Top Banner
12 q&mBuD;a&TOa'gif; woufwmrSwfwrf ;ES ifh tawG;tac:rsm; yxrydkif; uREkfyf\rSwfwrf; vlwa,mufonf pkHaxmufrif;BuD;xH tvkyfavQmufxm;onfhtcg rif;BuD;onf xdkvl\ Oy"d&kyfudk oabmusonfESifh 4if;\t&nftcsif;udk prf;oyfí oifhawmfvQif &mxl;cefUxm;vdkaomtBuHjzpf\/ okdUjzpfí rif;BuD;onf rdrdoddvd kaom yk*¾dKvfwOD;\trnf? ae&yfESifh tvkyftudkifwkdU udkajymjyNyD;vQif xdkyk*¾dKvftm; rsufpd atmufrS taysmufrcHyJ aeUa&mnyg t&dyfozG,f wG,fuyfvkdufygvsuf 4if;ajymorQ vkyforQ tvkH;pkHudk rdrd xHodk U tpD&ifcHpm wifydkU&rnfhtaMumif; ajymjyav\/ tvkyfavQmuf xm;aomvlonf rif;BuD;odvdkaom yk*¾dKvfES ifh rdwfaqGvnf;r[kwf? &efol vnf;r[kwfav&um; xdkyk*¾dKvfajymorQ vkyforQwkdUudk rdrdjrif&onfh twdkif;? Mum;&onfhtwdkif; wdusrSefuefpGma&;om; tpD&ifcH&ayvdrfh rnf/ raumif;aom tcsif;t&mrsm;udk zkH;zdjcif;vnf;r&Sd? aumif;aomtcsif;t&m rsm;udk csHUxGifjcif;vnf;rjyK? csD;ajrSmufjcif ;vnf;rjyK? acsmufwGef;jcif ;vnf; r&Sd? rdrd\ tjriftMum;twdkif ; &dk;om;pGm tpD&ifcHayvdrfhrnf/ xdkenf;wlpGm uREkffyfrSmvnf; rdrdtaMumif;udk a&;om;&mwGif txufyg pkHaxmufavmif;uJUodkU oabmxm;í tom;vnf;r,l? &Sufvnf; r&Suf? [kwfrSeforQudk ]t&if;wdkif;} a&;om;azmfjy&efBuH&G,fyg onf/
1382

Sayagyi Shwe Oo Daung

Jan 12, 2016

Download

Documents

Joseph lazarte

Sayagyi Shwe Oo Daung
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 12

    q&mBuD;a&TOa'gif;

    woufwmrSwfwrf;ESifh tawG;tac:rsm;

    yxrydkif;

    uREkfyf\rSwfwrf;

    vlwa,mufonf pkHaxmufrif;BuD;xH tvkyfavQmufxm;onfhtcg

    rif;BuD;onf xdkvl\ Oy"d&kyfudk oabmusonfESifh 4if;\t&nftcsif;udk

    prf;oyf oifhawmfvQif &mxl;cefUxm;vdkaomtBuHjzpf\/ okdUjzpf

    rif;BuD;onf rdrdoddvdkaom yk*dKvfwOD;\trnf? ae&yfESifh tvkyftudkifwkdU

    udkajymjyNyD;vQif xdkyk*dKvftm; rsufpdatmufrS taysmufrcHyJ aeUa&mnyg

    t&dyfozG,f wG,fuyfvkdufygvsuf 4if;ajymorQ vkyforQ tvkH;pkHudk

    rdrdxHodkU tpD&ifcHpm wifydkU&rnfhtaMumif; ajymjyav\/ tvkyfavQmuf

    xm;aomvlonf rif;BuD;odvdkaom yk*dKvfESifh rdwfaqGvnf;r[kwf? &efol

    vnf;r[kwfav&um; xdkyk*dKvfajymorQ vkyforQwkdUudk rdrdjrif&onfh

    twdkif;? Mum;&onfhtwdkif; wdusrSefuefpGma&;om; tpD&ifcH&ayvdrfhrnf/

    raumif;aom tcsif;t&mrsm;udk zkH;zdjcif;vnf;r&Sd? aumif;aomtcsif;t&m

    rsm;udk csHUxGifjcif;vnf;rjyK? csD;ajrSmufjcif;vnf;rjyK? acsmufwGef;jcif;vnf;

    r&Sd? rdrd\ tjriftMum;twdkif; &dk;om;pGm tpD&ifcHayvdrfhrnf/

    xdkenf;wlpGm uREkffyfrSmvnf; rdrdtaMumif;udk a&;om;&mwGif

    txufyg pkHaxmufavmif;uJUodkU oabmxm; tom;vnf;r,l? &Sufvnf;

    r&Suf? [kwfrSeforQudk ]t&if;wdkif;} a&;om;azmfjy&efBuH&G,fyg onf/

  • 13

    pkHaxmufavmif;onf xdkyk*dKvf\ pdwftBuHrsm;udk odEdkifcGifh &Sdrnfr[kwf

    ay&m?uREkfyfrSmrl rdrdtBuHtpnfESifhpdwful;rsm;udkygod&onfjzpf pkHaxmuf

    \ tpD&ifcHpmxuf jynfhpkHEdkifcGifh &Sdygonf/ rnfolrqdk EIdufEIdufcRwfcRwf

    ppfaq;vkdufonfhtcg taumif;csnf;vnf; rjzpfEdkif/ tqdk;csnf;vnf;

    rjzpfEkdif/ taumif;ESifhtqdk; (tenf;ESifhtrsm;) a&m>yrf;vsuf &Sdjcif;udkom

    awGU&ayvdrfhrnf/ uREkfyfudk,fvnf; enf;twl taumif;ESifhtqdk;

    a&maESmvsuf &Sd&rnfomjzpf&m aumif;aomtcsuftvufrsm;udk azmfjyonfh

    tvSnfhwGif ]*kPf,lonf} odkUr[kwf ]

  • 14

    ypKyefb0\ jyKjyifrI jzpfonfqkdjcif;udk (OmPfrSDoavmuf) ydkif;jcm;a0zef

    wifjyvdkjcif;jzpfygonf/ vdk&if;tcsKyf uREkfyftaMumif;udk uREkfyfa&;om;

    azmfjyjcif;jzpfapumrl (trsKd;orD;pma&;q&mwOD;u a0zefzl;onfhtwkdif;)

    igwnf;[laom pdwfxm;rygyJ tjyifvlwa,muftaejzifh a&;om;zkdUBudK;pm;

    rnfjzpfygonf/ uREkfyf\pmigoabm(yvTm;vdkaomoabm) rnfrQavmuf

    uif; ruif;udkrl pmzwfolwkdU qkH;jzwfMu&ef jzpfygonf/

    uREkfyf\tjzpftysufrsm;rSm twKywd &dk;&dk;taejzifh a&;om;azmfjy

    rnfqdkygu cyf&Tef;&Tef;a&;wwfol r[kwfcJUvQif (a&;wwfolvnf;

    &Sm;onf) ajcmufuyfNiD;aiGUzG,faumif;aom taMumif; t&mrsm;yg&Sdwwf

    onfjzpfaomaMumifh tjzpftysufoufoufrQru tawG;tac:rsm;vnf;

    oufqkdif&mae&mrsm;wGif xnfhoGif;azmfjy&ygonf/ uREkfyf\tawG;tac:

    rsm;rSmvnf; (rSefuefjcif;? rrSefuefjcif;udk tyxm;) tpOftvm

    ynm&Sdrsm;\ t,ltqrsm;ESifh uJGvJGrIrsm; &Sdvdrfhrnfjzpf&m rnfonfu

    obm0us rusudk pmzwfolwkdU pOf;pm;p&m &Sdjcif;tm;jzifh pdwf0ifpm;zG,f

    jzpfvdrfhrnf[k arQmfvifhygonf/

    a&S;OD;pGm rSwfrdaomt&m

    tjcm;wae&m uREkfyfonf vljzpfvmonfrSp a&S;OD;pGm rSwfrdaom

    tcsif;t&mrSm ar;aphuGJ woufywfvkH; xif&Sm;aom trSwftom;wck

    jzpf&avmufatmif trm&Gwf xifjcif;taMumif;udk a&;om;cJUbl;&m

    xdkUaemufwGif xyfrH aphaphawG;jyefaomtcg 4if;xuf tvsifusaom

    tjzpftysufwckudk owd&rdygonf/ uREkfyfrSm om;OD;jzpf 'kwd,

    arG;zGm;onfh uREkfyf\ESronf uREkfyfxufokH;ESpfcefUi,f&m taemufwdkif;

  • 15

    jynfrsm; 7v? 10vrQom rdcifEdkUudk wkdufauR;Muonfqdk aomfvnf;

    uREkfyfrSm ESpfESpfausmfrQ EdkUpdkUcGifh&ygvsufESifhyif rdbrsm;onf uREkfyftm;

    ]EdkUrsufom;}uav;[kqdkum txl;*&kpdkuf taumif;qkH;qdkaom

    pm;p&mrsm;udk auR;arG;Muonf/ (xdkpOfu EdkUAl;wdkufaom tavhtx

    &SdMuao;[ef rwlay/) ykpGefwkyfaMumf? 0ufom;uif? MuufaygifaMumf paom

    pm;p&mrsm;onf uREkfyftwGufjzpf rdbrsm;rlum; Muuf&dk;ESifh 0ufqD

    0ufacgufavmufom pm;Muonf/ zcif\ESrrsm;? rdcif\nDrrsm;

    onfuREkfyfwkdUaetdrfodkU wa,mufwvSnfhvma&muf uREkfyftm;xdef;&ef

    twGuf twlwuG aexdkifMu&m tdrfwGif uREkfyf\ t&D;wa,mufa,muf

    jzpfap? ta':wa,mufa,mufjzpfap b,ftcgrQ jywfawmhonfr&Sdacs/

    wcgw&H ESpfa,mufjyL; okH;a,mufjyL;yif &SdwwfMu\/ 4if;wkdUonf

    uREfkyftm; txufyg pm;p&mtaumif;rsm;udk 0g;cGHMu&\/ ESruav;arG;

    NyD; uREfkyfokH;ESpfom;t&G,fausmfausmf&SdonfwGif uREkfyfonf pm;p&mrsm;

    0g;cGHaomt&D;rsm; ta':rsm;udk oabmrusawmhyJ rdcifcGHU&rnf[k wpmpm

    ylqmjcif;udk rSwfrdonf/

    uREkfyfBuD;jyif;vmaomtcg waeUo rdcifu pum;pyfrdonfESifh

    ]]armifazodef;wkdUrsm; tpm;awmh oGm;rprf;aveJU? 0g;cGHUwJUt&G,fuwnf;u

    olUt&D;awG ta':awG cGHUwmudkrBudKufbl; igudkf,fwdkif 0g;cGHU&w,f?

    [kwfvJ [kwfrSmaygh? aumif;rav;awGuawmh 0g;NyD; tcsKd&nftcsKdUudk

    rsKdcsMurSmudk;? tpm;taomufrsm;awmh i,fuwnf;u 'Davmuf

    em;vnfwJU taumifyJ}}[k ajymbl;&Smonf/ uREkfyfonf tcsKd&nf rsKdcsjcif;

    twGufaMumifh t&omnHUoGm;jcif;[l i,fpOfu rodaomfvnf; rdcif

    0g;cGHUjcif;ESifh t&D;rsm; 0g;cGHUjcif;wkdU\ jcm;em;jcif;udk i,fi,fuwnf;u

    odaMumif; rSwfrdao;onf/ uREfkyfpOf;pm;rdonfum; ]vQm}onf t&mom

  • 16

    odjcif;ESifh pum;ajymjcif;wnf;[laom tvkyfESpfrsKd; vkyfwwf&mwGif

    uREkfyf\ ]vQm}um; yxrtvkyf uRrf;usifvGef; 'kwd,tvkyfbuf

    avQmhae[efwlonf/ tcsKdtcsOf tief tpyftqdrfh tcg;rSp

    aumif;raumif; t&om trsKd;rsKd;wkdUudk uREkfyfonf olwyg;wkdUxuf

    tao;pdwfodwwf\/ taemufwdkif;jynfrsm; 0dkfift&uf ukrPDBuD;rsm;

    onf]vQm} tpGrf;xufaom vlrsm;udk t&ufNrD;orm; (Wine Taster)

    tjzpfESifh vcaxmifaomif;ay; iSm;xm;Muonfqdk&m uREkfyf\ ]vQm}

    tpGrf;rSm wbufwvrf;wGif tokH;rcsEdkifyJ pum;rajymwwfjcif;omvQif

    tzwfwifvsuf&SdaomaMumifh wenf;tm;jzifh ]vljzpf&IH;onf}qkd&rnfavm

    rajymwwfay/

    ywf0ef;usif\ jyKjyifrIrcH&ao;rD (toufav;ig;ESpft&G,f)

    uREkfyf\ ]yifudk} pdwfaeoabmxm;udk rdbrsm; ajymbl;orQESifh

    uREkfyfjyefvnfokH;oyfjcif;jzifh rSwfrdorQrSm uREfkyfonf rdbrsm;udk cspfvnf;

    cspf aMumufvnf;aMumufwwf\/ zcifudkrl tcspfxuf taMumufu ydk

    rdciftm;rlum; tcspfESifhtaMumuf tnDtrQavmuf&Sdvdrhfrnf/ wa,muf

    wnf;&Sdao;aom ESruav;udkvnf; tjcm;aom armifESrrsm; cspfMujcif;

    xuf ydk tvGefMuifemonf/ (MuifemykHudk wae&m azmfjyygOD;rnf/)

    tvGef ]aqmh}csifwwf upm;azmfoli,fcsif;udk tvGefw&m cifrifwwf

    onf/ t&G,fESifh rvkdufatmif vnfcsifywfcsifwwf cspfaomoli,fcsif;

    rsm;aemufodkU waumufaumuf vdkufaewwfonf/ xkdpOfu pdwfrwdkwwf

    ao;? oabmaumif;onf[k rdcifu ajymbl;onf/ udk,fvkH;udkf,faygufrSm

    (rdcifpum;twkdif;) cyfzdkifhzdkifhESifh tdtdpufpuf&Sdonf/ BuD;jyif;vmaom

    tcgrl ydefydef&Snf&Snf jzpfvmjcif;udk awGU& aq;jyif;vdyfudk ckHay:wifNyD;

  • 17

    aq;vdyfonfu vSdrfhvdkufouJUodkU udk,fvkH;avsmhNyD; t&yf&SnfxGufvm&

    jcif;ayavm[k pOf;pm;rdonf/

    tEdkifusifhcH&jcif;

    uREkfyf\ uHqdkk;jcif;wckrSm uav;b0rSp ausmif;xGufonfhwdkif

    atmif udk,fhxufBuD;aom oli,fcsif;rsm;ESifhcsnf; aygif;oif;&

    tEdkifusifhjcif; tcH&qkH; wa,mufjzpfonf/ tjcif;t&monf uREkffyf\

    pdwfaeoabmxm;udk woufvkH;twGuf ajymif;vJoGm;ap&onf[k ,lq\/

    yxrOD;qkH;uREkfyftm; tEdkifusifhaom tdrfeD;csif; upm;azmfrSm ausmif;raerD

    av;ig;ESpfom;t&G,f jzpf\/ xdkoli,fonf uREkfyffxuf okH;ESpfcefU

    toufBuD; uREkfyfu olUtm; cspfvdkufykHrSm rdbrsm;ESifhcGJ olESifhtwl

    tdyfcGifh&vQif tdyfEdkif\/ (um; uREkfyf\tjypf[k qdk&rnfxifonf/)

    eHeufvif;vQif xdkoli,ftdrfodkU ul;oGm; pm;&kH tdyf&kHrQavmufom tdrfodkU

    jyefawmhonf/ waeUywfvkH; olUaemufrS waumufaumuf vdkufaeawmh\/

    okdUqdkvQif xkdoli,fuvnf; uREkfyftm; uREfkyfcspfovdk cspfcifwG,fwm

    jcif;&Sdygoavm? r[kwfacs/ uREkfyf pm;p&mwck&SdvQif wa,mufwnf;

    rpm;EdkifyJ olUqDodkU ,lajy;MunfjzLpGm a0pm;Muonf/ tdrf&Sdao;vQif

    vnf; olu ],lacstkH;}[k ckdif;ojzifh ckd;auR;&ao;onf/ olUpm;p&m

    &Sdaomtcgrlum; uREfkyftm; wzJUw&GJUrQray;yJ &,fumarmumESifh

    aMumifawmifMunhf pm;wwfonf/ rQavmufomqdk ygrlum; uREkfyf\

    pdwf xdcdkufjcif;r&Sdyg/ trSwfvnf;rxm;yg/ uREkfyfpm;p&m &wdkif;

    0rf;ajrmuf0rf;om ,lajy; cJGa0pm;aomufonfom jzpfygonf/ okdU&mwGif

    0rf;enf;zG,ftaumif;qkH;aom tjyKtrlrSm xdkoli,fonf uREkfyfESifh &,fum

  • 18

    armum aysmf&TifpGm upm;ae&jcif;xuf uREkfyfidk,dkae onfudkjrif&vQif

    omoabmus[ef&Sd\/ olu jrif;pD;csifonfqdkvQif uREkfyfrSm rEdkifhwEdkif

    ESifh ausmydk;&\/ ESpfa,mufpvkH; aysmfMu w[D;[D;&,f \/

    twefMumaomf xdkoli,fonf pdwfazmufjyefvm ]][JUjrif;-aES;w,fuG?

    jrefjrefajy;}}[k qdkum uREkfyf\ ajcovkH;rsm;udk ol\ajcaxmuf

    jzifhcwfav&m uREkfyfvnf; ',D;',dkifESifh wwfEdkiforQ jrefjrefajy;&\/

    txJrSyif olu tm;r&ao;yJ 0g;jcrf;wacsmif;udk qif;,l

    ausmay:odkUjyefwufNyD;vQif uREkfyf\aygifrsm;udk w&GD;&GD; &dkufav&m

    uREkfyfrSmajy;,if; [yfxdk;vJ idk&ygawmhonf/ wGifrS olu tm;&yg;&

    [uf[ufyufyuf &,farmavawmhonf/

    xdkoli,fonf uREkfyftm; txufygenf;ESifhwuG rsm;pGmaom tjcm;

    enf;rsKd;pkHwkdUjzifh tEdkifusifhavh&Sd\/ uREkfyfonf ol\ nOf;yef;

