1 VOORTGANGS- RAPPORT 2016 SCHELDE STERK MERK
1
Titel VOORTGANGS-
RAPPORT 2016
SCHELDE
STERK MERK
3
Voorwoord
Beste lezer,
Bij de start van het strategisch project in augustus 2015 namen we het voorzitterschap van Schelde Sterk
Merk op. Met tevredenheid stellen we u het voortgangsrapport 2016 voor. Dit voortgangsrapport bevat
een verslag van de activiteiten van augustus 2015 tot augustus 2016 en een programma voor 2016-2017.
U krijgt een gedetailleerd overzicht van de voortgang van het project Schelde Sterk Merk. De
hoofddoelstellingen van het project zijn verdeeld in 3 strategische doelstellingen, die opgevat zijn als
concrete acties. De realisatie van deze acties leidt tot ruimte om te leven (wonen, werken) en te beleven
(recreëren) in de Scheldevallei tussen Antwerpen en Gent.
In 2016-2017 worden de eerste realisaties op het terrein zichtbaar. Wanneer worden de kastelen en hun
natuurgebieden opengesteld voor het grote publiek? Hoe zullen de Natuurbelevingspaden eruit zien? Wat
zijn de plannen voor onthaal in en ontsluiting van de Durmevallei en de Kalkense Meersen/Berlare? U
leest het allemaal in dit rapport.
Veel leesplezier.
Jan Briers Jozef Dauwe
Gouverneur Oost-Vlaanderen Gedeputeerde Oost-Vlaanderen
Voorzitter stuurgroep Schelde Sterk Merk Covoorzitter Schelde Sterk Merk
4
Inhoud
Voorwoord ...................................................................................................................................................... 3
Strategisch karakter van het project (uit de projectaanvraag) ....................................................................... 5
Werkingsgebied ............................................................................................................................................... 8
Missie .............................................................................................................................................................. 9
Visie ............................................................................................................................................................... 11
Huisstijl .......................................................................................................................................................... 14
Actieplan 2015-2016 ..................................................................................................................................... 15
Bespreking acties 2015-2016 ........................................................................................................................ 17
Budget 2015-2016 ......................................................................................................................................... 42
Actieplan 2016-2017 ..................................................................................................................................... 43
Budget 2016-2017 ......................................................................................................................................... 47
Bijlagen .......................................................................................................................................................... 49
5
Strategisch karakter van het project (uit de projectaanvraag)
De getijgebonden Schelde is een belangrijk structuurbepalend element die een strategische positie
inneemt centraal in de Vlaamse Ruit. Voor het Schelde-estuarium, als belangrijk gebied van de natuurlijke
structuur in Vlaanderen, werden in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen gebiedspecifieke
ontwikkelingsperspectieven uitgetekend. Dit houdt in dat omwille van het uitzonderlijk belang, de
natuurlijke potentie van het Schelde-estuarium optimaal beschermd en ontwikkeld moet worden,
rekening houden met de functie voor de scheepvaart en voor het integraal waterbeheer. De uitvoering
van het Sigmaplan voorziet naast een forse investering in de beveiliging tegen overstromingen ook een
belangrijk natuurherstel van de Scheldenatuur. Het Schelde-estuarium is met zijn brak - zoet gradiënt een
vrijwel uniek estuarium in Europa. Een belangrijk Natura2000-netwerk tekent zich af binnen een
verstedelijkt gebied.
Het visiegebied is echter bestuurlijk en administratief-institutioneel erg complex. In het gebied liggen 14
gemeenten, 1 stad, 2 provincies. Het gebied wordt bovendien noordelijk en zuidelijk begrensd door de
grootstedelijke metropolen Antwerpen en Gent. De behoefte in het gebied om te recreëren in een groene
omgeving is dan ook zeer groot. De centrale ligging in de Vlaamse ruit moet ons waakzaam houden. Het
kan niet de bedoeling zijn dat bezoekerscongestie (bv. locatiegebonden of bij piekmomenten)
problematisch wordt voor het behalen van de Europese natuur doelen (instandhoudingsdoelstellingen).
Anderzijds is een ruim maatschappelijk draagvlak voor het natuurherstel in de het Schelde-estuarium
essentieel met het oog op het duurzaam karakter van dit herstel. Een verbeterde kennis en begrip van de
Scheldenatuur en vooral een positieve beleving ervan is hiertoe van groot belang. De grote
aaneengesloten bos- en natuurcomplexen die grotendeels ontstaan door de realisatie van het Sigmaplan
hebben een grote meerwaarde vanuit toeristisch-recreatief oogpunt. Waar nodig, kan i.f.v. de ecologische
draagkracht gedacht worden aan bezoekersbeheer en spreiding van recreatie in tijd en/of ruimte. De
regio is bekend om zijn fietstrajecten langs het water, zijn veerponten, zijn vele bezienswaardigheden en
natuurgebieden in de directe omgeving, zijn recreatieve vaart, zijn horeca.
De uitdaging bestaat in het geleidelijk aan fysiek en kwalitatief aan elkaar rijgen van attractieve
natuurgebieden, dorpen en bezienswaardigheden rondom een snoer van waterwegen en toeristisch
recreatieve routes (waaronder wandel- en fietstrajecten) als structurerende hoofdassen.
Het Sigmaplan is gebaseerd op veiligheid en natuurlijkheid maar vormt geen aaneengesloten gebied. Een
gedragen globale gebiedsvisie die kansen geeft voor een landinwaartse integratie van landschappelijke,
recreatieve en cultuurhistorische elementen en waarden, ontbreekt tot op heden. Een globale
gebiedsvisie zou nochtans de ruimtelijke kwaliteit aanzienlijk kunnen verbeteren en de samenhang tussen
verschillende initiatieven in het gebied versterken. De regio van de getijden-Schelde zou door meer
samenwerking en meer (bestaande) middelen te bundelen, kunnen evolueren tot één aantrekkelijk
geheel voor inwoners en bezoekers. Het 'hinterland', steden en gemeenten zouden kunnen worden
verbonden met de Schelde via aantrekkelijke, toegankelijke gebieden, gericht op welzijn en onthaal.
Deze aanpak zal nieuwe kansen scheppen voor de socio-economische en ecologische ontwikkeling van de
regio.
Om dit te verwezenlijken wordt een partnerschap opgericht waarin een sterk en vermarktbaar product
vorm krijgt. Een stevige, kwalitatief hoogstaande groene infrastructuur binnen de verstedelijkte Vlaamse
6
Ruit wordt zo gerealiseerd en verduurzaamd mét draagvlak. De uitvoering van deze visie geeft concrete
invulling aan de VIA-doelstellingen om tegen 2020 van Vlaanderen een groen en dynamisch
stedengewest te maken.
Het projectvoorstel zal toelaten een integrale aanpak te ontwikkelen die zich richt op afstemming en
samenwerking tussen de verschillende actoren in het gebied met het oog op realiseren van volgende 3
strategische doelstellingen:
I Schelde- en Durme-estuarium als Europese biodiversiteitshotspot
De bestaande natuurgebieden langs de Zeeschelde en de getijgebonden Durme samen met de
natuurontwikkelingsgebieden i.h.k.v. het Sigmaplan vormen de ruggengraat van een belangrijk Europees
natuurgebied met hoge biodiversiteit. Een integrale benadering van het beheer van deze gebieden moet
zorgen voor maximale kwaliteitsverbetering. Ter ondersteuning van deze ruggengraat wordt actief
gezocht naar opportuniteiten om het netwerk te versterken.
II Schelde- Durme-estuarium als toeristisch-recreatieve attractiepool
We wensen de intrinsieke kwaliteiten van de streek te ontwikkelen en te benutten. Een regionale
toeristisch-economische ontwikkeling is duurzaam als er verder consequent en doorgedreven
geïnvesteerd wordt in toeristische voorzieningen. Die leiden tot een aantrekkelijk landschap met
authentieke, goed beheerde en ontsloten groengebieden en monumenten.
Er is nood aan kwaliteitopschaling en ontsluiting en aan uniforme en herkenbare toeristische
infrastructuur die geïntegreerd is in het landschap en passend in de streek. Een ambitieuze en goed
gedoseerde marketing van de regio is tevens onontbeerlijk. De ambities hiertoe worden, evenals de
doelmarkten van waaruit bezoekers worden aangetrokken, beschreven in het Strategisch Beleidsplan
Toerisme Scheldeland vzw.
III Maximaal draagvlak en medeverantwoordelijkheid
Door de regio beleefbaar te maken en mensen te betrekken bij de verdere ontwikkeling wordt het
Schelde-Durme-estuarium concreet in de hoofden en de harten van de mensen. Hiervoor is het belangrijk
om vanuit het partnerschap ook te investeren in eenduidige communicatie en een uniforme uitstraling.
Op deze manier hopen we de lokale bevolking te overtuigen van het uniek karakter van het Schelde –
Durme estuarium, van de kansen die dit biedt voor de regio, hen tenslotte ook aan te zetten tot eigen
initiatief. Voor een duurzame ecologische en toeristisch-economische ontwikkeling is voldoende
draagvlak, medeverantwoordelijkheid en inzet van de lokale bevolking een kritische succesfactor. Door
het versterken van het maatschappelijk draagvlak in het Schelde- en Durme-estuarium, zullen
particulieren, lokale instanties, gemeenten, landbouwers en andere ondernemers meer bereid zijn om
mee te werken aan het 'Schelde-sterk merk'. Het streven naar evenwicht en zelfs synergie tussen de
economische, sociale en ecologische belangen moet er toe leiden dat weerstanden inspireren om
oplossingen en acties uit te werken. Het ‘Not In My Backyard-syndroom’ wordt omgezet in ‘Please In My
Backyard’.
7
Het strategisch project wil deze globale doelstellingen omzetten in de volgende operationele
doelstellingen:
1. Vergroten van de landschappelijke kwaliteit van het gebied (Schelde- Durme estuarium) (tegengaan
van verrommeling/ versnippering, zorg voor erfgoed en natuur)
2. Een verdere kwalitatieve opschaling van de toeristisch recreatieve ontsluiting van het gebied
(kwalitatief netwerk van wandel- en fietspaden)
3. Verdere uitbouw en stroomlijnen van het bezoekersonthaal en de beheersing van bezoekersstromen
4. Afstemmen van beheer en inrichting voor natuur, recreatieve infrastructuur en recreatieve
activiteiten
5. Verhogen van de ‘verhaling’ van het gebied i.f.v. de belevingswaarde: op een kwaliteitsvolle en
interactieve manier aan de hand van moderne mogelijkheden.
6. Verhogen van de natuurbeleving van het gebied, rekening houden met de ecologische draagkracht
van het gebied
7. Ambitieuze en goed gedoseerde marketing van de regio
8. Streekbeleving en streekidentiteit verhogen door middel van ondersteuning en promotie van
streekgebonden producten.
9. Lokale bevolking sensibiliseren voor de bijzondere kwaliteiten van de regio zodat inwoners van de
regio sterke ambassadeurs worden voor hun eigen streek.
10. Ontwikkelen van een visie op natuur- landbouw- en milieueducatie (NME) voor het Schelde- Durme-
estuarium en de implementatie ervan door het uitvoeren van concrete NME-projecten.
11. Het ontwikkelen van een realisatiegerichte overlegstructuur die eenvoudig is in organisatie, die het
eenheidsgevoel levendig houdt en acties opvolgt en bijstuurt. Het activeert de kwaliteiten van
stakeholders en actoren en zet aan tot samenwerking dat leidt tot een gemeenschappelijke
beeldvorming.
8
Werkingsgebied
Het werkingsgebied van Schelde Sterk Merk is weergegeven op onderstaande kaart:
Het project Schelde Sterk Merk strekt zich uit van Laarne tot aan de polder van Bazel en Rupelmonde met
de gemeenten Berlare, Bornem, Puurs, Hamme, Kruibeke, Laarne, Sint-Amands, Willebroek, Temse,
Waasmunster, Wetteren, Wichelen en Zele, de stad Dendermonde en de 2 provincies Antwerpen en
Oost-Vlaanderen. De Schelde vormt hierbij de verbindende structuur waarbij de openruimtegebieden van
de betreffende gemeenten een prominente rol spelen. Belangrijk hierbij zijn de landschappelijke dragers
zoals beekvalleien, boscomplexen en kasteeldomeinen aanwezig in deze openruimtegebieden, waarvan
we de herkenbaarheid en binding met de Schelde en haar getijgebonden bijrivieren willen versterken.
Dit is een groot werkingsgebied. Op vlak van visie bekijken we dit als één geheel. In de dagdagelijkse
werking onderscheiden we 5 deelgebieden waarbij het de taak van het overkoepelende strategische
project is om steeds de eenheid en onderlinge verbondenheid te waarborgen:
Kalkense Meersen en Berlare
Durmevallei
Klein-Brabant & Willebroek
Dendermonde
Polders van Kruibeke (& Temse)
We zien de begrenzing van het werkingsgebied niet als een harde grens. We bekijken dit pragmatisch en
per project. In de ontwikkeling voor een onthaal- en ontsluitingsvisie voor de Durmevallei nemen we
bijvoorbeeld ook Lokeren mee omdat we geen visie op deze vallei kunnen ontwikkelen zonder een
belangrijke schakel als Lokeren te betrekken.
9
Missie
De missie van Schelde Sterk Merk is om ruimte te bieden om te leven (wonen, werken) en te beleven
(recreëren) in de Scheldevallei tussen Antwerpen en Gent. De groen-blauwe ader van de Scheldevallei
is hierbij cruciaal in het centraal deel van Vlaanderen waar de verstedelijking en het ruimtebeslag snel
verder toenemen.
