1 مضمون. ) پابنديوقت جي( دنياد آهي ان ڪيقت جو پابن شخص و، جيڪو سٺي عادت آهي نهايت پابندي وقت جي ۾ عزت ۽ اعليدا ٿئي شخصيت ۾ نظم و ضبط پيسان جي اندي سان. وقت جي پابن ملي ٿوقام م ٿواس ذم ۽ احسسدي نٿو ڪري ۽ر وقت جي پابنس اگر ڪيهرٿئي ٿي. ان جي برعڪري ظا دان ڪي به هو ٻيقصان رسائي ٿو بلڪهجي پاڻ ڪي ن صرف پنهنونه هر ڪري ٿو تههي ظاهپرواف پهچائي ٿو. ۽ تڪلي اذيت زهنيسب استيح ۽ مناهن جي صحو آهي جنمتي خزان وقت هڪ اهڙو قي ع دنياسان ان مال سان ۾دان ۾ سڦل ٿئي ٿو. هر مي زندگي جيجي ٿو ته لڳائي سگهن مان به اندازو ا اهميت جو وقت جيهنڻ، ڏين ظاهر ٿي ۽ لهڻ، چنڊ جي جي اڀرڻ نه قدرت واري به سج ڪيئن رات جو اچڻ ، ڪان پوسان جي انن سوان ڪا ٿيون. ادي ظاهر ڪن وقت جي پابن سڀ شيونو بدلجڻ اهيوسمن ج م زندگي ۽ مورآهي.ت مقر وق ت جوقت جو پابند پنهجي پاڻ ڪي و ڪريقي ڪي سمجهي هن طريسان ڪي به قدرت جي ا بنائڻ ڪهرجي. د ئي ملڪن ۽ قومن جا مثيا ۾ ڪيترن نڪي پنهنجي محنت ال موجود آهن جيسان ڪي ب آهن. ا رهيا ڪري ترقي پابندي ڪري ۽ وقت جي هن وقت جهڙي ته اسي گهرجي انمول پاڪستان به وطن پياروسان جو، جيئن اد رهون گڏ وقت جا پابنستعمال سانيح ا خزاني جو صحڪن ۾ شامل ٿي وڃي. مل سڌريلا جي دني مضمون. ( ڪراچي شهر) ل ٿيعد ۾ تبدي نچي هو. اهو ب نالو ڪ شهر جوپهريون ڪراچي ڪراچي سڏجڻ لڳو. وڏو صنعتي ۽ ڪاروبارتان جو سب ڪانچي پاڪس ڪراي شهر پاڪستان جير آهي ه ي شه. غير تي آباد آهي ڪناريڪو عربي سمنڊ جي. جي جو هنڌ آهي گادي ڏاڪڻي صوبي سنڌ جي مٿي آهي. ڪروڙ ڪان به آبادي هڪ موجب هن جي ۽ اڪرنگنري ان سرڪاتريون ۾ ڪي ڪراچيلفٽن، سفاري پارڪ،، ڪن. جهڙوڪ جايون آه ئي گهمڻ ۽ وندرورن جو باغيڇو، جان وغيرواماڙي ۽ ڪيدين پارڪڪس بي، ا ها ماڻهو پنهنجيو هارين جتي روزاني هر وقتي جا مرڪز آهن جتيداررائي خر ۾ ڪيدا آهن.ڪراچي اين بچن سميت سير ٻارنار ماڻهو بيشم تي رنگارنگي ۽ رستنقي جي روڊن ئي هر عنديدا آهن رات ٿيظر ايندي نداري ڪن خري آهن جديون وينون ٻري بتي ڪراچي ان ڪري آهيندي وي وڌي گهڻيڃابه جي رونق ا سان شهر نندو آهي. وي شهر چيون جي روشني ڪي ڪري جي مقبريمد علي جناح جي محئد اعظم ڪي باني قا شهر ڪي پاڪستان هنت حاصل آهي.ص اهمي خاشه آباد رڪي! ڪر همي شهر ڪراچياري پيسان جيلي ا تعال ا شا
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
)وقت جي پابندي( .مضمونوقت جي پابندي نهايت سٺي عادت آهي، جيڪو شخص وقت جو پابند آهي ان ڪي دنيا
مقام ملي ٿو. وقت جي پابندي سان انسان جي شخصيت ۾ نظم و ضبط پيدا ٿئي ۾ عزت ۽ اعليداري ظاهرٿئي ٿي. ان جي برعڪس اگر ڪير وقت جي پابندي نٿو ڪري ۽ ۽ احسساس ذم ٿو
الپرواهي ظاهر ڪري ٿو ته هونه صرف پنهنجي پاڻ ڪي نقصان رسائي ٿو بلڪه هو ٻين ڪي به زهني اذيت ۽ تڪليف پهچائي ٿو.
