-
19 Aral k 2007 ÇAR AMBA
Resmî GazeteSay : 26735
YÖNETMEL K
Karar Say
s : 2007/ 12937
Ekli Binalar n Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetmelik in yürürlü
e konulmas ; Bay nd rl k ve skân Bakanl n n1/11/2007 tarihli ve
5098 say l yaz s üzerine, 7126 say l Sivil Savunma Kanunu nun ek 9
uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu nca27/11/2007 tarihinde
kararla t r lm t r.
Abdullah GÜL CUMHURBA KANI
Recep Tayyip ERDO ANBa bakan
C. Ç ÇEK H. YAZICI N. EKREN M. AYDINDevlet Bak. ve Ba b. Yrd.
Devlet Bak. ve Ba b. Yrd. Devlet Bak. ve Ba b. Yrd. Devlet
Bakan
M. BA ESG O LU B. YILDIRIM N. ÇUBUKÇU N. EKRENDevlet Bakan
Devlet Bakan V. Devlet Bakan Devlet Bakan V.
M. S. YAZICIO LU M. A. AH N M. V. GÖNÜL B. ATALAYDevlet Bakan
Adalet Bakan Millî Savunma Bakan çi leri Bakan
B. ATALAY K. UNAKITAN H. ÇEL K F. N. ÖZAKD i leri Bakan V.
Maliye Bakan Millî E itim Bakan Bay nd rl k ve skân Bakan
R. AKDA B. YILDIRIM M. M. EKER F. ÇEL KSa l k Bakan Ula t rma
Bakan Tar m ve Köyi leri Bakan Çal ma ve Sos. Güv. Bakan
M. Z. ÇA LAYAN M. H.GÜLER E. GÜNAY V. ERO LUSanayi ve Ticaret
Bakan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Kültür ve Turizm Bakan Çevre
ve Orman Bakan
B NALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMEL K
B R NC KISIMGenel Hükümler, Binalar n Kullan m ve Tehlike S n
flar
B R NC BÖLÜMAmaç, Kapsam, Dayanak ve Tan mlar
Amaç MADDE 1- (1) Bu Yönetmeli in amac ; kamu kurum ve kurulu
lar , özel kurulu lar ve gerçek ki ilerce kullan lan her türlü
yap , bina, tesis ve i letmenin, tasar m , yap m , i letimi, bak
m ve kullan m safhalar nda ç kabilecek yang nlar n en aza
indirilmesinive herhangi bir ekilde ç kabilecek yang n n can ve mal
kayb n en aza indirerek söndürülmesini sa lamak üzere, yang n
öncesinde ves ras nda al nacak tedbirlerin, organizasyonun, e
itimin ve denetimin usul ve esaslar n belirlemektir.
Kapsam MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; a) Ülkedeki her türlü yap ,
bina, tesis ile aç k ve kapal alan i letmelerinde al nacak yang n
önleme ve söndürme tedbirlerini,b) Yang n n, s , duman, zehirleyici
gaz, bo ucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenli i bak m ndan
yol açabilece i
tehlikeleri en aza indirebilmek için, yap , bina, tesis ve i
letmelerin tasar m, yap m, kullan m, bak m ve i letim esaslar n
,kapsar. (2) Bu Yönetmelik hükümleri;a) Yönetmeli in yürürlü e
girmesinden önce yap ruhsat al nm olmakla birlikte henüz yap m na
ba lanmam olan yap lar,b) Mevcut yap lardan Yönetmeli in yürürlü e
girmesinden sonra kullan m amac de i tirilerek, sa l k, e itim ve
konaklama
amaçl olarak kullan lacak bina ve tesisler, tehlikeli maddelerin
bulundurulaca binalar ve binadaki toplam kullan c say s 200 ü
geçen
-
toplanma amaçl binalar, c) Yönetmelikte belirtilen di er yap
lar, binalar, tesisler ve i letmeler, hakk nda uygulan r. (3)
Karada ve suda, sürekli veya geçici, resmî ve özel, yeralt
ve yerüstü in aat ile bunlar n ilave, de i iklik ve onar mlar
n
içine alan sabit ve hareketli tesisler yap say larak, haklar nda
bu Yönetmeli e göre i lem yap l r. (4) Korunmas
gerekli kültür varl olarak tescil edilen binalarda, yang na kar
güvenlik tedbirleri için yap lacak tesisatlara
ili kin olarak, Kültür ve Tabiat Varl klar n Koruma Kurulunun
görü ü al n r ve yap n n özelli ini etkilemeyecek biçimde,
tahliye,alg lama, uyar ve söndürme sistemlerinden gerekli olanlar
kurulur.
(5) Türk Silahl
Kuvvetlerince kullan lan yap , bina ve tesisler ile e itim ve
tatbikat alanlar n n yang ndan korunmas , bu
Yönetmelik hükümleri de dikkate al narak haz rlanacak yönetmelik
ile düzenlenir.Dayanak MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 9/6/1958 tarihli
ve 7126 say l Sivil Savunma Kanununun ek 9 uncu maddesi, 14/2/1985
tarihli
ve 3152 say l çi leri Bakanl Te kilat ve Görevleri Hakk nda
Kanunun 33 üncü maddesi ve 13/12/1983 tarihli ve 180 say lBay nd rl
k ve skân Bakanl n n Te kilat ve Görevleri Hakk nda Kanun Hükmünde
Kararnamenin 30/A maddesine dayan larakhaz rlanm t r.
Tan mlarMADDE 4- (1) Bu Yönetmeli in uygulanmas nda; a) Acil
durum: Afet olarak de erlendirilen olaylar ile dikkatsizlik,
tedbirsizlik, ihmal, kas t ve çe itli sebeplerle meydana
getirilen olaylar n yol açt hâlleri,b) Acil durum ekibi: Yang n,
deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanlar n tahliyesini sa
layan, olaya ilk müdahaleyi yapan,
arama-kurtarma ve söndürme i lerine kat lan ve gerekti inde ilk
yard m uygulayan ekibi,c) Acil durum planlar : Acil durumlarda yap
lacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yard m i ve i
lemlerinin nas l ve
kimler taraf ndan yap laca n gösteren ve acil durum öncesinde
haz rlanmas gereken planlar ,ç) Acil durum asansörü ( tfaiye
asansörü): Binalarda bulunan, kullan m do rudan yang n söndürme ve
kurtarma ekiplerinin
veya itfaiyenin denetimi alt nda bulunan ve ek korunum uygulanm
olan özel asansörü,d) Aç k arazi i letmesi: Tabiat artlar na aç k
olan ve otopark, tank sahalar , hurda sahalar , kimyevi madde,
kereste deposu,
piknik alan ve turistik tesis gibi amaçlarla kullan lan muhtelif
büyüklükteki arazi i letmesini,e) Alevlenme noktas : Is nan
maddeden ç kan gazlar n, bir alevin geçici olarak yakla t r l p
uzakla t r lmas sonucunda yanmay
sürdürdü ü en dü ük s cakl ,f) Apartman: çinde ba ms z mutfak ve
banyoya sahip en az üç mesken bulunan binay ,g) Atriumlu yap : ki
veya daha çok say da kat n içine aç ld , merdiven yuvas , asansör
kuyusu, yürüyen merdiven bo lu u
veya su, elektrik, havaland rma, iklimlendirme ve haberle me
gibi tesisat n içinde yer ald , tesisat bacalar ve aftlar hariç
olmaküzere, üstü kapal
geni ve yüksek yap y ,) Bas nçland rma: Kaç yollar ndaki iç hava
bas nc n yap n n di er mekânlar ndaki bas nca göre daha yüksek
tutarak duman
s z nt s n önleme yöntemini,h) Bina yüksekli i: Binan n kot ald
noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafeyi veya imar plan nda ve
bu Yönetmelikte
öngörülen yüksekli i,) Bodrum kat : Dö emesinin üst kotu, yap n
n d duvar na biti ik zeminin en üst kotuna göre 1.2 m den daha a a
da olan kat ,
i) Ç kmaz koridor mesafesi: Mekân içerisinden mekân n koridora
ba lanan kap s na kadar olan mesafe göz önüne al nmaks z n,kaç ta,
bir mekân veya mekânlar n ba l oldu u bir koridor içinden, koridor
boyunca bir ç k a veya iki yönde kaç imkân na sahipolunan noktaya
kadar olan mesafeyi,
j) Duman haznesi: çinde duman n toplanmas amac yla tavanda
tasarlanan hacmi,k) Duman kontrolü: Yang n hâlinde duman ve s cak
gazlar n yap içindeki hareketini veya yay l m n denetlemek için al
nan
tedbirleri,l) Duman perdesi: Yükselen duman n yanal yay l m n s
n rlamak amac yla tavanda sabit konumda, uzaktan kapat labilen
veya
bir alg lay c uyar s yla kapanan, yang na kar dayan kl bölücü
perdeyi,m) Duman tahliyesi: Duman n yap n n d na kendili inden ç
kmas n veya mekanik yollarla zorlamal olarak at lmas n ,n) Duman
yönlendirme bacas : Yang n hâlinde, dumanlar n istenilen yöne
çekilerek yang n n geni lemesini önlemeye yönelik
bacalar ,o) EN: Avrupa standartlar n ,ö) Güvenlik bölgesi:
Binadan tahliye edilen ah slar n bina d nda güvenli olarak
bekleyebilecekleri bölgeyi, p) Islak borulu ya murlama sistemi:
Borular sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik
söndürme sistemini,r) lgili standart: Türk standartlar n , bu
standartlar n olmamas hâlinde Avrupa standartlar n , Türk veya
Avrupa standartlar nda
düzenlenmeyen hususlarda, uluslararas geçerlili i kabul edilen
standartlar ,s) Kademeli yatay tahliye: Kullan c lar n yang ndan
uzakla arak ayn kat seviyesinde yer alan yang n geçirimsiz kom
u
kompart mana s nmas n ,
-
) Kaç ayd nlatmas : Normal ayd nlatma devrelerinin kesintiye u
ramas hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci birenerji kayna
ndan beslenerek sa lanan ayd nlatmay ,
t) Kaç
(Yang n) merdiveni: Yang n hâlinde ve di er acil hâllerde
binadaki insanlar n emniyetli ve süratli olarak tahliyesi için
kullan labilen, yang na kar korunumlu bir ekilde düzenlenen ve
tabiî zemin seviyesinde güvenlikli bir alana aç lan merdiveni,u)
Kaç
uzakl : Kat içinde herhangi bir noktada bulunan bir kullan c n n
kendisine en yak n kat ç k na kadar almak zorunda
oldu u yolun gerçek uzunlu unu,ü) Kaç
yolu: Oda ve di er müstakil hacimlerden ç k lar, katlardaki
koridor ve benzeri geçi ler, kat ç k lar , zemin kata
ula an merdivenler ve bina son ç k na giden yollar dâhil olmak
üzere binan n herhangi bir noktas ndan yer seviyesindeki cadde
veyasoka a kadar olan ve hiçbir ekilde engellenmemi bulunan yolun
tamam n ,
v) Kamuya aç k kullan m: Binan n, herkesin giri ve ç k na aç k
olarak kullan lmas n ,y) Kamuya aç k bina: Otel, sinema, tiyatro,
hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, i yeri, aç k ve kapal spor
tesisleri, e itim ve
dinlenme tesisi ve benzeri binalar , z) Konut: Ticari amaç
gözetmeksizin bir veya birçok insan n i zaman d nda bar nma,
dinlenme ve uyuma amac yla ikamet
etti i, imar plan nda bu amaca ayr lm olan yeri,aa) Kullan c
yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binan n esas al nan
belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan toplam
insan say s n ,bb) Kullan c yük katsay s : Yap larda ki i ba na
dü en kullan m alan n n metrekare cinsinden m2/ki i olarak
ifadesini,cc) Kuru boru sistemi: Normalde içinde su bulunmayan,
yang n hâlinde itfaiyenin zemin seviyesinden su basabilece i
boruyu,çç) Kuru borulu ya murlama sistemi: Çal ma öncesi, kontrol
vanas ndan sonraki boru hatt , bas nçl hava veya inert gaz ile
dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini,dd) Korunumlu
koridor veya hol: Biti ik oldu u mekânlardan yang na kar dayan kl
yap elemanlar yla ay r lmak suretiyle
yang n etkilerinden korunmu koridoru veya holü,ee) Korunumlu
merdiven: Yang na kar dayan kl bir malzeme ile çevrili veya yang
ndan etkilenmeyecek ekilde düzenlenen
merdiveni,ff) Mevcut yap : Bu Yönetmeli in yürürlü e girmesinden
önce yap
ruhsat al n p yap m devam eden veya yap m tamamlananve kullan m
amac de i tirilmeyen yap , bina, tesis ve i letmeyi,
gg) Ortak merdiven: Birden çok say da kullan m birimine hizmet
veren kaç merdivenini,) Sertifika: Herhangi bir ekipman, malzeme
veya hizmet için, Türk Standartlar Enstitüsü veya Türk Standartlar
Enstitüsü
taraf ndan kabul gören uluslararas bir onay kurulu u taraf ndan
test edilerek verilen ve ilgili standartlara uygunlu u gösteren
belgeyi,hh) S v la t r lm petrol gaz (LPG): Petrolden ve do
algazdan elde edilerek bas nç alt nda s v la t r lan propan, bütan
ve
izomerleri gibi hidrokarbonlar veya bunlar n kar m n , ) Site:
Herhangi bir ekilde çevresinden ayr lan ortak kullan m alanlar ,
güvenlik te kilat ve sistemleri ile yönetim bütünlü ü
olan konut veya i yeri toplulu unu,ii) Son ç k : Bir yap dan kaç
sa layan yolun yap d ndaki yol ve cadde gibi güvenlikli bir alana
