Chủ yếu là các bài tập liên quan đến bài 37 SGK nâng cao: Các nhân tố tiến hóa) I/ NHÂN TỐ TIẾN HÓA ĐỘT BIẾN 1. Cơ sở lí luận: Đột biến làm cho mỗi gen phát sinh ra nhiều alen (A đột biến A 1, A 2, A 3 ... A n ) và đây chính là nguồn nguyên liệu sơ cấp cho quá trình tiến hoá. Giả sử1 locut có hai alen A và a. Trên thực tế có thể xảy ra các trường hợp sau: Gen A đột biến thành gen a (đột biến thuận) với tần số u. A u a.Chẳng hạn, ở thế hệ xuất phát tần số tương đối của alen A là p o . Sang thế hệ thứ hai có u alen A bị biến đổi thành a do đột biến. Tần số alen A ở thế hệ này là: p 1 = p o – up o = p o (1-u) Sang thế hệ thứ hai lại có u của số alen A còn lại tiệp tục đột biến thành a. Tần số alen A ơ thế hệ thứ hai là: P 2 = p 1 – up 1 = p 1 (1-u) = p o (1-u) 2 Vậy sau n thế hệ tần số tương đối của alen A là: p n = p o (1-u) n Từ đó ta thấy rằng: Tần số đột biến u càng lớn thì tần số tương đối của alen A càng giảm nhanh. Như vậy, quá trình đột biến đã xảy ra một áp lực biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể. Áp lực của quá trình đột biến biểu hiện ở tốc độ biến đổi tần số tương đối của các alen bị đột biến. Alen a cũng có thể đột biến thành A (đột biến nghịch) với tần số v. a v A + Nếu u = v thì tần số tương đối của các alen vẫn được giữ nguyên không đổi. + Nếu v = 0 và u > 0 → chỉ xảy ra đột biến thuận. + Nếu u ≠ v; u > 0, v > 0 → nghĩa là xảy ra cả đột biến thuận và đột biến nghịch. Sau một thế hệ, tần số tương đối của alen A sẽ là: p 1 = p o – up o + vq o Kí hiệu sự biến đổi tần số alen A là ∆p Khi đó ∆p = p 1 – p o = (p o – up o + vq o ) – p o = vq o - up o Tần số tương đối p của alen A và q của alen a sẽ đạt thế cân bằng khi số lượng đột biến A→ a và a → A bù trừ cho nhau, nghĩa là ∆p = 0 khi vq = up. Mà q = 1- p. → up = v(1 – p) ↔ up + vp = v v u u q v u v p + = + = 2. Các dạng bài tập - Dạng 1: Biết tỉ lệ kiểu hình → xác định tần số alen, tần số phân bố kiểu gen và trạng thái cân bằng của quần thể sau khi xảy ra đột biến. - Dạng 2: Biết số lượng alen và số lượng các alen đột biến → xác định tần số đột biến gen thuận và nghịch. - Dạng 3: Biết tần số đột biến thuận và nghịch, tổng số cá thể → Xác định số lượng đột biến. 1
25

Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Jul 02, 2015

Download

Automotive

Hoan Hoang
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

PHÂN DẠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP TIẾN HÓA(Chủ yếu là các bài tập liên quan đến bài 37 SGK nâng cao: Các nhân tố tiến hóa)I/ NHÂN TỐ TIẾN HÓA ĐỘT BIẾN

1. Cơ sở lí luận:

Đột biến làm cho mỗi gen phát sinh ra nhiều alen (A đột biến A1, A2, A3 ... An) và đây chính

là nguồn nguyên liệu sơ cấp cho quá trình tiến hoá.

Giả sử1 locut có hai alen A và a. Trên thực tế có thể xảy ra các trường hợp sau:

Gen A đột biến thành gen a (đột biến thuận) với tần số u. A u a.Chẳng hạn, ở thế hệ

xuất phát tần số tương đối của alen A là po. Sang thế hệ thứ hai có u alen A bị biến đổi thành a do đột

biến. Tần số alen A ở thế hệ này là: p1 = po – upo = po(1-u)

Sang thế hệ thứ hai lại có u của số alen A còn lại tiệp tục đột biến thành a. Tần số alen A ơ thế

hệ thứ hai là: P2 = p1 – up1 = p1(1-u) = po(1-u)2

Vậy sau n thế hệ tần số tương đối của alen A là: pn = po(1-u)n

Từ đó ta thấy rằng: Tần số đột biến u càng lớn thì tần số tương đối của alen A càng giảm

nhanh.

Như vậy, quá trình đột biến đã xảy ra một áp lực biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể. Áp lực của

quá trình đột biến biểu hiện ở tốc độ biến đổi tần số tương đối của các alen bị đột biến.

Alen a cũng có thể đột biến thành A (đột biến nghịch) với tần số v.

a v A

+ Nếu u = v thì tần số tương đối của các alen vẫn được giữ nguyên không đổi.

+ Nếu v = 0 và u > 0 → chỉ xảy ra đột biến thuận.

+ Nếu u ≠ v; u > 0, v > 0 → nghĩa là xảy ra cả đột biến thuận và đột biến nghịch. Sau một thế

hệ, tần số tương đối của alen A sẽ là:

p1 = po – upo + vqo

Kí hiệu sự biến đổi tần số alen A là ∆p

Khi đó ∆p = p1 – po = (po – upo + vqo) – po = vqo - upo

Tần số tương đối p của alen A và q của alen a sẽ đạt thế cân bằng khi số lượng đột biến A→ a

và a → A bù trừ cho nhau, nghĩa là ∆p = 0 khi vq = up. Mà q = 1- p.

→ up = v(1 – p) ↔ up + vp = v ↔ vu

uq

vuv

p+

=→+

=

2. Các dạng bài tập

- Dạng 1: Biết tỉ lệ kiểu hình → xác định tần số alen, tần số phân bố kiểu gen và trạng thái cân bằng

của quần thể sau khi xảy ra đột biến.

- Dạng 2: Biết số lượng alen và số lượng các alen đột biến → xác định tần số đột biến gen thuận và

nghịch.

- Dạng 3: Biết tần số đột biến thuận và nghịch, tổng số cá thể → Xác định số lượng đột biến.

1

Page 2: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

BÀI TẬP CÓ LỜI GIẢI

Bài 1: Một quần thể động vật 5.104 con. Tính trạng sừng dài do gen A quy định, sừng ngắn do gen a

quy định. Trong quần thể trên có số gen A đột biến thành a và ngược lại, với số lượng bù trừ nhau.

Tìm số đột biến đó. Biết A đột biến thành a với tần số v, với u = 3v = 3.10-3

Giải:

Gọi : p là tần số của alen A và q là tần số của alen a

-Tổng số alen trong quần thể: 5.104 x 2 = 105 (alen)

-Tần số alen trội, lặn khi có cân bằng mới được thiết lập:

+Tần số alen a : qa =3

3

u v

u v v u=

+ + = 0,75

+Tần số alen A : pA = 1- 0,75 = 0,25

-Số lượng mỗi alen trong quần thể:

+Số lượng alen A là: 0,25 . 105 = 2,5.104

+Số lượng alen a là: 0,75 . 105 = 7,5.104

-Số lượng đột biến thuận bằng đột biến nghịch và bằng.

3.10-3 x 2,5.104 = 75 (alen) hoặc 10-3 x 7,5.104 = 74 (alen)

BÀI TẬP TỰ LUYỆN

Bài 2:Quần thể ban đầu có 1000000 alen A và a. Tốc độ đột biến của alen A là 3.10-5, còn của alen a là

10-5. Khi cân bằng thì quần thể có số lượng của từng alen là bao nhiêu?

Cho biết không tính áp lực của các nhân tố khác làm biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể?

Trong một quần thể gồm 2.105 alen. Tần số alen a bằng 25%. Khi quần thể có 7 alen A bị đột biến

thành a và 11 alen a đột biến thành A thì tần suất đột biến trong mỗi trường hợp bằng bao nhiêu?

Bài 3: Trong một quần thể có 106 cá thể. Tần số alen a = 15 %. Trong quần thể có 5 alen A bị đột

biến thành a và 7 alen a đột biến thành A thì tần số đột biến trong mỗi trường hợp bao nhiêu. Giả thiết

quần thể ban đầu cân bằng

Bài 4: Giả sử 1 lôcut có 2 alen A và a, thế hệ ban đầu có tần số tương đối của alen A là p0. Quá trình đột biến làm cho A → a với tần số u = 10-5.

a) Để p0 giảm đi 2

1 phải cần bao nhiêu thế hệ?

b) Từ đó em có nhận xét gì về vai trò của quá trình đột biến trong tiến hoá?Giảia)Vì đột biến diễn ra theo chiều thuận, nên ta có: pn = po (1- u)n trong đó: pn: tần số alen trội (A) ở thế hệ pn

; po: tần số alen trội (A) ở thế hệ po ; u: tốc độ đột biến theo chiều thuận; n: số thế hệ.

=> 2

1 po = po (1- 10-5)n <=> 0,5 = (1-10-5)n <=> ln0,5 = ln (1-10-5).n

=> n = 5

ln 0,5

ln(1 10 )−− ≈ 69.000 thế hệ.

2

Page 3: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

b) Nhận xét về vai trò của quá trình đột biến trong tiến hóa: gây áp lực không đáng kể cho quá trình tiến hóa.Bài 5:1.a) Thế nào là áp lực của quá trình đột biến?

b) Giả thiết đột biến thuận (A → a) với tần số u, đột biến nghịch (a → A) với tần số v.- Nếu v = 0 và u > 0 sẽ làm cho tần số A giảm dần. Qui ước tần số alen A ở thế hệ khởi đầu là p0,

hãy lập công thức tính tần số pn của alen A sau n thế hệ.- Nếu u > v > 0, thì tần số tương đối của các alen A và a sẽ đạt cân bằng khi nào? Khi đó tần số

tương đối của alen A và alen a được tính như thế nào?

Giải

1. a) Sự ảnh hưởng của số lượng đột biến đến tỉ lệ các kiểu gen và tần số các alen trong quần thể gọi là áp lực của quá trình đột biến.b) * Nếu v = 0 và u > 0

- Tần số của alen A ở thế hệ p1 là: p1 = p0 – u.p0 = p0(1-u) (1)

- Tần số của alen A ở thế hệ p2 là: p2 = p1 – u.p1 = p1(1-u) (2)

- Thay (1) vào (2) ta có: p2 = p0(1-u).(1-u) = p0(1-u)2.⇒ Sau n thế hệ, tần số của alen A là: pn = p0(1-u)n.

* Nếu u > v > 0, thì tần số tương đối của các alen A và a sẽ đạt cân bằng khi số lượng đột biến thuận và nghịch bù trừ cho nhau (tức là v.qa = u.pA).

Khi đó tstđ của các alen được tính như sau:v.q = u.p mà p = 1- q; do đó v.q = u(1-q) ⇒ v.q = u – u.q⇒ v.q + u.q = u ⇒ qa = u/u+v

Tương tự ta có: pA = v/u+v

II/ NHÂN TỐ TIẾN HÓA DI – NHẬP GEN.

- p là tần số tương đối của gen A ở quần thể nhận- P là tần số tương đối của gen A ở quần thể cho- M là tỷ lệ số cá thể nhập cư

- ∆p lượng biến thiên về tần số alen trong quần thể nhậnCó thể tổng quát như sau:p(A) =(mp1 + np2 ) : (m+n) q(a) =(mq1 + nq2 ) : (m+n) = 1 - pVới :m: tổng số cá thế của QT được nhập cư trước thời điểm nhập cưn: số cá thể đến nhập cưp1(q1): tần số A(a) của QT được nhập cư trước thời điểm nhập cưp2(q2): tần số A(a) của QT đến nhập cư

Bài 1 (3,0 điểm).1. a) Thế nào là áp lực của quá trình đột biến?

b) Giả thiết đột biến thuận (A → a) với tần số u, đột biến nghịch (a → A) với tần số v.- Nếu v = 0 và u > 0 sẽ làm cho tần số A giảm dần. Qui ước tần số alen A ở thế hệ khởi đầu là p0,

hãy lập công thức tính tần số pn của alen A sau n thế hệ.- Nếu u > v > 0, thì tần số tương đối của các alen A và a sẽ đạt cân bằng khi nào? Khi đó tần số

tương đối của alen A và alen a được tính như thế nào? 2. a) Nêu các hình thức di-nhập gen phổ biến ở các nhóm sinh vật: dương xỉ và nấm, thực vật có

hoa, động vật ở nước thụ tinh ngoài, lớp thú.b) Cho biết tần số tương đối của alen A ở quần thể Y là 0,8; ở quần thể X là 0,3. Số cá thể của

quần thể Y là 1600, số cá thể nhập cư từ quần thể X vào quần thể Y là 400. Hãy xác định tần số py của alen A trong quần thể Y ở thế hệ tiếp theo sau khi di-nhập.