۾ مال سان انسان دنيا عوقت هڪ اهڙو قيمتي خزانو آهي جنهن جي صحيح ۽ مناسب استوقت جي اهميت جو اندازو ان مان به لڳائي سگهجي ٿو ته زندگي جي هر ميدان ۾ سڦل ٿئي ٿو.
ڪان پوء رات جو اچڻ ، ڪيئن نه قدرت واري به سج جي اڀرڻ ۽ لهڻ، چنڊ جي ظاهر ٿيڻ، ڏينهن موسمن جو بدلجڻ اهي سڀ شيون وقت جي پابندي ظاهر ڪن ٿيون. ان ڪان سواء انسان جي
ت جو وقت مقررآهي.زندگي ۽ مواسان ڪي به قدرت جي هن طريقي ڪي سمجهي ڪري پنهجي پاڻ ڪي وقت جو پابند
ال موجود آهن جيڪي پنهنجي محنت نيا ۾ ڪيترن ئي ملڪن ۽ قومن جا مثبنائڻ ڪهرجي. دانمول گهرجي ته اسين وقت جهڙي ه۽ وقت جي پابندي ڪري ترقي ڪري رهيا آهن. اسان ڪي ب
خزاني جو صحيح استعمال سان گڏ وقت جا پابند رهون، جيئن اسان جو پيارو وطن پاڪستان به دنيا جي سڌريل ملڪن ۾ شامل ٿي وڃي.
(ڪراچي شهر). مضمونڪراچي سڏجڻ لڳو. ڪراچي شهر جوپهريون نالو ڪالنچي هو. اهو بعد ۾ تبديل ٿي
ي شهر آهي هي شهر پاڪستان جي ڪراچي پاڪستان جو سب ڪان وڏو صنعتي ۽ ڪاروبارڏاڪڻي صوبي سنڌ جي گادي جو هنڌ آهي. جيڪو عربي سمنڊ جي ڪناري تي آباد آهي. غير
جتي روزانو هارين ماڻهو پنهنجي هاڪس بي، االدين پارڪ ۽ ڪياماڙي وغيروجانورن جو باغيڇو، ٻارن بچن سميت سير الء ايندا آهن.ڪراچي ۾ ڪيرائي خريداري جا مرڪز آهن جتي هر وقت
خريداري ڪندي نظر ايندا آهن رات ٿيندي ئي هر عالقي جي روڊن ۽ رستن تي رنگارنگي بيشمار ماڻهون سان شهر جي رونق اڃابه گهڻي وڌي ويندي آهي ان ڪري ڪراچي بتيون ٻري وينديون آهن ج
ڪي روشنين جي شهر چيو ويندو آهي.هن شهر ڪي پاڪستان ڪي باني قائد اعظم محمد علي جناح جي مقبري جي ڪري
شال اهلل تعالي اسان جي پياري شهر ڪراچي ڪر هميشه آباد رڪي!خاص اهميت حاصل آهي.
2
(آزادي جو ڏينهن). مضموندنيا جا آزاد ٿيل ملڪ اهو ڏينهن .آزادي جو ڏينهن به ڪو عيد ڪان گهٽ نه هوندو آهي
تمام جوش ۽ عقيدت سان ملهائيندا آهن. اسانجو ملڪ پاڪستان به اسانجي وڏڙن جي عظيم
ع تي آزاد ٿيو. انڪري اهو ڏينهن اسين سڀ تمام جوش سان 4411اگست 41قربان ڪان پوء ملهائيدا آهيون.
اسڪول، گهر ۽ تمام سرڪاري ۽ غير سرڪاري عمارتون جهنڊين ۽ الئيٽن سان وڳي 8اسڪولن ۾ صبح جو سينگارياويندا آهن ۽ انهن تي وقمي پرچم به چاڙهيو ويندو آهي.