    ESdyfpufenf;ESifh wuG rdbrsm;tm; rwdkifwef;yJ Budwf cHcJU\/ tu,f

    wdkifwef;cJUaom olESifh rupm;&awmhyJ wm;jrpfvdrhfrnf[k uREkfyfodaom

    aMumifhjzpf\/ wcgw&H uREkfyf\rdcifu idkoHMum;ac:vdkuf&m olu

    ]]a[haumif rsuf&nfawG okwfoGm;uG}}[k ajymonfESifh rsuf&nfrsm;udk

    vkHcsnfjzifh okwfum rdcifa&SUodkU [efvkyf 0ifoGm;&avonf/

    waeUo xdkoli,fESifh uREkfyfonfavSum;ay:&SdpOfolonf rawmf

    wqjzpfav[efESifh uREkfyftm; avSum;ay:rS wGef;csvdkufojzifh ajrBuD;ESifh

    OD;acgif; aqmifhrdum tawmfemoGm;\/ ]]a[haumifridkeJUuG}}[k olu

    ajymaomfvnf; emusifvSaom a0'emaMumifh wtm;[pf idkvkdufrd&m

    uREkfyf\ rdcifajy;vm tjzpftysufudk ar;ojzifh ]]avSum;ay:rS

    acsmus&ygonf}}[k ajymvkdufonf/ uREkfyf\rdcifrSm zcifESifhrwl/

    pdwfwif;ol wa,mufjzpf uREkfyf\OD;acgif; 'Pf&m &Sdr&SdMunhfNyD;aemuf

  • 19

    aoG;xGufoH,dk rawGU&onfESifh ]]udk,fhzmom aqmhvdkU cdkufrdwmrsm;

    'gavmufBuD; idk&ovm;}}[kajym\/ wGif uREkfyftm; tjypfwifaom

    t"dym,foufa&mufonfESifh rcHcsifaomaMumifh ]]udk,fhbmomr[kwfbl;

    tar&JU? [dkaumifu wGef;cswm}}[k vTwfueJ ajymrdavonf/ xdktcg

    rdcifonf a'gowBuD;ESifh [dkaumif\OD;pGef;zkwfudk qGJESDrfum ausmudk

    okH;av;csuf xkavonf/ 4if;aemufuREkfyfudkqJGac: tdrfodkUjyefvmMu

    onf/ [dkaumif\rdcifESifh tpfrrsm;rSm ig;pdrf;onfrsm;jzpf tdrfr&Sdckduf

    jzpfav&m aps;rSjyefvmMuaomtcgwGif [dkaumif\wdkifwef;csufaMumifh

    tdrfeD;csif; &efjzpfMuavawmh\/ uREkfyf\rdcifrSm eef;wGif;ol jzpfaomfvnf;

    a'goBuD;aomtrsKd;jzpf jzpfrdvQif ravQmhcsifwwfaom 0goemtwdkif;

    ig;pdrf;onf om;trdokH;a,muf (rdcifESifh orD;ESpfa,muf) wkdUtm;

    csHUvifhvkyfao;&m t&yfujzefajz NyD;oGm;&onf/ uREkfyftzdkU&mum;

    xdkaeUrSp [dkaumifESifh aygif;oif;cGifh ra&awmhacs/ odkUaomf

    rdbrsm;\trdefUudk rawmfvSef0HUom ae&onf/ uREkfyftm; avSum;ay:rS

    wGef;csaomtaumifudk pdwfremyJ ac:csifaomaMumifh pdwfxJ w&G&G

    jzpfvsuf &Sdonf/ uREkfyfrSwfrdoavmufrSm uREkfyfonf [dkaumif\

    ESdyfpufjcif;udk wESpfcefUavmuf cHcJU&onf/

    oDv&Sifausmif;

    xdktcsdefrSp rdbrsm;onf uREkfyftm; [dkaumifESifh raygif;rdap&ef

    pmoifausmif;okdUydkUavawmhonf/ ausmif;rSm oDv&SifBuD;wyg;wnfaxmif

    xm;onfhpmoifausmif;jzpfav&muREkfyfxuf&SpfESpfcefUBuD;aom (rdcif\nDr)

  • 20

    ta':wa,mufESifhtwl ausmif;wuf uREfkyftm;umuG,fapmifha&Smufay;

    avonf/ ausmif;ol ausmif;om;rsm;teufwGif uREfkyfyif ti,fqkH;jzpf

    ausmif;om;BuD;rsm;u xdyfxdk;? acgif;ykwf vkyfcsifMuaomfvnf; ta':

    ausmif;ol\umuG,frIaMumifhxkdausmif;tawmfoufomcGifh&cJUonf/okdUESifh

    yif uREkfyf\ta': ausmif;rwufaom waeU ausmif;om;BuD;rsm;onf

    uREkfyftm; 0dkifusDp,fMuonf/ rdbrsm;onf xdkacwfu cspfwwfaom

    rdbrsm;\xkH;pHtwdkif; uREkfyftm; uwDyga&TaZmowfonfh (Zmwfrif;om;

    rsm;0wfaom) abmif;bDuav;jzifh qifjyifxm;&m ausmif;om;rsm;onf

    uREkfyf\ ajymifvufaom uwDygabmif;bDudk rsufrkef;usKd;Muonfh

    vuPmESifh abmif;bDtem;uGyf a&TcsnfrQifrsm;udk qGEIwfMu\/ tcgwkdif;

    rlum; ta':\umuG,frIaMumifh a&TcsnfwrQifwavrQom tEkwfcH&\/

    ta':rygaom xdkaeUrl ausmif;om;tm;vkH; 0dkif Ekwf,lvdkufMuaom

    aMumifh tem;owfaom a&TcsnfwrQifrQ rusefawmhyJ uwDygabmif;bDcsnf;

    ikH;wdwdESifh tdrfodkUjyefvm&avonf/ rdzrsm;onf tvGefrcHcsi oDv&Sif

    BuD;tm; wkdifwef;av&m oDv&SifBuD;onf uREkfyfu vufnId;xkd;jyaom

    ausmif;ol ausmif;om; tm;vkH;udk&dkufavawmhonf/ xkdaeUrS t&dkufcH&

    aomausmif;om;rsm;onf uREkfyftm; &efnId;zGHUMuonfhvuPmESifh

    ta':tvpfwGif xdk;MuacgufMuav&m uav;uwnf;u tawmftwefESifh

    ridkwwfoljzp BudwfcHcJU&onf/

    [dkaumif\ ESdyfpyfjcif;rS vGwfcUJ&NyDqkdaomfvnf; wa,muf\vufrS

    trsm;\vufodkU a&muf&jcif;jzpf uREkfyfrSm ausmif;om;t&G,f uav;tm;

    vkH;udkrkef;csifovdkvdk jzpfvmcJUavNyD/ uav;tcsif;csif; awGU&onfhtcg

    vnfyif;udkajy;zufcsifaom pdwfrsKd;&SdcJU&mrS rouFmaom pdwfrsKd;ESifh

    cyfa0;a0;rS vSrf;Munfhaom tjzpfrsKd;odkU ajymif;vJvmcJUavNyD/

  • 21

    uREfkyfonf i,fpOfu tjzpftysufrsm;udk jyefajymif;qifjcifonfhtcg

    (azmfjyvwHUaom tjcif;t&mrsm;aMumifh) rdrdukd,fudk ]jzLaumif}ESifh EIdif;

    ,SOfrdonf/ jzLaumifonf rnfolUtm;rQ &efrljcif;r&Sdaomfvnf;

    ]tem;ruyfcJUeJU? wG,fvkdufr,f}qkdaom taejzifh udk,f&Sdaom ql;rsm;udk

    axmifxm;wwfonfqdk&m uREfkyfrSmvnf; [dkaumifESifh qufqH&bl;jcif;w

    csuf? oDv&Sifausmif;om;rsm;ESifh qufqH&bl;jcif;wcsufaMumifh uREkfyf\

    obm0wGif ql;uav;ESpfacsmif; aygufvmcJUavNyD/ onfrSm yxrqkH;

    aomql;ESpfacsmif;jzpfav&m a&SUtzkdUwGifvnf; rQru cRefxufaom

    ql;rsm;jzpfay:vmykHudk tqifhqifhazmfjyygOD;rnf/

    av;ig;ESpfom; t&G,fyif uREkffyfonf uav;tcsif;csif;tay:

    cspfcifpdwf ayghavsmhvmcJUaomfvnf; uREkfyf\rdbrsm;ESifhywfoufrlum;

    uREkfyfuvnf; tvGefcspf 4if;wkdU\ cspfjcif;udkvnf; ,kHrSm;oHo,

    r&Sdacs/ uREfkyf\ESruav;tay: uREkfyfMuifemjcif;udk txufwGif

    t>rufrQ azmfjycJU&m 4if;ESifhywfouf uREkfyf\pdwf xdckdufcJUbl;ykHludk

    azmfjy&ayOD; rnf/ tcsKdUuav;rsm;onf i,fpOfu tvGefaumif;

    BuD;jyif;vmrS qkd;wwfykH? tcsKdUrSmvnf; i,fpOfu tvGefqdk;wwfMu

    BuD;umrSaumif; wwfykHwkdUudk vlBuD;rsm; ajymavh&SdMu\/ ESruav;rSm

    BuD;jyif;vmaomtcg tvGefaumif;aomfvnf; i,fpOfurl tvGefqkd;vS\/

    (uG,fvGef&SmonfrSm ESpfaygif; 30ausmfNyD/) ESruav;onf nwdkif;wGif

    apmapmtdyfwwf oef;acgifausmfaom tcsdefwGif tdyfa&;0onfh

    vuPmESifhwusnfusnfyl qmwwf\/ [dk[mpm;csifonf? onf[m

    pm;csifonf ponfjzifh em;ylem; qmvkyfwwf rdcifu acsmhcsnfwcg

    acsmufcsnfwvSnfhjzifh odyf&\/ wcgw&H jrefjreftdyf wcgw&Hvnf;

    wtDtDESifh tMumBuD; idkaewwf\/ wno uREkfyfonf

  • 22

    ESruav;idkoHaMumifh Edk;vm Munfhvkdufaomtcg uav;rSm

    tdrfjyifodkUa&mufae rdcifESifhzcifwkdUu tdfrftwGif; wHcg;teD;rS &yfum

    ]]rwdwfbl;vm;? wdwfrSzGifhay;r,f}[kajym&m uav;url ]csrf;vSygNyD?

    zGifhay;yg? zGifhay;yg}[k idkvsufomajym\/ tidkrwdwfacs/ &moDum;

    aqmif;Owk&moDjzpf uREfkyfudk,fwdkif apmifNcKHxJ auG;vsuf&Sd

    jcif;udkrSwfrd\/ uav;uvnf;idk? rdbrsm;uvnf; wHcg;zGifhray;yJ

    ]]wdwfav? rwdwfbl;vm;? rcsrf;bl;vm;}[k ar;vsuf&Sd&m uREfkyfrSm

    tdrfjyif ESruav;\ csrf;at;&SmvSrnfh tjzpfudk oem;vSojzifh

    apmifNcKHxJ wdwfwqdwf Budwfum rsuf&nfrsm; &TJatmifidkrdonf/ rdbrsm;

    tm; awmif;yefay;zkdU rqdkxm;bd uREfkyfEdk;aeonfhtjzpfudkyif rodap0HUay/

    wGif om;orD;rsm;udk tvGefcspfcif wwfonf[k ,lqonfh

    (,ckwkdifvnf; ,kHrSm;jcif;r&Sdyg/) trdtzrsm;tm; ESruav;tm; nSOf;qJESdyf

    pufMuonf[laom txifuyfa&mufvmojzifh uREfkyfrSm pdwfxJwGif

    tvGefraumif;vmyJ wwd,ql;wacsmif;aygufvm&jyefygonf/

    ,ckrS zGifhajymjcif;

    odkU a&;om;jcif;twGufaMumifh rdbrsm;tay: uREkfyfpdwfxm;ykHudk

    pmzwfolwdkUtxifvGJrnfpdk;ojzifh &Sif;vif; azmfjy&ayOD;rnf/ uREkfyfonf

    txufyg tjzpftysufudk rdcif zcifwkdUtm; vnf;aumif;? uG,fvGefoltm;

    vnf;aumif;? ,ck &Sdaeaom nDwa,muftm;vnf;aumif;? tjcm;olwpkH

    wa,muftm;vnf;aumif; woufywfvkH; wBudrfwcg wcGef;wyg'rQ

    zGifhajymjybl;jcif;r&Sdonfum;rSefygonf/ woufvkH;rajymyJjrKHxm;cJYygvsuf

    ,ckrS xnfha&;&jcif;rSm uREkfyf\ pdwfajymif;vJykH tjcif;t&mrsm;udk jynfhpkH

  • 23

    atmifazmfjyrnf[k azmfxkwfaMunmxm;cJUonfhtwkdif; vlUobm0udkwifjy

    vkdaomaMumifh jzpfygonf/ 1930 jynfhESpf yJcl;NrdKUivsifBuD;wGif uREkfyfwkdU\

    tdrfom;tm;vkH;onf (rdcifvnf;ygonf) tdrfay:rS qif;ajy;Mu vrf;r

    BuD;ay: av;bufaxmufolaxmuf ?0rf;vsm;arSmufolarSmuf &SdaeMu pOf

    uREkfyfonf vIdif;rsm;ozG,f tvdyfvdyfxvsuf&Sdaom ajrBuD;udkjrif&

    tm;ri,fpbl; i,frdonf/ tm;i,fjcif;um; tcdkiftrmqkH; [l pdwfcs

    ,kHMunfx;onfh [myx0DajrBuD;udk,fuuJUodkU vIyfcgaevsifigonf

    tb,frSm aep&m&sdawmhtHUenf;[laom pdfwful;0ifvmjcif;amumifh jzpf\/

    xkdnOfhuvnf; uREkfyfESifh ESruav;wkdUtm; cspfcifrIESifh ywfouf

    vkH;0'Gd[ oHo,r&SdcJUbl;ojzifh tvkH;pkH ,kHMunftm;udk;aom rdbESpfyg;wkdU

    udk,fwdkifu ESruav;tm; (uREkfyf\txift&) &ufpufpGmjyKrljcif;udk

    rsufpdESifh udk,fwkdifjrif&aomtcg &ifxJqdkU cdkudk;&mrJU jzpfoGm;cJU&

    ygonf/ uREkfyfajym&Jygonf/ rdbESpfyg;tay: uREkfyfpdwfemjcif;vnf;

    r[kwf? pdwfqkd; jcif;vnf;r[kwf? pdwfxJ tBuD;tus,ftHUtm;oifh

    ]b,fhES,fygvdrfh? b,fvkdygvdrfh} tp&Sdojzifh txyfxyfar;um

    pdwftm;i,frdjcif;rQom jzpfygonf/ twGufaMumifh uREkfyf\

    obm0ql;wacsmif;xyf aygufvmjcif;um; trSefjzpfygonf/

    pdwfwkdpjyKjcif;

    aemufwaeUeHeuf uREkfyftdyf&mrS xaomtcg EGm;EdkUonf ykPm;r

    a&mufaeavNyD/ rMumao;rDu uREkfyftenf;i,f rusef;rrmjzpfonfESifh

    OD;av;wa,mufu MuufjzLuav;waumif ]crJ}ay;xm;&m uREkfyfonf

    MuufjzLuav;udk tvGefcspf wayGUayGUwydkufydkufESifh upm;avh&Sd\/

  • 24

    rusef;rrmNyD;cgpjzpf rdbrsm;onf uREkfyftm; aeUwdkif; EGm;EdkUt0ufom

    aomufapav&m ykPm;rxHrS eHeufwdkif; EGm;EdkU,l&efrSm uREkfyf\wm0efjzpf

    \/ uREkfyfonf ykPm;rudkjrif EGm;EdkUxnfh&ef ZvkH,lNyD;vQif ykPm;ra&SUcs

    xm; rsufESmopfpOf ykPm;ronf EGm;EdkUudk csifhxnfhNyD;aemuf xGufoGm;

    \/ uREkfyfonf rsufESmopfNyD;aemuf EGm;EdkUZvkH&Sd&modkUavQmufvm&m

    MuufjzLuav;onf ZvkHxJrSEGm;EdkUudk EIwfoD;jzifhESpfum aomufaeonfudk

    awGU&\/ wGifuREkfyfonf Muufuav;udkzrf; ajrBuD;ay:okdU

    aygufvkduf &mraoaomfvnf; qefUiifqefUiifESifh twefMumcH&&Smonf/

    rdbrsm;onf uREkfyf\&ufpufaomtjyKtrludk jrifMu tHUtm;oifhum

    wa,mufrsufESm udk wa,mufMunfhaeMu\/ vludkaomfvnf;aumif;?

    wd&pmefudkaomf vnf;aumif; &uf&ufpufpuf jyKvkyfjcif;rSm tBudrfonf

    yxrtBudrf jzpfonf[k rdcifuajym ]]Muufuav;aomufvdkU

    b,favmufukefoGm; rSmvJ om;&,f}}[k qdk\/ uREkfyfjyKvkdufjcif;rSm

    rdcifxifonfhtwdkif; EGm;EdkU udk ESajrmaomaMumifhayavm? ,refnOfhu

    ESruav;\ jzpftifudk jrif& ojzifh pdwfwkdvsuf&SdaomaMumifhayavm/

    odkUwnf;r[kwf xdktaMumif;ESpf &yfaygif;pyfjcif;aMumifhayavm rajymEdkif

    atmif&Sdygonf/

    rJtdk;wef;&yfuGuf

    uREkfyfwkdUonf xdktcsdef rEav;NrdKU oif;csKdif;awmf wHwm;ajrmuf

    buf a&Twacsmif;eHab;&Sd rJtkd;wef;&yfuGuf aexdkifvsuf&Sd&m

    zcif\tvkyfrSm ydef;wef; zdeyfaxmifq&mjzpf tvkyform;av;ig;a,muf

    &Sdavonf/ xdk&yfuGufom;rsm;rlum; csnfMurf;udk rJe,fqdk;aomtvkyfjzifh

  • 25

    toufarG;Mu 4if;&yfuGufrSmvnf; rJUtdk;wef;[k ac:wGifjcif;jzpfavonf/

    a&Twacsmif; urf;yg;wGif tvkyform;toD;oD;onf 0rf;bJOtkd;BuD;ESpfvkH;\

    tv,frS xdkifvsuf vufrsm;jzifharTum rJe,fqdk;jcif;tvkyfudk woDwwef;

    BuD; vkyfMuonfrSm (uREkfyfwkdU uav;oli,frsm;tzkdU) aysmfp&mBuD;[k

    xifcJUrdonf/ (rMumao;rDu 4if;&yfuGufodkU tvGrf;ajy oGm;Munfh&m

    a&S;u rJtdk;wef;ESifhrwlawmhyJ rJe,fqkd;aomtvkyfudkvnf; wOD;wa,muf

    rQ vkyfudkifonfudk rawGUcJU&ay/)

    &yfuGufuav;\ xl;jcm;csufwckudk azmfjy&ayOD;rnf/ rEav;