Giải:

1. a) Sự ảnh hưởng của số lượng đột biến đến tỉ lệ các kiểu gen và tần số các alen trong quần thể

3

∆ p = M (P - p)

Page 4: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

gọi là áp lực của quá trình đột biến.b) * Nếu v = 0 và u > 0

- Tần số của alen A ở thế hệ p1 là: p1 = p0 – u.p0 = p0(1-u) (1)

- Tần số của alen A ở thế hệ p2 là: p2 = p1 – u.p1 = p1(1-u) (2)

- Thay (1) vào (2) ta có: p2 = p0(1-u).(1-u) = p0(1-u)2.⇒ Sau n thế hệ, tần số của alen A là: pn = p0(1-u)n.

* Nếu u > v > 0, thì tần số tương đối của các alen A và a sẽ đạt cân bằng khi số lượng đột biến thuận và nghịch bù trừ cho nhau (tức là v.qa = u.pA).

Khi đó tstđ của các alen được tính như sau:v.q = u.p mà p = 1- q; do đó v.q = u(1-q) ⇒ v.q = u – u.q⇒ v.q + u.q = u ⇒ qa = u/u+v

Tương tự ta có: pA = v/u+v2. a) Các hình thức di-nhập gen:

- Dương xỉ và nấm: phát tán bào tử- Thực vật bậc cao: phát tán hạt phấn, quả, hạt- Động vật ở nước thụ tinh ngoài: di cư của các cá thể, phát tán giao tử theo nước- Lớp thú: sự di cư của các cá thể.

b) - Tốc độ di nhập gen: m = 400/(1600 + 400) = 0,2- Sau một thế hê, lượng biến thiên tần số tương đối của alen A trong quần thể nhận Y là:

∆p = 0,2 (0,3 – 0,8) = - 0,1. Như vậy, tần số tương đối của alen A trong quần thể nhận giảm xuống còn: pY = 0,8 – 0,1 =0,7

Bài 2: Tân sô tương đôi cua gen A ơ quân thê I la 0,8; của quần thể II la 0,3.Tôc đô di- nhâp gen A tư quân thê (II) vao quân thê (I) la 0,2. Tinh lương biên thiên tân sô tương đôi cua gen A.Lơi giai:Ti lê sô ca thê nhâp cư, lương biên thiên tân sô gen A trong quân thê nhân (I) la: ∆p = 0,2(0,3-0,8) = - 0,1.Gia tri nay cho thây tân sô A trong quân thê nhân (I) giam đi 0,1.

Sư du nhâp đôt biênLý thuyết: Môt quân thê ban đâu gôm nhưng ca thê co kiêu gen AA như vây quân thê chi co alen A. Quân thê co thêm alen mơi a do qua trinh đôt biên A → a xay ra trong nôi bô quân thê hoăc đa nhân đươc a du nhâp tư môt quân thê khac tơi thông qua sư phat tan cua giao tư hay sư di cư cua cac ca thê co mang đôt biên a. Sư du nhâp cua đôt biên cung la môt nguyên nhân lam thay đôi vôn gen cua quân thê.Khi đo tân sô mơi cua a sau khi xay ra sư du nhâp gen co thê tinh theo công thưc: q1= n.qn+m.qmqn la tân sô alen a trươc khi co du nhâp.qm la tân sô alen a trong bô phân mơi du nhâp.n va m la ti lê so sanh kich thươc cua quân thê va cua bô phân du nhâp(n+m=1).Đôi vơi nhưng quân thê lơn thi sư du nhâp đôt biên không anh hương đang kê tơi sư thay đôi câu truc di truyên cua quân thê.Bài 3:Trong môt quân thê co 16% măt xanh, 20% sô ngươi di cư đên quân thê chi co 9% sô ngươi măt xanh. Gia sư măt xanh do gen lăn quy đinh thuôc nhiêm săc thê thương. Tinh tân sô alen măt xanh cua quân thê mơi?Lời giải:Goi a la gen quy đinh kiêu hinh măt xanhVi quân thê ngâu phôi nên Sư du nhâp cua gen lăn a vao quân thê lam cho quân thê co tân sô alen a laq1= n.qn+m.qm.qn la tân sô alen a trươc khi co du nhâp = 0,4qm la tân sô alen a trong bô phân mơi du nhâp = 0,3n va m la ti lê so sanh kich thươc cua quân thê va cua nhom du nhâp, theo bai gia tri n = 0,8 va m = 0,2.Thay cac gia tri vao biêu thưc ta co tân sô alen măt xanh cua quân thê mơi laq1= 0,8.0,4 + 0,2.0,3 = 0,38

4

Page 5: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Bài 4: a) Nêu các hình thức di-nhập gen phổ biến ở các nhóm sinh vật: dương xỉ và nấm, thực vật có hoa, động vật ở nước thụ tinh ngoài, lớp thú.

b) Cho biết tần số tương đối của alen A ở quần thể Y là 0,8; ở quần thể X là 0,3. Số cá thể của quần thể Y là 1600, số cá thể nhập cư từ quần thể X vào quần thể Y là 400. Hãy xác định tần số py của alen A trong quần thể Y ở thế hệ tiếp theo sau khi di-nhập.

GIẢIa) Các hình thức di-nhập gen:

- Dương xỉ và nấm: phát tán bào tử- Thực vật bậc cao: phát tán hạt phấn, quả, hạt- Động vật ở nước thụ tinh ngoài: di cư của các cá thể, phát tán giao tử theo nước- Lớp thú: sự di cư của các cá thể.

b) - Tốc độ di nhập gen: m = 400/(1600 + 400) = 0,2- Sau một thế hê, lượng biến thiên tần số tương đối của alen A trong quần thể nhận Y là: ∆p =

0,2 (0,3 – 0,8) = - 0,1. Như vậy, tần số tương đối của alen A trong quần thể nhận giảm xuống còn: pY

= 0,8 – 0,1 =0,7Bài 5: Một con sông có hai quần thể ốc sên: quần thể lớn (quần thể chính) ở phía trên và quần thể nhỏ nằm ở cuối dòng trên một hòn đảo (quần thể đảo). Do nước chảy xuôi nên ốc chỉ di chuyển được từ quần thể chính đến quần thể đảo mà không di chuyển ngược lại. Xét một gen gồm hai alen: A và a. Ở quần thể chính có pA =1, quần thể đảo có pA= 0,6. Do di cư, quần thể đảo trở thành quần thể mới, có 12% số cá thể là của quần thể chính.

a. Tính tần số tương đối của các alen trong quần thể mới sau di cư.b. Quần thể mới sinh sản. Vì một lí do nào đó xảy ra quá trình đột biến: A a, với tốc độ là

0,3%. Không có đột biến ngược.- Tính tần số tương đối của các alen ở thế hệ tiếp theo của quần thể mới.

Giải:a. - Ta có: Quần thể chính có pA= 1, quần thể đảo: pA= 0,6.Quần thể chính di cư đến quần thể đảo và chiếm 12% quần thể mới. Vậy quần thể đảo chiếm 88% trong quần thể mới.- Quần thể mới ở đảo (sau di cư) có tần số tương đối của các alen là:pmới = 12% x 1 + 88% x 0,6 = 0,648qmới = 1- pmới = 1- 0,648 = 0,352

b. - Tần số đột biến: A thành a là: 0,3%Tần số các alen sau đột biến làpA= 0,648 - (0,3% x 0,648) = 0,646qa = 1 - 0,646 = 0,354Câu 5: Xét một gen có 2 alen A và alen a. Một quần thể sóc gồm 180 cá thể trưởng thành sống ở một vườn thực vật có tần số alen A là 0,9. Một quần thể sóc khác sống ở khu rừng bên cạnh có tần số alen này là 0,5. Do thời tiết mùa đông khắc nghiệt đột ngột 60 con sóc trưởng thành từ quần thể rừng di cư sang quần thể vườn thực vật để tìm thức ăn và hòa nhập vào quần thể sóc trong vườn thực vật.

a)Tính tần số alen A và alen a của quần thể sóc sau sự di cư được mong đợi là bao nhiêu?b)Ở quần thể sóc vườn thực vật sau sự di cư, giả sử tần số đột biến thuận (Aa) gấp 5 lần tần

số đột biến nghịch (aA). Biết tần số đột biến nghịch là 10-5. Tính tần số của mỗi alen sau một thế hệ tiếp theo của quần thể sóc này.

c)Giả sử tần số alen (a) của quần thể sóc sống ở quần thể rừng là 0,2575 và 0,5625 ở quần thể hỗn hợp(sau nhập cư), cho biết tốc độ nhập cư là 0,1. Tính tần số của alen (a) ở quần thể sóc ở vườn thực vật ban đầu?

Nội dung giải Số điểma) Ở quần thể vườn thực vật số cá thể sóc mang alen A là: 180 x 0,9=162 cá thểỞ quần thể rừng số cá thể sóc mang alen A di cư sang quần thể vườn thực vật là: 0,5x 60 = 30 cá thể.Vậy tổng cá thể mang alen A của quần thể sóc trong vườn thực vật sau sự di cư là : 162 + 30 = 192 cá thể.Tổng số cá thể sóc trong ường thực vật: 180 + 60 = 240 cá thể

0,5 điểm

5

Page 6: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Tần số alen A = 192

0,8240

= , tần số alen a = 1- 0,8 = 0,2.

b)pA = vq – up = (10-5 x 0,2) – (5.10-5 x 0,8) = -3,8.10-5

qa = up – vq = (5.10-5 x 0,8) – (10-5 x 0,2) = 3,8.10-5

Vậy tần số của alen A và alen a sau 1 thể hệ là: pA=0,8 - 3,8.10-5

qa = 0,2 + 3,8.10-5

c) m = 0,1; qm = 0,2575; q’ = 0,5625.

Ta có phương trình: '( )

( )m

q qm

q q

−=−

'( ) (0,5625 0,1 0,2575)0,5964

(1 ) 1 0,1mq mq x

qm

− −= = ≈− −

Vậy tần số alen (a) là: 0,5964

1 điểm

1 điểm

1 điểm

0,5 điểm

1 điểm

Bài 6: Cho 2 QT 1 và 2 cùng loài,kích thước QT 1 gấp đôi QT 2. QT 1 có TS alen A=0,3, QT 2 có TS alen A=0,4. Nếu có 10% cá thể của QT 1 di cư qua QT 2 và 20% cá thể của QT 2 di cư qua QT 1 thì TS alen A của 2 QT 1 và 2 lần lượt là:

A. 0,35 và 0,4 B. 0,31 và 0,38 C. 0,4 và 0,3 D. bằng nhau và=0,35

Giải: gọi N1 , p1 , và N2 , p2 lần lượt là số lượng cá thể (kích thước ) của QT 1 và 2 và theo gt thì

N1 =2 N1

TS alen p sau khi xuất và nhập cư ở 2 QT:

* QT1: p(1) = [(p1x 9N1/10) +(p2x 2N2/10) ] / [9N1/10 +2N2/10] = 0,31

* QT2: p(2)= [(p1x N1/10) +(p2x 8N2/10) ] / [N1/10 +8N2/10] = 0,38 (Đáp án B)

Bài 7:Một QT sóc sống trong vườn thực vật có 160 con có TS alen B = 0,9. Một QT sóc khác sống trong rừng bên cạnh có TS alen này là 0,5. Do mùa đông khắc nghiệt đột ngột, 40 con sóc trưởng thành từ QT rừng chuyển sang QT sóc vườn tìm ăn và hòa nhập vào QT vườn, TS alen B sau sự di cư này là bao nhiêu ?A. 0,70. B. 0,90. C. 0,75. D. 0,82.Giải:Xét QT ban đầu: Số allele B là: 0.9.160.2 = 288 ; số allele b là: (1-0,9).160.2 = 32

Xét nhóm cá thể nhập cư: Số allele B = số allele a = 0,5.40.2 = 40

QT vườn sau nhập cư: Số allele B = 288+40 = 328 ; số allele b = 40+32=72

TS allele B trong QT sau nhập cư là: 328/(328+72) = 0,82

Bài 8: Trong một quần thể bướm gồm 900 con, tần số alen quy định cấu tử chuyển động nhanh của một enzim là 0,7 và tần số len quy định cấu tử chuyển động chậm là 0,3. Có 90 con bướm từ quần thể này nhập cư đến một quần thể có q= 0,8. Tần số alen của quần thể mới là.A. p= 0,7; q= 0,3 B. p= 0,25; q= 0,75 C. p= 0,75; q= 0,25 D. p= 0,3; q= 0,7Giải: số lượng cá thể ban đầu của QT được nhập =900, SL cá thể của QT xuất cư khong cần thiết mà chỉ cần SL cá thể xuất cư và tần số alen. ta cóp = (N1p1 + N2p2)/(N1 + N2) = (90.0,7 + 900.0,2)/(90+900) = 0,245 = 0,25 →q = 0,75Một cách giải khác với dạng bài nàyBài 9: Trong 1 quần thể bướm gồm 900 con, tần số alen (p) quy định tính trạng tác động nhanh của enzim là 0,6 và tần số alen (q) quy đinh tác động chậm là 0,4. 90 con bướm từ quần thể khác di cư vào quần thể này và bướm di cư có tần số alen quy định tác động chậm enzim là 0,8. Tính tần số alen của quần thể mới.