ني و آهي. سڀنهن جو آغاز ٿيندء ڏيپو ،اسيمبلي ڪراتي ويندي آهي ۽ قومي ترانو پڙهيو ويندو آهيئي ويندي آهي ۽ پوء مختلف پروگرام پڻ ڪيا ويندا آهي، جن ۾ ملي نغما ۽ ٻارن ۾ مٽائي به ورها .گيت ڳايا ويندا آهن
آزادي جي ڏينهن بابت صبح ڪان رات ويندي تائين ٽي وي مختلف پروگرام پڻ نشر ڪيا ويندا آهن. جنهن ۾ انهن بهادر شهيدان ڪي خراج تهسين پيش ڪئي ويندي آهي، جن پنهنجي
پيش ڪري پنهنجي ملڪ ڪي آزادي جي سعادت سان همڪنار رڪيو، جنهن جاڻ جو نذرانو .ڪري اسين اڄ به پنهنجو ڪنڌ فخر سان ڪڻي چئي سگهون ٿا ته اسين هڪ آزاد قوم آهيون
(اسان جو وطن). مضموناسان جي پياري وطن جو پورو نالو اسالمي جمهوريه پاڪستان آهي. پاڪستان ننڍي ڪنڊ
قربانيب ۽ قائداعظم محمد علي جناح جي سياسي جدوجهد ۽ اڻٿڪ جي مسلمانونن جي بيشمار
تي آزاد ٿيو . قائد اعظم محمد علي جناح پاڪستان جو پهريون 4411اگست 41محنت سان . گورنر جنرل بڻيو
اهلل تعالي اسانجي وطن ڪي هر نعمت سان نوازيو آهي. اسان جي ملڪ ۾ سمنڊ، دريا، ڍنڍون، وبا اسان جي وطن جا چار ص .نيات ۽ ٻيون ڪيتريون ئي بيشمار نعمتون آهنجبل، ميدان، پيال، معد
اسالم آباد پاڪستان جي گادي جو هنڌ آهي. آهن. سنڌ، پنجاب، خيبر پختونخانن ۽ بلوچستان. ڪراچي، الهور، پشاور ۽ ڪوئيٽا پاڪستان جا وڏا شهر ۽ صوبائي دارالخالفه آهن.
رهي ٿي، جن جو روزگار زراعت سان وابسته آهي. ٺن ۾وڳفيصد آبادي 88سانجي ملڪ جي ااسان جو وطن صنعت ۾ به ترقي ڪري رهيو آهي. پاڪستان جي سوٽي ڪپڙي، راندين جي سامان ۽ جراحي آالت جي سڄي دنيا ۾ هاڪ آهي. اسان جي ملڪ جا قدرتي نظارا ڏاڍانراال آهن جن ڪي
۽ ن. بيشڪ اسان جو وطن ڏاڍو پياروڏسڻ الء ڪيترائي سياح هر سال پاڪستان گهمڻ ايندا آه قائمالء ڏينهن رات محنت ڪريون ته جئين اسنجي وطن هميشه جي ترقي خوبصورت آهي جن
!رهيو
3
(آزادي جو ڏينهن). مضمونآزادي جو ڏينهن به ڪو عيد ڪان گهٽ نه هوندو آهي. دنيا جا آزاد ٿيل ملڪ اهو ڏينهن
سانجو ملڪ پاڪستان به اسانجي وڏڙن جي عظيم تمام جوش ۽ عقيدت سان ملهائيندا آهن. ا
ع تي آزاد ٿيو. انڪري اهو ڏينهن اسين سڀ تمام جوش سان 4411اگست 41قربان ڪان پوء ملهائيدا آهيون.
