1 PHÁP HOA HUYỀN NGHĨA (SADDHARMA PUNDARIKA SUTRA) Chánh Trí Mai Thọ Truyền --- o0o --- Mục Lục Kính gởi độc giả Bạch văn Lời nói đầu Quyển I Phẩm thứ: _1: Tự (Le sujet) _2: Phương-tiện (L’habileté des moyens)
1
PHP HOA HUYN NGHA
(SADDHARMA PUNDARIKA
SUTRA)
Chnh Tr Mai Th Truyn
--- o0o ---
Mc Lc
Knh gi c gi
Bch vn
Li ni u
Quyn I
Phm th:
_1: T (Le sujet)
_2: Phng-tin (Lhabilet des
moyens)
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn.html#Tha qu v c-gi thn mn,#Tha qu v c-gi thn mn,http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn.html#BCH VN#BCH VNhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn.html#LI NI U#LI NI Uhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.htmlhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.html#PHM TH NHThttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.html#PHM TH HAIhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.html#PHM TH HAI
2
Quyn II
Phm th:
_3: Th-d (La Parabole)
_4: Tn gii (Les inclinations)
Quyn III
Phm th:
_5: Dc tho d (Les plantes
mdicinales)
_6: Th l (Les Prdictions)
Quyn IV
Phm th:
_7: Ho thnh d (Lancienne
application)
_8: Ng bch -t th k
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn2.htmlhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn2.html#PHM TH BAhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn2.html#PHM TH Thttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn3.htmlhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn3.html#PHM TH NMhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn3.html#PHM TH NMhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn3.html#PHM TH SUhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.htmlhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH BYhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH BYhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH TM
3
(Prdiction relative aux 500
Religieux)
_9: Th Hc, V-Hc-nhn
k(Prdiction relative Ananda,
Rhula et aux 2.000 Religieux)
_10: Php s (LInterprte de la Loi)
_11: Hin Bo-thp (Lapparition
dun stupa)
_12: -b-t-a
_13: Tr (LEffort)
Quyn V
Phm th:
_14: An lc hnh (La position
commode)
_15: Tng a dng xut (Apparition
des Bohisattvas)
_16: Nh-Lai th lng (La dure de
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH CHNhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH CHNhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH CHNhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH MIhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH 11http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH 11http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH 12http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#PHM TH 13http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.htmlhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.html#PHM TH 14http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.html#PHM TH 14http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.html#PHM TH 15http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.html#PHM TH 15http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.html#PHM TH 16
4
la vie du Tatthgata
_17: Phn bit cng-c (Proportion
des mrites)
Quyn VI
Phm th:
_18: Ty h cng-c (Indication du
mrite de la satisfaction)
_19: Php-s cng-c (Le
Perfectionnement des sens).
_20: Thng Bt Khinh B-tt (Le
Religieux Sadparibhuta)
_21:Nh-Lai thn-lc (Effet de la
puissance surnaturelle du
Tathgata)
_ 22: Chc ly (Le dpt)
_23: Dc Vng B-tt bn s
(Ancienne mditation de
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.html#PHM TH 17http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn5.html#PHM TH 17http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.htmlhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 18http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 18http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 19http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 19http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 20http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 20http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 21http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 21http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 21http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 22http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 23http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn6.html#PHM TH 23
5
Chaichadjyardja)
Quyn VII
Phm th:
_24: Diu-m B-tt (Le
Bodhisattva Gadgadasvara)
_25: Qun-Th-m B-tt ph-mn
(Le rcit parfaitement heureux)
_26: -La-Ni (Les Formules
Magiques)
_27: Diu-Trang-Nghim Vng bn
s ( Ancienne mditation du roi
Cubhavyuha)
_28: Ph-Hin B-tt khuyn pht
(Satisfaction de Samantabhadra)
Tng-kt Kinh Php-Hoa
Ph ch v ch Tm
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.htmlhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 24http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 24http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 25http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 25http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 26http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 26http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 27http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 27http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 27http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 28http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PHM TH 28http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#TNG KT KINH PHP HOAhttp://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn7.html#PH CH V CH TM
6
Tha qu v c-gi thn mn,
B Php Hoa Huyn Ngha xut bn
hm nay khng c mt lin quan no, v
mi phng- din, vi nhng b Kinh
danh tng t m chng ta thy trong
i-Tng.
Chng ti c tm mt danh-t khc
va gn gy, va ni ln c cingha
su kn m chng ti mong vch ra c
trong mt cng-trnh kho cu, phin dch
v ch thch kh dy cng. Nhng tm mi
khng c, chng ti nh gi hai ch
huyn nghi.
V ch-ch ca chng ti l trnh by
ngha n, chng ti nh phn phin
dch, ngha l chng ti khng dch st v
y chnh vn m ch ghi i- cng
7
thi, cho c-gi khi tn v d
nhn ct yu li Pht dy.
B Php Hoa Huyn Ngha ny
c ging hai ln ti Cha X-Li ca
Hi Pht-Hc Nam-Vit, ln u hi nm
1959, ln sau vo u thng ba Nhm-
Dn (5-4-1962). S thnh- gi k no
cng trn di ba trm v mi k ko di
c nm..
Rt tho mn, nhiu bn tr-thc thc
dc chng ti xut-bn gip ch trong
mun mt nhng bn ang tm hiu Diu-
php ca Pht. Chng ti xin tun hnh.
Nhng xin tha trc: ch c Pht mi
hiu c trn vn li Pht, v vy nhng
c-gng ca k hu sanh thiu hc nh
chng ti, du c tt i na, vn khng
lm sao ni ht Pht c, v nht l
8
kh trnh nhng thiu st sai lm m
chng ti thnh tm mong mi cc bc
cao-minh ch bo cho. Chng ti trn-
trng ghi n trc.
P.L. 2507
Saigon, thng 3 Gip-Thn
CHNH-TR hip thp
BCH VN
Nam-m Bn-S Thch-Ca Mu-Ni
Pht
Knh bch Th-Tn,
Trong phm Php-S, Th-Tn c
dy: Sau khi Nh-Lai dit-, nu c
ngi thin-nam, thin-n no, mun v
bn chng m ni Kinh Php-Hoa ny,
9
thi ngi thin-nam hay thin-n y
phi vo nh Nh-Lai, mc o Nh-Lai,
ngi to Nh-Lai, ri mi nn v bn
chng rng ni Kinh ny.
Con nay tm i t-bi cha rng m,
nhu-ha nhn nhc khi c khi khng, cn
i vi nht th phpkhng vn cha
thc chng, vy qu con cha iu
kin din ni Kinh Ngi.
Nhng trc , Th-Tn li c li
khuyn-khch: Kinh in ca ta ni,
mhiu v lng ngn mun c, trong
Php-Hoa l rt kh tin kh hiu nht, v
l kho tng b-yu ca cc Pht, chng
th chia ba, vng trao cho
ngi....Nhng sau khi Nh-Lai dit-,
ngi no c th bin chp, th tr, c
tng, cng-dng, v ngi khc m ni
Kinh, thi ngi y c Nh-Lai ly y
10
trm ln mnh, li c ch Pht hin-ti
mi phng khc h-nim.
Chnh cu ny gip con can m
em ch hiu bit nng cn ca con, vch
by l huyn, gip cc bn ng hc
ng tu thng t phn no ngha
nhim-mu vi-diu ca kinh. Vy u
thnh khn, nguyn Th-Tn t-bi ln
mn, ly tay xoa u, ly y trm thn, h-
nim cho con y bin ti, hu lm
sng t gio-php i-tha kh tin, kh
hiu ny.
V xin hi hng cng-c gii Kinh
cho ton php-gii chng-sanh, nguyn
tt c nht thi ng chng V-thng
Chnh-ng Chnh-gic.
CHNH TR
phn hng kh th
11
LI NI U
ging Kinh DIU-PHP LIN-
HOA, chng ti, v mt vn-t, da
theo nhng b sau y:
- Ch Hn: Bn dch di danh-hiu
DIU-PHP LIN-HOA KINH( phn
ch Hn) ca Ngi Cu-Ma La-Thp
(Kumarajiva), mt nh S n sang
Trung-hoa truyn gio vo i Hu-Tn,
u th k th 5. Trc , hi i Ty-
Tn, di tro Hu-, nm Vnh-
Khng, c nhiu nh S khc nh
Quch-Hong, Trc-Php-H cng c
dch, tn l CHNH PHP HOA ( ch
Hn). Nhng thng dng nht l bn dch
ca Ngi Cu-Ma La-Thp m hin nay
chng ta ang c.
12
- Ch Vit:
a) Bn dch ca Thng-ta Thch-Tr-
Tnh, xut bn nm 1948, theo bn ca
Ngi Cu-Ma La-Thp.
b) Bn dch ca . on-Trung-Cn,
xut bn lan u hi nm 1936, dung
hoa bn Hn-vn ca Cu-Ma La-Thp
v bn dch ch Php ca Eugne
Burnouf.
- Ch Php: Bn dch ca E.Burnouf,
nhan LE LOTUS DE LA BONNE
LOI, XUT BN NM 1925 v dch
ngay t ch Phn (sanscrit), chiu ti liu
thu thp c N-bt-Nh (Nepal).
C nh trn th ch c hai bn dch phi
k l c gi tr nht, v xut pht t
nguyn vn ch Phn. l bn ca Ngi
Cu-Ma La-Thp v ca ng E. Burnouf.
13
So snh hai bn vn ny, thy Ngi Cu-
Ma La-Thp qu i ti, v l ngi n
m vit vn Tu rt tri chy v c mt
li dch va gn-gng va y ngha.
Bn dch ca E. Burnouf c l dch st
chnh vn hn v c nhiu chi-tit, nhng
phi ci li l mt vi ch hnh nh khng
c sng ngha hay ngc khi i
chiu vi cc on trc. Nguyn-nhn
quan-trng ca khim-khuyt ny l s
kh khn ca ch Phn m chnh
.Sylvain Levy, trong bi co bch ng
u sch phn nn rng ng E.
Burnouf lm vic trong mt hon cnh
khng ng-vng chuyn mn, khng
mt t-in no khc hn l b gin yu
dng-t ca Wilson, hon-ton cn c
trn cc vn-phm ca B-la-mn-gio
(sans vocabulaire techniqne, sans autre
14
dictionaire que le maigre lexique de
Wilson, exclusivement bas sur les
oeuvres du Brahmanisme...)
V hai bn dch ra Vit-vn, phi k bn
ca Thng-Ta Thch-Tr-Tnh l c
phn hn.
Bn ch Hn ca Ngi Cu-Ma La-
Thp chia lm 7 quyn, 28 phm.
Bn ch Php ca E. Burnouf, khng
chia thnh quyn v c 27 phm.
i chiu th thy i bn t phm I
n X ging nhau. Cn t phm XI n
XXI, Hn vn c 11 phm, Php vn ch
c 10, v hai phm Hin bo thp v
-b-t-a ca Hn vn b nhi lm
mt trong bn Php vn, di
15
L apparition d un stupa. Li na,
hai phm Chc ly (s XXII) v -
la-ni (s XXVI) ca Hn vn th li
thnh phm cht Le dpt (s XXVII)
v phm Les formules magiques (s
XXI) ca Php vn.
Di y l bn i chiu:
Hn vn Php vn
Quyn I. 1-
Phm t
1- Le Sujet
2- Phng
tin
2- L habilet des
moyens
Quyn II. 3-
Th d
3- La parabole
4-Tn gii 4- Les inclinations
Quyn III. 5-
Dc tho
5- Les plantes
medicinales
6- Th k
i t
6- Les prdictions
16
Quyn IV. 7-
Ho thnh d
7- L acienne application
8- Ng
bch t th
k
8- Prdiction relative aux
500 religieux
9- Th
hc, v hc
9- Prdiction relative
Anan
10- Php
s
10-L interprte de la loi
11- Hin
bo thp 11- L apparition d un
stupa 12- -b-
t-a
13- Tr 12- L Effort
Quyn V. 14-
An lc hnh
13- La Position commode
15- Tng
a dng xut
14- Apparition des
Bodhisattvas
16- Nh- 15- Dure de la vie du
17
Lai th lng Tathgata
17- Phn
bit cng c
16- Proportion des
mrites
Quyn VI. 18-
Ty h cng
c
17- Indication du mrite
de la satisfaction
19- Php-
s cng c
18- Exposition de la
satisfaction des sens
20-Thng
bt khinh B-tt
19- Le Religieux
Sadpasibhuta
21- Nh-
lai thn lc
20- Effet de la puissance
surnaturelle du Tathgata
22- Chc
ly...
27- Le dpt
23- Dc-
vng B-tt
22- Ancienne mditation
de Bhaicha-djyaradja
Quyn VII.24-
Diu-m B-tt
23- Le Bodhisattva
Gadgadasvara
25- Qun- 24- Le rcit parfaitement
18
th-m B-tt heureux
26- -la-
ni...
21- Les formules
magiques
27- Diu-
trang-
Nghim
vng
B-tt
25- Ancienne mditation
du Roi Cubhavyutha
28- Ph-
Hin B-tt
26- Satisfaction de
Samantabhadra
Nh qu v bit ch Php thy, gia hai
li dch Hn v Php, c ch bt ng. V
sau, khi hc n cui mi phm, chng ta
s tm hiu nhng sai bit ny.