6

Page 7: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Giải:+ Với 900 bướm, tổng số alen trong quần thể ban đầu là 2x900=1800.Số alen nhanh=1800 x0,6=1080Số alen chậm=1080 x 0,4=720+ Trong quần thể di cư, tổng số alen= 2x90=180Số alen nhanh=180 x 0,2=36Số alen chậm=180 x 0,8=144

Do đó tần số alen nhanh trong quần thể mới là p=1801800

361080

++

=0,56

III/ NHÂN TỐ TIẾN HÓA GIAO PHỐI KHÔNG NGẪU NHIÊN(THÊM GIAO PHỐI NGẪU NHIÊN)

1. Cơ sở lí luận:

Ngẫu phối không hoàn toàn là quần thể vừa ngẫu phối vừa nội phối. Nội phối làm tăng tỷ lệ

đồng hợp tử bằng với mức giảm tỷ lệ dị hợp tử. Nội phối có thể làm thay đổi tần số kiểu gen, nhưng

không làm thay đổi tần số alen.Tần số các thể đồng hợp tử cao hơn lý thuyết là kết quả của nội phối.

Nếu trong một quần thể có f cá thể nội phối thì tần số các kiểu gen bằng

(p2 + fpq)AA + (2pq – 2fpq)Aa + (q2 + fpq)aa

Hệ số nội phối được tính bằng:

1- [(tần số dị hợp tử quan sát được)/(tần số dị hợp tử theo lý thuyết)]

Hay bằng (tần số dị hợp tử theo lý thuyết – tần số dị hợp tử quan sát được)/tần số dị hợp tử

theo lý thuyết.

2. Các dạng bài tập

BÀI TẬP TỰ LUYỆN

Bài 1: Trong một quần thể yến mạch hoang dại, tần số đồng hợp tử trội, dị hợp tử và đồng hợp tử lặn

tương ứng là: 0,67; 0,06 và 0,27. Hãy tính hệ số nội phối trong quần thể.

Giải

Tần số các alen: p = 0,67 + (1/2)(0,6) = 0,7; q = 1 – 0,7 = 0,3

Tần số dị hợp tử theo lý thuyết: 2pq = 2(0,3)(0,7) = 0,42

Hệ số nội phối = 1 – (0,06/0,42) = 0,86

Bài 2: Một quần thể có tần số alen A là 0,6. Giả sử ban đầu quần thể đang đạt trạng thái cân bằng di

truyền. Sau một số thế hệ giao phối thấy tần số kiểu gen aa là 0,301696. Biết trong quần thể đã xảy ra

nội phối với hệ số là 0,2. Tính số thế hệ giao phối?

Giải

Tần số alen a là 0,4. Do quần thể đạt trạng thái cân bằng nên cấu trúc của quần thể là: 0,301696AA+

0,48Aa + 0,16aa = 1. Sau một số thế hệ giao phối, tần số aa là: 0,301696 => Tần số kiểu gen aa tăng

là:

0,301696 - 0,16 = 0,141696

=> Tần số Aa đã giảm là: 0,141696 x 2 = 0,283392. Tần số Aa sau n thế hệ giao phối là: 2pq(1

- f)n = 0,48(1 - f)n = 0,48.0,8n

7

Page 8: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Tần số Aa giảm là: 0,48 – 0,48.0,8n = 0,283392

n = 4. Vậy hệ số giao phối là 4.

BÀI TẬP TỰ LUYỆN

Bài 3 : Một quần thể ngẫu phối có tần số các alen như sau: p(A) = 0,7; q(a) = 0,3.Giả sử quần thể ban

đầu đang đạt trạng thái cân bằng di truyền. Sau 3 thế hệ giao phối cấu trúc di truyền của quần thể như

sau: 0,65464 AA + 0,09072 Aa + 0,25464 aa = 1. Biết rằng đã xảy ra hiện tượng nội phối. Tính hệ số

nội phối?

* Trương hơp giao phôi co lưa chon: se lam cho ti lê kiêu gen va tân sô alen se bi thay đôi qua cac thê hê.Vi du: Bài 4: Ơ quân thê ca đat trang thai cân băng Hacđi – Vanbec co ti lê ca mau xam : ca mau đo = 1:24. Nêu xay ra hiên tương giao phôi co lưa chon (chi co nhưng con cung mau mơi giao phôi vơi nhau) qua 2 thê hê. Xac đinh thanh phân kiêu gen cua quân thê ơ thê hê thư hai. Biêt gen quy đinh mau đo la trôi hoan toan so vơi mau xam, gen năm trên nhiêm săc thê thương.Lơi giai:Goi A quy đinh mau đo, a quy đinh mau xam va tân sô cua alen A la p, tân sô cua alen a la q.Vi quân thê ơ trang thai cân băng nên q2 = 1/25 → q = 0,2 ; p = 1-0,2 = 0,8Câu truc di truyên cua quân thê la: 0,64 AA + 0,32 Aa + 0,04 aa = 1Quân thê xay ra giao phôi co lưa chon sau 2 thê hê:P: (mau đo ×mau đo)0,96 = (0,6667 AA : 0,3333 Aa) × (0,6667 AA : 0,3333 Aa) 0,96→ F1: (0,6666 AA : 0,2667 Aa : 0,0267 aa)P: (mau xam x mau xam)0,04 = (aa x aa) 0,04 → F1: 0,04 aaThê hê F1 thu đươc la (0,6666 AA : 0,2667 Aa : 0,0667 aa)F1x F1: (mau đo x mau đo)0,9333 = (0,7142 AA : 0,2858 Aa) × (0,7142 AA : 0,2858 Aa) 0,9333→ F2: (0,6856 AA : 0,2286 Aa : 0,0190 aa)F1x F1: (mau xam x mau xam)0,0667 → F2:0,0667 aaVây câu truc di truyên quân thê F2: (0,6856 AA : 0,2286 Aa : 0,0857 aa)

Bài 5 : Có 1 đột biến lặn trên NST thường làm cho mỏ dưới của gà dài hơn mỏ trên. Những con gà như vậy mổ được ít thức ăn nên yếu ớt. Những chủ chăn nuôi thường phải liên tục loại chúng khỏi đàn. Khi cho giao phối ngẫu nhiên 100 cặp gà bố mẹ mỏ bình thường, thu được 1500 gà con, trong đó có 15 gà biểu hiện đột biến trên. Giả sử không có đột biến mới xảy ra, hãy cho biết có bao nhiêu gà bố mẹ dị hợp tử về đột biến trên?

A. 15 B. 2 C. 40 D. 4 BL:ngẫu phối=> đời con Taa=15/1500=0,01 =>Ta=0,1=1/2.TAa đời bố mẹ => TAa đời bố mẹ=0,2 tương ứng 40 con gà ở đây là 200 con gà do có 100 cặp Hoac C2: Gọi n là số cá thể bố mẹ dị hợp (trong số 100 cặp =200 con)→ TS q = n/2x200 = n/400 (1)theo gt thì q2 = 15/1500=1/100→q = 1/10 (2)Từ (1) và (2) → n= 40

Bài 6 :Một QT ở TTCB về 1 gen gồm 2 alen A và a, trong đó P(A) = 0,4. Nếu quá

trình chọn lọc đào thải những cá thể có KG aa xảy ra với áp lực S = 0,02. CTDT của QT sau khi xảy ra áp lực chọn lọc:

A. 0,1612 AA: 0,4835 Aa: 0,3551 aa B. 0,16 AA: 0,48 Aa: 0,36 aaC. 0,1613 AA: 0,4830 Aa: 0,3455 aa D. 0,1610 AA: 0,4875 Aa: 0,3513 aaGIẢI:Tan so KG AA=0,4^2=0,16

Aa=2*0,4*0,6=0,48 aa=0,6^2=0,36

8

Page 9: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

qu á trình chọn lọc đào thải những cá thể có KG aa xảy ra với áp lực S = 0,02 aa=0,36-0,02*0,36=0,3528sau chon loc Tan so KG aa=0,3528/(0,16+0,48+0,3528)=0,3551

IV/ NHÂN TỐ TIẾN HÓA CHỌN LỌC TỰ NHIÊN

1. Cơ sở lí luận:

a . Giá trị thích nghi và hệ số chọn lọc

Mặt chủ yếu của chọn lọc tự nhiên là sự phân hoá khả năng sinh sản tức là khả năng truyền gen

cho thế hệ sau. Khả năng này được đánh giá bằng hiệu suất sinh sản, ước lượng bằng con số trung bình

của một cá thể trong một thế hệ.

So sánh hiệu suất sinh sản dẫn tới khái niệm giá trị chọn lọc hay giá trị thích nghi (giá trị chọn

lọc hay giá trị thích ứng), kí hiệu là w), phản ánh mức độ sống sót và truyền lại cho thế hệ sau của

một kiểu gen (hoặc của một alen).

Ví dụ: kiểu hình dại trội (AA và Aa để lại cho đời sau 100 con cháu mà kiểu hình đột biến lặn

(aa) chỉ để lại được 99 con cháu, thì ta nói giá trị thích nghi của alen A là 100% (wA = 1) và giá trị

thích nghi của các alen a là 99% (wa = 0,99).

Sự chênh lệch giá trị chọn lọc của 2 alen (trội và lặn) dẫn tới khái niệm hệ số chọn lọc

(Salective coeffcient), thường kí hiệu là S.

Hệ số chọn lọc phản ánh sự chênh lệch giá trị thích nghi của 2 alen, phản ánh mức độ ưu thế

của các alen với nhau trong quá trình chọn lọc.

Như vậy trong ví dụ trên thì thì S = wA – wa = 1 – 0,99 = 0,01

+ Nếu wA = wa → S = 0, nghĩa là giá trị thích nghi của alen A và a là bằng nhau và tần số tương

đối của alen A và a trong quần thể sẽ không đổi.

+ Nếu wA = 1, wa = 0 → S=1, nghĩa là các cơ thể có kiểu gen aa bị đào thải hoàn toàn vì đột

biến a gây chết hoặc bất dục ( không sinh sản được).

Như vậy, giá trị của S càng lớn thì tần số tương đối của các alen biến đổi càng nhanh hay nói

cách khác, giá trị của hệ số chọn lọc (S) phản ánh áp lực của chọn lọc tự nhiên.

b. Chọn lọc alen chống lại giao tử hay thể đơn bội.

- Giả sử trong 1 quần thể chỉ có 2 loại giao tử là A và giao tử mang alen a.

- Nếu CLTN chống lại giao tử mang mang alen a với hệ số chọn lọc S => Giá trị thích nghi W a

= 1 - S.

+ Tần số alen A trước chọ lọc: p

+ Tổng tần số các giao tử trước chọn lọc: p + S

+ Tổng tần số các giao tử sau chọn lọc: p + q(1 - S) = p + (1 - p)(1 - S) = p + 1 - S - p + Sp = 1 -

S(1 - p) = 1 - Sq.

+ Tần số alen sau chọn lọc = Tần số alen trước chọn lọc/ Tổng tần số alen sau chọn lọc.

Tổng số alen A sau chọn lọc: 11p

Sq

p =−

9

Page 10: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

+ Tốc độ thay đổi tần số alen A: pSq

Spq

Sq

Sqpppppp

Sq

p ∆=−

=−

+−=−=−− 111 1

Sq

qSq

Sq

SqqqSqq

Sq

Sqqqq

−−−=

−+−−=−

−−=−=∆+

1

)1(

11

)1( 2

1

c. Chọn lọc chống lại alen trội và alen lặn ở cơ thể lưỡng bội:

1. Xét trường hợp chọn lọc chống lại alen lặn:

Kiểu gen AA Aa aa Vốn gen tổng cộng

Tổng số alen ở thế hệ

xuất phátp2 2pq q2 1

- Giá trị thích nghi 1 1 1-S- Đóng góp vào vốn

gen chung tạo ra thế hệ

sau:

p2 2pq q2(1-S)= p2+2pq+q2(1-S)

=1-Sq2

- Tổng số kiểu hình sau

chọ lọc 2

2

Sq-1

p2Sq-1

2pq2

2

Sq-1

S)-(1q1

- Tần số alen A sau chọn lọc:

=1p 222

2

Sq-1Sq-1

)(

Sq-1

p pqpppq =+=+

- Tốc độ biến đổi tần số alen A:

2

2

2

2

21 Sq-1Sq-1Sq-1

SpqSpqppp

pppp =+−=−=−=∆

- Tổng số alen a sau chọn lọc:

22

222

2

2

2

2

1 Sq-1

)1(

Sq-1Sq-1

)1()1(

Sq-1

)1( SqqSqqqqSqqqSqpqq

−=−+−=−+−=−+=

- Tốc độ biến đổi tần số alen a sau chọn lọc:

2

2

2

32

1 Sq-1

)1(

Sq-1

qSqSqqSqqqqq

−−=+−−=−=∆

(Giá trị âm vì chọn lọc chống lại alen a)

d. Số thế hệ cần thiết để thay đổi tần số gen a từ q ở thế hệ khởi đầu thành qn :

Trường hợp S = 1

- q

qqqSqqq

+=−=−=

1q-1

)1(

Sq-1

)1(221

- Các thế hệ kế tiếp 0,1,2,...,n.

