Service Plan 12 : RDU (AMR) 1.bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/2 result RDU1.pdf212 สร ปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณส

211

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

รายงานผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1 ปงบประมาณ 2561 คณะท 2 การพฒนาระบบบรการสขภาพ

ประเดนหลก : การพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan) ตวชวดตรวจราชการท 12 : การพฒนาระบบบรการใหมการใชยาอยางสมเหตผล (RDU) และการปองกนและควบคมการดอยาตานจลชพ (AMR)

(1) รอยละของโรงพยาบาลทใชยาอยางสมเหตผล 1. สถานการณ

การด าเนนงานพฒนาระบบบรการใหมการใชยาอยางสมเหตผล เปนการประเมนการด าเนนงานของทงโรงพยาบาล (RDU1) และ รพ.สต.ในเครอขายบรการ (RDU2) โดยเปาหมายในไตรมาสท 2 ของปงบประมาณ 2561 ก าหนดให โรงพยาบาลผานตามเกณฑ RDU ขนท 1 ไมนอยกวารอยละ 70 และโรงพยาบาลผานเกณฑ RDU ขนท 2 ไมนอยกวารอยละ 10

ผลการด าเนนงานไตรมาสแรกของปงบประมาณ 2561 (1 ตลาคม 2560 – 31 มนาคม 2561) พบวา ทง 12 เขตสขภาพทมโรงพยาบาลเปาหมายทงหมด 894 แหง ไดด าเนนการผานเกณฑ RDU ขนท 1 คดเปนรอยละ 90.94 (812 แหง) ของโรงพยาบาลเปาหมายทงหมด แตในสวนของ RDU ขนท 2 พบโรงพยาบาลทผานเกณฑเพยงรอยละ 7.05 (63 แหง) เทานน เขตสขภาพท 9 เปนพนทเดยวทบรรล เปาหมายตวช วดของไตรมาส 2 โดยมผลการด าเนนงาน คอ โรงพยาบาลรอยละ 92.13 (82 โรงพยาบาล) มผลการด าเนนงานผาน RDU ขนท 1 และโรงพยาบาลรอยละ 12.36 (11 โรงพยาบาล) มผลการด าเนนงานผาน RDU ขนท 2 (ขอมลจากระบบรายงานสนบสนนขอมลสขภาพ กองบรหารสาธารณสข ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข) รายละเอยดดงกราฟ

กราฟ แสดงผลการด าเนนงานการพฒนาระบบบรการใหมการใชยาอยางสมเหตผล (RDU)

5.00 6.38 9.26

5.63 6.06 6.85 9.09 9.09

12.36

4.23 2.50 7.69 7.05

85.00 82.98 90.74

85.92 84.85 89.04

93.51 92.05 92.13 97.18 100.00 94.87 90.94

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

เขต 1 เขต 2 เขต 3 เขต 4 เขต 5 เขต 6 เขต 7 เขต 8 เขต 9 เขต 10 เขต 11 เขต 12 รวม ขนท3 ขนท2 ขนท1 ขนท0

212

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

(ขอมลจากระบบรายงานสนบสนนขอมลสขภาพ กองบรหารสาธารณสข ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข วนท 27 เมษายน 2560)

ตวชวดทมผลใหโรงพยาบาลไมผานเกณฑ RDU ขนท 2 คอ การลดอตราการใชยาปฏชวนะใหไดตามเกณฑใน 4 กลมโรค ซงไดแก การใชยาปฏชวนะในโรคตดเชอทระบบการหายใจชวงบนและหลอดลมอกเสบเฉยบพลนในผปวยนอก การใชยาปฏชวนะในโรคอจจาระรวงเฉยบพลน การใชยาปฏชวนะในบาดแผลสดจากอบตเหต และการใชยาปฏชวนะในหญงคลอดปกตครบก าหนดทางชองคลอด

2. ประเดนการตรวจราชการทมงเนน : การพฒนาระบบบรการใหมการใชยาอยางสมเหตผล 2.1 โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล 2.2 รพ.สต. สงเสรมการใชยาปฏชวนะอยางรบผดชอบ

เปาหมาย มาตรการด าเนนการ แนวทางการตรวจ ตดตาม ผลลพธทตองการ 1. โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล

RDU 1 ขนท 1 และ 2

ด าเนนกจกรรมตามกญแจ PLEASE

1. ตดตามกจกรรม ขนท 1 - สงเสรมการใชยาในบญชยาหลก - PTC เขมแขง - ฉลากยามาตรฐาน - ตดยาทไมเหมาะสมออกจากบญชยา - สงเสรมจรยธรรมฯ 2. ตดตามกจกรรม ขนท 2 - ลดการใชยาปฏชวนะโดยไมจ าเปนใน

4 กลมโรค - ดแลการใ ชยาในผปวยกลม เสยง

ไดแก สตรตงครรภ ผสงอายโรคไต

RDU ขนท 1 ≥ 80 % RDU ขนท 2 ≥ 20 %

2. รพ.สต. สงเสรมการใชยาปฏชวนะอยางรบผดชอบ RDU 2 ขนท 1 และ 2 ลดการใชยาปฏชวนะใน

2 กลมโรค ไดแก RI และ AD

ตดตามรอยละของ รพ.สต. ใน CUP ทใชยาปฏชวนะผานเกณฑทง RI และ AD รอยละ 40

3. Small Success

ไตรมาส 1 RDU ขนท 1 ≥ รอยละ 60 RDU ขนท 2 ≥ รอยละ 5

ไตรมาส 2 RDU ขนท 1 ≥ รอยละ 70 RDU ขนท 2 ≥ รอยละ 10

ไตรมาส 3 RDUขนท 1 ≥ รอยละ 80 RDU ขนท 2 ≥ รอยละ 15

ไตรมาส 4 RDU ขนท 1≥ รอยละ 80 RDU ขนท 2 ≥รอยละ 20

213

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

4. ขอมลประกอบการวเคราะห

ล าดบ ตวชวด รายการขอมล

ภาพรวม - รอบ 1

(ขอมล ต.ค.60-ม.ค.61)