geçit veren biti noktas n ,jj) Sulu boru sistemi: Sürekli olarak su
ile dolu durumda tutulan boruyu,kk) Tek yönlü kaç
mesafesi: Bir mekân içindeki ki ilerin sadece tek bir yönde
hareket ederek bir ç k a veya alternatifli ikiyönde kaç imkân na
sahip oldu u noktaya kadar olan mesafeyi,
ll) TS: Türk Standartlar
Enstitüsünce yürürlü e konulmu Türk standartlar n ,mm) Ya
murlama (sprinkler) sistemi: Yang n söndürmek, so utmay sa lamak ve
geli en yang n itfaiye gelinceye kadar
s n rlamak amac ile kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik
sistemi,nn) Yang na kar dayan m (direnç): Bir yap bile eninin veya
eleman n n yük ta ma, bütünlük ve yal tkanl k özelliklerini
belirlenmi bir süre koruyarak yang na kar dayanmas n ,oo) Yang
na tepki: Belirli artlar alt nda bir ürünün yang na maruz kald nda
gösterdi i tepkiyi, öö) Yang n bölgesi (zonu): Yang n hâlinde, uyar
ve söndürme tedbirleri di er bölümlerdeki sistemlerden ayr olarak
devreye
giren bölümü,pp) Yang n kesici: Bina içinde, yang n n ve duman n
ilerlemesini ve yay lmas n belirlenmi bir süre için durduran, yatay
veya
dü ey konumlu eleman ,rr) Yang n duvar : ki bina aras nda veya
ayn bina içinde farkl yang n yüküne sahip hacimlerin birbirinden
ayr lmas gereken
hâllerde, yang n n ilerlemesini ve yay lmas n belirlenmi bir
süre için durduran dü ey eleman , ss) Yang n güvenlik holü: Kaç
merdivenlerine yang n n ve duman n geçi ini engellemek için yap
lacak bölümü,
) Yang n kap s : Bir yap da kullan c lar, hava veya nesneler
için dola m imkân sa layan, kapal tutuldu unda duman, s vealev geçi
ine belirli bir süre direnecek nitelikteki kap , kapak veya
kepengi,
tt) Yang n kompart man : Bir bina içerisinde, tavan ve taban dö
emesi dâhil olmak üzere, her yan en az 60 dakika yang na kardayan
kl yap elemanlar ile duman ve s geçirmez alanlara ayr lm
bölgeyi,
uu) Yang n perdesi: Korunmas gereken nesne, ürün veya alt yap n
n yang na kar korunmas veya s n n yatay veya dü eyolarak yay lmas n
engellemek maksad yla kullan lan özel donan ml bariyerleri,
-
üü) Yang n tahliye projesi: Mimari proje üzerinde, kaç yollar n
n, yang n merdivenlerinin, acil durum asansörlerinin, yang
ndolaplar n n, itfaiye su verme ve alma a zlar n n ve yang n
pompalar n n yerlerinin renkli olarak i aretlendi i projeyi,
vv) Yang n türü: Yanmakta olan maddeye göre; 1) A s n f yang
nlar: Odun, kömür, kâ t, ot, doküman ve plastik gibi yan c kat
maddeler yang n n ,2) B s n f yang nlar: Benzin, benzol, makine ya
lar , laklar, ya l boyalar, katran ve asfalt gibi yan c s v
maddeler yang n n ,3) C s n f yang nlar: Metan, propan, bütan, LPG,
asetilen, havagaz ve hidrojen gibi yan c gaz maddeler yang n n ,4)
D s n f yang nlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum
gibi yanabilen hafif ve aktif metaller ile
radyoaktif maddeler gibi metaller yang n n ,yy) Yang n yükü: Bir
yap bölümünün içinde bulunan yan c maddelerin kütleleri ile alt s l
de erleri çarp mlar toplam n n,
plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak
ifade edilen büyüklü ü,zz) Yap
sahibi: Yap üzerinde mülkiyet hakk na sahip olan gerçek veya
tüzel ki iyi,aaa) Yap
sorumlular : Yap m i lerinde görev alan yap müteahhidi, proje
müellifi, tasar mc , antiye efi ve yap denetimikurulu unu,
bbb) Yap
yüksekli i: Bodrum katlar, asma katlar ve çat aras piyesler
dâhil olmak üzere, yap n n in a edilen bütün katlar n ntoplam
yüksekli ini,
ccc) Yüksek bina: Bina yüksekli i 21.50 m den veya 7 kattan
fazla, yap
yüksekli i 30.50 m den veya 10 kattan fazla olanbinalar ,
ççç) Y rt lma yüzeyi: Patlama riskine kar , kapal bölümün yan
duvar nda olu turulan zay f yüzeyi,ddd) Yüksek tehlike: Yüksek
tehlike s n f na giren maddelerin üretildi i, kullan ld ve depoland
yerleri,ifade eder.
K NC BÖLÜMlkeler, Görevler, Yetkiler, Sorumluluklar ve
Yasaklar
lkelerMADDE 5- (1) Yeni yap
in as nda veya mevcut binalardan proje de i ikli i gerektiren
esasl onar m ve tadilat projelerinde,binan n kullan m s n f na ve
özelliklerine göre bu Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne al n
r.
(2) Projeler, di er kanuni düzenlemeler yan nda, yang na kar
güvenlik bak m ndan bu Yönetmelikte öngörülen artlara uygunde il
ise, yap ruhsat verilmez. Yeni yap lan veya proje tadilat ile
kullan m amac de i tirilen yap larda bu Yönetmelikte
öngörülenesaslara göre imalat yap lmad n n tespiti hâlinde, bu
eksiklikler giderilinceye kadar binaya yap kullanma izin belgesi
veya çal maruhsat verilmez.
(3) Bu Yönetmelikte tan mlanmam olan ve aç kl k gereken hususlar
hakk nda, Türk Standartlar , bu standartlar n olmamashâlinde ise,
Avrupa Standartlar esas al n r. Türk veya Avrupa Standartlar nda
düzenlenmeyen hususlarda, uluslararas geçerlili i kabuledilen
standartlar da kullan l r.
(4) Bu Yönetmeli in uygulanmas nda proje ve yap m ile ilgili
konularda tereddüde dü ülen hususlar hakk nda Bay nd rl k veskân
Bakanl n n, di er hususlar hakk nda ise çi leri Bakanl n n
uygulamaya esas olacak yaz l görü ü al narak bu görü lere göre
i lem yap l r.Görev, yetki ve sorumluluk MADDE 6- (1) Bu
Yönetmelik hükümlerinin uygulanmas ndan;a) Yap
ruhsat vermeye yetkili idareler,b) Yat r mc kurulu lar, c) Yap
sahipleri, ç) veren veya temsilcileri, d) Tasar m ve uygulamada
görevli mimar ve mühendisler ile uygulay c yükleniciler ve imalatç
lar, e) Yap
yap lmas nda ve kullan m nda görev alan mü avir, dan man, proje
kontrol, yap denetimi ve i letme yetkilileri, görevli, yetkili ve
sorumludur. (2) Yang n söndürme ve alg lama, duyuru ve acil ayd
nlatma gibi aktif yang n güvenlik sistemlerinin yeterli olmamas
ndan;
projenin eksik veya hatal olmas veya standartlara uygun olmamas
hâlinde proje müellifleri ve yap m n eksik veya hatal olmas
veyastandartlara uygun olmamas hâlinde ise müteahhit veya yap mc
firma sorumludur. Sistemin uygun çal mamas i letmedenkaynaklan yor
ise, i letmeci kurulu do rudan sorumlu olur. Yang n güvenlik
sistemlerinin yapt r lmas n n gerekli oldu u yap sahibineyaz l
olarak bildirildi i hâlde, yap sahibi taraf ndan yapt r lmam veya
standartlara uygun yapt r lmam ise, yap sahibi sorumlu olur.
(3) Bu Yönetmelik hükümlerine uyulmamas
sebebiyle meydana gelen yang n hasarlar ndan dolay ;a) Yap
in as nda yer alan yap sahipleri, i veren ve i veren
temsilcileri, b) Tasar mda, uygulamada ve denetimde görevli mimar
ve mühendisler, c) Yap
denetimi kurulu lar , ç) Müteahhitler, imalatç lar ve dan manlar
, kusurlar na göre sorumludur. (4) Binalar n yang n alg lama ve
söndürme projeleri tesisat projelerinden ayr olarak haz rlan r.
Tahliye projeleri, konutlar hariç
-
olmak üzere, yüksek yap larda ve yap in aat alan 5000 m2 den
fazla olan yap larda mimari projelerden ayr olarak haz rlan r. Di
eryap larda ise, mimari projelerde gösterilir. Projeler; ilgili
belediye itfaiye birimlerinin uygun görü ü al nd ktan sonra,
belediye vemücavir alan s n rlar içerisinde belediyelerce, belediye
ve mücavir alan s n rlar d nda ise, valiliklerce onaylanarak
uygulan r.
(5) Yap
ruhsat vermeye yetkili merciler; yang n söndürme, alg lama ve
tahliye projelerinin ve uygulamalar n n bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olup olmad n denetler. (6) Sigorta irketleri,
yang na kar sigorta ettirme talebi ald klar binalarda, tesislerde
ve i letmelerde, bu Yönetmelik
hükümlerine uyulup uyulmad n kontrol etmek mecburiyetindedir.(7)
Yang n güvenli i sistemlerinin te vik edilmesi için, ilgili
kanunlarda belirtilen vergi, resim ve harçlar hariç olmak
üzere,
kamu kurulu lar nca proje onay ve denetim hizmetlerinden hiçbir
ekilde vize, harç ve benzeri ad alt nda herhangi bir ücret talep
vetahsil edilemez.
Genel sorumluluklar ve yasaklar MADDE 7- (1) Herhangi bir yerde
kontrol d
ate yand n n veya duman ç kt n n görülmesi hâlinde, itfaiyeye
haber verilir.(2) Kamuya aç k telefon ve ücretli telefon
kabinlerinin içine, karayollar ve otobanlar n ehir d ndaki uygun
yerlerine, kamu
binalar n n, sitelerin ve di er kurum ve kurulu lara ait binalar
n güvenlik ve kontrol sistemlerinin bulundu u yerlere, k rm z
zeminüzerine fosforlu sar veya beyaz renkte YANGIN 110 yaz lmas
mecburidir.
(3) Yang na müdahaleyi kolayla t rmak bak m ndan, itfaiye
araçlar n n yap ya kolayca yana mas n sa lamak üzere, yap lar nana
giri ine ve civar na park yasa konulmas ve bu hususun trafik levha
ve i aretleri ile gösterilmesi artt r.
(4) Yüksek binalar ile toplam kapal
kullan m alan 1000 m2 den büyük imalathane, atölye, depo, otel,
motel, sa l k, toplanmave e itim binalar nda, binaya ait yang n
tahliye projeleri, bina giri inde ve yang n s ras nda itfaiyenin
kolayl kla ula abilece i bir yerdebulundurulur. Bu projelerde;
binan n kaç yollar , yang n merdivenleri, varsa itfaiye
asansörleri, yang n dolaplar , itfaiye su vermea zlar , yang n
pompalar ile jeneratörün yeri i aretlenir.
(5) Binada yang n ç kmas hâlinde olaya müdahale eden acil durum
ekipleri mahalli itfaiye te kilat amirinin olay yerinegelmesinden
itibaren onun emrine girerler ve ona her konuda yard m etmek
mecburiyetindedirler.
(6) Gerek bina acil durum ekiplerinin ve gerekse yang na
müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev yapt klar s rada,
yetkiliitfaiye amirince can ve mal güvenli ini korumak üzere
verilecek olan karar ve talimatlar, di er kamu görevlilerince ve
yang n güvenli isorumlular nca aynen yerine getirilir.
(7) Kamu görevlileri, bina kullan c lar , bina görevlileri,
gönüllü ekipler ve olay yerinde bulunan herkes, itfaiye
ekipleriningörevlerini yerine getirmesine yard mc olur ve çal malar
güçle tirici davran lardan kaç n r.
(8) Koru, park, bahçe ve piknik yerlerinde ilgili kamu kurum ve
kurulu lar
ile i leticilere ve vatanda lara ocak yeri olarakayr lm yerler d
nda ate yakmak, ate le ilgili i ler yapmak ve an z yakmak yasakt r.
Kâ t, plastik ve naylon gibi kolay yananmaddeler ile k v lc ml
küllerin ve sigara izmaritlerinin kapal mekânlara, kap önlerine,
ormanl k alanlara, otoban, cadde ve sokaklaraat lmas ve dökülmesi
yasakt r.
(9) Araçlar n, sokak ve caddelerde yang n söndürme cihazlar n n
kullan lmas n ve itfaiye araçlar n n geçi ini zorla t racakekilde
park edilmesi, itfaiye araçlar na yol verilmemesi, yaya kald r m n
a acak ekilde tabela ve afi as lmas , sergi aç larak yolun
kapat lmas ve dar sokaklara araç park edilmesi gibi fiil ve
hareketler yasakt r.(10) Her türlü binada, aç k arazide, tesiste,
sokakta, caddede, meydan ve alanda bulunan sabit ve seyyar yang n
söndürme
tesisat ve cihazlar n kar t rmak, bozmak, k rmak sökmek, içine
kâ t ve paçavra gibi yabanc maddeler koymak veya bunlarkullan
lmayacak hâle getirmek veyahut bozuk bir hâlde tutmak, her ne
suretle olursa olsun yang n musluklar n n önünü kapatmak, binaönüne
ip çekmek, tente asmak ve benzeri hareketler yapmak yasakt r. Yang
n söndürücü tesis ve malzeme, amac d nda kullan lamaz.
