Rozwój obszarów wiejskich a polityka spójności Dr Łukasz Hardt Wydział Nauk Ekonomicznych UW Zespół Doradców Strategicznych PRM Seminarium: "Płatności bezpośrednie, interwencja rynkowa, rozwój obszarów wiejskich – oczekiwania wobec Wspólnej Polityki Rolnej i Polityki Spójności po 2013 roku" Warszawa, IRWiR PAN, 9 czerwca 2011 r.
Seminarium: "Płatności bezpośrednie, interwencja rynkowa, rozwój obszarów wiejskich –oczekiwania wobec Wspólnej Polityki Rolnej i Polityki Spójności po 2013 roku"
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Rozwój obszarów wiejskich a polityka spójności
Dr Łukasz HardtWydział Nauk Ekonomicznych UW
Zespół Doradców Strategicznych PRM
Seminarium: "Płatności bezpośrednie, interwencja rynkowa, rozwój obszarów wiejskich –oczekiwania wobec Wspólnej Polityki Rolnej i Polityki Spójności po 2013 roku"
Warszawa, IRWiR PAN, 9 czerwca 2011 r.
Plan prezentacji
� Fakty (kontekst i charakterystyka obszarów wiejskich)
� Problemy, w tym bariery rozwojowe� Rozwiązania, w tym model polityki
regionalnej, w tym rozwoju wsi do 2030 r.� Konkluzje
Fakty (kontekst)
� Dystans obszary wiejskie (obszary peryferyjne) – miasta rośnie
� ZróŜnicowanie regionalne pogłębia się, w tym zróŜnicowanie rolnictwa i wsi
� Fundusze UE (raczej) bezpieczne do 2020 r., później spadek transferów
� PKB tworzą głównie miasta, i ich znaczenie rośnie
� Polityka spójności zmienia się i jest w niej coraz mniej spójności (solidarności)
Impulsy rozwojowe kreowane są głównie w miastach
Obszar metropolitalny
Produkt w mldzł
Procentowy udział w PKB
Warszawy 205 17,3%Aglomeracji Śląskiej
102 8,7%
Krakowa 50 4,2%Poznania 54 4,6%Trójmiasta 43 3,7%Wrocławia 43 3,7%Łodzi 38 3,2%Bydgoszczy i Torunia
26 2,2%
Suma 561 47,6 %
Źródło: PWC, Raport „Wielkie miasta Polski” styczeń 2011
Silny proces dekonwergencjina poziomie województw
PKB (NUTS2) w cenach stałych w 2008, na mieszkańca
Źródło: GUS
ZróŜnicowanie rozwoju rośnie
Wójcik P. (2008), ‘,Dywergencja czy konwergencja: dynamika rozwoju polskich regionów’, Studia Regionalne i Lokalne; i obliczenia własne
Źródło: MRR
Dostępność czasowa do dwudziestu dwóchnajwiększych ośrodków miejskich
Źródło: Analiza zróŜnicowania i
perspektyw rozwoju obszarów
wiejskich w Polsce do 2015 roku
według kryterium powiązań z
największymi aglomeracjami
miejskimi i miastami oraz
endogenicznego
potencjału, IGiPZ PAN, „Studia Obszarów Wiejskich” 2009, t. 16.
Intensywność produkcji rolnej
Wartość produkcji towarowej rolnictwa ogółem w zł na 1 ha UR, 2002
Źródło: Kierunki Rozwoju
Obszarów Wiejskich. ZałoŜenia do
„Strategii zrównowaŜonego rozwoju
wsi
i rolnictwa”, MRiRW, Warszawa 2010, s. 13.
Pytania/problemy
� Czym jest polityka spójności? Czym byśmy chcieli, Ŝeby była?
� Jak stymulować rozwój obszarów wiejskich?� Jaką rolę powinna mieć w tym procesie
polityka spójności?� Co zrobić, aby obszary wiejskie mogły
uczestniczyć w sukcesie miast?� Jak polityka spójności powinna uzupełniać
WPR UE?
Polityka spójności a inne polityki UE
Źródło: J. Pietras (2008), Przyszłość budŜetu Unii Europejskiej. Spójność celów, polityk i finansów unijnych, demosEUROPA, Warszawa.
Dlaczego polityka spójności?
� W większym stopniu tworzy warunki do wzrostu, a nie jedynie transferuje środki finansowe (to będzie jeszcze wzmocnione �warunkowość strukturalna)
� MoŜe być regionalizowana, duŜo bardziej niŜWPR (RPO)
� Skutecznie moŜe przeciwdziałać degradacji cywilizacyjnej wsi i wspomagać proces modernizacji rolnictwa
Polityka spójności jako narzędzie przeciwdziałania degradacji wsi
Źródło: The New Rural
Paradigm: Policies and
Governance, OECD, Paris, 2006, s. 32.
Polityka spójności jako narzędzie wspierające proces modernizacji rolnictwa
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
40,0%
45,0%
50,0%
2000 2004 2008
Dochód z pracynajemnej
Świadczenia zubezpieczeńspołecznych
Dochody zgospodarstwa rolnego
Zmiany znaczenia poszczególnych źródeł dochodów ludności wiejskiej (w relacji do dochodu rozporządzalnego)
Źródło: Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2009, GUS, Warszawa 2010, s. 114.
european unioneuropean unioneuropean unioneuropean unionrural developmentrural area1
200920082007200620052004Rank
Źródło: Gross T.G., Hardt Ł. (2010), Sektorowa czy zintegrowana …
List z 30/8/2010� „Proponujemy utworzenie strategicznych ram na
poziomie UE dla Europejskiego Funduszu Społecznego, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego