Rośliny lecznicze i ich zastosowanie

Rośliny lecznicze i ich zastosowanie

Marysia Nowakowska

Klasa IV „D”

Arnika górska Arnika górska (kupalnik górski) - Arnica montana Compositae

Roślina chroniona.

Zastosowanie:

- stosuje się ją do uśmierzenia bólu i leczenia bardzo trudno gojących się ran (owrzodzenia, czyraki żylakowate), zarówno do ich przepłukiwania, jak i do okładów;

- ma działanie moczopędne, żółciotwórcze i przeciwskurczowe;

- przy bólach reumatycznych różnych części ciała;

- dla wzmocnienia osłabionego systemu nerwowego, zwłaszcza układu centralnego (mózg, móżdżek).

Babka lancetowata Babka :

- lancetowata wąskolistna (Plantago anceolata)

- zwyczajna szerokolistna(Plantago major Plataginaceae)

Zastosowanie:

- w postaci naparu przy nieżycie żołądka i jelit oraz zbyt niskim wydzielaniu kwasu solnego w przewodzie pokarmowym;

- liście babki działają wykrztuśnie, dlatego często wchodzą w skład mieszanek ziołowych przy schorzeniach układu oddechowego, zwłaszcza przy suchym kaszlu u palaczy, przy chrypce;

- zewnętrznie (na skórę) - przy ukłuciach przez pszczoły, osy, komary lub inne owady.

Cebula

Cebula (Allium cepa):

- zawiera związki siarki, fosforu, magnezu oraz cynk i krzem, wzmacniające ogólną odporność organizmu na różne infekcje;

- dzięki miedzi przyczynia się do regeneracji tkanki płucnej;

- ma działanie bakteriobójcze ;

- służy przy budowie paznokci i włosów;

- działa żółciopędnie i żółciotwórczo, wzbudza apetyt, wywiera korzystny wpływ na cały układ trawienny;

- posiada właściwości wykrztuśne.

Czosnek pospolity

Czosnek pospolity (Allium sativum)

Zastosowanie:

- ma właściwości bakteriobójcze; odkaża cały przewód pokarmowy i oddechowy - płuca, oskrzela i oskrzeliki, leczy katar, nieżyt nosa i przewlekły kaszel;

- wybitnie obniża ciśnienie krwi, odmładza organizm, działa antymiażdżycowo;

- oczyszcza organizm z różnych substancji trujących;

- napar czosnku na mleku stosuje się przeciw owsikom i innym pasożytom przewodu pokarmowego.

Dziurawiec lekarski

Dziurawiec lekarski /ziele świętojańskie/

(Hypericum perforatum)

Zastosowanie:

- działa przeciwzapalnie, przeciwskurczowo, bakteriobójczo, żółciopędnie;

- działa korzystnie na system nerwowy;

- przy złej przemianie materii, braku apetytu, nieżytach żołądka i jelit;

- przy niedomogach wątroby w schorzeniach woreczka żółciowego, kamicy, a także w stanach zapalnych dróg żółciowych, przy zgadze, wzdęciach, biegunce.

Glistnik jaskółcze ziele

Glistnik - jaskółcze ziele

(Chelidonium majus)

Roślina trująca i lecznicza!

Zastosowanie:

- działa przeciwalergicznie, przeciwskurczowo;

- obniża ciśnienie krwi;

- działa przeciwbólowo i lokalnie znieczulająco;

- ma właściwości bakterio- i grzybobójcze (zabija nawet pierwotniaki);

- służy do usuwania brodawek skórnych, zwanych kurzajkami.

Jałowiec pospolity Jałowiec pospolity (Juniperus

communis)

Zastosowanie:

- jagody tego krzewu działają przede wszystkim przeciwzapalnie, bakteriobójczo i moczopędnie, dlatego surowiec ten stosuje się leczniczo jako środek moczopędny przy zapaleniach dróg moczowych ;

- owoce jałowca działają żółciopędnie i pobudzająco na żołądek i wątrobę, dlatego stosuje się go przy różnych zaburzeniach trawiennych, przy niedomodze woreczka żółciowego i wątroby oraz do pobudzenia ruchu robaczkowego jelit.

Kminek zwyczajny

Kminek zwyczajny (Carum carvi)

Zastosowanie:

- zapobiega przede wszystkim wzdęciom, uławia trawienie, znosi skurcze żołądkowo-jelitowe

- hamuje rozwój niektórych bakterii;

- działa moczopędnie;

- matki karmiące powinny stosować kminek jako środek mlekopędny.

Koper włoski

Koper włoski /fenkuł włoski/

(Feoniculum capillaceum)

Zastosowanie:

- działa przeciwskurczowo, przeciwzapalnie, dezynfekująco, wykrztuśnie i lekko rozwalniająco;

- owoc stosuje się w postaci naparu w dolegliwościach przewodu pokarmowego i oddechowego - zwłaszcza u dzieci - przy zaburzeniach układu trawiennego, połączonych ze wzdęciami;

- jako środek wykrztuśny przy schorzeniach górnych dróg oddechowych.

Kozłek lekarski

Kozłek lekarski

(Valeriana officinalis)

Zastosowanie:

- korzeń kozłka lekarskiego działa uspokajająco na cały układ nerwowy, rozkurczowo, przeciwepileptycznie;

- znosi wzdęcia, nadmierną fermentację i dolegliwości tego układu, zwłaszcza pochodzenia nerwicowego.

Surowca tego używa się w postaci naparu, a najczęściej w postaci nalewek (krople walerianowe) lub innych gotowych preparatów i mieszanek ziołowych.

Krwawnik pospolity

Krwawnik pospolity

(Achillea millefolium)

Zastosowanie:

- odwar (lub napar) stosuje się jako okład w leczeniu schorzeń skórnych łagodząc ich zapalenie i przyspieszając ich leczenie;

- odwaru tego używa się także do płukania jamy ustnej, zwłaszcza przy zapaleniu dziąseł;

- dzięki przeciwzapalnym, bakteriostatycznym i przeciwskurczowym właściwościom, ziele to stosuje się wewnętrznie w postaci naparu przy owrzodzeniach żołądka, jelit i hemoroidach, a także przy krwotokach płucnych, nerek.

Lawenda lekarska

Lawenda lekarska

(Lavandula officinalis)

Zastosowanie:

- olejek eteryczny ma właściwości uspokajające i wybitnie bakteriobójcze, zwłaszcza bakterie ropotwórcze;

- działa moczopędnie, rozkurczowo, pobudza czynności żołądka i uaktywnia gruczoły wydzielania wewnętrznego;

- kwiat lawendy ma duże zastosowanie w przemyśle perfumeryjnym i kosmetycznym do produkcji olejku lawendowego.

Len zwyczajny

Len zwyczajny (Linum usitatissimum)

Zastosowanie:

- siemię lniane zawiera około 40% oleju tłustego, około 25% białka, lecytynę (bardzo ważny składnik odżywczy dla tkanek nerwowych naszego organizmu), ponadto zawiera witaminy A, E, cynk oraz nienasycone kwasy tłuszczowe, a przez to wywiera korzystny wpływ w leczeniu różnych chorób skórnych, jak łuszczyca, egzemy, trądzik.

- siemię ma zastosowanie jako doskonały środek powlekający i osłaniający przy owrzodzeniach żołądka i jelit, zwłaszcza dwunastnicy, a w zaparciach, jako środek łagodnie przeczyszczający, a także w stanach zapalnych dróg oddechowych i moczowych.

Lipa drobnolistna

Lipa drobnolistna (Tilia cordata)

Zastosowanie:

- naparu lipy używa się przy przeziębieniach, grypie, zaflegmieniu, kaszlu i anginie, zapaleniu gardła, krtani i oskrzeli oraz przy gorączce;

- działa uspokajająco w stanach napięć i zmęczenia nerwowego, zwłaszcza pod wpływem długotrwałej pracy umysłowej.

Lubczyk ogrodowy

Lubczyk ogrodowy

(Levisticum officinale)

Zastosowanie:

- odwar jego korzenia stosuje się pomocniczo przy niewydolności nerek, nieżytach dróg moczowych, nadmiernej fermentacji i jako środek wiatropędny;

- stosuje się go głównie jako przyprawę w kuchni (świeży lub w postaci suszu) do zup, sosów, flaczków, masła ziołowego, do mięs.

Majeranek ogrodowy

Majeranek ogrodowy

(Majorana hortensis)

Zastosowanie:

- stosuje się w postaci naparu w nieżytach żołądka i jelit, przy wzdęciach, kolce jelitowej i w zaburzeniach trawiennych;

- maści majerankowej używa się przy katarze i schorzeniach błony śluzowej.

Mącznica lekarska

Mącznica lekarska

(Arctostaphylos uva ursi)

Zastosowanie

Odwar lub napar z liści mącznicy jest stosowany przede wszystkim w łagodnych zakażeniach i zapaleniach dróg moczowych, a także w niedomodze nerek, biegunce i nadmiernej fermentacji w przewodzie pokarmowym.

Melisa lekarska

Melisa lekarska (Melissa officinalis)

Zastosowanie:

- melisa należy do czołowych ziół leczniczych, przyprawowych i herbacianych i nosi przydomek panaceum ziołowego o działaniu wielokierunkowym;

- dzięki obecności olejku lotnego, melisa ma w ziołolecznictwie szczególne zastosowanie jako środek wzmacniający, uspokajający system nerwowy i obniżający próg wrażliwości ośrodkowego układu nerwowego, przy bezsenności i wyczerpaniu nerwowym.

Mięta pieprzowa

Mięta pieprzowa (Mentha piperita)

Zastosowanie:

- przy zaburzeniach w wydzielaniu żółci, zapaleniu woreczka żółciowego i dróg żółciowych, a także w kamicy żółciowej i żółtaczce, przy wzdęciach, kolce jelitowej;

- w zaburzeniach układu nerwowego objawiających się w bezsenności, migrenie, nerwobólach, drgawkach nerwowych.

Mniszek pospolity

Mniszek pospolity

(Taraxacum officinale)

Zastosowanie:

- wykazuje działanie żółciopędnie i żółciotwórczo, usprawniają czynność wątroby, ułatwiając przepływ żółci do woreczka żółciowego i dwunastnicy;

- ma zastosowanie w schorzeniach wątroby, zwłaszcza jej marskości i uszkodzeniach spowodowanych najczęściej substancjami toksycznymi oraz niektórymi antybiotykami i syntetykami.

Mydlnica lekarska

Mydlnica lekarska

(Saponaria otńcinalis)

Zastosowanie:

- w schorzeniach dróg oddechowych, zwłaszcza w przewlekłych nieżytach oskrzeli (podawany w postaci odwarów lub jako składnik syropu pod nazwą Tussipekt);

- stosuje się do pielęgnacji cery (nadaje jej aksamitną i gładką miękkość zastępując najlepsze mydła, zwłaszcza dla osób o suchej i wrażliwej cerze);

- wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych i preparatów do mycia i pielęgnacji włosów.

Nagietek lekarski

Nagietek lekarski

(Calendula officinalis)

Zastosowanie:

- napar nagietka stosuje się najczęściej w połączeniu z rumiankiem, krwawnikiem i arniką przy owrzodzeniach żołądka i jelit oraz stanach zapalnych przewodu pokarmowego;

- zewnętrznie stosuje się napar do przemywań i płukanek w stanach zapalnych jamy ustnej, w zapaleniach i wykwitach skórnych, w oparzeniach i zapaleniach spojówek.

Podbiał pospolity

Podbiał pospolity (Tussilago farfara)

Zastosowanie:

- wykazuje działanie ściągające i przeciwzapalnie,

- wykorzystywany jest głównie w różnych schorzeniach układu oddechowego, przy przeziębieniach, uporczywym kaszlu, w stanach nieżytowych gardła i krtani;

- odwar podbiału, względnie napar kwiatów podbiału stosuje się do okładów na stłuczenia, siniaki, przy oparzeniach promieniami słonecznymi, podrażnieniach skóry, a także do zmywania twarzy w łojotoku, przy tłustej cerze.

Pokrzywa zwyczajna Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica)

Zastosowanie:

- wyciągi tego surowca obniżają poziom cukru we krwi i dla tej przyczyny uchodzą za lek przeciwcukrzycowy;

- pobudza układ krwiotwórczy do zwiększonej produkcji hemoglobiny i krwinek;

- stosuje się w postaci naparu jako lek moczopędny, w zapaleniu i nieżytach dróg moczowych, pomocniczo w kamicy nerkowej, pęcherzowej;

- ma zastosowanie w biegunkach, zaburzeniach trawiennych spowodowanych nieżytem jelit i w nieznacznych krwawieniach tego układu.