(11) Yönetmeli in bu bölümündeki maddelerinde yer alan yang n
güvenli i, itfaiyeye yard m ve yasaklar ile ilgili hususlar
nuygulanmas ndan; kamu yap lar nda binadaki en üst amir, kat
mülkiyeti tesis etmi yap larda yöneticiler ve site yöneticileri ve
di erbinalarda ise, bina malikleri sorumludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMBinalar n Kullan m S n flar
Kullan m s n flarMADDE 8- (1) Binalar n kullan m özelliklerine
göre s n flar a a da belirtilmi tir:a) Konutlar, b) Konaklama amaçl
binalar, c) Kurumsal binalar,ç) Büro binalar ,d) Ticaret amaçl
binalar,e) Endüstriyel yap lar,f) Toplanma amaçl binalar,g)
Depolama amaçl tesisler,) Yüksek tehlikeli yerler,
h) Kar k kullan m amaçl binalar.
-
(2) Binalar n kullan m s n f ile ilgili olarak herhangi bir
tereddüt do du unda, Bay nd rl k ve skân Bakanl n nde
erlendirmesine ve karar na uyulur.
KonutlarMADDE 9- (1) Konutlar; ba ms z bölüm say s na göre, en
çok iki ba ms z bölümü olan bir ve iki ailelik evler ve üç veya
daha çok ba ms z bölümü bulunan apartmanlar olarak tasnif
edilir.Konaklama amaçl binalarMADDE 10- (1) Konaklama amaçl
binalar; konaklama hizmeti veya konaklama hizmeti ile birlikte
beslenme, e lence, gösteri
ve animasyon gibi hizmetlerden birinin veya birkaç n n sunuldu u
yerlerdir. Oteller, moteller, termal tesisler, tatil köyü ve
pansiyonlar,kampingler, ö renci yurtlar , kamplar ve benzeri
tesisler konaklama amaçl binalardand r.
Kurumsal binalarMADDE 11- (1) Kurumsal binalar ve bu binalar n
kullan m özellikleri a a da belirtilmi tir:a) E itim tesisleri: E
itim ve ö retim faaliyetlerinin yürütüldü ü yerlerdir. E itim amaçl
binalar; ilkö retim, ortaö retim
kurumlar ve yüksek ö retim kurumlar dâhil olmak üzere, alt veya
daha fazla ki i taraf ndan günde 4 saat veya daha fazla bir süre
ileveya haftada 12 saatten fazla bir süre ile e itim amac ile
kullan lan binalar veya binalar n bu amaçla kullan lan bölümlerini
kapsar.Anaokullar , kre ler, çocuk kulüpleri, özel e itim kurumlar
, ilkö retim okullar , ortaö retim kurumlar , dershaneler,
kütüphaneler,yeti tirme yurtlar , yat l bölge okullar , yüksek ö
retim kurumlar ve benzeri yerler bu s n fa girer.
b) Sa l k hizmeti amaçl binalar: Bedensel veya zihinsel bir
hastal n veya yetersizli in tedavisinin veya bak m n n yap
ldveyahut küçük çocuklar, nekahet hâlindeki ki iler veya bak ma
muhtaç ya l lar n bak mlar için kullan lan ve dört veya daha
fazlaki inin yat r labildi i binalar veya binalar n bu amaçla
kullan lan bölümlerini kapsar. Hastaneler, huzurevleri, çocuk bak m
verehabilitasyon merkezleri, dispanserler ve benzeri yerler bu s n
fa girer. Sa l k ocaklar , özel klinikler, revirler, te his ve
tedavimerkezleri ve t bbi laboratuvarlar da bu s n ftan say l
r.
c) Tutukevi, cezaevi ve slah evi binalar : Hürriyetleri k s
tlanm veya güvenlik sebebiyle hareketleri s n rland r lm ki
ilerinbar nd r ld binalard r. Ceza ve tutukevleri, nezarethaneler,
slah evleri ve benzeri yerler bu s n fa girer.
Büro binalarMADDE 12- (1) Büro binalar ; ticaret amaçl binalar n
kapsam na giren i ler hariç olmak üzere, i amac ile her türlü
büro
hizmetlerinin yürütüldü ü, hesap ve kay t i lemlerinin ve
benzeri çal malar n yap ld binalard r. Bankalar, borsalar, kamu
hizmetbinalar , genel büro binalar , doktor ve di hekimi
muayenehaneleri gibi yerler bu binalardand r.
(2) Ba ka bir binan n bünyesinde büro hizmetleri için kullan lan
bölümler, ana binan n kullan m s n fland r lmas na tabidir. Ticaret
amaçl binalarMADDE 13- (1) Ticaret amaçl
binalar; g da, giyim, sa l k ve di er ihtiyaç maddelerinin
toptan ve perakende olarak sat ldyerlerdir. Ma azalar, dükkânlar,
marketler, süpermarketler, toptanc siteleri, sebze, meyve ve bal k
halleri, et borsalar , kapal çar lar,pasajlar, tamirhaneler, yedek
parça ve malzeme sat yerleri ile benzeri yerler ticaret amaçl
binalard r.
(2) Ticari mallar n sat ile ba lant l olarak kullan lan ve ayn
binan n içinde bulunan büro, depo ve hizmet amaçl bölümlerticaret
amaçl bina s n f na girer. Esas olarak ba ka bir kullan m s n f na
giren bir binada bulunan küçük ticaret amaçl bölümler,binan n esas
kullan m s n fland rmas na ili kin hükümlere tabi olur.
Endüstriyel yap larMADDE 14- (1) Endüstriyel yap lar; her çe it
ürünün yap ld fabrika ve i leme, montaj, kar t rma, temizleme, y
kama,
paketleme, depolama, da t m ve onar m gibi i lemlere mahsus bina
ve yap lard r. Her türlü fabrika, b çk haneler, çama
rhaneler,tekstil üretim tesisleri, enerji üretim tesisleri, g da i
leme tesisleri, dolum ve bo alt m tesisleri, kuru temizleme
tesisleri, maden i lemetesisleri, rafineriler ve benzeri yerler bu
s n fa girer.
Toplanma amaçl binalar MADDE 15- (1) Toplanma amaçl
binalar; tören, ibadet, e lence, yeme, içme, ula m ve araç
bekleme gibi sebeplerle, 50 veyadaha fazla ki inin bir araya
gelebildi i bütün binalar veya bunlar n bu amaçla kullan lan
bölümlerini ifade eder. Toplanma amaçlbinalar unlard r:
a) Yeme ve içme tesisleri: Beslenme ile ilgili hizmetlerin
sunuldu u aç k ve kapal yerleri kapsar. Kahvehaneler, çay
bahçeleri,pastaneler, lokantalar, lokaller, f r nlar, kafeterya ve
benzeri yerler bu s n fa girer.
b) E lence yerleri: E lence hizmeti veren aç k ve kapal yerleri
kapsar. Sinemalar, tiyatrolar, pavyonlar, gazinolar,
tavernalar,barlar, kokteyl salonlar , gece kulüpleri, diskotekler,
dü ün ve nikâh salonlar ve benzeri yerler bu s n fa girer.
c) Müzeler ve sergi yerleri: Sanat ve bilim eserlerinin muhafaza
ve te hir edildi i yerleri kapsar. Müzeler, sergi yerleri,müzayede
yerleri, fuarlar ve benzeri yerler bu s n fa girer.
ç) badethaneler: badet yap lan alanlar ve benzeri yerleri
kapsar. Camiler, kiliseler, sinagoglar ile benzeri ibadet yerleri
bus n fa girer.
d) Spor alanlar : Spor yap lan alanlar ve benzeri yerleri
kapsar. Aç k ve kapal spor alanlar ve salonlar ile benzeri yerler
bus n fa girer.
e) Terminal ve garlar: Kara ve demiryolu araçlar n n yolcu ve
yüklerini indirip bindirdikleri yerlerdir.f) Hava alanlar :
Üzerindeki her türlü bina, tesis ve donan mlar dâhil olmak üzere, k
smen veya tamamen uçaklar n ini , kalk
-
ve yer hareketlerini yaparken kullanabilmeleri için yap lm
alanlard r. g) Limanlar: Gemilerin bar nd klar , yük al p bo altt
klar ve yolcu indirip bindirdikleri yerlerdir.(2) Herhangi bir
binada toplanma amaçl
olarak kullan lan, ancak 50'den az ki inin toplanmas na uygun
olan bölümler, esas
binan n kullan m s n fland r lmas na tabidir.Depolama amaçl
tesislerMADDE 16- (1) Depolama amaçl
tesisler; her türlü mal, e ya, ürün, araç veya hayvan n
depolanmas veya muhafazas için
kullan lan bina ve yap lar ifade eder. Depolama amaçl tesisler
unlard r:a) Depolar: Çe itli mal, malzeme ve maddelerin gerekti
inde kullan lmak üzere muhafaza edildi i yerlerdir. Silolar,
tank
çiftlikleri, bas mevi depolar , antrepolar, ah rlar, ambarlar, e
ya emanet ve muhafaza yerleri, ar ivler ve benzeri yerler bu s n fa
girer.b) Otoparklar: Motorlu ula m ve ta ma araçlar n n bekletildi
i ve muhafaza edildi i yerlerdir. Kapal ve aç k otoparklar,
bina
otoparklar , oto galerileri, kapal taksi duraklar ve benzeri
yerler bu s n fa girer. (2) Bir binan n içerisinde bulunan 50 m2
den küçük depolama amaçl bölümler esas binan n bir parças olarak
kabul edilir.
Yüksek tehlikeli yerler MADDE 17- (1) Parlay c ve patlay c
maddeler ile akaryak tlar n imal edildi i, depoland , doldurma-bo
altma ve sat
i lerinin yap ld yerler yüksek tehlikeli yerler olarak de
erlendirilir. A a da belirtilen yerler bu s n fa girer.a) Parlay c
ve patlay c gazlarla ilgili yerler, LPG, do algaz ve benzeri gazlar
n depolama, ta ma, doldurma-bo altma ve sat
i lerinin yap ld yerlerdir. b) Patlay c maddelerle ilgili
yerler, s ve bas nç tesiri ile kolay tutu abilen ve patlayabilen
maddelerin bulundu u yerlerdir.
Mermi, barut, dinamit kapsül ve benzeri maddelerin imal ve
muhafaza edildi i ve sat ld yerler bu yerlerdendir.c) Yan c s v
larla ilgili yerler, yan c s v lar n üretildi i, depoland ve
hizmete sunuldu u sat tesisleri ve benzeri yerlerdir.Kar k kullan m
amaçl binalarMADDE 18- (1) Bir binada iki veya daha fazla kullan m
s n fland r lmas na tabi olacak bölümler var ise ve bu bölümler
birbirinden, daha yüksek tehlike s n f na uygun bir yang n
bölmesi ile ayr lam yor veya iç içe olmas sebebiyle ayr
korunmatedbirlerini uygulamak mümkün de il ise, daha yüksek koruma
tedbirleri gerektiren s n fland rmaya ili kin kurallar bütün bina
içinuygulan r.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMTehlike S n fland rmas
Bina tehlike s n fland rmas MADDE 19- (1) Bina veya bir
bölümünün tehlike s n f , binan n özelliklerine ve binada yürütülen
i lemin ve faaliyetlerin
niteli ine ba l olarak belirlenir. Bir binan n çe itli
bölümlerinde de i ik tehlike s n flar na sahip malzemeler bulunuyor
ise, su vepompa kapasitesi bina en yüksek tehlike s n fland rmas na
göre belirlenir.
(2) Binada veya bir bölümünde söndürme sistemleri ve kompart man
olu turulurken, tasar m s ras nda a a daki tehlikes n fland rmas
dikkate al n r:
a) Dü ük tehlikeli yerler: Dü ük yang n yüküne ve yanabilirli e
sahip malzemelerin bulundu u, en az 30 dakika yang nadayan kl ve
tek bir kompart man alan 126 m2 den büyük olmayan yerlerdir.
b) Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yang n yüküne ve
yanabilirli e sahip yan c malzemelerin bulundu u yerlerdir. c)
Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yang n yüküne ve yanabilirli e
sahip ve yang n n çabucak yay larak büyümesine sebep
olacak malzemelerin bulundu u yerlerdir. (3) Binada veya bir
bölümünde, söndürme sistemleri tasar m nda uyulacak bina tehlike s
n fland r lmas ile ilgili olarak
kullan lan alanlar, Ek-1/A, Ek-1/B ve Ek-1/C de gösterilmi tir.
K NC KISIM
Binalara li kin Genel Yang n Güvenli i HükümleriB R NC
BÖLÜMTemel Hükümler
Binan n in asMADDE 20- (1) Bir bina, yang n ç kmas hâlinde;a)
Binan n yük ta ma kapasitesi belirli bir süre için korunabilecek,
b) Yang n n ve duman n binan n bölümleri içerisinde geni lemesi ve
yay lmas s n rland r labilecek,c) Yang n n civar ndaki binalara s
çramas s n rland r labilecek, ç) Kullan c lar n binay terk etmesine
veya di er yollarla kurtar lmas na imkân verecek,d) tfaiye ve
kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne al nacak,ekilde in a
edilir.
Binalar n yerle imiMADDE 21- (1) mar planlar yap l rken; konut,
ticaret, sanayi ve organize sanayi gibi fonksiyon bölgeleri aras
nda, yang n
havuzlar ve su ikmal noktalar n n yap m na imkân verecek ekilde
ye il ku aklar ayr lmas mecburidir.
-
(2) mar planlar n n tasar m nda donat alanlar ile yerle im
fonksiyonlar belirlenirken, bina s n fland rmalar ndaki yang
ntedbirleri esas al n r.
(3) Yeni planlanan alanlarda biti ik nizamda te ekkül edecek
imar adalar n n uzunlu u 75 m den fazla olamaz. Uzunlu u 75m den
fazla olan biti ik nizam yap adalar nda, yang na kar güvenli e ve
eri im kontrolüne ili kin düzenlemeler yap l r ve al nmasgereken
tedbirler plan müellifi taraf ndan plan notunda belirtilir.