Bebouwde oppervlakte in Vlaanderen in 2050
In de termen van het Witboek van BRV betekent dit een antwoord bieden op “de suburbanisatie en de
toename van het ruimtebeslag” (p. 9) en in te spelen op de “toekomstwaarde van de open ruimte” (p.11)
Uit het Witboek BRV p. 42-45
Robuuste en samenhangende open ruimte
Het Vlaams ruimtelijk beleid mobiliseert en programmeert ontwikkelingen en investeringen in gebieden
met een bijzondere veerkrachtsopgave: Vlaams ecologisch netwerk, strategische landbouwgebieden,
ruimte voor water, …
4.2.1 Samenhangende gehelen ontwikkelen
Strategische landbouwgebieden, robuuste natuur- en bosgebieden en veerkrachtige rivier- en beekvalleien realiseren
Terugdringen van de versnippering
4.2.2 Ruimte veerkrachtig inrichten
Klimaatbestendige inrichting die voedselproductie, biodiversiteit, bodeminfiltratie en regenwatercaptatie garandeert
Fijnmazige groenblauwe aders die de open en bebouwde ruimte verbinden
4.2.3 Ruimtelijke druk vermijden
Ontwikkelingen die druk uitoefenen gebiedsgericht wegnemen
Nieuwe ontwikkelingen voor wonen, werken en recreëren binnen het bestaande ruimtebeslag
De toename van de bebouwings- en verhardingsgraad van het landbouw gebied onder controle houden
Slecht gelegen juridisch aanbod op cruciale plaatsen neutraliseren
10
De concrete ontwikkeling en verandering die het Witboek BRV beoogt voor het centraal deel van
Vlaanderen is de volgende: “Het centraal deel van Vlaanderen is het meest verstedelijkt en zal bovendien
de sterkste bevolkingsgroei kennen. De concentraties van bevolking, economische activiteiten,
metropolitane voorzieningen, de internationale toegangspoorten luchthaven Brussel Nationaal en de HST
stations Antwerpen en Brussel-Zuid vormen samen de ruimtelijke ruggengraat waarmee Vlaanderen zich
positioneert als competitieve metropool in de wereldeconomie. Het ruimtelijk beleid zet in op het
versterken van die ruimtelijke ruggengraat met behoud van de leefkwaliteit. Het draagt zo bij aan de
internationale concurrentiekracht van Vlaanderen. De speerpunten van het Vlaams ruimtelijk beleid in dit
deel van Vlaanderen zijn:
Ruimtelijke ruggengraat met een metropolitaan vervoerssysteem als drager ontwikkelen
De omgeving rond Brussel kwalitatief ontwikkelen
Lokale besturen ondersteunen bij de opvang van de demografische groei
Leefkwaliteit en open ruimte versterken
Het behoud van open ruimte is een bijzondere opdracht om plaatsen van rust en ruimte in de
stedelijke drukte van centraal Vlaanderen te bewaren. Het is belangrijk om de voedselproductie op
peil te houden zodat de stedelijke bevolking kan genieten van streek-eigen voedsel en een band
behoud met de landbouwsector. De groene aders van het valleisysteem Schelde, Durme, Dender,
Rupel, Nete, Zenne en Dijle vormen een ruggengraat voor natuur- en recreatiegebieden. Het
stedelijk gebruik (tuinen, maneges, paardenweiden, …) van cultuurgronden en sterk mobiliteits-
genererend gebruik van agrarisch patrimonium is enkel mogelijk onder strikte randvoorwaarden.
11
Visie
Om de missie te realiseren hanteert Schelde Sterk Merk volgende visie vertaald in drie strategische
doelstellingen:
Samen door een sterk overleg Schelde Sterk Merk heeft in zijn eerste werkingsjaar een projectstructuur geïnstalleerd. Deze wordt in het hoofdstuk hierna geschetst. Hier willen we de filosofie aangeven van waaruit het Strategisch Project vertrekt bij deze overlegstructuren. Schelde Sterk Merk wil zijn strategie uitvoeren door in de eerste plaats samen te werken vanuit een cultuur van samenwerking en niet vanuit een structuur van samenwerking. De cultuur van samenwerking heeft voorrang op de structuren vanuit de vaste overtuiging en ervaring dat door zo te werken we efficiënter en effectiever tot resultaten komen. Hiermee bieden we een antwoord op de vraag vanuit Ruimte Vlaanderen voor een uitvoeringsgerichte aanpak. In concreto betekent dit (hierna stellen we het voor de duidelijkheid zwart/wit, in de praktijk is de aanpak genuanceerder): Samenwerken vanuit structuren Samenwerken vanuit cultuur
Primair gericht op een gezamenlijk, inhoudelijk en vooral concreet doel
Vanuit de overkoepelende structuur
Top-down idee verkopen
Gobale aanpak
Voortschrijdend proces
Beslissingsmacht in stuurgroep (formeel)
Eigen structuur uitbouwen en voorop stellen
Streven naar een algemene financiering
Vertrekt met overheadkost
Bij voorkeur een overkoepelend budget om mee te vertrekken
Primair gericht op een houding van samenwerking binnen een ‘abstracter’ kader
Vanuit de partners, aaneen breien van 1-op-1 gesprekken!
Bottom-up ideeën verbinden
Belang van saucissoneren
Iteratieve aanpak
Beslissingsmacht meer met projectpartners (informeler)
Werken vanuit bestaande samenwerkingsverbanden
Financiering per project
Overheadkost kan een gevolg zijn
Combineren van (financiële) mogelijkheden = breien van budgetten
Samen voor een sterke visie Schelde Sterk Merk wil zijn missie verder onderbouwen door een uitgewerkte, gedragen visie. Vanuit de hierboven aangehaalde filosofie hebben we bij de aanvang van het strategisch project gekozen om geen grote visieteksten te formuleren maar te vertrekken vanuit de eerder geschetste missie. Schelde Sterk merk werkt visies uit maar doe dit voor concrete deelprojecten. Hierbij is het wel essentieel dat de visies in samenhang worden ontwikkeld en ook bijdragen aan de ruimere missie van Schelde Sterk Merk.
12
Samenhang is een sleutelwoord. We zoeken samenhang door te kiezen voor een integrale aanpak van hefboomprojecten die complex zijn en die het lokale niveau overstijgen. Bovendien kiezen we bewust voor projecten waarbij tegelijkertijd doelstellingen van natuur, veiligheid, recreatie en toerisme, … gediend worden:
De criteria onder het volgende punt gaan hier verder op in.
Ruimte om te leven voor mensen, fauna en flora & Ruimte om te beleven
Schelde Sterk Merk werkt aan ruimte om te leven en te beleven via projecten die aan volgende
criteria afgetoetst worden
1. Van bovenlokaal niveau, relatie met planningsprocessen
2. Een duidelijke voorbeeld- en signaalfunctie met betrekking tot de realisatie van de doelstellingen
en ontwikkelingsperspectieven die opgenomen zijn in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
3. Een integraal karakter waarbij alle verschillende actoren en elementen samengebracht worden
en afgestemde acties ontwikkeld worden voor het projectgebied.
Voorbeelden uit de projectaanvraag zijn: uitbouw van de Sigmahuisstijl, ontsluiting van gebieden via
onthaalpoorten en gebiedstoegangen op een hiërarchische manier, een goede bereikbaarheid zowel
via water als over land, socio-economische meerwaardecreatie (horeca, buurtparken,
recreatiegebieden,…) door de onthaalpoorten bij voorkeur buiten de eigenlijke natuurgebieden te
leggen.
4. Een functionele verwevenheid in het projectgebied
Voorbeelden uit de projectaanvraag zijn: complementair werken aan de doelen van het Sigmaplan,
verweving van landschappelijke functies (zoals landbouw, recreatie, natuur, erfgoed, bedrijven),
nastreven van economische diversificatie via natuur- en landschapsbeheer en via toeristisch-
recreatieve initiatieven, koppeling van educatie aan de beleving van open ruimte in een randstedelijke
context, maatschappelijke valorisatie van cultuurhistorische sites (bv. de Koolputten te Hamme, de
kastelen,…), enz.
5. Een hefboomeffect, het maakt onderdeel uit van of stimuleert een vernieuwingsproces
Natuur & veiligheid (via Sigma)
Landschap & erfgoed
Recreatie en toerisme
13
Voorbeelden van stimuli of vernieuwingen uit de projectaanvraag zijn: de toeristische economie, de
levenskwaliteit van het gebied, multifunctionele bedrijven binnen landbouw, realiseren van de
instandhoudingsdoelstellingen voor het Schelde-estuarium, de beveiliging tegen overstromingen via
het Sigmaplan
6. Een administratief-institutionele complexiteit die de mogelijkheden van een lokaal bestuur voor
de realisatie ervan overstijgt
14
Huisstijl
Schelde Sterk Merk kreeg een eigen logo dat dicht aanleunt bij de bestaande huisstijlen van het regionaal
Landschap Schelde-Durme en bij de huisstijl van Toerisme Scheldeland opdat hij met deze huisstijlen
complementair zou zijn.
Daarnaast werd werk gemaakt van een eigen website, www.scheldesterkmerk.be. Hiervoor maakten we
gebruik van het platform van Regionaal Landschap Schelde-Durme. Deze site is niet gericht naar het brede
publiek maar is in de eerste plaats bedoeld voor de stakeholders en partners van het strategisch project.
Op vlak van communicatie werd Schelde Sterk Merk regelmatig meegenomen in de communicatie van het
Regionaal Landschap, de diensten van gouverneur Briers en andere partners. Tenslotte verscheen in juni
ook een artikel in het tijdschrift ‘Ruimte’ van VRP.
15
Actieplan 2015-2016
Nr Omschrijving actie Trekker
Samen door een sterk overleg (SSO)
SSO1 Opzetten projectstructuur Schelde Sterk Merk
SSO2 Overlegstructuur Natuurinrichtingsproject Kalkense Meersen & Berlare
VLM
SSO3 Overlegstructuur i.s.m. Landinrichtingsproject Klein-Brabant VLM
SSO4 Overleg Kruibeke (& Temse) W&Z
SSO5 Overlegstructuur opzetten Durmevallei Schelde Sterk Merk
SSO6 Overleg met Dendermonde Schelde Sterk Merk
SSO7 Schelde Sterk Merk in andere overlegstructuren …
Samen voor een sterke visie (SSV)
SSV1 Ontwikkeling van rode draad voor het werkgebied Schelde Sterk
Merk
SSV2 Ontwikkeling onderbouw voor toeristische ontwikkeling (& idee:
studiedag) KU Leuven
SSV3 Ontwikkeling visie op logies TOV/TPA
SSV4 Idee: Studiedag 'Reflecties bij het witboek' Schelde Sterk
Merk
SSV5 Opvolgen ‘Man&Biosphere’ in Bovenschelde Schelde Sterk
Merk
Ruimte om te leven voor mensen (RLM)
RLM1 Onthaalplannen voor Berlare-Kalkense Meersen VLM
RLM2 Idee: Onthaalplannen voor Durme Schelde Sterk
Merk
RLM3 Dorpskernhernieuwing Gemeenten
RLM4 Mobiliteit (Waterbus) Havenbedrijf
RLM5 Idee: Verbeteren van verbindingen (in de vorm van
landschapsparken)?? ?
RLM6 Onderzoek Hoevetoerisme & Korte keten landbouw Schelde Sterk
Merk
16
Ruimte om te leven voor fauna en flora (RLF)
RLF1 Life Climate Adaptation-project rond Schelde -Durme ANB
RLF2 Verbeteren van verbindingen door KLE RLSD
RLF3 Idee: Onderzoek naar klimaatbestendigheid van Oost-Vlaanderen Provincie Oost-
Vlaanderen
RLF4 Idee: Project rond biomassa – korte omloophout (Klein-Brabant +
Oost-Vlaanderen) RLSD
Ruimte om te beleven (RB)
RB1 Openstelling kastelen en ontwikkeling van hun ruime omgeving Schelde Sterk
Merk
RB2 Onderzoek naar uitbouw Fort Liezele (en samenwerking met
Breendonk en Dossinkazerne) Puurs
RB3 Uitbouw wandelnetwerk Oost-Vlaanderen (in en buiten zoekzones) TOV
RB4 Uitbouw logies met focus op kleinschalig logies en hoevetoerisme TOV/TPA
RB5 Realiseren ruimtelijke visie in Berlare Schelde Sterk
Merk
RB6 Verhogen natuurbeleving van de wandelpaden (NME) ANB
RB7 Idee: Versterken van de natuur-educatieve structuur (kijkwanden,
schuilhutten, vlonderpaden, kijktorens) in het buitengebied (NME) ANB, VLM, …
RB8 Idee: Uitrol van het concept van de natuurouders (NME) RLSD
RB9 Idee: Uniforme belevingselementen en info toevoegen aan
dorpskernhernieuwing (NME)
Schelde Sterk
Merk
RB10 Toekomst Scheldehappening Schelde Sterk
Merk
17
Bespreking acties 2015-2016
Sterk overleg (SSO 1-7)
Het voorbije jaar zette Schelde Sterk Merk volgende projectstructuur op om zijn 30 partners te betrekken
en om de formele beslissingen voor het strategisch project te nemen:
Projectcoördinator
Half augustus 2015 startte Tom Wezenbeek als projectcoördinator van Schelde Sterk Merk. De
projectcoördinator nam volgende rol op:
Voorbereiding en opvolging van de stuurgroep en begeleidingsgroep De projectcoördinator zorgt bij deze vergaderingen voor de voorbereiding (opmaak voorstel van agenda, uitnodiging leden, voorbereiding presentaties, contacteren sprekers, opmaak verslag, …) en nadien voor de opvolging van de genomen beslissingen.
