•Si&eralteabpffiie.
aucftnaDIectoum.Argutum:Sublime:n0Uum:fpe&abilc:terfum?
Dcpexum:varium:nobile:molle:teres:
Si noftrum non ledtor opus cenfebitimarbor
Vere virens.-laudem quo mereatur habet»
Nos quinti necdum primu qui impleuimus oibem
Luftri:alto tutos gquore concha tulit.
Dum legis abfcedat Ciuonlftabere dicens:
Gaudia fint quimi gaudia tanta dedit.
^etiaftecftuberm fiiafaco*bea fub fumo #uttaecrefcetitf8
*
JujcraaeDeOtuti beneirteto (acri*
NICOLAVS BERALDVS LECTORI.S.
Sideralem abyffum, thcfaurum plane cf|lcftem ac diurnum edituri impreiTores
'noffii mccum no femel egerunt , vt nofine aliqua comendationc noftra in Ius
ccm exiret«Ita enim fore vt opus ipfumper fe quidem infigne fatis, (atifqjcom
medatii accedente noftro aliquo liminari prjconio plaus
fibilius exciperetur, multoq; fieret et fpcciofius et vcn=
dibilius.Ego vero qum viderem vniuerfi operis elcnchu
tam magna futuro Icdori promittere,vt ea propter va s
dimonium quoq? defert polle videatunnon putaui mihicommittendumivt tam magno pedi paruos,quod dicis
tur,calceos circundare.Accedit et libri materia qua nulla
prjflantior,nulla grauior.fctenim quid per deu immorstalem ailiorum peritia pulchrius.''Quid homini conues
nicntiusfQuod fi inuifibilia dei a creatura mundi per ca
que vifibilia fada funtintelle&a confpiciuntur/ quid hos
mines magis commonefacit creatoris omnium rerumdei,q cjleite illud et admirandum opificium oj natufquc
vniucrli,ad cuius contemplationehomo ipfe natus atqt
in hoc ceu medio theatro politus exiflimaturf Quare ac
cede ledor, et tam raium,tamqjpreciofum hunc thcfau
rum modico ere tibi redunci*vt poffis mirabilia dei ope s
ra cognofccre,et per ea opificem amare: et cciclli quodaardore ad eum rapi. Vale Lutecig
,
Authorcs ex quibus hoc opus excerptum eft.
A. D. Iohanes apFs
Albertus magnus Danielus. lo.boCcacius.
Alphonfius. Dauidus. Io.de jgandauo
Alfraganus. Dargieiu. Io.de monte re.
Albumafarus Decretum. lobus
Albubather* Decretales, Indi,
Alchindu* Democritus, Ifaacus phu*
Admton. Dtgefta. Ifaias.
Aledejgodus Dionyfius Ifidorus.
Ambrofius. E. Indicum liber.
Anaxagoras. Egidius. LAndronicus Aegypti/. Leupoldus.
Ant.andreas Epicurus. Linconiefis.
Aplllc LIS. Etrufci. Liuius
Archimedes Euclides. M.Ariftotele*. Euftratius, Macrobius.
Arillobolus*. G. Martialis,
Ariftoxenus» Germanicus. Mathieus.
Afchalius. Gregorius, Meffala.
Auerrois. H. Mofe* atabicus
Ani cena. Habrahamus NAuicebron. Hauenejreus. Nichomacus.
Audenti cii. Hahamedus. Nicolaus de lyra
AuguitinuS'. Halyus rodoani. OAureolus. Halyus abera. Oratius.
B. Hermes. Orfgenes«
Bethemeus. Hietemias. Ouidius.
Boetius. Hieronymus. PBurleus. Higinus, Paulus.
C. Hippocrates. Petrus.
Caffianus. Hilarius.* Perfe.
Cato. Homerus, Perfpediuus
Cicero. I , Pythagoras,
Cicch* arcula*. Iacobus apl's. Plato,
Columella. Iamblicus. Plinius.
Codex. Iefus filius fi' Plutarchus.
Chryfofthomus drachi. Popeus feffus.
Authores ex quibus hoc opus excerptum eft.
Porphy.Iogi.
Porphiryus,
Piatoniccus»
Proculus»
Propertius.
Pfellus.
Btolomgu*.'• aQuintilianus.
RRegum liber.
S
Salo rex ifrahel
Salomon rabi.;-
Salomonmasthematicus.
Scotus.’
Seneca.
Serapion.'
Serui* fulpiti*
Sibylla. .
Sinenfius.
Socrates.
Speculum iutis
Sphgrj audior
Strabo.
TTemiftius
Terentius,
Tho.de aquino
, VValerius»
Vergilius i
ZZaelus»
Zaius.
Index materiarum totins operis.
A.Adiuratto petTaurum. Cap.ry.
Adoratio per Delphinum Cap arAmicitia per Sagittarium Cap.jt,
Cautio per circulumlunonium. Cap.io.
Circumfpedlioper Cinumt Cap .9,
Clementia per Phillyriden. Cap.4j.Continentia per Nauem.
DCap.4i
Declinare a malo per Serpentarium.. Cap. 17»
Deuotio per Sagittam, Cap.ro.
Docilitas per Booten,p
Cap. jr.
JOi
Aequitas per Aquarium, Cap.tf-.
Ebulia per Cepheum Cap. h.
Eutraphclia per Cr aterem.13
Cap.47X
Facere bonum per Aurigam. Cap.id.
Fortitudo per Piiccs, Cap. )S>
Indexmateriaram totins operis*
GGnomin per Andromedam Cap.i?.
Gratitudo perVirginem Cap. 19.
Gratuita dona per pifcem notiunm,
HHoneftas per Canem minorem,
Cap.49
Cap.4tHumilitas perAram,
r
Cap,4fX
Intelle&us per Vrfam maiorem, Cap. 4.
Intelle&iles virtutes Cap .!.,
Iuftitia per Perfeum. Cap. 14
Juramentum per Arietem»L
Cap.14
Laus dei per Geminos. Cap.m.
Liberalitas per CapricornumM
Cap. 5;,
Magnanimitas per Cetum, Cap.js.
Magnificentia per nilum. Cap.)7»‘
Manfuctudo per hoftiam. Cap.44Memoria per vrfam minorem.
OOblationes per equum.
Cap, j.
Cap.n.Qbferuantia per leonem» Cap. 18.
Oratio per aquilam. Cap. io.
Ornatus exterior per coruum.p
Cap.4S
Patienti aper leporem. Cap. 53.
Petfeuerantia per oriona. Cap.59»
Pietas per cancrum. Cap. 17
Prouidentia per lyram. Cap. 8.
Prudentia per ferpentem.
RRatio per herculetn.
Cap. 1 .
Cap 7 .
Religio per angeum opliiucbi Cap. 18.
Reftitutfo per caputgorgonis• \
' cCap. iy.
Sincfis per caffiopeam Cap. ii.
Index materiatum totius operis.
Solertiaper choronam. Cap .«
Studiofitas per hydram Cap.+GT
Temperantia per canem maiorgm Cap.+oTheologales virtutes. Cap. i.
VVcrittas per fcorpionem, Cap. )i.
Vinriicatioper libram Cap. 50,
Votum per triangulum. Cap. tj.
Redftrumhuius operis*
ABC0EFGHIKLM Oesfunt quaterni
preterD et H quifunt tritemi et I etM qui cotincnt
medietate foljj.
PROHEMIVM Fo.i-
ADVLESCENIIS PARTIVM DISCIPLPnarumqs omnium amatoristnccnon hicrofophfar Prarat1
• toris: fratris Thomae kidim Thodifchi PiacenriniiCano
nicf pdrcatorij otdisvit^Sidctalis abiilus Dextra ccapit.
PROHEMIVM.
s^eiomtu (cmmtetiia(vt Ariftoteli placiiit)volu: ! me rotatorum
pdati audkores numerum ailignaildo diflcn
ferunt Platonicus namq;Jonipes ille Stragy
riea mundialem machinam apiane. i. oftaua
Spligra coclufit.Nec mirum tanti ingenij' vi
jrum erraffe putemus quomhmnanosvultus(poftpoiito Ptolomd coniilio ) cgleSibus no
fubiecedt.His ideo(fed non affatimtositeplatis idem Ptolome^
AlpliraganusiCateriqj antiquiorumgemino tantum drcunuoluimotu alitorum orbem arbitrantes dignum nono hanc coelo fuper
indui iudicarut.At fuguenientes moderni vt Alphctiuslde regio
monte IoannesIdC pigriqj ahjVltra diutnu raptu obliqnatiqj circu
it motu titubante huiufcemodi fphgra intuentes tertiuquo denarius confurgitnumerus addiderunt.Laudabilis lane ingcniofaq?
tm creditur bec pofitiolvtnedum gnati vetumetiam Mathefcosexpertes coaaionis iftius rationem audiei-tes allcdti ccfeant an'
nuendum.Decimum igitur & nos ftatucntc . triplici latione gyra
rum orbem odtauum bino cingimus axe.Pr habiliores etenim qbus redte venati sffi.ij,de coelo Si mundo.Arift.credim9) ingenue
aliorumCommenta refellimus fuppones no itmenimus.Hyc aut
eo prfMbaffc velim vt diuumThoma aquinatem! cuius prfeonia
laudum initiamur congrue tunc odtauf fplifrf affimularemus quoveluti /pfc Dominico Patriarcham! Martyr&p Petru ordinis fui
fandtos prghabuit fic aftrorum cgloprimum & fecundum mobile
pretaxaffemus.Nouum tamen in condnuue arbitretur nemo ele
dos viros virtute infignes coelos vocari cum nec Dauidi coeli in?
qutentis enarrant gloriam dei; «ec Dauicli dodtos Si ad iuftitia
bydcralis abyffus, A
Ariftotes?
les.
Idem.
Ptolomc’
Idem.
Alftagan9
AlphoiPloannes!
de mote.
regio.
Dcceiunt
cccli mobiles!
Ariftote
les.
Thomas
.
DommiVPetri* mattyr.
Virtutes thcologales.
Dauidus.audientes multos ftellis firmamentoq; in fplendore compar
Danielws'rant,s *te^lmon,a definit: Iftorum de numero gloriofus extitit
Thomas qui fpiritale decus gerens corporei orbis trina( vtdi
ximus)agitatione delatilquadragintaqs Si otio imaginibus pri
Thomasc'Pa^ decore fulgentis irradiat, Ipfius itaqs vitam virtutibus
vberrimc refertam de fcripturi cunftaqug dicimus firmamenti firmitate firmabimus.Huc rtathematalhuc phyficat huc rao
ralia flofculis immixta poefeos illucefcent.Sufcipias itaq; Diiko Thomg ledlor affedtus hoc opufculum ingenij primordia nollri fere nato vultu quod ne faftidia portetltum pedeftre inces
Idem ditltum laxatis equo pegafeo frgnis lyra perfonans aurata dis
fcurrit.
(EQ.Uomodo.S.Tho.firmamento comparatur nafccns 8i relii
gionem intrans St quo ad virtutes theologalos Si intelledilcs.
Mofeus
Thomas
.
LadulpW
Caputprimum,Ofeus legillator qui de aquis fumptus nomeninde fortitus eft deum inquit genefcos primofirmamentum fedffe aquafqs qug fupcr firma
mentum erant ab his qugfub firmamento ini
defeparatas.Hoc noftrg narrationis exordfut
Hoc nafcituri Thomg prophetale flatuif oras
culum,Ladulpho aquini comite capani Tlieoatueodora, doraArragonfg ficiligqj regum matris forore matre cognata
vxore cxtitit.Grauidam hanc(aftmfdam)hcremita quidam bonus & nomine ficanteuidens alloquitur .Exulta fatis dominaquia de te faftus eft puer Thomas dicedus qui & ftirpemfegre
giamIicef)ornaturus fcientigq; profundiora fcrutaturus diuii
nopelleftus amore Prgdicatorum regulam fubicns moribus
. famftiffimis decoratus temporum fuorum cedet nemini.QmodTnom
, ifta^tcrathumiKsjdeuote alacriterque fufcipiens indigna in
me ait fiat voluntas domini.Nafcitur itaque puer Thomas pro
phetali vocatur inditulTerrificum fulmen in cunabulis degens
(vt Hercules ferpentem)euadit!Sccdulam balneantis e manufublatamfid nutrix cum neqnilTct;a matre angelico inferiptam
epithalamo Ane maria anxio vagitu recipiens deglutiuit.Cres
fcit optiing fpei Si indolis puer Si quinquennium attinges Caf
Et mtelledhles. F o.II
»
fini montis facerdotibus grammatices rudimentis moribufcp
excultis imbuendus creditur.Vitra humanum modum proficie
tem quo liberalium artium philoiophigqj celflora conicederet
(preceptotis confilio)Neapolim genitor deilinauit.lbi tam lhi
di|'s litterarum q vitg pceptis fic firmus inhgfittvt ex progenie
fua eundis gloriofior aquas ab aquis ante poftqjfe aquinates Q,uidfit
pofitos lucidius firmametu fecreuertC! aquas ab aquis» feien» diuifit aijf
rias afdenc/|s vera eligens falfa.piciens JAquas ab aquis mo^ ab aquis,
res a motibus fanda fufeipiens turpia fpernens*. firmamen»tumhoc ftabilefeparauit. Sic fic Thomas virtutum culmine Thomasgloriofus firmamentum lepide fatis futile dignofeitur. Sed mo firmamentus illi tres non adcffenequaqpaiTus eftdeustvtfic orbiikpe tum fuit,
dido conformior inueniretur.Obedicntig;fiquidcm: caflitatis Tres mo»et patipertatislvota cum prophetali decreto religionem ingref tus i Tho,fus efttres fuere motus qui coelum hoc nobile finem duce»
rent adoptatum. Charitas ardens per totum corpus & Hellas
lumen extitit radiofum .Fides primi motus antipodum polus. LumenSpes autem nobis iftemanifcftus, Fides enim occultorum cft: fphacrici/
Spes ;fide.faltem prarexigit cognitam felicitatem.TheoIogicis cas.
• virtutibusitadifpofitis intellcdiliumfapientiamqug perfede Sex polii
in co emicuit politae ad vnguem attribuas fphaericg foliditatit codemquattuor alias quattuor motuum reliquorum polis aferibas.
De bis perllrmgendo(cum multi diffufius de harum exccllcn
tia fcriptitarintjad moralium properamus indaginem coclcfti
um quadraginta 8C odo imaginum figuris adaptantes. Reii»
quam ipfius vitam fi ad tales coartatus imagines narrationis
ordo popofeerit eloqucmur.Mortemvero terribilium vltimumeundis expofitis adiungeinusifinam fic operi 8C terminum imponentes.
CPdudcnti.ini per imaginem Serpentis intclligi perfuadens
.
Caputfecundum.Irtutes explanaturis morales in Dino Thomavfin Tbouins
.
coelo odauo aureae figurantur imagines ornatgdiftiirPrudcnti.i
gui prudentia initium dabit :qug dodorc/pfo tertia priae iter
Iparte queftionc lxxxv.fecudo.d.xxvi j.q.fcda teftc iter virtutes
illas obtinet principatum,prudetiam igit primam imaginum- morales.
A-ff
Eade dra
conicgpaE
Prudetias.
om. jj fpgs
.. hornas
.
Uem,
Naturaferpetis.
Oeneiis ,
Matthie?
Prolomi:’
Ionis Bc ia
«uni influ.
Aritto»
Idem.
McITala
Albunxa/famis,
Iwlitis,
Purdcmia per ferpcntem.
primg ad boream draconi, f.coparamus.Prima cft.ii.cj 1icet ais
quib5 a polo remotior ipf.is tamen finuofo corporecotines amplexat.Vn alig iftar» ordinem recenfcntes dracone cctcns prg
fcripferunt. Ipfius igii aftrorum numerutaiaiis deinde vel ftel
lationis saturam velvtriuiij.fabula poftrcmo moraliter intue
tcs prudentig iftam cjteris virtutibus r eliquas tali ordinefempet adaptamus,Zodiaci attamen biffenisifaticinia qupdam ni
dotum vel perfarum quo noua deledent magis adiungentes.
Q.utndcdm ftellis infignitur hic ferpens quicp g caput decemper reliquum corporis artificiofe confperfls <yias fulgore per
fidentibus eximton.Stcprudentiaqninqsipedes habens Monafticam. f.gconomicam politicamlmilitarcm. RegnatiuamJ vt
• eidem ThomgEthiroru.vi.&prhnafeaindf.q.ivij.pliicuitca»put l)ominis(qiiiaiiuationedituatui;exoriiat.Veriim quia fla»
gitiofis in viris non rcpcritur vt tlicmct de virtuti luis.q. v.0£ fe
eunda lodg.q.xlvipvoluiftinanem tiifi pet apparentiamldeccmfulgentium fteliarumradioidccalogi.f.qua fit homo iuftusobs
feruatione completur.Naturaiterum ierpetis id autumat queSc geneigos tertio q> Serpens erat callidior eundis animantis
tibus que fecerat dominus deus dicaf.& Mattheidecimo.Eftoteprudentes ficut ferpentes dominus cohortetur.Stellationis
huius non minus intentum aftruit influentia. Nam Pfolomeo»primo tra&atu Quadripartiti teftc ftella in ore eius a iouis Sarurniqi qualitatibus non difeordat, Q.up radiorum mixtio fiet
dem tertio c/ufdeinquadripartiti credimus fenum honotem fa
numqt caufare confilium comprobatur. Quod prudentiammoliratquom&fenes honoret quominipfis fit feaindum Arillo
?telem Pollticoru.vij. In fenibus eft prudentia; & confilium tri»
' buat vt idem dixit Ethicorum fexto,Prudentis eft recte confu
lerc.MeiTalaetraiu lib.de coiunftionibtis dixitmixturam hac
bona augmentare quod ex redo procedere cofilio non opuseft probare. Alburnafarus quoque in tradatu. iij. coniunfHoc
num legum mutationes accidere extali docuit iiderationis in
fluxu prudent/e excellens tcftimonium.Non tacuiedcifta masxm
u
vt illi vocant coniumftione Julius firmicus qui lib.v.fotlts
citatis inligm'a’patriinonijaugmeiitu.Glorigc6moda.virtutis
incomipu pididiiUex hac procedere copula monuit, Cur.fte
Memoria per vrfam minorem. Folli.
autem hjc prudenti nemo ambigit eoenite.Bene autem in ore
ftella hgc cum os prudentis qugraturinecdefia &vttbailliui
cogitabuut in coraibus.Ecdefiuflici.il. Fabula autemhgcnonrepnugit explanata. Ecclrfia.
Pullaaos armatg ftudium fuparare gigantes
Extitit(vtphama cftjpropri|fij; extrudere tertis.
Nata Jouis fummi de vertice fortior extans
Victrixiammiferos cum debellaffet in armis
Serpentemobi|ciunt raptum quem fydera adegit.
Contortuin giros noflro 6C circudcdit axi.
Hgc dea virtutem moftrat qug venit ab alto!
Ali fcelerum enormes ingentia corporaphorma*Nititur ex liominu propellere mentibuslinflant
Serpentis $ non alius prudentia defit.
Mortales tm quorum flat firma voluntas
Tramitibus rectis decorari talibus illa.
Pandiiturlgthereis cum ferpens figitur oris. i,
Vrfa maior.
Dra»
Atilio.
Memoriaper vrfam
minorem.
Memoria per vrfam minorem.
memoriapars integralis prudentig per vrfam minoremfignificatur. Caput tertium,
ij, Rudentia' intcgralcs dcin potcntiales edifluri p*
^tes fubie&iuas.i.fpcs qin capite dtaconif politae
funt fpcciali adifcuffione fciugimus.hoc autquom
B «•;-*lt<? fpecfeb*genus infitnec extra fi genus ali(s ptibus
O^sSwBleoflruxerimus (p fpedes itide exide cofurgct . Sife
in reliqs cardinalibus de quibus fermonefa&uti fumus obfcr*
uabitur.Integrales etiam potentialibus prgponenf quom nonnifi toto intcgrotpfvt in pluribus)fubie&o potentig fundentur.
Prima igitur prudentiam integrantium memoria efttquom ex*
perimetis prudentia hgc autem ex prohemio Mctaphyficg ex
mcinorfjs tantu fiant.Hac itaqjvrfa minor quy& Ardos Cynofuraqt dicitur que & etiam prgponitur quia polo propinquior co
grue fatis prptendere dignofcttur.Primu naqj ad ferpente ftcl
larum numeri proportio lub dupla fefquifeptiilia fignat. Conti
/ 0-
/ /
/
\
Tresvtili
tates ex
teb9mco*
ratis.
Cicero.
Qmattuor
meori.i co
feruat,
qndenofple*
pte huius vr*
partemcp in*
vnfit vtodoaliud non in*
dentiam megentem cubi
infra dicetur)
multitudofei*
net nacp Dracodidus allro. Se
ff triones bis
fuper feptimat
fuperct. Quodnuitmficp pru
moria confur*
ca fup hanc (vt
partium multi if 7licet odonaria copIct.Hociteru aderit qp tris in cauda dc quat
tuor vero Cingulis i pedib?finguhs deferre videaf.Tres em in
cauda q cft pofterior reliqs inebris tres ex retropofitis ftue p*feritis rcrugeflis vtilitatesdumodomeoteni' exurgere notat.
Primo em detranfadis iam bonis gaudiumifutlirorum pra3ui*
fioprrtfentiuin nafeitur ordinatio . Quattuor in pedibus qui*
bus totum firmatur animal quattuor monfhant quibus (vt C<*ceroni rbctoricoru fccudo placuit)fortificatur roboratu«p me*meria.Nam ibidem ponens memoriam Inter partes integra*
les prudentig quattuor docuit effe memoriam flabtlientia . Prt
muincftvt eorum quas volumus memorari quafdam fimilitu*
dines alfumamus conuenientestnec tamen omnino confuetas
Metnoria'pcr vifam minorem Fo.HII.
quia ineonfuetorum magis memoramur SC fic in cis ariim9 ma jn cofueegis & vehemetiusldetinetur ex quo fit q; eorum que in pueritia t0Ij. magsvidimus magis memoremur. Ideo aut neceffaria eft huiufmos mcmoraifdi imaginumvclfimilitudinum adinnetio quia intentiones fim nltlr g^pueplices &fpiritales facilius ex animo elabunturnifiquibufdam
[ijjf, hncdfimilitudinibus corporalibus quafi. alligentIqa humana cogni;
caufa.tio potentior eft circa fenfibiliatvnde &. memoria ponif in par*
te fenfitiua.Secundum eft vt ea qug memoriter tcncrevolumusconfideratione ordinata difponamus vtewno memorato facis
le ad aliud procedaturlvnde dixit Arift.de memoria 8C reminis Ai iilo,
fcentiaqpalocis aliquando reminifei videmur .Huius autecau
fa eft quia ab vno in aliud oryus proceditur.Tcrtium eft vt folli
citudinem ponamus & affeflum ad ea quorum memorari volu
mus qufaquanto aliquid animo magis imprimitur tanto difftei
lius elabitur.HincibideCicero.Soliicitudoconferuatintcgras Cicero,
fimulachrorum figuras .Quartum eft vtea quorum memorariintendimus frequentermeditemut quia vtidem Arift. incode Arift.
libro de memoria 8C reminifeentia habetlMeditationcs memo Cofuetuariamfaluantlquiaibidcmlconfuetudocft altera natura.Accidit do e altera
iiinc eotu cito reminifei quafi ordine quoda naturali ab vno ,ps natura,
cedentes in aliud qmultoties intellegere non piguerit.No mianus a rflos iftius
rnatura fic ce cotcndcrit cu ficcitatc coftet exs
cellctiori.Hoccmpotet/pifti conuenireinfppedidodemcmoaria ft reminifeetia philofoph9 docuit quom hfiidos malelficcos
bene memoratiuos afTeruit.Propf hoc et fivera naturales fanf
vrfa fortior eft vrfo Iter cgteraaialia fimiliqjmo leopnrda.Hoc Vrlalrorw
fiqde pro vrfamcmorip jjleopardapbatafipconuenit. Retinet ° r CV1 *° cC
etia ab alijs impreffa potentijs vt fceminy nec ita fortib9quom lcop.it da,
id exequi negotium eminens non prgualeat.Addiderim hoc io
ne crederet quis fceminamfquom omnis recipiat)nobiliore meprofiteri. Vilius enim iftoldignum licct/facinus extimatur.Co
plexioetfiderum illis adbfrct. Ptolomyus enim quadriper pri
mo ait.Stellp lucidf in v rfa minori pliormaty n viribus Saturni Ptolo.
non recedunt ft vencreas qualitatcsilicct parum) amplrfli na Sat.ii ni
tur.Quaeconiiinflio vt Hermes in trnflatulo de ftcllai^ bcibca veneris 1*
niary fignificationc in natiuitatibus dixithominem facit Aftro (lux.' logum in fecretis fapientumlctiamquando pcrucmcend fenea Hermes .
A.iiij
r Memoria per vrfam mitiorem.
Ante talis exaltabitur.Mcinoratiuus aut8caftrologigapt%fe
Albumafa nex cu multa tuc recepit exurgit excelfior Albumafatus quot]!
rus. in tra&atu.7.itrodudl:ori| Saturnu voluit fang cogitationis mul
tgqrmemorig reputari cumficcus exiftat. Venus aute humilia
parum ci commixta quod fupra de Arift.mcnte diftum eft con
/tfifto. firmat Humidum.n.no multum recipit memoria. Fabulofanbminus affentit inuentio.
Q,uom paruum Cynofura Iouem nutriflet amoris
Gratus eam flammis cixft olimpi acis.
Q,ug nunq lymphis feptem merfiife triones
Cernitur occani lumina blanda negans.
Hoc qua precolimus viin fignum monfteat in vndis
Se nunq tingens ficca ip apta petat.
Rediius defertur fummumnuerufe tonantemQ,ui intdledfcus critnomina cum iubcant.
Dicitur ignis habens primam poft fidera fedemOmnibus vt prgftat viribusdngcnium,
Nutritur quom fit phantafma exprgflius aurea
Et pura in memori luce manente loco.
Hincphormas fratri tantoilluftrandalabore
Cum non fint ieuius hgc fimulachra dabit.• Etlouis auxiliotandemdeacingituraftris
Piudentum quom fitnonnifi in arcc virum.
Tho. me? tCQ£aut.S.Tho.imaginehac habuerit qs ambigafVNonne iu
moria. catceribus detetus a matre vt religioni valefaceret totulibrix
fniaru ediJidttTotius cti.1 opis aurei fup quattuor cnagelioiy
volumina ex multiplicibus artifidofumcopagib9 Severe aureu
munus fideliter memorig commendatum tenuiffe non defuere
affertores. Legitur quod fublimius hocce collatum fydus autu
mat q> qui equid(memorandum dico)fefu aliquo femel imbibif?
fet nunq perdidiffe compertus fit.
C[Dc imtelledlu per vrfam maiorem. Caput. 4-.
Bsju; Ntcgrantium Prudetiam fecuda partintelledt5 eft
a&iSvtCiccroi Macrobtoq; placuit,Q.ug non immerito|mper vtfammaiorem hclicenfignari videtur, Intell*
IU dius vero n5 pro /ntellediua potentia hic accipitur
i^flfed vtSan, Tho»habet feda fcdy.q.qe.funuf ,pqua
Prudentia per ferpenttem. Fc.V*
da re&a extimatioe alicui9 extremi pricipi/ flue primi qd itelle
itus appellari folet aquojxeffus deducit prudentig roni rectg
agibiliutnconfentaneus.indudititideqcqd tnedifi extiterit ii
mili idifcuriulcudifftnitioesiq huiuimodi funt)vt inplurib9 ta
. leinferedic6tineatpoteflate.lntelle<ff9.n.fimplicia(vthgfunt) InteMed9
habitus eft.Per ardtonigit hacqvigiti&vnofydere rutilat no vrfg matotat aptiffime cu nuer9iiie trigonalis ifitl&iftoru principiat)! co ti cdpar.ai
gnitio de trino fpecit
gio glorietur . Necteiti ciun prudentif prin
dilTonet intueri.Et ile
phylaca flue Bootenque fequenti capite dobimus quattuordecim
^medietate fefqualceraxproportione contineat,
ptimo.n.gthi.
piuCprimu in
dimidiu toti9
accidit . navi
net primo di
latiuo^i habituum colles
coturbetlqn qdem prascipium fpeculabile nonludquoqj fauetq» arcto
ifti9 fecQdu fabulas filiu
ctlitatem infinuaredos
ftellis clarum femel «i
Arifio.
otdecimfep*
q hoc dimidi
tuordeciin.cx
riom habef 14.
dicit q> princi
telligeje picifq
qd in .ppoflto
gintiunu cotis
niidiuquattus
te&itern pluf
umipm quats
'primo. n. polle
li qr prima prin:Principiu
cipiano intrat phormalitet demonflratione: licet illoru virtus ®. P l's
in medi js oibs vigeat’,& ficdicunf cotinere dimidiu. Plufq dis'dxmniuim
midiu vero quom no folfi media fed& extrema ambfeus iporutottus *
cocludere cefeaf.Docilitate tn no mireris demoilratioe notari
cu(vt patebit fCqueti capite)no nifi aptitudo difcedi p varios ra
tionis difcutfus acqfitaiudicefanobis.Hgcexpofitiocotinctif
couenit etfa pricipijs 5 funt diffiniti6es:cft(phormnl’r quis) mediaflnt,‘8c vitra hoc extrema etiaquom nbnifi pofitioe differ.it Ariilo.
a deinoilratioib9 vt dtcif.i.pofte.Scd alia occurrit expofltio tes
tiedo (pdidtu philofophi itclligaf dc diffini tinis pricipijs q illi
cotinctiemagis fdetificcaccSmodafllicertuc nfo ,ppofito non Cotraburnifi pt/cularif c6ueniat.HfcfifBurleu.i,Ethf,taxat g Albertu leu pro ai
dc diffinirioe expanete Euilratio de primo principio inteliigeti terto.
Ariftot,
Idem.
Aii(.
Xh. cotta
Egidium,
Atii.
Vrfk icefs
fus.
Ptolo.
LunxSiveneris i*
fluxus.
Bethem?.
Sapietis.
Intellcdus per vrfam maiorem.
poftpoit.Diffinitio.n.quom tota eentia rei dicaf a phora tn ex.
7,met;fumiiJ Phora aut.J.phy.c6tinef het;Et iccirco diffinitio
cotinee mediu demoflratiois qa mediu e in iferedo. Diffinitio
ne dico fubiedli vt Arift.pi io pofle.Placet fcdm.S.Tho.bene in
telligentelicet Egidi9 gratitudinis erga magiftru memor infci
tediffentiat.Locus autnoefthic vlcifcedi. Cotinet etia plufq
dimidifi;<ja vitra mediuinferedi quod fe habet loco pho rmf. j.
pofle,Diffinitio ipa totu dicit fubiedtullicet a phorma fumatur
Vt didiu eft-Sic ergo principia cftplufq dimidiu totiuslqa vitra
mediu totu continet vt didtg ftellp faciut.Naturales etia vrfam
q quattuor gaudetpedibus binis incedere .ptulerut quia pra*
tiico 8C fpeculatiuo gradif hic incelleit^ vt patet, Ptolomg? etia
in ffpeJidto quadripartiti primof quod fimiliter in oibus locis
vbi natura fteliaru edicemus poft hacintellegef)fte(Ia parualin
cauda iffius vrfg lung deveneris vim habere edocuit,De qua c5
iundlione Bethemus in cetiloqufo dixit.Luna iumfta cn Veneredies illa lgta in omni opere,Q.3 al/udno innuit nifi qp in cauda
•i.extremo vitg tepore illoi^qintelledlu hunc habuerint lftitia
fempitetna erit & inter fandos fors illorum exibit Sap.J. Necab lis diffonat inuentio fabulofa.
Omnipotens quondam de virgine nonacrina
Iupiter incaluit.
Cogitamor cglo defeendere foemineatnqj
Induere effigiem.
Ofculadum figit fubeunt certamina tandemVidlot vtaftra volat.
Dum fenfit furtum luno Saturnia coniunx
Et lotor ingemuit.
Tendit adima furensjarreptain crine foluto
Sternit humi trepidam.
Dumqj preces fundit nigris horcfccte villis
Mollia membra videt,
Oraqs qug tmplacuerunt candida amantiTurpia riftus habet.
Et quidfquod fuerat phormatu corpus ad vnguemFceda fit vrfa dolens.
• Ingratuo quoties caufabatmoefta tonantem
Intelle&us per vrfam maiorem. Fo.VLImmcmoremq; fui.
Q_uam dum per fyluas errantem cerneretlaftris
Inferuitmifcrans.
Intellectus amat(fume hinc)exordia primaQ_uodquid erat<jj fuum.
At foror £C conifix luno qua fenfus habetur
Ha:c meditata vetat,
Q_uomqj reuolucntem fublimia deprimitlhorrent
Inuetarata fi tu
Sed redit:& cglo prudentis vertice fparfa
Collocat ifta legens.
CNe vero error te occupet quafi luno qug in his carminibus a
nobis expofitaeft per fenfumfiue corpus poffit impedire ine
telledum a contemplatione & intelligentia quom ad hoc coipoti vniatur vt.S.Tho.fecunda fecundg.q.S>9.placuitvt melius in
telligatfcito q> aliqui attendentes illamPauli fententiam cor*
pus quod corrupitur aggrauat anima 8C deprimit fenfnm muletacogitatemtvoluerutcotrarin eius qd veritas &.S.TI10. voluc
runt q>.f.animaconiunda no melius intelligiti|fegata.Etquie
dam ex his dodlores Linconienfem.i.pofterio. adducebat die
centcm.Sed quia ipfa puritas oculi anime p corpus corruptum
obnubilata Si aggrauata eft omnes vires ipfius animas rationa
lis in homine nato occupata; funt per molem ne polfit agere Si
ita quodamodofopitauhgc ille.His autverbis nohqbef ab ipe
fis intentum fet folu elicitur q> a torpe anima ne intelligat ipc
dii noq> fi Itellegeret poffct peius intellegeret.. Caufaauthuius eft corruptio q i'n Vtraq3 adduda fnia ponitur . Et corruptio
hrec affedus eft q caufa extitit corruptiois corgis. Et hoc teftaf
Linconienfis ibidcmfubdens.Caufa aute quare obnubilatur
vifus anima; per molem corrupti eft q> affedus £c afpedus ani
mg no funt diuifilnec attigit afpedus nifi quo attingi t amor ct
affed^.Cuergo amor & affedus couertit ad corpus 6t ad illece
bras corpales neceffario trahit fecuafpedu mentis 8i a fuo Iu
mine auertit eu qd fe habet ad ipmficut lol ad ociilos cxtcrioe
rcs.Etpnulopoft.Inqnantuauertitur amor corporibus cornis
ptibilib9 intatn couertii afped9 ad fuu lumc & intatu repitipm' Hgc ille phormalr.S.aut Tho.ifto itelled^fiderc fulfit cu tot do
Tho.Paulusi
C citra quo
rfida erra
tum.Xliomns
,
Licomcn,
Licolliefi,
Thomas,
Docilitas per Booten.
maribus fcriptitarit indicium maximum profundg penetratio^
nis principiorum iftoruminec vnq diabolus tantum ingenio valuerit cpipfum ex his principijs falfam deducere conclufioncm
vel operando docedolcoegerit.
CEDe Docilitate per Booten. Caput quintu.
Ocilitas.).Piudetiamintegrat*eo(jfc3m. S. Tko.fc3afc3g.q.49.in adib?gticularib? circa quos ver
fat prudetiahoicmab alio erudiri neceffe e quotn
,ppf lporu opabili u multitudine id p fe neqat.Dociilitareautaptitudinequada ad recipiedu fciam ab
alio ibide dtcitlno aut natu tale nuda fed vt naturalis accidetali
pftcif aptitudine.H gc aut eft q boie fda prudetiaq? .pfidete ina
tori crcfcete defiderio i"urgit.'& no aliipte hac Macrobi? pofuit
Macrobi? Ifla igit Ardophylax fiue Bootes oiidit qnaterdenis infignit?
Docilitas ftellis.Ratio aute .pporttonis licet pcedeti pofita capite fuffice
booti com ret addef tii alia Arithmetices cofideratio.Exduob?feptenasparatur. ri(s refultat hic nuerus hoiem fignas diniuo a fpu q munere fe
ptiphormis eft modo p fcipm quomiteri?infpiraC mo p hoies
Ifaias. alios edoceri prudetif dona.Sutetem & iuxea Ifaia ca,y4. vni*
lohanes. uerfi dodi a dno q.f.infpiranf vt& Io.e>. Erfit hoies docibiles
Dauidus. dci.Etfutquosvultabhoibus inftrui ipotrl prius edocete iux
tapfalmigraphu.Interroga maiores tuos & dicet tibi .Aliud e
quod confideratius intuendum occurrit. Q.uaterdcdmus fiqde
ante longiore quotn ex dudu binarij in feptenariu ,pueniat et a
Boetio primo Arithmetices nntelogiores dicantur q ex dudu
minoris in maiorem plus fola monade id eft vnitate nafcunturt
Boetius quod pdidis cos
tur.Inf duos em^didos qui afpiri
dit longior eft id _ ,-
ante fuit quom prius infpirari oportuerit homine» q docerent:
ficct) nuerus anlogior dfcifquafi duos cotines quogi.alf etpris
Higinus . or& pfedior e.Tertiu addaf fupples defedu influxus ptermifs
Ptolomg?. fi fiderationis iftiuslquom ppt difFeretia imaginu Higini quas
exponimus 8c Ptolomgi quem in qualitatibus complexionum
_ i
— -grue fatis adapta
jdocend/ modostu.f.imediatejce^
—"EAnte longior i4- eftperfedior &
'ocilitas per Bootem, Fo.vij.
generamur in omnibus denaturisftellarum differere nequitie
«imus,Nec rame promiffimus id exequendu!fed modo aftrorn
ino imaginis rao vtriufque .pprietates diximus explanandas,• Sollicite igitur aduertendu eft q> arfturi huius quattuor ftellis
(fulgens nunq finiftra occidat a ii aperte moneret q> de mo dos' cendi per homines & fi defuper infprratos Jtgnobi liari tamenideoqueiinifira penes hgrentetquattuorfpus fandi dona i eis
docilitati magis adaptant fapicntia.f.fdaiintcllcdtusi BC conii
lia cii tonem qug prudentis 1'edes eft omenKrcfidua aut tria ai
.fedui quadrent exadtius, Nec hominis naturam refugit talis
adaptationis intentio,Vt.n.in pricipio Metaphyfi.Ariftotclcs
leflatut.Omnes homines natura icite defider ant.Q.uod cxcel
Iens proloquium proprium hominis fciedi appetitum aperies
exobisno fauetniii(vtdii3;uefl.)tjaturamarte pfici vt docilitas
tfta producatur addideris.S.Tho.infeainda rone didhim iftud
philofopbi .pbante hxc etia ilsbilliuit. Voluit fiquidem ex quoomnia.ppria operatione exoptat homine quorp difcurfiue intcl
ligerc quom fitipropria fui operatio appetere,Q.ui,f, appetit5
proprius erit hominis quom rei fit proprie fibi q3 nos qrinANo te moneat Antonius andreas qui doc.S.no intelligcns tac-
tionem iftamnon ponens ex multis viiam confici oportere eoo
tendit,Fabella itidem didlis adhgret.
ArAon parrhafiam puer Booetes
Ignotam iaculis fequens parentem
Arcum vt fterneret acriter tetendit.
Exhorrens genitor fcclus patrandum
Jungens fyderibus vetans beauit.
Difcurfus quoties venit colendis
Falfus principiis necare matremArcas nititurlat feueriori
Libratus genio locatur allris.
CDSan&us proinde Thomas docilis admodum extitir intm--
tumgWnfpeculnbilibus etiam quommagnum audiret Albers
tum de d/uinis nominibus Dionyfium legentem tadtnrnufrp
eximiamob humilitatem quantum fcicntiispollerefnefdretur
quendam fe ad lediones ab Alberfo expolitas repetendas vt-
«o offerentem fufceperiflquod non nili humili docilitate pro»
Hominisnatura
Arifto,
Xhomas -
Cotra.Ats
toni fi!Andreatn.
Thomas
,
docil’mul/
tum,
Arift, Soslertia gd,
idem.
themifti9
Tho.Atilio.
Solcrtia
choronte
coparatur
Boetius,
Solertia per.Chotonam.
ccfT/t.Scd quod magis propofito conucnit adeo prudentiam fi
tiebat (j> nedum viuos homines quibus femper obaudiens exs
colebat confuleretlfed etiam collationes patrum docfor ipfe.
veritatis quo magis hauriens imbiberet arcana prudentig fes
cula frequentatione Ie&itaret
Bootes.
(QDc folertia per Choronam. Caput, vi.
Onftituit.iiii.prudcntiam.(vtArif.placiiit.vi.cthi.)So
lertia qug fecundum eundem .i.poft cumfitinuento medii in non pctfpetdo tempore 8c fecundum, Themiftiulibidemexponentem fagax repentinaqj ac quafi collis
matiomedii tprudentignonnifiproeuilochiaqu? generalitet
bene coniefluratiuaeftfecundum.S.Tho. fecunda fecunde, q.
xlix.proportionabitur.Tdeo autneceffaria efl huiufmodi benefacilitetq? coicfturadi potetialqm cu prudeti s fit reae cofuiles
re.ethic.vi.improuife quadoq; cofiliuipedi exigift 6ific, Tho»hec.vbi fupra recitate citatu requirif acimprgmeditatu cofiliu
qd vtiq? fanu fine tali repetina examinatione no dabif.Signa?
llecacies acutneqiper choijpnamcjnouefidcribus micat. Q.ni
numerus quadratus cijfitfecudu.Boe.ij. Atithmcticeslexquat
SolertiapcrChoronam. Fo.VIII,
tuorfenfu interiorudifpofit/oe organica pcellcnti talem ori?
ri virtutem monuit, Quattuor inq fcccudum Auertoym 8£vc?
ritatenonfcdm Auicenam qui inter phantafiam cogitatiu.iniailCrro.co
qspro chimetis aliam conftituitl qui dum fruftta multiplicaetrj Auice,
entia cgcinit.Nouem autem Hellas continens fine quinqj fen?
fuum exteriorum, adminiculo qui quatuor additis cii pducutid fieri non poffe teftaf.Tres ergo /n ea lucidiores tres fut in*
terioijaqnegodumiftudexeqvnr emtnetWmagiatiua.f, cogita• tiua & memeratiua,BurIe9,n. vi. ethico.harmonia organorum Buricus,
lftud care voluit,Arift.vero.i.pofl.fenfus exteriores reqri con Ariftote
.
feffus e cu Oeficiete fenfu fciam illi5 deficere neceffariu fore cf
feruit.Sed cptres phataflica cogitatiua memotatuiaqi vires pcellat ro conuenit.Oge qdcpdum eft fi ocy^pcedcrc Debet in?
uentiono notia p fefu coem exteriorefqj acqtete.fed ia acqfita
his trib9 exercere potetijs , Attededfl quoqj qrSCfi quadrat9 nu
merus hic exiflatlrotudo tn chorona Deformatam «n circulum Arift.
obiiquari.Q.uodprofeftoinnuit per hanc figura folertiam de Boetius,
monftrati .Qtiadratum cnimibi ficti circulus p maxima fo'
Ium folertiam oftenditurlfi fdbile quandoqs fcictur. Nondum Arcimc'?
fiquideqd, Arift,ignorauitinpdicametis alique apuiffe reptu des.
eft. Bce.no obftatq in predicametis aiferitiuetuqqiArchime?
de dixerat excogitaflfe .Archimedes naqjin li.de fphgris no fe
• moftraffe teftat %fed quafi ipol’e volebat Dices Q,ui dat circu?
ferentie biametrlim triplata!& eius.x.feptuagefimas plus dat Pc'drculi
qua debct',Q,ui vero eandem trplatamlfic eius.x.feptuagcfima qdrnturn.
fprimas minus dat.Oportet etgo dicere q> precifeBoetius nec qd Boeti 9
ali|inteilexerimt?fedmodica differentia id aftum fuiffctEt fic gc veritas
•intellegas illud geometricum ab aftrologis inmenfura terrg. fenferint.
rcccptumlquod.f. drcunferentig ad diametrum proportio eft. Infringi?
tripla fcfqiiifeptima puerilitcrq? erraffe illos qui per iftud cir? error,
culum fc quadraffe gloriati font. Hi cinddenter pronoftro di
xiife propofito fuffidaC. Nam diffufius deo dante ura in dio
hofphyfi qupinmi parte coflatacft de hocdifputabiimisfPro
priumno mimis lftius imaginis autumat cu chorona fit qui in
capite portatur inquo omnes vigent fenfus ad folertiam. vi*
dclicetncccffario rcqiiifiti. Fabula quantum poteftaffcntit
expofitis.
S'.'lert&pcrCHorofiatn ,
'Vaginis quondS auxilio ferocem
Beluam Aegides hominetnquevkcns}Perfidus Chiam veniensltremendo
Littore liquit.
Afpicit Bacchus miferam PolumqueDeferens fletus fociauit artis
Ofculi s fliftens lachrymas fluentes
Voce potenti.
Et memor longos foret vt per annos
Sfculum gefti placidi choronamAccipit Minoidis Aftra coelo.
Fulgida reddens.
Hic viros monftrat fcelenim refertos
Corporis luxus petere vt requirit!
Sed ialus menti s cupit vt fagaccs
Spernerefenfu*.
At louis natus metitos virorumliber oftendens animos recepta*
Senfuum vires operans beata
Sidere cingit.
CQ.tiantum autem in diuo Tfw.Eufltochia viguerit qiiom ne»minem vclnimsamdc eo notitiamhabetem lateat fuperuacuufore duxi enixius explicare. CORONA.
Ratio per Herculem. Fo.IX. *
CDe ratione per Herculem. Caput.7.
Rudentis officium cum fit vniuerfalia principia
particularibus applicare negotijs inhocqj difcu»
fu opus fitlideoianclus Xhomas fecunda fecuns Thomas .
dg.queftione.49 .rationem quj intellett* cft vtdis Macrobi*fcurritintegralemprudcmit partem quintam po Plato.
fuit.Macrobius quoqj fecundum Platonis fententiam. Que no Rohercl!immerito ab imagine Herculis figuratur.ip.fideribus radiate Ccparaf
.
Numerus enim primus &incompofitus aBoctio primo Arithmetices appellaturleo <p fola unitate menfurctur : fic &mtels Boetius,ledus componens & diuidens vel difcurfiuus quod idetn eft qd
• ratiolquom immixtus fit fecundu Ariifot.& Anaxagotam.j.de Arifto.
anima nullam aliam compofitionem redpit nifi vnitatum.i.vni Anaxago.us & fimplicis naturj eft: fcj quia impotentia ideoplures qua:tamen vnitatem numcj mutat.Atqm eode.j.de anima fine phatafmatibus non eft intellegerelideo taliter difponunturihp ftel , ...
