Top Banner
22 วารสารมนุษยศาสตร์ ฉบับบัณฑิตศึกษา การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น (อีสานใต้) ของห้องสมุดโรงเรียน School Library Participation in Local Cultural Conservation (South Isan) ดาหวัน ธงศรี บทคัดย่อ การศึกษาครั ้งนี ้เป็นการวิจัยเชิงสารวจ (survey research) มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อศึกษาการ มีส่วนร่วมความคิดเห็น และเปรียบเทียบความคิดเห็นของครูบรรณารักษ์ในการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น (อีสานใต้) ของห้องสมุดโรงเรียน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ครูบรรณารักษ์ห้องสมุดโรงเรียน ในจังหวัดบุรีรัมย์ สุรินทร์ และศรีสะเกษ ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เคยเข้าอบรมด้านวัฒนธรรมท้องถิ่นกับกลุ ่มวัฒนธรรม ชุมชน (ภูมิปัญญาท้องถิ่น) โดยโรงเรียนต้นสังกัดเป็นผู้จัดส ่งเข้าอบรมในหลักสูตรภูมิปัญญาท้องถิ่น ผู้ตอบ แบบสอบถามส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น ด้านขนบธรรมเนียมประเพณีท้องถิ่น โดยมีการสารวจจากสภาพของสื่อในห้องสมุดให้ตรงตามความต้องการของนักเรียน อีกทั ้งมีการสารวจ หนังสือด้านวัฒนธรรมท้องถิ่นจากร้านหนังสือในจังหวัด และมีการจัดหาสื่อวัฒนธรรมท้องถิ่นเพื่อ ประกอบการค้นคว้าของนักเรียนในรูปของหนังสือ นอกจากนี ้ห้องสมุดยังมีการขอรับบริจาคจากผู้ปกครอง และครูในโรงเรียน รวมทั ้งแลกเปลี่ยนสื่อวัฒนธรรมท้องถิ่นกับห้องสมุดโรงเรียนอื่น ๆ ในการจัดระบบได้มี การแยกตามประเภทของสื่อ การลงทะเบียน และการจัดทาบัตรรายการ ส ่วนการให้บริการมีการจัดบริการ ยืม-คืน และการจัดนิทรรศการสื่อวัฒนธรรมท้องถิ่น กลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นต่อการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น (อีสานใต้) โดยรวม และรายด้านอยู่ใน ระดับมากทุกด้าน โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ การจัดกิจกรรมและเผยแพร ่วัฒนธรรมท้องถิ่น และการเข้า ร่วมจัดกิจกรรมการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่นกับชุมชน เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ส่วนใหญ่อยู่ใน ระดับมาก โดยข้อที่ มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ สนับสนุนนักเรียนเข้าร ่วมกิจกรรมการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น ส่วนด้านการเข้าร่วมจัด กิจกรรมการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่นกับชุมชน ข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ การมี ส่วนร่วมกับชุมชนในการจัด กิจกรรมการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น และด้านการมีส ่วนร่วมกับโรงเรียนใน การอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น ข้อที่มี ค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ การส ่งเสริมให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการจัด นิทรรศการวัฒนธรรมท้องถิ่น และส ่งเสริมให้ครูมี ส่วนร่วมในการจัดนิทรรศการวัฒนธรรมท้องถิ่น คาสาคัญ: การมีส่วนร่วม, การอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น, วัฒนธรรมท้องถิ่น นักศึกษาหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคาแหง
16

School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

Jan 17, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

22 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

การมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของหองสมดโรงเรยน School Library Participation in Local Cultural Conservation (South Isan)

ดาหวน ธงศร

บทคดยอ การศกษาครงนเปนการวจยเชงส ารวจ (survey research) มวตถประสงคของการวจย เพอศกษาการ

มสวนรวมความคดเหน และเปรยบเทยบความคดเหนของครบรรณารกษในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของหองสมดโรงเรยน กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ครบรรณารกษหองสมดโรงเรยน ในจงหวดบรรมย สรนทร และศรสะเกษ

ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญเคยเขาอบรมดานวฒนธรรมทองถนกบกลมวฒนธรรมชมชน (ภมปญญาทองถน) โดยโรงเรยนตนสงกดเปนผจดสงเขาอบรมในหลกสตรภมปญญาทองถน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน ดานขนบธรรมเนยมประเพณทองถน โดยมการส ารวจจากสภาพของสอในหองสมดใหตรงตามความตองการของนกเรยน อกทงมการส ารวจหนงสอดานวฒนธรรมทองถนจากรานหนงสอในจงหวด และมการจดหาสอวฒนธรรมทองถนเพอประกอบการคนควาของนกเรยนในรปของหนงสอ นอกจากนหองสมดยงมการขอรบบรจาคจากผปกครอง และครในโรงเรยน รวมทงแลกเปลยนสอวฒนธรรมทองถนกบหองสมดโรงเรยนอน ๆ ในการจดระบบไดมการแยกตามประเภทของสอ การลงทะเบยน และการจดท าบตรรายการ สวนการใหบรการมการจดบรการ ยม-คน และการจดนทรรศการสอวฒนธรรมทองถน กลมตวอยางมความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) โดยรวม และรายดานอยในระดบมากทกดาน โดยดานทมคาเฉลยสงสด คอ การจดกจกรรมและเผยแพรวฒนธรรมทองถน และการเขารวมจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนกบชมชน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญอยในระดบมาก โดยขอท มคาเฉลยสงสด คอ สนบสนนนกเรยนเขารวมกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถน สวนดานการเขารวมจด กจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนกบชมชน ขอทมคาเฉลยสงสด คอ การมสวนรวมกบชมชนในการจด กจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถน และดานการมสวนรวมกบโรงเรยนในการอนรกษวฒนธรรมทองถน ขอทม คาเฉลยสงสด คอ การสงเสรมใหนกเรยนมสวนรวมในการจดนทรรศการวฒนธรรมทองถน และสงเสรมใหครม สวนรวมในการจดนทรรศการวฒนธรรมทองถน ค าส าคญ: การมสวนรวม, การอนรกษวฒนธรรมทองถน, วฒนธรรมทองถน

นกศกษาหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

Page 2: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 23

Abstract In this thesis, the researcher examines the participation and opinions of librarian teachers’ vis-à -

vis the conservation of local culture (South Isan) by school libraries. In addition, the opinions of these librarian teachers are compared. The majority of the subjects were trained in local culture or local wisdom by community culture groups with support lent by the schools at which they were employed. Most of the respondents participated in the conservation of local culture in respect to local customs and traditions. A survey was made of the condition of library resources to determine whether the sources matched the needs of students. Bookstores in the three provinces were also surveyed in respect to holdings of books devoted to local culture. Local culture media taking the form of books were provided to students in searching for information. In addition, libraries requested donations from parents and school teachers, as well as exchanged local culture media with libraries of other schools. A system for categorizing types of media was developed whereby holdings could be registered and card catalogs developed. In regard to services, there was a lending and borrowing service and exhibitions of local culture media. The subjects under study exhibited opinions toward the conservation of local culture (South Isan) in an overall picture and in each aspect at a high level in all aspects. The aspect with the highest mean was the organization of activities and dissemination of local culture and community participation in organizing activities for conserving local culture. When considered in each aspect, it was found that most items were selected at a high level. The item with the highest mean was student support taking the form of participation in activities geared towards conserving local culture. Concerning the aspect of participation in organizing activities conducive to conserving local culture with community participation, the item with the highest mean was community participation in organizing activities conducive to conserving local culture. The aspect of participation with schools in the conservation of local culture, the item with the highest mean was the encouraging of students to participate in the organization of local culture exhibitions and encouraging teachers to participate in organizing local culture exhibitions. Keywords: Participation, Local Cultural Conservation, Local Cultural

บทน า วฒนธรรมเปนสงทบงบอกถงความเจรญของสงคมไทย เปนแบบแผนการประพฤตปฏบต และการแสดงออกซงความรสกนกคดในสถานการณตาง ๆ ทสมาชกในสงคมเดยวกนสามารถเขาใจ ซาบซง ยอมรบ

Page 3: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

24 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

และใชปฏบตรวมกน วฒนธรรมไทย คอ เอกลกษณของความเปนไทย เปนรากฐานของความสามคค และความมนคงของชาต เปนสงทแสดงถงศกดศร เกยรตยศและความภาคภมใจรวมกนของคนไทย (นคม มสกะคามะ, 2545, หนา 119-120) การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและกระแสโลกาภวตน มผลกระทบตอวฒนธรรมประเพณดงเดมทดงาม (ราชกจจานเบกษา, 2554, หนา 38) การตดตอสอสารและการคมนาคมทงภายในประเทศ และระหวางประเทศ การไหลบาของวฒนธรรมระหวางภมภาค และระหวางประเทศเปนไปอยางรวดเรว ในสภาวะเชนนท าใหเกดความขดแยง และการครอบง าทางวฒนธรรมขนได การอนรกษวฒนธรรมของชาตใหด ารงอย เพอใหสงคมมความเขมแขงไมถกดดกลนไปกบกระแสโลกาภวตน เปนหนทางหนงในการรกษาวฒนธรรมทดงามของประเทศให ด ารงอย วฒนธรรมเฉพาะถนนน เปนวฒนธรรมสวนยอยของวฒนธรรมสวนรวมของประเทศ (ชาล ถาวรานรกษ, 2534, หนา 3) ซงวฒนธรรมทองถนมความส าคญตอสงคม เพราะท าใหเกดความมนคง เกดความเปนระเบยบความสามคคในหมคณะ ชวยพฒนาเศรษฐกจ และผอนคลายความเครยดทางอารมณของคนในชมชน (พนธวด จระชย, 2544, หนา 3) วฒนธรรมอสานใต มการสรางสรรคและปรบประยกตภมปญญาทองถนตาง ๆ ของอสาน ตงแตอดตจนถงปจจบน ความหลากหลายของชาตพนธและวฒนธรรมทองถน ซงมเอกลกษณทางวฒนธรรมตางกน ท าใหอสานใตมวถการด ารงชวต ความเชอขนบธรรมเนยมประเพณพธกรรมและวฒนธรรมทองถนทแตกตางกน (เสาวภา ไพทยวฒน, 2538, หนา 43-46; เบญจวรรณ นาราสจจ, 2551, หนา 17) วฒนธรรมอสานใตตงอยในบรเวณพนท 3 จงหวดทมเขตแดนตดกบประเทศกมพชาประชาธปไตย คอ บรรมย สรนทร และศรสะเกษ ซงเปนจงหวดทมความหลากหลายของกลมชาตพนธ ท งภาษา การแตงกาย และขนบธรรมเนยมประเพณ (พชรนทร ศรอ าพนธกล, 2540, หนา 44) ซงวฒนธรรมดงกลาว จงมความส าคญ ทควรอนรกษไวไมใหสญหาย และด ารงอยกบวถชวตของทองถนสบไป แตในสภาพปจจบนวฒนธรรมไทยทงในระดบชาตและระดบทองถนไดถกแทรกซมจากวฒนธรรมตางชาต และมอทธพลเหนอจตใจของคนไทย โดยเฉพาะเยาวชนทรบวฒนธรรมตะวนตก โดยไมไดพจารณาเลอกสรรวาเหมาะสมส าหรบสงคมไทยหรอไม ซงเหนไดจากเรองการแตงกาย การประพฤตปฏบตระหวางเพศชาย และเพศหญง ภาษา และการเคารพนบถอผใหญและผมพระคณ เชน บดามารดา คร อาจารย เปนตน การปลอยใหวฒนธรรมตางชาตเขามามอทธพลเหนอวฒนธรรมไทย อาจจะมผลเสยหายรายแรง ยงกวาการยดครองดนแดนประเทศหลายรอยเทา (ชาล ถาวรานรกษ, 2534, หนา 8-9) ดงนน องคกรปกครองสวนทองถน วด โรงเรยน และประชาชน จ าเปนตองมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ศลปกรรม โบราณสถาน สถาปตยกรรมของไทยทมมาอยางยาวนาน (วฑรย เหลยวรงเรอง, 2552, หนา 10, 17) วฒนธรรมเปนมรดกทางสงคมทตองมการเรยนรและถายทอดใหแกกนและกน ซงการถายทอดท าใหวฒนธรรมเกดการเผยแพร และผสมผสานทางวฒนธรรมระหวางสงคมหนง กบอกสงคมหนง บางครง