Voorbereiding en opvolgen projectwerkgroepen De projectwerkgroepen hebben tot taak om de strategische keuzes van de stuurgroep voor te bereiden, en/of er uitvoering aan te geven. De projectcoördinator nam initiatief voor overleg in vijf deelgebieden met specifieke deelprojecten of programma's, deels in de schoot van bestaande overlegorganen. De projectcoördinator staat in voor de voorbereiding (opmaak voorstel van agenda, uitnodiging leden, voorbereiding presentaties, contacteren sprekers, opmaak verslag, …), voor de afstemming van de activiteiten uit de diverse werkgroepen op elkaar en voor de terugkoppeling naar de stuurgroep.
Organiseren, regie en afstemmen van nieuwe deelprojecten voor de ontwikkeling van het gebied Voor een aantal noodzakelijke deelprojecten waar er niet meteen een trekker aanwezig is, neemt de projectcoördinator een trekkersrol op. Zo nam het projectbureau het initiatief voor het opstarten van het project ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’. Concreet werd gezocht naar partners om dit project inhoudelijk vorm te geven, en naar financieringsmogelijkheden (voor een trekker). Ook de komende jaren zal het projectbureau een aantal initiatieven op gang moeten trekken. Het komende
18
werkingsjaar is het belangrijkste project hierbij het onderzoeken van de haalbaarheid van een natuurpark of nationaal park Scheldevallei.
Opvolgen en adviseren van initiatieven die van invloed zijn op het project De projectcoördinator volgde alle openbare en private initiatieven op die van invloed zijn op, of kaderen binnen Schelde Sterk Merk, zoals onder meer de ontwikkeling van de waterbus, het landinrichtingsproject in Klein-Brabant, het natuurinrichtingsproject in Berlare en de ontwikkeling van wandelnetwerken in Oost-Vlaanderen. De projectcoördinator verzorgde daarbij de noodzakelijke contacten met de betrokken partners en actoren, en gaf waar nodig advies om ervoor te zorgen dat de doelstellingen van Schelde Sterk Merk meegenomen werden.
Inspelen op vragen en ondersteunen van partners De projectcoördinator fungeert tevens als permanent aanspreekpunt voor vragen van partners en betrokken organisaties over het Schelde Sterk Merk-project. Voor een omvangrijk en complex project als Schelde Sterk Merk, met tal van partners, is de aanwezigheid van één gezicht en aanspreekpunt, met een onafhankelijke positie, belangrijk. We focussen hierbij op vragen m.b.t. interbestuurlijke zaken (tussen gemeenten en/of bovenlokale niveau).
Aanbrengen van nieuwe subsidies en financiële samenwerkingen voor het project Gezien concrete realisaties op het terrein voor dit project van in het begin belangrijk zijn, speelt de projectcoördinator een rol bij het aanbrengen van nieuwe subsidies en het opzetten van samenwerkingsverbanden hiertoe:
o Opzetten van het project en de samenwerking rond ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ o Bijeenbrengen van middelen voor de opmaak van een onthaal- en ontsluitingsvisie op de
Durmevallei o Samenleggen van budgetten van 4 gemeenten, de provincie Oost-Vlaanderen en Regionaal
Landschap Schelde-Durme voor de realisatie van de ruimtelijke visie voor Berlare en de onthaalpannen voor Berlare en Kalkense Meersen
Verzorging van de communicatie over Schelde Sterk Merk Communicatie over het project zelf heeft tot doel er voor te zorgen dat het project en zijn doelstellingen gekend zijn bij zijn partners en stakeholders. De communicatie over het project dient er voor te zorgen dat er draagvlak voor de acties wordt verkregen en laat tevens toe ervaringen met derden uit te wisselen. De projectcoördinator verzorgt de communicatie over de resultaten en de inhoud van Schelde Sterk Merk. We bouwden het voorbije jaar een logo en een site uit en waar informatie over de voortgang van het project terug te vinden is (www.scheldesterkmerk.be). Communicatie naar het bredere publiek loopt via de kanalen van de betrokken partners.
Stuur- en begeleidingsgroep
De stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van Vlaamse overheden en mandatarissen uit de
gemeenten en provincies onder voorzitterschap van Oost-Vlaams gouverneur Jan Briers en Oost-Vlaams
gedeputeerde Jozef Dauwe. Een overzicht van de leden is opgenomen in bijlage.
De stuurgroep is de ‘raad van bestuur’ van het project. Deze groep beslist formeel over volgende punten:
Overleg met alle partners
Goedkeuren van strategie, actieplan en budget
Toetreding of uittreding van partners
Uitwisseling van informatie & contacten
Een plek voor aftoetsen en bespreken van nieuwe ideeën
19
Synergiën opzoeken
Deze stuurgroep kwam twee maal samen: 26 februari en 24 augustus 2016. Daarnaast was er een
opstartvergadering op 30 september 2015.
Naast de stuurgroep werd een begeleidingsgroep in het leven geroepen. In deze groep zetelen
vertegenwoordigers van de administratie van alle betrokken leden. Deze begeleidingsgroep vindt steeds
een paar dagen tot een week voor de stuurgroep plaats. Dit om de leden de mogelijkheid te bieden hun
collega’s/managers/beleidsverantwoordelijken van de stuurgroep al te briefen. In de praktijk merken we
dat dit weinig gebeurt.
In bijlage zit tevens een overzicht van de leden van de begeleidingsgroep. In de loop van het werkingsjaar
traden enkele bijkomende leden toe tot de begeleidingsgroep met vertegenwoordigers van Boerenbond,
Algemeen Boerensyndicaat, Landelijk Vlaanderen en de vzw Historische Woonsteden en Tuinen van
België.
De begeleidingsgroep kwam ook twee maal bij elkaar: 15 januari en 22 augustus 2016. De taken van de
begeleidingsgroep zijn de volgende:
Overleg met alle partners
Voorbereiding van de stuurgroep (26 februari)
Overzicht bieden van de globale werking van Schelde Sterk Merk
Input geven aan elkaar
Uitwisseling van informatie & contacten
Nieuwe ideeën opdoen en discussie over bestaande
Bijkomende overleggroepen
Daarnaast is een klankbordgroep gepland. Deze groep brengen we bijeen als we merken dat we meer
partners en mensen dienen te betrekken dan deze die al naar de stuurgroep en de begeleidingsgroep
komen. Tot nu toe is deze groep nog niet bijeen geroepen.
De projectcoördinator kan terugvallen op een informeel projectbureau. Deze groep van mensen komt
niet samen maar ze vormen een klankbord voor de projectcoördinator. De personen in deze groep zijn:
Bien Weytens (Ruimte Vlaanderen)
Laurent Van den Abeele (ANB)
Iris Lauwaert (Parkbos)
Stijn Van Belleghem (Regionaal Landschap Schelde-Durme)
Maja Verbeeck (provincie Oost-Vlaanderen)
Stefaan Nollet (W&Z)
Peter De Wilde (Toerisme Vlaanderen)
Katia Versieck (Toerisme Oost-Vlaanderen)
Gilles Facon (Toerisme Provincie Antwerpen)
Projectwerkgroepen
20
Tenslotte zijn er verschillende projectwerkgroepen voor de projecten in uitvoering. Schelde Sterk Merk
poogt hierbij te kapitaliseren op bestaande overlegstructuren. Indien nodig wordt een nieuwe structuur in
het leven geroepen.
Een deel van de projectmatige overlegstructuren zijn ingericht op basis van bepaalde deelgebieden
binnen het werkingsgebied van Schelde Sterk Merk. We definieerden vijf deelgebieden, namelijk Kalkense
Meersen en omgeving, Dendermonde en omgeving, Klein-Brabant, de Durmevallei en Kruibeke en
omgeving. De keuze voor deze deelgebieden is gemaakt omdat deze deelgebieden werkbare gehelen zijn
waarbij veelal al een traditie van overleg tussen de betrokken lokale en bovenlokale partners bestond:
Overlegstructuur Kalkense Meersen & Berlare Tegen juni 2016 werd de opmaak van de onthaal- en ontsluitingsvisie voor de Kalkense Meersen en Berlare afgerond. De projectcoördinator van Schelde Sterk Merk nam van bij de start van het strategisch project mee een bepalende rol op in dit traject binnen de bestaande overlegstructuur van VLM. Schelde Sterk Merk nam ook het initiatief om te zorgen voor mankracht voor de uitvoering van dit plan. Als resultaat hiervan namen de vier betrokken gemeenten – Berlare, Wichelen, Wetteren en Laarne – met steun van het Regionaal Landschap Schelde-Durme de beslissing om 1/5 VTE toe te wijzen aan deze uitvoering. Zodra deze persoon – najaar 2016 - is aangeworven zal ook een nieuwe overlegstructuur met de betrokken partners in het leven geroepen worden als opvolger van de overlegstructuur van VLM. Daarnaast is Schelde Sterk Merk lid van het overleg in verband met het natuurinrichtingsproject van VLM in Berlare.
Overlegstructuur Klein-Brabant VLM startte in najaar 2015 een landinrichtingsproject op in Klein-Brabant. Schelde Sterk Merk is mee een waarnemer in de planbegeleidingsgroep. Binnen deze groep zijn de belangrijkste partners van Klein-Brabant vertegenwoordigd. Binnen dit landinrichtingsproject neemt de gemeente Puurs op een regelmatige basis het initiatief om samen te komen om een visie te ontwikkelen voor het fort van Liezele en omgeving. Op initiatief van Schelde Sterk Merk werd hier ook SP Fortengordels in betrokken. We bekijken dit dossier samen en linken het aan de ruimere omgeving, met onder andere het fort van Breendonk. Op vlak van Toerisme is er nauw contact en regelmatig overleg met Toerisme Klein-Brabant.
Overleg Kruibeke (& Temse) In Kruibeke bestaat sinds jaar en dag een overlegforum (‘Algemene vergadering’) tussen W&Z, ANB en de gemeente Kruibeke i.v.m. de Polders van Kruibeke. W&Z is hiervan de trekker. Schelde Sterk merk is lid van dit overleg. Dit forum wordt gebruikt om te overleggen over de voortgang van de projecten in Kruibeke. Schelde Sterk Merk zal pleiten om dit overleg in de toekomst ook uit te breiden tot de gemeente Temse om de link met de gebieden stroomopwaarts beter te leggen.
Overlegstructuur opzetten Durmevallei In de Durmevallei bestond geen overlegstructuur tussen de verschillende gemeenten. Op dit moment komen de Sigma-werken in de Durmevallei nochtans stilaan op kruissnelheid. Daarom nam Schelde Sterk Merk het initiatief om een aantal sleutelspelers rond de tafel te brengen: W&Z, ANB, Regionaal Landschap Schelde-Durme, Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Scheldeland en Toerisme Waasland. Deze spelers werden bereid gevonden om samen te werken rond de Durmevallei en een gezamenlijke visie hiervoor te ontwikkelen. Vervolgens werden ook de vijf gemeenten rond de Durme betrokken: Zele, Temse, Hamme, Waasmunster en Lokeren. Deze laatste gemeente is geen lid van Schelde Sterk Merk maar toch werd deze gemeente betrokken omdat ze essentieel is voor een Durme-beleid.
Overleg met Dendermonde
21
Met het bestuur en de administratie van Dendermonde, de enige stad binnen het werkingsgebied, wordt halfjaarlijks een vergadering georganiseerd.
Naast de overlegmomenten binnen de deelgebieden heeft Schelde Sterk Merk regelmatig overleg met
een aantal sleutelspelers in de Scheldevallei:
Overleg met Regionaal landschap Schelde-Durme Schelde Sterk Merk is ingebed in het Regionaal Landschap. Uiteraard betekent dit dat de banden bijzonder kort en hecht zijn en dat Schelde Sterk Merk 100% deel uitmaakt van alle overlegorganen van het Regionaal Landschap.
Overleg met W&Z Schelde Sterk Merk is lid van de Sigma-Klankbordgroep van W&Z. Daarnaast is er veelvuldig contact met W&Z via de verschillende projecten (cf. Overleg in Kruibeke, Durme-overleg, Life Climate Adaptation-overleg, … )
Overleg met ANB Ook met ANB wordt structureel overlegd naar aanleiding van een aantal projecten, namelijk de realisatie van de natuurbelevingspaden in de Scheldevallei en de opmaak van het Europees subsidiedossier voor Life Climate Change. Bij dit laatste project is ook W&Z een kernpartner.
Overleg met de toeristische diensten Schelde Sterk Merk overlegt op structurele wijze met de toeristische spelers in de Scheldevallei – Toerisme Provincie Antwerpen, Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Scheldeland en Toerisme Waasland -.
Overleg i.v.m. ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ Voor ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ werd het voorbije jaar overleg gepleegd met allen partijen afzonderlijk. Maar bij goedkeuring van het project door Toerisme Vlaanderen zullen we een overkoepelende stuurgroep voor dit project in het leven roepen.
22
Sterke visie (SSV 1-5)
Een rode draad voor het werkgebied (SSV 1)
De Scheldevallei heeft nood aan een verbindend en overkoepelend verhaal dat als een rode draad door
alles heen kan lopen. Het voorbije jaar is hiertoe vanuit Schelde Sterk Merk een aanzet gegeven. Deze is
gepresenteerd in de begeleidingsgroep en stuurgroep. Dit verhaal heeft echter momenteel absoluut niet
het statuut van een algemeen aanvaard en geadopteerd idee.
Het verhaal voor de Scheldevallei
“In ons verstedelijkte Vlaanderen hangen verschillende activiteiten sterk van elkaar af. Robuuste open
ruimte en het groenblauwe net - werk vormen een belangrijke kwaliteit in onze leefomgeving. Ze
waarborgen niet enkel natuurwaarden en biodiversiteit maar het is ook de ruimte waar de mens
ontspant, rust vindt en kan recreëren. Op die wijze worden in 2050 verschillende ecosysteemdiensten
(waterhuishouding, biodiversiteit, recreatie enz.) gelijktijdig vervuld.” (uit het Groenboek BRV p. 54)
Vlaanderen is internationaal vermaard om zijn kunststeden. Gent toont de macht en de rijkdom van het
middeleeuwse graafschap van Vlaanderen; Antwerpen de grandeur van de Gouden Eeuw van het
hertogdom Brabant. Tussen beide steden ligt een nog landelijk gebied, breed uitgesmeerd langs het
slingerende blauwe lint van de Schelde.