1 รอยละของโรงพยาบาลทใชยาอยางสมเหตผล (โรงพยาบาลผานเงอนไขตาม RDU1 และ รพ.สต.ผานเงอนไขตาม RDU2) เกณฑตวชวด : 1. RDU ขนท 1 ไมนอยกวารอยละ 80 ของ

โรงพยาบาลทงหมด 2. RDU ขนท 2 ไมนอยกวารอยละ 20 ของ

โรงพยาบาลทงหมด

เปาหมาย (จ านวนโรงพยาบาลทงหมด)

891

ผลงาน 1. จ านวนโรงพยาบาลผาน RDU

ขนท 1

750

RDU ขนท 1 รอยละ 90.94

2. จ านวนโรงพยาบาลผาน RDU ขนท 2

56

RDU ขนท 2 รอยละ 7.05

214

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

ตารางท 1 ผลการด าเนนงาน RDU ขนท 1 และขนท 2 จ าแนกตามเขตสขภาพ

เขต จ านวน รพ.

RDU 1 (ขนท1) RDU1 (ขนท 2) RDU 2 สรปผลการประเมน RDU

1) รอยละการสงใชยาใน

บญชยาหลกแหงชาต

2) การด าเนนงานของ PTC ในการชน าสงเสรม

RDU

3) รายการยา ทควรตดออก 8 รายการ

ซงยงคงมอยในบญช รพ.

4) การจดท า ฉลาก

มาตรฐาน

5) การสงเสรมจรยธรรมในการจดซอยาและสงเสรมการขายยา

รอยละการใชยาปฏชวนะในกลมโรค 5) รอยละการใชGliben clamide ใน DM สงอาย/ไตระดบ 3

6) รอยละการใช NSAIDs ในผปวยไต ระดบ 3

7.) จ านวนสตรตงครรภทใชยา Warfarin, Statin, Ergots

6) รอยละของ รพ.สต. ในเครอขายระดบอ าเภอทผานเกณฑใชยาปฏชวนะทงโรค RI และ AD

1) RI 2) AD 3) FTW 4) APL

รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ.. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ รพ. รอยละ ผานรอยละ

เขตสขภาพท 1 100 96.00 100 100 100 99.00 32.00 46.00 23.00 47.00 92.00 98.00 100.00 86.00 เขตสขภาพท 2 46 97.83 100 100 100 100.00 30.43 39.13 21.74 50.00 84.78 100.00 100.00 86.96 เขตสขภาพท 3 54 98.15 100 100 100 98.15 46.30 59.26 24.07 57.41 94.44 96.30 100.00 94.44 เขตสขภาพท 4 71 97.18 100 100 100 100.00 40.85 50.70 14.08 45.07 83.10 97.18 100.00 88.73 เขตสขภาพท 5 67 97.01 100 100 100 100.00 29.85 40.30 17.91 43.28 80.60 98.51 98.51 85.07

เขตสขภาพท 6 73 100.00 100 100 100 98.63 21.92 35.62 13.70 68.49 91.78 98.63 98.63 89.04

เขตสขภาพท 7 77 100.00 100 100 100 100.00 59.74 77.92 29.87 63.64 68.83 98.70 100.00 94.81 เขตสขภาพท 8 85 98.82 100 100 100 98.82 55.29 69.41 27.06 42.35 64.71 100.00 98.82 97.65 เขตสขภาพท 9 89 98.88 100 100 100 100.00 52.81 58.43 23.60 57.30 83.15 100.00 100.00 92.13 เขตสขภาพท 10 71 100.00 100 100 100 100.00 46.48 59.15 22.54 67.61 59.15 85.92 98.59 97.18 เขตสขภาพท 11 80 100.00 100 100 100 100.00 36.25 41.25 15.00 46.25 90.00 98.75 100.00 100.00 เขตสขภาพท 12 78 98.72 100 100 100 100.00 35.90 52.56 16.67 48.72 91.03 94.87 98.72 96.15

สรปผลการด าเนนงาน

1) A = จ านวน รพ.ทผาน ขนท 1 ภาพรวมประเทศ จ านวน ....750.... แหง ขนท 2 ภาพรวมประเทศ จ านวน ...56.... แหง 2) B = จ านวน รพ. ทงหมด จ านวน .....891..... แหง

3) C = รอยละของโรงพยาบาลทเปน รพ.สงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ในจงหวด (A/B) x 100 ขนท 1 คดเปนรอยละ..........90.94.................. ขนท 2 คดเปนรอยละ.............7.05..................

215

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

ตารางท 2 ผลการด าเนนงาน RDU ขนท 1 และขนท 2 รายจงหวด

ไมผาน RDU ขนท 1 RDU ขนท 2 RDU ขนท 3 รวม RDUขนท 1 RDUขนท 2 1 15 80 5 100 85.00% 5.00%