(4) Plan yap m ve revizyonlar nda, planlama alan ve nüfus
dikkate al narak, 0.05 m²/ki i üzerinden itfaiye yerleri ayr l
r.Binaya ula m yollar MADDE 22- (1) tfaiye araçlar n n ehrin her
binas na ula abilmesi için, ula m yollar n n tamam nda itfaiye
araçlar n n
engellenmeden geçmesine yetecek geni likte yolun trafi e aç k
olmas na özen gösterilir. Özellikle park edilmi araçlar sebebiyle
itfaiyearaçlar n n geçi inin engellenmemesi için, 2918 say l
Karayollar Trafik Kanunu ve bu Kanun uyar nca ç kar lan
yönetmeliklere göre,belediye trafik birimleri ile emniyet trafik
ube müdürlü ü, normal zamanlarda yollar aç k tutmakla yükümlüdür.
Bunlar, yang nan nda ula m n sa lanmas için, park edilmi araçlara
veya özel mülkiyete zarar vermeyecek tedbirleri alarak ula m yollar
n açmayetkisine sahiptirler.
(2) tfaiye araçlar n n yakla abildi i son noktadan binan n d
cephesindeki herhangi bir noktas na olan yatay uzakl k en çok 45m
olabilir.
(3) ç ula m yollar , herhangi bir binaya ana yoldan eri imi sa
layan yollard r. ç ula m yollar nda ola an geni lik en az 4 mve ç
kmaz sokak bulunmas hâlinde en az 8 m olur. Dönemeçte iç yar çap en
az 11 m, d yar çap en az 15 m, e im en çok % 6 vedü ey kurp en az
R=100 m yar çapl olur. Serbest yükseklik, en az 4 m ve ta ma yükü
10 tonluk arka dingil yükü dü ünülerek en az 15ton al n r.
(4) ç ula m yolundan binaya eri im için gerekli aç l mesafe, o
bölgeye hizmet verecek itfaiyede bulunan araçlar n eri imimkânlar
ndan daha uzak ise, itfaiye arac n n binaya yana mas na engel
olabilecek çevre veya bahçe duvarlar , itfaiye arac taraf
ndankolayl kla y k labilecek ekilde zay f olarak yap l r. Bu ekilde
zay f olarak yap lan duvar bölümü, en az 8 m uzunlu unda olur;
kolaycagörünebilecek ekilde k rm z çapraz i aret konularak
gösterilir ve önüne araç park edilemez.
K NC BÖLÜMTa y c Sistem Stabilitesi
Bina ta y c sistemi stabilitesiMADDE 23- (1) Bina ta y c
sisteminin yang n direncinin belirlenmesinde, yük ta ma kapasitesi,
bütünlü ü ve yal t m göz
önüne al n r. (2) Bina ta y c sistem ve elemanlar n n, gerek bir
bütün olarak ve gerekse her bir eleman yla, bir yang nda insanlar n
tahliyesi
veya söndürme süresinde korunmalar için yeterli bir zaman
boyunca stabil kalmalar n sa layacak ekilde hesaplanarakboyutland r
lmas mecburidir.
(3) Yap
elemanlar ile birle ik olarak kullan lan mamuller dâhil olmak
üzere, yap elemanlar n n yang n kar s ndaki tepkilerive dirençleri
için ilgili yönetmelikler ve standartlar esas al n r.
(4) Çevreye yang n yayma tehlikesi olmayan ve yang n s ras nda
içindeki yan c maddeler çelik elemanlar nda 540 0C üzerindebir s
cakl k art na sebep olmayacak bütün çelik yap lar, yang na kar
dayan kl kabul edilir. Alan
5000 m2 den az olan tek katlyap lar hariç olmak üzere, di er
çelik yap larda, çeli in s caktan uygun ekilde yal t lmas gerekir.
Yal t m, yang na dayan klpüskürtme s va ile s vama, yang na dayan
kl boya ile boyama, yang na dayan kl malzemeler ile çevreyi sarma,
kutuya alma vekütlesel yal t m eklinde yap labilir.
(5) Betonarme ve ön gerilmeli betondan mamul ta y c sistem
elemanlar nda ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur. Çok katlve
özellikle yatay yang n bölmeli binalarda, sistem bir bütün olarak
incelenir, eleman genle melerinin k s tland durumlarda do an
ekzorlamalar göz önünde tutulur. Betonarme veya betonarme-çelik
kompozit elemanlar n yang na kar 120 dakika dayan kl
olabilmesiiçin, içindeki çelik profil veya donat n n en d ta kalan
k s mlar n n yani pas pay n n, kolonlarda en az 4 cm ve dö emelerde
en az 2.5cm kal nl nda beton ile kaplanm olmas gerekir.
(6) Ah ap elemanlar n yang n mukavemet hesaplar yanma h z na
dayand r l r. Yanma h z 0.6 ilâ 0.8 mm/dak kabul edilip;ah ap
eleman n bu ekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsay s 1.00'e
e it al narak, üzerine gelen gerçek yükü ta yabildi i süreyang n
mukavemet süresi kabul edilir. En az 19 cm kal nl nda kagir ta y c
duvar, kemer, tonoz ve kubbeler, di er yönetmelik vestandartlara
uygun in a edilmi olmalar kayd yla, 4 saatten k sa süreli yang nlar
için ayr bir kontrolü gerektirmez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMYang n Kompart manlar , Duvarlar, Dö emeler,
Cepheler ve Çat lar
Yang n kompart manlarMADDE 24- (1) Yang n kompart man duvar ve
dö emelerinin yang na en az direnç sürelerine Ek-3/B de yer verilmi
tir. (2) ki veya daha çok bina taraf ndan ortak kullan lan
duvarlar, kazan dairesi, otopark, ana elektrik da t m odalar ,
yap
içindeki trafo merkezleri, orta gerilim merkezleri, jeneratör
grubu odalar ve benzeri yang n tehlikesi olan kapal alanlar n
duvarlar vedö emeleri kompart man duvar özelli inde olur.
(3) ki veya daha çok binaya ait mü terek duvarlar yang na dayan
kl duvar olarak in a edilir. kiz evleri birbirinden ay ran herduvar
yang n duvar olarak in a edilir ve evler ayr binalar olarak de
erlendirilir.
-
(4) Bina yüksekli i 21.50 m den fazla olan konut harici
binalarda ve bina yüksekli i 30.50 m den fazla olan konut binalar
ndaatriumlu bölüm hariç, her kat yang n kompart man olarak
düzenlenir.
(5) Atriumlu bölümlere, sadece dü ük ve orta tehlike s n flar n
içeren kullan mlara sahip binalarda müsaade edilir. Atriumalan ,
hiçbir noktada 90 m2 den ve kar l kl iki kenar aras ndaki mesafe 5
m den az olamaz. Atriumlarda do al veya mekanik olarakduman
kontrolü yap l r.
(6) Binalarda olmas
gereken en fazla kompart man alan na Ek-4 de yer verilmi
tir.
(7) Yang n kompart manlar n n etkili olabilmesi için, kompart
man çevreleyen elemanlar n yang na dayan kl l birle menoktalar nda
da sürekli olur ve kompart manlar aras nda yang na dayan ks z aç kl
klar bulunamaz.
Yang n duvarlarMADDE 25- (1) Biti ik nizam yap lar birbirinden
ay ran yang n duvarlar , yang na en az 90 dakika dayan kl
olarak
projelendirilir. Yang n duvarlar n n cephe ve çat larda
göstermeleri gereken özellikler ilgili maddelerde belirtilmi tir.
(2) Yang n duvarlar nda delik ve bo luk bulunamaz. Duvarlarda
kap
ve sabit k penceresi gibi bo luklardan kaç nmakmümkün de il ise,
bunlar n en az yang n duvar n n direncinin yar
süresi kadar yang na kar dayan kl olmas gerekir. Kap lar
nkendili inden kapanmas ve duman s zd rmaz özellikte olmas
mecburidir. Bu tür yar mukavemetli bo luklar n çevresi her türlü
yan cmaddeden ar nd r l r. Su, elektrik, s tma, havaland rma
tesisat n n ve benzeri tesisat n yang n duvar ndan geçmesi hâlinde,
tesisatçevresi, aç kl k kalmayacak ekilde en az yang n duvar yang n
dayan m süresi kadar, yang n ve duman geçi ine kar yal t l r.
(3) Yüksek binalarda, çöp, haberle me, evrak ve teknik donan m
gibi, dü ey tesisat aft ve baca duvarlar n n yang na en az
120dakika ve kapaklar n n en az 90 dakika dayan kl ve duman s zd
rmaz olmas gerekir.
Dö emelerMADDE 26- (1) Bütün dö emelerin yang n duvar niteli
inde olmas gerekir. Dö emelerin yang na dayan m sürelerine
Ek-3/B de yer verilmi tir.(2) Dö eme kaplamalar en az normal
alevlenici, yüksek binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden
yap l r.(3) Dö eme üzerinde kolay alevlenen malzemeden s yal t m
yap lmas na, üzeri en az 2 cm kal nl nda ap tabakas ile
örtülmek art ile müsaade edilir. (4) Ayr k nizamda müstakil
konutlar d ndaki binalar n tavan kaplamalar ve asma tavanlar n n
malzemesinin en az zor
alevlenici olmas gerekir.CephelerMADDE 27- (1) D cephelerin,
yüksek binalarda yanmaz malzemeden ve di er binalarda ise, en az
zor alevlenici malzemeden
olmas gerekir. Cephe elemanlar
ile alevlerin geçebilece i bo luklar bulunmayan dö emelerin kesi
ti i yerler, alevlerin kom u katlaraatlamas n engelleyecek ekilde
dö eme yang n dayan m n sa layacak süre kadar yal t l r.
Çat larMADDE 28- (1) Çat lar n in as nda;a) Çat n n çökmesi, b)
Çat dan yang n n giri i ve çat kaplamas yüzeyinin tutu mas , c) Çat
n n alt nda ve içinde yang n n yay lmas , ç) Çat kl üzerindeki
rüzgâr etkileri, d) Çat kl ndan binaya yang n n nüfuz etmesi, e)
Yang n n çat kaplamas n n d yüzeyi üzerine veya katmanlar n n
içerisine yay lmas ve alev damlalar n n olu mas ,f) Biti ik nizam
binalarda, çat larda ç kan yang n n kom u çat ya sirayeti,
ihtimalleri göz önünde bulundurulur. (2) Çat lar n oturduklar dö
emelerin yatay yang n kesici niteli inde olmas gerekir. Biti ik
nizam yap larda, çat larda çat
örtüsü ve izolasyonu olarak normal ve kolay alevlenen malzemeler
kullan lamaz.(3) Do al veya yapay ta lardan veyahut beton
plaklardan yap lm çat örtüleri ve çat yal t mlar ile çelikten veya
di er
metallerden yap lm ve en az zor alevlenen malzemelerden olu
turulan yal t m ve çat üst örtü tabakalar , uçucu yanar parçalara
ve s ln m na dayan kl çat elemanlar olarak kabul edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMBinalarda Kullan lacak Yap Malzemeleri
Binalarda kullan lacak yap malzemeleriMADDE 29- (1) Yap
malzemeleri; bina ve di er in aat i leri de dâhil olmak üzere,
bütün yap
i lerinde kal c olarakkullan lmak amac ile üretilen bütün
malzemeleri ifade eder.
(2) Yang na kar güvenlik bak m ndan, kolay alevlenen yap
malzemelerinin in aatta kullan lmas na müsaade edilmez.
Kolayalevlenen yap malzemeleri, ancak, bir kompozit içinde normal
alevlenen malzemeye dönü türülerek kullan labilir.
(3) Duvarlarda iç kaplamalar ile s ve ses yal t mlar ; en az
normal alevlenici, yüksek binalarda ve kapasitesi 100 ki iden
fazlaolan sinema, tiyatro, konferans ve dü ün salonu gibi yerlerde
ise en az zor alevlenici malzemeden yap l r. D kaplamalar, 2 kata
kadarolan binalarda en az normal alevlenici, yüksek bina s n f na
girmeyen binalarda zor alevlenici ve yüksek binalarda ise zor yan
cmalzemeden yap l r.
-
(4) Yüksek binalarda slak hacimlerden geçen bran man borular
hariç olmak üzere, 70 mm den daha büyük çapl tesisatborular n n en
az zor alevlenici malzemeden olmas gerekir.
(5) Yap
malzemelerinin yang na tepki s n flar n n belirlenmesinde ilgili
yönetmelik ve standartlar esas al n r.
(6) Malzemelerin yan c l k s n flar n gösteren tablolar a a da
belirtilmi tir.a) Ek-2/A da dö eme malzemeleri hariç olmak üzere,
yap malzemeleri için yan c l k s n flar , b) Ek-2/B de dö eme
malzemeleri için yan c l k s n flar , c) Ek-2/C de yan c l k s n f
A1 olan yap malzemeleri, ç) Ek-2/Ç de TS EN 13501-1 e göre
malzemelerin yan c l k s n flar .(7) Yang na dayan m sembollerini
ve sürelerini gösteren tablolar a a da belirtilmi tir:a) Ek-3/A da
yap elemanlar n n yang na dayan m sembolleri, b) Ek-3/B de yap
elemanlar n n yang na dayan m süreleri, c) Ek-3/C de bina kullan m
s n flar na göre yang na dayan m süreleri.
ÜÇÜNCÜ KISIMKaç
Yollar , Kaç Merdivenleri ve Özel DurumlarB R NC BÖLÜMGenel
Hükümler
Kaç
güvenli i esaslarMADDE 30- (1) nsanlar taraf ndan kullan lmak
üzere tasarlanan her yap , yang n veya di er acil durumlarda kullan
c lar n
h zla kaç lar n sa layacak yeterli kaç yollar ile donat l r. Kaç
yollar ve di er tedbirler, yang n veya di er acil durumlarda
cangüvenli inin yaln zca tek bir tedbire dayand r lmayaca biçimde
tasarlan r.