    NrdKUBuD; awm&Gmrsm;rS ajymif;a&TUvmMuonfh tdrfaxmifonfrsm; onf

    olU&GmESifh olUtpk OruGJ odkufrysuf aygif;pkaexdkifavh&SdMuav&m

    tcsKdUaomt&yfrsm;ESifh ]0if;}rsm;rSm 4if;wkdUaexdkifcJUonfh rlv&Gmtrnfrsm;

    jzifhyif rSnfhac:Muavonf/ Oyrm-&GmomrS ajymif;vma&TUvmaom

    vlrsm;aMumifh ]&Gmomwef;}[l vnf;aumif;? acgawm&GmrS ajymif;a&TUvm

    Muaom olrsm;aMumifh ]acgawm0if;}[lvnf;aumif; rSnfhac:Muavonf/

    rJtdk;wef;&yfuGufrSmrl tvkyftudkifudk tpJGjyK rSnfhac:Mujcif;

    jzpfaomfvnf; 4if;t&yfol t&yfom;rsm;rlum; tm;vkH;vkdyif rkH&Gme,f

    urf;jzL&GmrSjzpfMu avonf/ uREkfyfwkdUrSmrl zcif\ESrwa,mufu

    4if;t&yfom;ESifh tdrfaxmif usonfESifh tdrf&m0,fNyD; "m;wef;rS

    ajymif;a&TUvmMujcif;jzpfavonf/ &yfuGufol &yfuGufom;rsm;\

    xl;jcm;csufwckrSm rEav;NrdKUBuD;wGif ESpfaygif;rsm;pGm aexdkifcJUMuNyD;

    jzpfaomfvnf; 0wfykHpm;ykH? ajymykHqdkykH? aeykH xdkifykH tvkH;pkHrSm

    rEav;NrdKUolNrdKUom;ESifh vkH;0rwl? rwlwjcm; &Sdaejcif;yif jzpfonf/

    waeUo uREkfyfonf uREkfyfwkdU\aetdrfESifh ESpftdrfjcm;&Sdaom

  • 26

    ]t&D;}\aetdrfodkU oGm;vnf jyefvmaomtcg rdcifu ]]ighom;bmrsm;

    auR;vkdufovJ[JU}}[k ar;&m? uREkfyfu ]]bdk;bdk;bwfowf[if; pm;cJU&

    w,ftar}}[k jyefajymojzifh rdcifrSm [uf[ufyufyuf&,farmavonf/

    (4if;t&yf trJ0rf;wGif;o;udk ]]bkd;odk;bwfowf}}[k ac:onf/) wGif

    rdcifuzciftm; ]]'Dt&yfrSm MumMumaevdkU rjzpfygbl; udk&if? uav;awG

    urf;jzLpum; ajymukefMuawmhrSmyJ}}[k ajymavonf/

    atmufjynfqif;Mujcif;

    waeUo uREkfyf\zcifonf yJcl;NrdKUe,f wm0blwm usKdufy'dkif&Gm&Sd

    ol\baxG;wa,mufxHrS pmwapmif&&Sd\/ (4if;baxG;rSm rdcif\Zmwdjzpf

    onfha&Tbdke,f refusnf;wkH&GmrS ajymif;a&TUoGm;oljzpf\/ refusnf;wkH&GmrSm

    vnf; vuf0JokE&aMumifh acwfwGif vlodrsm;aom &Gmuav;jzpfonf/)

    4if;pm atmufjynfatmuf&GmwGif a&Txnf vuf0wfvufpm;rsm; a&mif;cs

    aumif;vSaomaMumifh tjrwftpGef; &EdkifaMumif;? rdrduyif ulnD

    a&mif;csay;rnfhtaMumif; yg&Sdavonf/ xdktcsdefydef;wef; zdeyftvkyfrSm

    cyfyg;yg;&Sdaom &moDjzpfav&m rdbrsm;onf &SdpkrJUpkuav;rsm;udk xkcGJ

    a&Txnfvuf0wfvufpm;rsm; 0,f,lum om;trd om;tz av;a,muf

    atmufjynfodkUqif;oGm;Mu\/usKdufy'dkif&GmokdU a&mufMuaomtcg aygifwGif

    ]uRJtom;rmem} ayguf rxEdkifyJ&Sd&m 4if;\baxG;u vuf0wfvufpm;

    rsm;udk a&mif;csay;&efwm0ef,lrnfqdk tyfvdkuf&\/ ]uRJtom;rmem}

    qkdonfrSm tvGefqkd; aowwfonf[k ajymMu\/ baxG;\ om;ESpf

    a,mufwkdUonf uREkfyfwkdUarmifESrudk tvGef ]usDpm;}oefMu ESruav;

    tm;wa,mufu ypfay;vdkuf? wa,mufuzrf;vdkuf jyKvkyfMu&mwGif

  • 27

    rdcifrSm tonf;zdkvSonfESifh uefUuGufaomfvnf; olwkdUnDtpfudkESpfa,muf

    u ]]udpr&Sdygbl; trBuD;&,f? roum ao&kHayghAsm}}[k ajymMuavonf/

    uREkfyftm;vnf; xkdenf;wljyKMuao;&m uREkfyfu vufudkudkufvdkufojzifh

    ]]acG;uav;ygvm;[}}[k qkdum em;o,fudktykwfcH&ao;onf/ tawm

    wGif;zcifrSmvnf; aornf&Sifrnfrodaom tajctae &Sdae&m uREkfyfrSm

    rdcif\'kursm;udkjrif& uREkfyf\obm0wGif ql;wacsmif;aygufvmcJU

    jyefavNyD/ rdcifrSm uREkfyfodorQ woufvkH;wGif b,ftcgrS avQmhbl;onf

    r&Sd? wBudrfrl tcsKdUrdef;rrsm;uJUodkUrsuf&nfusjcif;r&Sdaomfvnf; rsufESm

    wck vkH; wrsKd;jzpf BudwfcH&&Smonf/

    uREkfyfwkdU a&mif;cs&ef ygvmaoma&Txnfrsm;rSm a&mufuwnf;u

    baxG;(uREkfyf\bkd;av;) vuf0,fodkU tyfvkdufav&m bdk;av;onfol\vl

    rsm;udk [dk&Gm onf&Gmrsm;okdU vSnfhvnfa&mif;csap\/ waeUo ypnf;rsm;

    ESifhvTwfvdkufaom bkd;av;\a,mufzwa,mufonf vufarmif;wGif"m;

    ESifhxkd;aom'Pf&mESifh jyefvm ypnf;tm;vkH;udk vk,ljcif;cH&aMumif;

    ajymavonf/ rdbrsm;rSm&SdpkrJUpkuav;udk tm;vkH;xkcJG &if;ESD;vmcJUjcif;jzpf

    aomaMumifh zcifrSm temaysmufcgeD;wGifrS pdwfxdcdkuf tzsm;BuD; zsm;vm

    &&Smjyefonf/ rdcifrlum; pdwfwif;oljzpf orD;uav;udk ajrSmufupm;pOf

    uavmufrQ rsufESmysufonf[k uREkfyfrxifay/ (ypnf;rsm; vk,ljcif;cH&

    onfqdkjcif;rSm vnfq,fjcif;rQom jzpfonf[k aemufydkif;wGif Mum;od&\/

    rdcif zcifrsm;rSm tvGef ]&dk;}olrsm;jzpf 4if;wkdU\ woufwmwGif

    okH;Budrfwkdifwdkif eifhvSatmif vlvdrfcH&jcif;udk uREkfyfrSwfrdonf/) ypnf;rsm;

    ajymifonfhaemuf bkd;av;vifr,m;onf uREkfyfwkdUom;tz av;a,muf

    tm; auR;xm;&jcif;twGuf 0efav;aomaMumifhayavm? udk,fhwludk

    udk,fvdrf&jcif;twGuf rsufESmylaomaMumifhayavm rqkdEdkif/ uREkfyfwkdUtay:

  • 28

    wGif rsufESmxm;wrsKd;jyifvmjcif;udk uREkfyfyifod\/ rdbrsm;rSmrlum;

    qdkzG,f&mr&Sdacs/ rEav;odkUjyef&eftwGuf p&dwftenf;i,f&Sdaomfvnf;

    zcif\ rusef;rmjcif;twGufaMumifh tcufBuD;BuKHaeMu&onf/

    tawmtwGif; bkd;av;\om;ESpfa,mufu uREkfyfwkdUarmifESrtm;

    usD;pm;vkdufMuonfrsm;rSm ,cifuxufyif rdcifu "m;ESifhckwfrnf BuHpnf

    rdaMumif;ESifh aemifwGif uREkfyftm;ajymjybl;onf/ aemufqkH; rdcifzcifwdkU

    pDpOfMuonfrSm temaumif;pGmrusufrcsif; zcifae&pfuREkfyfwkdUom;trd

    okH;a,muf rEav;odkU jyefESifhMu&efjzpfavonf/ cGJcgeD; rdcifonf vlpk

    vufrSvGwfayNyD[k atmufarhaomaMumifhayavmrqdkEdkif? rsufESmnId;i,f

    jcif;r&SdvSaomfvnf; zcifrlum;idk&Smavonf/ usKdufy'dkif&GmrS wm0blwm&kH

    odkU om;trdokH;a,muf vSnf;ESifh xGufvmMu&mwGif (rnfolrQ vdkufrydkU

    Mu? zcifvnf; rydkUEdkif&Smacs) vrf;c&D; vSnf;ay:rl rdcifonf

    rsuf&nfwcg ESpfcg0dkif;vmjcif;udk uREkfyfjrif&onf/ okdUaomf okwfodrf;

    avmufatmifum; r[kwf? jyef&Iyf,lvkduf[efwlonf/ uREkfyfonf

    rdcif\pdwfudkod[efESifh rjrifcsifjyK rdcif\&ifcGifxuf ayGUxm;onfh

    ESruav;udk uREkfyf\&ifcGif ay:odkU a&GU,lvkdufonf/ rdcifonf uREkfyf\

    tjyKtrludk oabmusonfESifh woufvkH;ajym rqkH;atmif&Sdav&m

    uREkfyfvnf; tm;&MunfEl;vSonf/

    jyefvmMujcif;

    wm0blwm&kHokdUa&mufMu vufrSwf0,f&mwGif rdcifonf vlBuD;

    twGuf vufrSwfwapmifom0,f uREkfyftwGuf uav;vufrSwf r0,f

    awmhacs/ tvmc&D; uREkfyftwGuf 0,fygvsuf tjyefc&D; r0,fjcif; rSm

  • 29

    ydkufqHenf;yg;aomaMumifh[k uREkfyfod&\/ okdU&mwGif blwm&kHrS rD;&xm;

    tvkyform;wa,mufESifh em;vnfrI,lxm;onf[k aemifwGif rdcifu

    ajymod&\/ rD;&xm;qdkufcgeD;wGif blwm&kH0 apmifhvsuf&Sdaom vufrSwf

    ppfESifhvJGap&ef rdcifonf uREkfyftm; rD;&xm;tvkyform;\

    vufodkUtyfvdkuf\/tpDtpOftaMumif;udk bmrQ em;rvnfaomuREkfyfrSm

    xdkvlESifh twlvdkufoGm; blwm&kH\tjyifodkU a&mufcJUNyD;aomfvnf;

    w&yfwaus; wGif vlpdrf;wa,mufESifh Mum&SnfpGmae&jcif;udk&GHUonfESifh

    tjyifodkUa&mufNyD; umrS rdcif&Sd&modkU jyefvm\/ rdcifurl uREkfyf\

    OD;acgif;udk acgufjyefoGm; ckdif;ojzifh xGufvmjyef\/ aemufwBudrf

    jyefoGm;&m cyfemem acgufvTwf vdkufjyef\/ wwd,tBudrfrlum; rdcif

    emBuD;pGm acgufvTwfvkdufav&m uREkfyfrSm OD;acgif;udkyGwfowf&if;

    udk,fhrdcifxHodkU udk,foGm;rdjcif;twGuf tacgufcH&onfrSm em;rvnfEdkif

    atmif jzpf ]b,fhES,f[mygvdrfh? b,fvkdygvdrfh} ponfjzifh tBuD;tus,f

    pdwf&Ijcif;aMumifh uREkfyf\obm0 ql;wacsmif;aygufvmcJUjyefavNyD/

    taMumif;udk BuD;jyif;vmaomtcg rdciftm; uREkfyfuajymjy&mwGif

    rdcifrSm rsuf&nfrsm; 0dkif;vmonfhtxJrS &,farmvsuf ]]ighom;ES,f

    rSwfrdvdkufwmygvm;uG,f? tarvJpdwf&IyfvGef; vdkUa[h}}[kajymojzifh

    uREkfyfuvnf; ]]uRefawmfutarhudkpdwfremygbl;? avmuBuD;[mw,fNyD;

    *Gusyguvm;vdkU pdwf&IyfrdwmygyJtar&JU}}[k ajym&bl;avonf/

  • 30

    zcifa&mufvmjcif;

    rEav;odkU uREkfyfwkdU om;trdokH;a,mufjyefa&muf (rdcif\pum;

    t&) wvwdwd jynfhaomaeU zcifjyefa&mufvmojzifh tvGef0rf;omMu

    av&m? 0rf;tomqkH; vlrSm zcifjzpf 0rf;omrItenf;qkH;rSm uREkfyfyifjzpf

    avonf/ zcif\0rf;omjcif;udk em;vnfEdkifMurnf jzpfaomfvnf; uREkfyf\

    0rf;omrIenf;yg;ykHudk &Sif;jyzdkU vkdayvdrfhrnf/

    tcsKdUaom rdcifrsm;onf pD;yGm;a&;tajctaet& usqif;aom

    tcgrsm;wGif om;orD;rsm;tay:MuifemrI avsmhyg;ouJUodkU aigufvm;?

    irf;vm;? &dkufvm;? ESufvm; jyKwwfMuav&m zcifjyefra&mufrD uREkfyfwkdU

    om;trdokH;a,mufonf tnHHUqHk;aom [if;rsm;udkom pm;Mu&aomfvnf;

    rdcifonf uREkfyfwkdUarmifESrtay:a&S;uxuf ydkMuifemonf/ rkefUyJom;

    a&pmponfrsm;udkvnf;awmif;wdkif; 0,fauR;onf/ xdkUxuf ta&;BuD;onf

    rSmum; uREkfyftm;vnf; ([dkaumifESifh aygif;jcif;rSwyg;) vGwfvyfjcif;

    ay;xm; t&yfxJwGif vnfcsifwkdif;vnfywfcGifh&onf/ oDv&Sifausmif;

    rSvnf; EkwfvdkufNyDjzpf uREkfyfrSwfrdorQ uav;b0wGif taysmfqkH;aom

    uvm tpdwftydkif;wckjzpfavonf/ zcifjyefa&mufvm aom tcgrlum;

    txufyg tcGifhta&;rsm; qkH;&IH;&acsawmhrnf[k uREkfyfodaomaMumifh

    uRwfuRwfvGwfvGwf 0rf;omjcif;r&SdaMumif;udk uREkfyfrSwfrdonf/

  • 31

    tvkyf&kHa&GUjcif;

    rsm;rMumrDzcifonf tvkyform;rsm;udkjyefpk ydef;wef;zdeyftvkyfudk

    jyefaumuf\/ odkU&mwGif rJtdk;wef;t&yfrSm aps;csKdjzifh tawmfvSrf;

    tjcm;aomzdeyfaxmifq&mrsm;vnf; t&yfxJwGif wOD;rQr&Sdav&um;

    aps;csKdxJ zdeyfqdkifxGufaom qdkif&Sifrsm;onf t&yfodkU rvmvdkMuyJ

    jzpfaeMuojzifh ta&mif;yg;vS\/ okdUjzpf zcifonf aps;csKdtaemufbuf

    &Sdaom yJykyfwef;&yfuGufwGif tdrfcef;uav;iSm; tvkyform;rsm;ESifh

    tvkyf&kHuav;zGifhav\/ tdrfcef;uav;rSm cyfusOf;usOf;jzpf rJtdk;wef;ae

    tdrf tdyf±&NyD; yJykyfwef;tdrfcef;rSm tvkyf&kHtwGuf oufoufjzpfav

    onf/ zcifESifhtvkyform;rsm;onf xrif;udkeHeufapmapm pm;oGm;Mu

    ae0ifvkeD;umrS rJtdk;wef;aetdrfodkU jyefvmMu\/ tvkyform; okH;av;

    a,mufwkdUrSm rJtdk;wef;&yfuGufwGif aeMuolrsm;jzpfavonf/

    vlausmif;odkUa&mufjcif;

    waeUo rdcifESifhtwl eef;wGif;oljzpfcJUbl; tvGefcifrifcJUMuonf

    qkdaom rdef;rBuD;wa,mufonf (touf 30 cefUrQom &Sdao;ojzifh

    ,cktjriftm;jzifh rdef;rwa,muf[k ac:&rnfjzpfaomfvnf; xdkpOfu

    tjriftm;jzifh ]rdef;rBuD;}[k a&;vkduf&onf/ xdkrdef;ronf uREkfyf\rsufpd

    waeUwjcm;BuD;BuD; oGm;ykHudkvnf; azmfjyygrnf/) uREkfyfwkdUaetdrfodkU

    tvnftywf vmav&m ausmif;olt&G,frdef;uav;wa,mufvnf; ygvm

    avonf/ rdcifwkdUpum;ajymvsuf&SdMupOf uREkfyfESifhrdef;uav;onf

  • 32

    upm;azmfjzpfvmMu tawmfcifrifvsuf &SdMuavNyD/ rdef;uav;rSm

    uREkfyfxuf okH;ESpfavmufBuD;vdrfhrnfxifonf/ {nfhonfrdef;rBuD;onf

    rdcifESifh pum;ajym&mrSm uREkfyf\taMumif;udkar;onfwGif rdcifu i,fvGef;

    aomaMumifh oDv&Sifausmif; tprf;xm;NyD;rS Ekwfxm;&aMumif;ajym\/

    (rdef;rBuD;rSm tysKd;BuD;jzpf ausmif;axmifpm;onf[kod&onf/) xdktcg

    rdef;rBuD;u ol\ausmif;rSmtdrfawmf&mbk&m; ta&SUbuf&SdaMumif;? uREkfyf

    tm;olUausmif;xm;vQif zcifESifhtwl vdkufvmnaewGifvnf; zcifESifh

    twljyefEdkifaomaMumifh tvGeftqifajyaMumif; ajym\/ (yJykyfwef;ESifhol\

    pmoifausmif;rSm wjyausmfausmfrQoma0;onf/) xdkUaemufrdcifu i,fvGef;

    vQifausmif;om;BuD;awGu ESdyfpufwwfaMumif;ajym&m q&mrBuD;u

    ]]pdwfomcsyg cifav;&,f? uRefrudk,fwdkif apmifhNyD;Munfhay;yghr,f? rylygeJU

    b,folrS rESdyfpufygbl;}}[kajymNyD;vQif uREkfyftm; olUteD;odkU ac:,lum

    ausmoyf&ifoyfjzifh csKdompGmacsmharmh,if; pum;ajymav\/ uREkfyfonf

    q&mr\ MuifemykH&aomtjyKtrludk oabmusonfwaMumif;? if;ESifhtwl

    ygvmaom rdef;uav;tm;vnf; csufcsif;yifcifrifvsuf&Sdonfu waMumif;

    aMumifh rdcifuar;aomtcg ]]ausmif;aeygr,f}}[k tajzay;vdkufav\/

    ESpfoufvSaomypnf;

    if;aeUnae zcifjyefvm rdcifuajymjyaomtcg ynmudktvGefvdk

    vm;aom uREkfyf\zcifrSm0rf;ajrmuf0rf;omjzpf uREkfyftzdkUt0wftpm;opf

    rsm; csKyfMuNyD;vQif oyf&yfatmifjyifqif ausmif;okdUtyfMuavonf/ rJtdk;

    wef;ESifh tdrfawmf&mbk&m;rSm ig;ESpfom;ausmfausmfrQom&Sdao;aom uREkfyf

    tzdkU&m aeUpOftoGm;tjyef c&D;jzpfaomaMumifh awmfawmanmif;ay &m

  • 33

    tjyefc&D;wGif wcgw&HzcifuwvSnfh? tvkyform;rsm;uwvSnfh yckH;ay:

    wGifxrf;wwfMuavonf/ eHeufwGif xrif;apmapmBuD;pm; zcifwkdU

    ESifhtwlvdkuf&ojzifh aeUcif;wGif tvGefqmavmifvSonfjzpf&m? rdbrsm;

    onf ,Gef;xnftkyfuav;wGif xrif;[if;rsm;xnfh qdkif;uav;jzifh qGJ,l

    oGm;zdkUpDrHay;Mujcif;aMumifh uREkfyfpdwfxJ 0rf;omvdkufykH? aus;Zl;wif

    vdkufykHrsm;udk ,aeUwdkif rSwfrdygao;onf/ xdkacwf oHqifhrsm;

    rokH;Muao;yJ ,Gef;xnftkyfBuD;rsm;jzifh bk&m;oGm; ausmif;wufacgif;&Guf

    oGm;Muav&m uREkfyftzdkU tkyfti,ftpm;uav; 0,fay;jcif;twGuf0rf;om

    vS tdyf&mxJrSyif wcgwcgx Munfhrdygao;onf/ rdbrsm;vnf; uREkfyf

    ESpfoufjcif;udkjrifMu oabmus&Smonf/ (uREkfyftzdkU 0,fay;aom ypnf;

    rsm;teuf xdk,Gef;xnftkyfuav;xuf uREkfyftm; aysmfjrL;apaom tjcm;

    ypnf;udk rrSwfrdyg/)

    yxr rdcif\rdwfaqGq&mrBuD;onf (vufaxmufq&mruav;