Het erfgoed van de Scheldevallei sluit naadloos aan op het verhaal in Gent en Antwerpen. Net zoals de
Scheldevallei vandaag een groene verpozing is na de drukte van de stad, was de rivier dat ook al de
eeuwen voordien voor de vooraanstaande burgers van Gent en Antwerpen.
Strijd om de Schelde
Al in de middeleeuwen vormde de rivier de grens tussen het hertogdom Brabant en het graafschap
Vlaanderen. Op strategische plaatsen werden er burchten opgericht – als bruggenhoofden in de strijd om
de Schelde. Bij samenvloeiingen ontstonden kleinere steden, die ook als strategische bolwerken werden
uitgebouwd, zoals Dendermonde.
Strijd met de Schelde
De strijd om de Schelde bleek bij het einde van het Ancien Régime gestreden. Maar de strijd met de
Schelde was dat nog niet. De stroom is een zeldzame getijdenrivier in West-Europa. Het tij uit de
Noordzee doet zich twee keer per etmaal tot Gent voelen. In de middeleeuwen waren overstromingen
een natuurlijk gegeven in het Scheldeland. Ze zorgden voor een brede vruchtbare vallei. De kasteelheren
maar ook bijvoorbeeld de monniken van de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem polderden er grote
gebieden in. Maar dijkdoorbraken zorgden ook voor veel ellende. In 1953 en 1976 beleefden de inwoners
van de Scheldevallei de laatste grote watersnoodrampen. Daarna werden met het Sigmaplan dijken
verhoogd en kreeg de rivier een aantal polders terug. Daar kan het water gecontroleerd overstromen.
Na de strijd om de Schelde lijkt zo ook de strijd met de Schelde gestreden. Zo kan de vallei weer ten volle
de rol opnemen die ze in haar woelige geschiedenis nooit heeft afgelegd: als groene long voor zijn
bewoners en bezoekers en als achtertuin van de kunststeden Gent en Antwerpen. De tijd lijkt rijp om de
regio met dit doel op een duurzame en kwaliteitsvolle manier te ontsluiten.
23
Ontwikkeling onderbouw voor toeristische ontwikkeling (SSV 2)
In het kader van het opleidingsonderdeel Projectbeheer in toerisme van de Master Toerisme van de KU
Leuven werd een team van studenten de opdracht gegeven het toeristisch potentieel te onderzoeken van
een gebied tussen Gent en Antwerpen om in de toekomst een eventuele overflow vanuit deze steden te
kunnen realiseren. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met de projectcoördinator van Schelde Sterk
Merk en Toerisme Vlaanderen.
Het onderzoek begon met desk research waarin lijsten werden gemaakt van zowel de primaire als
secundaire toeristische producten. Daarnaast werd ook de interne en externe bereikbaarheid onder de
loep genomen. Dit alles moest ons een beter beeld geven over de huidige situatie van het gebied. Om dit
beeld nog extra te verduidelijken, heeft het team in de eerste fase ook een kort bezoek gebracht aan het
terrein om zich nog beter in te leven in het huidige potentieel.
De tweede fase van het onderzoek was een veldonderzoek. Hierin werden gesprekken gevoerd met lokale
beleidsmakers, directeurs van de buitenlandkantoren voor Toerisme Vlaanderen en ook met de
buitenlandse touroperators. In deze gesprekken kreeg het team een beter zicht op de visies met
betrekking tot de lokale beleidsvoering alsook het potentieel dat in het gebied werd gezien door de
directeurs van de vier belangrijkste buitenlandse markten voor Vlaanderen: Nederland, Duitsland,
Frankrijk en Groot-Brittannië. Door de verzamelde informatie aan elkaar te linken heeft het team in de
eindfase van het onderzoek getracht zeven concrete aanbevelingen te doen waarmee rekening moet
worden gehouden in de toekomstige ontwikkeling van de Scheldevallei.
Tot slot werd er een duidelijke visie naar voor gebracht omtrent de realisatie van de overflow vanuit de
kunststeden.
Voorbeeld van beeldbepalend logies (Schaapsherdershutten in de Steenovens in Sint-Amands)
Ontwikkeling visie op logies (SSV 3)
Samen met Toerisme Scheldeland, Toerisme Waasland, Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Provincie
Antwerpen stelde Schelde Sterk Merk een logiesplan op. Op basis van een product- en marktanalyse
kwamen we tot vier krachtlijnen voor dit plan. De uitvoering van dit plan ligt voornamelijk in handen van
Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Provincie Antwerpen:
Werken aan een kwaliteitsverbetering van het bestaande aanbod van B&B en hotels door middel van opleidingen, begeleiding en marketing-ondersteuning.
Stimuleren van een uitbreiding van het aanbod van kleinschalig logies.
24
De logiesconsulenten van de provincies spelen hierin een belangrijke rol. En Schelde Sterk Merk liet het voorbije jaar een studie uitvoeren die de mogelijkheden voor hoevetoerisme in het gebied verder in kaart bracht.
Uitbouwen van beeldbepalend logies: We zullen in de komende jaren in de Scheldevallei een aantal beeldbepalende logies realiseren. Deze logies dienen als uithangborden voor de marketing van de logies in de Scheldevallei. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de concrete plannen van een uitzonderlijk erfgoedlogies aan het Kasteel d’Ursel in Hingene.
Realisatie van grootschaliger logies aan het Donkmeer en in Dendermonde. In Dendermonde wensen we samen met de stad een hotel met een 50-tal kamers te realiseren zodat ook Dendermonde in de toekomst beschikt over een hotel met middelgrote capaciteit. Aan het Donkmeer wordt dit najaar iemand aangeworven die als taak heeft om de campings en het logiesaanbod rond het meer te verbeteren. Hierbij wordt ook bekeken of we een nieuwe sterke speler zoals Landal Green Parks kunnen aantrekken. Waarbij Dendermonde zich op vlak van leisure in de eerste zal richten op toeristen zonder kinderen, zal het Donkmeer uiteraard de families met kinderen aanspreken.
Idee: Studiedag 'Reflecties bij het witboek' (SSV 4)
Dit actiepunt is niet uitgevoerd in het voorbije werkjaar.
Opvolgen ‘Man&Biosphere’ in Bovenschelde (SSV 5)
Onder impuls van de Contrat de Rivière Escaut-Lys werd tussen tal van partners langs de Bovenschelde in
Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk een Scheldecharter afgesloten voor een grensoverschrijdend
partnerschap voor een duurzame ontwikkeling van de Boven-Schelde Vallei. De ambitie is om de
grensoverschrijdende Vallei van de Boven-Schelde te laten uitgroeien tot een gastvrije, dynamische,
solidaire en culturele regio met centraal de Schelde als blauw-groene verbindingsas tussen de regio’s,
gemeenten en steden. De Vallei zoekt de samenwerking op met aanpalende regio’s en riviervalleien.
Daarnaast wenst dit samenwerkingsverband een aanvraag in te dienen bij UNESCO voor erkenning als
‘Mens en Biosfeer’ gebied. Schelde Sterk merk wenst hier na interne bespreking momenteel niet op aan
te sluiten. Uit overleg met Contrat de Rivière Escaut-Lys en met UNESCO blijkt wel dat het mogelijk is om
hier op termijn bij aan te sluiten na de eventuele erkenning van de Bovenschelde.
25
Ruimte om te leven voor bewoners, bedrijven en
bezoekers (RLM 1-6)
Onthaalplannen voor Berlare-Kalkense Meersen (RLM 1)
Opmaak van een onthaalplan
De Vlaamse Landmaatschappij heeft samen met het Agentschap Natuur en Bos een onthaalplan laten
opmaken voor een gebied dat zich uitstrekt over de gemeenten Wichelen, Wetteren, Berlare en, Laarne.
Schelde Sterk merk werkte mee aan de opmaak van dit plan door deelname aan de werkgroepen en
directe contacten met het studiebureau.
Het onthaalplan voor het Donkgebied en de Kalkense Meersen “Land van meersen en meer” werd in
voorjaar 2016 gefinaliseerd. Het plan biedt handvaten voor de verdere toeristische en recreatieve
ontwikkeling van het gebied. Het omvat aanbevelingen om de beleving van het recreatief netwerk te
waarborgen en zorgt ervoor dat dit netwerk verankerd wordt in haar natuurlijke, cultuurhistorische en
landschappelijke context. Bovendien doet het uitspraken over de uit te dragen identiteit van het gebied.
Visiekaart die opeen ruimtelijke manier een overzicht geeft van alle ambities voor het plangebied
Inhoud van het onthaalplan
Het onthaalplan doet uitspraken over ambities die behaald dienen te worden om het plangebied uit te
bouwen tot een samenhangend netwerkpark waarbij de gezamenlijke identiteit van het Scheldelandschap
26
centraal staat en er gezocht wordt naar synergiën. Het is bedoeld om een duidelijke focus en
ontwikkelingsrichting voor het gebied te geven en biedt een handvat bij het maken van de juiste keuzen.
De systematiek die voor het netwerkparkconcept is uitgewerkt gaat uit van een aantal lagen en een aantal
thema`s met als overkoepelende identiteit het Scheldelandschap. Vanuit het Scheldelandschap zijn een
aantal deelthema`s benoemd die de essentie van het verhaal over dit landschap vertellen, namelijk;
natuur, water, cultuurhistorie en als toegevoegd thema recreatie. Vervolgens zijn voor de verschillende
lagen alle interessante plekken in kaart gebracht per thema. Deze plekken worden in dit onthaalplan
punten genoemd, het zijn de recreatieve bezienswaardigheden en beleef- en verblijfsplaatsen langs het
routenetwerk.
Om het gebied goed te organiseren zijn er verschillende toegangen aangeduid op drie verschillende
niveaus. Vervolgens is het routenetwerk geanalyseerd en opgedeeld in verschillende hiërarchieën om het
gebied op een goede manier te ontsluiten en de verschillende poorten, gebieden en punten met elkaar te
verbinden. Hiervoor werden indicatieve routes aangeduid en werden basisprofielen opgezet. Vervolgens
worden de routes aangepast aan het landschapstype waarbinnen zij gelegen zijn waardoor de relatie met
het landschap en daarmee de landschapsbeleving van het routenetwerk vergroot kan worden.
Al deze lagen tezamen vormen een netwerkpark dat stap voor stap uitgebouwd kan worden door
gemeenten en andere uitvoerende partijen binnen het gebied. Vanuit de overkoepelende identiteit van
het Scheldelandschap is vervolgens een communicatieconcept en een concept voor de huisstijl
ontwikkeld.
Uitvoering van het onthaalplan
De uitvoering van dit plan vraagt om een bovenlokale coördinator omdat hiervoor binnen de
administratie van de gemeenten geen mankracht beschikbaar is en omdat beide projecten van
bovenlokaal belang zijn. Schelde Sterk Merk en de dienst Ruimte van de Provincie Oost-Vlaanderen
namen hiertoe het initiatief.
Als resultaat wordt in het najaar 2016 een projectcoördinator (graad Ax) aangeworven die 4/5 voor het
project ‘Recreatiepool Donk’ zal werken (zie hierna actie RB5) en 1/5 voor het project ‘Uitvoering
onthaalplan voor het Donkgebied en de Kalkense Meersen’.
De personeelskost voor een voltijds projectcoördinator (graad Ax) wordt geraamd op € 231.000 voor 3
jaar. De Provincie Oost-Vlaanderen neemt het gedeelte van de personeelskost voor het project
‘Recreatiepool Donk’ op zich: € 61.600 per jaar (€ 184.800 in het totaal). Het gedeelte van de
personeelskost voor de uitvoering van de acties van het onthaalplan wordt gedragen door de 4
gemeenten waarop het onthaalplan betrekking heeft, waarbij zowel Laarne, Berlare, Wichelen als
Wetteren € 3.850 per jaar (€ 11.550 in het totaal) bijdragen.
Voor het projectsecretariaat is een halftijds administratieve medewerker (graad Cv) nodig. De
personeelskost hiervan wordt geraamd op € 67.500 gespreid over drie jaar. Het Regionaal Landschap
Schelde-Durme neemt de financiering van deze kost op zich.
De projectcoördinator zal werken onder de paraplu van Schelde Sterk Merk.
27
Idee: Onthaalplannen voor Durme (RLM 2)
De uitvoering van dit idee ging het voorbije werkjaar van start.
De Durmevallei zal onder impuls van de Sigmawerken de komende jaren van aanzien veranderen. Vele
spelers zijn naast en met de betrokken gemeenten Temse, Hamme, Waasmunster, Zele en Lokeren in de
vallei actief: Waterwegen & Zeekanaal, Agentschap Natuur en Bos, Regionaal Landschap Schelde-Durme,
Toerisme Scheldeland, Toerisme Waasland, Toerisme Oost-Vlaanderen en anderen. Onder impuls van
Schelde Sterk Merk werd een samenwerking tussen deze partijen opgezet.
De Durmevallei heeft immers unieke kenmerken op vlak van natuur, cultuur en landschap. We zijn van
mening dat het potentieel deels onderbenut blijft. Plannen van de Vlaamse overheid (in het bijzonder het
Sigmaplan), van regionale spelers en van lokale overheden brengen een nieuwe dynamiek en nieuwe
kansen met zich mee. Het is de bedoeling om vertrekkend vanuit de bestaande plannen en visies tot een
geïntegreerd recreatief plan voor de hele Durmevallei te komen.
Hiervoor zullen we een bestek uit te schrijven om een adviesbureau de opdracht te geven dit plan uit te
schrijven samen met alle betrokken partijen.