10

Page 11: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

00

000

0000

0

0

0

03

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1

12

0

01

11

..)1.()1.(

1;

31;

211

211

11

11

;1

qqqq

qqn

q

qqqn

q

qqnqqqn

nq

qq

q

qq

q

q

q

qq

q

q

qq

q

q

qq

q

qq

nn

n

n

n

nn

n

−=−=⇔−=⇔=+⇔=+

+=

+=

+=

+++=

++

+=+

=+

=

9. Chọn lọc: Loại bỏ alen lặn aaBài tập: Nếu QTGP ở trạng thái cân bằng ,xét một gen với tần số A=(p0); a=(q0) với p0 + q0 = 1, hệ số chọn lọc s =1.Sự thay đổi tần số các alen qua các thế hệ sẽ như thế nào? Chứng minh

Số thế hệ CL

AA Aa aa p(A) q(a)

0 p02 2p0q0 q0

2 p0 q0

1 p12 2p1q1 q1

2 p02 + p0q0 / p0

2+ 2p0q0 =p0 + q0 / p0 + 2q0

p0q0 / p02+ 2p0q0 =

q0 / p0 + 2q0 2 p2

2 2p2q2 q22 p1

2 + p1q1 / p12+ 2p1q1 =

p0 + 2q0 / p0 + 3q0 p1q1 / p1

2+ 2p1q1 =q0 / p0 + 3q0

3 p32 2p3q3 q3

2 p22 + p2q2 / p2

2+ 2p2q2 =p0 + 3q0 / p0 + 4q0

p2q2 / p22+ 2p2q2 =

q0 / p0 + 4q0 ...

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.n pn

2 2pnqn qn2 p0 + nq0 / p0 + (n+1)q0 =

1+ (n-1)q0 / 1+ nq0

q0 / p0 + (n+1)q0 =q0 / 1+ nq0

1. CÔNG THỨC TỔNG QUÁT VỀ SỰ BIẾN ĐỔI CỦA TẦN SỐ ALEN TRONG TRƯỜNG HỢP CHỌN LỌC CÁC ALEN LẶN TRONG QTNP QUA NHIỀU THẾ HỆ

Nếu QTGP ở trạng thái cân bằng và tần số A=(p0); a=(q0) với p0 + q0 = 1, hệ số chọn lọc( s =1) thì :Tần số alen trội và lặn sau n thế hệ chịu sự chọn lọc là:p(A) = p0 + nq0 / p0 + (n+1)q0 = 1+ (n-1)q0 / 1+ nq0

q(a) = q0 / p0 + (n+1)q0 = q0 / 1+ nq0

* Ví dụ:Tần số alen a ban đầu là 0,96. Quá trình chọn lọc pha lưỡng bội diễn ra qua 16 thế hệ sẽ làm tần số alen a giảm xuống còn bao nhiêu?Cho biết hệ số chọn lọc S = 1. GIẢITần số alen lặn sau 16 thế hệ chọn lọc là:q(a) = q0 / 1+ nq0 = 0,96 / 1 +16 x 0,96

e. Sự cân bằng giữa đột biến và chọn lọc:

Sự cân bằng áp lực chọn lọc và áp lực đột biến sẽ đạt được khi số lượng đột biến xuất hiện thêm bù trừ

cho số lượng đột biến bị chọn lọc loại trừ đi.

* Trường hợp 1: Alen đột biến trội tăng lên với tần số u và chịu tác động của áp lực chọn lọc S.

Thế cân bằng các alen trong quần thể đạt được khi số lượng alen đột biến xuất hiện bằng số alen A bị

đào thải đi, hoặc tần số các alen đột biến A xuất hiện phải bằng tần số alen A bị đào thải đi, tức là:

u = p.S → p = u

S. Nếu S = 1 → p = u nghĩa là A gây chết. Lúc này tần số kiểu hình

xuất hiện ra cũng biểu thị đột biến.

11

Page 12: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

* Trường hợp 2: Các alen đột biến lặn tăng. Nếu các alen lặn không ảnh hưởng đến kiểu hình dị hợp

một cách rõ rệt, thì chúng được tích luỹ trong quần thể cho đến lúc có thể biểu hiện ra thể đồng hợp.

Thế cân bằng đạt được khi tần số alen xuất hiện do đột biến bằng tần số alen bị đào thải đi mà cá thể bị

đào thải có kiểu gen aa chiếm tỉ lệ là q2 → tần số alen a bị đào thải là: q2 . S

Vậy quần thể cân bằng khi: u = q2 . S → q2 = u u

qS S

→ =

2. Các dạng bài tập

BÀI TẬP CÓ LỜI GIẢI

Bài 1: Một quần thể ở trạng thái cân bằng về 1 gen có 2 alen A, a. Trong đó tần số p = 0,4. Nếu quá

trình chọn lọc đào thải những cơ thể có kiểu gen aa xảy ra với áp lực S = 0,02. Hãy xác định cẩu trúc

di truyền của quần thể sau khi xảy ra chọn lọc.

Giải:

- Quần thể cân bằng di truyền, nên ta có: pA + qa = 1 → qa = 1 – 0,4 = 0,6

- Cấu trúc di truyền của quần thể cân bằng là:

(0,4)2AA + 2(0,4 x 0,6)Aa + (0,6)2aa = 1 → 0,16AA : 0,48Aa : 0,36aa

-Sau khi chọn lọc thì tỉ lệ kiểu gen aa còn lại là: 0,36 (1 – S) = 0,36(1 – 0,02) = 0,3528. Mặt khác, tổng

tỉ lệ các kiểu gen sau chọn lọc là: 0,16 + 0,48 + 0,36(1 – S) = 0,9928

- Vậy cấu trúc di truyền của quần thể khi xảy ra chọn lọc là:

0,16

0,9928AA : 0,483Aa :

0,3528

0,9928aa ↔ 0,161AA : 0,483Aa : 0,356aa

Bài 2: Trên một quần đảo biệt lập có 5800 người sống, trong dó có 2800 nam giới. trong số này có 196

nam bị mù màu xanh đỏ. Kiểu mù màu này là do 1 gen lặn r nằm trên NST X. kiểu mù màu này không

ảnh hưởng tới sự thích nghi của cá thể. Khả năng có ít nhất 1 phụ nữ của hòn đảo này bị mù màu xanh

đỏ là bao nhiêu?

Giải

Gọi p là tần số alen A (p +q = 1; p, q > 0); q là tần số alen a.

Cấu trúc di truyền ở nam: pXAY + qXaY = 1

Theo bài: qXaY = 07,02800196 = => p = 1 – 0,07 = 0,93.

Cấu trúc di truyền ở nữ: p2XAXA + 2pqXAXa + q2XaXa = 1

0,8649.XAXA + 0,1302.XAXa + 0,0049XaXa = 1

Tần số cá thể nữ bình thường là: 0,8649 + 0,1302 = 0,9951

=> Tần số để 3000 cá thể nữ đều bình thường là: 0,99513000.

=>Tần số để có ít nhất 1 phụ nữ bị bệnh mù màu là: 1 - 0,99513000.

12

Page 13: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

BÀI TẬP TỰ LUYỆN

Bài 3 : Giả sử một quần thể động vật ngẫu phối có tỉ lệ các kiểu gen:

- Ở giới cái: 0,36 AA : 0,48 Aa : 0,16 aa

- Ở giới đực: 0,64 AA : 0,32 Aa : 0,04 aa

a) Xác định cấu trúc di truyền của quần thể ở trạng thái cân bằng.

b) Sau khi quần thể đạt trạng thái cân bằng di truyền, do điều kiện sống thay

đổi, những cá thể có kiểu gen aa trở nên không có khả năng sinh sản. Hãy xác định tần số các alen của

quần thể sau 5 thế hệ ngẫu phối.

Bài 4 : Trong 1 quần thể thực vật lưỡng bội sống 1 năm ở trên đảo, tần số alen năm 1999 là p (A) = 0,90

và q(a) = 0,10. Giả sử rằng quần thể đó có 50 cây vào thời điểm năm 2000. vậy khả năng alen a bị mất

đi (nghĩa là p(A) = 1) do ngẫu phối giữa năm 1999 và 2000 là bao nhiêu?

Bài 5: Để làm giảm tần số của alen a từ 0.98 xuống 0.04 chỉ do tác động của chọn lọc pha lưỡng bội thì cần bao nhiêu thế hệ. biết không có ảnh hưởng của đột biến và các yếu tố khác ngoài chọn lọc và hệ số chọn lọc đối với KH lặn là S = 1. GIẢITa hiểu là quá trình CL ở đây xảy ra trong QT ngẫu phối đã có sự cân bằng.Gọi tần số alen lặn ở thế hệ ban đầu là q0 , ở thế hệ n là qn Ta có: n = 1/qn – 1/q0 = 1/0,04 – 1 / 0,98 ≈ 24Vậy số thế hệ chọn lọc: n = 24Bài 6:: Một gen có 2 alen,ở thế hệ xuất phát,tần số alen A = 0,2 ; a = 0,8. Sau 5 thế hệ chọn lọc loại bỏ hoàn toàn kiểu hình lặn ra khỏi quần thể thì tần số alen a trong quần thể là:A. 0,186 B. 0,146 C. 0,160 D. 0,284công thức qn = q0/1+ nq0 = 0,16

Bài 7: Trong một quần thể đặc biệt tần số các alen trước và sau đột biến xảy ra như sau:

AA Aa aa

Tần số trước khi có chọn lọc (Fo) 0,25 0,5 0,25

Tần số sau khi có chọn lọc (F1) 0,35 0,48 0,17

a) Xác định giá trị thích nghi (tỉ lệ sống sót tới khi sinh sản) của các kiểu gen.b) Xác định sự biến đổi (lượng biến thiên) tần số các alen A và a sau 1 thế hệ chọn lọc. Từ đó có

nhận xét gì về tác động của chọn lọc đối với các alen?

Giải

a) Giá trị thích nghi của các kiểu gen:

Kiểu gen AA: 0,35

0,25= 1,4

1, 4

1,4= 1; Kiểu gen Aa =

0,48

0,5 = 0,96

0,96

1,4 = 0,685;

Kiểu gen aa = 0,17

0,25= 0,68

0,68

1,4 = 0,485.

b) Lượng biến thiên tần số của các alen A và a:- Trước khi chọn lọc: p(A) = 0,5; q(a) = 0,5. Sau chọn lọc: p(A) = 0,59; q(a) = 0,41.

13

Page 14: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

- Lượng biến thiên: Tần số alen A: 0,59- 0,50 = 0,09; Tần số alen a: 0,41- 0,50 = - 0,09.

Chọn lọc tự nhiên đào thải alen a, bảo tồn tích luỹ alen A.

Bài 8: Giá trị thích nghi của các kiểu gen trong một quần thể bướm sâu đo bạch dương như sau:Kiểu gen AA Aa aaGiá trị thích nghi 1,00 1,00 0,20Quần thể này đang chịu tác động của hình thức chọn lọc nào? Nêu đặc điểm của hình thức chọn

lọc đó.Bài 9: Giả sử 1 lôcut có 2 alen A và a, thế hệ ban đầu có tần số tương đối của alen A là p0. Quá trình đột biến làm cho A → a với tần số u = 10-5.

a) Để p0 giảm đi 2

1 phải cần bao nhiêu thế hệ?

b) Từ đó em có nhận xét gì về vai trò của quá trình đột biến trong tiến hoá?Giải bài 8

* Quần thể đang chịu tác động của hình thức chọn lọc vận động.

* Đặc điểm của hình thức chọn lọc vận động:

- Diễn ra khi điều kiện sống thay đổi theo một hướng xác định hướng chọn lọc thay đổi.

- Kết quả: đặc điểm thích nghi cũ dần dần được thay thế bằng đặc điểm thích nghi mới thích nghi hơn trong hoàn cảnh mới.

Giải bài 9 a)Vì đột biến diễn ra theo chiều thuận, nên ta có: pn = po (1- u)n trong đó: pn: tần số alen trội (A) ở thế hệ pn

; po: tần số alen trội (A) ở thế hệ po ; u: tốc độ đột biến theo chiều thuận; n: số thế hệ.