(2) Her yap n n, yang n veya di er acil durumlarda yap dan kaç s
ras nda kullan c lar , s , duman veya panikten do antehlikelerden
koruyacak ekilde yap lmas , donat lmas , bak m görmesi ve i levini
sürdürmesi gerekir.
(3) Her yap da, bütün kullan c lara elveri li kaç imkân sa
layacak ekilde, yap n n kullan m s n f na, kullan c yüküne,yang n
korunum düzeyine, yap s na ve yüksekli ine uygun tip, say , konum
ve kapasitede kaç yollar düzenlenir.
(4) Her yap n n içinde, yap n n kullan ma girmesiyle her
kesimden serbest ve engelsiz eri ilebilen ekilde kaç yollar n
ndüzenlenmesi ve bak m alt nda tutulmas gerekir. Herhangi bir yap n
n içinden serbest kaç lar engelleyecek ekilde ç k lara veyakap lara
kilit, sürgü ve benzeri bile enler tak lamaz. Zihinsel engelli,
tutuklu veya slah edilenlerin bar nd , yetkili personeli
sürekligörev ba nda olan ve yang n veya di er acil durumlarda
kullan c lar nakledecek yeterli imkânlar bulunan yerlerde kilit
kullan lmas naizin verilir.
(5) Her ç k n aç kça görünecek ekilde yap lmas , ayr ca, ç k a
götüren yolun, sa l kl her kullan c n n herhangi bir noktadankaçaca
do rultuyu kolayca anlayabilece i biçimde görünür olmas gerekir. Ç
k niteli i ta mayan herhangi bir kap veya bir ç k agötüren yol
gerçek ç k la kar t r lmayacak ekilde düzenlenir veya i aretlenir.
Bir yang n hâlinde veya herhangi bir acil durumda,kullan c lar n
yanl l kla ç kmaz alanlara girmemeleri ve kullan lan odalardan ve
mekânlardan geçmek zorunda kalmaks z n bir ç k aveya ç k lara do
rudan eri meleri için gerekli tedbirler al n r.
K NC BÖLÜMKaç
YollarKaç
YollarMADDE 31- (1) Kaç
yollar , bir yap n n herhangi bir noktas ndan yer seviyesindeki
caddeye kadar olan devaml veengellenmemi yolun tamam d r. Kaç
yollar kapsam na;
a) Oda ve di er ba ms z mekânlardan ç k lar,b) Her kattaki
koridor ve benzeri geçitler,c) Kat ç k lar ,ç) Zemin kata ula an
merdivenler,d) Zemin katta merdiven a zlar ndan ayn katta yap son ç
k na götüren yollar,e) Son ç k ,dâhildir.(2) Asansörler kaç yolu
olarak kabul edilmez. (3) Kaç
yollar n n belirlenmesinde yap n n kullan m s n f , kullan c
yükü, kat alan , ç k a kadar al nacak yol ve ç k lar nkapasitesi
esas al n r. Her katta, o kat n kullan c yüküne ve en uzun kaç
uzakl na göre ç k imkânlar sa lan r.
(4) Zemin kat üzerindeki herhangi bir katta düzenlenen kaç
merdivenleri bütün normal katlara ayn zamanda hizmet
verebilir.Zemin alt ndaki herhangi bir katta düzenlenen kaç
merdivenleri de bütün bodrum katlara hizmet verebilir.
(5) De i ik bölümleri veya katlar , de i ik tipte kullan mlar
için tasarlanan veya içinde ayn zamanda de i ik amaçlkullan mlar n
sürdürüldü ü yap larda, yap bütününe veya kat bütününe ili kin
gerekler, en s k kaç gerekleri olan kullan m tipi esasal narak
tespit edilir veya her bir yap bölümüne ili kin gerekler ayr ayr
belirlenir.
(6) Tuvaletler, soyunma odalar , depolar ve personel kantinleri
gibi mekânlar, holler ve koridorlar gibi di er mekânlara
hizmetveren ancak di er mekânlar ile ayn katta oldu u hâlde ayn
zamanda kullan lmayan mekânlar n dö eme alanlar , yer ald klar kat
n
-
kullan c yükü hesaplanmalar nda dikkate al nmayabilir.(7) Bir
kat
geçmeyen aç k merdivenler, yürüyen merdivenler ve d ar ya aç lan
rampalar, bina d na ula m noktas na veya
korunmu kaç noktas na olan uzakl klar, tek yönde ve iki yönde
korunmu kaç yollar na olan ve Ek-5/B de belirtilen uzakl klarauygun
olmak art yla, ikinci kaç yolu olarak kabul edilir.
Ç k kapasitesi ve kaç uzaklMADDE 32- (1) Kullan c yükü katsay s
olarak, gerekli kaç ve panik hesaplar nda kullan lmak üzere Ek-5/A
da belirtilen
de erler esas al n r. (2) Ç k geni li i için, ç k kap lar , kaç
merdivenleri, koridorlar ve di er kaç yollar n n kapasiteleri 50 cm
lik geni lik
birim al narak hesaplan r. Birim geni likten geçen ki i say s
bina kullan m s n flar na göre Ek-5/B de gösterilmi tir.(3) Kaç
uzakl , kullan m s n f na göre Ek-5/B de belirtilen de erlerden
daha büyük olamaz. (4) Kullan lan bir mekân içindeki en uzak
noktadan en yak n ç k a olan uzakl k, Ek-5/B de belirlenen s n rlar
a amaz. (5) Odalara, koridorlara ve benzeri alt bölümlere ayr lm
büyük alanl bir katta, direkt (ku uçu u) kaç uzakl Ek-5/B de
izin verilen en çok kaç uzakl n n 2/3 ünü a m yor ise kabul
edilir.(6) Kaç
uzakl ölçülecek en uzak nokta mekân içinde mekân çevreleyen
duvarlardan 40 cm önde al n r.(7)Yang na en az 60 dakika dayan kl
ve duman geçi i önlenmi yatay tahliye alan sa lanan hastane gibi
yerlerde kaç
uzakl , yatay tahliye alan na götüren koridorun ç k kap s na
kadar olan ölçüdür. Her yatay tahliye alan ndan en az bir
korunumlukaç yoluna ula lmas gerekir.
(8) Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde ki i say s 50 nin
alt nda ve kaç uzakl en uzak noktadan d ortama aç lankap ya olan
uzakl k 25 m den az ise, bina d na tek ç k yeterli kabul
edilir.
Kaç
yolu say s ve geni li i MADDE 33- (1) Toplam ç k geni li i, 32
nci maddeye göre hesaplanan bir kattaki kullan m alanlar ndaki
toplam kullan c
say s n n birim geni likten geçen ki i say s na bölümü ile elde
edilen de erin 0.5 m ile çarp lmas ile bulunan de erden az
olamaz.Hiçbir ç k veya kaç merdiveni veyahut di er kaç yollar ,
hesaplanan bu de erlerden ve 80 cm den daha dar geni likte ve
toplamkullan c say s 50 ki iden fazla olan katlarda bir kaç yolunun
geni li i 100 cm'den az olmayacak ekilde ç k say s bulunur.
Kaçyolu, bu özelli i d nda, yap n n mekânlar na hizmet veren
koridor ve hol olarak kullan l yor ise, 110 cm den az geni likte
olamaz.
(2) Yüksek binalarda kaç
yollar n n ve merdivenlerin geni li i 120 cm den az olamaz. (3)
Geni li i 200 cm yi a an merdivenler, korkuluklar ile 100 cm den az
olmayan ve 160 cm den fazla olmayan parçalara
ayr l r. Kaç yolu koridoru yüksekli i 210 cm den az olamaz.(4)
ki ç k gereken mekânlarda, her bir ç k n toplam kullan c yükünün en
az yar s n kar layacak geni likte olmas gerekir.(5) Geni likler,
temiz geni lik olarak ölçülür. Kaç
merdivenlerinde ve ç k kap s nda temiz geni lik a a da
belirtilen ekildeölçülür:
a) Kaç
merdivenlerinde temiz geni lik hesaplan rken, küpe tenin yapt ç
k nt n n 80 mm si temiz geni li e dâhil edilir.b) Ç k kap s nda;
tek kanatl kap da temiz geni lik, kap kasas veya lamba ç k nt s ile
90 derece aç lm kanat yüzeyi
aras ndaki ölçüdür. Tek kanatl bir ç k kap s n n temiz geni li i
80 cm den az ve 120 cm den çok olamaz. ki kanatl kap da temizgeni
lik, her iki kanat 90 derece aç k durumdayken kanat yüzeyleri aras
ndaki ölçüdür.
(6) Bütün ç k lar n ve eri im yollar n n a a da belirtilen
artlara uygun olmas gerekir:a) Ç k lar n ve eri im yollar n n aç
kça görülebilir olmas veya konumlar n n simgeler ile vurgulanmas ve
her an
kullan labilmesi için engellerden ar nd r lm hâlde bulundurulmas
gerekir.b) Bir yap da veya katlar nda bulunan her kullan c için, di
er kullan c lar n kullan m nda olan odalardan veya mekânlardan
geçmek zorunda kal nmaks z n, bir ç k a veya ç k lara do rudan
eri im sa lanmas gerekir.Yang n güvenlik holüMADDE 34- (1) Yang n
güvenlik holleri; kaç merdivenlerine duman n geçi inin
engellenmesi, söndürme ve kurtarma
elemanlar nca kullan lmas ve gerekti inde engellilerin ve yaral
lar n bekletilmesi için yap l r. Hollerin, kullan c lar n kaç
yoluiçindeki hareketini engellemeyecek ekilde tasarlanmas artt
r.
(2) Yang n güvenlik hollerinin duvar, tavan ve taban nda hiçbir
yan c malzeme kullan lamaz ve bu hollerin, yang na en az 120dakika
dayan kl duvar ve en az 90 dakika dayan kl duman s zd rmaz kap ile
di er bölümlerden ayr lmas gerekir.
(3) Yang n güvenlik hollerinin taban alan , 3 m² den az, 6 m2
den fazla ve kaç
yönündeki boyutu ise 1.8 m den az olamaz. (4) Acil durum
asansörü önünde yap lacak yang n güvenlik holü alan , 6 m2 den az,
10 m2 den çok ve herhangi bir boyutu 2
m den daha az olamaz. (5) Dö emeye, asansör holünde ç k kap s na
do ru 1/200 ü a mayacak bir e im verilir. (6) Konutlar için özel
durumlar hariç olmak üzere, bodrum katlarda merdiven yuvalar
ile asansör kap lar önünde, yüksekbinalarda kaç merdiven yuvalar
ile acil durum asansörü önünde yang n güvenlik holü yap l r.
(7) Yap
yüksekli i 51.50 m den az olan binalarda parlay c madde ihtiva
etmeyen ve kullan m alanlar ndan kap ile ayr lankoridor ve
hollerden kaç merdivenine ula l yor ise, yang n güvenlik holü
gerekli de ildir.
(8) Yang n güvenlik hollerinin kullanmaya uygun ekilde bo
bulundurulmas ndan, bina veya i yeri sahibi ve
yöneticilerisorumludur.
-
Kaç
yollar gerekleri
MADDE 35- (1) Bütün yap lar için bu K s mda belirtilen
imkânlardan biri veya daha fazlas kullan larak kaç yollar sa lan
r.Yap n n kullan mda oldu u sürece zorunlu ç k lar n kolayca eri
ilebilir, kap lar n aç labilecek durumda olmas ve
önlerindeengelleyicilerin bulunmamas gerekir.
Korunumlu iç kaç
koridorlar ve geçitler
MADDE 36- (1) Korunumlu iç kaç
koridorlar ve geçitler için a a da belirtilen artlar aran r:
a) Bir binada veya bina kat nda, kaç yolu olarak hizmet veren
korunumlu koridorlar n veya korunumlu hollerin yang nadayan m
sürelerinin Ek-3/B ve Ek-3/C de belirtilen sürelere uygun olmas
mecburidir.
b) ç kaç koridorlar n n ve geçitlerin a a da belirtilen
özelliklerde olmas gerekir.1) Bir iç kaç
koridoruna veya geçidine aç lan ç k kap lar n n, kaç
merdivenlerine aç lan ç k kap lar na e de er düzeydeyang na kar
dayan kl olmas ve otomatik olarak kendili inden kapatan düzenekler
ile donat lmas mecburidir.
2) ç kaç koridorunun en az geni li i ve kapasitesi, 33 üncü
maddeye göre belirlenen de erlere uygun olmak zorundad r.3) Kaç
koridoru boyunca dö emede yap lacak dört basamaktan az kot
farklar , en çok % 10 e imli rampalarla ba lan r. Burampalar n
zemininin kaymay önleyen malzeme ile kaplanmas artt r.
D
kaç geçitleri MADDE 37- (1) Kaç
yolu olarak, bir iç koridor yerine d geçit kullan labilir.
Ancak, d geçide biti ik yap d duvar ndadüzenlenecek duvar bo luklar
na konulacak menfezlerin yanmaz nitelikte olmas , bo lu un parapet
üst kotu ile dö eme bitmi kotuaras nda 1.8 m veya daha fazla
yükseklikte kalmas ve bu tür havaland rma bo luklar n n bir kaç
merdivenine ait herhangi bir duvarbo lu una 3.0 m den daha yak n
olmamas artt r.
(2) Bir d
geçide aç lan ç k kap s n n, yang na kar 30 dakika dayan kl
olmas ve kendili inden kapatan düzenekler iledonat lmas
gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMKaç Merdivenleri
Kaç merdivenleriMADDE 38- (1) Yap n n ortak merdivenlerinin yang
n ve di er acil hâllerde kullan labilecek özellikte olanlar , kaç
merdiveni
olarak kabul edilir. (2) Kaç
merdivenleri, yang n ve di er acil hâl tahliyelerinde kullan lan
kaç yollar bütününün bir parças d r ve di er kaçyollar ö elerinden
ba ms z tasarlanamazlar.
