-
Rechtsgeschiedenis Jurisprudentie
www.jfr.nl
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam, alle rechten
voorbehouden
3
VOORWOORD
Deze samenvatting bevat de belangrijkste aspecten van het vak
Rechtsgeschiedenis. Door deze samenvatting trachten wij jou zo goed
als mogelijk voor te bereiden op het tentamen. Wel willen wij
benadrukken dat deze samenvatting niet ter vervanging van de
lesstof dient. De samenvatting is samengesteld aan de hand van de
verplichte literatuur en verplichte arresten. Wij zijn niet
aansprakelijk als er iets ontbreekt of iets niet klopt. Erasmus
School of Law is hier op geen enkele manier bij betrokken. Wij
wensen je veel succes met het vak en met het tentamen. Check voor
het actuele aanbod van onze samenvattingen en tentamentrainingen
onze website. Contact Wil je meer informatie over de
tentamentrainingen, samenvattingen of tentamenvragen? Of heb je
opmerkingen over deze samenvatting? Wij helpen je graag met al je
vragen. Mail naar onze commissaris onderwijs via
[email protected]. Over ons De JFR is d studievereniging voor
rechtenstudenten aan Erasmus School of Law. Met ruim 3000 leden is
de JFR n van de grootste juridische studieverenigingen van
Nederland. Onze studievereniging is er voor jou als rechtenstudent:
sinds jaar en dag organiseren wij voor onze leden diverse formele
en informele activiteiten die een juridische grondslag hebben. Ons
doel is dan ook de brug tussen theorie gedoceerd in de
collegebanken en de praktijk beoefend in de echte wereld te
verkleinen. Een combinatie van inhoudelijke en informele
activiteiten, en bovendien veel gezelligheid. De Juridische
Faculteitsvereniging Rotterdam helpt rechtenstudenten van Erasmus
School of Law daarnaast met het voorbereiden van hun tentamens. Wij
doen dit door het aanbieden van gratis tentamentrainingen en
samenvattingen aan leden van de vereniging! Studerend geld
verdienen? Wil je geld verdienen met je studie? Solliciteer dan
naar een plekje binnen de Academische Groep bij de Juridische
Faculteitsvereniging Rotterdam. Wil je meer informatie, mail dan
naar onze commissaris onderwijs via [email protected] of kijk op
www.jfr.nl.
-
Rechtsgeschiedenis Jurisprudentie
www.jfr.nl
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam, alle rechten
voorbehouden
4
INHOUDSOPGAVE
1. Rechtsgeschiedenis
.................................................................................................................6
1.1. HR 6 april 1883, W (=Weekblad van het Recht) 4901 (1883),
(Notarisarrest) ......................... 6
1.2. HR 6 januari 1905, W 9163 (1905) (Singerarrest)
.....................................................................
6
1.3. HR 10 juni 1910, W 9038 (1910) (Zutphense Juffrouw)
........................................................... 6
1.4. HR 31 januari 1919, NJ 1919, 161 (Lindenbaum/Cohen)R 12
augustus 2005, AA 2005. p. 1027-1034 m.nt. T. Hartlief (CBB/JPO)
.............................................................................................
7
1.5. HR 21 mei 1943, NJ 455, p. 609-618 (Van Kreuningen/Bessem)
.............................................. 7
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam
.....................................................................................9
-
Rechtsgeschiedenis Jurisprudentie
www.jfr.nl
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam, alle rechten
voorbehouden
5
-
Rechtsgeschiedenis Jurisprudentie
www.jfr.nl
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam, alle rechten
voorbehouden
6
1. RECHTSGESCHIEDENIS
1.1. HR 6 april 1883, W (=Weekblad van het Recht) 4901 (1883),
(Notarisarrest)
Rechtsregel Uitleg onrechtmatige daad: Iemand kan aansprakelijk
worden gehouden (1402 oud BW en art. 6:161 nieuw BW) op basis van
een onrechtmatige daad als een handeling nalatig of onvoorzichtig
is.
1.2. HR 6 januari 1905, W 9163 (1905) (Singerarrest)
Casus De gedaagde verkocht namaak naaimachines van Singer met de
naam De verbeterde Singer. Singer startte een procedure waarin hij
de gedaagde beschuldigde van oneerlijke concurrentie.
Rechtsregel Uitleg onrechtmatige daad (eng): Als een handeling
niet in strijd is met een rechtsplicht of inbreuk maakt op een
anders recht (niet onwetmatig is), kan het geen onrechtmatige daad
opleveren. Oneerlijke concurrentie was destijds niet in strijd met
de wet en er was hier dus geen sprake van een onrechtmatige
daad.
1.3. HR 10 juni 1910, W 9038 (1910) (Zutphense Juffrouw)
Casus Mevrouw M. de Vries woonde in een bovenhuis, waaronder een
pakhuis met lederen goederen was gevestigd. In de nacht van 4 op 5
januari 1909 sprong in dit gebouw een waterleiding. Mevrouw de
Vries weigerde de hoofdkraan, die op haar verdieping zat,
vervolgens dicht te draaien, ondanks een verzoek van de eigenaar
van de goederen. Na meerdere verzoeken, draaide ze toch de kraan
dicht, maar toen was er al schade ontstaan aan de goederen in het
pakhuis. De eigenaar stelde vervolgens mevrouw de Vries
aansprakelijk voor de schade, omdat zij hiermee volgens hem een
onrechtmatige daad heeft begaan.
Rechtsregel Uitleg onrechtmatige daad (eng): Als een handeling
niet in strijd is met een rechtsplicht of inbreuk maakt op een
anders recht (niet onwetmatig is), kan het geen onrechtmatige daad
opleveren. Onwetmatig = onrechtmatig, handelen in strijd met het
onbetamelijke valt hier niet onder.
De Hoge Raad zegt hierover: O. daaromtrent, dat door zoodanige
daden en nalatigheden, als de Rechtbank hierbij op het oog heeft,
wel in strijd met hetgeen zakelijk en maatschappelijk betaamt, kan
zijn gehandeld; dat echter de toepasselijkheid van de art. 1401 en
1402 B.W. (welke het hier geldt) niet daardoor wordt bepaald, maar
afhangt van de bevinding of hetzij de daad, hetzij het verzuim al
dan niet in strijd is met des daders rechtsplicht of inbreuk maakt
op eens anders recht, en derhalve de toelaatbaarheid van het bewijs
waartoe de verweerster in cassatie is toegelaten, hieraan behoort
te worden getoetst;
-
Rechtsgeschiedenis Jurisprudentie
www.jfr.nl
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam, alle rechten
voorbehouden
7
1.4. HR 31 januari 1919, NJ 1919, 161 (Lindenbaum/Cohen)R 12
augustus 2005, AA 2005. p. 1027-1034 m.nt. T. Hartlief
(CBB/JPO)
Casus In Amsterdam hadden Lindenbaum en Cohen allebei een
drukkerij. Een bediende van Lindenbaum werd omgekocht door Cohen
door middel van giften en beloften. Als tegenprestatie moest deze
bediende Cohen inlichtingen geven, waaronder het verstrekken van
klantgegevens en gedane offertes door Lindenbaum. Lindenbaum kwam
hierachter en eiste schadevergoeding van Cohen op basis van de
onrechtmatige daad. Voor deze zaak was een daad alleen onrechtmatig
als deze ook onwetmatig was (Zie arrest Zutphense Juffrouw). In het
wetssysteem destijds, was bedrijfsspionage niet strafbaar en het
leverde het dus ook geen onrechtmatige daad op.
Rechtsregel Uitleg onrechtmatige daad (ruim): In dit arrest werd
bepaald dat niet alleen onwetmatig handelen een onrechtmatige daad
opleverde, maar ook handelen of nalaten, dat tegen het
maatschappelijk verkeer inging. Voortaan kon men dus ook op basis
van een ongeschreven rechtsplicht aansprakelijk worden gehouden. De
Hoge Raad zegt hierover: dat onder onrechtmatige daad is te
verstaan een handelen of nalaten, dat f inbreuk maakt op eens
anders recht, f in strijd is met des daders rechtsplicht f
indruischt, hetzij tegen de goede zeden, hetzij tegen de
zorgvuldigheid, welke in het maatschappelijke verkeer betaamt ten
aanzien van eens anders persoon of goed, terwijl hij door wiens
schuld ten gevolge dier daad aan een ander schade wordt
toegebracht, tot vergoeding daarvan is verplicht.
HR 21 mei 1943, NJ 455, p. 609-618 (Van Kreuningen/Bessem)
1.5. HR 21 mei 1943, NJ 455, p. 609-618 (Van
Kreuningen/Bessem)
Op 21 oktober 1933 rijdt Bessem in zijn auto. Helaas rijdt hij
die dag Van Kreuningen aan. Hierdoor leidt Van Kreuningen schade.
