Page 1
Scenariusz zajęć otwartych z zakresu profilaktyki uzależnień
ze szczególnym uwzględnieniem palenia papierosów
„MOJE ZDROWIE MÓJ SKARB”
Termin realizacji: 7.12.2016 R. godz. 16.00- 17.30
Miejsce: aula w szkole
Prowadzące: Ewa Derlikiewicz, Ewa Hrypińska, Wiesława Kleszczewska-Pietrzak
Uczestnicy zajęć: grupa ok.25 osób w wieku 8 - 20 lat, uczniowie SOSW oraz podopieczni
świetlicy środowiskowej
Cele zajęć:
1. promowanie zdrowego stylu życia 2. kształtowanie prawidłowych postaw, nawyków i zachowań zdrowotnych 3. kształtowanie postaw pomocnych w unikaniu używania substancji
psychoaktywnych 4. uświadomienie uczniom ich odpowiedzialności za własne zdrowie
5. uporządkowanie posiadanej przez uczniów wiedzy dotyczącej używania środków
psychoaktywnych i uzależniających oraz poznanie konsekwencji prawnych ich
używania
6. rozwijanie umiejętności różnicowania nadużywania od uzależnienia
7. kształtowanie postawy umiejętnego odmawiania – „nie, dziękuję”
8. zdobycie wiedzy na temat możliwości szukania pomocy i wsparcia /osoby, instytucje,
organizacje/
Metody i formy pracy:
1. „burza mózgów”
2. mini-wykład
3. praca w małych grupach
4. praca w kręgu i rundki
5. prezentacja 6. dobieranki tematyczne, uzupełnianki, tworzenie haseł z rozsypanek wyrazowych
i przekazów obrazkowo-wyrazowych, anty-opakowanie paczki papierosów
7. piosenki profilaktyczne
8. film z wypowiedziami dzieci z klasy I-II-III na temat zajęć
Potrzebne materiały: nośnik z filmem i piosenkami, rozsypani tematyczne, plansze do prac
w grupach, karton do anty-opakowania, flipchart i markery, ulotki,
wizytówki
Wymagany sprzęt: laptopy, projektor, ekran
Page 2
Przebieg zajęć:
Treść – kolejne zadania Czynność / informacje Potrzebne materiały
1.
Powitanie grupy.
Zapoznanie z zasadami pracy
podczas zajęć i tematem zajęć
Przywitanie dzieci i gości.
Przypomnienie zasad obowiązujących
podczas zajęć grupowych.
Zanim podamy wam temat dzisiejszych
zajęć, chcę was o coś zapytać. Mam tu
transparent, z wyrazem skarb. Skarb to
coś bardzo cennego, ważnego, coś czego się
pilnuje, co się chroni, czego się poszukuje,
o co czasami nawet się walczy. Powiedzcie,
co wam kojarzy się ze słowem skarb? Co
dla was jest skarbem?
Uczniowie wypowiadają się na zadane
pytanie. Ich skojarzenia zapisywane są na
tablicy. Jeżeli wśród podanych przykładów
znajdzie się słowo „zdrowie”, to podajemy
uczniom, że właśnie dziś na zajęciach
będziemy ZDROWIE rozpatrywać w
kategoriach SKARBU. Jeśli to słowo nie
padnie ze strony uczniów, to po wyczerpaniu
ich pomysłów prowadzący pyta, czy wg nich
zdrowie może być skarbem. Zakładając, że
pojawią się odpowiedzi twierdzące
prowadzący podaje temat zajęć (jw. - właśnie
dziś na zajęciach będziemy ZDROWIE
rozpatrywać w kategoriach SKARBU).
plansza z zapisanymi
zasadami Załącznik 1
transparent z napisem
SKARB
markery i arkusz
„Co to jest skarb?”
2.