اسڪول، گهر ۽ تمام سرڪاري ۽ غير سرڪاري عمارتون جهنڊين ۽ الئيٽن سان
وڳي 8اسڪولن ۾ صبح جو سينگارياويندا آهن ۽ انهن تي وقمي پرچم به چاڙهيو ويندو آهي. نهن جو آغاز ٿيندو آهي. سڀني پوء ڏي ،اسيمبلي ڪراتي ويندي آهي ۽ قومي ترانو پڙهيو ويندو آهي
ئي ويندي آهي ۽ پوء مختلف پروگرام پڻ ڪيا ويندا آهي، جن ۾ ملي نغما ۽ ٻارن ۾ مٽائي به ورها .گيت ڳايا ويندا آهن
آزادي جي ڏينهن بابت صبح ڪان رات ويندي تائين ٽي وي مختلف پروگرام پڻ نشر ڪيا ويندا آهن. جنهن ۾ انهن بهادر شهيدان ڪي خراج تهسين پيش ڪئي ويندي آهي، جن پنهنجي
پيش ڪري پنهنجي ملڪ ڪي آزادي جي سعادت سان همڪنار رڪيو، جنهن جاڻ جو نذرانو .ڪري اسين اڄ به پنهنجو ڪنڌ فخر سان ڪڻي چئي سگهون ٿا ته اسين هڪ آزاد قوم آهيون
(اسان جو وطن). مضموناسان جي پياري وطن جو پورو نالو اسالمي جمهوريه پاڪستان آهي. پاڪستان ننڍي ڪنڊ
۽ قائداعظم محمد علي جناح جي سياسي جدوجهد ۽ اڻٿڪ نقرباني جي مسلمانونن جي بيشمارتي آزاد ٿيو . قائد اعظم محمد علي جناح پاڪستان جو پهريون 4411اگست 41محنت سان
گورنر جنرل بڻيو. اهلل تعالي اسانجي وطن ڪي هر نعمت سان نوازيو آهي. اسان جي ملڪ ۾ سمنڊ، دريا، ڍنڍون،
معدنيات ۽ ٻيون ڪيتريون ئي بيشمار نعمتون آهن. اسان جي وطن جا چار صوبا جبل، ميدان، پيال، آهن. سنڌ، پنجاب، خيبر پختونخانن ۽ بلوچستان. اسالم آباد پاڪستان جي گادي جو هنڌ آهي.
ڪراچي، الهور، پشاور ۽ ڪوئيٽا پاڪستان جا وڏا شهر ۽ صوبائي دارالخالفه آهن.
ن ۾ رهي ٿي، جن جو روزگار زراعت سان وابسته آهي. فيصد آبادي ڳوٺ 88سانجي ملڪ جي ااسان جو وطن صنعت ۾ به ترقي ڪري رهيو آهي. پاڪستان جي سوٽي ڪپڙي، راندين جي سامان ۽ جراحي آالت جي سڄي دنيا ۾ هاڪ آهي. اسان جي ملڪ جا قدرتي نظارا ڏاڍانراال آهن جن ڪي
آهن. بيشڪ اسان جو وطن ڏاڍو پيارو ۽ ڏسڻ الء ڪيترائي سياح هر سال پاڪستان گهمڻ ايندا قائمنجي وطن هميشه اخوبصورت آهي جن جي ترقي الء ڏينهن رات محنت ڪريون ته جئين اس
!رهيو
4
(قومي هيرو). مضمونع ۾ ڪراچي 4811ڊسمبر 52قائد اعظم محمد علي جناح آسان جو قومي هيروآهي، پاڻ
هن سورهن سالن جي عمر ۾ ميٽرڪ جو امتحان پاس ڪيو۽ اعلي تعليم الء انگلستان .۾ ڄائو
سالن جي عمر ۾ بئرسٽر بنجي ڪراچي واپس آيو ۽ اٿي وڪالت شروٿ ڪيا.ين. اڳتي هلي 58ويو. ته جيئن غريب هن جي دل ۾ قوم جي خدمت جو جذبو جاڳيو ان ڪري ڪانگريس ۾ شامل ٿيو
ي سگهي ۽ انهن ڪي پنهنجو حق ڏياري سگي. پر آهسته آهست هن مسلماننن جي نمائندگي ڪرمحسوس ڪيو ته هندو مسلمانن ڪي پنهجو حق ڏيڻ الء راضي نه آهن، انڪري پاڻ ڪانگريس
وارا صوبا هندوستان ڪان عليحده ڪياوڃن. هندستان جي مسلمانن ان ڪري مسلم اڪثريتاگسٽ 41آخر ڪار قائداعظم جي ڏينهن رات جي محنت رنگ التو ۽ مايت ڪئي.ان ڳالهه جي ح
. قائداعظم پاڪستان جو پهريون گورنر جنرل ل ڪيوان حاصع تي هڪ آزاد وطن پاڪست4411قيام پاڪستان ڪان پوء قائداعظم جي طبيعت ناساز رهڻ لڳي ۽ آخر ڪار هي عظيم .پڻيو
سان مليو. سندس عاليشان ع تي وفات ڪري وڃي پنهجي حقيقي مالڪ4418سيٽمبر 44هستي مقبرو ڪراچي ۾آهي.