Page 4: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 25

วฒนธรรมใหมของสงคมหนงอาจเขาไปมอทธพลครอบง าวฒนธรรมเดมใหถกลมเลอน หรอลดความส าคญลงจนถงขนถกกลนหายไปโดยวฒนธรรมอน หองสมดมสวนเกยวของในการอนรกษวฒนธรรมทองถนอยางมาก เปนสถานท ทมความ ส าคญ ในการรวบรวมสอความรตาง ๆ ทงสอสงพมพ และสออเลกทรอนกส โดยมการจดระบบ เนอหาความร เพอใหบรการ และใหความรแกประชาชน และยงเปนหวใจของการศกษาทสามารถใหนกเรยน นกศกษา ทกระดบ ไดเขามาศกษาหาความร อกทงยงเปนสถานทสงวนรกษาและถายทอดทางวฒนธรรม ชวยใหวทยาการสาขาตาง ๆ ไมสญหาย เพอใหคนรนหลงสามารถหาความรได (นภาพร มลรตน, 2539, หนา 3) หองสมดโรงเรยนซงเปนแหลงส าคญแหลงแรกทจะชวยพฒนาเยาวชนในทกดาน ชวยวางรากฐานของการศกษา เปนศนยกลางของโรงเรยน และเปนสถานทททกคนในโรงเรยนสามารถเขาไปศกษาคนควาความรตาง ๆ (ภญญาพร นตยะประภา, 2534, หนา 8) รวมทงมความส าคญในการถาย ทอดวฒนธรรมไปสเยาวชนรนใหม เพอเตรยมใหเยาวชนสามารถด าเนนชวตอยไดอยางมความสขในสงคม ดงนน โรงเรยน ในฐานะทเปนตวแทนของสถาบนการศกษาจงมหนาทในการอนรกษวฒนธรรมทองถน บรรณารกษมบทบาทส าคญในการปรบเปลยนใหหองสมดโรงเรยนมความเหมาะสมกบบรบทของโรงเรยน สงคม ชมชน และสงเสรมใหคร นกเรยน มความสข มเสรภาพในการเรยนรมอสรภาพในการ ศกษาคนควา และหนาทส าคญประการหนงของการจดการศกษาคอการถายทอดวฒนธรรม (รตนะ บวสนธ, สจรต บวพมพ และกลวตรา ภงคนนท, 2537, หนา 22) ทมคณคาตอการเรยนการสอน การคนควาวจย สะสมภมปญญา ภมความร และถายทอด เผยแพรความรทางดานวฒนธรรมทองถนใหแกเยาวชนในโรงเรยน จากความส าคญดงกลาว ผวจยจงมความสนใจ ทจะศกษาการมสวนรวมของครบรรณารกษในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของหองสมดโรงเรยน ในดานการพฒนา จดหา จดระบบการบรการและเผยแพรสอวฒนธรรมทองถน เพอเปนแนวทางในการสงเสรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนของหองสมดโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

วธด าเนนการวจย การวจยนเปนการศกษาการมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของหองสมดโรงเรยน ในจงหวดบรรมย สรนทร และศรสะเกษ ในดานการพฒนา การจดหา การจดระบบ การบรการ และเผยแพรสอวฒนธรรมทองถน ซงเปนการวจยเชงส ารวจ (survey research) กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ครบรรณารกษหองสมดโรงเรยน ในจงหวดบรรมย สรนทร และศรสะเกษ ซงไดมาจากการสมตวอยางแบบแบงชนภม จ านวน 126 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบความแตกตางของคาเฉลยสอง

Page 5: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

26 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

กลมทเปนอสระตอกน (t test) การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (F test) และทดสอบความแตกตางของคาเฉลยเปนรายค

การวเคราะหขอมล ผวจยไดน าแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาตรวจสอบ และคดเลอกฉบบทมความสมบรณ ส าหรบการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปในการวเคราะหขอมลเชงปรมาณในสวนของค าถามปลายปดโดยน าแบบสอบถามในตอนท 1 ตอนท 2 และตอนท 3 มาวเคราะหการแจกแจงความถและค านวณหาคารอยละ (percentage) แบบสอบถามในตอนท 4 มาวเคราะหหาคาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation--SD) ในสวนค าถามของปลายเปดใชการสงเคราะหขอมลโดยการน าขอเสนอแนะทไดจากแบบสอบถามตอนท 5 มาจดกลมความคดเหนพรอมน ามาแจกแจงความถ และค านวณหาคารอยละ (percentage)

สรปผลการวจย จากการศกษาการมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของหองสมดโรงเรยน ซงผลการวเคราะหขอมลไดสรปผลการวจย ดงน 1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและการฝกอบรมเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมทองถน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนครบรรณารกษจงหวดสรนทร รอยละ 40.50 ซงสวนใหญเปนครบรรณารกษโรงเรยนขนาดเลก รอยละ 42.90 โดยสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 88.10 ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร รอยละ 84.90 และระดบปรญญาโท รอยละ 15.10 โดยส าเรจการศกษาสาขาวชาบรรณารกษศาสตร รอยละ 30.20 และมประสบการณท างาน 1-5 ป และ 11 ปขนไป มากทสด รอยละ 43.65 การฝกอบรมเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของครบรรณารกษหองสมดโรงเรยน พบวา ครบรรณารกษเคยเขาอบรมดานวฒนธรรมทองถนกบกลมวฒนธรรมชมชน (ภมปญญาทองถน) รอยละ 23.02 มากทสด สวนใหญเคยเขารบการอบรมเกยวกบวฒนธรรมทองถน โดยโรงเรยน ตนสงกดเปนผจดสงเขาอบรม รอยละ 45.24 ครบรรณารกษไดเขารวมการฝกอบรมหลกสตรดานภมปญญาทองถน มากทสด รอยละ 48.41 และมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถนดานขนบธรรมเนยมประเพณทองถน มากทสด รอยละ 89.68 2. การมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของครบรรณารกษหองสมดโรงเรยน ประกอบดวย 4 ดาน คอ (1) การพฒนา (2) การจดหา (3) การจดระบบ และ (4) การบรการและเผยแพรสอวฒนธรรมทองถน 2.1 การพฒนาสอวฒนธรรมทองถน พบวา สวนใหญครบรรณารกษมการส ารวจสภาพของสอ มากทสด รอยละ 53.97 โดยสวนใหญมการส ารวจความตองการการใชสอวฒนธรรมทองถนจากนกเรยน