=> 2

1 po = po (1- 10-5)n <=> 0,5 = (1-10-5)n <=> ln0,5 = ln (1-10-5).n

=> n = 5

ln 0,5

ln(1 10 )−− ≈ 69.000 thế hệ.

b) Nhận xét về vai trò của quá trình đột biến trong tiến hóa: gây áp lực không đáng kể cho quá trình tiến hóa.

Bài 10: a. Phát biểu định luật Hacđi - Vanbec.b. Một quần thể động vật giao phối có số lượng cá thể và giá trị thích nghi của cáckiểu gen như sau:

Kiểu gen AA Aa aaSố lượng cá thể 500 400 100Giá trị thích nghi 1,00 1,00 0,00

- Tính tần số của alen A, a và cho biết quần thể có cân bằng di truyền không? - Quần thể trên đang bị chọn lọc theo hướng đào thải alen nào khỏi quần thể? Tốc độ đào

thải alen này nhanh hay chậm? Vì sao? Alen này có mất hẳn khỏi quần thể không? Vì sao? (Biết rằng 100% số cá thể có kiểu gen aa bị chết ở độ tuổi trước sinh sản).

Giải: a.Phát biểu định luật Hacdi- Vanbec b.- Tần số alen:Tỷ lệ kiểu gen trong quần thể ban đầu là:

0,50AA + 0,40 Aa + 0,10 aa Tần số alen A (pA ) = 0,50 + 0,40/2 = 0,70 Tần số alen a (qa ) = 1- 0,70 = 0,30

Quần thể trên không cân bằng di truyền. Giải thích.Quần thể cân bằng sẽ có tỷ lệ kiểu gen là:(pA +qA)

2 = ( 0,70 + 0,30)2 = 0,49 AA + 0,42 Aa + 0,09 aa =1 Quần thể này đang bị chọn lọc theo hướng đào thải alen lặn ra khỏi quần thể. Tốc độ đào thải alen này rất nhanh vì giá trị thích nghi của A =1 , giá trị thích nghi của a = 0. Alen a không mất hẳn khỏi quần thể vì gen lặn tồn tại trong cơ thể ở trạng thái dị hợp tử, nên alen a vẫn tồn tại trong quần thể.

14

Page 15: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Bài 11:: Một gen có 2 alen,ở thế hệ XP,TS alen A = 0,2 ; a = 0,8. Sau 5 thế hệ chọn lọc loại bỏ hoàn toàn KH lặn ra khỏi QT thì TS alen a trong QT là:

A. 0,186 B. 0,146 C. 0,160 D. 0,284

Áp dụng công thức qn = q0/1+ nq0 = 0,8/1+5x0,8 = 0,16

Bài 12: Có một đột biến lặn trên NST thường làm cho mỏ dưới của gà dài hơn mỏ trên. Những con gà như vậy mổ được rất ít thức ăn nên rất yếu ớt. Những chủ chăn nuôi thường xuyên phải loại bỏ chúng ra khỏi đàn. Khi cho giao phối ngẫu nhiên 100 cặp gà bố mẹ có mỏ bình thường, một người chủ thu được1500 gà con, trong đó có 15 con gà biểu hiện đột biến trên. Giả xử ko co đột biến mới xảy ra, hãy cho biết có bao nhiêu gà bố mẹ là dị hợp tử về ĐB trên?

A. 20 B. 28 C. 32 D. 40

Gọi số cá thể bố mẹ dị hợp (Aa) = n →

số cá thể ĐH (AA) = 200-n (100 cặp =200 cá thể)

theo gt ta có cấu trúc của QT NP là

nAa + (200-n)AA X nAa + (200-n)AA

→ TS q = n/2x200 = n/400 (1)

theo gt thì q2 = 15/1500=1/100→q = 1/10 (2)

Từ (1) và (2) → n= 40

Bài 13: Một QT ở TTCB về 1 gen gồm 2 alen A và a, trong đó P(A) = 0,4. Nếu quá trình chọn lọc đào thải những cá thể có KG aa xảy ra với áp lực S = 0,02. CTDT của QT sau khi xảy ra áp lực chọn lọc:

A. 0,1612 AA: 0,4835 Aa: 0,3553 aa B. 0,16 AA: 0,48 Aa: 0,36 aa

C. 0,1613 AA: 0,4830 Aa: 0,3455 aa D. 0,1610 AA: 0,4875 Aa: 0,3513 aa

Ban đầu: P0 : 0,16AA +0,48Aa +0,36aa

Sau khi CL→P1 = p2+2pq+q2(1-S) => 0,16AA +0,48Aa +0,36(1-0,02)aa

= 0,1612AA +0,4835Aa +0,3553aa (A)

Bài 14: Một QT có TS alen pA = 0,3 và qa = 0,7. Khi kích thước QT bị giảm chỉ còn 50 cá thể thì xác suất để alen trội A bị biến mất hoàn toàn khỏi QT sẽ bằng bao nhiêu?

A. 0,7100 B. 0,350 C. 0,750 D. 1- 0,750

Nghĩa là QT chỉ có alen a (ở đây không phải CLTN mà xác suất do sự tổ hợp hoàn toàn ngẫu nhiên giữa các alen a với nhau)

XS để có một cá thể kg (aa) = 0,72 →Xác suất để 50 cá thể đều có KG aa =(0,72)50 =(0,7)100

Bài 15 :Một QT có TS alen p(A) = 0,3 và q(a) = 0,7. Khi kích thước QT bị giảm chỉ còn 50 cá thể thì xác suất để alen trội A bị biến mất hoàn toàn khỏi QT sẽ bằng bao nhiêu?A. 0,7 100 B. 0,350 C. 0,750 D. 1-0,750.Nghĩa là QT chỉ có alenlặn

15

Page 16: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Xác suất xuất hiện 1 alen lặn= 0,7

50 cá thể có 50x2 =100 alen

Vậy XS cần tìm = (0,7)100 (đáp án A)

Quần thể cân bằng nên có cấu trúc: 0,09AA:0,42Aa:0,49aa

Để allele A biến mất khỏi quần thể thì các kiểu gen AA, Aa đều bị loại ra khỏi quần thể, tức là 50 cá thể thu được chỉ có KG aa.

Từ (1) ta có xác suất để một cơ thể có KG dị hợp là 0,49 nên 50 có thể sẽ có xác suất (0,49)^50

Câu 16: . có một đột biến lặn trên NST thường làm cho mỏ dưới của gà dài hơn mỏ trên. Những con gà như vậy mổ được rất ít thức ăn nên rất yếu ớt.Những chủ chăn nuôi thường xuyên phải loại bỏ chúng ra khỏi đàn. Khi cho giao phối ngẫu nhiên 100 cặp gà bố mẹ có mỏ bình thường, một người chủ thu được1500 gà con, trong đó có 15 con gà biểu hiện đột biến trên. Giả xử ko co đột biến mới xảy ra, hãy cho biết có bao nhiêu gà bố mẹ là dị hợp tử về ĐB trên? Đáp án 40Gọi n là số cá thể bố mẹ dị hợp (trong số 100 cặp =200 con)→ TS q = n/2x200 = n/400 (1)theo gt thì q2 = 15/1500=1/100→q = 1/10 (2)Từ (1) và (2) → n= 40Bài 17: Một QT thực vật tự thụ, alen A quy định khả năng mọc được trên đất nhiễm kim loại nặng, a: không mọc trên đất nhiễm kim loại nặng. QT ở P có 0,16AA: 0,48Aa: 0,36aa. Khi chuyển toàn bộ QT này trồng ở đất nhiễm kim loại nặng, sau 2 thế hệ TS của mỗi alen là:A. A = 0,728 ; a = 0,272. B. A = 0,77 ; a = 0,23.C. A = 0,87 ; a = 0,13 D. A = 0,79 ; a = 0,21.Khi chuyển toàn bộ QT này trồng ở đất nhiễm kim loại nặng thì cây có KG aa sẽ chết. Nên tần sồ của q = q0/(1+n.q0)= 0,36/(1+2.0,36) = 0.21 → p = 1-0.21 = 0.79 đáp án D

V/ CÁC YẾU TỐ NGẪU NHIÊN

Bài 1: Người ta thả 16 con sóc gồm 8 con đực và 8 con cái lên một hòn đảo. Tuổi sinh sản của sóc là 1 năm, mỗi con cái đẻ 6 con/năm. Nếu số lượng các cá thể trong QT vẫn bảo toàn và TL đực cái là 1 :1 thì sau 5 năm, số lượng cá thể của QT sóc là

A. 4096 B. 4080 C. 16384 D. 16368

- gọi N0 là số lượng cá thể của QT ở F0

- S là số con / lứa

- với TL đực cái tạo ra ở mỗi thế hệ bằng nhau và số cá thể được bảo toàn thì ta thiết lập được công thức TQ về tổng số cá thể của QT ở thế hệ Fn :

Nn = N0 (S+2)n/2n = 16.384Quân thê mơi cung co thê đươc hinh thanh tư môt quân thê lơn vao thơi điêm sô lương ca thê giam sut ơ vao thê “cô chai’.Vi du: Tân sô cua 2 alen không chiu tac đông cua chon loc trong môt quân thê lơn la 0,7 A va 0,3 a. Quân thê nay bi tiêu diêt gân hêt sau môt trân dich, chi con lai 4 ca thê co kha năng sinh con đươc. Hoi xac suât đê sau môt sô năm quân thê co 100% ca thê la AA (gia sư không xay ra đôt biên).Lơi giai:

16

Page 17: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Câu truc di truyên quân thê la 0,49 AA + 0,42 Aa + 0,09 aa = 1Vi quân thê không bi chon loc va đôt biên do đo tư 4 ca thê trơ thanh 100% AA thi 4 ca thê đo phai la AA. Xac suât 4 ca thê đêu la AA la (0,49)4 = 0,0576Vây xac suât đê sau môt sô năm quân thê co 100% ca thê AA la 5,76%

VI/ CÁC DẠNG BÀI TẬP KHÁCC©u 11 . (1 ®iÓm)

Gi¶ sö cã hai hßn ®¶o X vµ Y cïng ®îc h×nh thµnh do ®¸y ®¹i d¬ng tråi lªn, vµo cïng mét thêi ®iÓm vµ ë cïng mét vÜ ®é. Sau mét thêi gian tiÕn ho¸ ngêi ta thÊy trªn ®¶o X cã sè lîng loµi sinh vËt nhiÒu h¬n so víi ë ®¶o Y. H·y thö gi¶i thÝch nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù kh¸c biÖt vÒ sè lîng c¸c loµi trªn 2 ®¶o ®ã.C©u 11. (1 ®iÓm)

- §¶o X cã thÓ cã kÝch thíc lín h¬n nhiÒu so víi kÝch thíc ®¶o Y, v× thÕ sÏ nhËn ®îc nhiÒu loµi di c tõ ®Êt liÒn ra còng nh cã thÓ cã nhiÒu vïng sinh th¸i kh¸c biÖt hay c¸c vïng c¸ch li ®Þa lÝ víi nhau khiÕn cho loµi míi dÔ ®îc h×nh thµnh h¬n so víi ®¶o cã kÝch thíc nhá. (0,5 ®iÓm)

- §¶o X cã kÝch thíc lín nªn æ sinh th¸i ®a d¹ng h¬n khiÕn sè lîng loµi bÞ tuyÖt chñng trong qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ do kh«ng th¾ng ®îc trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh còng sÏ Ýt h¬n. §iÒu nµy còng gãp phÇn lµm cho sè lîng loµi trªn ®¶o X nhiÒu h¬n.

C©u 9. H·y tr×nh bµy nh÷ng yÕu tè qui ®Þnh sù ®a h×nh di truyÒn cña quÇn thÓ sinh vËt giao phèi.

C©u 9. (1,0 ®iÓm)Sù ®a h×nh di truyÒn cña quÇn thÓ sinh vËt thÓ hiÖn ë chç quÇn thÓ cã rÊt nhiÒu kiÓu gen kh¸c nhau cïng tån t¹i. Sù ®a h×nh thêng ®îc nhËn biÕt b»ng tÇn sè c¸c kiÓu gen dÞ hîp tö cao. C¸c yÕu tè duy tr× sù ®a h×nh di truyÒn cña quÇn thÓ lµ:- Tr¹ng th¸i lìng béi cña sinh vËt. C¸c sinh vËt giao phèi thêng tån t¹i chñ yÕu ë tr¹ng th¸i lìng béi do vËy ®ét biÕn gen dÔ dµng tån t¹i ë tr¹ng th¸i dÞ hîp tö mµ kh«ng bÞ lo¹i th¶i bëi chän läc tù nhiªn lµm t¨ng sù ®a d¹ng di truyÒn.- u thÕ dÞ hîp tö: Khi c¸c c¸ thÓ dÞ hîp tö cã søc sèng vµ kh¶ n¨ng sinh s¶n tèt h¬n c¸c thÓ ®ång hîp tö th× quÇn thÓ dÔ dµng duy tr× sù ®a h×nh di truyÒn.- C¸c ®ét biÕn trung tÝnh: c¸c ®ét biÕn trung tÝnh kh«ng bÞ chän läc tù nhiªn t¸c ®éng nªn gãp phÇn t¹o nªn sù ®a h×nh di truyÒn.

