Sessie e ecorys com.wonen join ontwikkeling

Praktijkcongres

‘Gebiedsontwikkeling in een andere realiteit’

Deelsessie E: Locatiegericht investeren

Bert Krikke (JOIN), Bart Kesselaar (Com.wonen), Damo Holt (ECORYS)

17 februari 2011

Programma

• Wat is het Watertorenberaad?

• Zoekrichtingen ‘andere manieren van investeren’

• Toelichting pilot Bospolder-Tussendijken, Rotterdam

• Uitwerking specifieke vraagstellingen

• Terugkoppeling

• Conclusies, wat neemt eenieder mee, nieuwe

zoekrichtingen?

Ontstaansgeschiedenis Watertorenberaad

Onduidelijk wie regie voert

Geld is op Bouw

stagneert

Onduidelijk wie regie voert Planvorming stokt

DO

EN

Pilots

Praktijk leren

+ ontwikkelen

DE

LE

N

Kennisbank

! • Werksessies

• Website

• Onderzoek

DE

NK

EN

Watertorenberaad

Vernieuwing in

gebiedsontwikkeling • samenwerkingsvorm

• klant centraal

• investeren

• planningsinstrumenten

Ervaringen

Inhoud

Werkwijzen

Opzet verspreiden

Initiëren

Ondersteunen

Klankbord

Verbindingen + verankeren

Rijk Kenniscentra

Brancheorganisaties

Vragen, de juiste vragen, doorvragen

Bert Krikke

Op zoek naar andere manieren van investeren

Andere manieren van investeren Is het geld op?

• Probleemstelling:

– Ontwikkelaars hebben beperkte financiële middelen

– Gemeenten en corporaties hebben beperktere financiële middelen

– Financiers en beleggers eisen grotere zekerheden

– De markt voor kantoren, retail, leisure en wonen zit ‘op slot’.

Andere manieren van investeren Is het geld op?

• Maar:

– Financiers en beleggers stappen nog steeds in op goede projecten.

– Er is geld in de markt, maar waarvoor, en hoe?

Wat is de oplossing, of beter: is er een oplossing?

Garantstelling gemeenten flexibel programma grond en opstalexploitatie koppelen vrijstelling lokale wetgeving grond in erfpacht uitgeven langere termijn toekomstgericht bouwen life-

cycle costing faseren en opknippen langere huurcontracten winstdeling achteraf verkoop gemeentelijk bezit of corpatiebezit tbv

liquiditeit transparante samenwerking profitsharing uitgestelde grondlevering investeringsprogramma gebouwen (spoedwet gebiedsontwikkeling) andere financieringsvormen residueel

rekenen in partnershipmodel crisis en herstelwet risk sharing langlopende flexibele afspraken

….of een complex van veel kleine oplossingen?

Wie moeten het waarmaken?

• Toch niet weer The circle of Blame???

• Wat is er nodig om andere financiële modellen in gang te zetten???

– Geld, Creativiteit, Gezag, Macht (positie), Slimheid

Bart Kesselaar

Pilot Bospolder-Tussendijken Rotterdam

Locatiegericht investeren in Bospolder-Tussendijken


Aanleiding: voorkom verder afglijden van de wijk • Bospolder-Tussendijken sociaal economisch zwak • Woningvoorraad kwalitatief onvoldoende • Woningvoorraad eenzijdig (weinig kansen wooncarrière) • Aanbod voorzieningen versnipperd • Verschraling winkelaanbod

Doelstelling: een gewilde wijk • Goede kwaliteit woon- en leefomgeving • Gevarieerd woningaanbod met kansen op wooncarrière in de wijk • Adequaat aanbod voorzieningen (liefst geconcentreerd) • Concentratie en versterking winkelaanbod • Benutten kansen duurzame ontwikkeling

Stedenbouwkundige studie Bospolder Tussendijken uit Wijkvisie 2020


Kans: Visserijplein als hart en vliegwiel voor de ontwikkeling van de wijk


gemeente


Comwonen gemeente


Math.

flats

Comwonen gemeente


Math.

flats

Comwonen Slecht functionerende winkelstrip gemeente


Math.

flats

Comwonen Slecht functionerende winkelstrip gemeente


Betekenis Visserijplein:

• Letterlijk en figuurlijk: hart van de wijk

• Pier80 (welzijnsvoorzieningen) • Weekmarkt • Locatie om parkeren realiseren • Locatie om winkels, voorzieningen en wonen te clusteren

Knelpunten: • Traditionele aanpak onrendabel:

• parkeeroplossing: - € 10 miljoen

• boekwaarde Pier80 € 2 miljoen

• Subsidiegelden (ISV) vallen weg • Verschraling winkelaanbod Schiedamseweg/Visserijstraat

Locatiegericht investeren in Bospolder Tussendijken

Doelstelling pilot:

• Betrekken participanten en exploitanten bij start proces • Mobiliseren geïnteresseerde stakeholders • Benutten aanwezige kansen • Toepassen van nieuwe vormen van planvorming en financiering

Locatiegericht investeren in Bospolder Tussendijken

Stand van zaken pilot:

• Stakeholders-analyse + gesprekken potentiële participanten • Ontwikkelen open planproces ondernemers/bewoners • Verkenning andere vormen van financiering • Kansgericht ontwikkelen

Vraagstellingen voor de discussie

Specifieke vraagstellingen

1. Hoe kan je anders omgaan met de bestaande voorraad en

bestaande partijen als mogelijke investeerders?

2. Hoe kan je anders omgaan met maatschappelijk vastgoed?

3. Kan je mogelijke probleemveroorzakers isoleren?

4. Hoe kan je anders omgaan met de rol van de gemeente (publiek investeren)?

5. Kan je een ‘revolving fund’ bouwen?

Sessie e ecorys com.wonen join ontwikkeling

Education