Page 6: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 27

มากทสด รอยละ 81.75 และมการส ารวจสอวฒนธรรมทองถนจากรานหนงสอในจงหวด มากทสด รอยละ 63.49 2.2 การจดหาสอวฒนธรรมทองถน พบวา ครบรรณารกษจดหาสอวฒนธรรมทองถนเขาหองสมดเพอประกอบการคนควาของนกเรยน มากทสด รอยละ 90.48 โดยมเกณฑทใชในการจดหาหรอรวบรวมสอวฒนธรรมทองถนเขาหองสมดใหสอดคลองกบทองถน มากทสด รอยละ 66.67 สวนใหญมการเลอกแหลงขอมลทใชในการเลอกสอวฒนธรรมทองถนเพอจดหาเขาหองสมดจากรายการหนงสอ/สออน ๆ มากทสด รอยละ 72.22 ซงมการเกบรวบรวมสอวฒนธรรมทองถนในรปของหนงสอ มากทสด รอยละ 77.78 สวนใหญมการขอรบบรจาคและการไดรบบรจาคสอวฒนธรรมทองถนจากผปกครองนกเรยน มากทสด รอยละ 39.68 และมการแลกเปลยนสอวฒนธรรมทองถนกบหองสมดโรงเรยนอน ๆ มากทสด รอยละ 46.83 2.3 การจดระบบสอวฒนธรรมทองถน พบวา ครบรรณารกษมการจดระบบสอวฒนธรรมทองถนในหองสมดโดยแยกตามประเภทของสอ มากทสด รอยละ 76.19 โดยมการท ารายการสอวฒนธรรมทองถน มากทสด รอยละ 53.17 สวนการเตรยมการใหบรการสอวฒนธรรมทองถนดวยการลงทะเบยน สอทกประเภท (หนงสอสอวสดทองถน ฯลฯ) มากทสด รอยละ 84.92 2.4 การบรการและเผยแพรสอวฒนธรรมทองถน พบวา ครบรรณารกษมการใหบรการยม-คน สอวฒนธรรมทองถน มากทสด รอยละ 64.29 สวนใหญมการเผยแพรความรดานวฒนธรรมทองถนในโรงเรยนโดยการจดนทรรศการ มากทสด รอยละ 55.56 และมการจดนทรรศการในวนส าคญ/เหตการณส าคญเกยวกบวฒนธรรมทองถน มากทสด รอยละ 73.81 3. ความคดเหนของครบรรณารกษหองสมดโรงเรยนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) รวมทง 3 ดาน ซงประกอบดวย (1) การจดกจกรรมและเผยแพรวฒนธรรมทองถน (2) การเขารวมจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนกบชมชน และ (3) การมสวนรวมกบโรงเรยน ในการอนรกษวฒนธรรมทองถน

ครบรรณารกษมความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) โดยภาพรวม อยในระดบมาก (Χ = 3.69) และเมอพจารณาเปนรายดาน สรปผลได ดงน 3.1 การจดกจกรรมและเผยแพรวฒนธรรมทองถน พบวา ครบรรณารกษมความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถนดานการจดกจกรรมและเผยแพรวฒนธรรมทองถน โดยภาพรวมอยในระดบมาก (Χ = 3.83) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงสด คอ การสนบสนนนกเรยนเขารวมกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถน (Χ = 4.28) 3.2 การเขารวมจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนกบชมชน พบวา ครบรรณารกษมความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถนดานการเขารวมจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนกบชมชน โดยภาพรวมอยในระดบมาก (Χ = 3.69) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มคาเฉลยอยในระดบมาก เกอบทก

Page 7: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

28 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

ขอโดยขอทมคาเฉลยสงสด คอ การมสวนรวมกบชมชนในการจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถน (Χ = 4.01) 3.3 การมสวนรวมกบโรงเรยนในการอนรกษวฒนธรรมทองถน พบวา ครบรรณารกษ มความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน ดานการมสวนรวมกบโรงเรยนในการอนรกษวฒนธรรมทองถนโดยภาพรวมอยในระดบมาก (Χ = 3.55) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มคาเฉลยอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงสด คอ สงเสรมใหนกเรยนมสวนรวมในการจดนทรรศการวฒนธรรมทองถน (Χ = 3.87)

อภปรายผลการวจย จากการศกษาเรอง การมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของหองสมดโรงเรยน ซงผลการวเคราะหขอมลน ามาอภปรายผล โดยจ าแนกได ดงน

การฝกอบรมเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของครบรรณารกษหองสมดโรงเรยน จากการศกษาพบวา ครบรรณารกษบางสวนไมเคยเขาอบรมดานวฒนธรรมทองถน เนองจากหนวยงานทจดอบรมอยในปจจบนยงมเปนสวนนอย ไดแก ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต และส านกงานวฒนธรรมจงหวด เปนตน ซงรฐไดมนโยบายและแผนสงเสรมการถายทอดวฒนธรรม ทงในระบบโรงเรยน และนอกระบบโรงเรยน สนบสนนการฝกอบรมครและบคลากรผเกยวของในการถายทอดวฒนธรรมทงในสวนกลางและสวนภมภาค (กระทรวงวฒนธรรม, กรมสงเสรมวฒนธรรม, 2553) ซงเหมอน กบการอบรมดานอน ๆ ของครทยงมสวนรวมนอย ดงเชน การศกษาวจยของ กมล รอดคลาย (2525) ศกษาเรอง ความคดเหนของครเกยวกบบทบาทของครภาษาไทยในการอนรกษและสบทอดวฒนธรรมไทย พบวา ครสวนมากไมเคยเขารบการอบรมเลย ครขาดความรความเขาใจในเนอหาและวธการอนรกษสงเสรมวฒนธรรมทดพอ เนองจากหนวยงานทจดอบรมในทองถนมเพยง ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต และองคการบรหารสวนจงหวดทไดรบผดชอบในการจดอบรม ท าใหครมโอกาสเขารบการอบรมไมทวถง

จากการศกษาพบวา ครบรรณารกษไดเขาอบรมวฒนธรรมทองถนกบหนวยงานทองถนจากกลมวฒนธรรมชมชน (ภมปญญาทองถน) มากทสด เนองจากรฐไดก าหนดนโยบายใหมการอนรกษวฒนธรรมทองถน (กระทรวงวฒนธรรม, 2552) โดยใหหนวยงานในทองถน รณรงคและจดอบรมใหบคคลและหนวยงานในทองถนไดเขาอบรม สงผลใหครไดเหนความส าคญของการถายทอดวฒนธรรมพนบาน ดงเชน งานวจยของ อจฉรา ทองพลาย (2530) ศกษาเรอง บทบาทของครในการสงเสรมวฒนธรรมพนบาน ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6 พบวา หนวยงานทมองเหนความส าคญของการถายทอดวฒนธรรมพนบานแกเยาวชน เหนวาคร คอ ผมบทบาทส าคญในการถายทอดวฒนธรรม โดยตองมการวางแนวนโยบายการสงเสรมวฒนธรรมพนบาน ดวยการจดอบรมครใหมความรดานวฒนธรรม

Page 8: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 29

เพยงพอทจะถายทอดแกนกเรยนได และจดกจกรรมอน ๆ ขนมาสนบสนน คอ จดงานศลปหตถกรรมนกเรยน จดพมพหนงสอ เอกสาร ดานวฒนธรรมออกเผยแพร

การมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของครบรรณารกษหองสมดโรงเรยน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน โดยการมสวน

