- 6 - Rozdzial I Rozdzial I Rozdzial I Rozdzial I Studium literaturowe Studium literaturowe Studium literaturowe Studium literaturowe 1. 1. 1. 1.1. 1. 1. 1. Elementy linii elektroenergetycznych Elementy linii elektroenergetycznych Elementy linii elektroenergetycznych Elementy linii elektroenergetycznych KaŜdego dnia ludzkość zuŜywa średnio 41 TWh energii elektrycznej, wskutek czego, roczna globalna produkcja energii wynosi obecnie okolo 15 000 TWh [48]. W dobie elektryczności nikt nie wyobraŜa sobie juŜ Ŝycia bez swobodnego dostępu do prądu. Niezliczone hektary powierzchni Ziemi pokryte są sieciami elektroenergetycznymi. Polska norma [20] definiuje pojęcie sieci elektroenergetycznej jako: „zespól polączonych wzajemnie linii i stacji elektroenergetycznych przeznaczonych do przesylania i rozdzielania energii elektrycznej”. Sieci te dzielą się, w zaleŜności od wartości napięcia znamionowego, na sieci przesylowe ( kV 110 > U ) i rozdzielcze ( kV 110 ≤ U ). Wszystkie linie elektroenergetyczne, których napięcie zasilające nie przekracza 1 kV zalicza się do linii niskiego napięcia (nn) . Natomiast linie pracujące przy napięciu wyŜszym niŜ 1 kV nazywa się liniami wysokiego napięcia (WN) . Dodatkowo linie WN dzielą się jeszcze na linie średniego napięcia (SN), w których napięcie nie przekracza 100 kV oraz linie najwyŜszych napięć (NN) o wartościach napięcia większych od 100 kV. Stosowanie zróŜnicowanych napięć linii elektroenergetycznych jest podyktowane uzyskaniem jak najmniejszych strat energii. Wraz ze zwiększaniem się odleglości przesylowych, rośnie wartość napięcia. Wynika to z faktu, iŜ straty mocy w linii są wprost proporcjonalne do kwadratu natęŜenia prądu, które z kolei maleje wraz ze wzrostem napięcia. Linie elektroenergetyczne stanowią urządzenia przeznaczone do przesylania energii elektrycznej. Dzielą się one na: linie napowietrzne i kablowe. Linie kablowe ukladane są zwykle w ziemi, natomiast linie napowietrzne są prowadzone nad ziemią. Do podstawowych elementów linii napowietrznych naleŜą: przewody, izolatory, osprzęt oraz konstrukcje wsporcze.
17
Embed
Rozdział IRozdział I - zits.pwr.wroc.pl thesis/chapter 1.pdf · elektrycznej. Dziel ą si ę one na: linie napowietrzne i kablowe. Linie kablowe układane s ą zwykle w ziemi, natomiast
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
- 6 -
Rozdział IRozdział IRozdział IRozdział I
Studium literaturoweStudium literaturoweStudium literaturoweStudium literaturowe
1.1.1.1.1.1.1.1. Elementy linii elektroenergetycznychElementy linii elektroenergetycznychElementy linii elektroenergetycznychElementy linii elektroenergetycznych
KaŜdego dnia ludzkość zuŜywa średnio 41 TWh energii elektrycznej, wskutek
czego, roczna globalna produkcja energii wynosi obecnie około 15 000 TWh [48]. W dobie
elektryczności nikt nie wyobraŜa sobie juŜ Ŝycia bez swobodnego dostępu do prądu.
Niezliczone hektary powierzchni Ziemi pokryte są sieciami elektroenergetycznymi.
Polska norma [20] definiuje pojęcie sieci elektroenergetycznej jako: „zespół
połączonych wzajemnie linii i stacji elektroenergetycznych przeznaczonych do przesyłania
i rozdzielania energii elektrycznej”. Sieci te dzielą się, w zaleŜności od wartości napięcia
znamionowego, na sieci przesyłowe ( kV110>U ) i rozdzielcze ( kV110≤U ). Wszystkie
linie elektroenergetyczne, których napięcie zasilające nie przekracza 1 kV zalicza się
do linii niskiego napięcia (nn). Natomiast linie pracujące przy napięciu wyŜszym niŜ 1 kV
nazywa się liniami wysokiego napięcia (WN). Dodatkowo linie WN dzielą się jeszcze
na linie średniego napięcia (SN), w których napięcie nie przekracza 100 kV oraz linie
najwyŜszych napięć (NN) o wartościach napięcia większych od 100 kV. Stosowanie
zróŜnicowanych napięć linii elektroenergetycznych jest podyktowane uzyskaniem
jak najmniejszych strat energii. Wraz ze zwiększaniem się odległości przesyłowych, rośnie
wartość napięcia. Wynika to z faktu, iŜ straty mocy w linii są wprost proporcjonalne
do kwadratu natęŜenia prądu, które z kolei maleje wraz ze wzrostem napięcia.
Linie elektroenergetyczne stanowią urządzenia przeznaczone do przesyłania energii
elektrycznej. Dzielą się one na: linie napowietrzne i kablowe. Linie kablowe układane są
zwykle w ziemi, natomiast linie napowietrzne są prowadzone nad ziemią. Do podstawowych
elementów linii napowietrznych naleŜą: przewody, izolatory, osprzęt oraz konstrukcje
wsporcze.
- 7 -
1.1.1. Przewody napowietrznych linii elektroenergetycznych
W ujęciu normy europejskiej [22], wdroŜonej do systemu polskiej normalizacji,
za przewód uwaŜa się: „jeden lub więcej drutów (…) skręconych razem, które wspólnie
mają za zadanie przewodzenie prądu elektrycznego”. Są to więc podstawowe elementy
linii elektroenergetycznych.
O budowie i właściwościach przewodów traktują normy [23], [24]. Przewody
najczęściej wykonywane są z miedzi, aluminium lub stali ocynkowanej. Wszystkie
przewody moŜna podzielić na gołe (nie posiadające izolacji) i izolowane. Początkowo
stosowano tylko przewody gołe. Po raz pierwszy uŜyto przewodów izolowanych w Stanach
Zjednoczonych i krajach Europy Zachodniej ponad pięćdziesiąt lat temu [8]. Dziś,
ze względu na liczne zalety, są one powszechnie stosowane na całym świecie. W Polsce
modernizowane gołe przewody linii napowietrznych coraz częściej zastępowane są
przewodami izolowanymi. Dotyczy to przede wszystkim linii nn, choć wymieniane są
takŜe przewody linii SN. Linie WN mają w dalszym ciągu przewody nieizolowane.
Zalety linii izolowanych:
− duŜa niezawodność (gołe przewody są znacznie bardziej podatne na zwarcia),
− stosunkowa prosta budowa linii (wyeliminowanie ograniczeń dotyczących
odległości od innych obiektów, takich jak budynki czy drzewa oraz moŜliwość
zmniejszenia wysokości słupów wsporczych),
− niskie koszty eksploatacji (brak konieczności odłączania napięcia podczas
przeprowadzania prac remontowych-modernizacyjnych oraz ograniczenie
− odporność na korozję (producenci gwarantują wodoszczelność izolacji).
Wady linii izolowanych:
− większy koszt inwestycji w porównaniu z instalacją gołych przewodów,
− nieestetyczny wygląd w przypadku prowadzenia przewodów na elewacjach
budynków.
Materiałem elektroizolacyjnym przewodów elektroenergetycznych jest polietylen
sieciowany (XLPE). MoŜe być on dodatkowo odporny na działanie promieni UV,
jak równieŜ nie rozprzestrzeniać płomienia.
- 8 -
Przykładowe przewody elektroenergetyczne dostępne na rynku:
Dobór odpowiedniego przewodu jest uwarunkowany względami mechaniczno
-wytrzymałościowymi, jak równieŜ elektrycznymi. Producenci podają podstawowe
parametry oferowanych wyrobów. Z punktu widzenia inŜyniera elektryka, waŜna
jest rezystancja przewodu. Jej wartość zaleŜy od rodzaju materiału, średnicy przewodu
oraz jego długości. Natomiast dla inŜyniera budownictwa, istotna jest wartość siły zrywającej.
Na jej podstawie moŜe on bowiem określić maksymalną długość przewodu.
Polska norma [21] podaje minimalne przekroje przewodów w zaleŜności od wartości
napięcia linii, rozpiętości przęsła, rodzaju przewodu oraz stopnia obostrzenia. Przez stopień
obostrzenia naleŜy rozumieć kategorię odcinka linii elektroenergetycznej, jaką otrzymuje
on w zaleŜności od waŜności obiektu, do którego zbliŜa się lub z którym krzyŜuje się linia
napowietrzna. Przez obiekt naleŜy tu rozumieć równieŜ elementy krajobrazu takie,
jak lasy, ogrody czy tereny szkód górniczych. Norma wyróŜnia trzy stopnie obostrzenia.
W przypadku krzyŜowania lub zbliŜania się linii do obiektów o małej waŜności nie stosuje
się obostrzeń. Niedozwolone jest stosowanie przewodów jednodrutowych o napięciu
przekraczającym 1 kV. Norma [21] określa takŜe najmniejsze wartości naciągów
zrywających przewód, a więc minimalne wartości rozciągających sił zrywających. Są one
JednoŜyłowy przewód „Grupy nkt cables” SA izolowany sieciowanym polietylenem odpornym na działanie promieni UV. śyła wykonana jest ze stopu aluminiowo -magnezowo-krzemowego. Przewód przeznaczony jest do budowy linii napowietrznych o napięciu do 20 kV.
Przewód „Grupy nkt cables” SA wykonany z drutów miedzianych skręconych współśrodkowymi warstwami, przeznaczony do budowy linii napowietrznych.
CzteroŜyłowy przewód „Grupy nkt cables” SA izolowany sieciowanym polietylenem nie rozprzestrzeniającym płomienia. śyły wykonane są z aluminium. Przewód przeznaczony jest do budowy linii napowietrznych oraz linii na fasadach budynków o napięciu do 1 kV.
Rys. 1.1. Przewody elektroenergetyczne [46]
- 9 -
zaleŜne od wartości napięcia linii, rozpiętości przęsła oraz stopnia obostrzenia. RównieŜ
dopuszczalne wartości napręŜeń normalnych są znormalizowane. Norma wyszczególnia
szereg dopuszczalnych napręŜeń: normalne (nie w znaczeniu osiowe), zmniejszone,
normalne katastrofalne oraz zmniejszone katastrofalne. Pojęcia te odnoszą się do napręŜeń
występujących w określonych warunkach temperaturowych przy braku lub obecności
obciąŜenia przewodów sadzią, ponadto uwzględniają obostrzenia linii. Przy ustalaniu
temperatury przewodu, naleŜy uwzględnić jego nagrzanie się od przepływającego prądu.
W polskich warunkach klimatycznych – zgodnie z normą [21] – pomija się wpływ
obciąŜenia przewodu wiatrem na wartość napręŜenia w przewodzie.
Problem drgań przewodów linii elektroenergetycznych został sprowadzony w normie
[21] do stosowania ochrony biernej oraz czynnej. Ochrona bierna polega na zawieszaniu
przewodów z takim napręŜeniem, aby przy temperaturze 10ºC napręŜenie nie przekraczało
18% wytrzymałości przewodu na rozciąganie. Natomiast do ochrony czynnej zalicza się
instalowanie tłumików drgań. Norma [21] nie podaje prawie Ŝadnych wytycznych
dotyczących doboru urządzeń tłumiących oraz sposobu ich rozmieszczenia wzdłuŜ linii
elektroenergetycznej. Podobne, lakoniczne zalecenie podaje norma europejska [22], mająca
od 2005 roku status polskiej normy: „NaleŜy przeanalizować konieczność zastosowania
środków ochrony przeciwdrganiowej, zapobiegających uszkodzeniom przewodu.”.
Niebezpieczny wydaje się być zapis, znajdujący się w normie [21], sugerujący, iŜ montaŜ
separatorów, zapobiegających tak zwanemu galopowaniu przewodów, naleŜy przeprowadzić
dopiero po zaobserwowaniu tego typu drgań. Biorąc pod uwagę fakt, Ŝe galopowanie
przewodów (szczegółowo opisane w p. 1.2.2.) ma najbardziej gwałtowny przebieg spośród
wszystkich rodzajów drgań linii elektroenergetycznych, naleŜałoby zastanowić się nad
wprowadzeniem bardziej szczegółowych zaleceń normowych.
Aby móc właściwie dobrać system urządzeń tłumiących, niezbędne jest poznanie
charakteru drgań linii elektroenergetycznej. Zmiana przepisów normowych wiąŜe się
z koniecznością przeprowadzenia szeregu badań oraz analiz dynamicznych. Niniejsza
praca pozwala zapoznać się Czytelnikowi ze zjawiskiem drgań przewodów, ze szczególnym
energii, ponadto w miejscu umieszczenia odstępnika
powstaje punkt zaburzający formowanie się drgań.
Zwykle elementy te składają się ze sztywnej ramy,
w naroŜnikach której zamocowane są przegubowo
zaciski łączące odstępnik z wiązkami. Przeguby
wyłoŜone są miękką poduszką wykonaną z silikonu
lub etylenowo-propylenowego kauczuku, która ma
właściwości tłumiące. Dobór optymalnej liczby
odstępników tłumiących i ich rozmieszczenie wzdłuŜ
linii naleŜy rozpatrywać indywidualnie dla kaŜdego
przypadku. Są to bowiem parametry uwarunkowane
długością przęseł, lokalnym ukształtowaniem terenu
oraz prędkością wiatru. W przybliŜeniu jeden odstępnik
jest w stanie wygasić drgania na odcinku 100 metrów.
Odstępniki międzyfazowe, nazywane takŜe
separatorami (patrz fot. 1.12.), stosowane są w liniach,
których przewody zagroŜone są galopowaniem.
Separatory łączą róŜne przewody fazowe tej samej linii.
Są to elementy izolacyjne, dostosowane do napięcia
międzyprzewodowego [21]. Fot. 1.12. Separator zamocowany pomiędzy przewodami fazowymi linii WN [42]
Fot. 1.10. Tłumik Stockbridge'a zamocowany do przewodu odgromowego linii WN [38]
Fot. 1.11. Potrójny odstępnik tłumiący [45]
- 16 -
Innym rodzajem tłumików drgań przewodów
elektroenergetycznych linii napowietrznych są tłumiki
spiralne. Stosowane zarówno do tłumienia drgań eolskich
(patrz fot. 1.13a), jak równieŜ wygaszania drgań
galopujących (patrz fot. 1.13b). W przypadku drgań
eolskich, tłumiki te skutecznie zaburzają regularność
odrywania się wirów. Natomiast tłumiki zapobiegające
galopowaniu, zmieniają usytuowanie gromadzącego się
na powierzchni przewodu oblodzenia, wskutek czego
zmienia się kąt natarcia wiatru na przewód.
1.1.1.1.2222.... Drgania przewodów napowietrznych linii Drgania przewodów napowietrznych linii Drgania przewodów napowietrznych linii Drgania przewodów napowietrznych linii elektroenergetycznychelektroenergetycznychelektroenergetycznychelektroenergetycznych
Napowietrzne linie elektroenergetyczne, podobnie jak wszystkie inne budowle
naziemne, są otoczone powietrzem atmosferycznym. Powietrze jest w nieustannym ruchu,
miedzy innymi w wyniku róŜnicy ciśnień występującej na duŜych obszarach kuli
ziemskiej. Ruch, w którym dominującą składową wektora prędkości jest składowa
pozioma nazywamy wiatrem. Dziedziną wiedzy zajmującą się badaniem wpływu wiatru
na obiekty budowlane jest inŜynieria wiatrowa. Ta stosunkowo młoda i interdyscyplinarna
gałąź wiedzy obejmuje zagadnienia mechaniki i meteorologii.
Celem badań inŜynierii wiatrowej jest między innymi określanie adekwatnych
dla danego rejonu wartości obciąŜenia wiatrem. Prowadzone badania wykazały, Ŝe średnie
prędkości wiatru, mierzone dla czasów uśredniania wynoszących: 5 minut, 10 minut,
a nawet 1 godzinę, nie róŜnią się znacząco. Tak więc pulsacje prędkości wiatru o okresach
trwających ponad 5 minut prawie nie występują [7]. W projektowaniu konstrukcji
budowlanych istotna jest taka prędkość wiatru, która byłaby przekraczana bardzo rzadko
w całym okresie eksploatacji obiektu. Dlatego teŜ, za podstawę podziału danego kraju
na strefy wiatrowe przyjmuje się średnią dziesięciominutową, niezaleŜną od kierunku
„pr ędkość wiatru na wysokości 10 m nad poziomem gruntu w terenie otwartym, która moŜe
być przekroczona średnio raz w przewidywanym czasie uŜytkowania budowli” [33]. Za okres
uŜytkowania przyjęto 50 lat. Takie podejście zastosowano równieŜ w eurokodach. Zgodnie
z przyjętą nomenklaturą, prędkość tę polska norma określa mianem charakterystycznej
prędkości wiatru, a eurokod podstawową wartością bazowej prędkości wiatru.
Fot. 1.13. Tłumiki spiralne: a) drgań eolskich, b) galopowania przewodów [37]
A)
B)
a)
b)
- 17 -
Jednym z parametrów opisujących charakter przepływu powietrza jest liczba
Reynoldsa Re. Jest to bezwymiarowa wielkość charakteryzująca stosunek sił bezwładności
do sił lepkości występujących podczas przepływu płynu [50]. Odkryta w 1883 roku przez
irlandzkiego inŜyniera Osborne'a Reynoldsa liczba ta wyraŜa się wzorem: ν
υD=Re ,
gdzie: υ to prędkość wiatru, D - charakterystyczny wymiar przekroju poprzecznego
opływanego elementu, a ν - lepkość kinematyczna płynu. W praktyce liczba Reynoldsa
jest wykorzystywana do określania stateczności ruchu płynów. Dla kaŜdego rodzaju
przepływu moŜemy bowiem podać taką wartość liczby Re, po której przekroczeniu
przepływ laminarny staje się
turbulentny. Wartość ta nazywana
jest krytyczną liczbą Reynoldsa.
Gdy liczba Re osiąga wartości
podkrytyczne, za opływanym
obiektem tworzy się ścieŜka wirowa.
Zjawiskiem tym zajmowali się
na początku XX wieku dwaj uczeni:
Benard i Kármán. Dlatego teŜ wiry tworzące się w podkrytycznym zakresie liczby Re
nazywane są wirami Benarda-Kármána (patrz fot. 1.14.). Powstająca za kołowym walcem
ścieŜka wirowa, składa się z dwóch szeregów wirów. Wiry te, odrywając się
naprzemiennie od powierzchni walca, wirują w przeciwnych kierunkach. Badania
wykazały, Ŝe częstotliwość ich odrywania się f od pobocznicy walca, mierzona
dla jednego szeregu, jest wprost proporcjonalna do prędkości napływającego powietrza υ
i odwrotnie proporcjonalna do średnicy walca D . ZaleŜność ta wyraŜa się wzorem:
D
Stf
υ= , gdzie St to liczba Strouhala.
Skutkiem odrywania się wirów Benarda-Kármána jest powstanie
zmieniającej się w czasie siły aerodynamicznej (patrz rys. 1.6. na str. 18). Oddziaływanie
to zmienia zarówno swoją wartość, jak i kierunek, powodując dodatkowe obciąŜenie
prostopadłe do pierwotnego, niezaburzonego kierunku wiatru. Z punktu widzenia
dynamiki budowli, wypadkowa ciśnienia wiatru jest zatem siłą wzbudzającą. Natomiast
same zjawisko poprzecznego oddziaływania wiatru na skutek odrywania się wirów
określane jest mianem wzbudzania wirowego [7].
Fot. 1.14. ŚcieŜka wirów Benarda-Kármána [10]
- 18 -
1.2.1. Drgania eolskie
Wiatr opływający przewody napowietrznych linii elektroenergetycznych, powoduje
powstanie siły aerodynamicznej, która z kolei wprawia przewody w drgania. Analizując
oscylacje przewodów, naleŜy wziąć pod uwagę kolejne formy i częstości drgań własnych,
jak równieŜ gruntownie przeanalizować samo wzbudzanie drgań. PoniewaŜ drgania
przewodów negatywnie wpływają na niezawodność i okres bezpiecznego uŜytkowania
linii elektroenergetycznych, konieczne jest zatem zwrócenie szczególnej uwagi
na dynamiczne aspekty juŜ na etapie projektowania.
Jednym z rodzajów oscylacji przewodów są drgania eolskie. Ich nazwa wywodzi
się od harfy eolskiej – dawnego instrumentu muzycznego, w którym napięte struny
pobudzane są strumieniem powietrza [39]. Drgania eolskie nazywane są niekiedy
drganiami Kármána, są bowiem efektem wzbudzania wirowego. Ze względu na obecność
siły wzbudzającej, drgania eolskie zalicza się do drgań wymuszonych. Istnieje pewien
zakres prędkości wiatru, dla którego występuje zjawisko sprzęŜenia zwrotnego pomiędzy
częstotliwością i wielkością odrywających się wirów a wartością amplitudy drgań (efekt
„lock-in”). Zjawisko to zachodzi, gdy prędkość wiatru oscyluje wokół prędkości
krytycznej. Przez prędkość krytyczną naleŜy tu rozumieć prędkość wiatru, przy której
częstość odrywania się wirów pokrywa się z częstością drgań własnych konstrukcji
i pojawia się efekt rezonansowego wzmocnienia drgań [5], [7].