Ipqpvna in capite fimplicitatem perfeliamfignat; feddeceetArl“'
odo reliqupdupla in proportione ad nouemfenfus quinqj exte
riores quattuor inte riotes notant virtustem rationis iftius duplatam quodamosdo ec confurgentem f Dupla. \ tum ex ipfa fubtilitate intelleflusl tum i \ exfenftmm nccefias Cotraauiria adminiftraticne / virtutisjeontra Auis cenam,ccnnamquf phantaf mata poft primam intelledionem noluit IS 5 neceffaria fed phres Auer. halneticiipfi non tantum faptentes aduerfantur. Non minus ads luc/natur.uer.hinchallucinari oftenditut /ntellc<ftti ponens feparatu nohominem per ipfum imphormari.Stella enim in capite officiuibi intelledionis propter exiftentia phatafmata monet: per totum vero corpus reliqu? & hominem ab intelleflu fpeciemfortiri &feparatum ab organo non ab homine talem potentia proteftatur. Proprium etiam hoministcuius cft imago hfc a pluris
. bus & fere omnibus rationale dicitur.Specialius «ia doftore Thomas .
fanfto.i.diftin .tertia qui multas inter angelum homineqjdiffe £co. impurent/as recitas rationale homini intelledile angelo conuenire gnatut.no tacuit. Contra quod Scotus arguit .pbare intendes has non
/
Ratio per Herculem.
effe hois Sc angeli differentias eentialestSed taceat audiens 8t
Arifto, intcllegens.S. Tho,Arift.7.met, teg/lTe eentiales differentias
ignorati dicetetioqj ronale no differetis effentiale intellegeret
Rationale fed illam cfrcunloqui.Caufam vero cur comiinius rationale fu*
dria hois matur Ifaacus in lib.de diffinitioibus ponit$r5invmbrain*
curponaf, tellegentise orif dices. Stellari! natura cocinne fatis applaudit.
Ifaacus. A mercurialibus fiquidem complexionibus faciem non auer*
tunt.Qugqtum ronem Bc figniffcent BC caufent tota fimul aftro
Alburna ,logorum fcola cognouit.Attame quo pofffs parte nofcere virtu
Mercurij;
tis eximig attende quid dixerit Albumafarus li.y. introdufto*
fluxus. ri/.Mercurii funt diuinitatis fidestjiphetfaatfermonestdifcipli
ngtdoftores cndifcfplinistratioteloquentiatpcepta eorfiepob*
feruatiotplcna fapientiatfana dotlrina! falubrrs exhortatio: ar
gutadecept/ot.pbnbiiesindu&ionestncceffuriifyUogifmi phi
lofophig ac poetrig ftudiuJpluriinuqj i mathematllica arithmes
ticatgcomctrigtfii aftronomigtnec fine metric.it SC rhytmicattii
diuinationestfortileg/g quoqi cum augurii s & nufpicijst prgter
ea grata 8c fruCkuofa facundia!tum libritcommcntatfcrrbe teo*
rumqj offiiciumtacuta Sc propterea offidatd/ligens omniil fde*
tiaru vfus BC exercitationum eleganti nourtatis inuentionetae
fecretoryintelleflu foli diuin/tat/ patentium! rarum gaudiut ra
radelicigltcnuis voluptas Iprouidumq; cofiliu.Ex his collige q>- tum noflro propofito comieniat mercurialis influxus.Ad fabu»
. lain veniamus non minoris Iiercntfg,
Excclfus genitor Iuppitcr Herculis
Aerumnas fuperaffeafpidcnsgraues
Matum Bc terribiles munera reddidit
ludus promeritis quom domum olympicamClari fideribus luminis obtulit
Cinilamlvt temporibus viucrctomnibus.
Sic fumini ratio ftyrps Ionis efferos
Devincens animostfeandit adgtherat
Rrgfulgenfq? prius ponitur invirist
Fglices voluitAirgere quos deus.
{£PelIegedeniqitota Mer&irfffnfluentiainlucecpclarius cewnes Diuo/n Tho, plures .extitiffe yittutes y connumerentur
• jbidern.
Prouidettta perLiram*
Hercule**
FoX
CDe prouidentia per lyram. Caput,S.
Rolridetia feptiino prudetia itegratvt Macro. Tui|liufqj voluere quom,S.T.fe3afc3g.q.49. telle fu-
ltura cotingetia in fine huane vitg ordiabilia qp,p=fuidetifnome important prudetig obie<M circa qdafveriaf eraftat.hfc antp lyra noue fiderib* adorna=
ta fignaf.Cotinet narp draco q prudetiam moftrat bi s ftellis in
fignltus noue lyra: Hellas femcl;& duas epptes duas. f, trinita-
tis pportfoe fupbipartietetficut prudetia vitra hoc q> puidetia
integratur que quafi continentia totalis eft a prouidentia qugprincipalis inter pars -- tes itegrates fuper
eminet denotationem / forritvt habet S.T.
ibidet&ficvltra totu : / ^ \ gtectiavna cotinet
altera vero quom 8c ,p IS 'pmpatfes
Juidetia pccptiuafiK
f.doc.f.fcda fcdp.q,4g ) f prudetigquoqj prin
cipalis aft!*pcipe ftas ry 9 tuif.tf.Ethi. Aliud e
q i noue ftellis lyra hac radiare eoeg!t.Boe.).Mufices lyra hanc
quattuor chorda^ Nicbomacu adduces voluitlqua?/ prima cumVltima dfapofon colonaria redderet.Dispafonverovt ibide hr
ex.y,tonis itegris & duob^femitonis q vnii no cofiituut refultat
Macrobi*Tullius.
Thomas <
Prouide*
tia lyrae,
ccparatur
Tlio.
Idem,
Ariftote.
Boetius.
Nich.oma
cus.
Proiridentia per Liram.
Hprollabaiiomeno*
hypatehypaton
parhypate hypaton
lychanos hypaton
hypate mefon
parhypate mefon
jlychanos mefon
Mefe
!:Sj^ Hoc eft ergo <p none funt quom qttuor cllordf fint ex qb? qn
qjtoni integri nouenarin coplentcs hartnoniace depromutur.
Integer fiquidem qui no eft fignari no potuit quom nil in cgto
fraflum detur autinc6pletii.Ethoc prouidentiatn notat quomlicuti illaprima inter prudenti* integrales gtes regiffic dia»
Pythago, pafon inter cofonatias ex eode lib.obtinet principatu.No igno
Dcmocri. bilius inftri hui9 natura ppofitu cocludit. Excitat quippe aiamHippocra quo futura ^mtderepoflit acutius.Et vt Pythagoricos omftti3tus. qui fonis a fomni ftupore releuabaf.Democritn etia qui quomHelifeus. quafiinfanus cuftodig eetmacipatus HippocratimedicovifltaRegii Iib tiytfefecorgis affeflus hebetlitapulfus cordis exdtari moti»
bus dixit.Ad facra pagina venies Helifeu quom .pphetare vel
letpfaltepollulaffe quarti Regu h dloria docuiiTe regio. Ibi au»
temdicitutqiquonpulfaretpfaltesfaflaeiHupereum manus,dotnini.Q,3 no propter aliudaftum elfe expofitores autumant
riifi vt excitate melgdijs menti fpus propheticus infunderetur’ Si ergo ad prophetiamtam fublime munus lyra excitat quanto
Ptolome9. magis futura prouidere quod inferius eft adiuuabit.'' SiderumVeneris & complexio Veneris 8c Mercurij quantum faueatit perfpicax lc»
mercutij i flor hinc habeto.Ptolomeus.J.quadriparti.Si venus cum Mer»flux. curio inquitcocors fuerit natus erit amator miniUerioru X fex»
entiarulfapiens& intelligenslverfificatorldiligit muficaloebo
nu’.K oem republicelerit bof volutatislalacertdelcftabilis: let9
f
t
Prouident/a per lyram Fo.XI.
fuos amabit amicos;bon9 erit inJege fuaibong cogitationis 8i
inteIle(S9;dire(ff9inoib9 opib9 fuis;diligetdlfcere;& adifeet gfe mftalaffociabif& reget g bonos boies & copletos in bonos
bong roanat/onistdiled!’ ab oibusltgatus inoibus fuis tnodis
in toto bon9;& diTcrctiois bongimori diliget; Si guerrator prodeolmagni cordislmagis cfi pueris <| mulierib9 amabit iaceret * ^
Q
[tZelot/pus erit multu,Kgc iIle'Q_uod de pueris dixitio hieferi "7 •
pfi vt intellegeres imagines [iftas no fine caiilitutas.lo.n. lys .**1 *
ra hgc Orphei fuiffc drlqa Si Orpheus poftqvxore fua perdidit
ne itera dolore conficeref inpueros amore fe tranfluliffe ferfi „ -
vt Ouidius Aetatis breue. ver &ptimos carge flores ipm infliu *
tuiffe dixit:Et huius imagini s cuplexio hoc effiat, Reliq auteHerra»s
fuidenti coueniunt vt 8C illud Hermetts in libro de Hellae fis»” *
gnificatioelcp.f.raixtura hgc fadt vt natus fit phormofustft nominat9; 8i diuesl fi£magng fcietigleleuatus philofophu s ;verfiScatorlmifericordia plen^cui placet catus*,habebit multos fers
uienteslamator fapietfi:pacific9:alacer;veIods reuerffonis! in
tromittens feinoibus bonis negoti(s:;boni magifferij SCfubti
li s in eolin oi tge bene fortunat9; veraxh6:& q ex ingenio fuo,
facit oialnecloquif nec facit aliqdnifi ingenio ficfcientialamat Iui* 'ir'
q> bene loca? de eojhograuis in fuis aflib9;dilei5li cloquijtbes
nc faflor oium, Iulius etfirmicus.lib.7.dixit.Q,uicunij oriete
lyra nati fuerint erut redffgqui aipidijad oe apti gqtatis offici
umivindices fcelcruiqbus publicaiudicia qflionefqj credatur!
vides quantum fapientum cocordia uidentie cocordetf aqb9
ne diferepet fabula fequifur affirmando.
Olim mercurius lyramVati treitio tradidit hic ftyga“ Felix pleftrc moneshnodisLgtos flebilibus dum fociatmodos,Lymph.atg ciconum nurus
Solantem euridices trift/tiam OrpheaCernentes numuris graui
Iratum cumulopeflora confitg
Saxis ora cauentia
Bacchantes iaculis membraq; diffipnnf,
Phoebus condoluitlpolo
Sideralis Abiffus,
Gicumfpcdlio per Genum*
Figens fideribus prgradiantibus
Ornatperpctuolyram.
Et fic fi moritur vel maleconlcijs
Occidatur homo bonus:
Fulget cglicolum lumine fplendidus.
Nec laborabimus Thomam.SanSn.pbates puidetia claruiffe
Thornas ,quomex ptaxatis liquido fatis oibus conflare poffit.
Thomas CDe circumfpechone per Cicnum.' put.Cafi.1
S^SpfilrcumfpeSioptudentigintegralfs pars eftfeptlmavt
£gM fi Macrobio placuit;# fcdm,S.Th.fcda fcdg.q.4-9.quom
KJ^1 .f.opofteatprudetemedia ad finem cogrua eligete n5in fetfed& fecundum ea qug circunftarit t ficuti fi
' aliquis volens-ab aliquo amarifvt /pfe exeplificatffiifigna amoris velit o(tendere vt ad amandum prauocet. Suile p hgc figna
nonmodo amoris flammalfedfupbigpoti^cxaltationecodpiat
vel adulationis gratia id adfcu exiftimet non prouocadi amoris
intuitutmedium profecto incpngrufi tali cofcquedo fini indica®
^ hitutMtjd non fimplicitet veru arca talem hominem. Oportet
Grcutifpedjo peiGcnum Fo,XII.
' igitur prudentem eligere media q neccfrainftanti deprauen»tur obftaculo quod per drcunfpedronem fiet.Cicnus hac paite
fignat.q.q rutilat aftris.Contincf.n. prudentia per.iy. fetpen» Cfrcufpe*
tis flellas figurata totam hanc imaginem fidcrum.i), duafqs in ci/o denofupet ex aliquotts partibus fuperbipattitee .f.ppoitione. cop aratur
Q_3innuit prudetig gtes fi debito ordine
nneroqjrcccfeafno ' afr q doct.S. examie
fituidas.Circfifpe f .jpjrbipartictij dfoi.n.quom penul»
tia ltegraliufitvnaj ® \ fugeftdeide petetia
les omnes Ornul*£ Ij
altera pte coputaf,&
fieprudetiadreum 15 i $fpedione conflituta
duabus adhuc remanetfinienda.Necmireris potentiales pro
vna computari tjuom quafi dentia a dcctoreipfo minoris i pru Thomas
,
dentia vigoris extimentur& prgd|.>Excufat quoqj hoc didurn
odo partes vitra memoriam capite.*. a nobis pofitas.potetia» Dilutio
Ies enim pro vna accepte numerum compleuerunt.Vna autem dubij
in capitelin collo altera deni Iclatiotes cyterislgeflum circum»
fpicientisexprefferuntlquomcollicapt/fqjinotib? exerceatur. Cient na.
Animalis itidem natura firmat intentu (jinimicos accipitres,
nunqprimfiinuadens aggrediturlfetfe temptari prius expc»dans bellum fubiens vifior etiadtt.Medium profedoqtiopa»
cemfrUereturfacdp/trumforet extfndiolCtrcumfpicit autemtunc eximiori laude pace lytari fi femper debellate potens nonifi coadus extingat.Fabulamfi placetintueamur quonoftra
magis roboretur intentio.
Flammis eximi? Juppiter ardet
Ledyliufdpiens corpus holorts
Defcendit gfemio Ictus amantis.
Et ludens modulas jsmere voces
GeftitlSidereos clauiit ocellos
Cantus Jdiimcp fopor corpota laxat
ComprdTam fugiens ftheta fcandit.
Etficqui potuitgaudiamultis
Lcdp grata modis fumere nollens
F<tricnus:mediumprorfus ad vnguemtQ.uod rircufpidens nefeiat alto
Tandem fideribas fulgetolympo.
•9
i
Cautio per circulum limonium.
Cfcnuslqiiod monuit corda virorumDumcircumfpiciunt cingier aftris.
ITbo, Sanctus vero Tho,totus extitit circumfpeflionefpecfabffls,
Cicnus.
Macrobi*Xhomas
,
De cautione per circulum Iunonium. Caput.ro.
lOftremoprudetiain cautio integrat; vt Macrobio[placet quom fcdm.S.Tho.fcda fcdp.q.49.ficut coti
' jentibus futuris circa qprudetia verfnt falfumvc
oimifcef ficmalu bonolprudcnteqt a malo fub fpe
Cautioea «*»*”*aiboni falli non dcceatlnec nifi p cautione tot mftipli
laxix- com<:’uinma^°9i ipes euadi queat. Hac notat circulus lunoni3 fiue
DaratutGalaxia totu ambiens cglum.Etquis numero?! defintjjportio
Audor nus quompene infinitis eniteatfideribus; geometrica tfinon
fphedeerut(quom circulus fit)intuenda principia.Aufifor fphgr tra.
Circulus Pr‘°‘ex cofto?! cofenfu geometra?! circulare figara oiurn dixit
fi pura om c^paciffima.Q.3 ficut Sc reliqua talia demofttare fi no fuppo
nifi capa*n's potius q doces fore.Senfustncoprfhendct fi cgrc fupficie
dffinjupijtra fiue aliter polygoniamo circulare fades^liquore
Cautio per circulum Iiinon/um. Fo,IX.
copIeuis.Hoc io cautione onditquom velutcahos quodda fe*
parare fi debeat immefa oporteat capacitatis amplitudiedifc
tari.Eudides in.J.Boetiufqj in primo geometriam femidreu Euclide s
Io te&ulin plufqfeinidrculo minore recto*, ia minus maiorem Boetius.• deferibi angulum neceffatio docuerunt.
Fauet hoedidisleo qp.S.etb/.d/citur. Atiftote
.
virtutu ea natura e vt exceffu defeducgcorrupanr.Opor A/Zfy/ \\ x, tetigit virtute in
medio cofiilere nec j y' /„ \\ \ tnvitiadilabinifi
hoc a recedit ficutf // uc,u<s \ \ liberalitas (vt ex
emplopateat)ime [_' “uiar '\ \J diovirtus cofiftit
a quo fi dedfnaues \ / ~
—
-" V ) risautinauaritia
cade* aut^digalita '' V te Et.fic i dimidiocirculi r eft9 angulus,i.virtus cofiilittin plus vel minus a redis
tudine deturbatis.Cautiofifr per circuli demrata tedte agit fi
medxuattedat;fecusiviti3deuoluif.Huius imaginis nafa ide.
demrat.Tertia nacg gte gfpediug dr.luce fidcrale& folate in p Galaxf afpicuo puro efficere galnxia.Ex multmjj.n.ftcllaij! ibi exntia ra quofitpdifs foIi% cade pteilluminatis ignis irradlaftfSC fic cadid9 tftc fpc&iuu3
circulus dephormaf.Sic&qcautioe gaudet 8C pfpicuitate inge .
ni/ & folis illi9 inuifibilis lumie ftcllaruqj f&aij» virfutu radias
tioe /lluftrati necelfe e.Aituuat.n.mTtu fagax ingeniu cautione Ari/lore
»
qdduexphgmioMeta.artepftcifmagts pot, Sed fugnaturali
radio magni dei pfede coplef.ad qua hffda apl’s ad Eph.cohor ,
taf dices.Videte quo caute abuteris,Fabula no diffeticte intuea1 ‘
Q.uomMaia genitum Iuppiter intulit (mur.
Infantem gthereis fedibustoderat
Coniux luno puellumNatum pellicetdormien?
Hgrenti puero lac dedit attamen.
Irata euigilans depulit effluens
Lac fic fparfus in orbePingittubine circulum.
Sic fi quis facinus nutriat infcitis
Et cernens fubitopellat ab intimis
Claro fulget olympoStellis confita cautio.
Cautfo per circulum limonium»
Thomas
Virgo maria.
Petrus
Paulus
Tho, pris
legium.
Thpmas
.
IEVt veropterea igcniu ta mirabili arte gfeflu quo.S.T * caut*
admoduextititadilla vltima gfctlione venia! q.f.diuio edotls
oraculo plena poffediffc cautione c6probat.Hmc;dottori ffpi?
dei mrlAplbi* principes Petrus & PauRdedubijscertificates
appucrc.Nec iiocdiuinp bonitati fat extititnifi raptu quo meainis itima penetraret a fenlibus piius alienas eleuaret ad fu*
ma.Et vt ceteris omiffis excelfius qd pateat trib9 dieb9 notiis
bufq; cotinuis(quo tpi s fpatio nunq tedijt adifima) i extafl jde
tetus e. O dodloris ifti^incoparabileptiuilegiulnec nifi paulo
alicui conccffum a fgculo penitus auditu.Vides gta deus exera
cuetitmedia Tho.vt.f, excellenti continue dotaretur/
Eubtilia
cepheo coparafAiji,
<TDe Eubulia per Cepheum. Cap.il*
Vgi?dctm recolim* virtutes adifi&as prudetip q par
tes potetiales dfir a nobis vna accipi pp ipaJfcX impfedliois eouenietialcui fauctimaginfiCephei 8£dua
S tn fequetf6 tpas ptes q tres fuiit rcpntat/u conifidio
vir etemvxorft filia fcdm fabulas extftere. vnitate rgif pdi&aifta^! vincula Jnotauit.Cephe? ergo eubulia § bn cofiliatiua in
ter ptes potetiales prudetig ab Arif.ff.ethi.ponit vnuiginti fis
deribus fulgens innuit -Supra qnqi. n.fubiettiuas. oflo autem
Ebulia per Cepheum Fo.XIIIL
‘ntegtalesgtesqtredecimfaciut fex adhuc ftelias poifides gtres de nuero triti potetialiu fe nutiat,Q.ua!is ac iilaijs fic tres . ,
lllia
reliq in Zona exiite s ceteris rutilatiores indicat, Kubulia.n.s.c*utl1'
ethi. redtitudo e cofilij ad bona fine g cogrua media tge opor*tuno pcedes.In qua diffinitione tria reqri dicunt ad Eubuiia q
.
£ tres has ftelias figurant,Sideratiois quoqj hui9 natura ,ppo Iuli 9 fir.
fituafiruitquom de ipaIuU9 fir.fir.li.7.dicat.qcuq5fub cepheo Cephei io
nati fuerit erut grauesfaufteriloini feueritatis auctoritateme* fluxus,
tuedilvultufeg ex motji integritatefigetesjq ftoica vero fedtam Catonesfedtant affedtu.Tales fuerutapud veteres Catoes, Talis nris Tullianus
tgib9 Tulitan9 q feueritatis merito etii ordinarii cofulat9 infi*
gnia cofecut9 elt.hfciIle.Q.ug qtu Eubuiia ptedat luce clari9 li
quet.Fabula aur cephei &Cafftopeg quom renuat propter img
fedta traditione moraliter vel alio quonis modo exponi. Ido hic
breui carmine de ambobus me expedia m.
Poft mortem gternis cgliquocgdum trahit 3uras
Sideribus radiat bene iudicans.
Sic qui confilium prudenter deflinat aptis.
Tempore cumedi/s micat gthere.
(£Hacigit cu duabus fequetibus prudetig parte Tito, glotiofu Thomas <-
poffediffepbarelni liquido coftaretoibus tantu virumfiue his
ad totius apicem virtutis euehi nequiuilfe.
Sincfis per Calliopeam»
CDc finefi pet Caffiopeam. Caput duodccimii.
Atift. mw{. piungit fc3o ptudetif finefisSvt Anf.6. ethi. placuit
Sinefis afitbii iiidicatiua eft,licet tii iudiciuafl? iuiiifcfg
quid. !;^M«|jfltfcom.S.T.k3afc3g,q.5o,tn prudentiam reqritvt
Tliomas . SKlteibideipfemettcftaf.Etiodeiudicioquo fibipticulas
Idem. risquitp regiminis homo prodcft &quo iudexpplbrv redadecernit cu eande ducat origine fi temeritatem vitare debeat hic
mixtim agendfi eft, Caffiopea.ij.ftellis ornata hac admonuit.
Siefis caf Primo in fcde qttuor ftellpfunt cfteris lucidiores eo iudicas
fiop* cos 6£federedebet:vtinautentico:vtab illuftribus: & ibiglofain
paratur» .verbo fedete coll.quata & i fpecu.titu.de difputa.SC allega.J.G
Ariilo. tnprinci.&t'tu.defen»5'.4-.inprin.qa,7.phyfi.in qetari&fes
lus. dere aia fit fcies &ptudes:& qttuor virtutes g hgc qttuorfide
Q.uattuor ra figuratas hve debet q qttuor yftifs corriipentib? iudiciu con
iudiciu.ve tradicut.Vt.n. Ifidorus ii.j.de fumo bono& Greg.f.n.q.j.ca.qt
ruipediut tuor dixcrutlAmorlodiubnetus:# cupiditas: redii impedii iu
Ifidorus diciS dignofainf.NouercilacCaffiopeg corporis aftra. NouesGregori? nari?nucrus primus egepocdoufacit.i, fefqodauam pportio
Canon, ne odonario.f.coparatus qua: ^portio tonus dic/tur in mufica»
!
Q.uivt Boeti?
cotta Arifloxe
fquadiuidine
Boeti? co & iudiefui eqtta Atilio tur quom ius
xenum, qiudicaffefe
Veneris 8C SaVeneris obtinet huius
8t Saturni lequsquatupinflu»
in.j. Mufices
nfi jpbat i duoquag pot. Sic
lia nuq fepara
ftu ftiiuftu ini
per excedat,
turni naturam
imaginis (leis
8 pofitofaueat
hinc habeto.Ptoloilifiu tertio Quadripartiti dixitqy fi Satut
s
Ptolo. uus cocorscu venere fuerit nat?legetfecreta:fciet leges amasIdem, deum 8c legem fuamfin bellis fe ponet prodefenfionejegislfi
delisIIcgalistfSC cuftodiet fe a mala phama.Vos quibus eft cordi tffi pferre colenda
Iudicia admoRco!vocefuperba
,
Cedetis vofmet laudarelqr alta petiuit
" Vertit Andromedes vertice verfo.
Gnominper Andromedam !Fo.XV*
Arifto.
C[Dc Gnomin per andromedam, Caput.t}. Tiiomas *
giOtetialiu prudetig vitia eft Gnointn fc3m Arift.6 ethyi
jSandiuqj Tho.fcda fc3g.q,fi.cam reddente cur gnom
jq 8£iudicatiuaeftaddere oportuerit Sineit quom dia
"at.Habitus cognofcitiui diffingunt fc3m altioravel in
feriora principia ficut fapietia in fpeculatiui s altiora principia
cofideratqfciaScio ab ea diftinguitISCita et oportet ee in acti*
uis.Manifeilueft autqfillaqfuntpter ordine inferioris ptici*
pijfiue cag reducat qnqs i ordine altioris pridpi[ fic.it moftruo
fi ptus aialiufuntpter ordine virtutis adtiugin femietn caiut
fub ordine altioris pricipij.f.celeiiis corporis vfvlterioris pro
uidetig diuigt Vii ille q cofiderat virtutem adliua in femie n poffet cercii iudi ciu ferre de hraoi mSftrisdeqbus potiudicarife
'cudu ordine diuia; .puidetig.Cotigit aut qnq; aliqd eefaciedum
ptercoes regulas agedo?< puta cuipugnatori piig no e depofi
tu reddedu vel aliud hmoiiSCio 05 de htnoi iudicare, fcdm aliq
altiora pricip ;a q fiat regfg edes fcdtnqs iudicatSinefis 8C fc3j
illa altiora pridpia exigit altiorvirWudicatiUa q dr Gnomin q "ff1
c
^
importat qdigfpicacitateiudicif.hec, ille,Hac yirtutute Andro,,-pl:ome“ft ’
Boetius,
Macrobi?
Hois har
monia.
Vergili5 .
Zahclus.
Veneris i
fluxus.
Gnotuih per Andromedam
meria indicat 4 viginti Stellis exurgit. Proportio aut? viginti
adqundedmferpentisprudej.ntiam monftrantis epitrita flue
fefquitertia i mufleis diateffe oncofonaria dr.Hgc aut cofonas
tia pria & eiemetuom niu aliaqi eil cu tonus q.pportio minor e tefte et Boeti.i.mufices cofo
iuti.ii notaduirr iit eft / A talis cp quom intet tria
'ctquattuor primo res / Gcrqtcrtia ! \ periar tale forti f excels
letia vt hois p fe ferre,y ^natura videaf. Macrob.n.iq? ex qttuor elemen
s .i tis corpus 1 tribus vero
anima poteti/s rcnc.f. 1«toatefler
«J unimoiitate cupiditates
qjcoftitues diateffero s cofonatia huang copofi
tionis harmoniis attribuit. Vergili5 itidem gfede btos expri
mere voles O terq; quaterqj fat! jrclamas eide gfedionis decer
itit: inftgnia.Q.uapp talib?fulta fportio Gnomin q gfpicaciacg
teras quodanro prudetif ptes aficellit cdgrue fatis ondit.Qz.n.
gfpicaciitellcdus acumievidrixcuadatteftis eft itella qcjtcs
iis rudlatior caput ei5 cxornat.Venereas quocg fignum hoc qslitates apledii.fie Zahelus Ifmaclita in lib.de interrogationis
b5 iu tertia parte horg veneris irerrogatides fieri dixit de caqnafcir.Ca autnafces fipter coes regulas difeut/enda fit Gnosminoffictj eft. lulius et firmic5 ltb,t,de venere dixit, Ven5 lpte
Horofcop/ ptilif coftituta fi p node i hoc loco fuerit diuls inge
nijs hoies fadet amicos imgatogdat potetfilredditlSC qb^impatoiy ac magnos; virori negotia credantur.hfcille.Q.ng nonifi pfpicatia iudicadiqi inuut cfficatia.Ad fabulafermo dirigaf apti
Tradita morti Andromeden folutis (ffima.)
Vinculis Perfcus redimit qug amoris
Nullis grata reliquit
Perfea terris.
Mater obfiftitgenitorqrfurdas
Exhibct(fadi memoratur)3ures J
Hac re ftulit alto
Pailas olympo.Sicnitet gnomin fapientis arce
Cum fequens iuftum refugit parente*'.
Et fle fidere tandemCingitur aureo.
Iufbtia per perfeum, FcgXIIIL
Attede aut Ie&or iccirco perfeu iufta dici quia fequeti capite&iuftitiadedarabit,Et hfc dc prudetia ad piis dida fufficiat,
Andromeda,
CDe iuflitia per Perfeum, Caput.i4.
_ Xpedrtis
his q de
prudetia
occurrere
diceda nunc ad iuibi
tiam noftrj feries
narrationis diriga
tur.Iuffitiafecundu
iurifperitos inftitiu
dciiift.&fure. 8£. ff.
deiuf.&iu.l.iuf.eft
perpetua & conflas
-tn voluntas ius fuu
vnicuiqg .tribuens
Diuiditurautem auas infpedes diftri
butiuum Si commutatiua . vt Ariftote,
Iuihtiaqd
lecundumiurifpe.
Q.uo diui
ditur,
Arifto»
Iuflitia g»feo cogat.
v.ethi.placiiit.Et ideo refle gPerfeu q Gorgoni sgeflat caput
ficqjduas putus i imagines vt illa induas fpes demoftral.Tte.
decimftellas prefens quattuor caput meduce dtfttnguitq tre
^ecimfii geometrica xportionaUtatedifponaa hocmo facies
Proportionali tas eth hccvtboeti^.t.arith tripla t / Trioh \
met>ctts tra; Boetius»
dit,ppottiocs| ) |
habet equa;lesdifferetias 6 x • ineqieslficut
em fe habet. 9 r , i.ad.?.ita.?.ad
notie cum ytrobhjfub tripla proportio fit.Hjc igitur propor*
luflttia per Perfenm
Tlioitns. tionnlftns diftributiug fuftftig rnediufignatqcomDoc, S.lnft.
fcd.i fc<Jg.q.tfi.dicat.Jndiftribiitiuaiuflitia datur alqd alicui prl
uatopfoiifinquantuidquod^ft totius eft debitum parti quodquidem tanto maius cft quanto ipfa pars maiorem principali*
tate habet in toto,Et ideo in ciftributiua ii futia tanto plus ali
cui.de bonis coibus dat quatoftlapfonamaiorehabet princi*
palitateinin coitate q qdcm principalitas in Ariftrocratiacoi
Mediu in tatc atteaitur fecundum virtutem,in Olycratia fecundum ciiui*
diftribtiti tias.in Democrada fecudu libertate;&in alijs aliter. Et io i iu
na iuilitia ftitiadiftributiuano accipii mediu fcdm equalitate rei ad remfed fecundu .pportione rerum ad perfonasvt.f.ficutvnaperfo*
Arifto. na excedit ct<a res q dat vni pfong excedit rem qug dat alij: Si
ideo dicit pbilofopbus q> tale mediu eft fecundu geometricam
proportionalitate in qua attedit gquale no fecudu quatitate fed
Mediu co iccudu ^pportione. Hgcille.Iuftitig vero comutatitig mediu qdinutatiure. fecudu Arithmetica ^portione fuinit fi ftellam in manu Petfei
dextera clariorem fecluferis vt potg iuftitig diftributiue q no*Boetius, bilioreftaptiore.euidenterinuenies.j.ein.q-.&.f.u.faciut&in
Arithmetica medietate locantut fecudu Boetium loco prgfato.
Eodem, n. mo r4-, excedunt
•j.quo.y.exce* / f A"dut.4- Pro*
pofitio tnine / dfia. ^ (<lr,a’
Jqualis e. Au
didout.S.loco a .. r / J prgallegatoin
+ fefr‘u,£ ’ nibus reddi
cui fingfari
rem eius qxime patet
venditione!quibus primo iuemtur ra=tio comutatio nisi SC ideo
oportet adequate rem rei vt' quanto ifte plus habetq fuumfit
Thomas CO^uot^ a ^tcr‘us tantudem reflituat ei cuius cft SC fic fit
BHftote* cc
luahtns fecundum Arithmeticam medietatem q attendif fe*
Jnftitle focumIum parem qtitatis exeeflum.hgcilte. Necmireris mede
hui em ' medio iniuflitia cxtendiffequomfolus virtutis filius moralis
difi re (
ie " fecundum.Sanc.Tho.fcda fc3ar.q.SS>;8C philofophum.g.Ethico.
medium rei inucniatur, Diftributiug etiam qug nobilior cft
tur aliquid ali
pfong fpfaccepta evt main emptioe &
Iuftidaperperfcum Fo,XXVII.Hella clariore in dextera q agilior eftdcdiir^quom proportio
nalitas fcdm Boetiu.i.Anth,geometrica qteris excelletior ili
dicetur.hfc autfvtfupra patuit)frbi attributa cft. Duplici etiam
imagine gfeus integrafteo qydiplexiuilitiaoriginalis.f.&gra
tuita fcdm.S.Tho.t.fen.di.to.reperiat.q qdem originalis iufti
tia p peccatu originale in oib9 puris hoibusfecudu oiumre&efentictiu didla detutbafilicet aliq velint btam excipere virgine
Verecundor aut ego patru meoiy indign9 iterpres his q contra
eos dixerut in pntiarum adiugere.Naturaetiaftcllg illius qindextera rutilat iuftitia ptendic apertius quom martiales mercurialefq; complexiones imitef.Ptolo.n.quadtigtiti tertio inquit
q> fi mars edeor s mercurio fuerit exiftendo in bono ftatu natus
erit aliorum gubernatorUnagni fenfusnaturalis: nominis bo?noratbfapienslbong amiditigfimiliitib5 £ibii& eis recepticis
bonptSC erit generaliter fuis nociu9 inimicis & fuis profe&uo?
fus amicis. Hfc at omnia licet iuftitig coueniant vltima tn fpa«
libus coueniredignofdt fi difhq-5.ca.vera qd eft Greg..i9.inoralis.qd dicif attedamMuftitia ibi df veta iuftfs q amid fui fut
compaffioncdniuftis aut:q inimici cenfenturlvindidtg fedetita
tem exbibet.Fabulam contemplemur accomodam.Qruonda in lapides quom caputomnesMedufg homines verteretlenfe ''>
Truncans genitus de.Ioue perfeust
In ftellifetafede locatur.
Sic iuftitig pondera feruans
Largo 6C retinens cordefagittas
Dulces hominumlfi efuriem auri
Cor faxificantem enecettalto
Cuinfideribus fulget olympo.
CDe reftitutione per caput Gorgonis. C aput.15.
«Er -^siT fi mixtim de medufg capite fupiore cap.cu gfei fi
wh«|p|||g guratra&atufitltnqaimago e.itftida diffidas bre
t uiufoulp accdmodabim^irmetioes.lnnt.itcaputhoc
fO^^^|quattuor fiderib9lineatu comutatiug iuftitig adtu re
ftitutione eu manu finiftra Perfei tcnetur.Dextra fi
quidemfvt fupra-diftu cftjdiftributiuaedonaf.Hui? aut to eftq
ternarii proprietas numeri, Prio.n.Arithmetices Boet, docuit
c.j.
Boetius.
Juifitiadu
plex.
Xhomas
.
Bta virgo
maria.
Ptolo.
Martis &mercutij
iriflu»
Canon.Grego*
Reflitutio
per caput
gorgouis
Boetius,
Rcflitutio per caput Gorgonis.
quaternarii! piter pare fore nile# talifq; naturg(vt eiufdcgene
ris oes)q> femper diuifioni iu partes eqlcs vfq? ad ipfam vnita
tem pateat q indiuifa cofiftie. Sic q reflituere habet aliena eo
vfqj i equas ptes quatitatiue(vt fupra declaratu e)res debet di
uidendo diftribuere quoufqs ad indiuifas quodamo a fe .pprias
diuitias puencrit.Zacheusquoqjille pu blicanoru princeps vt
Luens, habet Luce.19.quom aliena raputilet conuerfus ad fufccptlos
nem domini dicebat.Ecee dimidiu bonogi incoli do pauperib9
domine!# fi aliquid aliquem deftaudaui reddo quadruplu. In
his verbis ftellai?numerus quaternarii 8C quomfe quadruplu
teflituere.pmittit;# cu dimidiu dtuidedo fpodetlcomedaf. Ad• influxu veniam9non ineptum.Ptolo.in centiloquio dixit. Q.110
Ptolo. fuetitMars /u£tus corporaliter capiti Algol.i.Gorgonis ftellg
Capitis que eil in Tauro & non afpexeritfortuna gradu afcedente nec
gorgonis fuerit in oetaua SC diis Anauba luminariu oppofit9 fuerit,MarJ
influ. ti vel in eius quarto afpe£tu!nati truncabitur caput.Cg fi fuerit
luminare in medio coeli fufpendef ,Et fi fuerint mali .afpiciena
tes fe a Geminis .& a pifce abfcindenf eius man9 8C pedes hgc• HlevRatetfexfois mottis.peffbne.pnoftids q?qui reftitutionem
nonfecetit ficuti Dauidus dicebat viruiniuilu mala capientin
. interitu.Nota aut q. fteflg hg funereg funt fecudum.S. Tho. iri
Dauidus' opufculodefato.Et licet neceflttateno habeat tn audi cxemplu
Tho quod ponit Halius Rodoani diftii illud Ptolomei expones.Aescidit inquit vtquidaferuies onderetmichi natiuitatem fili/ dni
Hvhus ful & inucni folc in medio caeli & ipe erat diis anauba& hylec!
Exemplu ® Martem in quarto afpeftu eius.f.afcendetis! Saturnu etiam
mirabile .' r> aiIgul° terrglCuius afecedes Pifcis. Vh exterrit9 difluliiudi
• ciu dicenslOportet antcq iudice copleanE dies nutritiois. Creuit aut puer & cu valde follicitarer circa inuefligationem mo))t
f11091 nil audiut vnde fibi timerem truncatione manuum ac pes' dumtac bifurcatione quom effetverecudus # mafuetus.C2.uon
qi perueniffet ad.50.annu ingreflfi funtqda domu eius fugietes
eo cp accufati eiTent fuper illude dolo qui prgerat in fgypto 8C
deptehenfi funt in domo illalflcipfe cum iUis amifit manus a«
pedes & bifurcatus efttSC egovidi illu abfqj manibus # pebib9
Sc infurcatum, His perpende quata fit potentia ccdi! & hinc ad• fabuhm tranfeamus.
.
Facere bonum perAurigam Fo.XVXu*
Enferedfus Sicqui aliena'
Gorgonis horrea» Detinetlvlfit
Sidere vertex Fulgidus aftro!
Emicat alto: Segreget illa
Luce quaterna. Reflituendo.
CEGloriofiis autThomas q> adiu huc exercueritno eft dicendu ThoJquom no folu aliena no rapuerit:fed& immenfas diuitiaspro ipreuit;
chriiliamore reliquerit.Dignitates.n.pofitusin religioe fpre honorescit!& Chryfollomu fup Matthfi euangeliumalere dixit! ^ Far & diuitia#
sliifinj vtbis tegimine fublimari.
CDefaeiendo bonum per Aurigam» Copuf.iff.
llrcaitegrales iuftit/fptes cofideradu eft cp fcdm Augo*
!
Auguft.ili.de corrc&ione 8C gratia dugtantu funt Xho*fcilicetdeclinare a maloft facere bonutfcclm autc
S.T.fcdafc3e.q.79.dicuntur partes iuftitis intec
grales quiavtruq; eorum requiritur ad perfeflum
nSu iuftitif. Adiuftitia em pertinet equalltatem conftituerein
fais qux funt ad altera & eiufdem eft coffltu :re al/gd & coftitu .
lobus. .
Facjerebo
num: auri
git cogat
Macrobi5
Tim®usPlato.
MacrobiLuna ocean9;,h6; gfcptcnari
'
um rcgut.
liem.„
Halius. •
Mactis' &mercurij
iuflu.
Hermes
Fa:cre bonutn p:t aurigam.
'
tuferuareihis qfuntadalteru.Coftituitautquis eqlitate iuditigfadedo bonu.i.reddedo alteri qd ei debctur.Cofcruat veroeqlitate iuftitig dectinado a malo.i.nullu nocumetu .pxiino in fe
redo.De fadedo bonu prio videdfi eft cii pcedat coftitutia coler
uatione 8C lobi primo dicat.Times deu.i. facies bonu : 8C reces
des amalo.Mollratigii hac pt? Auriga fepteno fidere fulgens
ea.f.rone q> quoni.nil melius q bona facere regiaflita feptena=
rfo nullus facratior nuerus .Et vt omitta orthodoxo# multiplis
ces rones adMacro.infdnioScipiois venia qfeptenariu comme das ita inquit. Hic nuerus.f.feptenari? heptas nue vocaf ani
tiquato vfu prig Irg. Apud veteres em feptas vocabaflqd grits
co noie teftabat veneratioem debita niiero.Na prio oiin hoc numero aia inudana gnata e ficut Timg? Platonis edocuit.Monos-
dc.n. i vertice locata trini nuei i ab eadecxvtratp pte fluxerut!
ab hac parestab illa ipircs d.poft monadela gte altera duo! ide
quattuorMcldeoflo.Ab alfavero gte trialdeide nouelSc ide.17.
Ex his nueris ffkaco —» textio giiatione ani*mg iperio creatotis S\ z7 efficit.Non gua ergo
hinc potetia nfiertb’ ""TA. /g /ondift quia inudana:
aniniic origo feptena \ / riffinib 51 cqtine?.Se=
pte quoq? vagantium -—A /" ipherarn ordine illi
ftelliferg&oes cotine t \ / ’ ti fubiecit artifex cre
atoris potentia! qua: ' fupioris rapidis mo=tibus obuiarent!et in 1 feriora omnia gubernaret,Poft hgc Macro.diflFufe ,pbat lunam 'p
feptenarium regi!
deinde ait.Oceanus quoqs in incrcmeto fuo hunc numeri! tenet
Hicdeniq? eft numerus qhaigmc6 cipi!phorrtlari!edi : viuere!
alitae poes gtatu gradus tradi fenedelatqjomo conflare facit.
Et hoc plixiori narratioe Macro.pulcherrime pbatiq gra bre*uitatis omitto.Hinc igif nrmppofftumliquetfatis. Ex influxu
quoq; fideratiois hui? nra furgit intetio.Hali?.n. Rodoani ln.J.
tradat» Ptolo.Martis Mercuriiqt coiu&ioesfcui? copulationis
hp ftellg fut)in aia nati mores firmos opari drxit.Firm? aut ille
eft q bona femp exeqf.No min?couenietefniam Hermes ilib.
de ftellis beibenifs pofuitvbi ait!.p mixtio ifta facit nat"poit
fe iti negocio dei!& e alt?motth?ifenfus.ml’ti;fapies i oib?;amac
fapietta;R'ephnmofus i mitis iris.Ad fabula dri?trafeamus.
Dcdiaare>ma]o per ferpentariiun Fo.XVJL
Q.uadrigf orfllochus Locati meruit
Repertor.placuit Manu lora tenens.
Viris U tuped si Bonuin fic faciens
Modum cp dederit Cita vt rotula
Vehendi egregium. Olympi radi/s
Ob hocfideribus Micat ipleuidior. yfaoma* •
<£Q.uisyero Tho.S.in quo nunq doius rnucntus e Sc boniifecil
fe & a malo declinaffe(li fapit)ambigatt
Auriga. CAPliA HED 1 .
|£De declinado a malo per ferpentarin. Caput.17.
Ntegratiuiuftitia altera ps eft declinare a malo! Thoinas .
ctquiaT.S.teftefcdafcdp.q^si.decIimdoa malo Declinare
prgcfptis negatiuis .pprig obtepaf.Ideo per fer* a malo peetariufiueOpliiuchn.i7.1leliiscIaruc6grue de* ferpetariu
monftratur. Dcccm enim prpceptoru .7. negatiua
funt.Q.uapropter dece fidera habet vtomnfumadatorn cufto* lacobiis.
diam ad perfeCie negatiua obferuandaneceffaria moneret 1 vt Thoinaslacobus apis voluit dices .q in vno offendit fa&us eft oim reus. Vi tiro. c5Vt aut p (e declinatione a malo notari innueret fepte in manib
1
’ tradicere
geftat quo.vj.pSdetet fepte virtutib ?opam dada q fepte negati aucior! ; lj
uis pcpptts admonetur,At quoniamdoflor.S. prima fecudf.q. foluitur,
100. pcfpta oifto fore negatiun dixitne fibi ego videar contra*
Sideralis Abyffus, C.iij. ,
Fxo^*
Tho
Deutero.
Mattii»9.
Ariilo
»
Ptolo.
Saturni' &venetis in
flu.
Tullius
Religio
quid.
Macrobi?Serui?fuls
pitius.
Religio.
vndedr.
Vergilius
Religio per Anguem ophfuchj»
d/ceretqui totus illi fubdor dcdfione accipito,Exo.to. prgcgps
primu de deo coledo negatiuu traditur &hocTho,San.nduerstens negatiimm effe dixit.Veru cflg; quom affirmatio naturas
liter prior fit negationet& remota indoloru cultura'non adhuc
diuing fadum fit latis legilquom deum vnicutn ador3reneceffe
fit maximeqj quom poft praicpptil illud fubiungatur 1 ego fumdominus deus tuuslvidetur pcpptu iilud illi equipollere quod
Dcutro,(5.ctM3tthfi.4.habef.Dnin deu tuum adorabis & illi
foliferuicstvt.f.crroris ablatio Severitatis intetio infimul cos
puleflvn negatiuupoterit offirmatiuurjj ceferi, Et hoc ego cer
nes vltraltertiu Si quartu madatu.f.memeto vtdfeSabbati fan
difices:& lionora patretuu Si matre tualqug dodor (pe fdus lo
co pfato affirmatiua ponit primu etia affirmatiuu diceretno dub/taui.Q.d vt quoda fulciat excplo.4-.meta. recole primu princi
piu a philofopho tradi npgatiuu.f.ipofe e ide fif ee SC non ee. Eetu argumetis cogunf aliq affirmatiuu ponere:® de quo tn difpu
tadu uls.Naia et ftellai?! ide autuatquom fafninis opfb? affifef
ct modicu Veneris.Na ijdriptiti .j.Pto.dixit q> mixtio hic facit
q> ho deu vcrebiRde diuis cogitabit& erit ab imundis fe abfti
nes.vides q rede hgc <p malu declinet effictatfFabula n5 min?Afclepius oliin Q_ui moribus pgra (id afferi*
Artis medicing Sanaueritinfe
AudorMeus eft nunc Mentem mala linquen*
IHuftte repertum Cgli ignibus ardet.
Tale ob facinus, fic
<£De religione per anguem Ophiuchi- Capi.ra.
jEligio iter reliquas iuftidg potetiales gtes primo cce
jfiderffda fe offert quom dignior cudis etiadat. Eft au;tcm religio fcdtnTiilliu.i.Rctho. qda tuitfo nafg quSdiurna vocat q cultfi vel cerimonia affert. Et ideo itet
iuftitig virtutes annexas pofita.Macrobio autfaturnaliu.}. tes
fte Setuius Sulpiti? religione ee dida tradiditq .ppf fditate ali
qua temota aefepofita a nobis fitquafi a relinquedo didavt a
caredo egrimonia.Hoc Vergili? feruas ait.Eft inges geltdfi lus
cus .ppe cfretis amne Religione patrum iate facer . Et ad>edt
quo .pprietate religiois exprimeret,Vndiqj colles ictufere caui
ct nigranem9 abiete dngit.Q,ug tes vticg faciebat lucu a coios
ne ppfi fecretu.Et vt relidi loca otller «t no folu adeudi di f£t
Religio per Anguem Ophiuchi. Fo.XVl.
cultateladiecit & faditate.Syluano veteri phama e facraffe pe#
lafgos agro?/ pecoriqj deo fcdmPopefifeilu teligiofifunt^fa
cienda Bc vitada difcernut. Hinc Maro ai t Riuos deducere nufc5
Ia religio vetuit,hic veqi dixi (Te Tho.S*fc3a fcSp.q.si. perpede.
Q.uomfctitateidefore religioi .pbanslipfatn religione hoiem
in deu principfr ordinare teflat9 eft. Iftaigii religione AnguisOphiulchi menet.u.aftris extmi^.Proportio.n. illa?! nueri ilei
Ia?/ ad.ij.Perfei iuftitia inuetis fugnouipties eft.Continet enim
ii.ij.fcf&ifug
Q.P fatis j>po
quom religio
adiibus fuisq
rius nouenari
ipiiufticipfus
et.jtf.drg/fdla
dea de pili sca
ehdu tediu ta ij
eius.tf. ptes
fito cogruit
fpa cu odio
exponet ife#
um $ducenspnedaf.Ex.funtfagavns
'pra^adopisit bernaculi.