    ESpfa,mufvnf; &Sdonf/) rdciftm; uwdxm;cJUonfhtwkdif;yif uREkfyftm;

    txl;wvnf*&kpkdufygayonf/ uREkfyf\,Gef;xnftkyfuav;udkzGifhMunfh

    [if;rsm;nHUvQif [if;aumif;uav; wwkH;wav xnfhay;ojzifh

    (tpm;aumif; cifrifwwfaom uREkfyftzdkU) 0rf;omvkH;qdkUrwwf aysmfvS

    aus;Zl;vnf;wifrdonf/ tdrfodkUtvnfvmpOfu ygvmaom ausmif;ol

    uav;ESifhvnf; jyefqufrdojzifh MunfEl;vSonf/ odkU&mwGifuREkfyfrSm

    wausmif;vkH;wGif ti,fqkH;vnf;jzpf ta0;qkH;aom t&yfrS vm&aom

    ausmif;om;uav;vnf;jzpfonf/ &G,fwlwa,muf ESpfa,muf&Sdaomfvnf;

    ausmif;ywf0ef;usif aeMuolrsm;jzpfaomaMumifh aeUcif;acwausmif;qif;

    csdefwGif olwkdU\tdrfodkUjyef pm;aomufMu&m uREkfyfwa,mufwnf;om

  • 34

    tkyfuav;zGifh pm;&ol&SdaomaMumifh wenf;tm;jzifh pdwf0ifpm;zG,faom

    ausmif;om;uav;wa,muf[l oabmxm;avmufMuonf xifygonf/

    odkU&mwGif xdkodkUum;r[kwfacs/

    if;pmoifausmif;Esifhywfouf uREkfyfrauseyfaom taMumif;t&m

    rsm;udk razmfjyrD auseyfaom tcsufrsm;udk azmfjyygOD;rnf/ oDv&Sifausmif;

    aecJU&pOfu uREkfyftm; [dkaumif\ESdyfpufjcif;rS vGwfap&ef[laom

    &nf&G,fcsufjzifh rdbrsm;u tyfxm;jcif;jzpf&m pmoif&ef i,fvGef;onfh

    twGufaMumifh ausmif;wGif ]acG;0ifpm;}tjzpfESifh uREkfyf\ta':teD;wGif

    xdkifae&jcif;rQom rsm;\/ tjcm;ausmif;om;rsm; pma&;MuaomtcsdefwGif

    uREkfyfrSm opfom;wGif tdk;rnf;okwfxm;onfhoifykef;ay: uHUulqHjzifh

    ]0vkH;}rsm; a&;&jcif;udkom rSwfrdonf/ 0vkH;rS wqifhwuf&aomtcg

    ]ei,f}rsm;a&;&\/ ]ei,f}rsm;a&;aomtcgwGif acgif;BuD;BuD;rjzpfap&[k

    oDv&SifBuD;u ajymjcif;udkvnf; uREkfyfrSwfrdonf/ pmtHaomtcg

    ]]earmAk'g}}rS rwufcJU&ao;ay/ (uBuD;) (cauG;) paom tu&mrsm;udk

    roif&ao;rD }}earmAk'g}}udk a&S;OD;pGm oifay;jcif;\ &nf&G,fcsufudk uREkfyf

    ,ckwdkif em;rvnfao;ay/

    pdwf0ifpm;aomtcsuf

    oDv&Sifausmif;rS vlausmif;odkU a&mufaomtcgrl (uBuD;) (cauG;)

    tu&mrsm;udk oif& (uBuD;a&;u)odkU a&mufaomtcg uREkfyf\pdwf

    jzpfay:vmaom tjcif;t&mwckudk rSwfrdao;onf/ uREkfyfuJUodkU (uBuD;a&;

    u) (cauG;a&c) ponfjzifh ]tH}Mu&aom uav;rsm;u wwef;? rsufESm

  • 35

    csif;qdkiftwef; (uBuD;a&uowfuuf) (cauG;a&uowfcuf) ponfjzifh

    ]tH}Mu&olrsm;&SdMu\/ ausmif;ol ausmif;om;tm;vkH;onf xdkacwfpmoif

    ausmif;rsm;\ xkH;pHtwdkif; atmftHMu&m tcsKdUuvnf; toHukef[pf

    tHMu\/ (onfrS tusifhyg ouFef;0wfNyD; pmtHaomtcg ]][meHeH?

    [meHeH}}[l tHMujcif;jzpf[ef&Sdonf/) vlausmif; uREkfyfonf q&mrBuD;

    xHodkU wkdifawmjcif;\ tusKd;r&Sdjcif;udkodvmonfjzpf uREkfyftay: ]npf}

    aomausmif;om;qdkvQif uREkfyfxuf 2 ESpf 3 ESpfavmufom toufBuD;ol

    jzpfyguzufwG,f owfavawmhonf/ npfcsifoluvnf; rsm; owfykwf

    &onfrSm aeUwdkif;vdkyif jzpfaeawmh\/ wGif q&mrBuD;onf uREkfyftm;

    cPcP&efjzpfaom aumifuav;qdkum zd&dkufawmhonf/ rdcif\

    rdwfaqGjzpf vdrmap&efqkdaom &nf&G,fcsufjzifh olwyg;xuf zd&dkufjcif;

    vnf;jzpfygvdrfhrnf/ odkU&mwGif uREkfyftzdkUrlum; vm;vm;rS rw&m;aom

    q&mrBuD;[l rausrcsrf;jzpfcJU&onf/ aemufydkif; uREkfyfpOf;pm;rdonf

    um;q&mrBuD;onf tysKdBuD;jzpf om;orD;rarG;bl;onfhtwGufaMumifh

    uav;oli,frsm;\ jyemrsm;udk rodom;qdk&Gm;vSonf[k qkH;jzwfcsufcs

    rdygawmhonf/

    uREkfyf\zcif

    uREkfyftaMumif;udka&;vQif uREkfyf\rdbrsm;taMumif;udkvnf;

    azmfjyyg rS uREkfyftzdkUrSm &kyfvkH;ay:ayvdrfhrnf/ uREkfyf\zcifrSm

    a&Tbdkawmifvuf (jrif;e,f[kac:onf/) refusnf;wkH&Gmom; OD;at&mjzpf\/

    zcif\trnfrSm jrefrmjynfwGif tvGef&Sm; rMumao;rDurS emrnfwlaom

    qdkif;bkwfwckudk awGU&bl;onf/ zcifESifhemrnfwlaomaMumifh vludk,fwdkif

  • 36

    udkvnf;awGUjrifvdk apumrl ,aeUwdkifrawGU&bl;ao;ay/ a&Tbkdawmif

    vufudk ]jrif;e,f}[k ac:wGifjcif;rSm jrefrmbk&if tqufqufvufxufwGif

    jrif;trIxrf; (jrif;wyfppfom;) rsm; xGufaome,fjzpfaomaMumifh jzpf\/

    uREkfyfudk,fwkdif (jrif;yJGorm;wa,muf r[kwfaomfvnf;) jrif;0goem

    ygoljzpf jrif;ESifhywf oufaom A[kokwavhvm&mwGif if;e,fom;

    rsm;uJUodkU jrif; ]tom;us} pD;enf;taMumif;udk em;vnfol&Sm;yg;

    aMumif;awGU&\/ refusnf;wkH&Gmuav;rSm tdrfajcw&mausmf cefUrQom

    &Sdaomfvnf; rif;vuf0JoE&\ Zmwdcsuf a

  • 37

    jyif aqGrsKd;rsm;rSmvnf; pm;EdkifaomufEdkif tajctae&SdMuolrsm;jzpf

    tcsKdUrSmv,fajr{u

  • 38

    vufatmufwGif trIxrf;EdkifcGifh&Sdaomfvnf; (trIxrf;olrsm;vnf;

    aemufydkif;wGif ppfuJ&mxl;txdwdk;wufMuonf/) zcif\trsKd;rsm;u

    oDaygbk&ifjyefvmvdrfhrnf[k ,kHMunfarQmfvifhMuaomaMumifh zciftm;

    t*FvdyfvufatmufwGif trIrxrf;zdkU zsufMuonf/ 1250 jynfhESpfwGif

    rdcifESifhtaMumif;yg 1251 ckESpfwGif uREkfyfvlUjynfodkUa&mufvmonf/

    q&mawmf\aus;Zl;

    uREkfyf\t&yfrSm zcifxuf 2 vufrcefUjrifh 5ay? 10vufr &Sdaom

    aMumifh trsKd;taqGxJwGif t&yftjrifhqkH; wa,muftaejzifh vljzpfvm&

    onf/ zcifonf ]vl&dk;vlaumif;BuD;}wa,mufjzpf a'goenf;onf?

    ESdrfhcsonf/ odrfarGUEl;nHUaom pdwfoabm&Sdonf? aMumufwwfonf?

    A[kokwvdkvm;onf[k uREkfyfem;vnf\/ rdcif\tazurl ]vlnHU}

    wa,muf[k xifaomaMumifh ol\orD;ESifhaumif;aumif;BuD; oabmrwl[k

    uREkfyfMum;&bl;\/ odkUaomf &dk;om;ykH&jcif; wckwnf;aMumifh ay;pm;

    vdkufjcif;jzpfonfqdk\/ odkUqkdaomfvnf; zcifonf pOf;pm;OmPf

    acvSolwa,mufr[kwfay&m awmifolrd&dk;zvm tpOftvmwdkUaMumifh

    cyfEkHEkH&SdykH&aomfvnf; rEav;NrdKU yk*dKvfxl;wyg;jzpfoaom Nrdwfq&mawmf

    bk&m;ESifY awGUqkH&onfwGifrS OmPfyGifhvif; (olUacwfESihfol) vlwvkH;

    olwvkH;jzpfvmcJUavonf/ (pD;yGm;a&;udkrqdkvdk? rd&dk;zvm t,ltqrsm;udk

    pGefUy,f0HUonfowd&Sdjcif;udkqdkvdkygonf/)

  • 39

    uREkfyf\rdcif

    rdcifrSmrl rif;wkef;bk&if\ ]pm;awmfcJ} (xrif;[if;csuf&ol)rS

    aygufzGm;cJUoljzpf\/ xdkacwfrl &Sifbk&if\ ]zdeyfudkif}? ]xD;rdk;}?

    ]uGrf;tpfudkif} paom trIxrf;rsm;yif rsufESmBuD;aom acwfjzpf

    xrif;[if;csuf&aom tvkyfrSm *kPfi,fonf[k r,lqMuay/ uREkfyftbdk;

    \ &xl;udktaMumif;jyK uREkfyf\rdcifrSmvnf; t&G,fa&mufaomtcgwGif

    ]rif;ESpfyg;}wkdU\ ]pmawmfzwf}jzpfvm&onf/ t&G,fi,fao;aomaMumifh

    (18ESpforD;) pmawmfzwfBuD;rsm;jzpfMuonfh ]ocifBuD;}rsm;vufatmufwGif

    pmawmfzwfuav;rQom jzpfcJU&ao;aomfvnf; rdcifrSm tvGeftoHaumif;

    vSonf/ uREkfyfi,fpOfu ykcufxJ tdyfrnfjyKpOf rdcifu aw;csif;qdk

    ykcufvTJjcif;udk zcif\zdeyftvkyform;rsm;u em;axmifMu&aomaMumifh

    uREkfyftdyfrnfhtcsdefudk apmifharQmfaeMuonf[k tvkyform;rsm;ajymMuonf/

    rdcifoDqkdwwfjcif;rSm ywfysKd;? ,dk;',m;? oDcsif;BuD; oDcsif;cefUr[kwfyJ

    &wk? &uef? ysKdU? tJU? tdkif ponfwkdUomjzpf cefUnm;vGef;vSaomfvnf;

    toHaumif;onfhtwGufaMumifh em;axmifaumif;jcif;udk uREkfyfvnf;

    Mum;&bl;onf/ touf 50 ausmfcefUwdkifatmif toHrysufao;ojzifh

    &Hzef&Hcg uREkfyfwkdUom;orD;rsm;\ awmif;yefjcif;aMumifh qdkjy&Smjcif;

    udkvnf; uREkfyfrSwfrdonf/ uREkfyfrSm rdcif\toHudk rrSDaomfvnf;

    tcsKdUaom ysKdUBuD; rsm;udk rdcif\oifjyrIaMumifh awmfuausatmif

    qkdwwfonfjzpf 0goemygaom rdwfaqGrsm;tay: tom;,lcJU&

    bl;ygonf/

  • 40

    a'goBuD;aomtrsKd;

    zcif\pdwfEl;nHUodrfarGUoavmuf rdcifrSm pdwfqwfjcif;?

    pdwfxufjcif;? pdwfwif;jcif;? r[kwfrcHwwfjcif;? raMumufwwfjcif;paom

    tjcif;t&mwkdU&Sd\/ wae&m rdciftm; ]a'goBuD;aomtrsKd;}[l

    a&;om;bl;&m rdcif\taz (uREkfyf\tbdk;) taMumif;udkowd& a&;cJUjcif;

    jzpf\/ uREkfyfi,fpOfurdcif\armifwa,muf (uREkfyf\OD;av;)tm;

    olUxufBuD;aom vlwa,mufu tEdkifusifhum apmfum;vdkuf&mwGif

    tbdk;onf tom;rsm; qwfqwfwkefatmif a'goxGufonfESifh xdkoludk

    oGm;owfygawmhrnf[k "m;udkifvsuf xGufoGm;ojzifh aqGrsKd;tm;vkH;u

    0dkif;awmif;yefMuaomfvnf; r&yJ&Sd&mwGif xdkvl\zcifonf tbdk;

    taMumif;udkod om;ESifhtwlajy;vmNyD;vQif tbdk;tm;0efcsawmif;yef

    Muavonf/ okdUESifhvnf; tbdk;urausEdkifao;onfESifh apmfum;oludk,f

    wkdif ESpfcsuf? okH;csufrQ ]taxmif;cHNyD;onfhaemufrS auseyfavawmhonf/

    ae&m xdkom;tzajy;vmjcif;rSm tbdfk;\a'goudkaMumufom r[kwf?

    ]pm;awmfcJ} wa,muf[laom &mxl;udkvnf; &GHUMuykH&onf[k uREkfyf

    xifrd\/ jrefrmbk&ifrsm;\ rif;rIxrf;rsm;tm; t*FvdyfvufxufuREkfyf

    i,fpOfutxd av;pm;rI&SdMujcif;udkvnf; uREkfyfrSwfrdonf/

    tbdk;\Mo0g'

    uREkfyf\tbdk;rSm uREkfyf 10 ESpfom;cefUt&G,fwGif uG,fvGefav&m

    tbkd;\ pum;wcGef;onf uREkfyf\em;xJpGJxifvsuf&SdcJU uREkfyftzdkU&m

    0goemwckuJUodkUjzpfvm&ykHudk azmfjy&ayOD;rnf/ waeUo tbdfk;onf

  • 41

    uREkfyf\zcifr&SdckdufwGif olUom;rsm; taMumif;udk rdciftm; ajymjyvsuf

    &SdpOf ]]a,musmf;qdkwmrsKd;[m rdef;rr[kwfbl;orD;&JU? ]pkH}ap&r,f? ighom;

    rsm;qdkvQif ]pkH}rS iguBudKufw,f? ighorD;&JU a,musmf;u pdwfaumif;

    ESvkH;aumif;awmh &Sd&Smyg&JU? EdkUayr,fh rpkHbl;uG,fh}}[kajymbl;avonf/

    uREfkyf BuD;jyif;vmaom tcsdef tcGifhBuKHwdkif; tbdk;\pum;onf

    pdwfxJwGifay:vmonfcsif;jzpf olwyg;tm; xdyg;epfematmif usL;ausmf

    apmfum;aom tjyKtrlrsKd; r[kwforQ umvywfvkH; tbkd;\ Mo0g'twkdif;

    vdkufemjcif;aMumifh uREkfyfudk,fwdkif ]vlpkH}wa,mufjzpf vmcJU&onf/

    twGufaMumifh txdkuftavsmufemrnfysufapjcif;udk 0efcH&rnfjzpf

    aomfvnf; uREkfyf\pdwf w&HwqpfrQ aemifw&bl;onf r&Sdjcif;udkvnf;

    ajym&Jygonf/

    b0wmudkajymif;vJapaom tcsuf

    rdcifzcifwkdUonf aps;csKdtaemufbuf a&Twmacsmif; ajrmif;aygifteD;

    &Sd &dkifwef;t&yf tdrfuav;wvkH; 0,f,l&&SdaomtcgwGif rJtdk;wef;&Sd

    aetdrfudka&mif;cs yJykyfwef;ytdrfcef;udkvnf; pGefUvTwfNyD;vQif ajymif;a&GU

    aexdkifMuav\/ if;&yfuGuf aexdkifaeMupOf uREkfyf\toufwmudk

    jyKjyifajymif;vGJapcJUonfh tjcif;t&mwckjzpfay:cJU\/ if;&yfuGufteD;&Sd

    ]av;q,fawmfrif;}ac:jrefrmrif;vufxufu t&m&SdBuD;wa,muf&Sd&m?