เชยงราย 1 16 1

18 94.44% 5.56% เชยงใหม 8 15 1

24 66.67% 4.17%

นาน 1 12 2

15 93.33% 13.33% พะเยา 1 6

7 85.71% 0.00%

แพร

8

8 100.00% 0.00% แมฮองสอน 4 3

7 42.86% 0.00%

ล าปาง

13

13 100.00% 0.00% ล าพน

7 1

8 100.00% 12.50%

2 8 36 3 47 82.98% 6.38% ตาก 5 4

9 44.44% 0.00%

พษณโลก 3 4 2

9 66.67% 22.22% เพชรบรณ

11

11 100.00% 0.00%

สโขทย

9

9 100.00% 0.00% อตรดตถ

8 1

9 100.00% 11.11%

3 5 44 5 54 90.74% 9.26% ก าแพงเพชร 2 9 1

12 83.33% 8.33%

ชยนาท

7 1

8 100.00% 12.50% นครสวรรค

13 1

14 100.00% 7.14%

พจตร 3 9

12 75.00% 0.00% อทยธาน

6 2

8 100.00% 25.00%

4 10 57 4 71 85.92% 5.63% นครนายก

4

4 100.00% 0.00%

นนทบร 1 6

7 85.71% 0.00% ปทมธาน 2 6

8 75.00% 0.00%

พระนครศรอยธยา 5 10 1

16 68.75% 6.25% ลพบร 2 8 1

11 81.82% 9.09%

สระบร

12

12 100.00% 0.00% สงหบร

6

6 100.00% 0.00%

อางทอง

5 2

7 100.00% 28.57% 5 10 52 4 66 84.85% 6.06%

กาญจนบร

11 4

15 100.00% 26.67% นครปฐม

9

9 100.00% 0.00%

ประจวบครขนธ 2 6

8 75.00% 0.00% เพชรบร 2 6

8 75.00% 0.00%

ราชบร 5 6

11 54.55% 0.00% สมทรสงคราม 1 2

3 66.67% 0.00%

สมทรสาคร 0 2

2 100.00% 0.00% สพรรณบร

10

10 100.00% 0.00%

216

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

ไมผาน RDU ขนท 1 RDU ขนท 2 RDU ขนท 3 รวม RDUขนท 1 RDUขนท 2 6 8 60 3 2 73 89.04% 6.85%

จนทบร 3 8 1

12 75.00% 8.33% ฉะเชงเทรา

8 1 2 11 100.00% 27.27%

ชลบร

11 1

12 100.00% 8.33% ตราด 2 5

7 71.43% 0.00%

ปราจนบร

7

7 100.00% 0.00% ระยอง 1 8

9 88.89% 0.00%

สมทรปราการ 2 4

6 66.67% 0.00% สระแกว

9

9 100.00% 0.00%

7 5 65 5 2 77 93.51% 9.09% กาฬสนธ

14 4

18 100.00% 22.22%

ขอนแกน 2 22

2 26 92.31% 7.69% มหาสารคาม

12 1

13 100.00% 7.69%

รอยเอด 3 17

20 85.00% 0.00% 8 4 73 8 88 92.05% 9.09%

นครพนม

10 2

12 100.00% 16.67% บงกาฬ

7 1

8 100.00% 12.50%

เลย 1 13

14 92.86% 0.00% สกลนคร

17 1

18 100.00% 5.56%

หนองคาย

6 3

9 100.00% 33.33% หนองบวล าภ

6

6 100.00% 0.00%

อดรธาน 6 14 1

21 71.43% 4.76% 9 7 71 8 3 89 92.13% 12.36%

ชยภม 4 10

2 16 75.00% 12.50% นครราชสมา 2 27 3 1 33 93.94% 12.12% บรรมย 1 22

23 95.65% 0.00%

สรนทร

12 5

17 100.00% 29.41% 10 2 66 3 71 97.18% 4.23%

มกดาหาร

7

7 100.00% 0.00% ยโสธร

9

9 100.00% 0.00%

ศรสะเกษ 1 21

22 95.45% 0.00% อ านาจเจรญ

5 2

7 100.00% 28.57%

อบลราชธาน 1 24 1

26 96.15% 3.85% 11 78 2 80 100.00% 2.50%

กระบ

9

9 100.00% 0.00% ชมพร

10 1

11 100.00% 9.09%

นครศรธรรมราช

23

23 100.00% 0.00% พงงา

9

9 100.00% 0.00%

ภเกต

3

3 100.00% 0.00% ระนอง

4 1

5 100.00% 20.00%

สราษฎรธาน

20

20 100.00% 0.00%

217

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

ไมผาน RDU ขนท 1 RDU ขนท 2 RDU ขนท 3 รวม RDUขนท 1 RDUขนท 2 12 4 68 6 78 94.87% 7.69%

ตรง

10

10 100.00% 0.00% นราธวาส 3 10

13 76.92% 0.00%

ปตตาน

11 1

12 100.00% 8.33% พทลง

11

11 100.00% 0.00%

ยะลา

7 1

8 100.00% 12.50% สงขลา 1 13 3

17 94.12% 17.65%

สตล

6 1

7 100.00% 14.29%

5. ปญหา/อปสรรค - การสอสารนโยบายขาดความชดเจน ลาชา และไมทวถงทงในระดบโรงพยาบาลและ รพ.สต. - ประชาชนยงขาดความตระหนกในการใชยาอยางสมเหตผล เมอไมไดรบยาปฏชวนะจากสถานบรการ

ของรฐ อาจไปเรยกหายาปฏชวนะจากแหลงอนๆ เชน รานช า รานขายยา คลนกเอกชน - ความตระหนกร ความร ความเขาใจในการสงใชยาปฏชวนะของบคลากร ทกระดบหนวยบรการ - คณภาพของขอมลขาดความสมบรณ ไมถกตอง เชน

การ Mapping รหสยาผดพลาด เนองจากตางโรงพยาบาลใชโปรแกรมตางกน ท าใหเกดขอผดพลาดระหวางประมวลผล

บคลากรขาดความร ความเขาใจ หรอตระหนกรในการลงขอมลรหสการวนจฉยโรค (ICD10) - ความไมสมบรณของโปรแกรมทใชในการจดเกบขอมลทงในสวนของโรงพยาบาลและระบบ HDC - บคลากรทางการแพทยขาดความมนใจในการใชยาสมนไพรแทนยาแผนปจจบน เนองจากไมมแนว

ทางการใชยาสมนไพรทชดเจน และผลการศกษาทรบรองประสทธภาพ - โรงพยาบาลสวนใหญยงมการใชยาปฏชวนะในบาดแผลสดจากอบตเหตในสดสวนทสง เนองจากความ