Co to jest zdrowie
Powiedzieliście, że zdrowie może być
skarbem. Zatem ustalmy, co to jest
zdrowie, co znaczy „być zdrowym”. Zanim
wypowiecie się na ten temat poproszę 2
uczniów do stanowisk z komputerami,
gdzie poszukają definicji zdrowia.
Wyznaczeni uczniowie odszukują w
Internecie definicji, a pozostali podają
przykłady, które spisywane są na planszy.
Kiedy wyznaczeni uczniowie odnajdą
wyjaśnienie pojęcia „zdrowie” odczytują je
i wspólnie z innymi ustalają, czy skojarzenia
pozostałych uczniów zawierają się w
definicji. Wszystkie przykłady typu: nie
wolno palić, jak się pije nie ma zdrowia, itp.
prowadzący zaznacza, jako te czynniki, które
zdrowiu nie sprzyjają.
plansza z tytułem:
„Co to jest zdrowie?”
markery
2 stanowiska z
dostępem do internetu
Page 3
3.
Co sprzyja a co szkodzi
zdrowiu
Mówiąc o zdrowiu mieliście skojarzenia,
które można podzielić na dwie grupy: to,
co sprzyja zdrowiu i to, co zdrowiu szkodzi,
zachowania sprzyjające i zagrażające
zdrowiu. Podsumowując poprzednie
zadanie dokonajcie wyboru, jakie
produkty, wrzucić do skrzyni skarbów
(sprzyjają zdrowiu), a jakie do kosza na
śmieci (szkodzą zdrowiu).
Nauczyciel podkreśla, że niektóre z rzeczy
umieszczane w koszu szkodzą, gdy stosujemy
je w nadmiarze (przecież np. słodycze można
spożywać w niewielkich ilościach). Chodzi o
ustalenie, co sprzyja zdrowiu a co mu może
zaszkodzić.
Uczniowie uzupełniają plansze etykietami z
napisami lub ilustracjami (te przygotowane są
dla nieczytających).
plansza z tytułem:
„Co sprzyja zdrowiu?”
plansza z tytułem:
„Co szkodzi
zdrowiu?”
rozsypanki wyrazowe,
ilustracje, klej Załącznik 2
4.
Co maluchy wiedzą o
zdrowiu
Prezentacja filmu /7 min/ z zajęć dotyczących
zdrowia przeprowadzonych z uczniami klasy
I-II-III.
projektor, ekran
nośnik z filmem
5.
Zajęcia z płachtą
Powiedzieliście że zdrowie to ruch,
aktywność fizyczna, ćwiczenia, wysiłek
fizyczny, to dla odprężenia, rozruszania
zapraszam do zabaw ruchowych z płachtą.
plachta
6.
Co to jest uzależnienie,
od czego ludzie się
uzależniają
W tej części zajęć prowadzący odwołuje się
do tych zapisów na planszy „Co szkodzi
zdrowiu?”, które dotyczą alkoholu,
papierosów i innych środków
uzależniających, psychoaktywnych. Podkreśla
je na planszy pytając uczniów: jak wam się
wydaje, dlaczego te właśnie zapisy
wybrałam? Uczniowie powinni wskazać ich
wspólną cechę – niezdrowe, uzależniające.
Chcemy teraz krótko porozmawiać o
uzależnieniu. Co to jest?
Zanim wypowiecie się na ten temat
poproszę 2 uczniów do stanowisk z
komputerami, gdzie poszukają definicji
uzależnienia.
Wyznaczeni uczniowie odszukują w
Internecie definicji, a pozostali podają
wypełniona plansza z
tytułem:
„Co szkodzi
zdrowiu?”
plansza z tytułem
„Co to jest
uzależnienie?”
markery
Page 4
przykłady, które spisywane są na planszy.
Kiedy wyznaczeni uczniowie odnajdą
wyjaśnienie pojęcia „uzależnienie” odczytują
je i wspólnie z innymi ustalają, czy
skojarzenia pozostałych uczniów zawierają
się w definicji.
Od czego ludzie się uzależniają?