C©u 8. Khi nghiªn cøu mét quÇn x· sinh vËt gåm c¸c loµi A, B, C, D vµ E, mét nhµ sinh th¸i häc nhËn thÊy nÕu lo¹i bá hoµn toµn loµi A ra khái quÇn x· (thÝ nghiÖm 1) th× loµi E bÞ biÕn mÊt khái quÇn x· vµ quÇn x· chØ cßn l¹i loµi B, C vµ D trong ®ã loµi B lóc nµy cã sè lîng ®«ng h¬n nhiÒu so víi tríc khi thÝ nghiÖm. Trong thÝ nghiÖm 2, nhµ khoa häc nµy l¹i lo¹i bá hoµn toµn loµi C ra khái quÇn x· chØ ®Ó l¹i c¸c loµi A, B, D vµ E. Sau mét thêi gian nhµ sinh th¸i nhËn thÊy quÇn x· chØ cßn l¹i loµi A (c¸c loµi B, D vµ E bÞ biÕn mÊt hoµn toµn khái quÇn x·). H·y gi¶i thÝch c¸c kÕt qu¶ cña 2 thÝ nghiÖm trªn vµ rót ra vai trß cña c¸c loµi trong quÇn x·.

C©u 8. (1,0 ®iÓm)a. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm 1 cho thÊy lo¹i bá loµi A th× loµi B l¹i trë thµnh loµi u thÕ vµ loµi E bÞ biÕn mÊt chøng tá loµi A cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh tèt h¬n so víi loµi B. Khi cã mÆt loµi A th× loµi B kh«ng c¹nh tranh næi víi loµi A nªn sè lîng bÞ h¹n chÕ. Khi loµi A bÞ lo¹i bá th× loµi B kh«ng bÞ khèng chÕ nªn sè lîng ph¸t triÓn m¹nh lµm cho loµi E bÞ biÕn mÊt khái quÇn thÓ. §iÒu nµy chøng tá hai loµi B vµ E cã møc ®é trïng lÆp nhiÒu vÒ æ sinh th¸i nªn ®· cã hiÖn tîng c¹nh tranh lo¹i trõ. Loµi B ph¸t triÓn qu¸ møc sÏ lo¹i trõ loµi E. Loµi B, C vµ D cã møc ®é trïng lÆp vÒ æ sinh th¸i Ýt nªn loµi C vµ D Ýt bÞ ¶nh hëng khi lo¹i trõ loµi A ra khái quÇn x·.

17

Page 18: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

b. Trong thÝ nghiÖm 2 khi lo¹i bá loµi C th× quÇn x· chØ cßn l¹i loµi A. §iÒu nµy chøng tá loµi C cã vai trß khèng chÕ mËt ®é quÇn thÓ cña loµi A vµ loµi A cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao nhÊt so víi c¸c loµi kh¸c trong quÇn x·. Loµi A cã æ sinh th¸i trïng lÆp víi æ sinh th¸i cña c¸c loµi B, D vµ E nªn khi kh«ng bÞ loµi C khèng chÕ loµi A cã kh¶ nang c¹nh tranh cao nªn ®· tiªu diÖt c¸c loµi cßn l¹i.

Câu 32. Nhằm định lượng mức độ đa dạng di truyền của một loài thực vật có nguy cơ tuyệt chủng, người ta tiến hành phân tích biến dị di truyền ở các tiểu quần thể (I – IV) ở mức độ protein. Tiểu quần thể I có số cá thể lớn nhất trong loài này, trong khi đó số cá thể ở mỗi tiểu quần thể II, III và IV đều bằng 1/7 số cá thể của tiểu quần thể I. Từ mỗi tiểu quần thể, người ta lấy ra 5 cá thể làm mẫu thí nghiệm. Sơ đồ dưới đây mô tả kết quả phân tích điện di protein. Kiểu hình băng điện di ở mỗi làn, biểu hiện sự có mặt của các alen F và/hoặc S, cho biết kiểu gen của mỗi cá thể ở một locut được phân tích.

Tiểu quần thể I Tiểu quần thể II

Tiểu quần thể III Tiểu quần thể IV

a) Hãy ước tính tần số alen F của loài này.

Trả lời: Cách tính:

b) Tiểu quần thể nào biểu hiện mức độ cách ly cao nhất?

Trả lời (bằng cách điền dấu vào phương án đúng):

I II III IV

18

____0,34 hoặc 34% ____0,4× 0,7 + 0,3× 0,1 + 0,2× 0,1 + 0,1× 0,1 =0,28 + 0,03 + 0,02 + 0,01 = 0,34

Page 19: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

c) Sau một số thế hệ, người ta phát hiện thấy tần số alen F thay đổi ở các tiểu quần thể II, III và IV rõ rệt hơn so với tiểu quần thể I. Nhiều khả năng sự thay đổi này là do

A. Các yếu tố ngẫu nhiên C. Đột biến genB. Di cư D. Chọn lọc tự nhiên

Câu 33. Các đảo thường được coi là “các địa điểm thí nghiệm” cho các nghiên cứu về tiến hóa sinh học và tập hợp quần xã. Sơ đồ dưới đây biểu diễn hai cây phát sinh chủng loại, mỗi cây có 9 loài (a – i và j – r) và các tập hợp quần xã trên 6 đảo khác nhau. Các đặc tính kiểu hình (tính trạng) của mỗi loài được biểu diễn bằng kích cỡ và màu khác nhau.

Giải thích nào dưới đây là phù hợp khi nói về các cơ chế tập hợp quần xã diễn ra trên những hòn đảo này? Hãy chọn các phương án đúng trong số các phương án từ A đến H dưới đây.

Đảo 1 Đảo 2

Đảo 3

Đảo 4 Đảo 5

Đảo 6

19

Ph. án Các đảoCấu trúc di truyền và tiến

hóa của các loàiTương tác sinh thái giữa các

loài

A 1, 2, 3Có quan hệ di truyền và tiến hóa gần nhau

Cạnh tranh loại trừ diễn ra ở các loài con cháu

B 1, 2, 3Tiến hóa kiểu thích nghi tỏa tròn

Sự phân hóa ổ sinh thái ở các loài con cháu

C 4, 5, 6Tiến hóa kiểu thích nghi tỏa tròn

Sự gối lên nhau - trùng một phần - của các ổ sinh thái ở các loài con cháu

D 4, 5, 6Sự hình thành loài tại cùng khu vực phân bố

Sự phân hóa ổ sinh thái cùng với quan hệ cạnh tranh

E 4, 5, 6Các loài xa nhau về di truyền và tiến hóa

Sự phân hóa ổ sinh thái cùng với quan hệ cạnh tranh

F 1, 2, 3Thường gặp ở các đảo giữa đạii dương nhiều hơn so với các đảo thông với đất liền

G 4, 5, 6 Thường gặp ở các đảo cách ly nhiều hơn ở các đảo gần đất liền

H1, 2, 3so với 4, 5, 6

Các quần xã trên các đảo 4, 5 và 6 dễ bị tác động do sự nhập cư của một loài xa lạ hơn so với các quần xã trên các đảo 1, 2 và 3

Page 20: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Ch¬ngI. B»ng chøng vµ c¬ chÕ tiÕn ho¸C©u 1. (§H 2010) Theo §acuyn, ®èi tîng cña CLTN lµA. c¸c c¸ thÓ nhng kÕt qu¶ cña CLTN l¹i t¹o nªn c¸c quÇn thÓ sinh vËt cã kiÓu gen quy ®Þnh kiÓu h×nh thÝch nghi víi m«i trêng.B. quÇn thÓ nhng kÕt qu¶ cña CLTN l¹i t¹o nªn c¸c loµi sinh vËt cã sù ph©n ho¸ vÒ møc ®é thµnh ®¹t sinh s¶n.C. c¸c c¸ thÓ nhng kÕt qu¶ cña CLTN l¹i t¹o nªn loµi sinh vËt cã c¸c ®Æc ®iÓm thÝch nghi víi m«i tr-êng.D. quÇn thÓ nhng kÕt qu¶ cña CLTN l¹i t¹o nªn loµi sinh vËt cã kiÓu gen quy ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm thÝch nghi víi m«i trêng.C©u 2. (§H 2010) Cho mét sè hiÖn tîng sau

(1) Ngùa v»n ph©n bè ë ch©u Phi nªn kh«ng giao phèi víi ngùa hoang ph©n bè ë trung ¸.(2) Cõu cã thÓ giao phèi víi dª, cã thô tinh t¹o thµnh hîp tö nhng hîp tö bÞ chÕt ngay.(3) Lõa giao phèi víi ngùa sinh ra con la kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh s¶n.(4) C¸c c©y kh¸c loµi cã cÊu t¹o hoa kh¸c nhau nªn h¹t phÊn cña loµi c©y nµy thêng kh«ng thô

phÊn cho hoa cña loµi c©y kh¸c.Nh÷ng hiÖn tîng nµo trªn ®©y lµ biÓu hiÖn cña c¸ch li sau hîp tö?A. (2), (3). B. (1), (4). C. (3), (4). D. (1), (2).C©u 3. (§H 2010) B»ng chøng nµo sau ®©y ph¶n ¸nh sù tiÕn ho¸ héi tô (®ång quy)?A. Trong hoa ®ùc cña c©y ®u ®ñ cã 10 nhÞ, ë gi÷a vÉn cßn di tÝch cña nhuþ.B. Chi tríc cña c¸c loµi ®éng vËt cã x¬ng sèng cã c¸c x¬ng ph©n bè theo thø tù t¬ng tù nhau.C. Gai c©y hoµng liªn lµ biÕn d¹ng cña l¸, gai c©y hoa hång lµ do sù ph¸t triÓn cña biÓu b× th©n.D. Gai x¬ng rång, tua cuèn cña ®Ëu Hµ Lan ®Òu lµ biÕn d¹ng cña l¸.C©u 4 (§H 2010) Cho c¸c nh©n tè sau:(1) Chän läc tù nhiªn. (2) Giao phèi ngÉu nhiªn. (3) Giao phèi kh«ng ngÉu nhiªn. (4) C¸c yÕu tè ngÉu nhiªn. (5) §ét biÕn. (6) Di - nhËp gen.C¸c nh©n tè cã thÓ võa lµm thay ®æi tÇn sè alen võa lµm thay ®æi thµnh phÇn kiÓu gen cña quÇn thÓ lµ: A. (1), (2), (4), (5). B. (1), (3), (4), (5). C. (1), (4), (5), (6). D. (2), (4), (5), (6).C©u 5. (§H 2010) Qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi lóa m× (T. aestivum) ®îc c¸c nhµ khoa häc m« t¶ nh sau:Loµi lóa m× (T. moncococum) lai víi loµi cá d¹i (T. speltides) ®· t¹o ra con lai. Con lai nµy ®îc gÊp ®«i bé NST t¹o thµnh loµi lóa m× hoang d¹i (A. squarrosa). Loµi lóa m× hoang d¹i (A. squarrosa) lai víi loµi cá d¹i (T. tauschii) ®· t¹o ra con lai. Con lai nµy l¹i ®îc gÊp ®«i bé NST t¹o thµnh loµi lóa m× (T. aestivum). Loµi lóa m× (T. aestivum) cã bé NST gåmA. bèn bé NST ®¬n béi cña bèn loµi kh¸c nhau. B. bèn bé NST lìng béi cña bèn loµi kh¸c nhau.C. ba bé NST ®¬n béi cña ba loµi kh¸c nhau. D. ba bé NST lìng béi cña ba loµi kh¸c nhau.C©u 6. (§H 2010) Theo quan niÖm hiÖn ®¹i, qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi nhanh hay chËm kh«ng phô thuéc vµoA. tèc ®é tÝch luü nh÷ng biÕn ®æi thu ®îc trong ®êi c¸ thÓ do ¶nh hëng trùc tiÕp cña ngo¹i c¶nh.B. ¸p lùc cña chon läc tù nhiªn.C. tèc ®é sinh s¶n cña loµi.D. qu¸ tr×nh ph¸t sinh vµ tÝch luü c¸c gen ®ét biÕn ë mçi loµi.C©u 7. (§H 2010) C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ sù ph©n bè cña c¸c loµi ®· diÖt vong còng nh c¸c loµi ®ang tèn t¹i cã thÓ cung cÊp b»ng chøng cho thÊy sù gièng nhau gi÷a c¸c sinh vËt chñ yÕu lµ doA. chóng sèng trong cïng m«i trêng. B. chóng cã chung mét nguån gèc.C. chóng sèng trong nh÷ng m«i trêng gièng nhau. D. chóng sö dông chung mét lo¹i thøc ¨n.C©u 8. (§H 2010) CÆp nh©n tè tiÕn ho¸ nµo sau ®©y cã thÓ lµm xuÊt hiÖn c¸c alen míi trong quÇn thÓ sinh vËt?A. Giao phèi kh«ng ngÉu nhiªn vµ di - nhËp gen. B. §ét biÕn vµ CLTN.C. CLTN vµ c¸c yÕu tè ngÉu nhiªn. D. §ét biÕn vµ di - nhËp gen.C©u 9. (§H 2009) Ph¸t biÓu nµo sau ®©y kh«ng ®óng vÒ vai trß cña ®ét biÕn ®èi víi tiÕn ho¸?A. §ét biÕn ®a béi ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ v× nã gãp phÇn h×nh thµnh loµi míi.B. §ét biÕn NST thêng g©y chÕt cho thÓ ®ét biÕn, do ®ã kh«ng cã ý nghÜa ®èi víi qu¸ tr×nh tiÕn ho¸.