Pcpe^fe*
ftus.
Religtofi
gfir.t.
Maro.Tho.
Religio^
per ague.
ophiaichi
Excfl,
Hoc denotat religione qdenarluf>Cfpto?/nue?/n cotetaferua
relcofilia cuilodiddo denariu fupat. Et bh de pii’ capra?/ quomex.f.Io, Caffi.lib,caprina pellemonachos antiqtus geilaiTe nofcam^.Sicergo quomvndcnarius duplicaf.u.coftituafillud.S.
Tho.fcda fcdf.q.gS.hinc habere vita adliua & coteplatiua relis
giones variare quom binarius alteritatis principiu fit Boet.),
arith.teiie. Et hac de ca anguis ifte religione fignificaffe datefcit.Naturaferpctis id cofirmare tcftes funt audlorcs qpluris
mi<jangues adiib9 qfi facris religtofifqidomeiiicos & finxeft
&hiftori(s tradiderut. Illud Ver. i.y. occurrit q ad patris tumu'lum pneam orantem facrificateqj introducens ait.
Dixerat hpc aditis quom lubricus anguis ab imis
Septem ingens gyros feptena volumina traxit
Amplexus pladdc tumulum lapfufcp per aras
Ccluleg cui terga nate maculofus Si auro
Squamam incendebat fulgor ’.feu nubibus arcus
Mille trahit varios aduerfo fole colores.
Obilupuit vifu pneas ille agmine longo
Tadem inter pateras 8c leui a pocula ferpens
Libauitqj dapes rurfufepinnoxius imoSuccedit tumulolfic de palla altaria liquit.
Valeri9 quo$ maxi, lib.j.cap.q-.de fdigijs Lucio fyllg ConfaliC.iiij
CafTi.imif
Tho.
Boetius.
Nafafcrspentis.
Vergilius
Valerius
,
Lucius,
Sylla.
Religio per Anguem ophiuchi.
' quom imolaret a gte are aguejffapfatpjvi&oria q fubfecuta cfiTyberius pdixiffe. Jitfifr Tyberi( graceW triite exitu diias angues du faGracchus ciificaret ex occulto ,piapfas hoftig qua imolauerat adefo iecotMacrob9 ^mifidTe,Macro.itideiat.|,antiquos afferit gdiuladitoai: oracu
.io^lthefauroruqjlcuftodiadracoib^affiguaffe. Fabellaid affeFrolis Apollineg meditatus (ueret aptiffime,Q.U0111 foretlvtmedicamine glaucum
Redderet his iterum capiendis
Flatibus acreislbaculumqs
Yolueret in maiiibuslvidet anguemVerberibuiqs necatlfubito alter
Affuit ore gerens viridem hgrbamQ.ua tetigi t caput anguis : Si iUe
Viuus abit,'Stupet atqp docetur
Natus apoliine.reddtt 8C auri*
Exfimili medicamine glaucum.
Hinc nitet anguis in fthere clarus.
Sic docet vtredcaticeleratus
Religio ad dominumlmala fit mors.
Q.uoinvitium:deusoptimavita»
Scrpentarius.
De dcuotfonc per Sagittam. Fo.XXI.
CDe deuotione per fagittain. Ca.r6.
Ouuvel ab renemini videar cpde adtib5 religiois
verba fafturi qfi vitra .pmiffumvideamur extcnit
Polii citi,n.fum5 & de adlib5 qn potetias dixitn5 ex
planadas.Q.uom fi.i.de ata veqt dr potetias g adi5
diftinguhvirtutevnamuitiplices aiMintenili his
explicati s itcllegere nequiffes.De adtu igif iterioti deuotione
pr i') ptraftadu quom fit tafr ordiamur,Vgo de, S.viclo.deuotio
nem ita diffinit.Deuotio e feruor bong volutatis que mes cohi*
bere novales certis maifeilat idicijs.Tho.quoqj. S.fcda fcdg.q.
SSi.Deuotio inquit nihil aliuql ee vr q voluntas qdatn .pmptg tta
dendi fe ad ea q pertinent ad dei famulatu.Q.ugqdem deuotio
quom fcdmdoc.Sdbide ex duplici meditatioe canetur.f, diuing
bonitatis &bnficiorueius:8£,pprioa«defefhiu:& infirmitatis
huanglredte g fagitta q quattuor ftellas hns duas i ligno habetqfi eas cg feriji vulneret indicat.Duas aut alia in ferro qfi effe
dius.Duo funt.n.q pfata audloritate ex deuotioe eant lgtitia.f.
& triftitia.Na ex dine boitatis meditatioe lgtitialex .pprie aut
fragilitatis cofideratioe triilitiagnaf. Coueitat egtegigdeuotione fagitta tnoftrari quoinverbu dei quo deuotio giiaf g fagit
tafgpiusdenotet.Aug.n.pfal.iip, expones ait.Sagittg potetis,
acutg verba dei funt.Ecceiaciunf Straffigut corda. Sedquomtraffixa fuerit corda fagittis verbis dei amor excita? no interi
tus cogaE.Nouit dns fagittare ad amore (C nemo pulchri5 fagit
tat ad amore q q verbo fagittatllmmo fagittat vt faciat aman-te. Hoc ex multis fufficiat .ppofito cocordatibus.Stellaa» no minus fauet influxuslMartfs iitnilitudinem retines venerifqsmo
dictun Ptolo.naqjqdripartitiq.dixitcg facit mixtura hgcvthofit alacer!& bene morigerat5;bon5 hbfaptg compfonist U phormgtdeledlabilemqs vita habeat 8£ Igta,Q.ug cudta deuotioe caufari liquido conflat.Fabula breuiufcule differatur.
Hgcextitit AmphitryonisNati Herculis vnde fagitta
Diro ore promerhea quondamImmitis auis rapuit vi
CLuefidere fulget in auras,
Sedenuecur accipe, amoris
AriltO’
Vgo,
Deuotio
quid.
Thornas
.
Idem.Deuotioif
caufa.
Deuotio
g fagitta
Deuotioif
cffedlus.
Auguft.
Ptolo.
Martis ve
nenfqiltL
Oratio per Aquilam
' CLuflm rofit edas Aquila omniQ.iioJ tempore profuit huic nunc»
Q_ui bacchica munera (pernens
Turpem exuitintimaluxumDeuotus habetur.K altum
*• cj > Tandem ftliera fplendidus intrat.
‘ d‘ v Itra autqda cc gloriofi Thomp deuotione pfata illud adde
re vifum elt q> cctcplatiois deuotioifqj gra nemo efivnq fupera
uit.Na in extafi fohitultcrrenuq? corporis podus a terra fuble
Ludouic9>"alru fjpilnmc fres excitarut.lnChriftiaiflimi Fraco$ Regis
f* Ludouid mela deges e graui velut expetgefafl? fomno lieie*
.rato,
fyiallichcoJji deilruxim? .exdamas manu mefam peuffit. Etvenia a rege ipet rata q>. f.fc 1 felio li s cotraManicheos differes
te fore putaret iuffu r egts accito notario qcqd cogitaucrat exs
planauit.Multahis filia cotigere q cabreuitatis omittimus,
lnalijs.n.pkm5 exarratafruiha duximus dilatare
Sagitta,
Thomas;.Oratio paquilam.
Paulus
Orationis
partes.
Macrobi5
CDe oratione per Aquilam. Cap.ro.’
STO^Nterfor: alter afius religiofs oro eff fc3m. S. Tho.^fflfcdafcdf.q.Sl.q pAglacouentetlfffmedemonftra?®MCTuatttior.n.ftel|is_qu6 rutilet Aleslqttuor Timosl*Tpthei,j.capfb.z.ptes ofonis pofitas notatfobfeerario
aS^nes oroneslpoftulatioeslgraij! a&iones . Nec decft
nobis nueralis iuetiofpeculada,Q.uaternari5.n.numer5 exdualitate bina cofurgit inq qde dualitate dup iugunf vnitates.Mo •
nas aut.i.vnitas(Macrobio teile foper fomnitim Scipionis ini
tiumfimfq? omniumtneqjipfaprincipi) aut finis fciens ad fummum refert deu.Hpc illa eft mes e furamo e nata deo qug vices •
Oratio per Aquilam Fo,XXIL' tepoginefciensinvnofemperquodadeft confidit guoguomqjvtpotevna non fit numerabiKslinumeras tamen rerum fpcdeset de fe creat H intra fe continet. Inde qnoqi aciem paululum co
gitationis inclinans hanc monadem reperies ad anima refer?
tf.Anima.n. aliena a fylueftris contagione materire tantum fe
audlorifiio ac fibi debens fimplicemfortita naturam quom fe
aianda: vniuerfitatis imefitati Ifudat nullu tn init tu fua vnitate
diuortiu.Vides vt hic monas orta a pria reaum ca ad vfqi alam
vbfqj itggra 8C feg idiuidua cotiuatione ptatis obttneatrhgc ille.
Ex qb? colligitoo dualitate deu aiamq; cofiituer.Et 1 quafnario
dugquom fintdualitares duas dei & aig coiudioes inucre.que
aliud no futnifi quom porone vocale vfmctalefpus nf vnuscudeo efficif.No min* dei aipg roiudione q p orone fit nuet? ille
pteditfi ex vnitate trinitateqj coponibile coteplcris. Exfupra?didis.n.pi trinitate aiam conftitucre uram q vnitatf.f, deo fifr
aduaf.N.afa aqle id efficacii afferit fi ftudio breuitatis potetiai
pugnalvifus acumclafpexeris.Potetiifima.nitervolucres Aqlaeft reginaq; oiin.Et hoic orate nihil poteti^Chryfo.fup Matth.
dixit.pugna autffi Plinio nafaf hiilo.io.credimw)aliqs cu dra
cone acrior eftmultoqj magis anceps et fi inaere.Cumqb^.n.magis pugnat draco ille diabolus g cu oratlbusfEt fortior erit
de vidtoria dubietas fi in aere plienf.i.fi vocaliter vn aer petiti
tUr ofofundaf.Patenttuchofti peti ricis affetV coqi acrior quocertior prtiitin certame.Vifus acumefolein rota ccteplaf itre
pidequomdcoqiuilicig foldr duoramUs enixioriinetis oculfi
. copulam9 intuiru.Cetcraqamq; volueris plixius adaptabis.
Ad imagini s veniam9 i fluxu. Hac fi q oriete nati fuerint ofoni
fibi cogrtia pollicef.Iuli9.n.fir.Mathefeos.7. ait gr tales erunt
forte,' miiitarestquog.’ virtute atqjpfidio bello?! metuendi ipe
tus fopiaf.Erfitfane tata virtute vt nudopditi pedtore hofles
fequaf vt ad laude fuapfpe credat fi mortefecura aiofitate co?
tepferint.Vide leflor gtu oroni s potetij faueat hgc verba. Sed" addidit.Q/ fi huc loeu beneuole ftellg ,pfpa radfatioe rcfpexe?
rinC;h'berabnt priamlcodetSC alias ciuitatesl&deuiftisvcl fub
iugatis hofiib* vel getibus triuphabut.Sic & fi orantibus faueantfanfiitriuphates aif feaviti/s liberatfctiqj fpusfe vrbe»
U loca confiituLint,Fabula ia concinne fauens aducniat
Aquile actura.
Chrifoft.
Plinius
M*fi\t.
A alse ia?
fiu.
Adoratio per delphinum.
Miffa aoles Ionis eftflammg quo fuccurrere amantis
PoiTitldiiedlum Han/inedem altis ducat ephebum_ Cflorudomibuslquiferuiat&poculaponat
Saturni genito.'patfis fimili ,ppter amores.
Sic valet altifono noftros animos iungere puraDilcdos pueros oratiolquaXcanditoiympum.
Tho , ofo. ([Oatione Tbo.gliofus ita vtebat vt ad ictibeda/legida/dUct
ptiduq; nung accederetlnihilqj .prfus aflitaretlnifiquodei imploraret auxiliu eo feruetiorequo crebriorefnderetorone , Ob
Regiiiald9 hoc fodo fuo dilediffimo Reginaldo faffus eft (qd quo advixit
celari voluitXe oronibus a xpo dno ta eminete fdam impetraf'
fe.De (iis exepla q volfit antiquas legat hiftorias nos breuitas
ti intetos pauca fuificiat de plurimis delegiffe.
Aquila.
f£De adoratione per Delphinum, Ca.n.
Adoratio Xteriores religiois ad9 ediAuris Adoratio priooCpdelpliiuj curritituedaiq^priugs corpus addeii vcneradnex
hibet.Hgcpdelphinufignafg noue rutilat ailris. •
B&sBfe' Adoratio naqs per corporis humilitate exhibef 1 vt
Adoratio per Delphinum Fo.XXffi.
ale excitet affedP deo fe ad fubifciedu.Sicnouenari^qdrat^nue
rus eptriadu&9<Ter tria.n.noue faciutlvtg quadratu corgis
q3 hiemetis. 4-. cotis r—— . ftatondathuilitasjgina
riuvero difpofitu Sc * f * aigq trinitate gaudet ex
citatadeuotiofignef « etvm^dciqtriipeft gfo
naf reueretta digno III fcaf.Adde qj,adorate nouenari|'notfa figura . „ re no poffet exa&i9 , Hosminem.cagite hume 1 i J riiqjf eline fignutale.9.
exprimit. Phormaet — Delphini id reputat quo
,repadi dorfi curuitas adoratib^ apte coucniat.Signuhocee dis , ..
ciqj mufteu a nuero mufa^.P.aduertat q denis vt Higini: deprale
uata leftio ftguracgmoftrat Stellis itegrar i cotederit.Q.ug fidel"t10 acP13
raquomvtSaturnus StMarsogenf.Maternus firmicus quin?“a
.
ta '
'tp de ipacomplexioe dicebat. Si Saturnus Si Mars pariter vnu i ||llus ,r’
hofpitiumpartis acceperint:# in eodem loco pariter conditus £?turnI
.
riequabilipoteftatisfocietateiunganturdiin opportunis ges Martisi»
niturg locis fuerit illa coi undio";mores hoimequabili grauita?,
t/s moderatione coponitl&oes animi ipetus mitigat mafuetis.’
tegatiombus.Martis.n.incofultatemeritate ardoris improbisbitas & inflamati caloris ardor ipatieslcoiudiSe fibi Saturant
frigoruteperaf 8C mitigatis ignibus quos natura;pprijs caloris
incederat ad fingedos mores hoimgrauitate ex adiudis fibi fri
goris focietatibus mutuaflvt Martis calor ad fingedos morestardo Saturni frigore femper hebetatur . Quoin itaq» Saturni
frigus tepefecerit calor Martis Scquomillius flama Saturni iu
itum frigus extixeritlexiilategatiois moderatioe mores hoiin.
.gfedagrauitatis ornameta gc/piut.hjc ille. Q_ure tiu fauet ,ppo
flto qtu vel calore diffoluta ,pcadtas:vel ex frigore defidiofate
peditas!adoratlone impedire nofcutur.Ad fabula veniamus.Coniugemnunqdeus amphitriten
Etmaris rex ducere confulentis
Abfqi delphini potuit rogatu.
Muneris cuius merito refulget
Igne tet trino.fuperos adorans
Artubus curuistanimam tonanti
Iungit vxoremtfua fatademum. Solueritpoftg rutilat beatus.
Tho.ado;
satio.
Ei nata.
Plinius.
Grego,
lubus.
Daulius2’1’oinas.
Oblationes per equum .
Tatii aut.T.S. adoratione letat? cft vt quo magis deo debita pof
fet reueretiam exhibere poft nullam quam /ple quottidie celes
brabattalteramcui ipfclepius nuniftrabat audire femper fers
uentiffime procreauit.
Delphinus.
ffDe eo quod obladoncs/decimas/primitias/facrifidalholo
«auftaqjf/offerre facit per equum. Ca.tt.
Q.uus dece& ofio ftellis irradias aium fignat deo
oblatioes/decimas/primitias/facrificia/holocail*
ftaq!/offerte ,pmpt!0imu. Q_3 cx rriigfois affcdu1 ficederetcftiseft Doc.Sanc.fcdafcdf.q.gy, 86.S7*
- ldeoqs dece 8C o£U> iilaru ftellaru ad-O • pfei iuftitia
portoi fcqui psfigurantis _p ;
ties fup.i}. adqtiiqja&us exexoriri. Equi(ii Piiliio 1,8.
affcdio vt oi3
Jibus ronis exte poffint ins
nemo hgc deo »5
dit vt ,f. lios
iulHtia inuerct
aut erga diio»
credim?)tatae
bus negatu ala
ptibusilloi* fle
fortnia. Etfic
18 dabit mfi<Jamo
referuetiori incaluerit, Illud adde q3 Gre.p.moraf. expones il
lud Iobi.?9, Nuquid pbebts equo fottitudine Bcc.dixitqi equo pdicator fortis intelligif:& ibi hoc ta belle § diffufe .pfeqF. Pra:
dicatores autquomhoies ad via veritatis euocetlpdores cotes
ri dfioqj adhgrere purgeatlnu facrificia offerutfi iuxtn Pfal. Sacrificiudeofpfis cotribulatus.^Sacrifidu aut quom.S.T. ponat
holorauiia q cotfnebanfi facrifido viffl eft milii diftiguere quo
Oblationes per equum. Fo,xxmr.
illud no totulhgc aut confumerent ad cineres. Equus ergo /de
quom n5 tot9 fed vfq? ad vmbilicfi dephormef facrificium fatis
apte comonuitlqdMacro.tefle.Satur.fcdoolim vocabaf.pter?
uia.in comos erat vt fi qd ex epulis fugfuilTetignecofumerct
I-IincCatonis ioc9 ilIe.Naqj albidiu queda gfuacomedilfet Sc
nouiffime domfl q ei reliq erat incendio pdidiiTet.ptcruia fecif
fe dicebatlqd comeffe no potuerit id cobufiffe. Clare et ftcllg i
hoc equo ficut luppif & Mars opari no rennut. Et qdripartiti
4-.Ptolo.habetq.fi qs in magrio IoueMartein communicatio
ne habetem fortitus fuerit ifte erit decimator*, fatis noftro aes
comodatu qipofite.Ad fabellg intuitum properemus.Hicfonipes fontem protulit in biiugo
Parnafolfacrum vatibus Sc numeris.
Inde polum volitans ingreditur nitidus
Et medius rutilat fiderapifhis habens. 1
Sic qui primitias obtulerit fuperis
Fontem aperit cunftis diuitifs fluidum
Ettandem pternis ignibus irradiat*
(CSpuafr liec Tho.Sa.obtuli ffe qs ambigat/* Na vt de reliquis
tacea&hfs qdixim9cophormemuripdicationis arte itarefple
duitvt etfi multa ex maibus ei9 haede ca fufeepit fdnsfmaiora
etia fufceplffet fipmilTione fua /mpulfuqjfquod melius yidea=
tur)ad aliud(hoc rcliifiofe no tranlfulfffet officium.
Macrobi9
Sacrificia
dicebaf g,teruia.
Catois iocusi albi?
dium.Ptolo.
louis Sc
martis ifl.
Thoi
Thomas
.
Votum gd
Ad votumtria rcqru
tur.
Per trian
gulum mottratur.
Ptolo.
Iuli9 fir.
Mercurij
influxus.
Zahelus
Votum per triangulum.
CDe voto per triangulum. Cap.t;.
O tum fequiturl&ipm de religionis adtib9 vt Sac,
T.habctfcda fcpf.q.gg.qd quada(ingtille) obligas
V tione /portat ad aligd fadedu vel diniittendu. Obii
gat aut Ic lio p modii .pmiffioi s q cft ronis aiKadqua ptinct ordinare. Sicut em. 1/6 /mperado vel de
jpcando ordinat quodamc gd fibi ab alrjs fiat ita pmittendoordinat quid ipfe ,p alio facere debeat, .pmiffio autpcedit ex pro
prfitofaciedt.Propofitu aut aliqua deliberatione pexigitquom
iit aftus voluntatis deliberate.Sic ergo ad votu tria ex neceffis
tate requiruntur.pr/mo gde deliberatio! fcdo propofitum volu
tatisltertio .pmiflio iqiia pficit ro voti.Ex bis aduertito § puls
dire p triangulu trib9 ftellis ifignem votu tria regrens itimef.
Aliud eflqdp ternariu biicdcfignat.religicis.n.pfcilioyt Sa.
Doc. habet feda fcdf.q.igp.in triplici votoobedietig.f.Caflitas
tis & pauptatis confiftic. Et io illud cd votum monebat triade
buit principalia pfcdlioraqsptedere.Phorma triquetra fiuetri
gonalis haud infulfg di fponi i . Boet.na qi fecudo Arithmetices
trigiagulu primu principeq) figura^ appellas eo.pbat rp quomipfe in alia priore refolui nequag poffitfin iptn vniuerfg diuidu
tur.Sic ifta tria vota principatum obtinetlquicquidq) boni agit
inferioris gradus ipfo^participatioegficii.MerCurii naturamobtinent hg ftellglqui fecundo quadripartiti quom diipofitiois
' dns fuerit diuinationes feruitium dci:& eaqug contingat in f5
ftuariijs.i. influit. lulius etiaFirmic9,mathefeos.in.9.abhero
fcopo loco Mercurius fiuc matutinus fiue Vefpertinus innent9
fi fuerit facerdotes cliuinofq? faciet.Et Zahelus hyfmaelita in
libro de intenogationibus.Q_ni iriterrogaueritin fecunda par
tejhorg Mercurij.pro anima interrogantis que rit. Sicficqui vo
ta domino reddunt pro ara fua deprecaturlin fanduarijs minis
ftrantIDeo fetuiuntlfacerdoti |'qj dignitate ex talibus adotnantur.Fabula comtemplemut non infacetam.
Sideribus triquetram figuram.
Intribustcthereis loCauit
Sedibus!exgenitis tonantis
Qui celer eflvolitans per auras!
• Vt notulam Iouis exprimendo.
lutamentum per Arietem Fo.5CXV«
Littera prima 'Mac facit quamGratior vt fieret patri,omnisVota fide triplici colenda .
Q.ui dabit,luefimilis notando
Q.ui fut altitonum ifta reddens!
Stridius in exilio huius orbis
Spiiitus;8c patria tenendo
Emicat eximio nitore.
CExfuperioribus auteml&hisqua: inferius diceturvota ft
domino reddidiffeTboma gloriofum agnofeemus.
TRIANGVLVS.
CEDe iuramento per Arietem. Caput.i4-»
D figniferi biiTenas imagines venim9 exponedas
“| quarfi prima Aries religionis adlu'. fc3a fcdg ,q.£S.
Jiurametu fignat.Dece & odio figurat flellis apta fa
tis Ilumct°f, tate fpofito.Scdm cm naturalS nueri
^SsSstsgnatione dece &cdio primus eqfupfluus CjUom iit
ternariu tifi fup ptes habet. Sugfluus nuerus efi q gtibus oib9
aliquoti s maior e ficutdece & odto g.i.x.;.6,p.mcfuranf qug ptes
eius aliquotp funt quom aliquoties fumptg eum ccftituat .'At fi
eas numeres no decedi odio t|tu fed.2.1 ,reddere copertes vnde
Sideralis AbyiTus. D.j.
Thomas
,
Tho.Jurametuj
1? arietem
Nuer9 fupiluus quid
lurameutum per Arietem
ternarium fuptraddunt.Hoe autein innuit iurametum 'per futn
mum deum qui trinus cit affumi debere vt habetur Deuteros
no. <5,Dominii deum tuuin timebis &per nomen eius rurabis,
Deutcro Illud ctiaqd Kieremi'e.4-.habet' tutabis inqfdns’irt vgritate;
Hieremi . in (udicio :&iuftiria,Q.d expones Hreroriym^diCie.Anfmadiier
Hietony . teJu cft qriufiuradu hos habet comites. f: vcritatemtiudiciulfit
iufticia.Tres ergo comites ternari^iile coiiiomiit. Aduerte tu
q>p.:r fupfluu niieruiurametu diximalignari ea de caufa vtffc
cut iurametu inter p fe appeteda bona 116 ponfftied internecet
Tho. fatia qnqj vt.Sa.TJiet loco pfatolita q hoc moneret nuer^aligi
ArictisnS q3 in fua fubilanria no includetefvt p fe regfitu fed quafi ab ex
Ilidorus. 1 tra aducnies retineret. Iurametu naqj vbi fupra no qrifinifi ad
fubuenieiu defedtui.quo.f.vnus ho alteri diferedit 8£ iononeil
habenduinter ea q funt pfeappetcda fed inter ea qfunt huic
vitp neceffaria.Arietis nata et id autumat cu veruex dicat Ifis
doro terte coq, vermes /a capite gerat^gb? excitat ad pii a. Etfic quis iufte ad turamedu n ipcliiilniit quom opio q vera e. vel
aliaveritas qua ipenouitfi ab alio no credat c.Tputipfi 5 quoda
mo fatigas aiiufiuradumouerit.Bn autveritate caput fatigas
refidiferedat ediiSue quom veritas phorm.ifr aliud no fit uifi
TI10. cophormitas q cil relatio rois rei q eil extra ad feipam vt eli
Acilio, obte&iueinintellcfiuenudatiuofcdm aliquos,fcdm at»S, Th.ellentitas abfoluta pridpafr cofequeter refpeflu cophormitas
tis includes cocgpt^iitellednad re vel ccotra.Hgcoia clare p»Cotra Au cent in.S.mctaph.Refle ergoin capite vermes ,p veritate qu5reolum. caput intella&u nobilitatis gra pfeferat Sc veritas intellefiu te
Ptolo. fpiciat quom.t.fen.dff.i.S.Tlio.heatqrveBr e obieflu primu Si
Venetis, i adequatjifte^s nri licet no p fe.Neolabtjrnbo Aureolu cotradt
fluxus.,
ceteifrfijigef quom. nooeqdlucet auijrfit. Iuflux^ftcllaitzihocfi
Deutero., gnaidoifo.f.fitts «virtuti veneris &ob hoc nrgfauctintetioi
Na qdrigtiri.j.dr q»fiven9 fola fuerit dna difpois aif natu? erit
Julius fit, iuft?;t»deliberaridis;fiiden.mu!tu verebif,Siciurametu'timo
Mena, tedeirequi.ii(vtfiiptaditfcfie/c3miIludDeu£fi.Dmndeutuu
_timebis &c. Deliberatione etquomcom.es fit ex tribus vnus.
Iu!,etfrr.in t attigi,fi dna geniture fuerit vel zdtus deaenetieiulios. facit. Inii.et di*tf.dem qiin.P-ab hprofeopo loco venus.
comlituu faciet hoips. qui aliquid velint qfi a dijs dem hoil^is
Iuramentutniper Arietem, Fo.XVI.
nScinre qles folct et in teplo qui vaticinari confueuerfit. Et hocdifiis cocotdatquom qfi a deo dctm qui iurado tcfte deu faciut
credi velint. Iurametu.n fp deo inuocat in tefte licet creaturas
noietlquta /nipis et veritas diuina maifeftat vt habet Doc.Sa. fho.vbi fupra.Septio et Iu.ide qnta pte aut,zo.ari eris in Horofcopo |aiiug>hiites iuffos dixit ee futuros. Adde q, falis exaltatio drec Ari*es ab Aftrologis ob lioc.f.qtu nobis attinet <ja reges q g folemregunt fi iutameta Teruat exaltant in ride.Dcufq? qverus fol in
ftitigcftpiurametuexakaiquomhoies iurado deu credat hre
infallibile veritatelSC vfem oim cognitione Sc .puifionel ex Tho.pfato loco.Cui rei anuit Macro.illud faf,?.ex lib. hetrufcoru q? Tho,
artes infolito colore idutus Regii fglicitateptcndere docet. Ad Macrobi*
.pmiffa in prind.lib,'accedam5 faticima.Iuxta indos i fcdo Arie Hetrufct
tis decano afcedit foenuna findone & pannis rubeis induta co= Indi
gitas irg qfitu panostmoni lia. ple .Sic velitate fulcit5 qs vt ve
ftibus prgriofislfi-ab alijs fibi no credaf iurameto falte cogitat
in illis gfiare vegiqfi ,plem inde fidei ornametafufcipefperas
Iuxtaferfas i tertio decano tuuenis cui nome Falfus folio reft Petfc.
dens cu quo equus duplex acpoftdi fora fbii|' geniti deficiendo Canon,deos acclamaris.Nofecus 8c fi rex folio fublimis CXtftat.Falfi* Aliquo^tas aut in eo fit ne peni
t
5 deflituatur deos iuranientis lftantius placitum
,
inducere quo verus teneatur oportet.n.n.q.j.in fumma & ibis Aliqui,
de glofa iurarc eft tefte dcoaliqddicere,nq .gradu Arietis iua
xta alios afceditho dextera manu oftedes varia mudii&finiilra
applicata cinguloifubduntqj.ho erit pace diliges ille.f.qnafce
tur.& fifr in. ig. gradu ho pace diliges nafceflquomiuxta iilos
mulier i tribunali fedens cleuata manu dextera furgat. Ex his
haud afr q pri5 ,ppofitu adruimur quom Doc.S.locoprjtal.iura
meri finem vt conrrouerfie fedentur & ftc paxfiatfore pronunciet.Sediam ad fabulg feftinemus intuitum.
Aries maris viator i ..." i' d'.,
Tulit vfqj fidus gtam
Ruta aquis fotore plirixum.
Veniens lotiis qui ad fdemSacram,itthofiiaincremauit*
Frius aur.ea priiiata.
Radiante pelle templi
'
D.i(
Adiuratio per Taurum*
Laquearibus decoria.
Habet ille tranfiturus
Mare fludlibus timendumFidei negatf amgnamVehat ad cupita quae auraml
Bona iurat effe dicta.
Nitet hinc micante cglo.
CEAttcilatus eit 8c Tho.gloriofus optimu deii quom iuraretfta
tuens cuftodire indicia iuflif/cationis fue.
ARIES.
([De adiuratione perTaurum. Caput.ty.Tho. in^^Ctus religionis Adiuratio ponif a Sa.Th,fc3a fcdg. q.
^ifW®|9o.quia ficut ille q iurat feipm imobiliter ordinat ad
K M^aliquid agendumlita etiam dios ordinare poteft . Sua"^SsWperiores quidem deptecartdolinferiores aut imperan
do.Et quomvtrarg ordinatio per aliquid diuinum confirmatur
Adiuratio eft adiuratiot&fic habef ibide de demonu adiuratione cjlif lici
per tauru, ta eftlK eti» creatutg irrationalisp miraculo?! ogatione 6i exor
Adiuratio per taunim. Fo XXVII
.
cifmos.Hgcigif adiuratio gTauruviginti fteliis claiy moftraf -
aptilTimj.Difponutur a&tt(glitervtfexqugv!iigilig dicunt' fore
adiurates debere verbis vtfgfe&ioiie repletis moneat. AUretemfupiorib9;alitet inferiorib9;aliter dgmoniblfybi potetsaperfeflipcg magna reqtic Jafr irr.onali creature adiuratio fadcda e jjo?»
Sex dico lioc ftellg monetlqa fenaii5 nuerus Eoetio.i. Arith.te getadi £?
iteneqjdmut^neqjfugflu^eilfedgfed^quogtes ed’ aliquote. efflo.
.1.1.5.fex pcife c6ftituat.Q,uattuorded reliq ita et fugant vt. 7,1
capite.7_p reliqua corpus infertgfint.inhocfecretupaoit altu jWiutato'
aaiuratores.yidelicetillos veros optimo fqsq iter. 7. eccliaffis tes optimi
c os ordies exordftaiji fupfere potentia vel qui alio fcptenario
fandiXfpfis munere dgmotnb? xperat miraculorucp gra fulget
In nomine em chrifti q fpum mittit in oesldgmoma tales eijd* Aefculapllint ferpentefqj tollut.Vnfauct Acfculapij dictu de Tauri natu u s.
ra rp.f.cornu eius fcrpetephiigat.DiaboP.emqferpcs efl pcf Tauri eor
fimos ifto^i cprnu,i,fortitudine‘4ftut.bgt.Hinc et fortitudo ta* nu.lia fug dgmones qinimici hpis funt claret qafi cuftuiq horo* Tauri 21»
fcopusfn tauro fuerit imietus iuliofir.tcftein.4-.habebitbong Julius fit»
fgiicitatis ornatu;8c inimicos fuos videbit miferg huilitatis cd
tinuatioe proftratos.Et in.7.tertiagte Tauri qcuqj Habuerint, jdetn.horofcopu in factis certaminibus confequent infignia choro*
naru.Diaboli aut cuexorciftis certamina facralquom nonifi fa
cri nominis vincantur intuiti.At flellagr in Tauri vertice q luci
dioris clariorifqi rubedinis fimilitudinegerit;& dicitur Atde*
baran illius inq coplexio a fartis complexione nonelogaturt
Aliarum vero qug ibidem funt complexio Saturnig complexio
ni cogquatur Sc mercurialis fimilitudtnem gerit aliquantifper.
In eius autem cornuum cacuminibus pofitgide quod Mars op«
rantur.Intueamur hos influxus an noftro faueant magnifice ,p
pofito.Et primo Saturnus cum Mercurio quadripertiti.?. Pto* ptolon
lo.tefte facit rg> natus mira facict!& fludeat id fecretis iniracu* Saturni St
lorumfandtogi.Et in.+.Si cuMercurio magifteriumdate Sa* mercurii i
turnus tellificet natus in domibus dei occafione alicui9 noticig flu .
feu diuinationis qugineo erit commorabitur .Et IuUn.i. cum Julius,
Saturno Mercurius in.p, ab horofeopo locobaiulos diufnarum yjlbuina*
cgrimoniarumfadct.Et albumafa.in tertio tra&a,c5iun&ionS fatus»
duando Saturno coiungitur Mercurius fignignificat q> hoies
D.iij.
lului s.
Martis
«nflu.
exordftae
Indi.
Alio?! pia
deum.Idem,
Pcrfae.
fP"'-
‘ A eburario per taurum,
VVtetur incantionibus & nccromantfa.Hgc q dixim9 eunda fui
eiunt inteutuflicetvltirna mala importare videant adiuratione.
No.n.du adiurare infligant fydera illicite cogut qn i bonuver*
ti poffit influxus .Et forte Albumafarns loqtur vt hui 9 in adiu*
tando diferetionis exps.Martis natur a n min9:imo ita q; fi pof
fit meli9 et fi ego finxifle affeuerat expofita.fcdo.n.Mathefeos
lu.fir.ait.In.s.locoab horofcopoMars conflitutus fadthoies
quo?» aduentu praui dgmonufpus fugiat & q fic laborates ho*
mines non vi verboisnTed fola fui oiiiione liberent, Et quis fit
violentus deme q corp9 hoium animikjj quatiat flue ille aereus
fitlfiuc terrenus ,fiue infern9;iftius hois iuflione fugitet; & pce
ptis eius cum quada veneratroe terret.Hi funtq avulgo Exorciftg diir.fedtaUs erit fi in.s>.loco.ficivtdixim9)lrabueritMar*
telvt laborantehomine ab omni maligno?! dgmonii fpfr facile
poffit tuffionii' fug audloritate purgare.hec illcforaliter, Q_ua;
qtum imaginem hac dignificct exilio patet aptius q> ei9cornuu
cacuminibus vbi fortitudo fignatifla .pcedfit, luxta idos in.2 .
Tauri decano afceditformadefedi corpis dextra manuvirgain
tenes finiftrain fublime leuata.vt.f.moflret fe baculo crucis ae
reas debellare fugbias Juxta alios ho ered9 flans cfi baculo.
Et fubditurho fortis erit in factis fuis.Ethocet vrfupior figu
rafignificatlvt aut aliam adiuratiois fpem q.f.circalioies excr
cetifinuet ijdemaiiirJn.iP.gradu Tauri afeendit mulier aquamfundens de vnaolla in aliajEt fmnut ho erit dulcia dans verb3
Opottet.n.ifpu lenitatis hoies q fratres funt adiurare. In.j.dea
cano iuxta Perfas vir ered9anguies tenes quo ptior expo coua
lefcit.Ad fabulgveniam9 affefiiu. Q.uo pri9 aduetteris lung ex
altatione Tau?afore veluti eccfi a miraculo?! radio tafubltmemadepta eft q nunc poffidet Sc poffeffuta efl excellentiam,
Taurus amando luppiter optimus •
Efficitu rtquo poffet AgenoreProgenitam perducere feruidos
Vt fi in amplexus fodet torum.
Prata virent;coelo afpicit inclitam
Ludereffit taurus fpeciofior
OmnibusiSs: iam Europa cupidine
Eimrj caadorisladhgferat
Laus dgi per geminos Fo.XXVilL
Terga prpmenslquom per mare turbidum
Enatandi cretam veh't infulain.
Orcula libans vitior ad gthera
Tranfuolat.K Taurum ignibus induit.
Q.ui iouis in virtute diabolum
Trudere;iungendo potuit viros
Altifonoitandem emicat aureus.
(EAdiurationetantugloriofus Thomas enitultvt nullum ex*
tetmiraculorugennsiquo Chrifti virtute indutus ex alto nonclaruerit,iingilatim q cupiut hpc videre alio?; hi florias ledlitet
Nos breue(cui ftudemus)eloquiu lingula recelere fhibuit,
TAVRVS.
Thonias
miracula.
{[De laude, dei pef Geminos. Cap,z«.
Ltirnus religionis aftus laus dei eft vtTho.SanSofecunda fecundre.q.su. placuit quando fcilicet tpm Tho.laudantes nofipfos & alios audietes ad reuerentia
inducimus.Et ideo neceffaria eft laus oris no qui* Laus ! deiSideralis abyffus, virtus.
Laus dei per geminos,
Daaidut' dem .ppter defflfet .ppter ipm laudantem; cuius effeflus exdstatnrindeulexlaudeipfiusfcdmilludpfal . Sacrificii) laudis
honorificabit me&illiciter quo oilSdamilli falutaredei.Et in
Ifaias.
quatum hog diurna 1uude affeiiu afeendit in deum in tih g hos
retrahit ab his q funt cotra deu fcdm illud Ifaie.d-8 .laude meaDauidu*. infrenabo te;ne itercas,:Prodeii etialaus oris ad hoc q> alipru
Laus dei affedius prouocetur indcu.vn dr in pfaLSemg laus eius inoracogat ge> mej> Etpolteafubdii,Audiant mafufcti ftlgteni . Magnificateminis, is • diim inecum &c.H;ic igitur laude altiflimi g geminos indicat q«ucrus pt \fece SC odio tiellis irradiat.Nuetus.n.iftequom pariter imparter impar htvna recipit in gtes gquales diuifione omnimodg feflioni alig
Boe. in gquales gtes inhabiiisfiiarc Boetio primo arithmetices ata
’tcftante.Sic qui diuinis incubit laudibus ambas diuifi i gtes;Toni o<2o n5 magis; apta canunt. Qzautevnus ifiorii geminoru odto tatu
fortitus eiUidera moitrat quicqd inecclefiacantaidoflo tm to
nis regulariter velirregulariter adaptari.Q_uom aut q dininailul.fit. 4; affiftit Cx altari viuere debeatlldeo Iuf. firmi.mathefeos
+.dicebat.Si ingeminis horofeopus fuerit inuetus nat9 erit cgGemino?)
f£qi|jus femg facultatibus imbutus.Et in.7, dixit,in tertia gteinfluxus.
ge:ninoruquicuqj habuerint horofcopfi er iit facerdotes!vel ga
ticipes;aut reges facroru.Et qui in. tf.erut facerdotesjarufpia
ces!jophetg,Et qui in.ifi.erfit gditui cuftodefqj teplorS; vel qui
• facroruolficijs deputent.Atqm cantus in dei laude redte affua
TI10mutur Icd.ii jS.Tho.loco pallegato feda (cde.q.4-S>,dice,q> falua
Catus inbriterfuitinltitutuvtindiuinas laudes catus affumerentur vt
dei laude,nfirmoru animi magis jouocaretur addeuotione Aug.tefle. 9,
cc&eaffu cofeffionu’. adducor cofuetud/ne cantadi approbare in ecefia vt
tnuturper oblefiaineta auriu infirmorfi animus i affedtu pietatis afa
Ausu.' furgat.Etin.S.defeipolfleuiinhymnis & canticis fuauefonaa
Idem. ccclefi* vocibusvehemcter affeftus.Q/h inqua ita eft ideo
Julius. ide Iuf.in eode.y.dixitlcp in.zi.partegeminoru horofeopu haa
bueriteritdtharedusjmuficusimaximaprgferet ex hoc nobi
Mercurii' litati s infignia.i pedibus aut figni huius ftellg pofitg a Mercu
et veneris riali qualitate non recedunt.Cciquanuis modicum)qualitati ve
(nflu. neris afldciantur.de hac mixtura Ptolomgus quadripartiti ter
jptolomg ,tio dixit cg facienatum amatorem pfalledi
jqui deum diliget et
Idem. 'mundata. Et in quatto aiebat . Si Mercurius 8c Venus ma/
Laus dei per Geminos. Fc.XXIX''
gifteri/ dnium habuerint natus exercebit Te in inuflcavel ludis
aut incitationis Ceu cantationuinuentiombiislvelin qualibet Iulius
fpecie reperiendi cantus.Et Iulius m fecundo facient inquit in
9 . ab horofeopo loco Mercurius 8C Venus pariter confiituti ta-
les quibus extemploruoffid|'s prffidiaqujrantur.Facient emautfacerdotestaut hos qui in templis conflituti futura praedi*
cantlaut arufp/ces!aut aftrologoslaut augures! aut magos! aut
qui omnia explicare confueuerunt.Luddiores vero ftelke in geminorum coxis pofit? faturnif cogquantur complexioni, qui in Idem,nouenario ab horbfcopo loco quodam facit in templorum cui* Saturni ia
tu femper perfeuerare!autprfpofitos religionu. In eorum ca= fia ,
pite pofitarum altera quf dicitur Auellar Mercurio in operib? Mercuri/affimulatur.Et Iulius infecundo dixit qp Mercurius innouo ab influxus,
horofeopo loco flue matutinus fiue vefpertinus facerdotes fa
cit. In,zo.etiam Geminorum decano iuxta Perfas afcedit aureo Idemvir canens calamo. Laudibus dei in cantilenis accommodum Perfae*hoc eftlficut& illud iuxta alios qui dicunt q> afeendit homo cas Ali)»
nens inlutinis!protinusfubinfercntes homo erit gaudiumfaciens hominibus. Maius autem gaudium non poteft facere
quis hominibus qui reda fadiuntdum muficis imeumbit! q in
dei extollenda prgconiatalem exercere peritia. Finis erit his
qugdicuntur in laude diurna quom fabulam infpexerimus
.
Hos q> erant concordes inuicem '
Extulit ad cglos & fplendidi s
Sideribus depinxit luppitet!
Vt niteant alternis noftibus!
Q_ui fibi equos fortiu vendicant.
Sic radiant concordes laudibus
Omnipotentis ! catnntes vices
Q.ui per gquum fumentes mutuasMunera Iviuuut ex altaribus. •
<TAdeo autem ditiinfs deledtabatur Jaudib9 Thomas vtdumfepties in die laude deo diceret ffpi* raperetur in extafim prfcipue duin cantaretur illud ne ,pprias nos intempore fenectu*
tij.Q.uoadpotuitnatnqtcommuni modulationifemper ititet*
effecutauit.,
CDe pietate per cancrum.
Pietas per Cancrum.
Gemini,
Tullius,
Pietas qdTho,
Adifo,
Caput ; vigefimumfeptimum,Xpolitis religionis aftibus cofiderldfieflde piet*
jjj|
te qug inter virtutes iuftitig annexas a Tullio pofis
ta efbqi rhetoricis pietate diffiniebat ices. Pietas
eft p qua fanguie ia&is patrtpj; beniuolis offictu et
diliges tribuit cult9.Q_d elucidas Th. S.fcda fcde.q.
roi.Hoaii/ efficit diuerfimode alljsdebitor fcSm eorii diuerfit
exceIletia ob diuerfa bnficia ab eis fufcepta.In vtroqt afit deus
fumu obtinet Iocu q excelletiffim^eft & i nobis eiledf & gubernatio/s prlcipiu primulfcdario veto riri' ce & guberiiatiois pti
dpiuiutparetes dCpriaa qbus & in q natifurrAEt io poft deuefl ho maxie debitor petibus & primglvnfiCutadreligioneptitf
netcultumdeoexhibereitafecudanogradddidpietate ptinet
exhibete cultu par etibiis dcpatrig.ln culta aufpafirntfl includi
tur cultas ounicofanguineotfiftjuia etia cofariguinei ex hoc didi
tur sp ex eifdepetibS^cefferntlvt patet ppKnl iti,8.Ethi,l cultu
autpatrig intelligtf cultus olm c/uiut&omniSprimg amico» Sc
Pictas pcfCancrum Fo.XXX*
ideo ad hos pietas pricipafrfeextedit.Figurat aut hrtcvirtus
g Cancro dece & odo ftellis clnru.Na Macrobio fug fomnfum ~g et ‘'s ®
Scipionis tefte impar nuerus mas eft S par femina vn S Arith Cancru<
metici impare pris S pare matris appellatioe venerant . Vitrafl' 3c:°“
autMonade qua nuerus iftefieut S ois alius mefurat.z.j. s.et.9
integraf duobus igitur ptibus totideq) imparibus ahfoluif pri*
mufcp numerati occurrit ab vnitatetq pari impariqs generante *vii|.nue5
ali|fqi fimilibus fenario,f.notienario no generatibus oriar,Ma ri potetia*
ero.em loco prpaddufto generates nueros vocatq multiplicati
contentam infra denarinq terminus eftoim coftituat qualitatervlacrobi9
qdprimis bis duobus accidere reliquis ncquaq coftat . Ex hoc
autqdTho.logo fennonedigeffit intimaiVt pietas erga pare
tes S affines quinos generat S erga ciues K amicos patris gTha
no generatihabeaf.Et bene rttvtroqj ordine par & impar foc a,
tut vtviris fgmrnifqi no abigas adhibeda.Cancrinatura non re Cacri na*
nuit pietatis affedu quom & retrocedat codtqi eoiore aptiflime tura*
mutet.Retrocedit.npiusquomhosqindiebus fuis .pcefferut
id eftfenes ampliori fouet obfequio Sc a fadis .ppri/s fe retras
flens alienis ifudat negoa'|s,Colore mutat quonr crudus niger
Vel viridisexiftes du coquit rubedine fulgct.Sic q pietate qusvirtus eft vt explanauimus habuerit & vitra hac pietatis donu.
paracleto a fpu paflidere meruerit igneeharitalis excod9 cla^ ^ignu can
riori qualitate dotaf. Signi etia pprietasid autuat quom- tropi Cr >-
cii fit.i.couerfruutqa fol f/cut pius inimittes cfptaf fe(vt didu Macrobi9
eftjnegocra ali(s infifterc voles inchoato vertit ab itinere- . Eft Cacer por
et(Macrobio vbi fupra affetetejporta vn aip in huc detendere ta aiaru Sc
mudu opinarfit antiq.Hocdei pietate monet aiam nobis ita no exaltatio
biieinfudilouisitei£ex3ltutioeft:&lungdom5.&vt dixit Be' louisldo^
themus icetiloquiofuoqnplanetaeindomofua.autdomoexal mufqs lur=
taticis fugevtvrr i domo fual&gficif iudicifi: Sivolfitas fua etr ne.
coplef qd vult (teri.Sic Juppiter man9.i.de9 fi: luna q eft ecciia" Bethemuf;
volutate fua impletfnhoibus qiipietateexercet.I-uliusetia fit. Lua ccci'.