Om deze studie te kunnen uitvoeren hebben we een budget voorzien van minimum 40.000 € en
maximum 60.000 €. Om het benodigde budget bijeen te brengen hebben we een cofinanciering opgezet
tussen de verschillende partners:
Partner Minimum-bedrag Maximum-bedrag
W&Z 13.333 20.000
ANB 13.333 20.000
TOV 5.000 7.500
Lokeren 1.667 2.500
Zele 1.667 2.500
Hamme 1.667 2.500
Temse 1.667 2.500
Waasmunster 1.667 2.500
Het bestek wordt dit najaar uitgeschreven en gegund. De uitvoering zal gebeuren in 2017.
Idee: Dorpskernhernieuwing (RLM 3)
Dit is een idee dat niet werd uitgewerkt. Tenzij in Sint-Amands in het kader van het landinrichtingsproject
van VLM. Hierbij gaf de projectcoördinator advies aan zowel VLM als de gemeente Sint-Amands en de
Steenovens.
28
Mobiliteit: Waterbus (RLM 4)
In november 2015 lanceerde Marc Van Peel, schepen van de Haven van Antwerpen het idee voor
waterbussen op de Schelde. Met Schelde Sterk Merk hebben we hier op ingespeeld en intens overleg met
het Havenbedrijf, de trekker van dit project, opgezet.
De eerste focus is woon-werk verkeer. Maar ook voor recreatie en toerisme kan de waterbus voor de
polders van Kruibeke en de verdere vallei een belangrijke rol spelen. Deze plannen takken ook perfect aan
bij het project ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’
In het basisscenario staan drie lijnen waarbij Temse en Kruibeke mee in het basisscenario vervat zijn:
Lijn 1: Temse – Kruibeke – Steenplein (=regiolijn)
Lijn 2: Steenplein – Ketenslaan (Katoennatie) (= havenlijn)
Lijn 3: Lillobrug Oost – Lillobrug West
In de toekomst zou in Antwerpen de stopplaats kunnen verschuiven van het Steenplein te hoogte van het
Steen naar het Marjoriedok ter hoogte van het MAS omdat de aantakking op het openbaar vervoer daar
veel beter is.
De ambitie is om op de regiolijn één bus per uur te voorzien van 7 tot 20 uur tijdens de week en van 9 tot
22 uur tijdens het weekeinde.
Een business plan werd gemaakt met berekening van de kosten en inkomsten.
De planning die voorop gesteld wordt is:
Juli 2016: proefvaart n.a.v. Sail 2016
Juli – december 2016: aanbesteding
29
September – december 2016: consultatie contractvervoer
Juni 2017: start
Idee: Verbeteren van verbindingen (in de vorm van landschapsparken) (RLM 5)
Dit is een idee dat niet werd uitgewerkt in het voorbije werkingsjaar.
Onderzoek Hoevetoerisme & Korte keten landbouw (RLM 6)
In het werkingsgebied van Schelde Sterk Merk is de informatie over korte keten en hoevetoerisme
erg versnipperd. Een stagiaire deed het voorbije jaar een onderzoek bij 22 bedrijven om een
totaalbeeld van de situatie rondom korte keten en hoevetoerisme te krijgen.
Uit de resultaten van de bevraging komen een aantal aandachtspunten voor de overheid en
ondersteunende organisaties uit de sector:
knelpunten in de wetgeving wegwerken (denk hierbij multifunctionele bestemmingen, verschillen in wetgeving per geografisch niveau);
knelpunten m.b.t. VLIF-steun aanpakken;
wegwerken van onwetendheid en knelpunten rond mogelijkheden van ondersteuning;
ondersteuningsaanbod aanpassen op diversiteit korte ketenverkoop (o.a. CSA); o knelpunten m.b.t. wegenwerken aanpakken. o belangen korte keten en hoevetoerisme meer gezamenlijk behartigen.
De ambitie is om deze knelpunten verder te bespreken en deels aan te pakken i.s.m. partners als
Boerenbond en ASB.
30
Ruimte om te beleven voor fauna en flora (RLF 1-4)
Het grootste project dat in de steigers gezet is het voorbije jaar is Life Climate Change-project (RLF 1).
Agentschap Natuur en Bos en W&Z namen in samenwerking met het Regionaal Landschap Schelde-
Durme, Schelde Sterk Merk en het Waterbouwkundig Laboratorium het initiatief om een Europees
‘climate adaptation project‘ in te dienen bij voor Europese subsidies. Het dossier is begin september 2016
ingediend. Een beslissing omtrent de toekenning van de subsidies wordt verwacht tegen zomer 2017.
Doel is om het Schelde- Durme estuarium weerbaar te maken tegen de klimaatveranderingen door het
verminderen van overstromingskans en het ontwikkelen van estuariene natuur. Door de schaarse ruimte
in de Scheldevallei worden veiligheid, natuurlijkheid en recreatie op zelfde oppervlak gecombineerd.
Bij goedkeuring wordt het project gerealiseerd in de Sigmagebieden in Dendermonde, Bornem,
Waasmunster, Temse en Hamme.
De projectduur bedraagt 5 jaar (vanaf september 2017). Het totaal aangevraagde budget is 6,7 miljoen €.
Daarnaast is de versterking van verbindingen in de natuur door de realisatie van kleine landschaps-
elementen (RLF 2) een constant aandachtspunt van de werking van het Regionaal Landschap Schelde-
Durme. Schelde Sterk Merk speelt hier sterk op in door de projecten van Schelde Sterk Merk mee in te
bedden in de werking van het Regionaal Landschap Schelde-Durme.
De in het actieplan geformuleerde ideeën rond het onderzoek naar klimaatbestendigheid en het project
rond biomassa kwamen het voorbije jaar niet aan bod in de werking van Schelde Sterk Merk.
Zicht op Bergenmeersen als voorbeeld van een gecontroleerd getijdengebied met sluis en kreek
31
Ruimte om te beleven (RB 1-10)
Openstelling van de kastelen en ontwikkeling van hun ruime omgeving (RB 1)
Vraag voor hefboomsubsidies bij Toerisme Vlaanderen
Op 1 september werd het project ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ ingediend bij Toerisme
Vlaanderen voor het verkrijgen van hefboomsubsidies. Het project heeft betrekking op 15.781.819€ aan
bestaande en nieuwe investeringen waarvoor een tussenkomst of subsidie gevraagd wordt voor
5.352.552€. De beslissing over de toekenning van de subsidies valt einde 2016.
Dit project werd volledig getrokken door Schelde Sterk Merk. ParsProToto stond Schelde Sterk Merk bij
voor de opmaak van dit business plan, in het bijzonder bij de ontwikkeling en uitwerking van het concrete
aanbod op de kasteelsites en voor de doorrekening van de plannen in financiële tabellen.
De Scheldevallei heeft een bijzonder groot toeristisch groeipotentieel. Uit de cijfers van Toerisme
Vlaanderen blijkt dat de groeicijfers voor de Scheldevallei sterker zijn dan vele van zijn concurrenten. Hier
speelt ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ volop op in door alle elementen van onderstaande
aanbodpiramide te versterken en verbinden.
Het project geeft mee uitvoering aan de Beleidsnota 2014-2019 van Minister Weyts die stelt: “Het
samenspel van landschap, erfgoed en beeldcultuur prikkelt de internationale bezoeker, die vandaag
vooral op de kunststeden is gericht, en motiveert de hedendaagse toerist om op verkenning te gaan in de
ruimere omgeving rond de kunststeden. Het is onze bedoeling dat bezoekers, nog meer dan nu het geval
is, in de toekomst verschillende steden en regio’s combineren. Het gewenste effect van
verblijfsduurverlenging zorgt uiteraard voor een verhoogde economische return.”
Een groot draagvlak
‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ is gedragen door vele partners, die mee vormgeven, uitwerken en
investeren (toeristische overheden, gemeenten, Regionaal Landschap, ANB, W&Z, …). Ook de link met
32
Gent en Antwerpen wordt versterkt. Voor de exploitatie staan de gemeente Laarne (Kasteel van Laarne),
Natuurinvest (Kasteel van Bornem) en gemeente Kruibeke (Kasteel van Wissekerke) garant.
Het enthousiasme voor het project heeft nu al aangezet tot nieuwe initiatieven: Zo zal bijvoorbeeld VLM
in de tweede fase van zijn landinrichtingsproject Klein-Brabant inspelen op onze plannen met het kasteel
van Bornem en zijn omgeving.
De Stenen van de Schelde
De Scheldevallei is rijk aan erfgoed, zowel in de kunststeden Gent en Antwerpen als daarbuiten. Met dit
project willen we de prachtige kastelen langs de rivier laten uitgroeien tot sterke toeristische producten
en hiermee heel de regio op een hoger niveau tillen. Van het Steen in Antwerpen tot het Gravensteen in
Gent met daartussen de kastelen van Wissekerke (Kruibeke), Bornem en Laarne.
Op vlak van investeringen ligt de focus van dit dossier op de laatste drie kastelen. Het verhaal en de
marketing trekken dit open naar de ganse vallei, inclusief de kunststeden Gent en Antwerpen.
In de kastelen van Wissekerke, Bornem en Laarne focussen we op vier punten:
1. De kastelen zelf worden uiteraard opengesteld voor bezoekers.
2. Ze krijgen allen een state-of-the-art onthaal.
3. Ze worden sterk ingebed in de nabije en ruimere omgeving (connecting the dots).
4. Elk van de kastelen pakt uit met een extra ‘reason to visit’. In Wissekerke treedt de bezoeker in de
voetsporen van een kasteelbewoner met de Augmented Reality-bril. Laarne biedt een iconisch
belevingsparcours rond het waterslot. En het unieke landschap van het Graafschap van Bornem met
de Oude en ‘nieuwe’ Schelde zullen in één blik te zien zijn vanuit de unieke uitkijktoren.
33
Schets van de plannen voor het Kasteel van Laarne
Connecting the dots
Door aan de hand van de kastelen alle elementen van het toeristisch product in de Scheldevallei te
verbinden en door de link met Gent en Antwerpen te versterken, zorgen we voor een geïntegreerde
beleving voor de bezoeker. We werken hier concreet aan op zeven essentiële punten:
1. Erfgoedbeleving De kastelen zijn ingebed binnen hun omgeving door de sterke link met de omliggende dorpen en natuurgebieden. Ook andere kastelen - zoals d’Ursel - en Dendermonde worden betrokken. Met het Gravensteen en het Steen wordt een inhoudelijke link gemaakt die in elk kasteel ook nog eens een aparte plek krijgt (zoals in Time Castle) en die als een rode onderliggende draad doorheen het verhaal loopt.
2. Natuurbeleving Het wandel- en fietsnetwerk is al sterk ontwikkeld en wordt verder uitgebouwd i.s.m. TOV en TPA (zie RB 3). Het beleven van het landschap door te fietsen en te wandelen wordt versterkt door de creatie van natuurbelevingspaden (i.s.m. ANB) en belevingspunten (i.s.m. TOV, ingediend subsidiedossier bij TVL). Met W&Z, ANB en de toeristische spelers werken we aan het opstellen en uitvoeren van onthaalvisies vanuit het perspectief van natuur, toerisme en veiligheid voor de betere en duurzame ontsluiting van de ganse Scheldevallei (zie RLM 1-2).
3. Logiesbeleving Met TOV, TPA, Toerisme Scheldeland en Toerisme Waasland voeren we een gezamenlijke visie op logies uit (zie SSV 3).
34
4. Bekendheid De toeristische overheden steunen dit project ten volle. Voor hen is dit een extra troef om in te zetten op free publicity voor een grotere bekendheid van de regio. Bij de exploitatie van de kastelen zal één marketing verantwoordelijke aangesteld worden voor de kastelen om zodoende aandacht voor het overkoepelende verhaal te garanderen.
5. Fysieke bereikbaarheid Met de waterbus (zie RLM 4) vanuit Antwerpen tot in Kruibeke en Temse/Bornem, met de fietsnetwerken incl. fietsostrades, met de doelstelling voor uitbouw van privaat fietsenverhuur en met het commercialiseren van fietsvakanties i.s.m. TPA/TOV en de reissector (ander ingediend subsidiedossier bij TVL) wordt de fysieke bereikbaarheid van de vallei en zijn kastelen versterkt.
6. Mentale bereikbaarheid We maakten afspraken om te werken aan overzichtskaarten van steden én buitengebied, een overkoepelende site/social media voor de kastelen, een sterke doorverwijzing bij het onthaal ter plekke, één huisstijl voor meubilair en de uitbouw van een Vereniging van Historische Huizen in de Scheldevallei en zelf Vlaanderen.
7. Evenementen We voorzien drie recurrente evenementen – Scheldehappening (zie RB 10), Water-lijn Schelde en Schelde-theaterspektakels - die het toeristisch product op regelmatige tijdstippen in de kijker zullen zetten en goed zullen verbinden van Antwerpen tot Gent. Met Joris Van Grieken werden eerste gesprekken gevoerd voor een samenwerking in het kader van Vlaamse Meesters tussen de Nationale Bibliotheek van België en het Kasteel van Bornem rond de rijke verzameling Brueghel-gravures in Bornem.
Onderzoek naar de uitbouw van Fort Liezele (RB 2)
Het Landinrichtingsproject van VLM werkt aan de Groene Ring rond Puurs met onder andere een geleide
toegang tot de open ruimte vanuit de dorpskern langs toegangspoorten, inspelen op opportuniteiten voor
natuurontwikkeling en bosuitbreiding, opwaardering/aanleg ventweg N16 (coördinatie AWV),
ontsnipperingsmaatregelen (eco-duiker, hopover, ...), compensatie oppervlakte bos-, VEN- en
overstromingsgebied en verkeersveilige fietsverbindingen (mogelijk vervolgtraject richting Vlietvallei N16
- monding).