Hnh-thc ca Kinh, chng ta thy
s qua. Nay th tm xem ni-dung hay
ch-nhn ca Kinh.
19
1.Theo Ngi Hi-n, mt trong nhiu
bc c-c ch-thch, ch-gii Php-Hoa,
ch-nhn ca Kinh khng ngoi ci hoi-
bo ca Pht khi xut th l khai, th,
ng, nhp Pht tri kin (M, ch, nhn,
v vo ci thy bit ca Pht). V vy
Ngi Hi-n sp:
Nhng nu sp theo ni tng Hoa-
Nghim, th:
- 22 phm u: lm r ci l, ly
lm pht khi lng tin (tn) v tr hiu bit
20
(gii): Hin l, d pht Tn, Gii.( 6 ch
Hn).
- 6 phm cht: lm r s tu hnh,
ly chng minh kt-qu: Hin hnh, d
minh hnh, chng( 6 ch hn).
2.Theo thin kin chng ti, ch nhn
ca Kinh l a ra ci Chn-l tuyt-i
Tt c l mt v Mt l tt c, ch l
khch v khch l ch (sujet et objet sont
la mme chose). V vy Kinh mi ph
tam hin nht ph ci gio-php trc
kia chia c 3 cp (tam tha hay tam
thng) m ch cho thy r ch c mt gio-
php (nht tha hay nht thng) m thi.
Ch, khch l Mt th:
a)Tt c cng nm trong Ngun Sng-
Tr duy nht l Tm huyn diu c kh
nng t gic (Bn gic diu tm), v tt
21
c u c y v sn sng kh nng
thng hiu nh nhau gio-php nht tha.
b)Tt c u c kh-nng thnh Pht
nh nhau.
Nhng mun hiu c S-tht tuyt
i, c mt khng hai ny, phi b gio-l
T-diu- (Thanh vn), gio-l Thp-nh
nhn-duyn ( Duyn gic), b gio-l Lc
Vn-hnh (B-tt). Tt c nhng gio-
l, o qu y u l tm b m ni, u
l Ho-thnh, u l tam xa, d ngi
sng trong ho trch ra khi ni nng
bc au kh.
*
* *
Tm li, Kinh Php-Hoa l gio-php
tt cng (ti thng tha, tn v qu
thng) by r ci Chn (Ch Hn)
22
ph ci Vng (ch Hn). l mt tri
bom nguyn t m Pht i n sau 40
nm du dt -t n ch thun thc mi
dm em ra nm. V sau khi by im l
thc tnh tt c, cho tt c ng tin
lc cn, lc thc na. Qu bom l
Chn-l tuyt-vi l Tri-kin hay Tr-tu
(Sagesse) ca Pht, l L-S khng hai.
P.L. 2507
Saigon, ngy 5-4-1962
CHNH TR
--- o0o ---
PHP HOA HUYN NGHA
(SADDHARMA PUNDARIKA
SUTRA)
Quyn 1
23
PHM TH NHT
T(Le sujet)
Mt lc n Pht ti ni K-x-qut
(Gridhraku^ta), tc ni Linh-Thu (Pic du
Vautour). T-hp xung quanh Pht c
12.000 i T-khu v i A-la-hn,
2.000 bc hu-hc v v-hc,6.000 T-
khu-ni, 80.000 B-tt, 20.000 ch Thin,
8 Long-vng v quyn-thuc, Vua A-
X-Th v tu tng.
Sau khi t chng cng dng v xng
tn Pht xong, Pht ni Kinh V-Lng-
Ngha ri nhp vo chnh-nh V
lng-ngha x, thn tm khng lay
ng.
K , t chm lng trng gia i
my, Pht phng mt lung ho-quang
chiu khp mt mun tm ngn th-gii
24
phng ng, di thu a-ngc A-t,
trn sut Ci tri Sc cu-cnh.
Ton php-hi u trng thy cc th-
gii :
-6 loi chng-sanh (thin, nhn, a-tu-la,
a-ngc, ng-qu, sc-sanh)
-Cc c Pht ang ni Php v t-
chng
-Cc v B-tt ang hnh hnh B-tt
-Lc Pht nhp Nit-bn
-Lc Pht nhp Nit-bn xong, vic xy
thp phng th x-li.
B-tt Di-Lc v t-chng u ly lm
l im lnh ny. Thay mt cho tt c, Di-
Lc xin B-tt Vn-Th l bc xut
chng, gii thch cho hiu.
25
Vn-Th p: Theo ch ti bit th Th-
Tn sp din mt php ln. Ri Vn-
Th thut li mt chuyn xa nh sau:
v s kip xa xa, c 2 mun c Pht
ni nhau, ng mt hiu l NHT-
NGUYT NG-MINH, v ng mt h
l PH-LA-A, mi Ngi u y
Mi hiu v php ca cc Ngi ni ra
t on u, n on gia v on cht
u lnh nh nhau
c Pht NHT-NGUYT NG-
MINH cht, lc cha xut gia, c 8
vng-t tn l HU-, THIN-, V-
LNG-, BO-, TNG-, TR-
NGHI-, HNG- v PHP-. Nghe
vua cha xut gia v thnh o, 8 con u
xut gia theo, pht tm i-tha tu hnh
thanh-tnh.
26
Lc . c Pht NHT-NGUYT
NG-MINH cng nh c Thch-Ca
by gi, ni Kinh V-LNG-NGHA
v nhp chnh-nh V-LNG-
NGHA-X. Xong, Ngi cng phng
quang chiu mt mun tm ngn th-gii
phng ng, ri t chnh-nh dy,
Ngi ni Kinh DIU-PHP LIN-HOA
cho B-tt Diu-Quang nghe, tri qua 60
tiu kip khng ri ch ngi. Ngi trong
php-hi cng ngi mt ch m nghe cho
n 60 tiu kip, thn tm u khng lay
ng, nhng xem thi-gian y mau nh
ba n, khng ai tht thn tm li mi.
Sau 60 tiu kip, c Pht Nht-Nguyt
ng-Minh tuyn b: Hm nay, vo lc
na m, Nh-Lai s nhp Nit-bn. V
ng nh th, Ngi nhp Nit-bn sau
27
khi th k cho B-tt c-Tng, v sau
s thnh Pht TNH-THN NH-LAI.
B-tt Diu-Quang tr Kinh DIU-
PHP tri 80 tiu kip v v ngi din
ni, v dy bo cho 8 vng-t vng
trong ng V-thng chnh-ng
chnh-gic. Tt c 8 v u ln lt
thnh Pht v v cht hiu l NHIN-
NG.
Trong 800 -t ca B-tt Diu-
Quang, c mt ngi tn l Cu-Danh. S
d ngi ny c ci tn y, v cn tham a
danh a li, tuy c tng kinh-in rt
nhiu nhng chng thuc rnh. Du vy,
cng l mt cn lnh.
Sau khi nhc li cu chuyn trn, B-tt
Vn-Th kt lun: Hm nay c Thch-
28
Ca ra im l l cng ni Kinh i-
tha DIU-PHP LIN-HOA.
Huyn ngha:
Trc khi ni Kinh Diu-Php, tc l
truyn trao gio php tt cng, ci Chn-
l tuyt i, c Pht ni Kinh V-lng-
Ngha, nhp chnh-nh V-lng-ngha-
x, ri li phng quang hin cnh, ba
iu m xa nay Pht cha tng lm
trc khi ni cc kinh khc.
Tuyt i l V-cng, V-cc, V-
lng. Phi hiu th no l V-lng
( l' incommensurable), mi hiu c
thm l ca Diu-php. l huyn
ngha ca vic Pht ni Kinh V-Lng-
Ngha.
29
Hiu c th no l V-lng, nhng
ch hiu s qua v khng sng mi trong
ci ngha V-lng, cng khng c. V
vy, ni kinh ri, Pht nhp vo v-
lng-ngha v nh .
Hiu ngha ca ci V-lng, nh
c trong ci V-lng, s c mt ci
thy l lng, thng sut t ci tri Sc
cu-cnh n a-ngc A-t. tc l
thng sut ba ci: Dc-gii, Sc-gii v
V-sc-gii, hay ni mt cch khc, thy
r tt c v-tr lun hai mt hu-hnh v
v-hnh.
Thy c nh th l thy c ci
thc-tng ca Chn-cnh, l thy ton-
th php-gii (v-tr hu-hnh v v-
hnh) l Mt, mt ci Mt chn-tht ch
khng phi gi-di nh cnh th-gian. V
l Mt cho nn ci Mt y bnh ng,
30
ngha l lun lun nh vy, khng di,
khng i, khng tng khng gim (
L'Univers Unrel et identique soi-mme
= Nht chn bnh-ng php-gii).
Theo ci thy ca chng-sanh th c hai
cnh-gii: cnh-gii ca chng sanh v
cnh-gii ca ch Pht v B-tt, ni tm
l cnh-gii ca thin v cnh-gii ca
c, cnh-gii ca trin-phc v cnh-
gii ca gii-thot, cnh-gii ca v-
minh v cnh-gii ca gic-ng, cnh-
gii ca sanh-t bin dch v cnh-gii
ca Nit-bn thng hng.
S tht khng phi th: khng c hai
cnh ring bit, v chng sanh tuy sng
trong ng lon, cn trn, thc gii,
vn cng ch Pht, B-tt trong Mt
ci duy nht, ci l Ph-quang minh-
tr
31
ng lon, cn trn, thc gii ch l
cnh th-gian, ca chng-sanh, l th-
gii hin-tng, ca hin-tng (monde
manifest, monde des manifestations).
l hin-tng th phi ng lon (en
mouvement, en perptuel devenir), sanh
ra, ri tr, ri d, ri dit. V cnh y,
th-gii y khng phi l th-gii chn
tht, m l mt th-gii do cn, trn v
thc h tng chi-phi m thnh c
(monde conditionn par les organes des
sens, les objets des sens et la conscience)..
Vn vt trn th-gii trm ngn sai
bit,, nhng khng ngoi su loi:
1. Loi c hnh c tng (sc)
2. Loi ting (thanh)
3. Loi mi (hng)
32
4. Loi v (v)
5. Loi r ng c (xc)
6. Loi suy ngh, quan nim, khi nim
(php).
Bit c c 6 loi trn y l nh
chng-sanh c 6 ci kh-c (cn) thu
nhn: mt, tai, mi, li, thn v . C
trn m khng c cn, cng nh trong x
c i pht thanh m nh mnh khng c
my thu-thanh.
Nhng c pht-thanh, c my thu-
thanh m khng c ngi ngi vn my
thu-thanh v nghe, th hai ci trc du
c cng nh khng. Vy vn vt trn th-
gian c bit l c, ci c y do ba
iu-kin cn, trn, thc tng quan chi
phi, dung ha m thnh. Nu mt trong
ba iu kin y thiu hoc i tnh-cch
33
th ci c kia cng i theo. Th d tt
c chng-sanh u ic ht th chng-
sanh s bo nhau rng th-gii ny c 5
loi trn m thi, trong khi cc th
ting (m) cha hn l khng c. Vy qu
th-gii ny khng phi l th-gii chn
tht, v h chn-tht th khng tng iu-
kin no c.
Th-gii chn-tht l th-gii ca Th,
cn-bn, ngun ci ca vn vt, l lung
in duy nht v v hnh ng hin ra
trong nhiu ci hu-hnh khc nhau nh
n sng, qut quay, t lnh
in th trc sau nh mt, ch c mt
tnh, hm nay th ny m mai cng th ,
khng suy khng gim, cn n, qut, t
th c mi, c, h (sanh, d, dit).
34
C th ly n v qut th d Pht v
chng-sanh, mt ci sng, mt ci khng
sng. Nhng trong hai ci sai khc , c
mt ci chung l in. V vy Pht v
chng-sanh khng khc nhau, khng sai
bit, v mt Th, v Th cng gi l
Tm- mt danh-t tm dng vy thi. Bi
l ny, Kinh Pht dy: Tm, Pht, chng-
sanh, tam v sai bit (Tm. Pht v
chng-sanh l ba, nhng khng sai khc
nhau).
Chng-sanh li m-qung, thy c s
sai khc gia chng-sanh v Pht, thy
c hng thp, hng cao (dualit), cho nn
lc u thuyt gio, Pht phi nng theo
m tm ni c ba ng gii-thot:
Thanh-vn, Duyn- gic v B-tt. Nay,
phn ng cc -t tin c nhiu,
35
s tht c th phanh phui. Pht mi em
ra ni.
Ni m vn cn ngi, cho nn phi
trc ni Kinh V-Lng-Ngha ch
rng t trc ti nay Pht mi cp n
ci Hu-lng (limit), m cha ni
n ciV-lng (l'illimit,
l'Incommensurable), tc l Chn-l tuyt-
i.
Bit c Chn-l tuyt-i ri phi
sng mi (nh) trong . y l ngha ca
vic nhp chnh-nh V-lng-ngha
nh ni.
V Chn-l tuyt-i trc sau nh mt
cho nn 2 mun c Pht Nht-Nguyt
ng-Minh u ni Kinh Php-Hoa, v
gio-php ca cc Ngi u lnh nh
nhau, Nht-Nguyt ng-Minh l th d
36
cho Tr-tu y ca cc bc gic-
ng, thnh Pht, ngha l tr v vi
ngun nh-sng nh n tri n trng
sn c ni mnh, Nht-Nguyt ng-Minh
Nh-Lai chnh l ngun nh-sng y.