    if;tbdk;BuD;onf uREkfyfwkdUaetdrfokdU nwdkif;vmw&m;a[majymavh&Sd\/

    xdkyk*dKvfBuD; a[majymonfhw&m;rSm Ak'bmom rd&dk;zvm a[majymMuonfh

    w&m;rsKd;r[kwfyJ ]r*foHzdkvfoH} rsKd;yg&Sdav&m (xdkpOfurl tvGefqef;onf[k

    ,lqMuonf/) rdbrsm;onf ]em;yg;aom} yk*dKvfrsKd;jzpf rnfonfh

  • 42

    q&mawmf\ Mo0g'jzpfygoenf;[k pkHprf;ar;jref;Mu&m 'udP0efwdkuf&Sd

    Nrdwfq&mawmfbk&m;BuD;\ Mo0g'jzpfaMumif;od&SdMu&\/ if;q&mawmf

    bk&m;BuD;\ ausmif;wGif ausmif;om;rsm;tm; oif&dk;oifpOf enf;jzifh

    r[kwfyJ bmoma&;qkdif&m pmayrsm;udkvnf; wenf;wzkHoifjy onf/

    *Pef;ocsmFponfrsm; oifjyonfh vufaxmufq&mrsm;vnf;&Sd

    tpdk;&pmppfvnf;cHonf[kMum;od&onfwGif uREkfyftm; vlausmif;rS Ekwf

    'udP0efwdkuf bkef;BuD;ausmif;okdU ajymif;a&TUtyfESHav\/ tu,f

    uREkfyfonf if;ausmif;odkU ra&mufcJUvQif BuD;jyif;aomtcgwGif zdeyfaxmif

    q&mwa,mufa,mufaomfvnf;aumif;? aps;csKdxJ qdkifxdkifa&mif;aom

    zdeyfonfwa,mufa,mufaomfvn;faumif; jzpfvmzdkUom &Sdayonf/

    bkef;BuD;ausmif;om;

    'udP0efwkduf Nrdwfq&mawmf\ ausmif;odkUtyfESHaomtcg uREkfyfrSm

    ckESpfESpfom; t&G,f&Sd vlausmif;rS oifykef;BuD;ukefNyD; r*Fvokwf? twGif;

    atmifjcif;? tjyifatmifjcif;paom oif&dk;pmrsm; ukefcJUNyD;avNyD/

    if;bkef;BuD;ausmif;wGif q&mawmfonf tjcm;aom bkef;BuD;ausmif;rSmuJU

    odkUoif&dk;oifpOf pmrsm;udkroifyJ q&mawmfudk,fwdkif a&;pD&ifaom

    pmrsm;udk oiftHMu&\/ uREkfyfrSm rSwfOmPftawmfaumif; q&mawmfu

    ydkUcsaom pmrsm;udk tjcm;ausmif;om;BuD;rsm;xuf &vG,fonfjzpfaom

    aMumifh q&mawmfu avSmfwdkif;ajy;onfh }avSajy;uav;} [ktrnfrSnfhum

    csD;usL;jcif;cH&onfESifhtwl tjcm;ausmif;om;BuD;rsm;\ remvdkjcif;vnf;

    cH&avonf/ ausmif;wGifvnf; uREkfyfonfyif ti,fqkH;jzpf tjcm;

    ausmif;om;rsm;rSm tenf;qkH; q,fESpfom;t&G,f &SdaeMuavNyD/

  • 43

    q&mawmfonf

  • 44

    ]]apwoduf b,favmuf&SdovJ}}

    ]]apwoduf 'Gdynmo (52) &Sdygonf}}

    ]]pdwf wck,kwf 90? tus,f 121yg; &Sdygonf}}

    ]]pdwf b,favmuf&SdovJ}}

    ]]b,fpdwf b,fpdwfrsm;wkef;}}

    ]]avmbrlpdwf 8ck? a'gorl pdwf2ck? arm[rlpdwf 2ck

    aygif;tukodkfvf12ck}} ponfjzifh 89 rsKd;aom pdwfwkdUudk a&wGuf&Gwfqdkjy&

    avonf/ onfrSm ]usufpm}yifjzpfaomfvnf; 7 ESpfom;t&G,f

    oli,fuav;wa,mufu y&dowfxJ oGufoGufvufvuf &Gwfqdkjyjcif;

    udkjrifMuMum;Mu&aom t&yfolt&yfom;rsm;u ]]'Doli,fuav;

    oN*wwfaeNyD}}[k uREkfyftm; csD;rGrf;umayGUMu? zufMu? rkefUa

  • 45

    om ]yGJusjcif;}udk vkdvm;onfESifh olUtpm; uREkfyftm;ac:avawmhonf/

    odkUaom tjcif;t&mudk if;ausmif;om;onf rvdkvm;Edkifonfh

    vuPmESifh uREkfyftay:wGif taumufOmPfBuH[efwlayonf/

    tEdkifusifhcHcJU&ykH

    txufwGifazmfjycJUbl;onfhtwdkif; uREkfyfrSm (xdkacwfu ausmif;om;

    oli,fwkdU\ upm;enf;jzpfonf) ]ayoD;ypfjcif;} vufajzmifhjcif;twGuf

    aMumifhtrsm;tm;jzifh Edkifwwfoljzpfonf/ ydkufqHwjym;vQif ayoD; (a*:vD)

    10vkH;& upm;Mu&mwGif waeUwGif ydkufqH2jym;? 3jym; ponfjzifh

    aeUwdkfif;vdkyif Edkifavh&Sd\/ uREkfyftm; rdbrsm;u waeUvQif rkefUzdk;ydkufqH 2

    jym;ay;avh&Sd&m ayoD;ypfjcif;rS Edkif&jcif;aMumifh wyJ? ig;jym; okH;ae&\/

    ayoD;ypfMu&mwGifvnf; cyfBuD;BuD; ausmif;om;0dkif;ESifh uav;0dkif;[l

    ESpf0dkif;&Sd&m uav;0dkif;wGifrl txufygausmif;om;wa,mufrSwyg;

    uREkfyfonf vuftajzmifhqkH;jzpf\/ xdkausmif;om;onf uREkfyftm; olESifh

    ESpfa,mufwnf;upm;&efaoG;aqmifav&m uREkfyfrSmvnf; vltuav;

    wa,muf r[kwfaomaMumifh jiif;y,fcJU\/ okdU&mwGif xdkoli,fonf

    uREkfyfxuftoufokH;ESpfcefU BuD;onfjzpf uREkfyftm; acsmhcsnfwcg?

    jrLcsnfwvSnfh? acsmufcsnfwrsKd;jzifh? aeU&SdorQ uyfEl;ESyfav&um;

    uREkfyfrSm olESifhupm;&ef oabmwlrdavawmhonf/ wcgw&H olu

    npfonfESifh uREkfyfu rcHyJ owfykwfMu&mwGif 7 ESpfom;ESifh 10 ESpfom;

    jzpfaomaMumifh uREkfyfyifem &IH;&avonf/ uJUodkU jzpf&zefrsm;vwf

    aomf uREkfyfrSm olESifhrupm;yJvnf;rae&? upm;wdkif;vnf; &IH;&onfom

  • 46

    jzpfaomaMumifh uREkfyf&cJUaom rkefUzdk;ydkufqHESpfjym;rSm wjym;zdk;rQ

    rkefUrpm;&yJ olUvufxJodkU a&mufoGm;ygavawmhonf/

    odkUqdkvQif vGwfajrmuf&ef enf;vrf;r&Sdoavm? q&mawmftm;

    tb,fhaMumifh ravQmufxm;oenf;[k ar;&ef&Sd\/ bkef;BuD;ausmif;om;

    [lonfrSm bkef;BuD;tm; b,frQavmuf aMumuf&onfudk bkef;BuD;ausmif;

    om;rsm;om odMuayvdrfhrnf/ uREkfyfonf q&mawmf\ vufoyfarG;wynfh

    uav;wa,mufyifjzpfaomfvnf; avQmufxm;wdkufawmjcif; rjyK0HUacs/

    wcgu onf;rcHEdkifvSojzifh q&mawmftm; avQmufxm;wdkifwef;&mwGif

    q&mawmfonf xdkoli,ftm;&dkufzl;\/ odkU&mwGif xdkoli,fonf twGuf

    aMumifhuREkfyftay: wkd;qkd;vmavm&m q&mawmftm; avQmufxm;&ef

    yifr0HUyJ&Sdawmhonf/ tb,fhaMumifh okdUjzpf&oenf;[k ar;ygrl

    bkkef;BuD;ausmif;om; wa,muftaejzifh q&mawmftm; em;yl&rnfudk

    aMumufonfhtwGuf[k ajzqdk&ayrnf/

    ausmif;vufa0SUyGJrsm;

    xkdausmif;om;onf uREkfyftay: qdk;onfxuf qdk;vmao;\/

    olESifhay;oD;ypfMuojzifh uREkfyf\rkefUzdk;ydkufqHESpfjym;ukef ausmif;wufcsdef

    ra&mufao;onfhtcgolu ayoD;rsm;xkwfacs;NyD; qufvufupm;zdkU

    rsufESmcsKdaoG;av&m uREkfyfrSm olUudk&GHUonfESifh rjiif;0HUyJ qufvuf

    upm;&\/ ydkufqHwjym;zdk;ta

  • 47

    Ncdrf;ajcmufao;\/ uREkfyfrSm if;t&G,fwGif rdcif\owdrsKd;r&Sd/ zcif\

    aysmhnHUaompdwfrsKd;&Sd[efwlonf/ odkUESifhyif &G,fwlcsif;jzpfygu

    &IH;onfjzpfap? Edkifonfjzpfap tavQmhray;yJ wG,fowfcJUbl;onfh

    tBudrfaygif;vnf; rsm;cJUvSygNyD/ xdkacwfrSm acwfESifh rwlatmif

    ausmif;om;csif; owfykwfxkd;BudwfMujcif;rSm aeUwdkif;udpjzpfonf/

    q&mawmftm; ravQmufpwrf;qdk oabmwlowfykwfMuaom vufa0SUyJG

    uav;rsm;rSm waeUvQif wyJGESpfyJG&SdNrJjzpf\/ xdkacwf EdkifiHausmf

    vufa0SUorm;BuD;rsm;jzpfMuonfh rdk;BudK;? ay:odkif;? usm;ysH? usm;euf

    ponfwkdUuvnf; tdrfawmf&mbk&m;ajrmufbuf&Sd ]bk&m;ikwfwdk}teD;wGif

    &kHoGif;vsuf&Sd&m ausmif;om;BuD;rsm;onf ausmif;om;uav;ESifh

    ausmif;om;vwfrsm;udkajrSmufay; ]rif;urkd;BudK;uG? rif;u ay:odkif;uG?

    rif;u aygifjzLibuG? rif;u tkwfESJzkwf zkd;wkwfuG} ponfjzifh

    emrnfBuD;rsm;rSnfhNyD;vQif &G,fwlcsif;wJGay;um xkd;owfap\/

    owfykwfMupOftwGif; if;wkdUu vufa0SUqdkif;toGm;rsKd;udk yg;pyfjzifh

    wD;ay;Mu&m uav;rsm;vnf; rdkufpdwf0if oJoJrJrJ xdk;owfMuavawmh

    onf/ odkUjzifh uREkfyfuJUokdUaom ausmif;om;i,fuav;rsm;rSm

    EIwfcrf;pkwfjywfjcif;? ezl;a&mifjcif;? rsufuGif;ndKjcif; ponfh 'Pf&m'Pf

    csufrsm;Esifh tdrfodkUjyefMuonfu rsm;avonf/ enf;tm;jzifh uREkfyfwkdU

    ausmif;om;i,fuav;rsm;rSm ]wdkufMuuf}uav;ozG,f ]cGyf}zdkU OD;rav;yJ

    jzpfukefMuavNyD/

    trsKd;rsKd;nSOf;qJykH

  • 48

    uREkfyfonf owfykwfjcif;tvkyf ]&G,fwlvQif vlra&G;} qdkaom

    tjzpfodkUa&mufcJUaomfvnf; uREkfyf\uHqdk;jcif;wckrSm uREkfyfxufBuD;aom

    txufyg ausmif;om;u (uREkfyftm; remvdkonfhvuPmESifh) uyf

    nOf;qJrIcH&jcif;yifjzpf\/ uREkfyfonf ol\ta

  • 49

    i,fvGef;aomtjzpfaMumifh MunfjzLpGmay;qyf&Smaomfvnf; aemuftBudrf

    rsm;rl uREkfyftm; &dkufESufavawmhonf/ zcif\&dkufESufjcif; rsm;onf

    roufomvSjcif;udkvnf; uREkfyfrSwfrdonf/

    ]cspfwD;}jzpfbl;avoavm

    uREkfyfrSm wausmif;vkH;wGif pmtawmfqkH;aom ausmif;om;uav;

    wa,mufjzpfaomfvnf; uREkffyfuJUokdU pdwfqif;&Jaom ausmif;om;onf

    ausmif;wGifvnf;aumif;? tjcm;ausmif;rsm;wGifvnf;aumif; wa,mufrQ

    &Sdvdrfhrnfrxifay/ ausmif;vnf;aumif;? tdrfvnf;aumif; pdwfcsvufcs

    at;at;aq;aq; ae&onf[l wem&DrQ r&SdcJUacs/ ausmif;&SdpOf a

  • 50

    awGUjrif& aomtcgrsm;wGif tmCmwxm;jcif; r&Sdaomfvnf; ]ig\obm0

    wGif ql;BuD;wacsmif;aygufvmatmif zefwD;olum; olyifjzpfonf}[k

    owdr&yJ aeEdkifatmif &Sdygawmhonf/

    Nrdwfq&mawmf

    Nrdwfq&mawmf\ausmif;rSm 'udP0efwdkufwGif omru rEav;NrdKU

    ay:&Sd bkef;BuD;ausmif;rsm; teufwGif ausmif;om;tpnfum;qkH; aom

    ausmif;jzpf ausmif;om;rdbrsm;onfvnf; rEav;om;rsm;tm;

    a&wGufjcif;tvkdUiSm wa,mufpD 1?2?3 ponfjzifh &Gwfqdkap&m aemufqkH;

    ausmif;om;u 64[k qdkvkdufjcif;udk uREkfyfrSwfrdygao;onf/ rSwfrdykHrSm

    xdkausmif;om;onf a&mifxkH;uav;ESifh a&SUokdUudkif;um olUtvSnhfa&muf

    atmif apmifhMunfhae&mrS olUtxufu vlu63[k qdkvdkfufonfESifh

    wNydKifeuf olu ]]ajcmuf? ajcmuf? ajcmufq,hfav;}}[k qdkvdkuf&m

    wausmif;vkH;0dkif;&,fvkdufMu\/ uREkfyfvnf; tjcm;ausmif;om;rsm;ESifh

    twl &,fvdkufrdonf/ xdkoli,frSm ]pum;xpf}olwa,mufjzpfav&m

    uREkfyfrSmvnf; xdkaeUrSp pum;xpfvmawmhonf[k rSwfrdonf/ tjcm;

    ausmif;om;rsm;tm; ]rul;}yJ uREkfyfwa,mufwnf;udkom ul;&jcif;rSm um;

    ([kwfr[kwftyxm;) uREkfyf\xifjrifcsufudk oufqkdif&mae&mwGif

    azmfjyygrnf/

  • 51

    xl;jcm;aomq&mawmf

    Nrdwfausmif;(]bdwfausmif;}ac:Muonf/)\ pnfum;jcif;taMumif;&if;

    rSm q&mawmfOd;eEonf Nrdwfe,fom;jzpf t*FvdyfvufatmufodkU

    tvsifqkH;usa&mufcJUonfhe,f jzpfonfhtavsmufrEav;NrdKUwGif acwftrSD

    qkH;aom &[ef;wyg;jzpf\/ acwfrSDykHum; bkef;BuD;ausmif;om;wkdif; onf

    &[ef;jyKMurnfr[kwfyJ vlUtjzpfESifh 0rf;pm&SmrSD;Mu&rnfjzpfaom aMumifh

    tenf;qkH; twGuftcsuf (*Pef;ocsmF)wwfMurS jzpfrnfqkdum

    ]]abma'ykw}}rQavmufESifh rNyD;apyJ vufaxmufq&mrsm;xm;um

    avmuDynm oifjyap\/ tpdk;&uvnf; acwfrSDaom bkef;awmfBuD;[k

    em;vnfum vufaxmufq&mrsm;twGuf vcay;\/ 'kwd,taMumif;

    w&yfrSmvnf; Nrdwfq&mawmfonf xGwfacgifq&mawmfbk&m;BuD;\

    ausmif;wGif oDwif;okH;cJUpOfu owdyXmefenf;twkdif; tm;xkwfcJU

    (t&d,mjzpfonf[k rdbrsm;vnf; ,kHMunfonf/ uREkfyfvnf; aemufydkif;

    wGif,kHMunfonf/) r*fw&m; zdkvfw&m;[lonfrSm &apaumif;aomacwf

    &Sdao;onf[k a[majym&kHru tm;xkwfvdkolrsm;tm;vnf; enf;vrf;nTefjy

    awmfrlonf/ xdkacwfwGif (v,fwDq&mawmfvnf; rausmfMum;ao;ojzifh)

    edAmefr*fzdkvf[lonfrSm &Edkifaomacwfr&SdawmhNyD[k jrefrmjynf &[ef;

    avmu wckvkH;u ,lqvsuf&Sd&m ]vl}qdkonfrSmum; &[ef;rsm;NyD; vQif

    NyD;Mu&aomacwfjzpf\/ wGif 'udP0efwkduf&Sd *dkPf;csKyfq&mawmf

    rsm;onf*Pef;ocsmFoifay;ausmif;om;pnfum;jcif;udkvnf; Munfhvdk[ef

    rwl? r*fzdkvfudk &paumif;ao;onfh qdkjcif;twGufvnf; ]em;uavm}

    [efwl&avum; Nrdwfq&mawmfudk ]MuOf}Muav\/

  • 52

    ]pmjzL} oif&awmhrnf

    bkef;BuD;ausmif; uREkfyftouf udk;ESpfom;t&G,fwdkif

    a&mufvwfaomf armfvNrdKifNrdKU aumhu&dwf&GmrS bJGUawmf OD;wdavmuac:

    &[ef;wyg;onf rEav;NrdKUodkU

  • 53

    rD;avmifav&m uREkfyfwkdU aetdrfESifhaps;csKdawmfBuD;rSm a&Twacsmif;rQom

    jcm;onfjzpf uREkfyf\woufwmwGif rD;tBuD;tus,favmifjcif;udk

    yxrtBudrf ]*&if;pwif;}rS Munfh&jcif;jzpfonf/ wnOfhywfvkH;

    avmifjcif;udk wnOfhywfvkH;vdkyif w&yfvkH; xkdifMunfhMu\/ a&pufrsm;

