S12 bai 19 tao giong bang phuong phap gay dot bien va cong nghe te bao

Bài 19:

TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG

NGHỆ TẾ BÀO

1.Quy trìnhGồm 3 bước:

+ Xử lí mẫu vật bằng tác nhân gây ĐB+Chọn lọc các cá thể ĐB có kiểu hình mong

muốn+ Tạo dòng thuần chủng*Phương pháp này thích hợp đối với VSV và TV

đặc biệt hiệu quả đối với VSVnho chanh

I. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến

2. Ứng dụng

* Ở VSV : Có hiệu quả cao

* Ở TV: Gây ĐB đa bội ở TV khai thác cơ quan sinh dưỡng,không gây ĐB đa bội ở TV khai thác hạt

* Ở ĐV: -Ở ĐV bậc thấp gây ĐB ở ruồi giấm

- Ở ĐV bậc cao không gây ĐB

3. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam3. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam

*Gây đột biến bằng tác nhân vật lí:- Ở VSV: Xử lí bào tử nấm Penicllium

chủng Penicillum có hoạt tính Peniciline tăng gấp 200 lần dạng ban đầu.

Xử lí các tác nhân lí hóa thu được nhiều chủng VSV, lúa đậu tương.... có nhiều đặc tính quý- Xử dụng cônxisin tạo được dâu tằm tứ bội, nho chanh

- Dùng tia gmama tao Giống lúa Mộc tuyền đột biến MT1 có nhiều đặc tính quí:chín sớm nên rút ngắn thời gian canh tác, thấp và cứng cây, chịu chua và phèn nên có thể trồng ở nhiều vùng khác nhau, năng suất tăng 15-25%.

- Tạo giống Ngô DT6 (là kết quả lai giống có chọn lọc giữa 12 có chọn lọc giữa 12 dòng đột biến tạo ra DT6)dòng đột biến tạo ra DT6)chín sớm, năng suất cao, hàm lượng Prôtein tăng 1,5%..

* Gây đột biến bằng tác nhân hóa học:

Dưa hấu,Nho (3n): không hạt và nâng cao hàm lượng đường

Dưa hấu tam bội

Bưởi tam bội không hạt Nho tam bội

2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam

Thể tứ bội ở dâu tây

4n Đề xuất cách thức nhận biết sơ bộ cây tứ bôi trong số các

câu lưỡng bội

2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam

II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO1.Công nghệ tế bào thực vật

Dung hợp 2 tế bào trần khác loài

2n= 24

(2n)

Cây lai72 NST (24+48)

TB lai72 NST (24+48)

Dung hợp tế bào chất, nhânLoại bỏ

thành xenlulozo

(2n)

2n= 48

Nuôi cấy tế bàolai

kết quả của phương pháp dung hợp 2 tế bào trần khác loài

Khoai tây

Cà chua

TB Mẹ Hạt Phấn

Aa

A a

Giảm phân

Hạt phấn đơn bội (n)

Môi trường nhân tạo

Dòng tế bào(a)

Dòng tế bào(A)

Chọnlọc

Cây aa

Cây a

Dòng a

Lưỡng bội hóa

Hai loại giao tử: A và a

TB đơn bội->Mô đơn bội ->Cây đơn bội Cây lưỡng bội hoàn chỉnh

Nội dung Dung hợp TB trần(Lai TB sinh dưỡng(xô ma)

Nuôi cấy hạt phấn,noãn Nuôi cấy mô( tế bào)

Nguồn NL ban đầu

Cách tiến hành

Ứng dụng

TB SD Mô , TB Thực vậtNoãn ,hạt phấn

chưa thụ tinh

- Loại bỏ thành TB củaTB khác loài(tb trần)- Cho TB trần vào mt đặc biệt->dung hợp->TB lai- TBlai vào mt nuôi cấy đặc biệt-> cây lai khác loài

-Nuôi cấy hạt phấn ,noãn chưa thụ tinh trong ống nghiệm-> cây đơn bội-TB đơn bội(cây đơn bội) nuôi cấytrong ống nghiệm->mô đơn bội ->cây lưỡng bội

Lấy mô, TB nuôicấy trong ống nghiệm-> tái sinh thành cây

-Nhân nhanh các giống quý

Nhân nhanh thành nhiều cây

Tạo giống cây trồngcó KG đồng hợp tử

về tất cả các KG

2.Công nghệ tế bào động vật

a.Nhân bản vô tính-Các bước tiến hành+Tách tế bào tuyến vú của cừu cho nhân, nuôi trong phòng thí nghiệm.+ Tách tế bào trứng cuả cừu khác loại bỏ nhân của tế bào này.+ Chuyển nhân của tế bào tuyến vú vào tế bào trứng đã bỏ nhân.+ Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo để trứng phát triển thành phôi.+Chuyển phôi vào tử cung của cừu mẹ khác để nó mang thai.=>sinh ra cừu con

b. Công nghệ cấy truyền phôi

Cắt phôiCắt phôi

Nhiều vật nuôi cái mang phôiNhiều vật nuôi cái mang phôi

Có thể tạo ra nhiều cơ thể có các KG giống

Nêu vai trò và ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi?

Thế nào là cấy truyền

phôi?