Drgania eolskie przewodów elektroenergetycznych charakteryzują się na ogół
małymi amplitudami, jeśli występują poza strefą rezonansową, i znacznymi częstościami.
Amplitudy drgań mogą osiągać wielkości odpowiadające średnicom przewodów,
Rys. 1.6. Rozkłady ciśnienia wiatru wynikające z odrywania się wirów Benarda-Kármána dla trzech punktów czasowych [7]
- 19 -
natomiast częstotliwość oscylacji waha się pomiędzy 5 i 100 Hz [10]. Drgania eolskie
występują w dolnym zakresie podkrytycznych wartości liczby Re, gdy przepływ ma w duŜej
mierze charakter laminarny. Dla typowych średnic przewodów (15÷ 30 mm) oraz wartości
kinematycznej lepkości powietrza, w wyniku prostych obliczeń, uzyskuje się wartości
liczby Re w zakresie od 103 do 104, przy których powstają drgania eolskie. Prowadzone
badania wykazały, Ŝe liczba St dla przewodów elektroenergetycznych leŜy w zakresie
0,185÷ 0,22 [18]. Oscylacje Kármána występują przy prędkościach wiatru wynoszących
ponad 5 m/s w terenie chropowatym i ponad 10 m/s w terenie płaskim [10]. NaleŜy jednak
zaznaczyć, Ŝe podawane w literaturze wyniki badań róŜnią się wartościami parametrów
przypisywanych drganiom eolskim. Dla przykładu C. Matt w [18] podaje, Ŝe zakres
prędkości wiatru warunkujący powstanie oscylacji Kármána wynosi 1÷ 10 m/s, natomiast
częstotliwość drgań wynosi 3÷ 150 Hz.
Problem drgań eolskich dotyczy przede wszystkim linii o długich przelotach.
Znaczne odległości pomiędzy kolejnymi słupami są charakterystyczne dla linii NN, dlatego
teŜ to właśnie one są najbardziej naraŜone na tego typu drgania. Niejednokrotnie, długości
przęseł linii NN wynoszą kilkaset metrów, a w ekstremalnych warunkach terenowych
mogą osiągać nawet ponad 3 km. Drgania eolskie mogą doprowadzić do zniszczenia
przewodu na skutek zmęczenia materiału [19], stąd wskazane jest stosowanie urządzeń
tłumiących (patrz p. 1.1.4).
1.2.2. Galopowanie przewodów
Kolejnym rodzajem drgań przewodów napowietrznych linii elektroenergetycznych
jest ich galopowanie. Nazwę tę wprowadził amerykański uczony Den Hartog, który
na początku XX wieku analizował właśnie drgania przewodów. Dziś galopowanie stanowi
ogólny termin określający charakter oscylacji, uŜywany niezaleŜnie od rodzaju drgającej
konstrukcji. W literaturze moŜna równieŜ spotkać określenie „taniec przewodów”, jest ono
toŜsame z galopowaniem.
Jak zauwaŜa w swojej ksiąŜce Den Hartog [5], galopowanie przewodów nie jest
obserwowane w krajach o ciepłym klimacie. „Taniec przewodów” występuje bowiem
w miesiącach zimowych, jest związany z oblodzeniem przewodów. W wyniku marznącego
deszczu, na powierzchni przewodów gromadzi się zwykle niesymetryczna warstwa lodu [14].
Prowadzi to do zmiany charakterystyk aerodynamicznych przekroju i w konsekwencji
do zmiany rozkładu obciąŜeń spowodowanych opływem powietrza. Wiatr opływający
- 20 -
nieoblodzony okrągły walec (przewód), powoduje powstanie wyłącznie siły ciągnącej cF
(często nazywanej w literaturze siłą oporu), której kierunek jest zgodny z kierunkiem
przepływu wiatru (patrz rys. 1.7a). Dzieje się tak na skutek symetrii przekroju kołowego.
Podobnie jest w przypadku równomiernego oblodzenia tylko jednej części przekroju (patrz
rys. 1.7b). Jeśli jednak lód zgromadzi się na powierzchni przekroju niesymetrycznie, to oprócz