)ساڻيهه جي سڪ( / (يوطنب الح ). مضموناسان جي پياري وطن وطن سان محبت ۽ وفاداري جي جذبي ڪي وطن جي حب چئبو آهي.
الو اسالمي جمهوريه پاڪستان آهي ۽ اسان ڪي پنهنجي وطن سان وڏي محبت آهي. جو پورو نجنهن ملڪ ۾ ماڻهو رهي ٿو ان ملڪ جي سرزمين، رسم رواج ۽ ان جي تاريخ تي فطر ڪرڻ
جي ڪنهن به خطي ۾ هوندا سون پر اسان ڪي پنهنجي وڀن جي اسين دنيا به هب الوطني آهي. ياد ضرور ايندي.
وطن جي آزادي ۽ حفاظت الء هر وقت تيار رهڻ ، وطن جي ترقي الء جدوجهد ڪرڻ ، قوم جي سربلندي الء هرتڪليف پرداشت ڪرڻ ۽ وطن واسين سان پيار محبت سان رهڻ به وطن جي
دنيا ۾ ڪيترن ئي قومن پنهنجي محنت ۽ حب الوطني جي جذني هئڻ ڪري .حب ۾ شامل آهي ۽ ترقي يافته بڻايو آهي.سرخرور هميشهي ڪپنهنجي وطن
۽ بيشڪ اسان جو وطن ڏاڍو پيارو ۽ خوبصورت آهي جن جي ترقي الء ڏينهن رات محنت !ورهي ۽ سڌريل ملڪن ۾ شمارقائمنجي وطن هميشه اته جئين اس رڻ گهرجيڪجدوجهد
5
(علم وڏي دولت آهي). مضموني اهميت ڪان ڪير نه انڪار نٿو ڪري سگهان. ج علم .آهي“ ڄاڻ”علم جي لغوي معني
جن تي جڏهن پهرين وڃي نازل تي ته ارشاد ٿيو ته )اقراء( يعني پڙهه! ان مان ملسو هيلع هللا ىلص اسان جي پياري نبيظاهر ٿئي ٿو ته لڪڻ ۽ پڙهڻ، سڪڻ ۽ سيڪارڻ جو يمل روز اول ڪان ئي جاري آهي. يلم سان
جي سگهي ٿو ۽ پنهن ڪي سمجهي ليڀري ۽ بالحيت وڏي ۽ ٿي ۽ هو پنهنجي صمجهڻ جي سانسان ۾ زندگي صحيح نموني سان گذاري سگهي ٿو.