Mathcfeos.+.illi aitqinCancro horofeopu habuerint erunt luiius fir.
femp publicis neceffitatibus occupati pietatis qdciniignetefli' Eccfiaftf.
moniu,IlIudaiitqdEccfiafiici.;.habet.Q.ui honorae patre ftiu- Cancri in
vita viuet logiori.Et honora patrem tuti vt fupueniat tibi bndi fluxus,
dio a dea',Si bndidioiilius inouiffimo manettp Iuli(firmi, lib,. Iulius fit*
Pictas per Cancrum1
pfato fignat di(9um.Q.ui(inqt)eancruin medio coeli habuerit
erit gloriofi» qbufdam a&ib9 occapat^in loco r eligiofo aut publtcis nutrieuSc in feneckute maximailli glorig coferuntur inii
gnialita vt nouiffimu vitg tps nobilitatis fplendoribus adorne
. tur.eritinfene&utecopiofuslpecuniofusl&diuest&ei.pceffu
tpis gradati ois fubftatia fglicitatis accedit. Et dua# ileila^vi
tes qfunt exvtraqjgtemeeles velpfetisvfcochg&qduoafis
Martis & ni dtir a Mattis U folis Wribns non recedunt. De qua mixtura
iolis iflu. Albumafa.traSatu.j.coiunftionu dicit cpfignificat multa inter
Albumafa feSione in furib^ScIatrcibus.Pietas em tales no patiferimios
rus. "fos q pietatis vifceribus priuaf. AfceditiuxtaPerfas in.j.cans
Perfae. cr i decano pu ella tgrtia de ti ib 9 virginib9 lecu deferestnuc aes
cedestnunc recedes.Sic fedulg officia pietatis exerces fecu bos
na qbus fuccur rat inopi deferes labore non recufat itineris . vt
vero leruitm tale meliusdnnotefceret addiderunt aliq in tertio
gradu duas mulieres fedetes afcederefiCduos viros aneas ftas
tes £c intulerut.Homo erit alteri feruies ad placitu.At qm coguAlioljrads tur tales domi manerenecegredi cum fencfius.f» poftulauerit
ditio, paretuildeo in.ij.gradu(vt ifti volut)afcedit rex muru fub te£to
iacens in nidolEt erit(addunt)hS domi manere cupies. Sed ia
fabula carinincdefcribatur.. j
Totftellas Herculis enfe necemCancer portanslhabetirradians.
Calcem morfu acriter arripuit
In lerneg caput arma domatQ_uando tirynthius acer atnans
Famgtoccifum tulit gthereis
, Otis luno breuiore mora.Sicpompgquom pietatis amorMorfu fuadet facias valeiob hocSpernens interficiasltenebris
Difcedenst fcandit in alta polit
Affefius quom rutilante micertt
Huius fplendore piorum hominum.
j,. CDiuus autemTho. eo nitorepietatis emicuitquo lapfos 8C
errorum detentos ambagibusltum orationis obtentultum dos
dfcring cglefti s rore liberaffe cognofdtur.
O bferuatitia pei leonem* Fo.XXXVII.
Cancer.
CDe obferuantia per leonem. Caput, *8»
t&SB&liBferuantia inter gtes iuftidg poteritiales Tullius
|2,,j|§g||^!ponntr6neTho,fc3afcdg.q.ioi.reddente.Neceire
fefliinquiOt e° modo gqueda ordinatu dcfcefum
m. ^^^^Jjdiilinguani virtutes ficut& excelletis gfonai^ qb?S^^^^®)eftaliqd?reddedu.Sicut aut carnalis paftgticularij
gticipatroneprincipij q vft iuenif iddeolitaetpfona q quatuad alfqd puidetia citca nos gerit gticularii gticipat pprietatg
prislqa paf eil pricipiu& gnatiois & educatiois Sc difciplingSC
etoim qadgfedtionehnang vitg gtines.Perfona aut i dignitas
te coftituta eil ficut pricipiugubernatiois refpeftu aliquante*rfi ficut priceps ciuitatis in teb*5 ciuilib?.Dux aut exercitus i re
bus bellicis.Magiiler autindifciplinisifiififr ellialijs, Etinsde eil q; oes tales gfone pres appellant ppi fifitudine curg. Sis
cut.+.Reg.y.SeruiNaamandixerutad eu pater & fi re grade
dixiflet tibi propheta 6£c,£e ideo ficut fub religione pet quam
Tullius.
Tho.
Regii .4.
Obferuantia per Ieonemr
«iiItus tribuitur deo quodamodo imienitur pietas per quam co
lunturparentesiitafub pietate inuenif obferuatia p quam cui
tus & honor exhibef perfonis in dignitate conftitutis.Q.3TuI
Tulliusv lius attendens obferuantiam effe p qua homines aliqua dignis
Obferuas tateantecedetes quoda cultu SC honore dignant cxpreffit.CuIs
tiaquid. tus auteifte & honor non niti obfequium vel obedientia & res
uerentig exhibitio qugfuperioribus ratione officii gubernatio
Thomas. nis&excellentigdebenffecuduSa.Tho.Ioco pfatoexiftunt.
Leoni cos. Et ideo per leone figura? hate virt9q dece&nouc rutilat aflris.
paratur. Q.uom enim fpecularer qd noui .ppottioe aliqua vel jiprietate
numeri huius virtuti ifti comodare familiare fatis occurrit ins
uentumlEt ideo elcduqafancli.Tho.didis adhgrcns. Q_3naThomas . qg do&or.S.dixit defcededo Obferuatia fub pietate cotenta qfi
particulari ratione patris gerete ppofito p nuerum huccdicif
Arido. Species em rerum vt numeri funt.8-metaphy.ita, f.<j> ficutvni
tate addita vel detraSa varia? fpecies numeri fic fola differen
tia addita vel dempta variatur fpes rei.Si autem vna multo magis plurib9 ifla fictdiucrfitas.Illaitaqs q imediate fub vno ges
aere ponuntur vnuis tantu differentig fadut additionemlvt patet inducenti per fingula.&pcr Porphyriu cap. de fpe.Et ficob
Porphy. feruanti a qug immediate fub pi ctate fituatur(vt di£lu eif) vni9
.tmvnitatis additione fucer euit.Decem 8C odo enim ftellisCa
cer qui pietas eft ornat,19 .Leo quo obferuantia demonftratur.
Na leonis Naturaetiam Leonis qui omniu nobiliffim9 eftaialiuin idpre
tendit quom nobiles ad hoc cx nature gratiofioris intuitupro
Nobiles n cliuiores inueniantur.Nam.taro obferuans rufticus effe valet,
ruflidobs Maioris etia laudis Knouitatefpedabilis eft Obferuatia qua
feruantes ffui fuper alios ex metito dignitatis extollitur allfjs obediendofunt, fupponitur.vnde de leonis humilitate dicebat Ambrofi9.Leos
Ambroft9 ne siugumfubeuntlK dociles funt 8C hi homini feruiuntnatus• ramqjfuam humana inftitutione deponuntlobliuifcuntut quodnati funt 8c quo diubentur indutitit.Denicp docentur vt paruuli
ferutunt vt infirmilverberantur vt timiditeorriguntur vt fubdt
ti.Deniqi in mores noflros tranfeunt motus proprios depers
dunt.Prgtendit 8C nobilitatem ratione prgfata ftclla Iudda i cor
Iuli9 fir'-eonis pofita quam vocant regiamqug quemadmodum Iup
*- pitcr&Marsoperatur.Juf.Nam® Firmi, Mathefeos.f.ait, Sf
Obferuantia per Leonem. Fo,XXXII.
Iuppiter & Mars in vnu fuerint collocatis: in eodem fignopa JouisSC
titer conftituti eauabilf fodetatis poteftate iungantur maxima mattis ifl.
decernunt infignia dignitatu& maximam conferunt licetig poteftatein.Facmt.n.hoies magnarum ciuitatum aut magnarumregionum officia gubernantesi&inmaximis populis glorsofg
licentig tribuunt poteftatem,Erunt etiam tales qui omnia qu*defiderantprofperoconfequantur euentu. Alia etiam rationa
nobilitas in hoc loco prgdicatur quom ad gradia non nifi p par
ua perueniaturlSc gloriampeedat humilitas: & qui obferuans
no fuerit alijs rc6te non poffitobferuanda mandare. Dicebat uemigitur idem Iultus inA-.Si in leonemedium coeli fuerit inuen* Leonistum vita eius vario labore ac vari)* fudoribus fatigabif:& erit
jfluxus ,
potetiori alicui honoris aut nutrimetoi* gratia fubiugat?& erit
fortisl&cui pceffu gtatis plurimi blandientur.*& quiplurim
ex fuis facultatibus ad alios tranfferatlerit in aliqua pofit9 po?tcilatelaugebit paterne iuftantig facultatem,-Vides quomodo Idem*ab imis ad fumma .pcediturtln.y.quoqj idem de poteftate qua;
tandem talibus confertur aiebbt.In tertia parte leonis quicun
qt habuerit horofeopum erit rex duplex poffides regnum multasprouteias virtutis fug poteftadbus affocians.Etin.i8.gra Aliquotudu afeendit iuxta quofdam clauis cellaria 8C fubinferut. Homo placitum
.
erit poteftate habens.iuxtaperfas in tertio leonis decano afee perfa.
dit paruulus manufinillra .i.ex corde Taurum, i. proteruiente
fubmittiijremtt&efenfum manfuetg vaccg rationis affenfu co
iungit.Et fabula declaratis inhgret.
Prgftans animal virtute leo
Infideribus claris vehitur:
Vtnobilitatis vultmeritumt
Sic qui dederit eundis ducibus
CuItunffRutilat fplendore poli»
CETantum autem in doclore noftro Obferuantia viguit vt prg* ' Tho.obe*latis obediens Si infirma fufeeperit exercitia. Conuerfio na* diesobfer
qj cuidam vt minus difcrcto(ficut rudes homines effe nouim9) uantia.
quom affodatus itineris frequentatione Iaffaretur interroga*
tus cur illi fraterculo comes :8c pedifequus foret. Obedien*tteCinqu(t)impulfucuius tanta vis eil vt deum humana indui
carne coegerit,
Gratitudo pet yfrgtoemr
Lcoi
CDc gratitudinc per virginem.^
Cn,t9.
~,Nne<5tif iuftitigfcdmTuIliu gra fiiue gratitudoq
Lf. ho bnfactori fuovices repedere dcbctiqa Tho.S.fcdnfr&e.ioS.Ois inquit effedl^naturair ad fua
camcouertif.vnDtony.dicit.j.ca.de diuinis nob=
Ibuslqj deus oia in fe couertit taqoim ca. Semp ,n.
oportet g> efte&us ordinet ad fine agetis . Manifeftu eft aut q>
bnfaclor inijtu limoi eft ca bnficiatilfic ideo natur alis ordo rcq
rit vt ille q fufcepit bnficiu p graru recopefatione conuertat adbiifacforefcdm modii vtriufqs.Et ficut de pfe diitu eft fupralbe
• nefaftori qde inqtu limoi debef honor& reueretiateo <p habet
. , ,ronepricipi|5fedj> aceris debef ei fubuetiovel fuftetatio fi idigeG
,
w ?' at.virt9 ergo hgc gyirgine moftraf qug quis.nS.ftellis itegref big Vi tgne ^ peij^|j9 aij imaginis coftitutione reqrunf (vt infra
,patebit)# i5de.i4-.fpeculatiofiat.i.Arithmetices Boeti9 dece
jjoetiu, nieditates pones quartldi»'tee,}.j.qnumeri,i4-.faciut
Gratitudo per virginem Fo^XXIII.CHiitus aut
Iuit)hgcedif
admoduemaad putffnna
h aminorummaxio!V,ct6
plus e.Diffe
et.j.tjfutmi
i.effc qug ad
y,et,6.maiosdupla filr in
nrofaues,ps
(vt ipfe ibi v°
pofitiovtque6
ximus fminus
fic eft diffcren
ad differctiam
adternariudurentia vero .5
.
nores termin r
i.q differentia
ru terminornj
uenif*Etquidpofito hic acci
pira^Nota pti?didu Th.loco ffato.recopefatio grg refpicit benefidfi fcdm volutate bfifacictis in quo quide hoc pcipue ccmedabilevidef q> gratis bnficiucctulitadqS notcnebaf f&ideoquibeneficiuaccepitadhocobligaturexdebito hcr.eftatis vt
fimiliter aliquid gratis impfdatino autvxdet aliqd gratis Ipen
deremfiexcedatquatitateacceptibnficiitquia gdiu rcccpefat
minusvelecualcnovidetfaceregrntisfctreddcreqd accepit Maius d}
,Et ideo grrt rcccpenfatio fcmg teditvt pro fuo poffe aliqd ma retribuas
ius retribuat.hgc ille. Imaginato ergo q? primus terminus.f.fe regr? re'
narius fit bfifafior.f.bnfidu.j.autbnficiatus qd di&fi eft hinc copefatfo.
fumet apte.Et fiem 3 ditior.<r.tribuat& q minus diues eft eas
demet quafitate retnbuatldafo cp equalis videafltn fupatlquia •
quato q diues eft fupat paupere in potetialtato ipe pnup dandoeadegram p diftantia fria a munere fuperat diftatiaipfius pote
fis ab rpomct bnfido.Sic igif gratitudo virtus eft q & fi femgno polfit reb9 tpalibus reddere bnfida falte Scnecii admonen
<3ratjtuclotcmin.S.de bnfidfs itetevenetaf.Mftafunt(fnquit'p qquicqd
01-.
s pdebcm’ reddere 8C fglidb*’ poiTum^fidelecofiliulaiTidua couer
pjj-,;g£ s
***
fatioffermo ccisl&fine adulatioe iucudus.Eti fcdo ide dixit.q' ’
grate ad nos bnfidapuenerint indicemus effufis affcdibus qd ?j-’ *
noipotmlaudietelfedvbiqjteftemur.Nectam facilis fit alicjs
ad ingratitudine quom Tho.tcfte fcda fcdg.q.iog.femp pecc:;tit'_|wmortale vel veniale nofcaf.Nolo aut di fcutete hoc in loco de ta
1
iiu differetis quom locus ifte no patiat. ipindoSorcvideas qui
terribilr & dodte cetra hoc viti u videbitur infonare . Monftrat
E.ti/
Qratitudo per Virginem
- cthocflellatjnnfluxusihacimagiepofitsjp.iSIaftcllaisjqfn ei?
vertice earuqj q in et? qculotnecno i ei?ai<? meridiang cxtreo fi
gurant opa aMcrcurialfbus effectibus no remoueiu & mattis
;opibus(licctparu)aiTil’anf.Aligqutnqsftell£luddgq ia ei? ala
feptetrioalilnecnoqugi ei? dorfo photinant ab opib?; Mcrcutij
no diflerepat &(<juis modicu)Martis gerut fifitudinem.At op?
,flclle q dr Azitncch Alaazel a Veneti s virib?no recedit Si Met
Mercurij curialibus aliquatifpet ailimilaf.Mercurij-autvires Marti per
et matis is mixegfPto,,. Q.uadriptiti tedc)facit natu q fuos fimiles diligit
fluxus. et cos bene recipiet Sc fuos iuuabit amicos. Et ftfr Veneris 8£
Ptolo. Mercnrijmixtnrafeode teftimonio)fadt q> natus fuos amabit
Veneris 8C amicost&eritdiicretionis bong.Et Hermes de ftellis betbes
mercurii nlls ait q; ifteerit dile<3i eloqui) 8c benefactor otm. Iulius quoqs
influx.Fir. in. z. dicebat.Mercurius 8C Ven? tn.z.abhorofcopo loco pti
Hermes. ^tcr coftituti in diurua genitura f.acict amgnos 8c gratos invita
Iulius fit. °P*b?3c morib?.Sdvero matutini i hoc loco fuerint inueti factet
Igtos 8C honeftos gratigcg fpledore fuIgetes.Et in.+.ide Q,ui in
Idem. •horofeopo virgine habuerit apud efi pura; amicitig neceflitudo
jjmanebit!8Clgt9 erit atcghuanus.Etfi mediucgli i virgine qshabuerit tnfttp eum hahebutvitg ac viuedi fubfidiatSC cuicuqj
tale cotuleritipe ingratus fcmpexiftit.Atfioccafus in virgine
fuerit alienis hoibus alimeta pilabit multos amicos fuis aliime
tis aut fuis pfidijs fubleuabit 8C amici extftdt frequeter ingratit
et circa vxore bladis erit amicoru affe£lib?obligat?;fed 8i ipfa
circaeum erit frequenter ingrata.hgcoiaille . Sed ad miradaventam? q tibi forfan vfqj adhuc iaudita fuere. Albamafa»in.<S.i
trodudloril phormafr illa loqf.Orif ia prio ci?.f. virgis decano.
Vt PerfgCaldei K ggyptij oimqiduoty Hermes SC Afcaltus a p*Notarum meuagtate docet puella cui pficu nome Secdenidos de Darzasmiradunl . tna arabice inteptatn adrcnedefal& virgo mundat puella dicoj
Albu<nj ' virgo imacularatcorpe decora vultu venuilalhabitu modeftalcri
Perf*6, ne .plixolmanu gemias aridas tenes fup foliu auleatu relidens
Caldel- puerumitrtestaciurepafceslinlocociunomc hebrgat puetoru
AegVPh) dico a qutbubfda natioi bus notata iefumfignificatib? eizatque
Heri,l£s < nos grgcg xpm dicim?:No efl mutatu verbu de Albumafari tex
Aftaiiu* , tu.Hic ergo habem?& ex his qbus nuc deinofttabtm? faluatoz
renfm virgine ifta notaritgratitudis 8cifignia(Q,uoinneino ip
Gratitudo per virgmefti. Fo.XXXIIII.
fo gratior fit)qvtferuitfo nro & guiflimo ad qd etia tenemur vi
ces reddat taimmefa nobis & tgalia x dies bnfida & futura tan
de doat pmia.Orif ergo hgcvirgoiefii pafces.Proteru9accedat
appella Iude9q virgine matre renuitquom tantis errorib^tot
ante (da deteti petiles ifta puiderit.Etfi dicas non dicut ipant
virgine pueri illi9 matrelfed tm iure ipm pafc&etfic erubefee qs
q iurepafcitnonffi mater eft.Bta ergo virgo maria demoftra?ta eft cu filio f hoc figno afcedes qafvt ego teneo)quom xps na5
tus eft horofeopus i virgic fuit.Ratio autmea no mediocris in Hotofco*
de accipif cpquom oes iuxta nodis mediu ipm natu dicatiuxta chrifti.
illud. Dii mediu filetiu &c.fi fole in Capricorno tuctgis exiftete
iuxta imu cfli ponas in virgiue horofeopus adaptabif.Hoc pa?
,
tet illis q aftrolabio cardines ordiare cofuetxerut.Et q» tfic afcS
deret virgo mouet 8C influxus qda q ip feda virgis pte fi horofs
p9ibifueritiuenif'&itai.V.&.6.NaIuf.in.7.aitq)tales qhoc Iulie».fortiti fuerint erGtfpedof/lfacerdoteslppheteraurufpiceslma
gna nobilitate gfpicuilreligiofilpotetes Ihabetes maxima dis
trinitatis infignia.Hgc aut xpo qfcdm corp9 (vt theologi volut)
a ftellis optime difpofitus fuit ,put data eft homini loqui de his
mius habete uo meli9 c6uenirepofTet.Eft.n.ipefpeciofus phormaprg fil/js hoim.Et fcdm ordine Melfchifedech facetdotesi
deus &homo.Moueorabali|'sqin.i9.grada virginis apparet'
(inquiut)Ros fiue pluuia cades fuggramia & fubfcribut.Homo Alio$/ opi.
religiofus erit. Iuxta natgpfal.Dcfceditficutpluuia in velusflC DauiduSJficut flilliddia ftiliantia fuper terra.Nec te remordeat prioruxtx
ab iftograduu diftatiaquomin diuiflbili domus prima coffftes
per tale diftatianSvarief abinfluxu.Et forte Vergilianu illud Vergi,
in bucolids.Iam redit & virgo redeut faturnia regna . Licet deiuftitiaqtgefaturni aureo virgo ifta didaeftfvt inferius pate?bit)exponaflad littera de xpo fcdm q; iflt ethnid fecerut aedpi
pot vt g hocno xpianufeotra Hiero, atidoritatcmfed xpi nun?, Hieto,
dufficut fibyllaCumea ponit Aug.}Marone fateamnr.Q.3 ve? Sibylla,
rum ee carme aliud ibide poffitu arguit. f. Vltima cumei venit ii Augnflf.
carminis gtas.Dauidus etii virgine in afeendente chrifti fuiffe Datiidus,
teftatur dices.Or/ef in diebus eius iufticia.i.virgo qtixe iufiitia
(vtfupradiclueft)appellataorie?idieb9 xpi.i.itpe quo nafcet
EtabfidantiapadsIquiafpicaniquffiHtunuatiaiictat in manu
'
E.iiif.
Gratitudo per virginem,
virgo hjc tenet gratitudinemfpedalius monet q plurimas r»s
tribuitgi accepit iicut terra cxgranovnolfpic* muitiplidagra
na producit.Ad fabulg tps evenire cofefumlquom ex his agno' uerismenulloraoincndftinatiuitate erratibus aihologis &delyrentibnsiubtidiumfuldmetuq! aliquod prfltare.
Dum ioles agerent beatiores
Aurea Saturno fgcla regente leui;
Princeps yirgo fuit feueriorein
Juftidum feruan*Inomcn Scinde tenens,
Q_ug quom cerneret omnibus tenaces
Efleanimos IC q> faxea corda forent:
Et quemq; ofhaj benignioris
Ingrate oblitum,tranfuolat ad iuperos.
dievirtus fugiens ineptiores
Sidere felici tranfmeat ad rutilos,
Etgratitudine fulfit Diuus Tho.vt pote q collatu fibi adnotaexcelfa beneficiorum munera manifeftans vitra gratiaiji actios
nes quas immrnfas femper exhibuitlcudorum etiam animosimpiius opificis maximi laudes accenderit.
Virgo,
Vindicatio per Libram. Fo.XXXV.Devindidationeper libram. Caput.30.
' indicatio iuftitip fifr ancxa e vt voluitTnlli^ga Do
,
1S.fc3afc3g.q, ios.aitlrpfiait philofophus dixit i.i ‘Hius,
cthi.aptitudo ad virtute lellnobis a natura licet co , °ni3s*
plcmctu virtutis fit p alfuetudinevf p alicj alia cam !I*f.
vn patet q? virtutes pficiut nos ad gfequedu debito mo inclina
tioes naturales qptinetadius naturale! C< ioadqlibet iclina?
rionem naturalem determinatam ordinatur aliqvirt9 fpalis.
Eft aut qda fpalis inclinatio nate ad remouedu nocumetulvn &aialib9 daf vis irafeibilis fepati a vi cocupifcibili. repelli t aute
honocumetaghoc <pfe defendit cotra iniurtas neeiiferafvel
illatas iaininiurias vlcifcit no itetioenocediidditetioe remo?uedi nocumeta.Hoc aut ptinet ad vinJicatione.Dicit.n.Tullms Tullius
_
inretho, ^vindicatio epquavis atiiutia 8coino qcqdobfcuru Vindicato
eft.i. ignominiofum defededo aut vldfcedo .ppullaf.Vn vidica?
.
tto eft fpalis virt5 q p libra notai fex ftellisinfignem qttuor ex Vinaicato
chelis Scorpij fuptis vri & (mago hjcChtlf did folet!& dulb9 Pet ubra.
qmpedib9 virginis ext.it ai ei9 integritate venietibus. HuiusautfugprimuqdrigtitiBtolo.auiiloreHylaus Rodoani.p nue rtoto.
ruigii fenariu vidicatio moftcai quom fenari/ pedis areai Or Halius,
thogoniononifi embadofiue Catheto.?. Bafi.+.hypotemifa.J
cofurgatBoe.i.Geometrif teilate,Hoc aute ideo vindicationi
'
fauctqnomin quatrigoni eft fundari
fenfu irafeibili fc?
cientis coftat Si 5
Tho.Virt9 aut hacvbi fupra inter cru
neq) media e! 8C io
ternarioqui bafisBoe '
debcat.i. i Corgeoq3corp9 ex qttuor
pjiftdpdfla ia ex
ipfometTho.tefte
delitate remiffio?
angul5in hoc tria?
gulo refl9 iter duos a redtitudielficut illa extrema a virtute defidentes ponifICathet9 aut ternario quom q vididia ex Jjeutero
exercet diuinafrft9 au<5oritateqin trinitate cofiftieid agere
debeatquomipfeDeutero.i.Mibi vindi&a & ego retribuam
cat.i.mea fp audforitate vidicatio fiat vt cxpdit loco pfnto.Th.jus-
Habef SCinlegib9no licere v/ndifta orbus,C.deiudg.lege nui
lusUicetaliqnpriuatovididfalexpmittat vt habes, C.de epis
&cle,l,tapt,C£,C.de rap.virginu.i. vnicalfed tuncpgnam fijfee
Vindicatio perLibram
Vinditx fetlp legc.fuIcttJSC ffc fg lcgu deiq? audorttare facieda e vidifta
modus Hypotemifa qiurio cofurgitvt inuat vidida ii malo aio;fed ,p?
ut bonfi vfe vr alicui9 et gticfaris qd ab.olb^tS appetii : exigit.
Natura.n.vniuerfg mudiafmachig vidida eo mo quo licita e af
fictijqlioin ee coferuari affedet cuda 8t ifto^ ipedimeta vidica
tione pellant.Q.d afit g gnariu vniuetfitasiportet teftai Mac,fug foinniu fcipiois ita dices. Illa vero qnatio nuero $prietas
Macrobi5 excepta potentig vitra terras eminetis euenitqifolus oia qqj
Q..unari5 funt qqs vident ee coplexus e.Ee aut dixim5intelligibilialvide
Vniuerfa ri ee corporalia oia fcu diuinu'corp5 heant fiue caducu.Hic er?
monilrat.go nuer5 fifoia Sc fupra Rfubieda defignat.Aut era de5 fumuseftlaut mes ex eo nata inq fpes reqi cotinenliaut mundi animiqug aiaru oim fons elaut cgleftia funt vfqj ad noslantterrena na
tura eftlS fic gnari5 reip oim nuer 5 ipletur.hic illc.Sed obijeiat
mihi aligs hic oportunc diiTercata fi fenario vindida onilederi
demoftrari.Notes igif illddctm Jobi.g.in fex ttibulationib5 li
berabit&infeptiano taget te malu.vindicat.n. dfis inhoemfi
do peccata hoiumvtin fututo faluetvt accipii ex.zj.q.y.ca.quod
ergo,Et Greg.hoc didu lobi expones more.fi. idem monuitghgc verba fignari.Ait.n.Sed gadutrafitoriolabore atterif.f,
,, ho a ppetuo dolore Iiberaiagte fub/ugifinfex tribulationib5 ,
Senani iiliberabit Rinfeptiman6tagetteinalu.Q.iud,n.fenario nues
gnificatto t0 qujfy.fequif mfi pinis vitgogatio difcurfufqj fignaf.'Sexto.
gpp.eoiagficiens hoiemcodidit &.7 die deus reqeuit.q. f.fe?
ptimus vefpam n5 babet <ja fubfequetc requiem nullus ia ter?
minus claudit.Pcrfcdis ergoomnib5rcges fequiigapoftboa
vitg pntis opera retributio gterng quietis inuenif. in fex itaqj
,tribulationibus nos dfis liberat ne nos in feptia malu tagatlqa
per patet ng pietatis eruditione pfitis vitg labore nos atterit!
fed in aduetu iudicija verbere nos abfcodittvt tato nunc ad fas
lute certiores exibeat quato nuc nos flagella duri5fecat.Ex hi»'
Veritas in igif verbis Greg.ft his q fupra dixim5 per fenarium vindic3?
i udicijs, tione cogtue intelflgi iudicato.Nec min5 fauet ex virgie &Scorpionis Librg huius extrudacopago. quom.f.iudex quiq; vindi
cans ita gratitudinis memor effe debeat q per virginem expofitaeftvtvcritatisreditudinequg Scorpione monflratur non
amittat,Vetitas,n,iniudicijsmaximeeltcequirendadiilui,z8i
lobus.
Canon.Greg.
Vindicatio perLibram. FosXXXVl’cap.quia funt&.jo.q.vltima.cap.iydicate.Et.C.detep.ap.I.per Canon,hac iudex iubet femper colere verxtateih.Librg etiam no in c5 jU£i.
cinne .pprietas fauetlquiav/ndicans omnis qui refle indicat in Judicansmanuilatera portat vthaber.q-y.diftinft.cap.Omnis qui.Etin portat fla
fpecu.titu.de difputa.8£ allegn.5itiij.ver.Sic igif.Influxu ia co teram,templemur aftrorum imaginifq? pcrcommoduin.PtoIo .ait in Catiori,
primo.Q.uadrf.Stellg qug funt in capite pedum virginis in loco jus ,
vnde faldgfug trahuntur habent vim ficut illa Mercuri) &Mar Ptolo,tis in Libra, EccetpPtolomgus ponit parte virginis inLibra.
Mercuri9 autem cu Marte particulariter coftitut9 luito tcftc.i.
in a&ibus publicis aut ili adtninrftrattombus aut in occupatio Juli9
. nibus coftituitStnSqinipfis adtibuslongatepoiji cotiuuatione Mercurij*
pfeuerabutl&.n.impediritaut accufatiJamouebuntlSCfrequetcr & martisiudicijs applicabuf:& falfis interdii accufarionib9 opprimunt;
; nflu.
Hgc a6t his q re&e vindicat ab impijs irrogari c6fpidm9.Ipfaetialibra inoccafu fi fuerit inueta vitam in domo regia effidua
cSuerfatione decernit aut in publicis ailibus coftituit, 8i in horofcopo facit hominem que afftdue aducrfariore turba pulfabit
Sede veris ac diffinitis rebus habebit contentiofa certaminat
religiofus fane erit.& cultor deo^C eritqj talis qui in omnibusredlum velit habere iudiciu diurnis JXcgleftibus religionis ad jdem.
‘ herens.Hgc Iuli9 tn,4-.Q.ug em .ppofitii fulcire vident qtum Se
iftaqugin.7.ipfemetfraditiudiciorum memoratioe referta cg
terifeg q vindicationem poftulare dignofcimus.In tertia parte
librg qcucp horofeopu habuerit erunt facerdotestiufti; logeui.
In quinta erunt diuitesjcopiofi Se q femper iniudicijs verfabu
tur.S in. it.erfit tales qui inindicijs cum omni notitiaverfabun
tur.In.ij.qui natus fuerit erit religiofus iuftuskui publica iudi
da credanf Bc que rex amico femper diligat affe&ulfed hic prouedtagtatefuamorief.In.i9.quicuncphorofcopum habuerint
erut religiofi rufti;bnuoli!oi boitate ornati.hic Iulius inifta ps p . ate.f.tp.horofrop9 extitit placetig vrbisVt repphin codicib9 ans
3
tiqs.SC io placetini a placiditate mogicogrue dici pht quom 6C i V
(
coX?flux9 ipellat&effeiH9 ondat tata in animis eogrbenignitate.Ta
no‘°
le et nome a placetulo.ftruiftore fumpfiffe credendn eftinon abeo optimg ibi fiant placentg(licet veru fit)vt aliq ridedi mas'gisq rodendi infulfius aftruxerrmt. Nec in hoc meos meum
Strabo.
* Proucrbium.
Throie ex
ddiu pvenerem.l
Iuliust
Veneris i
flnxus.
Vindicatio perlybram.
laudare vitupes quom coi ter i pria mea id accidere foleatf Exsalijsautcais ifluxibufq?cctrari|s aliquo?! poffintifid pietatis
ifignta de quo?! nuero poffe ego forte ceferilfe fic de mequomvergat i diib/u nec laude hic fumis nec vitupiu.Sed qa de place
tina vrbe nra obiter fermone fedm9(fi placet)aduerte 5 dicam
quom cogat Dulcis amor prig.Hgcvrbs a Strabone cofmogta
pho celeberrima dea nom a quodaplacetulo trofano (vt ia dixi
mu s)q p iparn edificauit fibi vedicat qua licet multis exagitata
cafib9 ob aliquo?! ex illis quos ia dixim9 hortatis exptes ciuiu
fuo?! pfidia coftet ex chronicis ibideftn nfiq dfio an alqoo?i nobiliutyranideparuiffe repies.Propf q infortunia^juerbifi iI13
inoleuiffe putaai9.Placetme ouii podera & fcrupulofius : id qin
tibi fume op9 e.Miiy e.n. q> toties populata 8c aliqfi ad hoc vfqj
dedufta vtoibus deilittieref icolis in tata adhuc re?! opuletiap
feueret.In prindpio.n.pbabile eil parcitate ceteros &minimamagnifcciife quo priilinfi tcftituereni ingradullcqi ex tncfiucrbiuilludfumpfiffeprldpiu.Sedad altiorame trifferlqb9
a doctis tm deriuaffe darefcat.Cerfu eft p venerefvtin fabulis
hr) q ex ouo genita paridi fpoponderat Heleni troig diferime
flebile excidiuqj fuiffelEt fic placentingvrbi quom fignatot li?
bra cu venere fittrotanoqj a fanguine clara duxetit origine vi
detes aftrcR; ifluxus ldagates ipfi9 crebra depopulatione moti
funt dicere.Placeting oun podera. i.libra venereqj quom fignu
illud dom9 fua fit figrificatore troiani incedij prindpio qd ouuextitit copara ne fift tibi a venete q fignauit in te deuoluai in
intedtustvt p ouudcflruxit mgniaTroig: Iccirco aut monebatVtno cogetib9 arbitdu volutatis quoad poffent fideribus obs
uiaref.De teliqs afitvrbis iflius laudibus qinnumerg funtre
ticebo ne nimiam prolixitate tediofus euadam.Illud folu quodvindicatiois affetit officio notadu efl a Iulio Mathcfeos.j. pofi
tumlvenetc.f.quom a<3us dederit homines facere q regib"vel
imperatoribus coferanf.Tuc aureas choronastprgtextas des
ccrnittaureafqj palmatas confulariumvcl pto confulariu!& quo
ru honoris xfignia per totius orbis fpacia preferanturlgratos?
amabiles :venuftos:iuftos.Q_3 certe duitati huic aecediffe cos
parimus fi primirq glofas legib9 appofuit mudodon.iffe reco
limus. Rcues tamur vnie difcaffimus. In primo libre decano
Veritaspei' fcofpionem. Fo.XXXL^et{te
• vtgff ferunt orif vir iracundus iu cuius|manu finftra ftaterain filioty P'a
dextra agnus c3quoiibriin£cripti,Hfcphorma vindicateofte citum*
dtt 8£ feueritate 8t mafuetudine& iuftitia cu fciadebere cople
cti.Hoc firmat iuxta alios 3fcendens figura viri iracundi i cui9
manu fiftula.Ir3cimtniin.8i nolite peccare pcipit vindicatib9;
.quod vtiqjfietfifuauitatis harmonia irg mifcuerint amaritudi
necpabulofa eade eft 8C librg 8C fcorpionis intentio cum ex fcor
pi|magnitudine libra confurgatJSC io carme fabulam non expo
nettfed hac virtute infignes ad fideratollet.
Q.Ui.graue« medas fceleiji Clauferit mens luce oculis •
Vindicatfmentes hominum Durnqs corpus fpiritibus
Purgatl& cglo rutilis Sentit altis ingenuusFulget alto fideribust Moribus fulget nitidis
Clara miffis cotporibus
In.pprij corgis vidiftatitaiT.excaduitvtilldcaftigas ficiferuh5 Xhomas.tutejredigeslquomalijs pdicaueritnequaq reprobat9 emicuit.
([Deveritate per Scorpionem. Caput.ji.
Eritas q virtutis fortitifigniaex.i-8Cij.etlu. interfui Arill.
ftitig ptes a Tullio ponif. Diffinit aut veraloquentem Tullius.
Ariflo,|.magno3J! moraliu dicens. Verus eftqneqj eft Arifto-
fingens plura eis q funt neqj minoralfed exiftentia ipfi hgcdi Vetitascet 6C effe 8Cfcire.Et fcdafcdg.q.iop.Tlio.veritas inqt virtus e
qua aliquis 8C vita 8C fermone tale fe demoftr3t qliseft8Cnon xhomas.alia q ‘circa ipmfunt nec maioranec minora.Verfitn qa moras xho.lia inquahtu funt a nobis cognita circa nos funt 8C ad nos perti
nent fcdm hoc veritas do&ring pot ad hac virtute gemere 8t qcuq; alia vetitas qua qs manifeftat vetbovel faffo qd cognofci
t
Hac itaqj virtute g fcorpione moftrari dicimus numero id affe‘ uerate ftellaiji.dece 8c noue naqj 8C fi fint oes qttuor tn in librg Vcritas
(vtfuprapatuit)figura venietibus qndecideqbus differendo perfeorpi
eft telinquunf.Nuet9 autifteeoveritatemoftratquoPau.veri onem.tatis dodior.tf.dieb9 apud Petru manes.Dufe intellegit vtriuf
cp teftameti(qd totu veritas efl)pdicatoreinftituf ad hoc ipfum Paulus
nueru cofectauit.Hiero.naq? atteftate ad paulinu hoc mifterio Perrus,
ebdoadis SCagdoadi futurus getiu pdteator inftruendus erat. Hierony,Et licet talefufficeret indidu fpcculabimur Ei alia. Nuipetushic trigonalis eft 8C hexagonus! vt Boeti, primo arithmetices
Veritas per fcorpionm.’
Boe- primo aritlnneri ces placuit!vt p hoc innuaf infuma prius trinis
tateverita /\ tis excelle tiarcpiriSC
eadeptici / ;\ pando pfeAjj Jji <3os viros
fenario / a A notanf)or *j
ji nari, Senaenim ters / > ' K \ nariudum
, j 7 Ihis recipit
iplius nas / e' l f j
jN, tura no in . I y fua puritas
repticipip d J at.Exfpe \ rieb9 gde}
binis iri a norefultat vt fenariu no ex vnitatib9 ! f ed ex tnarijs
binis vel binarijs tnb9 cotra Arifidifciplina coponam9. Aliud
Ariilo. hoci nuero Cofideradu occurrit «p.f.diminut9 ehvt, Boe'. loco
Boe. prgaddu&o baberlna vnitate fnario gnariorjj e metit9 noue tmno gndecifarietib9.Et hocmonet veritatis qdda fpale fecretu.
Arifto. ethe.4--docuit Arif.v/rtute haci min9 deliare.!.extrerm illi9q3ronehj deficietis & diminuti fi deducaf 1 ptelno viti) fed virtus
Vrbaitas , tis poti9 q vr banitas dr habitu fortiri ino ,ppf fugiedS tumidita
quid. teidagaf.Ait.n.eronicos fua ottenuates vrbaniores ee coftat,
n.n.lucrt ca faciutlifs vt fugiat tuiditate.maxle vero hi gfiofa neSocrates gat vt Socra.fadcbat!& ite*)i,Q.ui modefte etonia vtunf ac cirs
vrbanus ca ea q n5 nimis an oculos pofita ac appetia fut eronizat vtba=
ni vnr.bn ergo virt9 q extremo diminuto cocordat p nfiei» iride
Scorpioi s diminutu def/gnaf.Scorpif nafa no tenuit oiidere veritate! fed
natura, fuma Icreataq? veritate q xps e dicete ipolego fu via vetitas Si
vitalptedit.Hoc aut ideo e!ga fcorpi9 hic ex fra genit9 efvt ifra
Ariilote. patebiOh poflint ex.jr.de hifto.aia Arif.gnatelft xps et fiue vis
Chriftuse tilifemie exfra genitricis marippdudt9 eft.vninpfal.ad Iramfcorpio. de fpa dr.Ego fu vermi s & no ho.Et Et ,ppt illdquoqeqa ficut
Dauidus fcorpi) aculeo venenu nafcif itavt Tere.aufkor e in adtiaveritaf
Teretius ' odiu parit,Influx9 et imagis hui9& ftella^ id roborat.Habraha
Habraha mus auenezre9 dixie.Qui nat9fuerit fub pria facie fcorpiois pamus. tu pulcher exiftet!& hebitfignu in capite!& pedt9 ei9 erit latu!
Scotpi| in et hebitfignu i pede finiilro!vf i mau dexfateftqj ho caftigario
fluxus. n s boaq?difcreri6eplen9!aciloqlafeftin9.Nat9 fubfc3a facie
caput ei9 erit magnfi exiftitcg modice pulchrg fiigurg 8i habebit
fignu in genu Si dorfo& erit ho difciplig verba fua multiplicas
Exhis veridicus demraf quom lingua caftigado veritate dicat
„ et diferet9 admodfi fit!in fcietijs quoqjveritatlsverba miriplic)/lr '
IuIr9’eria-fir,in.4-.Si horof.in fcorpione fuerit inuet96( ipm Iup
Veritas‘per fcorpionein Fo.XXX.• piter aliq radiatioe refpexerit q nafcenf erut gfiofi & a dijs pfidia fgabut femgl& facroiji aut cgleftiu religionu facra gcipiet
et in alio loco Vf alia duitete fuo Audio trafferenf.Erfit femper
erecto fpu fubleuatilacutilgferetes ornameta fermonisferut ta
les qbus femg veritas placeat ,ppt 3mtcos aut negotia aut gicu
lafemgoccurrfit.Eccequoghocveritas agte daret morefqrta fho.les quos veridicis ineffe gfpicuu eft . At qm veritas fcdm S.T. iuUus»fug Jo.defpeftos facit claros iC fortes ideo ide Iuf.fir.ibide aie
bat.fi i fcorpioe medtu cgli fuerit eritfortis fed dura vita 8Cdu
ra couerfatoe quaffabifde loco ad locu trafitu faciet Sc fi fuerit
ingenuus feruflia exeqtur offidatfed poftea eu in oib^pfper fe
quifjeuetuslSed circa vxore SC filios inter initia miferis infor?
tuni(s laborabit Si poftea ei ex maio^sviro?» notitia fglrcitas eo
feref.hinc et cernito quuoexgufs ad magna vt veritatis mos e Defeipoveleuaf nat? «'in me itide experior aliquatuIu.Pleni^infceffu te
.poris huiufcemodi cofpe&urusquontmedrucgli fcorptoimeanatiuitate poffederit.Stellg etia q in gradu. lfi.minuto. 2o,fcori
pionis fftfeptentrionalis exaltationis prime de natura MarsSC louis talis eft influxus fecundu Hermetem de ftellisbeibes Hermes .
ni(s vt qui ea in afcedete vel.io.habuerit fit magifter militum*
dux militiadmagnus in filis aftibus .nominatus in longinquis
terrislacdpiens terras & duitates donec ifuerfnt in fua potes
ftate:& ei obedierinKdiftribuens eas proutvult omnes obedi
untilli Sfadethoies lucrarillfberalis : laudatus ab omnibusfortis in regnolfapies in fuis negotijslamator horum*, cofiditt
oibustno diligit litigiofosl&fuccedit et in oibus bene qug vos
Ietlfenfatusldiueslmultg pecumglamat q? laudet SC cp bene lo'
quaf deeo.&morief bona morte:# erit phamofus!& deus eft
fapietior in illo.Haden9 hermes.Q.uod veritati fauetquomtales reddat gloriofos viros.OriE in primofcorpij decano fc3mleupoldum mulier bong faciei 8C corporis qug veritatis innuit LeupoM’immefum decore.Secudnm alios in fecundo gradu afccndit vir Altori op.
Cedens in elephantg&in.to. vtrfedens in camello 8C vtrobiq?
fubijduterit homo fortis.hos aut(vt dixim^facit vetitas. At Inii,
iuxtaindosin. i. decanopuella exulvultu placido Inudalfine
vefteiK pecunialpede compede conftridtolpelago fiuftuas Ec ta
' glittora captas.Et quid expffi5 veriufq; veritate onditr’ Ipa eft
Veritas per fcorpionm.
enim puella nuda fine vcfte falfitatislola detegesfPecunia eas
resl&fpotelnerauera veifcturbidetlexulliftis maxie tgorib^li
cet fg ols ho mcdax)q multoties ne .pdfcat ccpede fileti) detine
turj&fi Inter multas falfitatis vndas fluduet ad portu tiitade
fecura deducif,Nota aut i.pfaLdr,veritas de terra orta elqa
fcilicetfvt dixi & dkem9)lcorpi"hk ex terra fceflit.Eft et mat
Almafort‘ s P r*aPale dotnidliu fignu iftdga quompricipalii domopla
* netfgaudeat Alma.i aplior .gaudet ingt mars infcorpione.Et
ioquommars planeta fit medax infortunati infcotpiqe verax
Dauiduscua<f at ffedto imago hgc virtutis ornamgto fpledefcet.Zahel3
Zahelus)*
'8* liifinahelitailib.de iterrog.trac de pdpuis.fo, iudicifs ius
dicio.Jo.air.ois planeta mal9 quom fuerit i domo fua auertit qc
jj jqd i eo S ex malo i bouu.Admirar ergo.qd dixi tibi & ab eo ac
'• ripemefuraiudicadidigcille.Sicigr martis falfai veritate mutabiffi in fcorpioe domo fpria fuerit iuetUstyn fit vt fcorpius
veritatis fignificator exiilat. Agti^halfffug Cetiloqum Pfolo,
hoc inuebatquom fcorpiene martis fragere natura .ptulit.Hoc
.n.martis medacia fcorpiois veritate fupari & vinci comonuit.
Cotta iuiAtqminuidi q aliena fg & imimis ipugnareii ccffant cotrame
cjos ,
herinctis ill3(m6 nofcet)latrare curabunt, cg.f, aphori.s.fcoi?
•Hermes pi° falfitatis e fignu dicat,’& iccirco ifdte me cotrariafalfitati
111 fenfib^vcr 'tatefibi attribuiffe cotedet triplice accipiant rnfione. Prio
moralib^nin f11 s moraliu fenfufi adaptatioib^oimodanoreqri co
e qredaoiuc|uetia:& io fufficiat diffufg fatis expoisaffenfusI& hoegna
modo conf,t: fdiitQ ectraq; iuidoqdacula tutiflimu mumme.z.gj quom i
uenientianuant.ff, dfbd.fi.&Jnno. drenu.c.niffiveritateoia vincere: vt
jus* hgc excelletia magis innotefeeret & cotta medacij falfitatisve
Canon feditas appareret oportuit ide fignu &vcritatis Sc falfitatis :fe
Veritascudutndiuerfainfluerecflitategalvidelicet.vthet Atif.i.Elec»
'
oia vincitc
3
'uxta P°f‘ca & magna & maiora vident & peiora 8C
Arift
C' nieliora.Tertia daf rnfiojq prio ipfuppoitilldqd habet audor
‘
Audor -fp^?rc trac.i.f.jp figna zodiaci nom lint fpale a noiealicui%ia
fpere cic-*IS PP.PPtietat5a^9 couemetetajpfigaiali.EtvtredtatCic*
chus" ch^afailanPfupeudelocuMofeusarabic9 dicebat q>ols fpes
Moieus 111mudo liet ftella refpiciete & coferuate/pfai ee fuo fubaudi p
^’
' virtutediuinaaitCicchus io flelleq funtjin anete gubernat 8£“ f * refpidutarietemhocroundol&ficdeali/s.fcorpi^quoqtceles
Veritas per fcorptonem. FoSXXXIX.’ ilis c6uenietiahabetcufcorpioneterreftri,’& io falfitate aliS
!
fluit quom deceptuofu aial fitifed qa ipfum gubernat taq exccl
letioris potetiplio videdu e quo ex hocicorpio cgleftis meritate
dotai . Ptolo.m cetiloqo vult9dnqt)h5 fgculi fubiefii futvultib9 Ptolo.
cpleilib^&iofapietes qimagies fadebatJftella^j ltroitu in «=leftes vult9 ifpiciebat!8c tue opabanf qd debebat, hoc exponesHali9 dixit.i hoc ca.vult pto.mfta imaginu fecreta patefaccr & Halius.
vult-9quos in hoc fpculo ee dixit funt fpes ainliri & fpes plataru
et io dicit g> oib9 iftis fpeb? dnant fibi vult9 colites in cplo raa?
netes.verbi gra.Scorpio cgleftis terrenis fcorpicib9dnat Sc cp Imagines
1eflis ferpes terrenis ferpentib9 &fapietes imaginu Ifpiciebat otio fiunt,
quo planeta de fub radijs folggrediebat & igrcJiebat hos vul
tusiEuqj i afcedete ponebatk vultu que intrabat cclabat.i.fcul
pebat i lapide 8£mifcebat cu eo alia ad hgc neceffaria faciebat
qj cu eo exaptatioe vel defirudtioe qd volebat& vis illa in lapi
de multis tpibus durabat,& ego vidi in tgib9 carmorchg regis
chriflianorsi fatellite q ad nos ex romanisveft &fapics dicebat ExempUigfa&9 eftfaracen9 in ggyptodiuti9 moras i geometria pitus qfaciebat imagies q artificialiter moucbafllapiduquocg & hp
r
ba^i natura cognofcebat. Q.uada aut die ducueoect armigess
eius vociferate audiuim9 que fcorpi9 pupugerat. Q.ui fiatim exmarfupio figilla odore incefi hntia extraxit eiqs vnu porrexit&eu potare fecit ftatiqjvt bibit armiger regcuit.Tuc ego afpexi
illa figiila SC ih vnoquoq? vidi vultu fcorpiois imprefium iterro
gauiqj eu q horalapideillu fculgat.Dixitmihi.luna exiftete in
lcorpionefculpfi eratq? fcorpi9vn9 ex quattuor agulis & figilla
ui cu eo icefum maflicatu in eadehorat alia etia qda cufigillo
fi gillauiiquia putaui cp viscet in incefolfedinalijs rebus tmdevalebat.Kaderi9halyus.Exquib9 diftisrlldextrahas fcotpio
nibusterrp cclcitccnari ac phoci gap illos terreftres falfitas
notat Sc a cglefifs virtute illo^ivenena curant per ipmvetitatis
gloria defignari.duodaffifmas fabella fubfeqtur»
Salfus orion dum ilernithumi
Luftra ferraru intranstomne genusQ.uadrupedum:latonam alloquitur.
