• woda jest głównym składnikiem ustroju – organizm dorosłego człowieka w ok. 50-70% zbudowany jest z wody • woda pełni istotne funkcje w organizmie człowieka - reguluje ciepłotę ciała, odgrywa podstawową rolę w procesach trawienia i wydalania produktów przemiany materii, działa jako „ciecz smarująca” stawy i gałki oczne, a przede wszystkim odpowiada za równowagę pracy całego organizmu Rola wody w organizmie
24
Embed
Rola wody w organizmie - Wszechnica Żywieniowa w SGGW · wody • woda pełni ... fizyczne warunkująokreślone działanie lecznicze, potwierdzone wynikami bada ...
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
• woda jest głównym składnikiem ustroju – organizmdorosłego człowieka w ok. 50-70% zbudowany jest zwody
• woda pełni istotne funkcje w organizmie człowieka -reguluje ciepłotę ciała, odgrywa podstawową rolę wprocesach trawienia i wydalania produktówprzemiany materii, działa jako „ciecz smarująca”stawy i gałki oczne, a przede wszystkim odpowiadaza równowagę pracy całego organizmu
Rola wody w organizmie
Dzienne zapotrzebowanie na wodę
• uzależnione jest od stanu fizjologicznego, aktywnościfizycznej, warunków klimatycznych
• dorosły człowiek bez picia może przeżyć zaledwie 3-5 dni
• dla zapewnienia prawidłowego przebiegu procesówżyciowych ważne jest stałe dostarczanie wody do organizmuw ilości co najmniej 1,5 litra wody dziennie
• uważa się, że podaż płynów powinna wynosić ok. 1 ml na 1kcal zapotrzebowania energetycznego
• organizm człowieka nie może magazynować większej ilościwody, dlatego trzeba stale uzupełniać jej ubytki
Mechanizm zaspakajania pragnienia• pobieranie płynów przez człowieka jest regulowane przez
uczucie pragnienia, czyli uświadomienie sobie potrzeby piciawody
• hormonem, który kontroluje wchłanianie i wydalaniewody, jest wazopresyna
• dzięki stymulacji, którą otrzymuje z różnych części organizmuna skutek wzrostu stężenia składników w osoczuwywołanego np. ograniczeniem przyjmowaniapłynów, spożyciem słonych potraw lub nadmiernympoceniem się, wazopresyna nakazuje ustrojowiuzupełnienie wody, odbierane przez nas jako pragnienie
• wazopresyna reguluje wydalanie nadmiaru wody wraz zmoczem
Jak pić wodę?
• najlepszą metodą zaspokajania pragnienia jestprzyjmowanie niewielkich ilości płynu, drobnymi łykami.Pobrana woda zostaje wtedy wchłonięta do tkanek, auczucie pragnienia zaspokojone
• podczas upałów najlepiej jest zaspakajać pragnieniewodą schłodzona do 15OC
• ilość wody dostarczanej i wydalanej powinna sięrównoważyć, gdyż niebezpieczne są zarównoniedobory, jak i jej nadmiar w organizmie
• picie zbyt dużych ilości płynów powoduje ich szybkiewydalenie wraz z elektrolitami przez nerki, co możeprowadzić do odwodnienia
Naturalna woda mineralna
• woda podziemna wydobywana jednym lub kilkomaotworami naturalnymi lub wierconymi, różniąca sięod wody przeznaczonej do spożycia przez ludzipierwotną czystością pod względem chemicznym imikrobiologicznym oraz charakterystycznymstabilnym składem mineralnym, a takżewłaściwościami mającymi znaczeniefizjologiczne, powodującymi korzystneoddziaływanie na zdrowie ludzi
~ naturalna woda źródlana - woda podziemna wydobywana jednymlub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, pierwotnieczysta pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, nieróżniąca się właściwościami i składem mineralnym od wodyprzeznaczonej do spożycia przez ludzi
~ woda stołowa - woda źródlana, do której dodano naturalną wodęmineralną lub sole mineralne zawierające co najmniej jedenskładnik mający znaczenie fizjologiczne, taki jak:sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany, wodorowęglany, węglany
~ woda lecznicza - pierwotnie czysta, nieuzdatniona wodapodziemna z jednego złoża, której skład chemiczny i właściwościfizyczne warunkują określone działanie lecznicze, potwierdzonewynikami badań farmakodynamicznych i klinicznych
Przykłady polskich wód mineralnych o istotnejzawartości składników mineralnych [mg/l]
Zastosowanie- wody nisko- i średniozmineralizowane
• ze względu na niską zawartość składnikówmineralnych, są doskonałym rozpuszczalnikiem dla stałychskładników pożywienia, koncentratów itp.