(3) Kaç
merdivenlerinin duvar, tavan ve taban nda hiçbir yan c malzeme
kullan lamaz ve bu merdivenler, yang na en az 120dakika dayan kl
duvar ve en az 90 dakika dayan kl duman s zd rmaz kap ile di er
bölümlerden ayr l r.
(4) Kaç
merdivenlerinin kullan ma uygun ekilde bo bulundurulmas ndan,
bina veya i yeri sahibi ve yöneticileri sorumludur.Acil ç k
zorunlulu uMADDE 39- (1) Bütün yap larda, aksi belirtilmedikçe, en
az 2 ç k tesis edilmesi ve ç k lar n korunmu olmas gerekir. (2) Ç k
say s , 33 üncü madde esas al narak belirlenecek say dan az olamaz.
Aksi belirtilmedikçe, 25 ki inin a ld yüksek
tehlikeli yerler ile 50 ki inin a ld her mekânda en az 2 ç k
bulunmas artt r. Ki i say s 500 ki iyi geçer ise, en az 3 ç k ve
1000ki iyi geçer ise, en az 4 ç k bulunmak zorundad r.
(3) Kap lar n birbirinden olabildi ince uzakta olmas gerekir.
Bölünmemi tek mekânlarda iki kap gerekiyor ise, kap lararas ndaki
mesafe ya murlama sistemi bulunmad takdirde diyagonal mesafenin 1/2
sinden ve ya murlama sistemi mevcut ise,diyagonal mesafenin 1/3
ünden az olamaz.
(4) Bir koridor içindeki iki kaç
merdiveni aras ndaki mesafe, ya murlama sistemi olmayan yap
larda koridor uzunlu ununyar s ndan ve ya murlama sistemi olan yap
larda ise, koridor uzunlu unun 1/3 ünden az olamaz.
Kaç merdiveni yuvalar n n yeri ve düzenlenmesiMADDE 40- (1) Yang
n hangi noktada ç karsa ç ks n, o kotta bütün insanlar n ç k lar n
n sa lanmas için kaç yollar n n ve
kaç merdivenlerinin birbirlerinin alternatifi olacak ekilde
konumland r lmas gerekir. Kaç yollar ve kaç merdivenleri, yan
yanayap lamaz. Kaç merdivenine giri ile kat sahanl n n ayn kotta
olmas gerekir. Genel merdivenlerden geçilerek kaç
merdivenineula lamaz. Kaç merdiveni yuvalar n n yerinin
belirlenmesinde, en uzak kaç mesafesi ve kullan c yükü esas al n
r.
(2) Merdiven yuvalar n n yeri, binadaki insanlar n güvenlikle
bina d na kaç lar n kolayla t racak ekilde seçilir.
Kaçmerdivenlerinin, ba lad klar kottan ç k kotuna kadar süreklilik
göstermesi gerekir.
(3) Bodrum katlarda ve yüksek binalarda kaç merdivenlerine bir
yang n güvenlik holünden veya korunumlu bir holdengeçilerek
girilmesi zorunludur.
Kaç merdiveni özellikleriMADDE 41- (1) Kaç merdivenlerinin
kapasite ve say
bak m ndan en az yar s n n do rudan bina d na aç lmas gerekir.
(2) Kaç
merdiveninin, zemin düzeyindeki d ar ç k n görülebildi i ve
engellenmedi i hol, koridor, fuaye, lobi gibi birdola m alan na
inmesi hâlinde, kaç merdiveninin indi i nokta ile d aç k alan aras
ndaki uzakl k, kaç merdiveni bir kattan dahafazla kata hizmet
veriyor ise 10 m yi a amaz. Ya murlama sistemi olan yap larda bu
uzakl k en fazla 15 m olabilir. D a aç k alan n,kaç merdiveninin
indi i noktadan aç kça görülmesi ve güvenlikli bir ekilde do rudan
eri ilebilir olmas gerekir. ç kaç
-
merdivenlerinden bo alan kullan c yükünü kar layacak yeterli
geni likte d a aç k kap bulunmas artt r. (3) Kaç
merdivenlerinde her dö eme düzeyinde 17 basamaktan çok olmayan
ve 4 basamaktan az olmayan aral kla sahanl klar
düzenlenir.(4) Sahanl n en az geni li i ve uzunlu u, merdivenin
geni li inden az olamaz. Basamaklar n kaymay önleyen malzemeden
olmas artt r.(5) Kaç
merdiveni sahanl na aç lan kap lar hiçbir zaman kaç yolunun 1/3
nden fazlas n daraltacak ekilde
konumland r lamaz. (6) Merdivenlerde ba kurtarma yüksekli inin,
basamak üzerinden en az 210 cm ve sahanl klar aras kot fark n n en
çok 300 cm
olmas gerekir.(7) Herhangi bir kaç
merdiveninde basamak yüksekli i 175 mm den çok ve basamak geni
li i 250 mm den az olamaz.(8) Kaç
için kullan lmas na izin verilen merdivenlerde, basama n kova
hatt ndaki en dar basamak geni li i, konutlarda 100mm den ve di er
yap larda 125 mm' den az olamaz. Her kaç merdiveninin her iki yan
nda duvar, korkuluk veya küpe te bulunmasgerekir.
(9) Kaç
merdiveni yuvas na ve yang n güvenlik holüne elektrik ve mekanik
tesisat aft kapaklar aç lamaz. D
kaç merdivenleriMADDE 42- (1) D ar da yap lan aç k kaç
merdiveni, ilgili gereklere uyulmas art yla iç kaç merdivenleri
yerine
kullan labilir. D kaç merdiveninin korunumlu yuva içinde
bulunmas art de ildir.(2) Aç k d kaç merdiveninin herhangi bir
bölümüne, yanlardan yatay ve alttan dü ey uzakl k olarak 3 m
içerisinde
merdivenin özelliklerinden daha az korunumlu kap ve pencere gibi
duvar bo lu u bulunamaz.(3) Bina yüksekli i 21.50 m den fazla olan
binalarda, bina d nda aç k merdivenlere izin verilmez.Dairesel
merdiven MADDE 43- (1) Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yap
lmalar ve en az 100 cm geni likte olmalar hâlinde, kullan c
yükü 25 ki iyi a mayan herhangi bir kattan, ara kattan, veya
balkonlardan zorunlu ç k olarak hizmet verebilir. Belirtilen
artlarsa lamayan dairesel merdivenler, zorunlu ç k olarak kullan
lamaz.
(2) Dairesel merdivenler 9.50 m'den daha yüksek olamaz.(3)
Basama n kova merkezinden en fazla 50 cm uzakl ktaki bas geni li i
250 mm den az olamaz.(4) Basamak yüksekli i 175 mm'den çok
olamaz.(5) Ba kurtarma yüksekli i 2.50 m'den az olamaz.Kaç
rampalarMADDE 44- (1) ç ve d kaç rampalar , a a da belirtilen
esaslara uygun olmak art yla, kaç merdivenleri yerine
kullan labilir: a) Kaç
rampalar n n e imi % 10'dan daha dik olamaz. Kaç rampalar düz
kollu olur ve do rultu de i iklikleri sadecesahanl klarda yap l r.
Ancak, herhangi bir yerindeki e imi 1/12'den daha fazla olmayan kaç
rampalar kavisli yap labilir.
b) Bütün kaç
rampalar n n ba lang ç ve biti düzeylerinde ve gerekti inde ara
düzeylerde yatay düzlüklerin, yani sahanl klar nbulunmas gerekir.
Kaç rampalar na giri ve rampalardan ç k için kullan lan her kap da,
yatay sahanl klar düzenlenir. Sahanl n enaz geni li i ve uzunlu u,
rampa geni li inden az olamaz. Ancak, düz kollu bir rampada sahanl
k uzunlu unun 1 m den daha büyükolmas gerekmez.
c) Kaç
rampalar na, merdivenlere ili kin gereklere uygun biçimde duvar,
korkuluk veya küpe telerin yap lmas mecburidir. ç) Bütün kaç
rampalar nda kaymay önleyen yüzey kaplamalar n n kullan lmas
artt r.d) Kaç
rampalar , kaç merdivenlerine ili kin gereklere uygun ekilde
havaland r l r. e) Kaç
yolu olarak yaln zca tek bir bodrum kata hizmet veren kaç
rampalar n n korunumlu yuva içinde bulunmas gerekmez.(2) Araç
rampalar , kaç rampas olarak kabul edilmez. Kaç merdiveni havaland
rmas
MADDE 45- (1) Bütün kaç
merdivenlerinin, do al yolla veya Alt nc K s mdaki gereklere
uygun olarak mekanik yollahavaland r lmas veya bas nçland r lmas
gerekir. Kaç merdiveni ve kullan m alanlar , ayd nlatma ve havaland
rma amac ile aynayd nl veya baca bo lu unu payla amaz.
Bodrum kat kaç merdivenleriMADDE 46- (1) Bir yap n n bodrum kat
na hizmet veren herhangi bir kaç merdiveninin, kaç merdivenlerinde
uyulmas
gereken bütün artlara uygun olmas gerekir.(2) Normal kat
merdiveninin devam ederek bodrum kata hizmet vermesi hâlinde, a a
da belirtilen esaslara uyulur:a) Merdiven, bodrum katlar dâhil 4
kattan çok kata hizmet veriyor ise, konutlar için özel durumlar
hariç olmak üzere, bodrum
katlarda merdivene giri için yang n güvenlik holü düzenlenir.b)
Herhangi bir acil durumda üst katlar
terk eden kullan c lar n bodrum kata inmelerini önlemek için,
merdivenin zemindüzeyindeki sahanl n n bodrum merdiveninden kap
veya benzeri bir fiziki engel ile ayr lmas veya görülebilir uygun
yönlendirmeyap lmas gerekir.
Kaç
yolu kap lar
-
MADDE 47- (1) Kaç
yolu kap lar n n en az temiz geni li i 80 cm den ve yüksekli i
200 cm den az olamaz. Kaç
yolu
kap lar nda e ik olmamas
gerekir. Dönel kap lar ile turnikeler, ç k kap s olarak kullan
lamaz.
(2) Kaç
yolu kap lar kanatlar n n, kullan c lar n hareketini
engellememesi gerekir. Kullan c yükü 50 ki iyi a an
mekânlardaki ç k kap lar n n kaç yönüne do ru aç lmas artt r.
Kaç yolu kap lar n n el ile aç lmas ve kilitli tutulmamas gerekir.
(3) Kaç
merdiveni ve yang n güvenlik holü kap lar n n; duman s zd rmaz
ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en az 60
dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet
veriyor ise en az 90 dakika yang na kar dayan kl olmas artt r. Kap
lar n,kendili inden kapatan düzenekler ile donat lmas ve
itfaiyecilerin veya görevlilerin gerekti inde d ar dan içeriye
girmelerine imkânsa layacak ekilde olmas gerekir.
(4) Kaç
kap s nda, tek kanatl kap da temiz geni lik, kap kasas veya
lamba ç k nt s ile 90 derece aç lm kanat yüzeyi
aras ndaki ölçüdür. Tek kanatl bir ç k kap s n n temiz geni li i
80 cm den az ve 120 cm den çok olamaz. ki kanatl kap da temizgeni
lik, her iki kanat 90 derece aç k durumda iken, kanat yüzeyleri
aras ndaki ölçüdür.
(5) Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana aç
lan bütün kaç yolu kap lar ile bir kattaki ki i say s n n 100
ügeçmesi hâlinde, kaç merdiveni, kaç koridoru ve yang n güvenlik
holü kap lar , kaç yönünde kap kolu kullan lmadan aç
labilecekekilde düzenlenir.
(6) Kap lar n en çok 110 N kuvvetle aç labilecek ekilde
tasarlanmas gerekir.DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bina Kullan m S n flar na Göre Özel DüzenlemelerKonutlarMADDE
48- (1) Bodrum katlar dâhil 4 kat
geçmeyen konutlar ile, tek evler, ikiz evler ve s ra evler gibi
konutlar ve tek birkullan ma hizmet veren bir yap da veya yap n n
ayr lm bir bölümünde kaç lar; kaç mesafesi aranmaks z n normal
merdivenlerlesa lanabilir. Bu merdivenlerde ba ka herhangi bir
özellik aranmaz.
(2) Birinci f krada belirtilenler d ndaki konutlarda, konut
içindeki herhangi bir noktadan ç k kap s na kadar olan uzakl n20 m
yi geçmemesi gerekir. kiden çok ara kat bulunmayan apartman
dairelerinde tek kap bulunmas hâlinde, bu kap üst
kattadüzenlenemez. Üstteki kat n dö eme alan , bu kat için ayr bir
ç k sa lanmad kça 70 m2 yi a amaz.
(3) Konut birimlerinden bütün ç k lar n, kaç merdivenlerine veya
güvenli bir aç k alana do rudan eri im imkân sa layacakekilde olmas
gerekir.
(4) Kaç
uzakl , apartman dairelerinin kap s ndan ba lanarak ölçülür. Bir
apartman dairesi için ayn kat düzeyinde iki kapgerekti inde, yaln
zca tek do rultuda kaç veya tek bir kaç merdiveni sa lan yor ise,
kaç uzakl en uzaktaki kap dan ba lanarakve iki ayr do rultuda kaç
imkân sa lanabiliyor ise, kaç uzakl her bir kap dan ba lanarak
ölçülür.
