Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna PolskaPoczta Docelu
Tanio RSS
Ustaw wikipedia.wp.pl jako stron startow
Strona gwna Kategorie artykuw Biece wydarzenia Losuj stron
SZUKAJ
WolnomularstwoWolnomularstwo, inaczej masoneria lub sztuka
krlewska midzynarodowy ruch majcy na celu duchowe doskonalenie
jednostki i braterstwo ludzi rnych religii, narodowoci i pogldw.
Ruch ten charakteryzuje si istnieniem trjktw masoskich, l
wolnomularskich, obediencji oraz rozbudowanej symboliki i rytuaw.
Masoneria to take zesp bractw o charakterze elitarnym i dyskretnym.
Inn cech wolnomularstwa s legendy i teorie spiskowe na jej temat.
Nauka badajca histori wolnomularsk i idee wolnomularskie nazywa si
masonologi.
Czste pytania (FAQ) Kontakt z Wikipedi Wspom Fundacj
Ostatnie zmiany Zasady edytowania Pomoc
Historia i autorzy
Podziel si:
Cyrkiel i Wgielnica symbole wolnomularstwa Wolnomularstwo nie
jest jedn organizacj, lecz swoistym nurtem wyznajcym pewne
przekonania metafizyczne oraz dcym do zmiany czowieka oraz
spoeczestwa wedug zasad uznawanych przez masonw za wane.
Wolnomularstwo jest wewntrznie bardzo zrnicowane: tworz je zarwno
organizacje umiarkowanie liberalne, mistyczno-ezoteryczne, jak i
konserwatywno-tradycjonalistyczne. Nie mona wskaza uznawanego przez
wszystkich wolnomularzy kierowniczego centrum, cho istniej wsplne
fora, federacje , ktre jednak na og skupiaj organizacje najbardziej
do siebie zblione. Wsplnym ideowym cznikiem wszystkich organizacji
masoskich jest przekonanie o koniecznoci pracy nad wewntrznym
rozwojem czowieka i spoeczestw wg zasad bliskich temu ruchowi oraz
imperatyw braterstwa czenia ponad podziaami (zwaszcza religijnymi i
politycznymi).
Portal: Wolnomularstwo W Wikimedia Commons znajduj si multimedia
zwizane z tematem: Wolnomularstwo Zobacz w Wikirdach tekst Farmazon
w Encyklopedii staropolskiej
Spis treci1 Historia 1.1 Nazwa 1.2 Pocztki 1.3 XIX wiek 1.4 XX
wiek 1.5 Wolnomularstwo a komunizm 1.6 Historia wolnomularstwa w
Polsce 2 Organizacja
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
2.1 Ryty i stopnie wtajemniczenia 2.2 Symbolika i tajemnice
masoskie 2.3 Przysigi 2.4 Hasa 3 Polityka 3.1 Wolnomularstwo a
polska polityka 3.2 Wolnomularstwo a pastwo 3.3 Wolnomularstwo a
kobiety 4 Wolnomularstwo a religia 4.1 Koci Jezusa Chrystusa witych
w Dniach Ostatnich (Mormoni) 4.2 Wolnomularstwo a Koci katolicki
4.2.1 Opis oglny konfliktu 4.2.2 Stan prawny 4.2.2.1 Zestawienie
historycznych dokumentw papieskich dotyczcych wolnomularstwa
4.2.2.2 Stan aktualny 4.3 Wolnomularstwo a ezoteryka 5 Organizacje
paramasoskie 6 Teorie spiskowe 7 Wpyw na sztuk 8 Zobacz te 9
Przypisy 10 Bibliografia 11 Linki zewntrzne
HistoriaNazwa Wspczesna nazwa wolnomularstwa powinna brzmie
wolne murarstwo lub wolnomurarstwo, analogicznie do form
wystpujcych w jzykach zachodnich, gdzie maon , mason , maurer znacz
tyle co murarz . Sowo murarz i mularz byy synonimami, to drugie
sowo wyszo z uycia. Poniewa jednak wolnomularstwo w Polsce nie
istniao przez wiele lat, to nie zmieniono tej formy na bardziej
wspczesn. Okrelenie Masoneria wywodzi si z jzyka angielskiego free
masons [1]. Po raz pierwszy termin free masons uyty zosta w
angielskim tekcie z 1376 roku i oznacza murarzy zorganizowanych w
Londynie w bractwo. Etymologia sowa jest niejasna i pojawiaj si rne
opinie wyjaniajce jego pochodzenie. Wedug jednej z nich nazwa
wywodzi si z francuskiego terminu francs mestiers (wolne zawody),
okrelenia oznaczao rzemielnikw bdcych ludmi wolnymi i cieszcymi si
specjalnymi wzgldami. Wedug innej hipotezy, termin pochodzi od
angielskich kamieniarzy obrabiajcych freestone (kamie dajcy si
obrabia dutem) [1] . Czon wolny oznacza osob niepodleg adnemu panu,
mogc tym samym odbywa dugie podre, ktre poszerzaj horyzonty.
Okrelenie sztuka krlewska dotyczy za w rwnym stopniu architektury i
alchemii. Pocztki
Mistrz z wgielnic, cyrklem i pionem. Jost Amman, drzeworyt
Pocztek pisanej i wzgldnie pewnej historii wolnomularstwa wie si z
epok owiecenia ; istnieje jednak szereg wolnomularskich legend,
ktre nadaj historii wolnomularskiej romantycznoci i staroytnego
pochodzenia. Patronem masonerii jest Hiram Abiff, budowniczy wityni
Salomona , ktry zosta zamordowany przez nieuczciwych czeladnikw,
poniewa nie chcia wyjawi najistotniejszego sekretu mistrza
masoskiego ktrym jest Grand Masonic Word , niewypowiedzialne imi
Boga [2] . Wedug nauk okultystycznych, imi ducha jest kluczem do
wadzy nad nim. Hiram Abiff jako jedyny na wiecie zna ten sekret.
Masoneria odwouje si do poda o budowniczych piramid staroytnych i
katedr gotyckich , nosicieli niezwykej wiedzy i umiejtnoci
architektonicznych, ktre pozwalay im wznosi potne budowle w
czasach, gdy wikszo spoeczestwa bya niepimienna. Masoni uwaaj
za
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
masonw take Adama , pierwszego czowieka, i Noego, budowniczego
biblijnej arki. Wedug tej tradycji razem z wiedz
geometryczno-architektoniczn przekazywana bya take tajemna doktryna
metafizyczno-etyczna o Wielkim Budowniczym Wszechwiata (zwanym te
Wielkim Geometr). Masonem mia by rwnie Abraham, gdy przyby do
Egiptu wraz z on, przekaza Egipcjanom ogrom wiedzy oraz wyksztaci
bardzo zdolnego ucznia o imieniu Euklides . To wanie on mia stworzy
podstawy postpowania mularzy. Wedug jednej z tradycji, pierwszym
masonem mia by Kain. James Anderson za pierwszych masonw uwaa synw
Lamacha[1] , o ktrych wspomina Biblia. Mieli oni odkry zaoenia
wszystkich nauk i spisa je na dwch kamiennych kolumnach, aby mogy
przetrwa Potop. Odczytane przez Hermesa (legendarnego twrc
alchemii), przekazane zostay innym. Wiedza ta miaa posuy zbudowaniu
wiey Babel. Inna legenda wspomina o krlu Nemrodzie ktry by wielkim
mularzem i postanowi zbudowa miasto Niniw a w tym celu przekaza
swoj wiedz trzydziestu robotnikom, rwnie mularzom. Rwnie Jezus
Chrystus mia by wtajemniczony w sztuk wolnomularstwa lecz mia odmwi
mistrzostwa w staroytnej masonerii [1] . Pocztki wolnomularstwa
wizane s rwnie z zakadaniem przez Num pierwszych korporacji
robotniczych ktre wraz z wycofaniem si Rzymian z terenw brytyjskich
musiay przeksztaca si w rnego rodzaju bractwa rzemielnicze. W
redniowieczu nosicielami tej wiedzy miay by cechowe organizacje
wolnych murarzy (std nazwa), pniej okrelane jako wolnomularstwo
operatywne, ktrego wspczesnymi przedstawicielami byliby zwykli,
wykwalifikowani architekci i murarze; cechy takie istniay w caej
redniowiecznej Europie, w ktrej budowano katedry gotyckie. Bractwa
zakadane byy w celu zachowania tajemnicy rzemiosa, omawiania
problemw zawodowych, dzielenia si dowiadczeniami w miejscach
najczciej zwanych Lo. Speniay one rwnie funkcj szkoy dla nowicjuszy
i miejsce spotka towarzyskich. W loy zbierano si rwnie na uroczyste
wita jak np. dzie w. Jana Ewangelisty (27 XII) lub czterech
budowlanych rzebiarzy mczennikw (8 XI)[1] . Z upywem czasu gdy
sztuka murarska stawaa si coraz bardziej dostpna, bractwa traciy na
znaczeniu ale proces ten zachodzi powoli. Wrd 40 czonkw loy w
Aberdeen w 1670 roku byli rwnie adwokaci, chirurdzy i kupcy, a np.
Loa w. Pawa z Londynu dopiero w 1703 umoliwia wtajemniczanie innych
ludzi ni budowlacy. Prawdopodobnie, na powstanie masonerii duy wpyw
mia angielski cech budowniczych, ktry w XVI wieku przyj nazw
Bractwa wolnych mularzy. W XVII wieku straci na znaczeniu i aby
przetrwa przyj czonkw nie zwizanych z budownictwem, std zmieni nazw
na Bractwo mularzy wolnych i przybranych [3]. Wolnomularstwo
spekulatywne (tworzone przez hermetykw i filozofw), czyli waciwa
masoneria, miaa powsta z zetknicia wolnomularstwa operatywnego i
nauki, takich jak Robert Fludd[4], rokrzyowcw (Christian Rosenkreuz
), ktrych nauki maj pocztek w pismach Niemca Johanna Valentina
Andreae , za spraw tego ma ono zwizki take ze staroytn wiedz
tajemn, na przykad z pitagoreizmem. Pewne symbole i nauki
wolnomularskie pochodz take z filozoficznej alchemii. Niektre
legendy wskazuj na zwizki wolnomularstwa z zakonem templariuszy.
Historyk John Robinson w dziele Zrodzeni z krwi twierdzi, e
wolnomularstwo moe wywodzi si faktycznie od tego zakonu; cz
zakonnikw przedostaa si z Francji do Anglii i tam, poprzysigszy
zemst papieowi, w ukryciu przekazywaa swoje sekrety, a w XVIII
wieku moga wreszcie bez przeszkd si ujawni. Wikszo terminologii
wolnomularskiej ma pochodzenie starofrancuskie i zostaa przez
angielszczyzn przejta. Jedna z legend podaje, e w dniu spalenia na
stosie mistrza templariuszy Jakuba de Molay kilku wtajemniczonych,
przebranych na mularzy przyszo zebra jego prochy i przysigo zemst
katom. Rocznica mierci wielkiego mistrza obchodzona jest w loach
[1] . Zemsta miaa si dokona poprzez cicie Ludwika XVI w dawnej
twierdzy templariuszy. Pierwsza wzmianka o templariuszach zczonych
z wolnomularstwem pochodzi z protokow loy Kapitua Sklepienia
Krlewskiego w. Andrzeja z Bostonu z 1769 roku Wielka Loa w York
usankcjonowaa w 1780 roku stopie rycerza templariusza. Wielu masonw
zaprzecza pochodzeniu wolnomularstwa od templariuszy. Da temu wyraz
Konwent z Wilhelmsbad z 1782 roku orzekajc, e wolnomularstwo
szkockie nie jest kontynuacj tradycji Zakonu. Mimo to powstaj
organizacje para-masoskie odwoujce si do tradycji templariuszy np.