Thm vo vic ni Kinh V-Lng-
ngha v nhp nh V-lng-ngha, Pht
cn phng quang cho chng-sanh sng
mt thy ba ci tuy khc, nhng u
chung trong mt ngun nh sng tng
trng y bng lung ho-quang t
gia i my phng ra. Ngun nh-sng
y l Th, l Tm. Do y m c cu:
Nht th do tm to.
Cho chng-sanh thy d tin li Pht
sp ni. on cht bi trng-tuyn ca
Vn-Th c cu: Kim Pht phng
quang-minh, tr pht thc tng ngha[1]
l ngha .
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.html#_ftn1#_ftn1
37
Thc-tng l chn-cnh, m chn-
cnh l Chn-l tuyt i vy.
Ly ci bit ca th-nhn m mun bit
cnh ny, khng sao bit c ( phi tm-
thc kh tri). M khng phi ngi tr
cng khng hiu c (phi tr bt nhp).
Vy mun hc Kinh Diu-Php phi
trit lc cn t i chng ngi[2]. Cn
8 vng-t phi theo cha xut gia, ngha
l kin Tnh cha , phi sa 8 thc
theo Tnh mi c: Tnh quy, Thc quy.
*
* *
Phm u ly tn l Phm T m E.
Burnouf dch l: Le sujet ( ti).
Vy ti ca Kinh Diu-Php nh th
no?
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.html#_ftn2#_ftn2
38
ti y l: Ch Tht-tng Chn-cnh
(montrer le monde de la Ralit) v cnh
l cnh ca thn Tm vy.
PHM TH HAI
PHNG TIN( L'habilet des
moyens)
Lc by gi c Th-Tn xut nh v
ni vi X-li-Pht: Tr hu (Sagesse,
Science) ca cc c Pht rt su, v
lng, kh hiu, kh vo, du l hng
Thanh-vn, Bch-chi-Pht cng vy. Ti
sao th?
V tr-hu y l kt-qu ca s gn-gi
trm nghn mun c Pht, ca s trn tu
v lng o-php Pht (discipline de
39
Bouddha), ca s dng-mnh, tinh-tn,
ca s hiu bit trn vn cc php (lois)
rt su. V su kh nh th cho nn cc
c Pht phi dng li ni kh hiu m
ni v dng v s phng-tin du dt
chng-sanh lm cho xa la lng chp.
Nhng thi, khng ni thm na lm g,
v ch c Pht cng Pht mi c th thu
tt chn-tng ca cc php
Cc hng Thanh-vn, La-hn v t-
chng u ly lm l, khng bit ti sao
hm y Pht li n cn ni n ci kh
ca Php v ca ngi nhng phng-tin
nh th. n nh vn- gii-thot (xa la
lng chp) th nh Pht dy t trc ti
, tt c u c gii-thot v chng
Nit-bn, c sao nay Pht cn -cp n
na?
40
X-li-Pht bit t-chng c ch nghi
trong lng, v chnh ng cng cha r li
Pht ni. ng lin xin Pht gii thch.
Pht t chi bo: Thi thi! Chng
nn ni na, v nu ni ra th tt c tri,
ngi u kinh s.
X-li-Pht li tha thit cu xin hai ln
na. n lt th ba, Pht mi nhn li:
ng ba phen tha thnh, ti khng th
khng ni. Vy hy lng nghe v suy ngh
cho kho.
Pht va dt li l trong Php-hi,
5.000 t-khu, t-khu-ni, u-b-tc,
u-b-di ng dy l Pht ri lui, v h t
tng chng o ri, khng cn nghe.
Th-Tn yn lng khng ngn cn v
bo X-li-Pht: Th l trong chng ta
y cn rt ht chc (ging tt, ht to).
41
H i nh th l hay. Vy ng nn kho
nghe li ti ni.
Php mu, cc c Pht khi ng thi
mi ni, nh hoa linh thoi, n thi-tit
mi tr mt ln.
Php y khng phi ly c suy lng,
phn bit m hiu c, v vy phi dng
v s phng-tin nh nhn-duyn, li-l,
th-d m din ni.
Cc c Pht ra i ch v mt duyn
c l:
-Khai m tri-kin ca Pht (tc tr-hu
ca Pht).
-Ch cho chng-sinh thy.
-Lm cho chng-sinh nhn r.
- cho chng-sinh i vo con ng
tri-kin y, tc l thnh Pht.
42
Vy ch c mt c xe (thng thng
c l tha), c xe ch n ch thnh
Pht; khng c c xe no khc, cng
khng c hai ba c khc nhau. Ba i ch
Pht (qu-kh, hin-ti, v-lai) u dy
nh vy v chng-sinh nghe hiu u
thnh Pht. Nhng v gp i -trc (
kip trc, chng-sinh trc, kin trc,
mnh trc, phin-no trc) cho nn
Pht phi quyn ni ba c xe (ba tha).
L nht tha tuy dnh cho hng B-
tt, nhng nu La-hn v Duyn-gic m
khng c hiu th chng phi -t Pht.
Tng mnh chng Nit-bn m khng
tin php Nht tha l tng-thng-mn,
l cha thc chng La-hn.
Th-Tn nhc li nhng n o khi
Ngi mun em tr-hu tuyt lun ca
Ngi ra dy i, lc Ngi mi c o
43
di gc B-. Sut 21 ngy, Ngi suy
ngh: Tri-kin, tr-hu ca Ngi bc nht,
cn chng-sinh th b tham vui, m mui
lm m, lm th no hiu c. Ch
Thin thy vy, cung knh l bi, ai cu
Th-Tn chuyn php lun.
Th-Tn bn suy ngh tip: Nu em
Pht-tha (chn l tuyt i) ra ni th
lm sao chng sinh tin c, v nh th l
lm cho chng-sinh ri vo ba no c,
chm mi trong bin kh. Nh li li
phng-tin ho- ca ch Pht trong
qu kh, Th-Tn bn phn bit gio
php thnh ba tha cho hng tr km,
khng dm t tin s thnh Pht, u c
.
Nhng Pht ra i l ch by chn-l
cu-cnh ch chng phi dng nhng
php phng-tin mi. Nay xt n
44
lc, nn Th-Tn quyt nh em Pht-
tha ra dy.
Tuy nhin ng tng nhng vic lm
tm thng nh tu lc , cng dng x-
li, to thp, t tng, nim Pht, nghe
Php l sai vi no gii-thot. l
nhng bc tin trn ng Pht.
*
* *
Huyn ngha
S gic-ng ca Pht l V-thng, tr-
hu ca Pht l v lng, v bin, ci
thy bit ca Pht (tri-kin) t n
mc tuyt i.
Ci thy bit l g ?
L Tt c l mt, tt c chng-sinh
u t ph-quang minh tr (ngun nh-
45
sng bao trm v-tr v bin cng va l
tr-hu sng ngi: Lumire omniprsente-
Intelligence clairante) m ra th tt c s
tr v vi nh-sng Tr-hu y, tc l
thnh Pht
Nhng s tht mt trm phn trm ,
kh hiu, kh nhn. Ni ra ch lm cho
chng-sinh kinh khng, khng tin, nh th
l lm cho chng-sinh cng sa o vo
no c, chm su trong bin kh.
Nhng khng ni khng c, v l do
xut th ca ch Pht l pht-minh s
tht y cho chng-sinh bit ng m
quay u i hng.
Chng-sinh kh thy bit nh Pht ch
v chng-sinh sng vo mt kip -trc
tru-lc (kip trc), v chng-sinh b bi
i lm oen- ci cn-bn lnh sch ca
46
mnh (chng-sinh trc), v ci thy ca
chng-sinh b vng hoc qu nhiu (kin
trc), v i sng ca chng-sinh qu
thin v dc-lc thnh en ti (mnh
trc), v chng-sinh qu nhiu phin-no
(phin-no trc).
Bnh nng nh th, Pht khng th
cho chng-sinh ung phng thn dc
qu mnh bng cch ni s tht, m phi
dng phng-tin, ngha l ly thuyt
nhn duyn, ly li ni, dng th-d m
khin chng-sinh ln ln xa la lng chp
(attachements) khi thi c n, em
Chn-l tuyt i ra ni.
i cng php phng-tin im v
chng-sinh s kh m cnh th-gian li l
cnh kh, cho nn Pht mi a ra mt
cnh ngc l Nit-bn an vui. l mt
s quyn bin, tm b dn dt chng-
47
sinh t thp ln cao, t d ti kh, ch
khng c Nit-bn tht s.
n nh chia c cp bc nh Thanh-
vn, Duyn-gic, B-tt, y cng tm m
dy vy thi. Khng c ba th xe ch
chng-sinh n mt con ng o, m
ch c mt chic xe (Nht thng hay Nht
tha). Chic xe y l chic xe Pht.
Nhng chic xe tm gi l Thanh-vn,
Duyn-gic, B-tt, tht ra l chic xe
Pht va ni. Bt qu l nhng giai
on ca mt con ng di nht.
C nhng vic xem tm thng nh tu
lc , sa tm cho mn do, cng dng
x-li, t tng, to thp, nim Pht,
nghe php. Nhng cng l Pht
tha, v l nhng bc hng v V-
thng chnh-ng chnh-gic.
48
Vy nn tin, nn mng: tt c s thnh
Pht o.
*
* *
em l Pht tha ra dy l t cu-cnh
trn cao i xung.
Tam tha Thanh-vn, Duyn-gic, B-
tt l bt t di i ln ci cu-cnh cao
tt kia
[1] Nay Pht phng ho-quang sng, l
gip s khai pht ngha ca Thc-tng.
[2] Phi x ng nhng chng ngi do 6
cn ca thnt i dng ln.
--- o0o ---
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.html#_ftnref1#_ftnref1http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn1.html#_ftnref2#_ftnref2
49
PHP HOA HUYN NGHA
(SADDHARMA PUNDARIKA
SUTRA)
Quyn 2
PHM TH BA
TH D (La Parabole)
Lc by gi, X-li-Pht hn h vui
mng, lin ng dy cung knh bch Pht:
Hm nay con c nghe my li Pht
dy, tht l vic cha tng c. Bao nhiu
nghi ng ca con dt sch. Trc kia
con thng t hi: Pht cng trong
php-tnh nh mnh, c sao Pht c l
Pht cn mnh li khng? Vy ra mnh
mt ci kh-nng thnh Pht ca mnh ri
sao?
50
Nay nghe Pht dy, con mi hiu rng
Pht tu nghi m dy bo.
- V xa con thy sai, hiu lm (t
kin), nn Pht, tr t-kin y, phi
tm em cnh Nit-bn ra m d dn con
(phng-tin).
- K , t-kin tr c, con khng
cn tham Nit-bn v t n ci l
Khng chn tht, con t cho l dit
ri.
- Nay con mi hiu rng nh th cng
cha dit hon ton. Tht dit l
khi no t n ch thnh Pht, 32
tng tt v lm Thy ca tri, ngi.
X-li-Pht ni tip: Lc mi nghe
Pht ni con s thnh Pht, con tht nghi
ng v t hi Ma gi Pht no lon
lng con. Nhng sau nh th-d ca Pht,
51
con mi ht nghi, v tin qu quyt rng
con s thnh Pht.
Pht bn ni vi X-li-Pht: Ti xa
kia tng gio ho ng, tng du dt
ng trn ng thnh Pht, nhng ng li
qun m tng l c dit trong khi
cha ti ch. Tuy nhin, ti ni trc cho
ng bit, trong v-lai v lng s kip,
ng s thnh Pht hiu l Hoa-Quang
Nh-Lai, nc tn Ly-Cu, kip tn i-
Bo Trang-Nghim.
Thnh chng thy Pht th k cho X-
li-Pht ly lm vui mng hn h.
X-li-Pht bn tha: Trc kia Pht
dy h la sanh, gi, bnh, cht l n
Nit-bn. Cc hng Thanh-vn hin din
nghe v lm theo, ai cng tng l
c Nit-bn ri. Nay Pht li a ra
52
mt gio-php mi cha ai tng nghe, l
Nit-bn y cha phi rt-ro, m rt-ro
l phi thnh Pht, con s hng Thanh-
vn cn ch nghi ng. Ci xin Th-Tn
gii thch.
Pht p: Trc y, ti h chng ni
rng tt c cc gio-php dy u l
phng-tin a n V-thng chnh-
ng chnh-gic (thnh Pht) sao? Nhng
thi, cho bc tr hiu c, ti c ci
th-d ny:
C mt ng nh giu to, tui gi
suy. Nh ca ng rng ln, sc cha
nhiu ngi, trong s c cc con ca ng,
nhng phi ci nguy l nh y mc nt,
rn rt rt nhiu thm ni ang b la chy
m ca ra th ch c mt ci, li b hp.
53
ng lo ng ngoi, lo s cho cc con,
mun xng vo cu chng, nhng nh
n ca nh, s cc con giy gia m
khng em ra c ht. Trong lc y, du
nguy hi trc mt, cc con ca ng c n
a, khng bit s st g ht v cng
khng mun ra v khng bit la l g,
cht thiu l g.
ng bn lp k. ng h to: Cc con i!
Ba c nhng chi p lm y n, no
l xe d, xe hu, xe b, chic no cng
trang sc lng ly. a no ra y cha
cho!.