Germinet optatum fgminibus
Terra potens pcuffumiaculo
Veritas perfeorpionetn.
• Occidet hocforti quicquid erit
Talia vix fatusicum ita foli
Protulit ignitum fcorpium habensEtmodo tantas vires rapitur
Morfibuslz vili morte cadit
Tranilulit hunc cglo cunctipotens
Mens hominum fid atne nimiumSicnecat errantumfalfa virumVerum animos ornatos habitans
.Prouehitz tandem ad ceifa poli
GThornas et&luus itihextititvetitatis abmfrab/Ii fulgore cn
Tho. fpicuus ve abiponec minim9 error aut falfitas velifdetifs vel
afr emanarit.Q.d effe veru magis acmagis in Dies hemuliset
Veritas te ipfis liquet ob idqj pulchre Dictu eil veritate tpis filiam Exemporis filia pluponaquotibiinvrbanitatem Declinaffe Demonilrem Affi'
Tho.vrba mo pdtifice vna Oierfi qs Duoru fuiipfi9,f.6C magni,Albcrti Donitas, elior foret interrogat9 Qr rndiffe Albert9plura vidit ego vtilio
ra qfiui Rnfum ffecto eo laudabili9quo veruftulit humilius.'
SCOHPIVS
Amicitia per fagittarium . Fo,XL
CDeam icit!a per fagittarium. Caput.js. /vlacrobi'’
Bji Equit amicitia iuflitiffrt Macro, placuit)anncxa q't j,. 3 _
excipit adnis legiftis.ff.dleg.iij.Paphi,3lteri!>eft ad . /^niicitia
ji altetu cum charitate coiuntlrovoluntatuqj obfequens c , iia-
e! vnio.Tul.ee inii.3 amicitia diffinit dices, Eft ante ami xullius,citia nihil aliud niti omnium diuinatu huanaruqj rcij? cu benes. Ai lfto,
uolentia & charitate ifima cofenfio.EtRetho. Arif, Amic^eqamat & redamat.6£.s. ethi amidtia.eft beniuolentia in repede
tibus no lates.hui9 igit virtutis tatae excellentia vt peneoesalias fugare vifum fuerit antiqslft io iter iuflicie ptes merito"
recefet.Arifto.naq? ethi. S-Ciuitatem inquit amicitia contineri Ariito.
8C legulatores magis circa illam q circaiuiHtiaintendere? quia Idem,
amici fi fint nihil opus e iuftitia Sfi fint iuili nihilormn?ops eft-
eis amidtia.St Tullius de amicitia,Sole e mudo tollere vnr qui Tullius
amicitia e vita tollfitlq a di/s immortalibus nihil meli“hemus : Laus ami
nihil iucudi9.Epicur9 et vt Cicero de finibus bono?! 8C malorfi fltig.
recitat voluit oim rerji quas ad bteviuedufapiaccparauit nihil Epicurus
eemaius amicitia;nihilvberius!nihiluicimdi9.HfC itaqjp fa« Amicitia
gittariufiguraf qcuchorona quam ad pedes habet viginti & U fagitta.
duabus ftellisirradiatur.Hic enim numerus ex duobus, vndenari)'* compofitus vitta charitatem q decalogo madatur fpes
.
tialem fouere flammam amicorum corda comonuit.Et bene in Artfto»in duobus tm vndenarijs id adum eft.quom ad plure* perfefta
nequeat amicitia reperifi.8-ethicoi)i,Arifto.
Cibi fupra videbis figuram.
Amicitia fagfttarium.
' <£?Iur£bas ec amica lcd n gfeit i amicitiam non datur. & non°Videtur (icti nopoffe yt inultis vehemeter qs fit amicV N6.ii*
fiunt amici pies fecudu fodalitia amicitia:& q phamofe funt in
• duobus dfir.Eft et vtBoeti^.t.artthmetices voluit numer^ifte
difponibiiisindifcotinuamedietate arithmeticam hoc pafto.
huius autem medietatis differetig gquales funt vt innuat equa
les circa amore amicos ee deberelvltimi fane termini .4-. 8C.7*
amici fintambo:raedi| aut.j.&.fi. amores in geminis bini, tmigir diilat.7.a.ij.qtu.5r,a.+.ficut amor vni5ita cordi hgret ,ppin
que ficuti Si alterius. Aliud monet hgc medietas q fi extremos
, terminos.q-.3c,7 . copulet equale .pducet fiunmi illi qumexmedi/s.d.&.y.refultatJvndenarff.n.vtrobiqj colligit, iliud eil amicos fi ad aliquid agendu fimuliugas tm efficere quantum vtris
. ufqsamor intendit.Et quia imago hgc fagittam lacientis eamicitiamtaapteonditqtaliyuinerecaufatlnhoc antiquorum fi
Iulius nr.^j0 CLipMfnis extat q licetimpuris aptetur amoribus honeftis
Sagittari) tamen mtm couenit inquantii& illis corda pati uni’, luliusfir.
tnfiu. 4-.mathefeos dixit (p qui in medio cado Sagittarium habuerit
erit amicus fidam amicitis; neceffitudine exhibens fcmp.SteisHermes.
)g etiamin loco fagittg iouis 8Cmercurij viribus coequatur. Q-;Jouis Si
_ f; ,n horofeopo vel decima hmot ftellgradianerit(tefte hermesmercurii * tein lib.de fleliis beibcnijsJnatus erit amator hominum fui reiiux, gnilainator fcietie 8i verboijdliberalislfaptes in verfib9,’8£ pha
mofus in fuo feriutio:phyfic?:& rethoricuslamator dei!8{ grae-
tfa^fufcepta^rctdbutorfortunat^inauro&argetoa: fimili*Vtolo. busia erit liberalis inoibus ftiis adibus SC fui? negotifs fiue
recipiatfiue detlSC maxime cu fapientilVdt phormofis & deus• eft fapientior in eo. Ptolomeus etiam in tertio quadri, dixit. Si
Mercurio Iuppitcr affimile? & fuerit qualitatis idonegeritna
tus in libror Iedionibus affiduus amabit fyllogifinos 8i erit
geometra perit*’ in quadriuiotverfificator ac fermocinatorlacu
ti igcnijlhurmlislboni confilij! bong qualitatis animg! dapfiiis
congregationisibongopinionis amatorlbene & fubito incepta
perficietlerithomo regiminislbone credulitatis! medicus res
gisldcum diliget!bonganirrue!amabilis Iconfanguineos amashit'indolis erit bonglamator fcientiglhomo diuitia$i.Hgcom?
nia vel amidtia!vel ad illam prouocantia monlir ant.Etvtinam
Elegia amicte Fo.xIi
Vtina in me deus pfiriat qfiderafpondent.in domo figde ami*eorum parte fortung in Sagittario habui IoU e mercurio® eide
dominate. Infcdaetiadomo Ioue Mercurio indu habui difpo
nis aiardnmqui pifciu domu .ppria poffidebat. Q.ug aut Si qua
lia vitra pdida g hos mihi donei.influxus qnorutiudicentlhoc Amidtijs
vnuhabe® amicitijs muleufoueor Sc enutrior . IlSudbethemi foueor.
ia cetiloqo attedas q> Iuppiter iu&9 mercurio figmficat fug gfe Bethem9
cirone qonum SC determinatione negocioruidc gfedione fuat SC
additione fo rtunaelfC res bo nasiinter amicos aut hec oia vetfa
ti debet&reb9 optimis delectatos de mutua .pfper/tatelgtarl
In fodo de fagitt.lrij decano iuxta indos afcedit mulier camelu Indi*
fedes pilofalpanis indutalcum carca.i.vefte pilealinter manuseius ciiiella redimicula cotines.Sie amicitia virtus cft g dumoin camelo,/,virtutis robore fundet depilofitate.i.corporea pul
chrifudine curare no dethed in oi tge fiue quo panis induimut
flue vilib9,i. quo figamus vf affligimur ad aios ornados redis5
micfa feruee Didi ac ab aftrologfs domu fore lotiis fagitariu S agittari
ga.f. Ionis SC Veneris fiiia fuit amicitia & a pridpaliori pre, f. us dotn9
dignufrtannotari.Dixitem Io.Bocca.Amore Iouis Si Veneris Iouis»
filiu foiflfe oes volut, Q.3 no hoim creda fed planetas?! funt em Amicitiaambo coplexioe fifes calidi & humidi.Sut pterea bnuolt ambo filia iouis
& equaiuce fplendidi.Et io ex his amoregigni 8C eu potiffime sc venerif
quo c6uiuiin9 quo amicitias iugiin9 fidu eil: vt inteliigam9qm fo.bocca»
ex couenietia coplexionu& moru inter mortales amor & amis
citia generef.Q,ug qde vera pter /ni virtuofos ee no pot! vt dare demoftrat Tulli9 vbi de amicitia. Et hic arbitror q> poti9 ex Tullius-
his <ja biiuoli funt natus didi, eo q> beneuolus effe non poffit
quis nififitvtrtuofus.De amicitia multa fubtexere tUCi elegia
cofueto ordini anne&erelq Sc influx9 amicitia cantes pateat Si
«jd amicitia poftulet motefeat, Niic folitufabulgintuitum acci
Crotus erat mufis Cariffimus elegantiori (pito,
Ingeniolat® fequens animalia fetuidolabore
Puluerulentus equilqn* fortibus obruens fagittist
CaftaUdum crefcens in amorelplacebat ampliori
Virtutum cumulolnon carmini s Sc politiore
Defcripti rithmo vfus defuitlS: lyram fopitis
Corporib9 plsddg tequiei caufa per alta montis ibat
Sideralis abyffus, F.i/f.
Eegia Amicitias
Parnafi tundens digitislcaua faxa replicabant
Dulciibnas voces, quidftalia virgines docebant
H® tande oraffentquum numina Iuppitr/s nitenti
Sidere vcfti ret crotumifaciam inquit& beatus
Hofpitium femper dicet:& altior tonantis
Aulalpolohis diSts hunctranftulitlvtqsnotacunfiis
Redderet arma qbus yaluitidedit arculequina membraIngenijq; aciem referentia robora in fagitti st
Et caudam fatytilquo gaudia non minora mufi*Innuat ex croto caufarier arcades folebant '
j
di que capripedes dare faltibus ebrijs lyeo
Sicfiauis fuerit virtutis amore confonantis
Ad foctogi ex ercitia omnia fidere ardet aureo
yfnj, ami CDoctor autem eximius amicitig cele brauit officiaquom (a*
cium fufi Reginaldu amicum vnrciWntantu veri amoris vineus
Io (ibi aftrinxiflet vt e eelis reuelata miileria(quoadfame viuetet no duiio)ffpiffime panderet, hoc antpfectiffimu amicitig
tudicia eft conuictuiij quo itidem famliatitet yfu* cft.Iam eia
gif ptomiffuramunus accedat
i
Elegia Amicitis #Mj 1
Muta chelis quondam nuncblandis garrula fiamit
Bellerophonteos excitat ad numeros.Infpirate animi s tu Iupplter SC venus vna
C^teraqjintotoiiderafixapolo.
Q.up noftis melius tantos confttingete nexus;
Etpetitis verj fasdus ainidtif
Incipiam afpectus hgcquos caufare chorna
Aftrologum multis coprobat indidjs;
Et fequar argutam effigie depingere amorisAntiqua vt docuit docta notate manus.
Q.uom loca mutatit cjli duo lumia in ortu
Ambogdducentmiroin amore motas. Almafot,Sexta interiaceat fi noiungun? in vnumt
Aut melior cicli tertiafigniferi.
Natm accedet q> no feruentior ignis Ptolomc?Si valeant vnoiungter hofpitio
Hcc et exoptant horofcopus atqi fororis
Phgbitquj cactis pars viget aufpidjs. AlmaforErrantes demum ftellf fi confona dictis £c Leupol
Acdpiatlfancta vtuerepace iubent dusSi maie genito radios immifeeat aureos Ptolome*
Iuppiterlaut pa pliie !for s.inimica phueit «HetsVndene diis fi fitfortunalreceptum mes*
Afcedenti* hnslfors inimica phugit,
Ipfius ad fignum triplex ii primus SC altet
Sit felix diis fors inimica phugit
Si caperi aut fumo ganytnedes pocula pone»Ortum pofftdeatlfor* inimica phugit
Si pifces gemini SC fres cum caflore pollux
in vita radienttfors inimica phugit
Si media crotus celuminfiguiuerit arcu
Gaudia pieridumlfors inimica phugit
Sors inimica phugit per qug nue multe filemus ,»
Dum forma? amor forstnimica phugit
Pingebant iuuenis copactum corpus advnguei»
Oraqjplus niuibus candida fcythonijs,
EUua exornabat phormofi circulus 3uri
Sideralis AbyfTus TMtj
Actas iu
lienilis.
Hiem*Aelia*,
Vellis rii
dis;
Cor ape*
tum.
Prope.
Longe.
Elegia Amicitie.
Temporaihiems filas nomina fcnlpta tenens*
No porphiriaco veilis miranda colore
Induitlat quam detvltima pauperies,
Hec difciifa latus lacerum & pcordia pandit
Q.ua:longe atqj propejcofpicienda manent.
Dextera cor monftrat,*eot£i tenet altera mundusQ,ui cadit Si nuquam pphugit e manibus.
Infima vellis habet SC mors SC vitatiungaflg
Ima cito tarde diffita verba pedfl
Canities vindo q> no fit idonea amoris
Innuit hfc etas & iuuenile decus.
Na CurpesJqueriliqj fenes tnimiiiqj tenaces
Cocordare aios fufpit/one vetant.
Sufpitioe carens .larg* gaudescpMecorus
6i't iuuenislnec erit alter amabilior
Virtuti prima eft fedes fed phorma iuuabit
Dignaq? apeheis cefaries tabulis,-
Algeat fgloceros coburatpcyon agrosSint media aut letis tepora vergili) s
pfdus erit firmutvel fi fortuna fauebit
Vel fi ex aduerfis pipiare rotis.
No veftes geftare tudeslno frangere menteEx multis dubitat follicitudinibS
Trfilia fint cordilfint dulcia cucta patefeut
Et minimu quicqua fubticuiff e pudet.
Q.uftp peteda volut pariterlqcunqj caueda
Scqj docet fano viuere confibo.
Sint fimul St cfrnes ftudioru q> genus omneDonabit mixtf munera Iftitig.
Sint procul hefperif quantu r emouentur ab indis
Nec valeant gratu fumere colloquia
Credis abibit amor fno .curfquta corda ligauii
Verus amortfancte flama pudidtig.
O quoties noctis du lumina dauferitvmbra»Sumnus in optatis ludet imaginibus. J
Oquoties chari fuccurret nomen amatis
Errabifcj loquestgratus& error'esis
Fo.jiIiif.Elegia Amicitie.
Munera longinquis mittenturgtibus vtfint
Mgftitig abfceutum dulce refrigerium.
Sfpius & pledro numeri prometur eburno
Et iundos blando mittet epiilolio.
Omnia qug loquiturlmeditaturlcurafod alte
AffidKatrg vna qugrit habere domum.Officia hgcnunqceffant&fi ruat orbis;
Nam graue fponte mori vi tollerabilius.
Ambobus qug fi contingatmors tamen vnaLuce magis clara eft Cui caput in tenebris»
Scilicet vt meliora animis donetur amicis
Gaudia:funt eundi s maxima cglitibus.
At fi no eademmors fglix auferat ambosSQ.ui moriturlviui viuit amantis ope.
Laudibus fltfcuiptis hominu volitare per ora
Et facit ex multis viuere carminibus.
Nec mirum hi s dulce eft omne s fetuite per anno*Det mala parca breues det bona neftoreos
Lentus cat properet referens quod fgpe petitum?
No aderunt mgftg murmura feuitig;
Vnafiaes demon eftlvnum cordpiritus vnu»
Vnaqiin ambobus omniafuntfocijsJ
Charior o mihi no padoli fluxus et omnisChrifolithus talem fi vnicum amiciim habeam.
Siundam amicum habeandquammuiti necdsogoilavt
Iungi vero vnsiure fodalkij;
Long*
Mundu*caden*
Mors*
Vks '”i
Cito
Tarde»
LSxtaiitas ps* Ckpricormitti.
Tarde Cft»
CDeliberaJicateper Capricornum. Cap.jj.
Macrobi*
Androic* gf^iwmTbetalitai etiam t'uftiti'a:anne<3if vt Macrobi.Andro
ambro/i* St jMmjlnicufqj peripateticus necno beat* Ambsofius voluere
Anttots, /J?Jsi§§»hanc Arirt.4.eth/co. Inter auaritiam & prodigalitate
Augulli. • “=3**pofuit;&.AuguiVinus diffinitdice*.Liberatas eftma
Liberali* tus animi faciens & approbans largitiones largas fine fpe re
eas capri tributionistvirtus igit haec g Capricornum ofteditur qui vigin
corno c5s ti duobus fideribus integratur. Cuius numeri ratio fpeculata
paratur. liberal!tateoffert.Difponaf.n.continua medietas harmonica
per hos numeros, qui iun^h»,generant,
Liberalitas pti Capricornum Fgjriu?»
£xhac habet Uberalitat qua» ini auaritiS posff& liberalltate
per,<s,qa vt ffpius diximus fenarius neqriuperflu9 efi ncqr di*
mmutus'.iicut liberalis nec minus q decet nec magis q oportet
elargif.Auaritia <j minus exponit q ratio velit per.4-.notatur
qui quum vnitate binarioq; ad fumrna quaternarii non attinge
tibus menfuratus diminutus eft, Prodigalieasvetopcr.tt, qui
.i,t,4-.fenarioqripfnm excedentibus integrai aliquoties fum*ptisteo videlj quia Ccipfa limites in dando excedit.Atqm fc3o
Arithmetices Boetfus dualitate alteritatis diuifionifqsprind*
.pium pofuitlmtrandtim eft in hac medietate difpofita qualiter
fi.quiliberalitatemmonetipfum.q-.auaritfedualitatisdifferc
tia fuperetlac fl patenter ofienderet liberalitatem in hoc aua: i
riam fuperare q> ipfa auaritia in fe non admittat alteritate di*
mfionemqj fubilantise a fe in .pximos! fed ipfi folum impar tiri
contenta fitlqd bene.4-.qui dualitate bina confurgit notat qua*fi innueretlanarunr corporis & aie fure fi aliqualiter vt fatiifiat
pecunias a fe fciunxeritde tertia qua.f.ptoximo fubuenitur nocurare.Econtra liberalis Si corporis & anhxig proximiq? comodis erogans trina dualitate completur,Aduerte aut nonnlfi ds
«lino munere Cogitatu prodigalitate.ii;libcral/tate.6. ipfometfenario exccdentemtvtficdum duobus fenarijs cor.ftituirquae
t3 dualitas in prodigo reperraf qua alter fiat & diuidaf alibes
tali per hoc quod vitra corpori s animg proximiq? vtilitate ineo
fiderata fubftantiar effuftone fuperfluit.Bene etia g hirci natu
xam hoc docemur quum folius animalis huius fanguine effera
durities adamaris molIiaturlficutaUara tenacium hoim corda
pietatis abfcnria adamantina fortita duritie fola liberalitatefa
nanf. Prodigalitas. n, non emolliKfed a vitio in vitiu deducens
deftruit.liberalitas etia hirco ea de caufa couenitcp Danieli
per hoc animal magnus Alexander oftenditurdu Danielo hir
cus que viderat non intelligenti Gabrielus expofuerit dicens
.
Porto lurens caprarum rexgfarcorii eft ,Liceto, archangeltis
g hircum Alexandro intelligi docuerit qua tn ratione vf timili
tudinefubticuiKEtideoNicola^dcIyrainhiftorijs noadamuffim vigilas conniuetq fpter luxuria fi£ fjtore exeplo quoda qSetfi veru defno ccuincitid afferitcctigiffe.Puclla inqtveneuo
e4uC(Ua «SJfsadrootea yf,f,sm rex cognofces interna* Ars
Boetius
HitcialL
DanrePvAlex, magnus.
Hircus
Nicolaus
de lyra
non aca*raufiita
Elegia amicitiae
ffottleitKgexgeftib^idinteUigesnegoduimpediffe.Hocexfe
plu licet ex fecretis lecretort q no certo ariftoteli fut afcribeda
fumptu fit nihilomin5 admiffum et tata in Aiexadro luxurianoarguit vt a luxurif inteperantia hircus dici meruerit, Q.d Bc fal
Plutarch’AimfortalTis dicet qui Piutarchu in Alexadri vita ita attendes
rit eioqaente.Q.uod vero pulcherrimu & gratia regali digntffi
mumextitit mulieres ingenuas modeftiffnnafqi& captiuas gdem rnillu ex eof.f. Aiexadro turpe vel audiffevel intellexiffe
velexpe&affecotigieneceas ginde ac ir.fra hoftiu caftra veraetiainfacris atdibus caftifig virginum cubilibus conferuatas
& nullius profpeAas oculis vixifte.Et profe&o Dar/j coniuge
vniuerfas decore ac forma. Reginas anteiffequeadmodumSS
darium cunAos fpecie & proceritate viros fuperaffe memorigtraditum eft fimiltmafqj parentibus fuiife puellas.Alexanderfeipfum magis qhoftes domare regium opus cxiftimans nonhas aut quampiam ante fuam coniugem prxter batfenem atti
git. Ha:c poft Memnonis obitum vidua damafci capta eft muli
er grgcis erudita literis! fuauiffimis erat moribus pater Artabalfus regia ftirpe editus.hanc Alexaiider incitante Parmenone genere quipoe & pulchritudine egregiam compreffit! ficut
tradit AriftoboIus.Cgtcras quum Alexander captiuas afpices
ret dicere per locum folebat;dolores oculoru perficas funtpuetar.Contradumcaruphormisfusecotmentieacinodeftte fpe*
cimenoftedebat ipfas velut exanimes ftatuas pretermittebatJ
,heeSC alia multa Caftimonig Alexandri exempla Plutarch^po
Alexadri nit qfi qms attenderitfetiafi barfenS violaffe cicat)Tanti rescaftitas
,gj s non poteritnon admirari caftitatemt iunenem etenim fors
tiffimu pJtentiffimuqt cui cuncta parebat tantu abftinuiffe miraculo ,ppe efl. Dicendu igit eft Alexandrum comparatu hirco
eximiam ob liberalitatem quam per hoc animal fignificari deusipfe optime nouittS qui tales ordinauit influxus Simagisnes vt virtutum pet huiufmodi m^nftraretur effectus. Eodem
Eiufde li nanqa Plutarcho tefte didicimus Alexandru quum natura musberalitas nificentiffimuseffetEo magis liberalitatem quo & latius ips
fum imperium propagaffe. Aderat quredam tndandis alacris
tasquafola gratificari beneficus poteft. Q_uantas autem fas
miliaribus 8£ his quos fui corporis pradidio habebat amphfft
Liberatas per Capricornum. Fo.XLVmisfacuitates impartierit Olympiadis ad cum declarat epfa,
Olymplai
Alioqutiun amicos beneficia confer fiscum glori® fptedoreco
fice.At in prefentia vniuerfos tibi pares reges efficis quibus
quam multas amicitias compares teipfum deftitutum reddis,
talia quomgfep® fcriberet Olympias is occultasferuabatlit*
terasfemeldutaxatexceptolquomEpheftionfoIutl de more Ep^eftio
Sedliearet epiftolam haud pala inbibuitiveru dempto fibi annulo illius ori gema apoTiut.Q.utd de amicis dtdm9 quom 8c mife
ris etia Iiberalitatis magnificentiam exhibuedtfEtvt illud notum de vrbequam pauperinummum petenti dedit omittatillud
ponam qidu quida ex macedonib9 Mulum tegiumferetem au
rum ageret defatigacilqsiumetfieffetisfublatum onus ferre ce
pit.Q.uem fub pondere pffum confpicatus Alexader vbi re co Leonidasgnita depofiturum vidit hominem ne reliquo defatigeris one*
re dixit hoc ad tuu deferes tabernacula,Erga deos etia q mu*nificus fuerit patet quomnamqjcuida Leonide qngeta turtis
et cetenamyrrhrefaleta trafmififfet alioqjtempore inter facrt
ficandumvtraq? manu tura vaporadis dijs excigetleomdes ait
Alexander quomferetibus aromata terris imperitabis hoc paffocopiofe adeo vaporabisiat in pntiareb9 vtere parci9 . Tum -pu i['llSt
igitur Alexander ad eumitafcribit.Adtetus myrrhaqjabun* cnpricot^de tranfmiffimus vt cumdijs parcus eflfe definasl fed iam ,ppo nj ifltixus.
fitofvt arbitror)8c diffuflus probato ad folitam imaginis venia
musmdaginem.Iuliusfir.mathefeos.q-.aitSiquismedfumc? p)c feipfolumin capticorno habuerit erit multis quottidiang vitg alime
Ca fuppeditans .Etfi in horofcopolquibus vit® alimenta prjfti
terit ipfi ei cxiftunt femper ingrati.Q_uod milii fepius accidif
fe cognoui qui in horofcopo Capricornum habui qui me ita fuf* ptolo.fufcuTum fecit Sc hirfutulum licet alijs influxib9 ad albedinem
inclinarer.MuItum enim poteft afccndente imaginum(de qui*
bus fepe mentionem facimus japparitioindis vel pcrfis exeo* Halius.gitatalvtPtoIome^centi loqui verbo.sy.rit.Phorme femper ac jjargencfciduntvtidquodafcenditexgradu fi mile fit ei quod appetet
natus*8cfimiliteridquodafcenditmommfaneharum figura '.
rum vel phprmarum fimile eft operi eius in alio.Q.uod haiyusexpofuit dicen s f/gure vel phormae qn* afeendunt cum fecieb9
fcrtptf funtinlibroDargeneslEt/ndi comeidantsas SSalijS
Indi,
Iidem,
Jidein,
Atbubacherus.
Ptolo.j
Idem,
Liberalitas per Capricornum.
• ltidici|'s pferunt.Ego qppevidi quofdaqiudicabatgillas ibis
q acdduntnatol&nout et queda cuius natiuitatis afccndcsfuit
prima facies arietis & plurcs fignificatores ei? in terminis fa
turni eratrp ipfius indumeta fplendida SC miida bn redoletia &ipfefpledide viuebat, Accidit aiit q? vna die quom federcm cn
eoferat.n.inilii fainiiiaris)dixi ei fic,Hac qdem indumeta con
traria funt fignificatorib9 tuis,& ille ait. Q.liicquid vides egofacio g oculos holum & fi denudare tibi defiderifl tneii addifcc
res qa valde nitor cotra volutate animi mei & q; fum i maxio la
bore.SC ego dixi 8( offendi ei nullu ee dedecus id opari qd eius
natura exqumtfSed tunc eft maximu dedecus quom mala cons
fuetudo ndturafupat.Etipe mihi dixit.Nii.n.ago quod in meofedet animo.Nuc qdc appeto vt ampleitar nigra, aliqua vel ali
que nigrum cu quo fore inuolutus in guallgna alba de pilis hir
cinis.f.albis texta & hoc pariete &vtiacerecum eo per nocte
fdttn deus quiafemper abhorrui coftuvirile.Stlicet hoc appetalnolo th reuclare voluntate mei animi pp milites meos & homines ciromflanfes,& hoc ,pbant dicta indosf.qa in prima fas
cie arietis afeendunt qda quoru vnus eft vir niger iuolutus gualigni albalallegiffevelhiuenes.Etegoinpcimafactecaprtcor
ni vi ru nigrum hirfutum iuxta indos habui gp, quod non valuit
Iuppiter cumalijs fideribus colorem mihi ,pprip nature largis
ri.hoc autem ideo adduxerim vt fciasquredehis imaginibus
tradimus muitp veritatis fore ficuti & hoc q> in fecundo capris
corni decano fecundu indos oritur mulier nigris pannis aefin
done amicta habens de pecunia igne excofta: ferro laborata,
liberalitatem.n.hgc mulier notat qup cum nigredine fubtiiita*
tem findoms mtfcens medium inter auaritigfgda nigredinem
8C prodigalitatis exceffiuafubtilitatemunificenttam monftrat
maxime quia pecunip adfunt no ex rapinis parte fed igne fers
rocg.i.,pprijs labori
b
9 vel redditibus cumulatg ad large.f. hos
neiteqs expendendum. Stella etia in ore capricorni id autumat
que faturno inarti & Veneri affimilaf. Mars.ri.vt albubather9
voluit prodigalitate fignificat.Venus et ex fua bonitate naturas
liberale animfi monftrat.pium enim & beneficum facit fecudii
Ptoloineu quadripartiti tertio.Saturn9 autem vt eidemmet ibi
dem placuit Thefaurizator fubterraneus eftl&ideo prodiga^
Libcralitas per capricomum. Fo.LVI.
tas Martis cum veneris munificentia Saturni moderantur auaritiam& iic iia bitus medie virtutis exurg/t.Et in pede & vetre
qup ponuntur Martem Mercuriuq? in operibus imitantur :vne
de Martis etiam effufa largitas ex Mercurij negotiationis aui
ditate temperatur.Jncaudafimuiiter IouemSaturnumqj anvpleduturiex.cjua coniundiione non rriinus liberalis producitur ...
amicus.Iuppiternamq? liberalis eftvt habet Albumafarus.A lmlala
feptimo introdudtori|.£C Ptolompus tertio quadri, dixit q> eftpUS
j
larguslliberalislpiusinfuisoperibusl hominum bencfailor. , * „
SiergoSaturno rungatur vthaliet Bethemus in centiloquio:c ncm
tat eius corruptionem fit vertit ab /nfortuna ad fortunam libe ^ fcor
ralitas&exhocnafcei in fluxu quom Saturni tenacitas in larsab
';r
gitatemlouis benignitate mutabit,Dicit etiaCapricorn9 dos°n',
mus SaturniSC Martis exaltatio vt illud apte det intellegi libeJ
ralitatem inter auaru prodigumq; coftitui amborfirg coplexios ^ /*j
<,
ne conflari.Macrobius etia fup lomrufifcipionts Capricornumj_ucas
.dixitporta eedeorsrquafdlicetaigimortalitate veftiendreigre
diunt. Hoc mihi illud Saluatoris Luc.i6,videtur inftrucre faci
te vobis amicos demammona iniquitatis vtquotn defeceritis
recipiant vos in pterna tabernacula.Capricornus em eil porta
qua intrat in cplumlqa libcralitas eft q amicos magis q aliavir
tus faciens.4-,cthi.angelos facit nobis in patria prjftaretins
greiTum.Atquoniamfolas deus maxime liberalis eft vt habet
Doct.S.prima pte, q,44-.& nulla datio e pure liberalis nifi da
tfodei.i.dift.iS.ideoqnchriftus natus eft vt oftenderet felibe
ralitate maxima incarnatnlqa ipfe fol iuftitig eft folemvoluit in
Capricorno habere.& vt patrii etiam munificentia fe milium
moneret in quarta domo fuit fol cu capricorno q domus eftpa
rentu.hoc aut fupra ^rbauimus per hoc quia quom in media nodie natus fic tunc oportet fole in hac domo repeti ri. Et cogr ue
et alteri parenti domus hpc aptaf beatg.videlicet.virgini! quia
ficut in hac fol fub terra cftitafub ipfa incarnatus extitit dns.
Arift.
Solus de9
maie libe
talis .
Tho.Q_uarchri
ftus quomnatus e fol
t capricor
no extitit.
PercCmode aut eleganterq3 illud fauct quia angulus terrp hic e
&chriftusIiberalitatebeneficetiaq?!noflra fe coanguftauitin
carne vt nos qui de terra c ramus redimeret. Ia ftilurn ad fabu»
Olim nilifeeris partibus deorum. . (lam conuertamus,
Sandla cohors aderat cu gigas nephaudus
Liberalitasper capncomum.
• Tiphon infidias omibus parauit.
Huic inimidtig maior & fimultas
Cum dijs Si fummo perftitit tonante.
Pan deus arcadie cum videret omnesPer phormas varias in phugam coaftos
Fit caper Si pifcis perfidumq; lufit.
Ingenium cuius luppiter ftupendum
Admiras aftris fulgidis decorat.
Si quis auaritiem maximam beatis
Hoflcm(nain fons efl omnium malorum.)Vicerit eximia largitatefultus
• (Q.ug melior phorma eft/plendidis notatur.
Sideribus.rutilans fgculum per omne,
ThotttiS. (ESaftus etdofforliberalitatefumma dotatus eftquom diuis
Uberalitaf tias,in fgculo fplendidiffimas refpuerit& fummu gradu libes
ralitati s in chriilo ea de caufa ponat.;.patte.q-7.qa bonahmotcunftavt pote qui folus bonus eratnegliges eximie nobis pau
pertatis exemplum dereliquerit.
Capricornus
Aequitas pct aquarium Fo.XLVII»
<£De epicheafiueatquitatepcr aquarium, Caput.jq.»
«3 Pichca poftremo fine fqt.is iuflitip adiugiturvtpbilo
’|fopho.j.ethi. placuit. Eft aut pquitas vthabet.l.fi. C.|ad lege falci.redltudo fudicis naturalefeques ratione Arift.
3& lege placuit.C.ne ludi, pquitas eft benignitas qdaanimi impellens ad aliquid iufte agendum lurifqj feripti rigo; Ius»
rem temperans.habet etia.ff.deverb.obli.ldi fertmcp vbide Aequitas
bono &gquo agit de apicib^iuris noeft difputadunec fubtili quid»
tas iurisiqugrenda: ga.f.intentio legillatoris qtenda eft fi tale
gd accidiffetgd 3gendu iudlcaffet.vii Do&.S. Ccda fc3g .q.uo. Tho.Q_uia inquit humani ad? de qbus leges dant in fingularib9 cotingentibus confiftunt qug infinitis modis variari poffunt nonfuit poffibile aliqua regulam legis inftitui qup in nullo, cafu deficerctifed legillatores attendut adid quod in pluribus accidit
’ fccuduin hoc lege ferctes Iqua tti in aliquibus cafibus feruare
eil contra equalitatem iuftitias& contra comunem bonum quodlex intenditlfi cut lex inftituit tj> depofita reddanfIquia ia pluri
bus iuftu eftlcotingit tn aliqfi ee nociuu puta ii furiofus depo;fuit gladium & eu repofeat du eft in furialvffi aliquis repofeat
depolitum ad prieimpugnatione.ln his ergo&fimilib9 cafib9
malum eftfequi lege pofita.bonum eft autem prgtenniffis vet
bis legis fequi id quod pofeit iuftitie ratio& c6is-vtilitas:6c adhoc ordinatur epicheaqug apud nos ducit gquitas.vides quantum dodor.S.cocordat Itis qup ex his iegiftis excerpfim9fVir; Acqtas
^ gtus itacghpc aquario fignatur q triginta ftellis irradiaf. Q_ui acluarium.
numerus tuc .ppofito clare fauebit fi qugdade perfei imagineiufticiammoncncefuperius dida recolamus, Dixim9 naqs ibi
iufticiamdiftnbutbamper.ij.defignrri covnutatiuam per.u.
& fequenti capite Reititutionem commutatiue adum per qua;
ternarium rationi
addudis.his no;
geometrip fecfido
fiueembadumor $
ginta ex catheto
duodecim bypo;hocpado,
» bus ibi prolixi9
tatis illud Boeti) Boetius»aduerteris areathogoi| pedfi tri;
gnq; pedum bafi
themifa tredeci
G.f
Aqrif Mu.
Iuli* fir.
Dautdus.Idem.
Saturni&mercurij i
flu.
Prolo.
idem.
Aequitas per Aquarium
.
Kittc habeto epichea per.30.pedu area befignariiqa.vj. aqua
rius totidej fulget fideribuslfjnb pueuithecareanifi perhy
potheinifam.13. & bafim.u.i.Diftributiuam comutatiiracp iuftis
tiamlchatcto tn .i.actu excedentelquia qnq? hic ponif U quater
narius fueratin prgexpofttis vt illud intellegat epicheam non
quidem iufticiaquanru ad habitu feu intentionem legiflatoris
excederelfedquantu ad adtusquofda particulares qbus fingit
latim .puidere infinita extititpertranfire.Vnbene imago hec
aquas videtur cffuderelquia epicheus verba legis bum non at
tenditfalubriora excquens fapientig aquas vberi* admmiftrat
Si etiamquis aquarium in medio celo nafcens habuerit vitam
ex publicis fenipcr habebit aflibus. Si fi in Horofcopo! in gra
.
ui periculo conftitutusIUC ab omnibus Oefperatus: Deorum pre
fidio liberat :& a multi s iinuido ftridorc pulfabiirDeoa aut’, lits
terarsiautfacro^iaut religiounioffteia tractabit’ & magnis vis
riseritbonis actibus notus. Iulius firmicus Mathefeos. 4-,fic
qui iuftitig Iiuic nobiliori inhpferit magnis viris ex bonis &publici s actibus qtios ipfe particulares facit agnofciturl SCoffi
ci|'s eatenus prfponitur honeftiflimis &licet malorum pulfef'
inuida deum tamen femper inuenit adiutorem Iquia iuftus bo
minus &iufhcias bilex/c epicheam fiue equitatem vidit vult*
eius .Si in feptimoidem Iulius i quarta parte aquari) quicumqs
horofeopum habuerit erit beorum cultarum iuftus de aliorum
iudicumfententi|s iudicans.ftellg item in aquario qugincius
fimt hauritorio cum his qug in manu fintftra figurantur quem*admodum Saturnus ac Mercurius operantur. At eorum qug in
coxis fiint vires cjplures e mercurialibus operibus nondiffo»
nantlper paucg quide eaa faturninis afTtmilafvuib*:! aq vero
de curfu collocatg faturnd in opibus imitantur Si ex iouis comaplexione modicum ad/pifeuntur. Ex quo patet Saturnum 8C
Mercurium aquario vigere,Primo igitur Saturnus fi Mercu*rio adorietur &ipfe bong qualitatis exiftaterit natus rerum ac
cgleguminquifitor&inueftigator vtiPto. 3-quadri. habet. Etfic qugin manu fimftra 8c hauritorio fuut ppofito cofonant.ille
etiam quem aqug decurftjlquia Ioucm qui gquus eftC Ptolo.ibi
de tefte)Saturno mixtum araplefiutur quiCvt fupra dictum eft)
a Ioue in bonum mutatur& nunc fingulatiter fauerevidebftur.
Aequitas pci aquarium Fo.XLVIII.
Q.u{dam in coxis Saturno fimtfimilesqui vt Iuli. in, 4-, volc Julius
tiltfiin aquario pofitua fuerit licet inulta mata tribuat q iuiiis gaturr.i in
eucnirecofucuerutltnquomhfc impleuerit&quom phfcma fluxus,
ximum vit? curretit tpsltnc paulati ab infortuniis liberati cet
uices erigunt& omnium fordium fqualore deterfo honefto dic
gnitatis habitu veftiuntur.Ipfi fe confulenteslSC vita fua p gra
dus fingulos erigctest& tales fe patrimonijdignitate coftituc
untvt&hoininu illis regime& gubernacula comittanf. Eruntaat gloriofi hntes maximg potettatis infignia regionib" St pocpulispoteftatis licentia ppofitilitavt in publicislocisK ciuita
tibus dignitatis co^fempiterna memoria relinquaf. Tunc potentibus viris tunc regibus pto geniture menfuta amicitig gratiaiungenturltuncdonaltuncintemplis localtuc facerdotiaco
fequcnturltunc letitigttuc diuitiaR fru<fl‘; acdpiutl tuc feruitifi
tunc fundametorumltunc virorum ac mulieru dominia poffide
buntltunc mobilialtunc pecunig coferentur & tantis erunt lacu
pletes diuiti(s vt & alios fua facultate fuftentent; Tunc omnesaffines defenfionis eorum pfidiofubleuatur.Setquom ifti^fe
licitatis fenferint comoda &quom magna diuitiaru fuerint af=
fluentia copiofi 8f earu cgperint frufius qnom bona phama Ioc
geui morientur.Hfc omnia epicheis conuenirequis ambigat;'
Mercuri| etiamftella in eifdem coxis plurimam fibi vendicat
poteftatem.Q_ug ideo fauet q> quom epicheus ex natutali infti
flubonarp anime d/fpofitione 8c rationalitate iudicetf vtfupra
patuitjfi Mercurium /n hocfignoexcellentiffimedioc influere Aquariusoftendetimus profeflo Scintentu adipifcemur.Nota ergo aqua tat ionale
rifi renale eefignuqd.f.per fe rationalitate influit,multo aute fignum.
magis hoc eritfi Mercurius qui eft plancta rodnationis pfens
radios comodaueritvt habetur darefi Ciccbi Afculani fupra Cicchus.
tradatum tertiu fpherg verba fubtexerim9. Dicit Alchind^/n Alchinduf
libro de motu diurno q> triplex eft ortus fignorum.f.ortus rac Triplex
tionisortus oblationis paupertatis igc ortus figuratiois. Iuxt.a ortus fic
quod debetis intellegere q» ortum rationis appellat cuomin gnorum.afcedete fuetit aliquod fignoijiqugdicunturhumanafiue ratio
nabtliavt futgeminilvirgelibralmedietas prima fagittarij &aquariuslvn quom aliqd ifloru fuerit in afeendete erit tuc nat?
rationabilis &eo fortius fi dominus ipfius nonfueritimpedit*
Gi|.
Almeon.'
Zahelus
;
Hermes
Ptolo*
^(cetides
nccromati
COfUm,
w
j^Kus
Magnanimitas per cetum
vnde dicit Alcmeo in fuo libro de vilitate fecreti vbi ad littera
fic dicit Q.uom nati afecndens erit tignum aliquod humanomc£ eius dominus fortis in effe recte cenfetur filius rationislvt
fi aliquis haberet geminos pro afcendentc& Mercuri9 in ipfo
haberet rationalitatem & fcienfias liberalestvt dicit Zahelus
in lib.de natura nati. In geminis Mercurio afeendete inerit na
to feientiarum fcrieslhabitus rationis.Hoc idem facit in angu
Iis fi illuminat fagittautem.i.fagittarium.Hoc idem dicit hers
mes primo de fpccul& de luce.Adducam expofitionem alioru
ortuum no quodfit propofito neceffarium fed vt alchindi diAii
intellegas.Albationis ortum vocat vtquom in afeendente erit
aliqua de domibus Ioui s.vt puta fagittarius aut pifces. nam fi
aliquod illorum'fuerit in oriente raro natus detinebitur pau*pertate 1 vt dicit Almanfor infuis amphoriflnis. Nuntj erit
pauper & inops cuius dominus natiuitatis fuerit Iuppiter et
Ptolomgus in centiloquio. Vix aut nunq erit quin cuius afeen*
dens fueritvirgo aut pifeis non fit occafio dominij feu regni.
Ortum figurationi s vocat aSationem vel aptatione coeli ad imagines faciedas vt fi quis voluerit aliquas imagines opari opor
tet cpfub afeendente fue natiuitatis aut interrogationis ipfis
tisperfidqtur.cxempItgratia.Siquis vellet facere imaginemin qua vellet refponfum ab aliquo fpuoportetvt afccndat cot
Scorpionisfiuecancerquodeftafcendes necromaticorfi & aptare lunam 8C Saturnum & reliqua vt dicitur in lib.de minetabi
lis &c,Hec ex Ciccho phormaliter.Sed quia pollet obijcere ali
quis mercurium no tm in aquariolverumctia in alijs humanis
i flud ager aduertat aquariudomum Saturni in qua domo fi fue
tit meteurius qd influat Ptolomeus in cetiloquio docet. Q_uomfuerit mercurius in aliqua domorum Saturni & ipfe Mercuri9 ,
fortis ineffe fuo dat bonitatem inteflegetig vel cognitionis medullitin rebus radicalibus vel principiis artiu9. Vbi Halyus.Q.uotn ocairrerit mercurius figno temperato declinantem adfrigus & humiditatem figet animum eius in quointromittet fe
fiCaffidueerit in illo& illis duobus fignis qurefunt capricors
nus tc aquarius & cum temperamento proprio aliquid quod at
tribuit eis faturnus ex occultatione animi & ideo neceffe eft
elTeficutdixit Ptolomgus vnde iudiquom fuerit innanuitate
Aequitas per Aquarium Fo. xlix.
quum fuerit in natiuitate alicuius Mercurins in Capricorno
vel aquario eligut illu vt exerceatfe in fcieei ('* :qa hoc expti fut
fepc&nS decepit eos vnqj. fic ergo Mercurius in aquario St
quia fignum humana eft & domus Saturni rationalitatem epi*
che* conuenientiffimam producit quod in alijs humanislquia
domus Saturni non funtinec in Capricorno Saturni domotquia humanum non eft nequaqua facit.Afcendit iuxta perfas in
primo aquarij de cano ales capite nigro pifces de aquis extra
hensiEpicheus etia dum intentionem qua abfcondita eft nonverba legis inquirit quali pifces ex aqua trahit, fauet etia AI*bumafari didtum differentia.7.tradla.quinfi reuolutionum annotum cpfinodusfeptetnonalis fuerit gquidiftans figno aqua
ri| fignificat amplitudinnem iudis & fanitatem corporum eo$i
Fabula iam pro poffe fubueniat.
Alrifonans Iuppiter
Ardebat ganymedis amoribus.
Q.ui phorma fuperando iuuenculos.
Illiadesfloruit.