• do powszechnego spożycia, zarówno w gospodarstwachdomowych, jak i przemyśle spożywczym, stanowiącalternatywę dla nie zawsze dobrych jakościowo wódwodociągowych
• niskozmineralizowane i niskosodowe do bezpośredniegospożycia i przygotowywania posiłków dla dzieci oraz dla osóbograniczających spożycie soli (NaCl)
Zastosowanie- wody wysokozmineralizowane
• źródło składników mineralnych, głównie soli wapniowych imagnezowych oraz jonów fluorkowych
• zwierają wodorowęglany i siarczany, które korzystnie wpływają naprocesy przemiany materii i trawienia
• zalecane przy wykonywaniu intensywnej pracy fizycznej, w czasieuprawiania sportu i w upalne dni, dostarczają składników mineralnychtraconych wraz z potem
• nie należy ich podawać dzieciom oraz osobom cierpiącym naschorzenia nerek i nadciśnienie
Soki owocowe• soki owocowe są otrzymywane z soków owocowych
surowych lub zagęszczonych (przez odtworzenieproporcji wody i aromatu odzyskanego z soku podczaszagęszczania, w sposób zapewniający właściwe cechychemiczne, mikrobiologiczne i organoleptyczneproduktu), z ewentualnym dodatkiem środkówsłodzących lub kwasu cytrynowego
• jednoczesny dodatek cukru i kwasu cytrynowego jestzabroniony
Soki odtwarzane
• soki klarowne – atrakcyjna barwa, silne właściwościorzeźwiajace, brak osadów, długi termin przydatności dospożycia, zubożona w stosunku do surowca wartość odżywcza
• soki mętne - produkowane bez obróbki enzymatycznej, klarowania ifiltracji, mają barwę zbliżoną do barwy owocu, z którego pochodzą icharakteryzują się obecnością naturalnych zawiesin
• soki z miąższem - soki do których dodano komórki miąższu cosprawia, że sok jest bardziej naturalny, aromatyczny i zbliżony doświeżego
• soki przecierowe - zawierają przeciery oraz soki z owoców iwarzyw, charakteryzuje je gęsta, jednolita i gładka konsystencja
Nektary
• napoje typu przecierowego, otrzymywane ześwieżych lub utrwalonych metodami fizycznymikremogenów owocowych rozcieńczonychwodą, z dodatkiem środków słodzących orazkwasów spożywczych
• zawartość soku min. 25 do 50%
• nektary nie mogą być barwione, sztuczniearomatyzowane i utrwalane chemicznie
Składniki recepturowe napojów• woda naturalna spożywcza (pitna) lub woda mineralna,
• środki słodzące, naturalne i/lub silnie słodzące,
• kwasy spożywcze i regulatory kwasowości,
• dwutlenek węgla (w napojach gazowanych),
• zaprawy do napojów,
• soki owocowe surowe lub przetworzone (zagęszczone, liofilizowane, emulgowane),
• pasty owocowe,
• wyciągi ziołowe lub korzenne, syropy spożywcze, koncentraty słodowe, miód pszczeli isztuczny, kawa naturalna lub zbożowa, piwo,
• substancje konserwujące, stabilizujące, emulgatory i przeciwutleniacze,
• substancje smakowo-aromatyczne o składnikach naturalnych, identycznych znaturalnymi lub syntetycznych,
• barwniki pochodzenia naturalnego lub identyczne z naturalnymi
Napoje funkcjonalne
• wzbogacanie (napoje ziołowe; napoje dla ciała iumysłu – wellness; napoje wzbogacone np.witaminami, błonnikiem; aqua plus)
• sport (napojeizotoniczne, hipertoniczne, hipotoniczne, wodawzbogacona tlenem, woda sportowa ienergetyczna);
• energia (funkcjonalna energia, kofeina/tauryna)
Napoje wellness - dla konsumentówdbających o:
• wygląd (BEAUTY)
• dobre samopoczucie (HARMONY)
• równowagę (BALANCE) – opracowane głównie zmyślą o kobietach
• dla konsumentów aktywnych fizycznie, zarównokobiet, jak i mężczyzn (ACTIVE)
BEAUTY - PIĘKNO
• wyciągi z takich roślin jak: aloes, bez, imbir, hibiskus• beta karoten, likopen i witamina C• kolagen, składniki mineralne (np. cynk) i
witaminy, w tym biotyna, witaminy C i E• z dodatkiem błonnika pokarmowego, wyciągu z
karczocha poprawiającego funkcje trawienne, zwyciągiem z żurawiny
• skłądniki oczyszczające organizm ze szkodliwychproduktów przemiany materii (wyciąg z żeńszeniasyberyjskiego, karczoch, angelica, oczyszczającakrew sarsaparilla, czy liść pokrzywy)
HARMONY - HARMONIA
• ekstrakty ziołowe takie jak melisa, rumianek, walerianaoraz składniki działające w oparciu o aromatoterapię -lawendę, rozmaryn, tymianek, miętę, olejekróżany, trawę cytrynową, imbir, kardamon, a takżewyciągi z chmielu, pączków róż, cytryny i skórkipomarańczowej.
• składniki lekko pobudzające, tj. koenzym Q10, ekstrakt zmiłorzębu japońskiego, zielonej herbaty, yerbamate, orzeszki kola
BALANCE - RÓWNOWAGA
• ekstrakty ziołowe – z melisy, rumianku, kwiatu lipy
• mikro i makroelementy oraz witaminy• surowce roślinne wspomagające odporność organizmu tj.
• mikro i makroelementy, witaminy z grupyB, aminokwasy oraz tlen
Napoje izotoniczne
• zaspokajają zapotrzebowanie organizmu przyintensywnym wysiłku fizycznym, zwłaszcza usportowców
• ze względu na swój skład, w szczególnościzawartość elektrolitów i odpowiedniąosmolalność wyrównują utratę wody iskładników mineralnych, związaną zintensywnym wysiłkiem fizycznym
Napoje energetyzujące
• substancje biologicznie aktywne:kofeina, tauryna, inozytol, guarana, glukuronolakton, karnityna oraz witaminy (głównie witaminy z grupy B)