รวมงานขนบธรรมเนยมประเพณทองถน มากทสด เนองจากครบรรณารกษมองเหนวาขนบธรรมเนยมประเพณเปนเครองสะทอนสภาพชวตความเปนอยของคนในทองถนตงแตอดตจน ถงปจจบน ซงบรรพบรษไดคดแบบอยางและสรางไวจนเปนทยอมรบและปฏบตสบทอดกนมาเปนมรดกทางวฒนธรรมอนล าคา ทควรแกการรกษาไว (วมล จโรจพนธ, ประชด สกณะพฒน และอดม เชยกวงศ, 2548) ซงการมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของครบรรณารกษหองสมดโรงเรยน มดงน

1. การพฒนาสอวฒนธรรมทองถน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษมวธการส ารวจความ ตองการการใชสอวฒนธรรมทองถน โดยมการส ารวจจากนกเรยน มากทสด ซงสอดคลองกบ แนวคดในการพฒนาทรพยากรหองสมดทตองค านงถงความตองการของผใชเปนหลก หองสมดโรงเรยนมจดมงหมายในการด าเนนงานเพอสงเสรมการเรยนการสอนของครและนกเรยน ดงนน การจดการสอวฒนธรรมทองถนจงควรสอดคลองกบความตองการของนกเรยนและคร และสอดคลองกบแนวคดของกหลาบ ปนลายนาค (ม.ป.ป.) ซงกลาววา หนาทของบรรณารกษในการด าเนนงานใหเปนไปตามนโยบายของหองสมดในการส ารวจหนงสอสงพมพ เพอใหทะเบยนทรพยากรหองสมดทนสมยอยเสมอ ซงการจดหา และพฒนาสอตามความตองการของครและนกเรยน เพอใชประกอบการเรยนการสอน อกทงยงสอดคลองกบศรพร พลสวรรณ (2542) ไดกลาวไววา การส ารวจความคดเหนและความตองการของผใช หรอนกเรยน เปนการวดความคดเหนเกยวกบการใช ความพงพอใจในการใชทรพยากรสารนเทศของหองสมด จากผใช เพอทราบถงความตองการของผใช หรอนกเรยน นอกจากนยงสอดคลองกบ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, กลมพฒนาและสงเสรมวทยบรการ (2555) ไดกลาววา ครบรรณารกษมหนาทด าเนน การใหมการจดซอหนงสอและสอสงพมพเพอใหบรการในหองสมด เพอใหหองสมดมหนงสอทมคณภาพ และเพยงพอตอความตองการของนกเรยน และคร โดยมการส ารวจหรอเกบรวบรวมขอมลความตองการหนงสอและสอสงพมพของผใชบรการ ไดแก นกเรยน และคร ผบรหาร ผปกครอง รวมถงชมชนทเขามาใชบรการ ทงประเภทและปรมาณของหนงสอใหพอเหมาะกบการใหบรการ

2. การจดหาสอวฒนธรรมทองถน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษมการจดหาสอวฒนธรรมทองถน เขาหองสมด เพอประกอบการคนควาของนกเรยน มากทสด ซงสอดคลองกบ แนวคดในการจดหองสมดโรงเรยนใหเปนสวนหนงของการจดการศกษาทมงใหนกเรยนรจกหาวธเรยนรดวยตนเอง ดวยการแสวงหาความรและเพอใชประโยชนส าหรบศกษาคนควา ของคร ในโรงเรยน (เฉลยว พนธสดา, 2532) และสอดคลองกบแนวคดของ กหลาบ ปนลายนาค (ม.ป.ป.) กลาววา บรรณารกษมใชมหนาทเพยงแตรบผดชอบ

Page 9: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

30 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

ในการเลอกและจดหาวสดใหเพยงพอในการใหบรการเทานน แตยงตองด าเนนงานทกอยางใหเปนไปตามนโยบายของหองสมดรวมทงการปรบปรงสงเสรมใหมการคนควาในหองสมด สวน รงฤด อภวฒนศร และคนอน ๆ (2550, หนา 6) ไดกลาววา การศกษาคนควาเปนวธการ หรอกระบวนการทผเรยนใชในการคนควาหาความรตามทตนตองการดวยตนเอง เพอใชประกอบกจกรรมตาง ๆ เพอใหไดขอมลทมคณคา เกดความรอยางสมบรณ อกทงยงน าความรทไดมาเปนแนวทางหรอใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ แกไขปญหาตาง ๆ ได และชวยใหนกเรยนรจกวธการคนควาหาความรจากแหลงขอมลประเภทตาง ๆ ทงในรปแบบของสอสงพมพ สอโสตทศน และสออเลกทรอนกส

3. การแลกเปลยนสอวฒนธรรมทองถนกบหนวยงานหองสมดโรงเรยนอน ๆ จากการศกษาพบวา ครบรรณารกษมการแลกเปลยนสอวฒนธรรมทองถนเปนสวนใหญ เนองจาก การสงเสรมและสนบสนนใหบคคล และหนวยงานตาง ๆ ทงในระดบทองถน ระดบชาต และระดบนานาชาตไดมโอกาสแลกเปลยนวฒนธรรมเพอสรางเสรมความเขาใจอนดตอกน ซงการเผยแพรวฒนธรรมของเราใหกวางขวาง มความเจรญตอไป โดยจะตองรกษาของเดมทเปนอดตไว และรจกปรบปรงของเดมใหเขากบปจจบน ไมใชวาจะรบเอาของเกามาแลวจะไมรจกปรบปรง กใชไมไดแลวเผยแพรใหกระจายออกไป อยางนกเปนลกษณะของการเผยแพรวฒนธรรม (เสฐยรโกเศศ อางถงใน เฉลา เวชเดช, 2539) ซงสอดคลองกบการศกษาวจยของ เฉลา เวชเดช (2539) ศกษาเรอง บทบาทในการอนรกษ สงเสรมและเผยแพรแลกเปลยนวฒนธรรมไทย ของโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ตามการรบรของครฝายกจกรรม พบวา ในการจดสงนกเรยนออกไปเผยแพรแลกเปลยน วฒนธรรมในระดบตาง ๆ ยอมตองใชเวลาเตรยมกจกรรมใหดเดนจงจะน าออกไปเผยแพรได นอกจากนตองมการสงเสรมนกเรยนผเคยเปนผแทนนกเรยนไปเผยแพรแลกเปลยนวฒนธรรมในดานตาง ๆ เชน ใหทนการศกษา สงเสรมใหไปประกวดมารยาท สงเสรมการสอนพเศษนอกเวลาเรยน สงเขาชมนมลกเสอนานาชาต รวมกจกรรมภาษาและวฒนธรรม และสงเสรมใหไปเผยแพรแลกเปลยนวฒนธรรมในระดบตาง ๆ เปนตน