In dit kader wordt binnen de Groene Ring rond Puurs gefocust op het landschapspark Fort Liezele waarbij
het landschapspark een toegankelijke open ruimte tussen woonkern en vallei Molenbeek is. Op korte
termijn realiseert de gemeenten Puurs een speel- en ligweide, jog- en wandelparcours, waterbeleving,
een nieuwe parkbegraafplaats, parkeergelegenheid en horeca, ....
Aanvullend wil VLM maatregelen plannen en uitvoeren die fort Liezele en de vallei van de Molenbeek
(waterhuishouding, IHD i.f.v. vleermuizen, recreatieve verbindingen, ...) verbinden door een
coördinerende rol te spelen in het op elkaar afstemmen van ambities, doelstellingen en middelen van
meerdere projecten van de gemeente Puurs, Strategisch Project ‘Fortengordels’, Strategisch Project
'Schelde, Sterk Merk', Toerisme Klein-Brabant – Scheldeland, SBZ 'Historische fortengordels van
Antwerpen als vleermuizenhabitats’.
Schelde Sterk Merk bepleit hierbij een (fysieke) link met het fort van Breendonk.
35
Uitbouw Wandelnetwerk (RB 3)
In het projectgebied van Schelde Sterk Merk zijn de fiets- en wandelnetwerken sterk uitgebouwd. In Oost-
Vlaanderen ontbreken nog delen van het wandelnetwerk. Toerisme Oost-Vlaanderen bouwt dit
wandelnetwerk verder uit met:
Het project ‘Oeverlopen’ in de Polders van Kruibeke en langs de Durme
Uitbreiding van het wandelnetwerk in de Kalkense Meersen Met realisatie van fase 1 tijdens het voorbije jaar ter hoogte van Berlare en de uitrol van fase 2 het komende jaar in de Kalkense Meersen.
Schelde Sterk Merk is betrokken bij de uitvoering door het geven van advies vanuit het perspectief van
het strategisch project.
Uitbouw logies (RB 4)
Het logiesplan zoals beschreven in actie SSV 3 wordt uitgevoerd door de logiesconsulenten van Toerisme
Oost-Vlaanderen en Toerisme Antwerpen. Deze uitvoering wordt opgevolgd door een werkgroep waar de
projectcoördinator van Schelde Sterk Merk deel van uitmaakt.
Realiseren ruimtelijke visie Berlare (RB 5)
Uitvoering van een visie
De ruimtelijke visie voor de recreatiepool Donk met als principes een betere zonering van enerzijds de
natuur en anderzijds de toeristisch-recreatieve bedrijven rond het Donkmeer vraagt om uitvoering. Basis
hiervoor is de aanzet tot visie gegeven in de provinciale ruimtelijke visie 'Berlare: een visie op
weekendverblijven' (goedgekeurd door de deputatie in januari 2008), tevens gesteund door de gemeente.
De aanzet tot visie zal verder op punt worden gezet i.s.m. de verschillende relevante actoren en sectoren.
Aan de strategische gebiedsgerichte visie zal een actieprogramma gekoppeld worden met o.a.
(provinciale) ruimtelijke uitvoeringsplannen. De nadruk zal echter vooral liggen op de realisatie van de
visie met veel aandacht voor communicatie en participatie, niet alleen met de betrokken (publieke)
actoren maar ook met de burger.
Bedoeling is ook om het project af te stemmen met het lopende natuurinrichtingsproject ‘Berlare Broek –
Donkmeer’, het onthaalplan voor het Donkgebied en de Kalkense Meersen en het logiesplan voor de regio
van Toerisme Oost-Vlaanderen.
36
Visualisering van een deel van de ruimtelijke visie voor Berlare
Aanwerving van een coördinator
De uitvoering van dit plan vraagt om een bovenlokale coördinator omdat hiervoor binnen de
administratie van de gemeenten geen mankracht beschikbaar is en omdat beide projecten van
bovenlokaal belang zijn. Schelde Sterk Merk en de dienst Ruimte van de Provincie Oost-Vlaanderen
namen hiertoe het initiatief.
Als resultaat wordt in het najaar 2016 een projectcoördinator (graad Ax) aangeworven die 4/5 voor het
project ‘Recreatiepool Donk’ zal werken (zie hierna actie RB5) en 1/5 voor het project ‘Uitvoering
onthaalplan voor het Donkgebied en de Kalkense Meersen’.
De personeelskost voor een voltijds projectcoördinator (graad Ax) wordt geraamd op € 231.000 voor 3
jaar. De Provincie Oost-Vlaanderen neemt het gedeelte van de personeelskost voor het project
‘Recreatiepool Donk’ op zich: € 61.600 per jaar (€ 184.800 in het totaal). Het gedeelte van de
personeelskost voor de uitvoering van de acties van het onthaalplan wordt gedragen door de 4
gemeenten waarop het onthaalplan betrekking heeft, waarbij zowel Laarne, Berlare, Wichelen als
Wetteren € 3.850 per jaar (€ 11.550 in het totaal) bijdragen.
Voor het projectsecretariaat is een halftijds administratieve medewerker (graad Cv) nodig. De
personeelskost hiervan wordt geraamd op € 67.500 gespreid over drie jaar. Het Regionaal Landschap
Schelde-Durme neemt de financiering van deze kost op zich.
De projectcoördinator zal werken onder de paraplu van Schelde Sterk Merk.
37
Verhogen van de natuurbeleving met natuurbelevingspaden (RB 6)
Het Agentschap Natuur en Bos nam het initiatief voor de realisatie van 5 natuurbelevingspaden in de
Scheldevallei. Het doel is het verhogen van de beleefbaarheid van de kenmerkende natuur van het
Schelde-estuarium door ontwikkelen van 5 familievriendelijke natuurbelevingspaden:
Natuurbelevingspad Kasteel van Wissekerke/Polders van Kruibeke
Natuurbelevingspad De Notelaar (Hingene)
Natuurbelevingspad De Koolputten
Natuurbelevingspad Vlassenbroek
Natuurbelevingspad Kalkense Meersen
Hiervoor werd het voorbije jaar een opdracht uitgeschreven voor de opmaak van concepten voor deze 5
natuurbelevingspaden met bijhorende natuurbelevingselementen, de opmaak van het definitief ontwerp
en uitvoeringsdossier, de controle van de productie en de opvolging, begeleiding en coördinatie van de
werf. Schelde Sterk Merk was betrokken bij de opmaak van het bestek en de jurering.
Per familievriendelijk natuurbelevingspad wordt voor de uitvoering een gemiddeld budget van 60.000
EUR incl. BTW voorzien (een plafond van 300.000 EUR incl. BTW wordt voorzien voor de aanleg van deze 5
natuurbelevingspaden samen). Schelde Sterk Merk volgt als secundaire partner naast ANB de uitvoering
van deze opdracht op en zorgt mee voor cofinanciering via een ingediende subsidieaanvraag bij Toerisme
Vlaanderen. Mogelijks wordt onder impuls van Schelde Sterk Merk nog een zesde pad ter hoogte van het
Kasteel van Bornem toegevoegd.
Idee: Versterken van de natuur-educatieve structuur (kijkwanden, schuilhutten, vlonderpaden,
kijktorens) in het buitengebied (RB 7) & Idee: Uitrol van het idee van natuurouders (RB 8)
Dit idee kwam niet tot uitvoering tijdens het voorbije werkingsjaar. In de ingediende subsidieaanvraag
voor Life Climate Adaptation is hiervoor wel aandacht.
Uniforme belevingselementen en info toevoegen aan dorpskernhernieuwing (RB 9)
In het kader van Sigma lieten W&Z en ANB voor de Polders van Kruibeke een huisstijl ontwikkelen. Deze
huisstijl is ondertussen geadopteerd door W&Z als hun Sigma-huisstijl voor de ganse Scheldevallei.
Schelde Sterk Merk riep de partners van het strategisch project op om deze huisstijl ook consequent toe
te passen.
In het komende werkjaar wenst Schelde Sterk Merk hiertoe een charter op te stellen en te laten
ondertekenen door alle partners om zich hiertoe formeler te engageren.
38
Op vlak van belevingspunten nam Schelde Sterk Merk het initiatief om samen met Toerisme Oost-
Vlaanderen een subsidiedossier op te maken voor de realisatie van een 6-tal belevingselementen in de
Kalkense Meersen in uitvoering van en in lijn met het onthaalplan voor deze Kalkense Meersen. Toerisme
Oost-Vlaanderen diende de aanvraag tot subsidie in bij Toerisme Vlaanderen.
39
Toekomst van de Scheldehappening
De Scheldehappening maakte in 2014 een verlies van 20.000€ op een werkingsbudget (exclusief de
vrijwilligerswerking en de promotionele en andere steun bij de partners) van 60.000€. Dit verlies zou
grotendeels te wijten zijn aan het mindere weer maar ook aan de verlaagde subsidies vanuit verschillende
overheden. De vraag is nu: wat met de toekomst van de Scheldehappening?
Vanuit de betrokken organisaties in de Scheldevallei – Toerisme Scheldeland, Toerisme Waasland, Regionaal
Landschap Schelde-Durme en Schelde Sterk Merk & de gemeenten en andere partners - is er geen discussie
over de waarde van de Scheldehappening. Elke partner wil dat de Scheldehappening in de toekomst terug
wordt georganiseerd.
In het ingediende Life Climate Adapatation-subsidiedossier is onder impuls van Schelde Sterk Merk de
Scheldehappening mee opgenomen met de vraag subsidies toe te kennen voor de organisatie van een
Scheldehappening 2.0.
Schelde Sterk Merk kwam overeen met Toerisme Scheldeland, Toerisme Waasland en Regionaal Landschap
Schelde-Durme dat de happening in de toekomst dan bijgestuurd wordt volgens deze krachtlijnen:
Duidelijkheid over ingebrachte kosten en (verwachte) opbrengsten. Bekijken of we prijzen licht kunnen verhogen om meer inkomsten te genereren.
Oprichting van een stuurgroep met Scaldisnet en minimum de vier betrokken partners (eventueel ook geïnteresseerde gemeenten) die het evenement aanstuurt (organisatorisch, budgettair, inhoudelijk, …).
Aanpassing van het concept om te garanderen dat het evenement verder kan doorgroeien als publieksevenement. Belangrijke elementen hierbij zijn:
o Meer betrekken van het hinterland o Meer variatie in de programmatie (vb. werken met een ‘dorp van de Scheldehappening’) o Meer cultuur in het aanbod integreren (cf. ‘Festivelo’ in Lokeren en omstreken) o Meer inhoudelijke samenhang tussen de gemeenten en de twee oevers
40
Overzicht van de acties
Hieronder bieden we een kort overzicht van de besproken acties in het werkingsgebied. Let wel dat de
overkoepelende projecten niet op de kaart aangeduid staan.
41
42
Budget 2015-2016
In het eerste werkingsjaar van half augustus 2015 tot half augustus 2016 boekte Schelde Sterk Merk
onderstaande inkomsten en uitgaven. De bijdrage van Regionaal Landschap Schelde-Durme is een
eenmalige bijdrage. Vanaf het volgende werkingsjaar zullen de 14 gemeenten die lid zijn van het
strategisch project de 20% bijdrage garanderen.
Naast de loonkost en werkingskosten voor de coördinator was de opmaak van een business plan voor
‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ een grote kost. ParsProToto stond Schelde Sterk Merk bij voor de
opmaak van dit business plan, in het bijzonder bij de ontwikkeling en uitwerking van het concrete aanbod
op de kasteelsites en voor de doorrekening van de plannen in financiële tabellen.
Omschrijving uitgaven Budget
Loonkost 73.846
Kantoorbenodigdheden 3.081
Opleidingen, congressen en literatuur 2.256
Onkostennota's (km, telefoon, trein, …) 1.974
Diverse leveranciers 2.794
Communicatie (Huisstijl, site) 1.666
Business plan kastelen 45.590
Studiedagen 793
Totaal 132.000
Omschrijving inkomsten Budget
Subsidie Ruimte Vlaanderen 100.000
Bijdrage Regionaal Landschap Schelde-Durme 25.000
Bijdrage partners aan business plan ‘Van Steen tot Steen’ 7.000
Totaal 132.000
43
Actieplan 2016-2017
Het actieplan voor augustus 2016 tot augustus 2017 bouwt verder op het voorgaande jaar. De opgestarte
projecten en acties worden verder gezet. In het geel gemarkeerd staan die acties die in het komende jaar
extra aandacht krijgen. We starten een groot nieuw project op, namelijk het onderzoek naar de
haalbaarheid van een overkoepelend natuurpark in de Scheldevallei.
Nr Omschrijving actie Trekker Timing
Samen door een sterk overleg (SSO)
SSO1 Opzetten projectstructuur Schelde Sterk
Merk
2015
SSO2 Overlegstructuur Natuurinrichtingsproject Kalkense
Meersen & Berlare VLM
2015 e.v.
SSO3 Overlegstructuur Landinrichtingsproject Klein-Brabant VLM 2015 e.v.
SSO4 Overleg Kruibeke W&Z 2015 e.v.
SSO5 Overlegstructuur opzetten Durmevallei Schelde Sterk
Merk
2015 e.v.
SSO6 Overleg met Dendermonde Schelde Sterk
Merk
2015 e.v.
SSO7 Schelde Sterk Merk in andere overlegstructuren Schelde Sterk
Merk
2015 e.v.
Samen voor een sterke visie (SSV)
SSV1 Ontwikkeling van rode draad voor het werkgebied Schelde Sterk Merk
…
SSV2 Ontwikkeling onderbouw voor toeristische ontwikkeling (& idee: studiedag)
KU Leuven 2015-2016
SSV3 Ontwikkeling visie op logies TOV/TPA 2016
SSV4 Idee: Studiedag 'Reflecties bij het witboek' Schelde Sterk Merk
…
SSV5 Opvolgen ‘Man&Biosphere’ in Bovenschelde Schelde Sterk Merk
2015 e.v.