Zakon Wschodnich Templariuszy ktrego propagatorem by Aleister
Crowley, szef sekcji brytyjskiej, ktry przybra imi Baphometa . Jest
to imi boka jakiemu mia oddawa cze Jakub de Molay wraz z
templariuszami. Wedug Kabay imi to akrostych czytany wspak,
oznaczajcy (ac. 'Templi omnium hominum pacis abbis') (opat wityni
pokoju wszechludzkoci). Pierwsze samodzielne loe powstay pod koniec
XVII wieku w Szkocji i Anglii. Pierwsza Wielka Loa powstaa w
Wielkiej Brytanii w londyskiej gospodzie Pod Jaboni[5] przez
unifikacj czterech l 24 czerwca 1717. W tym roku z inicjatywy
Jean'a Theophile'a Desaguliers i Jamesa Andersona (obaj byli
pastorami) powstaa Wielka Loa Londynu[3] Od tego czasu 24 czerwca
jest najwikszym witem wolnomularskim. Wkrtce potem James Anderson
uoy pierwsz konstytucj wolnomularsk; ukazaa si ona drukiem 17
stycznia 1723 roku. Masoneria skupiaa wwczas przedstawicieli
bogatego mieszczastwa i arystokracji, goszcych moralne doskonalenie
czowieka oraz braterstwo ludzi bez wzgldu na pochodzenie, stan
spoeczny, religi i narodowo . Pierwsi wolnomularze byli urzdnikami
i duchownymi, potem byli to krlowie i filozofowie, w tym na przykad
Monteskiusz, twrca klasycznego trjpodziau wadzy. Spord pierwszych
czonkw l mona wymieni Eliasa Ashmole'a i Christophera Wrena,
budowniczego katedry w. Pawa w Londynie. Wolnomularstwo byo
przeladowane przez Inkwizycj w Portugalii , gdzie dotaro wraz z
marynarzami angielskimi. Wtedy istniay zantagonizowane ze sob loe
sprzyjajce oranystom i sprzyjajce Stuartom. Organizacje
wolnomularskie rozwiay si bardzo dynamicznie. Aby zainicjowa now lo
wymagane byo od zaoycieli, aby wrd czonkw loy byo przynajmniej
siedmiu masonw zainicjowanych ju wczeniej w jakiej loy doskonaej i
sprawiedliwej[1]. W cigu kilku lat od powstania w 1717 roku
Wielkiej Loy Londynu idee masoskie szybko zdobyway nowych
sympatykw. We Francji pierwsza loa Amitie et fraternite (Przyja i
braterstwo) powstaa ju w 1721 roku. W 1728 roku pod patronatem
Wielkiej Loy Londynu powstaa loa w Madrycie, a rok pniej w
Gibraltarze . W 1729 roku powstaa loa w Warszawie [6], New Jersey,
Florencji oraz azjatyckiej Bengalii . W 1733 roku powstaa loa w
Bostonie oraz Wielka Loa Stanu Massachusetts. Rok pniej, wwczas
28letni Benjamin Franklin zostaje wielkim mistrzem loy w
Pensylwanii. W latach trzydziestych loe powstaway w wielu woskich
miastach portowych jak Neapol, Livorno, Wenecja, Genua . Od 1735
roku istniaa loa w Rzymie a od 1736 roku w Genewie. Pod koniec lat
trzydziestych istniay loe w krajach Lewantu, w Konstantynopolu,
Smyrnie, Aleppo. W roku 1751 pod przywdztwem Laurence'a Dermotta
powstaa kolejna Wielka Loa, nieuznajca konstytucji Andersona.
Dermott opracowa odrbn konstytucj. Te warsztaty nawizyway do
redniowiecznych cechw murarskich, okrelay si mianem dawnych, loe
Wielkiej Loy Londynu okrelay mianem nowoczesnych. W 1773 utworzona
zostaa loa Wielki Wschd Francji skupiajc w tym czasie wszystkie loe
francuskie, dotd rozproszone [3] . W 1776 roku sie organizacyjna
wolnomularstwa we Francji obejmowaa 193 loe, w tym 34 w
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
Paryu (z czego 23 wrd wojska), dwa lata pniej ju 218[1] . W 1789
we Francji i jej koloniach funkcjonowao nie mniej ni 700 l
wolnomularskich [3]. W Stworzonej przez rewolucj francusk
konstytucie zasiado przeszo 300 masonw, natomiast Jean Ousset
naliczy ich 477[3]. W XVIII wieku znanymi wolnomularzami byli take
Hrabia de Saint-Germain, Giacomo Casanova i Hrabia Cagliostro. Idee
wolnomularskie wywary silny wpyw na Konstytucj Stanw Zjednoczonych
[7] , francusk Deklaracj Praw Czowieka i Obywatela i polsk
Konstytucj 3 maja [8][9] , poniewa ich sygnatariuszami i osobami
ustalajcymi tekst byo wielu masonw: ojcowie zaoyciele Stanw
Zjednoczonych (midzy innymi Benjamin Franklin, George Washington),
Georges Danton, Stanisaw Kostka Potocki i krl Stanisaw August
Poniatowski. Masonami byli take wszyscy marszakowie Napoleona I ,
wrd nich ksi Jzef Poniatowski . Byli nimi take m.in. prymasi Polski
Gabriel Podoski i Micha Jerzy Poniatowski oraz twrca konfederacji
targowickiej Stanisaw Szczsny Potocki. Krl-mason Fryderyk II Wielki
wprowadzi w swoim pastwie, jako drugi po krlu Danii, powszechne
nauczanie elementarne, co w pniejszym okresie przyczynio si do
gwatownego rozwoju cywilizacyjnego Prus. Rwnie polscy masoni
przyczynili si do rozwoju edukacji na ziemiach polskich. W roku
1816 wielki mistrz Wielkiego Wschodu Polskiego Stanisaw Kostka
Potocki wystara si o pozwolenie na zaoenie pastwowego Krlewskiego
Uniwersytetu Warszawskiego. XIX wiek
Angielski wolnomularz z XIX wieku Przez wieki wolnomularstwo
dzielio si na rne odamy: najwaniejsza schizma nastpia, gdy Grand
Orient de France w roku 1877 przesta wymaga od braci wiary w
Wielkiego Budowniczego Wszechwiata. Dlatego wolnomularstwo dzieli
si na konserwatywne anglosaskie i liberalne francuskie; pniej
powstao rwnie wolnomularstwo mistyczne, mieszane i murzyskie. We
Francji jedyn uznawan przez Wielk Zjednoczon Lo Anglii (UGLE)
obediencj jest Wielka Loa Narodowa Francji (GLNF). Swoiste
bezorganizacyjne wolnomularstwo gosi wolnomularz i utopijny
socjalista Henri de Saint-Simon, ktrego dziea wywary silny wpyw na
twrczo Adama Mickiewicza , zwaszcza III cz Dziadw. W modoci
Mickiewicz zetkn si z przetumaczonym wtedy na polski dzieem jezuity
Augustina Barruela, organizacja filomatw bya zorganizowana na wzr
wolnomularski. W XIX wieku we Francji i krajach katolickich
wolnomularstwo zwizane byo z ruchami liberalnymi, antyklerykalnymi
i republikaskimi. We Francji wolnomularstwo sprzyjao zawsze
sekularyzacji , doprowadzajc w 1905 roku, poprzez wypowiedzenie
konkordatu, do oddzielenia instytucji pastwowych od kocielnych;
dotyczy to przede wszystkim usunicia wszystkich symboli religijnych
z miejsc publicznych i ograniczenia czy wrcz wycofania nauczania
religii w szkoach (obecnie ten zakaz obj take noszenia chust w
urzdach pastwowych i szkoach publicznych przez kobiety muzumaskie).
Wpywy masonerii spowodoway, e francuscy ministrowie spraw
wewntrznych i edukacji tradycyjnie s masonami[10]. We Woszech
wspierao ruch zjednoczeniowy ( Risorgimento ), co byo sprzeczne z
interesami papiestwa . Podobnie antyklerykalny i republikaski
charakter miaa masoneria hiszpaska. W Ameryce Poudniowej
wolnomularze wspierali ruchy niepodlegociowe. Wolnomularzem by
m.in. Simn Bolvar[11]. W krajach katolickich i prawosawnych
przynaleno do masonerii bya zakazana przez kocioy i czsto le
widziana przez pastwo; loe byy postrzegane jako potencjalne miejsca
antyrzdowych spiskw i intryg, rozsiewajce antypastwowe doktryny
wiatopogldowego liberalizmu, antyklerykalizmu i relatywizmu
etycznego. Czsto stowarzyszenia wolnomularskie skupiay reformatorw
lub konspiratorw, ktrzy wykorzystywali formu pracy wolnomularskiej
do utrzymywania swojej dziaalnoci w tajemnicy; w innych wypadkach
loe masoskie miay charakter miejsca spotka towarzyskich. W tych
warunkach powstaway spiskowe teorie na temat celw organizacji
masoskich: wedug jednej z popularniejszych bya to szataska
organizacja, zmierzajca do zniszczenia Kocioa katolickiego i
przekazania wadzy nad wiatem w rce Antychrysta. Masoneri wizano
take z ydami, gdy dziaaa ona na rzecz emancypacji ludnoci
ydowskiej. W krajach protestanckich masoneria bya cile zwizana z
rzdzcymi elitami: naleeli do niej czonkowie rodzin panujcych,
dostojnicy kocielni, wysocy urzdnicy, a przynaleno do masonerii
uatwiaa karier; w tych krajach te przynaleno do masonerii staa si
zjawiskiem masowym.
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
XX wiek W wikszoci krajw Europy rodkowo-Wschodniej loe narodowe
zaczy powstawa dopiero w XX wieku, wczeniej bowiem te kraje
znajdoway si w strefie wpyww tureckich i rosyjskich, gdzie dziaalno
masonerii bya zakazana. Swoje struktury rozwijao tam przede
wszystkim od lat dziewidziesitych wolnomularstwo regularne o
rodowodzie anglosaskim. W Rosji dziaao wiele l dzikich
(nieregularnych). Masoneria na pocztku XX wieku przyczynia si do
europeizacji Turcji: wprowadzenia alfabetu aciskiego zamiast
arabskiego, wprowadzenia kalendarza gregoriaskiego, ograniczenia
wpywu duchownych muzumaskich na polityk pastwa. Masonem by sam
prezydent Kemal Atatrk Ojciec narodu tureckiego. W systemach
totalitarnych (komunizm, faszyzm i nazizm ) dziaalno masonerii bya
zakazana. Dzisiaj na wiecie najwicej wolnomularzy yje w Stanach
Zjednoczonych (ok. 2mln), Wielkiej Brytanii (ok. 500 tys.)[
potrzebnerdo ], Francji (ok. 120 tys.) Proporcjonalnie do liczby
mieszkacw stosunkowo duo masonw jest w krajach skandynawskich (w
czteromilionowej Norwegii ok. 14tys., w trzystutysicznej Islandii
ponad 3 tys., podczas gdy w osiemdziesiciomilionowych Niemczech
tylko ok. 13tys.) Liczba wolnomularzy wspczenie maleje, zwaszcza w
Stanach Zjednoczonych, gdzie do niedawna by to ruch masowy. Do
czasw zakazania przez III Rzesz dziaalnoci wszelkich l liczna i
silna bya masoneria niemiecka. W Holandii, Woszech i Hiszpanii jest
ich kilka tysicy. Masoneria istnieje take w Japonii. W Quebecu
dziaa zaledwie kilka l powizanych z Wielkim Wschodem Francji,
dziaaj natomiast francuskojzyczne loe regularne i loe Rytu
Memphis-Misraim[12]. Wolnomularstwo a komunizm IV Midzynarodwka (
trockici) zakazaa swoim czonkom wstpowania do wolnomularstwa
uwaajc, e jest ono zwizane z warstwami posiadajcymi. Loe nie mogy
dziaa oficjalnie w krajach bloku wschodniego. Jednak w zachodniej
Europie zdarzali si wrd komunistw masoni, zwaszcza w PCF, Gilles
Marcel Cachin redaktor naczelny pisma tej partii ( L'Humanit pol.
Humanizm) by masonem. Wiele partii komunistycznych i
socjalistycznych wydao wasne zakazy przystpowania do l swoim
czonkom. Karol Marks i Fryderyk Engels zachcali robotnikw do
czytania dzie masona Voltaire'a, by on take jednym z najwyej
cenionych filozofw w Zwizku Radzieckim. W rozdziale dziesitym tomu
III Kapitau Karol Marks porwnuje solidarno kapitalistw w rzekomym
wyzyskiwaniu klasy robotniczej do solidarnoci masonw. Eugne Pottier
(autor socjalistycznej Midzynarodwki) by masonem i jego pie bya od
1917 do 1944 roku hymnem Rosji Sowieckiej i Zwizku Sowieckiego.