Cc con nghe, n-n ko nhau chy ra
khi nh chy ri bu li i chi. ng
nh giu bn ban cho cc con ng mt
th xe ln, tt p v cng. V sao khng
cho ba th xe ln, nh, tt p khc nhau,
54
m li cho rng mt th tuyt p? V ng
lo giu c, kho tng y ngp.
n y, c Pht hi X-li-Pht:
ng trng gi ha cho ba th xe,
nay li cho c mt th, m l th ln v
tt nht, vy ng c ni di khng?
X-li-Pht bch: D khng. Du cho
th xe nh nht, xu nht, ng cng
khng ni di, h hung cho th ln v
tt. V sao? V vic ha cho xe ch l mt
phng-th, phng-tin cu cc con ng
ra khi nh chy.
Pht khen: ng y! Nh-Lai l cha
ca tt c th gian. Tuy ra khi th-
gian, vn v s li-ch ca tt c m tr
vo nh la ba ci c mc ny
chng-sanh ra khi nn sanh, gi, bnh,
cht, lo bun, kh no, ngu si, ti tm, ba
55
c (tham, gin, m-mui). Sng trong
cnh kh nh chy nh th m chng-
sanh c vui chi, h h, chng hay ang
b la t, chng bit s st, khng nhm
khng chn, khng cu ra khi (gii
thot).
Nh-Lai mi ngh phng cu-.
em tr-hu, thn-thng ra ging ni ?
Khng th c, chng-sanh ang b
thiu t (au kh, m mui), lm g nghe
hiu. Vy phi dng mt phng-th no
, min cu chng ra khi l c. Do
y m c vic quyn lp php tu sa.
Mt l Thanh-vn-tha (xe d), hai l
Duyn-gic-tha (xe hu), ba l B-tt-
tha (xe b), tu cn-c tr-hu ca mi
hng chng-sanh.
Nh ng nh giu cho ng u cc
con mi a mt c xe to khi chng ra
56
khi nh la, Nh-Lai cng th, khi
chng-sanh ra khi s kh-no, bt
lun l do xe Thanh-vn, Duyn-gic, B-
tt, bn cho ci vui, ci li-ch to ln hn
xa: thin-nh, gii-thotl nhng c
xe a n V-thng chnh-ng chnh-
gic. V cng nh ng trng gi kia,
Pht khng phm ti ni di.
Nhng coi chng! ng em kinh ny,
s tht ny m ni vi nhng hng ngi
v tr l hng:
1. Kiu-mn (lm phch) 2. Li bing 3. Ng chp (Qu t-i)
H s khng tin, ph bng li Pht
ri s chu nhng qu bo gh rn. Nn
ch ni cho hng ngi li cn, tr-hu
sng-lng, hc rng, nh dai, lng mong
57
cu gii-thot (Pht-o), la xa phm-
phu, bn c, thch thanh tnh, tu hnh
Huyn ngha
phm ny, Kinh dng mt th-d
gii ti sao ch c mt con ng Pht-
o), m trc kia Pht dy ti ba. Hay
ni theo Kinh, ch c mt c xe ch
khng phi ba.
Trong th-d nh la (nh b
chy):
- ng nh giu ch Pht, nhng
a con ch chng-sanh.
- La chy, mc nt, rn rt, ch
cnh kh ca chng-sanh l sanh, gi,
bnh,
cht, su no, m-mui;
58
- Ba xe ch ba tha hay ba bc tu
hnh: Thanh-vn, Duyn-gic, B-tt.
Hai
bc trc tu v mnh cho nn v vi xe
d, xe hu, l nhng xe nh, sc ch mt
ngi m thi (t ). Bc B-tt v ngi
qun mnh, cho nn v vi xe b--ch
khng phi xe trul th xe ln, sc
ch nhiu ngi ( tha)
Trc kia, s d Pht quyn chia gio-
php ca Ngi ra ba bc, y v chng
-sanh m sng trong cnh ca th xc
v tm tnh, tc ca ba gii (dc, sc v
v- sc-gii), Pht khng th em ci
Chn-l tuyt vi l ci thy bit (tri-kin)
ca Pht ra dy ngay c. du c dy i
na , cng khng ai hiu, bi ci thy -
bit ca Pht l ci thy-bit ca bc
59
ra khi ba gii. Do y, phi dy tu tp
ln hi, tu kh-nng ca tng hng
ngi, ai cng c an n (paix
intrieure) v khoi lc (srenit) l iu-
kin ct yu, nhin hu mi em s-tht
cui cng ra dy.
Nhng con ca trng gi ra khi
nh la , ch chng-sanh, nh s d dn
ca ba tha, ra khi ba gii, c an n
v khoi lc, tm gi l Nit-bn.
ng cha cho cc con mt th xe va
to, va tt, l gio-php i-tha, l
gio-php nng sanh ci lc tnh diu
hng nht, l mc cui cng ca con
ng tin ho tm linh t phm n
Thnh, t chng-sanh n Pht, ngha l
t -trc n thanh-tnh hon-ton, t
tri trng mt c t-do n gii-thot t-
60
ti hon-ton, t au kh n an lc, t
sanh t n bt sanh bt dit.
Nh to m ch c mt ca ra, ch Tam
gii rng ln, mun ra khi ch c mt
con ng, ch c mt ca. Ca tuy m
nhng kh ra, m ch cng phu tu hc
khc-kh v kin-nhn.
trn ni ng nh giu ch cho
Pht, m Pht l Tm. Vy cu: ng
trng-lo giu c, kho tng y ngp
c ngha l Tm y mi cng-c
(c-tng), mi php (Php-tng). M
Tm th ai cng c v khng sai-bit. Vy
ai cng c sn ni mnh mi kh nng,
mi iu-kin t n ci kt-qu cui
cng l Pht-qu. iu cn yu l mi
ngi phi t bit mnh c ci kho tng
qu bu v song v phi bit khai thc,
61
diu dng. l mc ch ca i-tha
gio.
Tuy chia c ba xe, tt c u l xe m
cng-dng l a ngi t mt a-im
ny sang mt a-im khc. Gio php
ca Pht tuy chia c ba bc, vn ng
mt cng-dng l a chng-sanh ra khi
nh la, hng v ci ch duy nht l
Gic-ng. Gii-thot hon-ton, cho nn
ha cho ba th xe, rt cuc li cho c
mt.
PHM TH T
TN GII (Les inclinations)
Tu-b-, Ca-chin-Din, i Ca-Dip,
Mc-kin-Lin, vui sng thy Pht th
k cho X-li-Pht, bn pht tm tin
62
tng mnh cng c n qu Pht, l
mt li ch hin tin v gi, khng cu m
t ng.
chng t s tin tng v thng hiu
ca mnh, cc B-tt ny bn gii thch li
Pht dy bng mt cu truyn th d nh
sau:
C mt ngi, lc b th, b cha i
hoang. Sau my mi nm tri git, tui
ln thm ngho n phi i n xin, t ni
ny sang ni khc. Tnh c chng ta tr v
x s m khng hay.
Trong lc y, ng cha tm con khp ni
m khng gp. ng l nh giu ln, tin
ca y kho, ti trai t gi cht nh. ng
chng nhng l mt nh giu trong x m
cn c ca ci tn cc nc khc.
63
Khng t vi ai vic cha con bit ly,
ng thng suy ngh: Ta nay giu c
nh th ny m con khng c, mt mai
cht ri, ai u l ngi giao ph, ca ci
t phi tan mt. Phi chi ta gp con
giao cho n th du c cht cng an
lng!.
Mt hm, a con lc loi li tnh c
n trc nh ng. ng ngoi cng ng
vo, n thy ph ng sang trng, uy nghi,
ang ngi trn gh cao, xung quanh c
ngi hu h, trong nh th ngc ng chu
bu khng bit bao nhiu. Chng ta m
ht hong, thm bo l lc bc n
ch vua cha. Ngh xong, chng s b bt,
b chy i tm mt xm ngho, hp vi
tnh cnh ca chng, kim vic lm
nht.
64
Nhng ph-ng thy v nhn bit
chng l con ca ng. Hai gia-nhn lin
c ng sai rt bt chng li. B bt,
chng ta s qu, van xin m khng c
th, chng ng xung t cht ngt.
ng cha thy vy ra lnh: Thi ta
khng cn ngi y u. Hy ly nc
ri ln mt cho n tnh ri cho n i
V bit con mnh quen sng vi cnh
ngho hn ty tin, nay nu t nhin nhn
n l con mnh, m mnh li giu sang tt
bc, nht nh n khng tin m cn em
lng s st. Chi bng th n i ri lp k
dn d n. l thm ca ng cha.
K n, ng mt sai hai ngi gi dng
bn kh, tm n anh chng v r chng i
lm thu ht rc.
65
Sau khi bit s c tr cng gp i,
anh chng nhn li v c ba vo lm vic
ht rc nh sau ph-ng.
Thy con tiu tu, t ct bi bm cng
mnh, ng lo thng xt qu. ng thay
b qun o sang c, mc th rch, ln
la vi m ngi ht rc. Mt hm, ng
bo ngi con: Anh ny, nn tip tc
lm y, ta s tr thm tin cho. Cn c
cn dng g c ni, ta s cp cho v nn
xem ta nh cha.
Ni xong, ly l ng l ngi tui tc
cn anh chng cn trai tr, ng ku anh
bng con.
Chng ta rt mng, nhng khng dm
qun mnh l ngi h tin.
t lu sau, ng lo c bnh. ng cho
ku anh chng n, giao cho anh vic
66
qun l gia ti ng v cho anh c quyn
xut nhp bt cm trong nh. Anh lm
trn bn-phn, nhng khng bao gi dm
tiu ph qu s cn-dng ca anh, cn
th cng tip tc nh sau, ch c, khng
dm bn mng ln nh trn.
Tri qua mt thi gian ngn, ph-ng
bit mnh sp la trn. ng hi c thn tc
v trc mt vua quan, ng ch anh chng
m tuyn b: Anh ny l con rut ti,
by lu xa cch v anh b nh ra i lc
nh. Nay cha con chng ti trng
phng, ti giao cho anh tt c gia ti ca
ti m trc y anh qun-l v bit
r.
Ngi con nghe ni, mng qu, cho l
vic cha bao gi c v t ngh: Khng
mong m c, tht l l!.
67
Chm dt cu chuyn th d, Tu-b-,
Ca-chin-Dinbch Pht: ng trng
gi th nh c Nh-Lai cn chng con
nh g tht lc kia. Nh-Lai l cha, chng
con l con Pht m khng bit.
Chng con v ba mn kh([1]) mi
trong cnh sanh-t chu cc s nng t,
lo phin, m lm, ngu dt, cho nn a
thch nhng gio-php nh (tiu php).
Lm ci vic ht rc rn gio php tr
a m t cho l tho mn vi ci gi tr
cng Nit-bn.
Nh-Lai khng bt, khng cng bch
chng con theo con ng tt c u c
phn hng th kho tng tri-kin Nh-
Lai m tha cho chng con theo ci
khuynh-hng ([2]) thp hn, ri phng-
tin thun theo chng con m dy bo.
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn2.html#_ftn1#_ftn1http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn2.html#_ftn2#_ftn2
68
Chng con l con ca Pht (Pht t) m
khng bit.V khng bit nn khng dm
mong hng th s-nghip v i ca Cha
l Pht, m ch cam phn vi ng tin
lm thu Nh-tha. y v ti chng con
khng dm t nhn l con Pht (mong tu
i-tha) nn ho ra Pht cng khng t
nhn l Cha c (khng th ni php
i-tha).
Nay tng-bu ca Php-vng li t
nhin m n, qu tht khng cu m
c.
Huyn ngha
Kinh Hn-vn gi anh chng b nh b
cha trn i l cng t, ngha l a
con bn-cng, .E.Burnouf dch l le
fils prodigue, l a con hoang.
69
C b nh b cha ra i, l trc kia cha
con cng chung mt ch. Ch l
Pht- vin gic, thanh tnh
Khng ring g Tu-b-, Ca-chin-
Dinm tt c chng ta v Pht u
cng nguyn qun, u cng mt ch l
ni hon ton sng sut (vin gic) v
trong sch (thanh tnh).
Nhng khi v-minh bt-gic ni ln,
nh thy vng m ham, thy sc m ng
chng hn, th b vng b sc cm d n
ni b nh vin-gic thanh-tnh m ra i,
dn thn vo cnh phm-phu, lm a
con hoang, lm anh chng cng-t, mt
mnh tr-hu qu bu khng c, thnh
phi chu phin-no lun-hi.
70
Nh thng, cha b x i tm, d cho
vic Pht xut th h trn, chu ng-trc
chng-sanh.
Nhng khi gp nhau li qu cch bit,
cha th giu tt bc (Pht y c
tng) cn con th bn cng kh s
(chng-sanh phc bc ti dy).
Cha bit con, m con th thy mnh qu
hn qu thp khng dm ng, ng ni
ti vic nhn cha. Chng ta cng th, tuy
ming t xng l Pht-t, nhng no ai
dm tng rng mnh l con rut ca
Pht v c quyn tha hng tt c kho
tng v gi bo-php ca Nh-Lai.
B bt m s n cht gi, chng khc
ngi i khi nghe Pht dy tt c s
thnh Pht l ht hong tht thanh.