(5) Kaç
mesafeleri uygun olmak art yla, sadece konut olarak kullan lan
binalarda kaç merdivenleri a a daki ekildedüzenlenir:
a) Yap
yüksekli i 21.50 m nin alt ndaki konutlarda korunumsuz normal
merdiven kaç yolu olarak kabul edilir ve ikinci ç karanmaz.
b) Yap
yüksekli i 21.50 m den fazla ve 30.50 m den az olan konutlarda,
en az 2 merdiven düzenlenmesi, merdivenlerden en azbirisinin
korunumlu olmas ve her daireden korunumlu merdivene ula lmas
gerekir.
c) Yap
yüksekli i 30.50 m den fazla ve 51.50 m den az olan konutlarda,
birbirlerine alternatif, her ikisi de korunumlu ve en azbirinde
yang n güvenlik holü düzenlenmi veya bas nçland rma uygulanm 2 kaç
merdiveni yap lmas mecburidir.
ç) Yap
yüksekli i 51.50 m den yüksek olan konutlarda, birbirlerine
alternatif ve yang n güvenlik holü olan ve bas nçland r lanen az 2
adet kaç merdiveni yap lmas artt r.
(6) Konut yap lar n n, farkl amaçla kullan lan bodrum katlar nda
ortak merdivenlerin ve kaç merdivenlerinin önüne yang ngüvenlik
hacmi düzenlenmesi gerekir.
Sa l k yap lar MADDE 49- (1) Sa l k yap lar kapsam nda olan,
hastanelerde, ya l lar için dinlenme ve bak m evleri ve bedensel ve
zihinsel
engelliler için olan bak m evlerinde a a da belirtilen artlara
uyulur:a) Kullan c yükü 15 ki iyi a an herhangi bir hasta yatak
odas veya süit oda için birbirinden uzakta konu land r lm 2 kap
bulunmas gerekir.b) Hastanelerde ve bak m evlerinde, korunumlu
yatay tahliye alanlar te kil edilir. Yatay tahliye alanlar n n
hesaplanmas nda
kullan c yükü 2.8 m²/ki i al n r.(2) Hastanelerde koridor geni
likleri 2 m den az olamaz.Oteller, moteller ve yatakhanelerMADDE
50- (1) Otellerin, motellerin ve di er binalar n yatakhane olarak
kullan lan bölümlerinin a a da belirtilen artlara
uygun olmas gerekir:a) Yatak odalar , iç koridordan en az 60
dakika yang na kar dayan kl bir duvar ile ayr l r. Toplam yatak say
s 20 den fazla
veya kat say s ikiden fazla olan otellerde her katta en az 2 ç k
sa lan r. Yatak say s 20 den az ve yap yüksekli i 15.50 m den az
olanbina veya bloklarda ise, merdiven korunumlu yap ld veya bas
nçland r ld takdirde, tek merdiven yeterli kabul edilir.
b) ç koridora aç lan kap lar n yang na kar en az 30 dakika dayan
kl olmas ve kendili inden kapatan düzenekler ile
-
donat lmas gerekir.c) ç koridorlar, bir d duvarda yer alan bo
luklar ile do al yolla havaland r l r veya mekanik duman tahliyesi
yap l r.ç) Yatak odas
koridoruna aç lan di er odalar n veya koridorun bir parças n olu
turup kaç lar tehlikeye sokabilecek di er
mekânlar için, yatak odalar yla ayn düzeyde bir kompart man
özelli inin sa lanmas artt r.(2) Bir d
koridor ile eri ilen otel yatak odalar n n a a da belirtilen
artlara uygun olmas gerekir.
a) Yatak odalar n n, yang na en az 60 dakika dayan kl bir duvar
ile d koridordan ayr lmas gerekir. Ancak, parapet üst kotukoridor
bitmi dö eme üst kotundan 1.1 m veya daha yukarda konumland r lan
yanmaz malzemeden yap lm havaland rma bo luklariçin bu art
aranmaz.
b) D
koridora aç lan kap lar n yang na kar en az 30 dakika dayan kl
olmas ve kendili inden kapatan düzenekler ile
donat lmas gerekir.c) D
koridorlarda d kaç geçitlerine ili kin en az geni lik, dö emede
kot de i imleri, çat korunumu koridor d kenarboyunca korkuluk yap
lmas ve benzeri artlara uyulmas gerekir.
(3) Otel yatak odas nda veya süit odada en uzak bir noktadan ç k
kap s na kadar ölçülen uzakl n 15 m yi a mamas hâlinde,tek kaç kap
s bulunmas yeterli kabul edilir. Ancak:
a) Otel yatak odas nda veya süit odada en uzak bir noktadan ç k
kap s na kadar ölçülen uzakl n 15 m yi a mas hâlinde,birbirinden
uzakta konu land r lm en az 2 ç k kap s bulunmas gerekir.
b) Tamam
ya murlama sistemi ile donat lm otellerin yatak odalar nda veya
süit odalar nda, en uzak bir noktadan kap yakadar ölçülen uzakl n
20 m yi a mamas gerekir.
(4) Kaç
uzakl , yatak odas veya süit odan n ç k kap s ndan ba layarak
bir kaç merdivenine, d kaç geçidine veya daç k alana aç lan ç k kap
s na kadar olan ölçüdür.
(5) Koridor boyunca yaln zca tek yönde kaç imkân var ise, kaç
uzakl en uzaktaki yatak odas ç k kap s ndan itibarenölçülür. ki
yönde kaç sa lanabiliyor ise, kaç uzakl her bir yatak odas n n ç k
kap lar ndan ölçülür.
(6) Do al veya mekanik yolla havaland r lmayan iç koridorlar; ya
murlama sistemi olan binalarda 45 m ve ya murlama sistemibulunmayan
binalarda 30 m aral klarla duman kesicileri ile bölümlendirilir ve
buralarda a a daki artlara uyulur:
a) Duman kesicileri yang na en az 60 dakika dayan kl olur. Bölme
içinde yer alan kaç kap lar n n yang na en az 60 dakikadayan kl
ve duman s zd rmaz nitelikte olmas artt r. Duman kesicilerin,
koridoru ku atan duvar da dâhil olmak üzere, bütün katyüksekli ince
tavana veya çat örtüsünün alt na kadar devam etmesi ve ara
kesitleri s k ca kapatmas gerekir.
b) Duman kesicileri ile olu turulan bölmelerin her birinden bir
ç k a, kaç merdivenine, d kaç geçidine veya kaçrampas na do rudan
engelsiz eri im imkân sa lanmas gerekir.
c) Duman s zd rmaz kap lara, caml kap lar hariç olmak üzere,
alan her bir kanat yüzey alan n n en az % 25 i de erinde netgörü sa
layan cam paneller konulur.
ç) Duman s zd rmaz kap lar tek veya çift kanatl olabilir. Ancak,
kendili inden kapatan düzenekler ile donat lmas vekanatlar n,
içinde yer ald bo lu u bütünüyle kapatmas artt r. Kasalar n duvar
bo lu una s k ca yerle tirilmesi ve kanat ile dö emearas ndaki aral
n 4 mm yi a mamas gerekir.
d) Duman s zd rmaz kap lar n normal olarak kapal durumda
tutulmas gerekir. Ancak, bu kap lar alg lama sistemi yolu ileçal an
elektro-manyetik veya elektro-mekanik düzenekler ile otomatik
olarak kapat labiliyor ise aç k durumda tutulabilir.
Toplanma amaçl binalar MADDE 51- (1) Tiyatro, sinema, oditoryum,
konser salonu ve bunlar gibi sabit koltuklu toplant
amaçl salonlarda iki koltuks ras aras ndaki geçitlerin a a da
belirtilen ekilde olmas gerekir:
a) Salonlarda ve balkonlarda kap lara veya ç k kap lar na
götüren ve geni li i koridor geni li inden az olmayan ara dola
malanlar n n sa lanmas gerekir.
b) Koltuk s ralar n n olu turdu u kümeler aras nda dola m
alanlar n n düzenlenmesi ve bir koltuk s ras içindeki koltuksay s n
n Ek-6'da belirtilen artlara uygun olmas gerekir. S ra iç geçi
temiz geni li i 30 cm den az olamaz ve bu geni lik s ran narkas
ndan otomatik kalkan koltuklar dâhil olmak üzere, dik durumdaki
koltu un en yak n ç k nt s na kadar yatay olarak ölçülür. S ra
içgeçi geni li inin bütün s ra boyunca sabit tutulmas gerekir.
c) Ara dola m alanlar nda e im % 10 u a mad kça kot de i
imlerinin çözümü için basamak yap lamaz.ç) Ara dola m alanlar nda,
basamaklar n e imi 30 dereceyi veya rampa e imi % 10 u a t
takdirde, koltuklar yandan ku atan
korkuluklar n yap lmas gerekir.d) Ara dola m alanlar n olu turan
basamaklar n ve rampalar n biti kaplamalar nda kaymay önleyen
malzemeler kullan lmas
artt r.e) Her bir basama n, genel ayd nlatman n kesilmesi
hâlinde net olarak görülebilecek ekilde kland r lmas gerekir.(2)
Tiyatro, sinema veya konser salonlar nda gerekli ç k lar n say s n
n ve kapasitesinin en az yar s n n, kendi kompart man
kapsam nda dü ünülmesi gerekir.Fabrika, imalathane, dükkân, depo
ve büro binalar
MADDE 52- (1) Fabrika, imalathane, dükkân ve depo binalar nda en
az 2 ba ms z kaç merdiveni veya ba ka ç k lar nsa lanmas gerekir.
Ancak,
-
a) Yap mda yanmaz ürünler kullan lm olmas , b) Bina yüksekli
inin 15.50 m yi veya yap yüksekli inin 21.50 m yi a mamas ,c) malat
ve depolamada kolay alevlenici ve parlay c maddeler kullan lm yor
olmas ,ç) Herhangi bir kat üzerindeki en fazla kaç
uzakl n n Ek-5/B deki uzakl klara uygun olmas ,
d) Fabrika, imalathane, dükkân ve antrepo binalar nda, servis
bacalar , asansör kuyular , tuvaletler ve merdivenler gibi
alanlarda dâhil olmak üzere, herhangi bir kat n brüt alan n n 185
m² yi a mamas ,
artlar n n hepsinin birlikte gerçekle mesi hâlinde tek kaç
merdivenine izin verilir. (2) Büro binalar n n yap m nda yanmaz
ürünler kullan lm ve bina yüksekli i 15.50 m yi veya yap yüksekli i
21.50 m yi veya
yap in aat alan 1500 m2 yi a m yor ise, tek kaç merdivenine izin
verilir.DÖRDÜNCÜ KISIM
Bina Bölümlerine ve Tesislerine li kin DüzenlemelerB R NC
BÖLÜM
Bina Bölümleri ve TesislerBina bölümleri ve tesislerMADDE 53-
(1) Binalar n yang n bak m ndan kritik özellikler gösteren kazan
daireleri, yak t depolar , sobalar ve bacalar,
s naklar, otoparklar, mutfaklar, çat lar, asansörler, y ld r
mdan korunma tesisat , transformatör ve jeneratör gibi k s mlarda
al nacaktedbirler bu K s mda gösterilmi tir.
(2) Birinci f krada belirtilen yerlere yan c madde at lmas veya
depolanmas yasakt r. Bu yerlerin belirli aral klarlatemizlenmesi
art olup, bina sahibi veya yöneticisi bunu sa lamakla
mükelleftir.
K NC BÖLÜMKazan Daireleri
Kazan daireleriMADDE 54- (1) Kazan dairelerinin ilgili Türk
Standartlar na uygun olmas artt r. (2) Kazan dairesi, binan n di er
k s mlar ndan, yang na en az 120 dakika dayan kl bölmelerle ayr lm
olarak merkezi bir yerde
ve bütün hâlinde bulunur. Bina dilatasyonu, kazan dairesinden
geçemez. (3) Kazan dairelerinde duman bacalar na ilave olarak temiz
ve kirli hava bacalar yapt r lmas artt r.(4) Kazan dairesi kap s n
n, kaç merdivenine veya genel kullan m merdivenlerine direkt olarak
aç lmamas ve mutlaka bir
güvenlik holüne aç lmas gerekir.(5) Is l kapasiteleri 50 kW-350
kW aras nda olan kazan dairelerinde en az bir kap , dö eme alan 100
m2 nin üzerindeki veya
s l kapasitesi 350 kW n üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 ç
k kap s olur. Ç k kap lar n n olabildi i kadar biribirinin
tersyönünde yerle tirilmesi, yang na en az 90 dakika dayan kl ,
duman s zd rmaz ve kendili inden kapanabilecek özellikte olmas
gerekir.
(6) Kazan dairesi taban na s v yak t dökülmemesi için gerekli
tedbir al n r ve dökülen yak t n kolayca bo alt laca bir
kanalsistemi yap l r.
(7) S v yak tl kazan dairesinde en az 0.25 m3 hacminde uygun
yerde betondan pis su çukuru yap l r. Zemin sular uygunnoktalardan
bodrum süzgeçleri ile toplanarak pis su çukuruna ak t l r ve bu pis
su çukuru kanalizasyona ba lan r. Kot dü ük ise, pis suçukuru pompa
konularak kanalizasyona ba lan r. S v yak t ak nt lar yak t ay r c
dan geçirildikten sonra pis su çukuruna ak t l r vekontrollü bir
ekilde kazan dairesinden uzakla t r l r.
(8) Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg l k çok maksatl kuru
kimyevi tozlu yang n söndürme cihaz ve büyük kazan dairelerindeen
az 1 adet yang n dolab bulundurulur.
Do algaz ve LPG tesisatl kazan daireleriMADDE 55- (1) Kazan
dairelerinde do algaz ve LPG kullan lmas hâlinde, bu madde ile
Sekizinci K sm n ilgili hükümleri
uygulan r. Kazan dairesinin do algaz ve LPG tesisat , projesi,
malzeme seçimi ve montaj ilgili standartlara ve gaz kurulu lar n n
teknikartnamelerine uygun olarak yap l r.