علم حاصل ڪريو ڀلي توهان ڪي ان الء چين ”علم جي اهميت بابت حديث ۾ آيو آهي “ علم حاصل ڪريو ماء جي هنج ڪان قبرتائين.”هڪ ٻي حديث ۾ آهي ته “ي.وڃڻو پو
ي فرض آهي. جن فرمايو ته علم حاصل ڪرڻ هر مرد توڙي عورت ت ملسو هيلع هللا ىلصنبي ڪريم هڪ موقعي تي فرمايو ته ماڻهو يتيم ان ڪي چوندا آهن جنهن جو پيء مري ويو حضرت علي
هجي، پرآئون يتيم ان ڪي چوندس جنهن علم حاصل نه ڪيو هجي. علم حاصل ڪرڻ سان انسان جي سوچ مٽجي تي ۽ هو برائي ۽ ڀالئي نيڪي ۽ بدي ۾ فرق
سان يت ۽ ادب و آداب سڪي ٿو. علم جي روشنيرڪي سگهي ٿو. علم سان انسان سٺي تربجهالت جي انڌيري ڪي ختم ڪري هڪ مهذب معاشرو قائم ڪري سگهجي ٿو. بيشڪ علم هڪ اهڙي دولت آهي جنهن ڪي ڪرنه چورائي نٿو سگهي ۽ جيترو به خرچ ڪجي پر گهٽ نه
.ٿيندو (ڪلفٽن جو سير). مضمون
جي ڪناري تي هڪ بهترين تفريح گاهه آهي. اسان نائين درجي جي ڊڪلفٽن ڪراچي شهر ۾ سمن
پروگرام ٺاهيو.سان ڪلفٽن گهمڻ جو شاگردن هيڊ ماسٽر صاحب ڪان اجازت وٺي پنهنجي ڪالس ٽيچر
موسم تمام سٺي هئي، آسمان تي اڇا ڪارا ڪڪر هئا. سڀئي دوست پروگرام جي مطابق صبح جو
سڀ ڪان پهرين اسين سمنڊ جي ڪناري ۾ چڙهي ڪلفٽن پهتا سون.پنهنجي استاد سان گڏ اسڪول جي بس
پهتاسون، پس مان لهي سڌو سمنڊ ڏانهن هليا ويا سون. ڏاڍومزو لڳو پيو هو ڪيترائي ننڍا وڏاٻار ۽ ماڻهو سمنڊ
جي ڪناري تي موجود هئا.
به سمنڊ جي پاڻي ۾ ڪافي جوش هو ۽ ڇوليون تمام مٿي ٿي رهيون. اسان سڀني ڪڏي تصويرن
سواري ڪرڻ ۾ ڏاڍو ڪڍرايون. هاڻ ڪافي دير ٿي رهيون هيون. اسان سڀني اٺن ۽ گهوڙن جي سواري ڪئي،
“.موجود آهن، سي غير موجود شخص تائين هي پيغام پهچائين
(اتحاد تنظيم يقين محڪم)خالصو. روح آهي جو قومن ڪي حياتي ۽ تازگي قومن جي ترقي ۽ تنزل، ڪمال ۽ زوال جو دارومدار اتحاد تي آهي. اتحاد اهو
بخشي ٿو. تاريخ شاهد آهي ته دنيا ۾ آهي ئي قومون زنده رهي سگهيون آهن جي ۾ اتحاد جي وقت هئي؛ پر جنهن قوم
۾ نفاق ۽ ڦيٽاڙو هو، اها نيست ۽ نابود ٿي ويئي نٿو سگهجي، جيستائين پاڻ ۾ اتحاد قائم نٿو ڪجي.
اهلل جي رسيء ڪي مضبوطيء سان پڪڙيو ” آهي. قرآن شريف ۾ ارشاد آهي ته اسالم ۾ اتحاد ڪي خاص اهميت ڏنل
هن وقت قوم نهايت نازڪ دور مان ” اسان جي عظيم رهنما قائد اعظم آزادي جي موقع فرمايو هو ته “. ۽ ثوال ثوال نه ٿيو
ومن جي ترقيء ۽ ق“ گذري رهي آهي. انڪري قوم ڪي اتحاد، تنظيم، يقين محڪم ۽ عمل پيهم جي ضروت آهي.
بهبوديء الء، اتحاد ڪان پوء تنظيم جي ضرورت هوندي آهي. فوج جو ئي ڪڻي مثال وٺو.
قومن جي ترقيء ۽ سربلنديء الء ارادي جي پختگي يعني يقين محڪم جي نه ضرورت هوندي آهي. جيستائين ڪنهن
آهي تيستائين اها قوم اتحاد ۽ تنظيم قوم ڪي پنهنجي عمل تي مڪمل يقين ۽ ان جي صداقت ۾ ڪامل ڀروسو نه
جي خوبيء هوندي به هن دنيا ۾ ڪو نمايان ڪم ڏيڪاري نه سگھندي. دنيا جا نامور اڳواڻ ۽ سپهه ساالر، جن پنهنجي
قومن ڪي عزت۽ عظمت جو مقام ڏيڪاريو آهي، سي سڀئي مستقل اراديء ۽ يقين محڪم وارا هئا.