4. การจดระบบสอวฒนธรรมทองถน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษไดมการจดระบบสอวฒนธรรมทองถนในหองสมดโดยแยกตามประเภทของสอ และการท ารายการสอวฒนธรรมทองถนในหองสมด คอ การท าบตรรายการสอ มากทสด ซงพมลพรรณ ประเสรฐวงษ เรพเพอร และคณะ (2553) ไดกลาววา หองสมดจ าเปนทจะตองมวธจดเกบทเปนระบบเพอสะดวกในการหยบคนสอตาง ๆ ในหองสมด หากขาดการจดเกบทเปนระบบยอมท าใหผใชไมสามารถน าสอไปใชใหเกดประโยชนไดตามทควร จงตอง มวธการจดเกบทเหมาะสมเพอใหผใชไดรบความสะดวกรวดเรวและเปนระบบ ในการเลอกหาสอตามตองการได และการท าบตรรายการเปนเครองมอทส าคญทบรรณารกษจดท าขน เพอชวยใหผใชคนหาหนงสอและทรพยากรสารสนเทศทกประเภททมอยในหองสมดไดอยางสะดวก ซงการก าหนดจ านวนหนงสอหองสมดโรงเรยนตองมการพจารณาหนงสอโดยแยกประเภท เชน หนงสอประกอบ การเรยนการสอน ใหเพยงพอกบจ านวนนกเรยน หนงสอหรอสอทรพยากรสารสนเทศ เปนเครองมอในการศกษาคนควา ทชวยใหนกเรยน

Page 10: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 31

สามารถแสวงหาความร ขอเทจจรง และตอบค าถามไดในเวลารวดเรว นอกจากนยงสอดคลองกบ เฟองฟา บญถนอม (2542) กลาวไววา ทรพยากรสารสนเทศ คอ ขอมล ความร หรอสอตาง ๆ ทไดมการจ าแนก แยกประเภท รวมทงมการเรยบเรยง ประมวลผลและ แสดงออกโดยใชภาพ ภาษา หรอสญลกษณตาง ๆ ซงไดบนทก ถายทอดลงในวสดประเภทตาง ๆ เชน วสดตพมพ วสดไมตพมพ และวสดอเลกทรอนกส ตองมการวเคราะหจ าแนกประเภทเพอจดระบบ และสรางเครองมอชวยคนใหเหมาะสมชวยใหครและนกเรยนสามารถ คนควา อกทงยงสามารถเขาถงทรพยากรสารสนเทศทตรงกบตองการไดอยางสะดวกรวดเรว และสอดคลองกบหลกสตรและกระบวนการเรยนรทมงเนนนกเรยนเปนศนยกลาง

5. การบรการและเผยแพรสอวฒนธรรมทองถน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษมการจดบรการเผยแพรความรดานวฒนธรรมทองถนในโรงเรยน มากทสด โดยการจดนทรรศการ เนองจาก พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดบญญตวาการศกษา เปนกระบวนการเรยนร เพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคม โดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสานทางวฒนธรรมการสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอมสงคมการเรยนร (ส านกนายกรฐมนตร, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2548) การจดนทรรศการ เปนการจดแสดงเกยวกบเรองหนงเรองใดในการน าขอมลทเปนภาพ หนงสอ และวสดตาง ๆ มาจดแสดงเพอใหนกเรยนหรอผชมไดเหน ไดสมผส อกทงเปนการเพมพนความร เพอเราใจใหเดกเกดความสนใจในการอาน นอกจากนการใหนกเรยนไดศกษาหาความรจากนทรรศการและกจกรรมทครกบหองสมดรวมมอกนจดขนกเปนวธสอนอกรปแบบหนงทสามารท าไดงายและนกเรยนใหความสนใจ เพราะเนอหาของกจกรรมและนทรรศการจะเชอมโยงและเกยวของกบเนอหาในการเรยนการสอนในรายวชาตาง ๆ จงเปนการทบทวนเนอหาหรอความรทเปนประโยชนตอนกเรยน (กระทรวงศกษาธการ อางถงใน จารว ฟกโพธ, 2554, หนา 69)

6. การจดกจกรรมเผยแพรวฒนธรรมทองถนแกชมชน พบวา ครบรรณารกษไดมการจดนทรรศการในวนส าคญ/เหตการณส าคญ มากทสด เนองจาก การสนบสนนใหบคคลหรอหนวยงานสามารถจดกจกรรมวฒนธรรมไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ซงจะท าใหเกดความเขาใจ ตระหนกในคณคา และน าไปปฏบตอยางเหมาะสมและสอดคลองกบยคสมย ซงสอดคลองกบการศกษาวจยของ สวรรณา ฤทธมนตร (2535) ศกษาเรอง สภาพและปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอการอนรกษวฒนธรรมไทยของครสงคมศกษา ในโรงเรยนมธยมศกษา เขตการศกษา 3 พบวา ครปฏบตมากทสด คอ การใหนกเรยนจดนทรรศการเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมไทย และการจดกจกรรมบ าเพญประโยชนบรเวณสถานทส าคญ และสอดคลองกบการศกษาของชต แกวเพง (2533) ศกษาเรอง บทบาทของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดพษณโลกในการอนรกษและสบทอดวฒนธรรมพนบาน พบวา ในการอนรกษวฒนธรรมพนบาน การสบทอดวฒนธรรมพนบาน และการเขารวมกจกรรมทางวฒนธรรมพนบานกบชมชน โรงเรยนกระท าในระดบมากทสด คอ การจดกจกรรมการศกษาอนรกษวฒนธรรมทองถน คณะครปฏบตตามวฒนธรรมพนบาน และชกชวนให

Page 11: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

32 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

นกเรยนปฏบตตาม ในโอกาสพเศษ คณะครพานกเรยนไปบรณะท าความสะอาด โบราณสถาน และสถานทส าคญในทองถน และการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางวฒนธรรมทชมชนจดขน

ความคดเหนของครบรรณารกษหองสมดโรงเรยนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษมความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ในภาพรวม ดงน

1. การจดกจกรรมและเผยแพรวฒนธรรมทองถน และการเขารวมจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนกบชมชน เนองจาก การสงเสรมวฒนธรรมไมใหสญหายไปหรอจะคงอย และเจรญงอกงามสบทอดมาไดกตอเมอบคคลในชมชนมความรความเขาใจ รคณคาของวฒนธรรมนน และยดถอสบทอดกนมาประชาชนจะเกดความรความเขาใจไดกตอเมอไดรบการสอความหมายและถายทอดความร จงจะท าใหเกดความซาบซงและเหนคณคาของวฒนธรรมทองถน ซงสอดคลองกบการวจยของ กมล รอดคลาย (2526) ศกษาเรอง ความคดเหนของครเกยวกบบทบาทของครภาษาไทยในการอนรกษและสบทอดวฒนธรรมไทย พบวา ควรมการเขารวมกจกรรมกบชมชนโดยอาจตงเปนสมาคมครภาษาไทยขน หรอเขารวมเปนกรรมการของวดและชมชน ใหค าปรกษาดานการด าเนนชวต ตลอดจนระเบยบประเพณทถกตอง และรวมท านบ ารงแหลงศลปวฒนธรรมทองถน และครควรมบทบาทและมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ เพอพฒนาทองถนและสรางสมพนธภาพอนดระหวางโรงเรยนกบชมชน