Vnguibus bunc intulit
Cflo prima auium facie Ionis
Dum atris pena coloribus occulit
Vtfuperispocula
Ponatlin alto gthcre
Fulget fideribusiradi antibus
Largo munere amantislvbi omniaFelicibus fgcula
Offici|s tranfit
Aequus fi fuerit quislamabitur
Excelfo Ioue pre omnibustSC poli
Lumine femper nitet. '
«
CGloriofus autemdoSor tantu epichea rcfplenduit q» modofui auxilioqui ante ipfum nequibat qua plurimi occurrentibus
arduis negotijs gquas proferant fententias . Et fic iuftitia.
fermo claudatur cuius partes fi alicui videbuntur non fuffi*
cienter enerratslnouerit illas t3ntu a me ptermiffas (Cicero*
nis exemp!o)quie minus debiti ratione vigebat, Nunc de for*
titudine verbafadamus
;G.ii),
Petfae,
Alburna»
Thomas»Kquitas,
Fortitudo pCiPifcea
Arifto.
Fortitudo,
quid.
Cicero,
moribus eccIefie.Fortitudo eil amor oia £pter deu facile gfes
rens,Macrobius quoqj. fortitudo eilaffeftio qug nullas aduere
fitates mortemqs formidat, Andronicus itidem, fortitudo eft
Macrobi9 virtus irafcibilis non faciieobftupefcibilis a timorib9 qui fun»
Androni. circamortem.Hgcviit9 apiftibus monftratur quoru alter bos
Fortitudo.realis duodecimtSlter anfiralis decem 8c feptellineaaute con»
p pilees, iunges duodecim ftellistintegraturtS? anteq? exponatur nu*
meri proportio aduertas ideo per duos pifces quoifc alter bo*realis alter auftralis eft,'quia licet bella nobis ab hominib^ife
' ranf atrociustameafpidtih9 extra dei gfam coftitu.tis Si qr.5
<E De fortitudine per pifces, Cap.tf.
Ardinalium virtutum tertio loco fortitudo dif«
,«B^Kentfcnda proponitur .Hanc Atifio' ethico*
l ffigBpE®|'rtim inter timores & audacias ponit mediam ,j:pc
bonum & Ciccro.forficudo eft cofideratapericulo
rumfufeeptio Sclaboru perpeirio.Auguflinus etiam /n lib.de
Fortitudo per pifces Fo.L
to nobilioris funt naturctato cruentioris pugng. hoc beatulo lobus,bus manifcfteoflenditqui cacodgmoniaco furare tante fufti* Petr? ap°
nuit aduerf. tatis incommoda. Q.d Petro apfo cohortante no ftolus-
minus innotuit .diabolo refiftite fortes infide. Fortitudo igic
cetra demoes neceff.iria eft;& ideo boream auttrucg pifces hi
refpiciunt quia excellentiores nae' ibi habitat cgtnones quf( vt
fupra dictum eiVjcrudcliores exiftut.Ciccus in Udo tra.fphgrg
fic ait .Salomoninlib.de vmbris idearii ad Iram fic dicit.O ar
tici manes o antartici diuinitate,ppulfi cur tantg natur® nobt
litas videt coftringi fpecifico mineraliriuxtaqd ciebetis itellec
gere q>funt qugdaintellegeci® extra ordine gratig q tenet patte feptentrionale& dominat a circulo ardico SC funt nobilioris
naturg Et funt ali® intellegeti® qug funt meridionales q dominantur a polo mundi antardicotvii lftg dant refponfa in imaginibus mineraliuvt idolis aliquiaureis laliqui argeteisl aliqui
ftanneisl&ficdealijs.icircodicebat Salomon.O arctici ma=.nes.i.diaboli:Oantardicidiuinitate,ppulfi &c,Videturet co
traiftos fortitudo fp-ilius retineJe quumm mineralib? coftrtn
gantur q duriti® foUiditateqj fortitudine motitant.Q,uum fint
itaqj tormenta corpis Aanimg ideo duo pifces aiam & corpus
innuuntqlj afflida; fortitudinis tnroborevidoriamfibi coparenonrenuut.Articus velboreusqduodecimftellis integraf
corps notat cui i arthimctica medietate difpofitus duodenarii
fauet boes
ternari 9 in
tus exqtutiscoftans i
dit cui i fef'
portioe fe
trinfec^ad '
cen . Auererror vitet
ta adu i mirnt.Exdus
. Scfebcra
ce modo.qtf
medio poft
or eletnen*
corp9 often
qualtera,p
narius ats Auicctmadif vt Aui Auerro.®& Aureoli Aureolusquieleme? errant,
xto pofues Boetiu**ditur aute
itnpoffibilis filorum pofitlo fi diapente in fefqualtera proportf
tione ex tribus tonis Scvnofemitono conflare Boetium primamuftees teftanteminfpexens, G.iiij
,
fortitudo pcrFifccs
r$8 ^ utf 9i
Sicigi! per femitoniu terre elemetu acdpiaslqd licj vltimu fit
tn hic tertiu ponitur: quia videlicet ppter habitatione ficut abaqua & ab aere cingif.‘& ficquaff aquis fuperior aere ignecp fu
perpofito s tenetlveluti & hic vnus tonus fub femitonio & duotoni fuprapfngun!.Terra itaq? quf in noftris corporib^prjdos
mina! ideo per femitonio diminutu quodda tC deficiens monsQuorfida litata eilvt virtute non a<5u in corporibus his exiflere notareS
ignoriitia & tunc fi de quo magis vide! ineffe& noninefl nccdequomisnui aliud.vjquodutsquunon principe! hocimpoffibili mun*re no lftari.Nec aliquot? modernoru ignorantia in hoc te mosueatqui.f.fe in ampnlla ex mixto quatuor elementa fegregare
ina&upoffe glorianf.Non.n.exadioeftiftalf.noua attificiofe
' procurata generatio. Binarius etiam ex altera parte confide*
aliam enormem deftruit mendam qua; opinante Scoto futrexit
Sco fnfeifc^° nanqj fententiarfi.dirtin.j.tenet materialia fuppofita indi
te opina! uiduari g hgeheitatesquas vltimas realitates appejlat.ft licet
ipfecumtotofuoexercitu Antonio Crombeta clangente Thosmiilaruinveritatiftpgymnafiuimpugnecnontame expugnat*
ytritas eoim (ii materia fignataindiuiduationis priaciptu f»
Fortitudo per pifces Fo.Ij.
»cq3 diffufe doftores multi prabauerue;& fi non videnf adhucaduerfantes vidti (m hoc&in alijsdeodante)validioriariete
quaffabuni.Binarius ergo quia alter itatisldiueriitatrs & fepa
rationis(vtffpedi;amus)ptincipiumeft:ii)udafferitquumeIe
mentis iungitur qua: materiam photmarum Imipli citate vicis
na pratenduntlAuftralis pifeis decem & feptem fideribus con
I
I
IfS
Ariflot
Boetius»
Scoti 8i fe
quaciu er
ror.
Arifto»'
Q,'iorLida
infcitia.
Au/cebro
Sc Scotiis
conciituit
Auerro.&I
Io.de gra
dauo hals
lucinam
.
Albertas
Julius
Pilauinr
fluxus
laein,
Fortitudo per Pifces
Illud errorem fimiliter phugae quoScotus Si (ai fequaces maailantiirlpotentias.f. aiumg realiter ab fpfa anima differetes
innues cuius oppofitum priino fen.dill.j.ille quo ad pot tuetur
volutas intellectus per duos tonos accipiuntur (memoria ves
ro que realiter non d ftinguitur ab intellectu f; tin in ron e offis
d|(ex tertio de amma)per femitoniulqd n5 copletii perfectam
no fignat potentia ab alijs.f. feparata ij tata aliquali differetia
rationali differente.ContraqJ plures maxime cocionatores 3deitatis trm£ in perfonis imagine in ania rdnalt ideo afferunt
qui trib^potetijs itellectulmemorialSC volutate dotatur (quumno tres fed dug tm effe qjbetur.Intelleftu tn acdpiedo ,p agens
te dCpoffibili fiinul quum ad intelleulionem fimul requiruntur»
Coniungunt etia duodecim ftellaru linea quot.f.funt corporis
vtimediate forma fubftatialeprimeinaterig vniri itellegeres
cotra Auicebron &Scotum(qui ciifuis feflatortbus plures in
vnoidiuiduoformas fubit itiales fcdm ordine pdicabiliumpos
nitlvia fequit alam tio imediate prime materig iungi, ex his coi
ligito aiam rcCte p pifce meridionalem fignarilquum illud ads
diderishacparteignotafubftantiam tnuifibileq potius a fub
ftantijs iuifibilibus nec a nobis qditatiue cognoIribilib9(c6tra
Auerroim.j.de anima(& Ioane de gadauo)pugni|S continuis la
ceffitur cogruedemollrarelCorpus auteqd videt Si ab hornis
nib 9 magis infeftatur ad Boream dignius fituato pifce monesri,Q_uomodo et pifeiunam fortitudinem cople&at Albert^magnus Luce.9 .cap.exponens vbi agitur de quinq; panib^&duobus pifcib9 docet quum dicit »Q.uinqs panes funtqnqj doftris
n£librogimbifi.quoiji(reIiijs omiffis)quartus effe cefet quumiibis libris cotiner numerus ,pcedetm ad bellalqualiter virilis
anim9 in bello luctet cotra vitia & fitmfi robur accipiat.pifces
vero his panib^adiuiffi funtfpus ad lege ipleda gra cciferes. 8C
dulcedo chatitatis legis aufteritatenofenties .Ecceqilo&pasnes & pifces fortitudine cui9 aft9 princip3lis(vtifradicet)efu
; ftinerelnon renuut ,Q,ui et in pifcib 9 horofeopu habuerint (in' q-.tefte Iul.fir.;hebit inimicos fj ex his facillimis rdnibVinsdicabit & ex logis gbufdanegocijs gloria cofequef.fic fortis
loga Tiilita(quiadu viuit pugnat) viiffor exiftes gloria affcquif
niortalejn feptioide ait, In decima gte pifciu qcunqj habuerit
Fortitudo per Pifces Fo.lfj
horofeopum fi<Iunaibenepofita& Venus in parte horof.fues jdeifl*
tit conftituta erit grandislpotenslnotns omnibus JRegibus,
eo ni uniftus tmultam peragrans terramlgrande nauigans pes
lagus preponet iiburnisINaualeilli committet imperiumler/t
in pugna fuperior & vidoivEt poft pauca. In decima parte,
pifeium eft clara ftella in auftrali .f.pilce. Itaq? vanus in horof
,
in ipla ftella quum fuerit inuehta & luna bene fit ordinata qui?
cuqj natus fuerit in ea erit magnus Spotcnslregi notuslmultas
terras gagrabitlgradenauigabitlpelagus liburneuilli &nasuale comittef imperiulerit viclor in prelifs,hec.tUe,S5 quia defortitudine hic didu eft qvidef in bello requiri ne aliquis cre
deret fortitudine qeftvirtusnoeffecircapericula qfuntibel Ati^0 *
lis huius mundi ideo aduertat phiIo.?.ethi dicdeip fortitudo Thornas,' qug eft virtus maxte eft circa morte q eft in bello SC.S.Thornas ,
fcdafcde.q.nj.qui ait.fortitudo cofirmatammfiliois contra maximapericula q funtpericula mortis. quia fortitudo virt? eft
ad cuius ronegtineteg femg tendat ift bonu cofequens evt hopericula mortis no rephugiat ppter aliqd bonu cofequedu .pe
riculaaute mortis q funt ex egi ittid/ne vel ex tepeftate maris
vel ex iucurfu Iatronu vel fi qua alia funt bmoi non videtur alis
cui direde imincre ex hoc cofequatur aliqd bonulf} pericula
mortis q ftint in bellicis direde iminet hoi gg aliqd bonum in*
quantu.vj.defendit bonu coeper iuftu bellu.Poteft tamen effe
aliqdiuftumbellumdupliciter Vno modo generale ficutquum
aliqui decertant 'in aciet Alio modo particulare puta quum,aliqs iudextvel etia priuata pfona no recedit a iufto iudicio tis
moregladijim/ncntis vel cuiufcurppericuli et fi fitrhortiferu.
Pertinet aute ad fortitudinem firmitate animi prebere contra. a(C3 0p,pericula mortis no folum q inminet in bello comuni I) etia q ,
imminentinparticulatiimpugnatioeqccinomine bellfidicr ‘
. f Sfpot & fcdm hoc cocededu eft <j> fortitudo ppr/e eft circa per icu
c
_arot
,iamortis q funt in bello.fj.ct circa pericula cuiufcuq; alterius bnfehetr
mortis fortis bene fe hJ .‘pfertim quia & cuiufcuncg mortis lio
poteft periculum fubire propter timore mortifer» infedionis
vel quum non rephugititinerari ad aliqd piunegocifipfequen
dum propter timorem naufragi/ vellatronum.Ifta corroborat
Foititudo per Pifccs
Alburna . di<3a ex Iulio Sc alia q dicentur,Albumafarus tra&atu,4-.feiro
lutionu dria duodecima dixitlq» fi pifces alicuius reuolutioni
s
afcendens fuerit; i duitatibus fuper quas e almufteult erit mul
titudo inimico$ in pluri
b
9 orijoti b 9:& erit atm9 fortis,•& cofe
Pifces do quent in eo homines beJIQ. Eft hoc ligna domus Iouis cui9 eft
m9 Iouis, fortiuudo tefle Albumafaro.7,itrodiiSitori| & q eft magni cors
Idem. dis vt ftolomg. in. j.quadri parti.habet.Ogaaute ftella^iq fnnt
Ptolo. inipfo corpore pifcis feptefrionalis inipfis.f.fptnaiouis opes
tanon refutant 8i altquantifper venete imitanf lln filio aut fes
ptetrionali fixa: velut faturnus 8i iuppiter operantur. Stella qui
Idem.^em lucida fup ei 9 ligatura coftituta martis gerit fimilitudine
Iouis Sc ® metcurt|'modicu.Iouii SC veneris coiunftio Ptolomjo.j.qua
Venerisdriparti. tefte facit q> notui eritdei feruiens & amor & di lis
influxus 8ct J? de» feruitioguerrijare.touis etia & faturni mixto eode te
Idem ftimoio facit hoiem patiete fiue fufferente.8C fcdmhermitate dg
Hermes. ®eHIS beibenijs erit patiens iniuria^.hoc autfauet fi Doc.S.
Thomas .
fcde.q.uj. attendeti s dtcetem fug illud Ariflo ethicorum
Atifto' infubftmedotriftiama*meaIiq forte» dicut.plfls. 3 . ethico.di
Idem.*citqjfortitudoemagisdrca timoresreprimedos quam circa
audacias moderandos.difficilius.n.efttimorem reprimere q;audacias moderari leo qripfum periculu q3 eftobiedu audas
cix 8C timori 1 de fe confert aliquid 3d repreffione audacfelfet
operaf ad augmentis timoris! aggredi aut pertinet ad fortitus
dinem fecuflu q, moderat 3udaciaslfetfuflinere fequif repref
fione timoris.&ideo principalior a&us fortitudinis eft fuftine
re.i.immobiliterfiftereinpericulis q aggredi.Q.uia ergo ille
Halvus' influxus fuftinere facit! ideo fortitudinem monftrat.Martis SC
Martis SCmercur
*lcoPul3noa minus inhgretquu tefte Hal/o fug tertia
Mercur i'
quadripartiti mores firmos operet in natoiSC Doc. Angelicus
fnflu* loco prgaddu&o hgc habeat qug firmitate fortitudini fpedali*
Thomas us atttibmint.Intet alias(inquit) coes virtutis coditiones vna
Arifto' P3111 ^ firmiter operarilvt patet in. t.gths,laudem aut firmitatif
potiffimefibivendicatfortitudoltanto.n. magis laudaf quifit
miter ftat quanto habet grauius impellens ad cadendis vel adretrocedendum.Impellit aut hominem ad dtfcedendu ab eo qdeft fecundis rationem Sc bonum deleftans Sc malum affligiens!
fed grauius impellit dolor corporis q voluptas Idicit.n.Augu.
Fortitudo j?er paces. FoJLIII.
inlibro.Shq.Nemoeftqui no magis ftigiatbolotemgaffeiftet
voiupt.item.namq? videmus & unaniffimas bellias a maximisvoluptatib 9 exter reti boloiji metu ,& inter bolores animi SC pericula mixietimcnfea q bucunt admottem contra q firmiter
ftat fortis. lulius firmi.Mathefeos .i.Oixit.Si in parte borofco
pi mercurii & mars partifr fuerint coflituti per nocte faciet lio
mines qb9 exeuentupugnarumaximafelicitas coferaf.&pau
lopoft. loquto loco ab liorofcopo. Mercurii1
SC mars partiliter
coflituti forteslviriles athletas inuiftos inoib9 certaminibus
redduntISed q ad varia loca bomieilij gracia coferanilft qbus&e publico aut Oe f/fco victus SCanonp maxia gratia coferat: SJ
In oicertamiefuperiorcs& terribiles aducrlari(s fuis faciunt
Zahelus quoq; in librobe eleiiionib9 ondit marte SC mercurfu
fortitudie cofet re quom t>ixit.Neceffe e in re belli aptat flellas
bclli.i.marte SC mercurifi.Hetmes etiam de flellis beibegni)'s
aiebat.Eft flelia in pifcib9 in gta.u.mi.jo, exaltationis fcdg denatura martis acmercurij qua fi in afcedete vel.io. iueneris in
natiuitate alicui9 maxie fi fuerit natiuitas nodturna natuS erit
magr.militu & ponet fe in negotio dei.Iuli9 fi rmi.in.J.Si marstepoijidns fuerit effetius ex dccenio fuo mercurio deputat vis
ginti mefes.Q.omitaqj mercuri9 deputatu fibi a mattetps aes
cepit inimicos frequetib9 ronib9 facietdiflipari.Scdm aliquos
rn.if.gradu pifciu afcedtt vir cultrum habens euaginatu&crit
(inquit)h6adIitefeparas,hocfortic6uenitq & fi crebra pus
gnaru victoria gaudeat nouis tn refiltere inimico^ jfidfjs femper cogif.Sed fi lubet fabulg conteplemur affenfum.
Quom venus nato fociata flumen
Vifere enfratem cupiens per amplumIncederet alueumt
Tiphona videt grauemHorruit flaui capitis capillus
Cui choronato facra myrtus auramDum ventilat infimos
A vertice depulit,
Natequi virtus meafemperextasHofiis (inquit)noffer adeft nephandns
Ni fit phuga peiTiinus.
lulius»
Zahelus
Hermes'
lulius,
Aliquoru
Placitum
Fortitudo per pfifces.
Interficiet cos.
Conciti intrant gquoralmutuata
Adiuuat pifeis geminos figura.
Q.uos pto bene preftito
Circumdedit ignibus.
Q.uifquis in luxu trahit omne tempusHoftis antiqui petit ictus enfe y"
Si pe&orafumereContfinferit ardua
Tho. forti <EQ.uis rogo ficut.Tho.foriis luent’<Janimi corpifqj robore
cudo. fortiffimus legii &qui dolores cgricudinefqjita patiabaf ac fi
alienum Corp9 affeciffent:Necmirfris dhoc boc. Si aliquid for
titudini no alijs Cardinalibus adiecCqailte coitate fua renuen
tes ad partes mittebat itegraleslhec aut eafde& fi heat contra
diiores tu circa fuijpfius adiu(vt ifra bicefXoitita eft.
fifces,
Magnanimitas per cetum Fo,Lilii.
CD e magnanimitate pet cetum. C ap.j5.
B^^SOrtitudinis explanatur9 gtes illud pri9 Dodl.Sac.
^^Pfcdafcdg.q.iis.ponag) fortitudini fcdm q> eftlpa Tho.
virt9no poffunt affignari ptes fubiedtiuactco cp
no diuidif in multas virtutesfpediffercnteslquia
milii eftcircamateria valdefpalem, Aflignant aute ei
parte» quafi integrales Bcpotentiales. Integrales qdcmfcdmea q oportet cocurreread aftu for t/rudis
Ipoteti ales aut fcdm
cp ea q fortitudo obferuat circa diffidllima.f, circa picula morstis alique aligvirtutes obferuat circa quafda alias materias minus difficiles.que quide virtutes adiunguni fortitudinftficutfe
cundarfg princi pali.At quoni atu aiius ille fortitudinis multumfpalis eft(vtdidu eft)de virtutibus qintegrales effentfi circa
adium illu c6fiderarent*.icdmg> materig magis diffufg& facis
li applicant potetiliuqs partium adipifcunfofficialvifum eftmelius pertradarelficut & Doc.S.facit.Alias.n.idem fere dicere
' femper oportuit.Prima ergo eft magnanimitas qupfprimo magno?j moraliu Arift.cefte)medietas eft qugda ambitionis & pufillanimitatislq circa honoratione SC inhonoratione verfatur.i. Arift.
4-. ethi,Magnanimitas eft circa honorationes Si in honoratios Tho.nes vt oportet, 8i Do.S.locoptaxato.Magnanimitas ex fuo no Magn3nimine iportat quandam extenfionem animi ad magna,Confide mitas qd.
raf aut habitudo virtutis ad duo.Primo ad materia circa quamogat.altomo ad adu .ppritiq cofiflit in debito vfu talis mafie
Rqa habit9 virtutis pricipalr ex aciu determinat ex hoc prids
paliter draligs magnanim9: qa het animu ad alique magnumadu.Aliqs aut ad9 pot dici dupfr magn9.vno mo fcdm proportionelalio mo abfolut e.Magnus quide pctdid adlus fcdm pro „ >portioneietia q cofiftit in vfu alicui9 rei parug vel mediocri s pu
, extc^ta fi altqs illa re optime vtatlfet fimpliciter & abfolnte magn9
adl9 eftqcofiftitinoptimovfurei maxie.Res aut q in hominisor '
vfum veniut ftmt res exteriores iter q fimpfr maximu e honor"a
t&qa propinqffimue virtuti vtpote teftificatio qda exiftes devirtute alfcni^vt fupra habitu eft,Tu et quia deo optimis exhtbcturltu et quia hoies .ppter honorecofcquedu SC yitugiuvi'
tsndu oia alia poftponunt, Sic aut dicitur aliquis magnanimus
Fortitudo per pifees
ex his qucfunt magni abfolute & ftmpddter ficut dicit alrqs
fortis ex Jiis quf funt difficilia fimplr!# ideo cofequens eftrp
magnantmicasconfiftat circa honorem, Circa honores aut fut
dug virtutes vna quidem circa mediocres honores q inomina
ta eftJnominat th ex fuis extremis q fut p!iilotomia,i.amor houoris aphilotdmia.i.fine amore honoris,Laudatur. n- qfiqj qui
amat honoremjquandoi} aut qui non curat de honore prout.f,
Vtruq? inodet3te fieri pot.circa magnos authonores e magnanimitas:8£ ideo dicenau eft q> ,ppna materia magnanimitatis
eft magnus honor & ad ea tedit magnanim9 q funt magno hos
Magnam'/ norc digna.Oftenditur igit hgc virt9 per cgtum qui.ij. ftellis ins
mitas per tegratur.Difponaturin Harmonica medietatenumer9 ,ifte hoc
cetum, modo, per qs x y .. ternariu magnanimitas / \ / 'v ipfa notetur
qup,ideo per/ tf/a!
j wf9 \ huncdefignataeftnumes/ 1
Jz
|rum quia ins
ter quattuor . < potentiales
fortitudinis j 4- 6 partes principe
gaudet locot ternarius extremum tria monftrat per exceffum
fortitudini oppofita vitia,f.pfumpfio:ambitio& inanis gloria»
Ariflo, primum eft Arifto.quarto ethicorumfecundum& tettium Cis
Cicero. cer°w’s primo deofficrjs.Penfenarium aliud extremum notas
tur pufillanimitas . 6c licet vnfus tantum oppofiti rationem has
peat vel trini in virtute!congrue tamen qug defectum' animi in
qortat per terminum maiorem &excedentem fignaturleo q; fe
natius magis a quaternario elongatur q ternarius; & pufillani
mitas magis a magnanimitate diftat q illa tria per cxcelfu cos
, . trariatdicete philofopho quarto ethicorum.iOppomt magnani• ' mitati pufillanimitas magis q inflatio nam frequentior eftjatqj
deterior.Q.uiaigiturper fenarium deficiens innuitur vitium
addere oportet fi ad medium peruenire debemus. Q,ualis aus
.
tem fieri additio congruatquoniam harmonicam medietatemexpofuimus harmomacum quid ex Boetio primo mufices fi at
Boeti. ten ieris innotefcet.Simplicem (inquit Jfuiffe principio mufisNichoma C;i refert ntchomach9a deovt quattuor neruis tota coftaret idcp
tus. vfq; aft orpheu dutauit vt prim9 qde netu9& quart9 diapafo co
fonitia refonarehnedi/ vero ad fe iuice atqj ad extremos dias
Magnanimitas per Catum Fo.-Iv.
• pete ac diateffero ac tonulnil vero In ei s effet in cofonu ad imi
tatione.f.muff mSdanjqexqtuor coft.it elemetistcui9 quadri
chordi mercuri9 dicit inuetor.Q.uinn vero chordas poft chore
bus athi s fili9 adiunxit q fuit Lydo# rex. Hyagnts vero phryxfextu Ilis appofuitnerualfed feptim^nern9 a Terpandro lefbe
rio aiiutft9 eft fc3 n.f,planetae fifitudine, In hifqt cj grauiffiina
qde erat vocata eft hypate qfi maior atqi honorabilior vnde Io
ucm etiahypato vocat.Cofuleeoieqtlpqmucupat noie ppi excclietiadignitatis.Eacpfaturno eft attributa ,ppf tarditate motus & grauitlfce foni.Parhypate vero fignificat qfi iuxta hypaste pofita & collocata. Lichanos tertia iccirco qm lichanos digi
tus dicifque nos indice vocam9 grfc9 a ligeilo lichano appellat
Etqmincaneio ad ea chorda q erat.}. ab hypate index digit*
q eft lichanos inueniebaf iccirco ipfaquocg lichanos appellata
eft,Q.uarta dicit mrfeqm inter feptima femp eft media.Q.uita
eftparamrfequafi iuxta medi a collocata. Septia aut dicif nete
qu3fi neate.i. inferior inEquineteSc paramefen eft lexta q vos’ cat paranete quali iuxta nete collocatj.ParamoCeyero qni.}. eft
anete eode quoqj vocabulo trite nucupat yt fit deferiptio liate.
Chorda*cithare in
uentores.
Iuppiter
hypatot
Magnanimitas per Cestum
<£ Ex his habeto fenario illi qui pufillammitatefigmficat ad«
di oportere vnitatem vt inde eptacordu confurgat magnanimitatis confonarttia Istabundu.Etfunt quidem feptem magnammi principaliores conditiones quas ex.4-.ethico.excetpfiimis
Prima aut chorda qug hypate dicla nobilior cgteris foni graui
tate motuiij tatditate Saturno comparata eft , Saturno hac in
imagine potete(vt infra v/debiijglorias; habitum magnanimi(vt fit hgc prima coditio) prittedit.Mot9 magnanimi tard5 cffe
videf»voxgrauis:& locutio firmalno.n.properat qui paucis in
tendit neqj vehemens eftquinhilmagnu putat. Volubilitas,at
lingug ac properatio illorum de caufa fit;fc3a conditio.Magna
nimus biifacere ali|s prompc5 eft bn fufdpere aut pudet & re
tribuendo exceditltertia eft.Magnanimi eft nemine pcari aut
certe vixlobfeq vero proptclquarta eft. NeceiTe eft magnarumVt pala oderit.palaq; ametlna ocultare timidi eftlquita vero eft
Magnanimi eftadaliu nopoffe viuerenifi adamicumlferuile
nanqjid eftlfextaeft.Magnanimus no erit odij tenaxlno.n.eft
magnanimi refricari aio pfertim malafcd magis paruipedere
fepttma ft vltima hgc eft.Magnanim5 veritate magis q opinio
nem curabit Sc Ioquef& aget palatcoteptor.n. eft Hrec autehu
militati licet cotraria videaflno tn eftlqa cotempe5 ifte magnaiThomas, fcdm.S.T. virtuofus eft.Ait.n.fcda fecudy.q.KJ».. In hoie inue
nit aliqdmagnuqd ex dono dei poffidet&aliqs defeft^qcope
tit ei ex infirmitate naturf.Magnaitas ergo facit q> ho fe mas •
gnis dignificet fcdm coditionedonoip q poffidet ex deo:ficut fi
het magna virtute ai magnanimitas facit cp ad pfcfta opa virtu
tis tedat!8r fifr dicedu eft de vfu ctiiuflib} alteri5 boni puta fax
vf exteriori s fortunpihumilitas at facit cp ho feipm paruipedat
fc3m cofideratione pprij defcdlflfilr et magnanimitas cotenit
alios fjm $ deficiuta donis dei. No.n.tm eis appdaccp,p eis
aliqd indeces fadatlfed huilitas alios honorat 8c fupiores efti
inatinquatuinhis aliqd infpidt de donis dei.Etficp; magnanimitati s ytuad mime» ftellaij; p cetu apta f/guratio.Corporis
& ,pceritas & magnitudo xmenfitati cotdis magnanimi exadi*
coguutlin corpore ftellg pofitg faturno in opib’ eqparaiiin or«
vero phormatavirib5 venetis tc mercurij fifemelTemamfeilo
clt.Saturni fid? qd in fumo coeli vertice collitutu libidine fuaia
Magnanimitas per Ccetum Fo.Ivi.
pigto curfu & tardis agitatioib’ .puehit licetfvt fuprataflueft)
motui corpori s magnanimi conueniat inde tfi .ppofitu roborat
(pPto.j.quadrig.teftefidifpofitioniaifpfuerit appetitore re? p. (
gni facit. Stella q eft in ore fcdm Pto. ab Higinio no ponif nec ^°*
,
etiam aliqua in capite pifeis huiuslvnie dubi’ a Leupoldo folu 7^^l
stus furriqeadicitinCapricornofedad illa imagine aliquo mo .» - . .9
ptineteiedno putes de lus fore qCapricornultegratfed exiiL P°
lazpnuero q circa fut no in figura q mi'te fut & in alijs imagib’
vt docet Alphofm* tabulf'.U ideo nec in Capricorno a me depta
eft;nec et i cetocjtu ad rone arithmetici adduffa qz h eft .pprie Alphofi’infigura.Q.uantu aut attinet ad influxu placet exponere qa ar
gute fatis aptaf. Ex quom.g capricornu libet alitas accepta eil
in fuperiorib’SC hic j> cetu magnanimitas! reite ftella dabif qhas quodimocopaginercja videlicet magnaio maxime libera Venerislitas eftcognataanhacmifceffidifoliscbmites Ven’&NJercu ^ Mcrcurius q vtPtotloco ptaxato placuit faciunt q> nat’ magnanimus t { j jnq u>
ctit.ee vtfortitudinis afkiivclut integrahs ps moneret addidit pt0jo,diliget mori SC erit guerrator p deo. Ad fabula: catme accedo»
Olim qui deus eft cjrulei maris
Coetum qui Andromedam deuor et impulit
Aqxiaqme vinculi*
Conftrifta perhorruit.
At Perfeus properans affuit enfibus
Hunc fodit redimens morte iuuenculamlngnibus hunc attamenCoetum deus induit
Sic fi quis modico corde periculis
Et curis animi Si corporis harferit.
Magnanimos exhibet
Motus deus:exuat.
Q.ui fi falfipot »ns darmonis omniuVirtutum hofti s’,maror dederit necem
Non motiturffed polo
Magnorum hominum micat. Tho.m*:
<£D e quorunumero Tho.S inct’ extitit q virtutum omniu ott gnaiiimi;
namento magnanimitate fplenduiffe dignofeitur fi chordas ex tas»
.pofitsfonatitati* ineo repertas quis aduerterit.
H.if.
Magnificentiaper Nilum
Tullius.
Macrobi*
Androni.
Magnifecentia
Tullius.
Magnifocentiap
nilum’
&
quid ift
CE Dc magnificetia per Nilum flumen. Cap. J7,
[SjljfejjvDdf? etia foritudini Magnificetia vt Tulli* Macrobi*Androni.voluere.PoniJ afit media paruificenti* S£
sjrjgnWbannaufeg a furno difljlrja videlicet admodu ignis q6HK<J iSeft furno ofliia cofumit vel apyrochalie.i.fine bonoignelqa admodu ignis oia no .ppter bonu ccfum/t vnde latine
confumptio dicet hoc vitiu.Diffinif ergo fic a Tullio virt9 illa.
Magnificentia ei} re# magnaru& excelfarum cii animi quadaampla 8C fpledida propofitione cogitatio atq? adminiflratio.Fi
.gurat iijc virtus p Nilum fluuium q.ij.ftelliJ irr.ldiat.Fiat aut
ex hocnumero geometrica medietas fic.
I i 9- —'f*
Ternari* magnificetia moilrat eo <j>deu trinu pfolialiterp huc
nutneru figmri cogrufi a eftq trigonalis quum fit
ex vnitate figure effert / j\ tia dei vnam ex trinitaft
angulo# eiufde fubftaa / *1 A tire tres perfonns oiidit.
& magnificetia ad viitu As ftdiuiiiaptmctfjmilluiJ
t
1
Magnificentia per nilum* Fo,LVU.
fllu! pfalmi. Magnificetia ei9& virtas ei9 in nubibus, alia etia
ronequaficuti p«ma-docetTho.S.fc3jfcdg.q.i5+. Dicitur n.
Exo.f.M3gnificus{.f.de9)infdtate.8ii pfalmo.San&itas & ma.gmficentia in fclficatioe ei9 .Magnificetia aut intendit op9magnum f.rcfre opa vero ab hoibus fafta ad alique fine ordinatur
Nullus autfinis huanoB.’ ope» cft adeo magn9 fidit honor dei Atilio.
& io magnificetia pdpue magnu opus facit in ordine ad honoredei.vnphxlofopbus dicit in.q-.cthi.honorabiles fumpt9 futmaxie in reb9 diuis oC faciatis vafifqs&facrificijs & circa oem
.re diuina. paruificetia p vnitate q inodicitate cofentit extremo
Noucnari9qquadrat9e ofumptiona.ppf ters
narij exceffu notat. AtJ Y T qmvnitatis ftquadra
ti no fft penit9 infefia l _ - cd ditio illud ex dicio
q-.ethi. inuifl extrema | l 4 hec licet vitiofafinti Eade per
nontn multudephors « o r mia.Nili et nala ma; nilum,
gnificetia agtiffie ofte i i * diti 1'ed prius cur ni= Arido.
Iu ego alijeridanudi*
—eant caufam accipito. Seneca
Q.uSuis exfluuijmirabilib9id alTeuerati poffet q diffufe Atift.' Canopus
Seneca & alij traffarutltn illud me neceffario cu aliis qhoepo Lucanus,
fuerut inouitlqa.vj.ineft imagini huic ftella qCanop9dicla fgy Mofeus.
ptios clara face et interdiu illuminatlat poli auftrini depreffios
ne climati noftro occultat.ee Canop9 fgypti oppidunilo irriga Nili dau*.
te celebraf ,Nil/ principiu antiqignorarut vt Lucan9 in .10 . Ar Plato,
canum natura caputno jjdidit vlliifed Mofeo diuinitus infpira Plinius,
to reuelante exparadtfi terreflris fonte emanate cognouimusvetuli virtute diuina ad qua(vtfupradiximus)magnificentia
pertinet cplefti s reuclatio manifeftat.Nyl9 egyptfi abunde ins
undans vberrima reddit quom in eafPiatone tette)numq plus
ili: carnanf.vndc Plinius, j, naturalis hiftorif. csp.p. Nilus cet
tis diebus auflu magno per totam fpaciatus ggyptum fjcund9
innatat ferrglSC vnus omniu annis nullas expirat auras.Tanta
fgeunditas magnificentiam pretedit 8C animo .pducla flabili ve Vergiliis
togtdefeftus moiiet. Vergilius-4-. Georgicorum, fertilitatem
dtVWs cqnfonam hifce verfi bu s extollebat.
Namquapellfi gens fortunata C anopi
Accoliteffufo ftagnantem flumine NilumEt circum pi&is vehitur fua rura phafellisl
H «fiilb
Magnificentia per nilum.
'Q.uaq;pharetratg vicinia perfidis vrget
Et d/uerfn ruens feptem difeurrit in ora:
Et viridem *gyptum nigra fecundat arenat
Vfqj coloratis annis de vexus ab indis.
Omnis in hac certam regio ia&ate falutem.
CSed <j? magis nilfi magnificetia itellegas admonere fcito ex
fui largitate Aegypti reges opera feciffemagnificentiffima vt
Plinius, ille fuerepyramides dequib'1 Plinius loco ptaxato:& Martias
Martialis' lis.Barbarapyramydufileat miracula memphif,Tres entini
pyrrami a fgypto tam alte fuerunt vtillo?! dug inter feptem orbis fpefla
des. culanumerenf. Tertia minorllicet impefa maior vna ex his qAegypti* exarabitis lapidicinis coflab.it a trecentis fexagintahoimmi
libus annoru vigiti fpat/o coftrudlayiditu e &in raphands alen
Si cgpas quib? ogarivefcerent mille oflingenta taleta errogata
„ 'O certe opus magnificum quodqjfolu nili natura magnificetlgaa urni in
adaptare ftifficiant.Nuc ad ftellaij! influxus fermo dirigat.Viti
jux
.‘ maftclla9ilucidiffima(qcanopusdiftae.fupraOIoue;alig vero
niv! *T Satuinuimitant.Iouiseft rmagnificentiavttradatu.7.introduAI umaia
fVon’j Albumafarus docuit. EtPtolome?.j,quadrlptiti dicit cp
pS
'.
9c(! largus & egregius.luppiter igitur affedfu magnificet!* in*
JctolomgfunJit nato.fed quia ex.4-,ethi,Non nifi diues magnificus effe
P l
°'9
pot effeclu io Saturni vites aditmgunf qui Ptolo.vbf.fupratesPtolomg
e f[ diuiciaru mftarum!8£ Albumafaro loco pnotato ipfi? e inAI umaia terdum multa po(Teffio!qn.f.in bono flatu fuerit.Licet nut Juprus
’ piter Tarpeg Ruppis habitator quimundum ac terras falutari
femper ac begnina maieftate ktificat ali(s ftellis Saturni prfs
Trlgonica radiatione no iungaturfloue apello canopu qui Iumf' neinfluxuqjloui par eftjtnvt mixtura /fto# magntficetig affen
Iulius fir. tire,pbetur.Iuhj.fir.verb3 ex quinto Mathefeos Iib.accitem3.
Saturni 8i Si Satumus(inquit)Iotii fuerit Trigoica radiatioe coiunftus St" Iouis iflu. Pigra & dciefta loca vitauerit ifta coiuftiolfint Si ambo in hi*
in quibus gaudetfignis velvnus eo^indomofua cofiitut*aliu
trigon/caradiattoe refpiciatl fintqj horofeopi partili radiatioe
fociatiinfinitarudiuitiarumcopfas cu magna felicitate dece*
nuntlprgfertim fi alter eorum lung crefcentis lumen exceperit
Tunc.n.Saturuus infinitaru ac magnarum poffefiionum domis
nia largituritunc fementes facros.Tuncpafcua faltufeg deceri*
Magttif/cetifcia per nilum Fc.LVIII
• ntt,Sacrarum ctiamquarudam gdium publicos fabricatores cf
fidetlita tamen vt ex ifta fabricatione maximum dignitatis meritum accedat,Fifcalium etiam prgftationum exadorcs aut fas
crf faciet prfpofitos annongtfcdin his adibus maximam con
fer t potentig dignitate.ln infinitum etia fuperiores paterna di
gnitate perficiet,Sed pro menfura fubftantiaqs geniturg alijs
procurationu offtcialalijs ex maximis hereditatibus comoda:aliislucracofertlicetalienolaborequgfitathos tamen omnespotetes Si maximos viros incorrupta fidei infinuatione comesdat.Halyus etia aberagelt in quinto»Q.uandoinueneris in nas Halyus
' tiuitate Saturnum afpidentem Iouem de trino loue exiftente
in bono loco natus habebit multam fubftantia'terrasf arboresfdificabitdomos orationum!# forte dominiu habebit in villa
fua.Ex his diuitias magnificiotoperacg!# pfertim diuinis obafequi(s dedicata collegito.Fabulg breuis addatur affertfo,
Q_ui magni s vt nilus inundat.
Terram ditans fumptibustaltoFulget ftellis gthere claris.
Eft fortitum flumen olympumQz fitcuudis largius implensDonis ggyptum omnibus amplam.CInfandododore affedus eximig magnlficetigextitit 1 efFe» «p», maSdus autem ideo defuit quia Vnde gloriofa expenfis tnagnifids „opera faceretpauper chrifti ho habuit,
gnutcus, 1
Nilus flumen.
Patientia per leporem
CDe patientia per Separem, C ap.5S'
.^^S^Atfenrfam Tullius fortitudinis parte potrftqoe vit
Tullius | 'C
*
|CVtusideomagnaeft(quia<3regori6tefte)radixfl:cii
Grego « ?S',S Iftos virtutut4eft.Augufiinusettain2ib.de patietia
Augu. § ^^Kw|V<ftas animi q patiatia dr ta magnu dei donum vi
E^aSilletfi ipflus qui nobis ea largit patietia prgdicef de
fua et neceffitate Tho.fcda fcdf.q.iJS.ait.Virtiitesmorales ot*
pho. dinantur ad bonum inquatu coferuat bonu rationis cotra impetus pafftonu. Inter alias aut piifionestrillitia efficax cft ad in*
Paulus, pedieiubonfironis fcdm illud fcdg ad Corin.7.SecuIi trititfa
Eccf. mortem oper3tur.et Eccf.j. Multos occidit triftitia.vndc necet
fe efthabere aliquam virtutem g quam bonum ronis coferuef
contra triftitiamnj.f. ratio triftitigfuccumbat.hoc autem facit
Auguft. patientia.vnde Aug.didt in lib.de patientia q> patientia homf
Patietia ni s c® 1ua mala equo animo toleramus, i.iineperturbatioe tri
quid flitiglne animo iniquo bona deferamus per qug ad meliora pet
Eade p le ueniamus.Hgc per leporem fex ftellisclarum monftr3fur qu£
potem. numerus ex primo arithmetices Boetij parte alteralongior eft
Boetius. “I0"3 fodicet binario per ternarium multiplicato confurget
,
quadrangulus vnitate in duobus laterib5 reliqua fupergredieris
i i i Sic patietia ex vna parte dilatat Klogior fit duairi busvnitatibuslquomdugvirtutes loganimita®
& coftantia fub ipfa ex certo refpedu contineri
pte alfalogior poffunt .S.eminJDoc.vbf fupra loganimitas poThomas • 5 teft conuenire cum patientia duplici ratione, pri
mo quidem quia patientia ficut Sc fortitudo fuflf
net aliqua mala pp atiqct bonumlqd fi ex propfnquo expefietur
facili5 eft fuftfnerelSi afitinlonginquudifferaf difficilis eft expedatio.mala aut in piiti fuftinerc difficilius e.fcdo quia hoc ip
! fum qd eft differri bonu fpersfu natu e care triftitia fecudu illd
ProueProuer.15.Spes q differf affligit alam.Vn Scin fuftinendo hmof
r " tlaffliciioncpot ee patietia fient & in fuftinendo quafcumqs alias
circuftantias. Sic ergo fc3m<p fub eade rone mali cotriftatisp
cophedi & dilatio bci fperati q ptinet ad Ioganimitate:& labor
que ho fuflinet in cotinua executioe bonimgis qd ptinet ad cos
ftatia ta logsmmitaslS et coftacia fub patientia copreheduntur
Patientia PerLeporem Fo.I/x,
Vnde&TuIius diffiniens patientiam dicit cp patientia eft ho* Secfidumnefiatis ac vtilitatis caufa voluntari*ac diuturna perpeffio re
1'ullifi patum arduaru ac difficiliu. qct dicit arduaru pectinet ad ccftan=
tietia od»tiam in bonolgr dicit difficiliu pertinet ad grauitate mali quam•pprie refpicitpatientialquod veroaddif diuturna f/ue diutina
ptinetiad longanimitate fcdmcp conucnit cum patientialNas Naturaletura leporis jpter timiditate5;imbtcillitate3:6£venadonump poris,
peffionelpstienfem videf oftendere qui & fi fortis & audax fit
imbellis tamen eo gifufiinetapparebit.Stellf etiainhac rmaginefitf Mercuri) Saturniqj vi res habent:8C tunc quin metan*cholicaeftcoplexio quom Mercurius Satutni contrahat adiun
ctus officia leporinf complexioni cocordat qug Auicena perW Auiccnna
bete frigida cft & ftccalideoqj melacholica!& Zaio phyi/co te Zaius.
fiecognouimui carnes leporinas melancholiam plurimficaus
fare.Sic ergo mixtura hjclficut& natura animalisfauetquoms
frigidis femper timoribus infirmetur. Set curiofrus ifta difcuf
furus ante quem aliud exponam illud tibi porrigo Prouer.i4» Prouer,
Qui patiens cftmultagubernatur fapientia .t.is. Doctrina
viti per pati entia nofeit Etdicunt expofirores q. quanto gs doctior extiterit tanto patientrot Caufam huius affingant Maxi*
.
mus Valerius. 3 .capi; .vbi fichabct Eft & ille vehemens 6C co
ftans animi militialiteris pollens venerabilium doctrine fa-
ctoruAntiftes philofopliia; quf vbi pectore recepta eft hoimin honefto atqr inutili affectu de pulfo totum in folrde virtuti s
:
munimento cofirmatlpotetiufqimetuacdolorefacit.Sicigr fi
faturnum mercuriumqr fapietta pfiare jrbaucrim procnldlib/o pto|nmc<»
patientif limites non egrediar .PtoIomeus.J.quadr/parti dicc catl)rnjbatl Qg fi faturno.Mercurius affociecur & ipfe bone qualitatif
merctJ£exiftat natus eritintellageslingfitiois magne expt?.diliget oe
r j. ,’ngnbonCd&reb 9 iftis oib^fortunatus.&Iuliusfirmi.in.y.Si fatur j ’j.
nus & mercurii vni9 partis loeu equata focietate poffedetintlj
Ingenium nati multis diffipltna^-fludits ibuent&in.a.Idem,
i.S.loco Si l.u. ab horofeopo faturn5& mercurfs gtilit conftituti
eadefili roncdecernut.Si.n.pdieinhis Iodsfueritiueti mul=
ta^idoctrinarufcios facietiabfcofary artium doctrina pollefes
&qoiaqmrcb* humanis fiint velint fcfre.&fn.y.ideSi fatur.
mus cu mercurio fuerit trigonica radicatione cuiu«5& fintanst
Sideralis abyffus
Patientia perLeporem
bo inopportunis geniture locis pofiti 1 & ab qibus delefixanu
humilitatibus fcparati facient cordatoslingeniofos & ad omiadifdplinaru officia femp applicatoslfed mores eorum maturis
fadentpondore grauitatis ornarilaut tales reddunt quorn cort
filia viuacibus ferap ronibus conualefcant. Set illud meminif*fe nos conuenit q> fola Mercuri) ftclla in.ii.ab horof.loco gau*det coriftitutalharc ille. Vtdei autem huic di&o de gaudio Met
. curij Almanfor in amphorifmis cocordare dicens.Cuicu.p fu*Almalot
prit Mercuri* in.tt. erit fapies magnufq; philofophns.Zael* St
Alcbabitius Si ali) tenent in.it. Saturnum gaudia poffidere noalit Za Mer curiu.
N
Ton eli auteintcr tantos doctores quis melius fen*phelus Sc uaiifg, diffinire fentetig Si maxime quu nolito gqualiter
tp*
Alchabiti poflto qufuis adaptef opinip.domus.n.duodecima inimicitia*
nsfentiut rumuanguftiarumlperfequutionulinfldiaruml&aduerfitatum:
in qua flue Saturnus flue Mercurius flue vcerqs gaudeat: quia
illorum influxus patientiamcaufareprediximus aptiffime noffr.i roborat intentio.Patiens enim in aduerfis exultat vt pias
neta patiejjtiedator in domo quae contraria propoffe mimftratFabulam tempus eft intueri.
