Top Banner

of 339

Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

Jun 04, 2018

Download

Documents

vhbofo
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    1/338

    CAPTULO I

    LINHAS INTRODUTRIAS

    1- DIREITO PROCESSUAL PENAL1.1 CONCEITO E FINALIDADE

    Frederico Marques o conjunto de princpios e normas que regua! aa"ica#$ojris!iciona" !o !irei#o pena"% &e! co!o as a#i$i!a!es persec#%rias !aPo"cia &!ici'ria% e a es#r#ra()o !os %r*)os da 'un#$o jurisdiciona e res"ecti(osau)iiares*.

    O "rocesso "ena de(e ser co!"reendido de sorte a con'erir e'eti(idade aodireito "ena% 'ornecendo os !eios e o ca!in+o "ara !ateriai,ar a a"ica#$o da "ena ao

    caso concreto. De(e-se ter e! (ista que o jus puniendiconcen#ra-se na +i*ra !oEs#a!o. Essa caracterstica n$o se !odi'ica quando se cuida de a#$o "ena "ri(ada% eisque aqui o quereante "assa a 'igurar co!o s,s#i##o processa"

    No que tange / 'inaidade do direito "rocessua "ena% ea "ode ser di(idida e!me!ia#a e ime!ia#a0 aquea di, res"eito / "r"ria paci+ica()o socia" o&tida co! asou#$o do con'ito% enquanto a 2ti!a est3 igada ao 'ato de que o direito "rocessua

    "ena (ia&ii,a a ap"ica()o !o !irei#o pena"% concreti,ando-o.

    .- ENTENDENDO O TE/A

    4.1 INTE5E66E

    7 o desejo% a co&i#a% a (ontade de conquistar ago. O interesse indica u!are"a()o en#re as necessi!a!es 0manas 8que s$o de (ariadas ordens9 e os ,ens !a$i!a ap#os a sa#is+a2-"as.

    4.4 :5ETEN6;O

    7 a inten#$o de su&ordinar interesse a+eio ao "r"rio.

    4.< LIDEA "i!e surge do con'ito de interesses quai'icado "ea "retens$o resistida. No

    e!&ate cri!ina% tere!os% de u! ado% a "retens$o do Estado de 'a,er (aer o direito!ateria% a"icando a "ena ao caso concreto% e% de outro% ostatus libertatisdo i!"utado%que s "ode ser a"enado a"s o de(ido "rocesso ega. Pressp3e-se4 por#an#o4 maresis#2ncia necess'ria !o r5.

    7 &astante contro(ertida a quest$o so&re a e)ist=ncia de ide no "rocesso "ena.Isso "orque a "resen#a de interesses antag>nicos seria "reci"itada% j3 que a acusa#$o e ade'esa estaria! e! &usca do !es!o interesse% que a rea"ia()o !a js#i(a. No

    "rocesso cri!ina a 'igura do Ministrio :2&ico% "reocu"ada co! o js#o pro$imen#o%

    1

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    2/338

    e n$o co! a condena#$o des!edida% estaria no !es!o sentido da "retens$o de'ensi(a%&uscando a a!e6a!a ap"ica()o !a "ei pena"

    E! ra,$o da nulla poena sine iudicio% o "rocesso "ena 'erra!enta necess3riae incontorn3(e% j3 que os interessados t=! no judici3rio o rg$o canai,ador da

    a"ica#$o do direito "uniti(o% e a necessidade do contraditrio co!o !eio !aise'iciente "ara a desco&erta da (erdade* aca&a "or rati'icar a de"end=ncia "rocessua"ara reso(er a "retens$o que nasce insatis'eita. :or essa ra,$o% a a()o pena" 5 maa()o necess'ria4 6an!o se pensa na e+e#i$a()o !a pre#ens)o pni#i$a

    O ru n$o "ode (ountaria!ente su&!eter-se / "retens$o acusatria% ressa(ada a"ossi&iidade da transa#$o "ena% no ?!&ito dajs#i(a consensa". Da !es!a !aneira%se o ru con'essar o cri!e% ou se o Ministrio :2&ico requer a a&so(i#$o% isso n$o su'iciente "ara que o "rocesso c+egue ao seu 'ina de !aneira "reci"itada. 7 necess'rioco*ni()o e8arien#e !o manancia" pro,a#%rio para +orma()o !o con$encimen#o !o

    j"*a!or4 j' 6e es#amos !ian#e !e ,ens jr!icos in!ispon$eis4 e a "i!e !e$e ser

    $is#a !e +orma aci!en#a"4 secn!'ria4 e !espicien!a para o e8erccio jris!iciona"em ma#5ria crimina"N$o outra a "osi#$o de A'r?nio 6i(a @ardi!% que entende que aide "rescind(e ao "rocesso o que indis"ens3(e a pre#ens)o !o a#or!ani'estada e! ju,o% e)teriori,ada "eo "edido e dei!itada "ea causa de "edir.

    4.B A;O

    Na senda da doutrina "rocessua !ajorit3ria% Ant>nio :aganea osc+i sustentaque 9a a()o 5 o !irei#o s,je#i$o p:,"ico !e mo$er a jris!i()o; % e)"icando que o

    "oder de !o(er a jurisdi#$o "ode ter nature,a de !irei#o s,je#i$o p:,"ico% nas a#esde iniciati(a "ri(ada ou de !e$er jr!ico% nas a#es "2&icas.

    4. :5OCE66O

    7 o instru!ento de atua#$o da jurisdi#$o. Conte!"a u! e"emen#o cons#i##i$oo,je#i$o% qua seja% o proce!imen#o% que a seqG=ncia de atos concatenados a u!o&jeti(o 'ina. O "ro(i!ento jurisdiciona e u! e"emen#o cons#i##i$o s,je#i$o% que a re"a()o jr!ica processa"entre os sujeitos que integra! o "rocesso.

    2.5.1 Pressupostos processuais

    a< S,je#i$os=

    Re"a#i$os ao ji=

    In$es#i!ra0 a necessidade de estar in(estido no cargo e! con'or!idadeco! a Constitui#$o e a egisa#$o e! (igor

    Compe#2ncia= o i!ite ega dentro do qua o rg$o jurisdiciona "oder3atuar

    As2ncia !e sspei()o= a i!"arciaidade necess3ria "ara o e)erccio dajurisdi#$o.

    Re"a#i$o >s par#es=

    4

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    3/338

    Capaci!a!e !e ser par#e= a ca"acidade de contrair o&riga#es e e)ercerdireitos. :ara +a(er ca"acidade de ser "arte "assi(a no "rocesso "ena%

    "reciso que o agente ten+a idade igua ou su"erior a 1H anos% considerada /"oca da ocorr=ncia dos 'atos narrados na den2ncia

    Capaci!a!e !e es#ar em jo soin0o0 re'ere-se a necessidade de

    assist=ncia e re"resenta#$o daquees que n$o go,a! da "ena ca"acidade. Capaci!a!e pos#"a#%ria.

    ,< O,je#i$os=

    E8#rnsecos= aus=ncia de 'atos i!"editi(os "ara o reguar tra!itar"rocedi!enta.

    In#rnsecos=reguaridade 'or!a.

    ?- SISTE/AS PROCESSUAIS

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    4/338

    Te! ra,es na 5e(ou#$o Francesa. Caracteri,a-se "or u!a ins#r()opre"iminar% secreta e escrita% a cargo do @ui,% co! "oderes inquisiti(os% no intuito daco+eita de "ro(as% e "or u!a 'ase con#ra!i#%ria j!icia"< e! que se d3 o juga!ento%ad!itindo-se o e)erccio da a!"a de'esa e de todos os direitos dea decorrentes.

    Dissecando toda a "ersecu#$o no siste!a !isto% te!os0

    In$es#i*a()o pre"iminar% a cargo da "ocia judici3ria Ins#r()o prepara#%ria% "atrocinada "eo jui, instrutor &"*amen#o0 s este 2ti!o% contudo% so& o cri(o do contraditrio e da a!"a

    de'esa.

    - ONTES

    B.1 CLA66IFICA;O

    a< on#e !e pro!()o o ma#eria" F aquea que e"a,ora a norma. No rasi% aco!"et=ncia "ara egisar so&re direito "rocessua "ena da Jni$o. Contudo% o

    "aragra'o 2nico do art. 44 da CF% "er!ite que atra(s de "ei comp"emen#ar sejaatri&uda aos Estados-!e!&ros / co!"et=ncia "ara egisare! so&re "rocesso "ena% e!6es#3es espec+icas !e !irei#o "oca".

    O&s. @3 e! rea#$o ao !irei#o peni#enci'rio e proce!imen#os% a co!"et=ncia "araegisar concorrente da Jni$o% Estados e Distrito Federa.

    Kae destacar ainda que o :residente da 5e"2&ica "ode egisar% (ia Decreto

    so&re o induto% sen!o-"0e $e!a!o4 en#re#an#o4 por me!i!a pro$is%ria4 "e*is"aracerca !e !irei#o pena" e processa" pena"

    GE se o Presi!en#e4 i*noran!o a imposi()o cons#i#ciona"4 e!i#ar me!i!a pro$is%riaem +a$or !o r5Nesse caso% consoante LF% ta +i"tese de(e se a"icar nor!a!enteo no(e di"o!a% rejeitando so!ente a !edida "ro(isria e! des'a(or do i!"utado. Nareaidade% a idia de que todo e quaquer 'ato de(e ser inter"retado 'a(ora(e!ente aoacusado u! dog!a que te! a "retens$o de su"antar a e'eti(idade da Constitui#$o eque con'unde (ig=ncia co! (aidade. 6e u! enunciado nor!ati(o "ro!ugado e!desco!"asso co! aquea% "orque in(3ido% n$o o&stante (igente.

    ,

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    5/338

    Cos#mes F o que se costu!a c+a!ar de "ra)e 'orense. 7 u!a regra deconduta "raticada de !odo *era"4 cons#an#e e ni+orme% co! a consci=ncia de suao&rigatoriedade. 7 justa!ente a consci2ncia !a o,ri*a()o !e cmprimen#o quedi'erencia o cos#medo mero 0',i#o.

    Os costu!es cassi'ica!-se e!0

    Secundum legem rati'ica! e sedi!enta! o dis"osto e! ei. Praeter legem (ia&ii,a! a spress)o !e "acnasna ei. Contra legem s$o aquees que contraria! a ei. E! outras "aa(ras% o

    costu!e "assa a considerar a ei re(ogada. Le!&re-se% contudo% que ocostu!e% a"esar da cassi'ica#$o es&o#ada% n$o te! o cond$o de re(ogardis"ositi(os egais.

    Princpios *erais !o !irei#o F s$o "re!issas ticas e)tradas da egisa#$o e doordena!ento jurdico e! gera. 6$o esta&eecidos de acordo co! a consci=ncia tica do

    "o(o.No "rocesso "ena% o "rinc"io gera favor rei"ossi&iita a constru#$o induti(a

    de regras gerais "ara a sou#$o de casos n$o reguados e)"ressa!ente.

    - ANALOJIA

    .1 CONCEITO

    A ana"o*ia 'or!a de a#o-in#e*ra()o !a "ei. :ea anaogia% a"ica!os a u!'ato n$o regido "ea nor!a jurdica% dis"osi#$o ega a"icada a 'ato se!e+ante 8ubi

    eadem ratio, ubi idem ius9. A+ina"4 on!e e8is#e a mesma ra)o4 !e$e ser ap"ica!o omesmo !irei#o

    I/PORTANTEBBBAo contr3rio do que acontece no direito "ena% no ?!&ito do quan$o "ode ser utii,ada e! "reju,o do ru% na es+era processa" e"a *oa !e amp"aap"ica()o

    Toda(ia% de(e-se inter"retar co! reser(as a ad!issi&iidade da anaogia quandose trata da res#ri()o ca#e"ar !a "i,er!a!e% ou quando i!"orte e! 'e)i&ii,a#$o degarantias% o que seria intoer3(e / u, da Constitui#$o Federa.

    .4 E6:7CIE6

    Anaogia legis e! 'ace da acuna da ei% a"ica!os a norma posi#i$a!aque rege caso se!e+ante

    Anaogia iuris s$o a"icados princpios jr!icos ante a o!iss$o da ei.

    I/PORTANTEBBBIn#erpre#a()o pro*ressi$a4 a!ap#a#i$a o e$o"#i$a. O direito din?!ico e os 'en>!enos sociais n$o est$o estanques% e)igindo do intr"rete o es!erona atuai,a#$o dos di"o!as nor!ati(os% "ois a reaidade o i!"e% dando-se e'eti(idade/ nor!a n$o tra&a+ada ou n$o !oderni,ada "eo egisador.

    K- A LEI PROCESSUAL PENAL NO TE/PO

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    6/338

    A "ei processa" pena"% u!a (e, inserida no !undo jurdico% te! ap"ica()oime!ia#a4 a#in*in!o inc"si$e os processos 6e j' es#)o em crso% POUCOI/PORTANDO SE TRA OU NMO SITUAMO JRAOSA AO I/PUTADO%e! (irtude do "rinc"io do e+ei#o ime!ia#oou da ap"ica()o ime!ia#a Destarte% os a#os

    an#eriores4 em !ecorr2ncia !o princpio !o tempus regit actum4 con#inam $'"i!ose4 com o a!$en#o !e no$a "ei4 os a#os +#ros rea"iar-se-)o pa#a!os pe"os !i#ames!o no$o !ip"oma :or i!"erati(o constituciona% +3 de ser res"eitado o direitoadquirido% o ato jurdico "er'eito e a coisa jugada.

    GE se a "ei +or 0,ri!a4 #raen!o precei#os #an#o !e !irei#o processa" 6an#o !e!irei#o ma#eria"Como n)o po!e 0a$er cis)o% de(e pre$a"ecer o !irei#o pena". 6eeste 'or &en'ico% a ei ser3 a"icada /s in'ra#es ocorridas antes da sua (ig=ncia. Oas"ecto "ena retroage% e o "rocessua ter3 a"ica#$o i!ediata% "reser(ando-se os atos

    "raticados quando da (ig=ncia da nor!a anterior.

    @3 se a "arte "ena 'or !a'ica% a no(a nor!a n$o ter3 nen+u!a incid=ncia aoscri!es ocorridos antes de sua (ig=ncia e o "rocesso iniciado% todo ee% ser3 regido "eos

    "receitos "rocessuais "re(istos na antiga ei.

    I/PORTANTEBBBA,-ro*a()o a re(oga#$o tota de u!a ei "or outra. Derro*a()oa re(oga#$o "arcia.

    O&s. A ei "ode ser re(ogada ainda que esteja e! curso o "erodo de vacatio legis.