    [kwdywdr&Sdao;onfh acwfjzpf wydkif;wprQ Nidrf;owfxm;onfh ae&m

    rsm;wGif wcPwmrQomNidrf; watmifhrQMumvQif wzefx awmufavmif

    jyefavonf/ ypnf;rsKd;pkHavmifjcif;jzpf anSmfeHUtrsKd;pkHeH Mu&onfhjyif

    aygufuJGoH trsKd;rsKd;vnf;Mum;Mu&\/ rD;awmufrsm;onf wae&m

    wcgw&H Nidrf;awmhrnfuJUodkUjzpfNyD;rS qD?a&eHqDpaom avmifpmrsm;odkU

    ul;puf&mwGif rdk;xdk;onfh rD;awmufBuD;rsm; [kef;ueJx

    awmufvmjyef\/ odkUjzpf&mwGif idkufrsOf;pjyKvmaom rD;Munfhy&dowf

    BuD;rSm rsufvkH;rsm;NyJ vmMujyefonf/

    aiG&Tifaom&ufydkif;

    rD;avmifNyD;onfhaemuf &ufowywf ausmfausmfrQtwGif;

    rD;avmifuGif;BuD;onf uREkfyfwkdUausmif;om;t&G,f oli,frsm; tzdkU&m

    tifydkUvdkifpifXmeBuD;wck jzpfaeawmh\/ 1950jynfhESpfavmufqDu

    &efukefodkU uREkfyfqif;oGm;&mwGif aeUcsif;ncsif; oaX;jzpfoGm;onfh

    ]bdfkifukefonf}rsm;taMumif;udk pD;yGm;a&;orm; tcsif;csif; ajymMujcif;rsm;

    Mum;&onfhtcg uREkfyfrSmi,fpOfuaps;csKdawmf rD;avmifuGif;BuD;udk bGm;ueJ

    owd&rdonf/ eHeufvif;onfESifhwNydKifeuf ykyk&G&G[lorQ onfrD;avmif

    uGif;BuD;okdU avQmufvmMu oHaumufwacsmif;pDESifh [mudkvSef

    [dk[mudkzGifhponfjzifh tESHUtjym; xdk;qGarGaESmuf &SmazGMuav&m

  • 54

    ae0ifonfh tqkH; wusyf ESpfusyf ig;usyfwefrsm;udk vlwdkif;vdk& 50dwef

    100dwef wdkifatmif &Muolrsm;vnf; &SdMuavonf/ tcsKdUrSm

    a&TqdkifaiGqdkifwef;rS a&TcJaiGcJrsm;udkyif &&SdMuonfqdk\/ jymykHxJrSm

    &Sm&Muaom ypnf;rsm;udk apmifh0,f,lMuonfh vmbfjrifolrsm;vnf;

    &efukefMuufwef;yrm ay:vmMuonf/ uREkfyfonfvnf; rdbrsm; rodapyJ

    ausmif;tm;vyfcsdefwGif tjcm;ausmif;om;BuD;rsm;ESifhtwl vkduf jymykHudk

    arTjcif;jzifhwaeUvQif okH;yJav;yJrQ &&Sdav&m rkefUzdk;ESpfjym;om&aom

    oli,fwa,muf tzdkU vmbfoyfyum&TifvS vGefpGmauseyfcJUav\/

    ]aps;orm;} jzpfvmMujcif;

    uREkfyftxl;ojzifh wifjyvdkaom tjcif;t&mrSm ydkufqH&Tifbl;jcif;

    aMumifh uREkfyfysufpD;vm&ykHyifjzpfavonf/ aps;csKdawmfBuD; jymykHjzpfpOfu

    okH;yJ wrwfokH;Edkifaom ausmif;om;rsm;onf jymykHay:wGif qdkifwef;rsm;

    jzpfvmaomtcg ydkufqH0ifayguf r&SdMuawmhojzifh BuHrdBuH&m BuH&awmh

    onf/ (xdkacwfurl acgufqJGwvkH;wyJ? rkefUwDESpfjym;? zmvl'g cGufuav;

    wyJ? cGufBuD;wrl;? pD;u&ufwjym; av;vdyf? ]zifqDpGyf}okH;vdyf&aom

    acwfjzpfaomaMumifh okH;yJwrwfqdkvQif oaX;om;rsKd;ozG,f okH;EdkifMu

    onf/ uREkfyfwkdUausmif; oaX;OD;bZH\ om;wa,muf&Sd&m olyif

    rkefUzkd;ajcmufjym;om&onf/) ausmif;om;rsm;onf aps;csKdjymykH (pm;usuf)

    uG,faysmuf wJwef;qdkifrsm; ay:aygufvm&mwGif (vdkufpifydwfvdkufaom

    ukefonfBuD;rsm;uJUodkU) pD;yGm;a&; tusyftwnf;awG awGUBuKH&av\/

    wGif tcsKdUausmif;om;rsm;onf aps;qdkifrsm;rS tvpfEIdkufaom pepfudk

    wDxGifMu\/ txl;ojzifh ukefpkHa&mif;aom usLvD,mqdkifrsm;rSm

  • 55

    if;wkdUusufpm;&maom Xmejzpf\/ ausmif;om;cyfBuD;BuD; av;ig;a,muf

    wkdUonf ausmif;tm;csdefwGif aps;csKdodkUoGm; jyefvmaomtcg a*:vDrsm;?

    riftkd;rsm;? vufudkifyk0grsm;? cJwHrsm; tp&Sdonfh ypnf;uav;rsm; toD;oD;

    ygvmMu&m wa,mufvQif ig;rl;wef? ajcmufrl;wef ponfjzifh &cJUMu\/

    if;wkdU\ ]yG}jcif;udkjrifMu& aps;csKdoGm;aom ausmif;om;ta& twGuf

    yGm;rsm;vm&m aemufqkH;wGif ydkufqH&Tifaom oaX;om;ESifh vufzGmaom

    rdbwdkU\om; tenf;i,frSwyg; aps;orm;jzpfukefMuavawmh onf/

    twkjriftwwfoif

    waeUo uREkfyfonfvnf; ausmif;om;BuD;rsm;\ ydkufqH&Tifjcif;udk

    oGm;&nfusvsuf&SdpOf uREkfyfudkcifrifaom ausmif;om;BuD;wa,mufu

    ]]a[haumif azodef;? igeJUvdkufcJUygvm;uG? bmrSrcufbl;? igvkyfovdkom

    Munfhvkyf}}[kqdkum vpfykHvpfenf;udk oGefoifav&m uREkfyfvnf;vkdufyg

    oGm;av\/ uREkfyfwkdUtzJGUrSm okH;av;a,muf&Sd uREkfyfonfolwkdU\vpfykH

    vpfenf;udk vufawGUoifcef;pm,l&kHom,lcJUNyD; yxrwacgufjyefvmcJU\/

    'kwd,wacgufrl uREkfyf\tzGJUom;rsm;u ypnf;rsm; 0,fcsifjyK

    aps;qpfvsuf&SdMupOf uREkfyfonf zvfa*:vD'dk;BuD;wvkH;udk EIduf,l

    cg;ydkufxJodkU xnfhvdkuf\/ EIduf,laomtcgwGif vufwkefaomfvnf;

    cg;ydkufxJodkU xnfhNyD;onfhwdkifatmif qdkif&Sifu rjrifaomaMumifh

    ]w,f[kwfwJUtvkyfygwum;} [kESpfodrfhrd\/ xdkcP tjcm;qdkifrS

    usLvD,mukvm;wa,mufajy;vm uREkfyf\cg;ydkufudk EIdufprf;onfwGif

    zvfa*:vDBuD;udk awGUoGm;\/ wGifqdkif&Sifqif;vm uREkfyf\eo,fudk

    wcsufESpfcsufykwfNyD; *gwfwJodkUydkU&efqJGac:av&m uREkfyf\tzGJUom;rsm;

  • 56

    0dkif;vmMu ]]a[h bmvJuG ukvm;? uav;udkrif;bmvkyfwmvJ? rifh

    wqdkifxJ zvfa*:vD a&mif;ovm;? [dkbufwef;qdkifu ol0,fcJUwm?

    igwkdUodw,f? ay;a*:vD}}[kqdkum uvm;vufxJrS a*:vDudkvk,uf

    qJqJqdkqkdESifhxGufvmcJUMuav\/ if;zvfa*:vDudk uREkfyf&aomfvnf;

    xifoavmuf rvG,fulvS[k qkH;jzwfum xdkvlpkESifhvnf; rvdkuf0HU?

    olwyg;\ypnf;udkvnf; rEIduf0HUawmhyJ oifcef;pm&cJUygonf/ waeUo

    uREkfyfonfvnf; ausmif;om;BuD;rsm;\ ydkufqH&Tifjcif;udk oGm;&nfus

    vsuf&SdpOf uREkfyfudkcifrifaom ausmif;om;BuD;wa,mufu ]]a[haumif

    azodef;? igeJUvdkufcJUygvm;uG? bmrSrcufbl;? igvkyfovdkom

    Munfhvkyf}}[kqdkum vpfykHvpfenf;udk oGefoifav&m uREkfyfvnf;vkdufyg

    oGm;av\/ uREkfyfwkdUtzJGUrSm okH;av;a,muf&Sd uREkfyfonfolwkdU\vpfykH

    vpfenf;udk vufawGUoifcef;pm,l&kHom,lcJUNyD; yxrwacgufjyefvmcJU\/

    'kwd,wacgufrl uREkfyf\tzGJUom;rsm;u ypnf;rsm; 0,fcsifjyK

    aps;qpfvsuf&SdMupOf uREkfyfonf zvfa*:vD'dk;BuD;wvkH;udk EIduf,l

    cg;ydkufxJodkU xnfhvdkuf\/ EIduf,laomtcgwGif vufwkefaomfvnf;

    cg;ydkufxJodkU xnfhNyD;onfhwdkifatmif qdkif&Sifu rjrifaomaMumifh

    ]w,f[kwfwJUtvkyfygwum;} [kESpfodrfhrd\/ xdkcP tjcm;qdkifrS

    usLvD,mukvm;wa,mufajy;vm uREkfyf\cg;ydkufudk EIdufprf;onf

    xdktacgufwGif atmifjrifygu b,frQavmufMumatmif EIdufaeOD;rnf

    rqdkEDkifay/

  • 57

    Mum;&cJaomt*FvdyfpmoH

    Nrdwfq&mawmf\ ausmif; OD;wdavmua&mufvm t*Fvdyfpmoifp

    jyKonfwGif rdbrsm;onfausmif;eD;aom &dkifwef;&yfrS &ifESifwHcg;odkU

    a&TUajymif;Mu&jyef\/ &efESifwHcg;ESifh 'udP0efwdkufrSm 17 ]jy}a0;aomf

    vnf; rdbrsm;onf Nrdwfq&mawmfudk MunfndKonfuwaMumif;?

    uREkfyftm;vnf; t*FvdyfpmoifapvdkonfwaMumif;aMumifh t&yfa&TUaomf

    vnf; ausmif;ra&TUyJ a0;vSaomc&d;udkaeUwdkif; toGm;tjyefvrf;avQmuf

    ap\/ &efESifwHcg;&yfuGufrSm rdcif\aqGrsKd;rsm;aexdkifMuaom&yfuGufjzpf

    av&m (uREkfyf\tbdk;vnf;&Sdao;onf/) uREkfyfonf oli,fwef;

    ]y&dkifrm}zwf pmtkyfwGif pD-at-uufwf (Cat) tm&f-at-wD &ufwf (Rat)

    tufpf-at-wD qufwf (Sat) ponfjzifhzwfjyaomtcg tbkd;ESifhwuG

    rdcif\ aqGrsKd;rsm;onf 0dkif;tkHem;axmifMu,if; ]vQmvdyfoH}ygyDoonf?

    em;axmifaumif;onf ponfrsm;jzihf csD;rGrf;MuaomaMumifh uREkfyf&if

    aumh*kPf,lrdjcif;udkrSwfrdygao;onf/ xdkpOfu t*Fvdyfpm[lonfrSm

    t&yfol t&yfom;rsm;tzdkU Mum;&cJvS aomaMumifh tdfrfeD;em;csif;rsm;yif

    vmem;axmifMuonf/ uREkfyf\tbdk;url tjcm;aoma&S;vlBuD;rsm; uJUodkU

    ]pmjzL}[l r&Iwfcsonfhjyif ]]ighajr;wa,muf ]vlpkH}uav; jzpfawmhr,f}}

    [k 0rf;omtm;& ajym&Smao;\/ uREkfyfuvnf; aemufydkif;wGif twdk;ESifh

    ]pkH}jyvdkufjcif;udk tbdk;wa,mufjrifroGm;&&Sm[k ,ckowd&rdao;onf/

  • 58

    tm*kHaqmifaomacwf

    aetdfrfrSmausmif;okdUoGm;aomtcg uREkfyfonf pdefyDwmausmif;teD;rS

    jzwfoGm;& tvGefw&mt*Fvdyfpum;ajymonfh pdwfyDwmausmif;olrsm;

    ajymoHudk Mum;&onfwGif tvGefajymcsif igvnf;waeUawmh ajymvdkuf&

    OD;rnf[k tm;cJxm;\/ xdkpOfu uREkfyfrSm EIwfvQmoGufvufaom

    oli,fwa,mufjzpf pum;tenf;i,fxpfaomfvnf; &GHU&Sufjcif;r&SdyJ

    pdefyDwmausmif;rS todausmif;om;uav;wa,mufESifh if;wkdUausmif;teD;

    qkHrdMuonfwGif uREkfyfu wwd,wef;zwfpm (Royal Teader) xJrSvnf;

    aumif;? eJUpfzD;vf'f (Nesfield) \o'gpmtkyfxJrSvnf;aumif; &Gwfqdkjy

    vdkuf&m if;ausmif;om;rSm tawmfrsufvkH;jyL;oGm;\/ (uREkfyfwdkU\q&m

    OD;wdavmuonf zwfpmtkyfudkvnf;aumif;? o'gpmtkyfudkvnf;aumif;?

    yxrwef;rS wwd,wef;wdkifatmif tm*kHaqmifap&m uREkfyftxufwef;

    rsm;odkUa&mufaomtcg t*Fvdyfpm yxr& BuD;jyif;vmaomtcgvnf;

    t*Fvdyfpm a&;wwfonf[k emrnf&jcif;rSm i,fpOfu tm*kHaqmifcJU&jcif;

    onftaMumif;w&yfjzpfacsoavm[k pOf;pm;rdonf/)

    tenf;enf;aqmhjcif;

    tcsdefwGif uREkfyftusifhqkdk;uav;rsm; 0ifvmcJUonf/ rdcif\

    armifBuD;rS arG;onfhom;BuD; (uREkfyf\tpfudk) armifyktm; t*Fvdyfpm

    wwfapvdk uREkfyfwkdU\ Nrdwfausmif;okdUtyfESHav&m yxr uREkfyftzdkU

    oGm;azmfjyefazmf &onfqdkum tvGefae&mus\/ ESpfa,mufom; twloGm;

    twljyefMu&mwGif uREkfyfwkdUonf a&Twacsmif; ajrmif;aygifwavQmufwGif

  • 59

    a*:vDwvkH;pDESifh axGcif;vsufavQmufvmMu\/ axGcif;jcif;[lonfrSm

    wa,muf\a*:vDudk wa,mufu xddrSefatmif wvSnfhpDypf,if;

    vrf;avQmufvmMujcif;jzpfonf/ enf;rSm upm;,if; vrf;avQmufvm

    Mujcif;jzpfaomaMumifh ajcanmif;rSef;rod[k qdkEdkifaomfvnf; wnfhwnfh

    ajzmifhajzmifh vrf;avQmufjcif;r[kwfyJ auGUauGUaumufaumufESifh a*:vDudk

    aumuf,l&jcif;? rSef;csdef&jcif;? wvSnfhpD ypf&jcif;wkdUaMumifh tvGeftcsdef

    ukefvSojzifh nae4em&DwGif ausmif;rSvTwfvkdufaomfvnf; ae0ifpkyfpkyf

    uef;rS tdrfodkUa&mufvmMuonf/ wcgw&HwGifvnf; axGcif;&jcif;udk

    NiD;aiGUvmMuonfESifh wenf;wzkH ajymif; aqmhMuao;\/

    wrsKd;wzkHaqmhjcif;

    a&Twacsmif;ajrmif;abmifwavQmuf&Sd a&pyfwGif uecdkyifrsm;?

    qifESmarmif;yifrsm;? ukvm;rsufpdyifrsm; aygufa&mufvsuf&Sd&m

    if;tyifrsm;\xdyfzsm; teDa&mif? t0ga&mif? tndKa&mif&Sdaom

    ykpOf;aumifrsm; em;vsuf&Sd\/ uREkfyfwdkU nDtpfudkESpfa,mufonf

    jrif;NrD;wyifpD&Sm wbuftzsm;udk0g;jcrf;wck\ xdyfcsnfum tjcm;buf

    tzsm;wGif ESrf;aphyrmP&Sdonfh ysm;za,mif;vkH;uav;udk uyfxm;\/

    xdkUaemuf uREkfyfwkdUonf enf;jyifqifxm;aom ]jrm;wH} wckpDudkifvsuf

    tyifuav;rsm;xdyfwGif em;vsuf&Sdaom ykpOf;aumif uav;rsm;\a&SUwGif

    za,mif;vkH;uav;udk (if;wdkU\tpm) ydk;aumifuav; xifrSwfonfESifh

    0DueJjrnfum xysHvmNyD;vQif za,mif;vkH;uav;udk vIyf

    vIyfzrf;vdkuf\/ if;\oGm;rsm;onf za,mif;vkH;wGif pl;0if jyefEkwf&ef

    rjzpfEdkifyJ&Sd&um; uREkfyfwdkUonf ykpOf;aumifudktvG,fwulzrf;,lEdkifonf/

  • 60

    (Oa&mywkdufom;rsm; ig;rQm;jcif;tkvyfjzifh tysif;ajzMuonf[k uREkfyfzwf&

    aomtcg igwkdUykpOf;zrf;jcif;rQavmuf aysmfygavp}[k atmufarhrdonf/

    olkwdkUonf a&atmuf&Sdaom ig;aumifudkrjrif&yJ ig;pmjzifh jrLMu&jcif;jzpf

    &m uREkfyfwkdUum; ykpOf;aumifudktxift&Sm;jrifEdkif\/ tcsKdUykpOf;onf

    &kwfw&ufudkufzrf;jcif;rjyKao;yJ ol\OD;acgif;wGifwnf&Sdaom rsufvkH;rsm;

    udk ]uv,fuv,f} vkyfum rouFmaom trlt&mjzifh plprf;qifjcifaeonf

    wGif jrif;NrD;zsm;&Sdaom za,mif;vkH;uav;udk ydk;aumifESifhwlatmif

    vkyfay;&onfrsm;rSm pdwf0ifpm;zG,f aumif;vSonf/ wcgw&HwGif

    ykpOf;aumifonf za,mif;vkH;uav;udk udkufzrf;awmhrnfvkyfNyD;rS

    &pfywfysHoef;um Munfh ]eifwdUkavmufrsm; yg;vdkU[,f}[k qdkonfh

    oabmESifh 0DueJjrnfum ysHajy;oGm;avawmh\/) uREkfyfwkdUonf rdxm;aom

    ykpOf;rsm;udk bmrQ rvkyfwwf/ tuFsDtdwfaxmifxJwGif vufudkify0gjzifh

    zdxm; tdrfteD;odkUa&mufaomtcgrS vTwfypfcJUMuavonf/

    a&Twacsmif;\jzm;a,mif;rI

    uREkfyfwkdUnDtpfudkESpfa,mufonf &efESifwHcg;rS ausmif;odkUxGufvm

    Mu&mwGif a&S;OD;pGm a&Twacsmif;udkjzwfausmfonfh tajrmufwef;wHwm;odkU

    a&mufMu\/ xdkae&mrSp 'udP0efwkdufbufodkU csKd;0if&onfh

    qdkif;wef;wHwm;odkU ra&mufrD a&qdyfaygif; w'gZifcefUrQ&Sd&m

    0dZ,rif;om;\ aemufygwynfhrsm;tm; bDvl;rrsm;u tm&kHtrsKd;rsKd;wkdUjzifh

    jzm;a,mif;aoG;aqmifavawmhonf/ xdkacwfua&Twacsmif;rSm ,ckuJUodkU

    a&qkd;ajrmif;r[kwf? rw&mtxufrS pD;qif;vmcJU? vGefawmif;? 0g;&if;

    wkwf? awmifNyKH;? o&uef? uefydkif paom&Gmrsm;udkjzwfausmfNyD;vQif tdk;zdkudk

  • 61

    ausmf rEav;NrdKUxJodkU0ifvmonfh a&&Sifacsmif;jzpfaomaMumifh

    tawmfMunfvif woGifoGifpD;qif;vsuf&Sd\/ a&udkjrif&vQif (aoawmhrS

    aoa&m) ajy;qif; ckefayguf,uful;csifwwfaom ausmif;om;t&G,f

    uREkfyfwdkUnDtpfudkESpfa,mufrSm a&qdyfwdkif; tjcm;oli,fuav;rsm;

    aysmf&TifpGm a&csKd;Mujcif;udk jrif&jcif;? wbGrf;bGrf; ul;,ufMuaoma&oH ESifh

    jrL;wl;atmf[pfMuaom oli,foHrsm;udk Mum;&jcif;? arSmfyif uav;rsm;

    arsmvuf&Sdaom a&rS&eHUwrsKd;udk &I&Iduf&jcif;? a&\at;jraomtawGUudk

    pdwful;jzifhvGrf;&jcif;wnf;[laom tm&kHtrsKd;rsKd;wkdU\ aoG;aqmifrIaMumifh

    a&qdyfwckESpfckwGif BudwfcHEdkifMuaomfvnf; wwd,? pwkw

    ponfha&qdyfrsm;odkU a&muf&mwGifrlum; wa,muf\ rsufESmudkwa,muf

    MunfhaeMuavNyD/ tawmtwGif; twlwuG a&csKd;aeusjzpfonfh

    vluav;rsm;u ]]a[haumifawG vmMuvuGm? tapmBuD;&Sdygao;w,f}}[k

    [pfac:vkdufMuaomtcgwGifrlum; uREkfyfwkdUESpfa,mufonf pmtkyfuav;

    rsm;udkypfcs? t0wfudkcRwfykHNyD;vQif a&xJodkU 'dkifAifxdk;qif; vkdufMu

    avawmhonf/

    pdwfaA'g\vufoHvdk

    uREkfyfwkdUrlvBuH&G,fcsufrSm cPwjzKwfa&csKd;NyD;aemuf ausmif;csdefrSD

    atmif wufMu&efjzpf\/ wcgw&Hvnf; ausmif;wufrSD wcgw&Hvnf;

    ausmif;wufaemufusojzifh t&dkufcHMu&\/ xdkUaemufwGifrl taysmfMuL;

    ausmif;csdefvGefoGma;omtcgrsm;wGif t&dkufcH&rnfudk aMumufonfESifh

    ausmif;rwufyJ ausmif;ajy;zdkUoabmwl qkH;jzwfvkdufMuav\/ wcgw&H

    wGifvnf; tdrfvkyf&efay;vkdufonfhtvkyf(HomeWork)udkrvkyfcJUrdMuo

  • 62

    jzifh t&dkufcH&rnf[k odonfESifha&qdyfrSwrifrwufyJ ausmif;ajy;

    vkdufMu\/ aemufwaeUwGif aeraumif;aomaMumifh[k vdrfajymjcif;

    tm;jzifh t&dkufvGwfatmif BudK;pm;Mu\/ odkU&mwGif uREkfyf\ ynma&;

    twGuf rnfonfhrdbESifhrQrwlatmif *&kpdkufwwfaom uREkfyf\ zcifonf

    ausmif;odkU&Hzef&Hcg0ifvm ,refaeUu uREkfyfwdkUausmif;rwuf jcif;ESifh

    qkH;pnf;onfhtcg uREkfyfwkdU\ tvdfrfay: ]ESpfxyfuGrf;}t&dkufcHMu &\/

    q&mawmfonfausmif;ajy;aom ausmif;om;tm; Murf;jyifay:wGif

    tvsm;arSmufap ajcvufrsm;udkausmif;om;av;a,mufwkdUu wbufpD

    udkifxm;pOfBudrfvkH;jzifh 10wdwd&dkufavh&Sd\/ uREkfyfwkdUt&dkufcH&jcif;udk

    zcifjrif&aomfvnf; rauseyfao;ojzifh tdrfodkUa&mufaomtcg xyf&dkuf

    ao;\/ zcif\vufrSmtoufBuD;NyD;jzpfaom q&mawmf\vufxufjyif;

    aomaMumifh ESpfqokH;q ydkem\/ wcgu uREkfyftm; zcif&dkuf

    armifyktm; olUtaz(rdcif\armif) u&dkufav&m orD;a,mufz

    ESpfa,mufonfudk,fhom;udkudk,f&dkufMu&mwGif wa,mufESifhwa,muf

    olUxufigematmif vufpGrf;jyMuonfhvuPmESifh zcifu uREkfyf\vuf

    armif;udk aq;jyif;vdyfrD;ESifhxdk;qJwGif OD;BuD;u armifyk\i,fxdyfudk

    ydef;wef;zdeyfjzifhckwfvkdufonfESifh aoG;rsm;jzmqif; vmawmhonf/

    armifykrSmvnf; uREkfyf\ar;aphtrm&GwfuJUodkU xdyfwnfhwnfhwGif

    okH;vufrcefU&Sdaomtrm&GwfBuD;wck ao&mygoGm;&Smonf/ uREkfyf\

    zcifrSm tjcm;aomzcifrsm;xuf t&dkufoefonfrSefaomfvnf; ynmvdkvm;

    jcif;ESifh uREkfyf\rkdufrJjcif;udk uREkfyfem;vnfonfjzpfaomaMumifh txufyg

    &dkufjcif; rsKd;twGufpdwfxJ rnfodkUrQr&SdcJUyg/ okdU&mwGif uREkfyf\pdwfxJ

    xdcdkufap aom &dkfufjcif;rsm;vnf;&Sd oufqdkif&mae&mwGifrS azmfjyygrnf/

  • 63

    zcifESifh ]eifvm;igvm;}

    uREkfyftm; t*Fvdyfpmoifjyofh OD;wdavmurSmvnf; uREkfyf\zcifESifh

    ]eifvm;igvm;}qkd&avmufatmif t&dkufoefvSaom q&mwyg;jzpf\/

    &Hzef&Hcg ausmif;ajy;wwfonfhtxJrSyif twef;xJ ausmif;om;q,f

    a,muf&Sdonfhteuf 'kwd,aomfvnf;aumif;? wwd,aomfvnf;aumif;?

    vkdufEdkifcJUoljzpf\/ usuf&efay;vdkufaom pmudkaeUwkdif;ppf wvkH;r&vQif

    BudrfvkH;jzifhwcsuf&dkufavh&Sd&m uREkfyfyif waeUvQif tenf;qkH; okH;av;csuf

    t&dkufvGwfaom ausmif;om;[lum; wa,mufrQr&SdcJUacs/ aeUpOfwwf

    aom pmudkomru pma[mif;rsm;udkvnf; &ufowywfwBudrf (tzdwf

    aeUwdkif;) jyefvnfppfaq;avh&Sd&m xdkaeUtwGufrSmrlum; Budrf2vkH;

    3vkH;jzef;jzef;uJG&onfcsnf;jzpfavonf/ odkUESifhvnf; uREkfyfwkdUausmif;om;

    rsm;onf OD;yOif;taMumif;udk wcGef;rQraumif;ajymjcif; rMum;&? q&mu

    wynfhtm; &dkufjcif;onf xkH;pHjzpfonf[k vufcHMu q&mtay:wGif

    cspfaMumuf&dkaopdwf &SdMuonfcsnf;BuKHcJU&avonf/ wcgu OD;yOif;

    rusef;rrm&Sd&mwGif (pmoifrI&yfem;cGifh&&Sd ausmif;om;rsm;xkH;pHtwkdif;

    0rf;omMuonfhtxJrSyif) OD;yOif;\usef;rma&;twGuf rdbozG,f

    pdk;&drfylyefMujcif;udkvnf; BuKH&bl;onf/

    uREkfyf\tpfudk w0rf;uJGarmifykESifhuREkfyfrSm ]ausmif;ajy;a&m*g}

    pJGuyfvsuf&SdMu rnfrQyif&dkufESufqkH;raomfvnf; &ufaygif; ESpfq,f

    okH;q,f rQavmufom ausmif;rSefrSefwufMu waeUwGifa&qdyf rsm;\

    jzm;a,mif;rIaMumifh ausmif;ajy;NrJwdkif; ajy;Mujyefav\/ uREkfyfwdkU

    vkyfMuykHum; aysmfp&mBuD;awmh r[kwfvSyg/ ausmif;rwuf&vQif

    NyD;a&mqkdaom ]ysif;pdwf}rsKd;0ifvmjcif;omjzpfwef&monf/ a&qdyf

  • 64

    a&csKd;rGef;wnfh tcsdefcefUwdkif a&mufaomtcg tvGefa&0ojzifh

    EIwfcrf;rsm;jym ckdufcdkufwkefcsrf;at;vm&mwGif uREkfyfwkdUonf ukef;ay:odkU

    wuf yufvufvSefum aevSef;Mu\/ &ifbwfylaomtcg

    0rf;vsm;arSmuf ausmudkaeylvSef;Mu\/ odkUjzifhwudk,fvkH;

    &Sef;&Sef;awmuf ylavmifvmonfhtcg a&xJodkUckefqif;Mujyefavonf/

    waeUywfvkH; xdkuJUodkUylcsnfat;csnfcHcJUjcif;twGufaMumifh tusifh&NyD;

    uREkfyfBuD;jyif;vmaomtcgwGif tat;rdjcif; enf;yg;avoavm[k

    xifrdonf/ okdU&mwGif ,cktbkd;BuD;jzpfvmaomtcgrl olwyg;enf;wl

    tat;rdwwfvmaomaMumifh if;txifudk jyifqifvdkuf&jyefonf/

    qmavmifaomtcgrsm;wGif a&Twacsmif; ajrmif;aygif tcsKdUtyfrsm;&SdNcH

    rsm;xJrS rmvumoD;? oajyoD;paom opfoD;rsm;udk cl;pm;Mu vQmESifh

    EIwfcrf;rsm;jymvsuf&SdMu&m tdrfjyefcgeD;wGifrS ovJESifhyGwfwkdufum

    a&aq;cJUMuavonf/

    ausmif;tdyfausmif;pm;

    rdbrsm;onf uREkfyfwkdU\ ausmif;ajy;a&m*gudk tjrpfjywfatmif

    rukoEdkifyJ&Sd&mwGif ESpfa,mufwGJvsuf &SdaomaMumifhom ausmif;ajy;Mu

    onf[k,lq uREkfyf\OD;BuD;onf armifykudkausmif;Ekwfvdkufav\/

    xifvnf; xifp&may/ uREkfyfrSmwa,mufwnf; ausmif;wuf&onfrSp

    ausmif;wufjyefonf/ tdrfokdUvnf; (axGrcif;&aomaMumifh) apmapm

    jyefa&mufonf/ wcgw&Hjrif;&xm;tqifoifhaomtcgrsm;wGif aemufNrD;

    ckdpD; cJUojzifh omapmapmyifa&mufao;\/

  • 65

    odkU&mwGif rdbrsm;onf uREkfyfwa,mufwnf; c&D;a0;BuD; oGm;&jcif;

    twGuf oem;MuonfESifh pdwful;wrsKd;&Mujyef\/ bkef;BuD;ausmif;

    udk&ifvlxGuf ausmif;tdyfausmif;pm;av;ig;a,muf&Sd&m uREkfyftm;vnf;

    ausmif;tdyfausmif;pm;tjzpfESifh tprf;xm;Mu\/ uREkfyfuvnf;ajcanmif;

    oufomonfuwaMumif;? tdrfrSmxuf ausmif;wGif uav;bm0

    ajy;vTm;upm;zdkU tcsdefvnf;&? tcGifhvnf;omonfwaMumif;aMumifh

    oabmwlvdkuf\/ (uREkfyf\zcifrSm uREfkyftm;ynmvnf;wwf

    tvGefvnf; ]vdrfrm}apcsifaomaMumifh tdrfwGif t&yfxJu oli,frsm;

    ESifhupm;cGifhrjyKyJ&NyD;aompmrsm;udk &Gwfaeap\/ Buufaumif; BudK;ESifhruGm

    ap&}[laom pum;rSmzcif\aqmifyk'fjzpf uREkfyftay:wGif 4if;twdkif;

    usifhokH;&\/ upm;jcif;onf bmrQtusKd;r&Sd? pmtHjcif;omvQif

    ynmwwfaponf[k cPcPajymavh&Sd\/) okdUjzpf uREkfyfonf/

    ausmif;tdyfausmif;pm;aezdkUpDrHaomtcg 0rf;omrdav\/

    ausmif;[if;av;

    aeUausmif;om;rsm;teufyif ti,fqkH;jzpfaom uREkfyfrSm udk&if

    vlxGuf ausmif;tdyfausmif;pm;rsm;txJwGifrl tjywftowf ti,fqkH;jzpf

    vm&jyefavNyD/ eHeuf bkef;awmfBuD;ESifh OD;yOif;rsm;? xkdUaemuf udk&ifrsm;

    bkOf;ay;NyD;onfh xrif;[if;rsm;udk uREkfyfwkdU ausmif;om;rsm;pm; Mu&mwGif

    0ufom;? Muufom;paom [if;aumif;uav; wcGufwavygao;\/

    xrif;yJG xdkifMuonfESifh wNydKifeuf ausmif;om;BuD;rsm;onf

    tvGefrsufpd&Sif vufoGufolrsm; jzpfonfhtavsmuf[if;aumif;rsm;udk

    yef;uefyg arSmufoGef ,lvkdufMu&mwGif uREkfyftzdkUrSm iHjym&nfazsmf?

  • 66

    csOfaygif[if;? pm;awmfyJrsm;udk rQpfavmufomusefavwmhonf/

    [if;aumif;uav; wwkH;jzpfap ygrSpm;wwfaom uREkfyfrSm xrif;udk

    tEdkifEdkifrsKdcs&\/ aemufweyfwGif ]olwkdUvdk vufoGufrSjzpfrnf}[k

    oabmydkufum OD;atmifEIdufzdkU BudK;pm;yg\/ odkU&mwGif ausmif;om;BuD;

    rsm;onf uREkfyf\vufxJrS vk,lMuonfcsnf; BuKH&\/ okdUjzpf uREkfyfrSm

    tvSLtwef;ESifh qGrfauR;&SdygrS [if;aumif;uav;rsm; pm;&awmh\/

    npmtwGufrl eHeufpmrSusefaom csOfaygif;[if;? refusnf;&Guf[if;?

    ig;ydcsuf? [if;csKd[if;? rQpf[if; (tvSLtwef;&SdvQifvnf;) 0ufom;[if;?

    ig;aMumfponfh [if;aygif;pkHudka&mtdk;BuD;wvkH;wGif ]ausmif;[if;av;}

    usKdpm;Mu\/ npmtzdkUwGif [if;aumif;rygaom aeUyifjzpfapumrl

    ausmif;om;BuD;rsm; vkpm;onfh [if;aumif;udk rjrif&aomaMumifh

    tvGefqmwwfaomt&G,fvnf;jzpf NrdefvS\/ ]ausmif;[if;av;rSm}

    teHUwrsKd;& BuD;jyif;vmaomtcgwGif wcgw&HawmifhwrdonfESifh

    [if;rsm;udk wrifwuma&maESmNyD; usKdpm;bl;ygao;onf/ okdU&mwGif

    usKdaeus ]ausmif;tdk;} r[kwfaomaMumifh [if;aumif;zwfawG xnfhojzifh

    t&om &Sdaomfvnf;ausmif;[if;av;eHUudk rrSDatmif &Sdawmhonf/

    jyefajy;cJUjcif;

    uREkfyfonf ausmif;tdyfausmif;pm;tjzpfwGif tpm;taomuf

    qif;&Jaomfvnf; vGwfvyfpGmupm;cGifh&jcif;aMumifh pdwfnpfavmufatmif

    r&SdvSay/ zcifu upm;cGifhvkH;0ray;jcif;twGufaMumifh uREkfyfrSm

    upm;jcif;udk txl;ckHrifaom oli,fwa,muf jzpfvmonfxif\/

    ausmif;tdyfausmif;pm;b0 npmpm;NyD; xifovkdae&jcif;twGuf

  • 67

    tvGefaysmfaomfvnf; nOfhtcsdefrsm;rl ausmif;om;BuD;rsm;\

    usD;pm;jcif;aMumifh pdwfnpf&\/ rdbrsm;ESifh cGJcGm rtdyfcJU&bl;onfh

    uREkfyfrSmcGJumpvGwfvyfjcif;aMumifh aysmfrdaomfvnf; &ufowywf

    Mum&Sdaomtcg rdcifudk vGrf;q Gwfaompdwfjzpfvm nOfhtcsdefrsm;wGifrl

    nId;i,fpjyKvmavNyD/ txJwGif ausmif;om;BuD;rsm;u teif;cdkif;jcif;?

    aygifudkvufoD;ESifh jznf;nSif;pGmxkckdif;jcif;? rD;cGufrIwfaomtcg

    OD;pGef;zkwfudk qGJoluqJG? ausmudkqdwfoluqdwf? cg;udk]uvdxkd;}oluxkd;

    ponfjzifh usDp,fMuavawmh\/ nwdkif;vdkyif xdkuJUodkUtenf;ESifhtrsm;

    usDpm;Mu&mrS wnrl oef;acgifausmfonfhwdkifatmif uvdMuav&um;

    eufjzefnae ausmif;qif;csdefwGif uREkfyfonf tdrfawmf&mbk&m;xJokdU

    0ifcsifjyK 17 jya0;aomc&D;udk w[kefwnf;ajy;um armBuD;yef;BuD;ESifh

    tdrfodkUa&mufvmjcif;udk rSwfrdygao;onf/ rdbrsm;tm; tjzpftysufudk

    ajymjy&mwGif uREkfyftm; ausmif;tdyfausmif;pm; rxm;awmhyJ aeUausmif;om;

    tjzifhESifhausmif;wufapygawmhonf/ (4if;tjzpftysufaMumifhayavm rod?