ไมมนใจในสขลกษณะนสยของผปวย ความกงวลตอการด าเนนโรคอาจแยลงและการฟองรอง รวมถงสถานการณการระบาดของโรคพษสนขบาในปจจบน

6. ขอเสนอแนะ - การจดท าสอเรอง RDU น าเสนอทางโทรทศน วทย Social media และสอสงพมพตางๆ เพอให

เขาถงประชาชนทกระดบ เปนการสงเสรมความตระหนกรในการใชยาสมเหตผล - จดท าระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการเรยกขอมลตามตวชวด และการสงคนขอมลใหแกบคคลากร

ทสงใชยา ใหมความครบถวนถกตอง - จดท าหลกสตร เรอง การสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลในระดบ รพ.สต. ของกระทรวงสาธารณสข

และก าหนดใหเจาหนาท รพ.สต. ทกคนตองผานการฝกอบรมหลกสตรนอยางตอเนองทกป - จดเวท KM – RDU ระดบเขต/กระทรวง เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรการด าเนนงานอยาง

สม าเสมอ - ควรบรณาการการด าเนนงานภายในกรมกองตางๆของกระทรวงฯ ในการด าเนนงาน RDU ให

ครอบคลมทง รานยา สถานพยาบาล โรงพยาบาลเอกชนและสงกดกระทรวงอน รวมทงประสานความรวมมอกบหนวยงานกระทรวงอนทเกยวของ สถานศกษา เครอขายทเกยวของทงภาครฐและเอกชนในการขบเคลอนการด าเนนงาน RDU ในชมชน

218

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

- การสงเสรมการใชยาสมนไพรทดแทนการใชยาปฏชวนะ โดยมแนวทางการใชทชดเจน เพอใหสามารถปฏบตเปนไปในแนวทางเดยวกน

- สวนกลางควรพฒนาระบบ HDC ใหมขอมลครบทง 20 ตวชวด และสามารถดรายงานขอมลยอนหลงแยกเปนรายเดอนได

- ควรมการทบทวนรหสโรค (ICD-10) บาดแผลสดจากอบตเหต โดยตด ICD-10 ทเกยวของกบคนหรอสตวกดออก เนองจากเปนกลมผปวยทจ าเปนตองใชยาปฏชวนะตาม Guideline

- ควรสรางระบบเตอนแพทยและหองยาทเหนไดชดเจนในคนไขกลมเสยง เชน Pop-up ในโปรแกรมหรอสญลกษณบน OPD card

7. นวตกรรม - การน า QR CODE ทพฒนาโดยกระทรวงสาธารณสขมาใชเปนสอกลางใหความรบนฉลากยา - CD เรอง RDU เปนภาษาทองถน - พฒนา Pocket Card วธการใชสมนไพรฟาทะลายโจรในกลมโรคตดเชอระบบทางเดนหายใจ - ใบ Checklist เพอชวยพจารณาการจายยาปฏชวนะ - การสราง QR code พดได 2 ภาษา นอกจากจะไดขอมลทจ าเปนตอผปวยแลว ในกลมผปวยทอาน

หนงสอไมออก จะสามารถรบฟงขอมลยาในรปแบบเสยง multimedia ไดอกดวย โดยขณะนม 2 ภาษาไดแก ภาษาไทย และองกฤษ ซงจงหวดตรงก าลงพฒนาภาษาท 3 ไดแกภาษาพมา

- จดท าระบบสารสนเทศเพอดงขอมลตวชวด RDU2 จ านวน 2 ตวชวด โดยดงขอมลจากรายงาน 43 แฟม - การจดท าโปรแกรมตนแบบในการตดตามและประมวลผลเรอง RDU

8. ปจจยความส าเรจ - การสนบสนนจากผบรหาร และการตดตามการด าเนนงานอยางตอเนองเชน ทางจงหวด/โรงพยาบาล

มการประชมเครอขายบรการระดบจงหวด/อ าเภอ และตดตามการรายงานอยางสม าเสมอ - การรณรงคใหความร และระดมความรวมมอในทกภาคสวนทเกยวของกบการใชยาทงภาครฐ และ

เอกชน รวมทงการด าเนนงานในชมชน โดยมเครอขายทเกยวของ เชน อย.นอย อสม. ผน าชมชน - มชองทางการสอสารนโยบายผานหลากหลายชองทาง - มการประสานงานกบฝาย IT ในการตรวจสอบความถกตองของการ Mapping รหสยา - การทวนสอบขอมลผลงานการสงใชยาปฏชวนะในสถานพยาบาลทกระดบ - ความพยายามรวมกนของสหสาขาวชาชพ ในการลดการใชยาปฏชวนะ

219

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

(2) รอยละของโรงพยาบาลทมระบบจดการการดอยาตานจลชพอยางบรณาการ (AMR) 1. สถานการณ

กระทรวงสาธารณสขมนโยบายการจดการการดอยาตานจลชพในโรงพยาบาล โดยในปงบประมาณ 2561 ไดมการปรบเพมตวชวด “รอยละของโรงพยาบาลทมระบบการจดการการดอยาตานจลชพอยาง บรณาการ” และก าหนดเปาหมายใหมโรงพยาบาลทมการจดการอยางบรณาการไมนอยกวารอยละ 70 ของโรงพยาบาลระดบ A,S,M1 ทงหมด ดงนน โรงพยาบาลตองด าเนนการ 5 กจกรรมส าคญ ประกอบดวย (1) มคณะกรรมการ/ทมน าในการขบเคลอนและมการก าหนดเปาหมายของรพ.ทชดเจน (2) มการเฝาระวงเชอดอยาทางหองปฏบตการ (3) มการควบคมก ากบดแลการใชยาปฏชวนะ (4) มการเฝาระวง ปองกน และควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล (5) มการวเคราะหขอมลสถานการณปญหาเชอดอยาของโรงพยาบาลและวางแผนมาตรการการจดการทสอดคลองกบสถานการณปญหาของโรงพยาบาล