Wielu masonw byo jednak kapitalistami, wielkimi przedsibiorcami
itd. Historia wolnomularstwa w Polsce
Sala zebra loy masoskiej (Panteon) przy Paacu w Dobrzycy
Stanisaw August Poniatowski po abdykacji, w 1797, na piersiach
widoczny emblemat masoski, obraz lisabeth Vige-Lebrun
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
Stanisaw Szczsny Potocki wielki mistrz Wielkiego Wschodu
Polski
Fajka z symbolami masoskimi XVIII w., okolice Gdaska Pierwsz
polsk lo masosk byo zaoone w 1721 w Warszawie Czerwone Bractwo (fr.
la Confrrie Rouge ), pozostajce pod wpywem wolnomularstwa
jakobickiego , loa ta jednak szybko si rozpada. Okoo roku 1743
powstay loe w Winiowcu i Dukli zaoone przez Mniszchw i uywajce
rytuau symbolicznego angielskiego. W 1744 roku powstaa w Warszawie
loa Towarzystwo trzech braci , ktra odbywaa swoje prace w jzyku
francuskim. Po wydaniu 17 maja 1751 roku przez Benedykta XIV bulli
potpiajcej masonw loa ta przestaa funkcjonowa. Swoj dziaalno
wznowia w 1757 roku. Rwnie lwowska loa witynia trzech bogi powstaa
w 1747 roku szybko na skutek dziaa duchowiestwa przestaa
funkcjonowa jawnie[13]. 30 maja 1751 roku powstaa gdaska loa Trzech
pionw wzorujca si na berliskiej loy Trzech globw . 18 stycznia 1767
z inicjatywy Augusta Fryderyka Moszyskiego powstaa loa Cnotliwy
Sarmata , przeksztacona we wrzeniu 1768 w Wielk Lo Cnotliwy Sarmata
w Warszawie. W 1780 loe polskie i litewskie poczyy si w lo
Katarzyny pod Gwiazd Pnocn, ktra w roku 1781 wesza w skad
utworzonej na podstawie konstytucji Jamesa Andersona Wielkiej Loy
Narodowej Wielkiego Wschodu Polski. 26 lutego 1784 zosta ogoszony
Akt ogoszenia i ustawy Wielkiego Wschodu Krlestwa Polskiego i
Wielkiego Ksistwa Litewskiego pierwsza konstytucja polskiej
masonerii, obowizujc do 1821 roku. W 1781 wielkim mistrzem
Wielkiego Wschodu Polski zosta Ignacy Potocki. Loe gromadziy wwczas
liczne przedstawicielstwo arystokracji. Do loy wolnomularskiej
nalea nawet krl Stanisaw August Poniatowski . W latach 17841788
wielkim mistrzem Wielkiego Wschodu Polski by pniejszy targowiczanin
Stanisaw Szczsny Potocki. Na ogln liczb 359 posw na Sejm
Czteroletni , a 74 byo masonami (20%). 12 stycznia 1789 wielkim
mistrzem zosta Kazimierz Nestor Sapieha. 8 maja 1788 loa Katarzyny
pod Gwiazd Pnocn zmienia nazw na Stanisawa Augusta pod Gwiazd Pnocn
[14]. Masoni brali aktywny udzia w pisaniu konstytucji 3 maja 1791
roku i w przeprowadzeniu przewrotu parlamentarnego, ktry doprowadzi
do jej uchwalenia. Zgromadzenie Przyjaci Konstytucji Rzdowej
znajdowao si pod kontrol loy. W czasie insurekcji kociuszkowskiej w
1794 z inicjatywy masonerii powsta radykalny klub jakobinw, ktrego
czonkiem by m.in. Jzef Zajczek. Polska bya najdalej wysunitym na
wschd krajem, gdzie tak wczenie powstaway loe wolnomularskie. Za
czasw Ksistwa Warszawskiego wolnomularstwo znajdowao si pod opiek
Napoleona I , za w czasach Krlestwa Polskiego pod opiek Aleksandra
I. Masoni przyczynili si wwczas z jednej strony do rozwoju owiaty,
ale take do likwidacji wielu zakonw, co spowodowao wzmocnienie
antymasoskich resentymentw. Czoowym dziaaczem wolnomularskim by
Stanisaw Kostka Potocki. W Krlestwie Polskim wolnomularstwo byo
ruchem legalnym, wspieranym przez wadze, do 1821 roku dziaay 34
loe. Prawie 50% generaw powstania listopadowego dziaao w masonerii
[15]. Wielu wolnomularzy brao udzia w powoaniu Uniwersytetu
Warszawskiego. W latach 18171821 58,4% profesorw tej uczelni naleao
do l wolnomularskich, w tym jej pierwszy rektor Wojciech
Szweykowski[16].W 1821 masoneria w zaborze rosyjskim zostaa
rozwizana. Obecny hymn Polski Mazurek Dbrowskiego zawiera w nazwie
nazwisko wolnomularza Henryka Dbrowskiego [17]. Jednym ze
zwolennikw odzyskania przez Polsk niepodlegoci by wolnomularz i
prezydent Stanw Zjednoczonych Woodrow Wilson . W dwudziestoleciu
midzywojennym masoneria skupiaa cz polskiej inteligencji. Spord
szeciu wielkich mistrzw Wielkiego Wschodu dwudziestolecia
midzywojennego, trzech byo psychiatrami: Rafa Radziwiowicz, Jan
Mazurkiewicz i Witold
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
uniewski . Pierwszy prezydent Polski Gabriel Narutowicz by
wolnomularzem. Reaktywowany w 1920 zakon w wikszoci popar Jzefa
Pisudskiego, on popiera i nakania ludzi ze swego otoczenia do
wstpowania do masonerii. Wedug niektrych rde WLNP braa udzia w
przygotowaniu zamachu majowego[18]. Mimo to, w 1938 roku rozptaa si
kampania antymasoska, w ktrej zasyn m.in. byy premier i
ex-wolnomularz Leon Kozowski[19]. Ostatecznie jesieni tego roku
dekretem prezydenta RP Ignacego Mocickiego, nastpio rozwizanie
wszystkich stowarzysze masoskich w Polsce [20]. Pojedyncze loe
dziaay jednak w konspiracji. W okresie powojennym loe praktycznie
nie istniay. Pojedyncze osoby, spotykajce si konspiracyjnie i
sympatyzujce z ideami masoskimi, nie miay adnego wpywu na rozwj
wydarze. Idee masoskie nie znajdoway adnego poparcia ani w
ideologii komunistycznej, ani w krgach opozycji katolickiej, ani w
bardziej lewicowych krgach opozycji. Nie miay te adnego wpywu na
dzieje Solidarnoci oraz wydarze 1989 roku. Obecnie najwaniejszymi
dziaajcymi w Polsce organizacjami wolnomularskimi s dziaajca
wczeniej w konspiracji i zarejestrowana w 1991 Wielka Loa Narodowa
Polski, Wielki Wschd Polski i Midzynarodowy Mieszany Zakon
Wolnomularski Le Droit Humain . W pierwszej poowie lat 90. XX w. we
Wrocawiu dziaaa loa Horus, podporzdkowana obediencjom
niemieckim[21][22]. W Polsce ukazuj si dwa pisma wolnomularskie:
Ars Regia i Wolnomularz Polski. W Polsce yje dzisiaj ok. 1500
wolnomularzy rnych obediencji. Najwicej l dziaa w Warszawie, w
innych miastach pojedyncze (w Bydgoszczy, Poznaniu, Krakowie,
Katowicach, Toruniu, Lublinie i Gdasku). Polscy masoni to przewanie
drobni przedsibiorcy i przedstawiciele szeroko pojtej inteligencji.
Jeden z najwikszych w Europie zbiorw ksiek masoskich, ktre
przywieli do Polski Niemcy podczas II wojny wiatowej z terenu III
Rzeszy i Belgii, posiada Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w
Poznaniu[23]. 6 lutego 1997 pose Jan Skrobisz zwrci si do Ministra
Spraw Wewntrznych i Administracji Leszka Millera z prob o
wyjanienie sytuacji prawnej dziaajcych w Polsce l masoskich
podporzdkowanych Wielkiemu Wschodowi Francji[24].
OrganizacjaRyty i stopnie wtajemniczenia
Loe
Miejsce spotka l liberalnych w Warszawie Zobacz te: Loa
wolnomularska. Masoneria stworzya system wtajemnicze (stopni),
ktrych przejcie wie si z alegorycznym poznawaniem prawd
metafizycznych i moralnych. Podstawowe stopnie inicjacji masoskiej
(tzw. masonerii bkitnej) to ucze, czeladnik i mistrz, kolejno do 33
stopnia wtajemniczenia. Ponadto istniej systemy wyszych wtajemnicze
(tzw. masoneria czerwona, czarna, biaa), z ktrych mona wymieni Ryt
Szkocki Dawny i Uznany, Ryt Francuski Nowoczesny, Ryt York, Ryt
szwedzki, Ryt Memphis-Misraim etc. Rozrnia si stopnie uniwersalne
(masoneria bkitna, od 1. do 3.) i stopnie wysze, ktrych liczba
zaley od Rytu. Masoneria wyksztacia skomplikowane obrzdki wywodzce
si z obrzdku stosowanego w loach redniowiecznych wolnomularzy
operatywnych, wzbogaconego o wspczesne elementy. Nale do nich:
otwarcie i zamknicie loy podniesienia kandydata do odpowiedniego
poziomu wtajemniczenia. W czasie wypeniania tego obrzdku adeptowi
zdradzane s pewne tajemnice oraz przekazywane sowa konieczne do
komunikacji midzy brami oraz gesty pozwalajce ich rozpozna. W
czasie inicjacji adept skada take przysig, w ktrej zobowizuje si
zachowa w tajemnicy wszelkie informacje uzyskane w loy. W czasie
przysigi opisuje si take rodzaj kary, jaka ma go spotka w wypadku
naruszenia tajemnicy. Wykonanie kar ma si wiza z torturami i z
wyjtkiem pierwszego stopnia wtajemniczenia kara jest miertelna. Dzi
jest to bardziej element tradycji ni realnych zasad. Rytuay
masoskie maj umacnia bratersk wi, poczucie wsplnoty i tosamoci, a
take wprowadza odpowiedni podnios atmosfer sprzyjajc refleksji.
Podczas prac wolnomularze nosz biae rkawiczki i fartuszki (kobiety
suknie). Kontrowersje wzbudza jednak symbolika wtajemniczenia (33
stopnia), wedug byego masona dr. Maurice'e Caillete, przy inicjacji
33 (najwyszego) stopnia, osoba przechodzca inicjacj depcze w piachu
tiar papiesk [25].
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
Jzykiem prac loowych w Polsce jest jzyk polski. W XVIII i XIX
wieku bardzo czsto na caym wiecie uywano francuskiego, na pocztku
XX wieku eksperymentalnie w Szwajcarii wprowadzano esperanto
podczas spotka midzynarodowych. Symbolika i tajemnice masoskie
Symbolika masonerii odwouje si do budowania jako obowizku i zadania
masona, std symboliczne znaczenie maj instrumenty dawnych murarzy:
wgielnica, kielnia, fartuch, pion i motek. Jednoczenie mason uwaa
si za kamie, ktry wymaga obrbki i uszlachetnienia. Symbolika
masoska czerpie take z tradycji rokrzyowcw, a za ich porednictwem z
symboliki alchemicznej. Jeszcze inne symbole pochodz ze staroytnych
misteriw inicjacyjnych, zwaszcza egipskich i eleuzyjskich oraz mitw
solarnych i pitagorejskich. Dua cz symboliki ma pochodzenie
chrzecijaskie i gnostyczne; wreszcie niektre symbole s
zapoyczeniami z symboliki rycerskiej. Symbole w masonerii s
pojmowane jako znaki w wymiarze intelektualno-duchowym, a nie
religijno-okultystycznym. Symbolika wolnomularska nie jest
jednoznaczna i moe podlega interpretacjom samych wolnomularzy. Do
staych symboli wikszoci rytw masoskich nale: Cyrkiel symbol mdroci,
wiedzy, rozumu, twrczych i aktywnych si Boga i czowieka. czc w
sobie okrg, czyli nieskoczono i punkt pocztek, symbolizuje absolut.