SSV6 Mogelijkheden voor verbinden natuur
(Nationaal Park)
Schelde Sterk Merk
2016-2017
44
Ruimte om te leven voor mensen (RLM)
RLM1 Onthaalplannen voor Berlare-Kalkense Meersen VLM 2015-2016
RLM2 Onthaalplannen voor Durme Schelde Sterk Merk
2016-2017
RLM3 Dorpskernhernieuwing Gemeenten …
RLM4 Mobiliteit (Waterbus) Havenbedrijf/SP Havenland
2016-2017
RLM5 Idee: Verbeteren van verbindingen (in de vorm van landschapsparken)??
? …
RLM6 Uitvoering onderzoek Hoevetoerisme & Korte keten landbouw
Schelde Sterk Merk
2016
RLM7 Uitvoering onthaalplannen Berlare-Kalkense Meersen RLSD/SSM/
gemeenten 2016-2019
Ruimte om te leven voor fauna en flora (RLF)
RLF1 Life Climate Change-project in Schelde-Durme ANB & WenZ 2016 e.v.
RLF2 Verbeteren van verbindingen door KLE RLSD 2015 e.v.
RLF3 Idee: Onderzoek naar klimaatbestendigheid van Oost-Vlaanderen
Provincie Oost-Vlaanderen
…
RLF4 Idee: Project rond biomassa – korte omloophout (Klein-Brabant + Oost-Vlaanderen)
RLSD, Provincies
…
Ruimte om te beleven (RB)
RB1 Uitvoering openstelling kastelen en ontwikkeling van hun ruime omgeving
Schelde Sterk Merk
2015 e.v.
RB2 Beheersplan Fort Liezele (en samenwerking met Breendonk) Puurs 2016-2017
RB3 Uitbouw wandelnetwerk Oost-Vlaanderen (in en buiten zoekzones)
TOV 2015 e.v.
RB4 Uitbouw logies met focus op kleinschalig logies en hoevetoerisme
TOV/TPA 2016 e.v.
RB5 Hotelproject Dendermonde 2016 e.v.
RB6 RO in Berlare (natuur /toerisme)
Provincie/Schelde Sterk Merk/
gemeenten
2016-2019
45
Ruimte om te beleven (RB)
RB6 Verhogen natuurbeleving van de wandelpaden ANB 2016-2017
RB7 Belevingspunten in Kalkense Meersen TOV 2017
RB8
Idee: Versterken van de natuur-educatieve structuur (kijkwanden, schuilhutten, vlonderpaden, kijktorens) in het buitengebied
… …
RB9 Uitrol van het concept van de natuurouders ANB/Schelde
Sterk Merk 2017
RB10 Idee: Uniforme belevingselementen en info toevoegen aan dorpskernhernieuwing
… …
RB11 Toekomst Scheldehappening Schelde Sterk Merk
2016-2017
In het komende zullen we dus de haalbaarheid van een overkoepelend natuurpark in de Scheldevallei
bestuderen. We bekijken hierbij ook of de finaliteit een Nationaal Park Scheldevallei kan zijn.
We wensen dit te doen omdat:
Visie van Schelde Sterk Merk Dit is een logische stap binnen de visie en missie van Schelde Sterk Merk.
Sigmaplan en de Scheldegemeenten Het Sigmaplan is in volle uitvoering en het krijgt steeds meer steun vanuit de gemeenten en partners in de Scheldevallei. Daarom lijkt het haalbaar om dit idee – dat overigens al lang circuleert - momenteel formeel te lanceren.
Het strategisch project Havenland en EGTS Linieland Dit strategisch project gaat dit najaar van start nu de projectcoördinator aangeworven is. Vanuit Havenland zal ook de uitbouw van Groot Saeftinghe ondersteund worden. Groot Saeftinghe wil een grenspark zijn met de ambitie om nationaal park te worden. Vanuit Schelde Sterk Merk houden we het pleidooi om de getijgebonden Schelde en zijn omliggende natuurgebieden al één geheel te zien. We zullen hiertoe het gesprek met Havenland aangaan. Net als Havenland is EGTS Linieland één van de trekkers voor de uitbouw van Groot Saeftinghe. Ook met hen zetten we verder overleg op.
Natuurpunt en ANB Natuurpunt en ANB willen op Vlaams niveau bekijken welke gebieden in Vlaanderen in aanmerking komen om een Nationaal Park te vormen vanuit de visie dat dit een beperkt aantal gebieden moet blijven om de intrinsieke waarde van het label ‘Nationaal park’ niet te ondermijnen.
Inrichtingsprojecten van VLM Momenteel lopen twee grote inrichtingsprojecten van VLM in de Scheldevallei (in Berlare en in Klein-Brabant). Met VLM zal ook bekeken worden of we op termijn een inrichtingsproject kunnen opstarten dat werkt op de verbindingen van natuur in het werkingsgebied.
Van Steen tot Steen langs de Schelde Met het project ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ creëren we een structuur in de Scheldevallei tussen Gent en Antwerpen met de drie kastelen en de drie betrokken steden die als onthaalpoorten tot een natuurpark kunnen fungeren omwille van hun ligging, bereikbaarheid en aantrekkingskracht.
Onthaal- en ontsluitingsvisies Stelselmatig werken we voort aan een globale onthaal- en ontsluitingsvisie voor de ganse Scheldevallei. We doen dit niet door een overkoepelende visie te ontwikkelen maar door voor elk van
46
de grote deelgebieden een visie te ontwikkelen. Deze visies dienen gelinkt te worden en te passen binnen het grotere kader van de ganse Scheldevallei. Voor de Polders van Kruibeke en de Kalkense Meersen & Berlare bestaande deze visie al. In de Durmevallei maken we die in het komende jaar op. Hiermee hebben we steeds meer bouwstenen in handen om te komen tot een globale visie voor het ganse Natuurpark Scheldevallei.
47
Budget 2016-2017
Het budget voor het werkingsjaar van half augustus 2016 tot half augustus 2017 is als volgt:
Omschrijving uitgaven Budget
Loonkost 79.000
Kantoorbenodigdheden 2.000
Opleidingen, congressen en literatuur 2.000
Onkostennota's (km, telefoon, trein, …) 4.500
Diverse leveranciers 5.500
Communicatie (Huisstijl, site, nieuwsbrief, …) 1.500
Business plan kastelen 17.935
Reserve (vb. Scheldehappening?, …) 12.565
Totaal 125.000
Omschrijving inkomsten Budget
Subsidie Ruimte Vlaanderen 100.000
Bijdrage gemeenten 25.000
Totaal 125.000
De bijdrage van de gemeenten is opgesplitst volgens de inwoneraantallen.
In de uitgaven voor het komende werkjaar is rekening gehouden met verhoogde werkingskosten voor
onkosten en dergelijke omdat er binnen Schelde Sterk Merk een werknemer bijkomt voor de realisatie
van het project in Berlare en de Kalkense Meersen. Het loon van deze werknemer wordt gedragen door
de provincie Oost-Vlaanderen.
In het budget voor het komende werkjaar is nog geen rekening gehouden met de eventuele goedkeuring
van het subsidiedossier ‘Van Steen tot Steen langs de Schelde’ door Toerisme Vlaanderen.
48
49
Bijlagen
50
51
Leden van de stuurgroep
Voorzitter Jan Briers Provincie Oost-Vlaanderen Gouverneur
Covoorzitter Jozef Dauwe Provincie Oost-Vlaanderen Gedeputeerde
Geert Roosenboom Zele Schepen
Kristof De Smet Wichelen Schepen
Franky De Graeve Temse schepen
Tom Waterschoot Hamme schepen
Werner De Nijs Waasmunster Schepen
Luc De Boeck Bornem Burgemeester
Erik Blommaert Kruibeke Schepen
Piet Buyse Dendermonde Burgemeester
Kris Malfliet Berlare Schepen
Alex De Smet Laarne Schepen
Igor Rogiers Laarne Schepen
Eddy Ceurstemont Sint-Amands Schepen
Maaike Bradt Willebroek Schepen
Ronny Tourné Puurs Schepen
vervangend Alex Goethals Puurs Schepen
Herman De Wulf Wetteren Schepen
Guido De Longie Ruimte Vlaanderen
Bien Weytens Ruimte Vlaanderen
Lieven Nachtergaele Agentschap Natuur en Bos
Wim Dauwe Waterwegen en Zeekanaal NV
vervangend Hans Depreter Waterwegen en Zeekanaal NV
Peter De Wilde Toerisme Vlaanderen
Administrateur-Generaal
Katia Versieck Toerisme Oost-Vlaanderen Algemeen Manager
Stijn Van Belleghem
Regionaal Landschap Schelde-Durme Coördinator
Rik Röttger Provincie Antwerpen
vervangend Hilde Van Look Provincie Antwerpen
Gilles Facon Toerisme Provincie Antwerpen
Bernadette Boeykens Toerisme Scheldeland Voorzitter
Marilou Dubois Toerisme Scheldeland Regiocoördinator
Els Maes Toerisme Waasland
Jan Verboven Vlaamse Landmaatschappij Regio West
Eddy Vermeerbergen Vlaamse Landmaatschappij Regio Oost
Luc De Boeck Scheldelandschapspark Voorzitter
52
Leden van de begeleidingsgroep
Geert Roosenboom Zele Schepen
Lut Fonteyn Wichelen Dienst toerisme/cultuur
Wim Vereecken Temse Milieu
Pieter Vermeire Hamme
Medewerker dienst toerisme
André De Lathouwer Waasmunster Medewerker Toerisme
Annelies Tyberghein Kruibeke cultuurbeleidscoördinator
vervangend Machteld Oste Kruibeke Communicatieambtenaar
vervangend Katrien Cornu Kruibeke Milieuambtenaar
Kristof van Peteghem Berlare
Afdelingshoofd openbare werken
Roland Deurinck Bornem Milieu
Patrick Segers Dendermonde
Diensthoofd Toerisme en Stadspromotie
Pascal Haelterman Laarne
Ellen Leroy Laarne
Liesbeth De Keersmaeker Sint-Amands
Kristin Moens Sint-Amands
Stijn Vandeplas Wetteren
Dienst Toerisme & Evenementen
Dorien De Vries Willebroek
Deskundige Toerisme en Evenementen
Karin De Mulder TKBS (Puurs) Toeristisch Coördinator
Laurent Vanden Abeele Agentschap Natuur en Bos
vervangend Hans Depreter Waterwegen en Zeekanaal NV Celhoofd Investeringen
Stefaan Nollet Waterwegen en Zeekanaal NV
Ben De Vriendt Toerisme Vlaanderen
Hilde Thijs Toerisme Vlaanderen
Ann De Grande Vlaamse Landmaatschappij Regio West
Peter De Graef Vlaamse Landmaatschappij Regio Oost
Stijn Van Belleghem
Regionaal Landschap Schelde-Durme Coördinator
Frederik Goossens Toerisme Oost-Vlaanderen
Gaston Maes Toerisme Provincie Antwerpen
Maja Verbeeck Oost-Vlaanderen
Dirk Vandenbussche Provincie Antwerpen vervangend Hilde Van Look Provincie Antwerpen
Els Maes Toerisme Waasland Regiocoördinator
Marilou Dubois Toerisme Scheldeland Regiocoördinator
Walter Roggeman Natuurpunt
Liesbet Cleynhens Natuurpunt
Thijs Haustraete Natuurpunt
Tony Verhamme Scheldelandschapspark Directeur
Kristin Van de Velde Kolena
53
Alec van Havre Landelijk Vlaanderen
Historische Woonsteden en Tuinen vzw
Matthias Vercauteren Boerenbond
Paul Cerpentier Algemeen Boerensyndicaat Ondervoorzitter
54
Kostenplaatsen werkjaar 2015-2016 (excl. loon)
OMSCHRIJVING DATUM COMMENTAAR NAAM DEBET SALDO
Projectkosten divers 26/03/2015 Alterjob: aankondiging vacature projectleider Diverse Leveranciers 181,5 -181,5
Projectkosten divers 30/03/2015 Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 592,9 -774,4
Seminaries en opleidingen 26/08/2015 Tom Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning
525 -1299,4
Lidgelden en bijdragen 26/08/2015 lid Tom 2015 Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning
100 -1399,4
Seminaries en opleidingen 28/08/2015 International Conference of National Trusts 2015 Robinson College Cambridge
Robinson College Cambridge 1330,99 -2730,39
Druk- en copieerwerk 11/09/2015 Naamkaarten (Tom) Dehauwere 73,81 -2804,2
Softwarelicenties 17/09/2015 Microsoftlicenties laptop Tom Provincie Oost-Vlaanderen
Provincie Oost-Vlaanderen 505,56 -3309,76
GSM-kosten 19/09/2015 Samsung Galaxy Tom Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen 160,58 -3470,34
Erelonen deskundigen 28/09/2015 Vertaalopdracht Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 379,65 -3849,99
Representatiekosten 29/09/2015 Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 210 -4059,99
Meubilair en bureaubenodigdheden
01/10/2015 bureaustoel Tom BMA Ergonomics BMA Ergonomics 301,29 -4361,28
Representatiekosten 01/10/2015 Drankverbruik vergadering 29/9 AC De Zaar Gemeente Temse
Gemeente Temse 50 -4411,28
Verplaatsingskosten openbaar vervoer
12/10/2015 Wezenbeek Wezenbeek 349,7 -4760,98
Verplaatsingskosten (andere kosten)
12/10/2015 kostennota divers 12/10/15 Wezenbeek Wezenbeek 27,8 -4788,78
