8 - Lamarck KABIHASNANG SUMER
8 - Lamarck
KABIHASNANG SUMER
SUMER sa MESOPOTAMIA
Ang Mesopotamia ang kinilala
bilang "cradle of civilization'
dahil dito umusbong ang unang
sibilisadong lipunan ng tao .
Bakit “CRADLE OF CIVILIZATION”?
Matatagpuan ang Mesopotamia sa Gitnang
Silangan na tinawag na Fertile Crescent,(Iraq)
isang arko ng matabang lupa na naging tagpuan
ng ibat ibang grupo ng tao mula sa Persian Gulf
hanggang sa dalampasigan ng Mediterranean Sea.
Sa lugar na ito matatagpuan ang Ilog ng Tigris at
Euprates kung saan umusbong ang kabihasnan.
•Noong panahong Neolitiko natatag ang pamayanang
Jericho sa Israel at Catal Huyuk sa Anatolia at mga kalat-
kalat na pamayanan sa Zagros. Subalit hindi naglaon
nangibabaw ang Sumer na naging sentro ng kabihasnang
Mesopotamia.
•Ang mga mahahalagang lungsod ng Sumer ay ang Ur,
Uruk, Eridu, Lagash, Nippur at Kish. Sa katunayan,
isang pinakamahalagang gusali ang itinayo sa Ur na
tinawag na Ziggurat.
•Ziggurat ang tawag bilang pagbibigay karangalan sa
kanilang mga Diyos na nagsisilbing panirahan nito.
MGA PAPEL NA GINAMPANAN NG PARING-HARI
- tagapamahalang ispiritwal at isang pulitikal na
lider
- ang mga pinunong militar ang papalit sa
Paring-hari bilang pinuno ng templong-estado
SISTEMANG PANRELIHIYON
•Ang mga Ziggurat o templo ay tahanan ng mga diyos ng mga Sumerian•Natuto ang mga Artisano na ihubog ang luwad na galing sa ilog upang maging iadrilyo•ayon sa mga matandang paniniwalang Sumerian, Ang mga kabundukan ay siyang sentro ng kapangyarihang supernatural sa mundo•Ang bawat baitang ng Ziggurat ay pinag-uugnay ng mga hagdan•Pagsapit sa tuktok, matatagpuan ang isang dambana na alay sa diyos na kanilang sinasamba
Mga Diyos ng SumerianAN
- Diyosa ng kalangitan
ENLIL - Diyos ng hangin
ENKI- Diyos ng katubigan
NINHURSAG - Dakilang diyosa ng
sangkalupaan
- Nasa tuktok ng lipunan ang mga pinunong
pulitikal at ispiritwal
- Kasama sa naghaharing uri ang matataas na
opisyal at kanilang pamilya. kasunod ang mga
mangangalakal,artisano,scribe,at mababang
opisyal.
SISTEMANG PANLIPUNAN
KABIHASNANG SUMERIANMga Ambag sa
Kabihasnan Sanhi ng Pag-unlad at Pagbagsak: Mga
Imbensyon
CUNEIFORM
Unang nabuong
sistema ng panulat. Isa itong uri ng
pictograph na naglalarawan ng mga
bagay na ginagamitan ng may 600
pananda sa pagbubuo ng mga
salita o ideya. Dahil nito, naitala na nila
ang batas,epiko,dasal,at kontrata ng
negosyo.
Ang mga scribe o tagasulat ay umuukit sa isang basang Clay tablet.
Nagtataglay ng kumpletong petsa at lungsod kung saan ito nagmula.
ang mga scribe o tagasulat ay umuukit sa isang basang Clay tablet. Nagtataglay ng kumpletong petsa at lungsod kung saan ito nagmula.-ang pinakaunang epiko sa daigdig ay Sumerian-ang epiko ni Gilgamesh.
Ang pinakaunang epiko sa daigdig ay Sumerian-ang epiko ni Gilgamesh. Ang ginagamit naman nilang panulat ay ang
stylus.
GULONG (SUMERIAN WHEEL)
Nabuo noong 3500 B.C .Sa pagkakatuklas
nito, nagawa nila ang unang
karwahe.
CACAO
Ginamit bilang
unang pamalit ng kalakal. Dahil roon,
sila ang nakaimbento ng unang
paraan ng
pagpapalitan/pakikipagkalakalan.
MATEMATIKAAng Sumerians nakabuo ng isang
kumplikadong sistema ng Sipnayan. Paglikha
ng aritmetika, geometry, at algebra. Sa
prinsipyong ito
ng matematika, ginamit ang sistema
ng pagbilang na nakabatay sa 60,
paghahati o fraction, gayundin ang
square root. Isama pa ang pagbibilang
hanggang sampu.
Naimbento nila ang Decimal System.
Ang hugis na bilog ay hinati nila sa 360
degrees. Sila rin ang nakaimbento ng
kalendaryong lunar na may 12 buwan.
Sumer Star Chart 3300 BC
Paggamit ng laryo na yari sa luwad (clay tablet)
Dome , vault, rampa at ziggurat sa arkitektura at inhenyeriya.
PAG UNLAD PAGBAGSAK
1. Imbensyon2. Karapatan ng
Kababaihan
3. Lungsod-Estado
4. Edukasyon
5. Industriya
6. Pwersang Paggawa
1. Kawalan ng
Pagkakaisa
2. Walang natural na
depensa sa mga
mananakop
• Umunlad ang mga pamayanan at naging lungsod- estado na malaya at nagsasarili, subalit hindi naglaon nagkaroon ng mga pag-aaway.
• Sinamantala ng ibang lungsod tulad ng Akkadian ang mga pangyayaring ito at nasakop ang mga Sumerian sa pamumuno ni Sargon na nagtatag ng pinakaunang imperyo sa kasaysayan.
• Marahil naging masaklap din ang pagwawakas ng mga Akkadian dahil sa pagsakop ng Babylon na gumamit ng kaguluhan at digmaan sa pagsakop na pinamunuan ni Hammurabi na nagpatupad ng mga batas na hango sa "Code of Hammurabi".
• Matapos ang mga Babylon sunod sunod na ang mga nanakop dito, ang mga Hittite na kilala sa imperyong gumagamit ng kasangkapang bakal na pandigma, ang mga Chaldean at mga Assyrian na kilala bilang matatapang na mandirigma.
Pagkasira ng Sumer