Obok wgielnicy i Biblii jest jednym z tzw. Wielkich wiate w loy.
Wgielnica symbolizuje rwnowag i szczero, w rycie szkockim w
poczeniu z cyrklem symbolizuje siy pasywne (podczas gdy cyrkiel ma
symbolizowa siy aktywne). witynia Salomona symbol denia do
zjednoczenia ludzkoci. Jej zadaniem jest przygotowanie caej
ludzkoci, symbolizuje doskonao, ca masoneri. Trzy kolumny
architektoniczne (rwnie liczba trzy) symbolizuj zasad trzech
wartoci: wiedzy, pikna i siy. Wschd (Orient) wity kierunek
masonerii nawizanie do miejsca wystpowania Erec Izrael. W masonerii
wszystkie wydarzenia dziej si na Wschodzie czego: std Wschd Polski,
Wschd Warszawy, Wschd Krakowa. Zachd symboliczny kierunek, z ktrego
przybywaj profani do loy. Poudnie symboliczna godzina rozpoczcia
prac loowych. Chodzi tu o astronomiczne poudnie, gdy soce stoi w
zenicie. W rzeczywistoci loe zwykle otwierane s wieczorem, by
umoliwi uczestnictwo osobom pracujcym. Wymg otwarcia loy w poudnie
obchodzi si tumaczc, e skoro ziemia jest okrga i obraca si wok swej
osi, w kadej chwili w jakim punkcie globu soce stoi w zenicie. Pnoc
symboliczna godzina zakoczenia prac loowych. Kamie nieociosany nowo
przyjty do loy wolnomularz. Kamie ociosany osoba, ktra przesza
proces duchowego doskonalenia. Soce symbol rozumu, wiata. Gwiazda
symbol wiata, wiedzy, doskonaoci. Trjkt symbol nauki. Oko symbol
wiadomoci, mdroci, Wielkiego Architekta. Litera G umieszczana czsto
w centrum poncej picio- bd szecioramiennej gwiazdy jest
interpretowana jako odniesienie do wyrazw grande , grand znaczcych
wielki, nawizanie do geometrii oraz greckiego gnosis wiedza. Akacja
symbol niemiertelnoci i denia ku wiatu. Akacj posadzono na grobie
zabitego Hirama. Kolumny Boaz i Jakin miejsce pobierania pacy,
czyli nabywania wiedzy wolnomularskiej. Symbole si mskich (J) i
eskich (B). Na kolumnie Boaz uwidaczniany jest czsto wiat, za na
Jakin niebo (sfera wysza). Kolumny Enocha wedug legendy Enoch
stworzy 2 kolumny z marmuru i z brzu, by nic ani powd, ani ogie nie
zniszczyo uniwersalnych prawd, jakie Enoch postanowi zapisa na
kolumnach. Na fartuszku masoskim George'a Washingtona ukazano
cztery kolumny dwie na pierwszym planie to wanie kolumny Enocha, za
dwie na dalszym Boaz (po lewej) i Jakin (po prawej). Dokadne
informacje o symbolice i obrzdkach masoskich stanowi rodzaj
tajemnicy, ktr czonkowie l maj obowizek zachowywa. Wolnomularstwo
posiada wasny kalendarz.
Inicjacja Pojcie tajemnicy jest podstawowym elementem
wolnomularstwa, podobnie jak podstawowy jest podzia ludzi na
wtajemniczonych (braci) oraz profanw (wiatowych). Prawdziwe lub
rzekome tajemnice masoskie s czci jego legendy. W zasadzie
masoneria otacza tajemnic wszystko, co dzieje si w loy od chwili
jej otwarcia do zamknicia. W loach wygasza si tak zwane deski,
czyli krtkie referaty na jaki dowolny temat. W szczeglnoci
tajemnicami s informacje przekazywane adeptowi w czasie
podniesienia do ktregokolwiek stopnia wtajemniczenia. Sekrety mona
podzieli na kilka grup: sowa (hasa) uywane w loy zwykle wypowiadane
szeptem lub literowane oraz gesty pozwalajce rozpozna braci, nauki
moralne i historyczne, zwykle oparte na wtkach biblijnych, symbolik
architektoniczn opart na jak si wierzy budowie wityni Salomona
,
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
symbolik narzdzi murarskich i kamieniarskich oraz czynnoci nimi
wykonywanych, tre przysigi skadanej przez adepta i rodzaj kary
grocej za zdrad tajemnic. W przeszoci tajemnica bya pojmowana
bardzo szeroko: tajemnic bya budowa i ukad loy, jej lokalizacja, a
nawet istnienie, cay obrzdek, skad personalny loy oraz wszelkie
sprawy w niej dyskutowane. Obecnie tajemnica masoska stanowi przede
wszystkim element tradycji. Takie tajemnice dotyczce masonerii, jak
rytuay czy symbolika zostay opisane i s upublicznione. Niektre
rytuay sfilmowano, a materiay udostpniono w sieci. Przysigi
Dwudziesty szsty prezydent USA Teodor Roosevelt w stroju
masoskim Masoni zobowizani s do skadania przysig. Oto jedna z
moliwych wersji: Przysigam w imi Najwyszego Architekta Wszystkich
wiatw nie ujawnia nigdy sekretw, znakw, sposobw dotykania, sw i
nauk uywanych przez wolnomularzy i zachowywa co do tego wieczne
milczenie. lubuj i przysigam na Boga nie wyjawia nigdy adnej rzeczy
z tych, ktre mi powierzono do chwili obecnej i ktre powierzy mi si
w przyszoci. Zobowizuj si i poddaj si nastpujcej karze, jeli zami
swoje sowo: niech mi spal wargi rozpalonym elazem, niech mi utn rk
i przetn szyj, i wyrw jzyk, a mj trup niech wisi w loy w czasie
przyjmowania nowego brata, aby suy za odraajcy dowd mojej
niewiernoci i by przestrog dla innych. Niech zostanie potem
spalony, a popioy rzucone na wiatr, aby nie zosta aden lad po mojej
zdradzie. Tak mi dopom Bg i Jego wita Ewangelia. Niech si tak
stanie. (Eckert, I, 33-34). Jest to przysiga masonw
konserwatywnych. Hasa Deszcz pada haso ostrzegajce wolnomularzy, e
w ich gronie znajduje si profan (wiatowy), przy ktrym nie naley mwi
o sprawach zakonu. Deszcz pada na wityni haso oznaczajce, e witynia
moe by naraona na niedyskrecj profanw (wiatowych). Do mnie, dzieci
Wdowy! trwoga, wezwanie o pomoc.
PolitykaOficjalnie wolnomularstwo nie jest ani ponadnarodow
organizacj polityczn, ani parti polityczn w jakimkolwiek kraju, co
nie znaczy, e polityk nie moe zosta wolnomularzem. W loach
obowizuje zakaz prowadzenia rozmw na tematy religijne i polityczne,
aby nie wprowadza niepokojw spowodowanych rnicami wiatopogldowymi.
Jedynie w loach francuskich ju po zakoczeniu prac, podczas agapy ,
dopuszczalne s rozmowy o polityce. Poniewa jednak postp spoeczny
jest jednym z celw masonerii liberalnej (w przeciwiestwie do
masonerii konserwatywnej), zaangaowanie masonw w ycie spoeczne i
polityczne jest wspierane. Prawie wszystkie Wielkie Wschody wymagaj
od braci przynalenoci do organizacji wolnomylicielskich, dawniej
zamieszczay one w swoich statutach informacje, e s otwarte na
wszystkich ludzi pragncych postpu i walki z klerykalizmem[
potrzebnerdo ]. Wskazuje si na udzia masonw w powstaniu USA i
rewolucji francuskiej, lecz rwnie na ich udzia w zabjstwie Aldo
Moro, aferze Banco Ambrosiano . Pojawiaj si te twierdzenia o
zakulisowych wpywach na rzdy[26]. We Francji wolnomularzem moe
zosta czonek kadej umiarkowanej demokratycznej partii, szanujcej
ideay republikaskie . Wielu wolnomularzy naley do rnych organizacji
feministycznych, promujcych idee pacyfistyczne , walczcych o prawa
mniejszoci narodowych, seksualnych i wiatopogldowych, a take partii
prospoecznych (np. do silnej Partii Socjalistycznej)[27], ktre w
swoim programie zawary walk o prawa wszystkich mniejszoci, a take
finansowane z podatkw wsparcie ze strony pastwa dla kultury,
edukacji itd., lub przynajmniej z nimi prywatnie sympatyzuje.
Francuskie wolnomularstwo liberalne silnie akcentuje poza tym swoj
sympati dla idei solidarnej Unii Europejskiej[28]. Grand Orient de
France opowiada si za laickoci pastwa [29]. Tradycyjnie wrogo do
wolnomularstwa nastawiona jest skrajna prawica (obecnie przede
wszystkim Front Narodowy). Francuskie wolnomularstwo, zwaszcza
Wielki Wschd, wywiera silny wpyw na tamtejsz rzeczywisto poprzez
swoich czonkw: w mediach publicznych, prasie, administracji
publicznej i szkolnictwie; wikszo czonkw Wielkiego Wschodu to
lokalni i krajowi politycy oraz pracownicy sfery budetowej:
nauczyciele, urzdnicy, lekarze, pracownicy pastwowych
przedsibiorstw, ktrych jest
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
tam bardzo duo; dlatego osoby o pogldach tradycjonalistycznych,
monarchistycznych, prokapitalistycznych i prawicowych czuj si
dyskryminowane i uwaaj, e s niedopuszczane do publicznej debaty, w
ktrej mogyby przedstawi swoje pogldy niezgodne z pogldami
masoskimi, i e tym samym trudniej jest im zrobi karier i zaistnie
na scenie politycznej, podczas gdy staymi gomi rnych programw s
przedstawiciele pozostaych opcji politycznych. Poprzez szkolnictwo
wolnomularstwo moe ksztatowa zachowania i pogldy modych ludzi
zgodnie ze swoj lini, co jest sprzeczne z zaoeniami konserwatyzmu,
wedug ktrego rodzice powinni decydowa o wychowaniu swoich dzieci;
mason Georges Danton powiedzia pod koniec XVIII wieku: Dzieci nale
najpierw do Republiki, a dopiero potem do rodzicw. W publicznych
mediach nie nadaje si programw o charakterze religijnym, w prawie
francuskim nie ma zapisw zakazujcych obraania uczu religijnych, a s
zakazujce eksponowania symboli religijnych w przestrzeni
publicznej. O wpywie masonw na rzdy francuskiej prawicy donosi
tygodnik Le Point[30]. Poniewa podczas inicjacji wolnomularze
przysigaj, e ju nigdy przed nikim nie uklkn, to prezydent czy krl,
bdcy masonem, nie mgby ju uklkn na przykad przed papieem. Aktywne
na scenie politycznej s take masonki z l eskich i Le Droit Humain.
Podobne dziaania podejmuje wolnomularstwo hiszpaskie. W Hiszpanii
wielu masonw jest w PSOE[31], w tym wielki mistrz Wielkiej Loy
Hiszpanii, Josep Corominas dawniej senator z ramienia PSOE, kilku
jest w kierownictwie tej partii. W Austrii politykami zwizanymi z
masoneri byli nalecy do SP kanclerz Austrii Fred Sinowatz i
burmistrz Wiednia Helmut Zilk. W innych krajach europejskich masoni
nale do partii lewicowych, centrowych oraz umiarkowanie
prawicowych, nie s to raczej partie ultraliberalne i
ultrakonserwatywne, przewanie socjalistyczne lub reprezentujce
lewicowych liberaw. Np. w Niemczech FDP, ktra okrela swj program
jako socjalliberalny: postuluje bowiem podatki dochodowe
progresywne, niepene poddanie rynkowi suby zdrowia i szkolnictwa.