(2) Sayaçlar n kazan dairesi d na yerle tirilmesi gerekir.(3)
Herhangi bir tehlike an nda gaz kesecek olan ana kapama vanas ile
elektrik ak m n kesecek ana devre kesici ve ana
elektrik panosu, kazan dairesi d nda kolayca ula labilecek bir
yere konulur. Gaz ana vanas n n yerini gösteren plaka, bina giri
indekolayca görülebilecek bir yere as l r.
(4) Gaz kullan lan kapal bölümlerde, gaz kaça na kar do al veya
mekanik havaland rma sa lanmas gerekir.(5) Kazan dairesinde do
algaz veya LPG kullan lmas hâlinde, bu gazlar alg layacak gaz alg
lay c lar n kullan lmas artt r.(6) Kazan dairesi topraklamas
21/8/2001 tarihli ve 24500 say l Resmi Gazetede yay mlanan
Elektrik TesislerindeTopraklamalar Yönetmeli ine uygun ekilde yap l
r.
(7) Kullan lan gaz n özelli i dikkate al narak, ayd nlatma ve
açma-kapama anahtarlar ile panolar, kapal tipte uygun yerleretesis
edilir.
(8) Kullan lan gaz n özelli i dikkate al narak, tablolar,
anahtarlar, prizler, borular gibi bütün elektrik tesisat n n
ilgiliyönetmeliklere ve Türk Standartlar na uygun olarak
tasarlanmas ve tesis edilmesi gerekir. Bu tesisat ve sistemlerde
kullan lacak hertürlü cihaz ve kablolar n ilgili standartlara uygun
olmas gerekir.
-
(9) Do algaz tesisatl kazan dairesi tavan n n mümkün oldu u
kadar düz olmas ve gaz s z nt s hâlinde gaz n birikece iceplerin
bulunmamas gerekir.
(10) LPG kullan lan kazan daireleri bodrum katta yap lamaz.
Bodrumlarda LPG tüpleri bulundurulamaz.(11) LPG kullanan s
merkezlerinde, gaz alg lay c n n ortamdaki gaz kaça n alg lay p
uyarmas ile devreye giren ve bina
giri inde, otomatik emniyet vanas ve ani kapama vanas gibi gaz
ak n kesen emniyet vanas bulunmas gerekir.(12) Yetkili bir kurum
taraf ndan verilen kazan dairesi i letmecili i kursunu bitirdi ine
dair sertifikas bulunmayan ah slar,
kazan dairesini i letmek üzere çal t r lamaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yak t DepolarYak t depolarMADDE 56- (1) Yak t depolar , yang na
dayan kl bölmelerle korunmu bir hacme yerle tirilir. Yak t deposu
ile kazan
dairesinin yang na 120 dakika dayan kl bir bölme ile ayr lm
olmas gerekir. Depoda yeterli havaland rman n sa lanmas ve
tankkapasitesinin en az üçte birini alacak ekilde havuzlama yap
lmas artt r. Yak t tanklar , ilgili Türk Standartlar na göre
hesaplan r veyerle tirilir.
(2) Akaryak t depolar ; merdiven alt na, merdiven bo lu una,
mutfa a, banyoya ve yatak odas na konulamaz. (3) Kalorifer yak t
olarak kullan lan s v yak tlar; a a da belirtilen ekilde ve
miktarlarda depolanabilir:a) 1000 litreye kadar bodrumda ve varil
içinde,b) 3000 litreye kadar bodrumda ve s z nt s z sac kaplarda,c)
12000 litreye kadar bina içinde bodrum katta, yang na 120 dakika
dayan kl kâgir odada ve s z nt s z sac depolar nda,
s z nt s z yeralt ve yerüstü tanklar nda,ç) 40000 litreye kadar
bina içinde bodrum katta, yeralt
tanklar nda veya bina d nda s z nt s z yeralt ve yerüstü tanklar
nda, d) Stok ihtiyac n n 40000 litreden fazla olmas hâlinde, yak t
tanklar , binadan ayr , ba ms z, tek katl bir binaya yerle
tirilmi
ve Sekizinci K s mda belirtilen emniyet tedbirleri al nm
ekilde.(4) Akaryak t depolar n n metal bölümleri, ilgili
yönetmeliklere göre statik elektri e kar topraklan r. (5) Akaryak t
yakan kat kaloriferinin yak t depolar daire içinde merdiven bo
luklar na ve mutfa a, banyoya ve yatak odas na
konulamaz. Bu depolar, bu Yönetmelikte belirtilen hususlara ve
ilgili standartlara uymak kayd yla, bodrumda en fazla 2000
litrehacminde yap labilir. Günlük yak t deposu ise, en fazla 100
litre olmak üzere, daire içinde kapal bir hacimde yap labilir.
Günlük yak tdeposu sadece haval k ile atmosfere aç l r, ta ma
borusu ana yak t deposuna ba lan r.
(6) Kat kaloriferi tesisat
bulunan veya gazya kullanan binalarda, en az 1 adet 6 kg'l k
kuru ABC tozlu el yang n söndürmecihaz bulundurulmas artt r.
(7) Kömürlük; kazan dairesine biti ik, taban kotu el ile veya
stoker ile yükleme ve bo altmaya elveri li olarak tesis
edilir.Kömürün rahat ta nabilmesi ve cürufun kolay at labilmesi
gerekir. Kömürlük alan 1.5 m kömür yüksekli i esas al narak
hesaplan r.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMMutfaklar, Çay Ocaklar , Sobalar ve Bacalar
Mutfaklar ve çay ocaklarMADDE 57- (1) Konutlar hariç olmak
üzere, al veri merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan mutfaklar
ve yemek
fabrikalar ile bir anda 100'den fazla ki iye hizmet veren
mutfaklar n davlumbazlar na otomatik söndürme sistemi yap lmas
veocaklarda kullan lan gaz n özelliklerine göre gaz alg lama, gaz
kesme ve uyar tesisat n n kurulmas artt r.
(2) Mutfaklar n bodrumda olmas ve gaz kullan lmas hâlinde,
havaland rma sistemleri yap l r. kinci bir ç k tesis
edilmeksizingaz kullan lmas yasakt r.
(3) Mutfak ve çay ocaklar
binan n di er k s mlar ndan en az 120 dakika süreyle yang na
dayan kl bölmeler ile ayr lmbiçimde konumland r l r. Bölme olarak
ah ap ve di er kolay yan c maddeler kullan lamaz.
(4) LPG kullan lan mutfaklarda, LPG tüpleri bodrum katta
bulundurulamaz. LPG kullan lan mutfaklar n bodrum katta
olmashâlinde; gaz alg lay c n n ortamdaki gaz kaça n alg lay p
uyarmas ile devreye giren ve gaz ak n kesen, otomatik emniyet
vanasveya ani kapama vanas gibi bir emniyet vanas n n ve havaland
rman n bulunmas gerekir.
(5) Mutfaklarda do algaz kullan lmas hâlinde, 112 nci maddede
belirtilen esaslara uyulmas artt r.Soba ve bacalarMADDE 58- (1)
Baca tesisat n n, ilgili Türk Standartlar ndaki esaslara uygun
olmas artt r. Her kazan için tercihan ayr bir
baca kullan l r, soba ve ofben borular kazan bacalar na ba
lanamaz. (2) Kazan dairesi için ayr ca havaland rma bacas yap l r.
Baca çeki inin azalmamas bak m ndan, bacalar n mümkün ise,
kom u yüksek binalardan en az 6 m uzakl kta yap lmas ve ait oldu
u bina mahyas n n en az 0.8 m üzerine kadar ç kar lmas gerekir.(3)
Kazana ait baca duvarlar
500 0C s cakl a dayan kl olan malzemeden yap l r ve yap lmas nda
delikli tu la ve briketkullan lamaz.
(4) S cak baca gazlar n n yalad baca iç yüzeylerinin s vanmamas
hâlinde, projelendirmede en uygun derzlendirme biçimininseçimi gibi
tedbirler al n r. Baca duvarlar n n d yüzeyleri uygun ekilde s van
r.
(5) S v ve kat yak tl kazanlar n bacalar n n alt nda bir kurum
temizleme menfezi bulunmas ve y lda en az iki defa yetkili
-
ki ilere temizlettirilmesi gerekir. Bacalar n temizli inden bina
sahibi ve yöneticisi sorumludur.(6) Is tma arac olarak soba kullan
lan yerlerde soba, tahta ve boyal k s mlara zarar vermeyecek
ekilde, alt na metal kapl
tabla, mermer veya benzeri malzeme konularak kurulur. Taban
beton ise, bu tedbirlerin al nmas mecburi de ildir.(7) Ba dadi
duvardan boru geçirmek mecburiyeti has l olursa, duvar n ya l boya
veya ah ap gibi çabuk yan c k sm na künk
veya büz yerle tirilir ve boru bu delikten geçirilir.(8) Odada
baca yok ise soba borusu; sac konan pencereden ç kar l p, saçaktan
25 cm aç kta ve 50 cm yüksekte ve ucunda apka
kullan larak kurulur. Borular n birle ti i yerler çember ile
kapat l p, bu çemberden duvar ve tavana ba lanmak suretiyle,
birbirindenayr lmas ve devrilmesi önlenir.
(9) Kullan m s ras nda soba kapaklar aç k b rak lmaz, alt nda ve
yanlar nda odun, ç ra, kömür, kibrit, benzin, gaz ve benzeriyan c
ve parlay c madde bulundurulmaz. çindeki ate , gerekti inde kapakl
mangala al n r. Soban n, kullan lmad mevsimdekald r lmas gerekir.
Soban n kald r lmad yerlerde, kapaklar aç lmayacak ekilde telle ba
lan r.
(10) Odun ve kömür gibi kat
yak tlar ile yüksek oranda is b rakan s v yak tlar kullan ld
takdirde, borular ayda bir, bacalarise iki ayda bir temizlenir.
(11) Baca temizli i, mahallin itfaiye te kilat taraf ndan yap l
r. Ancak, bu konuda itfaiye te kilat ndan ald izin ile ve
belediyeencümeninin belirledi i fiyat tarifesi üzerinden faaliyet
gösteren özel firmalar var ise, temizlik onlara da yapt r
labilir.
BE NC BÖLÜMS naklar, Otoparklar ve Çat lar
S naklarMADDE 59- (1) lgili mevzuat na uygun olarak 50'den fazla
insan bar nd r lmak üzere yap lan s naklarda, Alt nc K sm n
kinci Bölümüne uygun duman tahliye sistemi kurulmas ve Üçüncü K
sm n kinci Bölümünde belirtilen esaslara uygun ve en az 2ç k n sa
lanmas mecburidir. Bu Yönetmeli e göre alg lama, uyar ve söndürme
sistemlerinin yap lmas mecburi olan binalar ns naklar nda
belirtilen bu sistemlerin kurulmas artt r.
OtoparklarMADDE 60- (1) Motorlu ula m ve ta ma araçlar n n park
etmeleri için kullan lan otoparklar n d ar ya olan toplam aç k alan
,
dö eme alan n n % 5' inden fazla ve bu aç k alan her birinde en
az yar s kadar olmak üzere kar l kl iki cephede bulunuyor ise aç
kotopark; aksi hâlde kapal otopark kabul edilir. Araç kapasitesi 20
den fazla olan veya birden fazla bodrum kat kullanan kapal
tipotoparklarda otomatik ya murlama sistemi, yang n dolap
sistemi ve itfaiye su alma a zlar yap lmas mecburidir.
(2) Toplam alan 2000 m2 yi a an bodrumlardaki kapal
otoparklar için mekanik duman tahliye sistemi yap lmas artt r.
Dumantahliye sisteminin binan n di er bölümlerine hizmet veren
sistemlerden ba ms z olmas ve saatte en az 9 hava de i imi sa
lamasgerekir.
(3) Araçlar n asansör ile al nd kapal otoparklarda do al veya
mekanik havaland rma sistemi yap lmas artt r.(4) LPG veya s k t r
lm do algaz (CNG) yak t sistemli araçlar kapal otoparklara giremez
ve al nmaz.Çat lar MADDE 61- (1) Çat
aralar nda kolay alevlenici, parlay c ve patlay c madde
bulundurulamaz. (2) Is tma, so utma, haberle me ve ileti im al c ve
verici elektrikli cihazlar n n çat aras na yerle tirilmesi gerekti
i takdirde,
elektrikli cihazlar için, yang na dayan kl kablo kullan lmas ve
çelik boru içerisinden geçirilmesi gibi, yang na kar ilave
tedbirleral narak yetkili ki iler eliyle ilgili yönetmeliklere
uygun elektrik tesisat çekilebilir.
(3) Çat
giri kap s devaml kapal ve kilitli tutulur. Çat ya bina sahibi,
yöneticisi veya bina yetkilisinin izni ile ç k labilir. Çataralar
periyodik olarak temizlenir.
ALTINCI BÖLÜMAsansörler
Asansörlerin özellikleriMADDE 62- (1) Asansör sistemleri,
15/2/2003 tarihli ve 25021 say l Resmî Gazetede ve 31/1/2007
tarihli ve 26420 say l
Resmî Gazetede yay mlanan Asansör Yönetmeli ine (95/16/AT) uygun
olarak imal ve tesis edilir.(2) Asansör kuyusu ve makina dairesi,
yang na en az 60 dakika dayan kl ve yan c olmayan malzemeden yap l
r.(3) Ayn
kuyu içinde 3 den fazla asansör kabini düzenlenemez. 4 asansör
kabini düzenlendi i takdirde, iki erli gruplar hâlindearalar yang
na 60 dakika dayan kl bir malzeme ile ay r l r.
(4) Asansör kuyusunda en az 0.1 m2 olmak üzere kuyu alan n n
0.025 kat kadar bir havaland rma ve dumandan ar nd rmabacas
bulundurulur veya kuyular b