Dit wordt opgedeeld in vier schadeposten:
Ziekenhuisverpleging
Wederkerende kosten als het gevolgd van zijn invaliditeit
Gederfde inkomsten
Geleden pijn en gederfde levensvreugd
Rechtsvraag Moeten alle schadeposten worden vergoed door Van
Kreuningen? Conclusie: De rechtbank te s-Gravenhage vindt alleen
dat de eerste twee posten vergoedt kunnen worden, omdat de laatste
niet op geld waardeerbare begrippen zijn. Het hof geeft de
rechtbank in eerste instantie gelijk, maar wijst dan toch de derde
post toe. Over de laatste post zeggen ze dat art. 1407 O.BW geen
smartengeld toekent. De HR geeft zowel de rechtbank als het hof
ongelijk. De HR is het namelijk niet eens met het feit dat post
drie werd toegekend. De HR zegt het volgende: omdat art. 1407 het
recht toekent om bij moedwillige of onvoorzichtige kwetsing of
verminking een schadevergoeding van iedere daardoor veroorzaakte
schade vorderen. Dus ook de schade die buiten het vermogen om gaat,
zoals geleden smart en gederfde levensvreugd als gevolg van
verminking of kwetsing.
-
Rechtsgeschiedenis Jurisprudentie
www.jfr.nl
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam, alle rechten
voorbehouden
8
En ook nog: dat in overeenstemming met hetgeen van oudsher in
ons land gegolden had en met hetgeen volgens wet of rechtspraak in
de naburige landen geldt, het toekennen van vergoeding voor idele
schade, geleden tengevolge van voormelde daden [moedwillige of
onvoorzichtige kwetsing of verminking van enig deel van het lichaam
en misdrijven tegen de persoon, SDL], als redelijk en billijk valt
te beschouwen; dat daarom bij twijfel, wat de wetgever van 1838 met
het tweede lid van art. 1407 bedoeld heeft, de Hooge Raad er de
voorkeur aan geeft dit aldus uit te leggen, dat bij de waardeering
van de schade mede die van idelen aard in aanmerking komt; dat
derhalve in het onderhavig geval aan den rechter vrij staat een
vergoeding toe te kennen voor de smart en de gederfde
levensvreugde, welke voor Van Kreuningen het gevolg waren van
hetgeen hem onrechtmatig was aangedaan. Ofwel de Hoge Raad stelt
dat Van Kreuningen wel recht heeft op smartengeld.
-
Rechtsgeschiedenis Jurisprudentie
www.jfr.nl
Juridische Faculteitsvereniging Rotterdam, alle rechten
voorbehouden
9
JURIDISCHE FACULTEITSVERENIGING ROTTERDAM
Wat bieden wij aan? De JFR is d studievereniging voor
rechtenstudenten aan Erasmus School of Law. Met ruim 3400 leden is
de JFR een van de grootste juridische studieverenigingen van
Nederland. Onze studievereniging is er voor jou als rechtenstudent:
sinds jaar en dag organiseren wij voor onze leden diverse formele
en informele activiteiten die een juridische grondslag hebben. Ons
doel is dan ook de brug tussen theorie gedoceerd in de
collegebanken en de praktijk beoefend in de echte wereld te
verkleinen. Bij de JFR vind je een combinatie van inhoudelijke en
informele activiteiten, waardoor je veel mensen leert kennen en
beter bent voorbereid op de arbeidsmarkt.
Tentamentrainingen Ook dit jaar zullen wij weer
tentamentrainingen organiseren. Onze tentamentrainingen vinden vaak
plaats bij advocatenkantoren. Zo ben je niet alleen beter
voorbereid op de stof, maar leer je ook je toekomstige werkgever
alvast kennen. Wij houden jullie op de hoogte via www.jfr.nl,
Facebook en andere kanalen.
Fiat Justitia.nl Fiat Justita.nl is de website voor
rechtenstudenten die zich naast hun studie inhoudelijk willen
verdiepen in het recht. Op Fiat justitia.nl worden dagelijks
actuele onderwerpen door medestudenten besproken, posten juridische
werkgevers interessante stagemogelijkheden, masterclasses en
vacatures en geven hoogleraren en universitair docenten extra
verdieping op relevante rechtsgebieden.
Borrels en feesten Natuurlijk is de JFR er ook voor sociale
momenten tijdens je studententijd. Vrijwel iedere maand wordt een
borrel georganiseerd en een aantal keer paar jaar een feest. Deze
activiteiten zijn d gelegenheid om de studenten uit zowel je eigen
jaar als de studenten uit andere jaren te leren kennen. Houd
Facebook, Sin-online/LawWeb en www.jfr.nl in de gaten om te zien
wanneer deze evenementen plaatsvinden.