Zdecydowanie odrzuca si partie nacjonalistyczne, a take
populistyczne; zaoenia masonerii zgadzaj si najbardziej z pogldami
reprezentowanymi przez partie centrum i lewicy. Historycznie Wielki
Wschd mona wiza z lewic rozumian jako wszystkie ruchy
antykonserwatywne, poniewa w XIX wieku jego czonkowie wizali si z
ruchami propagujcymi obowizek szkolny w szkoach publicznych przy
jednoczesnym zakazie pracy nieletnich, co w XIX wieku byo
powszechne, obnienie kar za przestpstwa, ktrych najczciej
dopuszczali si ludzie ubodzy zmuszeni do tego koniecznoci (wtedy
skazywano za kradzie na galery), wprowadzenie praw pracowniczych,
odpatnych urlopw, kontroli urodzin (wtedy Francja miaa przyrost
naturalny na poziomie najbiedniejszych dzisiaj krajw azjatyckich,
jak Bangladesz i Indie ) i zerwanie wizi pastwa i Kocioa (w
18161884 pastwo nie udzielao rozwodw). Te postulaty stay si w XX
wieku podstawowymi zaoeniami wszystkich duych partii francuskich i
take europejskich. We Francji partie polityczne rni si najczciej
wycznie stopniem swojej lewicowoci w sensie XIX-wiecznym. Nie ma
tam, poza pewnymi elementami we Froncie Narodowym, partii
prawicowej w znaczeniu XIX-wiecznym. Osoby zwizane w tamtym okresie
z Wielkim Wschodem to Eugne Pottier (autor socjalistycznej
Midzynarodwki ), Pierre Joseph Proudhon, Micha Bakunin, Leon
Gambetta i inni komunardzi . Wszyscy oni rozczytywali si w dzieach
Augusta Comta.[ potrzebnerdo ] Skandynawskie wolnomularstwo
regularne bywa atakowane przez rodowiska lewicowe i feministyczne
za swj konserwatyzm: niech do przyjmowania kobiet i niechrzecijan.
Bardziej liberalny nurt reprezentuj tam niezbyt liczne, mieszane
loe Le Droit Humain. Masoneria w krajach anglosaskich jest zwizana
z dominujcymi mieszczaskimi partiami. W 2000 roku powsta pomys w
onie brytyjskiej Partii Pracy , aby wszyscy czonkowie masonerii
zajmujcy wysokie stanowiska pastwowe w Wielkiej Brytanii byli
zmuszeni ujawni swoj przynaleno do l, motywujc to jawnoci ycia
publicznego. W wyniku dyskusji uznano ten pomys za niezgodny z
prawami czowieka . Wolnomularstwo a polska polityka W Polsce
masoneria jest nieliczna i niewielu wolnomularzy uczestniczy w yciu
politycznym[32]. Polscy wolnomularze przed wojn i tu po niej
zwizani byli gwnie z Polsk Parti Socjalistyczn i Stronnictwem
Demokratycznym . Wolnomularzami byli m.in. dziaacz opozycji
demokratycznej i socjalista Jan Jzef Lipski oraz wicemarszaek Sejmu
Aleksander Maachowski, czonek Unii Pracy, ktra przez pewien czas
znajdowaa si w koalicji wyborczej z Sojuszem Lewicy Demokratycznej.
W bliskich stosunkach z polskimi wolnomularzami liberalnymi
pozostaje Maria Szyszkowska m.in. wspredaguje Wolnomularza
Polskiego , nie naley jednak do adnej loy. Wszyscy dotychczasowi
wielcy mistrzowie Wielkiego Wschodu Polski s osobami o pogldach
centrolewicowych: Andrzej Nowicki, Zbigniew Gertych i Piotr
Kuncewicz. Bardziej konserwatywny charakter ma Wielka Loa Narodowa
Polski, afiliowana przy Wielkiej Zjednoczonej Loy Anglii. Naleao do
niej kilku politykw zaliczanych do prawej strony sceny politycznej.
Od swojej przynalenoci do masonerii odci si zwizany po 1989 roku z
narodowo-katolickimi partiami Jan Olszewski[33]. Bronisaw Wildstein
by aktywnym wolnomularzem, zwizanym pocztkowo z parysk lo Kopernik,
skupiajc osoby o polskich korzeniach w ramach Wielkiej Loy
Narodowej Francji , a nastpnie z warszawsk lo-matk Kopernik
Wielkiej Loy Narodowej Polski oraz z krakowsk lo Przesd Wyzwolony,
ktrej by Wielkim Mistrzem. Oprcz tego peni funkcj Wielkiego Dozorcy
Wielkiej Loy Narodowej Polski[34]. Obecnie twierdzi, e nie jest ju
zwizany z wolnomularstwem. Wolnomularstwo a pastwo Dla wolnomularzy
istotne znaczenie ma legalizm, patriotyzm oraz poszanowanie wadz.
Tym samym rewolucja czy ruch oporu zdaj si sprzeczne z ide
wolnomularsk. Konstytucja Andersona, ktra obowizuje wszystkich
wolnomularzy jako stare prawo, gosi: Wolnomularz jest spokojnym
poddanym Wadz cywilnych gdziekolwiek by nie mieszka czy pracowa.
Nie bierze nigdy udziau w spiskach i sprzysieniach, ktre mogyby
godzi w pokj i dobro narodu. Jest posuszny niszym wadzom
administracyjnym. Poniewa wojna, rozlew krwi i zamieszki zawsze
szkodziy Wolnomularstwu, dawni krlowie i ksita tym bardziej byli
skorzy do
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
popierania ludzi przynalecych do Wolnomularstwa z racji na ich
spokojne usposobienie i wierno.(...) Dlatego te, gdyby si zdarzyo
Bratu zbuntowa przeciwko Pastwu, nie powinien on by wspierany w tym
swoim buncie. Niemniej jednak mona by mu wspczu jako nieszczliwemu
czowiekowi. Szczeglnie ten element w swojej konstytucji podkrelaj
narodowcy: Wolnomularze ucz si w loach kocha Ojczyzn, podporzdkowa
si jej prawu, szanowa konstytucyjne wadze gosi statut WLNP. Chocia
wolnomularze gosz solidarno ponadnarodow ludzi i uniwersalistyczne
ideay braterstwa, to nie tylko nie kwestionuj organizmw pastwowych
(nie gosz czego takiego, jak internacjonalistyczny komunizm ), ale
podkrelaj konieczno poszanowania wadz i praw krajowych. Z uwagi na
duy stopie legalizmu wolnomularzy, w przeszoci w niektrych krajach
organizacje wolnomularskie byy chronione przez wadze pastwowe.
Zdarzao si, e do wolnomularstwa naleeli w tych krajach politycy,
krlowie, cesarze, prezydenci, ministrowie , urzdnicy, prawnicy,
itp. Jednake nie zawsze w dziejach tak toczyy si losy masonerii.
Niektrzy masoni (m.in. Georges Danton) uczestniczyli w organach
kierowniczych Rewolucji Francuskiej , podczas ktrej wzniecali
dziaania przeciwko Kocioowi katolickiemu (z olbrzymimi pogromami w
Wandei wcznie). Znamiennym przykadem dziaalnoci francuskich
rewolucyjnych masonw byo zamienienie Katedry NotreDame w Paryu w
wityni Rozumu . Masoni byli rwnie zaangaowani czynnie po stronie
republikanw w wojn domow w Hiszpanii, podczas ktrej palono
katolickie kocioy. Wspomina si rwnie oskaron o planowanie obalenia
monarchii europejskich organizacj Iluminatw bawarskich , ktra
jednak organizacj masosk nie bya. Wolnomularze byli czsto take
ofiarami rewolucji, wielu z nich stracio ycie z rk nie-masonw. Z
drugiej strony, przy goszeniu ideaw braterstwa i ludzkiej
ponadnarodowej solidarnoci, dua cz l dugo zwlekaa z akceptacj
rwnoci midzy rasami ludzkimi, co odbijao si w szczeglnoci na
sytuacji wzgldem osb pochodzenia afrykaskiego w Ameryce poudniowej
i pnocnej, wzmacniajc praktyki niewolnicze. Wolnomularze bywaj
oskarani o kumoterstwo i prowadzenie wsplnych nielegalnych
interesw. Za przykad podaje si wosk lo P2[35]. Wolnomularstwo a
kobiety Masoneria jest organizacj tradycyjnie msk. Wraz ze spoeczn
aktywizacj i emancypacj kobiet, ju od czasw Owiecenia , cz
wolnomularzy dostrzegaa potrzeb dopuszczenia kobiet do masonerii.
Jest to jeden z punktw spornych i przyczyna rozamw w onie
wolnomularstwa (podobnie jak w chrzecijastwie wicenia kapaskie
kobiet). Ju od Owiecenia powstaway loe kobiece ( adopcyjne ), przy
czym za mniej kontrowersyjny pomys uznaje si loe kobiece ni
mieszane (ze wzgldu na odmienny sposb przeywania rytuau przez
mczyzn i kobiety) [36]. W Polsce tradycje l kobiecych sigaj czasw
Owiecenia, natomiast l mieszanych dwudziestolecia midzywojennego .
Aktualnie w Polsce istniej zarwno loe mieszane, jak i kobieca. Loe
mieszane maj niezalen polsk obediencj ( Le Droit Humain), natomiast
jedyna loa kobieca Prometea podlega organizacyjnie obediencji
francuskiej, Wielkiej eskiej Loy Francuskiej, od ktrej otrzymaa
patent, co miao miejsce w dniu 4 listopada 2000 roku. Polskie
masonki, ktre utworzyy Promete, swe wolnomularskie pocztki maj w
roku 1993 i wywodz si z paryskiej loy Ra Wiatrw. W 1998 roku
utworzyy one tzw. Trjkt na Wschodzie Warszawy skupiajcy 12 sistr, a
dwa lata pniej powstaa loa. Do krajowej niezalenoci duo jednak
brakuje. Loa ta liczy obecnie ok. 30 kobiet, a naley do niej m.in.
dr Boena Mirosawa Dogowska-Wysocka (redaktor naczelna i wydawca
Gazety Ubezpieczeniowej).
Wolnomularstwo a religia Loe
Loa masoska w Mons w Belgii Wolnomularstwo samo w sobie nie uwaa
si za religi i akceptuje jako czonkw wyznawcw wszystkich wyzna.
Dokadne zasady przystpienia (inicjacji) zale od loy. Niektre
tradycyjne loe nie przyjmuj czonkw niemonoteistycznych odamw
hinduizmu i buddyzmu. Loe rytu szwedzkiego przyjmuj wycznie mczyzn,
wyznajcych wiar w Jezusa Chrystusa , przy czym te loe maj charakter
gnostycki. Najszerzej rozpowszechniona masoneria anglosaska wymaga
jedynie wiary w Wielkiego Budowniczego Wszechwiata, nie przyjmuje
jednak w przeciwiestwie do masonerii francuskiej zdeklarowanych
ateistw. Wielu duchownych protestanckich naley do wolnomularstwa.
Stosunek rnych kociow i grup religijnych do wolnomularstwa jest
bardzo rny: poczwszy od symbiozy , a skoczywszy na restrykcyjnych
zakazach. W wielu krajach islamskich przynaleno do masonerii jest
zabroniona przez fundamentalistw religijnych (m.in. przez Hamas )
pod grob kary mierci . Do wolnomularstwa nie
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
mog nalee ortodoksyjni ydzi, ktrzy staraj si ograniczy swoje
kontakty ze wiatem ydw nieortodoksyjnych i nieydw, wyznawcy
niektrych fundamentalistycznych denominacji protestanckich i
wikszoci Kociow wschodnich. Z kolei judaizm reformowany ma
pozytywny stosunek do wolnomularstwa. Wielu rabinw reformowanych
naleao i naley do tej organizacji [37]. Odrzucajcy wiar w siy
nadprzyrodzone judaizm humanistyczny organizowa swoje pierwsze
spotkania w loy masoskiej. Przyczyny tych zakazw s rne: przede
wszystkim metafizyka wolnomularstwa tradycyjnie postrzegana jest
jako trudna lub niemoliwa do pogodzenia z wiar. Muzumanie czsto
utosamiaj masonw z kultur zachodni i z dziewitnastowiecznymi
kolonistami francuskimi i angielskimi, z ydowsko-amerykaskimi
elitami oraz deniem do laicyzacji pastwa na wzr Turcji. We Francji
wolnomularze staraj si nie tylko ograniczy wpywy Kocioa
katolickiego, ale take organizacji muzumaskich, sprzeciwiajc si
pastwowym dotacjom dla muzumaskich domw modlitwy. Ortodoksyjni ydzi
obawiaj si de masonw do rozdzielenia religii od Pastwa w Izraelu .