โรงพยาบาลระดบ A,S,M1 มจ านวน 117 แหง มการด าเนนการการจดการ AMR อยางบรณาการ 58 แหง คดเปนรอยละ 49.57 โดยเขตสขภาพทขบเคลอนนโยบายการจดการเชอดอยาไดด และมจ านวนโรงพยาบาลในเขตสขภาพทมระบบการจดการ AMR อยางบรณาการบรรลตามเกณฑเปาหมายของกระทรวง (ไมนอยกวารอยละ 70) จ านวน 2 เขต ไดแก เขตสขภาพท 9 (รอยละ 77.78) และเขตสขภาพท 11 (รอยละ 72.73) ซ งบรรลตามเกณฑเปาหมายของกระทรวง รายละเอยดตามกราฟ ดงน

2. ประเดนการตรวจราชการ : การพฒนาระบบบรการใหมการจดการ AMR อยางบรณาการ

เปาหมาย มาตรการด าเนนการ แนวทางการตรวจ ตดตาม

ผลลพธทตองการ ป 2561

โรงพยาบาลทมการจดการ AMR อยางบรณาการ

1. การก าหนดนโยบายและมาตรการ ในรปแบบคณะกรรมการ ตดตามการด าเนนการตามกจกรรมส าคญ 5 กจกรรม

จ านวนรพ.ทม การจดการ AMR อยางบรณาการ ≥ รอยละ 70

2. การเฝาระวงทางหองปฏบตการ 3. การควบคม ก ากบ ดแลการใชยาตานจลชพ 4. การเฝาระวง ปองกนและควบคมการตดเชอใน

โรงพยาบาล 5. การวเคราะห/สงเคราะหขอมลอยางบรณาการ

54.55%

42.86%

20.00%

66.67%

46.67%

28.57%

50.00% 55.56%

77.78%

25.00%

72.73%

40.00%

49.57%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

เขต 1 เขต 2 เขต 3 เขต 4 เขต 5 เขต 6 เขต 7 เขต 8 เขต 9 เขต 10 เขต 11 เขต 12 รวม

รอยละ รพ.ทมการจดการ AMR อยางบรณาการ (ระดบประเทศ)

220

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

Small Success

ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4

โรงพยาบาลทมการจดการ AMR อยางบรณาการ ≥

รอยละ 40

โรงพยาบาลทมการจดการ AMR อยางบรณาการ ≥

รอยละ 70

3. การด าเนนงานตามมาตรการส าคญ 3.1) สรปการด าเนนงานของเขตสขภาพ

ล าดบ ตวชวด รายการขอมล ภาพรวมเขตสขภาพ

(ขอมล ณ วนทรบตรวจ) 1 รอยละของโรงพยาบาลทมระบบ

จดการการดอยาตานจลชพอยางบรณาการ (AMR) เกณฑตวชวด : ไมนอยกวารอยละ 70

เปาหมาย (จ านวน รพศ./รพท.

ทงหมด)

117

ผลงาน จ านวน รพ. ผาน

58

รอยละ 49.57 %

3.2) รายละเอยดผลการด าเนนงาน รายจงหวด

เขต จงหวด ระดบ โรงพยาบาล กจกรรม

1 คกก.

กจกรรม2

LAB

กจกรรม 3

ระบบยา

กจกรรม4 IC

กจกรรม5

วเคราะห

Intregrated AMR

Management

1

เชยงราย A รพ.เชยงรายประชานเคราะห / / / / / ครบ 5 กจกรรม

เชยงใหม A รพ.นครพงค / X / X / -

M1 รพ.จอมทอง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.ฝาง / / X / / - นาน S รพ.นาน / / / / / ครบ 5 กจกรรม

พะเยา

S รพ.พะเยา / / / X -

M1 รพ.เชยงค า / / / / X - แพร S รพ.แพร / / / / / ครบ 5 กจกรรม แมฮองสอน S รพ.ศรสงวาลย / X X / X - ล าปาง A รพ.ล าปาง / / / / / ครบ 5 กจกรรม ล าพน S รพ.ล าพน / / / / / ครบ 5 กจกรรม

2

ตาก

S รพ.แมสอด / X / / / -

S รพ.สมเดจพระเจาตากสนมหาราช

/ X / / X -

พษณโลก A รพ.พทธชนราช / X / / / - เพชรบรณ S รพ.เพชรบรณ / / / / X -

221

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

เขต จงหวด ระดบ โรงพยาบาล กจกรรม

1 คกก.

กจกรรม2

LAB

กจกรรม 3

ระบบยา

กจกรรม4 IC

กจกรรม5

วเคราะห

Intregrated AMR

Management

สโขทย S รพ.สโขทย / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.ศรสงวรสโขทย / / / / / ครบ 5 กจกรรม อตรดตถ A รพ.อตรดตถ / / / / / ครบ 5 กจกรรม

3

ก าแพงเพชร S รพ.ก าแพงเพชร X / / / X - ชยนาท S รพ.ชยนาทนเรนทร / / X / X - นครสวรรค A รพ.สวรรคประชารกษ X / X / X - พจตร S รพ.พจตร / / / / / ครบ 5 กจกรรม อทยธาน S รพ.อทยธาน X / / / X -

4

นครนายก S รพ.นครนายก / / / / / ครบ 5 กจกรรม นนทบร A รพ.พระนงเกลา / / / / / ครบ 5 กจกรรม ปทมธาน S รพ.ปทมธาน X / X / X -

พระนครศรอยธยา

A รพ.พระนครศรอยธยา / X / / / -

M1 รพ.เสนา / X / / X -

ลพบร S รพ.พระนารายณมหาราช / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.บานหม / / / / / ครบ 5 กจกรรม