Jak myślicie, który środek uzależniający
jest najbardziej dostępny dla młodych
ludzi, który najłatwiej im zdobyć i mieć
przy sobie? /papierosy/
7.
Nie palę papierosów i dobrze
mi z tym
Uczniowie wypowiadają się na zadane
pytania.
1. Jak myślicie, dlaczego dzieciaki
zaczynają palić? Dlaczego sięgają po
papierosy?
2. Jaką mają korzyść z palenia?
3. Co tracą paląc?
Po wypowiedziach prowadzący dzieli
starszych uczniów na 2 grupy, które pracują
nad :
1. Plakatem pt. „Co palacz puszcza z
dymem?”
2. Anty-opakowaniem dla papierosów.
W tym samym czasie młodsze dzieci układają
hasła o zdrowiu z rozsypanek wyrazowych
lub wyklejają rozsypanki obrazkowe /dzieci
nieczytające/.
plansza na plakat
karton i wycinki z
gazet
klej, nożyczki,
markery
rozsypanki wyrazowe Załącznik 3
puzzle Załącznik 4
arkusz papieru, klej
8.
Prezentacja prac
Uczniowie prezentują swoje prace.
Prowadzący kieruje krótką rozmową o czym
mówi reklama i plakat, czego nie mówi. Na
zakończenie tej części zajęć uczestnicy
oglądają klip z piosenką „Witaminki”
i „Bezpieczne piosenki”.
projektor, ekran
nośnik z piosenkami „Witaminki” 1’08’’
odtwarzanie od 1’12” https://www.youtube.com/watch?v=nYg5TJhjOEs
„Bezpieczne piosenki”
Papierosy – 29”
/od ’40”/
Alkohol 16”
/od 5’14”/ https://www.youtube.com/watch?
v=IX9hVj7UqUk
Środki uzależ. 46”
/od 3’31”/ https://www.youtube.com/watch?
v=JuSFJcQAZws
9.
Mini wykład dotyczący
stosunku prawa do środków
Ponieważ papierosy, alkohol, dopalacze,
narkotyki szkodzą zdrowiu, a są obecne w
Page 5
uzależniających naszym życiu i używane w sposób
niekontrolowany lub używane mimo zakazów
państwo reguluje przepisami prawa, co i
kiedy jest dozwolone, co zabronione, jakie
ponosi się kary. W Polsce zabroniona jest
sprzedaż papierosów, e-papierosów i alkoholu
osobom niepełnoletnim. Te osoby nie mają
prawa palić papierosów i pić alkoholu. Osoby
dorosłe nie mają prawa częstować
niepełnoletnich alkoholem lub pozwalać, by
w ich obecności niepełnoletni alkohol
spożywał. Pełnoletnie osoby nie mogą też
palić i pić, gdzie im się podoba. Zakaz palenia
dotyczy wielu miejsc /np. szkoły,
przystanków, dworców, szpitali, środków
transportu/ i łamanie tego zakazu grozi
grzywną. Również osoby pełnoletnie nie
mogą spożywać alkoholu np. w parku, na
ulicy, pod sklepem. Natomiast dopalacze
i narkotyki w ogóle są prawnie zabronione –
nie wolno ich posiadać w większych
ilościach, sprzedawać, rozprowadzać,
namawiać do ich spożywania. Prawo zabrania
także reklamowania środków
uzależniających. Tak więc uczeń nie może
przyjść do szkoły np. w koszulce z nadrukiem
liścia marihuany, Czu puszki piwa.
Dla dzieci , młodzieży starszej i ludzi
dorosłych są różne miejsca, w których można
szukać pomocy i wsparcia, jeśli ma się
problem ze zdrowym życiem. Istnieją też
telefony zaufania.
plansza z telefonami
zaufania Załącznik 5
10.
Krótka nauka odmawiania
Jak myślicie, czy jest sposób, by nie dać się
namówić na palenie, picie lub używanie
innych środków?
Uczniowie swobodnie wypowiadają się.