Wielu wyznawcw nie akceptuje wiary w Wielkiego Budowniczego
Wszechwiata, uwaajc, e jest to deizm, ktry ma zastpi wiar w Boga
objawionego przez tradycje religijne. Obawy budzi take obecno w
loach ateistw i agnostykw (w Wielkich Wschodach Francji i Belgii
nie ma prawie wcale chrzecijan). Katolicy dowiadczyli ponadto ju od
przeomu XVIII i XIX wieku wrogoci wolnomularzy do hierarchicznego
Kocioa katolickiego w szczeglnoci na terenie Francji oraz poudnia
Europy. Nieufno budzi take kult zawieszonego przez papiea Klemensa
V zakonu templariuszy. Istnieje wreszcie teoria spiskowa goszca, e
masoni tajnie czcz Szatana[38]. Koci Jezusa Chrystusa witych w
Dniach Ostatnich ( Mormoni) Istnieje pogld, e z obrzdkw masonerii
czerpa inspiracj Joseph Smith , ktry krtko nalea do nieregularnej
loy w stanie Illinois . Take kilku kolejnych prezydentw Kocioa
Jezusa Chrystusa witych w Dniach Ostatnich byo wolnomularzami.
Mormoni czsto zaprzeczaj wpywom masoskim tumaczc zbieno w niektrych
ceremoniach ich wsplnym pochodzeniem od kultu sprawowanego w wityni
Jerozolimskiej . Wolnomularstwo a Koci katolicki Opis oglny
konfliktu Tre tego hasa moe nie by zgodna z zasadami neutralnego
punktu widzenia, poniewa podrozdzia "Opis oglny konfliktu" zawiera
oglne stwierdzenia nie poparte rdami. Zajrzyj na stron dyskusji i
pom go poprawi. Papie Klemens XII 28 kwietnia 1738 wyda konstytucj
apostolsk In Eminenti , w ktrej zabroni katolikom przynalenoci do l
masoskich pod kar ekskomuniki . Jednak od czasu pontyfikatu Jana
Pawa II w zakaz zosta drastycznie zmniejszony, poniewa ju nie pod
kar ekskomuniki grozio si ludziom, a jedynie napisno, e przynaleno
do stowarzysze tajnych jest zabroniona. Klemens XII zaznaczy take,
e katolik nie powinien zapisywa si do organizacji, ktrej cele s
niejasne. Od tamtej pory podobne akty prawne byy wydawane przez
rnych papiey do koca XIX wieku. Podkrelano w nich coraz mocniej rol
masonerii jako organizacji atakujcej Koci[ potrzebnerdo ] . W wielu
z nich masoneria bya okrelana mianem sekty[39]. Konflikt midzy
Kocioem katolickim a masoneri rozpocz si w warstwie ideowej w
pierwszej poowie XVIII wieku. Jednak w obliczu Wielkiej Rewolucji
Francuskiej i niespotykanej wczeniej w Europie fali zamierzonej,
zorganizowanej sekularyzacji, ktra towarzyszya Rewolucji, wczesne
jawnie antykocielne postawy masonw stworzyy nowe bardzo trwae
podstawy antagonizmu. W szczeglnoci rola masonw w licznych
pogromach kleru oraz nacjonalizacja dbr kocielnych (w tym
wszystkich kociow i domw zakonnych sprzed Rewolucji) postawia Koci
katolicki w trwaej defensywie i nieufnoci wzgldem wprowadzania w
ycie idei masoskich[ potrzebnerdo ]. Dziaalno polityczna masonw
faktycznie w wielu krajach dya do ograniczania swobd organizacji
kocielnych, bd poddawania ich cisej kontroli pastwowej[
potrzebnerdo ] . Niektrzy masoni w szczeglnoci w krajach
tradycyjnie katolickich chcieli uczyni z masonerii co w rodzaju
antykocioa, za swojego duchowego przewodnika przyjmujc znajdujcego
si na Indeksie ksig zakazanych Woltera. Masoni z czasw Komuny
Paryskiej planowali zamkn wszystkie zakony i szkoy katolickie, a
kocioy przeksztaci w publiczne biblioteki, muzea i sale koncertowe,
wprowadzi zakazy chodzenia w sutannach przez ksiy, uniemoliwiali
odprawianie Mszy witych , podobnie w Hiszpanii i Portugalii na
pocztku XX wieku. Na przykad rewolucja meksykaska w 1910 roku miaa
charakter antyklerykalny i bya sterowana przez masonw[potrzebnerdo
]. Dziennikarze-masoni w swoich artykuach oczerniali Koci i ksiy,
popierali rozwody i laicyzm : likwidacj dotacji dla szk kocielnych
[potrzebnerdo ]. Papie Leon XIII pisa w Humanum Genus , e
masoneria, wyznajc ideay powszechnej rwnoci i laicyzmu, moe torowa
drog komunizmowi. Pomimo tego, wedug czci masonologw [ potrzebnerdo
] to wanie rosncy nieprzychylny stosunek Kocioa katolickiego do
masonerii przyczyni si do jej popularnoci i do tego, e do l zaczli
przystpowa antyklerykaowie , szczeglnie we Francji i krajach
aciskich. Walki ideowe zaistniae w politycznej rzeczywistoci
poszczeglnych pastw, bd w ostatnich dziesicioleciach w realiach
Unii Europejskiej, przeciwstawiajce czsto politykw bdcych pod
wpywem masonerii politykom chadeckim, nieraz sympatyzujcym z Opus
Dei , nadal bardzo mocno antagonizuj katolicyzm z
masoneri[potrzebnerdo ]. W XX wieku kilkakrotnie niektrzy katolicy
i wolnomularze chcieli podj dialog, w ktrego powodzenie nie wierzy
jednak wikszo obserwatorw i analitykw sytuacji. Kilka pogldw
tradycyjnie przypisywanych wolnomularstwu, takich jak deizm, denie
do wieckoci pastwa, zwalczanie pewnych przekona gboko
zakorzenionych w katolicyzmie, ktre byway i nadal bywaj nazywane
przez wolnomularzy przesdami, kc si z teologi i doktryn Kocioa
katolickiego. Jedn z przyczyn niechci bya odmowa przez wolnomularzy
ujawnienia opisw wszystkich stopni wtajemniczenia[ potrzebnerdo ].
Wrd organizacji katolickich zainteresowanych t problematyk byo
Rycerstwo Niepokalanej , ktrego zaoyciel Maksymilian Maria Kolbe
zachca do modlitwy za czonkw l wolnomularskich. Statut tej
organizacji jako podstawowy cel dziaalnoci wskazywa staranie si o
nawrcenie grzesznikw, heretykw, schizmatykw itd., a najbardziej
masonw, oraz uwicenie
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
wszystkich pod opiek i za porednictwem Najwitszej Maryi Panny
Niepokalanej. Jako taktyk walki Milicji na tych polach wskazywano
przede wszystkim modlitw[40][41]. Po dzi dzie kar kocioa
katolickiego za przynaleno do masonerii jest ekskomunika (najwysza
kara kocielna), mimo prb jej zniesienia bd zagodzenia w roku 2005
decyzj Jana Pawa II . Stan prawny Zestawienie historycznych
dokumentw papieskich dotyczcych wolnomularstwa Papie Klemens XII
Benedykt XIV Pius VII Leon XII Pius VIII Grzegorz XVI Pius IX Pius
IX Pius IX Pius IX Pius IX Leon XIII Stan aktualny Akt konstytucja
In Eminenti konstytucja Providas konstytucja Ecclesiam a Jesu
Christo konstytucja Quo graviora encyklika Traditi encyklika Mirari
vos encyklika Qui pluribus encyklika Quanta cura Syllabus Errorum
Multiplices inter konstytucja Apostolicae Sedis encyklika Humanum
genus Data 28 kwietnia 1738 18 maja 1751 13 wrzenia 1821 13 marca
1825 24 maja 1829 15 sierpnia 1832 9 listopada 1846 8 grudnia 1864
8 grudnia 1864 25 wrzenia 1865 12 padziernika 1869 20 kwietnia
1884
W kodeksie prawa kanonicznego z 1917 istnia kanon 2335, ktry
jednoznacznie stwierdza: Kto si zapisuje do sekty masoskiej lub
stowarzysze dziaajcych przeciwko Kocioowi podlega ekskomunice wicej
moc samego prawa, zarezerwowanej Stolicy Apostolskiej. Zapis ten
obowizywa niezmiennie a do czasu wydania nowego kodeksu prawa
kanonicznego w 1983[42]. W ramach przygotowa do wprowadzenia nowego
kodeksu prawa kanonicznego, trway w Kongregacji Nauki Wiary liczne
dyskusje nad wykreleniem bd pozostawieniem kanonu 2335. Ostatecznie
kanon ten zosta wykrelony i zastpiony kanonem 1374, ktry oglnie
sformuowa zakaz naleenia do wszelkich organizacji dziaajcych
przeciw Kocioowi, bez wyranego wskazania sankcji jakie za to gro
oraz wyszczeglnienia tych organizacji [43]. Jednoczenie 26
listopada 1983 w przeddzie ogoszenia nowego kodeksu ukazaa si
deklaracja Kongregacji Nauki Wiary (ktr podwczas kierowa kardyna
Joseph Ratzinger), ktra jasno stwierdzia, e wszystkie formy ruchu
masoskiego zaliczaj si do kategorii stowarzysze dziaajcych przeciw
Kocioowi i w zwizku z tym: Wierni, ktrzy nale do stowarzysze
masoskich, s w stanie grzechu cikiego i nie mog przystpowa do
Komunii witej [44]. W czasie audiencji udzielonej kardynaowi
Ratzingerowi Jan Pawe II zatwierdzi t deklaracj i nakaza jej
opublikowanie. Obowizuje ona do dzisiaj. W praktyce oznacza to, e
katolicy nie mog by wolnomularzami bez ryzyka powanego konfliktu
sumienia[45]. Dokument z 26 listopada by wynikiem wczeniejszej
deklaracji (z 17 lutego 1981), w ktrej zapisano midzy innymi: 1.
Dotychczasowa praktyka dyscyplinarna Prawa Kanonicznego nie zostaa
w niczym zmodyfikowana i obowizuje w caej peni. 2. Nie zostaa wic
skasowana ani ekskomunika, ani inne przewidziane kary[46].
Wolnomularstwo a ezoteryka Wolnomularstwo ma charakter ezoteryczny
. Wrd masonw zdarzaj si zwolennicy humanistycznej astrologii,
antropozofii (sam jej twrca Rudolf Steiner nalea do loy rytu
Memphis-Misraim), teozofii i gnozy. Do l naleeli magowie (Eliphas
Lvi) i okultyci. Wikszo l ma jednak nastawienie racjonalistyczne .
Jedn z mitycznych postaci wolnomularstwa jest Hermes Trismegistos.
Szczeglnie ezoteryczny charakter maj nieliczne ju loe Le Droit
Humain, dawniej zwaszcza w Federacji Angielskiej, Holenderskiej,
Hinduskiej, Amerykaskiej i Polskiej silnie zwizane z teozofi.
Obecnie jednak maj one w wikszoci krajw (take w Polsce) charakter
liberalny, adogmatyczny i racjonalistyczny, a wystpujce niegdy w
nich poza rodowiskiem francuskim i belgijskim wtki teozoficzne
zostay zaniechane. Ezoteryczny charakter maj rwnie szczeglnie
popularne w krajach francuskojzycznych loe rytu Memphis-Misraim ; w
Polsce pojawiy si one w dwudziestoleciu midzywojennym, teraz dziaaj
tylko loe niezarejestrowane [47]. Niektrzy wolnomularze doceniajcy
wkad Kocioa w rozwj cywilizacji europejskiej, dostrzegajcy jednak
jego negatywne cechy, wsptworzyli zreformowane kocioy
liberalno-katolickie , ktre odrzucaj wiele nauk Kocioa
rzymskokatolickiego: pozwalaj na maestwa ksiy, kapastwo kobiet,
stosowanie antykoncepcji, zawieranie zwizkw przez homoseksualistw
(poniewa wedug nich nie potpia ich Jezus, tylko Stary Testament) i
na rozwody, odrzucaj dogmat o nieomylnoci papiea, dogmat o
grzechach miertelnych, a take o tym, e jedynie Koci katolicki gosi
prawd, dodatkowo zachcaj swoich wiernych do studiowania innych
religii, Maryj traktuj jako eski aspekt bstwa, odrzucali rwnie
obowizujcy do lat szedziesitych XX wieku Indeks ksig zakazanych, na
ktrym znajdoway si dziea Goethego, Kanta, Kopernika, Pascala, Adama
Mickiewicza itd.[48] Wolnomularze nie czcz szatana . Zostali oni z
nim utosamieni, poniewa do wolnomularstwa naleao bardzo wiele
znanych osobistoci, ktre cynicznie odnosiy si do chrzecijastwa.