71
ng cha bit: v quen sng i sng
n xin bn tin, con ng nay khng lm
sao t ngt i khuynh-hng c. ng
bn dng k cho hai ngi (Thanh-vn v
Duyn-gic tha) tm r con ng vo nh
ng (nh Pht) lm ci vic ty tin ht
rc, khng xng vi ci a v chn tht l
con Pht. V bit tnh v li ca k ngho
(tr-hu), ng ha tr cng gp hai.
a con hoang rt thch lm vic d-
bn, thp hn ny, nh chng-sinh thch
nghe nhng gio-php thp thp ca t-
qu Thnh v tu tp theo nhng gio-
php y, khng dm ngh n ci cao hn.
Mun gn con ln hi dy bo, dn
d, ng cha b qun o sang c, mc b
vi th xu, l d cho Pht dng quyn
xo phng-tin, h thp tri-kin mnh
ni by theo ci hiu nng cn ca
72
chng-sanh. Gn c con, ng cha c
sut lm vic nh Pht khuyn-khch s
tinh tn tu hnh, v ha ban thng xng
ng mun g cho ny, nh Pht ha cho
nit-bn an lc.
Nhng con khng b ci hn km,
chng ri nh tranh (Thanh-vn, Duyn-
gic) d tri qua 20 nm lm vic ht
rc v v ra nh cha (Nh-Lai).
Cha c bnh, ku con giao gia ti cho
qun l, nh Pht em tri-kin ca
Pht ra ln dy bo v cho tu tp. Nhng
con khng dm dng cng nh khng c
mun dng, l lng hoi nghi ca tt
c chng-sanh i vi kh nng thnh
Pht ca mnh.
n gi sp cht (Pht nhp Nit-bn),
cha hi thn tc (Hi Php-hoa), tuyn b
73
chng cng-t l con rut (th k thnh
Pht), nay trao cho tt c ca qu (t, bi,
h, x) m by lu tp cho chng thu
xut, nay thng thuc.
Con rt vui mng, ngh thm; khng
cu m c, t nhin m n.
hT xa c mt con s-t ci ang c
mang. V c mang nn khng i kim mi
c, phi i kh. Mt hm, gp mt
by cu, ch gom tn lc nhy v. Ch so
thai v ng ra cht. By cu nui ch s-
t mt m. n ln ch n c v ku la
nh cu, v lun lun tin mnh l cu.
74
Mt hm gp mt con s-t gi, s-t gi
bt ch nh soi mt di khe trong.
hTy mnh cng nanh nhn, u bm,
ch cu t gic mnh l s-t cha sn
lm ch khng phi l cu con ty-tin,
ch rng ln mt ting nhy phc v
rng, ht i cu con!
Ngi l s-t con, khng phi cu.
Nay Pht cho ta soi mt khe, vy ai
cng phi rng ln mt ting cho chuyn
ng t tri, ri tr v bo-lm m ng
theo ng c na!
[1] Ba mn kh (tam kh): 1) Kh-kh: s
kh n th lm pht sanh ci kh
phin no. Do y ni kh-kh; 2) Hoi-
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn2.html#_ftnref1#_ftnref1
75
kh: mt loi kh phin no khc do ci
mt vui, mt sng m ra; 3) Hnh-kh:
loi kh phin no th ba, sanh ra bi
tnh-cch v thng, di i, hp tan.
[2] Th hng hay khuynh-hng:
Inclinations, c l v im ny m
.E.Burnouf dch ta ca phm ny l
Les Inclinations.
--- o0o ---
PHP HOA HUYN NGHA
(SADDHARMA PUNDARIKA
SUTRA)
Quyn 3
PHM TH NM
DC THO D (Les plantes
mdicinales).
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn2.html#_ftnref2#_ftnref2
76
Lc by gi, Th-Tn bo Ma-ha Ca-
Dip v cc i -t. Hay lm! Hay
lm! Ca-Dip kho ni v nhng cng-
c chn-tht ca Nh-Lai. ng nh li
cc ng, Nh-Lai cn c v lng v bin
cng-c khc na, m cc t, du c
tri qua v lng c kip khng lm sao
k ra cho ht c. Ca-Dip nn bit,
Nh-Lai l vua ca cc php([1]); nhng
g Nh-Lai ni ra u khng sai di. Nh-
Lai bit hng ca cc php, li cng bit
nhng g chng-sanh lo ngh trong thm
tm. V vy tuy bit tt c cc php, Nh-
Lai vn ng trn phng-tin m ni.
Ni tuy c khc, tt c cc php dy u
a n ci bit tt c (nht-th-tr hay
nht-th-chng-tr = Omniscience).
Nay th d: mt trn ma xung. Cc
loi cy c k lun cc loi dng lm
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn3.html#_ftn1#_ftn1
77
thuc dc (dc tho), du ln du nh,
du thp du cao, u hng ly, nhng ty
sc ca mi loi m sc hp th c khc
nhau. Bi c, tuy cng mc trn mt
ming t, tuy cng thm nhun mt trn
ma, s m hoa kt qu vn c sai khc.
Nh-Lai hin ra i nh vng my, ni
php nh my thnh ma, bao trm
chng-sanh. Cng nh cy c, chng-sanh
u c lnh mt phn nc ma, tu
sc hp th ca mnh v u c s li
lc.
Nu ma khng ring t cho ai, th
Nh-Lai cng bnh ng ni php cho tt
c chng-sanh. Nh vy m c nh (ch
thin v loi ngi) c bc trung (Thanh-
vn v Duyn-gic), c cao (hng t-tin
thnh Pht), cy nh (hng lm hnh t-
bi, quyt nh thnh Pht) v nhng cy
78
cao bng c (hng B-tt ho chng-
sanh) u ng hng tu sc mnh.
Php ca Nh-Lai cn c th t d nh
nh-sng mt tri, mt trng, bnh ng
chiu([2]).
- Nu nh th, ti sao c ba tha?
Ca-Dip hi.
- C mt th t st. Th-Tn p,
nhng v nhu cu sai khc m nhng bn
ng ng, ng m, ng sa,..v.v..
mi c nn ra. Cng th, ch c mt
gio- php l Pht-tha, khng c ci th
hai, th ba.
Ca-Dip hi tip: Tha ch c mt, cn
Nit-bn c my th?
c Pht p: Ch c mt th. Hy
nghe t-d ny: Mt ngi b chng m
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn3.html#_ftn2#_ftn2
79
mt t khi lt lng m. i vi anh th
khng c vn- hnh-dng, mu sc,
cng khng tri, khng sao, v cng
khng c ai l ngi ngm sc, xem sao.
Du ai ni tt c nhng ci y l c, anh
vn khng tin. Nhng may, c mt ng
thy thuc c ti tr b chng. Thy chng
m, ng thng, mi ngh phng iu-
tr. ng t bo: ch trn ni mi c 4 th
dc-tho tr c bnh m: 1) loi c tt
c cc v v cc mu; 2) loi tr tt c cc
chng bnh; 3) loi tr cc th thuc c;
4) loi cho s an lc trong mi hon-cnh.
Ngh xong, ng ln ni ly v cho ngi
bnh dng. Ung xong, ngi m sng
mt, thy ngoi cnh, ni thn, thy xa,
thy gn, thy vic trn tri, thy vic
di t. Tnh bit trc kia mnh qu
ngu-ngc, chng t bo: By gi ti thy
ht, ti thot khi bnh m, ti sng
80
sut tr li, trn i ny cn ai hn ti
u?!
Lc y c nhng ng Tin c ng-
nhn n ni vi anh: Anh bit g u
m t mn nh vy. Ngi trong nh, anh
c thy c nhng g ngoi ng u.
Ngi khc thng hay ght anh trong
lng h, anh bit cha? V ci nghe th
cch anh mt khong xa, ting trng,
ting ci, ting ngi ni gi, du c, i
vi anh vn nh khng. i th anh phi
dng chn, khng dng, anh khng i xa
hn 4 trm khuu tay (coudes); kt thai,
trng dng trong lng m m nay anh
khng nh g ci cnh sng cht-chi y,
th anh bit g m t cho, mnh l thy
ht? Anh nn nhn nhn rng ci sng
i vi anh, tht ra l ci ti, cn ci anh
cho l ti, tht ra l sng.
81
Nghe xong, anh chng mi hi:
Bch Tin-ng, by gi lm th no
thy ht?. Tin bo: Hy tm ni thanh
vng ni rng m suy gm v Php v hy
t gii-thot mi s cm-d. Khi c
nh, anh s c tr-hu.
Anh chng nghe theo v sau
c ng-nhn. Chng y anh mi thy
rng trc kia anh qu l k m. D i
mt sng li.
Pht bo Ca-Dip: Phi hiu th-d
y nh th ny: M t khi lt lng m l
ch chng-sanh b kt trong vng sinh-t
lun-hi; chng khng bit Php v tch
lu nhng hc-m ca s cm-d. V v-
minh lm m, chng cho nhng ci tn
(danh = nom), nhng hnh dng (sc =
forme), nhng quan nim (conceptions)
lm au kh trin-min.
82
Nh-Lai phi c xem nh i Y-
s. Bn th c thuc l: Khng (gi lng
khng: tat de vide). V tng (ng ly
tng b ngoi lm trng: absence de
forme).V nguyn (ng cu mong g:
absence de dsir, de voeu) v Nit-bn
(vng lng).
Thanh-vn, Duyn-gic nh k m
tr li sng, gii thot cc xing-xch au
kh ca sanh-t lun-hi v ra khi tam
gii, ri tng nh th l y ri.
Nhng ci thy ca bc y no phi
ci thy ca Pht, v vy Pht phi dy
Pht-tha, m tm b- cho h.
Huyn ngha
83
Pht thuyt php bnh-ng v ch c
mt tha. Trong nhng gio-php thng
c xem nh Tiu-tha, vn c ci mm
ca Ti-thng tha.
Tu sc hp th ca chng-sanh m
Pht phi quyn chia c ba tha.
Tt c php ca Nh-Lai u c mt v
l gii thot thnh Pht.
PHM TH SU
TH K (Les Prdictions)
Lc by gi, Th-Tn bo i chng:
Ma-ha Ca-Dip, trong i v-lai, s
phng-s 3.000 mun c Pht, cng
dng, cung knh, tn trng, ngi khen v
rng ni v lng i php ca ch
Pht, v ni thn cui cng, s thnh
84
Pht hiu l Quang-Minh
(Ramiprabhsa), kip tn i-trang-
Nghim (Mahvyha). Pht Quang-Minh
th 12 tiu-kip, Chnh-php tr th 20
tiu-kip, Tr-php 20 tiu-kip. Ci
nc ca Pht tt p, khng c cc th
d xu, ngi si, gai gc, bng thng, t
bng lu-ly, cy bu thng hng, vng
rng lm dy, ging ranh bn ng, hoa
bu ri cng, khp ni trong sch.
B-tt trong nc ng v lng,
cc Thanh-vn cng v s. Khng c vic
lm ca ma. Tuy c ma v dn ma, nhng
u h tr Pht-php.
Ni xong, c Pht thuyt mt bi k
lp li ny.
Mc-Kin-Lin, Tu-B-, i Ca-
Chin-Din.. thy u run s, mt lng
85
chp tay chim ngng c Pht, ng
cng nhau (thm) ni bi k i nh
sau: Th-Tn, nu Ngi r thm tm
chng con th xin Ngi ri nc cam-l
m th k cho chng con. Chng con nay
nh k i m gp tic vua ban, thy m
cha dm n. Du nghe Pht ni tt c s
thnh Pht, nhng cha c Pht th k
th lng chng con vn cn lo ngi, nghi
ng.
Bit tm nim ca cc i -t d,
Th-Tn bn bo: Tu-B-, trong
tng lai, s phng th 300 c na-do-tha
c Pht, cng dng, cung knh, tn
trng v tu hnh thanh tnh, o B-
tt, v thn cui cng, s thnh Pht
hiu Danh-Tng (Caciktu), kip tn
Hu-Bo, nc tn Bo-sanh. Ci
86
bng thng t bng lu-ly, cy bu trang
nghim(nh trn).
Ri c Pht cng ni mt bi k lp li
trn.
K , Th-Tn bo Ca-Chin-Din:
Trong tng lai Ca-Chin-Din s cng
dng ch Pht, xy dng v cng dng
thp miu, ri o B-tt, s thnh
Pht hiu Dim-Ph-Da--Kim-Quang
(Djambnadaprabha).
Ri Pht cng ni mt bi k lp li
ngha trn.
Rt ht, c Pht th k cho Muc-Kin-
Lin thnh Pht nh s cng dng ch
Pht v xy dng thp miu, hiu l a-
Ma-Ba-Bt Chin-n-Hng
(Tamlapatratchanagandha).
87
Ri Pht cng lp li bng mt bi k.
Huyn ngha
Thnh Pht, vi ngha t n s
thanh tnh, gic ng, gii thot hon ton-
l phn dnh cho mi chng-sanh.
V con ng a n mc cui cng
y ch c mt.
Nhng k b hnh khng b bt buc
cng dng mt phng tin di chuyn. Ai
c kh nng i b, i thuyn, i xe. th
tu mnh.
V vy m Ma-ha Ca-Dip theo
phng-tin rng ni i php ca ch
Pht, tc l dng tr-hu. M tr-hu l
sng sut, cho nn hiu Pht l Quang-
Minh.