Prowadzący podkreśla, że najlepszym
sposobem jest odmówić stosując zwrot
„dziękuję, nie”, powtarzany w kółko na
zasadzie zdartej płyty. Przekazuje też
uczniom, że odmowa często jest trudna, ale
można jej się nauczyć. Jednak już nie na tych
zajęciach.
11.
Quiz: Prawda czy fałsz?
Prowadzący zaprasza uczniów do końcowej
zabawy.
Na zakończenie odczytam pewne
lista stwierdzeń
dotyczących zdrowego
stylu życia Załącznik 6
Page 6
stwierdzenia, a was proszę o ocenę, czy
kolejne z nich są prawdą czy fałszem.
12.
Podsumowanie i rundka
Zamykając zajęcia nauczyciel prosi uczniów,
by każdy dokończył zdanie: Warto dbać o
zdrowie, ponieważ… Przekazanie informacji, że na korytarzu przy
bibliotece znajduje się plakat z
wypowiedziami uczniów ZSZ, Gimnazjum
i SPP nt. skojarzeń z hasłem: Moje zdrowie
mój skarb”.
Umieszczenie na korytarzu szkoły plansz
z wykonanymi przez uczniów zadaniami.
plansza z zdaniem
13.
Pożegnanie
Wspólne porządkowanie sali
BIBIOGRAFIA:
1. K. A. Wojcieszek: Program edukacyjny „ARS, czyli dbać o miłość?”
2. A. Kołodziejczyk, E. Czemierowska, T. Kołodziejczyk: Spójrz inaczej. Program zajęć
wychowawczo-profilaktycznych dla klas 1-3 szkół podstawowych, Skarżysko-
Kamienna 1999 r.
3. M. Gruszka, I. Janiak, J. Prarat: Scenariusze godzin wychowawczych dla szkoły
podstawowej, Gdańsk 2003
4. M. Gruszka, I. Janiak, J. Prarat: Scenariusze godzin wychowawczych dla gimnazjum i
szkół ponadgimnazjalnych, Gdańsk 2003
5. M. Bogdanowicz, D. Okrzesik: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu
Rozwijającego Weroniki Sherborne, Gdańsk 2008.
6. Encyklopedia zdrowia tom I i II pod redakcją W. S. Gumułki i W. Rewelskiego,
Warszawa 1992
Page 7
Załączniki:
Załącznik 1: Zasady pracy w grupie
1. Szanujemy się wzajemnie.
2. Tylko jedna osoba mówi w danym momencie.
3. Nie oceniamy wypowiedzi innych osób.
4. Udział w ćwiczeniach jest dobrowolny.
Załącznik 2: Etykiety i ilustracje do zadania „Co sprzyja zdrowiu a co mu zagraża”.
Etykiety z napisami:
owoce
warzywa
napoje energetyrzujące
spacery
gimnastyka
e-papierosy
woda
surówki
ciągłe siedzenie przed
komputerem
ruch
ryby
narkotyki
radzenie sobie ze złością
soki
papierosy
śmiech
zabawy i spotkania z
kolegami i koleżankami
dopalacze
odpoczynek
środki psychoaktywne
piwo
witaminy
złość
alkohol
znajomości tylko w
internecie
uzależnienie
brak kontroli nad
lekami
uprawianie sportu
zdrowe odżywianie się
Page 8
Rysunki dla nieczytających
Page 9
Załącznik 3: Hasła o zdrowiu – rozsypani wyrazowe.
1. Gimnastykuj się codziennie, bo to zdrowo i przyjemnie.
2. Zamiast grać na komputerze, zdrowiej jeździć na rowerze!
3. Nie jem chipsów, coca-coli, więc mnie nigdy brzuch nie, boli!
4. Jedz warzywa i owoce, zyskasz przez to nowe moce.
5. W zdrowym ciele zdrowy duch.
6. Ruch i zabawa to fajna sprawa.
7. Kogo wciągnął komputer, ten ma życie zatrute.
8. Mów zawsze NIE, gdy radzą źle.
9. Moje zdrowie – mój skarb.
10. Zachowaj trzeźwy umysł.
Załącznik 4: Puzzle dotyczące zdrowia.