    uREkfyfBuD;jyif;vmaomtcg uav;oli,frsm;udk idkatmif usDpm;csifwwf

    olrsm;tm; &efolozG,f tjrifuyfvSygonf/)

    aemufNrD;ckdpD;jcif;

    armifykudk ausmif;Ekwfvdkuf uREkfyfwa,mufwnf; ausmif;wuf&

    onfwGif ausmif;ajy;a&m*grS oufom&m& ausmif;rSefrSef wufvsuf&Sd

    aomfvnf; vuPmrSm tjrpfjywfao;jcif;r[kwf? ]ikwf}aejcif;rQomjzpf

    ausmif;om;BuD;jzpfvmaomtcsdefwGif wcsDwcsDay: vmwwfao;\/

    rnfodkUyifjzpfap bkef;BuD;ausmif; aepOftwGif;rl ausmif;ajy;onf

  • 68

    r&Sdawmhyg/ okdUyifjzpfvifhupm; wa,mufwnf; ausmif;oGm;&jcif;rSm

    ysif;vnf;ysif;? ajcaxmufvnf; anmif;onfESifh jrif;&xm;aemufNrD;

    cdkzdkUtusifhvkyfawmhonf/ jrif;&xm;rsm;onf a&Twacsmif;aygif (ajrvrf;)rS

    rarmif;yJ ausmufvrf;wGifom armif;MuaomaMumifh ausmif;rStjyefwGif

    aps;csKdudkjzwf 84 vrf;wavQmuf ajrmufodkUavQmufvm,if; aemufodkU

    cPcP vSnfhMunfh& \/ jrif;&xm;wpif; armif;vmaomtcg

    ausmufvrf;eab;&Sd ajrvrf;ay:wGif avQmufcJU&mrS ausmufvrf;bufodkU

    rodrom csOf;uyfvkduf&\/ xifxif&Sm;&Sm; ruyf0HUay/ okdUjyK&jcif;rSm

    jrif;&xm; ukvm;tay:&Sd [efvkyf&jcif;jzpf\/ jrif;&xm;ukvm;rsm;onf

    aemufNrD;cdkpD; aomoli,frsm;udk MumyGwfESifhvSrf;&dkufwwfay&m uREkfyfu

    ol\jrif;&xm;udk aemufNrD;cdkrnfh BuH&G,fcsuf vkH;0r&Sdav[efjzifh

    tjcm;bufodkU rsufESmvSnfhum vrf;avQmufvm&\/ jrif;&xm;onf

    uREkfyfudkrSDvm ausmfwuf&mwGif tcsKdUukvm;onf vrf;eab;rSavQmuf

    aomaumifuav;rsm;udk rsufapmif;xkd;um tuJcwfwwfaMumif;

    uREkfyfodaomaMumifh olUjrif;&xm;udk*&krpdkufav[efjzifh rsufESmvTJum

    vrf;avQmufvm&jcif;jzpf\/ ausmfwufoGm;onfhtcgwGifvnf;&kwfw&uf

    ajy;rvdkufao;yJ ukvm;uvSnfhMunfhrMunfhudk apmifhMunfh&ao;\/

    awmfawmfuav;a0; pdwfcs&aomtcgrSom ajy;vkdufNyD; aemufNrD;

    cdk&avonf/ ckd;aMumifckd;0SufjyKaom tvkyfrsKd;rSmvG,fulvSonf r[kwfacs/

    &efyJGrdoGm;jcif;

    jrif;&xm;aemufckHay:wGif 0rf;vsm;arSmufumaexm;wus ckdpD;vmpOf

    wcgw&Hjrif;&xm;onf &kwfw&uf &yfvkdufonfjzpfap? rvdkaom

  • 69

    vrf;bufodkU auGUcsKd;vdkufonfjzpfap &kwfw&ufavQmqif;&jyef\/

    auGUoGm;aom tcgukvm;onf aemufodkU vSnfhMunfhckdufESifhBuKH

    uREkfyfudkjrifojzifhMumyGwfudkjyoGm;&m uREkfyfuvnf; vufoD;uav;udk

    jyvdkufao;onf/ wcgw&HwGifrl 0rf;vsm;arSmufum ckdpD;pOfvrf;ab;rS

    vlaemufuav;wa,mufu ]]a[; *gvd0gvm;}}[k ac:um&xm;aemufNrD;

    odkUvufnId;nTefjyojzifh ysm,D;ysm,m avQmqif;vkduf&\/ aemufuscJUvQif

    &TDueJjrnfvmaom MumyGwfonf ausmay:odkUvnf;aumif;? OD;acgif;ay:

    odkUvnf;aumif; trSwfwHqdyf&dkufESdyfvkdufojzifh t&Id;rsm;xifaecJUavNyD/

    uJUodkUcH&aomtcgrsm;wGif a'goxGufvmojzifh uREkfyfonf [pfatmf

    ajymaom aumifuav;udk vSrf;Munhfvdkuf &G,fwlcsif; jzpfaeygu

    wcsDwyJGowfykwfcJU&ao;onf/ waeUw enf;jzifh aumifuav;ESifh

    owfykwfaepOf rdcifESifhzcifwdkUaps;csKdrS zdeyfvkyf&eftwGuf ouvyfxnfESifh

    tjcm;ypnf;rsm;0,f jrif;&xm;jzifh jyefvmMuonfESifh uREkfyfwkdUudk

    jrifoGm;\/ zcifonf jrif;&xm;ay:rSqif;vm aumifuav;

    wa,mufESifhowfykwf&rnfavmqdkum tdrfa&mufrS &dkufOD;rnfl[kBuKH;0g;

    ao;&m rdcifu]]udk&ifhrvJ bmrar;? nmrar;eJU &dkufcsifwmcsnfyJudk;}}[k

    ajymojzifh zcifu ]]&efjzpfwmudk;As}}[k jyefajymonfwGif rdcifu

    ]]jzpfoifhvJjzpf&rSmaygh udk&if}}[k cyfwif;wif; jyefajymonfESifh uREkfyft&dkuf

    vGwfoGm;&bl;avonf/

    EIwfwdkufcsufay;jcif;

    uREkfyfonf zcif\obm0udk rdcifobm0uJUokdU rBudKufEdkifaomf

    vnf; zcif\ynmvkdvm;aom 0goemtaMumif;udk csD;usL;azmfjy&

  • 70

    ayOD;rnf/ uREkfyf okH;ESpfausmfav;ESpfom;&Sd pum;ajymwwfp

    jyKonfqdkvQifyif zcifonf zdeyfvkyfzdkU u&d,mrsm;0,f&efoGm;wdkif;

    uREkfyftm; yckH;ay:wGifxrf;vsuf vuPma&;okH;yg;? wdydaom b*0g?

    a[wkypa,mpaom pmrsm;udk EIwfwkdufcsay;ojzifh uREkfyf&Gwfqdk

    wwfaeavNyD/ uBuD; cauG;rQ roif&ao;rD txufygpmrsm;udk ryDuvm

    yDuvmjzifh vlBuD;rsm;a&SU &Gwfqdkckdif;jyjcif;tm;jzifh tom;,lwwf&Smonf/

    uREkfyftm; vlxl;uav;[ltjcm;olrsm;u csD;rGrf;Muaomtcg zcifrSm

    tvGef*kPf,laomfvnf; uREkfyfrlum; 0rf;omjcif;r&Sd? tjcm;uav;rsm;uJU

    odkU rupm;&jcif;twGufom 0rf;enf;rdonf/ BuD;jyif;aomtcg

    pOf;pm;rdonfum;arsmufyJGjyaomtcgwGif y&dowfu Mobmvufckyf

    wD;jcif;twGuf 0rf;omjcif;r&Sdaom arsmufuav;ESifh wlavawmhonf[l

    jzpfonf/

    ynmtm;ay;ykH

    bkef;BuD;ausmif;wGif t*Fvdyfpm oifcgp ausmif;om;okH;av;q,f

    cefU wNydKifeufwnf; oifMu&m okH;vcefUMumaomtcgwGif tawmfqkH;aom

    ausmif;om;10a,mufudk a&G; xdyfwef;wwef;zGJUvkdufonfwGif uREkfyfonf

    'kwd,vdkuf\/ yxr&aom ausmif;om;onf uREkfyfxuftoufokH;ESpfBuD;

    uREkfyfatmufwGifvnf; uREkfyfxuftoufav;ig;ESpfBuD;olrsm;yif &SdMu

    onf/ xdktcsdefrSp uREkfyfwkdUxdyfwef;ausmif;om; q,fa,muftm; okH;v

    wBudrf pmar;yJGjyKvkyfav&m uREkfyf\zcifonf xdyfqkH;rSatmifaom

    ausmif;om;okH;a,muftwGuf qktjzpfESifhcsD;jrSifh&ef Avmpmtkyfrsm;?

    cJwHrsm;? riftdk;rsm;? csKdcsOfrsm; 0,fvmcJUNyD;vQif OD;yOif;xHwGif

  • 71

    tyfESHxm;\/ yxratmifjrifoltwGufaps;csKdxJrS azmifwdefwacsmif;

    0,fcJUjcif;udk uREkfyfrSwfrd\/ uREkfyfonf azmifwdefvdkcsifvS

    ylqmaomfvnf;0,fray;yJ ]azmifwdefvkdcsifvQif yxr&atmifrif;BudK;pm;}[k

    zcifu jyefajymavonf/

    uREkfyfum; yxrr&? 'kwd,ESifh wwd,rQom vdkufcJUEdkifaomaMumifh

    zcif\azmifwdefqkudk uREkfyfr&? b,fawmhrSvnf; 0,fray;acs/

    uREkfyf\rdbrsm;rSm xdkpOfu pD;yGm;a&; acsmifvnfvSonf r[kwfonfhtxJrS

    ausmif;om;rsm;tm; okH;av;ig;usyfwefrQpDjzifh pm;ar;yGJvkyfwdkif;qkay;jcif;

    wnf;[laom csD;jrifhrIonf a&S;cwfrS acwfwdkifatmif rnfonfh

    ausmif;om;rsm;\rdbrsm;rS jyKvkyfonf[krBuKH bl;ay&um; arG;ozcif\

    ynma&;ajrSmufpm;tm;ay;jcif;wnf;[laom 0goemESifhapwemudk vIdufvSJ

    pGm MunfndKrdygonf/ zcifonf uREkfyftay: tkyfcsKyfykH wif;usyf

    vGef;onf[k rauseyfjcif;tBudrfBudrf jzpfcJU&bl;aomfvnf; tcsuf

    wpfckudk ESvkH;oGif;jcif;tm;jzifh ajzazsmufcJU&ygonf/

    xdyfxkd;wuf&aompepf

    bkef;awmfBuD;ausmif; OD;wdavmu\ pmoifykH xl;qef;aom

    tcsufwckudk azmfjy&ayOD;rnf/ aeUpOfwufay;aom pmrsm;udk wvkH;r&vQif

    wcsuf&dkufaMumif; azmfjycJUbl;&m? okH;wef;odkU uREkfyfwdkUa&mufMuaomtcg

    OD;yOif;onf ausmif;om;rsm;tm; udk,fwdkif&dkuf& vufanmif;aomaMumifh

    ayavm? okdUwnf;r[kwf BudrfvkH;zdk; rwwfEdkifaomaMumifhayavm rqdkEdkif?

    qkH;rykH wenf;wDxGifvdkuf\/ uREkfyfwdkU ausmif;om;q,fa,mufonf

    pDwef;vsuf &yfaeMupOf xdyfqkH;ausmif;om;tm;pmwvkH;ar;vkduf\/

  • 72

    xdkolu ajzEdkifvQif 'kwd,vltm; tjcm;pmwvkH;ar;\/ ,if;okdUwa,mufpD

    ar;oGm;&m rajzEdkifol &Sdonfhtcg aemufvltm;ar; xdkoluajzEdkifvQif

    rajzEdkifaomvl\xdyfudkwcsufxkd;NyD; ol\ae&modkUwuf&\/ rajzEdkif

    atmufodkU a&TUay;&aomvlrSm rQESifh rNyD;ao;yJaemufwvkH;ar;jyef&m

    rajzEdkifjyefu ajzEdkifaom atmufvl\ xdyfxkd;jcif;cH&NyD; wae&m

    qif;&jyef\/ pmwvkH;rSrusufcJU&ol jzpfygrl wa,mufNyD;wa,muf

    wwef;vkH;\xdyfxkd;cH,if; atmufqkH;okdUa&mufoGm;avawmh\/ wcgw&H

    wGif cufaompmwvkH;udk xdfyfqkH;vltm;ar; rajzwwfojzifh 'kwd,vl

    tm;ar;&m xkdoluvnf;rajzwwfvQif ]aemufwa,muf? aemufwa,muf}

    qdkum wwef;vkH;qkH;atmifar;oGm;\/ wcgw&HwGif atmufqkH;vlokdU

    a&mufumrS ajzEdkifjcif;vnf;&Sdav&m xkdolonfwwef;vkH; udk ]xdyfxkd;}NyD;

    txufqkH;okdU wufoGm;&av\/ wcgw&Hrl wwef;vkH;\ xdyfxkd;cH&NyD;

    atmufqkH;odkU qif;oGm;&aomvlonf wwef;vkH;udk ]xdyfxkd;}NyD; txuf

    qkH;odkU jyefa&mufoGm;jcif;rsm;vnf;&Sdavonf/ yxr ausmif;om;rsm;onf

    pdwf0ifpm;zG,faumif;aom pepfwck[l awmfawmf oabmusMuonf/

    aemufydkif;rl tjypftemtqmrsm; awGUvmMu\/

    wenf;awmhaumif;onf

    ausmif;om;rsm;onf ueOD; cyfrSefrSef ]xdk;}Muaomfvnf; aeU&uf

    &SnfMumaomtcgwGif ighudkememxkd;onf? olUudknSmonf ponfrsm;jzifh

    trSwfxm;um &efNidK;zGJUvmMu\/ rdrdtm; ememBuD;xkd;aomvludk

    tcGifh&aomtcgwGif ememBuD;jyefxkd; rdrdtm;nSmaomvludk nSmxkd;\/

  • 73

    OD;yOif;onf ememxkd;jcif;udk cGifhvTwfaomfvnf; nSmxkd;aomvludkac:

    ]]'Dvdkxkd;&w,fuG}}[kqdkum xkdol\OD;acgif;udk ememBuD;xkd;jyavonf/

    wGif uREkfyfwdkUrSm rnfolUtm;rqdk ememxkd;vQifomxkd;onf? ]nSm}onf[l

    um; rvkyf0HUMuawmhay/ xdkUjyif uREkfyfwdkUtwef;xJ toufvnf;BuD;

    00wkwfwkwfESifh Avaumif;aom ausmif;om;BuD;wa,muf&Sd&m xdkolu

    xkd;&aomtvSnfhwGif cyfrSefrSefxkd;aomfvnf; av;vHvSaom ol\vufoD;

    BuD;aMumifh uREkfyfuJUodkUaom aumifuav;rSmyk yk0ifoGm;av\/

    uREkfyfwkdUteufwGif touftBuD;qkH;jzpf ydefydef&Snf&Snf ausmif;om;BuD;

    wa,mufvnf;&Sdao;\/ xdkolrSm 18 ESpfom;t&G,fwGif t&yf 5ay

    10vufrcefU &SdaeavNyD/ uREkfyfonf xdkvlBuD;tm; xdk;&ef&Sdaomtcg

    ol\OD;acgif;udkol\OD;acgif;udk rSDatmif rvSrf;Edkifojzifh ckefxdk;&m

    tm;vkH;u &,fMu\/ wcgurl vltrsm;&,fMurnfpdk;onfh vuPmESifh

    ol\OD;acgif;udkikHUay;&m onfrSmvnf; oufom&mr&yJ &,fNrJwdkif;

    &,fMuavonf/ (ppftwGif; ouFef;0wfaeonfh xdkvlBuD;tm;

    bkef;BuD;ausmif;wausmif; awGUqkHrdMu&mwGif taMumif;udk oluyif

    ajym &,fMu&ao;onf/) xdkvlBuD;onf uREkfyfawGUbl;orQaom

    vlrsm;teufwGif oabmtaumif;qkH; wa,mufjzpf\/ xkdtcsdefrl

    uREkfyfxuf t&yfwvufrcefUavmufomjrifhawmh\/ (,ckrlum; ysHvGef

    awmfrl &SmavNyD/) uREkfyfrSm twef;xJwGif tawmfqkH;xJujzpfygvsuf

    (eHygwfcsdwfxJwGifygonf/) waeUvQiftenf;qkH; av;ig;csuf

    txkd;cH&ojzifh vl0BuD;\ vufoD;csufrdaomaeUrsm;wGif OD;acgif;usdef;ao;

    &m nHUzsif; q,fhav;ig;csuf txkd;cH&olrsm;tzdkUrSm b,fvdkae&SmMurnf

    rajymwwfay/ uREkfyfwdkUonfwaeUvkH; twef;txufESifh atmufqif;csnf

    wufcsnf&SdaeMuav&m aemufqkH;tcsdefwGif rdrdwkdU\ae&mtpDtpOfudk

  • 74

    rSwfom;xm; aemufwaeUwGif 4if;tpDtpOftwdkif; &yfMu&av\/

    ,ckjyefMunfhaomf rnfonfhausmif;wGifrS rBuKHcJUbl;onfhpepf jzpfaomf

    vnf; ausmif;om;rsm; pmusufapzdkUwkdufwGef;a&;wGif tvGeft&m a&muf

    aom pepfwckjzpfonf[k qkH;jzwfcsuf cscsif\/ okdU&mwGif pepftwkdif;

    vdkufemusifhokH;MuzkdU tBuHay;wkdufwGef;jcif;um; r[kwfay/

    Ak'bmom(bD?wD?tif)ausmif;jzpfvmykH

    xdyfqkH;jzpfaom uREkfyfwkdUausmif;om;q,fa,mufonf av;wef;odkU

    a&mufMuaomtcg uREkfyfwdkUatmufwGifvnf; yxrwef;rS wwd,wef;

    txd wwef;vQif ausmif;om;q,fhav;ig;a,mufpD&SdMuojzifh ausmif;om;

    pkpkaygif; 60 cefU&SdaeavNyD/ xdktcsdefwGif ynmtkyf( 0efaxmufrif;

    [kac:Muonf/) OD;ausmf&efESifh qufrd tpdk;& pmppfcHausmif; jzpfatmif

    pHrHMu\/ t&m&SdwpfOD;jzpfaom OD;ausmf&ef\ 0g,rpdkufxkwfrI aMumifh

    tvGwfynmoifbkef;BuD;ausmif;tjzpfrS tpdk;&pmppfcHAk'bmom ausmif;BuD;

    jzpfvm&onf rSefaomfvnf; rlvblw tppftrSefrSmNrdwfq&mawmfbk&m;BuD;

    OD;eEESifh OD;yOif;OD;wdavmuwkdU\ vkHUvya,m*wkdUaMumifh jzpfayonf/

    bD?wD?tifac: Ak'bmomausmif;BuD; us,fvmaomtcsdefwGif &[ef;awmf

    ESpfyg;wkdU\ bJGUawmfrsm;wdrfjrKyf OD;ausmf&ef\tr