88
Tu-B- chuyn hnh thanh tnh, tc
l gi gii. M gi gii thuc vic lm b
ngoi, cho nn hiu Pht l Danh-Tng.
n nh Ca-Chin-Din th chuyn
cng dng, xy thp, y o B-tt
v tha, cho nn hiu l Dim-Ph-Da-
Kim-Quang (nh sng vng ca ci
Dim-ph-, tc l th-gian).
Mc-Kin-Lin cng th.
CC CH: Theo bn Hn-vn th
Mc-Kin-Lin, Tu-B-, Ca-Chin-
Din ng cng nhau ni bi k ngi
i gp tic vua m khng dm n.
Nhng theo bn dch Php-vn th nhng
ng y tng thm bi k ch khng ni
ra ting. So snh thy tng thm mi hp
vi on vn sau l Pht bit tm nim
89
ca cc v i -t y, v vy ti thm
ch (thm).
([1]) Php: lois, nhng nh-lut thin
nhin.
([2] ) T on ny ti cht l ly bn Php-
vn.
--- o0o ---
PHP HOA HUYN NGHA
(SADDHARMA PUNDARIKA
SUTRA)
Quyn 4
PHM TH BY
HO THNH D (L'ancienne
application)
90
Pht bo cc T-khu: Trong qu-kh
v-lng v-bin c mt c Pht l i-
Thng Tr-Thng Nh-Lai. Nc ca
Pht tn Ho-Thnh, kip tn i-Tng.
T khi c Pht i-Thng dit n
nay, cng rt lu xa khng th tnh c.
c Pht Thch-Ca s d bit s-tch
ca c Pht i-Thng l nh sc tri-
kin ca Nh-Lai, cho nn vic d cch
xa nh th, Ngi vn thy nh vic hin
nay.
c i-Thng Tr-Thng th nm
trm bn mi vn c na-do-tha kip ([1]).
Lc cn ngi o-trng, Ngi ph xong
ma-qun. Ma qun ph xong, Ngi tng
s ng V thng chnh-ng chnh-
gic, nhng php Pht chng hin ra. Ngi
bn nhp nh, ngi xp bng, thn tm
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#_ftn1#_ftn1
91
bt ng, trong mt tiu-kip. Php Pht
vn chng hin. Ngi tip ngi cho n
tiu-kip th mi, m cng khng thnh
Pht.
Lc by gi, ch Thin ci tri ao-li
tri cho Pht mt to S-t cao mt do
tun, Pht va ngi ln l c V thng
chnh-ng chnh-gic. Ch Thin bn
ri hoa cng dng khng ngt sut mi
tiu-kip.
c Pht Thch-Ca ni tip: Ch T-
khu! c Pht i-Thng Tr-Thng
phi tri qua mi tiu-kip cc php Pht
mi hin by v c V thng chnh-
ng chnh-gic.
Lc Pht i-Thng cha xut gia,
Ngi c 16 ngi con trai. Ngi th nht
tn l Tr-Tch. Cc con ca Ngi, mi
92
ngi u c nhng chi tt p bu
l, nhng khi nghe cha thnh Pht, tt c
u b ca bu i n ch Pht . My b
m khc lc theo a.
ng ni l mt v chuyn-Lun Thnh-
vng. ng cng mt trm i-thn cng
theo n cng dng v chim bi c
Pht i-Thng.
Mi su v vng-t thnh c Pht
i-Thng chuyn php-lun.
c Pht Thch-Ca bo cc T-khu:
Lc c Pht i-Thng thnh Pht, cc
nc Pht trong mi phng u chn
ng su cch. Trong cc nc y, nhng
ch ti tm m nh sng mt trng, mt
tri khng soi c, lc y u sng r.
Chng-sanh trong u ng thy nhau
93
m ni rng: Ti sao trong y m li
bng sanh chng-sanh?
Cc ci tri trong mi phng cng
chn ng. Ch Thin bit c Pht ra i,
bn ko nhau n chim bi v thnh Pht
chuyn php-lun.
c Pht i-Thng Tr-Thng nhn
li thnh ca cc Phm-Thin-vng v
16 v vng-t, trc ni T-, k ni
Thp-nh nhn-duyn, trc sau tt c bn
ln, mun c Hng-ha sa chng-sanh.
By gi 16 v vng-t u l ng-t
xut-gia lm Sa-di, cc cn thng li, tr-
hu sng-sut, tng cng dng trm
ngn mun c c Pht, tnh tu phm-
hnh. Cc v bch Pht i-Thng: Cc
v i-c Thanh-vn v lng mun
ngn c y thnh-tu, knh xin Th-
94
Tn v chng con ni php V thng
chnh-ng chnh-gic. Chng con ch
mong c tri-kin ca Nh-Lai.
Lc , 8 mun c ngi trong bn
theo hu Vua Chuyn-Lun, thy 16 v
vng-t xut-gia, cng xin xut-gia theo.
Vua cho.
By gi c i-Thng nhn li thnh
ca Sa-di, ri qua 2 mun kip sau mi
trong hng 4 chng, ni kinh i-tha
Diu-php Lin-hoa Gio B-tt php
Pht s h nim
Pht ni kinh sut 8 ngn kip,
khng gin on. Ni xong, Pht vo tnh
tht tr trong thin-nh 8 mun bn ngn
kip.
Mi su v Sa-di bn thay Pht ln
php-ta, cng trong 8 mun bn ngn
95
kip, rng ni kinh Diu-php. Mi v u
Hng-sa chng-sanh, khin pht tm
V thng chnh-ng chnh-gic.
Qua 8 mun bn ngn kip, c Pht
i-Thng xut nh, bo rng: 16 v
Sa-di tht l t c v tr-hu sng-lng, cc
cn thng l. Cc hng Thanh-vn,
Duyn-gic v B-tt nu bit gn gi v
tin knh, th tr php ca my v y s
ng o v-thng.
c Pht Thch-Ca bo cc v T-
khu.: Hng-sa chng-sanh c 16 v
Sa-di ho , i i u sanh ra cng
chung nghe php vi cc v y. V 16 v
y nay thnh Pht.
V th nht hiu lA-
Sc }
96
}
phng ng
- nh - .Tu-Di-nh }
- ba - .S-T-m }
}
- ng-Nam
- t - . S-T Tng }
- nm - .H-Khng-Tr }
}
- Nam
- su - .Thng-Dit }
- by - .-Tng }
}
- Ty-Nam
- tm - .Phm-Tng }
-chn - .A-D- }
97
}
- Ty
- mi - -Nht-Th }
- 11 - .a-Ma-La-Bt }
Chin-n-Hng }
Thn-Thng }
}
- Ty-Bc
- 12 - .Tu-Di-Tng }
- 13 - Vn-T-Ti }
}
- Bc
- 14 - Vn-T-Ti Vng }
- 15- . Hoi-Nht-Th }
th-gian b-u } -
ng-Bc
98
v th 16 hiu lThch-Ca Mu-
Ni } Ta-b
c Pht Thch-Ca ni tip: CcT-
khu, lc chng ta lm Sa-di, mi ngi
gio-ho v lng trm ngn mun hng-
h sa chng-sanh v o V-thng m
theo chng ta nghe php. Nhng chng-
sanh n nay c ngi tr bc
Thanh-vn, ta thng ly php v-thng
chnh-ng chnh-gic m gio-ho.
Hng-sa chng-sanh c ho-
trong thu , nay l T-khu cc ngi
vy, cn sau khi ta dit ri, nhng
Thanh-vn trong i v-lai cng l nhng
chng-sanh y. Tuy nhin cng c hng
-t khng nghe kinh ny, khng hay
khng bit nhng hnh ca B-tt, tng
vi m cng-c tu tp c l dit
v c sanh Nit-bn.
99
Nn bit ch do Pht-tha mi c dit
, khng c tha no khc. C khc l
nhng phng-tin ni php ca cc c
Nh-Lai m thi.
n y, c Pht Thch-Ca a ra mt
t-d.
C mt ch cha nhiu chu bu. Mun
n ni y, phi tri qua mt con ng
nguy him, di nm trm do-tun, li
thm hoang vng, khng ngi, ng gh,
ng s.
Mt m ngi mun n ni y ly
ca bu. H c mt ngi thng-minh
sng-sut dn ng. D vy, v ng
di, bn y mt nhc, s st, t chn-
nn.
Thng xt bn y sao li c b ca
bu m li bc, v dn ng mi ni
100
ba phn ng, dng php l, ho ra mt
ci thnh v bo bn kia vo , s c an
n, sung sng, cn mun tin thm na
n ch trn bo th cng tin.
Bn kia nghe theo, vo thnh , c an
n.
Khi bit chng ht mt mi, v dn
ng mi ni: Thnh y l ta bin ho ra
cho chng ngi tm ngh mt, ch
chng phi ni m bn ngi phi i n.
Hy c-gng thm, ch cha chu bu gn
y!
Bit tm chng-sanh, s con ng di
thnh Pht, phi cn kh lm mi i n
ch cui cng, Pht nh v dn ng
mi tm ni c hai th Nit-bn, mt cho
Thanh-vn, mt cho Duyn-gic. Ri, v
chng-sanh tng hai ni l cu-cnh,
101
Pht phi a s tht ra l s tu hnh nh
th cha xong, cn phi tin na, v cng
gn ti ch ri.
*
* *
Huyn ngha
1.c Pht i-Thng Tr-Thng ra
i ri dit khng bit lc xa xa no
m ni, m tnh cho c. Vy nht nh
Ngi khng phi mt nhn-vt lch-s m
l mt nhn-vt c to ra tng-
trng cho mt g .
2.i-Thng l thng bit rng ln, vy
l Ton-tri (Omniscience). Tr Thng l
ci tr-hu, ci sng-sut hn tt c
nhng tr-hu, sng sut khc (Lumire,
Sapience, Intelligence supranormale).
Phn tch danh-hiu i-Thng Tr-
102
Yhng, ta thy ch dng tm ca Pht l
nhn-cch-ho (personnifier) Tm.
3.Ai cng c tm, v tm ai cng nh
tm ai, ng i thng tr thng nh
nhau. Nhng nu tm y m b dc-vng,
v-minh che y, th gi l chng-sanh.
Tri li, nu v-minh, dc-vng dt, tm
tr li ci cn-bn i thng tr thng
ca n, th gi l Pht.
4.Mun tr li cn-bn y, phi tri
qua thi-k tu sa, lau qut. l ch
trong kinh ni: ngi o-trng (tham
thin), ph ma-qun (dit tr nhng
tm-nim c c, sai quy).
5.Nhng khng phi thng c tht
tnh lc dc ri gi l , ri gi l tr
v vi ci cn-bn i thng tr thng.
Phi sng mi trong ci v-dc mi
103
c. y l ch kinh bo Pht i-
Thng Tr-Thng nhp nh n 10 tiu-
kip.
6.nh mi trong ci v-dc mi t
n ci pht ln ngi To S-T, ln
ngi Pht, mi thy tt c cc Php
ca Pht hin by trc mt, mi c
v-thng chnh-ng chnh-gic.
7.Lc Pht cha xut-gia, c ngha l
lc Tm cha hng thin, hng thng.
8.Lc y Pht c 16 ngi con. y
kinh m ch ci gi l Thp lc tri-kin
ca chng-sanh, ca nhng tm, cha
thy o, cn kt trong vng c chp c
ta, c ngi, c nhng ci ca ta v
nhng ci ca ngi, 16 v vng-t y
cng c th m ch thp lc tm gm 8
nhn v 8 tr, sau khi tu hnh. Ni mt
104
cch khc, tm sng theo phm-phu (cha
xut-gia) c 16 ci c-tnh (proprits)
hay 16 ci thy bit (connaissances)
si quy. Nhng khi tm tr v vi ci
bn-nguyn trong sch, sng sut ca n
(xut-gia) th 16 ci y tr thnh 8 nhn
v 8 tr. V sau s ni thm v on ny.
9.Chuyn-Lun Thnh-vng tng
trng cho tm vng, 16 v vng-t
cng nh 8 mun c ngi ti hu u
tng trng cho tm s, tm gi tnh
nt ca tm cho d hiu. Nhng trong
tnh-nt y, c loi chnh, c loi ph.
Chnh l vng-t; ph l ti hu. Mt
khi loi chnh ci t, xut-gia, th
loi ph cng i theo.
10. Bt u thuyt php, Pht i-
Thng ni v T- (Kh, Tp, Dit,
o), sau ni v Thp nh nhn-duyn,
105
rt ht mi ni ti Php-Hoa. l lch
trnh tu hc th lp. Mun chuyn tm, b
phm-phu theo thnh, trc tin con
ngi, trong ch thm tm, phi nhn
nhn i l kh, sng l kh. Ri phi
hiu lun do u kh sanh (Tp), bit
ngun gc ca kh ri th tr kh c
(dit), nhng tr bng phng php no,
l phn o ca php T-. Cao
hn mt tng l php Thp-nh nhn-
duyn. Nguyn nhn kh l Dc, m c
Dc l v V-minh, c V-minh mi sanh
qu kh, v qu kh hin tin lm nhn
cho nhng qu kh tng lai, quy qun
nh vy mi, nh bnh xe ln, khng bit
u u u ui. Nhng nu hiu v tu
c php Thp-nh nhn-duyn th c
sng-sut v gii-thot. C hai iu kin
ny ri, mi tin thm mt bc m hc
ci Chn l cui cng (Kinh Diu-Php)
106
t n ch Gii-thot, Gic-ng hon
ton.