สระบร A รพ.สระบร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.พระพทธบาท / / / / / ครบ 5 กจกรรม

สงหบร S รพ.สงหบร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.อนทรบร / / / X X - อางทอง S รพ.อางทอง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

5

กาญจนบร S รพ.พหลพลพยหเสนา / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.มะการกษ X / / / X - นครปฐม A รพ.นครปฐม / / / / / ครบ 5 กจกรรม

ประจวบครขนธ

S รพ.ประจวบครขนธ / / / / / ครบ 5 กจกรรม

S รพ.หวหน / / / / / ครบ 5 กจกรรม เพชรบร S รพ.พระจอมเกลา X X X / X -

ราชบร

A รพ.ราชบร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

S รพ.บานโปง / / / / X -

M1 รพ.ด าเนนสะดวก X X X / X -

M1 รพ.โพธาราม X / X / X - สมทรสงคราม S รพ.สมเดจพระพทธเลศหลา X X / / X -

สมทรสาคร A รพ.สมทรสาคร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.กระทมแบน X X X / X - สพรรณบร A รพ.เจาพระยายมราช / / / / / ครบ 5 กจกรรม

222

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

เขต จงหวด ระดบ โรงพยาบาล กจกรรม

1 คกก.

กจกรรม2

LAB

กจกรรม 3

ระบบยา

กจกรรม4 IC

กจกรรม5

วเคราะห

Intregrated AMR

Management

M1 รพ.สมเดจพระสงฆราชองคท17

/ X / / X -

6

จนทบร A รพ.พระปกเกลา / / / / / ครบ 5 กจกรรม ฉะเชงเทรา A รพ.พทธโสธร / / X / X -

ชลบร A รพ.ชลบร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

S รพ.บางละมง X / / / X - ตราด S รพ.ตราด X X / X X -

ปราจนบร A รพ.เจาพระยาอภยภเบศร / X / / / -

M1 รพ.กบนทรบร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

ระยอง

A รพ.ระยอง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.แกลง / / X X X -

M1

รพ.เฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ระยอง

/ X / X X -

สมทรปราการ A รพ.สมทรปราการ / X X / / -

M1 รพ.บางพล / X / X / -

สระแกว S รพ.สมเดจพระยพราชสระแกว / / / / X -

M1 รพ.อรญประเทศ / X / X X -

7

กาฬสนธ S รพ.กาฬสนธ / / / / X -

ขอนแกน

A รพ.ขอนแกน / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.ชมแพ / / / / X -

M1 รพ.สรนธร (ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ)

/ / / / X -

มหาสารคาม S รพ.มหาสารคาม / / / / / ครบ 5 กจกรรม รอยเอด A รพ.รอยเอด / / / / / ครบ 5 กจกรรม

8

นครพนม S รพ.นครพนม / / X / X - บงกาฬ S รพ.บงกาฬ / / / / / ครบ 5 กจกรรม เลย S รพ.เลย / / / X X -

สกลนคร A รพ.สกลนคร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.สมเดจพระยพราชสวางแดนดน

/ / / / / ครบ 5 กจกรรม

หนองคาย S รพ.หนองคาย / / / / / ครบ 5 กจกรรม หนองบวล าภ S รพ.หนองบวล าภ / / X / / -

อดรธาน A รพ.อดรธาน / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.กมภวาป / / X X X -

223

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

เขต จงหวด ระดบ โรงพยาบาล กจกรรม

1 คกก.

กจกรรม2

LAB

กจกรรม 3

ระบบยา

กจกรรม4 IC

กจกรรม5

วเคราะห

Intregrated AMR

Management

9

ชยภม S รพ.ชยภม / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.ภเขยว / / / / / ครบ 5 กจกรรม

นครราชสมา A รพ.มหาราชนครราชสมา / X / / / -

M1 รพ.เทพรตนนครราชสมา / X / / / -

M1 รพ.ปากชองนานา / / / / / ครบ 5 กจกรรม

บรรมย A รพ.บรรมย / / / / / ครบ 5 กจกรรม

S รพ.นางรอง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

สรนทร A รพ.สรนทร / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.ปราสาท / / / / / ครบ 5 กจกรรม

10

มกดาหาร S รพ.มกดาหาร / / / / / ครบ 5 กจกรรม ยโสธร S รพ.ยโสธร / / / / / ครบ 5 กจกรรม ศรสะเกษ S รพ.ศรสะเกษ / / / X / - อ านาจเจรญ S รพ.อ านาจเจรญ / / / / X -

อบลราชธาน

A รพ.สรรพสทธประสงค / / / X / -

S รพ.๕๐ พรรษา มหาวชราลงกรณ

/ X / X X -

M1 รพ.วารนช าราบ / X / / X -

M1 รพ.สมเดจพระยพราชเดชอดม / / / / X -

11

กระบ S รพ.กระบ / X / / / - ชมพร S รพ.ชมพรเขตรอดมศกด / / / / / ครบ 5 กจกรรม

นครศร ธรรมราช

A รพ.มหาราชนครศรธรรมราช / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.ทงสง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.สชล / / / / / ครบ 5 กจกรรม

พงงา

S รพ.พงงา / / / X X -

M1 รพ.ตะกวปา / / / / / ครบ 5 กจกรรม ภเกต A รพ.วชระภเกต / / / / X - ระนอง S รพ.ระนอง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

สราษฎรธาน A รพ.สราษฎรธาน / / / / / ครบ 5 กจกรรม

M1 รพ.เกาะสมย / / / / / ครบ 5 กจกรรม

12

ตรง A รพ.ตรง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

นราธวาส S รพ.นราธวาสราชนครนทร / / / X X -

M1 รพ.สไหงโก-ลก / / / X X - ปตตาน S รพ.ปตตาน / / / X X - พทลง S รพ.พทลง / / / / / ครบ 5 กจกรรม

224

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

เขต จงหวด ระดบ โรงพยาบาล กจกรรม

1 คกก.