Infula leto aderat
Set natus non eft lepus illa.
Ardetinhociuuenis:
Piegnantem conducit SC omnemPluribus ex genitis
Complet paruo tempore terram.
Nam populu s cupiens
Pafcebatgaudens Si emebatDifplicuit numero
Tandem excedens igpe petitlim.
Viuere quo valeant
His quum p3ftum fubtrahitlarua
Seminibus populant
jDamnum cernenslnititur oti s
Pellere deptoptf|'s
Q.uod vix multo poffe perafhim eft
Juppiter fthereis
- Ornauitpulfura ignibus vtflc.
Patientia per Leporem Fo.Ix.
Mens hominum teneat!
Nil tam gratum prorfus amari
Q.uin dolor inde fequi
Maior qua fint gaudia poffit.
Accidit hinc precibus;
Mortales vtdet patienti
Trifliaferre animoQ_uj poffunt orare tonantem.
At data quom fugiant
Q.uid iit fanum corda mouenturNefdatvt altifono
Curam mittantqupj gerendi.
C. Si autem quanta eftfapientia tanta & patientiaCrogo)quis. Tho.patiThoma patientiorfSapientia.n.eius tanta eftvtquihancfub/ entia,
ter fugerit infipiens iudicetur.Nec tacendu arbitror de tracta
tu quodam in quo oes recitantur errores fiue opiniones a par
rhifina academia fub excoicatioi s pfna fecIufaslSt poftea ans
nectitur gloriofi Thomg tanta exprobratio vt erronea & heretica dixiffe contendat licet redtatiue no affertiue id agi protes
liet' & fiue fanctitatis piudicio quom Tho.gti nax no fueritiid
aut fit vt fratre* qui conquerebanf Doctoris fuiinaligb^cons
denatis tacta dodkrina &afcde apoilolica reuocari pofcebant.
coqueri reflent cfufdedoctring falfitatibtjs intellectis.Annes Tho-des
ctir aut hic tractatus expofitoifententiarfifancti.Bonauentus fcendt
t(6c auctoris nomen reticetur .O vulpina calliditas,‘O latens
fub meile venenumlO fcorpif blandiciestO malitia diabolica
Nomen taces; Q,nare.' Ne abnofcatisfBC cur times agnofeid
ab proprie confcius cum ignorantia malignitatis admixtg.Setquauis taceas capellfcg vocem ballatu$.mentiaris Itn Rimula
§ video: te docet ee afinuj.Tu Si Thomam eronea St a fide alie
na dixiffe non afferis veru recitasfTufufcpderpfercndu a nobis doctrinam Thomg a patrhifina condenatione notari gfua
dere conarisrTu te inuito noris apud bertilia cu anno domisni.ijiy Articulos parrhifiefes iquantu tagut ve! tagere videns
tur doctoris Cherubici doctrinam cum totius vniuerfttatis afc
fcnfu p dnm.Stephanum pamfiefeepm folemniter reuocatos;
Sc maiorem ,ppter glorianroide collegio rcfultatedifffiparis».
Chrifo,
Augufti.
Tulttus.
Perfeue*
radaqdAndrcic5
Thomas.
Pe: feuerant/a per Or/ana
Et fi te non afferere fed aliena recitare obi/das: fi animi boni
Cqdn6crediE)ergaTliomainuem'ris:necab alijs in eu conficta
narrare debueras. Abilabi ergo cofufus quia dutn peruerfum
tegere qupris animum)# nocere appetentem) fed non potente
remanifeftas.Necalitermediffundafua infringeredeiyramc
ta benigniffnne le&or quia quantu a tramite meritatis oberret
fa)is iam apud omnes innotuit.Sufficiat aut incerta hunc no to
leraffeinendacemlquis nunc nunc patientiam prgdiaauerim?,
quiafanditniuriamaxtmehfrefeoJ(licet non pertinacis) jtr*
peffum iri non padentipfed infipientig attribuenda fit. Vt emChrifoftomu* fuper Mattheum liabet in iniuri/s .pprijs patie
tem effe laudabiieeft.Iniurias aut dei paticter fultmere nimis
eft impid.Q.ui veroThom* dodrinam impugnat deum # (ede
apoftolica qui illam approbarunt impugnat.StmiUter Augufti*
nus contra Marcellinulpcepra patientig non contradant bonoreipubiicg pro qua conferuando contra inimicos pugnatur. Jit
Thon**doiftdnamimpuguare#infringerenonne bono reipu
blicj contrariari cenfebitur quum q veritate q in eu eftfubuer
tere fit # damna falfitari* imponere/Hgep nunc fat.
CDeperfeuetattiapef Or/ana Cap.JP. ^aVarium# vltimfi fortita locumtnfer ad/unclasfortitu
Jdini partes perfeuetantia fequiturlfianc Tullio* diffi*
rJnitdicens.Perfeuerantiaeftin radoe bene confidera*" ta flabilis #ppetuapermanfio.Andronicus aut. Per*
feuer antia eft habit* eoro quibus imanendu eft# no immanendu:& neutro?(.Tho.autfc4afecudf.q.iJ7.ipfam fic elTe virtute
Perfeuerantia per Oriana FoJxi
;pbat!fc3m philofophu.l.jthi.virc9 eft criea difficile 8c bonulft
io vbi occurrit fpalis ro difficultatis vf boni ibi eft fpalrs virt9
Op9 aut virtutis pct habere bonitate &difficultateex duobusvno tjde mo ex ipecie ipfa ad9
g aceipif fcdmione gprij obictf
ft/.Aliomo ex ipfa diuturnitate tpis.na hoc ipmqd eft diu inft
flere in aliquo bono vfqt adcofumationegtinetadfpcciale vir
tute.Sicut ergo tepantia fSC fortitudo fut fpeciales virtutes co g»
altera eogi moderat deledatioes tabi9 qd de fe difficultate liet:
altera aut moderat timores Se audacias cira pericula mortis;
g> etia fcdmfe difficile efttita etia gfeueratia eft qdafpecialis
Virt9 ad qua prinet in his vel in alife vrrttiofis opib9 dtuturniti
te fuflinere ,put neceffe eft,Aug.etia in Ii.de pfeuetantta dicit
gfeueratia null9 pot amitte
sealias autvirtutes hopocamittete ga vicjfipleueras
eft adu cotinuato cotra ro»
ne gfeueratia; eft qramittaf
vtTho.vbifup exponi t; vnAug.ibide.NuU9 pot dici gfeuctatia habere gdiu viuit
nilipfeuetetvfqj ad morte, 15Et ideo virtusillaporiona
moftrat g dece d£ fepte ftel»
lis ornai .ifte.n.numer9 nas
turali ordine 8c proceffu nu
merali inter.io. 6C.iS-ponit
g primi furit-mter quos fetg,
obtaua jjportionefiuCton u
aliquo niiero mediate reP!3
Per 16. g eft mimet9
tuor elemetis coftas
q.iS-potetijs vigoraf
t-idone generatura
ua quatu ad fenfltiua
tu: odoratui ta&ihfSC
comune; phatafiarbJ
I I I
r 1 s
1 1 1
qdrat9: corp3 ex quaaccipe g.ig.vero aio»
CLt.atfi nacp ad vegenutritiaa; atigineHti
exteriore; viffi audi»
gi ilfci ' teriorEfe ftf'fcftiinaiiulfiiitiSiasa
t •
Ariflo»
Augufti. ’•
Thomast.
Augufti.
Perfeue»
ratiaper
oriona.
Petfeuerantia per Oriona pttualmotiua nale arter 1391 Si cordis in quo tl| in organo fituaf
Motiua aialeimpeiatelconcupifcibile Si irafcibilelexecutiuam
vim exteriore dilFufamjnmufculis lacertis & neruis mebroai
Intellectum Si voluntatem habet anima rationalislqu? fune.
.iS.inCellectum pro pjlfibili Si agente couiunctum accipimus
ficut&fuperius c3pic.3y.quom vtrarjpotencia ad intellectio®
nem requiratur.Stc ergo,17 .inter corpus Si animam pofitus
ti illadiuidens virtutum perfeuerande vfqjad feparationein
atumg Si corporis in morte continuandam iigmfic.it.Bene au*
item ffti numeri .17.2.1 8.tonum confonantSC primi iunt qui in
hac proportione medium habent numerum SC neuter illorum,
ad aliam quantitatem comparatus illamferu.it proportionis
•harmoniam;Q.uiatonusquidminimuminmufids eft&ani®na ad corpus qnom vnum materia aliud phormafit paucam,habent conucnienciamlSi habent diuifionemSiadhuc rema®nent quia Si anima rationalis Si materia non corumpuntur.
Vnde.S.t-S. qui eandem habentfproportionem :non habent
medium quom brutorum quorum anime corumpuntur indiui®
duo monftrentl&cuin alio numero in illanon confonantpro®
CotraPy portione tquia contra.Pythagoram non folum alicui irratio*
thagora. nalium fet nec hominum alterius.hominis anima coiugi poteft
Thomas, vt habet Docior SanSus contra Gentiles fecundo capi.71
&
Gregori? multis alijs lods.Natura imaginis vel ftellacionis iftius quamexamuffim noftrc faueat intentioni teftaut beatus Gregorius
p.moralin.qui per illam martyres inqbus vera extitit perfe®'
uerantia monftrari voluitdicens poft expofidonatn arcturi petfanctam ecdefiam. Apte poft ardum protinus orionas fubs
dit.Orionequippeinipfo pondere tempotis hiemalis oriuns
turfuoqj ortu tepeftatem excitant & maria terrafep perturbat
Q_uid igr poft adururnp orionas nifi martyres defignatVQ.ui
dum fanda ecclefia ad flatum prgdicationis erigitur pondus,
perfequentium moleftiafcg p3ifuri ad cgIi faciem quafi in hie®
me venerunt. His etenim natis mare tetra$ turbata eft quia
dum gentilitas mores fuos deftrui apparente illorum fortitu*
dine doliiitl in eorum necem no folu iracundos acturpidoslfj
etiampladdos erexit.Ex orionibus itacphierns inhoruitquia
darefeente fandorum conflantia frigiditas ifideliu ad tepcfta
temfepctfecutiois excicauit Orionas ergo cr lum edidit quom
PerfeuerantfaperOriona , •Fo.lxij
fancla ecclefia martyres mifitlqui dura loqui reda rudibus aufi
funtomne pondus ex frigoris aduerfitate pertulerunt, Huic te
ftimonio audoritas Iuli) firmi tn.7.concordat.Ait.n.Si Orion Orionis
in occafugeniturg fuerit inaentusltales nafceni homines quo influxus»
rura animos varia folliritudo femper exagitet. Hi a ciuibus fu
is cum legatione milii in ipfo munere conftituti peregre moriunturlferentcs ad inferos leuc folatiumcp iliis aciuibus fuis
honores perpetuillmaginesltitulil&ftatuarumdecernent in*
fignia.Sic martyres gloriofg perfeuerantig culmen habente*
dum dei veritatem confitent quafi legati a duibu» fui s, i.fan*
dis infpirantibus qui futuri funtfocif vel bonis chriftianis qui
confortes fidei funt mittuntur fed in ipfa legatione moriuntur
quia in ipfa confeffione occiduntur.Vnde apud fuperos non in
ferosfvt ifte gentili opinione credebat)folatiu habent quum fi
bitotiampredidi afidelibus exhibetur lionores. Stella: in humeris orionis Martis & Mercurii oeterg autem in eo lucentes
Iouls & Saturni vites cxercent.Exfuperiortbus patetMercu Haliustij& Marti s mixtionem(vc Haliu» voluit)more* firmos opera Alburna*lilvnde bene in humeri* qui pondus fuftinent firmitas ad per farus.
feuerandum pofita eft.Saturni etia tefte Albumafaro in,7.in* Tulliu*.
trodudori) pertinacia eft qug fcdm Tulliu fic fe habet ad per*feuerantiam fi cut 1'uperftitio ad religionem ideocg cotraria eft
ei.luppiter igitur qui Saturni malitiam in bonum vertit perti
«taciam Saturni in perfeuerantia cranfmutabi 1 & ficS aturni Ulouis copula perfeucuerantig fauet aptiffime,Fabula etiam S£
fi breuiter exponatur affentic.
Fulget in excelfis connexibus auteo nitore
Orion fuerit g> comes DiangAfliduus Iperfiftens laruaq? deuiofqs montes
Indefeilus amanstvt deg placeret
Siefl quis flabilis permanferitlvfqr dumfecenfurFflafequens redum fit decorus aftris. Tho.pesPerfeuerauit aut dodor Angelicus vfqj ad mortem impol*
Teueiatin*lutocalletramitergindiruptovias tenens virtutfiquashabu*
iile non ego folum vel alius homo probauit. Sed opifids im*menii bonitas qui tot honoribus fidelem fibf feruum cumula*nit 8C ia Jies magi s ac magis augmentat& de fortitudine parSibufqs eius laxe narratio finiatur, 1, ij,
Temperantia percanem minorem
CStelt* huius. 17. tres in capitelin humetis fingulflin dextro
cubito vnalin manu cade vna: in claua treslin zona treslin gcif
nubus 8c pedibus lingula;.
Arrfto.
llidorus,
Tegantia
Tullius,
Augu,
Tegantia
per cane
,
CDe temperantia per canem maiorem Cap.4o.s, Vartfi &vlti'mu locum teperatia inter virtutes Cardi
|! nalcs tenens ccilderanda .pponitur.Ponitur ab Ari,
Ij.i.^thieo.interinienfibilitafem intemperantiaqj meSidia.Taftus videliccfdele&ationes fquomoderami?
ne librans.hanc Ifidorus diifinirin ethimologiarumlbro.Te
penintia eft qua libido concupiicentiaq? refrenatur.Et Tullia
us. Temperantia eft rationis inlibidinem atqj in alios non re
<3:os impetus animi firma & moderata dominatio.Auguftinus
inlibro de rnoribus ecdefie dicit q> ad temperantiam pertinet
deo (e integrum in?
Figuratur hgc virtus
ce& noue ftelli s init
decimdraconisaftra
expofitum ellinuen
quatuor vinceus fu»
Supijmtdrigneiw
corruptumqjferuare
g canem maiore dese
gne. Ro eft tja ad qnprudentiaXvt !i pratis, 19. proportio eft)
1? per quadripartitES.
Temperantia per Canem maiorem Fo. Ixiij
Species autem temperantig quattuor funtTho.San.fc3a fcdeThomas.
q.i+J.lta fuffidentiam reddete Opj diuerfificari fpes virtutu,
• fcdm diucrfitate materie vel obiecti.Eft aut teperatia circa de
lectationes tact9 qdiuidutur induo genera naqdam ordinanE
ad nutrimentu & in his quatu ad cibum eftabftinetiaiquatum,
aut ad potu pprie fobrietas qda vero ordinant ad vim genera«iua&inhts quatu ad delectatione prmdpaleipfius. coitus eft
caftitasiquantuautad delectaciones drcuftantcs putaqfunt.in ofculis ractib s Si amplexib? attenditur pudicita.hi s addatur
Elludphilofphi.p.gthi.cpteperatia eftprudetig coferuatrixiqa Arido,
VJ.vt Tho.Sa.euilratio paulifper cgcutieteltecte exponit maxi Thornas,mi indicio humano obnubiiitatq.bg drea quas temperantia la Euftrati5
borat delectationes ingeruntlqnu fint animali maxime nales Paulifper
Sic igtt tepetantia q quatuor fpeb9 eft potens & prudetia coni Caecutit»
feruat reiie fupet prudetie' ftellas quatuor vt quatuor fpecies
adi unxit,Canis autnam inde fauoris argumetufumitq; ludi*
eu.7.Bedeoni precgpit diis vtfecu ad pugnam tm illos admit Iudtcum' eetetquimanu SC lingua lamberet aquas vtfolet canes Iambei liber,
re per quos intellegi volutmotafr exponentes peipue Otigei Origcuefnas in Homelia fuper hoc illos qui de terrenis ad fola neceffii
tatefumetes fe totos adcarnaliand .pftemunt.Cuibri vulga* .puerbtu
tum illud adagiu cSueniredignofdt .Nilotico bibente Cane. Plinius,
Apud nilum fiquidem timore crocodilorumvt h; Plinius li .8.
du bibut canes nec adplanam natur* indigetia,potu phugiedofufciptunt.Teperatus i idefolerti ftudiofagaciqjvigilatia vt*
tioru dgmonifqs venena deuititls de mudanaru delqctationu.
aquis non quantu libido poffitlf; quantam neceifitas requirit
admittit.C ofulit Augu.in.lib.de morib? ecdefie docuitq? hac. Augufti.
eandeteinpati modificationem h;(inqt)vtr teperas in reb^ huius vitg regula vtroqj teilameto firmata vt earunildiligat nil
perfeappetenduputeKfsadvite huius atqsofficioijineceffita
tem quantu fatis eftvfurpetvtetis modeftia no amatis affectu
Etillud canem teperatie cogit hetere qa p hoc aial pdicatores
qui tempati maxime inuemri debet in feriptura fignantur.Q.3 Prredica*
anteqj pbetur primo aduerteio fpalius temgantia predicato* torib 9 inj
rtb9 couenite tu qa in exeplu velut lucernc fug cadelabra pofi xime conj
ei viti» maxime exprobrabile vitate debet veluti e itegatia Ati uenit te*
K.f, perantia»
Temperantia per canem maiorem
Thomas, ^ cthl,i, S.Tho. fcdafcdc.q.i.-f, 2, tefnbus;tu quia g lapientij.j
Dionyfi 9 do£tring(vt £jdicatores)decctincubunttemperantia magnopc
Daniel9, iuuanturliuxta illud .Dionifi/ dediui.noi. abftinere a deledlas
tionibus tact9 maxie .pmouct hoine in bono ronis & Danieli.f»
Thomas, df pueris gvtebant legumini b9 dedit dnsfciam&difc/plis
na in oi libro & fapia.& doftor.S.vbi.fup.voIetes ccteplatoi Krcb9 diuinis vacare op; q>fe magis a carnalibus defiderijs abftrahat DiciE ergo cane teperatia fignificare qui a pdicatores g(vt pbatii eftjtemperatie mun9 fipgularitcr ampleSunf canes
admonentlluxta illud Iobi,5,Q.uorumnondignabar presposPfalmifia nerecu canibus gregis mei.Sup qd Gregor. 20.mori)Q.uis eft
Dauidus* grexfceecclienifi multitudo fideliurVelqalij h9 gregis Casdes vocanf nifi do&o.fcl q eorudem fidcliu cuftodes extiteruti'
Q_uidum .pdtiofuo diurnis noflurnifqjvigilijs iteti damauerut magnosf vtrfa dixerim)latratus pdicatiois dcderut. Deqbus eide cccfieppfalmiftamdr.Iiguacanutuoijaexinimicis ab
tpfo.No nulli qppe ab idoloru culti b? reuocati fadii funt pdis
catores dei.Ligua ergo canu ecclie ex inimicis .pdiitiqa ccuei
fos getes diis et pdicatores fecit.Et albert9fup illud Lucc.is.
fj& canes veniebant delingebat vlcera eius ait. Hoc ifris rpib9
verificatum e.canes .n, venatici ordines funtpdicatiumq nonexpectantdomilfj veniunt paupes &lmgut vlcera peccatorii»
fuoruliiitesin ore latratu pdicationis.Spali9 hocfibi vedicat.
beati Dnici pris nri religio quia tC pdicatoru nomie peculiat9,disdnici. ornatur SC pater ipfe Dnicus incanis phorraamri adhuc graui
devifus eft qui dum facula accenfa ore geftarer ignitas fidiio
voces prcdicationis ex Dfrici ordine proccffuras oftedit, Huic
oes attribuende funt ordini laudes quas de cane libro. 8- Cos• Iumella recenfet. Q_uis (inquit) hominum clarius aut tm voci
ferationc beftiam vel phurem predicat q? ifte latratufquxs fas
snulus amantior dnt fquis fidelior comesfquis cufios iri cors
tuptiorf quis excubitor inueniripoteft vigilantior rQ_ui£ deni
gj vltot aut vindex conftantior rViide non inmerito vltionis.
dieine inherericos fere vbiqj terrarum collegio iili mandata,
eft quom /n vindicando conflantia roboretur exima. tifqs ad
mortem quippe defudarunt multi quos Petrus ille Veronenffs
%eteminet omnes ,Set guo digtedimutfTemperantia ptgs
Temperantia per Canem maiorem Fo.Mif
dicetur iti hoc fenattipet canem monflrata non conftantialno*
ftra vt fic prima fulciatur intentio.Q.uid(ergo.)tam!darum fico
ti predicatorum teperantiafEt vt cibi parcitatedonga ieiuniat
Ingeniaqj ex moderatione do£ti(Tima&: acutiflima omittamt
vnde(obfecro)fumendu temperantif glotiofius exempiuqnaex ordine tam predaro vbi omnes fanctos virgines inuenim9/Patriarcha enim ,Dnic9lPetrus Martyri Thomas noftert
VincentiuslChateriiia Senentis qup pio pontifice teile fligma
ta palla fuit didu mirabile Chrifti velint nolint diuiiii mune*itis arcana tenentesl& virgines intadiillibatiqsl&fine pecca
to mortali pertere confpicui.Hinc(vtopinor)abunde fatis ac*
cipitur quantum temperantig canis natura conueniat.Ad ftel*' larum veniamus influxum.Omnes ftellg qug funt in catte exce*
ptis quf e in ore& que in fpina habent vim veneri s liucens ve*
to qug eft inore fuo & hac eft albabor habet vim Iout s S parfi
. Marti sl& lucentes qug funtinfpina cotraftg habent vitn Ve*neris & parum Mercurij.Ptolo.in. 3, quadripartiti Q.uomvenus(inquit)fola fuerit dna difpofiois antm* qualitatifq; lati
dabilis extiterit erit natus quietus St deum multum verebitur
Q.uis animi teperantie maxie couenit fedm illud Ambrofij.f*
deofftcijs in tepet antia maxie tranqlitas aifpe&atur SC quatti
tur.Teperantif etiamfcdmDoc.S.fcdafcdg.q.j+t.rndet donutimoris Iquia maxime Itonio indigett/more diuino ad phugie*
dum ea q maxime alliciunt circa qug efl temperantiallouis &MartisfauetetiamixtioquuHermes de (lellis beibenifs di*
cat q> ti in afcfndente vf decimo natiuitatis alicui9 iftius natu*
t* fuerit aftrum natus erit magnus infuisa&ibusl fapiens in
fuis negotijs & fenfatus.Et hali9 abenrageli in.f.ait.Q.uu luppitef Marti iun&us fuerit natus multum quid videre habebit»
hatcomnta temperantia caufari ex didis apparuit.Earu aut qfunt in fpfna coplexto tanto aperti’quato in loco luboru libidi
nis domicilia fituantur. Veneris nanqt & Mercurii virtute pol
lentlquj fi Ptolomeo in prftaxato loco credimus facit natu qui
erit temperatus inoibusfuismodis.lulius firmicus Mathe*feos.t.dicebatin.j.Ioco ab horofeopo Mercurius Sc Venus par
. Siliter conftituti factent in factis certaminibus etle viftorest
8US facerdoteslaut prophetaslaut veftttores deo^lautintcplis
K,i|.
Pfolome*
Vceneri*
influxus'
Ambrofi'Thomas
Ionis St
Martis
influ.
Halyus
Temperantia per canem maiorem
' maxima tradates offtdalaut prgpofitos facerdotib^laut factis
cgteinom|s prindpeslaut legatos boniiaut inftitutiois morib^
&gbus defydedafuafecura duitas credat,Hascpodeia nec te
perante q iulle talib^infignif ibis inficias. Illius .canis fequen
tifqr eadem tradit inuetio fabulofal ideoqr de ambobus piens
carmen habebitur:# de yirtutis .ppofitte laudibus capitulo fe
quenti rithmus addetur.
Orion geminos canes habebat
In curfu validoslferoctoris
Vrfosldentis apros fonacioris
Sternentes yt liandus admonebatDiana hos nimiu tenens fouebat
Et folatiolum benignioris
Plaufusiatcj locos amgnioris
Et cibos iapidos dari iubebat»
Tantum creuitamor nitentiorem
. i Qz fedehis tribuit micantiori
Stellarum radio beatiorem.
Sic qui lumine temperantiori j
Ter phormam eil rutilans honeftiorem
Tandemluce nitet fereniori.
Ths. emt ftTeperStiaThema: decoraffe virtutes de his qde ipfo legui
perantia» acdpito.Parciffimi fuiffe cibi ita vt de eo miraret oes quo.f.pa
do tam ampli corporis moles ita modico cibo fuldta cofifteret
fpiritaltij efca nutriri dicerentlieiunijs qlioq? plutimu deleda
tum famis 6C litis tolerantia yigutffe memoria: fditum ell.
Honeftas Per Canem Minorem
|£De honeftateper canem minorem.
Fo.Ixv.
Csp.4.1
BAm&fi teperantif bine integrantes partes verecun Thomas.dia.f.SC honeftas a.S. Tho.lecunda fcde.q. !4j. affis Idem,
:gnentur de hondlate nihilominus tamen verba facie:• in9 quom honeftas virt^fit.D.S.vbi.fupra.q.t+j.tcfte
deverecudiaaut nonitaloquenduqfide alicj virtute. 4-, cth,i.
dixit Arifto. Hanc idc Arifto .z.rcthoricorumdiffmies ait hos Arifto,.
nefias eft mellis compofitacji morfitas.Mollis ibi non pro res Idem.miffoSC illaudabili :fet potius p ad qualibet parte virtutis fles Honeftas
xi bili accipitur vt quom molle igenium.qd facile diciti&impn quid,
micat dicimus Sumi etiam potprooportuno& tempeftiuo vt
Vergili) eft illud.Sola viti molles additus & tepora noras.vel' Vergilius
pro placito veluti Cicero. &. Hanibalern iuueniliter exultante Ciceto,
patientia fua molliebat Et fenfus eft honeftas eftmotu habis
tudo qufdam dudbilis.oppprtunalpladdalcompofitaqj Vndeali) diffiniunt fic. honeftas eft q cauetur ne quid indecore effes
minateilibidinofelturpiter fiaticogiteturue.Glofa quoqi.ff.de
aus.&.iur.l.iufticia licet impiicite.Honeftus dicitur elle homomorigeratus aliena non tollens & inquantum infc eft alios adVirtutem adiuuans. Augufttnus etia in lib,6).q. dixit. Honefta Augu,tej voco intellegibilem pulchritudinemlquafpiritalem nos ,ps
prie dicimus.S.Tho.locopnotato rationem iftius reddes in' Thomas.quit.Sicut accipi poteft ex verbis Dionyfi|,4.capFo de diuis
no ad rationem pulchri fiue decori cocurrit & claritas 8t debi Dionyfi9.taqiportio.Dicit enim q? deus dicitur pulchcrtfirut vniuerfos
tum cofonantie& claritatis caufa: vnde pulchritudo corporis Pulchra
in hoc conii ftit q> homo habeat mebra corpori s bene propors quid;
.tionata aimquadem debita coloris claritate,’& fimiliter puls
chritudofpiritualis in hoc confidit gicouerfatiohomims fis
ue actio eius fit bene qjportionata fcdm fpiritale rationis clari
fcatelhoc aut pertinet ad ronem honeftiqd diximus idemeffe»
virtuti quffecudii ratione fnoderafoes res humaiiaslfiC ideo
honeftn e idem fpirituali decori Macrobi9 ideo St .Ambrofius Mocrobi.
primo de officii s partem teperantie pdnunt honefljte Iquia.v;. A mbrofi
.
ieciidfi Tho.S.ibidequom honeftas fit qdafpualis pulchritas Thomas.do aut pulchro opponaftarpe & oppolito maxime fe/hui ce ma
lf’h
J-ioncltas per canem minorem
Honeftas
per cane.
Sapientia
Ptolomc9
Nermes
.
jVfcrctirij
martifqj
influxus.
' mfeflcnt‘,i6 ad temperantia fpaliter honeftas ptinere vide? qadqd eft turpiiTimu 8C in decentiflfimu repellit.f.brutales voluc
ptates.vnde & ipfo nomine teperattf maxime intellegitur bos
num rationis:cu!us efl moderari 8C teperare concupifccntiaj»
prauas.Sic ergo honeftas prout fpeciali quadam ratione tems
perantie attribuitur ponitur pars cius non quidem fubiectiua
vel fient virtus adiunctalfedpars integralis ipfiuslficut qufs
daineius condicio .Monftratur itaqj virtus liec per cariem mis
norem tribus clarum fideribus vt.vj.ipfius anif rationalis qug
intellectu agcntelpoffibili & voluntate: tribus ornatur potens
tifs honeftatem lumen effemonftraret. Canis naturam eodemmodo honeftati quo & temperantie fauere probato .Predis
catores enim doctorefqj qui cane fignantur illius perfonam in
duunt qui fapientie,7.dicebat. venerunt aute mihi omnia bos
na pariter cum illa & innumerabilis honeftas per manus iis
lius.Capite quoq? decimo de cifclej in vnius laude dictum eft.
honeftauit illum in laboribus & honeftum fecit illum. Complexio ftellarum Mercurio Martiqs fimilis cft:qup vt Pt olo .5,
quadriparti auctor eft natum facit abffinentig bone nominis,
honorati & fapientej hermes dc ftcllis beibenijs illius qualis
tatis ftcllatn fi in afeendente vel decimo alicuius inueneris ins
quit maxime fi fuerit natiuitas nocturna natus erit altus mosribus fenfus multi tfaplens in omnibustSC amat fapientiam,
' Qjuicumqj talis fuerit ornamenti quis honeftate non gaudere
contendatdNam qui a iuuentute fua fapientiam amauerit exe
quifieritq; is eftq honeilatcm de mamb9 illi9 accipit honellaf
in laboribus & honeflus efficitur vt carmen,hocce manifellat»
Tliomas. Q.uifquishondli Curatlamator
honeftas Tractus amoribus Eftfapientie.
Interiorem Munere cuius
Multicoloribus Gaudet olympicis
Pingere vultum SedibusJactis
Q,uo placeat deo His breuibus moris
<E Q.ualem igitur Thoma inuenies honeftioremi' In ipfo mo*tum ducibilicaslopportunftaslplaciditastcompofitiottantufqi
fapientiie fuccenfus amorlvt quum teliuda leporem curfu Vies
sic Jiuic paresreperias.
Continentia per naucm Fo. Ixvi.
_C D e continentia per Nauem. Cap.+i.§^®iiEquunt potetiales teperantie partes inter quas co
V| tinctia primo confideranda proponit,Q.uf ab Ans7drom'co & Tullio inter partes potetiales pofitadif
,i finii licab Andronico .Continctia eft habitus inui
^ Aus a deledatione . Et aTullio Continentia eft pquam cupiditas (.f.deledationumtadus)Confilij gubernatios
ne regitur. Sandus autem Thomas fecunda feeudg.q.iSL Conlinentia inquit eft per quam aliquis refiftit cocupifcenti/s pras
uis qu*in eo vehementes exiftunt& hoc modo accipit philofo
phus continentiam 7.etbicorum.Et hoc etiam modo accipitur
continentia in collationibuspatrum. hoc autem modo contine
tia habet aliquid de ratioe virtutis inquatu.f.ratio firmata eft
contra paffiones ne ab ei s deducatlnon fn attingit ad pfe&amrationem virtutis moralis fecundu qua etiam appetit 5 fenfitis
uus fubdit rationi fle vt in eo no infurgat vehementes paldios
nes rationi contr arifUSc ideo philofophus dicit in.4- ethreoru
cp edtinentia no eft virt^ifet qufda mixta inquantu fcilicet ha;bet aliquid de virtute & in aliquo deficit a virtute. Largius tas
men accipiendo nomen virtuti s pro quolibet principio laudas
bilium operum polfumus dicere continentiam effe virtutem.,
Nec te conturbet qp fuperinsde verecundia; Eo quia virtus’ non erat tacuimuslnunc autem de condnetia qua; nec etiam eft
1 .iiij.
Tullius,’.]
Androni,Contineri
tia quid.
Idem,
Thomad,
Ariftote,'
C alliati*
Ariftote»'
Beda*
ThotFruft9 <jd
Kierony.
Ariftotc.
Frufluu
diuetfi*
*as.
Continentia Per Nauem
proprie virtus tradlare diTponfrmisi qrn cu cotinetia habit9 fit
(vt Andronicus vultjverecundraveropaffio qdamthpc tin dcfi
citlilla trn virtuti .ppinqu.it cpvna tranfeutcs ore preffo digne
de altera pquori vela padim9.Licet.n verecudia & cotinetia fo
rores(Beda attdorc)nofcani ICctinttia tn in prudetib' princts
pe loco glo rtai .Nota etia illud Do.S.4-.dif.49.q.?.dicctis.frti
dius eilquoddapremiu q-1 debet hoi ex hoc q> a carnali vita iis
fpiritale trafit&ideo illi virtuti peipue riidet q hoiem peipue
afubicdiione carnis liberat Hocaiitfacitcctincmiagap dele
dationes venereas aia peipue carni fubdif adeo vt in adlu cat
nali fcdm Hiero.necfpus .pphctig corda .ppheearfi tangat nec
inilladekdiatfoe efipjffibilealiqd inteliigere vt philofopW
dicit in.y.cthi.Bi ideo cctinetip magis rndttfrud^qalij virtu
ti.fcSm aut ditterfu modu fpualitatis q continetia facit diuerfi,
frud^diiltngimi.Eft.n.qdafpualitas neceffaria;& qda fupabud.ls.Neceffari:! qde fpualitas efi in hoc q? retditudo (pus ex deJi&attoe carnis no puertai qd fitdu aliqs fcdm ordine redtu ro
nis vtit ddecc.itioib9 carnis & hiceft fpualitas cciugatoip.fpu
alitas vero fugabundas eil p qua ho ab hmoi delediatici
b
9 car
nis fptn fuffiocactb9 orno fe abftrahit.Sed hoc cocingitduplr vf
refpedlu cuiuilibettgis pteritfpntis Scfuturi 8£ lr$.c e fpualitas
virginulvffcdm aliqSeps &hpc cft fpualitas viduare Serttatib9
ergo cotinetia coiugalcdat frudi9 trigefim9viduale fexagefim?
Virgrnaie cetefim9.Si vis aut pulchra de Itis numeris frudibus
applicatis videre Sc iteru de tpfo frudtuT ho. Sandtu ibidem le
ge.hpc,p noftro fuffidant in pfentiariim aflvuedo ppofito.Di»
lponatur,n.aritIiincticamedt«tasdifcontinuataUraoJo»
Contfncntiaper Nauetn Fol.lxvu.
Iftinumeri.^.dS.io.fifiudiiS.faciuntqnume^gfedtPeftquu Cotinetxar
i4-,7.4--. i.ptcs cius aliouctf i pfi fint {quales & fignatcctine per nau&tisifpterpfe&ione fua.Atqm noefi ad pfcdla virtutis tone at
tinges cotinetialideopnaiJevigintitriuftellajjifignat vtficap
didlonumero.2S.quinari9 fubtrahaiqui qufifit«i.mer9 vniuer
fitatisfvt Macrobio fupeti9 addudUynonftraunius) advnii.er Macrob^fam totalcq? pfeflionenon ptingere continentia monuit. Q.uia
igit pfedlione habet virtutis; fed no vniuetfa cotinetiq.pdidla
medietas no quo ad quatieate ni fi minuatur continetif quadrat
fed bnquo ad multiplicatione,Multiplicef.n.4-.per 8. nafcetue
.iJ.Crcfcat e.perdenatiuproucnitfexagcnarius viduali* coii
tint ntif frudlus t xpreffot. Denarius qm fupra fe alifi non ha*betnumerum per queducattideodiuinafubtilitateprima multiplicaticne qconiugalefrudum trigefimu.pduceredebuit bi
narius cil fupadditus vt denario deferuiret.binarius igit fecu
dam vnitate habet & primo arithmetices fcdavnitas dicit effe
denarius vtintelligas denat iu p binarifi.i.per fecunda i nitate
nHiltipIicanduj.p fcipfum vude cetefim9 virginitatis frudi9 ori
atur.Sic irr.qs nauis iila ftellaignumero cctinentiffndl9 oiidiC
&quafideillis eftq lobi.s.naucs poma Portatcs appellat:bn j0{,„gautcctinetia q prauis cccupifcetijs laceifif necvincii;naus cg*parai ga & fi fccllaiv turbo vorticib9 circugyrct elabif.Jmpfe
cla aut eaten9 figtiraf vtqdexpofitueft fuperi9de virtutis mi
'
noiitatemcflref.lisilellisllcliis & Saturni vites adhfret.AI* Alburna*bumafar nanq;.7.introdudonj continentia Ioui aftribuitq Sa fatus,
turni malitia non impedii:in cetiloquio Bcthemo dicente lupa fiethrmue
pitet foluitquod Saturnus ligat.Iamfabclla $cedat»
HfC nauis fulgctatherc
Sulcandis prima fludlibus
Merfaatris qifit.rquore.
Sic primum continentia
Tempeflatummolefiibue
£tfcill{is latratibus
Vrget nec placentia
Vincunt fulgente famulis»
Sic frudlu triplici micat.
Coelicji cras perambulat.
Sideralis abiflu®
Continentia per nauctn
ff ‘Fhomj Continentia qui? non mireftir (N im quum ephaebiThom* mentem 3 propofito religionis ornatg mulieris fpecie genitrixCOttaeMt 'auertere teptaffetno voti compos effetis eft.Cgpitem fubios
lis adolefcentem emollire blandidjs ita vt tenella caro fenfumtitillatione inulceret. Vt vidit arcem quaffari continentia nonadligficffeepigufti flamma ftipitis ignit x fuggrefticem libidi*
siis effagauit.Voluitoptimusdeus Thoing continentiam cum3
ciis experimento detegere qui Sanfone fortior. Dauido functi
or.Salomone fapientior.Temptatione non eft fuperatus acers
tima.Petijtilicoperpetug virginitatis donu parieti crucis imsprelfo iignacuio Nec moraiDuo angeli affuere qui circa renes
dormiente ftrinxsrc dicentes .Ex parte dei cingimus te cingu
lo aditalis quod de cgteio nullatenus diffoluei. Fuit adeo effi
caxdiu/nglargit itis vbertas vt deinceps fopito fomite tam tu
tus extifedt vtCiait natus eftvirgoita eft mortuus.hoc autemex fidiffi ina qui eius genetales fgpe confeffionei audierant patrum relatione cognouimus.
Clementia per phillyridcn Fo.Ixvui.
CDe clementia per Phillyrideri Cap. 4?»• Diungitur.i.tempetant/je clemetia! ficutTul.io pias Tullius»
||1R|| cuftgenecaiqjitaillam diifinienti.Clcmenciaclttepe Seneca
rantia animi in potc-ftate vlcilcer.di.Et iterum!clcme Clemetia
tia eftlcnitas fuperioris aduerfus inferiotem incon quid.
fiituendi» poenis.Tullius autem fic. Clementia eft virtus pet Tullius,
quam animus concitatus in odium ali cuius, f.ad grauius punis
endumtbenignitate retinetur.Tho.autcm Sandius feda fecudg Thomas,q, dixit. iJ7.Clementia ciidiminutum pgnatuin non quidem in
refpeftu ad id qdeitfecundu ratione rectam feu in refpcdu adid q3 eil fcdm lege comune qua reipicitiuftitia legali s fed „ppt
aliqua particularia confiderata dementia diminiiitpcenas quafi decernens hominem non effe magis puniendulvndedicit Seneca in fecundo de cle mentia. Clementia hoc primumpftat vt geaetaquos dimittitmhilaliudillos pnti tlebuiffe jnunciet. viiCl arc
clemetir
l
. g phillyriden fiue cetaurfi.z4-.flderibus dtphormatu ondit.gi nphUlyd.n, in arithmetica Tportioalitate difponai liicnumerMioc sno 2etli
Clementia exinde gfpicies admoneri. Q.oi.iu ponifin medioodlonarius q cubus cit(bis,n.duobis o&o fadfit) itabili s eftSC,
robore firmus.Hoc monet reges & fupioresjquoijieit clemetia
(vtfupcxpofitueft)fi firmi fiabilefep in regno pmaaercdefidetat clemetia oportere dotari quu jmerbio.to. clementia thron’ Ptouer.
tegi s roboref .Hoc ide ad Nerone Seneca. C lenientia regis in Seneca
fubditos gladius in hoiles,Maxim9 etia Valerfus.y. libro mul Valerius»
tis exeplis R romanorfi & externoru reges R principes eleme
tia in dominio patefecit ampliati. Debet at fic clemetia in fub
ditox exerceri vtfub denarioditrfnotfi jk« ftoqtnumero conti
aegtufuzJwmlu parcedo diuini esamipss ylfiospbtaste|
QcmcntiaPer Philyriden
Senarium vero qui fui perfectione nec parte excedit nec fupte
raturab ipfis ideoqi leges humanas quas equat fupplica cui*
pis notat;tertia parte excedat.i.non ex eo q> leges aiferat fe«
uientes vel propria velit pfumpeione minuere fet tertia parte
«deft cafu aliquo particulari(vt fupra dictui eftimterueniente.
legum rigore animi lenitate humanitatecp vincat. Nec tunc,
cotra lege dicetur egiffefj veluti fupra de epichea docuimus,
intentionem legiilatoris zeteniet.vt enim hj Doc:San&9 fedaYnomas, fcde.q.ijp.diminuto penatum quantu ad id quod exterius agi.
'
tur ad epicheamperrinet fetipia dulcedo affectus ex qua ho*
ad hoc indinaf attinet ad clemetidiGeometrici figura.f.ortho
Boetius goni° congrue fatis hoc idem moftratur.Ex fecunio.n.geomS'
ttix Boctjj fi 10 Orthogonij
baffis.S- pe* dumjcliates
nis fext hypo / temiffa,io.fta
tuaflaria.xq*. pedupduce*turi ac li pate jS 6 ter edoceat
ipfa clemetii <r q. e 4-. figuat
bafiminqfir mitas eft.
habere tj iti* 8 de (labilis eil
fetfug fe dei pcepta.a late
teat cui9 intetioneqofrat legis lire iudiciii.Figura at talis eft.
,StelJaiji influxus nominori fauet eui detiatQuom in hoc cetau*
rohp q ei9 pliotmahuana obtinet veneris (X marris gerat fili*
Grego, tudine: Clare aut in ipfius equina figurafitqueadmodum lupPtolome9 piterge Venus operentur quodanteq exponaf aduertito pie*louisfic tate.pipaclemetiaponificut Gre.ji.moraf. Sit inqt pietas fedVeneris no pluf^ expediat patces.Ptolome9 igii.ij.quadripartiti fi lupindu. ’ piter inqt Veneti fuit fimilis SC laudabilis qualitatis cxiftat naPtolome? tl)S erit bonp qualitatis aig&pi^.Et Hermes de ftellis bcibe*Hermes n!'js dicte q» natus qui habuerit in. 10 .vel afeeniente fteltam deMattis SC
n11tura Ionis 8CVeneris eritpietate plenus.Venus ctia iunflaVeneris Marti quum ipfa pietatcfPtolomep vbi fupra docente; tribuatinfhn non impedii licatipfe velit impietatem& crudelitatem vt diceAlmafor p, lt Hermes incetiloquiolquiain Amphorifmis placuit Alma
fori.Dns quinti circuli.f.Venas diffoluitqa ligat diis tei tij Se
Ptolo me? cqmats.habee etia Ptolo.Ioco paddu&o gp fi Mars cu Venete
Manfuetudo Per Hoftiam Fo.lxix.
concordauerit natus eritreceptiois Sc voluntatis bon?8cleuis
iracundi?.Ex his animi lenitate q clementi? conuenit accipito
veru vt intelligas magnos virore ornamenta & ftabilimentum
effe clemetia in fupradido de ftelits beibenijs libello Hermeste audi.Si inueneris aliqua ex beibenijs denatura rnartis Scve Hermes,sieris in afcedente velin.io.innatiuitate alicuius erit nat? fors
lunatus fup oibus fortunatisl8C diues fuper oibus diuitibuslSC
habebit multas ciuitateslvillas:& caflraloperator multoroperumlSC habebit multos officiales yelfcrfptoresl 8c erit phamofus in terris ficut ilice ftell? in coelo.Fabula phillyridis qda ve
litatis pcedat agnitio. Ifte chiron didus iuftiffimus ab Home Homerusro appellatus eft;fii’r SC ab Ouidio in quinto faftoiu vbi plenius Ouidius
diffuio carmine ifiius gefta celebrat. Germanici etia in arateo Germaic3
dixit,Hiceritille pius chironiuftiffimus*. oes inter nubigenas
Sc magni dodor Achillis . Oes deniqj in hoc conueniunt SC iuftt
tia 8c pietate oes tunc tgis homines excediffe,
Inde ad coelum meruitClaris tolli radijs
Infignitus.
Sicfetuans iuilitiatrij
Si non demens pietas
Defit viucns.
Virtute ornaturlamans
Recti. aftris pofi obitumIlluliratur.
TliomasC Q.uantubtus Doc. clemetia leuis extiterit^ex monitis fcdo *
de regimine printipu ad rege Cypri Sc in opufculo ad Duciffa
Brabatiae liquet aperti9 . Q_uu exemplis 8C ronibus imis
parcere fubiedis Sc debellare fuperbos enixius cohortetur.
C De manfuetudine per hoftiam Cap.q-4-.
Ol.Eftat ille chiron in manibHioftia fuper altare offeres Mafuetir*
qdeceftellis integrata mafuetudinemfignat.Ronem dophoftt
audies quudehac virtute aliqua ptexuerimS.q-. jthi. am.
Arift.mafuetudo mediocritas cftcircaira.primoma» Arifto»
Sno^i more.Wafuetudo efi mediu irafeibilitatis Sc inlrafdbili Idem.
tids.i.rethonCQ.Mafuetudo eli depflio ira>at® fedatio.Iter» Mafuetu',
doqwid
Manfuctudo per Hoftiam
Idet^ • .4.ethi.Q.m',p qb9 oportet Sc cotra quos oportet frafctf Sc pfe
Idei^* rea vtopl SC qn Sc quato tpe laudaf & mafuet9htc erit, & fubdit
Tull(* vult maluet9q et9 effe nec a pturbatioe deferri fed itavtropcius
* pit in his SC ad tm tps infenfura effe.Tulli9 etia.Mafuetudo eft
molamini vtruqs ftatu madi lance Penfans gquali. Hoftia igi£
q facrifici|s deopntat manfuetudine moftrat quu inhis tnaxis
MaCfobi.9 me 5 •P dno occiduE tnafuetudo qratur. Au&or eft MacrobiusSatur.j.obferuatu effe a facrificantib9 vt fi hoftia q ad aras duceret fuilfet vehementi9 reludata oftendiffetq; fe inuita altas
rib9 admoueri abnuereflqa inuifo deo offerri ea putabat.Q_ug
aut ftetiffet oblata hanc volenti numini dari exiftiinabat. Hinc
Maro Maro.Etduftus cornu ftabit facei hircus ad aras.Et alibi, Et
Hieremi ftatuam ante aras aurata fronte iuuecum. Illud etia Hieremia:
at hoftiarii manfuetudinenotatqufidicit.ii.cap.Egoqunfi agnus
manfuetus qui portat ad viftima.Deceigifftellis figurata eft
(vt ordine ppoilero dodtring roevtar)qa hic numer9 facrificijs
multum pharmgcratus cftindeqj noftrofauens propofito . Etprimo in fuiipfius fubftantia Apuleio in vndecimo afini aurei
Apuleu s . tefte quum dixit. Illud plane cunelis arbitris peipit decem con
tinnis illis diebus cibariam voluptate coherceremneq? vllum
Prifcorn animal effcml&inuinius effem.vbi aduertendu eft quod ftigfti
fupftitio tioprifeorum dece dies puros caftofqrdedicauit ifiacgreligiot
Proptius, hinc illud Propertianu.Cynthia ia nodes eft operata dece, Li
Liuius uius feribens de matre filiu initiatura bachanalibus refert decem dierum caftiinonia op9 effe.Decimo die cenatu deinde pure lotum infacrariu deduduram.Apud veteres hgccgremonig
,dcnariedicebanf.Si autem denarium quo ad figurae qualitate
infpexeris trigonalis eft.Etfic etia factis deputaf moribus a
triade.Atift.primo de a coelo & mundo ad fati
dificationes inquit de / l\ orum vtimur numeroApuleus, hocXternario, Apule / 1 r
\ u s etia fecudo afini an
Idem reiide innuebat dices / / / t\ Propheta fic propicia
tus herbula quapiam / 1 1 1 r\ ter ad os corporis Sc
alia pedori cius impo ',
—-mir:& i.n.Et e cce poli
pauculu tempus mopinat9& vfqs quaq? mirificis imperijs dni
rurfus interpellor Si cogor tertia quoq? teleta fufeitarenec Ieui
euta follicitusifed oppido fufpcnfus animi mecu ipfe cogitatio
Humilitas PerHoftjam Fo.lxx.