Prawd jest rwnie, e woski poeta Giosue Carducci , nalecy do loy
wolnomularskiej, napisa Hymn do Szatana. Wiersz ten mia jednak
charakter gnostycki, a nie satanistyczny. Pod koniec XIX wieku o
kontakty z diabem oskary wolnomularzy ex-mason Leo Taxil [49].
Prdko zosta jednak zdemaskowany jako oszust.
Organizacje paramasoskie
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
Na caym wiecie istnieje rwnie szereg organizacji paramasoskich i
pseudomasoskich, nieuznawanych przez loe regularne i liberalne za
masoskie. W krajach wysoko rozwinitych istniej organizacje
wzorowane na wolnomularskich dla dzieci masonw i modziey (modziewki
masoskie np. Zakon DeMolay dla chopcw w wieku 12-21 lat) czy
dziewczcy Order of the Rainbow Girls oraz rodzin masonw ( loe
adopcyjne). Z organizacji paramasoskich dziaaj w Polsce m.in.:
Niezaleny Zakon Odd fellows (Stowarzyszenie Bratniej Pomocy Odd
Fellows ), o charakterze filantropijno-towarzyskim, czonkowie winni
wierzy w najwysz istot, stworzyciela i organizatora wszechwiata
oraz braterstwo ludzi. Stowarzyszenie propaguje wolno myli i
sumienia, zwalczanie przesdw, zabobonw, zazdroci i zawici.
Propaguje doskonalenie siebie poprzez sprawiedliwe dziaanie,
okazywanie cierpliwoci oraz ludzkiej mioci. Ordo Templi Orientis
Antiqua & La Couleuvre Noire (O.T.O.A. & L.C.N.) Kwatera
Europejska nurt gnostycko-magiczny od 2002 roku. Midzynarodowy wity
Zakon Ra-Hoor-Khuit'a (H.O.O.R.) oraz witynia Mentu od 2004 roku,
tradycja thelemiczna. Hermetic Mystic Order of Red Mountain Pass of
Babylon nurt mistyczno-gnostycko-kabalistyczny od 2003 roku.
Suwerenny Order witego Stanisawa organizacja zaoona w 1979 przez
Juliusza Nowin Sokolnickiego, od 1990 dziaa jako umidzynarodowiona
struktura niezalena z przymiotnikiem suwerenny w nazwie. W swoich
szeregach ma znaczcy odsetek wolnomularzy (w Polsce m.in. Tadeusz
Cegielski). Pocztkowo byo to stowarzyszenie charytatywne, od lat
90. niektre struktury narodowe ewoluoway w stron paramasonerii
rozbudowujc swoje ceremonie i przeksztacajc pi klas orderu w
namiastk piciu kolejnych stopni. Na Ukrainie Order zosta uznany za
jedn z najbardziej wpywowych organizacji masoskich. Poprzez
organizacj paramasosk nie naley rozumie takiej, ktra aspiruje czy
roci sobie miano masoskiej (to dotyczy organizacji
pseudomasoskich), przeciwnie nawet, czsto organizacje te nie tylko
nie s za wolnomularskie uznawane przez zakony masoskie, ale i same
wyranie si od takich zwizkw odcinaj (np. rotarianie, Odd Fellows
czy Fundacja Batorego). Organizacje paramasoskie czy z masoskimi
szereg podobiestw, zwaszcza w aspekcie organizacyjnym, czasami
ideowym.
Teorie spiskoweJedn z teorii spiskowych na temat masonerii jest
jej wszechobecno i najwikszy wpyw na losy wspczesnych jak i
przeszych stosunkw midzynarodowych. Szczeglnym przypadkiem tej
teorii jest podejrzenie o tworzenie przez masonw Nowego porzdku
wiata. Dawne wpywy wi si z Zakonami podlegymi, Iluminantami,
satanizmem, okultyzmem, a przede wszystkim z ydami ktrzy wedug
Henryka Pajka pozostaj w cisym zwizku i zajmuj wysokie w niej
stanowiska [ potrzebnerdo ].
Wpyw na sztukW Wojnie i pokoju Lwa Tostoja hrabia Pierre
Bezuchow wstpuje do loy. Rytua inicjacji jest w caoci opisany. W
Lochach Watykanu francuskiego noblisty Andr Gide'a w sposb
przemiewczy opisane jest nawrcenie si na katolicyzm pod wpywem
wizji wolnomularza, ktry wczeniej rzuci kamieniem w figurk Matki
Boskiej. W Czarodziejskiej grze Tomasza Manna Lodovico Settembrini,
jedna z waniejszych postaci, ktra reprezentuje wiatopogld
humanistyczny, jest wolnomularzem. W Wahadle Foucaulta Umberta Eco
bohaterowie prbuj rozwika zagadk tajnych stowarzysze: masonerii,
rokrzyowcw , templariuszy i ich tajemniczych powiza. W ksidze IV
Pana Tadeusza Adama Mickiewicza pojawiaj si hiramscy ciele. W
Popioach Stefana eromskiego Olbromski przystpuje do loy. Elementy
barwnie opisanego rytuau s bliskie rzeczywistemu, co moe wskazywa,
e sam eromski by masonem lub mia dobrych informatorw. W tym opisie
rytua podniesienia do trzech podstawowych stopni wtajemniczenia
skondensowany jest w jeden. Wielki Kofta i Wilhelm Mistrz Johanna
Wolfganga Goethego. O wolnomularzach wspomina take James Joyce w
Ulissesie i Edgar Allan Poe w opowiadaniu Beczka amontillada .
Stanisaw Przybyszewski w Moich wspczesnych przytacza anegdot, jak
katolicy-chopi z Wielkopolski postrzegali masonwmieszczan, i
wspomina o Polaku-masonie, ktrego pozna w Norwegii. W powieci Sto
lat samotnoci Gabriela Garci Marqueza mowa jest o masonach jako o
republikaskich liberaach. W powieci W poszukiwaniu straconego czasu
Marcela Prousta kilkakrotnie pada sowo masoneria i Wielki Wschd.
Bohater powieci Stan zawieszenia Saula Bellowa zamawia do domu
ulotk reklamujc masoneri szkock. W powieci Czowiek bez waciwoci
Roberta Musila masoni zostaj dwukrotnie wspomniani. W opowiadaniu
Republika marze Brunona Schulza pojawiaj si bracia spod znaku
kielni[50]. Same sowa mason i masoneria pojawi si take w
Dziennikach Witolda Gombrowicza, w Sztukmistrzu z Lublina Isaaca
Singera i w Kalendarzu i klepsydrze Tadeusza Konwickiego. Sowo
frankmason pojawia si w Fantazym Juliusza Sowackiego. Sowo
wolnomularstwo pojawia si w powieci Esther Stefana Chwina. Juliusz
Verne w powieciach Dzieci kapitana Granta i Robur Zdobywca wspomina
o loy masoskiej. Te dziea nie zawieraj jednak wielu informacji o
wolnomularstwie. W opartej o kaba powieci Golem Gustava Meyrinka
pojawia si sowo wolnomularz, z tym e w zupenie innym kontekcie, bo
na okrelenie osoby o skonnociach pedofilskich, uywane w mowie
potocznej. W powieci Johna Steinbecka Na wschd od Edenu jeden z
bohaterw zostaje masonem. Holenderski pisarz Harry Mulisch wspomina
o masonach w powieci Odkrycie nieba w odniesieniu do Arki
Przymierza. W powieci Cay smutek Belgii belgijskiego pisarza Hugo
Clausa masoni zostaj kilkakrotnie wspomniani przez katolickich
bohaterw jako zagroenie dla Kocioa. W rozdziale III rozprawy
filozoficznej O podstawie moralnoci Artur Schopenhauer posuguje si
wyraeniem niebezpieczestwo wygnania z wielkiej loy masoskiej
uczciwych ludzi.
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
Chorwacki pisarz Miroslav Krlea o pogldach socjalistycznych w
powieci Na krawdzi rozumu ironizuje na temat jego zdaniem
drobnomieszczaskich wolnomularzy. Problem wolnomularstwa zostaje
obszernie podjty w ksice Za bkitn kurtyn. Polski wywiad na tropie
masonw autorstwa Romana Bertowskiego , wydanej w 1996 roku. Jednake
najprawdopodobniej za tym pseudonimem kryje si byy Minister
Edukacji Narodowej Roman Giertych[ potrzebnerdo ]. W powieci Jzef
Balsamo Aleksandra Dumasa bdcej pierwsz czci cyklu powieciowego
Pamitniki lekarza, opisany jest dokadnie rytua wolnomularski. Cay
cykl oparty jest na tezie, e rewolucja francuska bya masoskim
spiskiem zaplanowanym ju w 1770 roku. Andrzej Strug w powieci Wyspa
zapomnienia w sposb alegoryczny zarysowa ide i cele wolnomularstwa.
Pewne informacje na temat masonerii zawarte s dziele Legenda Europy
Piotra Kuncewicza. O masonerii wspomina kilkakrotnie w swoich
dzieach Jerzy Prokopiuk. W ksice Frabato Franza Bardona , gwny
bohater walczy z masonami w wzgldzie magicznym. Wolnomularski
charakter ma opera Wolfganga Amadeusza Mozarta Czarodziejski flet .
Ju pierwsze sowa opery a Ira Rogera Watersa do libretta Nadine i
tienne'a Roda-Gila, ktrej prapremiera odbya si 25 sierpnia 2006
roku, o godzinie 21:00 w Poznaniu, odwouj si do wolnomularskich
idei Chcc cieszy si yciem, musisz zrozumie, e wiedza to niezbdny
klucz do wolnoci. Pojawia si symbolika wolnomularska: trjkt z okiem
wieczcy piramid, cyrkiel, wgielnica i inne. Caa opera przepojona
jest duchem masoskim, za dominujcym elementem scenografii s 4
reflektory, ktrych snopy wiata nad scen ukadaj si we wspomniane
wyej: cyrkiel i wgielnic. Nie jest niczym dziwnym, bowiem opera
oparta jest o histori Rewolucji Francuskiej. Zbigniew Nienacki w
swojej ksice z serii Pan Samochodzik pt. Niesamowity dwr opisuje
histori dworku szlacheckiego, ktry by, jak si okazao, siedzib loy
masoskiej. W Karierze Nikodema Dyzmy Tadeusza Dogi- Mostowicza
tytuowy bohater przystpuje do loy Gwiazdy Trzypromiennej
Wolnomularzem jest Eberhard Mock , gwny bohater cyklu powieci Marka
Krajewskiego. Znani pisarze i filozofowie, ktrzy byli
wolnomularzami, to: Johann Wolfgang von Goethe, Adam
Mickiewicz[51], Aleksander Puszkin, Lord Byron, Heinrich Heine,
Monteskiusz, Robert Burns, Joseph de Maistre, Karl Philipp Moritz,
Arthur Conan Doyle, Rudyard Kipling, Alexander Pope, Giacomo
Casanova, Walter Scott, Jonathan Swift, Anthony Trollope, Voltaire,
Stendhal, Oscar Wilde, Johann Gottlieb Fichte, Gotthold Ephraim
Lessing, Lew Tostoj , Rudolf Steiner, Giosue Carducci, Christian
Jacq, Julian Ursyn Niemcewicz, Henryk Rzewuski, Stanisaw Kostka
Potocki, Piotr Kuncewicz, Andrzej Nowicki, Cezary Leeski , Andrzej
Strug, Cyprian Godebski, Aleksander Fredro.
Zobacz teB'nai B'rith
Przypisy 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Ks. Andrzej Zwoliski:
Wok masonerii . Krakw: Biblioteczka KSM, 1995. ISBN 83-903324-18 .