กจกรรม2

LAB

กจกรรม 3

ระบบยา

กจกรรม4 IC

กจกรรม5

วเคราะห

Intregrated AMR

Management

ยะลา A รพ.ยะลา X / / X X -

M1 รพ.เบตง / / / X X -

สงขลา

A รพ.หาดใหญ / X / / / -

S รพ.สงขลา / / / / / ครบ 5 กจกรรม สตล S รพ.สตล / / / / / ครบ 5 กจกรรม

รวมด าเนนการแลว (แหง) 104 93 101 99 72 58 หง

4. สรปประเดนส าคญทเปนความเสยงตอการท าใหการขบเคลอนนโยบายหรอการด าเนนงานไมประสบความส าเรจ (Key Risk Area/ Key Risk Factor) ซงไดจากการวนจฉย ประมวล วเคราะห สงเคราะห จากการตรวจตดตาม

4.1) คณะกรรมการหรอทมน าของโรงพยาบาลทมบทบาทในการจดการปญหาเชอดอยา ขาดการก าหนดทศทางและเปาหมายในการจดการปญหาของโรงพยาบาลทชดเจน (จ านวน 13 แหง) อาจเนองมาจาก กระทรวงสาธารณสขก าหนดเรองการจดการ AMR อยางบรณาการเปนตวชวดใหม โรงพยาบาลจงอยในระหวางการปรบปรงคณะกรรมการใหเหมาะสมกบการด าเนนงาน หนงในปจจยส าคญของความส าเรจคอ ความเขมแขงของทมเลขานการ (เภสชกร ICN และนกเทคนคการแพทย) ซงตองเปนแกนประสานของ 3 ระบบส าคญ

4.2) ระบบการเฝาระวงปญหาเชอดอยาทางหองปฏบตการยงขาดประสทธภาพ (จ านวน 24 แหง) เชน ไมมระบบ lab alert เมอพบเชอดอยาทส าคญ ไมมการจดท า antibiogram ไมมการตรวจวนจฉยแยกสายพนธเชอแบคทเรย เนองจากตองอาศยน าตาลและสารเคมหลายชนด ท าใหคาใชจายคอนขางสงในเชอกลมทพบไดไมบอย ไมคมคาทจะส ารองไว ซงท าใหตองรายงานเชอแบคทเรยเปนกลมแทนการรายงานถงรบสายพนธ ท าใหการเฝาระวงการดอยาของเชอแบคทเรยในกลมทเฝาระวงอาจจะมขอมลคลาดเคลอนไปได และการทดสอบความไวตอยาบางตวทก าหนดตามมาตรฐาน CLSI ยงไมสามารถท าการทดสอบไดในโรงพยาบาลทมปรมาณงานนอย ท าใหเกดตนทนในการทดสอบทคอนขางสง ไมคมคาทจะเปดท าการทดสอบ การสงตรวจเพอยนยนกไดผลลาชา ท าใหแพทยตองสงจายยาทครอบคลมเชอทกตว ซงอาจจะเกนความจ าเปนหรอไมตรงกบเชอทเปน และอาจจะสงผลใหเชอแบคทเรยนนดอยาได

4.3) ระบบการควบคมก ากบดแลการใชยาปฏชวนะอยางสมเหตผล (antibiotic stewardship) โดยเฉพาะกลมยาทมฤทธกวาง และยาทสงวนส าหรบเชอดอยาขาดประสทธภาพ (จ านวน 16 แหง) เชนไมมการตดตามประเมนการใชยา (Drug use evaluation/Drug use review) ไมมการตดตามปรมาณการใชยาปฏชวนะและความสมพนธกบขนาดปญหาของเชอดอยาในโรงพยาบาล

4.4) ระบบการเฝาระวง ปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล (จ านวน 18 แหง) ยงด าเนนการไมครบถวน เชน ขาดการจดท าแนวปฏบตการเคลอนยาย หรอสงตอผปวยตดเชอดอยา ขาดการจดสงรายงานมายงสวนกลาง

4.5) การขาดประสทธภาพของจดการขอมลสารสนเทศของโรงพยาบาล เพอการตดตามสถานการณปญหาเชอดอยา (จ านวน 45 แหง) ไดแก การจดการขอมลสารสนเทศของหองปฏบตการจลชววทยา ขอมลการเฝาระวงการตดเชอของ โรงพยาบาล (Infection Prevention Control) และขอมลการใชยาปฏชวนะ พบวาโรงพยาบาลยงไมสามารถน าขอมลมาวเคราะหรวมกน เพอสะทอนใหเหนปญหาและแนวโนมการระบาดของเชอดอยาในโรงพยาบาล

225

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

5 .ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ ปญหา/อปสรรค/ปจจยทท าใหการด าเนนงานไมบรรลวตถประสงค

ขอเสนอแนะทใหตอ หนวยรบตรวจ

สงทผท าหนาทตรวจราชการรบไปประสาน หรอ

ด าเนนการตอ

1. ความไมพรอมของคณะกรรมการ/คณะท างาน/ผน าทม ทอาจไมเขาใจและตระหนกถงความส าคญของปญหาเชอดอยา รวมถงอาจยงไมมการประสานงานรวมกนของทมเลขานการ ซงประกอบดวย เภสชกร ICN และนกเทคนคการแพทย

จดตงคณะกรรมการ/คณะท างาน ทมเลขานการควรมการประชมเตรยมวางแผน

งานรวมกนทง เภสชกร ICN และนกเทคนคการแพทย เพอใหเกดการบรณาการ

สวนกลางควรมการพฒนาขดความสามารถของทมเลขานการใหมความร ความเขาใจและความพรอมในการจดการเชอดอยาและสามารถเชอมโยงการด าเนนงานของระบบงานตางๆทเกยวของได