Obrazki do pocięcia /puzzle/.
Załącznik 5: Plansze z numerami telefonów
801 199 990 - Ogólnopolski Telefon Zaufania
„Narkotyki – Narkomania” Zadzwoń jeśli masz
problemy z narkotykami, używasz ich, jesteś uzależniony
lub martwisz się o kogoś z Twojego otoczenia. Możesz
tam uzyskać fachową poradę, a także informację o tym,
jak pomóc sobie lub bliskiej osobie. Telefon jest czynny
codziennie w godzinach od 16.00 do 21.00. Dzowniąc
płacisz tylko za pierwszy impuls połączenia.
Pomoc dla dzieci i dorosłych.
Page 10
116 111 – Telefon Zaufania Dla Dzieci i Młodzieży
Zadzwoń lub napisz, gdy coś Cię martwi, masz jakiś
problem, nie masz z kim porozmawiać lub wstydzisz się
o czymś opowiedzieć. Wiadomość możesz przesłać
również przez stronę www.116111.pl. Pomoc świadczona
przez konsultantów Telefonu 116 111 jest całkowicie
bezpłatna.
Pomoc dla dzieci i młodzieży.
Załącznik 6: Quiz Prawda czy fałsz
Dla młodszych
-należy jeść dużo owoców i warzyw;
-myjemy owoce i warzywa przed jedzeniem;
-spożywamy posiłki brudnymi rękami;
-jedzenie należy spożywać w spokoju;
-brak witamin sprzyja zdrowiu;
-myjemy ręce przed jedzeniem;
-posiłki należy jeść powoli i dokładnie rozgryzać spożywane potrawy;
-słodycze należy jeść w małych ilościach
-warzywa i owoce nie zawierają żadnych witamin;
-nie należy jeść dużo przed snem;
-myjemy zęby raz w roku;
-pożywienie należy połykać w całości;
-wystarczy jeden posiłek dziennie;
-owoce i warzywa to bogate źródło witamin;
-należy codziennie pić mleko i jeść nabiał;
-słodycze dbają o ładny i zdrowy wygląd naszych zębów;
-warzywa, owoce i produkty mleczne niszczą nas
- gimnastyka i sport niszczą zdrowie
- zawsze chodzimy w krótkim rękawku
- przed snem wietrzymy pokój
- zdrowo jest spędzać dużo czasu przed komputerem
Dla starszych
Page 11
- lekkie papierosy mniej szkodzą
- palenie łagodzi stres
- palenie zapobiega nadwadze
- palenie to tylko moja sprawa
- palenie papierosów wpływa na ładny wygląd cery
- palenie papierosów może przyczynić się do raka płuc
- przyjemnym miejscem do palenia papierosów to toalety
- alkohol dodaje sił
- alkohol relaksuje i jest dobrym środkiem na zdenerwowanie
- alkohol jest lekarstwem na sen
- alkohol może zastąpić pokarm
- młode osoby szybciej się uzależniają
- z nałogu łatwo jest wyjść
- palenie szkodzi tylko palaczowi
- można przyjmować czyjeś leki, jeśli źle się czujemy
- odmawianie używania środków psychoaktywnych świadczy o słabości
- środki psychoaktywne zmieniają nasze zachowanie
- używki /papierosy, alkohol, narkotyki/ nie sprzyjają zdrowiu
- prawo zabrania posiadania i używania narkotyków
- osobom niepełnoletnim nie wolno sprzedawać alkoholu i papierosów
- osoby pełnoletnie mogą spożywać alkohol i palić papierosy
- osoby pełnoletnie mogą spożywać alkohol i palić papierosy w miejscach niedozwolonych
- osoby pełnoletnie mogą zażywać narkotyki