การจดกจกรรมและเผยแพรวฒนธรรมทองถน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษมความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถนดานการจดกจกรรมและเผยแพรวฒนธรรมทองถน

2. การสนบสนนนกเรยนเขารวมกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถน มากทสด เนองจากการ สบทอดและเสรมสรางวฒนธรรมไทยในเดกและวยรน นนจะตองชแจงใหเดกเหนวาศลปะหรอวฒนธรรม มความส าคญตอชวต และชาตอยางไรบาง ใหเดกไดเขาใจจดมงหมายของการสบทอดและการเสรมสรางวฒนธรรม และมวธการตาง ๆ ในการสบทอดและเสรมสรางวฒนธรรม ซงจะท าเฉพาะในโรงเรยนยงไมเพยงพอ จะตองจดสงแวดลอมตาง ๆ เพอใหเดกมประสบการณดวยตนเองอยางเพยงพอ จงจะท าใหเดกเขาใจซาบซงในสงตาง ๆ เหลานนดขน อกทงการเรยนควรมการเสรมสรางเจตคตและความสนใจใหเดกดวย (คกฤทธ ปราโมช, ม.ร.ว. อางถงใน รตนา ชยเศรษฐศร, 2542, หนา 18) โรงเรยนหรอสถานศกษามบทบาทส าคญในการสงเสรมใหเดกไดเรยนร สบทอดและพฒนาวฒนธรรมภมปญญาของทองถนและภมปญญาของชาตควบคไปกบวทยาการทกาวหนาไปในสาขาวชาตาง ๆ (นคม มสกะคามะ, 2545) ซงสอดคลองกบการวจยของ พนธวด จระชย (2544) ศกษาเรอง บทบาท ในการอนรกษวฒนธรรมพนบานของครสงคมศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดเชยงใหม พบวา การจดใหมการหลอเทยนพรรษา งานลอยกระทง รดน าด าหวครบาอาจารยในโรงเรยน เมอถงเทศกาลนน ๆ เพอใหนกเรยนไดศกษา

Page 12: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 33

และเขารวมกจกรรมตาง ๆ การจดกจกรรมใหนกเรยนไดมสวนรวมและปฏบตจรงท าใหนกเรยนเหนความส าคญ และเกดความภาคภมในวฒนธรรมของตนเองวามคณคาอยางยง

การเขารวมจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนกบชมชน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษมความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน ดานการมสวนรวมกบชมชนในการจดกจกรรมการอนรกษวฒนธรรมทองถน มากทสด เนองจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตมการก าหนดแผนพฒนาไวดงน

3. การสงเสรมใหรฐและประชาชนเหนคณคา และรวมกนรกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของชาตและทองถน โดยวธการเผยแพรใหความรและเนนการรความหมายรคณคาของวฒนธรรม ซงสอดคลองกบการวจยของ วรยทธ สขไมตร (2538) ศกษาเรอง ความคดเหนของครสงคมศกษาทมตอการอนรกษวฒนธรรมไทยในโรงเรยนมธยมศกษาจงหวดนครสวรรค พบวา การจดใหครและนกเรยนม การรวมกนพฒนา และบ ารงรกษาสถานทส าคญของทองถน เชน วด โรงเรยน สวนสาธารณะหรอโบราณสถาน ในวนส าคญ และโรงเรยนควรมสวนรวมในกจกรรมทองคการทางศาสนาจดขน เพอเผยแพรความรหลกธรรม ทางศาสนาและขนมธรรมเนยมประเพณทดงามแกประชาชน

การมสวนรวมกบโรงเรยนในการอนรกษวฒนธรรมทองถน จากการศกษา พบวา ครบรรณารกษ มความคดเหนตอการอนรกษวฒนธรรมทองถน ดงน

4. การสงเสรมนกเรยนมสวนรวมในการจดนทรรศการวฒนธรรมทองถน อยในระดบมาก เนองจากการอนรกษวฒนธรรมจ าเปนตองด าเนนใหสอดคลองวถการเกด การเจรญงอกงาม เพราะวฒนธรรม มคณสมบตเหมอนกบสงทมชวต ดงนน การอนรกษวฒนธรรมจงตองประกอบดวยกจกรรมตาง ๆ คอ การสงเสรม การเผยแพร การรบเขา การปรบปรงเปลยนแปลง การศกษาเปนเครองมอในการอนรกษวฒนธรรมของสงคม โรงเรยนในฐานะทเปนตวแทนของสถาบนการศกษาไดท าหนาทในการอนรกษวฒนธรรมไมวาจะระดบใด จะเนนหนาทของการศกษาในการอนรกษวฒนธรรมของชาตทงสน และครบรรณารกษในสถานศกษาของชมชนทองถน จะตองตระหนกถงบทบาทดงกลาวและท าการเลอกสรรวเคราะหวฒนธรรมทองถน ทมคณคาเพอน าไปจดกจกรรม และจดการเรยนการสอนเพอถายทอดใหกบนกเรยนไดเรยนร (รตนะ บวสนธ, สจรต บวพมพ และกลวตรา ภงคนนท, 2537, หนา 22) ซงสอดคลองกบการวจยของ สวรรณา ฤทธมนตร (2535) ศกษาเรอง สภาพและปญหาการจดกจกรรมการเรยน การสอนเพอการอนรกษวฒนธรรมไทยของครสงคมศกษา ในโรงเรยนมธยมศกษา เขตการศกษา 3 พบวา การใหนกเรยนจดนทรรศการเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมไทย และการจดกจกรรมบ าเพญประโยชนบรเวณสถานทส าคญของชมชน ซงชให เหนวาการจดกจกรรมบ าเพญประโยชนจะชวยเสรมสรางเจตคตได

Page 13: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

34 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

ขอเสนอแนะ จากผลการวจยเรอง การมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถน (อสานใต) ของหองสมดโรงเรยน ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน

1. โรงเรยนควรมการสงเสรมสนบสนนใหครบรรณารกษหองสมดโรงเรยนเขารวมอบรมเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมทองถน

2. ครบรรณารกษโรงเรยนควรมการส ารวจความตองการ การจดระบบและเผยแพร และจดกจกรรมใหนกเรยนและครไดใชประกอบการเรยนการสอนเพอเปนการอนรกษวฒนธรรมทองถน