2. ปญหาประสทธภาพการเฝาระวงเชอดอยาของหองปฏบตการ และศกยภาพบคลากรดานจลชวทยาคลนก

พฒนาศกยภาพการตรวจการดอยาของเชอไดอยางถกตอง และควรมการวางระบบสนบสนนทางหองปฏบตการในเครอขายเขต/จงหวด เพอให รพศ. ซงมความพรอมเรองเครองมอ ใหการสนบสนนโรงพยาบาลขนาดเลก เชน การทดสอบความไวตอยา colistin ของเชอ Acinetobacter baumannii ดวยวธ dilution อาจจะตงโรงพยาบาลทมความพรอมในการทดสอบเปนหนวยทดสอบ ควรมระบบ Lab Alert กรณพบเชอดอยาท

ส าคญ โรงพยาบาลควรจดท า antibiogram ท

ถกตองและเปนสากล เพอชวยแพทยตดสนใจเลอกใชยาในการรกษาเบองตนกอนทจะไดรบทราบผลการเพาะเชอและผลทดสอบความไวตอยา (empirical antimicrobial therapy)

ศนยวทยาศาสตรการแพทยแตละเขต ควรชวยสนบสนนใหหองปฏบตการของโรงพยาบาลมความพรอมและมศกยภาพในการด าเนนงาน และศนยวทยฯ ควรชวยวเคราะหความจ าเปนในลงทนดานเครองมอตางๆ ตอหองปฏบตการจลชววทยา และจดท าขอเสนอเชงนโยบาย

3. ปญหาประสทธภาพของระบบการควบคมก ากบดแลการใชยาปฏชวนะอยางเหมาะสม โดยเฉพาะกลมยาทมฤทธกวาง และยาทสงวนส าหรบเชอดอยา

โรงพยาบาลควรสนบสนนการพฒนาบคลากรดานโรคตดเชอ โดยเฉพาะเภสชกร ใหมความรความเขาใจ สามารถวางระบบใหเกดการใชยาปฏชวนะอยางเหมาะสม โดยเฉพาะยาสงวนส าหรบเชอดอยา

สวนกลางควรมการพฒนาหลกสตรระยะสนและสนบสนนการเขาฝกอบรม

4. ขาดการด าเนนการอยางเปนรปธรรมในการปองกนการแพรกระจายเชอดอยา เชน แนวปฏบตกรณสงตอผปวยตดเชอหรอสงสยเชอดอยา

จดท าแนวปฏบตการสงตอผปวยตดเชอดอยาระหวางโรงพยาบาลทเปนรปธรรม

5. ปญหาของระบบรายงานตางๆทเกยวของกบเชอดอยาทตองรายงานมายงสวนกลาง - รพ.ไมไดเปนสมาชกของ NARST ไมทราบวธสงขอมลความไวของเชอตอยามาทศนย

สวนกลางควรมการรวมศนยขอมลสารสนเทศการดอยาของโรงพยาบาลในกระทรวง

226

สรปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข รอบท 1/2561 คณะท 1-4

ปญหา/อปสรรค/ปจจยทท าใหการด าเนนงานไมบรรลวตถประสงค

ขอเสนอแนะทใหตอ หนวยรบตรวจ

สงทผท าหนาทตรวจราชการรบไปประสาน หรอ

ด าเนนการตอ

วทย/กรมวทยฯ - โรงพยาบาลไมทราบวธการสงขอมลมาท

สถานบนบ าราศ (NICC) - ระบบรายงานตองสงไปหลายหนวยงานทง

กบรส. กรมวทย สถาบนบ าราศ ส านกระบาด

6. ขาดการจดการขอมลสารสนเทศของโรงพยาบาล เพอการตดตามสถานการณปญหาเชอดอยาและน าสการก าหนดมาตรการในการแกปญหาเชอดอยา

ทมแกนประสาน AMR ในโรงพยาบาลควรมการน าขอมลของ lab IC และการใชยา มาวเคราะหและหารอรวมกน เพอจดท าขอเสนอเขาสคณะกรรมการฯ

ควรมการแลกเปลยนเรยนร และสร า ง เ คร อข า ย AMR ระดบเขต และใหโรงพยาบาลท ด า เ น น ก า ร ไ ด ด ม า ร ว มน าเสนอผลงาน

6.ขอเสนอแนะตอนโยบาย/ตอสวนกลาง/ตอผบรหาร/ตอระเบยบ กฎหมาย 6.1) การก าหนดเปาหมาย ลดเชอดอยาลง 50% ในป 2564 เปนไปไดยาก เนองจากผปวยหนก

โรคเรอรงมากขนนอนโรงพยาบาลนาน ผปวยตดเตยงเพมขน อตราการครองเตยงทสงไมสามารถจดระยะหางระหวางเตยงได และความไมเอออ านวยของอาคารสถานทลวนสงผลใหเชอดอยาสงมากขน

6.2) สวนกลางควรมศนยกลางระบบขอมลสารสนเทศทเกยวกบการดอยาตานจลชพ เนองจากมขอก าหนดใหโรงพยาบาลตองรายงานการด าเนนงานเขาสสวนกลางหลายกรม ทงกองบรหารการสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย ส านกระบาด และสถาบนบ าราศนราดร

7.นวตกรรมทสามารถเปนแบบอยาง (ถาม) 7.1) การวางระบบ Lab Alert อยางรวดเรว ผานทาง line Group (เขตสขภาพท 9) 7.2) มการจดท า Antibiogram ออกมาในรปแบบ QR code ท าใหแพทยสามารถใชงานงาย สะดวก

ตอการใชงาน ไมสนเปลองกระดาษ เหมาะกบนโยบาย Thailand 4.0 (เขตสขภาพท 2)