- nes exerdt9 cogitabit quorfus nouahgcft: inaudita fe coeleilict
porrigeret intentiolqd fubfiduu quamuis iterate ia traditioni
remanfiffetlnimiru ppera vel minus plcnecofuluerutinmefa
cerdotes vtrig?(8£ Hercules ia defidequoqt eoipopinari ccepta
ba fequi?)quome cogitatiois afiu fkduante adinflat infaniai
geitu fidnftruxit nodurna diuinatioe demes imago. Nihil eft
(niqijit)tpmimcrofa ferie religionis terrearelquinaffiduaifta
numinu dignatioe latu capeffe gaudiii;& poti9 exultare futura
quod ali) velfemel vix conceditur tcqj ifto numero merito pfli
• mefemp beatulhadenus Apule-9 . Fuit & ideo in rebus magiscis pollens ternarins.Tefhu &Plinius q? terna defpueredepcatide in ol medicina mos eft atq? effed^adiuuaretvnde tibuls
lus.T er cane ter didis dtfpue carminibus. Etin Bucco.Verg.
Nedetrib9 nodis ternos amarylli colores,Sedne ampli9 gentiliu immoremur errorib9(licet forfan accuratius nobi s oppis
letur quii a gentili
b
9 ha: fuerint imagines annotatagid falutas
iis hoflif veriqs factificij corporis Chrifli dirigamus obtutus
e' biqj tcrn.u-iii in crudbuslin fradione contuebimur. Tanta eil
deniq? menfuetudinis exceIletia;vtDionyfi9 in cpillola ad Demophilum mofeu propter multam manfuetudinem dei appari
• tione dignu habitum dicat.Et Hilarius.petmanfuetudinemStis noflrse habitat Chrilius in nobis. Eleganter aut & fertae boftia hrec Chironi iungitur quum clementia & manfuetudo vicis
nitate maxima ccncdsnt di.per altare etiavidetur hjcimolarl
hoftialquia per altare(vtfcquete capite videbimus) humilita*
defignatur & manfuetudo humilitati copulatur vtinnitas diis
Difciteamequlamitis fum& humilis corde. Seruemus ergo
(Eccl’iafti.io.Saloi,noneadhortante )inmanfuetudine arisna®
noflras.Carminis aliquid addai txfolito.
Hsecvirtus tantu placet dijs omnibusVtfpretis hominum mentibus efferis
Nec praccs horum audiantt
Ncc oblata capiant.
At fi quem mitem afpexerit optimus
Juppiter ad fe animos tollere fufcipiS
Vtfibi gratam hofliam
Senos luce nitidas®
Plinius
Tibullus,
D/onyh9.
Hilarius,
fjccfefs*
t
Humilitas perAram
Thomas. <C Tanta in diuoThorna extititmora placiditastbenignitasl
mafuetus manfuetudolmititas lienitas :vtomni depulfa afpefitudine vul
ocj^ tus Bi animi hilaritate SC rjete feruata fi qua fortalfis irritatis
occttmffet virtutis quatu poftulauitintegritas gg boni fecerit,
Tuita*»aOdeftiafequif potentialis iemperatip pars vt Tullio
Hplacet.Q.ugquoma!nfpedes diuidif fufficiens vide
ftbiturcius eludatio fi ipfa incommuni reliflafingulg
®§K|I ipfius fpecies exponanf,Humilitas prima eilfvt Th,-
fecundafc3ar.q.i6o. placuit) eorpOrigenes fi vis inquit nomehuius audite-virtutij! quomodo a philofophis etiam appelle!:
aufcultaeandemeife humilitatem quamrefpicit deusqujabillis dicitur menfuratio vel inoderatio.Beatus Bernardus eamdflfinitdicens.humilitas efi virtus qua homo veriiTima fui cos
gnatione fibimetipivilelcit.Et Hugo.humilitas cft ex intuitu
£>prie coditiois volutaria metis indiuatiolper Aram quattuor
Sellis dephormata figurat humilitas eo q> quadrifida yigors
Humilitas PerAram Fo.IxxtV
fi potenria ncceffeeft q quadruplici fuperbig germini contra*
datufGregortus eni.z},moralium auctor eft quattuor ee fpes
cies quib9 omnis tumor arrogantia demonftrntur.vj.quom bo
mim aut afemetipfis habereTe eftimantlautfi fibi datudefug
credunt pro fuis hoc accepiffe metitis putatlautquom metant
fehabere quod non habentrautdefpe&is cgteris fingulariter
videri appetunt habere quod habent .Rationem huius Doc.
Sa adducitfecundafcde.q.nSi.quom dicit.Superbia importat
imoderatum excellentie apetitu qui.f.non eft fcdm rene recfti
Eft aute confiderandum q> qlibet excellentia confequitut alis
quod bonum habitu quod quidem poteft tripliciter cofiderari*
uno modo fcdm fe.Manifeftii eft enim q^quanto maius eft bonum.qnod quis habet tanto per hoc excellentia maiore confes
quitur.Et ideo quom aliquis attribuit fibi maius bonum qj habeat cofequens eft q> eius appetitus tendat in exclentiam pro
priavltramodu fibiconuenientem&ficeftterciaipecies ftigs
bigquom.f. aliquis iaftatfe habere quod non habet .Alio mo.exparte canfe prout, f .excellentius eft q> aliquod bonum iniit
alicui a leipfo qua qjinfitci ab illol8C ideo quom aliqs exiftis
mat bonuquoi habet ab alio ac fi haberet a feipfo fert per co
fequens appetitus eius in propriam excellentia iupra fuu modum. Eft autc} dupliciter aliquiscaufa fui boni ivno modo cf>
fitifterialio mo meritoric.& fcduhoclumut due prime fugbie
fpes .f.quomqs a femetipfo hre eftimat qdhjadeovf quom.propri js meritis fibi datu dfug credit.Tertio modo ex gtc modi hndi j?ut excellentior aliqs reddit ex bono q> bonu aliqd ex
celletius ceteris poftidet vn ex hoc.etferi inordiate appetit9 in
,ppriaexceIletia:&fc3mhocfumuqrtafugbie fpes qequotnaliqs alijs dfpect’ fingit- vult videri hre q3 hj hic.T.hg iit fugie
vel tumoris lpes gcjttuor huilitatis infigniafuperenr qlice
innoiata fint videt tn ea tetigiffe magn9 Albertus fug Luca ita
ingens In humili e fui depreffiolfenfus fui vacuitasiExiguitas
fit abiectorg depffione debef ei.exaltatiolg vacuitate ipletiolg
exiguitate gfalg abiediione aut fui gfta de prio,dicit Luce .i4-.
Ois qfehuilitat. exaltabit de.i.dicitur.4-, regum. 4-cp mulier
offerentib9 fibi filijs impleuit vafavacua no pauca.de.S.Iacobi
'a4.,i,j.petri,4.1iumftibus datgfaVDe.4-.prouerbiorum.19, hn
Gregorf9
duatuorfuperbias
fpecies,
Thomas,
Albertus
duatuorhumilita*
eis fpes,
Lucas,
Regum,Iacobus'
Petrus
Proner*
Humilitas perAram
mtlefpm fufci piet gloria .Ex his .Alberti verbis 'fcite excipi,
put fugbip fpebus oppofita .Depreffio.n, facitcpmai5 bonii ij|
heat nuqj fe hre putabitlfenP fui vacuitas ne fui s vi rtb? glori
ef munerib5 adornarilExiguitas nec et meritis id exigetib? ac
cidiffe cofirmat lAbiedlio fingularitatis nota poteterexcludit.
Altaris autmifteriu huilitate ptendere dignofcet fi qde ipf»
Eaodi. altari in lege pcepitdns attedantur . Exodi .to Mofeo vt popnlo nudet iperaf .Altare de terrafacietis mihi & offerretis fus
per eo holocaufta& pacifica vcftral&oues vras & bouesinoi
!oco in quo memori a fuerit nois mei. Venia ad te Sc bndtcam tf
bi Qjfi altarelapldeu fecerisinihi no edificabis illddefefti*
lapidtb?:fi eni leuaucris cultru fup eo poUticf.No afcedesper
gradus ad altare mefi ne reuelef turpitudo tua.Ex hoc altari
qd de terra vel icultis lapidib9 fieri iubef qdnifi humilitas ha
Ifidorus. b effTeile.n. Ifidoro huili s dicit quafi humi aediuis .AbieSo
Humili^ quofp ex elimete vilitate ftimif, Depreffio ex eo fine gradi»
«asvnde, hus fieri altare peipif. Exodi.17.Itidem diis de altari fifrho»
Exodi. ' Jocaufto^rfna dicit altari thymiamatis difcercdfi nobis non efl
cu altare hoc in cglo hoftiademanu diironis excipiat Mofeo di
cebat.Facies & altare de lignis fethim nofoliduf) inane &vacuu intrifecus .Craticulaqj in modu rptis-gnea &, ce.hinc tcliq
humilitatis fpes ,f. fenfus fui vacuitas & exiguitas polfent ne(obfccro) lucidius exprimitlncraticula .n.admodu rjtis exis
,guitas Sin altaris vacuitate vacuitas denotatur .Cuiufmodf,
Hierony. vacuitas ifla altaris exti terit non vniphormis cfi opinio Hieronymus etiij liebriaicf ventatis alunus tali ter vacuu fuiffc vo»
luitivtpcr illam craticulam cx quatuor angulis pendente igni»
busin arula per feneftrula depofitis hoffta cremaref.hec ex*
pofitio K verior & probabilior ab oibus fere cenfctur latinist
Nicolao de lyra excepto :qut Rabi .Solamonem fcquens exNicolai terra vacuitatem altari «impleri voluit vt.f.quodjsiflumeft fu»
de lyra.’» perfus altare de terra facietis mihi non videatur ifringi.Sedl
rabi falo quia norma & limite liialiu fenfu Hironymu.vj.derelinqt io exmortis in 'Calito cecuf/t.Nec illud qd di dii e prius altare de terra facietis
«Htt.li obdat quum fcdm.S.T.prima fc3e.q.io.i,r6 gp qua altare ter®
eu fieri jSceptu e.f.idolatrif picula copleto ia tabernacfo & gtis
• b6 abitiofo fuptu ccffaiTet liate igr itrilee9 altari yaaio-fifiswi
Humilitas PerAram Fo.1xx'f.
«ratula dependente nofttalvt patuit)roboratur infentio.SteUa
tum etiam vis fauet quum Veneri fint fimiles & aliquantulum
Merairio.PtoIomeusintertioquadripartitiaudoreffqrfi Vej
mu* cum Mercurio concors fuerit exiftendo in bono ftatulNas Ptolotn
sus erit bonus ia legefualdire&us inomnlbus rebus fuisl af*generi»
fodabit Sc regetur per bonos hoies tc completos in bonoltem,
1
peratus inomnibus fuis modis! in toto bonus fJtdifcrctionis r, l,n*1 "
bong.Ptolomeu* humilitatem ( vt ali) philofophi fecerunt) ex
temperantia& aiijs dreumloquitur humili conuenientibus . Iu Juxiu»lius firmicus infecundo illud attendens Mercurius cum Vcnete mattutinus partiliter conditus a feruitute ad libertatem ve
nite fadet Ut ab ignobilitate ad fplendorem nobilitatem^petducere.Ad fabuli veniamus alTtnfum.
Ara bgefidetibus nitentiotnem
Sortita auxilio domum deorumSplendet luce pethenni
Et curiprima fuit factis refert* 1
Firmo BC foedere quum deus gigantun»
Vrgebat furor effrons.
Concordes animos fides reuinxic
Vt mentes hominum graues tumore
Numen frange ret vnum.Sic quando fequius bonis in altun»
Faftu tollimur vt ruatfuperbum
Sandis viribus agmen!Virtutem fupet hanc preces beati*
Fas eftfunderelquo benigniores
C laro lumine angantCDiuum Thomam tota humilita* poffeditnon fuperbisnon Yho.ho*faftu aliquo tot bonis plenus tumidus vncjvifus eft.Fertur alis milita*
quando ingenua confeffione dixiffe.Optimo maximoqi deo immortales ago gratias quum inanis glorias I fupcrbiaue defpiritununq fim deceptus.Vnde de ipfo canit ecclefia . O mu«nus dei grati? vincens quod yis miraculumlpcftiferg fuperbigOun§ perfenfit ilimulum.
Studiofitas.getHydram
C De ftudiofitatcperhydram,
Cap.4tf.
Ttiomas. Vbiediuarum modeftise parc/um fl.udiofitas ctlfe-s
Ariftote. Lw «unda que a Sarano .Thoma.fcda fcde.q. i66. Modera
Studtofis (t' t'° quardam appetitus illius quo(ex principio methas
Itas quid ' phy.) Omnes homines naturaliter fcirc defiderant
re£lc ccnfctur, Etvt melius cur fub temperantia conflituatut
Atifto» & cius potentia dignofcantur ibidem fubditur.Dicit philofos
phus in fecudo pthicorulrp ad hoc q> homo fiat virttiofus opottetcpfetuetfeabhis ad qup maxime inclinat natura& indp e
cp quia natur a pcipuc inclinat ad timendum mortis pericula 8C'
ad fedandu delectabilia carnis laus virtuti s fortitudini s confi
ilit in quadam firmitate perfiftcndi contra hniufmodi pericutf
ia;& laus virtuti s temperantia; in quadam refrocnatione a des
JeCtabilibus carnistfet quantum ad cognitionem eit in hominecontraria inclinatio
!quia ex parte anima: indinaturhornoad
hoc q> cognitionem rerum defyderct BC ficoportet vt laudabis’ Kter homo huiufmodi appetitum refrenet ne immoderate reg<
Studiofitas per Hydram Fo.Ixxuj
' cognitioni intendat.Ex parte vero natura: corporalis homo iis
clinatur ad hoc vt laborem requirendi fcientiam vitet.Q_uan»
ergo ad primu ftudiofitas in refrenatione cofiftitde fcdmhocponit pars teinperantiglfed quantu adfcdmlaus virtutis hus
iufmoiScofiftitin quada vehemetia intentionis adfcictia reril
gc/pienda 8C ex hoc noiatur.primu aut cft edenti alius huic vir
tuti 5 fcdin na appetit? cognofcendqg fe refpi cit4cognitione adqua ordinat ftudiofitas det labor addifce.ii ell impedimentumquodda cognitionis: vnde refpicit in hac virtute per accidens
quafi remouendo prohibens.HaflenusTbo.San.per hydramvigintifexfyderibus vafto corpore dephormatatn ftudiofitas
tfta moftratur quum in prima curuatura finuofg figurae fex fine
ftellievna.illarumcceteris omnibus rutiiantiore.C2.ure virtutis
huius lumen fignificans vigintiquinqj refiduas appetitum qui
froenatur admonere relinquit: hoc aut eleganter Sc fcite quumvigtntiquinqjcitcularis numer? fiteoquodqumarioin femultipllcato&finis idemftatuit & initium.Q_uid aut melius appetitu naturale ronale anima confequentem circulari numeto de
fignabitcipfa.n.non iniuria a Platone in timgo Circulus appel
laturfiue poti? ex numeris m.circulu reflexis.Ari. etiain in pri
mo de anima teftante, Afpedfu redum in circulu reflexit Ei di*
uidens exvnoinduos ctrculos dupfr coordinatos iteruvnu di
uifit in feptem circulos tanq edent coeli motus aig motus. S.TSenfumjPlatonis no impugnari alterit(vtpote q veriffimus eft
fcd tm figur atu dicendi modulvnde error potui ifet oriri. ali pn
eft q> quu in circularinumero finis principioconiungatille appetit? merito per circularem numerumoftrabit q hoicj fuo nedit principiodiuiufmoi eft naturalis appetit? fciedi q quu hois
fntelle&ufcientijs imbueritprincipi|s illius copulat exoptas
tislhoc docet Tho.San.in principio.metaphy.fuper illud, Oeshoies natura fcire defyderant,Ait.n.vnicuiqj re i defyderabis
le eft vt fuo principio coiungaturlin hoc.n.vmuicuiulqi perfes
ftio cofilhtivnde & mot? circularis eft pfecti(fimus vt .pbat.8.
phyfi.qafinecoiugitpricipio .Subflatijs aut feparatis qfunt
principia intell.efl? humani & ad q intelled? human? fe habetVt imperfetlu ad perfeftum non coniungitur homo ndi per in
' telle&u.hgc ille,Hydrie etiam natura non minus ftudiofitatem
Scudiofis
tas per
hydram
Plato,
Atilio.
Ptolome9
Saturni
flC venerif
snflu.
Hermes,
Studiofia
tes.Tho,
Stud/ofitas perHydram
monet quum aquis delectetur!® fdentijsfqug per aquas tiotaf)
ftudiofitas exornetur .Stellx etiam q in virtute operib? Sattir
ninis atqj veneris affimulantur adhaerent. Aiaftor cft.n.Ptolo*
meus.).quadripartiti q> fi Veneti Saturnus aflimulctur natus
ratiocinos amabit;legetfecreta;fcietleges:dediuinis cogita*
bit. PacificusJverecundus.amator fcienti*. Hermes etiam de
ftellis bcibcni|sfi vnam inquit iftaru de natura Veneris & §3turni inuenerisinafcendentevcl.io.in nntiuitntealicuius ille
eritaftrologus infectetis fapientumlhfcomiaapertiffimeftu
diofitatis exercitia celebrant, Fabula in tertium caput {eques
feruablturybi de Coruo d/cctur quum & Hydre & Crateris &Corcu' vna aflignetur ratio f/derep fublimitatis.Inhoc® feqtj
Si capite de virtutibus ipfis cqrmen accedet,
Q.uifquis perpetua; beatitatis
Ornatum cupiens feruet amoribus.
Naturalis amctgaudialmoribusNon fpretis ftudioqj funditatis
Prfceptor medicufqj literatis
A lfiiit confidis fragret odoribus
Patronus quoqj virtutis honoribus
Splendens vndiqjliberalicatis.
Hinc indaginis elegantiarum
Hauftus Jmaiugenp munere fplendidot
Hinc plioebi vnict luxfcientiarum
Nine matris charitum fidere candido
Comptus quo alma venit facetiarum
Fanda & blanditieslluminc florido
Auxiliumdcntnitido
Etpuro ingenio!® tenaciori)
Ebcfaurolardeat eruditiori
Igne animustdeintori
Pluma!motlit£cs morphea torpidumDeuitctVeneresIomneqjlanguidum,
CCStudiofitas in diuo Tiioma tantu emicuit vt quicquidtemp»tis orationibus diuinifq; raptibus fuiffctfuperltotu ilud/js ia
.tento animo fedulaqs cogitatione femper occupant.
Eutrapeha per Craterem Fo.lxxiiij.
C Decutrapeliapec cratcrem. Capit,47.
minus exteriores corporis motus modeftia regis
PHH ^unt^ i*1 ludi s diferete mentis aciem refoctllare
pra® ij| virtti°fumeft. Licetautemaliquomodohgcduo difo
RtSaataferant deutrapalia tamen q ludos modificat tractaffe
fulfidat quando.quidem ornatos 8c ordinatos mores eutrape
lupoflidere neceffe fithgc eft qug ab Arido.). magnoru mora J\r/ftoj
lium inludis mediocritas ponit & de qua fecundo mufices Au Augufti»giiffinus intendebat dices volo tande tibi parcas na f.ipiente
decet interdum remittere aciereb5 agendis itenta Rationemhui5 neceffitatemq? virtutis diuus Tho.fcda fede q .t 68- pofuit
dicens.Sicuthoindiget corporali quiete ab corporis refocilla
tionequia no p5t continue labore $pter hoc q> h} finita virtus
te q determinatis laborib5 pportionaf :ita et exparte aielcui*
et eft virt5 finita ad determinatas ogatioes .pportionata 8C io
quandovltra modufuuialiquasoperatioesfeextcdit laborae
SC ex hoc fatigat pfertim qa in operatioib5 aig fimul et laborat
corpus inquatu. f. aia intclle&iua vtif vi ttb5 g organa corporea
'operantibus.SuntautbonafenfrbiliaconnaturaliahoftKideo ,
qn aia vitra fenfibilia elcuaf operi
b
5 ronis fntetat nafcif exide
qugda fatigatio aiali s fiue homo /ntedat opib5 roni s pradfi ce fi
uefpeculatiuflmagis tnfiogattoibus coteplatiois inteeat quia
g hoc magis a fenfi bilibus elcuefquauts fortem aliqbus ope*iribus exteriorib9 ronis prafficj maior labor corporis cofiftat
In vtrifqs tu tanto aliqui s magi s altero fatigat quato vehementius operibus ronis intedit.Sicut aut fatigatio corporalis folui
Kur p corporis qetehta ettaop, q» fatigatio aialis foluaf per aig
«jete.Nutes aut aig eft dele<ftat/o(vt fup habitu eft quu de pEt?
ficib5 ageret)8ci6 remedtucotra fatigatione aialem adhibet g
_aliqdele&ationemtermiffatntetioead infiftedu Audio ronist _ ^Sicut in collatioib^patrulegif: q> btus Io.Eu sngelifta quu qui
*** ”
t dam fcandilaxenf q» eu cu difcipulis fuis ludete inueniret dtcif
tnadaffe vnf eoiji q arcu gerebat vt fagitta traheret: qd quu plu
ries feciffet qugfiuit vteuhoc continue facete polfet. qui rndit:
qffi hoccotinue faceret arcus frangeretutlvnde beatrs Ioan.' fobtntul/t q> (ite animus hois frangeteifi nunq afuaintentioe
Eutrapelia per Cratetem
relaxaretur huiufmodi aut di&a velfa&a in operibus inquis
b? no qrit nifi delectatio animalis vocat ludrica vel iocofalSc,
ideo neceffeeft talib9 interdii vti qfi ad'quanda anig quiete 18C
Itoc e qd philofoph? dicit in.4-.ethic.gi in hut^vitg couerfatioe
qufdam requies cum ludo habeildc io op? interdu aliquibus ta
Arifloi*kus vti.Circa q tn videntur tria peipue elle cauenda.quorum
primum & principale eft qi pdifia delefiatio non qugrat in ali
quibus operationibus vel verbis turpibus vel noctuis .vnde
Tulius dicit in primo de offici/s qivnuin genus locandi eft ilii
beraielpetukns Ifiagiciofumlobfcenu . Aliud aut attendendu
eft ne totaliter gratatas anie refoluatur.vn Ambrofiiis dicit in
primo de offi .Caneamus ng dum relaxare animii volumus ibi
Ambtoft..tiamus omnem harmonia qfi cocentu quenda bonotuoperuEeTulius dtdtin.j.deoffi.qificutpueris non oem ludendi licens
tiam dainuslf; camqugabhoneftis actionibus nefit aliena ftc
T 11 us<n ipfo loco aliquid probi ingenij eluceat .Tertio aut attenden
11' dum cftficut&inoibus humanis aftibus vtcogruatgfoneites
poril& loco & fccjm alias circuftatias debite ordinetur vt.f. fit
\tepore & honore dignus vt Tullius dicitibide .habitus autem
fcdm ratione operans eft virt9 moralisl& ideo circa ludos pott
effe aliqvirt^quaphilofph^eutrapelianoiat.gcdf aliqs entra
peius a boa couerfioe quia. f. bene coucrtitaliq didlavcl facta
Euttapes in folatiu & i qriatu per hanc virtutem ho refrenatur ab imodelia e rantia ltidoru fub modeftia continetur , Per ciaterem virt^ifta
monflratur qui o<So ftcllis figuraf .Et numerus ifte cub9 Iftnbi
'lis firmus &folidus tafr ludos &iocos excer ceri monet vt nes
Eutrapes
Atilio.
Thontas*
quaqvittutis fundametu pimoderatis nutet a:, t defeftum. E*fcdo . n ,8c,4 ethico.defedum in ludo nouimus vteiofum leo qp(Tho.S.vbi fup tcile)cotra rone eft vt aliqs fe alis onerofu exhibeat puta du nihil deledtabile exhibet 5 et alioru deleftatiai
nes ipedit.vn Seneca dicit. Sic te geras fapieter cp null9 te lias
beat taqiaipeijinec cotemnatqfi vile .Illi autq in ludo defiemt
nec i pfi di cut altqd ridiculu & di ceti b* molefii funt Iquia,f.mos
deratos alioi? ludos no recipiutlideotales vitiofifunt &dilr
duri di agrcfteslvtphilofophridicitin.^ethi.Sjquialud9 evti
. lis .ppter qete di deledlationeldelefiario aut& qes no gg fe qstunt vt dicifi.io.ethic io defefid ludi min9 e vitiofus gludifojj
Eutrapelia per Craterem Fo.lxxv
exctiTustvndephilofoph^ dicit in,p.gthi. g> pauci amici ,ppter
delerftationefunthndhqaparudedeleflatione fufficitad vita
,quafi pro condimetolficut paru dcfale in cibo. Et ideo ctiaiiu
metus ifte fideija magis contra exccffum § contra defedlu ftabf
litate videf obijcerelMacrobius dchodcraterefupfomnu. Sci
pionis aiebat.Aia quu trahit ad corp? in'hac prima fui pdufiio
ne fylueftre tumultu.i.hylen influente fibi incipit experiri. Ethoc eftqd Plato notauit in phedrone aiamincorp9 trahi noua p2a(0j.
ebrietate trepidante voles nouu potum materialis alluuionis
intellegi quo delibuta & grauata deducitur.Arcani huius inditi
um eft & crater liberi patris ille fidereus in regione qure inter
cancrum eft & leonem locatus ebrietatem illic primum delccn
furis animis euenirefylua influente figniftcas.VndegC comesebrietatis oblimo illic incipit animis lateter obrepere hgcjMa
crobius,Q_ug ideo refocillationeanimi monftrant quu quodam
modo qugda ibi laboris &fludi'|l?ta procuretur obliuio.Iulius
firmi.in.7,dixit.in. 3o.parte Leonis orif crater.CLui hoc fide? Iulius
re oriente nattjs fuerit irriguos amabit campos & fontes ! aut Crateris
tinos aut fluuiostab alueo fuo ad alia deuiabit Iocaterit vinea» influxus,
rum 8C amator & cultor:& qui infoecundis arboribus fcecudos
dos inferat furculoslarbores tondat in beluas fingat: aut viri
des porticus in circulum flexis vitibus faciat. Hic vinum fine
admixtione aliqualibenter bibit.quileuareanimucurant his
affolent eyercit/js iucundifqs laboribus immifeeri. Stella- hui9
imaginis venereas complexiones non fpernfit&mercuriales Herme*»
li cet parum immitanfurl&Pto.intertioquadriparti. Si Venusinquit cum Metcurio concors fuerit natus erit amator myfte®
riorum & fcientiarumldiliget muficamt erit bona: voluntatis!
alacer: ddeffabilisflittus: Hermes quoqjde ftellis beibenijs.
Q.uum inueneris ftellam beibenia de natura Vgiieris £cMei~curi) in afcen.vel.io.natus erit magngfcientig eleuatus philo®
fopbus.Cui placet cantus.*padficus & alacer.Ecce quomota®lis influxus vitra fcientiam qua homo laborat alacritatem quadele&etut infundit.Et profefto qugteda eft iucunditas hgc vel
comitasivt hoccc carmen hortatur»
Qu um melis noftra labore‘ Laffa eft,forte grauata
Tho.cos
ssrit.is,
ftmbrofi9.
Tho.
Augtift.
Idetn,
Modeffia ornata? perComumNemuItumforpe.it:
Danda quies»
OpominaiocorutnAifint gaudialvirtu*
.Exornet lufibus
Mixta iocos
Crebro frangitur arcu*
Extentulmiaor & vis
Neruornm redditur
Tra&a diu.
C Sblebat Sc infingnis doflor adhibere leuamina curis vel c&
amicis locorum amarniora quandoqj petens lbfijj liberalibus
ingeniufqj ludorum generibus(vt fui petebat dignitas &fodalis iocunditas)parcius immifcerilvel comuniori fabulatioe de
tentus non minus vtilia q iucunda facrp paginse vel aliter fcien
tix potiori» enucleans.
<£De modefttain exteriori ornatu per Cornum Cap. 4-8.
j*Odcrandus eilornatus exterioris cultus Ambrofio
|primo de offtci|s dicente.Decor corporis non fit affc
|flatuslfed naturaliter fimplexlnegle&us magis q ex
llpeditusfiionprpciofis SC albentib9 abintus veftimen
cis coi bus vt honeftati vel neceditati nihil defit: nihi l accedat
nitoris. Explanat apertius hoc Tho.Sa.fcda,fcdg.q. i<J9. quumait. In rebus exterioribus qbus homo vtif non eft aliquod viti
umfed exparte hominis qui immoderate vtitur cis.Q.ug quii
demimtnoderantia pot ede dupliciter:vno quide mado per co
parationem ad confuetudine hoim cum qbus aliqui s viuit: vn?
de dicit Augu.in.j.cofef. Q,uf contra inores hoim funt flagitia
pro morum diuerfitate vitada funt vt pafhim inter fe ciuitatis
& gentis confiietudinevellegefinnitu:nulli9 ctuis autpegrini
Iibidie violef.Turpis eft.n.omis pars vniuerfo fuo no cogrues
Alio modo pot ede immoderati a invfutaliu rerum ex inordii
nato affeflu vtentis ex quo qnqj cotingit <p ho nimis libidinofe
talib9 vtat' fiuefcdm cofuetudine eoru cum qbus viuit fiue pter
eoiycSfuetudine.Vn Augu. dicit in,t.dedofirina chriftiana. In
vfu eru abdie op; libidine q no folu i pfa eo?! inter quos viuit
Modeftia, ornatus perConium Fo.lxxvf
eonftietudinenegter abutiturlft etiaffpefincs eius egreffa fe
dftatem Aiam quf inter clauftra motu folemniu latitabat Sagis
tiofiffima eruptione manifeftat .Contingit autem ifla inordis
natio affeflus tripliciter quanttum ad Aiperabundantiam .vno
modo per hoc q> aliquis ex Aiperfluo cultu veflium hominumgloriam qufrit ,put fcdm veftes & alia htiufmodi peptinetad
.quemda ornatum . Vnde Greg. dicit in quadam homclia .Sunt
nonnulli qui cnltum fubtilium preciofarumqj veflium non pustant effe peccatum quod. v). A' culpa no effetnequaquam fermodei tam vigilanter exprimet, tpdiues qui torquebatur apudinferos biffo & purpura indutus fuiffet.nemo quippe vcftis
menta prgdpuafcilicet excedentia propriu flatum nift ad rna
nem gloria qrit. Alio modo icdlnqihopfugfluu cultu vefliu
qnjrit delitias fc3m q> vcftis ordinatur ad corporis fomentumTertio fc3m q> nimia follicitudinem apponit ad exteriore ves
ftium cultumletiam fi non fit aliqua inordinatio ex parte finis:
Sc fecundum hoc Andronicus ponit tres virtutes circa extes
riorem cultum.f.humilitatemqug excludit intentionem gloite
vnde dicit q? humilitas eft habitus non fuperabundans in funi
ptibus & prfparationibtisl& per fefufScientiam que excludit
intentionemdelitiarumlvndedicitq-per fefuffi ci entia cfthas
bitus contentus quibus oportet 8C determinatiua eorum quead vitici e conueniuntlfcdm illud apoftoll prime ad Timot.vltis
itio habentes alimenta& quibus tegamur his contenti fcimus
& fimplicitatem quf excludit fuperfluam follucitudinem taliul
vnde dicit qifimplicitas eft habitus co ctus his q contingunt
Ex parte aut defiitus fimiliter pet effe duplex inordinatio per
affectu,vno quide modo ex negligcntia hominis qut non adhi
betftudiu vel labore ad hoc q> exteriori cultu vtat fcdm qiop?.
vn philofph9 dicitin .7 . Ethi. q> ad molrtic pertinet q> aliquis
trahat vcftimentu per terram vt no laboret elcuado ip?. ;Alio
modoexeoqiipAiindefeiftum exterioris mltus ad gloria ordi
nat. vn dicit Augu. in ltb.de fermonedni in mete. Non in folo
corporeas» reru nitore atq; pompa! fet et/5 in ipfis fordib^effe
poffeiactantsa & co pericuiofioremquo Aib noieferuitutis dei
decipit & philofo. dicit in.4- ethi.cji fupabudstia SC /nordinat5
' defed* ad iactatia gtinet hucufqsTfao, Ex qbs heto refle ioidi
Gregori*
Andron^
Paulus
humilitas
g fefuffidentia &fimplici
tas quid
Arifto»
Auguffi»,
Adita*
Modeftia omatusper Coruutn
'ditsaciones has reprimentum habitu per cornum fepte Acilii
clarum monftrari quum illa; fex fint Sc vni tas illa excedens vir
tutem notet vicijs prindpante.In.J.etiam de generatione anisIdem» maliu docet Arifto.coruum minus luxuria laborare & omnib 7
Natura notum eft pullos coruoru propter albedine parenti b? in tih dif
cotuL plicere vt cibos tanq adulterinis negent, Ornatu luxurigdefe
(Sus Imoderatu vetat ',SC du naturali nigredie delebat hoc alal
albedine cgterofqj colobi f.r(l7 afgn idos ondit.In huius figura;
coftitutionefidera pofita Saturno Martiqj funt fimiles.Saturs
ni igitur miferia & prorfus in exterioribus vilit3s exeeranda!
Martis elationeltumiditatelphormg & glori» amore (qug Ais
AlbtlHBS" bumafarus feptimointroduCtorijMarti atmbuit)initigatur:&
mediocris inde in ornatu modus exurgit. Fabula imagini huic
binifqj fuperioribus deferuiens exponatur.
Numina facrifico ritu placare tonantis
Phoebus aruaris Icoruuinferrcuibcb.lt aquas,
Concitus ille abqtl
Et fontem vitrei petens fluoris
Confpicitficus fed acerbiore*
Quas cupitlat mensHortatur domini iuiTa modo impleat
Hoc votum modo compleat.
Sictandem fuperat fgda lubedo
Maturafqj moratur.
Ingluuies volucris cruciat deumSacraqi cgpta alijs perfacit vndis,
Diflentus aquas detulit aurea
Nitenti & patera
HascomniafpernitMentis appollincg furor ingens
Co&g quocg tempore ficus
Quod fiepoenajfittin tradit coruolMumine portq
Sidereo induitlhinc beatamPateramlocauitlvndis
(Suauibus implenslpocula qug yetent
Siincftatuit fauces hydrafaras
llcpompas qui oderit ob fludium
Mode fiia ojrtiatuspcr Conium FoJjkW/
Phcebo famulans temnat aquasduae modeftalftitia
Ingenium lafliim confolidant
In Audiisimaturefcentibus ex labore arefcit
Hic tamen ad coelos tolliturltenebris
Pulflslflamidus jtheris ignibus
Amplius hic non labor:
NonmollialnonfamestNon fommis non impedit angorJ
Lymphigeri haud opusCrateris blanda ope amplius
Jam regnans hydra polo
Vallis membrisIn contemplatu detinetomnia
duo dmihi donet deus
Videns iura calami
In uidiar peltifero
Donari fgculo
Dente truci,
C In veilibus auream adeo gloriofus Dodtor dilexit mediocri Tho.rntatem.vtnecnitidioranecvilioracoram alijs deferens birres veilibus
tumqjquo per diem vtebatur podte etiam gjftana ita hominis modeflia*bus moderaminis preberet exemplum vtdeogloriofius parfi
moture & offerret# oilenderet animu.Hicigitur moraliu tras
elatus finiaKqug Scfi non videbuntur omnes penitus abfolute
clariores noris Iccior amantiffime lucidioribus notioribufqt
ailrts expreffas qng aSan.Tho.ponuntlcaterisvetoteliquas
Vt applicentur omiffas.Aduerteris autem menunq vel dodto2
ris in virtutibusIvelHigini in imaginibus ordinem peruertif
fe fcd prout fefe o!ferebat(diuino fretu auxilioJelucidaffe.Ad
pileem notium imaginum vltimam veniamus vt v itra virtutes
morales qupdam adhuc in diuoTho.repericntes ipfius morste laudum prfcpnia concludamus,nec nifi numeri expedies ia
daginem quum illorum quf innunt multiplicitas & pifeis natu
ram & ftellantm mixturam.# rationem fabulofam(qufvhitate
gaudent excludant.Egreffis.ni a moralium fpcculatione quod. circa ipfas promiffas infringere fas.dlr
I
Pwedata Thom§ cSona $ mors
C Poffi pradara qugdam Dtui Thomg munera mot*tpfius defcribitur. Cap.4-».
[5TO»raa»-Xpofi'tis qute devirtutibus moralibus occurrere fras
P^^Mjftanda Do&orifqj fandi orasmeto ex illarum radiati,
P Kgsjsg °ne di fpofito de qbufdi q ad aliquos homines fpeca
KhSjjSil aliter princntfqppe ia expolita oibus neceff aria funt
vl gfedi decoris cxlu fuiffe Tho.conftet tradare opereprgdfi
eft.Inuenti aut differentia inter hoies (vt eide Doc. fc3a fcdg.q.
Thomas, ti7J.placet)fcdm ea q ad habitus & adus animg rotialis pertsi
nent tripliciter! vnotnSfcdm gratias gratis datast qavt didi
Paulus primp adCorin.ii.D/uiitones grat/agi funt:8C ali) dat per fprfii
iermofdf &c.Alia vero differetiaeftfcdmdiuerfas vitas adi. ;
Idetn. ua.f.dC contemplatiua q accipiunt fc3m diuetfa operationis flts
dia vnde 8C ibide dicif qpdiuiliones operationis funt, Aliud. n«
«diludium operationis inMarthi q foliata erat Sc laborabat
circafrcques minifterium q3 ptinet ad viti adiui:Aliud eft in
Matia cjuj fedens fccus pedes domini audiebat verbum illi u»
PrjEcIaraThome dona 8C mois Fo. Ixxviij,
quod gtinet ad vita coteplatiua vtharbei Luce.io.Tertio modofcdmdiuerfitate officio# & ftatuu,put dicit ad Epbe.4>Etipcdedit quofda qde apoftolos Iquofdam aut prophetas .alios ves
ro euageliftas;aiios autem paftores Sc dottorcslquod pertinet
ad diuerfa miniftetla de qbus dicit prime ad Corm.it.Diiiiiitf
ones miniftrationum fune,ln gloriofo Thoma oftiau doctora»
tus religionifqs flatus ad gfedtionem cctendens in i pio tamenperfeitionem habens emicuerunt,Vita adiua& contemplatis
ua tm in ipfo tnereinentu fecerunt vt modo du Rachelj mo auLix fouet amplexibus fi quam jpenfiori affc&u diligat inuc=
fliges caluu vellas. Gratigetia gratis date qlraru qdamadeosgmtionclqdam adlocafione:& quedaadogatione pertinet(ipo
vbi fupra teftate )ti ia de illo ditia dicedaqr voluas muenicntiit
excelfius.Propheria propheticum illud hgc requies mea in fles
culum (fculi . Reginaldo du promii( V t infra liquebit) offendit.
Raptus alique( poftPaulu;tamfublimialienationecoekflibus
iunxifle non legi r,Lingua?;mun5& fi no habueritlfiquide neeofficiu rcqrebatlattn fi vbi terraru & tn ipis etia barbaris nationibus.Tho.dodrina aduerteris prindpatem videbit vt liti
guis loqns .Sermo fapif & 1'cietig fi Tho, feto defuit innemineexeitit,Miraculo# figna & portentaqbus morboru vnmerfasexpulit pe fles vitaqs reftituit fi ante lucanus ordinat fermo jj
priuigj minima partem digefferit.Ante die elauto coponet ves
fper olimpo.No» cui intendimus breuitas vetuitmagis § ali' mine talia ialutare.Hatc omnia pifeis notius raanfirat dumte- esm iieliis filhuncmodum dephormatus
,
Pifds notius»
PraeclaraThomg dona SC mors
Primo n, in duodenario qui duobus diuidif fenari/s perfedio
ne gaudentibus afliua: contemplatiugq; vita: culmen inteliige
Acqmfuperflu^eft.i.i.J.qr.tf-partas eius aliquot^ fedecimred
duntipm quaternario fuperates ternario jogratijs gratis das
tis q(yt patui tjtrifidg fune fumptolq reflat vilitas officia adq3
peculiariter elegeii affignei.Etfortaffis ex hoc apoftoli cur
Apoftolr' duodecimfuerintelucebrt.Tamfulgentibus igit imaginibus
cur duos hifignito Thomg carterifqi firmamentifvt docuiin^ornamens
dcciui tis decorato Q_uum ftatutu tepus ab opifice fummo in terreni
huius orbis opitulatione & mot9 SC luminis auxilio trafegiiTet
.
lucem augendo inotii fubtraherefveluti coelo huic in fine inun
di credimus euenturu)jifpoiuit altiffiinus. Du.n.morif rhot?
abfceditiat lumen in eo deitatis accrefcit. Gregorius itaqs des
cimus pontifex Maximus placent/mevrbis ciuis cudlis virtus
tibus daruslideoqj poftobitu miraculis cofpicuus. Ad LugduGregoti" nenfe conciiiu .ppter eminentiore fcietia Tho. quinquagefiinSdecimus annfl inchoante accerfiri iubet.O pontifex merito pbasplacetin". niigeratiffimus qfcientijs pollentes SC vacationibus Sc virtuti.
bus exornabat.Multos naqs tales prgfules fecitirnter quos vcrus ille frater minor Samffus extitie Bonauentura; qug Cardi =
.
nalatus apice fublimabit.Et diuo Thomm tale proculdubio c5
tuliffetmunus nifvtfolitus erat)humilitet abnuiffet; Sc antecj
. ad concilium per ueniffet vita fundus obi (ffetiPofitus nancg in
itinere apud quofdam campani* oppidu acri febre corripitur
.
turbato penitus appetitu quofdam fe pifciculos efuru afferuit
qui fola gignuntur ingallia.MirandiunlqUffiti pifcatotes quid
portarent altetiufcj) genetis pifciculos refpondetes quos Thomas volebat inucnientes horruerunt. Dodior i tanto parant 8c
afferuntur pifceslat comedere noluit.Attcnuatur «gritudo pn. fillumJRomam verfus iter profequitur t adfoffse nouic ccenos
biumCiflercicnfis ordinis digredituria monachis lctaeer cos
miterqj fufcipiturJReginaldum vt dei templu vidit .pphetans
aUoquif.Filihacrcquies mcainfeculufeculilper feculfl quin
quaginta per feculi 1J4ntelligens.Etvereficfuit.nam.7y, in=
ter obitu SC tranflationem deturrerut anni. Languor accrefcit
'Curat (vtpoffunCoppitylari monachilfet magis ac magis iip
OohduGo opttk Fo ,lxxfx
«alefcebatfflorb9.Antequam igitur difcedat (moriturum rufp
pefedi<ebat&nouerst(vt.C«r.ticuCantico3£:i£iam cekftib?.
canticis imiffefldus expcnat monachi deprecaitur.Annuit iis
fcribenti busfvt Ctcnus aiTolet)duktus:ex.«tius klegansti..fqs didkautt-Ecckfiafiids muniti facrumeiis humiliter ‘pe#r
tijt.Corp9 autem uni fufccpturus orone illa tam mirabili: Adb.• rote cicuote latens deitas &c. al/jlqs qua plurib9verbis oiuiti
qui aderant animos ad lachrimas viqj commouit Q.uis eniiri
t:.m hrrei cornis afletucontineatlquomtotius ecdefix lume,
cora} deo fuo tot humilitati s verba fignaqs .pferes iam cctempletur extingui/Sed qdextigui cefetur qd clariori luce propet
abat accedicNobis inqua nobis radiofu3 fidus extimam cilioqi
prodamno&iacturalugendu.Extrema igitvnccoe cpterifcg*
omnib9 cpg morituris exhiberi folct rite pacti s langeloiji exhi
fcratuspntia ferenata facie aefifomnum caperet oculos dumclaudit fanctifiima deo aiam reddidit,q comodu fede eminenstiffima collocatur vbi coteplatu dei pfruens gaudiale acjprfus
beata vita degit.Qug aut acciderint ftupenda dumvndiquoncurrunt populi cadauer vifere facruml&poftcjj humatu eft vi*
fionefqj tati viri obitu longinquis in regioni bs demoratib9 vi
ris nunaantes aliude(Vt diximus)mutuanda funt. Tu vero paterbeatiffimebenignilTinieqjdiuineThomalaborismeii&fi
inculti puttduliqj)vigilif ante illiuscui aftas confpectuin quis
<J mihi(interuetu tuojvt hocce munus exequerer nigeriiurttlK*
verbaidignatus eft elargiri age vt placeantlEt tuas laudes.
minori(vt decuit)nitore curaqj elaboratas intellectus debis
tasfiC voluntatis promptifTinumrobur excufent: Prgmiumcg»& mercedemtui eandem gaudij reddas impartitu.
C Adprefidem fenatorcfqi apoflropha ccdudif op9.Cap.fo*
-—— N portum ingredimur magnifice domine decufqj.
meum perhfrinefap.crtiilime Preces vofqj integet
rimi patresTitubanti cimba remifij.debilibus metsces quas delonge tulimus latabes lindos Iperfast
gentes qui adnauimus remotiffimas p vra vobis benignitate*
doaates.vos vilis /n faeculis deportatas non patimini exinde
M.j,
Thomamors*.
Condufio operis
vilefcere.Aulefitragicum admouebitisdypariufcfnicfiexplte
cabitisiqd terfuidqd ornatui miniftrabitis.fordiu enorme eius
uiem operofe Propulfabids.harum amicos :& quos vobis fida
amoris neceffitudo coniung/t participes facietis. Damnantesinuidos abigendo.Forum cupedinis non aromata cellavos ex
pedat.Canes fcetidi difturos vos prfuidco.!ia:c aut non rern
prgdo veru veftra genuina bonitate cogemini impendere .Fa
teor internauigandfi fi latrantes huiufmodi beilias audiuim*
quod potuimus compefcere curauimuslcpfi aliqii baculos ofle
dimus quieti nimiu importunus clamor impegit.Vos fidi & ve
ti interpretestvos teligiofi antiftes illorum hocinfolentirede
jmtabitislpUidumpraitereuntium paraintnemini & pacatiffi
mos contra fe animor irritare fuffidunt.Valete igitur SigiSat
ne femper agentes Thomam qui vos colit amaritis.
Adulefcends artiudifciplinamqjoim amatoris necnon Hierofophia: pcultoris fratris Tho.RadiniTodifchiPlacentiuarcas
Bonicf pdicatorij ordinis vitas fideralis abiffui fauAd explidt
Luteci* fmpreiTum opaThomg Keesl impenft's vero bone
Uliffimi bibliopolg Hedmodi Fabri.Anno ab orbe redeptoMil9efimo (apta quingentefiraura dcdtnuquartura: meofe Maro»