    - A LEI PROCESSUAL PENAL NO ESPAO

    A a"ica#$o da ei "rocessua "ena "3tria in'or!ada "eo princpio !a#erri#oria"i!a!e a,so"#a. Logo% te! a"ica#$o a todos os "rocessos e! tra!ite noterritrio naciona 8locus regit actum

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    7/338

    I/PORTANTEBBB Tri,na" Pena" In#ernaciona" Te! jris!i()o s,si!i'ria%a"enas quando o "as co!"etente n$o 'a#a (aer a ei "ena% es"ecia!ente nos cri!esde guerra e contra a +u!anidade.

    :ara o autor% a en#re*a ao TPI n)o se con+n!e com a e8#ra!i()o % j3 que esta

    2ti!a a entrega da "essoa ao "as estrangeiro co! jurisdi#$o "ara i!"ri!ir are"ri!enda ao caso concreto% "or ter atri&ui#$o "ara tanto. @3 o T:I integra a "r"ria@usti#a &rasieira% sendo u! %r*)o especia" da tessitura do nosso @udici3rio% "ois a

    "re(is$o do artigo P do ADCT 8reati(a ao tri&una internaciona de direitos +u!anos9consu&stancia a cria#$o de u! rg$o que "assa a integrar a estrutura judici3ria

    &rasieira% co!o inst?ncia 2ti!a.

    II - as "rerrogati(as constitucionais do :residente da 5e"2&ica% dos!inistros de Estado% nos cri!es cone)os co! os do :residente da5e"2&ica% e dos !inistros do 6u"re!o Tri&una Federa% nos cri!esde res"onsa&iidade 8Constitui#$o% arts. H% HQ% R 4o% e 1SS9

    &ris!i()o po"#ica F os cri!es de res"onsa&iidade in(oca!% co!o regra%a"recia#$o na es'era do :oder Legisati(o% co!o "ro'essa a Constitui#$o Federa. Ca&eao sena!o +e!era"jugar.

    III - os "rocessos da co!"et=ncia da @usti#a Miitar

    &s#i(a /i"i#ar e E"ei#ora" F es"eciai,adas% "ossue! codi'ica#$o "r"rias.

    O&s. 7 de se destacar que% "eo "rinc"io adotado 8territoriaidade estrita9% a ei"rocessua &rasieira n)o #em4 ao contr3rio do que ocorre co! a ei "ena%

    e8#ra#erri#oria"i!a!e 8art.P C:9. Contudo% Tourin+o Fi+o% indicando (asta doutrina%a"onta e)ce#es a esta "ossi&iidade% quais seja!0

    1. A"ica#$o da ei "rocessua &rasieira e! #erri#%rio nullius4. E! +a(endo a#oria()o !e m !e#ermina!o pas% "ara que o ato

    "rocessua a ser "raticado e! seu territrio o 'osse de acordo co! a ei&rasieira

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    8/338

    senten#a 'ina% ainda que "endente recurso es"ecia eVou e)traordin3rio% sendo que anecessi!a!e#i"i!a!e !o c'rcere ca#e"ar"ressu"e !e$i!a !emons#ra()o.

    Kae destacar ainda que o "rinc"io da "resun#$o da inoc=ncia te! sido encaradoco!o sin>ni!o de presn()o !a n)o-c"pa,i"i!a!e. 6$o e)"resses equi(aentes. Esta

    a "osi#$o do autor. N$o "ode!os des!erecer% contudo% que e! 'ace da reda#$oes&o#ada no inciso LKII do art. P da CF% ensaiou-se u!a distin#$o entre "resun#$o deinoc=ncia e "resun#$o de n$o cu"a&iidade.

    E! sntese% a presn()o !e inoc2nciaduraria at o incio do "rocesso. A"s% oru% e! 'ace do astro "ro&atrio contra si angariado% "oderia ter trata!ento si!iar/quees j3 de'initi(a!ente condenados. A "r"ria instaura#$o do "rocesso cri!inaautori,a(a que se "resu!isse a cu"a do i!"utado% e n$o sua inoc=ncia.

    Na atua orde! constituciona% n$o "ode!os ad!itir u!a distin#$o dessa orde!.Enquanto n$o transitar e! jugado a senten#a condenatria% a cu"a n$o se esta&eece.

    Ainda assi!% o 6TF% na 62!ua nP 1% a!mi#e a ap"ica()o !os ,ene+cios !a LEP4como a pro*ress)o !e re*ime4 >6e"es 6e ain!a n)o es#ejam !e+ini#i$amen#econ!ena!os4 !es!e 6e e8is#a sen#en(a con!ena#%ria em 6e s% a !e+esa #en0arecorri!o 7 o 6e se #em c0ama!o !e e8ec()o pro$is%ria

    Q.4 :5INC:IO DA IM:A5CIALIDADE DO @JIW

    A i!"arciaidade entendida co!o caracterstica essencia do "er'i do jui,consistente e! n$o "oder ter (ncuos su&jeti(os co! o "rocesso de !odo a +e tirar oa'asta!ento necess3rio "ara condu,i-o co! isen#$o.

    A i!"arciaidade "reconi,ada "eo ordena!ento jurdico i!"ica na "ostura deu! !agistrado que cu!"ra a Constitui#$o% de !aneira +onesta% "roatando decisessu'iciente!ente !oti(adas. Isso n$o indu, que o jui, se a&straia de seus (aores "araque e)er#a seu !ister.

    Q.< :5INC:IO DA IJALDADE :5OCE66JAL

    Ta!&! tratado co! "rinc"io da pari!a!e !e armas% consagra o #ra#amen#oisonQmico !as par#es no #ranscorrer processa"O que de(e "re(aecer a c+a!adai*a"!a!e ma#eria"% eia-se% os desiguais de(e! ser tratados desigua!ente% na !edida

    de suas desiguadades.Q.B :5INC:IO DO CONT5ADIT5IO OJ ILATE5ALIDADE DA AJDIUNCIA

    Tradu,ido no &in>!io ci=ncia e "artici"a#$o% e de res"ado constituciona%i!"e que >s par#es !e$e ser !a!a a possi,i"i!a!e !e in+"ir no con$encimen#o !oma*is#ra!o% opor#nian!o-se a par#icipa()o e mani+es#a()o so,re os a#os 6econs#i#em a e$o"()o processa"

    Q. :5INC:IO DA AM:LA DEFE6A

    A de'esa "ode ser su&di(idida e! !e+esa #5cnica 8e'etuada "or "ro'issiona+a&iitado9 e a#o!e+esa 8reai,ada "eo "r"rio i!"utado9. A "ri!eira se!"re

    H

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    9/338

    o&rigatria. A segunda est3 no ?!&ito de con(eni=ncia do ru% que "ode o"tar "or"er!anecer inerte% in(ocando incusi(e o si=ncio.

    O STconsagra na S:m"a .?% ao tratar da de'esa tcnica% que no processopenal, a falta de defesa constitui nulidade absoluta, mas a sua deficincia s o anular

    se houver prova de prejuzo para o ru (nulidade relativa)*.Q. :5INC:IO DA A;O% DEMANDA OJ INICIATIKA DA6 :A5TE6

    6endo a jurisdi#$o inerte% ca&e /s "artes a "ro(oca#$o% e)ercendo o direito dea#$o% no intuito da o&ten#$o do "ro(i!ento jurisdiciona.

    Neste conte)to% n$o se ad!ite !ais que nas contra(en#es a a#$o "ena ten+aincio "or "ortaria &ai)ada "eo deegado ou "eo !agistrado 8que se c+a!a(a deprocesso j!icia"i+orme9.

    I/PORTANTEBBB Mes!o diante da inrcia jurisdiciona% e! +o!enage! ao status

    libertatis% nada i!"ede que os ju,es e tri&unais conce!am habeas corpus!e o+cio%se!"re que ten+a! notcia de que e)ista a!ea#a ou es$o / i&erdade de oco!o#$o.

    Q. :5INC:IO DA OFICIALIDADE

    Os rg$os incu!&idos da "ersecu#$o cri!ina s$o rg$os o'iciais "or e)ce=ncia.

    Q.H :5INC:IO DA OFICIO6IDADE

    A atua#$o o'icia na "ersecu#$o cri!ina% co!o regra% ocorre se! necessidade deautori,a#$o% isto % "rescinde de quaquer condi#$o "ara agir% dese!"en+ando suasati(idades ex officio. E)ce"ciona!ente "ressu"e autori,a#$o do egti!o interessado%co!o se d3 na a#$o "ena "2&ica condicionada / re"resenta#$o da (ti!a ou /requisi#$o do Ministro da @usti#a.

    Q.Q :5INC:IO DA KE5DADE 5EAL

    O "rocesso "ena n$o se con'or!a co! ia#es 'ictcias ou a'astadas dareaidade. O ma*is#ra!o pa#a o se #ra,a"0o na recons#r()o !a $er!a!e !os +a#oscomo +orma !e e8arar m pro$imen#o jris!iciona" mais pr%8imo poss$e" !o i!ea"!e js#i(a

    7 de se o&ser(ar% contudo% que a (erdade rea% e! ter!os a&soutos% "ode sere(ear intang(e. A'ina% a re(itai,a#$o no seio do "rocesso% dentro do 'ru!% nu!asaa de audi=ncia% daquio que ocorreu !uitas (e,es anos atr3s% % e! (erdade% a!ateriai,a#$o 'or!a daquio que se i!agina ter acontecido.

    Q.1S :5INC:IO DA O5IATO5IEDADE

    Os rg$os incu!&idos da "ersecu#$o cri!ina% e! estando "resentes os"er!issi(os egais% est$o o&rigados a atuar. A "ersecu#$o cri!ina de orde! "2&ica% en)o ca,e jo !e con$eni2ncia o opor#ni!a!e.

    Q

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    10/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    11/338

    Trata-se de aut=ntica *aran#ia +n!amen#a"4decorrendo da 'unda!enta#$o dadecis$o judicia o aicerce necess3rio "ara a seguran#a jurdica do caso su&!etido ao

    judici3rio. O ji 5 "i$re para !eci!ir4 !es!e 6e o +a(a !e +orma mo#i$a!a4 so,pena !e n"i!a!e insan'$e"

    Q.1B :5INC:IO DA :JLICIDADE

    A "u&icidade dos atos "rocessuais a regra. Toda(ia% o sigio ad!iss(equando a de'esa da inti!idade ou o interesse socia o e)igire!.

    De(e-se distinguir a "u&icidade reati(a /s "artes% a c+a!ada "u&icidadeinterna ou es"ec'ica% e a reati(a ao "2&ico e! gera% ou "u&icidade e)terna. Esta2ti!a que encontra !itiga#$o "eas e)ce#es "ostas no te)to constituciona.

    O&s. @3 quanto ao IP4"or se tratar de 'ase "r-"rocessua% regido "eo princpio !asi*i"a()o% assegurando-se ao ad(ogado% contudo% a consuta aos autos corres"ondentes.

    :ara "reser(ar o o'endido% "oss(e a decreta#$o judicia do segredo de justi#a%que "ode atingir toda a "ersecu#$o "ena% engo&ando dados% de"oi!entos e de!aisin'or!a#es constantes dos autos% de 'or!a a n$o e)"or a (ti!a aos !eios deco!unica#$o.

    Q.1 :5INC:IO DO DJ:LO 5AJ DE @J5I6DI;O

    Este "rinc"io assegura a possi,i"i!a!e !e re$is)o !as !ecis3es j!iciais %atra(s do siste!a recursa% onde as decises do ju,o a quo "ode! ser rea"reciadas

    "eos tri&unais.

    Toda(ia% interessa su&in+ar 6e o !p"o *ra !e jris!i()o n)o 5 princpiocon#emp"a!o na C% +aja (ista que "rocessos e)iste! se! que esse du"o grau incida%a e)e!"o daquees de co!"et=ncia origin3ria do 6TF. O du"o grau de jurisdi#$o n$o u! enunciado nor!ati(o que incide indistinta!ente e! todos os "rocessos "enais.

    :or sua (e,% o :acto de 6$o @os da Costa 5ica dis"e acerca do direito derecorrer das decises judiciais. Entende! os autores que o re'erido :acto% neste "onto% rece&ido co!o "ei or!in'ria% j3 que o direito ao recurso n$o "ode ser enquadrado co!oe)"ress$o de direito 'unda!enta% encontrando-se% "or consequ=ncia% 'ragii,ado% dentro

    das (3rias e)ce#es e)istentes no siste!a de decises si!"es!ente irrecorr(eis.Q.1 DO @JIW NATJ5AL

    Consagra o direito de ser "rocessado "eo !agistrado co!"etente e a (eda#$oconstituciona / cria()o !e jos o #ri,nais !e e8ce()o. I!"ede a cria()ocass#ica !e #ri,nais p%s-+a#o% "ara a"reciar u! deter!inado caso.

    Q.1 DO :5OMOTO5 NATJ5AL OJ DO :5OMOTO5 LEAL

    Este "rinc"io (eda a !esi*na()o ar,i#r'ria% "eo C+e'e da Institui#$o% de

    "ro!otor "ara "atrocinar caso es"ec'ico% (ae di,er% o "ro!otor natura +3 de ser%se!"re% a6e"e pre$iamen#e es#a#!o em "ei8critrios egais "r(ios9.

    11

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    12/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    13/338

    Q.41 :5INC:IO DA ECONOMIA :5OCE66JAL

    De(e-se &uscar a e'eti(idade% co! a "rodu#$o da !enor quantidade de atos"oss(e.

    A ceeridade n$o "ode se a'astar da quaidade na "resta#$o jurisdiciona% a'ina% are'e)$o sautar e necess3ria / justa co!"osi#$o das ides.

    Q.44 :5INC:IO DA O5ALIDADE

    :re(a=ncia / "aa(ra 'aada. Do "rinc"io da oraidade decorre! os "rinc"iosda ime!ia#i!a!e4 !a concen#ra()o e !a i!en#i!a!e +sica !o j"*a!or.

    :eo princpio !a ime!ia#i!a!e4 o idea que a ins#r()o pro,a#%ria seja"atrocinada peran#e o ma*is#ra!o% "ara que o !es!o "ossa co+er todas as i!"resses

    na 'or!a#$o do seu con(enci!ento.

    @3 a concen#ra()o o desejo de que os atos da instru#$o centre!-se e! ma s%a!i2ncia% i!"ri!indo ta!&! ceeridade.

    uanto ao princpio !a i!en#i!a!e +sica !o ji% "or ee% o !agistrado quecondu,iu a instru#$o de(e o,ri*a#oriamen#ejugar a causa% de sorte a assegurar o reacontado do jui, que ir3 "ro'erir senten#a co! o !ateria "ro&atrio "rodu,ido nos autos.

    Lem,rarBBBA"ica-se o art. 1

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    14/338

    Q recon+eceu que 9a proibi!"o de liberdade provis#ria nos processos por crimeshediondos n"o veda o rela$amento da pris"o processual por e$cesso de pra%o&.

    O&s. Ta s2!ua "erdeu utiidade% "ois co! a ei 11.BBVS os crimes 0e!ion!ospassaram a a!mi#ir "i,er!a!e pro$is%ria

    Q.4 :5INC:IO DA :5O:O5CIONALIDADEZ3 entendi!ento de que o "rinc"io da "ro"orcionaidade n$o se identi'ica co!

    o "rinc"io da ra,oa&iidade. Enquanto o princpio !a raoa,i"i!a!e deno!ina#$oque re"resenta u!a norma jr!ica consis#en#e em m cnone in#erpre#a#i$o 6econ!a o jris#a a !ecis3es acei#'$eis% o princpio !a proporciona"i!a!e% de orige!ger!?nica% re"resenta u! proce!imen#o !e ap"ica()oin#erpre#a()o !e norma

    jr!ica #en!en#e a concre#iar m !irei#o +n!amen#a" em !a!o caso concre#o.

    Os que entende! ra,oa&iidade e "ro"orcionaidade co!o e)"resses sin>ni!as%contorna! a di'eren#a entre u! 'en>!eno de a"ica#$o do direito que requer o

    "er"assar "or tr=s eta"as 8proporciona"i!a!e V necessi!a!e4 a!e6a()o eproporciona"i!a!e em sen#i!o es#ri#o9% de outro 'en>!eno que assi! n$o e)ige% +aja(ista que te! o cond$o de orientar o intr"rete a n$o aceitar co!o (3idas sou#es

    jurdicas que condu,a! a a&surdos 8ra,oa&iidade9.

    O ca!"o de atua#$o do "rinc"io da "ro"orcionaidade "oari,ado. Te!-sead!itido que ee de(e ser tratado co!o u! sper-princpio*% ta+ando a es#ra#5*ia !ecomposi()o no aparen#e 9con+"i#o principio"%*ico;8E). :rote#$o / inti!idade versusque&ra de sigio9. :or sua (e,% de(e ser (isto ta!&! na sua 'aceta de proi,i()o !ee8cesso% i!itando os ar,#rios !a a#i$i!a!e es#a#a% j3 que os 'ins da "ersecu#$o "enane! se!"re justi'ica! os !eios% (edando-se a atua#$o a&usi(a do Estado ao enca!"ara &andeira do co!&ate ao cri!e.

    De(e-se destacar ainda outra !odaidade do "rinc"io da "ro"orcionaidade% que a proi,i()o !e in+rapro#e()o ou proi,i()o !e pro#e()o !e+icien#e. O ca!"o de

    "rote#$o do cidad$o de(e ser (isto de 'or!a a!"a. E)iste a 9pro#e()o $er#ica";%contra os ar,#rios !o pr%prio Es#a!o% e(itando-se assi! e)cessos% co!o (isto aci!a%e a 9pro#e()o 0orion#a";% que a *aran#ia con#ra a*ress3es !e #erceiros% no qua oEstado atua co!o garante e'ica, dos cidad$os% i!"edindo tais agresses.

    O princpio !a proporciona"i!a!e #em especia" ap"ica()o no !irei#o

    processa" pena"4 #a" como se !' na !iscip"ina "e*a" !a $a"i!a!e !a pro$a.A orige! +istrica da utii,a#$o do "rinc"io da "ro"orcionaidade e! !atria

    "ro&atria "ode ser encontrada nos Estados Jnidos da A!rica% e! ra,$o daine)ist=ncia de regra!ento na Constitui#$o daquee "as so&re a regra de e)cus$o das

    "ro(as o&tidas iicita!ente e as que dea s$o deri(adas% o que ensejou a 9#eoria !ae$clusionar' rule; e suas res"ecti(as e)ce#es% dentre eas% o "rinc"io da

    "ro"orcionaidade ou balancing test*.

    Ainda ca&e 'risar que o princpio !a proporciona"i!a!e n)o po!e serin$oca!o para se so,repor a *aran#ias e !irei#os in!i$i!ais !o acsa!o%

    es"ecia!ente no rasi% n$o o&stante a Corte 6u"re!a &rasieira ten+a ad!itido% no hcHSQBQV5@% a "ossi&iidade re!ota de sua a"ica#$o em caso e8#remo !e necessi!a!e

    1B

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    15/338

    ina!i'$e" e incon#orn'$e"4 si#a()o 6e !e$e ser consi!era!a #en!o em con#a o casoconcre#o*.

    Q.4 :5INC:IO DA INE[IIILIDADE DE AJTO-INC5IMINA;O 8(&)$*&(&*+% & -&*&.&%&9

    Assegura que ningu! "ode ser co!"eido a "rodu,ir "ro(a contra si !es!o.Te! "ontos de contato co! o "rinc"io da presn()o !e inoc2nciae co! o !irei#o aosi"2ncioassegurado "ea Constitui#$o. A idia a i!ita#$o do "oder de "unir doEstado.

    SW/ULAS APLICXEIS

    ST&

    .1Pronncia!o o r5% 'ica su"erada a aega#$o de constrangi!ento iega da "ris$o"or e)cesso de "ra,o na instru#$o.

    .Encerra!a a ins#r()o crimina"% 'ica su"erada a aega#$o de constrangi!ento "ore)cesso de "ra,o.

    KN$o constitui constrangi!ento iega o e)cesso de "ra,o na instru#$o% pro$oca!ope"a !e+esa

    ST

    inc"an#e 17 direito do de'ensor% no interesse do re"resentado% ter acesso a!"oaos ee!entos de "ro(a que% j3 docu!entados e! proce!imen#o in$es#i*a#%riorea"ia!o por %r*)o com compe#2ncia !e po"cia j!ici'ria% diga! res"eito aoe)erccio do direito de de'esa.

    .?No "rocesso "ena% a +a"#a !e !e+esa constitui n"i!a!e a,so"#a% !as a sua!e+ici2ncias o anuar3 se +ou(er pro$a !o prejo"ara o ru.

    K11Transitada e! jugada a senten#a condenatria% compe#e ao jo !as e8ec(3es aap"ica()o !a "ei mais ,eni*na

    KA "roi&i#$o de i&erdade "ro(isria nos "rocessos "or crimes 0e!ion!osn$o (edao re"a8amen#o !a pris)o"rocessua "or e)cesso de "ra,o.

    1K Ad!ite-se a pro*ress)o !e re*ime de cu!"ri!ento da "ena ou a ap"ica()oime!ia#a !o re*ime menos se$eronea deter!inada% antes do tr?nsito e! jugado dasenten#a condenatria.

    1N$o i!"ede a "rogress$o de regi!e de e)ecu#$o de "ena% 'i)ada e! senten#a n$otransitada e! jugado% o 'ato de o ru se encontrar e! "ris$o es"ecia.

    1

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    16/338

    INYU7RITO POLICIAL

    1- A PERSECUMO CRI/INAL

    A "ersecu#$o cri!ina "ara a a"ura#$o das in'ra#es "enais e sua res"ecti(aautoria co!"orta duas 'ases &e! deineadas. A primeira4 pre"iminar4 in6isi#i$a4 5 oin65ri#o po"icia" A segunda% su&!issa ao contraditrio e / a!"a de'esa% deno!inada de 'ase "rocessua.

    .- POLCIA &UDICIXRIA E POLCIA AD/INISTRATIA

    a< Po"cia a!minis#ra#i$a o !e se*ran(a

    De car3ter e!inente!ente "re(enti(o% (isa% co! o seu "a"e ostensi(o deatua#$o% i!"edir a ocorr=ncia de in'ra#es.

    ,< Po"cia j!ici'ria

    De atua#$o re"ressi(a% que age% e! regra% a"s a ocorr=ncia de in'ra#es%(isando angariar ee!entos "ara a"ura#$o da autoria e constata#$o da !ateriaidadedeiti(a.

    Incu!&ir3 ainda / autoridade "oicia 'ornecer /s autoridades judici3rias asin'or!a#es necess3rias / instru#$o e juga!ento dos "rocessos reai,ar as diig=nciasrequisitadas "eo jui, ou "eo M: cu!"rir os !andados de "ris$o e re"resentar% senecess3rio 'or% "ea decreta#$o de "ris$o cautear.

    Ar# 1 A seguran#a "2&ica% de(er do Estado% direito eres"onsa&iidade de todos% e)ercida "ara a "reser(a#$o da orde!

    "2&ica e da incou!idade das "essoas e do "atri!>nio% atra(s dosseguintes rg$os0Z [ -/s "ocias ci(is% dirigidas "or deegados de "ocia de carreira%incu!&e!% ressa(ada a co!"et=ncia da Jni$o% as 'un#es de "ocia

    judici3ria e a a"ura#$o de in'ra#es "enais% e)ceto as !iitares.

    ?- CONCEITO E INALIDADE DO IP

    7 o conjn#o !e !i"i*2ncias rea"ia!as pe"a Po"cia &!ici'ria para aapra()o !e ma in+ra()o pena" e sa a#oria4 a +im !e 6e o #i#"ar !a a()o pena"possa in*ressar em jo

    O I: (e! a ser o proce!imen#o a!minis#ra#i$o% "rei!inar% presi!i!o pe"o!e"e*a!o !e po"cia% no intuito de identi'icar o autor do icito e os ee!entos que

    1

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    17/338

    atesta! a sua !ateriaidade% contri&uindo "ara a 'or!a#$o da o"ini$o deiti(a do tituarda a#$o "ena% ou seja% 'ornecendo ee!entos "ara con(encer o tituar da a#$o "ena se o

    "rocesso de(e ou n$o ser de'agrado.

    Kae ressatar que o inqurito ta!&! contri&ui "ara a decreta#$o de !edidas

    cauteares no decorrer da "ersecu#$o "ena% onde o !agistrado "ode to!3-o co!o &ase"ara "ro'erir decises ainda antes de iniciado o "rocesso% co!o "or e)e!"o% adecreta#$o de "ris$o "re(enti(a ou a deter!ina#$o de interce"ta#$o tee'>nica.

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    18/338

    Lo*o4 n)o 0' mais a +i*ra !o ji in6isi!or no com,a#e ao crimeor*ania!o.

    In$es#i*a(3es en$o"$en!oa#ori!a!es 6e *oam !e +oro por prerro*a#i$a !e+n()o. Nessas +i"teses% o deegado de "ocia NMO po!er' in!ici'-"as nem

    ins#arar in65ri#o"ara a"ura#$o de e(entua in'ra#$o% "ois as in$es#i*a(3es $)o#rami#ar peran#e o #ri,na" on!e a re+eri!a a#ori!a!e !es+r#a !o +oropri$i"e*ia!o. E)0 caso u! senador (en+a a "raticar u!a in'ra#$o "ena% asin(estiga#es ($o se desen(o(er so& a "resid=ncia de u! Ministro do 6TF.

    In65ri#os por crimes pra#ica!os por ma*is#ra!os o promo#ores4 nos 6ais asin$es#i*a(3es s)o presi!i!as pe"os %r*)os !e c:p"a !e ca!a carreira

    In$es#i*a(3es par#ic"ares4 6e po!em em,asar a a()o pena"

    In$es#i*a(3es a car*o !o /P "er'eita!ente "oss(e ao M: a reai,a#$o dein(estiga#es no ?!&ito cri!ina. Perce,a 6e n)o se !eseja a presi!2ncia !oin65ri#o po"icia" pe"o /P4pois is#o4 por rec"amo cons#i#ciona"4 5 a#ri,i()o !aa#ori!a!e po"icia" O que se "retende% sendo "ena!ente "oss(e "or decorr=nciado te)to constituciona% a "ossi&iidade do rg$o !inisteria "ro!o(er% "or 'or#a

    "r"ria% a co"0ei#a !e ma#eria" pro,a#%rio"ara (ia&ii,ar o 'uturo "rocesso.

    :oderia assi! o "ro!otor de justi#a instaurar o proce!imen#o a!minis#ra#i$oin$es#i*a#%rio% e co+er os ee!entos que re"ute indis"ens3(eis% dentro das suasatri&ui#es% "ara (ia&ii,ar a "ro"ositura da a#$o "ena.

    E! que "ese a di(erg=ncia no "r"rio 6TF% as decises !ais recentes da6u"re!a Corte "arece! ter consoidado o en#en!imen#o +a$or'$e" > inicia#i$ain$es#i*a#i$a !o /P% a'ina% que! te! atri&ui#$o constituciona "ara e)ercer a a#$o%ta!&! de(e "ossuir as 'erra!entas "ara e(antar os su&sdios "ara esse !ister 8#eoria!os po!eres imp"ci#os9.

    - CARACTERSTICAS DO INYU7RITO POLICIAL

    .1 DI6C5ICIONA5IEDADE

    A 'ase "r-"rocessua n$o te! o rigor "rocedi!enta "ara a "ersecu#$o e! ju,o.

    O deegado de "ocia condu, as in(estiga#es da 'or!a que !e+or +e a"rou(er. :odeatender ou n$o aos requeri!entos "atrocinados "eo in!icia!oou "ea "r"ria $#ima%'a,endo u! ju,o de con$eni2ncia e opor#ni!a!equanto / ree(?ncia daquio que +e'oi soicitado. S% n)o po!er' in!e+erir a rea"ia()o !o e8ame !e corpo !e !e"i#o46an!o a in+ra()o pra#ica!a !ei8ar $es#*ios

    I/PORTANTEBBB6e!"re &o! e!&rar que a"esar de n$o +a(er +ierarquia entreju,es% "ro!otores e deegados% caso os dois "ri!eiros e!ita! requisi#es ao 2ti!o%este ser3 o&rigado a atender% "or imposi()o "e*a".

    .4 E6C5ITO

    O I:% "or e)ig=ncia ega% !e$e ser escri#o

    1H

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    19/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    20/338

    O deegado de "ocia de carreira% autoridade que "reside o I:% constitui-se e!rg$o o'icia do Estado.

    . OFICIO6IDADE

    E! +a(endo cri!e de a()o pena" p:,"ica incon!iciona!a% a a#ori!a!epo"icia" !e$e a#ar !e o+cio4instaurando o inqurito e a"urando "ronta!ente os 'atos%+aja (ista que% na +i"tese% sua atua#$o decorre de i!"erati(o ega dis"ensando% "ois%quaquer autori,a#$o "ara agir. @3 nos cri!es de a#$o "ena "ri(ada e a#$o "ena "2&icacondicionada% o egisador ac+ou "or &e! condicionar a "ersecu#$o cri!ina aautori,a#$o da (ti!a% ou con'erir-+e o "r"rio direito de a#$o.

    Za(endo !e"a()o anQnimaem crime !e a()o pena" pri$a!a% NMO"oder3 aautoridade "oicia iniciar o inqurito se! a "r(ia autori,a#$o da (ti!a. Da !es!a'or!a% se terceiro 'or / deegacia no ugar do o'endido% o inqurito n$o ser3 de'agrado.

    .. INDI6:ONIILIDADE

    A "ersecu#$o cri!ina de orde! "2&ica% e u!a (e, iniciado o inqurito% n)opo!e o !e"e*a!o !e po"cia !e"e !ispor

    I/PORTANTEBBB6e diante de u!a circunstancia '3tica% o deegado "erce&e que n$o+ou(e cri!e% n$o de(e iniciar o I:. Contudo% u!a (e, iniciado o "rocedi!entoin(estigati(o% de(e e(3-o at o 'ina% NMO PODENDO ARYUIX-LO

    Ar# 1 A a#ori!a!e po"icia" n)o po!er' man!ar ar6i$ar a#os

    !e in65ri#o

    . INJI6ITIKO

    O inqurito in6isi#i$o0 as ati(idades "ersecutrias 'ica! concentradas nas!$os de u!a 2nica autoridade e n)o 0' opor#ni!a!e para o e8erccio !ocon#ra!i#%rio o !a amp"a !e+esa

    A inquisitoriedade "er!ite agiidade nas in(estiga#es% oti!i,ando a atua#$o daautoridade "oicia.

    Contudo% co!o n$o +ou(e a "artici"a#$o do indiciado ou sus"eito no transcorrerdo "rocedi!ento% de'endendo-se e e)ercendo contraditrio% n$o "oder3 o !agistrado% na'ase "rocessua% (aer-se e8c"si$amen#e do inqurito "ara "ro'erir senten#acondenatria% "ois incorreria e! cara (ioa#$o ao te)to constituciona.

    :ara o autor% atenuar o contraditrio e o direito de de'esa na 'ase "rei!inar% "orsuas "r"rias caractersticas% n$o "ode signi'icar integra ei!ina#$o. O inqurito de(e'uncionar co!o "rocedi!ento de 'itro% (ia&ii,ando a de'agra#$o do "rocesso quandoe)ista justa causa% !as ta!&! contri&uindo "ara que "essoas nitida!ente inocentesn$o seja! "rocessadas.

    4S

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    21/338

    O&s. Kae destacar% que ainda que de 'or!a e)ce"ciona% e)iste! inquritose)tra"oiciais onde a de'esa de rigor% co!o no inqurito "ara a decreta#$o da e)"us$ode estrangeiro e aquee instaurado "ara a"urar 'ata ad!inistrati(a.

    .H AJTO5ITA5IEDADE

    O deegado de "ocia% "residente do I:% autoridade "2&ica.

    .Q DI6:EN6AILIDADE

    O in65ri#o n)o 5 imprescin!$e" para a proposi#ra !a a()o pena"Contudo% se 'or a &ase "ara a "ro"ositura% de(er3 aco!"an+ar a inicia acusatriaa"resentada.

    K- CO/PET\NCIA ATRI@UIMOni!a% e "roceder /s in(estiga#es co!cuidado redo&rado% "or!% n$o dei)ando de atuar.

    ,< Pro$oca!a co*ni()o me!ia#a< F o con+eci!ento da in'ra#$o "ea autoridade!ediante pro$oca()o !e #erceiros.

    6$o eas0

    Re6isi()o !o ji o !o /P F neste caso% re6isi()o 5 sinQnimo !eimposi()o% de(endo a autoridade dar incio ao inqurito "oicia. 6e o

    "rocedi!ento instaurado (isi(e!ente ar&itr3rio% a autoridaderequisitante de(e ser indicada co!o coatora 8jui, ou "ro!otor9% o que (aidirecionar a co!"et=ncia "ara a"reciar e(entua/0trancati(o% di,er% oT@% se a autoridade estadua% ou o T5F% se 'edera.

    Re6erimen#o !a $#ima F a (ti!a da in'ra#$o ou o seu re"resentanteega noticia! o 'ato a autoridade "oicia atra(s de re6erimen#o4de(endo conter a narra#$o dos 'atos e suas circunst?ncias aindi(iduai,a#$o do su"osto autor da in'ra#$o% ou seus sinaiscaractersticos e ra,es de con(ic#$o de ser o !es!o o sujeito ati(o dodeito a no!ea#$o de teste!un+as% co! indica#$o da "ro'iss$o e dasres"ecti(as resid=ncias.

    Caso o deegado de "ocia inde'ira o requeri!ento do o'endido "ara instaura#$odo inqurito "oicia% n$o +3 de ser 'aar de (ioa#$o a direito quido e certo da (ti!a a

    dar ensejo / i!"etra#$o de man!a!o !e se*ran(a% a'ina% o enquadra!ento ega 'eito "ea autoridade "oicia% e con(encendo-se o deegado de que o 'ato at"ico%

    4

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    26/338

    restaria ao e(entua "rejudicado o manejo !o recrso a!minis#ra#i$o > ins#nciasperior !a po"ciaNeste sentido% entendi!ento do 6T@.

    I/PORTANTEBBB 5estaria ainda a "ro(oca#$o acerca da "ossi&iidade ou n$o daautoridade "oicia in(ocar o princpio !a insi*ni+icncia "ara dei)ar de instaurar o

    inqurito "oicia. A posi()o +rancamen#e /A&ORITXRIA te! se incinado "eaI/POSSI@ILIDADE!o !e"e*a!o !e po"cia in$ocar o princpio !a insi*ni+icnciapara !ei8ar !e a#ar4 pois es#aria mo$i!o pe"o princpio !a o,ri*a#orie!a!e. Aan3ise crtica quanto / insigni'ic?ncia da conduta ca&eria ao tituar da a#$o "ena% quena +i"tese% co! &ase no inqurito ea&orado% teria !aiores ee!entos "ara "ro!o(er oarqui(a!ento% j3 que a insigni'ic?ncia de!onstrada 'ator que e(a a ati"icidade daconduta. Assi!% de(e o deegado instaurar o I:% concu-o e enca!in+3-o ao ju,o%e(itando% contudo% o indicia!ento.

    Nada i!"ede% "or!% que instaurado o inqurito "oicia% "ossa o su"osto autorda conduta insigni'icante% diante do constrangi!ento iega% i!"etrar habeas corpus

    "ara trancar o "rocedi!ento in(estigatrio iniciado.

    De"a()o F quaquer do "o(o% nos cri!es de a#$o "ena "2&icaincondicionada% "ode% (aida!ente% noticiar o 'ato deituoso / autoridade

    "oicia% dando ensejo / instaura#$o do inqurito% atra(s da dea#$o.Es#a n)o #em ca,imen#o nos crimes !e a()o pri$a!a e p:,"icacon!iciona!a% j3 que nestas +i"teses o inqurito% "ara ser iniciado%

    "ressu"e !ani'esta#$o do egti!o interessado.

    Represen#a()o !a $#ima delatio criminis pos#"a#%ria< F nos cri!es

    de a()o pena" p:,ica con!iciona!a > represen#a()o. A re"resenta#$o'unciona co!o (erdadeira CONDIMO DE PROCEDI@ILIDADE% ese! ea% o inqurito n$o "oder3 ser instaurado. E se 'or] A (ti!a "oder3i!"etrar man!a!o !e se*ran(a "ara tranc3-o% a'ina atente a(ioa#$o de direito quido e certo do o'endido de n$o (er iniciada ain(estiga#$o se! sua autori,a#$o.

    Re6isi()o !o /inis#ro !a &s#i(a F e! aguns cri!es% ditos de a#$o"2&ica condicionada% a "ersecu#$o cri!ina est3 a de"ender deautori,a#$o do Ministro da @usti#a% ta!&! c+a!ada de re6isi()o.Esta% a"resentada "eo Ministro da @usti#a% ao contr3rio da requisi#$o

    e!anada dos ju,es e "ro!otores% n)o 5 sinQnimo !e or!em% e si! u!amera a#oria()o"ara o incio da "ersecu#$o cri!ina e! agu!asin'ra#es que a e)ige!.

    c< No#cia crime re$es#i!a !e +orma coerci#i$a F aquea a"resentada junta!ente co!o in'rator "reso e! 'agrante.

    11- PEAS INAUJURAIS DO INYU7RITO POLICIAL

    O a#o !e pris)o em +"a*ran#e% as re6isi(3es e os re6erimen#os se!ateriai,a! na "e#a inaugura do inqurito "oicia. Nos de!ais casos% a autoridade

    "oicia &ai)a u!a por#aria"ara o incio do "rocedi!ento.

    4

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    27/338

    1.- INCO/UNICA@ILIDADE

    O art. 41 do C:: conte!"a a "ossi&iidade de decreta#$o dainco!unica&iidade do "reso durante o I:% "or con(eni=ncia da in(estiga#$o ou quandoo interesse da sociedade o e)igisse% "or dei&era#$o judicia% !ediante requeri!ento da

    autoridade "oicia ou do M:% e "or at < dias. Ocorre 6e4 es#e !isposi#i$o4 em +ace!o !ispos#o no ar# 1?K4 Z?[4 I4 !a C4 6e n)o a!mi#e a incomnica,i"i!a!e a#5mesmo !ran#e o Es#a!o !e De+esa4 NMO OI RECEPCIONADO PELA CARTA/AJNAOra% se e! !o!entos de gra(e insta&iidade instituciona% ensejadores dadecreta#$o do Estado de De'esa% n$o "oder3 ser deter!inada a inco!unica&iidade%qui#3 nos "erodos de nor!aidade 8Tourin+o9.

    O re*ime !iscip"inar !i+erencia!o85DD9% dando trata!ento carcer3rio !ais3s"ero a deinqGentes que incorra! e! u!a das situa#es que autori,a! a inser#$o deta orde! de e)ce#$o% n$o "re(= a inco!unica&iidade dos "resos i!ersos e! taregi!e% a"enas consagrando que as (isitas se!anais ser$o de duas "essoas% se! contaras crian#as% e "or at duas +oras. Ade!ais% os Estados e o DF "oder$o regua!entar o5DD "ara disci"inar o cadastra!ento e agenda!ento "r(io das entre(istas dos "resos

    "ro(isrios ou condenados co! seus ad(ogados% reguar!ente constitudos nos autos daa#$o "ena ou "rocesso de e)ecu#$o cri!ina% con'or!e o caso*. Agenda!ento eorgani,a#$o das (isitas n$o signi'ica inco!unica&iidade% e si! e)"edientead!inistrati(o "ara a &oa condu#$o carcer3ria.

    1?- PROID\NCIAS

    Diri*ir-se ao "oca" !os +a#os4 iso"an!o a 'rea para a#a()o !os peri#os s

    a"s a i&era#$o dos "eritos% que os o&jetos "oder$o ser a"reendidos e a cena do cri!e"oder3 ser aterada.

    Apreen!er o,je#os segundo o 6T@% a autoridade "oicia "oder3 a"reender oso&jetos reacionados co! a in'ra#$o% !es!o antes da instaura#$o do res"ecti(oinqurito.

    Co"0er #o!as as pro$as co!o nor!a genrica% reco!end3(e que aautoridade "oicia esteja atenta "ara que n$o (en+a a "erecer os ee!entos necess3riosa eucida#$o dos 'atos.

    O$ir o o+en!i!o se o o'endido% de(ida!ente noti'icado a co!"arecer "araser ou(ido% n$o o 'i,er% n$o justi'icando a aus=ncia% "oder3 ser con!i!ocoerci#i$amen#e > presen(a !a a#ori!a!e 8art. 4S1 "arag. 2nico% C::9. O o'endidon$o co!"ro!issado a di,er a (erdade% a'ina% n)o 5 #es#emn0a. Caso o o'endido deinstaura#$o a in(estiga#$o ou "rocesso a "essoa sa&ida!ente inocente% ee "oder3res"onder "or denuncia#$o cauniosa.

    O$ir o in!icia!o a presen(a !o a!$o*a!o 5 +ac"#a#i$a% 'icando a critrioda autoridade "oicia o"ortuni,ar os escareci!entos 'or!uados ao seu constituinte.:oder3 o causdico orientar o seu assistido a aco!"an+3-o durante todo o 'eito%incusi(e o aconse+ando a 'icar caado.

    4

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    28/338

    O ter!o de oiti(a do indiciado ser3 assinado "or duas teste!un+as que ten+a!ou(ido a sua eitura% na "resen#a do indiciado% co!o 'or!a de e(itar distor#es entreaquio que 'oi dito "eo sus"eito e o que 'icou registrado "eo escri($o. A o!iss$o desta'or!aidade acarreta mera irre*"ari!a!e% n$o tendo o cun+o de descredi&ii,ar% "or sis% a reai,a#$o do ato.

    Caso o indiciado n$o atenda / noti'ica#$o "ara co!"arecer% ne! justi'ique suaaus=ncia% "oder3% e! tese% ser condu,ido coerciti(a!ente / "resen#a da autoridade%inde"endente!ente de re"resenta#$o do deegado de "ocia ao jui,% consoante "osi#$o!ajorit3ria da juris"rud=ncia.

    O&s. Contudo% "ara o autor% !e+or que se entenda "ea necessidade de autori,a#$ojudicia "ara a condu#$o coerciti(a.

    I/PORTANTEBBB A condu#$o coerciti(a do indiciado !edida de du(idosaconstitucionaidade% !erc= da "re(is$o da garantia 'unda!enta ao si=ncio% que torna

    se! "ro"sito a condu#$o daquee que n$o deseja "artici"ar do interrogatrio% acrescidodo 'ato de que este "assou a ostentar "re(aente!ente car3ter de meio !e !e+esa% n$o se

    justi'icando a condu#$o coerciti(a% ainda que autori,ada "eo jui,.

    Rea"ia()o !o e8ame !e corpo !e !e"i#o e o#ras percias a a#ori!a!epo"icia" NMO po!er' ne*ar a rea"ia()o !o e8ame 6an!o o crime !ei8e $es#*ios

    Or!enar a i!en#i+ica()o !a#i"osc%pica !o in!icia!o e +aer jn#ar sa +o"0a!e an#ece!en#es co! a atua CF% a identi'ica#$o cri!ina e)ce#$o% tendo ca&i!entonas +i"teses e)"ressa!ente autori,adas "ea egisa#$o.

    :rinci"ais "ontos da ei 14.S

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    29/338

    O&s. :erce&a-se que NMO SE E A ESCOLHA CASUSTICA DE DELITOS 6epor sa especia" *ra$i!a!e o,ri*ariam a i!en#i+ica()o crimina"

    A seu turno% caso o indiciado ou o ca"turado e! 'agrante n$o esteja co! o

    docu!ento de identi'ica#$o ci(i e! !$os% de(e a autoridade conceder "ra,o ra,o3(e"ara que o a"resente% ou "ara que "essoa de sua con'ian#a o traga% j3 que a i!ediataidenti'ica#$o cri!ina seria "reci"itada. A ei 1S.SBVSS 'aa(a e! BH +oras. A"esar desua re(oga#$o% entende! os autores que o "ra,o de(e ser !antido.

    A deter!ina#$o da identi'ica#$o se! a!"aro ega caracteri,a a,so !ea#ori!a!e

    Co!o "resu!i(e!ente inocente% a identi'ica#$o n$o constar3 de certidesou atestados de antecedentes% enquanto n$o transitar e! jugado a senten#acondenatria% ressa(adas as requisi#es e!anadas das autoridades queintegra! a "ersecu#$o "ena% co!o !e!&ros do M:% ju,es e deegados.6o&re(indo a&so(i#$o% arqui(a!ento de I: ou rejei#$o da "eti#$o inicia%u!a (e, "recusa a decis$o judicia nesse sentido% o indiciado 8ou ru9

    "oder3 requerer a retirada da identi'ica#$o 'otogr3'ica dos autos da"ersecu#$o% co!o 'or!a de "reser(a#$o da i!age!% desde que a"resente aco!"etente identi'ica#$o ci(i. Za(endo denega#$o% "oder3 ingressar co!!andado de seguran#a.

    Z3 ainda "re(is$o de identi'ica#$o cri!ina desconsiderando a e)ist=ncia daidenti'ica#$o ci(i% no que se re'ere /s "essoas en(o(idas co! a a#$o "raticada "ororgani,a#es cri!inosas% que ta!&! de !$i!osa cons#i#ciona"i!a!e

    6egundo o 6TF% a con!()o coerci#i$a para +ins !e i!en#i+ica()o!a#i"osc%pica em +ace !e recsa imo#i$a!a !o in!icia!o em se i!en#i+icar n)ocons#i#i cons#ran*imen#o i"e*a". E! 2ti!o caso% a condu#$o coerciti(a 'igurariaco!o 'erra!enta (3ida a tra,er o indiciado "ara identi'ica#$o.

    1

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    30/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    31/338

    Essa requisi#$o passa pe"o ji% j3 que segui!os o sis#ema presi!encia"is#a% e de(e serre!etida / autoridade "oicia co! "ra,o "ara cu!"ri!ento. 5eai,adas as diig=ncias%retorna! ao !agistrado% que de(er3 a&rir (istas ao "ro!otor.

    I/PORTANTEBBB ^Po!e o ma*is#ra!o in!e+erir as !i"i*2ncias re6isi#a!as pe"o

    /P por en#en!er 6e as mesmas s)o pro#e"a#%rias o !esnecess'riasA res"ostanegati(a se i!"e% a'ina% o Ministrio :2&ico% "or "re(is$o constituciona 8art.14Q%I9% o tituar da a#$o "ena% ca&endo ao rg$o !inisteria o ju,o quanto / necessidade oun$o de diigencia co!"e!entar. O !agistrado que inde'ere o "eito !inisteria est3tu!utuando ar&itraria!ente o "rocedi!ento% dando ensejo ao ca&i!ento do recurso decorrei#$o "arcia.

    I/PORTANTEBBBKae destacar que as !i"i*2ncias comp"emen#ares s% po!er)o serre6isi#a!as se o sspei#o es#i$er so"#o.Caso o !es!o esteja "reso% a sua cooca#$oe! i&erdade de rigor% a'ina% se ainda n$o e)iste! ee!entos "ara a "ro"ositura daden2ncia% co! !uita ra,$o n$o +3 astro "ara a !anuten#$o da "ris$o.

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    32/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    33/338

    +i"teses de IN7RCIA !o /P% e se o promo#or re6ere o ar6i$amen#o4cer#amen#e n)o es#' sen!o !esi!ioso

    :or sua (e,% se o !agistrado "ro!o(e o arqui(a!ento ex officio% se!requeri!ento !inisteria% estar3 tu!utuando ar&itraria!ente o "rocedi!ento% e! ato

    que desa'ia correi()o parcia"

    Ocorren!o !i$er*2ncia !o ma*is#ra!o 6an#o ao pe!i!o !e ar6i$amen#oincor"orando a 'un#$o an>!aa de +isca" !o princpio !a o,ri*a#orie!a!e da a#$o

    "ena "2&ica% !e$e o ma*is#ra!o4 in$ocan!o o ar#i*o .] !o CPP4 reme#er os a#osao PJ&4 para 6e a !e"i,era()o +ina" seja !a!a por %r*)o sperior !o pr%prio/inis#5rio P:,"ico 7 a a"ica#$o do princpio !a !e$o"()o% onde o !agistradore!ete a sou#$o da di(erg=ncia quanto / "ro"ositura da den2ncia ou / e'eti(a#$o doarqui(a!ento a rg$o do "r"rio Ministrio :2&ico.

    :oder3 ent$o o :@ 8ou a res"ecti(a C?!ara de Coordena#$o e 5e(is$o% na

    es'era 'edera9% acatando as aega#es do !agistrado% deter!inar que outro "ro!otor"ro!o(a a den2ncia% res"eitando assi! a inde"end=ncia 'unciona do !e!&ro dainstitui#$o que requereu o arqui(a!ento. O outro rg$o designado% contudo% estar3o,ri*a!o a "ro!o(er a den2ncia% a'ina atua "or !e"e*a()o 8longa manus9 do:rocurador era. :oder3 direta!ente% na condi#$o de :@% o'erecer ee "r"rio aden2ncia ou ainda% acatando as aega#es do "ro!otor de justi#a% insistir noarqui(a!ento% (incuando assi! o !agistrado / +o!ooga#$o do "edido.

    Caso o !agistrado n$o in(oque o art. 4H% e re!eta os autos "ara que outro"ro!otor o'ere#a a den2ncia% +a(er3 'ronta $io"a()o ao princpio !o promo#orna#ra" e ao de(ido "rocesso ega% incorrendo o "rocesso iniciado e! nuidade!ani'esta.

    I/PORTANTSSI/OBBB Desar6i$amen#o F O desarqui(a!ento ATOPRIATIO DO /P% sem a necessi!a!e !e in#er$en()o j!icia"% ocorrendo quandoo "ro!otor% con(encido da e8is#2ncia !e no$as pro$as 8s2!ua 4B 6TF9% o'ereceden2ncia% e)ercendo a a#$o "ena. O a#o jr!ico !o !esar6i$amen#o ocorreria como o+erecimen#o !a !en:ncia4que est3 condicionada ao surgi!ento de no(as "ro(as.Enquanto o I: esti(er arqui(ado% "ode o deegado de "oicia (aida!ente co+erquaquer ee!ento que "ossa si!&oi,ar a e)ist=ncia de "ro(a no(a% re!etendo-osra"ida!ente ao !agistrado.

    Ar6i$amen#o I/PLCITO F o 'en>!eno de orde! "rocessua decorrentedo tituar da a#$o "ena !ei8ar !e inc"ir na !en:ncia a"*m +a#o in$es#i*a!o8ar6i$amen#o imp"ci#o o,je#i$o9 ou a"*m !os in!icia!os 8ar6i$amen#oimp"ci#o s,je#i$o9% sem e8pressa mani+es#a()o o js#i+ica()o !es#eproce!imen#o. Este arqui(a!ento se consu!a quando o jui, n$o se "ronuncia na 'or!ado art. 4H co! rea#$o ao que 'oi o!itido na "e#a acusatria. Me+or seria di,erar6i$amen#o #'ci#o.

    7 nasci!o em ra)o !a omiss)o minis#eria" 6e passa !esperce,i!a pe"oma*is#ra!o

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    34/338

    Destarte% quando e! !o!ento "osterior o "ro!otor deseje aditar a den2ncia"ara an#ar o terceiro cri!inoso ou a in'ra#$o n$o conte!"ada% e)ige-se a e)ist=ncia de"ro(a no(a. Da !es!a 'or!a% "erce&endo o !agistrado a o!iss$o !inisteria% re!eter3os autos ao :rocurador era% in(ocando o art. 4H.

    :oder3 ocorrer o ar6i$amen#o imp"ci#oainda% 6an!o o promo#or re6eirao ar6i$amen#o e8presso em ra)o !e a"*mas in+ra(3es o !e a"*ns criminosos %!ei8an!o !e se mani+es#ar em re"a()o aos !emais. Decorre nesta 2ti!a +i"tese% deu! ar6i$amen#o e8presso +a"0o4 "acnoso.

    I/PORTANTEBBBCu!"re destacar que% majori#ariamen#e4 O ARYUIA/ENTOI/PLCITO NMO TE/ SIDO ACEITO4 NE/ PELA &URISPRUD\NCIA4 NE/PELA DOUTRINA% justa!ente "or as2ncia !e !iscip"ina "e*a". Neste sentido% o 6T@sustenta que o si=ncio doparquet no que toca a acusados cujos no!es s a"arece! e!!o!ento su&seqGente ao adita!ento da den2ncia n$o i!"orta e! arqui(a!ento quantoa ees% S SE CONSIDERANDO ARYUIADO O PROCESSO /EDIANTE

    DECISMO DO &UI

    Ar6i$amen#o INDIRETO F o que se te! c+a!ado de ar6i$amen#oin!ire#o nada !ais do que a HIPTESE DO /P DEI^AR DE OERECERDENWNCIA POR ENTENDER YUE O &UO 7 INCO/PETENTE4requerendo are!essa dos autos ao rg$o co!"etente. Caso o !agistrado discorde do "eito!inisteria% co!o n$o +3 co!o o&rigar o "ro!otor a o'erecer den2ncia% restaria% "oranaogia% in(ocar o art. 4H% re!etendo os autos ao :rocurador era% "ara que estedei&ere a res"eito.

    Ar6i$amen#o ORIJINXRIO F se o requeri!ento de arqui(a!ento "artedireto do :rocurador era% nas a#es e! que o !es!o atue originaria!ente% n$o +3co!o o reator no Tri&una in(ocar o art. 4H do C::% a'ina% o "edido j3 e!ana do

    "r"rio :rocurador-era. 6u&siste% co!o (ia 2nica% a +o!ooga#$o.

    5estaria ao Co"5*io !e Procra!ores !e &s#i(a% re(er% !ediante requeri!entodo egti!o interessado% nos ter!os da Lei Org?nica% decis$o de arqui(a!ento deinqurito "oicia ou "e#as de in'or!a#$o deter!inada "eo :@% nos casos de suaatri&ui#$o origin3ria. Ca&er3 ao Cogio de :rocuradores% "ro(ocadoad!inistrati(a!ente% dei&erar se designa outro !e!&ro da institui#$o "ara o'erecerden2ncia% e! su&stitui#$o ao :rocurador era% ou se !ant! o arqui(a!ento.

    Ar6i$amen#o PROISRIO F "oss(e que o arqui(a!ento se origine daas2ncia !e ma con!i()o !e proce!i,i"i!a!e% co!o no caso da $#ima !e crime !ea()o p:,"ica con!iciona!a > represen#a()o4 6e se re#ra#a an#es !a !en:ncia sero+ereci!a. 5estaria ao M: "ro!o(er o arqui(a!ento% aguardando que e(entua!ente a(ti!a se arre"enda% e (ote a re"resentar. 6e isso n$o ocorrer% a (ti!a decair3 dodireito de re"resenta#$o% e a "ossi&iidade da reai,a#$o do desarqui(a!ento ir3desa"arecer. O que era "ro(isrio "assar3 a ser ent$o de'initi(o.

    Crimes !e AMO PENAL PRIADA

    Nos cri!es de a#$o "ena "ri(ada% encerrado o inqurito "oicia e re!etido aju,o% !e$e-se a*ar!ar a inicia#i$a !a $#ima% atra(s do seu ad(ogado% "ara que

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    35/338

    acesse os autos da in(estiga#$o que est$o dis"on(eis e! cartrio% no intuito deo'ereci!ento da quei)a-cri!e. Nada i!"ede que os autos do inqurito% "or trasado%seja! entregues ao requerente.

    I/PORTANTEBBBA pen!2ncia !o in65ri#o po"icia" NMO prorro*a o prao 6e a

    $#ima !isp3e para e8ercer a a()oE! situa#es dr3sticas% se o inqurito n$o esti(erconcudo% resta / (ti!a% "ara e(itar a decad=ncia% o'erecer a a#$o se! o inqurito%requerendo ao ju,o que seja ee an#ado aos autos% assi! que concudo.

    1- CONSIDERA`ES INAIS

    1.1 TE5MO CI5CJN6TANCIADO

    Nos cri!es de !enor "otencia o'ensi(o% quais seja!% os crimes com penam'8ima n)o sperior a !ois anos e #o!as as con#ra$en(3es penais comns % tratados

    "ea ei QSQQVQ% o egisador% (isando i!"ri!ir ceeridade% "re(=% co!o regra% no art.Q% a su&stitui#$o do inqurito "oicia "ea con'ec#$o do #ermo circns#ancia!o !eocorr2ncia8TCO9% que u!a "e#a des"ida de rigor 'or!a% contendo &re(e e sucintanarrati(a que descre(e su!aria!ente os 'atos e indica os en(o(idos e e(entuaisteste!un+as% de(endo ser re!etido% incontinente% aos @ui,ados Es"eciais Cri!inais.

    7 !era irreguaridade a reai,a#$o de inqurito "oicia ao in(s de ter!ocircunstanciado.

    O&s. :or sua (e,% a Lei de T)icos "re(= a "resid=ncia da a(ratura do TCO "eo!agistrado% nos deitos de "orte "ara uso de su&st?ncia entor"ecente e cuti(o ou se!eio

    "ara consu!o. Na 'ata do !agistrado% a a(ratura ser3 reai,ada "ea autoridade

    "oicia. Na atua orde! constituciona% n$o ca&e ao !agistrado esse "a"e% ra,$o "eaqua entende! os autores que a "re(is$o +"a*ran#emen#e incons#i#ciona"

    1.4 CONT5OLE E[TE5NO DA ATIKIDADE :OLICIAL

    Ca&er3 ao M: e)ercer o controe e)terno da ati(idade "oicia% na 'or!a da eico!"e!entar% de iniciati(a dos res"ecti(os :rocuradores erais da Jni$o e dosEstados. /as I/PORTANTE ressa"#ar 6e esse con#ro"e na!a #em a $er coms,or!ina()o 0ier'r6ica O controe da ati(idade "oicia judiciaria "eo M:

    "rescinde de quaquer (incua#$o ad!inistrati(a ou +ier3rquica entre as duasinstitui#es.

    SW/ULAS APLICXEIS

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    36/338

    ST&

    .?A "artici"a#$o de !e!&ro do M: na 'ase in(estigatria cri!ina n)o acarre#a seimpe!imen#o o sspei()o"ara o o+erecimen#o !e !en:ncia.

    ST

    ? O "oder de "ocia da C?!ara dos De"utados e do 6enado Federa% e! caso decri!e co!etido nas suas de"end=ncias% co!"reende% consoante o regi!ento% a pris)oem +"a*ran#e !o acsa!oe a rea"ia()o !o in65ri#o.

    .Arqui(ado o inqurito "oicia% "or des"ac+o do jui,% a requeri!ento do "ro!otorde justi#a% n$o "ode a a()o"ena ser iniciada se! no$as pro$as.

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    37/338

    AMO PENAL

    1- CONCEITO

    7 o !irei#o p:,"ico s,je#i$o !e pe!ir ao Es#a!o-&i a ap"ica()o !o !irei#o

    pena" o,je#i$o ao caso concre#o 6endo a jurisdi#$o inerte% e estando a autotutea&anida% co!o regra% do ordena!ento jurdico% resta aos interessados% atra(s doe)erccio do direito de a#$o% "ro(ocar a jurisdi#$o no intuito de o&ter o "ro(i!ento

    jurisdiciona adequado / sou#$o do itgio.

    .- CARACTERSTICAS

    a< A#Qnomo F o direito de a#$o "ree)istente / "retens$o "uniti(a do Estado% quesurge co! a ocorr=ncia da in'ra#$o "ena. O direito de a#$o n$o se con'unde co! odireito !ateria.

    ,< A,s#ra#o F inde"ende do resutado do "rocesso. Mes!o que a a#$o ten+a sidojugada i!"rocedente% o direito de a#$o ter3 sido e)ercido.

    c< S,je#i$o F o tituar do direito es"eci'icado na "r"ria egisa#$o% sendo co!oregra o M: e e)ce"ciona!ente a "r"ria (ti!a ou seu re"resentante ega.

    !< P:,"ico F a ati(idade "ro(ocada de nature,a "2&ica% sendo a a#$o e)ercida contrao "r"rio Estado.

    e< Ins#rmen#a" F o !eio "ara se acan#ar a e'eti(idade do direito !ateria.

    ?- CONDI`ES DA AMO

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    38/338

    ,< In#eresse !e a*ir F !ateriai,a-se "eo trin>!io necessi!a!e4 a!e6a()o e#i"i!a!e.

    uanto ao in#eresse-necessi!a!e% o que se o&jeti(a identi'icar se a ide "ode

    ser reso(ida na seara e)trajudicia% "or outras 'or!as de conten#$o de con'itos% ou se necess3rio o uso das (ias reguares% co! o e)erccio da a#$o cri!ina.

    Na seara cri!ina o in#eresse-necessi!a!e 5 presmi!o% a'ina% 'a,er justi#aco! as "r"rias !$os caracteri,a in'ra#$o "ena 8art.

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    39/338

    :odera!os i!aginar a +i"tese do !e!&ro do Ministrio :2&ico dei)ar de"ro!o(er a a#$o "ena% requerendo o arqui(a!ento% "autando sua 'unda!enta#$o nainutiidade da de!anda% "ois% e! 'ace da "oss(e "ena que ser3 a"icada na senten#a'ina% "ro(a(e!ente o"erar-se-3 a prescri()o re#roa#i$a prescri()o $ir#a"4an#ecipa!a o em perspec#i$a 8recon+eci!ento da car=ncia de a#$o "ea 'ata de

    interesse-utiidade9.

    I/PORTANTEBBBEm 6e pese a coer2ncia !a prescri()o $ir#a"4 an#ecipa!a oem perspec#i$a4 a Lei 1..?.1 !e o primeiro passo para +"minar a prescri()o$ir#a" !ien!o 6e A PRESCRIMO NMO PODE TER POR TER/O INICIALDATA ANTERIOR A DENWNCIA OU YUEI^A CRI/E Re!i-se assim om,i#o !a a+eri()o !o ins#i##o4 j' 6e a prescri()o $ir#a" es#a !ire#amen#e "i*a!aa pro$'$e" inci!2ncia !a prescri()o re#roa#i$a O ST& por sa $e sm"o ama#5ria4 c0ance"an!o a ina!missi,i"i!a!e !a e8#in()o !a pni,i"i!a!e pe"aprescri()o !a pre#ens)o pni#i$a com +n!amen#o em pena 0ipo#5#ica4in!epen!en#emen#e !a e8is#2ncia o sor#e !o processo pena"

    c< Le*i#imi!a!e F"ertin=ncia su&jeti(a da a#$o. No "o ati(o de(e 'igurar co!o regrao M:% tituar e)cusi(o da a#$o "ena "2&ica% ou o "articuar 8quereante9% tituari,andoas a#es de iniciati(a "ri(ada% "or! na condi#$o de s,s#i##o processa"% "eiteandoe! no!e "r"rio direito a+eio 8o ius puniendi"ertence ao Estado9.

    7 i!"ortante destacar que segundo a atua orde! constituciona% a pessoajr!ica po!e +i*rar no p%"o passi$o !a !eman!a crimina"

    I/PORTANTEBBBNa res"onsa&ii,a#$o cri!ina da "essoa jurdica% te! sido a"icadaa TEORIA DA DUPLA I/PUTAMO% e a a#$o de(e ser !anejada n$o s e! 'ace da

    "essoa jurdica in'ratora% !as ta!&! contra a pessoa +sica respons'$e" pe"aa!minis#ra()oda !es!a. Neste sentido !ani'esta-se o 6T@.

    De acordo co! o art.

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    40/338

    e< Con!i(3es espec+icas F a e)e!"o da re"resenta#$o da (ti!a ou da requisi#$o doMinistro da @usti#a. 6$o as con!i(3es !e proce!i,i"i!a!e e as casas o,je#i$as !epni,i"i!a!e

    Con!i(3es *en5ricas Con!i(3es espec+icas

    Legiti!idade ad causam Interesse de agir :ossi&iidade jurdica do "edido @usta causa.

    Con!i(3es !e proce!i,i"i!a!e 5e"resenta#$o 5equisi#$o do Ministro da @usti#a

    Casas o,je#i$as !e pni,i"i!a!e 6enten#a anuatria do casa!ento% no

    cri!e de indu,i!ento a erro no!atri!>nio.

    Ingresso no :as% do autor de cri!e"raticado no estrangeiro.

    Decara#$o da "roced=ncia daacusa#$o% "ea C?!ara dos De"utados%no juga!ento do :residente da5e"2&ica.

    Sen#en(a 6e !ecre#a a +a"2ncia

    O&s. Con!i(3es !e prosse*i,i"i!a!eF esta seria u!a condi#$o "ara con#ini!a!e !aa()o j' !e+"a*ra!a.

    E). Nos cri!es ina'ian#3(eis de co!"et=ncia do @2ri% a"s a pron:ncia% o "rocesso s"rosseguia a"s a in#ima()o pessoa" !o r5 daquea decis$o. Enquanto isso n$o

    ocorria% o 'eito 'ica(a "araisado. Era a CRISE DE INSTNCIA% "ea "end=ncia deu! ato "rocessua se! o qua o "rocesso n$o "odia "rosseguir. Co! a no(a "re(is$o doart. B4S% "ar3gra'o 2nico% do C::% se o "ronunciado soto n$o 'or encontrado% ser'in#ima!o por e!i#a"% iidindo-se assi! a "araisa#$o do "rocedi!ento.

    I/PORTANTEBBB:ode-se cogitar% entretanto% co!o con!i()o !e prosse*i,i"i!a!e%a necessidade do agente reco&rar a +igide, !enta nas +i"teses de insani!a!esper$enien#e% "ois% enquanto isso n$o ocorre% o "rocesso 'ica "araisado% e a

    "rescri#$o corre nor!a!ente. 7 mais m caso !e crise !e ins#ncia

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    41/338

    Di(ide-se a doutrina e! duas correntes0 u!a "ri!eira% tituari,ada "or 6iebman,a'ir!a que a de!onstra#$o das condi#es da a#$o co!"orta incusi(e a dia#$o

    "ro&atria "ara con(encer o !agistrado da "resen#a ou n$o das !es!as% o que e!2ti!a an3ise% e(aria 'ata!ente / e)tin#$o do "rocesso se! juga!ento do !rito.

    A segunda% de'endida "or ar&osa Moreira% Ae)andre Freitas C?!ara% e(aria /a"ica#$o da TEORIA DA ASSERMO OUP-SP0**,+04ao 'unda!ento deque AS CONDI`ES DA AMO DEE/ SER AERIDAS DE ACORDO CO/A NARRATIA CONSTANTE NA INICIAL ACUSATRIA

    A"resentada a inicia ao !agistrado% este anaisaria a "resen#a ou n$o dascondi#es da a#$o de acordo co! aquio que 'oi narrado "eo autor da de!anda.Concuindo que est$o atendidas as condi#es da a#$o "or esta an3ise "rei&atria%!era!ente su"er'icia% de(e rece&er a inicia dando incio ao "rocesso. No #ranscorrer!es#e4 a6i"o 6e an#eriormen#e #ra#amos como con!i()o !a a()o !e$e serrep#a!o /AT7RIA DE /7RITO4 ca,en!o ao ji a,so"$er o con!enar o r5

    I/PORTANTEBBB:or esta segunda "osi#$o% o !o!ento o"ortuno "ara a discuss$oacerca das condi#es da a#$o seria o da a!missi,i"i!a!e !a inicia". 6u"erada esta 'ase%resta ao !agistrado o en+ren#amen#o meri#%rio

    - CLASSIICAMO DAS A`ES

    B.1 A;O :ENAL :_LICA INCONDICIONADA

    .1.1 Conceito e titularidade

    7 #i#"aria!a pe"o /Pe "rescinde de !ani'esta#$o de (ontade da (ti!a ou deterceiros "ara ser e)ercida. Constitui a regra e! nosso ordena!ento.

    I/PORTANTEBBB

    Ar# . Nos cri!es de a#$o "2&ica% esta ser3 "ro!o(ida "orden2ncia do Ministrio :2&ico% !as de"ender3% quando a ei o e)igir%de requisi#$o do Ministro da @usti#a% ou de re"resenta#$o do o'endidoou de que! ti(er quaidade "ara re"resent3-o.Z .o Seja 6a" +or o crime4 6an!o pra#ica!o em !e#rimen#o !opa#rimQnio o in#eresse !a Uni)o4 Es#a!o e /nicpio4 a a()o

    pena" ser' p:,"ica

    O&s. O c+a!ado processo j!icia"i+orme o a()o pena" e$ officio

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    42/338

    .1.1 Princ3pios informadores

    a< Da o,ri*a#orie!a!e F estando "resentes os requisitos egais% o M: est3 o&rigado a"atrocinar a "ersecu#$o cri!ina% o'ertando den2ncia "ara que o "rocesso seja iniciado.N)o ca,e ao /P o jo !e con$eni2ncia e opor#ni!a!e

    I/PORTANTEBBBPrincpio !a o,ri*a#orie!a!e mi#i*a!a o !a !iscricionarie!a!ere*ra!a Nada !ais do que% nas in'ra#es de !enor "otencia o'ensi(o% a

    "ossi&iidade da OERTA DA TRANSAMO PENAL% !edida aternati(a% n$o"ri(ati(a de i&erdade% e! troca do e(ita!ento do "rocesso.O&s. A transa#$o "ena &rasieira NMO imp"ica o recon0ecimen#o !e c"pa nemimpor#ar' em reinci!2ncia% distinguindo-se da transa#$o norte-a!ericana 8pleabarganing9% onde a co!"osi#$o "ressu"e a assun#$o da cu"a "eo transacionado.

    ,

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    43/338

    des!e!&rado% utii,ando-se o "ro!otor do adita!ento da den2ncia "ara "osterior!entean#3-os aos autos. Es#a posi()o #em pre$a"eci!o !en#ro !o ST e !o ST&

    Mes!o "ara aquees que de'ende! o "rinc"io da indi(isi&iidade% co!o osautores% "onto "aci'ico que a o'erta da den2ncia contra "arte dos deinquentes n$o

    i!"ede o adita!ento "ara an#a!ento dos de!ais rus incidenta!ente desco&ertos%a'ina% o M: !o(ido "eo "rinc"io da o&rigatoriedade% n$o +a(endo de se 'aar e!ren2ncia ao direito de a#$o.

    *< Da in#ranscen!2ncia o !a pessoa"i!a!e F a a#$o s "ode ser "ro"osta contra que!se i!"uta a "r3tica do deito. A de!anda n$o "ode "rejudicar terceiros que n$o ten+a!concorrido de agu!a 'or!a "ara o co!eti!ento da in'ra#$o.

    O 'aeci!ento do autor da in'ra#$o n$o i!"ede que os +erdeiros% dentro das'or#as da +eran#a% esteja! o&rigados a indeni,ar a (ti!a "eos danos causados "eodeito.

    B.4 A;O :_LICA CONDICIONADA

    .2.1 Conceito e considera!4es

    A a()o pena" p:,"ica con!iciona!a ta!&! tituari,ada "eo M: a'ina%trata-se de a#$o "2&ica. Entretanto% "orque +3 o'ensa / (ti!a e! sua inti!idade% "arao seu e)erccio (3ido% o egisador o"tou "or condicion3-a a u! "er!issi(o e)ternado

    "or esta ou seu re"resentante ega% "er!issi(o este tecnica!ente deno!inadorepresen#a()o. :ode% ainda% a "er!iss$o% ser dada na 'or!a de requisi#$o oriunda doMinistro da @usti#a "or u!a o"#$o ca&a!ente "otica% a e)e!"o das a#es de'agradasco! o "ro"sito de a"urar cri!e co!etido contra a +onra do :residente da 5e"2&ica ede c+e'e de go(erno estrangeiro.

    REPRESENTAMO

    7 u!a CONDIMO DE PROCEDI@ILIDADE"ara que "ossa instaurar-se a"ersecu#$o cri!ina. 7 u! pe!i!o a#oria!or 'eito "ea (ti!a ou "or seure"resentante ega. 6e! ea a "ersecu#$o "ena n$o se inicia. N$o "ode +a(er a

    "ro"ositura da a#$o% e ta!&! n$o "ode sequer ser iniciado o I:.

    Muitas (e,es o constrangi!ento de reconstruir os 'atos j3 "assados e e)"or ainti!idade e! ju,o ou na deegacia !ais desgastante do que a "r"ria i!"unidade docri!inoso. Assi!% nem mesmo o a#o !e pris)o em +"a*ran#e po!er' ser "a$ra!osem 6e a $#ima a#orie.

    Os !es#ina#'rios a re"resenta#$o% o+er#a!a pe"a $#ima4 por serepresen#an#e o porprocra!or com po!eres especiais8n$o "recisa serad(ogado9% "ode ser !es#ina!a > a#ori!a!e po"icia"4 ao /inis#5rioP:,"ico o ao pr%prio jiNestas duas 2ti!as +i"teses% ser3 re!etida aautoridade "oicia "ara que esta "roceda o inqurito. Nada i!"ede que e!+a(endo astro "ro&atrio e!&asando a re"resenta#$o e a"to a (ia&ii,ar o

    e)erccio da a#$o% que o !agistrado re!eta a !es!a direta!ente ao M:. @3

    B

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    44/338

    se o parquet entende que e(idente!ente n$o se trata de in'ra#$o "ena%ca&er3 a "ro!o#$o do arqui(a!ento da re"resenta#$o.