8
(هنر دولت آهي)خالصو. جي اهميت بابت هڪ آڪاڻي ۾ ٻڌايو ويو آهي ته هڪ بيواهه پنهنجي پٽ ڪي هن سبق ۾ هنر
شهر ۾ هن هڪ وادي ڪي ڏنو، جنهن جو هنر هن ڪي پسند آيو. .هنر سيڪارڻ الء شهر وٺي آئيهن واڍي ڪي منٿ ڪئي ته مهرباني ڪري منهجي پٽ ڪي هنر سيڪار. واڍي هن ڪي هڪ شرط ٻڌايو ته آئون رات جو ڇوڪري ڪي هن ڪوٺي ۾ بند ڪندس، جيڪڏهن صبح تائين ڇوڪرو
ي پٽ ڪي واڍي جي حوالي ڪيو، جئيرو رهيو ته پوء شاگرد ڪندس. مائي به اهلل جو آسرو ڪر آخرڪار ڇوڪرو واڍي جي آزمائش تي پورو لٿو ۽ واڍي ڪيس پنهنجو پورو هنر سيڪاريو.
هڪ بادشاهي ۾ پهتو. اتي جي شهزادي اعالن چانور ٺاهيا، جيڪي هڙ۾ٻڌي اٿي راونو ٿيو ۽ وڃي، پر جيڪڏهن شهزادي ڪي ڪرايو هوته جنهج جو هنر هن ڪي پسند ايندو ان سان شادي ڪندي
ان جو هنر نه وڻيو ته پوء ان جو سمورو سامان ضبط ڪري ڪيس غالم بڻايو ويندو. ته هي چانورن ڪي ڳارڻ جا وڏا ر ڪڍي ٻانهي ڪي ڏنا ۽ چيائينسڇوڪري هڙ مان چانو
ڄي حيال ڪيا پرچانور رڌجن ئي نه، نيٽ شهزادي ڇوڪري ڪي گهرايو. ان تي ڇوڪري ڪيس سڌوم سان شادي ٿي. سياڻن ڌام ڳالهه ڪري ٻڌائي. شهزادي ڪي هن جو هنر پسند آيو ۽ ٻنهي جي
ه مرندو.تڪ به بهنر جي دولت جنهن ماڻهو وٽ هوندي اهو ڪڏهن “ هنر دولت آهي”سچ آهي ته (ڪينجهر ڍنڍ)خالصو.
ڍنڍ آهي. ڪينجهر جي ڍنڍ جي نالي بابت هڪ پراڻي ۽ تاريخي .ڪينجھرسنڌ جي هڪڍ تي اهو نالو پيو. سنڌ جي مڪاني روايت آهي ته ڪينجهر هڪ ماڻهو هو ۽ ان جي نالي تان هن ڍن
تان ٽائي به ان داسرومانوي داستان نوري ڄام تماچي جو تعلق به هن ڍنڍ سان آهي. شاهه عبدالطيف ڀ جي حوالي سان سرڪاموڏ ۾ ڪينجهر جو ذڪر ڪيو آهي.
ح گاهه آهي. هتي روزانو سون جي تعداد ۾ ماڻهو پنهجني ٻارن ڪينجهر هڪ بهترين تفرين ۽ الء النچايندا آهن. تفريح خاطر ايندڙن حيدرآباد ۽ ٻين شهرن ڪان گهمڻٻچن سميت ڪراچي،
ا ويا آهن. ٻيڙن جو بندوبست ڪيل آهي. انهن جي رهائش الء سرڪاري طور پڪا گهر به ٺهرايجيڪي مناسب مسواڙتي ڏناويندا آهن. ڪينجهر ڍنڍ مان ساليانو لڪن روپين جي مڇي ڦاسائي
نه رڳو تاريخي مڪان طور هڪ يادگار آهي، پر معاشي لحاظ ڪان وڃي ٿي. اهڙ طرح ڪينجهر ڪينجحر محاڻن الء روزگار جو هڪ مڪيه وسيلو به آهي.