3. ครบรรณารกษโรงเรยนควรมสวนรวมในการสนบสนนการเรยนการสอนและการอนรกษวฒนธรรมทองถนในโรงเรยนและในชมชนอยางจรงจง

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. ควรศกษาการมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมทองถนของหองสมดโรงเรยนในภาคอน ๆ 2. ควรศกษาการจดหองสมดใหสอดคลองกบหลกสตรการอนรกษวฒนธรรมทองถนของโรงเรยน 3. ควรศกษาการรวมมอของครบรรณารกษและครสาขาวชาอน ๆ ในการอนรกษวฒนธรรมทองถน

Page 14: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 35

เอกสารอางอง กมล รอดคลาย. (2526). ความคดเหนของครเกยวกบบทบาทของครภาษาไทยในการอนรกษและสบทอด

วฒนธรรมไทย. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กระทรวงวฒนธรรม. (2552). แผนแมบทวฒนธรรมแหงชาต พ.ศ. 2550-2559. กรงเทพมหานคร: ผแตง. กระทรวงวฒนธรรม, กรมสงเสรมวฒนธรรม. (2553). อ านาจหนาท. คนเมอ 11 มกราคม 2557, จาก http://

www.culture.go.th/thai/index.php?option=com_content&view=article&id=55 กหลาบ ปนลายนาค. (ม.ป.ป.). การปฏบตงานในหองสมดโรงเรยน (พมพครงท 2 ฉบบแกไขปรบปรง).

กรงเทพมหานคร: สวรยาสาสน. จารว ฟกโพธ. (2554). การใชหองสมดประกอบการสอนและเจตคตตอการใชหองสมดประกอบการสอน

ของครโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 1. สารนพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เฉลา เวชเดช. (2539). บทบาทในการอนรกษสงเสรมและเผยแพรแลกเปลยนวฒนธรรมไทยของโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานครตามการรบรของครฝายกจกรรม . วทยานพนธครศาสตร-มหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เฉลยว พนธสดา. (2532). เอกสารค าสอน บร 633 หองสมดโรงเรยน. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒประสานมตร, คณะมนษยศาสตร.

ชาล ถาวรานรกษ. (2534). สทศทางการบรหารวฒนธรรมปจจบนและอนาคต. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.

ชต แกวเพง. (2533). การศกษาบทบาทของโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดพษณโลกในการอนรกษ และสบทอดวฒนธรรมพนบาน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นภาพร มลรตน. (2539). การเขยนรายงานและการใชหองสมด. กรงเทพมหานคร: ศนยต าราอาจารยนมต จวะสนตการ.

นคม มสกะคามะ. (2545). วฒนธรรม: บทบาทใหมในยคโลกาภวตน. กรงเทพมหานคร: กรมศลปากร. เบญจวรรณ นาราสจจ. (2551). เอกสารประกอบการสอน (ปรบปรงครงท 2) วชา 418 212 ประวตศาสตร ภมปญญาอสาน. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน, คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร. พชรนทร ศรอ าพนธกล. (2540). บรรมย. กรงเทพมหานคร: สหธรรมก. พนธวด จระชย. (2544). บทบาทในการอนรกษวฒนธรรมพนบานของครสงคมศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา

สงกดกรมสามญศกษา จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลย เชยงใหม.

พมลพรรณ ประเสรฐวงษ เรพเพอร และคณะ. (2553). การใชหองสมด (Using the library) IS 103 (พมพครงท 9). กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามค าแหง.

Page 15: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

36 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

เฟองฟา บญถนอม. (2542). สารนเทศกบการศกษาคนควา. กรงเทพมหานคร: สถาบนราชภฏสวนดสต , คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร.

ภญญาพร นตยะประภา. (2534). หองสมดโรงเรยน. กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร. ราชกจจานเบกษา. (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559), 128, 152ง,

33-82. รงฤด อภวฒนศร,ชตมา นวมจตร, สรวงค ศรสวจฉรย, พนดา สมประจบ, ทฐมา ฐต ภมเดชา, สายฝน บชา

และบรรเลง สระมล. (2550). หองสมดและสารนเทศเพอการศกษาคนควา. กรงเทพมหานคร: ทรปเพล เอดดเคชน.

รตนะ บวสนธ, สจรต บวพมพ และกลวตรา ภงคนนท. (2537). วฒนธรรมและวฒนธรรมทองถน. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต, สถาบนวฒนธรรมศกษา, สวนสงเสรมวฒนธรรมไทย.

รตนา ชยเศรษฐศร. (2542). บทบาทของครสงคมศกษาระดบมธยมศกษาในการอนรกษวฒนธรรมไทย ตามการรบรของตนเอง. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วฑรย เหลยวรงเรอง. (2552). การอนรกษและการจดการมรดกวฒนธรรม (Cultural heritage conversation and management). กรงเทพมหานคร: เจรญวทยการพมพ.

วมล จโรจพนธ, ประชด สกณะพฒน และอดม เชยกวงศ (เรยบเรยง). (2548). ศลปะและวฒนธรรมไทย. กรงเทพมหานคร: แสงดาว.

วรยทธ สขไมตร. (2538). ความคดเหนของครสงคมศกษาทมตอการอนรกษวฒนธรรมไทยในโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดนครสวรรค. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศรพร พลสวรรณ. (2542). การพฒนาทรพยากรสารนเทศ. นครราชสมา: สถาบนราชภฏนครราชสมา, คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร.

สวรรณา ฤทธมนตร. (2535). สภาพและปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอการอนรกษวฒนธรรมไทยของครสงคมศกษา ในโรงเรยนมธยมศกษา เขตการศกษา 3. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสาวภา ไพทยวฒน. (2538). พนฐานวฒนธรรมไทย: แนวทางอนรกษและการพฒนา. กรงเทพมหานคร: ส านกงานสภาสถาบนราชภฏ, หนวยงานศกษานเทศก.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, กลมพฒนาและสงเสรมวทยบรการ. (2555). แนวทางการจดซอหนงสอและสอสงพมพเพอใหบรการในหองสมดโรงเรยน: ภายใตแผนปฏบตการไทยเขมแขง 2555. กรงเทพมหานคร: ผแตง.

ส านกนายกรฐมนตร, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2548). พระราชบญญตการศกษา-แหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร: สกายบกส.

Page 16: School Library Participation in Local Cultural Conservation (South … · 2016-01-22 · ขนบธรรมเนียมประเพณี (พัชรินทร์ ศิริอ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 37

อจฉรา ทองพลาย. (2530). บทบาทของครในการสงเสรมวฒนธรรมพนบานในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 6. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.