    As2ncia !e ri*or +orma" "e#a se! rigor 'or!a% e "ode ser a"resentadaora!ente ou "or escrito% tanto na deegacia% quanto "erante o !agistrado ou

    !e!&ro do Ministrio :2&ico. O impor#an#e 5 6e a $#ima re$e"e oin#eresse c"aro e ine6$oco !e $er o a#or !o +a#o processa!o

    O&s. De acordo co! o ST&4 caso a $#ima apresen#e 6ei8a-crime por e6$oco4ima*inan!o #ra#ar-se !e crime !e inicia#i$a pri$a!a4 a mesma po!e $a"i!amen#eser encara!a como represen#a()o4e! +a(endo a constata#$o de que na (erdade setrata de cri!e de a#$o "2&ica condicionada. Ta o desa"ego ao 'or!ais!o%nitida!ente desnecess3rio.

    Prao !e sa con#a*em a re"resenta#$o de(e ser o'ertada% co!o regra% noprao !e seis meses DO CONHECI/ENTO DA AUTORIA 8e n$o doco!eti!ento do cri!e9 da in'ra#$o "ena% isto % !e 6an!o a $#ima #omaci2ncia !e 6em +oi o a#or !o crime

    :or ser prao !e NATUREA DECADENCIAL% contado na 'or!a do artigo1S do C:% ou seja% inc"i-se o !ia !o incio e e8c"i-se o !o $encimen#o .Este "ra,ota!&! n$o se interro!"e% n$o se sus"ende ne! se "rorroga. Caso se encerre e! 'inade se!ana ou 'eriado% de(e a (ti!a a"resentar a re"resenta#$o / autoridade que estejade "ant$o% a'ina% n)o 0a$er' prorro*a()o para o primeiro !ia :#i" s,se6en#e

    O&s. A ei QSQQVQ "re(= que a re"resenta#$o ser3 a"resentada ora"men#ena audi=ncia

    "rei!inar% u!a (e, +rs#ra!a a composi()o ci$i" !os !anos. Contudo corre-se o riscodesta audi=ncia ser reai,ada a"s o decurso do "ra,o decadencia de seis !eses% queco!e#ou a correr do con+eci!ento da autoria da in'ra#$o. Assi!% a "rud=ncia e)ige quea autoridade "oicia% quando da ea&ora#$o do ter!o circunstanciado 8TCO9% j3 co+a%ainda na deegacia de "ocia% a re"resenta#$o da (ti!a% e(itando-se a 'rustra#$o dare"resenta#$o "eo decurso do te!"o.

    /enor represen#a!o integrai,ando 1H anos% n$o +3 !ais de se 'aar e!re"resentante ega /quee que "or ei% a&souta!ente ca"a,.

    GE se +or emancipa!o4 po!er' represen#arN$o. Neste caso% restaria co!o sou#$o

    sugerida "or LF% ou no!ear-se cra!or especia"% ou aguardar o !es!o co!"etar 1Hanos% quando s ent$o "oder3 re"resentar. O prao !eca!encia" s% passa a con#ar apar#ir !o e$en#o !a maiori!a!eO risco% contudo% a ocorr=ncia da "rescri#$o.

    A scess)o processa" e! caso de !orte ou decara#$o de aus=ncia da(ti!a% o !irei#o !e represen#ar"assa ao cQnj*e8incuda a co!"an+eira9%ascen!en#es4 !escen!en#es o aos irm)os% orde! "re'erencia e ta)ati(a.

    O cdigo "re(= a 'igura do cra!or especia""ara o'erecer a re"resenta#$o% noscasos de aus=ncia de re"resentante ega dos !enores e! se tratando de retardados!entais e "essoas !enta!ente en'er!as ou quando os interesses do re"resentante ega

    coidire! co! o do !enor. O curador (erdadeiro s,s#i##o processa"% atuando e!no!e "r"rio% na de'esa de interesse a+eio.

    BB

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    45/338

    I/PORTANTEBBB 7 se!"re &o! 'risar que o cra!or n)o es#' o,ri*a!o arepresen#ar. Ca&e a ee "onderar a con(eni=ncia ou n$o da re"resenta#$o e! 'ace dosinteresses da (ti!a.

    As2ncia !e $inc"a()o !o /inis#5rio P:,"ico a re"resenta#$o u!aautori,a#$o e u! "edido "ara que a "ersecu#$o seja instaurada n$o orde!ne! (incua o "ro!otor de justi#a% que "ode% incusi(e% e! sua "e#aacusatria enquadrar a conduta deituosa e! dis"ositi(o ega di(ersodaquee e(entua!ente a"ontado "ea (ti!a% ou at !es!o% e! assi!entendendo% "ro!o(er o arqui(a!ento.

    I/PORTANTEBBB E+ic'cia o,je#i$a se a $#ima in!ica narepresen#a()o apenas par#e !os en$o"$i!os4 o /P po!e4 !e pron#o4o+er#ar !en:ncia con#ra os !emais co-a#ores o par#cipes4 sem anecessi!a!e !e no$a mani+es#a()o !e $on#a!e !a mesma A'ina% co!o a

    "ersecu#$o "ena "2&ica% a e8i*2ncia !a represen#a()o 5 #)o somen#epara cons#a#a()o !e 6e a $#ima !eseja $er processa!os os in+ra#oresOPERADA A /ANIESTAMO DE ONTADE4 CA@E AO

    P,-60* DELINEAR OS LI/ITES SU@&ETIOS DA DENWNCIA:ara Tourin+o Fi+o a den2ncia "oder3 ser a"resentada e! rea#$o aosde!ais "artci"es do !es!o 'ato% !or!ente e! decorr=ncia do "rinc"io daindi(isi&iidade da a#$o "ena.

    E! que "ese esta ser a posi()o +rancamen#e majori#'ria tanto na doutrinaquanto na juris"rud=ncia% ca&e ressatar a "osi#$o !inorit3ria% "or! !ais acertada% no

    sentido de que caso a (ti!a re"resente a"enas eencando "arte dos en(o(idos% de(e oMinistrio :2&ico "ro(oc3-a a se !ani'estar quanto ao co-ru ou "artci"e n$oindicado. :er!anecendo a o!iss$o% de(e ser recon+ecida a ren2ncia ao direito dere"resentar% o que o"eraria a e)tin#$o da "uni&iidade e! &ene'cio de todos osen(o(idos na in'ra#$o "ena LF.

    Re#ra#a()o enquanto n)o OERECIDA a !en:ncia o seja4 a#5 oo+erecimen#o !a !en:ncia

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    46/338

    I/PORTANTSSI/OBBBE! jugado recente% o 6TF% dando inter"reta#$o con'or!e aCF% decidiu que o cri!e de es$o e(e contra a !u+er 8ei Maria da :en+a9 de a()opena" p:,"ica incon!iciona!a

    Re6isi()o !o /inis#ro !a &s#i(a

    7 u! ato de con(eni=ncia "otica% a cargo do Ministro da @usti#a% autori,ando a"ersecu#$o cri!ina nas in'ra#es que a e)ija!. E)0 cri!es co!etidos "or estrangeirocontra &rasieiro 'ora do rasi.

    Des#ina#'rio ser3 endere#ada ao Ministrio :2&ico% na 'igura do:rocurador era.

    Prao para o+erecimen#o "ode ser o'ertada a 6a"6er #empo4 en6an#oa in+ra()o n)o es#i$er prescri#a% ou a "uni&iidade n$o esti(er e)tinta "orquaquer outra causa. N)o e8is#e prao !eca!encia" "ara a"resentar arequisi#$o.

    Re#ra#a()o "or aus=ncia de "re(is$o ega% e "or ser u! ato de nature,a"otica a cargo do Ministro da @usti#a% que e)ige serenidade e "ondera#$oantes de ser a"resentada% n)o ca,e re#ra#a()o !a re6isi()o% "ois estare(earia 'ragiidade do Estado &rasieiro8Tourin+o Fi+o9.

    Contudo% a doutrina est3 onge de "aci'icar o te!a% +a(endo 'orte "osi#$o nosentido da ad!issi&iidade de retrata#$o da requisi#$o at o o'ereci!ento da den2ncia%e! anaogia / re"resenta#$o% ao 'unda!ento de que a requisi#$o aci!a de tudo u! atoad!inistrati(o de cun+o "otico% ad!itindo-se o seu des'a,i!ento 8retrata#$o9% co!o

    ad!ite! os atos ad!inistrati(os e! gera.

    As2ncia !e $inc"a()o !o /P a requisi#$o n$o (incua o M:% n$o sin>ni!o de orde!. :ode o rg$o !inisteria "ro"or o arqui(a!ento do'eito% caso entenda que n$o e)iste justa causa "ara o incio da de!anda%assi! co!o i!"ri!ir de'ini#$o jurdica di(ersa daquea que 'oia"resentada.

    E+ic'cia o,je#i$a assi! co!o a re"resenta#$o% o entendi!ento!ajorit3rio no sentido de que a re6isi()o minis#eria" #am,5m *oa!e e+ic'cia o,je#i$a4e "or conseqG=ncia% se n)o +orem con#emp"a!os

    #o!os os criminosos4 po!er' o /P4 !e pron#o4 !ennciar os 6e n)o+oram en6a!ra!os4 sem a necessi!a!e !e a!i#amen#o pe"o /inis#ro!a &s#i(a

    - AMO PENAL PRIADA

    .1 CONCEITO E CON6IDE5AXE6

    O 'unda!ento e(itar o constrangi!ento do "rocesso% "odendo a (ti!a o"tarentre e)"or a sua inti!idade e! ju,o ou quedar-se inerte% "ois !uitas (e,es% oso'ri!ento causado "ea e)"osi#$o ao "rocesso !aior do que a "r"ria i!"unidade docri!inoso.

    B

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    47/338

    7 crescente% entretanto% a crtica / !anuten#$o das a#es de iniciati(a "ri(ada. Aatua#$o su&sidi3ria do Direito :ena% que s "ode ser acionado co!o ultima ratio% nos

    "er!ite concuir que o interesse "2&ico na "uni#$o estar3 se!"re "resente% e! ra,$o danecess3ria seeti(idade dos &ens jurdicos 'unda!entais.

    6endo o o&jeti(o a "rote#$o da (ti!a e! 'ace dostrepitus iudici8esc?ndao do"rocesso9% o mais a!e6a!o 5 6e os !e"i#os !e inicia#i$a pri$a!a mi*rem para om,i#o !as a(3es p:,"icas con!iciona!as > represen#a()o. Desta 'or!a% o M:continuaria co!o tituar da a#$o% de"endendo da !ani'esta#$o de (ontade do egti!ointeressado% a que! ca&e dosar o que !ais con(eniente0 e)"or-se ao "rocesso ou

    "reser(ar a inti!idade% assistindo e! contra"artida a i!"unidade do seu ago,.

    Ao que "arece% a ei 14.S1VSQ seguiu esta tend=ncia% e tratando dos cri!escontra a dignidade se)ua% que de regra era! de iniciati(a "ri(ada% deu no(o trata!ento/ !atria% mi*ran!o a persec()o para inicia#i$a p:,"ica4 !epen!en#e4 #o!a$ia4 !erepresen#a()o !o o+en!i!o4 e e8cepciona"men#e4 inician!o-se incon!iciona"men#e

    .4 TITJLA5IDADE

    Ca&e ao o'endido ou ao seu re"resentante ega. No caso de !orte ou decara#$ode aus=ncia da (ti!a% o direito de a#$o trans'ere-se ao c>njuge 8incuda aco!"an+eira9% ascendentes% descendentes e ir!$os% nesta orde! "re'erencia.

    .< :5INC:IO6

    a< Da opor#ni!a!e o con$eni2ncia F"or este "rinc"io% 'acutado / (ti!a decidirentre o'ertar ou n$o a a#$o% "ois ea% "or "er!issi(o ega% a tituar do direito. N$oquerendo e)erc=-o% "ode 'icar inerte e dei)ar transcorrer in albiso "ra,o decadencia deseis !eses 8con#a!os a par#ir !o con0ecimen#o !a a#oria9 "ara o'ertar a quei)a ou%se assi! o desejar% renunciar a este direito de 'or!a e)"ressa ou t3cita.

    I/PORTANTEBBBA "end=ncia de I: inconcuso a"urando in'ra#$o de car3ter "ri(adon$o "ossi&iita a dia#$o do "ra,o "ara a (ti!a o'ertar a a#$o. :ara n$o decair dodireito% restaria ao quereante "ro"or a de!anda se! o I:% requerendo ao !agistradoque o I: seja a"enso ao "rocesso assi! que concudo.

    Ren:ncia

    O"era-se "ea "r3tica de ato inco!"at(e co! a (ontade de (er "rocessado oin'rator% ou atra(s de decara#$o e)"ressa da (ti!a neste sentido.

    A mera cor!ia"i!a!ee a#os !e ,oa e!ca()o% contudo% co!o cu!"ri!entar oin'rator% n$o i!"ica! e! ren2ncia% assi! co!o aceitar indeni,a#$o c(e "eos danoscausados "eo deito. A e)ce#$o encontra-se no "ar3gra'o 2nico do art. B da eiQSQQVQ% "re(endo que% nas in+ra(3es !e menor po#encia" o+ensi$o !e inicia#i$apri$a!a % a CO/POSIMO CIIL DOS DANOS LEA _ RENWNCIA AODIREITO DE AMO

    A ren:ncia5 pr5-processa" e irre#ra#'$e"% j3 que e! ra,$o dea o direito dea#$o n$o !ais "oder3 ser e)ercido% tendo "or conseqG=ncia a e8#in()o !a pni,i"i!a!e.

    B

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    48/338

    I/PORTANTEBBBSe a ren:ncia +or o+er#a!a em ,ene+cio !e apenas ma parce"a!os in+ra#ores4 a mesma es#en!e-se a #o!os

    A ei n$o 'a, "re(is$o da promo()o !e ar6i$amen#odo inqurito "oicia "ea

    (ti!a. 6e ea o 'i,er% !o(ida "eo desejo de n$o "rocessar o in'rator con+ecido% este atoi!"icar3 e! ren:ncia #'ci#a ao !irei#o !e a()o.

    ,< Da !isponi,i"i!a!e F u!a (e, e)ercida a a#$o "ena% "oder3 o "articuar desistir da!es!a% seja "erdoando o acusado% seja "eo ad(ento da "ere!"#$o.