20

Page 21: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

C. §ét biÕn gen cung cÊp nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ cña sinh vËt.D. §ét biÕn cÊu tróc NST gãp phÇn h×nh thµnh loµi míi.C©u 10. (§H 2009) HiÖn nay, tÊt c¶ c¸c c¬ thÓ sinh vËt tõ ®¬n bµo ®Õn ®a bµo ®Òu ®îc cÊu t¹o tõ tÕ bµo. §©y lµ mét trong nh÷ng b»ng chøng chøng táA. nguån gèc thèng nhÊt cña c¸c loµi.B. sù tiÕn ho¸ kh«ng ngõng cña sinh giíi.C. vai trß cña c¸c yÕu tè ngÉu nhiªn ®èi víi qu¸ tr×nh tiÕn ho¸.D. qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ ®ång quy cña sinh giíi (tiÕn ho¸ héi tô).C©u 11. (§H 2009) Lo¹i ®ét biÕn nµo sau ®©y lµm t¨ng c¸c lo¹i alen vÒ mét gen nµo ®ã trong vèn gen cña quÇn thÓ?A. §ét biÕn ®iÓm. B. §ét biÕn lÖch béi. C. §ét biÕn dÞ ®a béi. D. §ét biÕn tù ®a béi.C©u 12. (§H 2009) Gi¶ sö mét quÇn thÓ ®éng vËt ngÉu phèi ®ang ë tr¹ng th¸i c©n b»ng di truyÒn vÒ mét gen cã hai alen (A tréi hoµn toµn so víi a). Sau ®ã con ngêi ®· s¨n b¾t phÇn lín c¸c c¸ thÓ cã kiÓu h×nh tréi vÒ gen nµy. CÊu tróc di truyÒn cña quÇn thÓ sÏ thay ®æi theo híngA. tÇn sè alen A vµ alen a ®Òu gi¶m ®i. B. tÇn sè alen A t¨ng lªn, tÇn sè alen a gi¶m ®i.C. tÇn sè alen A gi¶m ®i, tÇn sè alen a t¨ng lªn. D. tÇn sè alen A vµ alen a ®Òu kh«ng thay ®æi.C©u 13. (§H 2009) Mét quÇn thÓ sinh vËt ngÉu phèi ®ang chÞu t¸c ®éng cña CLTN cã cÊu tróc di truyÒn ë c¸c thÕ hÖ nh sau:P: 0,05 AA + 0,30 Aa + 0,20 aa = 1. F1: 0,45 AA + 0,25 Aa + 0,30 aa = 1.F2: 0,40 AA + 0,20 Aa + 0,40 aa = 1.F3: 0,30 AA + 0,15 Aa + 0,55 aa = 1.F4: 0,15 AA + 0,10 Aa + 0,75 aa = 1.NhËn xÐt nµo sau ®©y lµ ®óng vÒ t¸c ®éng cña CLTN ®èi víi quÇn thÓ nµy?A. CLTN ®ang lo¹i bá nh÷ng kiÓu gen dÞ hîp vµ ®ång hîp lÆn.B. C¸c c¸ thÓ mang kiÓu h×nh tréi ®ang bÞ CLTN lo¹i bá dÇn.C. CLTN ®ang lo¹i bá c¸c kiÓu gen ®ång hîp vµ gi÷ l¹i nh÷ng kiÓu gen dÞ hîp.D. C¸c c¸ thÓ mang kiÓu h×nh lÆn ®ang bÞ CLTN lo¹i bá dÇn.C©u 14. (§H 2009) ë mét loµi thùc vËt giao phÊn, c¸c h¹t phÊn cña quÇn thÓ 1 theo giã bay sang quÇn thÓ 2 vµ thô phÊn cho c¸c c©y cña quÇn thÓ 2. §©y lµ mét vÝ dô vÒA. tho¸i ho¸ gièng. B. biÕn ®éng di truyÒn. C. di - nhËp gen. D. giao phèi kh«ng ngÉu nhiªn.C©u 15. (§H 2009) Cho c¸c th«ng tin sau:

(1) Trong tÕ bµo chÊt cña mét sè vi khuÈn kh«ng cã plasmit.(2) Vi khuÈn sinh s¶n rÊt nhanh, thêi gian thÕ hÖ ng¾n.(3) ë vïng nh©n cña vi khuÈn chØ cã mét ph©n tö ADN m¹ch kÐp, cã d¹ng vßng nªn hÇu hÕt c¸c ®ét

biÕn ®Òu biÓu hiÖn ngay ë kiÓu h×nh. (4) Vi khuÈn cã thÓ sèng kÝ sinh, ho¹i sinh hoÆc tù dìng.Nh÷ng th«ng tin ®îc dïng lµm c¨n cø ®Ó gi¶i thÝch sù thay ®æi tÇn sè alen trong quÇn thÓ vi khuÈn nhanh h¬n so víi sù thay ®æi tÇn sè alen trong quÇn thÓ sinh vËt nh©n thùc lìng béi lµ:A. (2), (3). B. (1), (4). C. (3), (4). D. (2), (4).C©u 16. (§H 2009) Cho c¸c nh©n tè sau:(1) BiÕn ®éng di truyÒn. (2) §ét biÕn. (3) Giao phèi kh«ng ngÉu nhiªn. (4) Giao phèi ngÉu nhiªn.C¸c nh©n tè cã thÓ lµm nghÌo vèn gen cña quÇn thÓ lµ:A. (1), (4). B. (2), (4). C. (1), (2). D. (1), (3).C©u 17. (§H 2009) Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi míi?A. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi kh«ng nhÊt thiÕt dÉn ®Õn h×nh thµnh loµi míi.B. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi lu«n dÉn ®Õn h×nh thµnh loµi míi.C. Sù c¸ch li ®Þa lÝ tÊt yÕu dÉn ®Õn sù h×nh thµnh loµi míi.D. Sù h×nh thµnh loµi míi kh«ng liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t sinh c¸c ®ét biÕn.C©u 18. (§H 2009) TÇn sè kiÓu gen cña quÇn thÓ biÕn ®æi theo mét híng thÝch nghi víi t¸c ®éng cña nh©n tè chän läc ®Þnh híng lµ kÕt qu¶ cñaA. sù biÕn ®æi ngÉu nhiªn. B. chän läc ph©n ho¸. C. chän läc vËn ®éng. D. chän läc æn ®Þnh.

21

Page 22: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

Câu 19 (ĐH 2011): Khi nói về vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài mới, phát biểu nào sau đây không đúng?A. Cách li địa lí duy trì sự khác biệt về tần số alen và thành phần kiểu gen giữa các quần thể được tạo ra bởi các nhân tố tiến hóa.B. Cách li địa lí trực tiếp làm biến đổi tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể theo một hướng xác định.C. Cách li địa lí có thể dẫn đến hình thành loài mới qua nhiều giai đoạn trung gian chuyển tiếpD. Cách li địa lí ngăn cản các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau.Câu 20 (ĐH 2011): Nếu một alen đột biến ở trạng thái lặn được phát sinh trong quá trình giảm phân thì alen đóA. được tổ hợp với alen trội tạo ra thể đột biến.B. không bao giờ được biểu hiện ra kiểu hình.C. có thể được phát tán trong quần thể nhờ quá trình giao phối.D. bị chọn lọc tự nhiên đào thải hoàn toàn ra khỏi quần thể, nếu alen đó là alen gây chết.Câu 21 (ĐH 2011): Theo quan niệm hiện đại, khi nói về chọn lọc tự nhiên, phát biểu nào sau đây không đúng?A. Chọn lọc tự nhiên thực chất là quá trình phân hóa khả năng sống sót và khả năng sinh sản của các cá thể với các kiểu gen khác nhau trong quần thể.B. Khi môi trường thay đổi theo một hướng xác định thì chọn lọc tự nhiên sẽ làm biến đổi tần số alen của quần thể theo hướng xác định.C. Chọn lọc tự nhiên chỉ đóng vai trò sàng lọc và giữ lại những cá thể có kiểu gen quy định kiểu hình thích nghi mà không tạo ra các kiểu gen thích nghi.D. Chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu gen qua đó làm biến đổi tần số alen của quần thể.Câu 22 (ĐH 2011): Cho các thông tin về vai trò của các nhân tố tiến hóa như sau:(1) Làm thay đổi tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể theo một hướng xác định.(2) Làm phát sinh các biến dị di truyền của quần thể, cung cấp nguồn biến dị sơ cấp cho quá trình tiến hóa.(3) Có thể loại bỏ hoàn toàn một alen nào đó ra khỏi quần thể cho dù alen đó là có lợi.(4) Không làm thay đổi tần số alen nhưng làm thay đổi thành phần kiển gen của quần thể(5) Làm thay đổi tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể rất chậm.Các thông tin nói về vai trò của đột biến gen là :A.(1) và (4) B.(2) và (5) C. (1) và (3) D.(3) và (4)Câu 23 (ĐH 2011): Một alen nào đó dù la có lợi cũng có thể bị loại bỏ hoàn toàn khỏi quần thể và một alen có hại cũng có thể trở nên phổ biến trong quần thể là do tác động củaA.giao phối không ngẫu nhiên B. chọn lọc tự nhiênC.các yếu tố ngẫu nhiên D. đột biến Câu 24 (ĐH 2011): Theo qua niệm hiện đại, quá trình hình thành loài mớiA. không gắn liền với quá trình hình thành quần thể thích nghi.B. là quá trình tích lũy các biến đổi đồng loại do tác động trực tiếp của ngoại cảnh.C. bằng con đường địa lí diễn ra rất nhanh chóng và không xảy ra đối với những loài động vật có khả năng phát tán mạnh.D. là sự cải biến thành phần kiểu gen của quần thể ban đầu theo hướng thích nghi, tạo ra hệ gen mới cách li sinh sản với qyần thể gốc.Câu 25 (ĐH 2011): Vốn gen của quần thể giao phối có thể được làm phong phú thêm do

A. chọn lọc tự nhiên đào thải những kiểu hình có hại ra khỏi quần thể.B. các cá thể nhập cư mang đến quần thể những alen mới.C. thiên tai làm giảm kích thước của quần thể một cách đáng kể.D. sự giao phối của các cá thể có cùng huyết thống hoặc giao phối có chọn lọc.

Câu 26 (ĐH 2011): Khi nói về các bằng chứng tiến hóa, phát biểu nào sau đây là đúng?A. Cơ quan thoái hóa cũng là cơ quan tương đồng vì chúng được bắt nguồn từ một cơ quan ở một

loài tổ tiên nhưng nay không còn chức năng hoặc chức năng bị tiêu giảm.B. Những cơ quan thực hiện các chức năng như nhau nhưng không được bắt nguồn từ một nguồn

gốc được gọi là cơ quan tương đồng.C. Các loài động vật có xương sống có các đặc điểm ở giai đoạn trưởng thành rất khác nhau thì

không thể có các giai đoạn phát triển phôi giống nhau.

22

Page 23: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

D. Những cơ quan ở các loài khác nhau được bắt nguồn từ một cơ quan ở loài tổ tiên, mặc dù hiện tại các cơ quan này có thể thực hiện các chức năng rất khác nhau được gọi là cơ quan tương tự.Câu 27 (ĐH 2011): Xu hướng cơ bản của sự phát triển tiến bộ sinh học là

A. giảm dần số lượng cá thể, tỉ lệ sống sót ngày càng thấp.B. nội bộ ngày càng ít phân hóa, khu phân bố ngày càng trở nên gián đoạn.C. giảm bớt sự lệ thuộc vào các điều kiện môi trường bằng những đặc điểm thích nghi mới ngày

càng hoàn thiện.D. duy trì sự thích nghi ở mức độ nhất định, số lượng cá thể không tăng mà cũng không giảm.