Kantoormachines 15/10/2015 Dell Latitude E7450 + toebehoren ; Tom Simac Simac 1992,48 -6781,26
GSM-kosten 21/10/2015 Mobiele telefonie 08/2015 Farys Farys 18,32 -6799,58
Telefoon en internet 04/11/2015 08/2015 Farys Farys 20,96 -6820,54
Telefoon en internet 16/11/2015 Farys Farys 66,39 -6886,93
Telefoon en internet 18/11/2015 Farys Farys 23,11 -6910,04
Verplaatsingskosten personenwagen
30/11/2015 Kostennota km-vergoeding Wezenbeek Wezenbeek 246 -7156,04
Verplaatsingskosten openbaar vervoer
30/11/2015 Wezenbeek Wezenbeek 90,8 -7246,84
Representatiekosten 30/11/2015 Kostennota divers 10+11/2015 Wezenbeek Wezenbeek 33,95 -7280,79
Verplaatsingskosten (andere kosten)
30/11/2015 Kostennota divers 10+11/2015 Wezenbeek Wezenbeek 111,6 -7392,39
Telefoon en internet 23/12/2015 mobiele telefonie 10/2015 Farys Farys 45,81 -7438,2
Telefoon en internet 23/12/2015 Farys Farys 24,04 -7462,24
Representatiekosten 31/12/2015 Kostennota Wezenbeek Wezenbeek 51,8 -7514,04
Verplaatsingskosten (andere kosten)
31/12/2015 Kostennota divers 12/2015 Wezenbeek Wezenbeek 8,1 -7522,14
Verplaatsingskosten openbaar vervoer
31/12/2015 Kostennota divers 12/2015 Wezenbeek Wezenbeek 81,2 -7603,34
Verplaatsingskosten personenwagen
31/12/2015 Kostennota km-vergoeding 12/2015 Wezenbeek Wezenbeek 13,65 -7616,99
Telefoon en internet 31/12/2015 mobiele telefonie 11/2015 Farys Farys 53,34 -7670,33
Medische dienst algemeen 31/12/2015 Securex Externe Dienst voor Preventie en Bescherming
Securex Externe Dienst voor Preventie en Bescherming
28,71 -7699,04
Brandverzekering 01/01/2016 Brandverzekering kantoor 2016 Ethias Ethias 27,39 -7726,43
Arbeidsongevallenverzekering 01/01/2016 Arbeidsongevallen 2016 wettel. verzek. (voorschot) Ethias
Ethias 217,88 -7944,31
Arbeidsongevallenverzekering 01/01/2016 Arbeidsongevallen 2016 buitenwettel. verzek. (voorschot) Ethias
Ethias 19,98 -7964,29
Verzekering dienstverplaatsingen
01/01/2016 Dienstverplaatsingen 2016 (voorschot) Ethias Ethias 83,66 -8047,95
Verzekering personenwagens 01/01/2016 Autoverzek. Renault Kangoo 2016 Ethias Ethias 45,58 -8093,53
Verzekering personenwagens 01/01/2016 Autoverzek. Dacia Sandero 2016 Ethias Ethias 75,23 -8168,76
Seminaries en opleidingen 13/01/2016 Tom Wezenbeek Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning
200 -8368,76
Brandstoffen personenwagens
15/01/2016 1/1 - 14/1/16 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 5,6 -8374,36
Lidgelden en bijdragen 19/01/2016 lidmaatschap Tom Wezenbeek Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning
100 -8474,36
Bureaubenodigdheden en drukwerk
20/01/2016 Centralpoint Converter laptop-beamer voor Tom ; Diverse Leveranciers
Diverse Leveranciers 47,19 -8521,55
Onderhoud en herstellingen personenwagen
25/01/2016 Onderhoud Dacia Sandero De Beule De Beule 19,38 -8540,93
Brandstoffen personenwagens
31/01/2016 31/1/16 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 14,63 -8555,56
Receptie- en onthaalkosten 31/01/2016 Smedo broodjeslunch Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 117 -8672,56
Onderhoud en herstellingen gebouwen
31/01/2016 Schoonmaak kantoren 01/2016 Cleaning Professionals 35,12 -8707,68
55
Informatica-prestaties 04/02/2016 Onderhoud server 21/12/15 - 21/12/17 Dell Dell 83,96 -8791,64
Brandstoffen personenwagens
15/02/2016 1 - 15/2/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 4,43 -8796,07
Gas 18/02/2016 Verwarming kantoor 1/1 - 31/3/16 Eni Eni 47,61 -8843,68
Verkeersbelasting (auto's) 18/02/2016 Dacia vkb 2016 Vlaamse Belastingdienst - VKB Vlaamse Belastingdienst - VKB 13,99 -8857,67
Telefoon en internet 22/02/2016 Vaste telefonie 11-12/2015 Farys Farys 22,6 -8880,27
Receptie- en onthaalkosten 26/02/2016 Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 166,95 -9047,22
Onderhoud en herstellingen gebouwen
29/02/2016 schoonmaak kantoren 02/2016 Cleaning Professionals Cleaning Professionals 35,12 -9082,34
Brandstoffen personenwagens
29/02/2016 16 - 29/2/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 14,2 -9096,54
Verplaatsingskosten openbaar vervoer
01/03/2016 Kostennota divers Inger Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 9,5 -9106,04
Telefoon en internet 07/03/2016 Vaste telefonie 12/2015 + 1/2016 Farys Farys 22,62 -9128,66
Arbeidsongevallenverzekering 08/03/2016 Definitieve premie wettelijke 2015 Ethias Ethias 114,12 -9242,78
Arbeidsongevallenverzekering 08/03/2016 Definitieve premie 2015 buitenwettelijke Ethias Ethias 5,6 -9248,38
Relatiegeschenken 09/03/2016 Geschenken Focusgroep (Sofie Six) Diverse Leveranciers
Diverse Leveranciers 37,9 -9286,28
Receptie- en onthaalkosten 09/03/2016 Onthaalkosten Focusgroep Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 27 -9313,28
Telefoon en internet 14/03/2016 Mobiele telefonie 12/2015 Farys Farys 48,69 -9361,97
Kantoorbenodigdheden 14/03/2016 Canon Belgium Canon Belgium 7,41 -9369,38
Brandstoffen personenwagens
15/03/2016 1 - 15/3/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 5,49 -9374,87
Telefoon en internet 21/03/2016 Mobiele telefonie 01/2016 Farys Farys 55,86 -9430,73
Website 21/03/2016 Domeinnaam en subsite SSM Dataweb Dataweb 465,85 -9896,58
Verzekering BA en rechtsbijstand
21/03/2016 B.A. 2015 def. afrek. Ethias Ethias 34,35 -9930,93
Verplaatsingskosten openbaar vervoer
22/03/2016 Kostennota divers 22/3/16 Wezenbeek Wezenbeek 37,1 -9968,03
Receptie- en onthaalkosten 22/03/2016 Kostennota divers 22/3/16 Wezenbeek Wezenbeek 7,8 -9975,83
Verplaatsingskosten personenwagen
22/03/2016 Kostennota divers 22/3/16 Wezenbeek Wezenbeek 9,8 -9985,63
Verplaatsingskosten (andere kosten)
22/03/2016 Kostennota divers 22/3/2016 Wezenbeek Wezenbeek 34,5 -10020,13
Verplaatsingskosten openbaar vervoer
22/03/2016 Kostennota divers 22/3/2016 Wezenbeek Wezenbeek 132,6 -10152,73
Representatiekosten 22/03/2016 Kostennota divers 22/3/2016 Wezenbeek Wezenbeek 113,93 -10266,66
Verplaatsingskosten personenwagen
29/03/2016 Wezenbeek Wezenbeek 57,32 -10323,98
Verplaatsingskosten openbaar vervoer
29/03/2016 Kostennota divers 29/3/2016 Wezenbeek Wezenbeek 4,2 -10328,18
Verplaatsingskosten (andere kosten)
29/03/2016 Kostennota divers 29/3/2016 Wezenbeek Wezenbeek 9,6 -10337,78
Onderhoud en herstellingen gebouwen
31/03/2016 schoonmaak kantoren 03/2016 Cleaning Professionals Cleaning Professionals 35,12 -10372,9
Telefoon en internet 04/04/2016 Vaste telefonie 1+2/2016 Farys Farys 23,42 -10396,32
Verplaatsingskosten (andere kosten)
10/04/2016 't Ros Beiaard 't Ros Beiaard 793 -11189,32
Receptie- en onthaalkosten 11/04/2016 Afscheid stagiair Inger Diverse Leveranciers Diverse Leveranciers 25,8 -11215,12
Relatiegeschenken 12/04/2016 AS Adventure AS Adventure 50 -11265,12
Brandstoffen personenwagens
15/04/2016 1 - 15/4/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 4,26 -11269,38
Onderhoud en herstellingen gebouwen
30/04/2016 04/2016 Cleaning Professionals Cleaning Professionals 35,12 -11304,5
Brandstoffen personenwagens
30/04/2016 16 - 30/4/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 10,52 -11315,02
Telefoon en internet 02/05/2016 Mobiele telefonie 2/2016 Farys Farys 50,41 -11365,43
Telefoon en internet 02/05/2016 Vaste telefonie 2+3/2016 Farys Farys 23,63 -11389,06
Receptie- en onthaalkosten 04/05/2016 Levering drinkwater + fris Dranken Maes Dranken Maes 32,61 -11421,67
Onderhoud en herstellingen personenwagen
13/05/2016 Herstelling Renault Kangoo De Beule De Beule 57,57 -11479,24
Kantoorbenodigdheden 13/05/2016 Verbruik copier 1/9/15 - 31/8/16 Canon Belgium Canon Belgium 58,46 -11537,7
Brandstoffen personenwagens
15/05/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 5,83 -11543,53
Kantoorbenodigdheden 20/05/2016 Copier 8/2 - 7/8/2016 Canon Belgium Canon Belgium 11,34 -11554,87
Telefoon en internet 23/05/2016 Mobiele telefonie 03/2016 Farys Farys 63,64 -11618,51
Telefoon en internet 23/05/2016 Vaste telefonie 3+4/2016 Farys Farys 24,17 -11642,68
56
Erelonen deskundigen 23/05/2016 Opmaak businessplan 'van Steen tot Steen' Pars Pro Toto
Pars Pro Toto 40000 -51642,68
Telefoon en internet 23/05/2016 Verrekening Titaniumkorting 7/15 - 12/15 Farys Farys 7,88 -51650,56
Receptie- en onthaalkosten 25/05/2016 Kostennota divers 4+5/16 Wezenbeek Wezenbeek 3,4 -51653,96
Verplaatsingskosten (andere kosten)
25/05/2016 Kostennota divers 4+5/16 Wezenbeek Wezenbeek 31 -51684,96
Verplaatsingskosten personenwagen
25/05/2016 Kostennota km-vergoeding 3+4/2016 Wezenbeek Wezenbeek 28,59 -51713,55
Verplaatsingskosten personenwagen
25/05/2016 kostennota km-vergoeding Wezenbeek Wezenbeek 200,93 -51914,48
Onderhoud en herstellingen gebouwen
31/05/2016 schoonmaak kantoren 5/2016 Cleaning Professionals Cleaning Professionals 35,12 -51949,6
Kantoorbenodigdheden 31/05/2016 Lyreco Lyreco 10,57 -51960,17
Brandstoffen personenwagens
31/05/2016 16/5 - 31/5/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 10,7 -51970,87
Electriciteit 03/06/2016 Electr kantoor 1/8/15 - 31/12/16 Stad Dendermonde 118,63 -52089,5
Water 03/06/2016 water kantoor 1/8/15 - 31/12/16 Stad Dendermonde 18,41 -52107,91
Reprobel 07/06/2016 Reprobel vergoeding 1/7/15 - 30/6/16 Reprobel Reprobel 9,86 -52117,77
Huur installaties, machines en uitrusting
13/06/2016 Huur copier 8/2 - 7/5/2016 BNP Paribas Lease Group BNP Paribas Lease Group 39,75 -52157,52
Huur installaties, machines en uitrusting
13/06/2016 Huur copier 8/5 - 7/8/2016 BNP Paribas Lease Group BNP Paribas Lease Group 39,75 -52197,27
Brandstoffen personenwagens
15/06/2016 1 -15/6/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 10,45 -52207,72
Telefoon en internet 20/06/2016 Vaste telefonie 4+5/2016 Farys Farys 21,93 -52229,65
Gas 24/06/2016 gas kantoor 1/4 - 30/6/2016 Eni Eni 22,5 -52252,15
Medische dienst algemeen 28/06/2016 Medisch onderzoek 2016 Securex Externe Dienst voor Preventie en Bescherming
Securex Externe Dienst voor Preventie en Bescherming
87,69 -52339,84
Verkeersbelasting (auto's) 28/06/2016 Renault Kangoo vkb 2016 Vlaamse Belastingdienst - VKB
Vlaamse Belastingdienst - VKB 22,61 -52362,45
Onderhoud en herstellingen gebouwen
30/06/2016 schoonmaak kantoren 06/2016 Cleaning Professionals Cleaning Professionals 35,12 -52397,57
Brandstoffen personenwagens
30/06/2016 16/6 - 30/6/16 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 11,44 -52409,01
Verplaatsingskosten personenwagen
04/07/2016 Wezenbeek Wezenbeek 36,27 -52445,28
Brandstoffen personenwagens
15/07/2016 1 - 15/7/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 5,8 -52451,08
GSM-kosten 18/07/2016 Mobiele telefonie 05/2016 Farys Farys 54,49 -52505,57
Brandstoffen personenwagens
31/07/2016 16 - 31/7/2016 Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium Q8 (Kuwait Petroleum) Belgium 3 -52508,57
Telefoon en internet 01/08/2016 Vaste telefonie 5+6/2016 Farys Farys 55,58 -52564,15
TOTAAL 52564 52564