Cytat: Okrelenie masoneria wywodzi si z jzyka angielskiego. Nazw
free masons (franc. franc macon, niem. Freimaurer, pol.
wolnomularz) okrelano murarzy, kamieniarzy i budowniczych, ktrzy
organizowali si w midzyregionalne cechy i pod przysig przestrzegali
przysigi murarskiej. Zamiennie stosowane te byy inne nazwy, jak:
wolnomularstwo, farmazonia, zakon, dzieci wdowy, krlewska sztuka
czy zota midzynarodwka. Jim Shaw: The Deadly Deception . USA:
Huntington Hause, inc., 1988. ISBN 0-910311-52-8. 3,0 3,1 3,2 3,3
3,4 Arnaud de Lassus: Masoneria czyby papierowy tygrys? . Warszawa:
FULMEN, 1994. ISBN 83901106-2-8. Wolny mularz gnosis Arnaud de
Lassus: Masoneria czyby papierowy tygrys? . Warszawa: FULMEN, 1994.
ISBN 83-901106-2-8 . Cytat: Ot 24 czerwca 1717 roku rokrzyowcy:
Jean Theophil Desaguliers, przyrodnik i pastor kalwiski, oraz
Jacues Anderson, pastor protestancki, w obecnoci jak mwi protok
zebrania braci Georges'a Payne'a, King'a Calvert'a, Luniden'a,
Elliot'a i wielu innych zwoali do obery du Pommier (Pod jaboni),
mieszczcej si przy Charles Street obok rynku Covent-Garden w
Londynie, wszystkich czonkw czterech l wolnych mularzy, jakie byy
wtedy czynne w Londynie. Maciej Janowski: Narodziny inteligencji
1750-1831. Warszawa: Nertion, 2008, s. 52. ISBN 978-83-7543-027-1.
Tadeusz Cegielski, Ars Regia, Kamienie wgielne Stanw Zjednoczonych
Karol Serini, Ars Regia, Konstytucja 3 maja bya w niemaym stopniu
dzieem wolnomularskim S. L. Hoffmann, N. Wjtowicz, Wolnomularstwo,
(w:) Encyklopedia Wrocawia, red. J. Harasimowicz, Wrocaw,
Wydawnictwo Dolnolskie, 2001, wyd. 2, s. 909. Masonica UAM w
Internecie Tekst interpelacji oraz uzyskane odpowiedzi w artykule:
Norbert Wjtowicz, Posowie interpeluj, Rzd odpowiada, Rojalista Pro
Patria, R. 1997, nr 4 (24), s. 24. Nasz Dziennik, Rozmowa z byym
czonkiem masonerii , Wtorek, 9 grudnia 2008, Nr 287 Guido Grandt,
Czarna ksiga masonerii , Wektory, Wrocaw 2010, ISBN 9788360562383
Wywiad z byym wielkim mistrzem Wielkiego Wschodu Francji Alainem
Bauerem DEKLARACJA EME Z ISTAMBUU Franc-masoska manifa za laickoci
wiadomosci.gazeta.pl: Le Point: ukryty wpyw masonerii w polityce i
biznesie . [dostp 22.01.2011]. Loe dla czonkw PSOE zob. N.
Wjtowicz, Freemasonry in Poland, formely and today, La Heroldo
(Organe Officiel de la Ligue Universelle de FrancsMaon), Septembre
2003, s. 22-26. zob. J. Olszewski, Prosto w oczy, Warszawa 1997, s.
119-122, ISBN 83-87538-35-3. Incontro 1992, nr 3, s. 16; A. Kop.
Ludwik Hass, Wolnomularze polscy w kraju i na wiecie 1821-1999.
Sownik biograficzny, Warszawa, 1999 s. 533-534 P-2, (w:) N.
Wjtowicz, Masoneria. May sownik, Warszawa 2006, s. 292. Zmieniajca
si sytuacja kobiet w wolnomularstwie zostaa szczegowo opisana w: N.
Wjtowicz , Kobiety w loy masoskiej, Rojalista Pro Patria, nr 1
(47), sierpie 2009 luty 2010, s. 20-24
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
KONSTYTUCJA 3 MAJA, (w:) N. Wjtowicz , Masoneria. May sownik,
Warszawa 2006, s. 206-207. Wywiad z Tadeuszem Cegielskim z
Najwyszego Czasu, Ministrowie spraw wewntrznych i edukacji
Przynaleno Bolvara potwierdza wiele rde Strona kanadyjskich l
Memphis-Misraim W. Smoleski, Przewrt umysowy w Polsce wieku XVIII
Warszawa 1979, s. 201-203 Stanisaw Maachowski-empicki, Wykaz
polskich l wolnomularskich oraz ich czonkw w latach 1738-1821
poprzedzony zarysem historji wolnomularstwa polskiego i ustroju
Wielkiego Wschodu Narodowego Polskiego , Krakw 1929, s. 5253 Marek
Tarczyski , Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 59-60.
Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 443.
Henryk Dbrowski wolnomularz, tekst ze strony wolnomularstwo.pl Leon
Chajn, Polskie wolnomularstwo 1920-1938, Czytelnik, Warszawa 1984,
rozdzia Czara goryczy, str.403 i dalej. Kozio wskae masona, Polska
ze miechu kona Antymasoska kampania 1938 roku Wrocaw peen
masonw
Are the freemasons kosher? Norbert Wjtowicz Szatan w loy artyku
powicony pojawiajcym si w historii oskareniom wolnomularzy o
satanizm Norbert Wjtowicz Koci i masoni Maksymilian Kolbe i
zorganizowane zo Ojciec Kolbe nie demonizowa Zbigniew Suchecki,
Koci a masoneria, rda kanonu 2335 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917
roku Zbigniew Suchecki, Koci a masoneria, Dyskusja nad kanonem 2335
Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 roku Archiwum watykaskie: AAS 76
(1984) 300; DOCUMENTA 54; polski tekst dokumentu Zbigniew Suchecki,
Koci a masoneria, Deklaracja o stowarzyszeniach masoskich.
Dichiarazione circa l'appartenenza dei cattolici ad associazioni
massoniche , w arch. watykaskim: AAS 73 (1981) 240-241; DOCUMENTA
44.; tre deklaracji po polsku Wolnomularstwo egipskie w Polsce
Mariusz Agnosiewicz, Koci w subie ciemnoty Szatan w loy Joanna
Salamon, Gnosis nr 8. i 9., Schulz hermetyczny Ludwik Hass
Wolnomularstwo w Europie rodkowoWschodniej XVIII i XIX wieku Wrocaw
1982 s. 284
BibliografiaTadeusz Cegielski, Ordo ex chao: wolnomularstwo i
wiatopogldowe kryzysy XVII i XVIII wieku , Warszawa 1994 ISBN
83-8540829-0 Tadeusz Cegielski, Sekrety masonw. Pierwszy stopie
wtajemniczenia, Warszawa 1992 ISBN 83-85028-25-0 Adam Doboszyski,
Konspiracje, Krzeszowice 2004 ISBN 83-88020-79-X Albin Dunajewski,
Peen apostolskiej troskliwoci... (list apostolski w sprawie
masonerii), Krzeszowice 2005 ISBN 83-60048-05-3 Roberto Gervaso,
Bracia przeklci. Historia masonerii , prze. Katarzyna Kocielak,
Warszawa 2005 ISBN 83-7163-231-2 Domenico V. Ripa Montesano,
Vademecum di Loggia, Edizione Gran Loggia Phoenix Roma Italia 2009
ISBN 978-88-905059-0-4 Ludwik Hass, Masoneria polska XX wieku:
losy, loe, ludzie, Warszawa 1993 ISBN 83-85272-13-5 Ludwik Hass,
Sekta farmazoni warszawskiej. Pierwsze stulecie wolnomularstwa w
Warszawie (1721-1821) , Warszawa 1980 ISBN 83-06-00239-3 Andrzej
Nowicki, Filozofia masonerii u progu Sidmego Tysiclecia , Gdynia
1997 ISBN 83-86748-17-6 Jzef Sebastian Pelczar, Masoneria. Jej
istota, zasady, dnoci, pocztki, rozwj, organizacja, ceremonia i
dziaanie., Krzeszowice 2004 ISBN 83-88020-24-2 Rozmowy o masonerii.
Z Norbertem Wjtowiczem o masonerii w Polsce i na wiecie rozmawia
Natalia Dueholm , Krzeszowice 2005 ISBN 83-60048-21-5 Jerzy
Siewierski, Dzieci Wdowy czyli opowieci masoskie , Milanwek 1992
ISBN 83-900551-7-1 Maciej Stpie, Poszukiwacze Prawdy.
Wolnomularstwo i jego tradycja , Lublin 2000 ISBN 83-7306-008-1
Sztuka krlewska. Historia i myl wolnomularstwa na przestrzeni
dziejw red. Norbert Wjtowicz, Wrocaw 1997 ISBN 83-9006963-6 Jerzy
Wjtowicz, Masoneria wielka niewiadoma? Studium z dziejw tzw.
tajnych towarzystw w Europie nowoytnej (XVIII-XX w.) , Toru 1992
ISBN 83-85263-57-8 Norbert Wjtowicz, Antymasoska kampania 1938 roku
(z doczeniem wybranych dokumentw) , Krzeszowice 2005 ISBN
8360048-10-X Norbert Wjtowicz, Masoneria. May sownik, Wyd.
Verbinum, Warszawa 2006 ISBN 978-83-7192-307-4 Norbert Wjtowicz,
Masoni w wielonarodowociowej II Rzeczypospolitej , Warszawa 2011
ISBN 9788392570240 Norbert Wjtowicz, Wielki Architekt Wszechwiata.
Teologiczna krytyka masoskich wizji Boga , Warszawa 1999 ISBN
83-910542-5X Zaski Stanisaw, O masonii w Polsce od roku 1742 do
1822 na rdach wycznie masoskich, Krakw 1908 John K. Young, Barb
Karg, Masoni. Sekrety tajemniczej organizacji , Septem Gliwice 2007
ISBN 978-83-246-0951-2 Pawe Janowski , Masoneria III. Doktryna, IV.
Symbolika i obrzdowo, V. Koci katolicki a masoneria, VI. W Polsce ,
EncKat t. XII, kol. 138-151.
Linki zewntrzneWirtualny Wschd Wolnomularski Wielka Loa Narodowa
Polski Ars Regia nowa strona pisma wolnomularskiego Le Droit Humain
Polska Masonica Norberta Wjtowicza Bractwo w. Piusa X o masonerii
Szkice o masonerii KrajskiegoZobacz haso wolnomularstwo
wWikisowniku
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]
Wolnomularstwo - wikipedia.wp.pl - Wirtualna Polska
Albert Pike Morals and dogma (Jedna z najwaniejszych ksig
masonerii)e
Wielcy Mistrzowie polskiej masonerii od 1992Tadeusz Gliwic
Janusz Maciejewski Tadeusz Cegielski Ryszard Siciski Marek
Zotek-Zotkiewicz Andrzej Nowicki Zbigniew Gertych Piotr Kuncewicz
Waldemar Gniadek
Wielcy Mistrzowie Wielkiej Loy Narodowej Polski Wielcy
Mistrzowie Wielkiego Wschodu Polski
Prezydenci Polskiej Federacji Le Droit Humaine
Cezary Leeski Jerzy Dworak
Polskie czasopisma i biuletyny powicone masonerii po 1992
Ars Regia (od 1992) * Wolnomularz Polski (od 1993) * Polnischer
Freimaurer (jeden numer w 1997) * DH Biuletyn (jeden numer w 1999)
* Red Mountain Pass (od 2004) * Akacja (od 2004)
Tekst udostpniany na licencji Creative Commons: uznanie
autorstwa, na tych samych warunkach , z moliwoci obowizywania
dodatkowych ogranicze. Zobacz szczegowe informacje o warunkach
korzystania. Zasady ochrony prywatnoci O Wikipedii Informacje
prawne
O firmie | Dla prasy | Reklama | Biznes z WP | Skontaktuj si z
WP | Praca | Prywatno | Polityka antyspamowa Zobacz wszystkie
serwisy | RSS
http://wikipedia.wp.pl/wiki/Wolnomularstwo?ticaid=1de0b[07/02/2012
10:01:44]