11. Lc u, s gic-ng, thc-tnh,
phi bt t tm m pht sanh ra. Do y
ni Pht i-Thng thuyt php.
12. Nhng v sau, phi thay ci gic
ng ti tm bng ci hnh trong gic-ng.
Do y kinh ni: 16 v vng-t thay Pht
thuyt php vi ngha: nhng tnh-nt
ca tm c hon ci theo chiu
hng ca gii-thot v gic-ng, v mi
s pht hin ca nhng tnh-nt y trong
t tng, li ni, vic lm u hp vi s
gic-ng, gii-thot, u l nhng bi
thuyt-php (discours, sermons) sng.
13. Thuyt-php l khu gio (dy
bng ming). C x, n nh th no cho
hp o, nh hin thn ca Gii-thot v
107
Gic-ng, l thn gio. V vy kinh
ni: cc hng Thanh-vn, Duyn-gic
v B-tt, nu bit gn-gi v tin kinh, th
tr php ca my v y (16 vng-t), s
ng o V-thng.
14. 16 vng-t thnh Pht, c
ngha 16 tm-s chuyn thnh nhng
c-tnh. Nhng c-tnh y l g? C
xem nhng danh-hiu Pht ca cc v l
thy:
Pht A-Scl V-ng, Bt-ng, V
sn-nhu.
- Tu-Di-nh l Hng-thng
- S-T-m l Chnh-Ng
- S-T-Tng l Chnh-Nghip
- H-Khng-Tr l Chnh nh
- Thng-Dit l Tch-tnh
108
- -Tng l -Thch Tng Thin
- Phm-Tng l Phm-Thin-vng
- A-Di- l V-lng-quang, V-
lng-th
- -nht-th th-gian kh l i-t
i-bi
- a-Ma-lal V-Cu, tc Thanh-
tnh
- Tu-Di-Tng l i, l Thi, l
Tuyt-i
- Vn T-ti l Thng t v-ngi
trong tm
- Vn T-ti vng l lm ch s t-
ti
- Hoi Nht-th th-gian b u l V-
u
109
- Thch-ca Mu-ni l Nng nhn, hay
thng mi loi.
15. Nhng con ng thnh Pht qu
di v qu kham-kh. V s ngi sanh
chn, nn Pht phng-tin ni c hai
th Nit-bn, tc l ni c hai ch,
dn d ngi tu hnh, th nh ci thnh
c bin ho ra cho khch b hnh
tm ngh (ho thnh).
16. Nhng sao . Burnouf li dch l
L'ancienne application? S tu hc theo
li trc, li xa, xa hn thi thuyt
kinh Php-hoa, th ly qu Thanh-vn,
Duyn-gic lm mn nguyn. Vi li
mi, theo kinh Php-Hoa, phi ly vic
thnh Pht lm cu-cnh. Tu theo li
trc l ancienne application
110
PHM TH TM
NG BCH -T TH K
(Prdiction relative aux 500 Religieux)
Lc by gi Ph-Lu-Na (Prna), sau
khi nghe c Pht ni v nhng phng-
tin ty c ni php, li nghe Pht th-k
cho cc -t ln, li nghe vic nhn-
duyn i trc v ra sc t-ti thn-
thng ln ca ch Pht, lng thanh-tnh
hn h, bn qu l Pht, bch rng: Th-
Tn tht l c-bit, lm vic t c l
thun theo khng bit bao nhiu tnh ca
chng-sanh m ni php cu vt. Chng
con khng th dng li ni m tuyn by
111
cho ht nhng cng-c ca Th-Tn,
nhng xin Th-Tn bit cho bn nguyn
trong thm tm ca chng con.
Pht bn nhc cng-phu tu hnh ca
Ph-Lu-Na cc tin kip; ni 90 c
c Pht thu qu-kh, h tr tr tuyn
chnh-php ca Pht v l bc nht trong
nhm ngi ni php thu ; trong
php Khng thng sut rnh-r, ng
bn tr v-ngi, thng hay suy gm su
xa, ni php thanh-tnh, khng ch nghi
hoc. Tuy y thn-thng B-tt,
ngi lc by gi u gi l Ph-Lu-Na
l tht Thanh-vn. ng dng phng-tin
Thanh-vn m lm li ch cho v
lng chng-sanh v gio ho v s
ngi ng hn trong o V-thng
chnh-ng chnh-gic.
112
Cc T-khu! Thi by c Pht, Ph-
Lu-Na cng l bc nht trong hng ngi
ni Php, ri trong tng-lai, cng l bc
nht ni Php v cng s h tr tr tuyn
chnh php ca v lng v bin ch
Pht. V mun lm tnh ci Pht m Ph-
Lu-Na thng sing nng tinh-tn gio
ho chng-sanh, ln ln y o B-
tt. Nh m qua v lng s kip sau,
Ph-Lu-Na s thnh Pht, hiu l Php-
Minh, ly hng-sa tam thin i thin th-
gii lm thnh mt ci Pht, ly by bu
lm t, mt t bng phng nh mt bn
tay, khng ni g, khe sui, rch ngi.
Trong ci y, i by bu y dy, cung
in ca ch Thin gn vi h khng,
tri ngi giao tip nhau, hai bn u thy
c nhau, khng c ba ng d (a-
ngc, ng-qu, sc-sinh), cng khng c
n-b.
113
Chng-sanh ci y u do bin-ho
sanh, khng c dm-dc, ng thn-thng
ln, thn chi nh-sng, hay i t-ti, ch
nim bn chc, tinh tn tr hu Nhn-
dn nc y c hai thc n: mt l php-
h thc (satisfaction de la loi) v thin-
duyt-thc (satisfaction de la
contemplation). B-tt ng v s,
cn Thanh-vn cng th. Nc Pht y
tn l Thin-Tnh, kip gi Bu-Minh.
Ni xong, c Pht trng tuyn bng
mt bi k.
By gi, mt ngn hai trm v A-la-hn
tm t-ti, ngh: nu Pht u th-k cho
mnh nh th-k cho cc v -t ln
th sung sng bit bao!
c Pht bit tm-nim , bn ln lt
th-k cho 500 v A-la-hn, bt u l T-
114
khu Kiu-Trn-Nh. Tt c s thnh
Pht ng mt hiu l Ph-Minh.
c th-k xong, 500 A-la-hn vui
mng, l Pht, bch: Th-Tn! T trc
ti nay, chng con c tng l c dit-
, nay mi bit chng con v tr. V sao?
V ng c tr-hu ca Nh-Lai m c
cho l tr nh ca mnh l . Ri cc v
trnh mt th-d: Trong kho-tng Pht
bu, chng con ch mi c mt phn
m li t cho l . Th chng khc ngi
ngho cng, n chi mt nh thn-hu
giu ln. Tic ru xong, anh ngho say
vi nm ng. Bn giu v c vic ra ngoi
gp, bn ly mt ht ngc v gi ct vo
vt o ca bn say tng. Ht say, anh
ngho ra i, khng hay trong mnh c
ngc. n mt nc khc cu y cu thc,
lm n vt v, mi khi c mt t ca
115
ci, t cho l , khng dm mong mt
tnh-cnh tt p hn. V sau, anh bn
giu gp tr li anh ngho, thy anh khn
kh qu, mi trch sao khng dng vin
ngc trong vt o kinh-doanh. Chng
y anh ngho mi hay l mnh giu, lin
dng vn y m kinh-doanh v tr nn
giu c.
Cc v A-la-hn kt lun: Chng con
cng nh vy. T lu xa, Th-Tn
thng gio ho cho, th l Th-Tn,
gieo trong chng con ci nguyn V-
thng chnh-ng chnh-gic. Th m
chng con v tr, chng hay cng chng
bit, c cht phn nit-bn, tng l
ri, khng cu g na. Nay Pht gic
ng chng con, dy cho bit phi ng
Pht-hu v thng mi tht l dit-.
*
116
* *
Huyn ngha
Thch sng gn Pht (Chn-l, gii-
thot), hiu c li Pht v em ra din
gii l ngi tr v vi Tnh sng-sut
(Bodhi), nn gi l B-tt. Trong th sng-
sut, thanh-tnh (tnh quc ) m ngoi
sng nh ngi thng mi nghe Php
(Thanh-vn) gn gi chng-sanh v
dng phng-tin gip Chn-l soi sng
mi ngi (tr Pht), nh th mi-mi s
c ngy thnh Pht, ngha l t n s
Gic-ng v thng. V cng-c tr
Pht ny m c hiu l Ph-Minh (ph
bin, gieo rc khp cng nh-sng).
117
PHM TH CHN
TH HC, V HC K
(Prdiction relative Ananda, Rhula
et aux 2.000 Religieux)
Lc by gi A-Nan v Ra-hu-La ngh
thm: Nu mi chng ta u c th-k
th sung sng bit bao!. Hai v lin n
trc Pht lm l, bch rng: Chng con
ngh cng c phn c th k, v bao gi
cng quy hng v Nh-Lai. Li chng
con l ngi quen bit ca tt c tri,
ngi v a-tu-la trong th gian. A-Nan l
ngi hu v h-tr tng-php, cn Ra-
hu-La l con ca Pht, nu hai chng con
c th-k th nguyn ca chng con s
118
mn m ch trng mong ca chng con
cng c y .
Hai ngn t Thanh-vn, bc hc v
v-hc ([2]), cng ng dy l Pht, chp
tay chim ngng dung-nhan Th-Tn, t
cng mt s nguyn vi A-Nan v Ra-
hu-La.
Pht bo A-Nan: i sau, ngi s
c lm Pht hiu l Sn-Hi-Hu-T-
Ti-Thng-Vng-Nh-Lai.Ngi s
cng dng 62 c Pht, h tr tng-php,
ri sau c v-thng chnh-ng
chnh-gic, gio ho 20 ngn mun c
Hng-h sa B-tt. khin nhng B-tt
y thnh tu o B-.
Nc ca Pht Sn-Hi-Hu tn l
Thng-Lp Thng-Phan, thanh tnh, t
bng lu-ly. Kip ca Pht tn Diu-m-
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#_ftn2#_ftn2
119
Bin Mn, th mng ca Pht v lng,
v mi phng Nh-Lai ng ca ngi
cng c ca Pht.
Ni xong, Th-Tn c li mt bi k
lp li ngha trn.
Lc by gi, 8.000 B-tt mi pht tm,
u ngh: Chng ta cha nghe cc v B-
tt ln c th-k nh th, c sao m
cc Thanh-vn li c nh vy?.
c Pht bit tm nim y, bn bo
rng: Ny cc thin-nam-t, y v ni
Pht Khng-Vng, ta v A-Nan ng
thi pht tm cu s gic ng v thng.
A-Nan thng a hc rng, cn ta th
sing cn tinh-tn, cho nn ta c v-
thng chnh-ng chnh-gic, cn A-
Nan th theo bn nguyn, h-tr php ta v
trong tng lai, tip tc h tr php tng
120
ca ch Pht, gio ho thnh tu ch
B-tt. Bn nguyn ca ng nh th nn
ng th-k dng y.
Lng rt vui mng, A-Nan tc thi nh
li tng-php ca v lng ngn mun c
Pht thu qu kh, lun c li nguyn ca
mnh.
By gi Pht bo Ra-hu-La: i sau,
ngi s ng lm Pht hiu l o-Tht-
Bo-Hoa Nh-Lai. Ngi s cng dng
ch Pht Nh-Lai ng nh vi-trn trong
mi th-gii, v thng v cc c Pht
m lm trng-t nh hin nay.
c Pht o-Tht-Bo-Hoa , ci
nc trang nghim, kip s th mng,
gio- ho -t, chnh-php v tng-
php cng ng nh Sn-Hi-Hu-T-
Ti-Thng-Vng-Nh-Lai khng khc.
121
Ngi cng s c lm trng-t cho
Pht Sn-Hi-Hu, ri v sau s c v-
thng chnh-ng chnh-gic.
Th-Tn lp li ngha trn bng mt bi
k:
Lc ta lm Thi-t,
Ra-Hu lm trng t.
Ta nay thnh Pht-o
Th php lm Php-t.
Trong cc i v lai
Thy v lng c Pht
u cng lm trng t
Mt lng cu Pht-o.
Ra-Hu c hnh kn
Ch mnh ta bit thi,
Hin lm con ca ta
ch cho chng-sanh
V lng c ngn mun
Cng-c khng th m
122
(Ca s) an tr trong Pht-php
cu v-thng o
Thy cc bc hu-hc, v-hc hai ngn
ngi -cn nhu-nhuyn, tch-nhin
thanh-tnh, mt lng nhn Pht, Pht bn
ni vi A-Nan: Tt c nhng ngi y s
cng dng ch Pht Nh-Lai ng nh
vi trn trong nm mi th-gii, cung
knh h-tr php-tng, rt sau ng thi,
cc nc trong mi phng, mi mi
u c thnh Pht, ng mt hiu l
Bo-Tng Nh-Lai, sng lu mt kip,
ci nc trang nghim, s -t Thanh-
vn, B-tt v thi gian chnh-php,
tng-php thy u ng nhau.
Lc , cc hng hu-hc, v-hc, nghe
c Pht th-k, vui mng hn h, nh
c ri cam l.