    Per!)o !a $#ima

    O "erd$o te! "or conseqG=ncia a e8#in()o !a pni,i"i!a!e% contudo PRECISASER ACEITO PELO I/PUTADO ATO @ILATERAL

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    49/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    50/338

    !< Da in#ranscen!2ncia o !a pessoa"i!a!e F a a#$o s "ode ser "ro"osta contra a"essoa a que! se i!"uta a "r3tica do deito.

    .B E6:7CIE6 DE A;O :ENAL :5IKADA

    a< E8c"si$amen#e pri$a!a o propriamen#e !i#a F aquea e)ercida "ea (ti!a ou"or seu re"resentante ega. Esta a#$o caracteri,a-se "ea possi,i"i!a!e !e scess)o noscasos de !orte ou aus=ncia da (ti!a "eo c>njuge 8incuda a co!"an+eira9%ascendentes% descendentes e ir!$os.

    ,

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    51/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    52/338

    Te!os% contudo% su&su!indo-se ao te)to constituciona% a "ossi&iidade dosju,es e tri&unais% se!"re que (eri'icare! que agu! so're ou est3 na i!in=ncia deso'rer coa#$o iega / i&erdade de oco!o#$o% conce!erhabeas corpus e$ officio. O

    /C te! nature,a de a#$o "ena% sendo assi! a (ertente ega da c+a!ada a#$o ex officiono ?!&ito cri!ina.

    .< A;O :ENAL :_LICA 6J6IDIY5IA DA :_LICA

    Di,-se p:,"ica s,si!i'ria !a p:,"icaa a#$o intentada "eo Ministrio :2&icoFedera% 'rente / inrcia do Ministrio :2&ico Estadua nos crimes !e+ini!os noDecre#o-"ei n[ .1K4 pra#ica!os por pre+ei#oCo! e'eito% o R4P do art. 4P do re'eridodi"o!a "reconi,a que se as "ro(id=ncias "ara a a&ertura do inqurito "oicia ouinstaura#$o da a#$o "ena n$o 'ore! atendidas "ea autoridade "oicia ou "eo M:estadua% "oder$o ser requeridas ao :rocurador-era da 5e"2&ica*.

    Ora% a inrcia do M: Estadua% notada!ente do :@ no ?!&ito de a"ura#$o dos

    cri!es "raticados "or "re'eito% n$o "oder3 dar ensejo / atua#$o do :5% "or a&soutaas2ncia !e a#ri,i()odo !es!o "ara atuar% e so& "ena de coocar e! c+eque ainde"end=ncia 'unciona do M:E. 5estaria% diante da etargia do :@% "ro(ocar oCo"5*io !e Procra!oresno seio do M:E% ou ainda% co! "er!issi(o no art. 4Q doC::% dar incio a a#$o "ena "ri(ada su&sidi3ria da "2&ica. Te!os% "ortanto% que odis"ositi(o n$o 'oi rece"cionado "ea CF.

    O&s. Ker ta!&! os cri!es eeitorais.

    .B A;O :ENAL :O:JLA5

    A ei nP 1.SQV1QS conte!"a a "ossi&iidade de quaquer cidad$o o'erecerden2ncia nos CRI/ES DE RESPONSA@ILIDADE "raticados "eo :residente da5e"2&ica% Ministros de Estado% Ministros do 6TF% :5 e o(ernadores de Estados eseus secret3rios.

    Os crimes !e responsa,i"i!a!ee! (erdade s$o in+ra(3es !e car'#er po"#ico%co! re"ri!enda da !es!a nature,a% diga-se% "erda de cargo "2&ico e "roi&i#$o do seue)erccio "or deter!inado "erodo% a sere! a"reciadas "eos rg$os de jurisdi#$o

    "otica.

    I/PORTANTEBBB Na $er!a!e a !en:ncia #ra#a!a pe"a "ei !e$e ser in#erpre#a!acomo no#cia !a in+ra()o 4o&jeti(ando a a"ura#$o da !es!a e o juga!ento "oticodos e(entuais en(o(idos. Co! isso% n$o +a(eria nen+u!a inco!"ati&iidade co! aatua orde! constituciona.

    A 2nica a#$o "ena "o"uar e! (igor% "or! se! nature,a condenatria% ohabeas corpus% e! ra,$o da a!"a egiti!idade "ara "ro"ositura.

    . A;O :ENAL NO6 C5IME6 CONT5A A ZON5A DE FJNCIONY5IO:_LICO

    S:m"a 1 !o ST - 7 CONCORRENTE a egiti!idade doo'endido% !ediante quei)a% e do Ministrio :2&ico% condicionada /

    4

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    53/338

    re"resenta#$o do o'endido% "ara a a#$o "ena nos cri!es contra a+onra de ser(idor "2&ico e! ra,$o do e)erccio de suas 'un#es.

    uest$o interessante seria a +i"tese do 'uncion3rio "2&ico re"resentar e org$o !inisteria% ao in(s de o'ertar a den2ncia% "ro!o(er o arqui(a!ento. GSeriaposs$e" ao +ncion'rio con#ra#ar a!$o*a!o para promo()o !a a()o pri$a!a :araos autores% a juris"rud=ncia su!uada cara quando "ro'essa ser a "e*i#imi!a!econcorren#e e n)o s,si!i'ria. Ao represen#ar4 o +ncion'rio n)o se !espi !a"e*i#imi!a!e4 reser(ando-se neste caso% desde que atendido o "ra,o decadencia% ao'ertar a a#$o "ri(ada% caso a !ani'esta#$o !inisteria "eo arqui(a!ento seja contr3ria/s suas "retenses. Nes#e sen#i!o4 a posi()o !o ST

    . A;O :ENAL NO6 C5IME6 CONT5A A DINIDADE 6E[JAL

    I/PORTANTEBBB

    Co! o ad(ento da ei 14.S1VSQ% os cri!es contra a dignidade se)ua "assa! ater trata!ento uni'or!e% de sorte que a s:m"a K] !o ST n)o #em mais ap"ica()o .:ortanto% as regras "assa! a ser as seguintes0

    A()o pri$a!a F NMO /AIS SU@SISTE% a n$o ser que ocorra inrcia do M:%quando ent$o ter3 ca&i!ento a a()o pri$a!a s,si!i'ria !a p:,"ica.

    A()o p:,"ica con!iciona!a F a REJRA JERAL4 mesmo 6an!oocasionem "es)o corpora" *ra$e o mor#eA "o&re,a n$o 'oi conte!"adaco!o ee!ento "ara o condiciona!ento do e)erccio da a#$o "2&ica.

    A()o p:,"ica incon!iciona!a F quando a (ti!a menor !e !eoi#o anos ouPESSOA ULNERXEL "ner'$e" o menor !e 1 anos os por#a!ores!e en+ermi!a!e o !oen(a men#a" 6e n)o possem !iscernimen#o para apr'#ica !o a#o% e as pessoas 6e por 6a"6er o#ra casa n)o po!emo+erecer resis#2ncia%como as 6e se encon#ram en#orpeci!as

    O&s. :erce&e-se cara!ente que n$o se 'e, re'er=ncia / e)"ress$o violncia presumida%su&stituda "ea (unera&iidade.

    8.8.1 9ireito intertemporal

    Entende! os autores que a nor!a te! nature,a +&rida% sendo normaprocessa" com con#e:!o ma#eria" o norma mis#a*. Logo% ser3 a"icada a"enas "araos cri!es ocorridos a"s a sua entrada e! (igor% retroagindo% toda(ia% nos "ontos e!que 'or &en'ica. :or essa ra,$o% nas 0ip%#eses em 6e a a()o ca,$e" era p:,"icaincon!iciona!a e "assa a ser con!iciona!a > represen#a()o% de(e +a(er noti'ica#$odo o'endido ou do seu re"resentante ega nos "rocessos j3 e)istentes% "ara quere"resente se desejar. N$o o 'a,endo% decair3 do direito% o"erando-se a e)tin#$o da

    "uni&iidade. GE 6a" o prao 6e #er' 6e represen#ar :or anaogia ao art. Q1 da eiQSQQVQ% ? !ias % contados da respec#i$a no#i+ica()o.

    . A;O :ENAL 6ECJNDY5IA

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    54/338

    uando as circns#ncias a"icadas ao caso +aem $ariar a mo!a"i!a!e !ea()o a ser in#en#a!a% co!o no e)e!"o t"ico dos cri!es contra a +onra% te!os o que adoutrina c+a!a de a()o pena" secn!'ria. 7 o que acontece% "or e)e!"o% co! aca2nia contra o :residente da 5e"2&ica. 7 que% de regra% os cri!es contra a +onra s$ode a#$o "ri(ada. Toda(ia% tratando-se do :residente%secn!ariamen#e4 a a()o passa a

    ser p:,"ica con!iciona!a > re6isi()o !o /inis#ro !a &s#i(a.

    .H A;O :ENAL ADE6IKA

    I/PORTANTEBBB7 a possi,i"i!a!e !e mi"i#arem no p%"o a#i$o4 em conjn#o4 o/inis#5rio P:,"ico e o 6ere"an#e% nos casos onde +ou(er +i"tese de CONE^MOOU CONTIN\NCIA entre crimes !e a()o pena" !e inicia#i$a p:,"ica e !e a()opena" !e inicia#i$a pri$a!a

    A regra que +aja a "ro"ositura de den2ncia "eo parquete a de quei)a "ea(ti!a do deito cone)o% surgindo assi! u! "i#iscons%rcio impr%prio< em momen#o

    "#erior% qua seja% o da reuni$o das de!andas.

    .Q A;O :ENAL NA IN@_5IA :O5 :5ECONCEITO

    Co! a atera#$o "ro!o(ida "ea ei 14.S

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    55/338

    a ci#a()o*. :or sua (e,% a no(a reda#$o do art.

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    56/338

    I/PORTANTEBBB Imp#a()o a"#erna#i$a 7 a "ossi&iidade de se i!"utaraternati(a!ente u!a in'ra#$o a "essoas di(ersas 8imp#a()o a"#erna#i$a s,je#i$a9 ou(3rias in'ra#es aternadas a "essoa es"eci'icada 8imp#a()o a"#erna#i$a o,je#i$a9.

    A acusa#$o certa e dei!itada condi#$o necess3ria "ara o e)erccio do direito

    de de'esa. A i!"uta#$o aternati(a torna 'uida e (ari3(e a acusa#$o% e! 'agranteinsta&iidade a "rejudicar a atua#$o da de'esa. 7 in$i'$e" essa mo!a"i!a!e !e!en:nciao 6ei8a. 6e o rg$o acusatrio est3 e! d2(ida quanto a deter!inado 'atoou quanto / cassi'ica#$o que !ere#a% de(e 'a,er sua o"#$o antes do o'ereci!ento.

    Ya"i+ica()o !o acsa!o o +ornecimen#o !e !a!os 6e possi,i"i#emsa !e+esa

    C"assi+ica()o !o crime

    N)o ,as#a apenas +aer re+er2ncia ao nome !o crime 7 !e ri*or 6e se +a(ao en6a!ramen#o "e*a"4 in!ican!o-se o ar#i*o !e "ei ap"ic'$e" ao caso concre#o .Za(endo esqueci!ento% caracteri,a !era irreguaridade% a'ina% o ru se de'ende dos'atos. O !agistrado% !es!o que discorde da ca"itua#$o a"resentada na inicia% n)opo!er' a"#er'-"a no momen#o em 6e rece,e a !en:ncia o a 6ei8a-crime% "ois% seassi! "roceder% estar3 se i!iscuindo ar&itraria!ente na atri&ui#$o ega do rg$oacusador. O !o!ento adequado "ara o !agistrado corrigir e(entua erro quanto /ti"i'ica#$o 6an!o !a pro"a()o !a sen#en(a% onde de(er3 a"icar a nor!a queentende coerente ao caso concreto% (aendo-se do instituto da emendatio libelli

    Ro" !e #es#emn0as

    A "ro(a teste!un+a 'acutati(a% e se n$o 'or a"resentada quando doo'ereci!ento da inicia "eo rg$o acusador% o"era-se a prec"s)o.

    Pe!i!o !e con!ena()o

    7 "oss(e que +aja o "edido e)"resso de condena#$o% "odendo o !es!o de'uirdo conte)to da i!"uta#$o 'eita na inicia% o que acarretaria ent$o mera irre*"ari!a!e.6e j3 e)istire! ee!entos que 'a#a! concuir ser o agente a&souta!ente ini!"ut3(e%co!o a pr5$ia rea"ia()o !o inci!en#e !e insani!a!e men#a" !ran#e o IP % tere!os a

    "ossi&iidade da inicia requerer a a,so"$i()o impr%pria4"ara que ao 'ina do de(ido

    "rocesso ega% seja a"icada me!i!a !e se*ran(a

    En!ere(amen#o

    O erro quanto ao endere#a!ento n$o enseja a in"cia da inicia.

    Nome e assina#ra

    A aus=ncia de assinatura "ode e(ar / "r"ria ine8is#2ncia !o a#o. Casocontr3rio% re(eando-se ocasiona" es6ecimen#o% !as certi'icando-se a rea autoria%

    "assa a !era irre*"ari!a!e.

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    57/338

  • 8/13/2019 Resumo Livro Processo Penal Nestor Tavora

    58/338

    A "erda do "ra,o "eo "ro!otor "ara o'erta da inicia n$o i!"ede que a !es!aseja a"resentada a deste!"o.

    Consequ=ncias0

    D3 ensejo / o'erta da a()o pena" pri$a!a s,si!i'ria !a p:,"ica Re"a8amen#o !a pris)o ca#e"ar e(entua!ente e)istente% caso o

    e)cesso seja desarra,oado Responsa,i"ia()o crimina" !o promo#or !esi!ioso por pre$arica()o%

    caso ten+a agido doosa!ente.

    Per!a !e $encimen#os n$o tendo o judici3rio 'un#$o correiciona e! 'ace doM:% soar a n)o recep()o !o ar# ]1 !o CPP pe"o #e8#o cons#i#ciona". 5estaria ao

    "ro!otor desidioso ser res"onsa&ii,ado ad!inistrati(a!ente "erante a corregedoria doMinistrio :2&ico.

    .B :5AWO6 :A5A OFE5TA DA JEI[A-C5IME

    SEIS /ESES% contados do CONHECI/ENTO DA AUTORIA DAINRAMO.

    Sen!o es#e prao !e or!em !eca!encia"4 n)o se in#errompe4 n)o se sspen!enem se prorro*a4 con#an!o-se na +orma !o ar#1 !o CP4 incuindo-se o "ri!eiro diae e)cuindo-se o do (enci!ento. Encerrando-se e! 'inais de se!ana ou 'eriados% n$o sediata "ara o "ri!eiro dia 2ti su&sequente.

    I/PORTANTEBBBNos CRI/ES PER/ANENTES% o "ra,o se inicia% atendendo aregra gera% do CONHECI/ENTO DA AUTORIA4 poco impor#