سنڍ جي راڻي نوري جي قبر نه ڪينجهر جي وچ ۾ هڪ ٽڪري تي سندس مرشد هونڙي نداآهن.ر تي حاضري ڀرڻ ضرور ايگهمڻ الء ايندڙ ماڻهو نوري جي قبشاهه جي پيراندي ۾ آهي. هتي
9
(حضرت سلمان فارسي )خالصو. جن جو هڪ نامور صحابي ٿي گذاريو ملسو هيلع هللا ىلصرسول اڪرم حضرت سلمان فارسي
آهي. پاڻ اصفهان جي هڪ ڳوٺ ۾ ڄائو هو، سندس پيء هڪ هاري هو. ايران ۾ ان وقت زرتشت مذهب جو زور هو، جنهن ۾ باهه جي پوڄا ڪئي ويندي هئي. حضرت سلمان
هي سڪون آخري بني وٽ ملندو جيڪو هجرت ڪري يثرب ايندو. سندس نشنيونآهن ته هو صدقي جون شيون پاڻ استعمال نه ڪندو بلڪه هديي ۾ مليل شيون ڪتب
آڻيندو. سندس ٻنهي ڪلهن جي وچ نبوت جي مهر هوندي.سندس جڏهن حضور جن هجرت ڪري مديني پهتاتڏهن حضرت سلمان فارسي
تي ايمان آڻي مسلمان ٿيو ۽ملسو هيلع هللا ىلص خدمت ۾ حاضر ٿيو ۽ نشانيون آزمائڻ لڳو، پوء حضورهجري ۾ اسالم جي هن مجاهد 91پنهنجي باقي حياتي اسالم جي خدمت ۾ گذاري . سن
مرد اسي سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي. (مائي خيري)خالصو.
سخي ۽ دريا دل عورتن مان هڪ آهي جنهن جو نالو اڄ سوڌو پيو ڳائجي. مائي خيري سنڌ جي شيار ه.يئ ند ڪان ئي ڏاڍي ذهين ۽ هومائي خيري جو اصل نالو بيبي خيرالنساء هو. هي ننڍي هو
هن ننڍي هوندي قرآن شريف ختم ڪري عربي ۽ فارسي جي تعليم پڻ حاصل ڪئي. ڪيس علم سان نهايت گهڻو چاهه هو. بيبي صاحبه نهايت رحمدل ۽ نيڪ ه.ي. هن ايترا ته خير جا ڪ، ڪيا جو
.ڪيس سڏ يندائي مائي خيري هئاخوشي هئي، هن ڪيترائي خير جا ڪم ڪيا جن ۾ مائي خيري ڪي خيرات ڪرڻ ۾ ڏاڍي
ٻڍڙين، معذور۽ بيواهه عورتن ۽ نادارن جي شادي مرادي مهل مدد ڪرڻ ۽ الوارئن جي ڪفن دفن جو بندوبست ڪرڻ جهڙا ٻيا به ڪيترائي جير جا ڪم شامل آهن.
ڪي غريبن سان گڏ ويهڻ ۾ ڪڏهن به پنهنجي اميري ۽ وڏاماڻهپي جو خيال مائي خيري ٿيندو هو. ڪيس مسجدون ۽ مدرسا تعمير ڪرائڻ جو ڏاڍو شوق هوندو هو. هن حيدرآباد ڪونه
ڙائي، جنهن سان الڳو هڪ مدرسو به قائم ڪيو جنهن جو خرچ به پاڻ ۾ هڪ قبائين مسجد پڻ جوهجري جي آڌي 7111ڀريندي هئي. هي نيڪو ڪار بيبي تاريخ پهرين ماهه رمضان المبارڪ سن
ا مان رحلت وئي ڪيس هاال جي ڀرسان خداآباد ۾ دفنايو ويو. رات جو هن فاني دني
10
(موالنا دين محمد وفائي)خالصو. سنڍ جي سرزمڳن پنهنجي مختلف دورن ۾ ڪيترن ئي محب وڀن ۽ انسان دوست شخصيتن ڪي
شخصيتن مان موالنا دين محمد وفائي به هڪ هو، جن جي علمي ۽ انبي ڪارنامن جنم ڏنو آهي. انهن اعلي
4هجري مطابق 1111سن رمضان المبارڪ 72سندس والدت .ناز ڪجي اوترو گهٽ آهيجيترو به تي
تي سندس اپڻي ڳوٺ ڪٽي عرف نبي آباد تعلقي ڳڙهي ياسين ۾ ٿي. سندس والد جو نالو ع 1984اپريل
ل اصح ڪان بڪيم گل محمد هو ۽ پاڻ ذات جو ڀٽي هو. ابتدائي تعليم پنهنجي والد صاححخليفو