123
*
* *
Huyn ngha
Hi-n i-s, trong phn Cng-Yu
Kinh Php-Hoa, c vit: Lun v Pht-
tnh, th Pht-tnh c ba th nhn gi
l Chnh-nhn, Duyn-nhn v Liu-
nhn. Nu ba nhn c r rng th thnh
Pht l mt vic khng cn g nghi-ngi.
Ngi ngi u sn c Pht-tnh y
, vy ai cng c ht ging chnh
(Chnh nhn) thnh Pht. Nh hc
hi, gio-php v s khuyn-khch ca
hng thin-tri-thc m Pht-tnh t by,
l nguyn-nhn ph (Duyn-nhn). T
124
tin mnh s gic-ng mt cch rt ro,
l nguyn-nhn rt-ro (Liu-nhn).
Nu nhng v X-Li-Pht nm ngi
m gic-ng c mau l v ht ging
chnh c su dy. Nm trm -t
c gic-ng l v lu i lu kip
c gio-ho, vy l do Duyn-nhn
thun-thc. Hng hu-hc, v-hc, c
k l em (A-Nan), k l con (Ra-hu-La),
u trong hng Duyn-nhn ny.
By gi chng ta hay tr li li Pht
dy tm hiu thm.
Pht bo Pht v A-Nan, du pht tm
cu V-thng Chnh-gic ng mt
thi, nhng A-Nan thch a vn (nghe hc
nhiu) cn Pht li chuyn cn tinh-tn,
nn Pht thnh Pht trc cn A-Nan vn
gi vai tung h-tr tng-php gio-
125
ho chng-sanh. Chng ta thy g trong
li ni ny? Phi chng mun thnh Pht
sm, khng phi hc khng m c, v
hc ch lm tha mn ci tr (intellect) m
khng minh-tm kin-tnh? Phi cn tinh-
tn, tc l phi hnh mi c kt qu.
Ra-hu-La cng c Pht th-k s
thnh Pht trong i sau. y khng phi
v Ra-hu-La l con u lng ca Pht.
Con l con ca Thi-t Tt-t-a.
M v Ra-hu-La theo Pht th php, lm
Php-t, tc l lm con tinh-thn ca
Pht, lm con ca Php.
Vi s th-k cho 2.000 Thanh-vn,
chng ta thy rng tt c s thnh Pht
vi iu kin ct yu l phi cng-dng
v s Pht, cung knh, h-tr, tn trng
php-tng, ngha l phi hy-sinh cho
Chn-l, cung knh, tn trng v nm gi
126
nhng lut thin-nhin mu-nhim
(Php).
PHM TH MI
PHP S (L 'Interprte de la Loi)
dy 8 mun i-s (B-tt), Th-
Tn ni vi B-tt Dc-S: Trong hng
Thin Long bt b, T-khu, T-khu-ni,
u-b-tc, u-b-di bt lun cu Thanh-
vn, B-tt hay Pht-o, h ai trc
Pht m nghe c mt k, mt cu ca
Kinh Diu-Php, thm ch c mt t
tng vui nghe, ta u th-k cho s ng
Chnh-gic. Li na, sau khi Nh-Lai
dit-, nu c ngi nghe Kinh Diu-
Php, du l mt k hay mt cu, hoc ch
127
c mt tng vui nghe, ta cng th k
Chnh-gic cho.
Nu li c ngi lnh gi, c tng, gii
ni, bin chp Kinh Diu-Php, du l
mt bi k, knh trng Kinh nh knh
trng Pht m cng-dng hng hoa,
Dc-Vng nn bit, l nhng ngi
tng cng-dng mi mun c Pht,
thnh tu i nguyn ni Pht , ri v
thng xt chng-sanh m sanh ni nhn-
gian.
Dc-Vng! Nu c ngi hi, trong
i v lai, nhng chng-sanh no s thnh
Pht, th nn ch nhng ngi va k trn
m ni rng h s thnh Pht. Ti sao?
Nu c trai lnh gi tt no th tr, c
tng, gii ni, bin chp , du l mt cu
ca Kinh Diu-Php, v dng hng
hoa.cng dng, ngi ng c
128
th-gian chim ngng, sng-phng v
cng dng nh Nh-Lai. l hng
i-B-tt thnh tu Chnh-gic,
nhng v thng xt chng-sanh m
nguyn sanh trn i rng ni, phn
bit Kinh Diu-Php.
Dc-Vng! Thin-nam, thin-n no
m sau khi ta dit t b nghip-bo
thanh-tnh, nhn sanh ra trong i c v
chng-sanh m ni Kinh Php-Hoa, du l
v c mt ngi hay ch ni c mt cu,
phi bit ngi y l s ca Nh-Lai,
c Nh-Lai sai lm vic Nh-Lai, h
hung ni cho nhiu ngi nghe.
Dc-Vng! Ch mng Pht nh ti
hn ch mng ngi ti-gia hay xut-gia
c tng Kinh Php-Hoa. Cng-c xng
tn Pht khng bng cng-c khen ngi
ngi tr Kinh Php-Hoa.
129
*
* *
Pht li bo Dc-Vng: Trong v
lng kinh ca ta ni, hin ni v s
ni, Php-Hoa l kh tin, kh hiu nht v
l kho tng b yu ca ch Pht,
c ch Pht gi-gn t xa n nay,
cha tng em ra ni. Bi c khng nn
chia st trao a mt cch ba bi. Chnh
khi Nh-Lai hin ti, Kinh ny cn b on
ght, hung sau khi Nh-Lai dit .
Dc-Vng nn bit, sau khi Nh-Lai
dit , ngi no lm c vic bin
chp, lnh gi, c tng, cng dng v
v ngi khc ni Kinh ny, ngi y
c Nh-Lai ly o trm ln mnh v
c ch Pht phng khc h nim.
Ngi y c c tin ln, ch nguyn mnh
130
v cn lnh su, ngi y chung vi
Nh-Lai, c Nh-Lai r u.
Dc-Vng! Ni no m c ngi ni,
c, tng, chp kinh Diu-Php, hoc ch
no c kinh ny, th nn dng thp cao
by bu m th, nhng trong lng thp
khi x li. V sao? V trong thp y c
ton thn Nh-Lai.
Dc-Vng! Bt lun ti-gia, xut-gia,
nu c ngi hnh o B-tt m chng
c kh nng thy, nghe, c, tng, bin
chp, lnh nm, cng dng kinh Php-
Hoa, nn bit ngi y cha kho tu o
B-tt. Nghe xong m tin hiu, lnh gi,
nn bit l ngi gn V-thng chnh
gic.
Th nh kht nc m o ging trn g
cao. Thy t kh phi bit nc cn xa
131
m ra cng o, khng thi. Ln thy t
t ri thy t bn, l bit nc gn. B-
tt no cha nghe hiu Kinh Php-Hoa l
ngi cn cch o V-thng rt xa.
c nghe hiu, suy gm, tu tp Kinh
ny, l ngi gn Chnh-gic.
B-tt nghe Kinh Php-Hoa m kinh
nghi s st, l B-tt mi pht tm.
Thanh-vn nghe m kinh s, l hng tng
thng-mn.
*
* *
Dc-Vng! Thin-nam, thin-n no
mun ni Kinh Php-Hoa, sau khi Nh-
Lai dit , th phi vo nh Nh-Lai,
mc o Nh-Lai, ngi gh cao Nh-Lai,
ri mi v bn chng m rng ni.
Nh Nh-Lai l tm t-bi.
132
o Nh-Lai l lng nhu-ho, nhn-
nhc.
Gh cao (to) Nh-Lai l chn-l Tt
c s vt l Khng.
Phi ng yn trn lp-trng ba tm y
m ni php.
Dc-Vng! c nh vy th t ni
nc khc, ta s khin hng ho nhn
n nghe php, ta cng s khin cc hng
ho-t-khu, ho-t-khu-ni, ho-u-b-
tc, ho-u-b-di n nghe php.
Nu ngi ni php ch vng-v, ta
s khin Bt-b Thin, Long n nghe.
Ta du nc khc, lun lun khin
ngi ni php ng thy thn ta, v nu
ngi y qun cu mt ch, ta s khin
cho c ni y , thng sut.
133
*
* *
Huyn ngha
1. Kinh Php-Hoa l Chn-l ti hu,
cha ng tt c nhng b yu ca Chn-
l, cho nn kh tin, kh hiu. Lc Pht
hin tin hay sau khi Pht dit , ai m
nghe c Kinh Php-Hoa khng phi l
hng tm thng, m chc chn l ngi
xa la vng tng, tr hu r thng, v
vy m Pht th k cho.
2. c tng Kinh Php-Hoa l ly c
trang-nghim ca Pht m trang-nghim
t thn. Chng nhng c tng, m gii
ni, bin chp, tn trng, cng dng
134
Kinh cng c v sau thnh o V-
thng. Bi v c tng, gii ni, bin
chp Kinh l t nhc nh Chn-l, tn
trng, cng dng Kinh l knh mn v
hy-sanh cho Chn-l.
3. Ngi nghe c tng Kinh Php-
Hoa, phi sanh lng tin knh, phi cng-
dng Kinh v ngi c Kinh nh cng-
dng Nh-Lai v l ngi ca Nh-
Lai (Chn-l) sai thc hnh nhng vic
lm ca Chn-l (missonnaires de la
verit pour accomplir des actes de vert).
4. V Kinh kh tin, kh hiu, cho nn
phi thn trng trong vic din ni, trao
truyn. Ca qu m cho ngi khng bit
dng thng c hi hn c li.
135
5. Ai c tng, th tr, cng dng
hoc v ngi khc ging Kinh, s c
Pht h nim.
6. Ch no c Kinh Php-Hoa, nn xy
thp th, nhng trong thp khi x-li,
v trong thp c ton thn Nh-Lai.
Xy thp l th Pht, m Kinh cha
ng trn Chn-l th Nh-Lai
y ri, cn x-li l vt tng trng
lm g?
7. Nhng mun c Nh-Lai h nim,
h tr, nh quy tu thnh-gi, cho thy
Chn-l (thn Pht), nhc nhng ch
qun (sng sut) ngi ni php phi c
lng t-bi, nhn nhc v sng trong ci
chn-l Php khng.
8. C ba hng ngi:
136
a) Khng th thy nghe Kinh (t
kh).
b) Nghe m cha tin hiu, th tr (t
t)
c) Nghe xong, tin hiu, th tr (t bn
gn mi).
Kt lun: Nghe c, nh ging ni
Kinh Php-Hoa u hng c nh-
sng ca Chn-l v s hun-tp. c
tng, th tr nh th l thng-dch, din
t cho ngi khc hiu c Php
(Chn-l) bng li ni, vic lm. Do y
m . Burnouf dch Php-s l
Interprte de la Loi.
PHM TH 11
137
HIN BO THP (L'apparition d'un
stpa)
Lc by gi, trc Pht Thch-Ca, mt
ngn thp bng by bu, cao 500, rng
250 do tun ([3]) mi thm ly cu sc
nc, t di t ni ln ri l lng trn h
khng. Trong thp c ting vang ra, khen
ngi Kinh Php-Hoa.
T chng u ly lm l, nhng khng
ni ra. B-tt i-Nho-Thuyt, bit thm
tm t chng, bn bch Pht: Bch Th-
Tn, do duyn c no m c thp t t
mc ln, li t pha trong c ting vang ra
nh th?.
Pht p: Trong thp bu ny c ton
thn Nh-Lai. Thi qu-kh, cch y v
lng lu xa, ti nc Bo-Tnh, c Pht
http://www.quangduc.com/kinhdien/240phaphoahn4.html#_ftn3#_ftn3
138
a-Bo, lc cn hnh o B-tt, pht
li th rng, nu c thnh Pht th, sau
khi dit , ch no c Kinh Php-Hoa,
thp bu ca Ngi s hin ra khen ngi
chng minh. V vy, bt lun ch no
trong mi phng, h c ni Kinh Php-
Hoa, thi thp bu hin ra, ton thn Pht
trong thp ni: Hay thay! Hay thay!
B-tt i-Nho-Thuyt bch: Chng
con mun thy thn ca c Pht a-
Bo.
Pht Thch-Ca p: Theo i nguyn
ca Pht a-Bo, khi thp Ngi hin ra
m c c Pht no mun ch by cho t
chng thy thn ca Ngi, thi c Pht
y phi nhm li mt ch tt c phn-
thn ca mnh, nhin hu thn Pht a-
Bo mi hin ra. Vy nay ta s nhm tt
139
c phn-thn ca ta, hin ang thuyt
php cc ci nc trong mi phng.
By gi c Thch-Ca phng mt o
ho-quang t chm lng trng gia i
chn my, lm cho hng-sa ci nc
mi phng hn by, trong v lng
B-tt ang v chng-sanh ni Php.
Thy nh-sng y, ch Pht mi
phng u bo cc B-tt: Chng ta
phi qua th-gii Ta-b, ch ca c
Pht Thch-Ca, cng cng-dng thp
bu ca a-Bo Nh-Lai. Ch Pht y
u l phn-thn ca c Thch-Ca.
Lin lc y, ci Ta-b bin thnh thanh-
tnh, t bng lu-ly, c cy bu, vng
rng trang-nghim, khng thnh p,
khng bin c, sng ngi, rng ni.
140
Mi v c mt B-tt lm th-gi, cc
c Pht phn-thn qua n Ta-b, ln
ngi xp bng trn to S-t t di gc
mi cy bu, ln la nh th khp tam
thin i thin th-gii m vn khng
ch.
dung c