Câu 28 (ĐH 2011): Trong các hình thức chọn lọc tự nhiên, hình thức chọn lọc vận độngA. diễn ra khi điều kiện sống không thay đổi qua nhiều thế hệ, kết quả là kiên định kiểu gen đã đạt

đượcB. diễn ra khi điều kiện sống thay đổi theo một hướng xác định, kết quả là đặc điểm thích nghi cũ

dần được thay thế bởi đặc điểm thích nghi mới.C. diễn ra khi điều kiện sống không thay đổi qua nhiều thế hệ, kết quả là bảo tồn những cá thể mang

tính trạng trung bình, đào thải những cá thể mang tính trạng chệch xa mức trung bình.D. diễn ra khi điều kiện sống thay đổi nhiều và trở nên không đồng nhất, kết quả là quần thể ban đầu

bị phân hóa thành nhiều kiểu hình.Câu 29 (ĐH 2011): Xu hướng cơ bản của sự phát triển tiến bộ sinh học là

A. giảm dần số lượng cá thể, tỉ lệ sống sót ngày càng thấp.B. nội bộ ngày càng ít phân hóa, khu phân bố ngày càng trở nên gián đoạn.C. giảm bớt sự lệ thuộc vào các điều kiện môi trường bằng những đặc điểm thích nghi mới ngày

càng hoàn thiện.D. duy trì sự thích nghi ở mức độ nhất định, số lượng cá thể không tăng mà cũng không giảm.

Câu 30 (CĐ 2011): Cho các nhân tố sau:(1) Giao phối không ngẫu nhiên(2) Chọn lọc tự nhiên(3) Đột biến gen.(4) Giao phối ngẫu nhiên.Theo quan niệm tiến hóa hiện đại, những nhân tố làm thay đổi tần số alen của quần thể làA. (1) và (4) B. (3) và (4) C. (2) và (3) D. (2) và (4).Câu 31 (CĐ 2011): Cho những ví dụ sau(1) Cánh dơi và cánh côn trùng.(2) Vây ngực của cá voi và cánh dơi(3) Mang cá và mang tôm(4) Chi trước của thú và tay người.Những ví dụ về cơ quan tương đồng làA. (2) và (4) B. (1) và (2) C. (1) và (4) D. (1) và (3)Câu 32 (CĐ 2011): Theo quan niệm tiến hóa hiện đại, giao phối không ngẫu nhiênA. chỉ làm thay đổi thành phần kiểu gen mà không làm thay đổi tần số alen của quần thể.B. làm xuất hiện những alen mới trong quần thể.C. làm thay đổi tần số alen nhưng không làm thay đổi thành phần kiểu gen của quần thể.D. làm thay đổi tần số alen của quần thể không theo một hướng xác định.Câu 33(CĐ 2011): Phát biểu nào sau đây là đúng với quan điểm của Lamac về tiến hóa:A. Quá trình hình thành quần thể thích nghi nhanh hay chậm phụ thuộc vào cách li sinh sản và khả năng phát sinh các đột biến.B. Hình thành loài mới là quá trình cải biến thành phần kiểu gen của quần thể theo hướng thích nghi.C. Sự thay đổi một cách chậm chạp và liên tục của môi trường sống là nguyên nhân phát sinh loài mới từ một loài tổ tiên ban đầu.D. Loài mới được hình thành từ từ qua nhiều dạng trung gian dưới tác động của chọn lọc tự nhiên theo con đường phân li tính trạng.Câu 34 (CĐ 2011): Theo quan điểm tiến hóa hiện đại, giải thích nào sau đây về sự xuất hiện bướm sâu đo bạch dương màu đen (Biston betularia) ở vùng Manchetxto(Anh) vào những năm cuối thế kỷ XIX, nửa đầu thế kỷ XX là đúng?A. Tất cả bướm sâu đo bạch dương có cùng một kiểu gen, khi cây bạch dương có màu trắng thì bướm có màu trắng, khi cây bạch dương có màu đen thì bướm có màu đen.

23

Page 24: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

B. Môi trường sống là các thân cây bạch dương bị nhuộm đen đã làm phát sinh các đột biến tương ứng màu đen trên cơ thể sâu đo bạch dươngC. Khi sử dụng thức ăn bị nhuộm đen do khói bụi đã làm cho cơ thể bướm bị nhuộm đenD. Dạng đột biến quy định kiểu hình màu đen ở bướm sâu đo bạch dương đã xuất hiện một cách ngẫu nhiên từ trước và được chọn lọc tự nhiên giữ lại.Câu 35 (CĐ 2011): Khi nói về tiến hóa nhỏ, phát biểu nào sau đây không đúng?A. Kết quả của tiến hóa nhỏ sẽ dẫn tới hình thành các nhóm phân loại trên loài.B. Sự biến đổi về tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể đến một lúc làm xuất hiện cách li sinh sản của quần thể đó với quần thể gốc mà nó được sinh ra thì loài mới xuất hiện.C. Tiến hóa nhỏ là quá trình làm biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể (biến đổi về tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể) đưa đến sự hình thành loài mới.D. Tiến hóa nhỏ là quá trình diễn ra trên quy mô của một quần thể và diễn biến không ngừng dưới tác động của các nhân tố tiến hóa.Câu 36 (CĐ 2011): Theo quan điểm tiến hóa hiện đại, khi nói về chọ lọc tự nhiên, phát biểu nào sau đay không đúng?A. Chọc lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu hình và gián tiếp làm biến đổi tần số kiểu gen.B. Chọc lọc tự nhiên chống lại alen có thể nhanh chóng làm thay đổi tần số alen của quần thể.C. Chọc lọc tự nhiên làm xuất hiện các alen mới và các kiểu gen mới trong quần thể.D. Chọc lọc tự nhiên không thể loại bỏ hoàn toàn mottj alen lặn có hại ra khỏi quần thể.Câu 37 (CĐ 2011): Các tế bào của tất cả các loài sinh vật hiện nay đều sử dụng chung một loại mã di truyền, đều dung cùng 20 loại axit amin để cấu tạo nên prôtêin. Đây là bằng chứng chứng tỏ.A. Tất cả cá loài sinh vật hiện nay là kết quả của tiến hóa hội tụ.B. Các loài sinh vật hiện nay đã được tiến hóa từ một tổ tiên chung.C. Prôtêin của các loài sinh vật khác nhau đều giống nhau.D. Các gen của các loài sinh vật khác nhau đều giống nhau.Câu 38 (CĐ 2011): Trường hợp nào sau đây thuộc cơ chế cách li sau hợp tử ?A. Các cá thể sống ở hai khu vực địa lí khác nhau, yếu tố địa lí ngăn cản quá trình giao phối giữa các cá thể.B. Hợp tử được tạo thành và phát triển thành con lai nhưng con lai lại chết non, hoặc con lai sống được đến khi trưởng thành nhưng không có khả năng sinh sản.C. Các nhóm cá thể thích nghi với các điều kiện sinh thái khác nhausinh sản ở các mùa khác nhau nên không giao phối với nhau.D. Các cá thể sống trong một môi trường nhưng có tập tính giao phối khác nhau nên bị cách li về mặt sinh sản.Câu 39 (CĐ 2011): Khi nói về chọn lọc ổn định, phát biểu nào sau đây là đúng?A. Đây là hình thức chọn lọc bảo tồn những cá thể mang tính trạng trung bình, đào thải những cá thể mang tính trạng chệch xa mức trung bình.B. Khi điều kiện sống trong khu phân bố của quần thể bị thay đổi nhiều và trở nên không đồng nhất thì sẽ diễn ra chọn lọc ổn định.C. Quá trình chọn lọc diễn ra theo một số hướng khác nhau, trong mỗi hướng sẽ hình thành đặc điểm thích nghi với hướng chọn lọc.D. Quá trình chọn lọc chỉ làm thay đổi thành phần kiểu gen nhưng không làm thay đổi tần số alen trong quần thể.

1C 2A 3C 4C 5D 6A 7B 8D 9B 10A 11A 12C 13B 14C 15A16D 17A 18C 19B 20C 21D 22B 23C 24D 25B 26A 27C 28B 29C 30C31A 32A 33C 34D 35A 36C 37B 38B 39A 40 41 42 43 44 45

Ch¬ng II. Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña sù sèng trªn tr¸i ®ÊtC©u 1. (§H 2010) C¸c b»ng chøng cæ sinh vËt häc cho thÊy: Trong lÞch sö ph¸t triÓn sù sèng trªn Tr¸i §Êt, thùc vËt cã hoa xuÊt hiÖn ëA. kØ §Ö tam thuéc ®¹i T©n sinh. B. kØ Triat (Tam ®iÖp) thuéc ®¹i trung sinh.C. kØ Krªta (PhÊn tr¾ng) thuéc ®¹i trung sinh. D. kØ Jura thuéc ®¹i Trung sinh.C©u 2. (§H 2010) §Ó x¸c ®Þnh mèi quan hÖ hä hµng gi÷a ngêi vµ c¸c loµi thuéc bé Linh trëng (bé KhØ), ngêi ta nghiªn cøu møc ®é gièng nhau vÒ ADN cña c¸c loµi nµy so víi ADN cña ngêi. KÕt qu¶

24

Page 25: Sinh 12-bai-tap-tien-hoa-new

thu ®îc (tÝnh theo tØ lÖ % gièng nhau so víi ADN cña ngêi) nh sau: khØ Rhesut: 91,1%; tinh tinh: 97,6%; khØ Campuchin: 84,2%; vîn Gibbon: 94,7%; khØ Vervet: 90,5%. C¨n cø vµo kÕt qu¶ nµy, cã thÓ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ hä hµng xa dÇn gi÷a ngêi vµ c¸c loµi thuéc bé Linh trëng nãi trªn theo trËt tù ®óng lµA. ngêi - tinh tinh - khØ Vervet - vîn Gibbon - khØ Campuchin - khØ Rhesut.B. ngêi - tinh tinh - vîn Gibbon - khØ Rhesut - khØ Vervet - khØ Campuchin.C. ngêi - tinh tinh - khØ Rhesut - vîn Gibbon - khØ Campuchin - khØ Vervet.D. ngêi - tinh tinh - vîn Gibbon - khØ Vervet - khØ Rhesut - khØ Campuchin.C©u 3. (§H 2009) B»ng chøng nµo sau ®©y ñng hé gi¶ thuyÕt cho r»ng vËt chÊt di truyÒn xuÊt hiÖn ®Çu tiªn trªn tr¸i ®Êt cã thÓ lµ ARN?A. ARN cã thµnh phÇn nuclª«tit lo¹i uraxin. B. ARN cã kÝch thíc nhá h¬n ADN.C. ARN lµ hîp chÊt h÷u c¬ ®a ph©n tö. D. ARN cã thÓ nh©n ®ooi mµ kh«ng cÇn ®Õn enzim (pr«tªin).Câu 4 (ĐH 2011): Trong lịch sử phát triển của sinh giới qua các đại địa chất, các nhóm linh trưởng phát sinh ở A. kỉ Krêta (Phấn trắng) của đại Trung Sinh B.kỉ Đệ Tứ (Thứ tư) của đại Tân sinhC. kỉ Đệ Tam (thứ ba) của đại Tân sinh D.kỉ Jura của đại Trung sinhCâu 5 (ĐH 2011): Khi nói về hóa thạch, phát biểu nào sau đây không đúng?A. Căn cứ vào tuổi của hóa thạch, có thể biết được loài nào đã xuất hiện trước, loài nào xuất hiện sau.B. Hóa thạch là di tích của sinh vật để lại trong các lớp đất đá của vỏ Trái Đất.C. Hóa thạch cung cấp cho chúng ta những bằng chứng gián tiếp về lịch sử tiến hóa của sinh giớiD. Tuổi của hóa thạch có thể được xác định nhờ phân tích đồng vị phóng xạ có trong hóa thạch.Câu 6 (CĐ 2011): Trong lịch sử phát triển của sinh giới qua các đại địa chất, bò sát cổ ngự trị ởA. kỉ Pecmi thuộc đại Cổ sinhB. kỉ Đệ tam thuộc đại Tân sinhC. kỉ Jura thuộc đại Trung sinhD. kỉ Triat (Tam Điệp) thuộc đại Trung SinhCâu 7 (CĐ 2011): Hiện nay có một số bằng chứng chứng tỏ: Trong lịch sử phát sinh sự sống trên Trái Dất, phân tử được dùng làm vật chất di truyền ( lưu giữ thông tin di truyền ) đầu tiên là.A. Prôtêin và sau đó là ARN B. Prôtêin và sau đó là ADN C. ARN và sau đó là ADN. D. ADN và sau đó là ARN

1C 2B 3D 4 C 5C 6B 7B 8 9 10 11 12 13 14 15

25