Porzeczka czarna

Porzeczka czarna (Ribes nigrum)

Zastosowanie:

1. Napar z liści czarnej porzeczki stosuje się:

a) w chorobach gośćcowych i przeciw bólom różnych części ciała,

b) w zapaleniu miedniczek nerkowych i kamicy nerkowej, a także w nieżytach pęcherza moczowego, przy bolesnym i utrudnionym oddawaniu moczu,

c) w nieżytach żołądka i jelit, w kolkach i migrenie.

2. Sok z czarnej porzeczki działa przeciw stanom gorączkowym, obniża temperaturę ciała i w ogóle jest bardzo skutecznym lekiem w schorzeniach dróg oddechowych.

Rdest ptasi Rdest ptasi

(Polygonum aviculare)

Zastosowanie:

- napar, zawierający duże ilości krzemu, ma zastosowanie jako lek odmładzający, uzupełniający i pomocniczy w leczeniu miażdżycy naczyń krwionośnych, gruźlicy i schorzeniach płucnych, a także w nieżytach żołądka i niedomodze wątroby;

- napar stosuje się jako lek obniżający ciśnienie krwi, zwiększający jej krzepliwość, jak również w nadmiernej łamliwości naczyń włoskowatych i przy cukrzycy.

Rozmaryn lekarski Rozmaryn lekarski

(Rosmarinus officinalis)

Zastosowanie:

- napar z liści i kwiatu rozmarynu stosowany jest wewnętrznie w skurczach jelit, przewodów żółciowych i moczowych, w zaburzeniach krążenia obwodowego, głównie u osób starszych, łącznie ze zmianami starczymi serca;

- napar używa się także pomocniczo przy kamicy żółciowej;

- pobudza apetyt i reguluje trawienie.

Rumianek pospolity

Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla)

Zastosowanie:

- działa przeciwzapalnie, przeciwskurczowo i antyseptycznie;

- w niektórych przypadkach przeciwalergicznie;

- napar rumianku podaje się wewnętrznie w nieżytach żołądka i jelit, przy wzdęciach i kolce jelitowej, w stanach zapalnych wątroby i pęcherzyka żółciowego, jak również w przewlekłym zapaleniu nerek i pęcherza.

Ruta zwyczajna

Ruta zwyczajna (Ruta graveolens)

Zastosowanie:

- przetwory z liści ruty stosuje się przede wszystkim w skurczach dróg żółciowych i moczowych;

- w zaburzeniach krążenia obwodowego, przy zmianach miażdżycowych i kruchości drobnych naczyń krwionośnych.

Szałwia lekarska

Szałwia lekarska (Salvia ofticinalis)

Zastosowanie:

- napar szałwi stosuje się przy nadmiernym poceniu się nocnym;

- dzięki bakteriobójczym właściwościom napar stosuje się zewnętrznie do płukania jamy ustnej, gardła, przy ropnym zapaleniu dziąseł, pleśniawce i przy anginie;

- napar stosowany do okładów na trudno gojące się rany, owrzodzenia żylakowate nóg, a także jako dolewkę do kąpieli w chorobach reumatycznych, wysypkach i innych schorzeniach skórnych.

Tymianek pospolity

Tymianek pospolity (Thymus vulgaris)

Zastosowanie:

- napary lub wyciągi stosuje się w stanach zapalnych dróg oddechowych, przy męczącym kaszlu, chrypce, wysuszeniu błon śluzowych gardła, w nieżytach oskrzeli;

- w nieżytach żołądka i jelit;

- przy nadmiernej fermentacji, wzdęciach;

- pobudza wydzielanie soków trawiennych, przywraca apetyt.

Żen - szeń

Żen- szeń (Panax ginseng)

Zastosowanie:

- przy fizycznym i umysłowym przemęczeniu , ogólnym osłabieniu; - w chorobach sercowo-naczyniowych;

- ma właściwości przeciwmiażdżycowe, obniża poziom cholesterolu; - wspomagająco w chorobach nowotworowych;- w przewlekłych schorzeniach wątroby i nerek;- w cukrzycy - obniża poziom cukru we krwi.

Bibliografia

1. Frantisek Stary, Vaclav Jirasek: Rośliny lecznicze, PWRiL, Warszawa 1979

2. Andrzej Klimuszko: Wróćmy do ziół leczniczych, Oficyna wydawnicza Rytm, Warszawa 1992

3. www.zenszen.com.pl

4. pl.wikipedia.org